welkom nascholing ‘onderzoek toont aan’. docenten dr. bert vrijhoef zorgwetenschappen...

WelkomWelkom

Nascholing ‘onderzoek toont aan’Nascholing ‘onderzoek toont aan’

DocentenDocenten

Dr. Bert VrijhoefDr. Bert Vrijhoef Zorgwetenschappen Universiteit MaastrichtZorgwetenschappen Universiteit Maastricht

Harm OdolphyHarm Odolphy Voorzitter EADV TOPforumVoorzitter EADV TOPforum

DoelstellingenDoelstellingen

Doel 1: DVK zijn zich bewust van het belang Doel 1: DVK zijn zich bewust van het belang van ‘evidence based practice‘van ‘evidence based practice‘

Doel 2: De interesse moet zodanig Doel 2: De interesse moet zodanig gestimuleerd zijn dat men voornemens is gestimuleerd zijn dat men voornemens is het te gaan toepassen het te gaan toepassen

Doel 3: DVK's krijgen tools aangereikt om Doel 3: DVK's krijgen tools aangereikt om op snelle wijze de waarde van onderzoek en op snelle wijze de waarde van onderzoek en toepasbaarheid te kunnen formulerentoepasbaarheid te kunnen formuleren

ProgrammaProgramma 11.00-11.15 11.00-11.15 Welkom door cursusleiding Welkom door cursusleiding

11.15-13.00 11.15-13.00 Onderdeel 1: Wat is wetenschap? Onderdeel 1: Wat is wetenschap?

13.00 – 14.0013.00 – 14.00 Lunch met postersessiesLunch met postersessies

14.00 - 15.1514.00 - 15.15 Onderdeel 2: Kritisch lezen van een wetenschappelijke Onderdeel 2: Kritisch lezen van een wetenschappelijke tekst tekst

15.15 – 15.30 15.15 – 15.30 Theepauze Theepauze

15.30 – 16.00 15.30 – 16.00 Onderdeel 3: Beoordelen van posterpresentatiesOnderdeel 3: Beoordelen van posterpresentaties

16.15 - 16.4516.15 - 16.45 Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplekOnderdeel 4: Onderzoek op de werkplek

16.45-17.0016.45-17.00 Afsluiting met evaluatieAfsluiting met evaluatie

Onderdeel 1Onderdeel 1

Onderdeel 1: Wat is wetenschap?Onderdeel 1: Wat is wetenschap? Bespreken thuisopdrachtBespreken thuisopdracht Wat is wetenschap? (plenaire lezing)Wat is wetenschap? (plenaire lezing) Onderdelen van een wetenschappelijk Onderdelen van een wetenschappelijk

artikelartikel Terminologie wetenschappelijk onderzoek Terminologie wetenschappelijk onderzoek Waarop let je bij de beoordeling van Waarop let je bij de beoordeling van

wetenschappelijk onderzoek? wetenschappelijk onderzoek?

Onderdeel 2: Het kritisch lezen van een Onderdeel 2: Het kritisch lezen van een wetenschappelijke tekst?wetenschappelijke tekst?

Valkuilen in de presentatie van Valkuilen in de presentatie van wetenschappelijk onderzoek wetenschappelijk onderzoek

Beoordeling bestudeerde artikelen Beoordeling bestudeerde artikelen thuisopdracht aan de hand van thuisopdracht aan de hand van beoordelingsformulierbeoordelingsformulier

Laatste half uur subgroepen bepreken Laatste half uur subgroepen bepreken posterposter

Onderdeel 3: Beoordelen van Onderdeel 3: Beoordelen van posterpresentaties posterpresentaties

werkwijzewerkwijze In 4-6 subgroepen worden de In 4-6 subgroepen worden de

posterpresentatie van de lunchpauzeposterpresentatie van de lunchpauze besprokenbesproken

Plenaire terugkoppeling “poster”presentatie Plenaire terugkoppeling “poster”presentatie m.b.v stellingenm.b.v stellingen

Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplek Onderdeel 4: Onderzoek op de werkplek Breng een kritische houding in de praktijk, Breng een kritische houding in de praktijk,

een interactief casuïstiek programma.een interactief casuïstiek programma. Barrage (met prijs)Barrage (met prijs)

Gezondheidswetenschappen

Onderdeel 1Wat is wetenschap?

