trening sŁuchowy · 2020. 4. 15. · trening sŁuchowy zabawy, Ćwiczenia krok po kroku, od wieku...
Post on 23-Jan-2021
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
®
TRENING SŁUCHOWY
ZABAWY, ĆWICZENIA KROK PO
KROKU, OD WIEKU
NIEMOWLĘCEGO PO SZKOLNY
VIOLETTA PODSIADŁA- KABACIŃSKA –
neuro, surdologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuta NDT Bobath,
oligofrenopedagog, provider Neuroflow, diagnosta dysleksji rozwojowej
Zgłoszenie w Urzędzie Patentowym nr Z. 493297 Partner:
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
1
Opracowała: mgr Violetta Podsiadła-Kabacińska
Oprawa graficzna: Adrian Podsiadły
Prawa autorskie
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana, publikowana w intrenecie ani w żaden sposób reprodukowana i rozpowszechniana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Twórców.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
2
SPIS STREŚCI
1. Zasady prowadzenia ćwiczeń słuchowych………………...w pełnej wersji
2. Stymulacja funkcji słuchowych od okresu niemowlęcego do szkolnego:
konkretne ćwiczenia, zabawy stymulujące słuch awerbalny, słuch
werbalny oraz integrację słuchowo- ruchową z wykorzystaniem
elementów integracji sensorycznej oraz uwzględnieniem innych metod
(m.in. werbo -tonalnej, audytywno-werbalnej):
a. Wykrywanie dźwięku……………………………… w pełnej wersji
b. Świadomość dźwięku……………………………….w pełnej wersji
c. Budowanie reakcji na dźwięk…………………….…w pełnej wersji
d. Różnicowanie cech dźwięku…...……………...…..…………..str. 6
e. Identyfikowanie dźwięków…………………...…….w pełnej wersji
f. Lokalizowanie dźwięków……………...……...…….w pełnej wersji
g. Rytmy………………………………….……...…….w pełnej wersji
h. Ćwiczenia na samogłoskach dla niemowlaków i dzieci w
młodszym wieku…………………….………...…….w pełnej wersji
i. Ćwiczenia rozwijające bezpośrednią pamięć
słuchową…………………................................…….w pełnej wersji
j. Ćwiczenia słuchowe rozwijające sekwencyjność….w pełnej wersji
k. Ćwiczenia rozwijające selekcję słuchową………….w pełnej wersji
l. Ćwiczenia stymulujące funkcje analizatora słuchowego ( słuch
fonemowy, analiza, synteza słuchowa, operacje na głoskach,
paronimach, pamięć fonologiczna) …..………………...……str. 11
m. Ćwiczenia słuchowo-ruchowe z elementami stymulacji
przedsionkowej wskazane szczególnie dla dzieci z zaburzeniami
integracji międzypółkulowej. ………………...…….w pełnej wersji
3. Strategie postępowania w codziennym życiu (domu, szkole, przedszkolu)
wobec dzieci z zaburzonymi funkcjami słuchowymi (niedosłuch, CAPD,
zaburzenia koncentracji uwagi uwarunkowane zaburzonymi funkcjami
słuchowymi). ……………………………...………...…….w pełnej wersji
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
3
Wprowadzenie
Zarówno słuch fizyczny, jak i wyższe funkcje słuchowe są czynnikami
niezbędnymi do wzrastania wielu ważnych funkcji w rozwoju człowieka. Przy
prawidłowym słuchu fizycznym, dzięki któremu mózg człowieka odbiera fale
dźwiękowe o szerokim paśmie częstotliwości, dla rozwoju funkcji słuchowych
ważne są również odpowiednie doświadczenia słuchowe. Są one podstawą
kształtowania się słuchu fonemowego. Słuch fonemowy natomiast pozwala
różnicować, analizować i łączyć dźwięki mowy o określonym natężeniu,
częstotliwości i barwie. Dzięki m.in. niemu dziecko nabywa mowę i rozumie ją.
Jest również niezbędny by koncentrować uwagę, opanować umiejętność pisania
i czytania. Aby te procesy mogły przebiegać prawidłowo ważny jest również
słuch muzyczny.
