vietnam final version

Post on 08-Feb-2016

75 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

DESCRIPTION

Vietnam Eco

TRANSCRIPT

ကန ��သတ�- 1 -

အခန� (၁)

န�ဒါ�န�

၁။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� အရေ�� ��ရေ��င�အ���ရေ�သ��င� �ည����ပြး��� အရေ�� ��

ရေ��င� အ��� န��င�င�မ��� အသင�� ASEAN ၏ အဖ"# ဝင�န��င�င� �စ�န��င�င� ဖြဖစ��'သည�။

၂၀၀၈ ခ�န�စ� စ�ရင��မ���အရလ.ဦး�ရေရ (၈၆.၂၁)သန�� ����'သည�။ ဂျ� �����အရေနဖြဖင�� အ

ရေမရ�ကန�ရေ�2လ� (၉၀၇၀၅) သန����� ရေ6က�င��သ����ရ�'သည�။ကမ7�� က�န�သ�ယ�မ8 အ

ဆင�� အရေနဖြဖင�� ��: က�န� အဆင�� (၅၁)န�င�� သ�င��က�န�အဆင��(၄၁)����'သည�။ ကမ7��

က�န�သ�ယ�ရေရ� အဖ"# သ�: ၂၀၀၇ ခ�န�စ� ဇန�နဝ'ရ�လ(၁၁) ရက�ရေန �တ��င�ဝင�ရေရ�က�ခ#�

�'သည�။

၂။ သမ��င��ရေ6က�င��အရ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ဆန�စ�'�စ��က��� �>�ရေရ�က��

အရေဖြခခ�ရေသ� လယ�ယ� စ��က��� �>�ရေရ� န��င�င��စ�ခ�ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�စစ���#

ရေ6က�င�� န��င�င�၏ စ������ရေရ�လ���ငန��မ���စ�� ��က�စ��ခ#�ရ �'သည�။ သ�: ရ���င� အစ���ရ

အ�ဏာ�ရပြး���ရေန�က����င�� န��င�င�၏ စ������ရေရ�အ��က� လယ� ရေဖြ�မမ���၊ စက�ရ��မ��� က��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 2 -

စ�စည��ဖြခင��၊ စ������ရေရ� ပြးမ�Bရေ���က�� လက�ရေ�"အရေက�င�အထည�ရေဖ�� က�င��သ���ဖြခင��

န�င�� ဖြ� �ည�သ.သန�� ရေ�'င��မ���စ��အ�� အစ���ရ၏ စ�မ�က�န��မ��� ��င� ၀င�ရေရ�က�

လ���က��င�ရေစဖြခင�� အစ���သည�� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8 မ���က�� ဖြ�>လ���ခ#��'သည�။ ၄င��

အဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�စစ���#ပြး���ရေန�က� အရေမရ�ကန�န�င�� ဥရေရ��န��င�င�အမ���စ�၏

က�န�သ�ယ�ရေရ������င�မ8က��လည�� 6က�>ရေ�"ခ#�ရ သည�။

၃။ ၁၉၈၆ ခ�န�စ���င� ဆဌမကြက�မ�ရေဖြမ�က��'��က�န�ကရက�မ� ရေစ��က�က�

စ������ရေရ�စနစ�မ���ဖြဖင�� စ������ရေရ� ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ#မ8က�� စ�င�က�င��သ���ခ#�

�'သည�။ စက�မ8လ���ငန��မ���၊ က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င�� လယ�ယ�စ��က��� �>�ရေရ� လ���ငန��မ���

��င� ��ဂျHလ�က���င�ဆ��င�မ8မ���က�� အ��ရေ��ခ#�သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၁၉၈၀ ခ�န�စ�

မ���ရေန�က����င��မ� စ�င�၍ န��င�င�ရေရ�၊ လ.မ8ရေရ�န�င�� စ������ရေရ� နယ��ယ� အသ��သ��၌

ဖ��ပြးဖ�>�မ8 အစ�အစဥ�သစ�မ���က�� စ�င�ရေဆ�င�ရ�က� ခ#��'သည�။ အ��နည��ရေသ� အမ�န ��

ရေ�� (ထ�န��ခ�>��) သည��စနစ�မ� ရေK�က�က�ဦး��ည�ရေသ� စ������ရေရ�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က��မ8

ဆ��င�ရ� အစ�အစဥ� သစ�(သ�: မဟ���) ဖြ�န�လည� ဖြ�င�ဆင�ဖြခင�� (doi moi) က�� စ�င�ခ#�

�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 3 -

၄။ ဖြ�န�လည�ဖြ�င�ဆင�ဖြခင�� (သ�: မဟ���) ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရေရ� က�လအ��င��

လ���လ��ရေသ� ဖြ�ည��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8ဥ�ရေ�က�� ဖြ�ဌ�န��ခ#�ပြး��� အရေဆ�က�အဦးဆ��င�ရ�

ရေဖြ��င��လ#မ8 (Structural reform) အခ� �Bက��လည�� စ�င� ရေဆ�င�ရ�က�ခ#��'သည�။

သ�: ရေသ�� လည�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ရေင�ရေ6က�ရေဖ�င����မ8၊ ��ကOသည�မ���၊

အလ���အက��င�၊ အရေဖြခခ�အရေဆ�က�အဦး၊ လPအရင�� အဖြမစ�န�င��က.ည� ရေထ�က����မ8

ရေလ���က�ဖြခင�� စသည� ��: န�င�� ���သက�ရေသ� န��င�င�ရေရ�၊ လ.မ8ရေရ�န�င��စ������ရေရ�

ဖြ�ဿန� မ���စ��က�� ရင�ဆ��င�ခ#�ရသည�။

၅။ အရေမရ�ကန� ဦး�ရေဆ�င�ရေသ� အရေန�က�အ���စ�၏သ�ညအရေရအ��က� က��

�� သ��မ���ဖြခင�� ရေ6က�င�� ဖြ�ည�� အက.အည� န�င�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8စ��ဝင�ဖြခင����: ��:

ဆ��င��ခ#�ရသည�။ ၁၉၉၁ ခ�န�စ���င� ဖြ�ည��အက. အည�န�င�� ရင��န���ဖြမN>��န����မ8 ���မ��

မ���ဖြ���စ��ရေဆ�င�ရ�က�န��င�ခ#��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရ�

က�န�သ�ယ�ရေရ�၊ ဖြ�ည�� ���က�ရ��က�ရင��န���ဖြမN>��န��မ8န�င��အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရ�ရေခ��ရေင�မ���

က��လ���လ��ခ�င��ဖြ�>ခ#��'သည�။ ယင��ရေ�2လစ� မ���သည� ��: က�န�ဖြမNင���င�မ8က��ဖြဖစ�ရေစ

ပြး��� စ������ရေရ������က�မ8က�� ���က�ရ��က�အက� �>� ဖြ�> ခ#��'သည�။

၆။ အ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအ၂၀၀၈ ခ�န�စ�၊ ရေအက����ဘလ အရေစ���င�မ�စ၍ အရေမရ�ကန� န��င�င���င� Recession အအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအဟ� ရေခသည�� စ���ရေရက�ဆင�မ8မ�ဖြဖစ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 4 -

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအခ#�ပြး��၊ စ���ရေရ�ည��င�အမ�စ�၏ စ��ရ�မ��.�န�မ8န�င�� ထ���.

Wall Street အအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအ��င� စရေ�ရေစ�က�က�မ� လ�ပြးင�မန�စ�ထ��ဆင�သ�ခ#�သဖြဖ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအင�� အ��ရေစ�က�က�န�င�� ဥရေရ�ရေစ�က�က�မ���င�လည� စ��� ရေရမပြးင�မ�

အအ အအအအအအအ အအ အ အအအအမသက�ဖြဖစ�က ကမ7ရေင�ရေရရေ6ကရေရအ6က��အ�ည�ဟ.ရေသဂျယက�ကြက�သည�ယရေန �က အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအမဘမ7အ က.စက� ရ��က�ခ��ရေစခ#��သည�။ ရေစ�က�က�မ� မ�ည�မပြးင�မ�

အ အအအအအအအအ အ အအအ အအအအအအအအအအအ အအအအဖြဖစ�မ8န�င��အ�. အရေမရ�ကန�ရေ�လမ� �န�ဖ��က�ဆင� သ�ခ#�ပြး�� ရေရT အအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအရေစ�န�င�� ရေရန�ရေစ�န�>န� မ� ����က�သ�ခ#�က ကမ7 ဘဏာ�န�င��

အအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအကမ7စ���ရေရရေစ�က�က�က��မပြးင�မ�မသက�ဖြဖစ�ရေစခ#��သည�။၇။ အ အအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအကနဥ����င���င� အရေမရ�ကန�န��င�င�၏ စ���ရေရထ���ဆ��

အအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအ���င�မ� ရေင���င� ရေ6က��င�အမ�စ�က��သ ဆ��ဆ�� ရ�ရ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအထ�ခ��က�ရေစခ#�ရေသလည� ရေနက����င���င�မ8 ဥရေရ�၊ အ��န��င�င� အ အအအ အအ အအအ အအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအမ�သည�လည� ယင� ဂျယက�၏ ရ��က�ခ�� မ8က�� ခ�ခ#�6ကရ�သည�။ အဆ�� အအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအ ��ဿနသည�၁၉၃၀ခ�န�စ�မ���င�ဖြဖစ���ခ#�သည�� The Great Depression ဟ�ရေခ

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအသည�� အဆ��ရ�ဆ�� စ���ရေရက��ကြက�အပြး�� ဖြဖစ���သည�� အဆ��ရ� အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအဆ�� စ���ရေရ�ဿန�စ�ရ��ဖြဖစ� ရေ6ကင� စ���ရေရရေလကအသ��င�

အအအ အ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအဝ��င��စ�ခ�လ��နလည�သရေဘရေ�က�လ6ကပြး��ဖြဖစ��သည�။၈။ အအအအ အအအအအအ အအအအအဆ��� အဆ��ရ�ဆ��စ���ရေရ ဖြ� �ဿနရ��မ�ရေ6ကင�� ၂၀၀၉ ခ�န�စ� န�စ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ အအဆန����င���င� ဖြ� �င�သစ�န��င�င� ၌ရေထင�န�င��ခ� �ရေသ အလ���သမမ�သည�

အအအအအ အ အအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအလမ�မမ�ရေ�သ�: ထ�က�၍ ဆနU ဖြ�ခ#�6ကသည�က�� ရေ�"���ရ�သည�။ ဆ���

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအဆနUဖြ�သ.မ�သည� ၄င���: န��င�င�ရေခင�ရေဆင�မ�၏ ကမ7 အ အအအ အအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအ အ အအအအအအအအအအအအစ���ရေရ က��အရေ� ဖြ�င�ဆင�ရေဆင�ရ�က�မ8မ� သည� အလ�န�ရေန�ရေက�

အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအ အအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအရေ6ကင�၊ ထ�ရေရက�မ8မ��� ရေ6ကင�၊ စသည�ဖြဖင�� ရေ�၀ဖန�ရေဖြ�ဆ��မ8 အအအအအ အအ အအအအအအ အ အအအအအ အအ အအအမ� ဖြ�>လ���ခ#�6ကရ ဖြ�င�သစ� အစ��ရအရေနဖြဖင��ယ.ရ�� ၂၆ဘ�လ�ယ�အက�န�အက�ခ�၍

အအအအအ အအ အအ အအအအအအအအအအအအအလက����ရင�ဆ��င�ရေနရရေသ စ���ရေရက��ဆ��အ က�ကန� ရေဖြ�ဖ��င�သ�ရန� အ��က� ဆ��ဖ��ခ#�ရ�သည�။

၉။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအယင�ဖြဖစ�ရ��သည� ဥရေရ�န��င�င�မ�န�င�� အဖြခရေသ န��င�င� အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအမ���င� စ���ရေရ��က� က��အခ� �န�ကလ အ��င� �ဋ��ကO မ�၊

အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအ အအအအအအအအအထ������က�ရင�ဆ��င�မ8မ� �င�မမ.မ� န��င�င�ရေရအရ မပြးင�မ� မသက�မ8မ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 5 -

အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအဖြဖစ���လန��င� ရေ6ကင� ဖြ�ဆ��ရေနဖြခင�၊ ကမ7 န��င�င�အမ�အဖြ�

အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေနဖြဖင�� ယင�စ���ရေရ က��ဆ��အ ရင�ဆ��င�ရေက�လTန��င�ရန�

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအ အ အအအအအအ အအအအအအအ��က� �စ�နည�အဖြဖင�� မ�မ�န��င�င�၏ စ���ရေရ က�ဆင�မ8 န�>န�

အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအဖြ�မင��မဖြခင�မ���ရေအင� ထ�န�ထန��င�ရန�အ��က� နည�လမ�မ���ရေဖ�က

အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအမ�မ�အစ�အစဥ�ဖြဖင��ရေသ လည�ရေကင�၊ န��င�င�အမ��.ရေ�င�လ�က�

အအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအရေဆင�ရ�က�၍ ရေသလည�ရေကင� ရေဖြဖ��င�ရေဆင�ရ�က�ရန� ဖြ�င�ဆင�မ8 မ� ဖြ�>လ���ခ#�6ကသည�က�� ရေ�"ဖြးဖြမင�ရရေ�မည�။ Recession ဟ.ရေသ အဓ��Xယ�အရ

အအအအအအအ အအအ အ အအအအ အအအ အ အအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအစ���ရေရက�ဆင�မ8က�� ဖြဖစ�ရေစသည�� သရေဘသဘ၀ အရေလ�က� အလ������သ.မ� အအအက�� အလ���လက�မ#�ဖြဖစ�ရေစက န��င�င��စ�န��င�င�၏ ထ���က�န�၊ သ�င�က�န�ကဏဍ က��

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ ကြက�စ�ရေသထ�ခ��က�မ8ဖြဖစ�ရေစ�သည�။၁၀။ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအ၁၉၉၂ ခ�န�စ� ၊ ဇန�နဝရ�လ ��င� စကZ �.န��င�င�၌ က�င��ခ#�

ရေသ (၄) အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအ ကြက�မ�ရေဖြမက� အဆ�ယ�ထ���သ� အစည�အရေဝမ� ရေ�ထ�က�လသည�� “စကZ�. အအအအရေ6ကဖြငခ�က�၁၉၉၂ ” အအအအအအအအအအအ အအအအရ အဆ�ယ�လ���လ��ရေသက�န�သ�ယ�မ8ရေ�သ - AFTA က��

အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအ �ည�ရေထင�ရန�သရေဘ�.ည�ခ#�6က�သည�။ AFTA ၏ အဓ�ကရည�ရ�ယ��ခ�က�မ� ကမ7 အ အအအအအ အအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေKက�က� အ��င� အဆ�ယ�အဖ"#၏ �.ရေ�င�ထ���လ���မ8၊

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�.ရေ�င� ရေဆင�ရ�က�မ8မ�ဖြဖင�� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င�မ8စ�မ�အ

အအအအအအအအအ အ အအအ ဖ"�ဖြးပြးဖ�>����က�ရေစရန� ရည�ရ�ယ�� သည�။ AFTA ရေ6က�င��ဖြ�ည���င��န�င��ရေ�သ��င��

ရေK�က�က�မ�����င� ဗ�ယက�နမ� စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အရေနဖြဖင�� ကြက��မ��ရေသ�

စ�န�ရေခ2မ8မ��� 6က�>ရေ�"ရမည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သရေဘ�ရေ�'က� န��လည� ထ��ရေ6က�င��

ရေ�"���ရ�'သည�။

၁၁။ ထ�: ရေ6ကင�� Recession န�င�� AFTA အ��ရင�ဆ��င�န��င�ရန� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

အရေနဖြဖင�� အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအဖြ�င�ဆင� ရေဆင�ရ�က� လ[က����ရေသ က�န�သ�ယ�မ8 ���ဖြမNင�� အ အအ အအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေရရေဆင�ရ�က�မ8 အ ရေဖြ�ခအရေန၊ က�န�ထ���လ���မ8���ဖြမNင��ရေရ

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 6 -

အ အအ အအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအရေဆင�ရ�က�မ8 အ ရေဖြ�ခအရေနန�င�� ရေKက�က���ရေဖ� ရေရ ရေဆင�ရ�က�မ8

အအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအရေဖြခအရေနမ�က��ရေလ�လ�ပြးင��အ���သည�။

အခန�(၂)

ဗ�ယမ�နမ� န��င�င�၏ က�န�သ�ယ�ရေး�မ�ဝါ�ဒါ

ဗ�ယက�နမ�က�န�မြမ နစ�ပါ�တ�၏စ�ပါ�#ရေး�ရေးပါ$လစ�မ&#မြပါ'မြပါင�ရေးမြပါ#င�လ(ရေး�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 7 -

၁၂။ ၁၉၈၆ ခ�န�စ���င� ဗ�ယက�နမ�က�န�ဖြမ\နစ��'��က doi moi (renovation)

က�� အ�ည�ဖြ�>ခ#�ရေသ��လည�� ၁၉၈၇/ ၈၈ ခ�န�စ�မ�သ�လ[င� စ�င��က�င��သ���

အရေက�င�အထည�ရေဖ��ခ#��'သည�။ ဗဟ��စ�မ�က�န��ခ�စ������ရေရ�စနစ� (Central

Planning Economy – CPE) က�� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရန� ရေဖြခလ�မ��သစ�မ���စ�င�

န��င�ခ#��'သည�။ စ������ရေရ�ရေ�2လစ�မ���ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရေရ�၏ အဓ�ကအခ�က�မ���

မ��

(က)ထ���လ���ဖြခင��၊ ဖြဖန ��တဖြဖ\�ဖြခင��န�င�� ရေင�ရေ6က�ရေထ�က����ဖြခင�� ��: န�င��

���သက�ရေသ�ဆ���ဖြဖ��ခ�က�

မ���က�� ခ�မ���ရ���င� န��င�င����င�စ������ရေရ�လ���ငန��မ��� (SOEs) အ��

ဗဟ��ခ�>��က��င�မ8

ရေလ[��ခ�ဖြခင��၊

( ခ ) အ���ခ�>��မ8က�စ]မ���န�င�� ထ�န��ခ�>��မ8အစ�အစဥ�မ���က�� စ������ရေရ�

က�စ]ရ��မ���ဖြဖင�� အစ��ထ���ဖြခင��

န�င�� ရေင�ရေ6က�ရေဖ�င�� ����မ8က�� ထ�န��ခ�>��ရန� ရေစ��က�က�ဦး��ည�ရေသ�

ရေင�ရေ6က�ရေ�2လစ�မ��� အသ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 8 -

ဖြ�>ဖြခင��၊

( ဂျ ) ဖြ�ည��စ������ရေရ�ဆက�ဆ�မ8မ�����င� ဖြ�ည��က��ဦး�စ��ရေ��ရေသ�

ရေ�2လစ� (outward- oriented

policy) ခ�မ���က�င��သ���ဖြခင��၊ (ဤရေ�2လစ�၏ အဓ�ကက�ရေသ�

အခ�က�မ���မ�� ရေစ��က�က���င�

ဖြဖစ�ရေ�2ရေနရေသ� န��င�င�ဖြခ��ရေင�လ#လ�ယ�န�>န��က��အသ���ဖြ�>ဖြခင��န�င��

ဖြ�ည��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က��မ���စ��

လ���လ��ခ�င��ဖြ�>ရေသ� ဥ�ရေ� ( ၁၉၈၈ ) က�� က�င��သ��� ဖြခင����: ဖြဖြဖစ�

�'သည�။)

(ဃ)ထ���က�န�မ���က��ရေရ�င��ဝယ�ရေဖ�က�က��ရ���င�က�လ��ည�လ���က��င�

ခ�င��ဖြ�>ရေသ�၊ ���မ��

လ���လ��ခ�င��ဖြ�>ရေသ� စ��က��� �>�ရေရ�ရေ�2လစ�မ���က��ခ�မ���က�င��သ���

ဖြခင��န�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 9 -

( င ) ��ဂျHလ�က ကဏဍက�� စ������ရေရ������က�မ8၏ အင�ဂျ�င�အဖြဖစ�

လက�ခ�ယ��6ကည� အ��ထ��ဖြခင�� ��:

ဖြဖစ�6က�'သည�။

၁၃။ ၁၉၉၀ မ� ၁၉၉၇ ခ�န�စ�မ���အ��င�� GDP သည� န�စ�စဥ� ၈%ခန ���� �ခ#�ပြး���

၂၀၀၀ မ� ၂၀၀၅ ခ�န�စ�မ��� အ��င�� ၇%ခန ���� �ခ#�သဖြဖင�� ကမ7������ယအ�����က�ဆ���

စ������ရေရ�န��င�င� ဖြဖစ�လ�ခ#��'သည�။ န��င�င�ဖြခ�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8 မ��လည�� (၃)ဆခန ��

�����က�လ�ခ#�ပြး��� က�န��စ]ည��ထ���လ���မ8၊ သ�င�� အခ�က�အလက� နည���ည�န�င��

ရေခ��မ� စက�မ8လ���ငန��မ���သည� န��င�င�၏စ������ရေရ���င� အကြက��မ��ဆ���န�င�� အလ�င�

ဖြမန�ဆ��� �����က�ရေနရေသ� ကဏဍမ��� ဖြဖစ�လ�ခ#��'သည�။ ယခ�အခ'��င� ဗ�ယက�နမ�

န��င�သည� �စ�ရေန � လ[င� ရေရန�စည�ရေ�'င�� ၄၀၀၀၀၀ ခန ��ထ���လ���န��င� သည��

အရေ��aရေ��င�အ�����င� ���ယအကြက��ဆ��� ရေရန�ထ���လ���သည��န��င�င� ဖြဖစ�လ�

�'သည�။ န��င�င�၏ န�စ�လမ��သ��� က�န�သ�ယ�မ8 (two –way trade)သည� GDP ၏

၁၆၀% ခန ���� �ပြး��� ယင��သည� �ရ���န��င�င�ထက� (၂)ဆန�င�� အ�နU�ယ န��င�င�ထက� (၄)ဆ

ခန �� ���မ��ရေန �'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 10 -

၁၄။ လယ�ယ� ရေဖြ�မဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8မ���၏ အက� �>�ဆက�ရေ6က�င�� ယခ�အခ'

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� သ�ဟ��ဠ� ရေစ�အမ���ဆ��� ထ���လ���ရေသ�န��င�င�ဖြဖစ�လ�ခ#�က� က

မဘမ7����ယ�ယ�၏ သ�������စ����ခန �� ရ���ထ��ပြး���၊ ထ��င�� န��င�င�ပြး���လ[င� ကမ7���င� ����ယ

အမ���ဆ��� �င���: ရေသ� န��င�င�လည�� ဖြဖစ�လ�ခ#��'သည�။ ဆန�အဖြ�င� အဖြခ�� အဓ�က

�င���: သည�� က�န��စ]ည��မ���မ�� ရေက��ဖ�၊ လ7 က�၊ ရ�ဘ�န�င�� ရေရထ�က��စ]ည��မ��� ဖြဖစ�

6က�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င� သည� ၂၀၀၆ ခ�န�စ�၊ န��၀င�ဘ�လ (၇)ရက�ရေန �တ��င� ကမ7��

က�န�သ�ယ�ရေရ�အဖ"# (WTO)သ�: ၀င� ရေရ�က�ခ�င��ရ���ခ#�ပြး���၊ ၄င��၏ အဓ�ကက�န�သ�ယ�ဖက�

န��င�င�မ���မ�� �ရ���၊ ဂျ��န�၊ 6သစရေ6��လ�၊ အ�ဆ�ယ�န��င�င� မ���၊ အရေမရ�ကန�န�င��

အရေန�က�ဥရေရ��န��င�င�မ��� ဖြဖစ�6က�'သည�။

ပါ�*က�န�

၁၅။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� အရေမရ�ကန�ဖြ�ည�ရေထ�င�စ�န�င��န�စ�န��င�င�က�န�သ�ယ�ရေရ�

သရေဘ��.ည�ခ�က� (bi-lateral trade agreement) က�� သရေဘ��.လက�မ���

ရေရ�ထ���လ��က�ဖြခင��ရေ6က�င�� ��: က�န�ကဏဍ ���မ�� အ��ရေက�င�� ခ#��'သည�။ အထ.�သဖြဖင��

အလ���အက��င�ရ���မ8က�� ဖန����ရေ��ရေသ�လ���သ�� စ.�စ��က� အသ���ဖြ�>ရသည�� စက�မ8

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 11 -

လ���ငန�� (labor-intensive manufacturing) န�င��အရေသ�စ��စက�မ8လ���ငန��

(light-manufacturing) ��: ၏ ��: က�န� �စ]ည��မ��� ���မ��ထ���လ���န��င�ခ#��'သည�။

ဤက#�သ�: ရေက�င��ရေသ� အလ��အလ�မ���က ဗ�ယက�နမ� ��: က�န� လ���ငန����င�မ���

အ�� ထ���လ���မ8စရ���သက�သ� ရေစဖြခင��၊ ထ���က�န� အရည�အရေသ�� �����က�ရေစ

ဖြခင��န�င�� ရေရ�င��လ��အ�� �ည�ပြးင�မ�ရေစဖြခင����:က�� ဖြဖစ�ထ�န�� ရေစ�'သည�။ ��: က�န�����ခ� #

�� ဖြခင��က��ကြက�>��မ��ရေဆ�င�ရ�က�ရေနရေသ�� လည�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ရေရန��င���: မ8န�

င�� စ��က��� �>� ရေ�ရ���: က�န���: အရေ�2 မ��ခ��ရေနရဆ#ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၏ အဓ�က

က�န�သ�ယ�ဖက� န��င�င�မ���မ�� စကZ��.၊ ရေဟ�င�ရေက�င�၊ ရေ��င�က��ရ��ယ�� န�င��ထ��င�ဝမ�

��: က#�သ�: ရေသ� အ������က�န��င�င�မ��� ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�၏ ��: က�န��မ�ဏာ�����က�မ8���ခ#�ရေသ��လည�� ��: က�န����စ� (export structure)

သ�သ�သ�သ� ရေဖြ��င��လ#ဖြခင��မ���ရေ6က�င�� ရေလ�လ�ရေ�"���ရ�'သည�။

၁၆။ ဗ�ယက�နမ�န��င�သည� �စ�ရေန � လ[င� ရေရန�စည�ရေ�'င�� ၄၀၀၀၀၀ ခန ��ထ���လ���

န��င�သည�� အရေ��aရေ��င� အ�����င� ���ယအကြက��ဆ��� ရေရန� ထ���လ���သည��န��င�င�

ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� သ�ဟ��ဠ�ရေစ�အမ���ဆ��� ထ���လ���ရေသ�န��င�င�

ဖြဖစ�လ�ခ#�က� ကမ7����ယ�ယ�၏ သ�������စ����ခန �� ရ���ထ��ပြး���၊ ထ��င��န��င�င�ပြး���လ[င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 12 -

ကမ7���င� ����ယအမ���ဆ����င���: ရေသ� န��င�င�လည�� ဖြဖစ�လ�ခ#��'သည�။ ဆန�အဖြ�င�

အဖြခ�� အဓ�က�င���: သည�� က�န��စ]ည�� မ���မ�� ရေက��ဖ�၊ လ7 က�၊ ရ�ဘ�န�င��

ရေရထ�က��စ]ည��မ��� ဖြဖစ�6က�'သည�။

တင�ပါ�* ခခ�င��မမြပါ'ရေးသ# က�န�ပါစ.ညး�မ&#

၁၇။ �င���: ခခ�င��မဖြ�>ရေသ� က�န��စ]ည��မ���မ��-

(က)လက�နက�၊ ခ#ယမ��၊ ရေ�'က�က�#ရေစ���ရေသ� �စ]ည��မ���၊ စစ�သ���နည��

�ည��စ]ည��မ���

(ခ) ရေ���ရေဟ�င���စ]ည��မ���

(ဂျ) မ.�ယစ�ရေဆ�ဝ'�အ��လ���

(ဃ)အဆ���ဓ'���စ]ည��မ���

(င) �����'� အဖ����န�ရေသ� ရေ��ရ��င����ရ� မဘစe�န�မ���န�င�� အ�င�မ���

သ�င�က�န�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 13 -

၁၈။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သ�င��က�န����စ�သည�လည�� သ�သ�သ�သ� ရေဖြ��င��လ#ဖြခင��

မ���ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�' သည�။ ရေဆ�ဝ'�၊ အစ��အစ�၊ အထည�အလ���၊ သ6က��၊

ဘ�လ��ရေဖြမ က#�သ�: ရေသ� consumer goods မ���က�� စ�စ� ရေ�'င��သ�င��က�န�၏ (၁၄)

ရ�ခ��င�န�>န��ခန ���င�သ�င��ရပြး��� ရေလ�င�စ�ဆ�၊ ဓ���ရေဖြမ6သဇ�၊ က�န�6ကမ���စ]ည��မ���၊

(သ�၊ သ�မဏာ�၊ ခ�ည�ထည�) န�င�� စက�န�င��စက��စ]ည�� က#�သ�: ရေသ� producers goods

မ���က��(၈၆)ရ�ခ��င�န�>န��ခန �� �င� သ�င��ရေနရ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ� န��င�င�သ�: အမ���ဆ���

�င�သ�င��ရေသ� က�န�သ�ယ�ဖက� န��င�င�မ�� ဂျ��န�န��င�င�ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�အ�ဏာ�

���င�မ���က သ�င��က�န�ကန ��သ��ခ�က�မ���ထ�����ဖြခင��၊ န��င�င�ဖြခ��ရေင�ရေ6က�ရ���န��င�မ8က��

�င��6က�� ဖြခင��န�င�� ရေခ��ရေင�ရ���န��င�မ8က��ထ�န��ခ�>��ခ#�ဖြခင����: ရေ6က�င�� သ�င��က�န��မ�ဏာ

န�င�� FDI က�ဆင��ခ#�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�' သည�။

တင�သ�င�ခ�င��မမြပါ'ရေးသ# က�န�ပါစ.ညး�မ&#

၁၉။ �င�သ�င��ခ�င��မဖြ�>ရေသ� က�န��စ]ည��မ���မ��-

(က)လက�နက�၊ ခ#ယမ��၊ ရေ�'က�က�#ရေစ���ရေသ� �စ]ည��မ���၊ စစ�သ���နည��

�ည��စ]ည��မ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 14 -

(ခ) မ.�ယစ�ရေဆ�ဝ'�အ��လ���

(ဂျ) အဆ���ဓ'���စ]ည��မ���

(ဃ)ရေ���ရေဟ�င��ယဥ�ရေက��မ8 �စ]ည��မ���

(င) ကရေလ�မ���၏ �ည�ရေရ�၊ လ.မ8ရေရ�န�င��လ��ဖြခ�>ရေရ�က�� ထ�ခ��က�ရေစသည��

ရေဗ��က�အ���၊ ကစ��စရ�မ���

(စ) စ��ကရက�

(ဆ)အသ���ဖြ�>ပြး����စ]ည��မ��� (ထ��င�ခ�� ၁၂ စ��ထက�နည��ရေသ� ရေမ��ရေ���ယ

ဥ�၊ စက����န�စ�ဘ��ယ�ဥ�၊

�စ�က��ယ�ရေရ သယ�ရေဆ�င�န��င�ရေသ� အ���မ�လ�#၍

(ဇ) ရေမ��ရေ���ယ�ဥ�မ���န�င�� အဖြခ��လက�က��င�ရေခ��'ရေသ� ယ�ဥ�မ���

(ဆက�စ���စ]ည��မ���န�င�� အ���

�စ]ည��မ��� အ�'အဝင�)

မ�တ�ခ&က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 15 -

၂၀။ (က)အထ.�က�စ]မ���အ��က� ဝန�ကြက��ခ�>��၏ စ�ရေရ�သ��ခ�င��ဖြ�>ခ�က�ဖြဖင��

�င���: �င�သ�င��ခ�င��

ဖြ�>သည�။

(ခ) ရေ��ရ��င����ရမဘစe�န�မ��� �င���: ရန� ကန ��သ��ခ�က�က�� သစ�ရေ��

ဝန�ကြက��ဌ�န၊ သ����Xနည��

�ည�န�င�� ���ဝန��က�င� ဝန�ကြက��ဌ�န��:၏ ရေထ�က�ခ�ခ�က�ဖြဖင��

ရေဆ�င�ရ�က�န��င�သည�။

(ဂျ) ရေခ��မမ�ရေသ�နည���ည� �စ]ည��မ��� �င�သ�င��မ8က�� က�က�ယ�ရန�

သ����Xနည���ည�န�င��

���ဝန��က�င� ဝန�ကြက��ဌ�နသည� က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နန�င�� အဖြခ��

ဝန�ကြက��ဌ�နမ���၏

သရေဘ�ထ��မ���က�� ရယ.ပြး���မ�သ� အရေဟ�င��မ���က�� �င�သ�င��

န��င�သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 16 -

(ဃ)က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နန�င�� န��င�င�ဖြခ��ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န��: ၏

သရေဘ�ထ��မ���ခ�က�က��

ရယ.ရန� အရေက�က�ခ�န�ဌ�နမ� အရေထ�က�အ���ရေ��ရ�'သည�။

အ အအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ�ဖြမစ�၊ထ�န�ခ�>��၊ကန ��သ��ထရေသက�န��စ] ည�မ�၂၁။ အ အအအအအအအထ.ရေအဂျ�င�စ�မ�မ� �င���: / အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ�င�သ�င�ရန� ကန ��သ��ထ�န�ခ�>��ထရေသ

က�န��စ]ည�မ�မ�-(က) အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအသ�f >��င�ထ�က��စ]ည�မ�အ��က� အကြက�စစက�မ8၀န�ကြက�

ဌန(ခ) အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအအရေ���င���ရမဘစeန�မ�န�င�� ဟင�သ�ဟင�ရ�က�မ�၊ သက����

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ ��ရမဘစeန�မ�န�င��စ��က��� �>ရေရန�င�� အအအအ အအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအ��ရမဘစeန�အစမ�အ��က� လ��အ��ရေသ ဟင�သ�ဟင�ရ�က�မ�

အ��က� လယ�ယစ��က��� �> အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအရေရန�င�� ရေက�လက�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>ရေရ ၀န�ကြက�ဌန၏ ခ�င��ဖြ�>

ခ�က�(ဂျ) အ အအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအလ.သ��အ�မ�သ��ရေဆ၀မ�ထ���လ���ရန� အသ��ဖြ�>ရေသ ရေဆ၀ဘက�

ဆ��င�ရ �စ]ည�က�ရ�ယ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအမ�အ��က�က�န�မရေရ၀န�ကြက�ဌန၏ခ�င��ဖြ�>ခ�က�

(ဃ) အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအစ��ရ၏ ထ�န�ခ�>��မ8လက�ရေအက���� �န�ဖ��ဖြမင��မ ရေသ ���န����အန��ည�စ]ည�မ�၊

အအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအ���န����ထ��� ရေ�ဖြ၀ခင�မ�န�င�� ဖြ�န�လည�ရ��က�န���� ထ��� ရေ�ဖြ၀ခင� အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ မ�န�င��ရေရင�စ��မ��f \ က.စက�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 17 -

အ အအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအမ�ဖြဖင�� �င���: ရန�အ��က� က.ယ.ရေသ ဗ����ယ������ရေခ�မ�

(င) အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအကက�ယ�ရေရအ��က� စစ�ဘက�ဆ��င�ရ�စ] ည�က�ရ�ယမ�

၀ယ�ယ.ဖြခင�အ��က� အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအကက�ယ�ရေရ၀န�ကြက�ဌန၏ခ�င��ဖြ�>ခ�က�

(စ) ဘဏာ�န�င��သက�ဆ��င�ရေသ နည��ညဆ��င�ရ�စ]ည�က�ရ�ယမ�အ��က� သက�ဆ��င�ရ

အအအအအအအအအအအအန��င�င�ရေ�ဘဏာ�မ�၏ခ�င��ဖြ�>ခ�က�(ဆ) အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအဆက�သ�ယ�ရေရန�င�� စ���က�ဆ��င�ရ �စ] ည�က�ရ�ယမ�

အအအအအအအ အ��က� ဆက�သ�ယ�ရေရန�င��စ���က� အအအအအအအအအအအအဆ��င�ရ အရေထ�ရေထ�ဌန၏ခ�င��ဖြ�>ခ�က�

(ဇ) အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအဖြ��ည���င�ကက�ယ�ရေရန�င�� အဖြခလ��အ��ခ�က�မ�အ��က� �င� အအအအအအအအအအအအအ သ�င�ရန��ဖြမစ�ထရေသ

အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအက�န��စ]ည�မ�က�� ဖြ� �ည���င�သ�: �င�သ�င�ရ��င� ၀န�ကြက� ခ�>��၏ ခ�င��ဖြ�>မ�န ��တဖြဖင��သ

�င�သ�င� ခ�င��ဖြ�>�သည�။

ယယ��င�သ�င�ခ�င��ဖြ�>မ�န ��၂၂။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ ဗ�ယက�နမ�အရေကက�အခ�န�ဌနသည�ရေအက��က�န��စ] ည�မ�က��

အအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အ��င�သ�: ယယ��င�သ�င�ရ��င�အရေကက�ခ�န�န�င�� အခ�န�မ� ကင�လ���ခ�င��ဖြ�>�သည�-(က) အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအ အအအ အ အအအအအအအက�န�စည�ဖြ���#မ�န�င�� အဖြခ���#မ���င� ဖြ� �သရန� �င�သ�င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ လရေသက�န��စ] ည�မ�က�� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအက�န�သ�ယ�ရေရ၀န�ကြက�ဌန��င� လ��င�စင�ဖြ�>လ���ရမည�။ ၄င�

ယယ��င�သ�င�သည��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 18 -

အအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ က�န��စ]ည�မ� က�� ဖြ� ���#ပြး��ရေနက� ရက�ရေ�င� (၃၀)အ��င� ဖြ� �န�လည��င���: ရမည� ဖြ�ဖစ�သည�။

(ခ) အ အအအအအ အအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ အအအအဗ�ယက�နမ�အစ��ရန�င��အဖြခအစ��ရအဖ"#အစည�မ�၏န�စ� အ အအအအအအအ ဥ�သရေဘ�.ည�မ8အရ�င�သ�င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အ အ အအအအအအအအအလရေသ�စ] ည�က�ရ�ယမ�၊သ�ရေ�သနသင�ရေထက�က. အအအအအအအအအ က�ရ�ယမ�န�င��၄င���:၏

ဆက�စ���စ]ည�မ�(ဂျ) အ အအအအအအအအအအအ အအအအ ဖြ��ည����: က�န��စ]ည�မ�ထ���လ���ရ��င�အသ��ဖြ�>ရန�အ��က�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င���င�သ�: အအအအအအအအအအအအအ�င�သ�င�လရေသက�န�6ကမ�မ�

(ဃ) အအအအ အအဖြ��င�ဆင�ရန��င�သ�င�လရေသ�စ]ည�မ�န�င�� ဖြ��င�ဆင�ရ��င�လ��အ�� ရေသ အ����စ]ည�မ�

(င) ရေမရေ�ကမ� (ဘယ�ရေမင�ယဥ��မ�သ) အမ����င�အသ��ဖြ�>ရေသ ရေမရေ�ကမ�

(175cm3 ရေအက�)(စ) အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရ ရေလဆ���မ� �စ�ဆင��(သ�: ) သရေဘZ ဖြဖင�� �င�သ�င�

လရေသရေမရေ�ယဥ�မ�

(ဆ) အအအအအ အအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအအအအအအ သရ�ပြး�����#မ�န�င��ရေလ�က�င��ရန�အ��က��င�သ�င�လရေသရေမရေ�ယဥ�မ�

အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအအအအကစ��#မ�န�င��အဖြခပြး��>င���#မ�အ��က��င�သ�င�လ အ အအအအအအအအအအအအ ရေသ ဖြမင�မ�၊အရေ��စ�ယဥ�

အအအအအအအမ�န�င��ရေလ�မ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 19 -

(ဇ) အလ�ရေမ��ဖြမ\ရန�၊ ရေလ�က�င��သင�6က��ရေ��ရန�၊ ရေမ��ဖြမ\ရန�(သ�: )ရေဆ�က�

သရန� ��: အ��က�

�င�သ�င��လ�ရေသ� သက������ရမဘစe�န�မ���

(K) က�န��စ]ည���င�သ�င��ရေသ� က�န���န�န�မ���၊ ထ��������စ]ည��မ���၊

က�န��စ]ည��မ���၏ အ��င��

အဖြ�င� အဖ���မ���၊ က�န��စ]ည��မ���န�င�� ��#ဖက��စ]ည��မ���၊

(ည)အရေက�က�ခ�န�ဌ�နမ���၏ ထ�န��ခ�>��မ8ရေအ�က���� ယ�ဥ��စ�ခ�မ��စ�ခ�

သ�: လT# ရေဖြ���င���င�သည��

က�န��စ]ည��မ���

ယ#ယ�တင�သ�င�ခ�င��အတ�က� လ��အပါ�သညး��အခ&က� အလက�မ&#မ�#

၂၃။ ယ�ယ�ခ�င��ဖြ�>မ�န ��တ��င� လ��အ��သည�� စ�ရ�က�စ��မ��မ���မ��-

(က)ရေ6ကဖြင�ခ�က����စ�

(ခ) က�န�ရေမ��စ� (လ��အ���'က)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 20 -

(ဂျ) ထ�������မ8စ�ရင�� (လ��အ���'က)

(ဃ) သရေဘZ �င�အရေထ�က�အထ��

(င) အ ရေဖြ�ခအရေနအရယ�ယ��င�သ�င��ဖြခင��(သ�: )အဖြခ��ယ�ယ��င�သ�င��

ဖြခင��မ��� အ��က�

သက�ဆ��င�ရ�အ�ဏာ����င�အဖ"#အစည��မ���ထ�မ� ရေထ�က�ခ�စ�

ယ#ယ�တင�သ�င�ခ�င��အတ�က� စညး�ကမ�ခ&က�မ&#မ�#

၂၄။ ယ�ယ�ခ�င��ဖြ�>မ�န ��တ��င�ရေအ�က��'အ���င��စည��ကမ��ခ�က�မ���သ��မ���

ထ���'သည�

(က)ယ�ယ��င�သ�င��မ8အ��က� လ��ဖြခ�>ရေရ�အက� �>�သက�ရေရ�က�မ8 မ����'။

(ခ) ယ�ယ��င�သ�င��သည�� က�န��စ]ည��မ���အ��က� ခ�င��ဖြ�>ရက�မ��

သ�င��က�န�လ���ထ���လ���နည��မ���

ရေဆ�င�ရ�က�သည��ရက�မ� (၉၀)ရက�ထက� မရေက���ရေစရ�'။

အရေက�က�ခ�န�ရ�� �မ� ခ�င��ဖြ�>�'က

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 21 -

ထ������ရက�မ���က�� ရေလ[�က�ထ��န��င��'သည�။ ထ������ရက�က��

�စ�ခ'လ[င� (၃)ကြက�မ�ထက�

မ���ဘ# ရက�ရေ�'င�� (၃၀)ထက� မရေက���လ�န�ရေစရ�'။

(ဂျ) ယ�ယ��င�သ�င��သည�� က�န��စ]ည��မ���က�� ဖြ��န�လည��င���: ရ�'မည�။

(ဃ)အ�မ���င��အသ���ဖြ�>ရန� ယ�ယ��င�သ�င��သည�� က�န��စ]ည��မ���

အ��က� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��

ဌ�န(သ�: )အထ.�ရေအဂျ�င�စ�မ���န�င�� အရေက�က�ခ�န�ဌ�န��: ထ�မ�

သရေဘ��.ည�ခ�က�ရယ.ရပြး���

အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���အ���င�� သ��မ���ထ��

ရေသ� အခ� �န�အ��င��

လ���ရေဆ�င�ရမည�။

(င) ဗ�ယက�နမ�န��င�င���င� အလ�����၀န�မ���ပြး���ဆ����'က ယ�ယ��င�သ�င��

သည�� ယ�ဥ�မ���က��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 22 -

ဖြ��န�လည��င���: ရ���င� က�����င���င�မ� သက�ဆ��င�ရ�အ�ဏာ����င�အဖ"#

အစည��မ���ထ�သ�:

