tüketici davranışları

MUSTAFA CINGI

TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI

“TÜKETİCİ HAKLARI” DERSİ KAPSAMINDA

Bölüm 1

TÜKETİCİ İLE İLGİLİTANIMLAR

1

TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

Tüketici PazarıMal ve hizmetleri kişisel veya ailesel tüketimleri için elde eden veya satın alan tüm kişilerden oluşur.

Bir ülkede herkes tüketici olduğuna göre, beşikteki bebekten en yaşlısına

kadar bir ülkenin tüm nüfusu “tüketici pazarı” demektir.

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

TüketimEkonomik mal ve hizmetlerin yararlarının insanların gereksinimlerini tatmin etmek üzere kullanılmasıdır.

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

Tüketici1. Mal ve hizmetleri, başka mal ve hizmetlerin üretimi için değil de

tamamen kişisel veya ailesel gereksinimleri için kullanan veya tüketen kişidir.

2. Kişisel kullanımı için satın alım veya kiralamada (banka kasası, DVD, ev, araba, tır, gelinlik, güvenlik şirketleri, temizlik şirketleri) bulunan kişi veya aile halkıdır.

3. Kişisel istek, arzu ve gereksinimleri için “pazarlama bileşenlerini” satın alan veya alma kapasitesinde olan gerçek kişidir. Tüketici bir mal veya hizmeti satın alırken onun yanında reklamını, ambalajını, teslimatını, taksit şartlarını, kaliteyi, garantiyi vs. hep birlikte almış olur. Tüketici, kullanıcı ve alıcı her zaman aynı kişi olmayabilir.

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

KullanımSatın alınan mal ve hizmetlerin alıcısı veya bir başkası tarafından kullanılmasıdır.

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

Satın AlımSatın alım da tüketim sürecindeki noktalardan veya işlemlerden biridir. Fiilen parayı, çeki, senedi vs. verip ödemeyi yapmak, malı almaktır .

Bölüm 1TÜKETİCİ İLE İLGİLİ TANIMLAR1

Tüketici DavranışıBireylerin ekonomik değeri olan mal ve hizmetleri elde etme ve kullanmaları ile doğrudan ilgili etkinlikler ve bu etkinliklere yol açan, belirleyen karar süreçleridir.

Tüketici davranışı tüketimi değil tüketicinin satın almaya yönelik karar ve eylemlerini inceler.

Bölüm 2

TÜKETİCİ HARCAMALARI İLEDEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ

İLİŞKİLER

2

TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

Harcanabilir GelirVergiler çıktıktan sonra kalan gelirdir.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

İhtiyari GelirHarcanabilir gelirden zorulu harcamalar çıktıktan sonra kalan gelire denir.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

DiğerGelir dışında, medeni durum, yaş, ailede çocukların yaşı ve sayısı da harcama biçimlerini önemli ölçüde etkiler.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

1Bekarlar ve genç çiftler yeni ürün ve markaları denemeye daha çok yatkındır. Daha dikkatli ve fiyat bilinci olan alışverişçilerdir.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

2•Genç aileler dayanıklı tüketim malı alırlar.

•Gıda maddelerine daha az harcama yaparlar.

•Giderlerini karşılayabilmek için alımlarının çoğunu kredi kartıyla yaparlar.

•Gelirlerinden daha az tasarruf ederler.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

3•Boşanmalar aile yaşam dönemini kesintiye uğratır.

•Genelde çocukların velayetini anne üstlenir, baba nafaka öder.

•Gelirin çoğu çocuklara ve zorunlu giderlere gider.

•Çocuklar 10-19 lu yaşlara girince aile bütçesini zorlayan gereksinimleri ortaya çıkar.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

4Diğer önemli bir grup da çocukları büyümüş ve paralarını başka türlü harcayabilen 50-64 yaş grubu ailelerdir. Daha önce alamadıkları şeyleri alırlar.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

565 yaş üzerindeki insanların sayısı modern toplumlarda artmaktadır. Bakım merkezleri, güvenlik, hastane, ilaç ürünleri gibi çeşitli ihtiyaçları vardır.