Dr. HJM VrijhoefSectie Verplegingswetenschap, Universiteit Maastricht &

Eenheid Transmurale Zorg, academisch ziekenhuis Maastricht

Inhoudsopgave

• Wat is wetenschap?• Vormen van wetenschappelijk onderzoek• Wetenschappelijk onderzoeksproces• Elementen van onderzoek• De wetenschappelijke publicatie

Wat is wetenschap?

Volgens Van Dale:

Wetenschap =

het systematisch geordende geheel van het weten en van de

regels, wetmatigheden, theorieën, hypothesen en systemen waarmee

verdere kennis kan verkregen worden

Over het algemeen is men het erover eens dat wetenschap “zowel de

verzamelde kennis als de activiteit van het verzamelen van die kennis" is.

Het belangrijkste onderdeel van wetenschap

is het doen van onderzoek.

“Een hypothese is wetenschappelijk wanneer die hypothese bevestigd kan worden door middel van de zintuiglijke

waarneming”.VERIFICATIE

Wiener Kreis (1929)

“Een hypothese is wetenschappelijk wanneer die hypothese weerlegd kan worden door een beroep te doen op de

empirie”.FALSIFICATIE

Karl Popper (1959)

Inhoudsopgave

Vormen van onderzoek

• Wetenschappelijk onderzoek:Het ontwikkelen, toetsen, en/of toepassen

vaneen (wetenschappelijke) theorie in de vorm

vanéén of meer (met elkaar samenhangende)hypothesen.

Vormen van onderzoek

• Goed wetenschappelijk onderzoek• Slecht wetenschappelijk onderzoek

• Kwantitatief versus kwalitatief

Verschillende vormen:

1. Individueel vs. Ecologisch

2. Individueel: Transversaal vs. Longitudinaal

3. Longitudinaal: Experimenteel vs. Niet-experimenteel (observationeel)

3a. Experiment (RCT):Interventie + random toewijzing van interventie aan onderzoekspersonen

3b. Longitudinaal niet-experimenteel: Cohortonderzoek vs. Patiënt-controle onderzoek

Timing:Retrospectief vs. prospectief

Experiment Basispopulatie Onderzoekspopulatie

Inclusie-exclusie criteriaVoormeting variabelen

RANDOMISATIEChecken progn. factn. Checken progn. factn.

Exp. Interventie Controle interventie

Nameting effectvariabelen Nameting effectvarn.

Eisen aan onderzoek

• Relevantie (maatschappelijk, wetenschappelijk)

• Systematische uitvoering

Inhoudsopgave

Empirische cyclus

Inductie en deductie

Theorie

Formulering Hypothese

Patroon

Observatie

Theorie

Hypothese

Observatie

Vaststelling

Inhoudsopgave

Elementen van onderzoek• Onderzoeksvraag/ -probleemstelling/ -

doelstelling• Interventie• Onderzoekspopulatie (N)• Onderzoeksvariabelen• Onderzoekshypothese(n) (H0 en Ha)• Onderzoeksontwerp/ -design• Meetinstrumenten en -momenten• Techniek(en) voor data-analyse en

interpretatie• Tijdsplan & begroting

Veel valkuilen bij onderzoek: bias

• Onderzoeksopzet• Randomisatie• Prospectief versus retrospectief• Blindering• Validiteit• Statistische significantie• Vertaling naar de praktijk (generalisatie)• et cetera…..

Significantie

Betekent letterlijk: veelbetekend

In de statistiek wordt bedoeld:(hoogstwaarschijnlijk) niet op toevalberustend. Bij hypothesetoetsing probeertmen te bewijzen dat een bepaaldonderzoeksresultaat niet op toeval berust.

De wetenschappelijke publicatie

Wetenschap kan heel leuk zijn!

20.000 tijdschriften

2.000.000 artikelen/jaar

Kritisch lezen van wetenschappelijke artikelen

Lotte Steuten & Bert Vrijhoef

Universiteit Maastricht, Cluster Zorgwetenschappen

Symptoombestrijding

gezond verstand

een beetje achtergrondkennis

Waar begin je?

• Titel:– Lang niet altijd een goede indicatie van de inhoud van

het artikel

• Voorbeeld: “The Health Technology Assessment-disease management instrument reliably measured methodologic quality of health technology assessments of disease management.”