W skrypcie proponuję aktywności do wykorzystania w gabinecie
terapeutycznym, podczas pracy grupowej, do zaleceń dla rodzica, nauczyciela.
Ćwiczenia wskazane są do stosowania w pracy z dziećmi z zaburzonymi
funkcjami słuchowymi o różnej etiologii – niedosłuch, centralne zaburzenia
przetwarzania słuchowego, opóźniony rozwój funkcji słuchowych. Będą zatem
pomocne do wspierania dzieci z zaburzeniami mowy i języka o różnym podłożu,
np. niedokształcenie mowy uwarunkowane niedosłuchem, prosty opóźniony
rozwój mowy, SLI, niedokształcenie mowy o typie afazji, w przypadku dyslalii,
zaburzeń mowy w autystycznym spektrum zaburzeń, oligofazji, CAPD oraz
dysleksji rozwojowej. Wspomagają również procesy koncentrowania uwagi.
Ćwiczenia podzielone są i uporządkowane według określonych aspektów
funkcji słuchowych (m.in. cechy dźwięków, bezpośrednia pamięć słuchowa,
sekwencje słuchowe, selekcja słuchowa, funkcje analizatora słuchowego itp.). W
prezentowanym opracowaniu przedstawione są wszystkie etapy prowadzenia
ćwiczeń słuchowych od prostych reakcji w oparciu o słuch awerbalny po
skomplikowane operacje na dźwiękach mowy. Uporządkowane są również w
odniesieniu do wieku dziecka- od niemowlęcego po szkolny.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
4
Proponowane ćwiczenia i zabawy są zbiorem mojej ponad
dwudziestoletniej pracy surdologopedy, terapeuty integracji sensorycznej,
pedagoga oraz diagnosty dysleksji rozwojowej. Poza doświadczeniem wynikają
również z wielu różnorodnych szkoleń, warsztatów, studiów, literatury.
Owocnej pracy!
Violetta Podsiadła-Kabacińska
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
5
ELEMENTY SKŁADOWE ĆWICZEŃ SŁUCHOWYCH W
ZAKRESIE ROZPOZNAWANIA CECH DŹWIĘKÓW:
Tego rodzaju ćwiczenia są szczególnie ważne dla dzieci z różnymi
rodzajami niedosłuchu (od lekkiego, przewodzeniowego po głęboki,
odbiorczy), z Centralnymi Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego
o typie fonologicznym, jak i dla tych z opóźnionym rozwojem mowy
o różnej etiologii. Mogą być stosowane w odpowiedniej formie już na
etapie wieku niemowlęcego. Są również wskazane dla dzieci
starszych, także tych w wieku szkolnym. Ważną grupą odbiorców w
tym wieku będą dzieci z niedosłuchem, dysleksją rozwojową,
zaburzeniami koncentracji uwagi.
Ukierunkowane są na różnicowanie i rozpoznawanie cech
akustycznych dźwięków w następujących modalnościach:
✓ Czas trwania dźwięku
✓ Ilość nadawanych sygnałów akustycznych
✓ Tempo nadawanego sygnału akustycznego
✓ Natężenie dźwięku
✓ Wysokość dźwięku.
Ćwiczenia słuchowe w tym zakresie powinny obejmować
następujące elementy (A. Korzon):
1. Czas trwania dźwięku- krótko- długo
✓ Dziecko rozpoznaje, ale również nadaje dźwięki awerbalne i
werbalne w modalności - krótko- długo. U niemowląt po
prostu fonujemy krótko- długo np. samogłoski /A- O/ (zasady
i pozostałe ćwiczenia opisane w części o pracy z
niemowlętami).
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
6
Ręce dziecka zbliżamy
do siebie nad klatką
piersiową fonując
długie /o/.
Ręce dziecka
rozkładamy na boki
fonując długie /a/
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
7
✓ Starsze dziecko rozpoznaje cechy- np. wskazując na taśmę –
krótka- długa; jadąc autkiem krótko- długo dostosowując się do
słyszanego dźwięku; rozpoznając lub fonując samogłoskę
krótko- długo; rozpoznając na podstawie podanego dźwięku jak
skacze kangurek – krótki skok czy długi, ale też różnicuje
długość słów, zdań (ćwiczenia na słowach i zdaniach podane w
części o stymulowaniu funkcji słuchu werbalnego).
