powerpoint algemeen uz gent
Post on 11-Jan-2017
246 Views
Preview:
TRANSCRIPT
© 2016 Universitair Ziekenhuis Gent
Gevolgen van pijn bij kinderen op korte
en lange termijn
Eline Van Hoecke
Medische Psychologie
Kinderen en Jongeren (0K5)
Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth
24/11/2016 – IZ-P Thanksgiving Symposium 2016
Wat zie je? Wat voel je?
3 3 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Overzicht van de presentatie
1. Inleiding
2. Gevolgen van acute pijn
3. Gevolgen van chronische pijn
4. Theoretische modellen
5. Klinische implicaties
6. Take home messages
1. INLEIDING
5 5 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
1. Inleiding
“Pijn is een onplezierige sensorische en/of emotionele
ervaring die in verband wordt gebracht met actuele of
potentiële weefselbeschadiging, of in dergelijke termen
beschreven wordt”
6 6 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Conceptualisering van pijn: model van Loeser
Nociceptie
Pijngewaarwording
Pijnbeleving
Pijngedrag
Pijnprikkel-pijndetectie
naar CZS
1. Inleiding
7 7 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Zelfde schade, ander gezicht
1. Inleiding
8 8 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Een biopsychosociaal perspectief
op pijn….
1. Inleiding
Pijnervaring kind
Biologische factoren:
- Poorttheorie
- CNZ
Sociale factoren:
- omgevingsfactoren
- reactie ouders
- culturele factoren
Psychologische factoren:
- angst
- aandacht
- catastroferen over pijn
-voorgaande pijnervaringen
2. GEVOLGEN VAN ACUTE PIJN
Studiepopulatie:
• 915 Kinderen/adolescenten tussen 2 en 18 jaar (M = 9.6j;
50% M)
• alle chirurgie
Assessment:
• Pijnintensiteit ahv NRS (=Numeric Rating Scale;
(0 = geen pijn, 10 = ergste pijn)
• Kwaliteit van leven ahv PedsQoL(= kwaliteit van leven
vragenlijst)
• Ouderlijke rapportage
QoL:
•77 % verbeterde na 1 maand
• 23 % had lagere QoL scores (34 % fysiek en 19%
psychosociaal)
Pijnintensiteit:
• 88% verbeterde na 1 maand
• 12 % had slechtere scores
• 8 % had een pijnscore van > 4
Studiepopulatie:
• 60 kinderen tussen 10 en 18 j (M=14.7j; 66.7% M)
• chirurgie (spinal fusion, pectus repair)
Assessment op 2 momenten:
• Prechirurgische baseline (1 week ervoor):
• Follow-up assessment (na 2 weken)
• elektronisch dagboek (pijn en slaap),
• Vragenlijsten mbt pijn, QoL, angst, catastroferen
over pijn (zowel kind als ouder)
Numeric Rating Scale (0 = geen pijn, 10 = ergste pijn)
Studiepopulatie:
• 60 kinderen tussen 10 en 18 j (M=14.7j; 66.7%
M)
• chirurgie (spinal fusion, pectus repair)
Follow-up na 4 mdn en 12 mdn:
• elektronisch dagboek (pijn en slaap)
• vragenlijsten mbt pijn, QoL, catastroferen
over pijn (zowel kind als ouder),
aktiviteitenbeperking
18 18 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
19 19 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
20 20 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Steekproef: 28 kinderen gediagnosticeerd met leukemie
(15J;13M; 0-15y; Mleeftijd=6,59y) en beide ouders (N=18) of enkel
moeder (N=10)
Methode:
- Prospectieve studie
- Bij elke lumbale (LP) en/of beenmerg (BMA) punctie,
assessment van:
1. Ouderlijke catastrofale gedachten over procedurele
pijn (PCS-P-state)
2. Proxy rapportage angst/spanning kind (NRS;
Pedagogisch medewerker)
3. Ouderlijke angst/spanning (NRS)
21 21 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Resultaten:
- Gemiddeld 9 LP/BMA puncties (M=9,76; SD=2,70;
range=4-14)
- Angst/spanning ouders daalt over de tijd
- Maar: puncties blijven stresserend voor hoog
catastroferende ouders
- Angst/spanning kind stijgt over tijd en is
gerelateerd aan angst/spanning ouders
Conclusie:
Belangrijk om angst/spanning bij kind maar ook bij
ouder zo vroeg mogelijk in behandeling te reduceren
Onderzoeksvoorstel:
Postoperatief herstelproces na een
posterieure spinale fusie: een prospectieve
studie bij adolescenten (11-15 jaar) met
idiopathische scoliose en hun ouders
(1) dagboek gedurende één week,
(2) activiteitenmonitor
(3) vragenlijsten
3. GEVOLGEN VAN CHRONISCHE PIJN