(Steuten LMG, Vrijhoef HJM, Van Merode GG, Severens JL, Spreeuwenberg C. J Clin Epidemiol 2004;57(9):881-8.)

Samenvatting

• Korte weergave van de inhoud van het artikel:– Centrale onderzoeksvraag– Methode van onderzoek (welke patiënten,

hoeveel, wat is er gemeten en hoe is dit gemeten)

– Belangrijkste resultaten– Conclusie (+ eventueel aanbevelingen)

De inleiding

• Belangrijkste: onderzoeksvraag of hypothese

• Let op: formulering!!

Voorbeelden

1. “Helpt vitamine inname tegen kanker?”• Welke vitamine? Tegen welk soort kanker?

2. “Remt vitamine C inname het ontstaan van darmkanker?

• In welke populatie (gezonden/zieken)?

• Wat wordt bedoeld met vitamine C inname (vitaminesupplement, in welke hoeveelheden, hoeveel per dag)?

• In vergelijking met wat?

PICO-systeem

• Patient

• Intervention

• Control

• Outcomes

Dit is is al beter…

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per dag

in de vorm van een voedingssupplement

gedurende een periode van 6 maanden

het onstaan van darmkanker

bij gezonde volwassen personen(>= 16 jaar)

zoals gemeten gedurende een jaar follow-up

in vergelijking met geen enkele inname van

vitamines in de vorm van een voedingssupplement?

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per dag

in de vorm van een voedingssupplement

P I CO

Voorkomt de inname van 500 mg extra vit. C per

dag in de vorm van een voedingssupplement

PI C O

Methode

• Beschrijving interventie

• Beschrijving onderzoekspopulatie

• Type onderzoek (kwalitatief/kwantitatief; vergelijkend/observationeel)

• Meetinstrumenten (van bloedtesten tot vragenlijsten of pure observatie)

• Statistiek (voor zover van toepassing)

De interventie

• Is de interventie en de toepassing ervan duidelijk omschreven?– Test: zou je het na kunnen doen?

• Is de interventie een logische oplossing voor het probleem?– Test: gezond verstand!

Onderzoekspopulatie

• Is de onderzoekspopulatie duidelijk omschreven?– Let op: in EN exclusie criteria

• Is de gekozen onderzoekspopulatie logisch?– Bijvoorbeeld: medicatie alleen getest op patienten

zonder complicaties terwijl in de praktijk veel patienten complicaties hebben

• Aantal patienten (N): voldoende? (zoek bv. naar ‘power-berekening’)

Type onderzoek (I)

• Kwalitatief: meten van meningen of opvattingen door bv. mondelinge interviews

• Kwantitief: alles wat in maat en getal is uit te drukken (bv. HBA1C, maar ook scores voor kwaliteit van leven)

• Vergelijkend onderzoek: verschillen tussen groepen (interventie groep en controle groep)

• Observationeel: verschillen binnen een groep (gedurende langere tijd bijvoorbeeld)

• Cross-sectioneel: soort ‘opinie-peiling’

Type onderzoek (II)

• Sterke en zwakke soorten onderzoek

• Gerelateerd aan de mogelijkheid om een oorzakelijk verband aan te tonen

• Gouden standaard: RCT– Test: past het type onderzoek bij de

vraagstelling?– Zo nee: kan dit logischerwijs hebben geleid tot

vertekende resultaten?

Voorbeeld

• Invloed van medicatie X op mate van kortademigheid bij kinderen met astma

• Design: observationeel– Mate van zelf ervaren kortademigheid (schaal

0-10) bevraagd bij 300 kinderen in de periode mei 2004 t/m december 2004

Resultaten I

Mei/Juni Juli/Aug Sep/Okt Nov/Dec

Resultaten II

Mei/Juni Juli/Aug Sept/Okt Nov/Dec

Med XControle

Uitkomstmaten

• Duidelijke omschrijving van belangrijkste uitkomstmaat– Vraag: logische uitkomstmaten gebruikt?