သ�င��က�န�ခ�န�၊ �န�ဖ�������ခ�န�န�င�� အဖြခ��အခ�န�မ���ရေ��ရေဆ�င�ပြး����'က

၄င��က��မ���က��

အဖြခ��သ.မ���ထ�သ�: ရေရ�င��ခ�ဖြခင��(သ�: )လက�ရေဆ�င�ရေ��ဖြခင�� ဖြ�>လ���

န��င��'သည�။

(စ) အထက�ရေဖ��ဖြ���' အ ရေဖြ�ခအရေနမ���န�င�� ဖြ��ည��စ���'က ယ�ယ��င�

သ�င��သည�� က�န��စ]ည��မ���

အ��က� အဖြခ��လ��အ��ခ�က�မ��� မ���ရေ����'။

လ�သ��က�န�မ&# တင�သ�င�မြခင�

၂၅။ လ.သ���က�န�မ����င�သ�င��ဖြခင��သည�က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက����င�

��ဝန����သည�။ လ.သ���က�န��င�သ�င��ဖြခင��မ�� ��: က�န��င���: ဖြဖြခင��၏ ၂၀%မရေက���ရ

�'။ လ.သ���က�န��င�သ�င���'က လ��က�န�ရေဆ�င�ရ�က�ရမ8မ���မ��-

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 23 -

(က)လ.သ���က�န��င�သ�င��ဖြခင����င� ( ��: က�န�သ�င��က�န�လ��င�စင�မ�����င�

ရေဖ��ဖြ��ထ��သည�� ) သင�� ရေလ���

သည�� က�န��စ]ည��မ��� �င�သ�င��ဖြခင��က�� ခ�င��ဖြ�>ထ��ရေသ� ��: က�န�

သ�င��က�န� စ������ရေရ� လ���ငန��

မ���က��သ� ရေဆ�င�ရ�က�ရေစဖြခင��။

(ခ ) ဆန�၊ ရေက��က�မ��ရေသ��၊ ဆ�6ကမ��၊ ရေရန�က#�သ�: ထ.�ဖြခ��မ8���သည�� �န�ဖ���

ဖြမင��မ��ပြး���အဖြမ��မ���ရေသ�

�င���: ၊ �င�သ�င��ရေသ� က�န��စ]ည��မ���သည� လ.သ���က�န�မဖြဖစ�န��င��'။

၂၆။ ယခ�အခ' လ.သ���က�န��င�သ�င��ဖြခင��အ��က�က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နမ� ခ�

င��ဖြ�>ခ�က�မလ��အ��ရေ����'

ယင��အစ��အဆ���' ဝန�ကြက��ဌ�နသ�: �စ�န�စ�လ�င� န�စ�ကြက�မ��င�သ�င��ဖြခင��ဆ��င�ရ� စ�မ�

ခ�က�က�� ��: ရေ��ရမည�။

ပါစ.ညး�အရေး1#င�မ&# တင�သ�င�မြခင�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 24 -

၂၇။ သ����Xနည���ည�န�င�� ���ဝန��က�င� ဝန�ကြက��ဌ�နမ� ��ဝန�ခ� ခ�င��ဖြ�>ရေ��ရသ

ည�� က�န��စ]ည�� သည� ရေအ�က��'��: န�င�� ည�ည���ရမည�-

(က)အက� �>����ရမည�

(ခ) သ�င��က�န�လ��င�စင����ရမည�။

(ဂျ) ဝန�ကြက��ဌ�နမ���မ� ခ�င��ဖြ�>ခ�က� (သ�: )ရေ�သအ��င����� န��င�င����င�မဟ���

ရေသ� စ������ရေရ�လ���ငန��

မ���(သ�: )ရေ�သစ������ရေရ�အ��က� ရေက��မ��၏ ခ�င��ဖြ�>ခ�က�

၂၈။ အထက��' အရည�အခ�င��မ���န�င�� က��က�ည��'က က�န�သ�ယ�ရေရ�

ဝန�ကြက��ဌ�နမ� မဟ���ဘ# က�န�သ�ယ�ရေရ� ဗဟ��မ� လ��င�စင�ရ���န��င��'သည�။ န��င�င�ရေ���

ဘ��ဂျ�က�ဖြဖင�� �င�သ�င��ရေသ� �စ]ည��ရေဟ�င�� (၁)စ�� (သ�: )�စ�စစ�က�� ဝန�ကြက��ခ�>��

ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နလမ��ညTန�ထ�န��ရေက��င��မ8ဖြဖင�� �င�

သ�င��န��င�သည�။

ရေး2� 3လ�ပါ�ငန�စဥ�မ&#အ� စ�မ�ရေး5#င���က�မညး�တင�ပါ�*တင�သ�င�မညး�� က�န�ပါစ.ညး�မ&#

စ#�င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 25 -

၂၉။ ရေဖ��ဖြ���'ထ��သည�� ၀န�ကြက��ဌ�နစ�မ���အရ

(က)သ�င�� ၃-၁၊ ဆန� (က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န၊ လယ�ယ�န�င��

စ��ရေသ�က�က�န�လ���ငန��

ဝန�ကြက��ဌ�န)

(ခ) သ�င�� ၃-၂၊ ဆ�န�င��ရေရန� (စက�သ���ဆ�မ�')၊ (က�န�သ�ယ�ရေရ�

ဝန�ကြက��ဌ�န)

(ဂျ) သ�င�� ၃-၃၊ လ.ကြက�>က�မ���ရေသ� စ��� (သ�/သ�မဏာ�) (အကြက��စ��

စက�မ8ဝန�ကြက��ဌ�န)

(ဃ)သ�င�� ၃-၄၊ ဘ�လ�� ရေဖြ�မ (က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န၊

ရေဆ�က�လ���ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န)

(င) သ�င�� ၃-၅၊ ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�(က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န၊

လယ�ယ�န�င��

စ��ရေသ�က�က�န�လ���ငန��ဝန�ကြက��ဌ�န

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 26 -

(စ) သ�င�� ၃-၆၊ သ6က��(သ6က��6ကမ��- သ6က��သန ��စင� စက�ရ��မ���

အ��က� �င�သ�င��)

(သန ��စင�ပြး���သ6က��-ရေနရ��စ�ခ�စ�၏ရေစ��က�က�လ��အ��ခ�က�အရ

ဗဟ��ဖြ�ည���င��

စ������ရေရ� လ���ငန��မ���အ��က� �င�သ�င��)

(ဆ)သ�င�� ၃-၇၊ က��မ��� (က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န)

(ဇ) သ�င�� ၃-၈ ၊ န�စ�ဘ��ယ�ဥ�မ��� (က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န)

၃၀။ ဝန�ကြက��ခ�>��၏ လမ��ညTန�ခ�က�အရ က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နသည�

သက�ဆ��င�ရ� ဝန�ကြက��မ���န�င�� ညN�န�>�င�� ရေဆ�င�ရ�က��'သည�။

အမြခ#က�န�ပါစ.ညး�မ&#

၃၁။ (က)သစ�ထ���က�န��င���: ဖြဖြခင�� - သစ�ရေ��ဝန�ကြက��ဌ�နန�င��

ဝန�ကြက��ခ�>��၏ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�

(ခ) ရေက��ဖ��င���: ဖြဖြခင�� - က�န�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�န

(ဂျ) MOTHER MILK န�င�� - (က�န��မ�ရေရ�ဝန�ကြက��ဌ�နန�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ� ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 27 -

�.ရေသ�ထ���က�န� ဝန�ကြက��ဌ�နယဥ�ရေက��မ8န�င��ဖြ�န�6က��ရေရ�

�င�သ�င��ဖြခင�� ဝန�ကြက��ဌ�န)

ဗ�ယက�န��င�င�တ�င� ရေးက#က�ခ�ရေးသ#အခ�န�န�င��အခ�န�န�'န�ထား#မ&#

၃၂။ က�န��စ]ည��မ��� �င�သ�င��ဖြခင��န�င�� �င���: ဖြဖြခင��အ��က� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

��င� ရေက�က�ခ�ရေသ� အရေက�က�ခ�န� အမ� �>�အစ��မ���မ��-

(က)��: က�န�သ�င��က�န�ခ�န�

(ခ) အထ.�အသ���ဖြ�>ခ�င��အခ�န� (SCT)

(ဂျ) �န�ဖ�������ခ�န� (VAT)

အ�က�၊ ရေး5လ�ပါ�၊ ရေးမ#�ရေးတ#�ယ#ဥ�မ&#၊ လ8ပါ�စစ�ပါစ.ညး�မ&#၊ အစ#အရေးသ#က�

5��င��# ပါစ.ညး�မ&# အတ�က� အရေးက#က�ခ�န� န�'န�ထား#မ&#

၃၃။

က�န��စ]ည�� သ�င��က�န�ခ�န�SCT VAT

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 28 -

အရက�

၄၀% အထက��'၀င��'က

၃၀-၄၀%�'၀င��'က

၃၀% ရေအ�က��'၀င��'က

၁၀၀%

၁၀၀%

၁၀၀%

၇၀%

၅၅%

၂၀%

ရေဆ�ရ�က�ကြက��

စ��ကရက�မ��� ၁၀၀% ၄၅%

ရေမ��ရေ���ယ�ဥ�မ��� ၆၀% ၁၀%

လ[��စစ��စ]ည��မ��� ၄၀% ၁၀%

အစ��အရေသ�က�ဆ��င�ရ��စ]ည��

မ���၁၀%

အရေးက#က�ခ�န�ကင�လ�တ�ခ�င��/ခ�စ#ခ�င��မ&#

၃၄။ အရေက�က�ခ�န�ကင��လ���ခ�င��ခ�စ��ခ�င��ဖြ�>သည�� �စ]ည��မ���မ��-

(က)ဖြ��န�အမ��ရန�မလ��သည�� လPအသ���အရေဆ�င�အ��က� ရည�ရ�ယ�

ထ���လ���သည�� �စ]ည��မ���

(ခ) ဖြ���#န�င�� က�န�စည�ဖြ���#မ���အ��က� ယ�ယ��င���: ဖြဖြခင��အ��က� ယ�ယ�ခ�

င��ဖြ�>မ8န�င�� ယ�ယ�ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 29 -

�င�သ�င��ဖြခင�� အ��က� ယ�ယ�ခ�င��ဖြ�>သည�� �စ]ည��မ���

(ဂျ) ဖြ��ည��န��င�င�သ��မ���၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�� အဖ"#၀င�မ���န�င�� �စ�ဦး�

ခ�င��စ� သ��သန ��ရေစလT��

ဖြခင��ခ�ရသ.မ��� ���င�ဆ��င�သည�� က�န��စ]ည��မ���

(ဃ)ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အ��င��သ�: ၀င�ရေရ�က�လ�ရေသ� (သ�: )ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ�

ထ�က�ခ��လ�ရေသ�

ခရ��သ���မ���၏ အထ���အ����မ���

(င) ���င��ဖြ��ည�က�က�ယ�ရေရ�န�င��လ��ဖြခ�>ရေရ�၊ သ����X�ည�ဆ��င�ရ�

သ�ရေ�သနမ���န�င�� �ည�ရေရ�

ဆ��င�ရ� က�စ]ရ��မ�����င� အသ���ဖြ�>ရန� အထ.��င�သ�င��လ�ရေသ�

က�န��စ]ည��မ���

(စ) က�န�စည�က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရ���င� ဖြ��ည��ရေင�ရင��န���ဖြမN>��န��မ8န�င�� ဖြ�

ည��စ������ရေရ�လ���ငန��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 30 -

မ���န�င�� အက� �>��.�.�ရေ�'င��ဖြခင��ဆ��င�ရ� အစ�စ��လ���ငန�� ဗ�ယက�နမ�

န��င�င���င�����

အဖ"#အစည��မ��� (သ�: )ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ���စ�ဦး��စ�ရေယ�က�ခ�င��စ�

အ��က� ဖြ�ည��

အဖ"#အစည��မ���ထ�မ� လh�'န��ရေသ� အစ���ရမ�ကန ��သ��ထ��ရေသ�

�မ�ဏာအ��င�����သည��

က�န��စ]ည��မ���

(ဆ)အခ�န�ကင��လ���ခ�င��ဖြ�>သည�� ဆ��င�မ�����င� ရေရ�င��ခ�ရန�အ��က� �င�

သ�င��ရေသ� �စ]ည��မ���

ရေရT aဆ��င��ရေ��ရေဆ�င�ရသည�� စနစ���င� ရေအ�က�ရေဖ��ဖြ���'မ���

အ��က� အရေက�က�ခ�န� ကင��

လ���ခ�င�� မရေ��င��ခ�န��င��'

(ဇ) စ������ဖြဖစ�မဟ���သည�� �င�သ�င���င���: ခမ8မ���

(K) အ�မ���င� သ���စ�#ရန��င�သ�င��သည�� က�န��စ]ည��မ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 31 -

ထား�တ�က�န�မ&#တန�ဖး��မြဖးတ�မြခင�

၃၅။ �န�ဖ���ဖြဖ��သည��စနစ���င� ရေအ�က�ရေဖ��ဖြ���'အ���င�� လက�ခ�က�င��သ���

�'သည�-

(က)��: က�န��စ]ည��မ���အ��က�သရေဘ��.ည�ခ�က�စ�ခ�>����င��'၀င�ရေသ�

FOB �န�ဖ���အ���င��

(ခ) သ�င��က�န��စ]ည��မ���အ��က�သရေဘ��.ည�ခ�က�စ�ခ�>����င��'၀င�

ရေသ� CIF �န�ဖ��� အ���င��

၃၆။ ဗ�ယက�နမ�အစ���ရသည� အထက�ရေဖ��ဖြ�ခ�က��စ�ခ�စ�အ��က� က�န��စ]ည��

မ���၏ အခ�န�န�င�� အရေက�က� ခ�န� မ���က�� ��က�ခ�က�ရန� အန�မ��ဆ���ရေစ��န�>န��စ�ရင��

က�� ထ���ရေ��ဖြခင��အ��ဖြဖင�� က�န��စ]ည��မ���၏ ရေစ��န�>န�� က�� ထ�န��ခ�>��ထ���'သည�။

အကယ�၍ သရေဘ��.ည�ခ�က�စ�ခ�>���' ရေစ��န�>န��သည� အန�မ��ဆ���ရေစ�� န�>န�� စ�ရင��

ထက� ၈၀%ရေလ���နည���'က ရေစ��န�>န����က�ခ�က�ဖြခင��က�� အစ���ရမ� ထ���ရေ��ထ��

ရေသ� ရေစ��န�>န�� စ�ရင��အ���င��ဖြ�>လ���ရ �'မည�။

မ2�င�လင�မ� ၀င�ရေး�#က�လ#မ;အတ�က� လ�ပါ�ထား��လ�ပါ�နညး�မ&#-

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 32 -

၃၇။ စစ�ရေဆ�ရေရ�ဂျ������ အရေက�က�ခ�န�ရ�� �မ���ထ�သ�: က�န�ရေမ[�စ�ရေရ�က����ပြး���

အရေက�က�ခ�န�ဌ�နမ� လက�ခ�ရယ.ပြး����'က ၄င��က�န��စ]ည��မ���က�� က�န�ရေလ��င�ရ��မ���

��င� က�န�ခ�န��င��'သည�။

သ�င�က�န�ရေး<ကမြင#ခ&က�

၃၈။ �င�သ�င��လ�ရေသ� က�န��စ]ည��မ���အ��က� အရေက�က�ခ�န�6ကရေဖြ�င�ခ�က�

က�� စစ�ရေဆ�ရေရ�ဂျ���သ�: က�န��စ]ည��မ��� ရေရ�က����ခ� �န�မ� ရက� (၃၀)အ��င�� ဖြ�>လ���ရ

�'မည�။ အရေထ�ရေထ�အရေက�က�ခ�န�ဌ�နမ� ထ���ရေ��ရေသ� ရေ6ကဖြင�ခ�က����စ�က��

မ��f \(၃)ရေစ�င� ဖြ�>လ���ရ�'မည�။ လ��အ��ရေသ� စ�ရ�က�စ��မ��မ���မ��-

(က)သ�င��က�န�ရေ6ကဖြင�ခ�က����စ�

(ခ) သ�င��က�န�လ��င�စင� (လ��အ���'က)

(ဂျ) အရေရ�င��အ၀ယ�သရေဘ��.ည�ခ�က�စ�ခ�>��

(ဃ)က�န��စ]ည��ရေစ��န�>န��စ�ရင��န�င��ထ�������မ8စ�ရင�� (လ��အ���'က)

(င) သရေဘZ��င�ခ�င��အရေထ�က�အထ��

(စ) �င�ရင��ရေ�သရေထ�က�ခ�ခ�က� (လ��အ��ရေသ� က�န��စ]ည��မ���အ��က�)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 33 -

(ဆ)အဖြခ��လ��အ��ရေသ� စ�ရ�က�စ��မ��မ���

အခ�န�န�င��အရေးက#က�ခ�န�မ&#ရေးပါရေး5#င�မ;

၃၉။ ရေ��ရေဆ�င�ရမည�� အခ�န�န�င��အရေက�က�ခ�န�မ���က�� အရေက�က�ခ�န�စစ�ရေဆ�

ရေရ�ဂျ���မ��� (သ�: ) ဘဏာ�မ�ရေက�က�ခ��'သည�။

က�န�ပါစ.ညး�မ&#စစ�ရေး5မြခင�န�င�� သယ�ရေး5#င�ခ�င��မြပါ'မြခင�

၄၀။ �င�သ�င��လ�သည�� က�န��စ]ည��မ���က�� အရေက�က�ခ�န�ရေက�က�ခ�ပြး���န�င��

ရေ��ရေဆ�င�ရမည�� အရေက�က�ခ�န��မ�ဏာ 6ကရေဖြ�င�ဖြခင����: ဖြ�>လ���

ပြး���(သ�: )အရေက�က�ခ�န�ရေက�က�ခ�ဖြခင��န�င�� မ�က�ဖြမင�စစ�ရေဆ� ဖြ� ခင��ဖြ�>လ���ပြး����'က

သယ�ရေဆ�င�ခ�င�� ဖြ�>�'သည�။

ပါ�*က�န�2�င�လင�မြ=ခင�က�န�ပါစ.ညး�တင�ပါ�*ရေးသ# အခ& �န�န�င��ရေးန�#

၄၁။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�ဖြ�င��သ�: �င���: မည�� က�န��စ]ည��မ���က�� သ��မ���ထ��

ရေသ� ရေနရ�န�င�� အခ� �န���င� သ� �င���: ဖြဖြခင��ဖြ�>လ���ရ�'မည�။ က�န��င�ဖြခင��က��

အရေက�က�ခ�န�ရ�� ���င� ရ�� �ခ� �န�အ��င��၌ ဖြ�>လ���ရ�'မည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 34 -

ပါ�*က�န�<ကရေးမြ=င#ခ&က��

၄၂။ ��: က�န�6ကရေဖြ�င�ခ�က����စ�သည� သ�င��က�န�6ကရေဖြ�င�ခ�က����စ�န�င�� အ�.�.�င�

ဖြဖစ��'သည�။ သ��မ��� ထ��ရေသ�က�လမ�� အရေက�က�ခ�န�ရ�� ���င� မ�������င�ပြး���

ခ� �န�မ� (၁၅)ရက�အ��င�� ဖြဖစ��'သည�။ လ��အ��ရေသ� စ�ရ�က�စ��မ��မ���မ��-

(က)��: က�န�6ကရေဖြ�င�ခ�က�

(ခ) ��: က�န�လ��င�စင�(��: က�န�လ��င�စင�လ��အ��ရေသ� က�န��စ]ည��မ���အ��က�)

(ဂျ) ထ�������မ8စ�ရင��

(ဃ)�င�ရင��ရေ�သရေထ�က�ခ�ခ�က� (C/O လ��အ��ရေသ�က�န��စ]ည��မ���

အ��က�)

က�န�ပါစ.ညး�မ&#စစ�ရေး5မြခင�န�င�� သယ�ရေး5#င�ခ�င��မြပါ'မြခင�

၄၃။ �င���: သည�� က�န��စ]ည��အ��လ���အ��က� စစ�ရေဆ�ဖြခင��က�� အရေက�က�ခ�န�

ဌ�န��င� ဖြ�>လ����'သည�။ အရေက�က�ခ�န�ဌ�နသည� က�န��စ]ည��အမ� �>�အစ��မ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 35 -

အလ��က�သ�မန�စစ�ရေဆ�ဖြ�ခင��န�င�� အရေသ�စ���စစ�ရေဆ�ဖြ�ခင��မ��� ဖြ�>လ����'သည�။

စစ�ရေဆ�ဖြ�ခင��က��ဖြ�>လ���ပြး����'ကက�န��စ]ည��မ���က�� သရေဘZ�ရေ�2သ�: �င���: ရမည�။

2�င�လင�ရေးသ#လ�ပါ�ထား��လ�ပါ�နညး�မ&#

၄၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���

အရေက�က�ခ�န�ထ�န��ခ�>��မ8မ���၊ အရေက�က�ခ�န� ဆ��င�ရ� အခ�န�အခမ��� ရေ��ရေဆ�ပြးင�

ခင��န�င�����သက�သည�� 6ကရေဖြ�င�စ��မ���စ�ခ�ဖြဖစ�သည�� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ၏ အမ�

န ��ရေ6က��ဖြ�င�စ�အမ����� 16/1999/ND-CP က�� ၁၉၉၉ ခ�န�စ�၊ မ��လ (၂၇)ရက�ရေန �

��င� ထ���ဖြ�န�ရေ6ကဖြင�ခ#��'သည�။ ၄င��အမ�န ��ရေ6က��ဖြ�င�စ�အသစ�သည�

အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ��� လ���နည��မ��� မ�န�ကန���က�မ8���ရေစရန� က� �>���က�န�

ဗန����င��က�� အရေဖြခခ�ထ���'သည�။ ၄င����င� အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� ဆက�သ�ယ�မ8 မ���

ဖြဖစ�သည�� က�န��စ]ည�����င���င�န�င��အရေက�က�ခ�န�အရ������: ၏ လ���က��င�ရမည����၀န�

မ���၊ အရေက�က�ခ�န�လ���ထ��� လ���နည��မ���အ��က� လ��အ��ရေသ� စ�ရ�က�စ��မ��

မ���၊ အရေက�က�ခ�န�လ���ထ��� လ���နည�� အဆင��ဆင����: �'၀င� �'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 36 -

၄၅။ အစ���ရ၏ ညTန�6က��မ8က�� အရေက�င�အထည�ရေဖ��ရ���င� အရေက�က�ခ�န�

ဆ��င�ရ� က�စ]ရ��မ��� န�င�� ���သက� ရေသ� ဥ�ရေ�န�င�� ဖြ��ဌ�န��ခ�က�မ���က�� ဖြ�န�လည�

သ���သ��မ8အရေ�2 အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ��� လ���နည��မ���က�� ��င��လင��မ8

ဟန�ခ�က�ည�မ8���ရေစရန�န�င�� အ���အဆ��မ��� မ��င��လင��ရေသ�ဥ�ရေ�မ��� ရေ6က�င��

ဖြဖစ�ရေ�2လ�ရေသ� မဘရ8��ရေထ��မ8မ��� မ���ရေစရန� လ���ရေဆ�င��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

အရေထ�ရေထ� အရေက�က�ခ�န�ဌ�န သည� အဖြခ��ရေသ�၀န�ကြက��ဌ�နမ���၊ ရေအဂျ�င�စ�မ���န�

င�� �.�ရေ�'င��၍ ရေလ�လ�ဆန��စစ�မ8မ��� ဖြ�>လ���ပြး��� မလ��အ��ဘ# ထ��ရေနရေသ� က�စ]ရ��

မ���က�� ခ�#ဖြခ��ပြး��� အရေက�က�ခ�န�ဌ�နမ� အဖြခ��သက�ဆ��င�ရေသ� ၀န�ကြက��ဌ�နမ���န�င��

ရေအဂျ�င�စ� မ���ထ�သ�: ဖြ�ဌ�န��ခ�က�မ���က�� အစ��ထ���ဖြ�င�ဆင�ရန� အဆ��ဖြ�>ထ��

�'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏အခ�န�အရေးက#က�5��င��#မြပါ'မြပါင� ရေးမြပါ#င�လ(မ;

၄၆။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သ�သ�ရေသ� အရေဖြ��င��အလ#�စ�ခ�မ�� အခ�န�အရေက�က�

ဆ��င�ရ�ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င�� လ#မ8ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ရေလ�လ�ရေ�"���ရ�'သည�။ က�န�ထ���လ���မ8

လ���ငန��မ���အရေ�2 အခ�န�အရေက�က� မ���ရေလ[��ခ� ရေ��ခ#�ပြး��� စ��သ���ခ�န�န�င�� ဝင�ရေင�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 37 -

ခ�န�မ��� ����ဖြမNင��ခ#��'သည�။ �န�ဖ���ဖြမNင��ခ�န�န�င�� က�မXဏာ�ဝင�ရေင�ခ�န�က#�သ�: ရေသ� အခ�န�

���စ�သစ�မ���အ��စ�င�ရေက�က�ခ�ခ#��'သည�။ ဖြ�ည���င��ရင��န���ဖြမN��န��မ8မ���အ��

န��င�င�ဖြခ��ရင��န���ဖြမN��န��မ8မ���န�င�� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င�စ�မ��အ��က��ဖြခ��မ8ရေလ���နည��ရေစရန�

သ��သန ��အခ�န�သက�သ�ခ�င��မ���လည�� ရေ��ထ��ရေ6က�င�� ရေလ�လ� ရေ�"���ရ�'သည�။

ဖြ��ည�သ.လ.ထ�န�င�� အရေက�က�ခ�န�ဌ�န��: ရေ6က�င�� စ������ရေရ�ဆ��င�ရ� က�စ]ရ��မ���

အဆင� ရေဖြ�� ရေခ��ရေမ"လလ�ယ�က. စ�� ရေဆ�င�ရ�က�န��င�ရေရ�အ��က� က�န��စ]ည��မ���

��က�စ��ဆ���မဘရ8��မ8မ��� မဖြဖစ�ရေစရန�န�င�� �င�သ�င��/�င���: ရ���င� အဆင� ရေဖြ��ရေခ��ရေမ"

မ8�� �ရေစရန�အ��က� �စ]ည����င��လင��သည��ဌ�န မ���က�� ဖြ�န�လည� �ည�ရေထ�ပြးင�ခင��န�

င�� �စ]ည����င��လင��သည��ဌ�န အသစ�မ���က�� �ည�ရေထ�ပြးင�ခင��မ��� ဖြ�>လ���ထ��

�'သည�။

၄၇။ က�န��စ]ည��မ���က�� လမ��ရေ6က�င��မ���မ��စ�ဆင�� သယ�ရေဆ�င�သည��စနစ�

က�� စ�င�အရေက�င�အထည� ရေဖ��လ[က�����'သည�။ က�န��စ]ည���င�သ�င��သ.၊

က�န��စ]ည���င���: သ.၊ က�န��စ]ည��အမ� �>�အမည�၊ က�န��စ]ည�� အမ� �>�အစ��၊

သယ�ရေဆ�င�သည�� ခရ��စဥ�၊ ဥ�ရေ�အရခ�င��ဖြ�>မ8မ���အရေ�2မ.�ည�၍ အစ�မ��ရေရ�င�

လမ�� ရေ6က�င�� န�င�� အ၀'ရေရ�င�လမ��ရေ6က�င��ဟ.၍ သ��မ���ထ���'သည�။ ထ��သ�:

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 38 -

ဖြ�>လ���ဖြခင��အ��ဖြဖင�� ��င��လင�� ရသည�� အခ� �န� �မ�ဏာမ�� သ�သ�သ�သ�

ရေလ���နည��သ���ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။

၄၈။ မ�က�ဖြမင�စစ�ရေဆ�မ8မ���န�င�� အရေက�က�ခ�န�အရ����မ���န�င�����သက�ရေသ�

နယ��ယ�မ��� �����က� လ�ရေစရေရ�န�င�� ����ဖြမNင��လ�ရေစရေရ�အ��က� �'၀င����သက�

သည�� အရေက�က�ခ�န�အရ����မ���က�� ရေလ�က�င�� ဖြခင��အ��ဖြ�ဖင�� အရေက�င�အထည�ရေဖ��

ရေဆ�င�ရ�က�လ�က�����'သည�။ အဖြခ��သက�ဆ��င�ရ� ရေအဂျ�င�စ�မ���န�င�� �.�ရေ�'င��ဆက�

သ�ယ�ရေဆ�င�ရ�က�မ8မ��� ����ဖြမNင��လ�ရေစရေရ� အ��က� အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရ�ရေလဆ���

မ�����င� အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���က�� ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ#ထ�����

�'သည�။

၄၉။ စ������ရေရ�လ���ရေဆ�င�ခ�က� �စ�ခ�စ�အ��က� သ��ဖြ�ခ��အရေက�က�ခ�န�

ဆ��င�ရ� လ���ရေဆ�င�ခ�က�မ���၊ (ဥ�မ�အ��ဖြဖင�� -�င�သ�င��/�င���: ခမ8 ဖြ�>လ���ရ���င�

လ���ရေလ��င���: ခမ8မ���၊ ယ�ယ�ခ�င��ဖြ�>မ�န ��၊ ��: က�န��င� ��: ခမ8ဖြ�>လ���သည�� ဇ�န�မ���

��င���� သ��မ���ထ��ရေသ� လ���ထ���လ���နည��မ���၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အ��င�����

ဖြ�ည�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8ဖြ�>လ���သည��ဧရ�ယ�မ��� စသည�မ���က�� ���မ�������က�ရေစရန�

ဖြ�န�လည� ဖြ�င�ဆင�သ���သ��ဖြခင�� မ���က�� ရေဆ�င�ရ�က�လ[က�����'သည�။ အခအရေ6က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 39 -

ရေင�ဖြဖင�� အရေက�က�ခ�န�ရေရရေ6က�င��ဖြ�� ရေဆ�င�ရ�က�မ8 လ���ငန�� မ���က�� စ�င�

ရေဆ�င�ရ�က� ရေန�'သည�။ ကမ7��က�န�သ�ယ�မ8အဖ"#၏ �န�ဖ���ဖြဖ��မ8သရေဘ��.ည�ခ�က�

HS က�န�ဗန����င�� က� �>���က�န�ဗန����င�� စသည�� အဖ"#အစည��မ���အ��က�

အရေက�င�အထည�ရေဖ��ရေဆ�င�မ8မ���က�� သ�ရေသ�နအဖ"#မ���က�� ဖ"#စည��၍ရေဆ�င�ရ�က�

�'သည�။

၅၀။ စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အရေနဖြဖင�� အရေက�က�ခ�န�မ.၀'�မ���န�င��

လ���ထ���လ���နည��မ���က�� အခ� �န�န�င�� � ရေဖြ���ည� ��င����င��လင��လင�� သ����န��င�ရန�

အ��က� ဗ�ယက�နမ�န��င�င���င�အရေက�က�ခ�န�စ�မ�ရေရ�ရ�ဌ�နမ���၏ �ယ�လ�ဖ�န��

န��'��မ���က�� 6ကရေဖြ�င�ထ���'သည�။ ထ�: ဖြဖြ�င�စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အရေနဖြဖင�� ၄င��

��: စ������ရေရ� လ���ငန��မ��� လ���ရေဆ�င�ရ���င� ရေ�"ဖြး6က�>ရရေသ� အခက�အခ#အ���

အဆ��မ��က�� ဖယ�����န��င�ရန�အ��က� အဆ��ဖြ�>စ�ဖြဖင�� ရေ��င��ဆ��န��င��'သည�။

၅၁။ ���မ�န�အ��ဖြဖင�� အရေက�က�ခ�န�စ�မ�ရေရ�ရ�ဌ�နမ���သည� �င���: /�င�သ�င��မ8

မ���ဖြ�>လ���ရ���င� အစ���ရ စ�မ�ခန ��တခ�#မ8 ရေအဂျ�င�စ�မ���ရေ6က�င��ရေ�"ဖြး6က�>ရရေသ�

အခက�အခ#မ���န�င�� အ���အဆ��မ���ဆ��င�ရ�က�စ]ရ��မ��� က�� ဖလ�ယ�ရန�အ��က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 40 -

စ������ရေရ� လ���ငန��အသ��င��အဝ��င��န�င�� အစည��အ ရေ�၀�မ���န�င�� ရေဆ��ရေန����#မ���က��

(၃လ၊ ၆လလ[င� �စ�ကြက�မ�က� အစ���သည�ဖြဖင��)က�င���ရေလ�����'သည�။

၅၂။ ဖြ��ည�သ.မ���န�င�� စ������ရေရ�လ���ငန��အသ��င��အဝ��င��သ�: အသ��ည�ရေ��မ8န�

င�� အရေက�င�အထည�ရေဖ�� ရေဆ�င�ရ�က� မ8မ��� ဖြ�>လ���န��င�ရန�အ��က� မ.၀'�မ���၊

အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���က�� ခ�မ��� ထ�� �'သည�။ ဥ�ရေ�

ဖြ�ဌ�န��ခ�က�အ��လ���၊ ၀န�ကြက��ဌ�နမ���န�င�� ��: က�န�သ�င��က�န� လ���ငန��မ���န�င��

ဆက�န�ယ�မ8���ရေသ� ရေအဂျ�င�စ�မ���၊ အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���က��

အရေက�က�ခ�န�ဌ�န ���င����င� ရ���န��င��'သည�။ အရေက�က�ခ�န�လမ��ညTန�စ�အ���န�င��

အရေက�က�ခ�န�န�င�� အခ�န�ဥ�ရေ�သစ� အက�ဥ�� ခ�>��မ���က�� အရေက�က�ခ�န�ဌ�န ���င��န�

င�� ဖြ� �ည���င����� စ�အ���ဆ��င�ကြက��မ�����င� ရ���န��င��'သည�။ ၄င��အဖြ�င�သ�င��

အခ�က�အလက�မ��� အရေက�က�ခ�န� မ.ဝ'�မ���န�င�� လ���ထ���လ���နည��မ���က�� �ယ�

လ�ဗ�����င��၊ ရေရ��ယ��၊ သ�င��စ� အစ���ရေသ� သ�င�� မ���ယ� မ���မ��စ�ဆင�� ဖြဖ

န �� ရေ�၀ရေ��လ[က�����'သည�။

၅၃။ အရေက�က�ခ�န�ဌ�န၏ အ���ခ�>��ရေရ�ဌ�နအဆင��ဆင��ဖြဖစ�ရေသ�

ညTန�6က��ရေရ�မh�ခ�>��၏ က��ယ�စ�� ����ယညTန�6က��ရေရ�မh�ခ�>��န�င�� ခရ��င�န�င�� ပြးမ��Bနယ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 41 -

အ��င����� အရေက�က�ခ�န�ရ�� �မ������ သက�ဆ��င�ရ�ညTန�6က�� ရေရ�မh�မ���ထ�သ�:

�ယ�လ�ဖ�န��လ��င��မ���ဖြဖင�� ခ� ���ဆက�ရေ��ထ���'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ န��င�င�မြခ#ရေးင�ရေး<ကမ�ဝါ�ဒါ

၅၄။ န��င�င�ဖြခ��ရေင�ရေ6က�မ.ဝ'�န�င�����သက�၍ န��င�င�ဖြခ��ရေင�လ#လ�ယ�န�>န��ထ��

အ�� ၁၉၉၀ ဖြ�ည��လ�န� န�စ�မ���မ� စ၍ �ရ��ဝင�ရေင�လ#လ�ယ�န�>န��ထ��က�� ရေK�က�က�န�

င��အပြး��>င�ညN�န�>�င��ရေဆ�င�ရ�က�ခ#�သဖြဖင��ရေင�လ# လ�ယ�န�>န���စ�ခ� �ည��သ����ရေ6က�င��

ရေလ�လ�ရေ�"���ရ�'သည�။ သ�: ရေသ�� န��င�င�ဖြခ��ရေင�ထ���ယ.သ���စ�#မ8က��မ. ကန ��သ��

ထ�န��ခ�>�� ထ��ဆ#ဖြဖစ��'သည�။ ဤသည�မ�� ဖ"� ဖြးပြးဖ�>�ဆ#န��င�င�မ�����င� ထ.�ဆန��ရေသ�မ.

ဝ'� မဟ���ရေသ��လည�� န��င�င�ဖြခ��ရင��န��� ဖြမN��န��မ8 အ��ဆ�#ရေဆ�င�ရ���င�မ.မ���စ��အ

ဟန ��အ���ဖြဖစ�ရေစန��င��'သည�။ သ�: ရေသ�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဘဏာ�န�င�� ရေင�ရေ6က�

ဆ��င�ရ�အဖ"#အစည��မ���သည�လ������င�ခ�င��န�င��စ�မ��ရေဆ�င�ရည� ဖြမင��မ�� ရေ6က�င��

ရေလ�လ� ရေ�"���ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 42 -

အခန�(၃)

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏က�န�သ�ယ�မ;မြမ@င��တင�ရေး�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 43 -

၅၅။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၁၉၉၈ ခ�န�စ�န�င�� ၁၉၉၉ ခ�န�စ�မ�����င� စ������ရေရ�က�

ဆင��ခ#�ပြး���ရေန�က� စ������ရေရ� ဖြ�န�လည�ဦး�ရေမ��လ� ရေစရန� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8အမ� �>�

မ� �>�က�� ရေဆ�င�ရ�က�ခ#��'သည�။ ၎င����: မ�� -

(က)ရေရန���: က�န�န�င��ရေရန�မဟ���ရေသ� ��: က�န�(၂)မ� �>�စလ���က�� ဖြမNင���င�ဖြခင��

အ��ဖြဖင��

ဖြ�ည��ကဏဍက�� ရေက�င��မ�န�စ�� လည����ရေစဖြခင��၊

(ခ) စက�မ8ကဏဍ�����က�မ8က�� ဖြ�န�လည�ရ���ရေစဖြခင��၊

(ဂျ) ဘဏဍ� ရေ�ရ�ဖြမNင���င�မ8မ���န�င��ဖြ�ည���င��ဝယ�လ��အ�� �����က�ရေစ

ဖြခင��၊

(ဃ)အရေမရ�ကန�န�င�� (၂)န��င�င�က�န�သ�ယ�ရေရ�သရေဘ��.စ�ခ�>�� ခ�>��ဆ��

ဖြခင��န�င��

(င) က�လ��ည��င����ရေနခ#�ရေသ� ဖြ�ည��ရေlက�ပြးမ�မ���က�� ရေဖြဖ��င��ဖြခင�� ��:

ဖြဖစ��'သည�။

ပါ�*က�န�ကဏဍရေး5#င���က�ခ&က�မ&#

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 44 -

၅၆။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဖြ�ည����: က�န�ကဏဍက�� ရေလ�လ��'က ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

စ�မ�က�န��န�င�� ရင��န���ဖြ�မ8��န��မ8 ၀န�ကြက��ဌ�နမ� ထ���ဖြ�န�ခ#�ရေသ� စ�ရင��ဇယ��မ���အရ

ယခ�န�စ� �ထမ (၂)လအ��င�� စက�မ8ထ���က�န��မ�ဏာသည� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၁၀၆

ထရ�လ�ယ����ပြး���၊ ��: က�န�ကဏဍမ� အရေမရ�ကန� ရေ�2လ� ၈ ဘ�လ�ယ�ရ���ခ#�ရ� ��: က�န�ကဏဍ

သည� ယမန�န�စ�ကထက� ၄၃.၁ ရ�ခ��င�န�>န��က�ဆင��သ���သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။

၅၇။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ န�စ�စဥ�ဆန�စ�'� ထ���လ���ရေရ�င��ရရေင�သည� အရေမရ�

ကန�ရေ�2လ� ၁.၅ဘ�လ�ယ� ရ���ရေ6က�င�� သ�ရ�'သည�။ အလ���. သ�ဟ��ဠ�စ��က��� �>�

ထ���လ���မ8လ���ငန��ရေက��ဖ�၊လက�ဖက�၊ရ�ဘ�စ��က��� �>�ထ��� လ���မ8 လ���ငန��မ���

��င�လည�������က�ရေအ�င�ဖြမင�လ[က�ရေ6က�င��သ�ရ�'သည�။

၅၈။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သ��ဟ��ဠ�ရေစ� ထ���လ���ရေရ�င��ခ�မ8��င�လည�� န�စ�စဥ�အ

ရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁ ဘ�လ�ယ� ရေက���န�င��ရေက��ဖ�ရေရ�င�� ရ ရေင�ရေ�2လ�သန�� ၁၀၀ရေက���

န�င�� ရ�ဘ�ရေရ�င��ရရေင�ရေ�2လ�၁.၅ ဘ�လ�ယ� ရေ�က���န�င�� သစ�သ��ဝလ� စ��က��� �>�

ထ���လ���ရေရ�င��ရရေင� သည� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� သန�� ၃၀ရေ၀က���ထ���လ��� ရ���

ရေန ရေ6က�င�� သ�ရ�'သည�။ ယခ�န�စ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရ�ဘ� �င���: ခမ8မ�� �န�

ခ� �န�(၇၅၀၀၀၀)ထ����န��င�ပြး��� ယမန�န�စ� ကထက� (၃.၃)ရ�ခ��င�န�>န�� ����ဖြမNင���င���: န��င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 45 -

မည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ�ရ�'သည�။ ယခ�န�စ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င� ၏ ��: က�န� ����ဖြမNင���င���: ခမ8

��င� �န�ခ� �န�(၂.၈)သန�� ����ဖြမNင�� �င���: န��င�မည�ဖြဖစ�ရေ6က�င��သ�ရ�'သည�။ ရ�ဘ�

�င� ��: ခမ8 န�င�� ���သက�၍ ရ�ဘ�ထ����န�� �င����ရေန�#� ထ��င��န��င�င� က��မမ����ရေသ�

ရေ6က�င��ရေ�"��� ရ�'သည�။

၅၉။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၂၀၀၉ ခ�န�စ���င� ရ�ဘ� �န�ခ� �န�(၇၂၆၀၀၀)�န�

�င���: န��င�ခ#�သည�� အ��က� ၂၀၀၈ ခ�န�စ� ထက�(၁၀.၃)ရ�ခ��င�န�>န�� ���မ�� �င���: န��င�ခ#�

ရေ6က�င�� သ������ရ �'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ�ရ�ဘ� �င���: သည�� န��င�င�မ���မ��

ဂျ��န�၊ရေ��င�က���ရ��ယ�� ၊ရ�����၊ အရေမရ�ကန� ��: ဖြဖြဖစ��'သည�။

သ�င�က�န�ကဏဍရေး5#င���က�ခ&က�မ&#

၆၀။ ရေဆ�ဝ'�၊ အစ��အစ�၊ အထည�အလ���၊ သ6က��၊ ဘ�လ��ရေဖြမ က#�သ�: ရေသ�

consumer goods မ���က�� စ�စ�ရေ�'င��သ�င��က�န�၏ (၁၄) ရ�ခ��င�န�>န��ခန ���င�သ�င��ရ

ပြး��� ရေလ�င�စ�ဆ�၊ ဓ���ရေဖြမ6သဇ�၊ က�န�6ကမ�� �စ]ည��မ���၊ (သ�၊ သ�မဏာ�၊

ခ�ည�ထည=�) န�င�� စက�န�င��စက��စ]ည�� က#�သ�: ရေသ� producers goods မ���

က��(၈၆) ရ�ခ��င�န�>န��ခန �� �င�သ�င��ရေနရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 46 -

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဓါ�တ� ရေးမြ=မ<သဇာ#တင�သ�င�မ;န�င�� ရေးစ&က�က�အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

