preaction sprinkler sİstemlerİ bariŞ topal detay … · kompresör,hava tedarik cihazı,test ve...

2017/18 Eğitim Seminerleri

PREACTION SPRINKLER SİSTEMLERİ

BARIŞ TOPAL

DETAY YANGIN DANIŞMANLIK, TASARIM

VE EĞİTİM HİZMETLERİ A.Ş.

2017/18 Eğitim Seminerleri

Otomatik sprinkler sistemleri 4 ana kategoriye ayrılmaktadır.

• Islak Borulu Sistemler

• Kuru Borulu Sistemler

• Deluge (Baskın) Sistemler

• Preaction (Ön-Tepkili) Sistemler

GİRİŞ

2017/18 Eğitim Seminerleri

İlgili Standartlar :

• TS EN 12845

• VdS CEA 4001

• NFPA 13

• FM 2-0

GİRİŞ

2017/18 Eğitim Seminerleri

GİRİŞ

Sprinkler sistemlerinin, TYKY-2015’de belirtildiği üzere TS EN12845

standardı uyarınca tasarlanması gerekmektedir.

MADDE-96

2017/18 Eğitim Seminerleri

Sertifikalı Ekipmanlar

TYKY-2015 MADDE-90 uyarınca sistemde kullanılacak tüm ürünlerin

sertifikalı olması şarttır.

GİRİŞ

2017/18 Eğitim Seminerleri

GİRİŞ

TANIM: Sistem borulaması içinde hava bulunan ve ek olarak algılama sistemleri ile

beraber çalışan sprinkler sistemlerine Preaction Sprinkler Sistemleri denir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

GENEL SİSTEM ÖZELLİKLERİ

• Sprinkler başlıkları kapalı tiptedir.

• Normalde sistemde hava bulunmaktadır.

• Ek olarak panel, dedektör, buton gibi algılama

ekipmanları gerekir.

• TS EN 12845 Standardında Tip A ve Tip B olarak 2

tip’e ayrılır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

• Daha karmaşık sistemler olduklarından sitem arıza

veya çalışmama riski standard ıslak ve kuru borulu

sistemlere göre daha fazla olmaktadır.

• Preaction sistemlerinin bakımı, sistem risklerinin

en aza indirgenebilmesi için düzenli olarak ve

eğitimli kişiler tarafından yapılmalıdır.

GENEL SİSTEM ÖZELLİKLERİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

• Standart ıslak ve kuru borulu sistemlere göre

daha pahalıdır.

• Sistemin modifikasyonu veya genişlemesi

durumunda hem mekanik hem elektriksel

anlamda bir yük getirmektedir.

GENEL SİSTEM ÖZELLİKLERİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

• Sadece patlayan sprinklerden su akışı olacağından

suyun mahale zararı, olası bir yangının vereceği

zarara göre daha az olacaktır.

• Sistemin olmaması durumunda yangın büyüyecek

ve sonunda itfaiyenin müdahalesinde çok daha fazla

bir zarar ortaya çıkacaktır.

• Sprinkler sistemi olan binalarda, olmayan binalara

oranla 10 KAT daha az su kullanılarak yangın

söndürülmektedir.

GENEL SİSTEM ÖZELLİKLERİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

SİSTEM EKİPMANLARI

Preaction Alarm Vanası, Yangın Algılama Paneli, Kesme Vanası,

Kompresör, Hava Tedarik Cihazı, Test ve Drenaj Vanası.

2017/18 Eğitim Seminerleri

SİSTEM EKİPMANLARI

Yangın algılama sistemleri TS EN 54 standardının ilgili bölümleri

uyarınca tasarlanması gerekmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

• Sprinkler başlığının patlaması sistemi devreye sokmaz.

• Sisteme suyun yürümesi için Algılama Sisteminin devreye girmesi

gerekmektedir.

• Sistem havası sürekli olarak izlenir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

• Vana üzerinde acil durumlarda sistemin manuel (el ile) olarak devreye

girmesi için manual başlatma kolu bulunmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

• Suyun kaza ile boşalmasının ortama ciddi hasar verebileceği yerlerde

kullanılır.

• Algılama sisteminde arıza olması durumunda sistem kuru borulu sistem

olarak çalışır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-A PREACTION SİSTEMİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-B PREACTION SİSTEMİ

• Algılama Sisteminin tetiklenmesi durumunda VEYA sprinkler

başlığının patlaması sonucunda devreye girer.

• Sistem havası sürekli olarak izlenir.

• Kuru borulu sistem olarak da çalışabilir. Hızlandırıcı ile beraber veya

hızlandırıcı olmadan kullanılabilmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-B PREACTION SİSTEMİ

• Tip-B Preaction Vana, kuru borulu sistem olarak tasarlanması gereken

ve yangının hızlı yayılabileceği yerlerde kullanılmaktadır.

• Daha çok otoparklar, yükleme rampaları ve ısıtılmayan alanlarda

kullanılır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TİP-B PREACTION SİSTEMİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Branşman boruları 0.4%, ana borular, drenaj noktasına doğru 0.2% eğim

verilerek montaj yapılmaldır.

• Branşmanlar, ana dağıtım borularının sadece üst kısmına veya yan

tarafına bağlanmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Preaction Sprinkler sistemlerinde Grid ve Loop Borulamaya izin

verilmemektedir.

GRID BORULAMA LOOP BORULAMA

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Preaction Tip-A sistemlerde hızlı tepkili sprinkler kullanılamaz.

Sistemlere ilişkin sprinkler tepkime sınıfları, TS EN 12845 standardına

Çizelge-38’de verilmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Sistem borulaması için galvanize çelik boru tercihen kullanılmalıdır.