• Bijvoorbeeld: evaluatie van een educatie programma voor mensen met COPD– Uitkomstmaat 1: longfunctie – Uitkomstmaat 2: kennis van de patient– Uitkomstmaat 3: kwaliteit van leven

Meetinstrumenten

• Duidelijke omschrijving van gebruikte meetinstrumenten:– Van bloeddrukmeter tot vragenlijst

– Test: zijn er ‘gevalideerde’ meetinstrumenten gebruikt

• Voorbeeld: gewichtsmeting– Met kleding, alleen schoenen uit, zonder kleding, of

gecorrigeerd voor gewicht van kleding

– Op professionele of huis-, tuin- en keukenweegschaal

Statistiek

• Bij kwalitatief onderzoek is statistiek doorgaans niet van toepassing

• Bij kwantitatief onderzoek wel!– Vaak moeilijk te beoordelen zonder kennis van

statistiek of statistiekboek bij de hand

De resultaten (I)

• Beschrijving van de kenmerken van de populatie– Kenmerken van de populatie bij aanvang van het

onderzoek (verhouding m/v, leeftijd, aantal rokers, enz)

• Bij vergelijkend onderzoek moeten deze kenmerken voor de interventie en controle groep grotendeels gelijk zijn – dwz, niet systematisch van elkaar verschillen– aangegeven door p-waarden– meestal geldt: p<0.05 dan WEL een verschil en kans op

vertekening van de resultaten

De resultaten (II)

• Overzichtelijk gepresenteerd?– Test: zie je in 1 oogopslag de belangrijkste

uitkomsten van het onderzoek?

• Volledigheid:– Test: wordt er over alle uitkomstmaten

gerapporteerd?

De resultaten (III)

• Mate van onzekerheid rondom de resultaten aangegeven?– Test: betrouwbaarheidsintervallen rondom

schattingen– Vergelijk:

• gemiddeld verschil van +3 (95%BI: +1 t/m +5) OF

• gemiddeld verschil van +3 (95%BI: -2 t/m +7)

Discussie

• Interpretatie van de gevonden resultaten

• Vergelijking met andere onderzoeksresultaten

• Bespreken van sterke en zwakke kanten van het uitgevoerde onderzoek– Mogelijk invloed van eventuele zwakke punten

op de gevonden resultaten

Conclusie & Aanbevelingen

• Is de conclusie een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag?

• Test: – vloeit het antwoord logisch voort uit de gevonden

resultaten?– Zou je ook andere conclusie kunnen trekken op basis

van de resultaten?– Worden er niet alsnog andere resultaten bijgehaald?

• Vloeien aanbevelingen voor de praktijk of verder onderzoek logisch voort uit de conclusie?

Algemeen

• Laat je niet inpakken door moeilijke termen of ingewikkeld taalgebruik: goede artikelen zijn vaak duidelijker dan slechte artikelen

• Ook in hoogaangeschreven tijdschriften staan slechte artikelen en vise versa

• Vraag je voortdurend af: is dit logisch?

Programma hervat om 14.00

Beoordeling van artikelenBeoordeling van artikelen

Onderdeel 2cOnderdeel 2c

Terugkoppeling thuisopdrachtTerugkoppeling thuisopdracht

MethodeMethode

Beoordeling op verschillende aspectenBeoordeling op verschillende aspecten Artikel 1 Ontslag procesArtikel 1 Ontslag proces Artikel 2 EfficacyArtikel 2 Efficacy Resultaten enquête/ huiswerkopdrachtResultaten enquête/ huiswerkopdracht ToelichtingToelichting

BeoordelingscriteriaBeoordelingscriteria Titel& SamenvattingTitel& Samenvatting Introductie en achtergrondIntroductie en achtergrond MethodeMethode

DeelnemersDeelnemers InterventiesInterventies DoelenDoelen UitkomstenUitkomsten Omvang onderzoekspopulatieOmvang onderzoekspopulatie Randomisatie/ Randomisatie/ Statistische methodenStatistische methoden

ResultatenResultaten PopulatiestromenPopulatiestromen Werving/ Periode van wervingWerving/ Periode van werving data 0- metingdata 0- meting Data beschikbaar voor analyseData beschikbaar voor analyse Uitkomsten interventies en geschat effectUitkomsten interventies en geschat effect Onderzoek verstorende gebeurtenissenOnderzoek verstorende gebeurtenissen

DiscussieDiscussie InterpretatieInterpretatie GeneraliseerbaarheidGeneraliseerbaarheid Algehele interpretatieAlgehele interpretatie

Titel &SamenvattingTitel &Samenvatting

Wat zegt de titel over het onderzoekWat zegt de titel over het onderzoek staat er in de samenvatting informatie over:staat er in de samenvatting informatie over:

Soort onderzoekSoort onderzoek Indien van toepassing: randomisatie methode: Indien van toepassing: randomisatie methode:

– Randomisatie houdt in dat ieder individu (of andere eenheid van Randomisatie houdt in dat ieder individu (of andere eenheid van randomisatie) een gelijke kans heeft om elk van de interventies te randomisatie) een gelijke kans heeft om elk van de interventies te krijgen. krijgen.