၆၁။ ယင��သ�: ရေသ� အ ရေဖြ�ခအရေနမ�����င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�

�င���: ခမ8န�င�� ရေစ��က�က� အ ရေဖြ�ခအရေနက�� ရေလ�လ��'က ဖြ� �ည���င��ရေစ��က�က�

အ��င�� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�မ���ရေရ�င��ခ�ရန� က�န��စ]ည�� မ��� စ����လ�က����ရေသ��လည��

ရေစ��န�>န��မ��မ. မ�န��ဆ၍ မရန��င�ရေသ� ကမ7��ရေစ��က�က�အ ရေဖြ�ခအရေနရေ6က�င�� �စ�ရေန �

�ပြးစ�ခ�� ဖြမင���က�လ�က����ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�

ကြက��ဌ�နမ� ထ���ရေဖ��ရေဖြ��6က��ခ�က�အရ သ����ရ�'သည�။ ယ.ရ��ယ��ဓ'�� ရေဖြ�မ6သ

ဇ�ရေစ��န�>န��သည� �စ��န�လ�င� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၂၆၅ မ� ၂၇၀ အထ�

လည��ရေက�င��၊ ရေဖြ�မ6သဇ�ရေစ��န�>န��သည� �စ��န�လ[င� အရေမ ရ�ကန�ရေ�2လ� ၃၃၀

မ� ၃၄၀ အထ�လည��ရေက�င�� ဖြမင���က�ဖ�ယ�����'သည�။

၆၂။ ကမ7��န��င�င�အသ��သ��၏ စ��က� �� �>�ရေရ�ရ�သ�ရေစ��န�>န��မ��� ဖြမင���က�လ�

ဖြခင��ဖြဖစ�ပြး��� ကမ7��ရေစ��က�က�၏ ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�၀ယ�လ��အ��က�� ���ယအမ���ဆ���

ဖြ�ဖည��စ�က�ရေ��လ�က����သည�� �ရ� ကြ���ည�သPသမm�န��င�င�သည� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�

�င���: ခမ8 အရေ�2 ရေက�က�ခ�သည�� အခ�န�န�>န��ထ��အ�� ၇၅ ရ�ခ��င�န�>န��မ� ၁၁၀အထ�

����ဖြမNင��လ��က�ဖြခင��ရေ6က�င�� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�ရေစ��န�>န��မ��� ဖြမင���က�လ�ရဖြခင��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 47 -

ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ�၊ စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ� ၀န�ကြက��ဌ�နမ� ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���

6က��ခ#��'သည�။

၆၃။ ရေလ�လ�ရေ�����ခ�က�မ���အရ ဗ�ယက�နမ�ရေစ��က�က�အ��င�� က�န�လ�န�ခ#�သ

ည�� ရက�သ�f ���မ���င� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�ရေစ��န�>န��သည� �စ�ရ���ရ���ဖြမင���က�လ�

သည�က�� ရေ�"���ရပြး���၊ ယ.ရ��ယ��ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ��စ�က�လ��လ�င� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င�

၆၅၀၀ အထ� ���က� ����က� စ�ယမ����င�ရမ�မ��န�ယမ� ရေဖ��စဖ����စ�က�လ��လ�င�

ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၉၀၀၀ မ� ၁၀၀၀၀အထ� ���ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

၆၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အရေထ�ရေထ�စ�ရင��အင��ဦး�စ��ဌ�နမ� ထ���ရေဖ��ရေဖြ��6က��

ခ�က�အရလ�န�ခ#�သည�� လ မ��� အ��င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��ခ#�သည�� ဓ'�� ရေဖြ�

မ6သဇ�သည� �န�ရေ�'င�� ၂ သန��ခန ���� � ရေ6က�င�� သ����ရပြး���၊ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ ဇန�န၀'ရ�လ

န�င�� ရေဖရေဖ��၀'ရ�လအ��င��မ���င� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ��င�သ�င�� မ8သည� �န�ခ� �န�ရေ�'င��

၅၃၀၀၀၀ ���မည�ဖြဖစ�ရ� ယမန�န�စ�အလ���.က�လန�င�� န�>�င��ယ�ဥ��'က ရ�ခ��င�န�>န��

၈၀အထ� အဖြမင���က�လ�ခ#�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 48 -

က�န�သ�ယ�ရေး� ပါ��လ8 �ရေးင�မ&#�2� �ခ(�ရေးသ#�လညး� စ�ပါ�#ရေး� ကဏဍအတ�က� စ����မ�ပါ�ပါန�

ရေးန�မြခင�

၆၅။ ဗ�ယက�နမ�၊ စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�နန�င�� ဟ��ခ� �မင��ပြးမ�B အ���ခ�>��

ရေရ� အ�ဏာ����င�မ��� အ6က�� �.�ရေ�'င�� ကမကထဖြ�>လ�က� မ6က�ရေသ�မ�က ဖြ�>လ���

က�င���ခ#�ရေသ� က�န�သ�ယ�မ8ဆ��င�ရ� အစည��အ ရေ�၀� �စ�ရ����င� ဗ�ယက�နမ�စက�မ8န�

င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�န၊ ����ယ၀န�ကြက��၏ ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���6က��ခ�က�အရ

ယခ�န�စ�၊ �ထမ (၂)လအ��င�� က�န�သ�ယ�မ8ကဏဍ��င� ���လ[ �ရေင�မ���ရ���ခ#�ရေသ��လည��

ကမ7��စ������ရေရ� အ6က�� အ�ည�� ဖြ��ဿန� မ���က အကြက��အက�ယ�ပြးခ�မ�� ရေဖြ�ခ�

က�လ�က����ရ� က�ဆင�� ရေနရေသ� ဖြ� �ည����: က�န�ကဏဍရေ6က�င�� စ������ရေရ�အ��က�

စ���ရ�မ��.�န�ရေနရရေ6က�င��၊ ဗ�ယက�နမ�စ������ရေရ� လ���ငန��မ���အရေနဖြဖင�� အရေမရ�ကန�၊

ဂျ��န�န�င�� အ��ယ.န��င�င�စသည�� ရေစ��က�က�မ�����င� ဖြ�ည����: က�န�မ��ယ. မ8 က�ဆင��လ�

သည��အ��က� အခက�အခ#မ���စ��န�င�� ရင�ဆ��င�သ��� ရဖ�ယ����ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

အဆ���' အရေစည��အ ရေ�၀�၌ ရေဆ��ရေန���ပြးင��ခ#�သည�� အခ�က�အလက� မ���အရ ယခ�

န�စ� �ထမ(၂)လ အ��င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ��: က�န��င���: ခမ8�မ�ဏာသည� အရေမရ�

ကန�ရေ�2လ� ၈.၅ ဘ�လ�ယ�ဘ���အထ� ရေရ�က����ခ#�ပြး��� ယမန�န�စ�အလ���.က�လန�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 49 -

န�>�င��ယ�ဥ��'က ၁၉ရ�ခ��င�န�>န��ခန �� �����က�လ�ခ#� ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ အဆ���'

�င���: ခမ8မ���အနက� �င���: ခမ8အမ���ဆ���က�န��စ]ည��မ�� ရေရT ဖြဖစ�ပြး��� �န�ဘ��� အ��ဖြဖင��

အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၉၃၉ သန��ဖြဖစ�က� ဆန��င���: ခမ8��င� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ�

၄၉၇သန��အထ� ရ���ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ ငရ���ရေက�င��န�င�� ရေက��ဖ��င���:

မ8သည� ယခ�န�စ�အ��င�� ၈၆ ရ�ခ��င�န�>န�� န�င�� ၇၄.၄ ရ�ခ��င�န�>န��အထ� အသ��သ��

�����က�လ�ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

က�န�သ�ယ�ရေး�5��င��#က�စ.�ပါ�မ&# အ5င� ရေးမြ=ပါရေးခ&#ရေးမGလလ�ယ� က�စ�# ရေး5#င���က�န��င�

ရေး�အတ�က� လ�ပါ�ထား�� လ�ပါ�နညး�မ&#

၆၆။ X-Rays စက�မ���၊ မ.�ယစ�ရေဆ�၀'�စစ�ရေဆ�မ8စက�မ���က#�သ�: ရေသ�

အဆင� ရေဖြ��ရေခ��ရေမ"ရေစသည�� စက�မ��� က�� စစ�ရေဆ�ရေရ�ဂျ���မ���၊ ရေလဆ���မ���၊

စ����က�မ�����င� ���ဆင�ထ���'သည�။ အ���န�ဖြမင��မ�� ရေသ� ကင��လ�ည��သရေဘZ�

မ��� က��လည�� ရေလ�က�င���ည�ရေထ�င�ထ���'သည�။ ယခ� အခ'��င� ဗ�ယက�နမ�

အရေက�က�ခ�န� လ���ထ���လ���နည��အဆင��အခ� �Bက�� စက�က�ရ�ယ�မ���အသ���ဖြ�>၍

ရေလ[�က�ထ��န��င�ရေအ�င� ရေဆ�င�ရ�က�ထ���' သည�။ ထ�: ဖြဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 50 -

အရေက�က�ခ�န�ဌ�နသည� အရေက�က�ခ�န�ဓ���ခ�#ခန����င� အသ��� ဖြ�>ရန� က�န��စ]ည��

ခ�#ဖြခမ�� စ�ကြ��ဖ�သည��စက�မ���က�� ���ဆင�ထ��ပြး��� ဖြဖစ��'သည�။

ဗ�ယက�နမ� န�င�� တရ� တ� နယ�စပါ�က�န�သ�ယ�မ;၆၇။ �ရ���- ဗ�ယက�နမ� နယ�စ�� ဟ��ခ���-ရေလက�က��င�နယ�စ��က�န�သ�ယ�မ8အ

အအအအအအအအအအအအ အ အအအအ၁၉၈၉ ခ�န�စ�၊ မ��လ ��င� စ�င�ရေဆင� ရ�က�ခ#�ပြး��၊ �ရ��� - ဗ�ယက�နမ� န�စ�န��င�င� အအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအ အအအနယ�စ��က�န�သ�ယ�မ8ဖြ�> လ���ရ��င�ကလမ�၊မ�ရထလမ�၊ရေရရေ6ကင�လမ� (၃) ခ� စလ��မ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအရေဆင�ရ�က�လ�က�����သည�။ န�စ�န��င�င�နယ�စ��က�န�သ�ယ�ရေရစ�င�

အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ ရေဆင�ရ�က� ခ� �န���င� က�န�သ�ယ�မ8�မဏာ အရေမရ�ကန�ရေ�လ (၃.၂) သန�ခန ���� �ရမ� န�စ�စဥ� က�န�သ�ယ�မ8 �မဏာ (၂၅%) အအအအ���မ�င��ခ#�ပြး��၊ ၂၀၀၅ - ၂၀၀၆ ခ�န�စ���င� ��: က�န�

အ အအအအအ အအအအအအအအ က�န�သ�ယ�မ8� မဏာ အရေမရ�ကန�ရေ�လ (၃၅၀) အအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအ အအသန�၊ သ�င�က�န� �မဏာအရေမရ�ကန�ရေ�လ(၂၅၀) အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ သန�၊က�န�သ�ယ�မ8�မဏာအရေမရ�ကန�ရေ�လ (၆၀၀) သန� ခန ���� ��သည�။

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ၄င���င� ���မ�န�က�န�သ�ယ�မn နည�လမ�ဖင�� အရေမရ�ကန�ရေ�လ (၄၅၀) အအအအအအသန�၊ နယ�စ�� အ အအအအအ အအ အအအအအအ နည�လမ�ဖင�� အရေမရ�ကန� ရေ�လ (၁၅၀) အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအသန�ခန �� �� �ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။

ဟ��ခ���- အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအရေလင�က��င� နယ�စ��က�န�သ�ယ�မ8ရေဆင�ရ�က� ရ��င� နယ�စပြး�� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအဖ��ရေက� ���မ�န�က�န�သ�ယ�ရေရ၊ နယ�စ��က�န�သ�ယ�ရေရန�င�� �စ����င�

�စ�န��င� က�န� သ�ယ�ရေရကဏဍ (၃) ရပြး��ဖင�� ရေဆင�ရ�က�လ[က�����သည�။၆၈။ �ရ���န��င�င�မ� အဓ�က��: က�န��စ]ည�မ�မ� သ� ရေခ�င�၊ သ�နန�ကြက�>၊ ရေဆက�လ���ရေရ�စ]ည�မ�၊ ဓ�� ရေဗ�က�န�6ကမ��စ]ည�မ�၊ ဓ��ရေဖြမ6သဇ၊ စက�ယနfရ�စ]ည�မ�၊ မ�ရထစက�ရေခင�၊ လယ�ယထ�က�က�န� �စ]ည�မ�ဖစ�သည�� စ� မ� �>၊ သမအ�.���င�သစ�သ�၀လ�မ�ဖစ��သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� အဓ�က��: က�န� �စ]ည� မ� မ� ခ#၊ သ���၊ သ�၊ အပြးဖ�>က�နက�၊ သ�o >က�န�6ကမ��စ]ည�မ�၊ ရေရဘန�င�� သစ�သ�၀လ�မ�ဖစ�� သည�။ ၆၉။ န�စ�န��င�င��မစ� ကန ��သ��က�န��စ]ည�မ�မ� လက�နက�၊ ခ#ယမ�၊ မ.ယစ�ရေဆ၀န�င�� အ ခအရေလ�စ� ထ���ဖြ�န� �ဖြမစ������င�ထသည�� �စ]ည�မ�(ဥ�မ- 6ကက�င�က�����ရေက� ရေရဂျရေ6ကင�� အသ၊ င၊ �စ]ည�မ� ကန ��သကြ��ခင�) ဖြဖစ��သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 51 -

၇၀။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�ရ���န��င�င�သည� န��င�င� ဖြခက�န�သ�ယ�မ8န�င�� န��င�င�ဖြခရင�န�� အ အအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအ အအဖြမN>��န��မn ���ဖြမNင��ရေရ အ��က� ဆ�#ရေဆင�မ8 �စ�ရ��အရေနဖြဖင�� ဖြ�ည��မ� လ

အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအရေရက�ရင�န��ဖြမN��န��သ.မ�မ� ရေ�ရေဆင�ရမည�� က�န�သ�ယ�မ8 အခ�န�ရေကက�ခ� အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအမ8 န�>န�ထ မ�က�� ဖြ�ည���င�လ���ငန���င�မ�မ� ရေ�ရေဆင�ရသည�

အအအ အအအအအအအ အအ အအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအထက� ရေလ�နည� စ� ရေကက�ခ� လ�က�����သည�။ ဥရေရ�မ� လ���ငန���င� အအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအမ�သည�ဥရေရ�၌အခ�န�ရေကက�ခ�မ8န�>န�ထမ�၄၀ % မ� ၆၀% အထ� ������ ရေသလည�

အ အအအအ အအအအအအအအအ အ အအအ�ရ���န��င�င���င� န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမN��န��သ.မ�က အခ�န� ရေ�ရေဆင�ရ သည��

အအန�>န�ထမ� ၂၅ % အအ အအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအသ ရေ�ရေဆင� ရသဖြဖင�� ဥရေရ���င� ရင�န��ဖြမN��န��မ8 ထက� ၃၅%သက�သမ8����သည�။

၇၁။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�ရ���န��င�င�သည� ဖြ�ည��န��င�င�မ�မ� ရင�န��ဖြမN��န��သ.မ�က��

အ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအ အအအ အအအအအ၃န�စ�အခ�န� မရေကက�ခ�ဘ# ကင�လ���ခ�င�� ဖြ�>သက#�သ�: ဗ�ယက�နမ� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအန��င�င� သည�လည� ဖြ�ည��န��င�င�မ�မ� ရင�န��ဖြမN��န��သ.မ�က�� ၉န�စ�

အ အအအအ အ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအခ�န�ကင�လ���ခ�င��ဖြ�>ဖြခင� အဖြ�င� ထ��မ�၍ ရေနက� ၄န�စ���င� အခ�န� အအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအထက�၀က� ရေကက�ခ�မ8ဖြ�>ထ�သည�။ ထ�: အဖြ�င� ��: က�န�သ�င�က�န�

အအအအ အအအအအ အအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအလ���ငန���င� မ� ရေဆင� ရ�က�ရ၌ �ရ��� န��င�င�အရေနဖြဖင�� ��: က�န� အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအရေ� အရေ�မ8အဖြဖစ� န��င�င�ရေ�မ� လယ�ယထ�က�က�န� �စ] ည�မ�

အရေ� ၁၃% အ အအအအ အအ၊ စက�မ8 က�န�ရေခ��စ]ည�မ� အရေ� ၁၇ % အအအအအအအက� �> ခ�စခ�င�� ဖြ�>ထ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအ�သည�။ သ�င�က�န� �စ] ည�မ�အရေ� က�န��စ] ည��န�ဖ�� ���

ဖြမNင��ခ�န�န�င�� Custom Duty (၂) မ� �> ရေကက�ခ��သည�။ Custom Duty ရေကက�ခ�မ8 အအရေနဖြဖင�� က�န�6ကမ� �စ]ည�မ�အရေ� ၀ % မ� ၅% အအအအအအအအအထ�လည�ရေကင�၊ က�န�ရေခ�

အ�စ]ည�မ�အရေ� ၅ % မ� ၁၀% အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအထ�လည�ရေကင� ၊ ဇ�မ�ခ��စ] ည�န�င�� �န� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအဖ��ဖြမNင�� က�န�ရေခ��စ] ည�မ�အရေ� ၃၀ % အအအအအအအအအအ အအအအထ�လည� ရေကင� ရေကက�ခ��သည�။

အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအသ�: ရ��င� လယ�ယထ�က� က�န��စ] ည� န�င�� သ�f > က�န�6ကမ��စ] ည� အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအ မ�အရေ�အခ�န�ရေကက�ခ�ဖြခင�မဖြ�>ဟ�သ����ရ�သည�။

၇၂။ အ အ အအအအ အအအ အအဗ�ယက�နမ�န��င�င� အရေနဖြဖင�� ��: က�န�၊ သ�င�က�န�မ.၀�မ���င� အဟန ��အ� န� အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအင�� �����င��ဆ�မ8 မ���သရေလက� နည��ပြး�� အဆ�ယ�ရေ�သအ��င�

အ အအအအ အအအအ အအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအလ��အရေလ�က�လ��င�စင�စနစ�က�� အမ� ဆ�� က�င��သ��ရေသ န��င�င�ဖြဖစ� အအအအ အအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ�သည�။ ၂၀၀၆ ခ�န�စ�မ� ၂၀၁၀ ခ�န�စ�အ��င� ဖြ�ည���င�က�န�သ�ယ�

အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ အအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအမ8 ဆ��င�ရမ.၀�မ� အ��င�လင� လ�ယ�က.သည�� အသ�င�သဏဍ န�သ�:

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 52 -

အအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအရေဖြ�င�လ#ပြး��၊ ၂၀၁၀ ခ�န�စ� ရေနက����င���င� လ��� လ��ရေသ က�န�သ�ယ� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအမ8န��င�င�အဖြဖစ� ရေရက����ရေရ ရည�မ�န�ခ�က�ထရေဆင�ရ�က� လ�က����

အအအအအအအအအ အအအ ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။၇၃။ �ရ���- အ အအအအ အအဗ�ယက�နမ� န�စ�န��င�င�နယ�စ�� က�န�သ�ယ�မ8ဖြ�>လ���ရ��င� ကန ��သ��

အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ� ဖြမစ� ထရေသ�စ]ည�မ�မ�အ� က�န�က�န��စ] ည�မ�အလ��က��

အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ လ���ငန���င�က�န�သည� မ�မ� လ���င�စင�စနစ�မ���ဘ# Custom Declaration Form

��င� မ�မ��င���: / အအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ�င�သ�င�လ��ရေသ က�န� �စ] ည�မ�က�� ရေ6ကဖြငပြး�� သက�ဆ��င�ရ Custom အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအမ� စစ�ရေဆက သ��မ���အခ�န�ရေ�ရေဆင�၍ လ���လ��

အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအစ�ရေရင�၀ယ�ခ�င��ဖြ�>ထ�သည�။လ���ငန���င� / က�န�သည�မ� မ�မ� စ���ကြက�>က�၀ယ�လ�� ရေသ

အ အအအအအအ အအအအ အ အအအ အအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအ�စ]ည�မ�၏ အမ� �>အစ၊ အရေရအ��က�က�� ကန ��သ��ဖြခင�မ���

အအအ အအအ ရေရင�၀ယ�န��င��သည�။၇၄။ ထ�: အဖြ�င� �ရ���န��င�င�မ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အ က�န�သ�ယ�မ8အခ�င��အလမ�

အအအ�စ�ရ�� ခ�င��ဖြ�>သည��အ ရေနဖြဖင�� နယ�စ��ဖြ�ည�သ.မ� �စ����င��စ�န��င�ရေရင�၀ယ�မ8 ဖြ�> အအရ��င� လ. (�စ�) အအအအအအအအအအအ ဥ�မ� က�န��စ] ည� (�စ�) အ အအအအအအအအအအမ� �>၊�န�ဘ��ယ�မ� (၃၀၀၀) အ အအအအရေအက� သယ�ယ.

အအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအမnအရေ� မည�သည��အခ�န�အခမ� ရေကက�ခ� ဖြခင�မ��� သယ�ရေဆင� ခ�င��ဖြ�> အအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အ အအအအအအအအအအအအထရေ6ကင� ရေ�"���ရ�သည�။ ထ��သ�: ခခ�င��ဖြ�>မ8အရ လက���န�လ�ည�

အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအကြက�မ�အရေ� က�န��စ] ည�မ� �င�ရေဆင�၍ လ. (၁၀) အအအအအအအအ အအအအအအအဥ�ခန ��မ� ဆ�#ပြး���စ����င� အအအအအ အအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ�စ�န��င� က�န� �စ]ည� သယ�ရေဆင�ရေရင�၀ယ�မ8 ဖြ�>လ�က���� သည�က�� ရေ�"���ရ

အ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�သည�။ �ရ���န��င�င�၏ အခ�န� ရေကက�ခ�မ8န�>န�ထမ�က��

အအအအအအအအအအ အမ�ဖြ�ည�သ.ဖြမင�သမn (TRANSPARANCY) ���ရေအင� INTERNET ��င� ရေဖဖြ�ထ အအအအအအအအအ အအအ���ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။

ဗ�ယက�နမ� န�င�� တရ� တ� နယ�စပါ�က�န�သ�ယ�မ;အရေးပါရေးလ�လရေးတG2� �ခ&က�၇၅။ �ရ���န��င�င�၊ ယ.နန�ဖြ�ည�နယ�သည� စ��ရန�က�လ��မ�� (၃၉၄၀၀၀) ခန ��

အအ အအ အအ က�ယ�၀န�၍ လ. ဥ�ရေရ (၅၂) အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအ အအသန�ခန ���� ��သည�။ ဖြမန�မန��င�င�၏ ဧရ�ယအက�ယ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 53 -

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အ အအအ အ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ၀န�၊ လ.ဦးရေရန�င�� �.ည�မ8���� သည�။ ဆက�စ��န��င�င� မ�န� င�� နယ�စ��ဧရ�ယ (၄၀၆၀) အ အအအအအအ အအအအအအက�လ��မ�� ဆက�စ��လ�က����ပြး��၊ အ ရေနက�ဘက���င�

အအအအအအ အအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအ အအအအအအ အအဖြမန�မန��င�င�၊ ရေ�င�ဘက� ��င� လအ��န��င�င�၊ အရေ��aရေ�င�ဘက���င� ဗ� ယက� နမ�န��င�င���: န�င�� ဆက�စ��လ�က�����သည�။

၇၆။ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအက�န���င�����ဖြ�ည�နယ� ဖြဖစ�သည��အရေလ[စ� က�န�သ�ယ�မ8 အအအအ အအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေနအထ��င� �င�လယ�ထ�က� ရေ�က� မ���၍ အ�မ�န�ခ�င�န��င�င�

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအမ�န�င��က�န�လမ�မ� က�န�စည�က.သန�မnက�� အထ���ဖြမNင��

အအ အအအအအအအအ အအအ အအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအရေဆင�ရ�က� လ�က�����သည�။ က�န�လမ�သမက မ�ရထလမ�န�င���

အအ အအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအအအအ အ အအအက�န�သ�ယ�မ8ရေဆင�ရ�က� လ�က����သည�က�� ရေ�"���ရ �သည�။ မ�ရထ လမ� အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအမ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အဖြဖ��၍ ဟ��င�ဖ��င�ဆ���ကမ�ပြးမ�Bအထ�

အ အအအအအအ အအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအက�န��စ]ည�မ� �င���: န��င�သဖြဖင�� ဟ��င�ဖ��င� ဆ���ကမ�ပြးမ�Bမ� အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ�စ�ဆင�� လက��င�အရေမရ�က၊ အဖရ�က န��င�င�မ�သ�: က�န�သ�ယ�မn

ဖြ�>န��င�သည�က�� ရေ�"���ရ� သည�။၇၇။ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအ အ အ အအအအအအအအအအန��င�င�ဖ"� ဖြးပြးဖ�>ရေရအ��က� က�န�စည�က.သန�မ8သည� အသက�ရေသ�ရေ6က

အ အအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအဖြဖစ�သည�န�င�� အည� အရေ�ထ�� အရေဆက�အအ��ဖြဖစ�သည�� ဆက�သ�ယ�ရေရ၊

အအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအ အ အအအအအအ အ အအ အအအအလမ�၊ ���၊ အရေဆက�အဦးမ�က��အ လ[င�အဖြမန� အရေကင�အထည� ရေဖ အအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအ အအအရေဆင�ရ�က�လ�က�����သည�။ ပြးမ�Bအသ�သ���င� ပြးမ�Bသစ�မ� အ

အအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအက�က�က�က� အရေကင�အထည�ရေဖ ရေဆင�ရ�က�လ�က����သည�က�� ရေ�"���ရ အ အအအအ�သည�။ �ရ��� - ဗ�ယက�နမ� န�စ�န��င�င�နယ� စ��ဂျ��� ��င� ယဥ�စစ�ရေဆရန�န�င��

အ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအ အအအအအရ��နရန�က၀န�ကြက� �စ�ခ����ပြး��၊ ယဥ�မ�သည� ၄င�စခန�အ ��င� အအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအရ��န၍ နယ�စ�� က�န�သ�ယ�ရေရ ဂျ���ရ����င� နယ�စ��ဖြဖ��ရေက�ခ�

အအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအင�� န�င�� က�န��စ]ည��င���: ခခ�င�� စ ရ�က�စ�မ�မ�က�� စစ�ရေဆခ�ရ�သည�။

အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ ယဥ�မ�က��ဖ�င��ရေဖက�စစ�ရေဆဖြခင�မ����။၇၈။ X-RAY MACHING အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအဖြဖင�� စစ�ရေဆဖြခင�လည� မ���ရေ6ကင� ရေ�"���ရ

အအအအအအအအ�သည�။ ��: က�န� / အအအအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအသ�င�က�န� ယဥ�မ� သည� နယ�စ��ဂျ���သ�: ရေရက���� အအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအပြး��၊ စရ�က�စ�မ�မ� စစ�ရေဆဖြခင�အ��က� ၁၅ မ�နစ�ခန ��သရ��န

အအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအရေစင� �� ဆ��င�ရပြး��၊ ဆက�လက�ထ�က�ခ�သ�ရေ6ကင� ရေ�"���ရ အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အ အအအအ အ အအအအ အအအအအအ�သည�။ အခအရေလ�စ� ထ.ဖြခသ�င�န�င�� အဖြခ အရေဖြခအရေနမ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 54 -

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ���ခ� �န���င�သ ယဥ�မ�ရေရ�ခ�ယ� စစ�ရေဆဖြခင�ဖြ�>လ���ရေလ����ပြး��၊ ခ�င�� အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအဖြ�>လ��င�စင� န�င�� က��က�ည�ဖြခင�မ���ရေသ က�မX ဏာ�မ�က�� က�န�သ�ယ�မ8

လ���ငန�လ���က��င�ခ�င�� (၁၀) အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအန�စ� �����င�ရေ6ကင�၊ ယဥ�က�� န��င�င�ရေ����င� အအအအအအအအအ အအအ အဖြဖစ� သ�မ�ယ.ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။

၇၉။ �ရ���- အအအအ အအအအ အဗ�ယက�နမ� န�စ�န��င�င� နယ�စ��က�န�သ�ယ�မ8ဖြ�>ရ��င�မည�သည��အဟ အ အအအအအ အအ အအအအ အအအအ အအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအန ��အ�မ[မ���ဘ# အခ�န�အခအနည� ဆ�� ဖြဖင�� က�န�က.သန�ရေရင�၀ယ�ခ�

အအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအ အအအအအင�� ဖြ�>ထရေ6ကင� ရေ�"���ရ�သည�။ နယ�စ��ရေနဖြ�ည�သ. မ� �စ� ���င� အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ�စ�န��င� ရေရင�၀ယ�မ8က��� အခ�န�ကင�လ���စ�ဖြဖင�� ရေရင�၀ယ�ခ�င��

အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ အ အအအအအအ အအအ အအအအ အအအအ အအဖြ�>ထ�သည�။ န�စ�န��င� င�အရေနဖြဖင�� လက�နက�၊ ခ#ယမ�၊ မ.ယစ� အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအ အ အအအအအအ အအအ အ အရေဆ၀မ�အ� က�န�က�န��စ] ည�မ�က�� အရေရအ��က�၊ အမ� �>အစ အက

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအန ��အသ��မ��� ခ�င��ဖြ�> ထမ8ရေ6ကင�� န�စ�န��င�င�နယ�စ����င� �ရမ၀င� အအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအက�န��စ]ည� သယ�ရေဆင�ရေရင� ၀ယ�မ8 မ���သည�က�� ရေ�"���ရ �သည�။ ထ�:

အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအရေ6ကင�� န��င�င�ရေ�မ� လ���လ��စ� က�န�သ�ယ�မ8 ဖြ�>ခ�င�� ရေ�ထ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအဖြခင� အရေ� န�စ�န��င�င�လ���ငန���င�မ� ကရေလစစ� လ��က�န6ကရေ6ကင� ရေ�"

���ရ�သည�။၈၀။ ဖြမန�မ- အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ�ရ���က�န�သ�ယ�မ8 ရေဆင� ရ�က�ရ��င� မ�မ�န��င�င�မ�

အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအ�ရ���န��င�င�သ�: �င�သ�င�ရေသ သ�င�က�န� �စ] ည�မ�မ� လယ�ယထ�က�က�န� အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအန�င�� သ�f >က�န�6ကမ� �စ]ည�မ�အရေ� အခ�န�ရေကက�ခ�ဖြခင� မဖြ�>သက#�သ�:

အအအအအအအအအ က�န��စ]ည� �န�ဖ�����ဖြမNင�� ခ�န�န�င�� CUSTOM DUTY (၂) အ အအအအအအအမ� �>စလ��အ �စ�၀က�သ အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအရေကက�ခ�လ�က�����သည�။ ဖြမန�မန��င�င�မ� �ရ���န��င�င�သ�: ��:

အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအက�န��စ]ည�မ�အရေ� အရေကက�ခ�န�ရေလ[ရေ�မ8 ဖြ�>သက#�သ�:

အ အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအ အအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� က�န��စ]ည�မ� �ရ���န��င�င�သ�: �င�သ�င�မ8အရေ�

အအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအ အအအအအအအအရေကက�ခ�န�ရေလ[ရေ�မ8���သည�က�� ရေ�"���ရ�သည�။ အခ�န� ရေကက�ခ� အအအအအအအအ အအအ အအအ အ အအအအမ8၌ထ.ဖြခက�ဖြခမ8မ���ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။�ရ��� - ဗ�ယက�နမ� နယ�စ�� ဟ�� ခ����-

အအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအ အရေလင�က��င� နယ�ရေဖြမ ��င� လ���ငန���င�မ��စ�ဦးန�င���စ�ဦး အ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအ အအရေရင�အ၀ယ� ဖြ�>လ���ရ၌ ဟ��ခ�������ရ���န��င�င� ဘဏာ�ခ�#မ� န�

အအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအင�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�ရေလင�က��င�ပြးမ�B��� ဗ�ယက�နမ�ဘဏာ�ခ�#မ����က�ရ��က� အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအခ� ���ဆက�၍ ရေင�လT#ရေ�ရေခ�လ�က����ရေ6ကင�၊ �ရ���န��င�င�သ��ယ�မ�ရေင�၊

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 55 -

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ��ရေ�င�ရေင�မ�ဖြဖင�� န�စ�န��င�င�သ��မ���ထရေသရေင�လ# အအ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအန�>န�အ���င�လ#လ�ယ�ရေ�ရေခ�လ�က����ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 57 -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 58 -

အခန�(၄)

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏က�န�ထား�တ�လ�ပါ�မ;မြမ@င��တင�ရေး�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ က�န�ထား�တ�လ�ပါ�မ;တ��တက�ရေး�အတ�က� စ�ပါ�#ရေး�ရေးပါ$လစ�

မြပါ'မြပါင�ရေးမြပါ#င�လ(မ;မ&#

၈၁။ ဗ�ယက�နမ�အစ���ရကလည�� ဆင��ရ#မ8ရေလ���က�ရေရ�က��ဦး��ည�ရေသ� က�လ

လ��န�င�� က�လ��ည� စ�မ�က�န�� မ��� ရေရ�ဆ�#ဖြခင��အ��ဖြဖင�� �'ဝင�ရေဆ�င�ရ�က�လ�က����

�'သည�။ ထ�: အဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရသည� ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၏ စ������ရေရ�က�လ

��ည�ဖ"� ဖြးပြးဖ�>� �����က�ရေရ�အ��က� မဟ�ဗ�\ဟ�ရေဖြမ�က�အဖြမင� (Strategic Vision)

အရေ�2 ��င� အရေဖြခခ�ရေသ� ဦး�စ��ရေ��အစ�အစဥ�မ���က�� ခ�မ���ခ#��'သည�။ (ဆင��ရ#မ8

ရေလ���က�ရေရ�က�� အရေထ�က�အက. ဖြ�>ရေသ�) ယင��ဦး�စ��ရေ��အစ�အစဥ�မ���န�င��

ရေ�2လစ�မ���မ�� -

(က)အရေဖြခခ�အရေဆ�က�အဦး�ကဏဍ��င� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က��ဖြမNင���င�ဖြခင��၊

(အစ���ရန�င�� ��ဂျHလ�က

အစ�စ��လ���ငန��မ���အသ�င�ရေဆ�င�ရ�က�ရန�)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 59 -

( ခ ) ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က�� ���မ��ဖြဖည��ဆည��န��င�ရန� ��ဂျHလ�ကစ�ရေဆ�င��မ8က��

ဖြမNင���င�ဖြခင��၊

( ဂျ ) အစ���ရ၏ ရရေင�ရ���န��င�ရေရ�ကြက�>��မ��အ��ထ���မ8မ���က�� အ��ဖြဖ

ည��ဖြခင��၊

(ဃ)ရေK�က�က�ဆ���ဖြဖ��ရေသ� အ����န�>န��မ���က�� ���မ��ဦး�စ��ရေ��ဖြခင��န�င��

န��င�င����င�စ������ရေရ�

လ���ငန��မ���သ�: ရေထ�က����ရေ6က�ရေ��ရေနရမ8က�� ရ��ဆ��င��ဖြခင��န�င��

( င ) န��င�င��က�ပြး��>င�ဆ��င�မ8 (international competitiveness)

က�� အ��ရေ��

သည��န��င�င�ဖြခ��ရေင�လ#လ�ယ�န�>န��က�� စ�မ�ခန ��တခ�#ဖြခင��န�င��လ���သ��စ.�စ��က�

အသ���ဖြ�>ရရေသ�

စက�မ8��: က�န�မ���က�� ဦး�စ��ရေ��ထ���လ���ဖြခင����: ဖြဖစ��' သည�။

ထား�တ�က�န�မြမ@င��တင�ရေး�န�င�� စ�ပါ�#ရေး�တ��တက�မ;န�'န� မြမင��မ#ရေး�အတ�က�

ဗ�ယက�နမ�အစ���မ� ရေး5#င���က� မညး�� အခ&က�င�ခ&က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 60 -

၈၂။ ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ၏ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ ရေဖရေဖ��၀'ရ�လ ���မ�န�အစည��အ ရေ�၀�

က�င���ပြး���ရေန�က� သက�ဆ��င�ရ� ၀န�ကြက��ဌ�နမ���မ� ��၀န������ဂျ��H>လ�မ���၊ ကဏဍရ��

အလ��က� ��၀န����သ.မ���န�င�� ရေ�သခ����င� အ�ဏာ����င�မ���အ�� စ�စည��က� ထ���က�န�

����ဖြမNင��ရေရ� ���င����စစ�ရေဆ�မ8မ��� ဖြ�>လ���ရန�န�င�� စ������ရေရ�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က�မ8 ဖြ�မ

င��မ��ရေစရေရ� အ��က� ရေခ2ယ.ရေဆ�ရေန��ခ#�ပြး���အဆ���' ရေ�"ဆ����#မ� ရေဆ��ရေန�� ရေဖြ��6က��

ခ�က�မ���အရ စ������ရေရ�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က�မ8 ဖြမင��မ�� ရေစရေရ�န�င�� ထ���က�န�����ဖြမNင��ရေရ�

အ��က� အခ�က�င'�ခ�က�အ�� ဖြဖည��ဆည��ရေဆ�င�ရ�က�သ���မည� ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ����ရ

�'သည�။ အဆ���'အခ�က� င'�ခ�က�မ��-

(က)ထ���က�န�န�င��စ������ရေရ�လ���ငန��မ���ဖြမNင���င�ရေရ�၊ ဖ"� ဖြးပြးဖ�>������က�မ8

�ညြည�င�မ�ရေစရန�ထ�န��သ�မ��

ရေရ�အ��က� ရေဆ�င�ရ�က�ရ���င� စ��သ���မ8န�င�� ရင��န���ဖြမN>��န�aမ8�က�

lကရေစရန� စ�မ��ရေဆ�င�မ8

သည� ရေက�င��မ�န�မ8�� �ရေရ� (ယင��အခ�က���င� အရင��အဖြမစ�မ��� ရေလ

လ�င��ဆ��� မဘရ8��မ8မ���ရေစရန�န�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 61 -

အလ�#သ���စ��မဖြ�>ရေစရေရ�အ��က� စ��စမ��စစ�ရေဆ�ရေရ�န�င�� အ���ခ�>��မ8

အခ�င��အ�ဏာ����သ.မ���မ�

6က��မ��စ�� ရေစ�င��6ကည��စစ�ရေဆ�သ���ရန� ဖြ�ဖစ��'သည�၊

(ခ ) ��: က�န�ရေစ��က�က�မ���ခ� #aထ�ပြးင�ခင��၊ က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င�� ��: က�န�ဖြမNင���င�

ရေရ�ကဏဍအ��က� အရေစ�

���င��က�လက ခ�မ���ခ#�သည�� မ.၀'�မ���အ�� ���မ��ရေက�င��မ�န�သည��

အ ရေဖြ�ခ အရေနမ��� ဖန����

န��င�ရေရ�အ��က� ဖြ�င�ဆင�သ��မ���ဖြခင��၊ �င��က���ရေသ�

က�န�သ�ယ�ရေရ� က��ဟခ�က�မ���

ရေဖြ�ဖရေလ���ရေ��ဖြ�ခင��န�င�� ဖြ��ည���င��ဖြဖစ�ထ���က�န�သ���စ�#မ8မ��က��

အ��ရေ��ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင��စသည�

��: က��မဖြဖစ�မရေနရေဆ�င�ရ�က�သ���ရေရ�၊

(ဂျ ) အစ���ရမ� သရေဘ��.ခ�င��ဖြ�>ထ��သည�� စ�မ�က�န��ကြက��မ���၊ အထ.�သဖြဖ

င�� လ[��စစ�ကဏဍ၊ သယ�ယ.