Dziecko wskazuje
taśmę, lub jedzie
autkiem po taśmie
symbolizującej
długość dźwięku
Dziecko dotykając paluszkiem
kropek fonuje krótkie /e/,
przesuwając po linii fonuje
długie /e/. Może również
rozpoznawać nadawany przez nas
dźwięk wskazując na kropkę lub
linię.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
8
Dziecko rysuje na
podświetlonej piance
reprezentację dźwięku długiego
lub krótkiego.
Auto jedzie krótko lub długo w
zależności od tego jaki sygnał
nadajemy.
Dziecko rozpoznaje nadawany sygnał wskazując na
krótkie lub długie skoki tygryska
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
9
Po usłyszeniu długiego sygnału dziecko porusza autem tak długo
jak długo trwa dźwięk (ćwiczy tu również uwagę słuchową i jej
stabilność), po sygnale krótkim tygrysek skacze na pierwszy
kamyk itd. Można połączyć z ćwiczeniem ilości dźwięków ( 3
sygnały – 3 skoki ). Ćwiczenie można również modyfikować
wprowadzając element sekwencji oraz bezpośredniej pamięci
słuchowej. Nadajemy wówczas sygnał np. krótki, długi, krótki.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
10
2. Ilość nadawanych sygnałów akustycznych - ile?
✓ Dla dzieci młodszych – mało- dużo np. uderzeń w bębenek,
klaśnięć, podskoków wykonywanych wraz z dzieckiem
siedząc na piłce. U małych dzieci terapeuta nazywa ilość
dźwięków-/ mało- dużo/. Dziecko może odtwarzać małą lub
dużą ilość uderzając np. w bębenek, ale także wskazując małą
ilość kasztanów lub ich dużą ilość.
✓ Od dzieci starszych można wymagać rozpoznania ilości
dźwięków – ile? -/jeden- wiele/ - (warunkiem jest
odpowiedni wiek i stopień rozwoju dziecka –
uwewnętrznione pojęcie liczby).
✓ Dziecko rozpoznaje ilość dźwięków i prezentuje to ilością
podskoków (włączenie aktywności słuchowo- ruchowych
ważne szczególnie dla dzieci z zaburzeniami
motorycznymi, obniżonym napięciem mięśniowym,
osłabioną koordynacją ruchową, zaburzeniami integracji
sensorycznej- więcej o tego rodzaju ćwiczeniach w części
dla dzieci z zaburzeniami integracji międzypółkulowej).
✓ Lub w reakcji na bodziec dźwiękowy dziecko rozpoznaje
ilość nadawanych przez nas sygnałów - wrzuca
odpowiednią ilość klocków do pudełka, rysuje taką samą
ilość kresek na kartce, kropek paluszkiem w tacy z kaszą
manną, pieczątek, klocków budując wieżę itp .
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
11
Zaprezentowanych kilka propozycji stanowi część początkową
całego procesu obejmującego trening słuchowy. Przebiega on w kilku
etapach, obejmuje różnorodne aspekty rozwoju funkcji słuchowych.
Ważność tych aspektów dla poszczególnych dzieci jest kwestia
indywidualną. Zależy od indywidualnego profilu słuchowego dziecka.
Niezmiernie ważnym etapem, dedykowanym szczególnie dzieciom
starszym ( na etapie starszego wieku przedszkolnego i szkolnego ) jest
część poświęcona umiejętnościom fonologicznym.
Poniżej kilka propozycji z tego zakresu.
Dziecko skacze określoną ilość po
wybranych polach. Zadania z
zaangażowaniem motoryki dużej są
szczególnie ważne dla grupy dzieci
opisanych w ostatniej części
treningu słuchowego.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
12
STYMULOWANIE FUNKCJI ANALIZATORA
SŁUCHOWEGO i umiejętności fonologicznych w zakresie
operowania cząstkami fonologicznymi.