– Een goede randomisatie: een tabel met aselecte (random) Een goede randomisatie: een tabel met aselecte (random) getallen of van een door een computer aangemaakte getallen of van een door een computer aangemaakte randomisatielijst.randomisatielijst.

– Andere methoden van allocatie die soms wel als randomisatie Andere methoden van allocatie die soms wel als randomisatie beschreven zijn, maar dit niet echt zijn: allocatie op beschreven zijn, maar dit niet echt zijn: allocatie op geboortedatum, volgorde van binnenkomst, dag van de week, geboortedatum, volgorde van binnenkomst, dag van de week, maand van het jaar, dossiernummer.maand van het jaar, dossiernummer.

Enquête Enquête Ik vind de titel van het artikel Ik vind de titel van het artikel passen bij de verdere inhoudpassen bij de verdere inhoud

OntslagOntslag

mee eens 93%mee eens 93% mee oneens 4 %mee oneens 4 % geen mening 4%geen mening 4%

Self efficacySelf efficacy

mee eens 63%mee eens 63% mee oneens 26%mee oneens 26% geen mening 11%geen mening 11%

Titel&SamenvattingTitel&Samenvatting

Het Ontslag procesHet Ontslag proces– Titel geeft geen Titel geeft geen

weergave van de inhoud weergave van de inhoud van het onderzoekvan het onderzoek

– Soort onderzoekSoort onderzoek– In de samenvatting staat In de samenvatting staat

beperkte informatie over beperkte informatie over methode; resultaten en methode; resultaten en conclusieconclusie

Self efficacy & coping Self efficacy & coping – Titel geeft inhoud Titel geeft inhoud

onderzoek weeronderzoek weer– Methode; resultaten Methode; resultaten

en conclusie worden in en conclusie worden in samenvatting samenvatting verantwoordverantwoord

Wie is er van mening Wie is er van mening veranderd?veranderd?

MethodeMethode Deelnemers:Deelnemers:

Wat is de onderzoekspopulatieWat is de onderzoekspopulatie Wat zijn de karakteristiekenWat zijn de karakteristieken wervingsmethodewervingsmethode exclusiecriteriaexclusiecriteria

InterventiesInterventies Wat is de interventieWat is de interventie Wat is het wetenschappelijk kader van de interventieWat is het wetenschappelijk kader van de interventie

DoelenDoelen UitkomstenUitkomsten

Wat wordt gemetenWat wordt gemeten Argumentatie van de variabelenArgumentatie van de variabelen

Omvang onderzoekspopulatieOmvang onderzoekspopulatie Welke populatie is nodig voor een analyseerbaar resultaatWelke populatie is nodig voor een analyseerbaar resultaat Is de populatie groot genoegIs de populatie groot genoeg

Randomisatie/ Randomisatie/ Hoe vindt randomisatie plaatsHoe vindt randomisatie plaats

Statistische methodenStatistische methoden Methode benoemdMethode benoemd

MethodeMethode

Het Ontslag procesHet Ontslag proces– 18 afdelingen onderzocht, zijn 18 afdelingen onderzocht, zijn

dit alle afdelingen?dit alle afdelingen?– Theoretisch kader/ Theoretisch kader/

wetenschappelijke relevantiewetenschappelijke relevantie– Populatie: 1 vpk per afdelingPopulatie: 1 vpk per afdeling– Wervingsmethode benoemdWervingsmethode benoemd– Wat wordt gemeten? Beleid?; Wat wordt gemeten? Beleid?;

multidisciplinairmultidisciplinair→ → operationalisatie!operationalisatie!