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 62 -

��: ရေဆ�င�ရေရ�၊ ဆည� ရေဖြ�မ�င�����မ�၊ �ည�ရေရ�၊ က�န��မ�ရေရ�ရေစ�င��

ရေ���က�မ8၊ လယ�ယ�စ��က��� �>�

ရေရ�န�င�� ရေရထ�က��စ]ည��မ���ဆ��င�ရ� စ�မ�က�န��မ���အ��က� အစ���ရ

အသ���စရ���မ���န�င��

ရေထ�က����မ8မ���က�� ����ဖြမNင��ရန� လက�ရေ�"အရေက�င�အထည�ရေဖ��

ရေဆ�င�ရ�က�ရေရ�၊

(ဃ)��: က�န�����ဖြမNင��ရေရ�၊ သ�င��က�န�ရေလ���ခ�ရေရ�န�င�� ဖြ�ည��ရေင�ရေ6က�လ��အ��

မ8အ�� ဖြ� ဖည��ဆည��

ရေ��န��င�သည�� စ�မ���က��ဖြမင��မ��ရေရ�အ��က� ���မ��ထ�ရေရ�က�

အဆင�ရေဖြ�သည�� မ.၀'�မ���

ခ�မ���ရေရ�န�င��

(င ) ��ဂျHလ�ကရေစ��ကစ��မ8မ���ရေ6က�င�� ဖြ�ည�သ.မ���၏ လ.ရေနမ8ဘ၀၊

စ������ရေရ� လ���ငန��မ��� န�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 63 -

ထ���က�န�လ���ငန��မ���အ��က� မလ��လ��အ��သည�� ရေစ��န�>န��ဖြမင��မ��

မ8မ��� မဖြဖစ�����

ရေစရန�အ��က�ထ�န��ခ�>��ရေဆ�င�ရ�က�ရေရ�စသည���: ဖြဖြဖစ��'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 64 -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 65 -

လယ�ယစ��က�ပါ& �'ရေး�ကဏဍ၈၃။ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ကမ7န��င�င�မ�အနက� ဆန�စ�ထ���လ���မ8

အအအအအအအ အ အအအအအအအ အ အအအ အအအအအအအအအအအအအ အအ အအ အအ အ��င� ����ယအမ�ဆ�� န��င�င� ဖြ� ဖစ�ရေသ လည� စန��ရ�ကO အ ရေဖြ�ခအရေန � အအအ အအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအညြည�င�မ�မ8အ ပြးခ�မ�� ရေဖြ�ခက�လ�က����ရေ6ကင� ဗ�ယက�နမ�၊ လယ�ယ စ��က��� �>ရေရ

အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအန�င�� ရေက�လက�ရေ�သဖ"�ဖြးပြးဖ�>ရေရအစ�အစဥ���င� ရေဖ�ထခ�က�အရ ၂၀၂၀ ခ�န�စ�

အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအ အအအအအအအရေရက���င� ဖြ� �ည���င�၍ ဆန�စ�စ��က��� �>မ8အ��က� ရေဖြ�မဧရ�ယ ဟက�� ၃. အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အ အအအ၅သန�ခန ��အ အသ��ဖြ�>သ�မည�ဖြဖစ�ပြး��၊ ယင���: အနက�

ဟက�� ၃. အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအ အအအအအအအ၁သန�မ� မ��စ�စ��က��� �>မ8အ��က� လ�ထ ရေ6ကင�

အအအအအအအအအ အ အ အအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအ အအအ အအ အအအအ အအသ����ရ�သည�။ စ�မ�က�န� အရ ၂၀၂၀ ခ�န�စ���င� သန� ၁၀၀ မ� ၂၀၃၀ ခ� အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအန�စ���င� သန� ၁၃၀ အထ� �����လမည�� လ.ဦးရေရမ�စသ�� န��င�ရန�

အ အအအအအအအ အအအအအအအ အအအ အ အအအအအအ အအ အအ အ အအအ အအအအအအအလ��ရေလက�မည�� အ���င�အ�ဖြဖစ�သည�� �စ�န�စ� လ�င� ဆန��န�ခ� �န�

အအ အ အအအအ အအ အအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအ၃၉၄၁ ၂၀၂၀သန�မ� သန�အထ� ထ�က���� ရန� ရေမ[မ�န�ထပြး��၊ ခ� အအအအအအအအအအ အအ အအအအအအ အ အအအအအအအအအအန�စ�အရေရက� ရေဖြ��င�စ��က��� �>မ8အ��က� စ��က��� �>� ရေဖြ�မဧရ�ယ ဟက��ရေ�င�

၁. အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအ အ၃ သန�အထ� အသ��ဖြ�>ရေဆင�ရ�က� သ�ဖ�ယ����ရေ6ကင� ယင�အစ�အစကန ��သ��

ကန ��သတ�- 66 -

အ အအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအ အအအဥ� မ.6ကမ���င� အရေသစ��� ရေဖ�ထ သည�က�� ရေလ�လသ����ရ �သည�။

အ အအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအ အ အအအအအအဆ���စ�မ�က�န�အ အရေကင�အထည� ရေဖရေဆင�ရ�က�ရေရအ��က� အထ. သဖြဖင��

အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအဖြခ ရေဖြ�မယအသ��ဖြ�>သ.မ�အရေနဖြဖင�� ဆန�စ�စ��က��� �>ရေရ အ��က� ရေဖြမ အအအ အအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အ အအအအ အ အအအအအသ��ဖြ�>ခ�င��ဖြ�>ရန� ရေ�သခ� အဏာ ���င�မ�က��ယ����င� အကန ��အသ��ဖြဖ

အအအ အအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအင�� ခ�င��ဖြ�>န��င�ရေရအ��က� ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၏ ရေဖြမယအသ��ဖြ�> သ.မ�

အအအ အအအအအအအအအအအအရေနဖြဖင�� ဆန�စ�စ��က��� �>ရေရအ��က� ရေဖြ�မအသ��ဖြ�>ခ�င��ဖြ�>ရန� ရေ�သခ�အဏာ���င� အအအ အအအအအ အအအအအအအအမ� က��ယ����င� အကန �� အသကြ��ဖင�� ခ�င��ဖြ�>န��င�ရေရအ��က� ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၏

အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအ ရေဖြ�မယဥ�ရေ�အ ဖြ� �န�လည� ဖြ�>ဖြ�င�ရေရဆ�#ရန� လ��အ��ရေ6ကင�

အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအဗ�ယက�နမ� လယ�ယစ��က��� �>ရေရန�င�� ရေက�လက�ရေ�သဖ"�ဖြးပြးဖ�>����က� ရေရ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အအ အအ အအအဝန�ကြက�ဌနမ� ရေ�၀ဖန� ရေထက�ဖြ�ခ#��သည�။ ယင�စ�မ�က�န�သည� ရေဖြ�မယ

အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အ အအ အအအအဖြ�>ဖြ�င�ထ�န�သ�မ�ရေရ အ��က� ကြက�>�မ�ရေဆင�ရ�က�ဖြခင� ဖြ� ဖစ� သည� သမက

အအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအရေဆက�အဦး၊ စက�မ8၊ ၀န�ရေဆင�မ8 လ���ငန�မ� န�င�� ရေက�လက� အအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအရေ�သမ� ဖ"�ဖြးပြးဖ�>����က�ရေရ က��� အက� �>ဖြဖစ�ထ�န�ရေစရေ6ကင� သ����ရ

�သည�။၈၄။ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအဗ�ယက�နမ� လယ�ယစ��က��� �>ရေရန�င�� ရေက�လက�ရေ�သဖ"�ဖြးပြးဖ�>����က�

အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအရေရ၀န�ကြက�ဌန၊ စ��က��� �> ရေရဥ�စ�ဌနအကြက�အက#ဖြဖစ�သ.က အစ��ရအရေန အအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအဖြဖင�� ရေ�င�သ.လယ�သမ မ�အ ဆန�စ�စ��က��� �> ဖြ� ခင�ဖြဖင��

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအသက�ရေမ�၀မ�ရေက�င�မ8က�� ဖြ� င�မ�ခ�မ�စ� ထ.ရေထင�န��င�ရေ6ကင� သ���� အအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအနလည�လရေစရန�န�င�� ရေ�သခ� အဏာ���င�မ�မ�လည� ဆန�စ�စ��က��� �>

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအ အအသည�� ရေဖြ�မရေနရမ�အ ရေဂျက�ရ��က�က�င�မ�၊ စက�မ8 ဇ�န�မ�၊ လ. အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေနထ��င�ရအရ��မ� အဖြဖစ�သ�: ရေဖြ�င�လ#သ�ဖြခင�မ���ရေစရန�

အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအထ�န�သ�မ�ကက�ယ�ရေစင�� ရေ��က�ထန��င�ရန� အထ.လ��အ��ရေ6ကင�၊

အအအ အအအအအအအအအအအအအအအ လက����အရေနအထ��င�ဗ�ယက�နမ�န��င�င��� � Hai Duong ၊ Hung Yen ၊ Bac Ninh န� င�� Thai Binh အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ ဖြ��ည�နယ�မ�သည� ဆန�စ�စ��က��� �>မ8 ဧရ�ယမ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအဖြဖစ� ရင�န��ဖြမN>��န��သ.မ�အ ဆ�#ရေဆင�န��င�ရေရအ��က� ရေဆင�ရ�က�လ�က���� အအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအ အအအ အအအရေ6ကင�ထ���ရေဖ�� ရေဖြ��6ကခ#��သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 67 -

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ဓါ�တ� ရေးမြ=မ<သဇာ# တ��တက�ထား�တ�လ�ပါ�ရေး�အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

၈၅။ ယခ�န�စ� စ��က��� �>�ရ�သ�အ��က� အ6ကမ��ဖ�ဥ��အ��ဖြဖင�� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�

�န�ခ� �န�ရေ�'င�� ၉.၃ သန�� ခန �� လ��အ��မည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ လယ�ယ�

စ��က��� �>�ရေရ�န�င�� ရေက��လက�ရေ�သဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က� ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�နမ� ခန ��မ�န��ထ��ရ�

ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ��န�ခ� �န� ၄ သန��ခန ���င�သ�င��ရဖ�ယ�����'သည�။ ၂၀၁၀ ခ�န�စ�အထ�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ��န�ခ� �န� အနည��ဆ��� ၅၀၀၀၀၀ ခန �� န�စ�စဥ�

�င�သ�င��ရ ဖ�ယ����ပြး���၊ ယင��က#�သ�: �င�သ�င��ရသည�� အ ရေဖြ�ခအရေနသည� ၂၀၂၀ ခ�

န�စ�၊ Ninh Binh ဖြ��ည�နယ�န�င�� Phu My ဖြ��ည�နယ�မ�����င� ရေဖြ�မဆ�6သဇ��န�

ခ� �န�၊ ၉၅၀၀၀၀ ခန ��ထ���လ���န��င�သည�� က�လ��င�မ� ရ���န ��တဖ�ယ����ရေ6က�င��၊ ဖြ�ည��

မ��င�သ�င��က�န�မ���အရေ�2 မ��ခ��အ��ထ��ရေနရမ8မ���အ�� ရေလ[��ခ�န��င�ရန� အ��က�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ လယ�ယ�စ��က��� �>�ရေရ�န�င�� ရေက��လက�ရေ�သ ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က�ရေရ�

၀န�ကြက��ဌ�န သည� ရေလ�လ�ရေဆ�င�ရ�က�မ8မ��� ဖြ�>လ���လ�က����သက#�သ�: ထ���လ���မ8

က�န�က�စရ���မ��� ရေလ���ခ�ရေရ� အ��က� ရေ��င�သ.လယ�သမ��မ���အ��

ဇ�၀ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�မ��� အသ���ဖြ�>ရန� ���က���န��ခ#�သည�� အရေလ��က� ဇ�၀ဓ'�� ရေဖြ�မ

6သဇ�ထ���လ������န�င�� အဆင��ဖြမင��နည���ည� အဆင��ဆင��က��လည�� သ�ရေ�သန ဖြ�>

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 68 -

လ�က����ရေ6က�င��၊ လယ�ယ�စ��က��� �>�ရေရ�ဦး�စ��ဌ�နမ� ��၀န����သ.�စ�ဦး�မ�

ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���6က�� ခ#��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��

ဌ�နသည� လက���� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�ထ���လ��� သည�� စက�ရ��မ���အ�� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သ

ဇ�အဖြ�ည��အ၀ ထ���လ���န��င�ရေရ�န�င�� Ninh Binh၊ Bac Giang န�င�� Ca Mau

ဖြ�ည�နယ�မ�����င� ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ�ထ���လ���ရေရ�စက�ရ��မ��� �ည�ရေဆ�က�ရေနမ8

အ�� အ���န� အဟ�ပြးန�မ�င��ရေဆ�င�ရ�က�သ���ရန� ���က���န��ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

က�န�ထား�တ�လ�ပါ�မ;တ��တက�ရေး�အတ�က� ရေးထား#က�ပါ��ရေး�ရေးခ&ရေးင�မ&# ထား�တ�ရေးခ&မြခင�

၈၆။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ မ��လ �ထမရက�သ�f ���အထ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊

က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရေရ�ဘဏာ� ၏ ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင��မ�ဏာသည� ဗ�ယက�နမ�

ရေ�'င� ၁၁၃.၇၁ ထရ�လ�ယ�(အရေမရ�ကန� ရေ�2လ� ၆.၅၃ ဘ�လ�ယ�) အထ����ရေ6က�င��

ဗ�ယက�နမ� န��င�င����င�ဘဏာ�မ���မ� ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���6က��ခ#�သည�က�� ရေလ�လ�သ����

�'သည�။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ ရေဖရေဖ��၀'ရ�လက�န���င� ရေထ�က����ရေရ� ရေခ��ရေင��မ�ဏာသည�

ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၂၀ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁.၁၅ ဘ�လ�ယ�)���ခ#�ပြး��� ရေခ��ယ.

မ8�မ�ဏာသည� ၂၂.၂၃ ရ�ခ��င�န�>န��အထ� ဖြမင���က�လ�ခ#�သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 69 -

ဗဟ��ဘဏာ�၏ အင���နက� စ�မ�က�န��မ�����င� ရေဖ��ဖြ��ထ��ရေသ� စ�ရင��ဇယ��

မ���အရ ယခင�လအရေစ����င��က ရေထ�က����ရေရ�ရေခ�� ရေင�အ����န�>န��အ�� ၄

ရ�ခ��င�န�>န��အထ� ရေလ���ခ�ခ#�ရေ6က�င�� ရေ6ကည�ခ#�ခ� �န�မ�စ၍ န��င�င����င�ဘဏာ�မ��� န�င��

ဗဟ��ရေlက�ပြးမ�ရန����ရေင�မ� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၉၈.၄၃ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�ရေ�2လ�

၅.၁၄ ဘ�လ�ယ�ခန ��) ထ���ရေခ�� ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ အစ���ယ�ယ����င� ဘဏာ�

မ���မ� ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင��မ�ဏာမ�� ဗ�ယက�နမ� ရေ�'င� ၂၂.၆၁ ထရ�လ�ယ� (အ

ရေမရ�ကန� ရေ�2လ� ၁.၃ ဘ�လ�ယ�)န�င�� န��င�င�ဖြခ��ဘဏာ�န�င�� ဖက�စ��ဘဏာ�မ���မ�

ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင� �မ�ဏာမ�� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၂၂.၆၁ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�

ရေ�2လ� ၁.၃ ဘ�လ�ယ�)န�င�� န��င�င�ဖြခ��ဘဏာ�န�င�� ဖက�စ��ဘဏာ�မ���မ� ရေထ�က����ရေရ�

ရေခ��ရေင� �မ�ဏာမ�� ဗ� ယက�နမ�ရေ�'င� ၁.၆၇ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန� ရေ�2လ�

၉၅.၉၁သန��)အသ��သ�����ပြး��� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ၏ ရေထ�က����ရေရ� ရေခ��ရေင�အစ�အစဥ�

အရ ယခ�န�စ�အ��င�� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၄၂၀ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၂၄.၁၄

ဘ�လ�ယ�)အထ� ထ���ရေခ��သ���ဖ�ယ� ���ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ ယင��ရေထ�က����ရေရ�

ရေခ��ရေင�မ��� ထ���ရေခ��မ8အစ�အစဥ�အ�� ဆက�လက�အရေက�င�အထည� ရေဖ��န��င�ရန�

အ��က� ဖြ�ည�နယ�န�င��ပြးမ�Bမ������ န��င�င����င�ဘဏာ�မ���န�င�� က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရေရ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 70 -

ဘဏာ�မ���အရေနဖြဖင�� လ��အ��ခ�က�မ���န�င�� အ6ကဖြ�>ခ�က�မ���က�� ရေရ�သ��၍

ဗ�ယက�နမ�န��င�င����င� ဘဏာ�ဌ�နခ�>��သ�: လစဥ� (၁၀)ရက�ရေန � ထက� ရေန�က�မက�ရေစဘ#

ရေ����: ခသ���6ကရန� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရမ� ညTန�6က��ထ��ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

န��င�င�မြခ#�င�န��မြမ@ပါ�န��မ;ကဏဍ

၈၇။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�ဖ"� ဖြးပြးဖ�>������က�ရေရ�အ��က� န��င�င��က�စ������ရေရ�ဆက�ဆ�

မ8မ��� ဖ�င��ရေ��ဖြခင���စ�ခ� �ည�� သ�မက န��င�င��ရေခ'င��ရေဆ�င�မ���က စ������ရေရ�

ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က�ရန� မ�န��ကန�ရေသ�လမ��ရေ6က�င��က��ရေ�"���မ8 န�င��အ�. ၎င����:၏စ����'

ဝင�စ��စ��ဖြဖင�� ��ဝန�ယ.ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင��သည�လည��အထ.�အရေရ�ကြက�� �'သည�။

ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ#ရေရ�အ��က� ကြက�>�င�လ��အ��ခ�က�မ���က�� စ�စဥ�ရေဆ�င�ရ�က�ရ���င�

လည�� အစ���ရ၏အခန��ကဏဍသည� အလ�န�အရေရ��'ရေ�သည�။

၈၈။ စ������ ရေ�ရ������က�မ8က�� ရ���ရန�ရေဆ�င�ရ�က�ရ���င� အစ���ရ၏ဝင�ရေရ�က�

ရေဆ�င�ရ�က�မ8သည� ဖြ�ည�သ.မ��� အ��က���င����င��လင��လင��ဖြဖစ�ရေနရေစသင���'သည�။

ဤအခ�က�သည� စ������ရေရ� ရေရ��ည�ဖ"� ဖြးပြးဖ�>� �����က� ရေရ�အ��က� အရေဖြခခ�

အ���ဖြမစ��စ�ခ�သဖ�ယ� ဖြဖစ��'သည�။ စ������ရေရ�ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ# မ8န�င��ဖ"� ဖြးပြးဖ�>�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 71 -

�����က� မ8 အ��က� အက� �>�အဖြမ��အမ���ဆ���ရ���ရေရ� က��လည��ရေက�င��၊

န��င�င��က�အက.အည�ရ��� ရေရ�က��လည��ရေက�င��၊ ဖြ�ည�� ���က�ရ��က� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8

စ��ဝင�လ�ရေရ�က��လည��ရေက�င�� အစ���ရကဖန����ရေ�� န��င��'သည�။

၈၉။ ဖြ�ည��အရင��အန���န�င��နည���ည���: က��ဆ�#ရေဆ�င�ရန� အရေရ�အကြက��ဆ���

ရေသ� ရေ�2လစ� �စ�ရ�� အဖြဖစ� “၁၉၉၀ ခ�န�စ� ဖြ�ည��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က�� ခ�င��ဖြ�>ရေသ�

ဥ�ရေ�” က�� စ�င� က�င��သ���ခ#��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င���င� က�န�သ�ယ� ရေ�ရ�

လ���လ��ခ�င��ရေ��ဖြခင��န�င��အ�. က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င��ဆက�စ�� လ�က� ���ရေသ�

စ������ရေရ�အဖ"#အစည��မ��� လ�င�ဖြမန�စ�������က�လ�ခ#��'သည�။ ၁၉၈၉ ခ�န�စ���င�

(၂၀၂) ခ����ခ#�ရ�မ� ၁၉၉၀ ခ�န�စ���င� စ������ရေရ�လ���ငန�� အရေရအ��က� (၅၀၀) အထ�

����လ�ခ#��'သည�။ အထ.�သဖြဖင�� က�န�သ�ယ�ရေရ� စ��ဆင��မ8မ��� (trade flows)

၏���စ�က�� သ�သ�သ�သ�ရေဖြ��င��လ#ခ#��'သည�။ သမ��ရ�� �က� က�န�သ�ယ�ဖက� န��င�င�မ���

န�င��က�န�သ�ယ�မ8က�� ရေလ[��ခ�ခ#�သည�။ ဖြ�င�သစ�၊ ဂျ��န�၊ ရေဟ�င�ရေက�င�၊ စကZ��.၊ ထ��င�

ဝမ� စသည��န��င�င�မ��� အ�'အဝင� စက�မ8န��င�င�မ���န�င��က�န�သ�ယ�ရ���င� အ��မခန��

�����က�မ8မ��� ဖြဖစ�ရေ�2 ခ#��'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 72 -

၉၀။ ���င��ဖြ�ည�ဝင�ရေင� (GDP) ��င� န��င�င����င�ကဏဍ၏�'ဝင�မ8မ�� ၁၉၈၇ ခ�န�စ�

��င� (၅၄.၂)ရ�ခ��င�န�>န�� ���ခ#�ရ�မ� ၁၉၉၀ ခ�န�စ���င� (၄၀)ရ�ခ��င�န�>န��သ�: က�ဆင��ခ#�

�'သည�။ ဤအခ�က�က ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ရေK�က�က� စ������ရေရ�စနစ�သ�: ခ� ��က�

ရ���င� ရေက�င��မ�န�မ�န�ကန�ရေသ� လမ��ရေ6က�င��ရေ�2သ�: ရေရ�က���� သ���ပြး��ဖြဖစ�ရေ6က�င��

ညTန�ဖြ�ရေနရေ�သည�။ ထ�: အဖြ�င�ရေK�က�က�ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ#ဖြခင�� (market reform)

န�င�� စ������ရေရ������က�မ8 (economic growth) ��: ၏ဆက�စ��မ8မ��

အရေ�'င��လကOဏာ�ဆက�စ��မ8 (သ�: ) ���က�ရ��က�ဆက�စ��မ8ဖြဖစ�ရေ6က�င�� က��လည��

အခ��င�အမ� ဖြ�ဆ��ရေန�'သည�။

၉၁။ အအအအအအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င� သည�လည� ဖြ�ည��န��င�င�မ�မ� ရင�န��ဖြမN��န�� အအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအသ.မ�က�� ၉န�စ� အခ�န�ကင�လ���ခ�င�� ဖြ�>ဖြခင�၊ ထ��မ�၍ ရေနက�

အအအအအအအအအအအအ အအအ အအ၄ ၀န�စ���င� အခ�န�ထက� က� ရေကက�ခ�မ8ဖြ�>ထ�သည�။ ထ�: ရေ6ကင��ယခ�အခ ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�၏ ဟန��>င�� ပြးမ�B��� သန�� လ�န� စက�မ8ဇ�န��� � မစ�ဆ.ဘ���� အ ကြက��စ��စက�မ8လ���ငန��

အ#ရ��စရေ��စ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င� စက�ရ�� ��င� အရေမရ�ကန� ရေလရေ6က�င�� လ��င��ဆ��င� ရ�

န�မည�ကြက�� ဘ���အင��က�မXဏာ�က �ထမ ဆ���ရေလ ယ�ဥ��� � အစ���အ���င�� မ��� စ�င�

ထ���လ���သည�� အခမ��အန��က�� ၂၀၀၉ ခ�န�စ�စက��င�ဘ� ၄ ရက� ရေန �က ဖ�င��လ�စ�ခ#�

�'သည�။ ထ�: ရေ6ကင��စက�မ8လ���ငန��မ��� လ�င�ဖြမန������က�ရေနရေသ� ဗ�ယက�နမ� ��င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 73 -

ဘ���အင�� အ��က� ရေလယ�ဥ�ရေ��င��� မ���ထ���ရေ��မည�ဖြဖစ�သည��အထ�ရင��န���ဖြမN��

န��ရေန6ကပြး��ဖြဖစ�ရေ6က�င��ရေ�"���ရ�'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ က&င�ခ& �န�အထား�စ�ပါ�ရေး�ဇာ�န�၉၂။ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�ရေလင�က��င�ပြးမ�B က�င�ခ� �န�စ���ရေရဇ�န��စ�ခ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအလ��အ အ���စည�ရ��ကရ�ရန� လ�ထ ပြး�� �ရ���န��င�င�ဘက�မ� ၀င� အအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အရေ�က��စ�ရေ�က�၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�ဘက�သ�: ထ�က�ရေ�က� �စ�ရေ�က� ၊

အအအစ�စ�ရေ�င� ၀င� / အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအထ�က�ရေ�က� န�စ�ရေ�က�သ ထ���ရေ6ကင� ရေ�"ရ�သည�။

အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အ အအ�ရ���န��င�င�မ� �င�သ�င�ရေသ �စ] ည�မ�၊၊ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င� အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအ အအအအ အအအအအအ အသ�င�ရေသ�စ]ည� မ�က�� စ���ရေရဇ�န�အ��င� မည�သည��အခ�န�မ� မ

���ဘ# Value-added အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ�စ]ည�မ�ဖြ�င�ဆင� ထ���လ���ဖြခင�၊ လ���ငန���င� အအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအမ�စ��� ကြက�>က� ရေ�ရင�၀ယ�ဖြခင�မ� ဖြ�>လ��� န��င�ပြး�� �ရ���

အအအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအန��င�င� မ� �စ]ည�မ�ဗ�ယက�နမ� န��င�င�အ��င�သ�: �င���: ခ� �န�၊

အ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ� န��င�င�မ� �စ]ည�မ� �ရ���န��င�င�အ��င�သ�: �င�သ�င�ခ� �န� အအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအမ�သ သ��မ���အခ�န�အခ ရေ�ရေဆင�န��င�ရေရ စ�မ�ထသည�က�� ရေ�"���ရ

အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�သည�။ စ���ရေရ ဇ�န�အ��င� န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမ>��န�� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအမ8 ခ�င�� ဖြ�>ဖြခင�န�င�� ရ��ခန�၊သ��ရေလ�င�ရ�� ၊က�န�စည� ဖြ���#ရေနရ၊

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအစရေသက�ဆ��င�၊ ရေ��ဖြးရTင�အနယ.ရန�ရေနရ မ� ဖြ�>လ���ထ���ရန� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအ အအစ�မ� ထဖြခင�ဖြဖင�� ရင�န��ဖြမ>��န��သ.မ�အ ဆ�#ရေဆင� ထ���သည�

အအအအအအအအအအအ အအအက�� ရေဖထ���ရေ��"���ရ�သည�။၉၃။ အအအအအ အအအအအအအအ အအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� က�န�သ�ယ�မ8စ���ရေရ ����က�ရေစရေရအ��က�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအန��င�င�ဖြခ ရင�န��ဖြမ>��န��မ8မ�မ� ရေင�ရေ6ကဆ��င�ရရင�န��ဖြမ>��န��မ8 နည� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ�ညဆ��င�ရ ရင�န��ဖြမ>��န��မ8 မ�လရေရက�ရေစရေရ အ��က�

အအအအအအအ အ အအအအအအ အ အအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအရင�န��ဖြမ>��န��မ8 ဆ��င�ရ အခ�င��အလမ�မ�၊ အခ�န�အခရေလ[ခ�င�� မ� အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအ အအအ အ အအအအ အအအအအ အအအ အအအအအက��မက�လ��ရေ� ဆ�#ရေဆင�လ�က���� �သည�။ အထ.သဖြဖင�� ဗ�ယက�နမ�

အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအန��င�င�သည� ၁၉၉၇ ခ�န�စ� ��ခဖ�င�� စ���ရေရစနစ�စ�င�က�င��သ��ခ� �န�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 74 -

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအမ�စ၍ ရေ�သ��င� က�န�သ�ယ�မ8 ��င�လည�ရေကင�၊ န��င��င�စ�� က�န�သ�ယ�မ8 အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအ အအ��င�လည�ရေကင� ဖ"� ဖြးပြးဖ�>����က�ရေစရန�အ��က� ���၀န�က�င�

အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအန��င�င�မ�၏ လ���နည�လ���ဟန�မ�န�င�� က�င��သ��ရေသနည�ဗ�\ဟ အအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအမ�က�� လ�င�ဖြမန�စ� ����.က. အရေကင�အထည� ရေဖခ#��သည�။ ဆယ�စ�

န�စ�အ��င� ထ.ဖြခစ�ဖ"� ဖြးပြးဖ�>����က�မ8���ဖြခင�မ� Transperancy and Flexibility ရေ6က အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအင�� ဖြဖစ��သည�။ န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမ>��န��မ8မ�န�သမ[က��

အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအထ.အခ�င��အရေရရေ�၍ရင�န��ဖြမ>��န��ရေစခ#��သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏�#ဘာ#ထား�တ�လ�ပါ�ရေး�အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

၉၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၂၀၀၇ ခ�န�စ���င� ထ���လ���မ8 ၈.၃% အအအအ ���ခ#�ပြး��၂၀၀၈ ခ�န�စ���င� ၁၀.၂% အ အအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအ ���ခ#�သည�။အရေစဖြခစ�ဧရ�ယမ�၂၀၀၇ခ�န�စ���င�

ဟက�� ၀. အအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအ အ၃၇၇၂၀၀၈၀သန�မ�ခ�န�စ���င�ဟက�� . အ အအအအ ၄၀၈ သန� ���ခ#�ပြး��ဟက�� အအအအ အအအအအအအ အအ အ အ အ အအအအ အအအအအအအအအအအ အ၃၅၀၀၂၀၀၉၃၁���လခ#�သည�။ခ�န�စ�၊�ထမလ��င�ထ���လ���မ8 .၈% က�ဆင�

အ အအအအအအ အအအအအ အအအအအအ အ အသ�၍�စ�န�စ�လ��အရေနဖြဖင� ��၂ % အ အအအအအအအအအအအ အအအအအ က�ဆင�သ�န��င�သည�။အရေစဖြခစဧရ�ယ၁၆၇၀၀ အ အအအအ အအအအအအအအအ အ အအအ အ အ အအအအ အအအအ အအအအအအအ ဟက��ရေလ�မည�ဖြဖစ�ပြး��အထ�က�န�>န�မ�လည�၁ဟက��၁၇၀၀က�လ��မ�

အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအ ၁၆၆၁ က�လ��ခန ��မ�န�က�ဆင�န��င�၍ထ���လ���မ8က�ဆင�မည�ခန ��မ�န� အအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ �သည�။၂၀၀၉ခ�န�စ���င�ရဘထ���လ���မ8 (၂.၈%) အအအအ အ အအက�ဆင�ပြး��ရဘ�န�

ခ� �န�(၁၃၀၀၀) သ ထ���လ���န��င� မည� ဖြဖစ��သည�။၉၅။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအဗ�ယက�နမ�ရဘစက�မ8လ���ငန�အ���စ�မ�၎င���: ထ���က�န��န� (၃) သ�န� ၏ ၆၀% အ��:

အအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအက�န� �င� ��: ရန� န�စ���ည� စခ�>��ခ�>��ဆ��ထရေ6ကင� ရေဖြ�6ကခ#�သည�။ ၎င�အ���စ� အကြက� အ အ အအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအမဆ��စ��ရ�မ�မ.မ� အကယ�၍ �ရ���န�င��ဂျ��န�����ယစက�ရ��မ���င� ရေရင�က�န�န�

အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအင�����သက�၍ အခက�အခ#�မ�ရင�ဆ��င�ရ�က စခ�>��အ ခ� �>ရေဖက�� မည�ဖြဖစ�သည�။

မ�မ���:၏ Partner အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအမ�အ စခ�>��က�� ရေလစလ��က�နရန� မည��သ�: ဖြဖြ�>လ���ရ မည� နည�ဟ� Lien အအအအအအအအအအ ကရေဖြ�6ကသည�။ သ�: ရ��င� Partners အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအမ�၏ စခ�>��ခ� �>ရေဖက�ရန�

အ အအ အအ အအအအအ အ အအအ အအ အအ အအအအအအအ အအအကြက�>စမ8န�>န�ဖြမင��မလသည�ဟ�၎င�ကဆက�လက� ရေဖြ��6ကသည�။၉၆။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအ အအ အအအအ အအအအအအအ အအအအကqမ�က�င�သ.မ� ခန ��မ�န�ခ�က�မ�အရ ရဘရေစ�သည� ၂၀၀၀ ခ�န�စ�ကဖြဖစ�

အ အအအ အအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအ အအ အအအ အ အအအဖ.ခ#�သည�� �စ��န�လ[င� ဗ�ယက�နမ�ရေ�င� ၁၀ ဘ�လ�လ[ � ���ဝန�က�င�အထ� မက�ဆင� အအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအန��င�ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။ ဗ�ယက�နမ���� ရဘ���ခ� #a စ��က��� �>ရေသ ရေ�သမ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 75 -

အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအ�����လရေသလည� စ��က��� �>သ.မ�အရေနဖြဖင�� အဖြမ��အစ�န�မ�မ� ရ��� ရန�

အ အအအအအအအ အအ အအ အ အအအ ရေမ[လင��ခ�က�မ�အခက�ရေ�"ရေနရေလသည�။ Bin Duong ဖြ�ည�နယ� In Can Uren ရေ�သ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအ��င� ဖြ�ည�သ.မ� သည� စ�စ��က��� �>သည��ရေနရ��င�ရဘမ� စ��က��� �>လ[က����သည�။ ၎င�

အအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအ အအအအ အအအအအ အအ အအအဖြ�ည�နယ���င� ၂၀၁၀ ခ�န�စ�၌ ရဘ၁၀၅၀၀၀ဟက�����မည�ဟ�ခန ��မ�န�ရသည�။၉၇။ အအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအလက����စ���ရေရ မ���င�မ�� ယခင�စ��က��� �>ထ���လ���မ8မဖြ�>ခ#�ရေသ

အအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအခ� �န�ကလမ�စ�င�၍ န��င�င� ၏ရဘစက�မ8လ���ငန� ����က�ရေအင� ရေဆင�ရ�က� အ အအအအအ အ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအခ#�သင��ရေ�သည�။သ�: မ�သ ယခ�န�စ� အနည�ငယ�အ��င� အဖြ�ည�� အဝ ဖြ�န�လည�ရ���မည�ဟ�

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအ လယ�ယစ��က��� �>ရေရ��ဝန�ကြက�မ�လ�န�ခ#�ရေသန��င�င��ကရဘက�န�ဖရင��၏ အအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအင��ဗ�\��င� ရေဖြ�6ကခ#�သည�။ ၎င�က�န�ဖရင����: အဓ�ကရဘစ��က��� �>ရေသ

န��င�င�(၁၄) အအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအန��င�င�မ� �က�ရေရက� ခ#�သည�။ ကမ7 ရဘ�င���: ခမ8 ရေဖြမ�����င�

အအအ အအအအအအ အအအအအ အအဗ�ယက�နမ�၏အရေနအထ ဘယ�လ������သလည�ဗ�ယက�နမ�၌၎င�၏လ. အ အ အအအအအ အအအအ အအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအအအအ အ အအဥ�ရေရမ�ဖြ�မ8 ၊ အလ���သမအရေဖြခအရေန ၊ ရဘစ��က��� �>မ8အ��က� သင��ရေ�ရေသ သဘ

အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအဝအရေဖြခrအရေန ၊ န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမN��န��မ8အ အရေလရေ�မ8န�င�� ရဘထ���လ���မ8

အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအစ�မ�က�န�ကြက�မ����ရေသရေ6ကင��အက� �>အဖြမ��မ�စ�����သည�။၉၈။ အ အအအ အအအအအအ အ အအအအလက������င�န��င�င�အရေနဖြဖင�� စ���o ရေဖြမက�ရဘ�င���: န��င�သ.န�င��ယခင�၆၂၀၀၀၀ဟက��

အ အအစ�မ�က�န� မ�မ��န� (၆) သ�န�မ� (၇) အအအအ အအအအသ�န� အထ� ထ�က����ရေသ �ဥmမရေဖြမက�န��င�င�အရေနဖြဖင��ရ���ည�ရေန ခ#�သည�။ ၉၄% အအအအအအအအ အအအအ ��: က�န��င���: ဖြပြး�� အမ�စ�မ�က�န�6ကမ�မ�ဖြဖစ�သည�။ယခ�န�စ���င� ထ���လ��� မ8

အအအအအအ အ အအအအ အ အအအအအ အအ အအအအအအစ�စ�ရေ�င� ၆၆၃၀၀၀ �န�မ� အရေမရ�ကန� ရေ�လ ( ၁ ) အအအအအအအအအ အအအအအအအအအဘ�လ�လ[ � ဝန�က�င� ��: က�န��င���: ခ#� သည�။လမည�� ( ၂ ) အအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အ အ အအအအအအန�စ���င� ရဘ�င���: ရန� ဝယ�လ�� အ����က�လမည�မဟ��� အဘယ�ရေ6က အ အအအအအ အ အအအအ အအအ အအ အအအအအအအအ အအ အအအ အအအအအအအအအအအအ အအအင��ဆ��ရေသ ကမ7စ���ရေရ အ6က��အ�ည�ဆက�လက� ဖြဖစ�ရေ� ရေန ရေသ ရေ6ကင��ဖြဖစ�သည�။

သ�: ရေသ ရေနက����င�ကလ��င� အအအအအအအအအအအအအအ အ အအဗ�ယက�နမ�အရေနဖြဖင�� အခ�င� ��အရေရ ကြက�ကြက� မမရ���ပြး�� �စ� အ အအအအ အ အအအအအအအဟ�န���� စ����က�လမည�ဖြဖစ�သည�။န��င�င��ကကqမ�က�င�သ.မ�ကခန ��မ�န�ရ��င� ကမ7 �စ�ဝ�မ�

အအအအအအအအအအ အအအအ အအအ အအအအ လ����င�ရဘဝယ�လ��အသည�။၂၀၁၂ - ခ�န�စ���င� (၁. ၁ ) ဘ�လ�လ[ ��န�မ� ၂၀၁၅ -ခ�န�စ���င� (၃.၄) အအအအအ အအ အအအအအအအ အအအအအအအဘ�လ�လ[ � �န�သ�: ����က�လမည�ဖြဖစ�သည�။ ၎င�သည� အရရေက�န��ဖ�ယ�

အအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအ����က�မ8 ဖြဖစ�ပြး�� ရဘ�င���: ရေသ န��င�င�မ�အ��က�အခ�င��ထ.ဖြဖစ�သည�။

အအအအဗ�ယက�နမ�အစ��ရအရေနဖြဖင�� ၂၀၁၅ - အအအအအ အအ အအအ အအအအအအအအအခ�န�စ� ���င�ရဘထ���လ���မ8 ����က� ရန� စ�မ�က�န� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အမ� ခ�မ���ထ��ဖြဖစ�သည�။၎င�ရည�မ�န�ခ�က� ရဘစ��က��� �>ဧရ�ယအ ဟက�� ၆ . အ အအအအအ၂၈သ�န�မ� သ�န�

အအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအသ�: ���ခ� #aစ��က��� �> မည�ဖြဖစ�သည�။ ဗ�ယက�နမ�အရေနဖြဖင�� အ�မ�န�ခ�င�လအ��န�င�� အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ ကရေမ7��ယန��င�င���: ခ��င�ဟက�� ( ၂ ) အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအ န�စ�သ�န� အ ���ခ� #aစ��က��� �>မည�ဖြဖစ�သည�။၂၀၁၅ -ခ�န�စ� ��င� ရဘထ���လ���မ8 (၁. ၁ ) အအအ အ အအအအ အအအဘ�လ�လ[ � �န� ရ���ရေအင�ရေဆင�ရ�က� မည� ဖြ� ဖစ�သည�။

အ အအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအ အ အအ အ အအအအစ���ရေရအ6က��အ�ည� ၅ န�စ�မ� ၇ န�စ�လ��အ��ရေသအခ� �န�ရ��� သည� �� ရဘ

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 76 -

၉၉။ အအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအထ��င� ၊မရေလ၊အင����န��� ၊အ�န��U ယ၊ဗ�ယက�နမ�၊�ရ���၊သ�ရ�လကZ ��:မ�

အအကမ7ထ���လ���မ8၏ ၉၄ % ���က၂၀၀၈ - ၂၀၀၉- အအအအအအအ အအအအအ အခ�န�စ��ထမသ��လ��� ��င�ဗ�ယက�နမ� က ထ���လ���မ8 ၁. ၈ % အအအအအ အအအအအ အ အအအအအအ အ အအအ အအ အအအအအအအ အအအအရေလ[aခ�မည�ဖြဖစ�ပြး��ဧရ�ယ၁၆၇၀၀ဟက��မ��စ�ဟက��လ[င�၁၆၆၁

က�လ��ဂျရမ� (၁. ၆၆၁ ) �န� ထ���လ���ရန�ဖြဖစ�ပြး�� ၂၀၀၈- အအအအခ�န�စ���င� �စ�ဟက��လ[င� ၁၇၀၀

က�လ��ဂျရမ� (၁. ၇ )�န�ထ���လ���ခ#�သည�။၁၀၀။ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ�ရ���န��င�င� သည�ဗ�ယက�နမ�၏ ရဘ အမ�ဆ���င�သ�င�သည��

န��င�င�ဖြဖစ�ပြး��၂၀၀၈- ခ�န�စ� ��င� ၉၁၂. အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ၇ အရေမရ�ကန�ရေ�လသန� �န�ဘ����� ရဘထ���က�န� အ အအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အမ�က�� �င�သ�င�ခ#�သည�။ ကမ7 ����ယ အကြက� ဆ�� ရဘ ရေစ�က�က�ဖြဖစ�သည�� အ

ရေမရ�ကန�န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ� န�စ�စဥ� ၂၀% အက�ဆင�လခ#�ပြး�� ၀ . အအအအအအအအ အအအအအ၅ သန�သ�: ရေရက���� လခ#�

အအအ အအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ အ အအအ�သည�။ခ�က�သမm�န��င�င�သည� ဗ�ယက�နမ�မ� ရဘ�င�သ�င�ရန� လ��အ��ရေနပြး�� အရန� အအအအ အအအအအအအ အအအ အအအ အအအ အအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအရေစ�က�က� ဖြဖစ� လန��င� �သည�။ ဗ�ယက�နမ�၏ ရဘ စ��က��� �>ဧရ�ယက�� လမည�� အအအအအအ အအ အအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအရေလန�စ�အ��င� ၁၀၀၀၀၀ မ� ၇၀၀၀၀ အထ� ���ဖြမNင�� သ�ရန� စ�မ�က�န�ခ� ရေဆင�

အအအအဖြးရTက�လ[က�����သည�။၂၀၀၉ - အ အအအအ အအအအ အအ အအအအအအ အအခ�န�စ���င� ရေ�သ��င� ရဘရေစ�က�က�၁မက�ထရစ��န�လ[င�အရေမ အအအအ အအ အအအအ အအ အအရ�ကန�ရေ�လ၂၆၄၅မ�၁၃၀၀ထ�၅၀ % အအအအအအ အအအ အအအအ ရေက�က�ဆင�ခ#�ရရေသလည�၂၀၁၀ - ခ�န�စ�အ��င� ���မ��

အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအ�ည� ပြးင�မ�လန��င�ရေ6ကင� ရေမ[လင��ထခ#�သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ရဘ��� အအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ ဖြမNင�� ထ���လ��� ရေရ အ��က� မဟဗ�\ဟသစ�မ�ခ�မ���ရေဆင�ရ�က�ခ#�ရ -

(က) ရဘစ��က��� �>ရေဖြမဧရ�ယ���ဖြမNင��ဖြခင�(ခ) အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရဘ�င�အ��မ�န�င��အထ�က�န�>န�မရေကင�ရေသရဘမ� �>�င�မ�အ

အထ�က�န�>န� အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအရေကင�သည��ရဘမ� �>�င�မ� ဖြ�ဖစ�သည�အစထ��စ��က��� �>ရန�

အအအအအ ��: ဖြဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေလ�လရေ�"���ရ�သည�။

၁၀၁။ အအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအဗ�ယက�နမ�ရဘ ထ���လ���သ.မ�အသင�မ� စ��ရ�မ�မ8မ� ���ရေနခ#� အ အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအ အအအအ အအ အအအအအအ အအအအအအအအအအသည� ကလ��ည�စခ�>��ဖြဖင�� �င���: ခ#� ရေသ ရဘမက�ထရစ��န� ၃၀၀၀၀၀ စ�စ�ရေ�င�

အ အအအအအအအအအအ အအရဘ�င���: ခမ8၏၆၀ % အ ဝယ�ယ.ရေနသည� �� �ရ���န��င�င�န�င�� ဂျ��န�န��င�င���:��� �ယထ���လ���ရေရ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အ အအအ အအအအအအအအအအအအစက�ရ��မ�မ�ထ���လ���ရေသ က�န��စ] ည�မ�ရေရင�ခ�မ8 က�ဆင� ခ#�ဖြခင�ရေ6က

င�� ဖြဖစ��သည�။

ကမ7ရဘထ���လ���မ8 အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 77 -

၁၀၂။ ကမK�ဘာထား�တ�လ�ပါ�မ; အ ရေဖြ�ခအ ရေ�နမ�ရေးအက�ပါအတ��င�မြဖးစ�ပါသညး�-

စဥ� န��င�င� ၂၀၀၆ ၂၀၀၇ ၂၀၀၈ ၂၀၀၉(ဇာ�န�)(က) ထ��င� ၃၀၇၁၂၁၈ ၂၁၂၁၈၈၃ ၃၀၈၉၈၀၀ ၁၃၀၄၅၀၀( ခ ) အင����န��� ၂၃၅၀၀၀၀ ၂၅၄၀၀၀၀ ၂၇၅၁၀၀၀ ၁၃၄၁၀၀၀( ဂျ ) မရေလ�� ၁၂၈၃၆၀၀ ၁၂၇၀၀၀၀ ၁၀၇၂၄၀၀ ၃၈၃၆၀၀

(ဃ) အ�နU�ယ ၈၃၁၀၀၀ ၈၀၃၀၀၀ ၈၁၁၃၀၀ ၃၄၉၆၀၀

( င ) ဗ�ယက�နမ� ၅၄၆၁၀၀ ၅၅၀၀၀၀ ၆၆၂၉၀၀ ၁၅၀၃၀၀( စ ) �ရ��� ၅၃၈၀၀၀ ၅၄၅၀၀၀ ၅၆၀၀၀၀ ၁၆၀၉၀၀(ဆ) ဖ�လစ����င� ၃၅၁၅၅၆ ၃၆၀၀၀၀ ၉၄၉၀၀၀ ၃၉၈၀၀

( ဇ ) န��င�ဂျ� �ရ�ယ ၁၄၂၅၀၀ ၁၄၃၀၀၀ - -

( စ� ) က����#ဗယ�ရ�၁၃၀၀၀၀ ၁၂၈၀၀၀ - -

(ည) သ�ရ�လကZ ၁၀၉၁၄၀ ၁၁၇၆၀၀ ၁၂၉၂၀၀ ၇၀၈၀၀( ဋ ) အဖြခ ၄၆၃၀၉၆ ၄၅၇၄၃ ၁၂၀၅၁၀၀

၂၄၉၇၀၀ကမ7 ၉၈၁၆၂၁၀၁၀၀၃၅၉၀၅ ၁၁၂၃၀၇၀၀ ၄၀၅၀၂၀၀

ကမ7ရဘ�င���: ခမ8၁၀၃။ အအအအ အအ အအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအကမ7ရဘ�င���: ရေနရေသန��င�င�မ�၏၂၀၀၆မ�၂၀၀၉ထ��င���: ရေနမ8

အ အအအအအအ အအအအအအအအ အအ က�� ရေအက��အ���င�ရေ�"ရ�သည� -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 78 -

ကမ7ရဘ�င�သ�င�မ8၁၀၄။ အအအအ အအ အအအအ အအ အ အအအအအအအအအအကမ7ရဘ�င���: ရေနရေသန��င�င�မ�၏ ၂၀၀၆ မ� ၂၀၀၉ ထ� �င�သ�င�မ8

အ အအအအအအ အအအအအအအအ အအ က�� ရေအက��အ���င�ရေ�"ရ�သည� -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 79 -

သဘဝရဘသ��စ�#ရေသန��င�င�မ�၁၀၅။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအသဘဝရဘအမ�ဆ�� သ��စ�#ရေသန��င�င�မ�၏ ၂၀၀၆ ခ�န�စ�မ�

အအအအအအအအအအအ အအ အအ အအအအအ အအအအအအအ၂၀၀၉ ခ�န�စ�ထ� န��င�င�အလ��က� ရဘ သ��စ�#မ8အ ရေဖြ�ခအရေနက�� ရေအက�� အ���င�ရေဖဖြ�အ���သည� -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 80 -

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏5န�စပါ�ထား�တ�လ�ပါ�ရေး�အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

၁၀၆။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၂၀၀၉ ခ�န�စ�အ��င� ဆန��င���: ခမ8မ� အရေမရ�ကန� အရေ�လ ၂ . အ အအအ အအအအအအအ အ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ၅ ဘ�လ�ယ� �န�ဖ���� � ဆန��န�ခ� �န� ၆ သန�ရေက��င���: န��င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 81 -

အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအခ#�ပြး�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ စ��က��� �>ရေရဆ��င�ရ ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ�င�လ#ရေရ ဖြ�>လ��� အ အအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအပြး�� ရေနက����င�စ�ခ� �န� သစ��င���: န��င�ခ#� ပြး��မ������င�သစ�စ��က�ထ.