Bölüm 2TÜKETİCİ & DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER1

Bölüm 3

TÜKETİCİ – ALICI DAVRANIŞINIETKİLEYEN FAKTÖRLER

3

FAKTÖRLER1

1. Sosyo Psikolojik (Kültürel) Faktörler

KültürToplumların oluşturduğu değer sisteminin ahlak, sanat, sembol, inanç, gelenek ve göreneklerin karışımıdır.

Alt KültürDini, ulusal, yöresel vs. ortak özellikler taşıyan gruplardır.

Bölüm 3FAKTÖRLER1

2. Sosyal Faktörler

Referans GruplarıKişilerin tutumlarını, fikirlerini, değer yargılarını ve davranışlarını doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen insan topluluğudur.

AileSatın almada aile içi iş bölümü, ürünlere ve aileye göre değişir.

Roller ve StatülerKişilerin katıldıkları aile, kulüp, dernek gibi grupların her birindeki konumu, rol ve statü açısından ele alınabilir.

Bölüm 3FAKTÖRLER1

3. Kişisel Faktörler

•Yaş ve Yaşam Dönemi Aşamaları•Meslek•Ekonomik Koşullar•Yaşam Stili•Psikolojik Faktörler•Motivasyon• Algılama• Öğrenme• Tutumlar• İnanç

Bölüm 3FAKTÖRLER1

Bölüm 4

SATIN ALMAYIETKİLEYEN FAKTÖRLER

4

SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Satın Alma Kararı Aşaması Satın alma kararı, satın alma ile iç içedir. Ancak niyetlenilen şey son anda “başkalarının etkisi, beklenmedik durumlar (gelirde azalma, işsiz kalma, farklı model, başka renk vs.)” sebeplerle başka türlü de değişebilir.

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Tüketiciler ürünü satın aldıktan sonra belli ölçüde tatmin ya da tatminsizlik yaşarlar. Satın alma sonrası aşaması üzerinde en çok durulması gereken aşamadır.

Özellikle rutin olmayan alışverişler sonrasında tüketicilerin “bilişsel pişmanlık –çelişki” denilen huzursuzluğu duydukları ve “acaba” duygusuna kapıldıkları yapılan araştırmalarda ortaya çıkan önemli sonuçlardandır.

Satın Alma Sonrası Aşaması

Tatmin olmuşsaBir dahaki alışverişine yine aynı ürünü/ markayı/ firmayı seçecek ve dostlarına tavsiye edecektir.

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Tatmin Olmamışsa

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Tüketicilere Strateji ve Taktik Önerileri

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Durumsal Faktörler•Tüketicinin satın alımındaki zaman boyutu

•Tüketicinin satın alma yeri

•Satın alma şartları

•Tüketicinin satın alma amaçları

•Tüketicinin satın aldıkları andaki havaları

Bölüm 4SATIN ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER1

Tüketicinin Yeni Ürünleri Benimseme Aşamaları

Yeniliklerin Benimsenme Hızını Etkileyen Özellikler•Yeniliğin Avantajı (PDA, Smartphone, Tablet PC)•Yeniliğin uyuşabilirliği (genç – yaşlı)•Yeniliğin karmaşıklığı (oyun konsolu kolu)•Yeniliğin denenebilmesi (kiralama, test)•Yeniliğin iletişime gelmesi (demo, gösteri)

•Farkına varma•İlgi Duyma•Değerlendirme•Deneme•Benimseme•Onaylama

TeşekkürlerMustafa CINGIErciyes Üniversitesi İletişim FakültesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü

Tüketici Hakları DersiTüketici Davranışları Sunumu

E-mail: mcingi@erciyes.edu.tr