– Selectiebias: vragenlijst wordt Selectiebias: vragenlijst wordt ingevuld door aangewezen vpkingevuld door aangewezen vpk

– Niet benoemd hoeveel Niet benoemd hoeveel respondenten nodig voor respondenten nodig voor analyseanalyse

– Statistische methode niet Statistische methode niet benoemdbenoemd

Self efficacy& copingSelf efficacy& coping– Duidelijk theoretisch kaderDuidelijk theoretisch kader– Onderzoeksmethode duidelijk Onderzoeksmethode duidelijk

uitgelegd uitgelegd VragenlijstVragenlijst Schaalverdeling Schaalverdeling Onderbouwing keuzenOnderbouwing keuzen

– Inclusiecriteria benoemdInclusiecriteria benoemd– Wervingsmethode benoemdWervingsmethode benoemd– Selectiebias ?Selectiebias ?– Benoemd hoeveel Benoemd hoeveel

respondenten nodig voor respondenten nodig voor analyse (niet specifiek)analyse (niet specifiek)

– Statistisch methode benoemdStatistisch methode benoemd

ResultatenResultaten

OntslagprocesOntslagproces Wat leren de Wat leren de

resultaten?resultaten? Presentatie van de data Presentatie van de data

(tabellen/ grafieken) (tabellen/ grafieken)

Self efficacy& copingSelf efficacy& coping Kenmerken populatie Kenmerken populatie

benoemdbenoemd Tabellen bevatten Tabellen bevatten

belangrijkste informatiebelangrijkste informatie Uitvoerige beschrijving Uitvoerige beschrijving

statistische analysestatistische analyse

onderzoekspopulatieonderzoekspopulatie

Onderzoekspopulatie IIOnderzoekspopulatie II

Zijn de getallen overbodig?Zijn de getallen overbodig?

Is er een ontslagprobleem?Is er een ontslagprobleem?

DiscussieDiscussie

InterpretatieInterpretatie Welke conclusies worden getrokkenWelke conclusies worden getrokken Mogen deze conclusies getrokken worden op basis van de Mogen deze conclusies getrokken worden op basis van de

onderzoeksresultatenonderzoeksresultaten Wat zijn de beperkingen van het onderzoek: Wat zijn de beperkingen van het onderzoek:

populatie;methodepopulatie;methode

GeneraliseerbaarheidGeneraliseerbaarheid Mogen de conclusies van toepassing verklaard worden voor Mogen de conclusies van toepassing verklaard worden voor

de dagelijkse praktijkde dagelijkse praktijk In welke populatieIn welke populatie

Algehele interpretatieAlgehele interpretatie

DiscussieDiscussie

OntslagprocesOntslagproces Self efficacy&copingSelf efficacy&coping

Reacties?Reacties?

ReactiesReacties

Wat is de generaliseerbaarheid?Wat is de generaliseerbaarheid?

Reacties?Reacties?

Dus:Dus:

Generaliseerbaarheid?Generaliseerbaarheid?

Enquete Enquete Ik heb vertrouwen in de Ik heb vertrouwen in de

resultaten van het onderzoek resultaten van het onderzoek OntslagOntslag

Enquete Enquete Ik vind dat de conclusie die wordt getrokken Ik vind dat de conclusie die wordt getrokken

een adequaat antwoord geeft op de een adequaat antwoord geeft op de onderzoeksvraagonderzoeksvraag

OntslagOntslag

Conclusie:Conclusie:

Professioneel kritische houdingProfessioneel kritische houding

Kijk naar de samenhang tussen:Kijk naar de samenhang tussen:↓ OnderzoeksvraagOnderzoeksvraag↓ Onderzochte populatieOnderzochte populatie↓ OnderzoeksmethodeOnderzoeksmethode↓ ResultatenResultaten↓ ConclusiesConclusies

Wees alert op valkuilenWees alert op valkuilen Bepaal dan de relevantie voor jouw werksituatieBepaal dan de relevantie voor jouw werksituatie

PosterpresentatiePosterpresentatie

Beoordeel in 4-6 subgroepen de uitgereikte Beoordeel in 4-6 subgroepen de uitgereikte ‘posters’ ten aanzien van de aspecten zoals ‘posters’ ten aanzien van de aspecten zoals deze in de scholing aan de orde zijn deze in de scholing aan de orde zijn gekomen.gekomen.