န��င�ခ#��သည�။၁၀၇။ အအအအအအအအ အအအ အအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဆန�စ��က��� �>ထ���လ���မ8သည� ရေ�င�သ.လယ�သမ

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအမ�၏ ကြက�>�မ�အ ထ���မ8၊ အသ��ည�����လမ8၊ ရေခ��မ� အ အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအနည��ည အက.အည�န�င�� စ���ရေရလ���ငန���င�မ�၏ ရင� န��

အအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအဖြမ>��န��မ8��: န�င�� အစ��ရ၏အရေ�က.ည�မ8 ��:အခ� �>က�ရေ�င�စ���၀င�မ8 အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအရေ6ကင�� ရေအင�ဖြမင�မ8မ�ရ��� လခ#��သည�။ ထ�က�န�>န� ရေကင�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအစ�မ� �>မ�မ� ရသ�ဥ��ရေဖြ�င�လ#မ8 �ဏာ�ခ�န��င�ရည����ရ��မ[မက န�� အအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအင�င�� ဖြခရေစ�က�က���င� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င� ရေသ အရည�အရေသ�ဖြမNင��ကြက���

ခ�#န��င�သည�� အရည�အခ�င�မ�ဖြ�ည��စ��ရေနပြး��ဖြဖစ��သည�။၁၀၈။ အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအဤက#�သ�: ရေအင�ဖြမင�မ8မ� အလ�ယ��က.ရေ�ရေ�က�လဖြခင�မဟ���ဘ#

အအအအအအအ အအအအ အအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအရေ�င�သ.လယ�သမ မ�မ� ရင��မမဖြဖင�� ရေမ[လင��ရေနခ#�ရဖြခင�သ

အအအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအဖြဖစ��သည�။ သ�: ရေသလည� ဗ�ယက�နမ� စ��က��� �>ရေရ၀န� ကြက�ဌန အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအမ� ဆန� �င���: ရေရ ဆ��င�ရ အစည�အ ရေ�၀မ�အ အကြက�မ�ကြက�မ�ဖြ�>လ���က နည�

အ အအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအလမ���ရေဖ� �င�ဖြ�ဖြခင� လမ�ညTန�မ8 ခ�ယ. ဖြခင� မ�ဖြ�>လ���ခ#�ရ အ အအအအအအအ အ အအအအအအအ အအ အအအအအအ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအ�သည�။ ဤက#�သ�: �န�ခ� �န� ၆သန�အ ကမ7 ရေစ� က�က�သ�: �င�

အ အအအအအအ အအ အအအအအအအအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအ��: ဖြဖြခင�အဖြဖင�� ကမ7 ဆန� ရေစ�န�>န� က�ဆင�န��င�ဖြခင�သည�

အအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�အ��က� ဖြ�န� လည�၍အနfရယ� ���ရေစန��င�သည�က��လည�

အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအ အအအ အအအအအ အအအအစ��ရ�မ� ရေနခ#�ရ�သည�။ ထ�: ရေ6ကင�� အစ��ရမ� ယယ�ဆန�အရ�သ�� ရေလ�� အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အ အအအအအင�ဖြခင�မ�ဖြ�>လ���ရန�လ[င�ဖြမန�စ�၀ယ�ယ.ဖြခင�မ� ဖြ�>လ���ခ#�သက#�သ�: �ဖက�မ� အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအလည�၊ ဖြ�ည��သ�: လ[င�ဖြမန�စ��င���: န��င�ရေရက�� ��န�အ

အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေ�ခ#�ဖြခင� မ�ဖြ�>လ���ခ#�သဖြဖင�� ဆန�ရေရင�လ��အမ�ဖြ�မ8 အအအအအအအအအ အအအ အအအ အ အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအအအရေ6ကင�� ဖြဖစ�ရေ����သည�� ဆန�ရေစ�န�>န�က�ဆင�မ8မ� ကက�ယ�

န��င�ခ#��သည�။၁၀၉။ အအအ အအအအအအ အအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအမရေအင�ဖြမင�မ�ကလအ��င� ဗ�ယက�နမ�လယ�သမမ�၏ မ�က�၀န�

အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအ အအအအ��င� စ��ရ�မ�ရေ6ကင��က�မ8 မ�ဖြဖင�� ဖြ�ည��ရေနခ#�ရ�သည�။ သ�: ရေသ ၂၀၀၉

အ အအအအအအအ အအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအခ�န�စ� ဇန�န၀ရ�လအ��င�၌�င� �န�ခ� �န� ၃၁၀၀၀၀ �င���: န��င�ခ#�ပြး��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 82 -

အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအ အ အအရေဖရေဖ၀ရ�လအ��င� ဖ�လစ����င�န��င�င�သ�: �န�ခ� �န� ၅၀၀၀၀၀ �င� ��: န��င�ခ#�သည��အဖြ�င� ဖ�လစ� ���င�န��င�င�မ� ၂၀၀၉ ခ�န�စ�အ��က� �န�ခ� �န� ၁. ၅ သန�အမ�စ

အ အ အအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအရေ���: ခ#��သည�။ ဤသည�မ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဆန�ထ���လ���မ8က�� ဖြမN အ အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ င���င�ရေ�န��င�ခ#�သည��အဖြဖစ�လ�သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရေကဖ�ထ���လ���မ8၁၁၀။ အ အအအအအ၂၀၀၉ ခ�န�စ���င�ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရေကဖ�ထ���လ����င���: ခမ8မ� ကမ7

အအအအအအအအ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအ����ယအကြက�ဆ��ရေကဖ� ထ���လ��� �င���: ခမ8 ဖြဖစ�လခ#��သည�။

ယမန�န�စ� ထ���လ���မ8ထက� ၁၀% မ� ၂၀% အ အအအအအအအအထ� �� ����က�လခ#�ပြး�� �န�ခ� �န�

အ အအအ အအအအအအအ အ အအအအအ အအအအအအအအ အအအအ၄၅၀၀၀၀ ၁၂၅၀ခန �� �င���: န��င�ခ#��သည�။ �စ��န�လ[င� အရေမရ�ကန�ရေ�လ

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအ အ အအအအအအအအအ အအရေစ�န�>န�ဖြဖင�� ဟ��ခ� �မင�ပြးမ�Bရေ� ဆ���ကမ�မ� �င���: ခ#� ရ အအအအ အ အအအအအအအအအအအအအယမန�န�စ�က �စ��န�လ[င� အရေမရ�ကန�ရေ�လ ၁၅၀၀ �န�န�>န�ဖြဖင��

အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအ ရေရင�ခ�ခ#�ရဖြခင� ထက�ရေစ� ရေလ[လခ#��သည�။ Robusta အ အအအအအအရေကဖ�၏ အနဂျ�� အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအ အအ အအအအအအ အအအအ အအ အ အအအအအအအရေမ[မ�န� ရေစ�န�>န�မ� �စ�ရက�လ[င� ၁၅ ရေ�လ ခန �� က�ဆင�မည��

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအ အအအအအ အအအအအရ���အရေယင�မ� ���ရေနရေ6ကင� ရေလ�လသ����ရ�သည�။ ဗ�ယက�နမ� ရေစ� အအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအ က�က�အကြက�ဆ��စ��က��� �>သည��နယ�ရေဖြမဖြဖစ�ရေသ Dak Lak ��င� �စ�က�လ��လ[င�

အအအအအ အ အ အအအအ အအ အအအအအအ ဗ�ယက��နမ�ရေ�င�ရေင�၂၃၂၀၀အ ရေ�မရ�ကန�ရေ�လ (၁.၂၂) အအအအအအရ���ခ#��သည�။၂၀၀၈ခ� အအအအအ အအအအအအအအအအ အအအန�စ� ကမ. �စ�က�လ��လ[င� ဗ�ယက�နမ� ရေ�င�ရေင� ၂၅၀၀၀ ရ���ခ#��သည�။

အ အအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအ၂၀၁၀ ခ�န�စ� �ထမန�စ�လအ��င� ရေကဖ��င���: ခမ8မ� �န�ခ� �န� ၂၄၁၀၀၀ ���ခ#� အ အအအအအအအအအ အ အအ အအပြး�� ၂၀၀၉ ခ�န�စ� ကလ�. �င���: ခမ8 ထက� ၂၁ % အအအ အအအအအရေလ�နည�ခ#�ရေ6ကင� ဗ�ယက�နမ�

အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအ အ အ အအ အအအအန��င�င� ဟန��>င�ပြးမ�Bအရေဖြခစ��က� အရေထ�ရေထ�စရင�အင�ရ��၏ အခ�က� အလက� မ� အရ သ����ခ#�ရ�သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သစ�အရေးခ&#ထားညး�ထား�တ�လ�ပါ�ရေး�အ ရေးမြ=ခအ ရေး=န

၁၁၁။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သစ�အရေခ�ထည�ထ���လ���ရေရလ���ငန�သည� အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ���င�ဖြ�ည�၏ �ဥ] မရေဖြမက�အကြက�ဆ�� န��င�င�ဖြခရေင���ရေဖ�ရေ�ရေသ

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအလ���ငန� ဖြဖစ�ပြး��အစ��ရ၏ ������မ8က��မ��လ��အ��လ[က�����သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 83 -

အ၂၀၀၈ခ�န�စ���င�ရေမရ�ကန� ရေ�လ ၂ . အ အအအအအ အအအအအအအအအ အ၈ ဘ�လ� ���ရေဖ�ရေ�ခ#�ပြး�� �ရ���၊ မရေလ��၊ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအ အ အအင����န���န�င�� ထ��င�ပြး��လ[င� �ဥ] မရေဖြမက� ကမ7 အကြက�ဆ�� သစ�

အအအ အအအ အအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအအအရေခ�ထည�ထ���လ���သည��န��င�င�ဖြဖစ� �သည�။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ���င� ကမ7 အ အ အအအ အအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအစ���ရေရအ6က�� အ�ည� ရေ6ကင�� အမ�စမ�မ���သရေလက�နည�� သ�

အအအ အအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအ အအခ#��သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ၂၀၁၀ ခ�န�စ���င� သစ�အရေခ�ထည�

အ အအအအအ အအအအအအအအ အထ���လ���ရေရလ���ငန�မ� အရေမရ�ကန�ရေ�လ ၃ . ၂ ဘ�လ� �ရ���ရန� ရေမ[လင��ထ�သည�။

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအ အအအအ အအအအအ အအအ အအအသစ�အရေခ�ထည� ထ���လ���ရေရ လ���ငန� ရေ�င� ၂၅၂၀ ���ရ ၄၂၀ မ�န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမN��န��မ8ဖြဖစ��သည�။၁၁၂။ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအသစ�အရေခ�ထည�မ�က�� န��င�င�ရေ�င� ၁၂၀ သ�: �င���: ခ#�ရ

အရေမရ�ကန�န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ� ၃၀% အအခန ���� �ပြး�� ဂျ��န�န�င��ဥရေရ�သ�: �င���: ခမ8မ�၅၅ % ��� အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအ အအ အအအအအ အ�သည�။ ကမ7 စ���ရေရက�ဆင�မ8ရေ6ကင�� အရေမရ�ကန� န�င�� ဥ အအရေရ�ရေKက�က�မ�အမ�စ ၃၀ % အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ သ�: က�ဆင�ခ#�ပြး�� အမ�စမ�ဖ�က�သ�မ�ဖြခင� (သ�: မဟ���)

အအအအ အအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအ အအရေလ[ခ�ဖြခင� မ� ရေ6ကင�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ သစ�အရေခ�ထည�

အအအအအအအအအအအ အအထ���လ���ရေရလ���ငန�စ�စ�ရေ�င�၏၉၅ % ခန ��မ� အက��� အ�ည� မ�န�င��ရင�ဆ��င�ရေန6က အအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအ အအ အ အအအအအ အအရ�သည�။လ���ငန�အမ�စ�မ�၂၀၀၈ခ�န�စ�ထက�အမ�စ၃၀ % မ� ၆၀% အထ� က�ဆင�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအခ#�ပြး�� လ���ငန�မ�ရ���ည���င�သန�န��င�ရေရအ��က� လ���သဥ�ရေရက��ရေလ[ခ�

အအအ အအအ ဖြခင�ဖြဖင��ရေဖြဖ��င�ခ#�6ကရ�သည�။၁၁၃။ ထ�: ရေ6ကင��ဗ�ယက�နမ�သစ�အရေခ�ထည�ထ���လ���ရေရလ���ငန�မ�အရေနဖြဖင��

အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအစ��ရ၏အက. အည�က�� မ�စ�ရေမ[လင��လ[က����6က�သည�။ ၎င� အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ��: မ� အစ��ရအရေနဖြဖင�� ယယ�အဖြဖင�� ရေKက�က�ပြး��>လ#ခ� �န���င�

အအအအအအလ���ငန� မ� အရေ�ရေကက�ခ�လ[က����ရေသအခ�န�အခမ�သက�သခ�င��ရေ�ရန�၊ ဝင�ရေင� ခ�န�မ� အ ရေလ[ခ�ရေ�ရန� (သ�: မဟ���) အခ� �န�ဆ��င�ရေ�ရေဆင�ခ�င��ဖြ�>ရန� တ�* ဖြမြဖးစ�ပါသညး�။

အခန�(၅)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 84 -

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ရေးMက�က�2� #ရေးဖး�ရေး�

ရေးစ&က�က�စ�ပါ�#ရေး�အ5င��အတန�အမြပါညး� =�အ၀2� �ရေး<က#င� အသ�အမ�တ�မြပါ'ခ��သ

ညး�� ဗ�ယက�နမ�

၁၁၄။ ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ၏ ကြက�>��မ��ရေဆ�င�ရ�က�မ8မ���ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ� န��င�င�

သည� ရေစ��က�က� စ������ရေရ� အဆင��အ�န��န�င��အည� ဖြ� �ည��စ��မ8�� �ရေ6က�င�� 6သစ

ရေ6��လ�န��င�င�န�င�� နယ.�ဇ�လန�န��င�င���: မ� �ရ��၀င� အသ�အမ��� ဖြ�>ခ#�ပြး���၊ စ����ခ�န�

ရေက�က�ဖြခင��မဖြ�>ရန�န�င��ရေထ�က����ရေ6က�ဆ��င�ရ� က�စ]ရ��မ�����င� ကမ7��က�န�သ�ယ�

ရေရ� အဖ"#ဖြးကြက��၏ စည��ကမ��ခ�က�မ���န�င��အည� ဆက�ဆ�ရေဆ�င�ရ�က�သ���ရန�

သရေဘ��.ခ#� ရေ6က�င�� ယခ�လ ဗ�ယမ�နမ�၊ စ������ရေရ� အစ�ရင�ခ�စ��စ�ရ��၌ ရေရ�

သ��ရေဖ��ဖြ��ထ��သည�က�� ရေလ�လ�သ���� အဆ���' က�စ]န�င�� ���သက�၍ 6သစရေ6��

လ� န��င�င�၊ က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဖြဖစ�သ. Mr. Simon Cream န�င�� နယ.�ဇ�လန�န��င�င�

က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဖြ�ဖစ�သ. Mr. Tim Groser ��: သည� ထ��င��န��င�င�

Phetchaburi ဖြ�ည�နယ�၌ အရေ��aရေ��င� အ��� န��င�င�မ���၏ (၁၄)ကြက�မ� ရေဖြ�မ�က�

ထ���သ��အစည��အ ရေ�၀���#က�င���ရေရ� အကြက�> ညN�န�>�င��ရေဆ��ရေန����# က�င���စဥ� က�လ

အ��င�� သရေဘ��.ည�ခ�က�ဆ��င�ရ� စ�ရ�က�စ��မ��မ���ရေ�2 ��င� လက�မ���ရေရ�ထ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 85 -

ခ#�ပြး��� ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အ�� ရေစ��က�က�စ������ရေရ�အဆင��အ�န��န�င�� အည� ဖြ�ည��၀မ8 ���

ရေ6က�င�� အသ�အမ���ဖြ�>ရေရ�အ��က� ရေ6ကည� ခ�က� ထ���ဖြ�န�ခ#�ရေ6က�င�� အဆ���'

အစ�ရင�ခ�စ�၌ ရေဖ��ဖြ�� ထ���'သည�။ 6သစရေ6��လ� ဝန�ကြက��န�င�� နယ.�ဇ�လန� ၀န�

ကြက��၏ သရေဘ��.ည�ခ�က�သည� အရေရ�ကြက��ဆ��� ရေသ� အခ�က�ဖြဖစ�သည�� ��: က�န�မ���

အရေ�2 အက#ဖြဖ��မ8န�င�� စ����ခ�န�ရေက�က�ခ�ဖြခင��ဆ��င�ရ� ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�မ���န�င�� ၀န�

ကြက��၏ သရေဘ��.ည�ခ�က�သည� အရေရ�အကြက��ဆ��� ရေသ�အခ�က� ဖြ�ဖစ�သည�� ��: က�န�

မ���အရေ�2 အက#ဖြဖ��မ8န�င�� စ����ခ�န� ရေက�က�ခ�ဖြခင��ဆ��င�ရ� ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�မ���န�င��

သက�ဆ��င�လ�က���� ပြး��� စ����ခ�န�ရေက�က�ခ�ဖြခင��မဖြ�>ရေရ�အ��က� အ ရေဖြ�ခခ� က�သည��

ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�မ���အရေ�2 အက� �>�သက� ရေရ�က�မ8���ရေစရေ6က�င�� ယခ�က#�သ�:

သရေဘ��.ည�မ8မ��� ရ���ခ#� သည�မ��လည�� မ���မ6က�ရေသ�မ� ကလက�မ���ရေရ�ထ���ခ#�

ရေသ�အ�ဆ�ယ�-6သစရေ6��လ�-နယ.�ဇ�လန�န��င�င�မ���န�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အ6က��

ဘက�စ�� ရေ�'င��စ��ဆက�ဆ�ရေရ���င� အကြက��မ��ဆ���ရေသ� ရေအ�င�ဖြမင�မ8ရလ����စ�ခ�ဖြဖစ�

ရ� အ���-�စ�ဖ��� ရေ�သ��င� စ������ရေရ������က�မ8န�>န�� မ�န�ကန�ရေစရေရ�အ��က�

မ���စ�� အက� �>�ဖြဖစ�ထ�န��ရေစမည�ဖြဖစ� ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�င��

က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�န၊ ၀န�ကြက��မ� ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���6က��ခ#�သည�က�� ရေလ�လ� သ����

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 86 -

�'သည�။ ခရ��စဥ�အ��င�� ဗ�ယက�နမ�စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက�� ဦး�ရေဆ�င�သ

ည�� က��ယ� စ��လ�ယ�အဖ"#သည� ထ��င��န��င�င�က�န�သ�ယ�ရေရ�ဆ��င�ရ� အဆင��ဖြမင��အရ����

ကြက��မ���န�င�� ရေ�"ဆ��က� ဆန�ရေစ��န�>န�� �ညြည�င�မ� ရေရ�၊ ရေစ��က�က� စ�မ�ခန ��တခ�#မ8ဆ��င�ရ�

အဖြမင�မ���ဖလ�ယ�ရေရ� စသည��က�စ]ရ��မ���က�� ရေဆ��ရေန��ခ#�6ကရေ6က�င�� ရေလ�လ�သ����

ရ�'သည�။

၁၁၅။ ကမ7��စ������ရေရ� အက���အ�ည��န�င�� ဖြ� �ည���င�� အခက�အခ#မ���၏

ရ��က�ခ��မ8ရေ6က�င�� က�ဆင�� ခ#�ရသည�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ စ������ရေရ�အ ရေဖြ�ခအရေန

သည� ယခ�န�စ�အက�န���င� ဖြ��န�လည�ရေက�င��မ�န� လ�ဖ�ယ�ရ� ���ရေ6က�င��၊ ၂၀၀၇ ခ�

န�စ� န�စ�က�န����င��မ�စ၍ 6က�>ရေ�"ခ#�ရသည�� အခက�အခ#မ���သည� ယခ�န�စ� က�န���င�

အဆ���သ�� ဖ�ယ�ရ����ရေ6က�င��၊ ရေဖရေဖ��၀'ရ�လအ��င�� စ������ရေရ�ဆ��င�ရ� အညTန��

က�န��မ��� သည� ���မ�������က�လ�သည�� အ ရေဖြ�ခအရေန��င� ���ရေနသဖြဖင�� န�စ�က�န����င��မ�

စ၍ အ���န�အဟ�န�ဖြဖင�� ဖြ�န�လညြည�မင���က�လ�န��င�ရန��� �ရေ6က�င�� မဘရ8ဖြမင� သ���သ��

�'သည�။ ယင��အခ�က�န�င��စ��လ�ဥ��၍ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ဖြ�ည���င��လ���သ��

အင�အ��စ�၏ အရည�အရေသ�� မ�� ဖြမNင��မ��မ8���ပြး��� ခ��င�မ�သည�� ဖြ�ည���င��ရေစ�� က�က�

အရေနအထ��ရေ6က�င�� ယရေန �ကမ7�ကြက��အရေနဖြဖင�� အဆ���ရ��ဆ��� အ ရေဖြ�ခအရေနသ�:

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 87 -

ရေရ�က����ခ#�သည�����င� ရေန�က�ဆ�����င�သန�က�န�ရစ�မည�� ရေစ��က�က��စ�ခ�အဖြဖစ�

က�န�ရစ�န��င�မည�ဟ� ယ.ဆ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၏ အ��အသ�ဆ���အခ�က�မ�� ဖြ�

�ည���င��အင�အ��န�င�� က��ယ����င�ဆ���ဖြ�ဖ��ခ�က�မ���က�� ���င�ဆ��င�ထ��ပြး��� ဗ�ယက�နမ�

အစ���ရမ�လည�� စ������ရေရ�က�ဆင��မ8က�� က�က�ယ�ရန�န�င�� ထ���က�န�����ဖြ�မ�င��ရေရ�

အ��က� လ��အ��သည�မ���က�� က�ယ�ဖြ�န ��တစ�� ရေဆ�င�ရ�က�လ�က����သည�က�� ရေ�"���ရ

�'သည�။ ယခ�န�စ�အ��င�� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ အရေနဖြဖင�� ကမ7��စ������ရေရ�

အက���အ�ည��မ���၏ ဂျယက�ရ��က�ခ��မ8ရေ6က�င�� ဖြဖစ�ရေ�2 လ�ရသည�� စ������ရေရ�

က�ဆင��မ8အ�� ဖြ�န�လည�ဖြမNင���င�န��င�ရေရ�အ��က� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၃၀၀ ထရ�လ�ယ�

(အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁၇ ဘ�လ�ယ�ခန ��) အသ���ဖြ�>ရေဆ�င�ရ�က�ဖ�ယ����ရေ6က�င�� ခန ��မ�န��

�'သည�။ ကမ7��ရေင�ရေ6က�အက���အ�ည��မ���၏ ဂျရက� ရ��က�ခ��မ8 ရေ6က�င��

ယမန�န�စ�က ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ စ������ရေရ� �����က�မ8န�>န��အ�� ၆.၅ ရ�ခ��င�န�>န��မ�

၆.၂ ရ�ခ��င�န�>န�� သ�: ရေလ���ခ�ခန ��မ�န��ခ#�ရရေသ��လည��၊ ခက�ခ#ဆ���ရ���သည�� အ ရေဖြ�ခ

အရေနမ���မ���င� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရသည� ���င��ဖြ�ည�၏ စ������ရေရ� အ ရေဖြ�ခအရေန က��

ရေက�င��မ�န�သည�� အရေနအထ��သ�: ရေရ�က����ရေအ�င� ကြက�>��မ��ရေဆ�င�ရ�က�န��င�ခ#�သည�

က�� ရေ�"���ရပြး��� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� အဖြခ��ရေသ�န��င�င�မ���ထက� ���မ��သင��ရေလ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 88 -

သည�� အရေနအထ����င� ���ရေနခ#�သည�ဖြဖစ�ရ�၊ ယခ�န�စ���င�လည�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏

စ������ရေရ������က�မ8န�>န�� သည� ယမန�န�စ�ကထက� ���မ��ဖြမNင���က�လ�ဖ�ယ�ရ����

ရေ6က�င�� ခန ��မ�န���'သည�။

၁၁၆။ ထ�: အ�. ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ က�န�သ�ယ�ရေရ�ရေK�က�က�အရေနအထ��က��

ရေလ�လ�သ���သ��ရ���င� �ထမဦး�စ�� က�န�သ�ယ�မ8ရေK�က�က�အ ရေဖြ�ခအရေနသည� က

မဘမ7��စ������ရေရ�အက���အ�ည��၏ ဂျယက�ရ��က�ခ��မ8 မ���ရေ6က�င�� ဖြ�ည��မ�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: က�န��စ]ည��မ��ယ.မ8သည� ရ�ခ��င�န�>န�� (၅၀)အထ� က�ဆင��သ���

သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။ သ�: ဖြဖြဖစ�ရ� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရသည� စ������ရေရ�လ���ငန����င�

မ���သည� လ���ငန��မ��� ရေက�င��မ�န�စ�� စ��ဆင��လည����န��င�ရေရ�အ��က� ယခ�

လဆန��မ�စ၍ ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင�မ��� ထ���ရေခ��ခ#�ပြး��� အ����န�>န��အ�� ၄

ရ�ခ��င�န�>န��အထ�သ� ရေလ���ခ�သ��မ���ရေ��ခ#�သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။ သ�: ရေသ��

လည�� စ������ရေရ�လ���ငန����င� အမ���စ�က လက����6က�>ရေ�"ရေနရရေသ�အခက�အခ#

မ���ရေ6က�င�� ယင��အ����န�>န��ထ��ရေ��ရန�က��လည�� ခက�ခ# လ�က���� ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ

�'သည�။ စ������ရေရ�က�ဆင��မ8က�� က�က�ယ�ရန�န�င�� �����က�မ8န�>န��က�� ထ�န��သ�မ��ရန�

အဓ�ကအရေရ�ကြက��ရေသ� အခ�က�မ�� က�န�6ကမ��အ�' ၀င� က�န�ထ���လ���မ8 ����ဖြ�မ�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 89 -

ရေရ�န�င�� အလ���သမ��အင�အ�� ဖြ�ဖည���င��ရေရ�အ��က� အ�ရ��စ.�စ��က�၍ ရေဆ�င�ရ�က�

ရေနရေ6က�င��ရေ�"���ရ�'သည�။

၁၁၇။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ �ထမန�စ�လအ��င�� က�န�သ�ယ�မ8 အရေန အထ��က�� 6ကည��မဘရ8

�'က ���လ[ �ရေင�မ���ရ���ခ#� ရေသ��လည�� ကမ7��စ������ရေရ�အက���အ�ည��၏

ဂျယက�ရ��က� ခ��မ8မ���က ပြးခ�မ�� ရေဖြ�ခ�က�လ�က����သဖြဖင�� အရေမရ�ကန�၊ ဂျ��န�န�င�� အ��

ယ.စရေသ� န��င�င�မ���မ� ��: က�န�မ��ယ.မ8 မ�� သ�သ�သ�သ�က�ဆင��သ���သဖြဖင��

ဗ�ယက�နမ� န��င�င�၊ ��: က�န�ကဏဍအ��က� စ���ရ�မ�စရ� အရေနအထ�� မ��� ဖြဖစ�ရေ�2လ�

သည�က�� ရေ�"���ရရေ�သည�။ က�န��စ]ည� �စ�ခ�က�� ရေအင�ဖြမင�ထ���လ���ရေရင�ခ�န��င�ရေရ အ အအအအအ အအအအအအ အအအအအအအ အအအ အအအမ� ရေစ� က�က� ရ���မ8 မ� အဓ�ကအရေရ�ရေသ အခ�က��စ�ခ�က� ဖြဖစ��သည�။ မည�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအမ[�င�အရည�အရေသ�ဖြ�ည��၀ ရေကင�မ�န�ရေနရေစကမ. သ��စ�#မည��ရေစ� အအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအက�က�မ����က ၄င�က�န� �စ] ည�၏ ထ���လ���မ8ရ��ဆ��င�ပြး��>လ#

သ�မည�မ�အမ�န�ဖြဖစ��သည�။ သ�: ဖြဖြဖစ�ရ� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရသည� စ������ရေရ� က�ဆင��

မ8န�>န��က�� ဖြ� �ည��ရင��န���ဖြမ>��န��မ8ဖြဖင��က���ကန�ထ��ရန� အစ�အမ�မ���ခ�မ���လ�က�

အင����က�အ�����က� ရေဆ�င�ရ�က� လ�က����သည�က�� ရေ�"���ရရေ�သည�။

ရေK�က�က�ရ���ရေရ�နည��ဗ�\ဟ�

၁၁၈။ အအအအအ အအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ကမ7ရေKက�က�အ��င� မ�မ�၏ထ���က�န�မ�

အ အအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအရေKက�က�ရ���ရေရ အ��က� အရေ�အယ.မ�ဖြ�>လ���ခ#��သည�။ ၎င�က#�သ�: အအအ အအအအအအ အအအအအအအအဖြ�>လ���ရ��င��စ�ဘက�န��င�င�မ��င���: လ��သည��က�န��စ]ည� အ မ�မ�မ� ခ�စ�6ကည�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 90 -

အ အအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အ အအရင�န��မ8ဖြဖင��ခ�င��ဖြ�> သက#�သ�: မ�မ�၏ထ���က�န��စ] ည�မ�က��လည� �စ� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအဘက�န��င�င�မ� လက�ခ�လရေစရန� ညN�န�>�င�ရေဆ�ရေန�ဖြခင�အဖြဖင�� အခ�

အ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအ အအအင��ရေကင�ရယ.ဖြခင�ဖြဖစ��သည�။ ဤနည�သည�ရ����င� ထ�ရေရက� ရေသလည�

အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအခ� �Bက�စ]ရ��မ���င�စ�န ��စရမ8မ����န��င��သည�။ ရေKက�က�ရ���ရေရအ��က�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ အအအအန��င�င��စ�ကက�န�စည� ဖြ���#မ�ဝင�ရေရက�ဖြ�သပြး�� န��င�င��စ�က အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအက�န�သည�လ���ငန���င�မ�အ ရေKခ� �>ခ� �>ဖြဖင�� မက�လ��ရေ�က ရေဖက�သည�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအသစ�မ���ရေဖ�ဖြခင�၊ ��: က�န�လ���ငန���င�မ�အ ရေKက�က�အ��င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ���မ�� ယ�ဥ�ပြး��>င�လန��င�ရေစရန� ရေခ�ရေင�မ�ထ���ရေခ�ရေ�ဖြခင�၊ ��: က�န� အ အအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ�န�ဘ��အလ��က� အခ�န�ဖြ�န�အမ� ရေင�မ� ခ� �ဖြမNင��ဖြခင�၊ရေKက�က�

အ အ အအအအ အအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအသ�ရေ�သနဖြ�>လ���က လ���ငန���င�မ�အ သ�င�အခ�က�အလက�မ� ဖြဖန ��တဖြဖ\

အအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအရေ�ဖြခင�စသည�ဖြဖင����ဂျH လ�က���င�အ������ရေ�ခ#��သည�။၁၁၉။ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� အဖြခကမ7န��င�င�ရေ�င�မ�စ�ထက� ဂျလ��ဘယ�လ��က�ရေဇ��င�၏အ

အအအ အအအအအအ အအ အအအအ အအအအအအအအအအအအန�မ��အဖြမင��၊ အ�က� အက� �ဏာ�က�����၍ ခ�စခ#�ရသည�။ ဗ�ယက�နမ�သည� ၁၉၉၀ ခ�န�စ�မ�န� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအင�� ၂၀၀၀ ဖြ�ည��န�စ�အရေစ ���င� န�စ� မ���င� ရေနက�န��င�င�မ�မ�အရင�အန����စ�ဝင�

အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအ အ အအအအအ အအအအမ8န�င��စ���ဝင�စမ8မ�ရေ6ကင�� အက� �>အဖြမ��မ�စ�ရ���ခ#� ရေသလည� အရေမရ�ကန�မ� အ အအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအစ�င�ခ#�သည�� စ���ရေရအက���အ�ည�၏ရ��က�ခ��မ8�ဏာ�က��လည� အလ.အလ���မ�� ခ�စခ#�ရ

သည�။၁၂၀။ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအ အကမ7စ���ရေရနယ��ယ���င� ယ�ဥ�ပြး��>င�ခ#�သည���� ဗ�ယက�နမ�၏မဟဗ�\ဟမ� မ6ကရေသမ�အခ� �န�အထ�

အအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအရေအပြးင�မင�မ��8အသင��အ�င�� ရ���ခ#�သည�။ ယင�မ�၎င�၏အရည�အခ�င�န�င��က��က�ည� အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအရေသ အရေကင�ဆ�� စ�မ�ရေဆင� န��င�ရေသရေစ�က�က�မ�က�� ဖ#�ထ���ဖြခင�

အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအဖြဖစ�သည�။ ဥ�မအဖြဖင��အရည�ရေသ�ဖြမင��လက�မ8�စ]ည�မ� ထ���လ���ဖြခင� န�င�� �ရ��� အအအအအ အအအန��င�င�ကမခ�>��လ���န��င�ရေသ အဝ��အထည�ထ���လ���ဖြခင�မ� �>ဖြဖစ�သည�။

၁၂၁။ အ အအအအအ အအသ�: ရေသ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ အဓ�ကန��င�င�ဖြခ��: က�န�လ���ငန�မ�အလ��သည� အရေမရ�ကန� အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအန��င�င�သ�: �င���: ရေရင�ခ�ဖြခင�အရေ���င�အကြက�အက�ယ� မ��ခ����ရေနခ#�သည�။၂၀၀၉ ခ�န�စ�

အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ��င�အရေမရ�ကန�သည� ဗ��ယက�နမ� က�န��စ]ည�မ�က�� အမ�ဆ���င�သ�င�ခ��#ရေသ န��င�င� အအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အ အဖြဖစ�ပြး��၊ ဗ�ယက�နမ�မ� န��င�င�ဖြခ�င���: သည��က�န��စ] ည� စ�စ�ရေ�င� ၏ ၅

��� ၁ ��� အ လက�ခ�ခ#�သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 91 -

အခန�(၆)

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 92 -

၂၀၀၉ - ၂၀၁၀ ကလအ��င�စ���ရေရအ��က�ရေမ[လင��ခ�က�

၁၂၂။ အအအအအအအအ၂၀၀၉ ၂၀၁၀ခ�န�စ�န�င�� ခ�န�စ�အ6ကဗ�ယက�နမ�စ���ရေရရေမ[လင��ခ�က�န�င�� စ�န�ရေခ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအဖြခင� က�� ရင�ဆ��င�ရေနရ ရေသ ရေ�သဆ��င�ရ စ���ရေရ လ���ငန�မ�အရေ6ကင�ရေခင�စဥ�ဖြဖ အအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအင�� မ�အရေ�ဟန��>င�ပြးမ�B��� ဗ�ယက�နမ� စ���ရေရအသင�န�င��စက�မ8လ���ငန���င�

အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အ အအအအအ အအ အအအအအအအ အအအအအအမ�အသင�မ�ထ���ရေဝရေသ စ���ရေရ ရေဆ�ရေန�မ8 သ�င�စ မ� မ6ကမ�က ရေဖ�ခ#�ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။၁၂၃။ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအအအကမ7စ���ရေရန�င��န��င�င�ရေရဆ��င�ရဌနမ� ရေ�က���မ�ဇမ�သမ�မ� ကမ7

အ အအအအအ အ အအအ အ အအ အအအအအအအအအအ စ���ရေရအ6က��အ�ည�သည�လ�န�ခ#�ရေသ (၁၈) အ အ အအအ အ အအလခန ��ကဖြဖစ�ခ#�ရေ6ကင�ဗ�ယက�နမ�၏အလယ�အလ�� အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအန�င��ရေရ��ည�စ���ရေရ အရေ� စ��ရ�မ�စရရေကင�ရေလက�ရေအင� လ[မ�မ��သက�ရေရက�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအခ#�ရေ6ကင�ရေဖြ�ခ#��သည�။ န��င�င�မ�စ���ရေရ ����က�မ8 ��: က�န�လည����မ8

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အအအအအ အအအအအန��င�င�ဖြခ���က�ရ��က�ရင�န��ဖြမN>��န��မ8၊ န��င�င�ဖြခခရ�သ�လမ8 အရေရအ��က�အက� �>

အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအဖြမ��န�င�� န��င�င�ဖြခသ�: အလ���သမရေစလT��မ8မ� လ�န�မင�စ�က�ဆင�ခ#�သည�က��

အအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအရေ�"ခ#�ရရေ6ကင�၊ ရေရ��ည�ခရ���င� ဗ�ယက�နမ�သည� ရေင�ရေ6ကရေဖင���မ8အခက�အခ# အအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအမ�၊ န�မ��က�ရေနရေသ န��င�င�ဖြခ���က�ရ��က�ရင�န��ဖြမN>��န��မ8 မ�၊

အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအရေန�ရေက�ရေန ရေသကမ7 စ���ရေရနလန�ထ.လမ8မ�၊ ���မ��ဖြ�င�ထန�စ� အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအက�\ရေက�ပြး��>င�ဆ��င�လမည�� က�န�သ�ယ�ရေရ က�စ] မ�က�� ရေသခ�စ�ကြက�6က��စစ�ရေဆရ

အအအအအအ အအအမည�ဖြဖစ�ရေ6ကင�ဆ���သည�။၁၂၄။ အအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအ အအအ အအအအဗဟ��စ���ရေရစ�မ�ခန ��တခ�#မ8ဌနမ� ����ယရေခင�ရေဆင� ရေ�က�� ဗ��ထရ�သမ�က

အ အအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအ အအဗ�ယက�နမ� စ���ရေရသည�လက����အခ� �န���င���: က�န��င���: ခမ8အရေ�၅၀ % အ အအမ���ည�ရေနရေ6ကင�ကမs အ အအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအဘစ���ရေရအ��က� ကမ7 ဘဏာ�မ� ဆ��ရ�ရေသ ဖြဖစ�ရ��စဉ�မ� ရေဖဖြ�ခ#�မ8က��

အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအ အ အ အအအ အ အအအအအ အအအအအအအဆ��လ��ရေ6ကင� ကမ7 စ���ရေရဖ"#စည��ည����မ8သည� အကယ�၍ အရေမရ�ကန�န�င��

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအဥရေရ���:၏ ထ�က����မ8အရေဖြဖမ�က�� ဖြ�>ဖြ�င�မည�ဆ��လ[င�ခက�ခ#စ� က�န�ရစ� အအအအအအ အအအလ�မ��မည� ဖြဖစ�ရေ6ကင�ဆ���သည�။

၁၂၅။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအ အ အအအအအအအမ�စ�ရေသ စ���ရေရ�ည��င�မ�က ကမ7 စ���ရေရသည� အဖြခရေသ အအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ6က��အ�ည�မ�န�င�� မရေမ[ လင���#6က�>ရေ��ရလ�မ��မည�ဖြဖစ�ရေ6ကင� ခန ��

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအမ�န�6က�သည�။ မည�သ���င�ဖြဖစ�ရေစကမ8 ရေနက�ဆ���စ�ခ� အရေနဖြဖင�� စ��ရ�မ�

အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအစရမဟ���ရေ6ကင�၊ ဂျ��န�န�င���ရ�����:သည� ရေဆက�လ���ရေရန�င�� အ အအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအရင�န��ဖြမN>��န��မ8 ကဏဍ မ� ��င� လ8�ရေဆမ8အရေကင�သည����ရေနက�ဆက���#မ�ဖြဖ

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအ အ အ အအအအအအအအ အအအအအအအင��ရေစ�က�က�အ ထ��ရေဖက�ဝင�ရေရက�ခ#�6က�သည�။ သ�: ရေသ ဤသည�မ�ရေ�သ ဆ��င�ရ

အအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ���င�အ�ရေလက�သ ဖြဖစ�၍ ဗ�ယက�နမ�စ���ရေရ ခက�ခ#မ8မ���င� အရေဖြဖထ���

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအအအ အ အအအအအအအ အအရေ�လ�မ��မည� ဖြဖစ�ရေ6ကင�၊ မစ] �သမ�ကရေဖြ�6ကသည�မ� အစ��ရ၏ အ���င�အ� အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအ�မဏာသည� မက�ခရ�� စ���ရေရ �ညြည�င�မ�မ8န�င��ဂျ� ���������က� မ8က��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 93 -

အ အ အအအ အအအ အအအအအအအအအ အအအအ အအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအက.ည�ရေ�ခ#�ပြး��ဖြဖစ��သည�။ အကယ�၍ဗ�ယက�နမ���င� ��က� ရေသခ� ရေသမ.ဝ�မ���ခ#�လ��[ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအင� ကမ7န�င��ဆ��င�ရေသ အခ� �>မည�မ[မ8 ��ည�6ကမ�ဖစ�ရေ6ကင�၊ ခ�မ�သမ8န�

အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအင�� ဆင�ရ#မ8 အ6က��င� ���မ��စ��ရ�မ�စရရေကင�ရေသက�ဟမ8�ခ�န�င��

အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအလ.မ8ရေရဖ�အရေ�မ.မ�အဖြဖစ� ထ�ရေ�"ဆက�ဆ�ရလ�မ�� မည� ဖြဖစ�ရေ6ကင� န��င�င�၏အဖြခ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအစ���ရေရအရေဆက�အအ��ကဏဍ��င� ကမ7 က��မ��ရန�အနည�ဆ�� ငန�စ�မ�ခ�န�စ�န�စ�

အအအအအအအအ အအအ အအအအအ အ အအအအ အအအအမ[ ရေဖြခလ�မ�ကြက#ကြက#ဖြဖင��ဖြ�>လ���ရမည�ဖြဖစ�သည�။ သ�: ရေသ ဗ�ယက�နမ� အ��က� ၎င� က#�သ�: ဖြ�>လ���ရန� ၁၀ န�စ�ထက����မ�� ရေဆင�ရ�က�ရေ�ရမည�ဖြဖစ�ရေ6ကင�သ����ရ�သည�။

အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအဆ��မဘရ8�မ8ထက�အက� �>အဖြမ�����မ��ရေစရေရ၁၂၆။ အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအအ အအအဗ�ယက�နမ� စ���� ရေ�ရဌနမ� ရေ�က��လ����င�ဟ. ကရေဖြ�ဆ��သည�မ� ရေ�သ

ဆ��င�ရ Firm အအအအအအအအအအအအအအအအမ� အရေနဖြဖင�� သ��ရေ�ရန�အခ� �န�က�ရေရက�လ[င�ရေသမ� စ��ရ�မ�လ�မ��မည� အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအ အအအအအ အ အအအအ အ အအအအအ အမဟ���ရေ6ကင� သ�: ရေသ ၎င���: ခဖ��ပြးဖ�> ����က� ရေစရန� အ��က� အခ�င�� အ

လမ�မ���ရေဖ�ရေ�ရမည�ဖြဖစ�သည�။၁၂၇။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအကqမ�က�င�သ.မ�အရေဖြ�ဆ��သည�မ� ရေစ�က�က�ပြး��>င�ဆ��င�မ8န�င��

အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအစ���ရေရထ��မ�စ�စဥ� ���ခ� #aမ.မ� ဖြ�>လ���က ရေစ�ကစဖြခင�န�င��

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအစ���ရေရ����ဆ�: ရေနသည��အရေနအထဖြဖစ�ရေအင� ���က�ရ��က����က�ခ��က�ခ#�6ကဖြခင� ရေ6က အ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအင�� ကမ7စ���ရေရသည� �ဖြဖည�ဖြဖည�က�ဆင�လခ#�ရရေ6ကင�၊ ကမ7 ရေင�ရေ6က

အအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအဆ��င�ရအ6က��အ�ည� ရေ6ကင���စ�ဖက���င� စ���ရေရဖြ�>ဖြ�င��ည�ရေဆက�မ. အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအ အ အအအအအမ�သည� လ.မ.ရေရန�င���.��# ယ�က�နTယ�မ8မ�ဖြဖစ�ရေ� ခ#��သည�။ အ6က��အ

အအအအအအအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ�ည� ဖြဖစ�ဖြခင� မ� အစ��ရန�င�� ရေစ�က�က�သည� ကမ7 စ���ရေရ၏ န�စ�ဖက�န�စ�ရေနရ

ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေဖြ�6ကခ#��သည�။၁၂၈။ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအရေင�ရေ6ကဆ��င�ရရေလ�လစ�စစ�သ. ရေ�က��င�ယမ����င�လ��င�မ�ရေဖြ�ဆ��သည�မ�

ဗ�ယက�နမ� ��မ�မ[ GDP ����က�န�>န�မ�ယခ�န�စ��ထမန�စ�ဝက�အ��င�ရေလရခ��င�န�>န�ဖြဖစ�လ�မ��မည�။ (

အ�ထမသ��လ��င�၃ . ၁ % န�င�� အ�. ) အအ အ အအအအ အအအအအရေင�6က ရေဖင���မ.န�>န�သည��ထမငလ��င�၂ .၁၃% န�င�� အအအအအ�ထမရေဖြခက�လ ��င�၂ .၂% အအအအအ အအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအ ဖြ� ဖစ�ရေ6ကင� ၎င�သည� န��င�င�၏စ���ရေရနလန�ထလမ8

အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအ အက��ရေဖဖြ�ခ#�ဖြခင�ဖြဖစ�ရေ6ကင�၊ ယခ�န�စ�၏စ���ရေရ����က�မ.န�>န�သည� ၅ .၅% အအအအအအအထက� မနည�မ� သလ[င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအစ���ရေရ�ည�ပြးင�မ�မ.န�င� ��ရေင�ရေ6ကရေဖင���မ.က�� ထ�မ�ခ�>��န��င�မည�ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေဖြ� အအအ အအအ6ကခ#��သည�။

ကqမ�က�င�သ.မ�၏ထင�ဖြမင�ယ.ဆခ�က�မ�၁၂၉။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ� စ���ရေရဌန၏����ယရေခင�ရေဆင� မစ] �ဗ�\က�မ���န� မ�ရေဖြ�6က

အ အအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအရ��င� အစ��ရ၏ �ထမဆ��လ�����ရန� န��ရေဆရေ�သည�� ရေဆင�ရ�က�ခ�က� အ အအအအ အအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအမ�သည� အဖြ�>သရေဘရေဆင�သည�� အရေဖြဖမ�ရ��� ရေအင�ဖြမင�ခ#�ရေ6ကင�၊ အရေဖြဖမ�

အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအ အ အအအအအ အ အ အအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအ အအရ���ရေအင�ဖြမင�ခ#�ရေ6ကင� ကမ7 စ���ရေရ က�ဆင�မ. ၏ဆက�စ��မ.���သည�� အရေဖြခအရေနကန ��သ��

ကန ��သတ�- 94 -

အအအအအအအအအအအအအအ အအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအမ�အ��က�စ���ရေရ လ���ငန�မ�နလန� ထ. လရန�က.ည�ရေ�ဖြခင�ဖြဖစ�ရေ6ကင�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအဖြ�န�လည�ဖြဖစ�ရေ� လမည�� စ���ရေရရေဖင���မ.မ�က��ကက�ယ�ရန�လ��ရေ6ကင� အအအ အအအ ရေဖြ�6ကခ#��သည�။

၁၃၀။ ဗ�ယက�နမ�စ�မ�ခန ��တခ"#မ.အ���င��င�ခ�ဥ�ရေ��ည��င�အရေထ�ရေထ��ရ��က��ဗ.ဇ�န�သမ�၏ထပြးင� အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအမင�ခ�က�မ� ဗ�ယက�နမ�စ���ရေရသည� ယခ�န�စ�ရေနရေန�င����င�န�င�� ရေနက��န�စ���င�

နလန�ထ.လ မည� ဖြဖစ�ပြး�� န��င�င�၏GDP အ အ အအအ အ အအအအအ အအအအအအအအအအ����က�န�>န�သည� အကယ�၍ ကမ7 စ���ရေရ အအအအအအအအအအအ အ ထ��မ�ရေကင�မ�န�မည�ဆ��လ[င�၆ % မ� ၆. ၅ % အအအ အအအသ�: ရ���လ�မ��မည� ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေဖြ�6ကခ#��သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 95 -

အခန�(၇)

AFTA အ��က�ဖြ�င�ဆင�ဖြခင�

AFTA န�င��ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

၁၃၁။ AFTA အ��ရင�ဆ��င�န��င�ရန� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� က�န�သ�ယ�မ8

လ���လ���လ��ခ�င��မ� အက� �>� အဖြမ��မ���ရ���န��င�ရေရ�ရည�မ�န��၍န��င�င�အဆင��

စ������ရေရ�ဆ��င�ရ� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8မ���စ��အ��ဖြ�>လ���ခ#�ရေ6က�င�� ရေလ�လ�ရေ�"���ရ

�'သည�။ ထ�: အဖြ�င� AFTA ရေ6က�င��ဖြ�ည���င��န�င��ရေ�သ��င��ရေK�က�က�မ�����င�

ဗ�ယက�နမ� စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အရေနဖြဖင�� ကြက��မ��ရေသ�စ�န�ရေခ2မ8မ��� 6က�>ရေ�"ရ

မည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သရေဘ�ရေ�'က� န��လည� ထ��ရေ6က�င��ရေ�"���ရ�'သည�။

၁၃၂။ ထ�: ရေ6က�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� စ������ရေရ�လ���ငန��မ���၏���င�ဆ��င�ခ�င��

မ���အ�� အက�အက�ယ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 96 -

ရေ��န��င�မည�� အဖ"#အစည��မ���န�င�� စည��မ�ဥ��စည��ကမ��မ���အ�� �ည�ရေထ�င�ခ�မ���

ရေ��ဖြခင��၊ န��င�င����င�စ������ရေရ� လ���ငန�� မ���အ�� မ�က�န��သ�ရေ��ဖြခင�� အ��ရေလ[��ခ�

ရေ��၍ ��ဂျHလ�ကလ���ငန��မ���အ�� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င�စ�မ�� �����က� ရေအ�င� ��န��အ��ရေ��

ဖြခင��၊ ရေK�က�က�စ������ရေရ�စနစ�၏ အဓ�ရေမ�င��န�င�အ��ဖြဖစ�ရေသ� ��ဂျHလ�ကကဏဍ

အရေဖြခခ��င�ရေစ ရန� အ��ရေ��ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင�� စသည�ဖြဖင��ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8မ���

ဖြ�>လ���ခ#�ရေ6က�င�� ရေလ�လ�ရေ�"���ရ�'သည�။

၁၃၃။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� AFTA အ��ရင�ဆ��င�န��င�ရန� ကြက�>��မ��ရေဆ�င�ရ�က�

လ[က����ရေသ��လည��လက���� အခ� �န���င� ဖြ�ည���င��ထ���လ���မ8မ���အ��က�အမ��အခ��

ကင��မ#�ရေသ�ဖြ�ည���င��ရေK�က�က�အခ��င�အမ�မ���ရေသ�ဖြခင��၊ ရေ�သ��င��န�င��န��င�င��စ�

က� အရင��အဖြမစ�မ���အ��ဆ�#ရေဆ�င�န��င�ရေသ� အရေဖြခခ�အရေဆ�က�အဦး န�င��

အရေဖြခအရေန မ���မဖြ�ည��စ��ရေသ�ဖြခင��၊ ဗ�ယက�နမ�၏အဓ�က��: က�န�မ���သည� ရေ�သ

��င�����အဖြခ��န��င�င� မ���န�င���.ည� ရေနပြး��� အလ��အလ�ရေက�င��ရေသ� အဓ�က

က�န�ထ���လ���မ8သ��သ��မ���မ���မ���ရေသ�ဖြခင��၊ AFTA အရေက�င� အထည�

ရေ�2လ��'က ရေ�ဝ'လ�ခ�ရန��င�ရေသ�လ���ငန��မ���အ��က�ကြက�>�င�ဖြ�င��င�ထ�� ရန�လ��

အ��ဖြခင��၊ က�န�6ကမ�� က���န�ဖ���ဖြမNင��ထ���လ���န��င�မ8နည���'ရေနပြး��� ရေစ��က�က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 97 -

လ��အ��ခ�က�က�� မဖြဖည��န��င�သည�� အဖြ�င�လ���ငန��မ��အ ရေ� နဖြဖင�� ရေစ��က�က����ရေ�ဖ�

န��င�စ�မ���မ���ဖြခင��၊ စ�����ရေရ�မ.ဝ'�မ��� အရေဖြ��င��အလ#မ��� လ�န��ဖြခင��၊ န��င�င��က� စ�

ရေစ��န�>န��န�င�� မက��က�ည�ဖြခင��၊ လ�ဘ�ရေ��လ�ဘ�ယ.မ8မ���န�င�� ဗ�\ရ��ကရက�ဆန�လ�န��

ဖြခင�� စသည��:�� ရေ6က�င�� ဖြ�ည��ရ��က�ခ��မ8 (External shock)���လ��'က ထ�ခ��က�

လ�ယ�ဖြခင��၊ နည���ည�၊ စ�မ�ခန ��တခ�#မ8၊ ဘာ#သ�စက��န�င����ထ�င�ဆန��သစ�န��င�မ8 ��:

အ�'အဝင�လPလစ�မ��အရင��အဖြမစ�ဖ"�� ဖြးပြးဖ�>�မ8န�မ��က�ရေနဖြခင��၊ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အရေနန�င��

အထက��'စ�မ�ရေခ2မ8မ��=က�� ရေက���လT�� န��င�စ�မ��သည� န��င�င�ရ# စည��မ�ဥ��ဥ�ရေ�န�င��

စ�မ� အ���ခ�>��မ8 မည�မ[�����က�ရေက�င��မ�န�လ�သနည�� ၊ ဘဏာ�န�င�� ရေ�င�ရေ6က�စနစ�

ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8 မည�သည�� အ���င��အ��ထ� လ���ရေဆ�င�န��င�သနည��၊ လ.မ8စ�����

ရေရ� အရေဆ�က�အဦး�က�� ဖြမNင���င�ရန�မည�သ�: ရေသ� ဦး�စ��ရေ��အစ�အစဥ��မ���ရေရ�ဆ�#

ထ��သနည��၊ န��င�င����င�လ���ငန��မ���က�� မည�မ[စ�မ�� ရေဆ�င�ရည����ရေအ�င� ��န��အ��

ရေ��လ���ရေဆ�င�န��င�သနည��န�င�� ��ဂျHလ�က�'ဝင�အ��ရေ��န��င�မ8 အခ�က�မ��� အရေ�2

�ည�မ�� ရေ�နရေး<က#င� သ���သ�� ရ�'သည�။

AFTA န�င��မြမန�မ#န��င�င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 98 -

၁၃၄။ ဖြမန�မ�န��င�င�သည� က�န�သ�ယ�မ8အ���အဆ��မ��� ရေဖြ�ဖရေလ���ဖြခင�� (Trade

Liberalization) က�� လက�ခ� လ��က�န�ပြး��� လ���လ��၍ �ရ��မ[�ရေသ� က�န�သ�ယ�

ရေရ� (Free and Fare Trade)က�� လ��လ���'သည�။ ဖြမန�မ� န��င�င�သည� မ.လ

အရေက�က�အခ�န�န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�ဆ��င�ရ� အရေထ�ရေထ� သရေဘ��.ည�ခ�က�စ�ခ�>��

(GATT) အဖ"#န�င�� ယင��အဖ"#က�� ဆက�ခ�ရေသ� ကမ7��က�န�သ�ယ�ရေရ�အဖ"#ဖြးကြက�� (WTO)

၏ ဖ"#၀င�န��င�င��စ�န��င�င�ဖြဖစ��'သည�။ ထ�: ရေ6က�င�� ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ဖြ� �ည��

က�န�သ�ယ�ရေရ� မ.၀'�သည� န��င�င�စ��က�န�သ�ယ�ရေရ�စနစ�က�� အရေဖြခခ�ရေသ� (WTO) ၏

ရေယဘ.ယ�စည��မ�ဥ��မ���အ���င�� က�င��သ��� ရေဆ�င�ရ�က��'သည�။

၁၃၅။ ဖြမန�မ�န��င�င�သည� ရေ�သဆ��င�ရ�က�န�သ�ယ�ရေရ�အ���စ�မ���ဖြဖစ�ရေသ� အ�ဆ�

ယ� (ASEAN)န�င�� ဘင��မ�စ�က� (BIMST-EC)��: ၏ အဖ"#၀င�အဖြဖစ�၀င�ရေရ�က�ခ#�ပြး���

ယင��အဖ"#အစည��မ�����င� �က�lကစ�� �'၀င� ရေဆ�င�ရ�က�လ[က�����'သည�။ ထ�:

အဖြ�င�ကမ7��န��င�င� အသ��သ��န�င�� အဖြ�န� အလ�န� က�န�သ�ယ�မ8ဖြမNင���င� န��င�ရေရ� အ��က�

ရေ�သ��င��န��င�င�မ���၊ အဖြခ��ကမ7��န��င�င�မ���န�င�� အဖြ�န�အလ�န�က�န�သ�ယ�မ8စ�ခ�>��

မ���၊ န�စ�န��င�င� က�န�သ�ယ� ရေရ� သရေဘ��.စ�ခ�>��မ���ခ�>��ဆ�� ထ��ပြး��� အ�မ�န��ခ�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 99 -

န��င�င�မ���န�င��လည�� နယ�စ�� က�န�သ�ယ�ရေရ� သရေဘ��. စ�ခ�>��မ��� ခ�>��ဆ�� ထ��

�'သည�။

ရေးလ�လ#ရေးတG2� �ခ&က�မ&#

၁၃၆။ အ�ဆ�ယ�စ������ရေရ��.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�၏ CEPT အစ�အစဥ�အရ န�စ�

အလ��က� အရေက�က� ခ�န�န�>န�� မ���က�� ရေလ���ခ�ရ���င� ဖြမန�မ�န��င�င�၏ အရေက�က�ခ�န�

န�>န��က�� ၂၀၁၅ ��င� ၀%သ�: ရေလ[��ခ�ရမည� ဖြဖစ��'သည�။

၁၃၇။ စ������ရေရ�န�င�� က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�နသည� န��င�င�ရေ���မ�

ခ�မ���ထ��ရေသ� ရေစ��က�က� စ������ရေရ�စနစ�က�� ��ဖြ�င�စ�� အရေက�င�အထည�ရေဖ��ရန�

အ��က� စဥ�ဆက�မဖြ��� ကြက�>��မ�� ရေဆ�င�ရ�က� လ�က���� �'သည�။ ယင��သ�:

ရေဆ�င�ရ�က�ရ���င� ဖြ� �ည�သ.လ.ထ�အ��က� န��င�င� ရေ��� စ������ရေရ�အခန��ကဏဍက��

�ဖြဖည��ဖြ�ဖည�� ရေလ���ခ�၍ ��ဂျHလ�ကအခန��ကဏဍက�� ����ဖြမNင�� လ�ရေစရန� အ��ရေ��

ရေဆ�င�ရ�က�လ�က�����'သည�။

၁၃၈။ ��ဂျHလ�က ကဏဍ����ဖြမNင��လ�ရေစရန�အ��က� ဖြ��ည���င��ဖ.လ��၍ ���လ[ �ရေသ�

�စ]ည��မ���က����: က�န� အဖြဖစ� ရေစ��န�>န�����မ�� ရ���န��င�ရေရ�အ��က�လည��ရေက�င��၊

သ�င��က�န�လ���ငန��မ�����င� မ�မ�န��င�င� အ��က� ရေရ��ည�အက� �>����မည�� လ��အ��ရေသ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 100 -

�စ]ည��မ��� �င�သ�င��လ�န��င�ရေစရန�လည��ရေက�င�� အ��ရေ��က.ည� ရေဆ�င�ရ�က�ရြရခင��

��: ဖြဖြဖင�� ဖြ�မန�မ� န��င�င� ၏ စ������ရေရ�အ�� အ���န�အဟ�န�ဖြဖင�� �����က�လ�ရေစရန� စဥ�

ဆက� မဖြ���ကြက�>��မ��လ[က�����'သည�။

၁၃၉။ အ�ဆ�ယ� လ���လ��သည�� က�န�သ�ယ� မ8 သ ရေဘ��.ည�ခ�က�(AFTA) သည�

က�န�သ�ယ�မ8န�င�� စ������ရေရ� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�မ8 ဖ"� ပြးဖ�>������က�ရေစရန� အရေထ�က�

အ က. ဖြ�>ရေစန��င�သက#�သ�: ရေ� သ��င��န��င�င�မ��� အ6က�� စ������ ရေရ� က��ဟခ�က� က�

ဥ�ရေဖြမ�င��ရေစန��င�သည�� အက� �>�ရေက��ဇ.�မ��� ရ���ရေစန��င��'သည�။ ထ��သ�: ရေသ�အက� �>�

ရေက��ဇ.� မ���က�� ရ��� န��င�သက#�သ�� ဖြမန�မ�န��င�င��� � အငယ�စ��န�င�� အလ��စ�� စ�����

ရေရ�လ���ငန��မ��� အရေ�2��င� ရ��က�ခ��မ8မ�� လည�� စ�န�ရေခ2မ8 �စ� ရ��အဖြဖစ� ကြက�>�

င�ရေမ���ရေ��� ထ��6က ရ မည�ဖြဖစ��'သည�။

၁၄၀။ ရေ�သ��င�� က�န�သ�ယ�မ8 ဖြ�>ရ���င� အခ�န�ရေလ���ခ�ရေ��မည�ဖြဖစ�၍ ဖြ�ည�� မ�

�င�သ�င�� ရ� ��င� သက�သ� စ��ဖြဖင�� ဝယ�ယ.စ�� သ���န��င�မည�� အက� �>�ရေက��ဇ.� ���

သလ�� ဖြ�ည���င����� အငယ�စ�� န�င�� အလ��စ��လ���ငန��မ��� အရေနဖြဖင��လည��ရေ�သ

��င�� သ�: �စ]ည��မ������ ၍ရေရ�င��ခ� န��င�မည�� အ က� �>�ရေက��ဇ.� မ��� ရ���မ��ဖြဖစ�

�'သည�။ (AFTA)ရေ6က�င�� ���င��ဖြ�ည�စ������ရေရ�� အရေ�2 အက� �>�သက�ရေရ�က� မ8 ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 101 -

/မ��� မ�� ဖြ�ည���င��လ���ငန��မ��� အရေ�2 မ���စ�� မ.�ည�ရေနသည�။ လ��� ငန��မ���

အရေနဖြဖင�� ရန��င�မည�� အခ�င�� အလမ��န�င�� စ�န�ရေခ2 မ8မ���က�� ရင�ဆ��င� ရေဖြဖ��င�� န��င�ရန�

မဟ� ဗ�\ဟ�မ��� ခ�မ��� ထ��ရန�လ��အ��သည�။ (AFTA) အရေက�င� အထည� ရေဖ��

မ8ရေ6က�င�� အ က� �>�အမ���ဆ��� ရ���မည�� လ���ငန��မ���န�င�� ထ� ခ��က�နစ�န�န��င�မည��

လ���ငန��မ���က�� ခန ��မ�န�� ပြး��� စ�����ရေရ�လ���ငန�� ��င� မ��� အရေနဖြဖင�� ကြက�>�င� ဖြ�င�ဆင�

ထ��ရန� လ��သလ�� ဖြ�ည�� မ� ဝင�ရေရ�က� လ�သည�� က�န�စည�မ��� အ�� ယ�ဥ�ပြး��>င�မ8မ�

က�က�ယ�ရေ��ရန� မည�သ�: ရေ�ဆ�င�ရ�က�သင��သည�က��လည�� စဥ��စ��6ကရ�'မည�။

(AFTA)က�� အရေက�င�အ ထည�ရေဖ��သည��အခ' ဖြဖစ�လ�မည�� ဂျယက�ရ��က� မ8မ���အ��

ရေဖြဖ��င��န��င�ရန� စ�မ� က�န��မ��� ခ�ထ��ရန�န�င�� ရေ�သ��င�� အဖြခ��န��င�င�မ���န�င�� ယ�ဥ�

ပြး��>င�န��င�စ�မ��က�� ဖြမNင���င�ရန�လ��အ���'သည�။

၁၄၂။ ကမ7��စ������ရေ�ရ�အက���အ�ည��က�လ��င� ဝယ�လ��အ��က�ဆင��ဖြခင��န�

င��အ�.ရေစ��န�>န�� က�ဆင�� ဖြခင�� ရေ6က�င��ရေစ��က�က�ဖြ�န�လည�ရ���ရေအ�င�ရေဆ�င�ရ�က�

ရ���င� အရည�အရေသ��ဖြမNင��က�န��စ]ည��မ���က�� ထ���လ��� �င���: ဖြဖြခင��ဖြဖင��

န��င�င��က�၏ ယ��6ကည�မ8 ရ���ရေအ�င� �ည�ရေဆ�က�ရမည� ဖြဖစ�သည�။ လ���လ��

ရေသ� က�န�သ�ယ�မ8 ရေ�သ အရေက�င� အထည�ရေဖ��ရ���င� လည�� အ ရည� အရေသ��န�င��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 102 -

ရေစ��န�>န�� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င�မ8 စ�မ��အ�� မ�� အရေရ�ကြက�� သည�က�� သ��ဖြ�>ရမည�

ဖြဖစ�သည�။

အခန�(၈)

မြမန�မ#န�င��ဗ�ယက�နမ�က�န�သ�ယ�ရေး�5က�5�မ;

ပါ�*က�န�

၁၄၃။ ဖြမန�မ��စ�န��င�င�လ���မ� ၂၀၀၈-၂၀၀၉ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� ��: က�န��င���: ခမ8

�မ�ဏာမ�� US$ ၆၇၇၈.၈၅သန��ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယမ�နမ�န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ�� US$

၃၉.၅၈သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၀.၅၈% ဖြဖစ��'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 103 -

၁၄၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: အဓ�က�င���: သည�� �စ]ည��မ���မ�� �#အမ� �>�မ� �>�၊

သစ�ရေ��ထ�က� �စ]ည�� အမ� �>�မ� �>�၊ သ�f >န�င�� ��င��ထ�က��စ]ည��မ���၊

ရေရထ�က��စ]ည��မ��� စသည���: ဖြဖြဖစ��'သည�။

၁၄၅။ ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� လယ�ယ�ကဏဍ�မ� �င���:

ခ#�သည�� �မ�ဏာမ�� US$ ၁၄၀၁.၈၅သန�� ဖြဖစ��'သည�။ ၄င����: အနက� ဗ�ယမ�နမ�န��င�င�

သ�: �င���: ခမ8မ�� US$ ၁၀.၄၁၇ သန���န�ဖ��� ဖြ�ဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၀.၇၄%

ဖြဖစ��'သည�။ အမ���ဆ����င���: ရေသ� ��: က�န�မ���မ�� �#��စ�မ��၊ မ���#၊ �#လ�န��ဖြဖ\၊ �#

����ရေစ�၊ �#စဥ��င��န�င�� က�လ���# စသည���: ဖြဖြဖစ��'သည�။

၁၄၆။ ဖြမန�မ��စ�န��င�င�လ���၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ခ�န�စ�အ��င�� �#�င���: ခမ8မ�� US$

၇၉၇.၀၉ သန�� �န�ဖ��� ဖြဖစ�ပြး���၊ ဗ�ယမ�နမ�န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ�� US$ ၄.၇၇၃ သန��

�န�ဖ���သ�ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၀.၅၉% ����' သည�။ ဗ�ယမ�နမ�န��င�င�သ�: �#��

စ�မ�� �င���: ခမ8မ�� US$ ၂.၉၃၅ သန��ဖြဖပြးစ����၊ �စ�န��င�င�လ����င���: ခမ8မ�� US$ ၁၆၆.၈

သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��အ��ဖြဖင�� ၁.၇၆% ���ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။

သ�: ရ���င� ဗ�ယမ�နမ� န��င�င�သ�: ရေဖြ��င���င���: ခမ8မ�� ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ခ�န�စ���င� �န�ခ� �န�

အ��ဖြဖင�� ၂၈၁၆ �န�၊ �န�ဖ���အ�� ဖြဖင�� US$ ၀.၅၇၁ သန��သ�����'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 104 -

၁၄၇။ ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� သစ�ရေ��ကဏဍမ� �င���:

န��င�သည���မ�ဏာမ�� US$ ၅၁၆.၇၆ သန��ဖြဖစ��'သည�။ ၄င����: အနက� ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ�� US$ ၂၃.၈၇၁ သန�� �န�ဖ��� ဖြဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��မ��

၄.၆၁% ဖြဖစ��'သည�။ အမ���ဆ����င���: ရေသ� ��: က�န�မ���မ�� သစ�မ�လ���၊ ကqန��

သစ�လ��� ��: ဖြဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: သစ�မ�လ����င���: ခမ8မ�� US$ ၁၆.၆၉၇

သန��ဖြဖစ�ပြး���၊ �စ�န��င�င�လ����င���: မ�� US$ ၁၉၄.၂၂သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ�သဖြဖင��

ရ�ခ��င�န�>န��အ��ဖြဖင�� ၈.၅၀%���ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ �'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: ကqန��

သစ�လ��� �င���: ခမ8မ�� US$ ၆.၉၉၇ သန��ဖြဖစ�ပြး���၊ �စ�န��င�င�လ����င���: မ�� US$

၂၀၃.၆၈ သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��အ��ဖြ�ဖင�� ၃.၄၄% ��� ရေ�6က�င�� ရေ�"���

ရ�'သည�။

၁၄၈။ ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� ရေရလ���ငန��ကဏဍမ� �င�

��: န��င�သည�� �မ�ဏာမ�� US$ ၄၆၄.၂၈သန�� ဖြဖစ��'သည�။ ၄င����: အနက� ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�သ�: �င���: ခမ8မ�� US$ ၃.၅၈၃ သန���န�ဖ��� ဖြဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၀.၇၇%

ဖြဖစ��'သည�။ အမ���ဆ����င���: ရေသ� ��: က�န�မ���မ�� ��ဇ�န�န�င�� င'���: ဖြဖြဖစ� �'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: ��ဇ�န� �င���: ခမ8မ�� US$ ၁.၄၅၅ သန��ဖြဖစ�ပြး���၊ �စ�န��င�င�လ����င���:

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 105 -

မ�� US$ ၁၀၂.၈၂ သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��အ��ဖြဖင�� ၁.၄၂% ���ရေ6က�င��

ရေ�"���ရ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င� သ�: င'��င���: ခမ8မ�� US$ ၁.၁၃၃သန��ဖြဖစ�ပြး���၊

�စ�န��င�င�လ����င���: မ�� US$ ၂၆၄.၆သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��အ��ဖြဖင��

၀.၄၃% ���ရေ6က�င��ရေ�"���ရ�'သည�။

သ�င�က�န�

၁၄၉။ ဖြမန�မ��စ�န��င�င�လ���သ�: ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� သ�င��က�န��င�

သ�င��မ8�မ�ဏာမ�� US$ ၄၅၄၃.၄၅ သန��ဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8

မ�� US$ ၁၉.၆၅သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၀.၄၃% ဖြဖစ��'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� အဓ�က�င�သ�င��သည���စ]ည��မ���မ�� �လ��စ�စ� က�န�6ကမ��

�စ]ည��မ���၊ ရေဆ�၀'��စ]ည��မ���၊ ခ�ည�ထည� �စ]ည��မ���၊ ��ယ�န�င��ကq��မ���၊

ဓ'�� ရေဖြ�မ6သဇ� မ���၊���န����စကv \မ���၊ က�န�ထ��� စကv \မ��� စသည���: ဖြဖြဖစ��'သည�။

၁၅၀။ ဖြမန�မ��စ�န��င�င�လ���သ�: ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8

က�န��စ]ည��မ��� �င�သ�င��န��င�သည�� �မ�ဏာမ�� US$ ၁၈၂၄.၃၉သန�� ဖြဖစ��'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8မ�� US$ ၆.၂၃၂သန�� �န�ဖ���ဖြဖစ��'သည�။ ရ�ခ��င�န�>န��

မ�� ၀.၃၄%ဖြဖစ��'သည�။ အမ���ဆ����င�သ�င��ရေသ� သ�င��က�န� မ���မ�� သ�န�င��သ�မဏာ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 106 -

ရေဆ�က�လ���ရေရ��စ]ည��၊ �လ��စ�စ�က�န�6ကမ���စ]ည��မ���၊ သ�န�င�� သ�မဏာ��စ]ည��

မ���၊ ��ယ�န�င�� ကq��မ���န�င�� ရေဆ�၀'��စ]ည��မ���စသည���: ဖြဖြဖစ��'သည�။

၁၅၁။ ဖြ�မန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ဘဏဍ�န�စ� အ��င�� သ�န�င��သမဏာ�

ရေဆ�က�လ���ရေရ��စ]ည�� �င�သ�င��မ8မ�� US$ ၂၀၇.၉၆သန�� ဖြဖစ�ပြး���၊ ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8မ�� US$ ၂.၅၈သန�� �န�ဖ���သ�ဖြဖစ� သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��မ��

၁.၂၄% ����'သည�။

၁၅၂။ ဖြ�မန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� �လ��စ�စ�က�န�6ကမ��

�စ]ည���င�သ�င��မ8မ�� US$ ၁၄၉.၃၆သန�� ဖြဖစ�ပြး���၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8မ��

US$ ၁.၃၄၇သန�� �န�ဖ���သ�ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န�� မ�� ၀.၉၀% ����'သည�။

၁၅၃။ ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� သ�န�င�� သ�မဏာ��စ]ည��

�င�သ�င��မ8မ�� US$ ၇၂.၄၅သန�� ဖြဖစ�ပြး���၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8မ�� US$

၁.၀၁၉ သန�� �န�ဖ���သ�ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န��မ�� ၂.၀၁% ����'သည�။

၁၅၄။ ဖြ�မန�မ�န��င�င�၏ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ဘဏဍ�န�စ�အ��င�� ရေဆ�၀'��စ]ည��မ���

�င�သ�င��မ8မ�� US$ ၁၃၀.၂၁ သန��ဖြဖစ�ပြး���၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� �င�သ�င��မ8မ�� US$

၁.၇၅၅သန�� �န�ဖ���သ�ဖြဖစ�သဖြဖင�� ရ�ခ��င�န�>န�� မ�� ၁.၃၄%����'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 107 -

န�စ�န��င�င�က�န�သ�ယ�မ;ပါမ#ဏ

၁၅၅။ ဘာဏဍ#န�စ� ပါ�*က�န� သ�င�က�န�စ�စ�ရေးပါ�င�က�န�သ�ယ�မ;က�န�သ�ယ�မ;

ပါမ#ဏ ပါ��ရေးင�/လ��ရေးင�

၂၀၀၆-၂၀၀၇ ၅၈.၂၂၆ ၁၂.၈၇၉ ၇၁.၁၀၅ (+) ၄၅.၃၄၇

၂၀၀၇-၂၀၀၈ ၈၀.၁၉၂ ၁၇.၅၁၅ ၉၇.၇၀၇ (+) ၆၂.၆၇၇

၂၀၀၈-၂၀၀၉ ၃၉.၅၅၆ ၁၉.၆၅၀ ၅၉.၂၀၆ (+) ၁၉.၉၀၆

၂၀၀၉-၂၀၁၀ ၄၀.၆၅၃ ၁၉.၃၂၀ ၅၉.၉၇၃ (+) ၂၁.၃၃၃

(��ဇင�ဘ�လထ�)

မြ=မန�မ#န��င�င�တ�င� ဗ�ယက�နမ�၏ �င�န��မြမ@'ပါ�န��မ;

၁၅၆။ ဖြမန�မ�န��င�င���င� န��င�င�ဖြခ��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8 စ�စ�ရေ�'င��မ�� ၂၀၀၈ ခ�န�စ�

��ဇင�ဘ�လက�န�ထ� အရေမရ�ကန� ရေ�2လ� ၁၅၇၀၆.၇၈၅ သန������'သည�။ ယင��

အနက� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� လ���ငန��န�စ�ခ�အ��က� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၂၃.၆၄၉

သန��ဖ��� ရင��န���ဖြမN>��န��ထ��ပြး��� အဆင�� ၂၁��င� �ည����ရေန�'သည�။ သ�ဟ��ဠ�စ��က��� �>�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 108 -

ထ���လ���မ8လ���ငန��ရေက��ဖ�၊ လက�ဖက�၊ ရ�ဘ� စ��က��� �>�ထ���လ���မ8လ���ငန��မ���

��င�ဖြမန�မ�န��င�င�၌ရင��န���ဖြမN��န��မ8 မ���ဖြ�>လ���လ�� ရေ6က�င��သ����ရ�'သည�။

ဗ�ယက�နမ�-မြမန�မ#က�န�သ�ယ�မ;တ��မြမ@င��ရေး�ပါ�ရေးပါ�င�ရေး5#င���က�န��င��န�ကြးက�'ပါမ�

မြခင�

၁၅၇။ ဗ�ယက�နမ�စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�နမ� က��ယ�စ��လ�ယ�မ���န�င��

ဖြမန�မ�န��င�င�စ������ရေရ� န�င�� က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�နမ� က��ယ�စ��လ�ယ�

မ���အ6က�� ရေ�"ဆ��ရေဆ��ရေန����#�စ�ရ��က�� ၂၅-၂-၀၉ ရက�ရေန �� ၌��င�

လည��ရေက�င��၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�န၊ ����ယ၀န�

ကြက�� Mr. Nguyen Thanh Bien န�င�� ဖြမန�မ��စ������ရေရ�လ���ငန����င�မ���အ6က��

ရေ�"ဆ��ရေဆ��ရေန��မ8 �စ�ရ��အ�� ၂၇-၂-၀၉ ရက�ရေန �တ��င� လည��ရေက�င�� အသ��သ��

ဖြ�>လ���က�င���ခ#�ပြး��� ရေဆ��ရေန����#မ���သ�: န�စ� န��င�င�က�မmဏာ� (၅၀)ခန ��မ� က��ယ�စ��လ�ယ�

မ��� �က�ရေရ�က�ခ#�ပြး��� ရေဆ��ရေန����#မ���၏ ရည�ရ�ယ�ခ�က�မ�� -အ�ဆ�ယ�အဖ"#၀င�န�စ�

န��င�င�၏ စ������ရေရ�ဆက�ဆ�ရေရ� ���မ�� ����ဖြမNင��န��င�ရန� ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

၁၅၈။ ၂၇-၂-၂၀၀၉ရက�ရေန �ကက�င���ဖြ�>လ���ခ#�ရေသ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�င��

က�န�သ�ယ�ရေရ� ၀န�ကြက��ဌ�န၊ ����ယ၀န�ကြက��န�င�� ဖြ� မန�မ��စ������ရေရ�လ���ငန����င�မ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 109 -

အ6က�� ရေ�"ဆ��ရေဆ��ရေန��ရ���င� ဖြ� မန�မ�န��င�င�န�င�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င� အ6က��

က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င�� စ������ရေရ��.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က�မ8သည� စ�မ��ရည�က�န� ရေဆ�င�ရ�က�

န��င�ဖြခင�� မ���သည�က�� ရေ�"���ရရေ6က�င��၊ ထ�: ရေ6က�င�� န�စ�န��င�င�အစ���ရန�င�� လ���ငန����င�

မ��� အရေနဖြဖင�� ကြက�>��မ��ရေဆ�င�ရ�က�သင���'ရေ6က�င�� န�စ�န��င�င�အဖြ�န�အလ�န�

က�န�သ�ယ�မ8�န�ဖ���သည� ၂၀၀၈ ခ�န�စ�၌ အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁၀၈ သန�����ခ#�ပြး��� လ�န�ခ#�

သည�� ၁၀န�စ�အ��င��အဖြမင��ဆ���အ ရေဖြ�ခအရေနသ�: ရေရ�က����ခ#�ဖြခင��ဖြဖစ�ရေ6က�င��၊

ယမန�န�စ�န�င�� န�>�င��စ�လ�င� ၁၁%အထ� �����က� ခ#�ရေ6က�င��၊ အဆ���'အ ရေဖြ�ခ အရေန

သည� ကမ7�� စ������ရေရ� က�ဆင��မ8န�င�� ဆန ��က�င�ဘက� ရလ��ရ���ဖြခင�� �င�

ဖြဖစ�ရေ6က�င��၊ ဗ�ယက�နမ�န��င�င� စက�မ8န�င�� က�န�သ�ယ�ရေရ� ၀န�ကြက��ဌ�န၊ ����ယ၀န�ကြက��မ�

ရေဆ��ရေန��ရေဖြ��6က��ခ#� သည�က�� သ����ရ�'သည�။ ထ�: အဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊ စက�မ8န�

င�� က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ကြက��ဌ�န၊ ����ယ၀န�ကြက��သည� န�စ�န��င�င�က�န�သ�ယ�မ8 အက� �>����စ��

ဖြဖင�� ���မ��န��က��စ�� ရေဆ�င�ရ�က�န��င� ရေရ�အ��က� စ������ရေရ����စ�န�င�� က�န��စ]ည��

ဖလ�ယ�မ8 ဆ��င�ရ� �.ည�မ8အ ရေဖြ�ခအရေနမ���က��လည�� ညN�န�>�င��ရေဆ��ရေန�� ခ#�ရေ6က�င��

သ����ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 110 -

၁၅၉။ ထ�: အ�. ဗ�ယက�နပြးမ�မန�မ��က�န�သ�ယ�ရေရ��.���# ရေက��မ��ညN�န�>�င��အစည��

အ ရေ�၀�အ�� အဆ���'ရေန � ��င��င� က�င���ခ#� ရ� န�စ�န��င�င���၀န����သ.မ���သည�

က�န�သ�ယ�ရေရ�ဖလ�ယ�မ8 အခ�င��အလမ��မ���န�င�� နည��လမ��မ���၊ အ���ခ�>��ရေရ�ဆ��င�ရ�

လ���ငန��စဥ�မ���လ�ယ�က.ရ�� ���င��ရေစရေရ�၊ ရေင�ရေ��ရေခ�မ8ဆ��င�ရ�၊ သယ�ယ. ��: ရေဆ�င�

ရေရ�ဆ��င�ရ�၊ အ�မခ�က�စ]ရ��ဆ��င�ရ�န�င�� အဖြခ��က�န�သ�ယ�ရေရ�၀န�ရေဆ�င�မ8ဆ��င�ရ�

က�စ]ရ��မ���အ�� ညN�န�>�င�� ရေဆ��ရေန��ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ ယင��အစည��အ ရေ�၀�

��င� ဖြ�မန�မ�က��ယ�စ��လ�ယ� အဖ"#ရေခ'င��ရေဆ�င�၊ စ������ရေရ�န�င�� က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�

ရေရ�လ8������မ8မ��� ����ဖြ�မ�င��ရေဆ�င�ရ�က�ရန� လ��အ��ရေ6က�င�� စသည�� က�စ]ရ��မ���က��

ရေဆ��ရေန��ရေဖြ��6က��ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

၁၆၀။ ယင��န�င�� ဆက�စ��၍ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ ရေဖရေဖ��၀'ရ�လ ၂၆ရက�ရေန �က ဟ��ခ� �မင��

ပြးမ�B၌ က�င��� ဖြ�>လ��� ခ#�ရေသ� ဖြ� မန�မ�-ဗ�ယက�နမ� စ������ရေရ�လ���ငန����င�မ���

ရေ�"ဆ��ရေဆ��ရေန����#��င� ဖြ� မန�မ�စ������ရေရ�လ���ငန����င��စ�ဦး�က ဖြမန�မ�စ������ရေရ�

လ���ငန����င�မ���အရေနဖြဖင�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရေစ��က�က�န�င�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8

အရင��အဖြမစ� မ���အရေ�2အထ.�စ���၀င�စ��လ�က����ရေ6က�င�� ရေဖြ��6က��ခ#�သည�က��

သ����ရ�'သည�။ ယင��ရေဆ�ရေန����#အပြး��� ဖြ��ည�ရေထ�င�စ� ဖြ�မန�မ�န��င�င�က�န�သည�မ���န�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 111 -

င�� စက�မ8လက�မ8 လ���ငန����င�မ���အသင�� ��ဥကv ဌမ� ဗ�ယက�နမ� စ������ရေရ� လ���ငန��

��င�မ���အရေနဖြဖင�� ဖြ�ည�ရေထ�င�စ�ဖြမန�မ�န��င�င���င� ရေဖြမယ�လ���ငန��၊ စ�မ��အင�၊

သ�f >��င��န�င�� ခရ��သ��� လ���ငန�� ကဏဍ��: ခ��င� လ�ရေရ�က�ရင��န���ဖြမ>��န��ရန� ဖ���

ရေခ2ခ#� ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

ရေး2� 3အလ#အလ#ရေးက#င�မ&#

၁၆၁။ ဖြ�မန�မ�န��င�င�၏ လယ�ယ�ကဏဍ၊ သစ�ရေ��ကဏဍ၊ ရေရလ���ငန��ကဏဍစသ

ည��က�န�စည� က�န�သ�ယ�မ8 ဆ��င�ရ�အလ��အလ�မ��� က��ရေလ�လ�6ကည���'က FAO

စ�ရင��မ���အရ ၂၀၀၇ ခ�န�စ���င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရေဖြ��င�� �င�သ�င��မ8မ�� �န�ခ� �န�

၅.၃သ�န��၊ �န�ဖ���အ��ဖြ�ဖင�� US$ ၁၂၉သန��ဖ��� �င�သ�င�� ထ��ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'

သည�။ သ�: �'၍ ဖြမန�မ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: ယခ�ထက� ရေဖြ���င��က�� ����

ခ� #a�င���: န��င�မည�� အလ�� အလ�မ������ရေ6က�င�� သ���သ��ရ�'သည�။ FAO စ�ရင��

မ���အရ ဗ�ယက�နမ� န��င�င� အရေနဖြဖင�� ကqန��သစ�လ���က�� ဖြ� �ည��မ�� �င�သ�င��မ8မ��

၂၀၀၇ ခ�န�စ���င� US$ ၅၄ သန��ဖ��� ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ရေလ�လ�ရေ�"���ရသဖြဖင�� ကqန��

သစ�လ����င���: ဖြဖြခင��သ�မက ဖြ�မန�မ�န��င�င���င� �ရ�ရေဘ�ဂျစက�ရ���ည� ရေဆ�က� ပြး���

က�န�ရေခ�� ဖြ�>လ���က� ����ခ� # �� �င���: န��င�ရေရ� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�န��င�မည��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 112 -

အလ��အလ� ���ရေ6က�င�� သ���သ�� ရ�'သည�။ အ�ဆ�ယ� အဖ"#၀င�မ��� အရေနဖြဖင��

AFTA အစ�အစဥ�အရ အ�ဆ�ယ� Product အဖြဖစ� သ��မ��� န��င�မည�ဖြဖစ�ရ� အ�ဆ�

ယ�န��င�င�မ��� သ�: လည�� ရေက�င��၊ အ�ဆ�ယ� ရေဆ��ရေန��ဖက�န��င�င�မ��� ဖြ�ဖစ� ရေသ� အ�

ဆ�ယ�-�ရ���၊ အ�ဆ�ယ�-က��ရ��ယ��၊ အ�ဆ�ယ�-ဂျ��န� FTA မ���အရ အခ�န�

ရေလ[��ရေ�' � သက�သ� ခ�င�� မ���ရ���န��င� မည�ဖြဖစ� သဖြဖင�� အလ��အလ�ရေက�င��ရေသ�

ကဏဍ�စ�ရ��အဖြဖစ� သ���သ��ရ�'သည�။ ထ�: အဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� နည���ည�မ���

က�� ရယ.န��င�ဖြခင��၊ မ�မ�န��င�င�အ��င�� စက�ရ�� �ည�ရေထ�င��'က အလ���အက��င�အခ�င��အ

လမ��မ��� ��င��လန��လ�မည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ���သ��ရ����'သည�။

၁၆၂။ ITC စ�ရင��မ���အရ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရေရထ�က��စ]ည�� (Fisheries)

�င���: ခမ8သည� Top Ten စ�ရင��ဝင�၊ အမ���ဆ��� �င���: သည�� က�န�စည�ဖြဖစ��'သည�။

သ�: �'၍ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: ရေရထ�က� �စ]ည�� ���မ������ခ� #a �င���: န��င�မည��အလ��အလ�

နည���'�ရေ6က�င�� သ���သ��ရ�'သည�။ သ�: ရ���င� အရေအ�ခန�� စက�ရ���ည�ရေဆ�က�

ဖြခင��၊ နည���ည��.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင��၊ င'���ဇ�န� (Processed

Food)ထ���လ��� ဖြခင�� မ���က�� �.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က�န��င�ရန� အလ��အလ�မ������

မည� ဟ� သ���သ��ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 113 -

၁၆၃။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� ဖြမန�မ�န��င�င�၏ �င�သ�င��မ8မ���မ�� �စ�န��င�င�လ����င�သ�င��

မ8မ���၏ ၁.၂ %ဝန�� က�င�ခန �� သ����ရေနရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။ ရေယဘ�ယ�အ��ဖြဖ

င�� ဗ�ယက�နမ��စ]ည��မ���မ�� အရည�အရေသ�� ရေက�င��မ�န�ဖြခင��။ ရေစ��န�>န��သင���င��

ဖြခင��မ������ရေသ��လည�� မ�မ�န��င�င�မ� ၀ယ�ယ.သ.မ���၊ စ��သ���သ.မ���အ6က�� သ����မ8

နည��ပြး���၊ က�န� �င�သ�င�� သ.မ���အရေနဖြဖင��လည�� လ���ငန����င�အခ�င��ခ�င��

အဆက�အသ�ယ�အ��နည�� ဖြခင��၊ ဘဏာ�ရေင�လT#စနစ� (Backing Arrangement)မ���

ဖြခင��၊ ���က�ရ��က�ရေလယ�ဥ�၊ သ ရေ�ဘZ�မ���ဖြခင����: ရေ6က�င��လည�� က�န�သ�ယ�မ8

�မ�ဏာနည���'�ရေနဖြခင��ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ���သ��ရ�'သည�။ ဘဏာ�န�င�� ��: ရေဆ�င�ရေရ�

ကဏဍမ��� န�စ�န��င�င�အ6က�� ရေက�င��မ�န� �'က က�န�သ�ယ�မ8ဆ��င�ရ� အလ��အလ�မ���

�����က�လ�မည�ဟ� ရေလ�လ� သ����ရ�'သည�။

၁၆၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�န�င�� ဝန�ရေဆ�င�မ8ကဏဍဆ��င�ရ�မ�����င� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�

န��င�မည��အလ�� အလ�အရေန ဖြဖင�� ဆက�သ�ယ�ရေရ�န�င�� ICT နည���ည�ဆ��င�ရ�မ���က��

ရ�န����ဆ��င�ဘ� စ�������င� �.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က�န��င�မည�� အလ��အလ�မ������

�'သည�။ ဖြမန�မ�န��င�င�၏ ဆက�သ�ယ�ရေရ�ဝန�ကြက�� ဌ�နန�င�� ဗ�ယက�နမ� န��င�င��� � VIETEL

န�င�� ဖ��င�ဘ�ရေကဘယ�ခ� ���ဆက�ဖြခင��န�င�� VMPT က�မXဏာ�န�င�� ဝမ����-��ခ� �လ���-မ��o �

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 114 -

လ�ဆက�ရေ6က�င�� ဆက�သ�ယ�ရေရ� မ���က�� ရေဆ�င�ရ�က�ရန� လက�မ���ရေရ�ထ���

ရေဆ�င�ရ�က� ထ��ပြး���ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ Internation Roaming စ��လ�ဥ��၍

�.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�ရန� ဖြမန�မ�� ဆက�သ�ယ�ရေရ�လ���ငန��န�င�� VIETEL က�မXဏာ���:

ညN�န�>�င��ဆ#ဖြဖစ�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ ဖြမန�မ�န��င�င� အရေနဖြဖင�� အ�ဆ�ယ���င�

Telecommunication ကဏဍဆ��င�ရ� ၀န�ရေဆ�င�မ8က�� ရေဖြ�ဖရေလ���မ8မ��� က�� က

ဝ��မ��� အဆင��ဆင��ရေဖြဖရေလ���ရေ��ပြး���ဖြဖစ�ရ� အ�ဆ�ယ�န��င�င� �စ�န��င�င�ဖြဖစ�ရေသ�

ဗ�ယက�နမ� အရေနဖြဖင�� ဤကဏဍ��င� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�န��င�မည�� အလ��အလ�မ���

���ရေနရေ6က�င�� ရေလ�လ� သ����ရ�'သည�။

၁၆၅။ က�န�သ�ယ�မ8ဖြမNင���င�ရန�အ��က� ဘဏာ�လ���ငန��ဆ��င�ရ� ဝန�ရေဆ�င�မ8ကဏဍ

(Banking Services) မ�� အရေရ��'ရေသ� ကဏဍ�စ�ခ�ဖြဖစ��'သည�။ ဖြမန�မ�န��င�င�

��င� ၁၉၈၈ ခ�န�စ�မ� ၂၀၀၃ ခ�န�စ� ၀န��က�င�အထ� ဖြ�ည���င�� ��ဂျHလ�ကဘဏာ�မ���ဖ�င���

လ�စ�ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင��၊ ဖြ�ည��ဘဏာ�မ���၏ က��ယ�စ��လ�ယ�ခ�#ရ��မ��� ဖ�င��လ�စ�ဖြခင��မ���

က�� ခ�င��ဖြ�> ခ#�ရေသ��လည��၊ အရေ6က�င��အမ� �>�မ� �>�ရေ6က�င�� ဆက�လက� ခ�င��ဖြ�>ဖြခင��မ���ခ#�

�'။ ယခ� အခ' ဗ�ယက�နမ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� ဖြမန�မ�န��င�င���င� ဘဏာ�က��ယ�စ��လ�ယ�ရ�� �ခ�#

ဖ�င��လ�စ�လ��ရေ6က�င�� သ����ရ�'သ ဖြဖင�� ဤဘဏာ�လ���ငန��ဝန�ရေဆ�င�မ8 ကဏဍ��င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 115 -

�.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က� န��င�မည��အလ��အလ����ရေ6က�င�� သ���သ�� ရ����'သည�။

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� ဘဏာ�က��ယ�စ��လ�ယ�ရ�� � (Representative Office)ဖ�င��လ�စ�

ရေဆ�င�ရ�က� ဖြခင��ဖြဖင�� န�စ�န��င�င�အ6က��ဘဏာ�လ���ငန�� ဆ��င�ရ�မ��� ���မ��လ�ယ�က.စ��

ရေဆ�င�ရ�က�န��င�မည�ဖြဖစ�သဖြဖင�� က�န�သ�ယ�မ8ဆ��င�ရ� ရေင�ရေ��ရေင�ယ.လ���ငန��မ��� ���မ��

အဆင� ရေဖြ�� ရေခ��ရေမ"လ�မည�ဖြဖစ��'သည�။ သ�: ဖြဖြဖစ��'၍ Banking and Financial

Services ��င� �.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က� န��င�မည��အလ��အလ�မ������ရေ6က�င��

သ���သ��ရ�'သည�။

၁၆၆။ က�န�သ�ယ�မ8ဖြမNင���င�ရေရ�အ��က� အရေရ��'ရေသ� အဖြခ��ကဏဍ�စ�ရ��မ��

��: ရေဆ�င�ရေရ�ဝန�ရေဆ�င� မ8 ကဏဍဖြဖစ��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�န�င�� Shipping

Services �င�လယ�ရေရရေ6က�င����: ရေဆ�င�ရေရ� �.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင��ဖြဖင��

က�န�စည�သယ�ယ.��: ရေဆ�င�ဖြခင��မ��� ���မ��အဆင� ရေဖြ��လ�မည�ဖြဖစ�ပြး���၊ က�န�သ�ယ�မ8 ဖြမN

င���င� ရေရ�အ��က� အရေထ�က�အက.ဖြဖစ�န��င�မည�ဖြဖစ��'သည�။ ထ�: ဖြဖြ�င� ဗ�ယက�နမ�

န��င�င�အရေနဖြဖင�� ���က�ရ��က�ရေလရေ6က�င�� �� �သန��ဖြခင��က��လည�� စ����'၀င�စ��လ�က����

ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� ဖြမန�မ�န��င�င� သ�: ခရ��သ��� ရ���င�

ဘန�ရေက�က�(သ�: )စင�က��. မ��စ� ဆင��လ�ရေရ�က�ရသဖြဖင��ခရ��သ���လ� စရ���မ��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 116 -

အဖြခ��အ�မ�န��ခ�င�� န��င�င� မ���န�င�� ယ�ဥ�လ[င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ��မ���အ��က� စရ���

���လ[က����သည��အဖြ�င� က�န��စ]ည��မ���အ�� ရေလရေ6က�င�� မ� �င�သ�င���င���: ရန�

အခက�အခ# �စ�ခ� ဖြဖစ�လ[က����သဖြဖင�� ဖြမန�မ�န��င�င�သ�: ���က�ရ��က�ရေလရေ6က�င��

�� �သန��ရေဖြ��ဆ�# ရန�ညN>�န�>�င��စ�စဥ�လ[က�����'သည�။ န�စ�န��င�င�အ6က�� ရေလရေ6က�င��

သ���လ�မ8 လ�ယ�က.ရေခ��ရေမ"လ�လ[င� ဖြမန�မ�� ခရ��သ���လ���ငန�����မ�������က�လ�န��င�

သည��အဖြ�င� န�စ�န��င�င�ရေလရေ6က�င��က�န�သ�ယ�မ8မ�� ���မ�������က�လ� မည�မ�� အမ�န�

ဖြဖစ� �'သည�။ ဗ�ယက�နမ� ရေလရေ6က�င��လ��င����င�ရေလယ�ဥ� စ�စ�ရေ�'င�� (၅၇) စ��ခန ���� �

ပြး���ရေလယ�ဥ�စ��ရေရ ����ဖြမNင��ရန� စ�စဥ�လ[က�����'သည�။ ဗ�ယက�နမ�ရေလရေ6က�င��

လ��င��၏ အဖြမ��သ������န�စ����မ�� အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရ� ခရ��သည�မ��� ထ�မ� ရ���ရေ6က�င��

သ����ရ�'သည�။

၁၆၇။ ဗ�ယက�နမ�-ဖြမန�မ� ���က�ရ��က�ရေလရေ6က�င��လ��င��ရေဖြ��ဆ�#ဖြခင��အ��ဖြဖင��

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သ�: လ�ရေရ�က� ရေသ� ခရ��သည�မ��� န��င�င�ဖြခ�� ရင��န���ဖြမN��န��မ8

မ���သည� ဖြမန�မ�န��င�င� သ�: လ� ရေရ�က�လည����ရေလ� လ� 6ကည��မဘရ8 န��င�ပြး��� ခရ��သ���

လ���ငန��မ���အဖြ�င� ရင��န���ဖြမN��န��န��င�မ8 အခ�င��အလမ��မ���အ��ရေလ�လ�သ����ရဖြခင��

အ�� ဖြဖင��ရေ�သ��င�� လ���အ��ခ သက�သ�ရေသ� ဖြမန�မ�န��င�င���င� ရင��န���ဖြမN�� န��မ8

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 117 -

ဖြ�>လ���ရန� စ����'ဝင�စ�� မ8 ���လ�န��င��'သည�။ ထ�: အဖြ�င�ရေလရေ6က�င��မ� က�န�သ�ယ�မ8

ဖြ�>န��င�ရေသ� က�န��စ]ည��မ���အ�� ���က�ရ��က� �င���: /�င�သ�င��မ8 ဖြ�>ဖြခင��ဖြဖင��

အခ� �န�က�န� သက�သ�ဖြခင�� အက� �>� ရေက��ဇ.�က�� ရ���မည�ဖြဖစ��'သည�။ ACMECS န�င��

GMS အဖ"#၀င� န��င�င�မ���အ��င�� Four Counties one destination အစ�အစဥ�

မ���အရ ကမ7�လ�ည��ခရ��သ���မ���အ�� ဆ�# ရေဆ�င�န��င�မည�ဖြဖစ��'သဖြဖင�� ဗ�ယက�နမ�

ရေလရေ6က�င��လ��င��မ� ����ခ� #a �� �သန��ဖြခင�� အဖြဖစ� ရန�က�န�-ဟန��>င�� ခရ��စဥ�က��

၂၀၁၀ခ�န�စ� မ��လ (၂) ရက�ရေန �ကစ�င� ရေဖြ��ဆ�#န��င�ခ#��'သည�။ ဖြ� မန�မ��

ရေလရေ6က�င�� န�င��လည�� ဖက�စ���� �သန��၍ ခရ��စဥ�သစ�မ��� ����ခ� #aဖြခင��ရေဆ�င�ရ�က�

န��င�မည�� အလ��အလ�မ���စ�� ���ရေ6က�င�� သ���သ�� �ပြးင��အ���'သည�။

၁၆၈။ �ဖန� ဗ�ယက�နမ�-ဖြ�မန�မ� က�န�သ�ယ�မ8အရေနအထ��က�� အက#ဖြဖ��ရ���င�

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ဖြ� မန�မ�န��င�င�သ�: အဓ�က�င�သ�င��ရေသ� ဖြ� �ည��န��င�င�မ���

အနက� အဆင��(၁၆)��င� ���ရေနပြး��� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�မ� က�န��စ]ည�� ၀ယ�ယ.မ8��င� ဖြ�မန�

မ�န��င�င�သည� အဆင�� (၁၁)��င����ရေ6က�င�� ရေလ�လ�သ����ရ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�

၏ က�မXဏာ�အ���စ�ကြက��မ���ဖြဖစ�သည�� Petro Vietnam န�င�� Viettel က�မXဏာ�

မ���သည� ဖြမန�မ�န��င�င�ရေစ��က�က���င� စ������ရေရ�လ���ငန��မ��� စ�င�၀င�ရေရ�က�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 118 -

လ���က��င�လ�က����သည��အ�. ၂၀၀၈ ခ�န�စ�၊ ဗ�ယက�နမ�- ဖြ� မန�မ� အဖြ�န� အလ�န�

က�န�သ�ယ�မ8�န�ဖ���သည� ၂၀၀၇ ခ�န�စ�ထက� (၁၁%)���မ�� �����က� ခ#�ပြး��� �န�ဖ���အ��

ဖြဖင�� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁၀၈.၂ သန��အထ� �����က�ရ���ခ#�ရေ6က�င�� သ����ရ�'သည�။

၁၆၉။ သ�: ရေသ��လည�� ၂၀၀၉ ခ�န�စ� �ထမန�စ�လ���အ��င�� န�စ�န��င�င�

အဖြ�န�အလ�န� က�န�သ�ယ�မ8 �မ�ဏာသည� အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၅.၇ သန��အထ�သ� ���

ခ#�ပြး��� ယမန�န�စ�အလ���.က�လန�င�� န�>�င��ယ�ဥ��'က ၇၆.၂ ရ�ခ��င�န�>န��က�ဆင��သ���

သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။ ယင��သ�: က�ဆင��သ���ရြရခင�� အဓ�က အရေ6က�င��ရင�

အရင��ခ�မ�� ကမ7��စ������ရေရ�အက���အ�ည�� မ���၏ ဂျယက�ရ��က�ခ��မ8ရေ6က�င��ဖြဖစ�

ပြး��� လက���� အရေနအထ����င� န�စ�န��င�င� စ������ရေရ�အရင��အဖြမစ�မ���အ�� စ�မ��အ��ဖြ�

�ည�� အသ��� ခ�ရေဆ�င�ရ�က�န��ပြးင�ခင�� မ���ရေသ�ဘ#၊ အထ.�သဖြဖင�� စ��က��� �>�ရေရ�၊

သစ�ရေ��ကဏဍ၊ အ၀��အထည�န�င�� အထည�လ���၊ အ�လက�ထရေရ�နစ�၊ လ[��စစ�

�စ]ည��မ��� ရေဆ�၀'�န�င�� ရေဆ�ရ��ရေဆ�ခန��သ��� က�ရ�ယ�မ���၊ လ.သ���က�န��စ]ည��မ��� စ

သည��ကဏဍ��: ခ��င� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က�မ8 ���မ������ဖြ�မ�င��ရေဆ�င�ရ�က�သ���ရန� လ��အ��

ရေ6က�င�� ယ.ဆ�'သည�။

မြမန�မ#-ဗ�ယမ�နမ� က�န�သ�ယ�မ; 5က�5�ရေး�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 119 -

၁၇၀။ (က) န�စ�န��င�င�သ��မန�ဆက�ဆ�ရေရ� - ၂၈-၅-၁၉၇၅

စ�င�သည��ရေန �

(ခ) န�စ�န��င�င�က�န�သ�ယ�ရေရ�သရေဘ��. - ၁၃-၅-၁၉၉၄(ရန�

က�န�ပြးမ�B)

စ�ခ�>��ခ�>��သည��ရေန �

(ဂျ) န�စ�န��င�င�က�န�သ�ယ�ရေရ��.���#ရေက��မ��ဆ��င�ရ� - ၆-၅-၂၀၀၂

(ရန�က�န�ပြးမ�B)

န��လည�မ8စ�ခqန�လT� လက�မ���ရေရ�ထ���သည��ရေန �

(ဃ) ဖြမန�မ�-ဗ�ယက�နမ� က�န�သ�ယ�ရေရ� - ၇-၁၀-

၂၀၀၂ (ဟန��>င��ပြးမ�B)

�.���#ရေက��မ��အစည��အ ရေ�၀� (�ထမအကြက�မ�)

(င) ဖြ�မန�မ�-ဗ�ယက�နမ� က�န�သ�ယ�ရေရ� - ၂၂-၁၂-

၂၀၀၃ (ရန�က�န�ပြးမ�B)

�.���#ရေက��မ��အစည��အ ရေ�၀� (����ယအကြက�မ�)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 120 -

(စ) ဖြ�မန�မ�-ဗ�ယက�နမ� က�န�သ�ယ�ရေရ� - ၄-၁၁-

၂၀၀၅ (ဟန��>င��ပြးမ�B)

�.���#ရေက��မ��အစည��အ ရေ�၀� (���ယအကြက�မ�)

(ဆ) ဖြ�မန�မ�-ဗ�ယက�နမ� က�န�သ�ယ�ရေရ� - ၁၂-၁-

၂၀၀၇ (ရေနဖြ�ည�ရေ���)

�.���#ရေက��မ��အစည��အ ရေ�၀� (စ���o အကြက�မ�)

(ဇ) ဖြ�မန�မ�-ဗ�ယက�နမ� က�န�သ�ယ�ရေရ� - ၂၇-၂-

၂၀၀၉ (ဟန��>င��ပြးမ�B)

�.���#ရေက��မ��အစည��အ ရေ�၀� (����ယအကြက�မ�)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 121 -

အခန� (၉)

န�ဂး��န�င��သ��သပါ�ခ&က�

အသ��စ��တ�န�င��တ��င�မြပါညး�ဝါင�ရေးင�အခ& �' ရေးတG2� �ခ&က�မ&#

၁၇၁။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ ရရေင�န�င�����င��ဖြ�ည�ဝင�ရေင�အခ� �>� (revenue-to-GDP

ratio) သည� ၁၉၉၈ ခ�န�စ���င� (၁၉.၉) ရ�ခ��င�န�>န�����ခ#�ရ�မ� ၁၉၉၉ခ�န�စ���င�

(၁၈.၃) ရ�ခ��င�န�>န��သ�: က�ဆင��ခ#��'သည�။ ထ�: ရေ6က�င�� ဘဏဍ�ရေရ�လ��ရေင�ဖြ�မ8

(deficit) သည� ၁၉၉၈ ခ�န�စ���င� (၂.၆)ရ�ခ��င�န�>န�����ခ#�ရ�မ� ၁၉၉၉ ခ�န�စ���င�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 122 -

(၂.၈)ရ�ခ��င�န�>န��သ�: �����က�ခ#�သည�။ယင��လ��ရေင�ဖြ�မ8အ��လ���က�� ဖြ�ည��ဇ�စ�ဖြမစ�

မ���မ�ရ���ရေသ� ရေင�ရေ6က�မ���ဖြဖင�� ဖြဖည��ဆည��ခ#�ဖြခင��ဖြဖစ��'သည�။စ�စ�ရေ�'င��ရရေင�

��င�အခ�န�ရရေင�မ���၏�'ဝင�မ8မ�� ၁၉၉၅ ခ�န�စ���င� (၇၉.၄) ရ�ခ��င�န�>န�����ခ#�ရ�မ�

၁၉၉၉ ခ�န�စ���င� (၈၃.၃) ရ�ခ��င�န�>န��သ�: ဖြဖြမင���က�ခ#��'သည�။ အခ�န�မ�ရရေင�အမ���စ�

က�� က�န�သ�ယ�ခ�န�၊ လ���ငန��ခ�န�န�င��ထ��ဆင�������န�ဖ���ခ�န� (VAT) ��: မ� ရေက�က�ခ� ရ���

�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� အ�ဆ�ယ�လ���လ��ရေသ�က�န�သ�ယ�ရေရ�ဆ��င�ရ�

သရေဘ��.ည�ခ�က� (AFTA) အရ က�န�သ�ယ�ခ�န�မ��� ရေက�က�ခ� ဖြခင�� က�� ရေလ[��ခ�

ရေက�က�ခ�လ�က�����'သည�။

၁၇၂။ အသ���စရ���န�င�����င��ဖြ�ည�ဝင�ရေင�အခ� �>� (expenditure-to-GDP ratio)

သည� ၁၉၉၅ ခ�န�စ� ��င� ���င��ဖြ�ည�ဝင�ရေင�၏ (၂၄.၁)ရ�ခ��င�န�>န��မ� ၁၉၉၉��င�

(၂၁.၂) ရ�ခ��င�န�>န��သ�: က�ဆင��ခ#��'သည�။ ဤ��င� သ�မ�န�အသ���စရ��� (current

expenditure ) မ� ရေင�လ���ရေင�ရင��အသ���စရ��� (capital expenditure) သ�:

ရေရT aရေဖြ��င��သ���စ�#မ8မ������ခ#��'သည�။ ၁၉၉၅ ခ�န�စ�မ� ၁၉၉၉ ခ�န�စ���င� သ�မ�န�

အသ���စရ���သည� (၁၈.၆) ရ�ခ��င�န�>န��မ� (၁၃.၃) ရ�ခ��င�န�>န��သ�: က�ဆင��ခ#�

ရေသ��လည�� ရေင�လ���ရေင�ရင�� အသ���စရ���မ�� (၅.၅) ရ�ခ��င�န�>န��မ� (၇.၉) ရ�ခ��င�န�>န��

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 123 -

သ�: ဖြဖြမင���က�ခ#��'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ဘဏဍ�ရေရ�န�င�� ရေင�ရေ6က�ရေ�2လစ�မ���

ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ဖြခင��ရေ6က�င�� အလ�န�အမင��ရေင�ရေ6က�ရေဖ�င����ဖြခင�� ရေလ���နည��

သ���ရေသ��လည�� န��င�င����င� လ���ငန��မ��� ၏န��င�င����င�မဟ���ရေသ�ကဏဍမ�����င�

အသ���စရ��� သ���စ�#မ8အခ� �>�အစ��မ���ဖြ���ရေနရေ6က�င�� ဆန��စစ� ရေ�"���ရ�'သည�။

သ��သပါ�ခ&က�

၁၇၃။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သညး�ရေးအ#က�ရေးဖး$မြပါပါ�အခ&က�မ&#ရေး<က#င�� ရေးအ#င�မြမင�ခ(�

မြခင� မြဖးစ�ရေး<က#င� ရေးလ�လ# ရေးတG2� �� ပါ�သညး�။

(က)အစ���၏လ��က�ရေးလ&#ညး�ရေးထား�2� �ရေးသ#စ�ပါ�#ရေး�မြပါ'မြပါင�ရေးမြပါ#င�လ(မ;မ�

ဝါ�ဒါ၊

(ခ) န��င�င����င�စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အ�� ��ဂျHလ�ကသ�: လT#ရေဖြ��င��လ���က��င�

ခ�င�� ရေ��ဖြခင��၊

(ဂး) အစ���မ�စ������ရေရ�လ���ငန��မ���၏���င�ဆ��င�ခ�င��မ���အ��

အက�အက�ယ�ရေ�=မြခင�၊

(ဃ)က�န�ထ���လ���မ8�����က�ရေရ�အ��က� ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင�မ���

ထ���ရေခ��ဖြခင��၊

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 124 -

(င) န��င�င�မြခ#တ��က�ရ�� က��င�န��မြမ@ပါ�န��မ;က��အ#ရေးပါမြခင�၊

(စ) က�န�သ�ယ�မ;လ8င�မြမန�ရေးခ&#ရေးမGရေးစရေး�အတ�က� 2�င�လင�လ�ယ�က�ရေးသ#

လ�ပါ�ထား��လ�ပါ�နညး�မ&#

ရေးမြပါ#င�လ(ခ&မ�တ�မြခင�၊

(5)န��င�င�သမ&၏စ�တ�ဓါတ�ရေးကင�မ�န�မြခင�၊

အစ���၏လ��က�ရေးလ&#ညး�ရေးထား�2� �ရေးသ#စ�ပါ�#ရေး�မြပါ'မြပါင�ရေးမြပါ#င�လ(မ;မ�ဝါ�ဒါ

၁၇၄။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ရေK�က�က�က��ခ�>��က��င�ရေသ� စ������ရေရ�စနစ�မ�

ရေK�က�က�က�� လ���လ��ခ�င��ဖြ�> ရေသ� စ������ရေရ�စနစ�သ�: ရေဖြ��င��လ#ရေဆ�င�ရ�က�ခ#��#

(ရေဆ�င�ရ�က�လ�က����ရေသ��လည��) သဘ�ဝ သယ�ဇ�� ရ���မ8၊ သဘ�ဝရေဘ�

အနfရ�ယ�မ���၊ နည���ည��င�သ�င��မ8၊ လPအရင��အန����ည�ရေဆ�က�မ8၊ ခ�မ��� ထ��

သည��ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရေရ� ရေ�2လစ�မ���အ�� အမ�န�လ��က�န�က�င��သ���မ8န�င�� အစဥ��

စ��က�အရေက�င� အထည� ရေဖ�� ရေဆ�င�ရ�က�မ8၊ ဖြ�ည��န��င�င� အခ� �B၏စ������ ရေ�ရ�အရ

ဟန �����မ8န�င��က�န�သ�ယ�ရေရ�စ��ဆင��မ8 အဟန ��အ��� နည��ဖြခင��၊ မ���ဖြခင����:ရေး<ကင��

အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအတ��တက�မ;က�� အရေးန�င��အယ�က�မြဖးစ�ရေးစ ခ(�ရေးသ#�လညး� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏စ������ရေရ�

ရေ�2လစ�မ���၊ စ������ရေရ�ရေ�2လစ�မ���က�� အရေက�င�အထည�ရေဖ��သည�� မဟ�ဗ�\ဟ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 125 -

န�င��နည��ဗ�\ဟ�မ���၊ ရေ�2လစ�ရည�မ�န��ခ�က� မ���န�င�� ဥ�ရေ�၊ စည��မ�ဥ��စည��ကမ��

မ���က�� ရေလ�လ�ရ���င� ဗဟ��စ�မ�က�န��ခ� စ������ရေရ�စနစ�က��က�င��သ���သည� ဖြဖစ�ရေစ၊

ရေK�က�က�စ������ရေရ�စနစ�က�� က�င��သ���သည�ဖြဖစ�ရေစ အစ���ရ၏ အခန��ကဏဍသည�

လ�န�စ�� အရေရ�ကြက��ရေ6က�င�� ဦး�စ��သ���သ��ရေ�"���ရ�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏

စ������ရေရ�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>������က�မ8က�� ရေဆ�င�6ကဥ��ရ���င� အဓ�ကက� ရေသ� မကv ရ��

စ������ ရေ�ရ�ရေ�2လစ�ဖြဖစ�သည�� ရေင�ရေ6က� ရေ�2လစ�၊ န��င�င�ဖြခ�� ရေင�လ#လ�ယ�န�>န��

ရေ�2လစ�န�င�� ဘဏဍ�ရေရ� ရေ�2လစ�မ���က�� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ဖြခင��အ��ဖြဖင��

လည��ရေက�င��၊ အခ�န�ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ# ဖြခင�� ရေ�2လစ�၊ ��ဂျHလ�ကသ�: လT#ရေဖြ��င��ဖြခင��

ရေ�2လစ�န�င��ရေက�င��မ�န�ရေသ�လ���ငန��စ�မ�အ���ခ�>��မ8ရေ�2လစ�မ���က�� ဖြ�င�ဆင�

ခ�မ���၍လည��ရေက�င��၊ က�န�သ�ယ�ရေရ�လ���လ��ခ�င��ဖြ�>ရေသ�ရေ�2လစ�၊ ဖြ�ည��

���က�ရ��က�ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က��အ��ရေ��ရေသ�ရေ�2လစ�န�င�� န��င�င�စ�� အဖ"#အစည��မ���န�င��

�.�ရေ�'င�� �'ဝင�ရေဆ�င�ရ�က�သည�� လ���ရေဆ�င�ခ�က�မ��� ဖြဖင��လည��ရေက�င�� စ�င�ခ#�

ဖြခင�� ဖြဖစ��'သည�။

၁၇၅။ အထက��'ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရေရ�မ���က�� IMF, WB န�င�� ADB ��: က#�သ�:

ရေသ� န��င�င�စ��အဖ"#အစည��မ��� (သ�: မဟ���) စက�မ8အရင����င�န��င�င�မ���ထ�မ�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 126 -

အက.အည�မ�'ဘ# ရေဆ�င�ရ�က�ခ#�ဖြခင��ဖြဖစ��'သည�။ အဆ���' ဖြ�>ဖြ�င� ရေဖြ��င��လ#

ရေရ�၏ အက� �>�ဆက�မ���မ�� ၁၉၈၆ ခ�န�စ���င� (၄၇၈)ရ�ခ��င�န�>န�����ခ#�ရေသ�

ရေင�ရေ6က�ရေဖ�င����မ8သည� ၁၉၉၀ ခ�န�စ���င� (၆၇) ရ�ခ��င��န�>န��သ�: က�ဆင��ခ#�ဖြခင��၊

၁၉၈၆ခ�န�စ���င� �န�သန��ရေ�'င�� (၁၈.၄) �န����ခ#�ရေသ� စ��န��ရ�ကO�ထ���လ���မ8

သည� ၁၉၉၅ ခ�န�စ���င� �န�သန��ရေ�'င�� (၂၁.၅)�န�သ�: ဖြမင���က�ခ#�ဖြခင��န�င�� ၁၉၈၇

ခ�န�စ���င� �����က�မ8န�>န�� (၂.၇)ရ�ခ��င�န�>န�����ခ#�ရေသ� ���င��ဖြ�ည�ဝင�ရေင������က�မ8

န�>န��သည� ၁၉၈၉ ခ�န�စ���င� (၇.၁)ရ�ခ��င�န�>န��သ�� �������က�ခ#�ဖြခင����: ဖြဖြဖစ��'သည�။

၁၉၉၂ ခ�န�စ� ဖ"#စည�����အရေဖြခခ�ဥ�ရေ�သစ�က ဖြ�ည���င��၊ ဖြ�ည��လ���ငန����င�မ���

အ�� ��န��အ��န�င��ယ��6ကည�မ8က��ရေ��ဖြခင��န�င�� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ရေရ�အစ�အစဥ�မ���က

GDP က�� ဆက�လက������က�ရေစမည�ဖြဖစ�ရေ6က�င�� ADB က ရေဟ�က�န��ထ���ခ#�

�'သည�။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည�

န��င�င����င�မဟ���ရေသ�ကဏဍ၏ (���င��ဖြ�ည�စ������ရေရ������က�မ8��င�) အထ.�အရေရ�

�'���က�� အသ�အမ���ဖြ�>ခ#�ပြး��� န��င�င�ဖြခ��ရင��န���ဖြမN>��န��သ.မ���က��လည�� အ��ရေ��ခ#�

�'သည�။

န��င�င�ပါ��င�စ�ပါ�#ရေး�လ�ပါ�ငန�မ&#အ# ပါ�ဂးSလ�ကသ�* လT(ရေးမြပါ#င�လ�ပါ�က��င�ခ�င�� ရေးပါမြခင�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 127 -

၁၇၆။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� န��င�င����င�စ������ရေရ�လ���ငန��မ���အ�� ��ဂျHလ�ကသ�:

လT#ရေဖြ��င��လ���က��င�ခ�င�� ရေ��ဖြခင��သည� အစ���ရ၏ ��ဂျHလ�ကဦး�ရေဆ�င�ရေသ� ဖ"�ဖြးပြးဖ�>�မ8

မဟ�ဗ�\ဟ���င� အဓ�ကက�ရေသ�အခ�က��စ�ခ�က� ဖြဖစ��'သည�။ ထ�: အဖြ�င� ���မ��

လ���လ��ရေသ� က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င�� ဖြ�ည��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8ရေ�2လစ�မ���က�� ���မ��က�ယ�

ဖြ�န ��ရေသ� မကv ရ��စ������ရေရ�န�င�� အရေဆ�က�အဦး ဆ��င�ရ� ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#ဖြခင��၊

ရေက�င��မ�န�ရေသ� စ�မ�အ���ခ�>��မ8 ��: ဖြဖြဖင�� ရေ�'င��စ��ဖြခင��၏ အက� �>� �ရ��မ���က��

ရယ.ခ�စ��ခ(��'သည�။ �စ�နည��အ��ဖြဖင�� ရေK�က�က�စ������ရေရ� စနစ�စစ�စစ�က��

သ�လ[င� က�င��သ��� ရေသ�၊ ရေK�က�က�အ��င�� အစ���ရ�'ဝင�မ8မ���ရေသ�န��င�င�ဟ.၍ မ���

ရေ6က�င��၊ အစ���ရ၏ �'ဝင�မ8 အနည��၊ အမ���သ�လ[င�က��ဖြခ���' ရေ6က�င��န�င��

ရေရ�ပြ�မ��စ������ ရေ�ရ�စနစ� (mixed economy) က��သ� က�င��သ���လ�က� ���6က�'

ရေ6က�င�� လTမ��ဖြခ�> ရေလ�လ�မ��'သည�။ ဖြ�ည�သ.���င�ကဏဍက�� အဓ�က မဏဍ�>င�အဖြဖစ�

ထ�����ပြး��� ��ဂျHလ�က ���င�ဆ��င�မ8က�� မ���စ��ခ�င��ဖြ�>ရေ��ဖြခင��အ��ဖြဖင��

���င��ဖြ�ည�၏စ������ရေရ� အဆင��ဆင�� ဖ"� ဖြးပြးဖ�>������က�ရန� ရေဖ��ရေဆ�င�ရေ6က�င�� ရေ�"���

ရ�'သည�။

အစ���မ�စ�ပါ�#ရေး�လ�ပါ�ငန�မ&#၏ပါ��င�5��င�ခ�င��မ&#အ#အက#အက�ယ�ရေးပါမြခင�

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 128 -

၁၇၇။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည�စ������ရေရ�လ���ငန��မ���၏���င�ဆ��င�ခ�င��မ���အ��

အက�အက�ယ�ရေ��န��င�မည�� အဖ"# အစည��မ���န�င�� စည��မ�ဥ��စည��ကမ��မ���အ��

�ည�ရေထ�င�ခ�မ���ရေ��ဖြခင��၊ န��င�င����င�စ������ရေရ�လ���ငန��မ��� အ�� မ�က�န��သ�ရေ��

ဖြခင�� အ��ရေလ[��ခ�ရေ��၍ ��ဂျHလ�ကလ���ငန��မ���အ�� ယ�ဥ�ပြး��>င�န��င�စ�မ�� �����က�

ရေအ�င� ��န��အ�� ရေ��ဖြခင��၊ ရေK�က�က�စ������ရေရ�စနစ�၏အဓ�ရေမ�င��န�င�အ��ဖြဖစ�

ရေသ� ��ဂျHလ�ကကဏဍ အရေဖြခခ��င�ရေစရန� အ��ရေ�� ရေဆ�င�ရ�က�ဖြခင�� စသည�ဖြဖင��

ဖြ�>ဖြ�င�ရေဖြ��င��လ#မ8မ��� ဖြ�>လ���ခ#�ရေ6က�င�� ရေလ�လ� ရေ�"���ရ�'သည�။

က�န�ထား�တ�လ�ပါ�မ;တ��တက�ရေး�အတ�က� ရေးထား#က�ပါ��ရေး�ရေးခ&ရေးင�မ&# ထား�တ�ရေးခ&မြခင�

၁၇၈။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ မ��လ �ထမရက�သ�f ���အထ� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၊

က.�သန��ရေရ�င��၀ယ�ရေရ�ဘဏာ� ၏ ရေထ�က����ရေရ�ရေခ��ရေင��မ�ဏာသည� ဗ�ယက�နမ�

ရေ�'င� ၁၁၃.၇၁ ထရ�လ�ယ�(အရေမရ�ကန� ရေ�2လ� ၆.၅၃ ဘ�လ�ယ�) အထ����ရေ6က�င��

ဗ�ယက�နမ� န��င�င����င�ဘဏာ�မ���မ� ထ���ရေဖ�� ရေဖြ���6က��ခ#�သည�က�� ရေလ�လ�သ����

�'သည�။ ၂၀၀၉ ခ�န�စ�၊ ရေဖရေဖ��၀'ရ�လက�န���င� ရေထ�က����ရေရ� ရေခ��ရေင��မ�ဏာသည�

ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၂၀ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�ရေ�2လ� ၁.၁၅ ဘ�လ�ယ�)���ခ#�ပြး��� ရေခ��ယ.