• Branşmanlar ana borunun yan tarafından veya üst kısmından bağlanmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Sprinkler başlıkları dik tip(upright) olarak seçilmelidir. Sarkık

tip(pendent) başlık kullanılmasının gerektiği durumlarda kuru tip

pendent sprinkler seçilmelidir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Her sistemde düşük hava basınç anahtarı (low air pressure alarm

switch) olmalıdır. Bu sayede kaza ile herhangi bir sprinkler patladığında

veya bir boruda kaçak olduğunda basınç düşecek ve sinyal

alınabilecektir. Sprinkler başlığı ve boru parçası değiştirilecektir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Sistem tasarımında, 1 preaction vana ile korunabilen en fazla alan TS

EN12845 Çizelge-17 ‘de verilmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Sprinkler operasyon alanı ve sprinkler yoğunlukları, Hafif, Olağan ve

Yüksek tehlike sınıfları için TS EN 12845 Çizelge-3 de verilmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

TS EN 12845

• Sprinkler operasyon alanı ve sprinkler yoğunlukları sadece tavan

koruması yapılan Yüksek Tehlikeli Depolama alanları için TS EN 12845

Çizelge-4 de verilmektedir.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

PREACTION SPRINKLER SİSTEMİ TİPLERİ

• Kilitlemesiz (Non-Interlock)

• Tek-Kilitlemeli (Single-Interlock)

• Çift-Kilitlemeli (Double-Interlock)

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

SİSTEM LİMİTİ:

• Kilitlemesiz (Non-Interlock) ve Tek-Kilitlemeli (Single-Interlock) Preaction Sistemler

için 1 Preaction Vana ile en fazla 1000 adet sprinkler beslenebilir.

• Her halükarda 1 Preaction Vana ile korunabilen en fazla NFPA 13- 8.2.1’de belirtilen

alanları geçemez.

(1) Hafif Tehlike — 52,000 ft2 (4830 m2)

(2) Olağan Tehlike — 52,000 ft2 (4830 m2)

(3) Yüksek Tehlike — Hidrolik Hesaplamalı— 40,000 ft2 (3720 m2)

(4) Depolama—Yüksek Yığın Depolama — 40,000 ft2 (3720 m2)

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

SİSTEM LİMİTİ:

• Çift-Kilitlemeli (Double-Interlock) Preaction Sistemler için:

• 500 GALON (1900 LT) ve aşağısında kuru boru hacmine sahip sistemler için özel bir

su dağıtım gereksinimi bulunmamaktadır.

• 500 GALON (1900 LT) üzerindeki kuru boru hacmine sahip sistemler için kuru borulu

sistemler için geçerli olan kurallar uygulanmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

• Çift-Kilitlemeli (Double-Interlock) Preaction Sistemler için:

• Tasarım alanı, sprinkler yoğunluğu değiştirilmeden 30% oranında artırılmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

• Sprinkler başlıkları dik tip(upright) veya kuru tip (dry sprinkler) olarak

seçilmelidir.

UPRIGHT SPRINKLER KURU TİP SPRINKLER

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

• Pendent ve duvar tipi sprinklerler 4°C sıcaklık üzerindeki mahallerde ve

return bend montajı yapılarak uygulanabilir.

DUVAR TİPİ SPRINKLER PENDENT SPRINKLER

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

• 7.3.2.5

FIG. 8.15.19.2 RETURN BEND

2017/18 Eğitim Seminerleri

TASARIM KRİTERLERİ

NFPA 13

• 20 adetten fazla Sprinkler bulunan preaction sistemlerde sistem

borulaması ve algılama ekipmanları izlenmelidir.

• Kilitlemesiz ve Çift-Kilitlemeli Preaction sistemleri için minimum 0.5 bar

izleme havası basıncı sağlanmalıdır.

2017/18 Eğitim Seminerleri

PREACTION VANA KABİNLERİ

ÖZELLİKLERİ

• Sistem Giriş ve Çıkış

Bağlantıları,

• Isıtma,

• Aydınlatma,

• Söndürme paneli,

• Kompresör,

2017/18 Eğitim Seminerleri

PREACTION SPRINKLER

ÖZELLİKLERİ

• Hafif ve Orta Tehlike Sınıfı

• Pendent Tip

• Hızlı Tepkili, RTI < 50

• 68 °C

• Maksimum basınç 12 Bar

• Gerekli basınç 3 bar

• En fazla 9 m2 Koruma alanı

• K:57

• 1’’ Bağlantı çapı

2017/18 Eğitim Seminerleri

KULLANIM ALANLARI

• Server Odaları,

• Arşiv Odaları,

• Telekomünikasyon Odaları,

• Test Odaları,

PREACTION SPRINKLER

2017/18 Eğitim Seminerleri

KOMPONENTLER

İzleme Anahtarı

Flatör

Spacer

Su girişi

Sızdırmaz vana

Suyun

boşaldığı

sprinkler

Conta elemanı

Mesafe tutucu

PREACTION SPRINKLER

2017/18 Eğitim Seminerleri

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Sprinkler 1

Çalışma Durumu

PREACTION SPRINKLER

2017/18 Eğitim Seminerleri

Sprinkler 2

Çalışma Durumu

PREACTION SPRINKLER

ÇALIŞMA PRENSİBİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

Sprinkler 1 ve 2

Çalışma Durumu

PREACTION SPRINKLER

ÇALIŞMA PRENSİBİ

2017/18 Eğitim Seminerleri

TEŞEKKÜRLER...