Na de pauze worden de bevindingen aan de Na de pauze worden de bevindingen aan de hand van 2 stellingen plenair nabesprokenhand van 2 stellingen plenair nabesproken

TheepauzeTheepauze

Programma hervat om 15.30Programma hervat om 15.30

Stellingen poster presentatieStellingen poster presentatie

Stelling 1+2Stelling 1+2

1 Het gekozen onderzoeksdesign is 1 Het gekozen onderzoeksdesign is adequaat voor de gestelde adequaat voor de gestelde

onderzoeksvraagonderzoeksvraag

2 De gepresenteerde resultaten 2 De gepresenteerde resultaten rechtvaardigen de conclusierechtvaardigen de conclusie

Posterpresentatie beoordelenPosterpresentatie beoordelen

Stelling 1+2Stelling 1+2

1 Het gekozen onderzoeksdesign is 1 Het gekozen onderzoeksdesign is adequaat voor de gestelde adequaat voor de gestelde

onderzoeksvraagonderzoeksvraag

2 De gepresenteerde resultaten 2 De gepresenteerde resultaten rechtvaardigen de conclusierechtvaardigen de conclusie

Onderzoek op de werkplekOnderzoek op de werkplek

AB: Ik wil u graag een AB: Ik wil u graag een onderzoek laten zien dat onderzoek laten zien dat aantoont dat de Super Pen aantoont dat de Super Pen beter is dan de VivoPen Het beter is dan de VivoPen Het is een studie onder 150 is een studie onder 150 mensen die al een half jaar mensen die al een half jaar de SuperPen gebruiken de SuperPen gebruiken nadat ze eerst de VivoPen nadat ze eerst de VivoPen hadden. Middels een hadden. Middels een uitgebreide vragenlijst is uitgebreide vragenlijst is gekeken naar hun gekeken naar hun tevredenheid.tevredenheid.

Wat zou de eerste Wat zou de eerste vraag zijn die u stelt vraag zijn die u stelt aan de aan de artsenbezoeker?artsenbezoeker?

Is deze studie gepubliceerd en zo ja in Is deze studie gepubliceerd en zo ja in

welk tijdschrift?welk tijdschrift?– Studie gedaan door producent of universiteit?Studie gedaan door producent of universiteit?– Peer reviewed tijdschrift?Peer reviewed tijdschrift?

Vraag 1Vraag 1

Wat voor soort onderzoek is dit?Wat voor soort onderzoek is dit?– Prospectief Prospectief – Retrospectief?Retrospectief?

Vraag 2Vraag 2

Wat vindt u van het aantal gebruikers van Wat vindt u van het aantal gebruikers van 150 en de lengte van de studie (6 150 en de lengte van de studie (6 maanden)?maanden)?

Vraag 3Vraag 3

Wat wilt u nog meer weten van de Wat wilt u nog meer weten van de gebruikers van de SuperPen in deze studie?gebruikers van de SuperPen in deze studie?

Informatie over patientenpopulatieInformatie over patientenpopulatievraag 4: wat is relevant?vraag 4: wat is relevant?

HbA1c voor en naHbA1c voor en na Leeftijd gebruikersLeeftijd gebruikers InsulineschemaInsulineschema Aantal uitvallers Aantal uitvallers

Insulineschema’s voor en naInsulineschema’s voor en na

Voor 3x Vivorapid en 1 x vivotardVoor 3x Vivorapid en 1 x vivotard Na 3x Superquick en 1x superslowNa 3x Superquick en 1x superslow

Vraag 5: Heeft eventuele verandering Vraag 5: Heeft eventuele verandering insulineschema invloed op resultaat studie?insulineschema invloed op resultaat studie?

Het HbA1cHet HbA1c

Het HbA1c bij start was 6,3 en is na 6 Het HbA1c bij start was 6,3 en is na 6 maanden 6,5maanden 6,5

Vraag 6: Is dit belangrijke informatie?Vraag 6: Is dit belangrijke informatie?

AB: De DVK vroeg aan AB: De DVK vroeg aan 250 mensen met 250 mensen met VivoPen of ze mee VivoPen of ze mee wilden doen aan de wilden doen aan de studie. Hiervan waren er studie. Hiervan waren er 200 bereid mee te 200 bereid mee te werken aan de studiewerken aan de studie

Vraag 8Vraag 8

Vind u dit belangrijke informatie?Vind u dit belangrijke informatie? Wat zou nog meer willen weten?Wat zou nog meer willen weten?