25 25 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Prevalentie chronische pijn Perquin et al., 2000
3. Gevolgen van chronische pijn
26 26 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
3. Gevolgen van chronische pijn
Prevalentie chronische pijn
Perquin et al., 2000
PIJN
3. Gevolgen van chronische pijn
Lage niveaus van
fysiek activiteit
Hinder in schools
functioneren
Hoge niveaus van
emotionele distress
Moeilijkheden in sociaal
functioneren/vriendschaps-
relaties
Steekproef:
10.650 Vlaamse schoolkinderen (50.8%J; Mleeftijd=14.3y)
Graded Chronic Pain Scale (GCPS; von Korff et al., 1992)
Grade 0: geen pijn in laatste 6 maanden
Grade I: lage pijnintensiteit; weinig hinder
Grade II: hoge pijnintensiteit; weinig hinder
Grade III: hoge hinder; matig beperkend
Grade IV: hoge hinder; ernstig beperkend
Impact op functioneren kind/adolescent
Studiepopulatie:
• Follow-up studie van
• 843 kind met functionele buikpijnklachten
• Clusteranalyse
• Cluster 1: pijn en dysfunctioneel profiel
• Cluster 2: pijn en adaptief profiel
• Cluster 3: pijn en adaptief profiel
33 33 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
4. THEORETISCHE MODELLEN
Interpersoonlijk vrees-vermijdingsmodel
Goubert & Simons, 2012
38 38 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Model over- en onderbelasting
5. KLINISCHE IMPLICATIES
40 40 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Acute pijn
Nav lichamelijke
kwetsuur/beschadiging
Nuttige pijn
Pijnmedicatie werkt
Zichtbaar
Meer pijn kan meer schade
veroorzaken
Rust en onderbreken van
activiteiten kan
genezingsproces helpen
Chronische pijn
Nog aanwezig na herstel
kwetsuur/beschadiging
Zinloze pijn
Pijnmedicatie werkt
niet/weinig
Onzichtbaar
Meer pijn betekent niet per
se meer schade
Rust en onderbreken van
activiteiten is ongunstig en
kan biomechanische
moeilijkheden veroorzaken
5. Klinische implicaties
41 41 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Hoe kan chronische pijn ontstaan?
1. T.g.v. kwetsuur, infectie, virale ziekte
2. Na chirurgie
3. Als deel / in het verlengde van een ziekteproces (bv. juveniele arthritis, aandoeningen van het ruggenmerg, …)
4. Spontaan
5. Klinische implicaties
Stressvol en/of Pijnlijk
Voorkennis en/of angst
Vereist stilliggen
Non-
farmacologische
aanpak van pijn +
hypnosedatie !!
Dyscomfort
Verzet
Falen Procedure Dwang
(Jonge) Kinderen hebben een
vorm van procedurele sedatie
en/of analgesie nodig =
analgosedatie
ACUTE PIJN
Ideeën over de pijn
ideeën over de oorzaak
ideeën over de eigen mogelijkheden de klacht te
beïnvloeden
Cognitieve en emotionele gevolgen
Angst,
woede,
verdriet
Problemen met aandacht, concentratie
en geheugen
Selectieve aandacht, preoccupatie
Gedragsmatige gevolgen
Onder- en overactiviteit
Angstreducerend gedrag
Maatregelen om klachten te verminderen
Verandering van voeding
Lichamelijke gevolgen
Spierspanning
Ademhaling
Autonome arousal
Conditieverlies
Slaapproblemen en vermoeidheid
Eetlust
Sociale gevolgen
Niet naar school gaan
Schoolresultaten
Weinig sociale contacten
Hobby’s
Gezinsproblemen
46 46 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Pijn management
We moeten shift maken van pijnbehandeling zoals bij acute pijn…
… naar pijnmanagement:
• Werken aan kracht, spierstijfheid, houding
• Zo actief mogelijk zijn ondanks pijn
• Pijn aanvaarden als een vast gegeven op dit moment in haar/zijn
leven
• Negatieve gedachten/emoties reduceren
• Familiaal leven normaliseren
Ideeën over de pijn
ideeën over de oorzaak
ideeën over de eigen mogelijkheden de klacht te
beïnvloeden
Cognitieve en emotionele gevolgen
Onderzoeken en uitdagen van disfunctionele cognities
farmacotherapie
Gedragsmatige gevolgen
Basisniveau realiseren
Opbouwen van activiteiten
Doorbreken van gewoontegedrag
Exposure en responsepreventie
Lichamelijke gevolgen
Ademhalingsoefeningen
Ontspanningsoefeningen
Hypnose
conditieopbouw
Sociale gevolgen
Probleemoplossen
Begeleiding bij schoolhervatting
gezinsgesprekken
6. Take home messages !
1. 2. 3.
4. 5. 6. Dank voor
de aandacht!
top related