Są to umiejętności niezbędne do rozwoju mowy, poprawnej
artykulacji, opanowania umiejętności pisania i czytania,
koncentrowania uwagi, rozumienia mowy w szumie, podczas dyskusji
grupowej. Ważna jest tutaj znajomość norm rozwoju funkcji
analizatora słuchowego. Dla przykładu- dziecko sześcioletnie
powinno już wyodrębniać głoskę w nagłosie i w wygłosie (oczywiście
niektóre dzieci opanowują tę umiejętność szybciej, a inne nie potrafią
tego dokonać na etapie pierwszej, a niekiedy drugiej klasy). Dzieci z
opóźnionym lub zaburzonym rozwojem funkcji słuchowych
napotykają wówczas na istotne problemy m.in. w zakresie pisania i
czytania.
• Słuch fonemowy
✓ Zatem sześciolatkowi możemy zaproponować następującą
aktywność: po stymulacji ruchowej- dziecko wrzuca
woreczki w ustawione przed nim od lewej do prawej
strony 3 pudełka w zależności od pozycji określonej głoski
w słowie- nagłos- pierwsza skrzynka, śródgłos- druga,
wygłos –trzecia; lub wersja tylko z dwoma pudełkami.
✓ Odmianą ćwiczenia ukierunkowanego na rozpoznawanie
głoski w nagłosie oraz ćwiczenia słuchu fonemowego
będzie wrzucanie woreczków do dwóch pudełek
oznaczonych np. literami P - B po usłyszeniu słów
rozpoczynających się na wymienione głoski.
✓ Wrzucanie woreczka do koszyka zielonego po usłyszeniu
słowa z głoska np. /sz/; do koszyka czerwonego po
usłyszeniu słowa z głoską /s/ .
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
13
✓ lub (dziecko może wykonać to ćwiczenie siedząc na piłce-
pracuje wtedy również nad kontrolą tułowia)- kiedy
usłyszy w słowie wybraną głoskę wrzuca woreczek do
koszyka zielonego, kiedy głoski nie ma w podanym słowie
do koszyka czerwonego itp.
✓ Dziecko po usłyszeniu słowa z głoska /sz/ lub /s/ pokazuje
odpowiednią literę przyklejoną po obu stronach paletki (
dla dzieci, które nie znają jeszcze obrazu graficznego tych
liter można zaproponować symbol – koło-
odzwierciedlenie ułożenia ust podczas artykulacji /sz/, z
drugiej kreska- odzwierciedlenie ułożenia ust podczas
artykulacji /s/, lub odpowiednio obrazek szumiącego
drzewa na wietrze i syczącego węża). Ćwiczony jest tutaj
jednocześnie ruch rotacyjny nadgarstka.
✓ Smok (można wykorzystać rękawice kuchenne) zjada
podawane obrazki lub przedmioty z głoską np. /sz, s/. Z
zamianą roli.
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
14
• Analiza, synteza (sylabowa , głoskowa, zdania, aliteracje)
✓ wyodrębnianie głoski w nagłosie
✓ wyodrębnianie głoski w wygłosie
TRENING SŁUCHOWY
Twórca: Partner:
15
Wiele innych propozycji zabaw i ćwiczeń oraz wszystkie etapy
treningu słuchowego uwzględniającego różnorodne aspekty rozwoju
funkcji słuchowych znaleźć będzie można w pełnej wersji
opracowania TRENING SŁUCHOWY ®.
Oferując Państwu wybrane elementy treningu słuchowego życzę
owocnej pracy!
Violetta Podsiadła-Kabacińska
ŹRÓDŁA:
• Materiały ze studiów – surdologopedia
• Materiały ze szkoleń:
✓ Rehabilitacja dziecka niesłyszącego w warunkach domowych-
doświadczenia polskie i amerykańskie – znaczenie wczesnej terapii
✓ Rehabilitacja domowa dzieci z wadą słuchu w wieku od 0 do 3 roku
życia z wykorzystaniem elementów metody werbo – tonalnej
✓ Profilaktyka logopedyczna u dzieci z wadą słuchu
✓ Konferencja naukowo-szkoleniowa -Listening to Learn
✓ Neuroflow
• Bogdanowicz M.,Integracja percepcyjno-motoryczna – metody diagnozy i
terapii.
• Prożych A., Radziszewska-Konopka M., Dźwięki marzeń
top related