မ8�မ�ဏာသည� ၂၂.၂၃ ရ�ခ��င�န�>န��အထ� ဖြမင���က�လ�ခ#�သည�က�� ရေ�"���ရ�'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 129 -

ဗဟ��ဘဏာ�၏ အင���နက� စ�မ�က�န��မ�����င� ရေဖ��ဖြ��ထ��ရေသ� စ�ရင��ဇယ��

မ���အရ ယခင�လအရေစ����င��က ရေထ�က����ရေရ�ရေခ�� ရေင�အ����န�>န��အ�� ၄

ရ�ခ��င�န�>န��အထ� ရေလ���ခ�ခ#�ရေ6က�င�� ရေ6ကည�ခ#�ခ� �န�မ�စ၍ န��င�င����င�ဘဏာ�မ��� န�င��

ဗဟ��ရေlက�ပြးမ�ရန����ရေင�မ� ဗ�ယက�နမ�ရေ�'င� ၉၈.၄၃ ထရ�လ�ယ� (အရေမရ�ကန�ရေ�2လ�

၅.၁၄ ဘ�လ�ယ�ခန ��) ထ���ရေခ�� ခ#�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။

န��င�င�မြခ#တ��က�ရ�� က��င�န��မြမ@ပါ�န��မ;က��အ#ရေးပါမြခင�

၁၇၉။ ဖြ�ည��အရင��အန���န�င��နည���ည���: က��ဆ�#ရေဆ�င�ရန� အရေရ�အကြက��ဆ���

ရေသ� ရေ�2လစ� �စ�ရ�� အဖြဖစ� “၁၉၉၀ ခ�န�စ� ဖြ�ည��ရင��န���ဖြမN>��န��မ8က�� ခ�င��ဖြ�>ရေသ�

ဥ�ရေ�” က�� စ�င� က�င��သ��� ခ#�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ �'သည�။ ဗ�ယက�နမ� န��င�င���င�

က�န�သ�ယ� ရေ�ရ�လ���လ��ခ�င��ရေ��ဖြခင��န�င��အ�. က�န�သ�ယ�ရေရ�န�င��ဆက�စ�� လ�က� ���

ရေသ� စ������ရေရ�အဖ"#အစည��မ��� လ�င�ဖြမန�စ�������က�လ� ခ#�ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ

�'သည�။ ၁၉၈၉ ခ�န�စ���င� (၂၀၂) ခ����ခ#�ရ�မ� ၁၉၉၀ ခ�န�စ���င� စ������ရေရ�လ���ငန��

အရေရအ��က� (၅၀၀) အထ�����လ�ခ#��'သည�။ အထ.�သဖြဖင�� က�န�သ�ယ�ရေရ� စ��

ဆင��မ8မ��� (trade flows) ၏���စ�က�� သ�သ�သ�သ�ရေဖြ��င��လ#ခ#��'သည�။

သမ��ရ�� �က� က�န�သ�ယ�ဖက� န��င�င� မ��� န�င��က�န�သ�ယ�မ8က��ရေလ[��ခ�ခ#�ရေ6က�င��ရေ�"���ရ

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 130 -

�'သည�။ ဖြ�င�သစ�၊ ဂျ��န�၊ ရေဟ�င�ရေက�င�၊ စကZ��.၊ ထ��င�ဝမ� စသည�� န��င�င�မ���

အ�'အဝင� စက�မ8န��င�င�မ���န�င��က�န�သ�ယ�ရ���င� အ��မခန�������က�မ8မ��� ဖြဖစ�ရေ�2ခ#�

ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ �'သည�။

က�န�သ�ယ�မ;လ8င�မြမန�ရေးခ&#ရေးမGရေးစရေး�အတ�က� 2�င�လင�လ�ယ�က�ရေးသ#

လ�ပါ�ထား��လ�ပါ�နညး�မ&#ရေးမြပါ#င�လ(ခ&မ�တ�မြခင�

၁၈၀။ ဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ���လ���နည��မ���

အရေက�က�ခ�န�ထ�န��ခ�>��မ8မ���၊ အရေက�က�ခ�န� ဆ��င�ရ� အခ�န�အခမ��� ရေ��ရေဆ�ပြးင�

ခင��န�င�����သက�သည�� 6ကရေဖြ�င�စ��မ���စ�ခ�ဖြဖစ�သည�� ဗ�ယက�နမ�အစ���ရ၏ အမ�

န ��ရေ6က��ဖြ�င�စ�အမ����� 16/1999/ND-CP က�� ၁၉၉၉ ခ�န�စ�၊ မ��လ (၂၇)ရက�ရေန �

��င� ထ���ဖြ�န�ရေ6ကဖြင�ခ#��'သည�။ ၄င��အမ�န ��ရေ6က��ဖြ�င�စ�အသစ�သည�

အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� လ���ထ��� လ���နည��မ��� မ�န�ကန���က�မ8���ရေစရန� က� �>���က�န�

ဗန����င��က�� အရေဖြခခ�ထ���'သည�။ ၄င����င� အရေက�က�ခ�န�ဆ��င�ရ� ဆက�သ�ယ�မ8 မ���

ဖြဖစ�သည�� က�န��စ]ည�����င���င�န�င�� အရေက�က�ခ�န�အရ������: ၏ လ���က��င�ရမည�� ��၀န�

မ���။ အရေက�က�ခ�န� လ���ထ���လ���နည��မ���အ��က� လ��အ��ရေသ� စ�ရ�က�စ��မ��

မ���၊ အရေက�က�ခ�န�လ���ထ��� လ���နည�� အဆင��ဆင����: �'၀င��'သည�။

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 131 -

ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သမ&၏စ�တ�ဓါတ�ရေးကင�မ�န�မြခင�၁၈၁။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအထား�*အမြပါင�ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သတ�*၏ စ�တ�ဓါတ�ခ��င�မမ; တနညး�

အအအ အအအအအအအအအ အအအအ အအအအ အအအအအအအ အအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအမြဖးင�� ဗ�ယက�နမ�စစ�အပြပါ� တ�င� မြပါပါ��ဘာဝါမ� ရ� န�ကန�လ;ပါ�2� အအအအအအအအအအအအအအ အအအအခ(�က ပါင�ပါန�5င��(မ;တ�*က��သညး�ခ�ရေးက&မြဖးတ�န��င�ခ(�သညး�� အဂးစ�တ�ဓါတ�က�� ရေးတG အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အ အအအအအ အအမြမင� န��င�ပါသညး�။ န��င�င�အ�ပါ�ခ&'ပါ�သ�က�န�မြမ နစ�အစ���၏ တင�<ကပါ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအရေးသစညး�မ&ဥ�ဥပါရေးဒါမ&ရေးအက�တ�င� <က��<က��ခ�စ�တ�ဓါတ�မြဖးင�� ကြးက�'စ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအခ(��သညး��ဘာဝါမ&က��ရေးလ�လရေးတG2� �န��င�ပါသညး�။ န��င�င�သမ&၏ မ�မ�

အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအတ�*၏အစ���အရေးပါသစ. 2� �မ;က��ရေးလ�လရေးတG2� �န��င�ပါသညး�။ အဘယ�ရေ6က�င��ဆ��ရေသ�� အ အအအအဥ�မအဖြဖင�� �ရ��� - အအအအဗ�ယက�နမ� န�စ�န��င�င� နယ� စ��ဂျ��� ��င� ယဥ�မ�သည� ၄င� အအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအစခန�အ��င�ရ��န၍ နယ�စ�� က�န�သ�ယ�ရေရ ဂျ���ရ����င� နယ�စ�� ဖြဖ��

အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအရေက� ခ�င�� န�င�� က�န��စ]ည��င���: ခခ�င�� စရ�က�စ�မ�မ�က�� သစစ�ရေဆခ�ရ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ ပြး�� ယဥ�မ�က��ဖ�င��ရေဖက�စစ�ရေဆမ8မ���ဖြခင�၊ X-RAY MACHING ဖြဖင�� စစ�ရေဆမ8မ��� အအအအအအအအဖြခင�၊ ��: က�န� / အအအအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအသ�င�က�န� ယဥ�မ� သည� နယ�စ��ဂျ��� သ�: ရေရက���� ပြး��၊

အအအအအအအအအအအအ အအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အစရ�က�စ�မ�မ� စစ�ရေဆဖြခင�အ��က� ၁၅ မ�နစ�ခန ��သရ��န ရေစင� ��

အ အအအ အအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအဆ��င�ရပြး��၊ ဆက�လက� ထ�က�ခ� သ�ဖြခင�၊ အခအရေလ�စ� ထ.ဖြခ အ အအအအ အ အအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအသ�င�န�င�� အဖြခ အရေဖြခအရေနမ� ���ခ� �န���င�သ ယဥ�မ� ရေရ�ခ�ယ� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအစစ�ရေဆဖြခင�ဖြ�>လ���ရေလ����ဖြခင� ��: က��ရေလ�လ6ကည��ဖြခင�ဖြဖင��သ�ဖြမင�ရ

�သည�။ ဤသည�မ�� အစ���ရန�င�� ဖြ�ည�သ.��:အ6က�� ��င��လင��ဖြမင�သ�မ8���ဖြခင��၊

ရ�� �သ��မ8���ဖြခင��န�င�� အဖြ�န�အလ�န� ယ��6ကည�မ8 ���ဖြခင�� ��: ၏ သ�ဓက �စ�ရ��

ဖြဖစ�ရေ6က�င��ရေလ�လ�သ����ရ�'သည�။

န�ဂျ���

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 132 -

၁၈၂။ အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအယရေန �ကမ7န��င�င�မ�က�� အက� �>သက�ရေရက�မ8���ရေစရေသအင�အစ� အအအ အအအ အအအအအအအအ အအအမ� ရေဖြခက�ခ�����သည�။၎င���: မ� -

(က) အ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအ ကမ7�စ�ဝ�မ�အဖြ�န�အလ�န�မ��ခ��မ8 (Global

Interdependence )

(ခ) အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအက��ယ�က� �>ကက�ယ�မ8ကြက�ထ�ရေနရေသစ���ရေရ����ဆ�: မ8 (Protectionism and

Growing Economic Blocs)

( ဂျ ) အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအန��င�င�စ��ရေက���ရေရ��င�မ�၏ကမ7 န��င�င�မ�သ�: �� �န�� မ8မ� (Transnalization oF

Multinational Corporations MNCs)

(ဃ) လ[င�ဖြမန�ရေသ ရေခ��မ��နည��ည ( Rapid Technological

Advances)

( င ) န��င�င�ရေရန�င��လ.မ.ရေရ�ဋ��ကOမ� (Conflicting Politics and

Tribalism)န�င��( စ ) အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ ���ဝန�က�င�ထ�ခ��က���က�စ�မ8အ��က�စ��ရ�မ�

ဖ�ယ�ရမ����လဖြခင� ( Growth of

Environmental Concerns )��: ဖြဖြဖစ��သည�။၁၈၃။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအဗ�ယက�နမ�န��င�င�၏ က�န�သ�ယ�မ8ဖြမNင���င�ရေရ၊ က�န�ထ���လ���မ8ဖြမN

အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအင���င�ရေရန�င�� ရေKက�က���ရေဖ�ရေရ ��: အရေလ�လ6ကည��ရမ� န��င�င� အအအအအအအအအအအ�စ�န��င�င�၏ စ���ရေရဖ"�ဖြးပြးဖ�>����က�ရေရက��ရေဆင�ရ�က�ရ��င�မည�သည�� န��င�င�မဆ��

အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအမ�မ���: န��င�င�အ စ���ရေရ၊ လ.မ.ရေရ၊ န��င�င�ရေရမဘရ8ရေထင��ရေ�င�စ��မ�

အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအရေကင�မ�န�ခ�င�6ကရေသလည� ထ��ဆနU မ�ရေအင�ဖြမင�ရန�� အလ�န�ခက�ခ#ရေ� အ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အ အအအအသည�။ အမ�န��ကယ���င� ထ��အရ မ�သည� �စ�ခ�က��ရယ. လ��လ[င� အဖြခ

�စ�ခ�က��စ�န ��တလ���ရမည� အလည�အလ�ယ� (Trade off ) မ� ဖြဖစ�ရေနသည�က��ရေ�"���ရ အ အအအ အ အအအ အအအအ �သည�။အဓ�ကအလ#အလ�ယ� (Trade off) မ�မ� -

(က) အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ လ���လ��မ.က�����မ��လ��လ�ကလ.မ.ရေရသယဝရေဖြ�မ.န�င��လ��ဖြခ�>မ.နည��န��င�ဖြခင�၊

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 133 -

(ခ) အအအအအအအအအအအ အအအအ သဘဝ���ဝန�က�င�ထ�မ�သ�န�လ���ကဝင�ရေင�����က�မ.နည��န��င�ဖြခင�၊

(ဂျ) အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအနည��ညရယ.လT#ရေဖြ�င�လ���ကအဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရဆက�ဆ�ရေရ အအအအအအအအအအ အရေ���င�မ��ခ��ရမည�

ဖြဖစ�ဖြခင�၊(ဃ) အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအဝင�ရေင�ဖြမNင��မရန�န�င��ဝင�ရေင�ခ�#ရေဝဖြဖန ��တဖြဖ\မ.ည�မ[န��င�

ရန� န�စ�ခ��စ�ပြး��>င��ည� မလ���ရေဆင�န��င�ဖြခင�၊

(င) လ��အ��သည�ထက����၍ �န�ဘ��ဖြမNင��ထရေသန��င�င�ဖြခရေင�လ#လ�ယ�န�>န�(Overvalue

Exchange Rate ) သည� သ�င�က�န�ရေစ�န�>န�မ�က��န�မ��က�ရေစန��င�ရေသ လည� ရေင�ရေ6ကအက���

အ�ည� (Currency Crisis ) က�� ဥ��ည�ရေနဖြခင�၊(စ) အအအအအအအအအအအအ မ�မ�န��င�င�အအဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရယ�ဥ�ပြး��>င�မ. (International

Competitiveness) ��င� အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအပြး��>င� ရယ.န��င��ကန��င�င�မ�အရေနဖြဖင��နစ�နမ.ဖြဖစ�

ရေ�က ဖြ��န�လည���: ဖြဖြ�န�မ.က��ခ�ရန��င�ဖြခင�၊(ဆ) အလ���အက��င�ရ���န��င�မ.န�င��ရေစ�န�>န��ညြည�င�မ�မ.��: သည�လည�

အအအအအအအအအအအအအအအအအ ရေဖြ�င�ဖြ�န�ဆက�စ��လ[က����ဖြခင�၊ ��: ဖြဖစ��သည�။

၁၈၄။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအထ�: ရေ6ကင��န��င�င�ရေ�အစ��ရအရေနဖြဖင�� မ.ဝ�မ�က��ခ�မ���ရ��င�

အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအ အ အအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအခ� �Bရေသသ.မ�က�� ရေကင�မ�န� မ.�� � ထ သက#�သ�: အရေဖြခအရေနစ�� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအရ�မ.မ�က�� 6က�>ရေ�"လသ�န��င�သ.မ�လည����န��င�ရေ�သည�။

အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအက� �>ရေက�ဇ.က�� အဖြမင��ဆ��ရ��� ရေအင�ဖြမNင���င��ပြး��ဆ��က� �> အအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအက��လည� အနည�ဆ��ရ���ရေအင�ဖြ�>လ���န��င��လ[င�မ.ဝ�အ��မ�အရေစင�

( Policy Distortion ) အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအနည�ဆ��ဖြဖစ�ပြး�� အရေကင�ဆ��မ.ဝ��စ�ရ��ဖြဖစ�န��င�ရေ�မည�။

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ န��င�င�၏စ���ရေရမ.ဝ�က��ဖ��ပြးဖ�>ရေအင�ဖြ�>လ���ရ��င� -

(က) ရေင��ရေဖင���မ.ထ�မ�ခ�>��န��င�ဖြခင� (Coping with Inflation)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 134 -

(ခ) အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ ရင�န��ဖြမ>��န��မ.မ� အ��န�အရေ�ဖြခင� (Stimulating Capitan

Investment )

(ဂျ) အအအအအအအအအအအအအအအအ န��င�င�ဖြခရေင�လ#လ�ယ�န�>န�အ စ�မ�ခန ��တခ�#ဖြခင� (Managing Foreign

Exchange Rates)

(ဃ)ဘဏဍရေရမ.ဝ�အစ�မ�ခန ��တခ"#ဖြးဖြခင�(Managing Fiscal Policy )

(င) အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အလ���လက�မ#�ဖြ�သန ရေဖြဖ��င�ရန�လ��အ��ဖြခင� (Dealing With

Unemployment)၊(စ) အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအဖြ�ည��မ�ရ��က�ခ��လမည�� ဖြ�သနမ�အထ�န��ခ�>��ဖြခင�

(Coping With External

Shocks) စသည��အခ�က���:�ဝင�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၈၅။ အအအအအ အအအအအအအန��င�င��စ�န��င�င�သည� အဖြ�ည�ဖြ�ည�ဆ��င�ရပြး��>င�ဆ��င�မ8က�� ����က�လ�က

အအအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအ အအအအအအအအ အအအအအအအအရေမခရ��စ���ရေရ ရေ�လစ� ၏ ဆ��က� �>မ�စနစ� �က�ဖယ�ရမည�။ သ�: ရေသ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အ အအအအအအ အ အအအအအအအ န��င�င�မ�အရေနဖြဖင�� က�#ဖြ�ဖြခနသည�� အခ�င��အလမ�မ� (Op-portunities) ၊ အကန ��

အသ�� မ� (Constraints) ၊ ပြး��>င�ဆ��င�မ.အရေဖြခအရေန(Competitive

Conditions) အ အအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအမ���� သည��အရေလ�က� ရေမခရ��စ���ရေရမ.ဝ� ��င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအက�#ဖြ�ဖြခနသည�� �န����င�မ�၊ရေရ�ခ�ယ�မ.မ�က�� သ��မ���6ကရ

ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ အအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအရေမခရ��စ���ရေရမ.ဝ�ဆ��င�ရ �န����င�မ�က�� သ��မ���ရ��င�

အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအ အအအန��င�င�မ�သည� မ�မ�န��င�င�၏ အနည�ခ�က�၊ အ သခ�က�မ�က�� စ. အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအစ��က�အသ��ခ�မ�သလ[င� ရေအပြးင�မင�မ.လမ�ရေ6ကင�ရေ�ရေရက����ရေ�မည�။

အ အအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအမ�မ���: စဥ�စစရ အခ�က� �စ�ခ�မ� န��င�င��စ�ခ�က ခ�မ�သရေနခ� �န� အ အ အအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအ အအအ အအအအအ အအ အ��င�အဖြခန��င�င��စ�ခ�က အဘယ�ရေ6ကင�� ဆင�ရ#ရေနသနည� လ.အမ�က ရေဖြ� ဖ

အအအအအအ အအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအဆ��6ကမည�မ� သဘဝသယ�ဇ����မ.ရေ6ကင��၊ လ.သအရင�အဖြမစ� ည�ဖြဖင�မ8

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအရေ6ကင��ဟ��င� ရေဖြဖဆ��6က�လ�မ��မည�။ ဤသည�မ�လ��ရေလက�မ.မ���ရေသရေသ

အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအရေဖြဖ�စ�ခ� �င�ဖြဖစ� �သည�။ မ.ဝ�ခ�မ���သ.မ�အရေနဖြဖင�� န��င�င� အ အအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ �စ�ခ�စ�မ�ရည�က��အက�ယ�အဝန�နက�ရ8 �င�မ. ( Scope and Intensity ) ��: ဖြဖြဖင�� 6က

ည��ဖြမင��န��င�ရမည�ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၈၆။ န��င�င��စ�ခ�၏စ�မ�ရည� (Nation’s Capabilities) အအအအအ��င� အင�အစ� ငခ�

အအအအအအအအအအအအက� �>ဝင�ရေ�သည�။၎င���: မ� -

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 135 -

(က) အစ��ရ၏ဥ�ရေဆင�မ. (Government leadership)

(ခ) န��င�င�၏သဘဝသယ�ဇ�အ ရေဖြ�ခအရေန (Nation’s Factor

endowment)

(ဂျ) န��င�င�၏စက�မ.ဆ��င�ရအဖ"#အစည� (Nation’s Industrial

Organization )

(ဃ) န��င�င�၏လ.မ.ရေရသယဝရေဖြ�မ. (Nation’s Social Cohesion)

(င) အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ န��င�င�၏ယဥ�ရေက�မ.၊စ���ဓ��န�င���န�ဘ��ထ���မ. (Nation’s Culture

, Attitude and

Value) ��: ဖြဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၈၇။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ����က�မ.န�င��ဖ"� ဖြးပြးဖ�>မ8အ ခ�#ဖြခန�>�င�ယ�ဥ�ဖြခင���င�

����က�မ.(growth )န�င��ဖ��ပြးဖ�>မ.( Develop-ment ) ဟ.ရေသဝဟရန�စ�ခ�က�� အအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအ အအအအအအအအရ�ဖန�ရ�ခ��င� မက�#မဖြ�န�င�� အသ��ဖြ�>ရေလ���� 6က�သည�။ သ�: ရေသ

အအအအအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအဤရေဝဟရ န�စ�ခ�မ� အ ရေဖြ�ခခ�အဖြဖင��က�#ဖြ�ဖြခနရေသအခ�က� အအအအအအအ အအအအ အအအ အအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအ မ� ���ရေနရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။စ���ရေရ����က�မ. (economic growth ) သည�

အအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအခ� ��န�ကလ�စ�ရေလ[က���င� န��င�င��စ�ခ�၏ထ���လ����မ8စ�မ�အ

( productivity ) အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အ အအအ����က� လဖြခင�န�င��သက�ဆ��င�သည�။ သဘဝ အရင�အဖြမစ�မ� (natural resources) လ.သအရင�အဖြမစ� ( human

resource ) ၊ အရင�အန��( capital ) န�င�� နည��ညရေခ��မ��မ. (technology

advance) အအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအ အအမ� ����က�လ�ကထ���လ���မ. စ�မ�အ����က�ရန� အလအလ အအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအ���ပြး�� စ���ရေရ����က�မ.ဖြဖစ�ရေ�န��င�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။

၁၈၈။ စ���ရေရဖ��ပြးဖ�>မ. (economic development ) ဆ��သည�မ� �စ�ဦးခ�င�ဝင�ရေင� ဖြမင���က�လဖြခင� (rising per capita income ) အဖြ�င� စ���ရေရ���သဏဍန�

အရေဖြခခ� ရေဖြ�င�လ#မ.မ� (fundamental changes of structure of the

economy) အ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအ��: က��ဖြဖစ�ရေ�ရေစရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ အရေရ�ရေသ စ���ရေရ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ���သဏဍန�အရေဖြခခ�ရေဖြ�င�လ#မ.န�စ�ခ�မ� -

( ၁ ) အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအမ� �>သထ���က�န� စ�စ�ရေ�င���င� စက�မ.ကဏဍ

ထ���လ���မ. ဖြ�င���က�လဖြခင�န�င��အ�. အ အအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအစ��က��� �>ရေရ ကဏဍ ထ���လ���မ.မ� ရေလ�နည�က�ဆင�လ

ခင�၊

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 136 -

( ၂) အအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအရေက�လက�ရေ�သထက� ပြးမ�Bဖြ�ရေ�သမ���င� ရေနထ��င�မ.မ�ဖြ�လဖြခင�

အအအ အအအ ��: ဖြဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၈၉။ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အ အ အအအ အအအအစ���ရေရဖ��ပြးဖ�>မ. ဖြဖစ�ရေ�စဥ���င� လ.ဦးရေရန�င�� အသက�အရ�ယ�

���သဏဍန� ( population and age structure ) အ အအအအအအန�င�� စသ��မ.��� သဏဍ န�

( consumption pattern) အအအအအအအအအရေဖြ�င�လ#မ.မ�လည� ဖြ� ဖစ�ရေ�ရေနသည�။ ဖ"�ဖြးပြးဖ�>

အ အအအအ အအအအအအအအအအ အ အအ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအလသည�န�င�� အမ��[ ဖြ�ည�သ.မ� သည� ၎င���:၏ ဝင�ရေင�မ�အလ�� အအအအအ က��အ ရေဖြ�ခခ�က�န�စည�ဖြဖစ�ရေသ စဝ�� ရေနရေရ (necessities) အရေ� ��င�သ��ဖြဖ>န�

စရ မလ��အ��ဘ# 6က��ည�သ��က�န�စည�( consumer durables) ၊ အလ��ခ� �န�သ�� က�န�စည�န�င�� ဝန�ရေဆင�မ.မ�(Leisure time products and services ) အရေ�

အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ��င� သ��စ�#မ8မ�လသည�က��ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၀။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအ အ အအအအအအအအ အအအအအထ�: ရေ6ကင�� စ���ရေရဖ"�ဖြးပြးဖ�>မ.၏ အဓ�က အရေ6ကင�အရမ�

���သဏဍန� ရေဖြ��င�လ#မ8ဖြဖစ�စဥ�( process of changes in structure )��င� အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအ အအအအအအအအအ အအအအဓ�က�ဝင�ရန� လ��အပြး����ထ��ဖ"� ဖြးပြးဖ�>မ8၏ အသ�အ��င��မ� က��

အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအဖ"�ဖြးပြးဖ�>မ8��င�� ဝင�လ��� ရေဆင�ရေနသ.မ�အ6က ည�မ[စ� ခ�#ရေဝရန�လ�� အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအ��သည�။ထ�: ရေ6ကင�� ဖ"� ဖြးပြးဖ�>မ8ဆ��သည�မ� �စ�ဦးခ�င�ဝင�ရေင� ဖြမ

အအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအင���က�လ ဖြခင�ထက� ���မ�� အဓ��X ယ����သည�။ သ�: ရေသစ���ရေရ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအ����က�မ8မ���ဘ# စ���ရေရ ဖ"�ဖြးပြးဖ�>မ8လ��ဝ မဖြဖစ� ရေ�န��င�

ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၁။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအန��င�င�မ���င� စ���ရေရ၊လ.မ8ရေရန�င�� န��င�င�ရေရကဏဍ

အအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အ အအအအ အ အအအအအအအအအ အအမ�သည� ခ�#ဖြခ၍ မရန��င�ရေလက�ရေအင�အဖြ�န� အလ�န� ဆက�စ�����သက� အ အအအအအအ အအအအအအအလ�က����သည�။ �ရဥ�ရေ�စ��မ��ရေရ၊ ဖြ� င���ဝ��ဖြ�ရေရန�င�� အခ�>��အဖြခအဏာ

အအအအအအအအအအ အအ အအအအအ�ည���� ခ��ပြးင�မ#ရေရ ��: ခ��င� အနည�ခ�က���: ဖြဖြဖစ�ရေ��က စ���ရ မ�ညြည�င� အအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအမ�မ.မ� ဖြ� ဖစ�ရေ�န��င�သက#�သ�: စ���ရေရ ဆ��င�ရ အနည�ခ�က�မ�ရေ6က အအ အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအင��လည� လ.မ8ရေရန�င��န��င�င�ရေရကဏဍမ�၌ မ�ညြည�င�မ�မ.မ� ဖြဖစ�ရေ����

အအအအအအအအအအအ အအအ ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၂။ အအအအအအ အအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအစ���ရေရကဏဍအရေနဖြဖင����လည� ရေမခရ�� စ���ရေရ�ညြည�င�မ�မ8

အအအအအအအအအအ ရ���ရေစရန� န��င�င���င���င� စသ��မ8 (Consumption)၊ရင�န��ဖြမ>��န��မ8(Investment)၊အစ��ရ၏အသ��စရ���( Government Expenditure ) န�င�� ��: က�န� (Export)

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 137 -

သ�င�က�န� (Import ) ��: သည� ဟန�ခ�က�ည�ည�ဖြဖစ�သင��ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။

အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအလ��� လက�မ#�မ� န�င�� အလ�န�အမင�ရေင� ရေဖင� ��မ8�� �ရေနလ[င�

အအအအ အအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအ အအထ�န�ခ�>��ရန�လ��အပြး���� ဘဏဍ ရေရရေ�လစ� (Fiscal Policy ) န�င�� ရေင�ရေ6ကရေ�လစ� (Monetary Policy )��: ဖြဖြဖင��က�စရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၃။ စ���ရေရလ���ရေဆင�ခ�က�မ� (Economic Activities)လ��က�ရေလ�ည�ရေထ�စ�

အအအအအအအအအအ အ အ အအအအအအ အ အအအအ အအအအအအ����က�မ8���ရေစရန�န�င�����င�ဖြ�ည�၏�စ�ဦးက�အမ�န�ဝင�ရေင� (Per Capita Real

Income) အအအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအ က��အပြးမ#����က�မ8���ရေစရန�ဝင�ရေင�မည�မ[မ8 (Income inequality )က�� အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအလည�နည�� ရေအင�အပြးမ#ဂျရ� ဖြ�>ရေဆင�ရ�က�ရန�လ��အ��ရေ6ကင�ရေ�"���

အအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအ အအအ အ အအ အအ အအ အအအအအအအအအ အအအအရ�သည�။ န��င�င� အ��င�ရေ�သမ� က�� � ရေဖြ�� ည� ဖ"�ဖြးပြးဖ�> ���

အအအအအအအ အ အ အအအ အ အ အအအ အအ�က�ရေအင�ကြက�>စအထ���ရန�လ��အ��သည��အဖြ�င� လ.ရေနမ8 အဆင�� အ�န� ဖြမ အ အအအ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအင��မ လရေစရန�လည�အထ.အရေလရေ�ရေဆင�ရ�က�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။

၁၉၄။ အ အအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအန��င�င�အ��င�၌ �စ�ဦးခ�င� လ���ငန�မ� ���ရေန� အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအလ[င�၎င�၏�စ�ဦး�ည� ခ�>��က��င�ရေသ မ��န�����လ��ဝ က��

အအအအအအအအအအအအအအ ဖ�က�သ�မ�ရန�အ��က� ပြး��>င�ဆ��င�မ8 (competition) အအအန�င�� အဖြခလ���ငန�မ�၏ ဝင� ရေရက�လန��င�မ8 ( entry ) အအအအအအ��: က��အ ရေ�ရမည�ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ သ�: မ� သ စ�မ�ရေဆင�ရည� (Efficiency) အ အအအအအအအအ အအအအအအ အအဖြမင��မရေသရေစ�က�က� ယနf ယ ရ���လ ရေစ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအ န��င��သည�။ ထ�: ရေ6ကင�� အစ��ရ၏ဝင�ရေရက�စ�က�ဖက�မ8 (Government

Intervention) အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအက�� အ���န��င�ဆ��ရေလ[ခ�ပြး�� ရေစ�က�က�စ���� ရစနစ� အအအအအအအအအအအ အအအအအ အအ အအအအအအအအအ အ��င� လ���နည�က��င�နည���: က��လ�ယ�က.ရေစရန�ဖြ�င�ဆင�သ�ရမည�� ( Regulatory

Simplification ) အ အအအအအအအအအအအအအအအလ��အ��ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ ယင�သ�: မဟ����က

န��င�င�ဖြခ ���က�ရ��က�ရင�န��ဖြမN��န��မ8မ� (Foreign direct investment) ဝင�ရေရက�လမ8 အအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအက�� �ဆ�ရရေရက�ရေစ �သည�။ န��င�င�ဖြခရင�န��ဖြမN��န��မ�မ�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ ရ��� ရေစန��င�သည��ရေကင�က� �>မ�ဖြဖစ�ရေသ နည��ညဖြ�န ��တ��မ8 (Tech-nology

Diffusion ) ၊ အသ��ည ( Know how) ၊စ� မ�ခန ��တခ"#လမ8န�င�� ရေစ�က�က���ရေဖ�ဖြခင� (Management and Marketing skill) အအအအ၊ န��င�င�ဖြခသ�: �င���: မည�� ရေစ�

က�က� (Potential Export Market) ၊ အလ���အက��င� ဖန���မ8 ( Creation of

Job opportunities) အအအ အအအအအအ အအအစ���ရေရအရေဖြခခ�အ ရေ�ဆက�အအ�����င�ဆ��င� ရအခ�င��အရေရ

မ� (Infrastructural facilities ) အအအအက�� ဆ��မဘရ8�ရေစန��င�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ ၎င� အအအအအအ အအ အအ အအအအအအအအအအအအအအ အဖြ�င� စ���ရေရအရေဆက�အအ��လ�ည��လည�ရေနရေသရေင�ရေ6က�မဏာ ( Circulation

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 138 -

of Money Supply) အ အအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအက�� ����က�ရေစပြး�� အလ�န�အမင� ရေင�ရေ6ကရေဖင���မ8

(Hyperinflation) အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအဖြဖစ�ရေ�ရေစက ဆင�ရ#ခ�မ�သလ.�န�စက�ဟမ8က��

အအအအအအအအအအအ အအအ အအအအ အအ အအအအအအအအ အ���မ��ဖြဖစ�ရေ� ရေစရေ6ကင� ရေ�"���ရ�သည�။ ထ��အခ လ.မ8ရေရ ၌

အအအအအအအ အအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအ အ အအအအအအအအခ�မ�သရေသ သ.မ�သည� ဆင�ရ#ရေသသ.မ�အ အစစ အရရ��င�

အအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအရေင�ရေ6ကဖြဖင�� ဖ�န����ဖြခင�စသည�� ကြက�န��င�ငယ� ညNင� ဖြ�သနမ�

အ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အ အ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအကြက�ထ�လပြး�� သမအဇ�ဝဖြဖင�� ရ��သစ� အသက�ရေမ�သ.မ� အ��က�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအမ�စ�ထ�ခ��က�နစ�နရေစန��င�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၅။ အ အအအအအ အအအအအအ အအအ အ အအအအအ အအအအစ��ရ၏လ���ရေဆင�ခ�က�မ�အနက� အဖြခအရေရ�သည�� အခန�ကဏဍ

အအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအမ� စ���ရေရမသမမ8မ�က�� ထ�န�သ�မ� ရန�ဖြဖစ�သည�။ စ���ရေရမသမမ8 အ အအအအအအ အအအအအအအ အအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအအမ�၏ အက� �>ဆက�မ�အဖြဖစ� �ရဝင���ဂျH လ�က လ���ငန�ကဏဍ က��

အ အအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအထ�ခ��က�ရေစဖြခင� ၊အခ�န�ရေ�ဆ��မဘရ8�ရေစဖြခင� ၊ ��ဂျH လ�က���င� ဖြ�>လ���ရေရ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအ အအအအအက� �>�မ�မ8အ��က� အနf ရကြယ�ဖစ�ရေ�ရေစဖြခင�၊ ရေစ�က�က�အမ� �>

အ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအ အအအအမ� �>��: ခ��င�ရေစ�န�>န�မ���က�ဖြ�ရေစဖြခင���:က�� ဆက����က�ဖြဖစ�ရေ����ရေစရ ၎င� အအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အ အအအအအအအအ��: မ� န��င�င� �စ�န��င�င�၏ စ���ရေရ ဖ��ဖြ��ဖ����� �က�မ8က�� ဟန ���ရေစ

န��င�သည�� အရမ� ( Obstacles to Develop-ment ) �င�ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၆။ အအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအထ�: ရေ6ကင�� ၎င���: က�� ရေ� လ�နည��ရေ��က�ရေအင� အခ� �န�န�

အ အအအ အအအ အ အ အအ အအ အ အအအအ အအအအ အအအအအအအအင�� အမ[ကြက�>�မ�ရေဆင�ရ�က�ရ��င� လ���ရေလ အဆင� ရေဖြ� � မ8အ��က� ရေဖြဖ��င� အအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအရေ�န��င�ဖြခင� ���မည� မဟ����။ စ���ရေရ မသမမ8မ�အ အမ�န�

အအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအ�ရေ��က�ကင� ရေဝရေစလ��လ[င� န��င�င��စ�န��င�င�၏စ���ရေရက�� အအအအအအအအအအအ အအ အ အအအအအ အ အအအအအ အအအအအ အအအအအမ[�ရေစရန� ၊လ.�စ�ဦးက� ဝင�ရေင�����က� ရေ�စရန�၊ အလ���အက��င� ရ���မ

အ အအအအအ အအအအအအ အအအအအအ အ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအည�� လ.���င�အ��က� အလ���အက��င�အခ�င��အလမ�မ� ရေ�ရေ�က�ရေစရန�

အအအအအအအအအအအအအ အ အအ အအ အ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ�မ�ရေထင����င�၏ စ၊ဝ��ရေနရေရအဆင� ရေဖြ� � ရေ�စရန� ဖန���ရေ�ရေရမ� လည� အလ�န�အရေရကြက�လ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။

၁၉၇။ အစ��ရကဏဍ (Government Sector ) ��င�လည� အဏာကြက�သ��ရ�����သည�� အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအနက� ဥ�ရေ� ဖြ�> အဏာသည� ဥ�ရေ�မ�ဖြ�ဌန�ရ�သည�။ စ�မ�ခန ��တခ"#

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအအအမ8 ကဏဍမ�လည� ၎င�ဥ�ရေ�န�င��အည� န��င�င�သ.န��င�င�သမ� အရေ�

အ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအဥ�ရေ�န�င�� အည�မ�န�ကန�၍ �ရမ[�ရေသ အခ�င��အရေရမ�ရ���ရေစရန�

ထ�မ�က�က�ရေ�န��င�သည� ��(Check and Balance ) ��� သည�� သန ����င�ပြး��အ���ခ�>��မ8

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 139 -

အ အအအအအရေကင�ရေသ အစ��ရ (Clean and Good Government) ဖြဖစ�ရန�လ��အ���သည�။ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအရေ�လစ� ခ�မ���ထရေသန��င�င�ရေရ ရေခင�ရေဆင�မ�အရေနဖြဖ

င�� ဖြ�ည����သ.လ.ထ�ထ#မ� အ6က�ဖြ�>ခ�က�မ� (Feedback ) က�� ရယ.က ဥ�ရေ�မ�က�� ဖြ� အအအအအအအအ အအအအ အ အ အအအအ အ အအအ အအအအအအအ အအ�န�လည� သ��သ��ရယ.ဖြခင�ဖြဖင�� န��င�င�၏ဥ�ရေ� အဆင��အ�န� ဖြမNင���င�

န��င�ရေရ (Quality of Law ) အအအအ အအအအအ အအအ အအအအအ အအအ အအအက�� အထ.ဂျရ� ဖြ�>ရန�လ��အ���သည�။မည��သည��လ.အ အအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအ အအအအအအအအ အအအ အအအအအအအဖ"#အစည�န�င�� မည��သည�� စ���ရေရစနစ�က�� က�င��သ��သည�� န��င�င� ဖြဖစ�ရေစ Accountability အအအအအအအ အအအအအဟ.သည�� လ���ငန�ရေဆင�ရ�က�မ8မ�က�� �ဝန�ယ. န��င�

အ အအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအမ8အ စစ�ရေဆသည�� အခ�က��ရ��မ� ဖြ�ည��သ.လ.ထ�န�င�� အ���ခ�>��သ. အအအအ အအအအအ အ အ အအအအ အအ အအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအစ��ရအ6က နလည�မ8 ၊ အရေ�အယ. မ��[�မ8၊ ယ��6ကည�က��စမ8

အအအအအ အအ အအအအအအ အ အအအအအအ အအ အ��: အဖြ�န�အလ�န��������င�သန�ရန��င� ဖြ�ဖစ��သည�။၁၉၈။ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အ အအဖ"�ဖြးပြးဖ�>ဆ# န��င�င�မ�အရေနဖြဖင�� န��င�င�အ���ခ�>��ရေရ ယန s

အအအအအအအအ အအအအအအအအ အအအ�ရန�င��ဖြ�ည��သ.ဘဏဍ ရေရကဏဍ ( Public Ad ministration and Public

Fiance) အအအအအအအအအအ အအအ ၊ ပြး��>င�ဆ��င�မ8ဝင�ရေရက�လဖြခင�က��အရေ�ရေသကဏဍ ( Com-Petition and

entry ) အ အ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအ၊ ဗဟ��ခ�>��က��င�မ8ရေလ[၍ အဆင��ဆင��လ������င�ခ�င�� အဏာရေ�ထ မ8 ( Power De-centralization) ��: ဖြဖြဖင��ကဏဍ အလ��က��ဆင��ဖြခင�စ�င�

ဖြ�>ဖြ�င�သ�န��င�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၁၉၉။ အ အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအထ�: ဖြဖြ�င� န��င�င�ဖ��ပြးဖ�>����က�ရေစရန�မ� �စ�န��င�င�လ��မ� ဖြ�ည�

အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအအအအအ အအအအအအအအ သ.မ�၊ဝန�ထမ�န�င��လ���သမ�အလ����: ၏စ���ဓ�� (Attitude ) အ အအအအသရေဘထ��: အရေ� အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအ အအအအအ အအအအ အအအအအအအအ��င� မ�စ� မ8�ည�ရေနရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။ ထ�: အဖြ�င� ၎င���:

အအအအအအအအအ အအအအအ အအအအအအအအအအအအအရေနဖြဖင��လည� မ�မ�အလ���ကြက�>စလ��[င� ကြက�>စသရေလက� ခ�စန��င�ခ� င�� ( Self- Motivation ) အ အအအအအအအ အအအ���ရန� လ��အ�� �သည�။ ယင���: ဆ�# ရေဆင�မ8 ( Incentive ) ���မ�သ အလ������မ�� ကြက�>စခ�င�စ��� ဖြ� ဖစ�ရေ�ပြး��

အအအအအအအအအအအ လ���သမ�၏ ထ���လ���မ8 (Productivity of Labor) ����က�န��င�သည��အဖြ�င� လ���ငန�၏စ�မ�ရေဆင�ရည� (Efficiency) အအအအအ အအအအဖြမင��မလန��င�ရေ�သည� ။ထ��အဖြ�င�

အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအအ အအအအ အအအ အအအအအအဂျ��လ��က�စမ8က�� ထ�န�ခ�>���ဆ�န��င�ရေရအ��က� ဝန�ထမ� န�င��

အ အအအအအ အအအ အအအအအအအအအအအအ အ အအအအအအအအ အအအအ အအအ အ အအအအအအလ���သမ� ဘက�မ�လည� ဟ�ရ�6သ�f �X �ည�ဟ.ရေသ ရေလက�လ�ရက��

အအအအအအအ အအအအ အအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအအ အအအရေဆင��ထ�န��လ��က�န6က�ရန�လ��အ��လ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၂၀၀။ အအအအအအအအ အအအအအအအအအန��င�င��စ�န��င�င�အရေနဖြဖင�� န��င�ရေရ ၊စ���ရေရ၊ လ.မ8ရေရ ဖ"�ဖြးပြးဖ�>

အအအအအအအအအအအအအအအ အအအအအအအ အ အအ အ အအအအ အအအ����က�ရေအင� ကြက�>�မ�ရ��င� န��င�င� �က ဆက�ဆ� ရေရ

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 140 -

အ အအအအအအအ အအအအအအ အအအအအအအအ အအ အအအအအအအအအအအအအအအအ ရေကင�မ�န�ရေအင� အထ.လ��အ��ပြး�� န��င�င��က ရေလစယ��6ကည�မ8 ( International

Respectability ) အအအအအအအအအအအအအအအအအရ���ရန�အထ.အရေလရေ� ရေဆင�ရ�က�သ�ရမည�

ဖြဖစ�ရေ6ကင�ရေ�"���ရ�သည�။၂၀၁။ ရ�သ�ဥ��ရေဖြ��င��လ#မ8သည� အန�ဂျ��ပြးခ�မ��ရေဖြခ�က�မ8�စ�ခ�သ�မဟ���ဘ#

စ�����ရေရ�ဖ"�ဖြးပြးဖ�>� �����က�ရေရ� အ��က� လည�� စ�န�ရေခ2မ8 �စ�ရ��ဖြဖစ�ရေန�'သည�။

ရ�သ�ဥ��ရေဖြ��င��လ#မ8�ဏာ�က�� မခ�ခ� မက�က�ယ�န��င�လ[င� အခ��င�အမ� န�င��

�ည�ရေဆ�က� ထ��သည�� စ������ရေရ�လ���ငန��မ��� ဆ���မဘရ8��မ8 �ဏာ� ခ�န��င�ရ�'မည�။

ရ�သ�ဥ�� အခ� �န�မ�န� ဖြဖစ�ရေ�2မ8သည� အရေရ�ကြက��ရေသ��လည�� အလ�န� ဖြ�င��ထန�သည��

ရ�သ�ဥ�� ရေဖ�က� ဖြ�န�မ8 ဆက����က� ဖြဖစ�ရေ�2မည� ဆ���'က စ������ရေရ�ဖြဖစ� စဥ�ကြက��

�စ�ခ�လ��� သ�မက အစ��အစ������'� မ8လည�� ဖြဖစ�ရေ�2န��င��'သည�။ ရ�သ�ဥ��

ရေဖြ��င��လ#ဖြဖစ�ရေ�2မ8သည� န�စ�ရေ�'င��မ���စ��က�ည��ကဖြဖစ�ရေ�2ခ#�ပြး��� ယခ�အခ'

ရေ�ဖြ��င��လ#မ8 လ[င�ဖြမန� လ��'သည�။စ��က��� �>ရေရ�က�� အရေဖြခခ�သည�� ဖြမန�မ�န��င�င�သည�

လည�� ရ�သ�ဥ�� ရေဖြ��င��လ#မ8ရေ6က�င�� ဖြဖစ�ရေ�2 လ�မည�� ဆ���မဘရ8��နစ�န�မ8မ���အ��က�

ကြက�>�င� ဖြ�င�ဆင�ရမည�ဖြဖစ��'သည�။

၂၀၂။ အ�ဆ�ယ�ရေ�သ��င��န��င�င�မ���အနက� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�သည� ဖြမန�မ�န��င�င� ၏

အဓ�က က�န�သ�ယ�ဖက� န��င�င��စ�န��င�င� ဖြဖစ�သဖြဖင�� ၁၉၉၀ ခ�န�စ�မ�စ၍ ရေစ��က�က�

စ������ရေရ�စနစ� က�င��သ��� ရေဆ�င�ရ�က�ခ#�သည�� ဖြ� မန�မ�န��င�င� သည� စ������ရေရ�၊

ကန ��သ��

ကန ��သတ�- 141 -

က�န�သ�ယ�မ8န�င�� ရင��န���ဖြမN>��န��မ8 စသည�� ကဏဍရ��မ�����င� ဗ�ယက�နမ�န��င�င�န�င�� �က�

lကစ�� �.�ရေ�'င�� ရေဆ�င�ရ�က�ခ#�သည��နည���. သ�င��က�န�လ���ငန��စဥ�မ���န�င��

���သက�၍လည�� ဗ�ယက�နမ�န��င�င��� � သက�ဆ��င� ရ� ရေအဂျ�င�စ�မ���န�င�� ညN�န�>�င��

ရေဆ��ရေန��က� န�စ�န��င�င�အက� �>�စ������က�� ထ�ရေရ�က�စ�� ရေဖ��ရေဆ�င� န��င�ရေရ� အ��က�

အ ရေဖြ�ဖ���လ�က� �.�ရေ�'င��ရေဆ�င�ရ�က� မ8မ���က�� ဖြမNင���င�သ����'က န�စ�န��င�င�

စ������ရေရ�အလ��အလ� သည� အန�ဂျ�� ��င� ���မ�� အက� �>�ဖြ�ဖစ�ထ�န�� လ�မညြည�ဖစ�

ရေ6က�င�� ရေ�"���ရ�'သည�။

ကန ��သ��

top related