Wat wil je nog mee weten?Wat wil je nog mee weten?

Hoe zijn die patiënten geselecteerd?Hoe zijn die patiënten geselecteerd?– Aselecte steekproef of gericht gekozen?Aselecte steekproef of gericht gekozen?– Weet de onderzoekers iets over de Weet de onderzoekers iets over de

tevredenheid van de Vivopen gebruiker? tevredenheid van de Vivopen gebruiker? (select)(select)

Vraag 9 Vraag 9

Vindt u dit een hoog percentage en wat zegt Vindt u dit een hoog percentage en wat zegt u dat over de betrouwbaarheid van de u dat over de betrouwbaarheid van de studie?studie?

Van de 200 mensen die gestart zijn met de Van de 200 mensen die gestart zijn met de studie, waren er 150 die de 6 maanden studie, waren er 150 die de 6 maanden helemaal afgerond hebben en de vragenlijst helemaal afgerond hebben en de vragenlijst invuldeninvulden

Vraag 10Vraag 10

Is dit belangrijke informatie?Is dit belangrijke informatie?

Vraag 11Vraag 11

Een percentage van 25% uitvallers vindt u Een percentage van 25% uitvallers vindt u dat een hoog percentage?dat een hoog percentage?

Wat wilt u nog meer weten?Wat wilt u nog meer weten?

Het blijkt dat de 25% Het blijkt dat de 25% uitvallers na gemiddeld uitvallers na gemiddeld 2 weken terug wilden 2 weken terug wilden naar de VivoPen naar de VivoPen omdat ze SuperPen omdat ze SuperPen toch te moeilijk vondentoch te moeilijk vonden

Vraag 12Vraag 12

Vindt u dat deze mensen ook een vragenlijst Vindt u dat deze mensen ook een vragenlijst hadden moeten invullen en dat deze hadden moeten invullen en dat deze resultaten mee hadden moeten tellen in de resultaten mee hadden moeten tellen in de studie?studie?

Nee, dit gegeven wordt meegenomen door Nee, dit gegeven wordt meegenomen door 25% uitvallers. Tevredenheid na 2 weken is 25% uitvallers. Tevredenheid na 2 weken is niet betrouwbaarniet betrouwbaar

De 150 mensen die na afloop de vragenlijst De 150 mensen die na afloop de vragenlijst invulden, konden rapportcijfers geven voor invulden, konden rapportcijfers geven voor de verschillende aspecten van het gebruik de verschillende aspecten van het gebruik van de SuperPenvan de SuperPen

ResultatenResultaten

Plaatsen patronen: 8,1Plaatsen patronen: 8,1 Plaatsen naaldje: 7,7Plaatsen naaldje: 7,7 Instellen dosering: 8,4Instellen dosering: 8,4 Injectie: 7,2Injectie: 7,2 Verwisselen patroon: 7,0Verwisselen patroon: 7,0 Speciale SuperTasje: 7,7Speciale SuperTasje: 7,7

Vraag 13Vraag 13

AB: Wat vind je van deze rapportcijfers?AB: Wat vind je van deze rapportcijfers?

Antwoord 13Antwoord 13

Helemaal niks, want het is een vergelijkende Helemaal niks, want het is een vergelijkende studie met VivoPen, dus had je een studie met VivoPen, dus had je een identieke vragenlijstlijst nodig voor VivoPenidentieke vragenlijstlijst nodig voor VivoPen

Resultaten SuperPen (VivoPen)Resultaten SuperPen (VivoPen)

Plaatsen patronen: 8,1 (7,9)Plaatsen patronen: 8,1 (7,9) Plaatsen naaldje: 7,7 (7,6)Plaatsen naaldje: 7,7 (7,6) Instellen dosering: 8,4 (7,5)Instellen dosering: 8,4 (7,5) Injectie: 7,2 (7,3)Injectie: 7,2 (7,3) Verwisselen patroon: 7,0 (7,1)Verwisselen patroon: 7,0 (7,1) Speciale SuperTasje: 7,7 (nvt)Speciale SuperTasje: 7,7 (nvt)

Vraag 14Vraag 14

Wat zeggen de verschillen tussen deze Wat zeggen de verschillen tussen deze rapportcijfers u?rapportcijfers u?

Wel of niet significant?Wel of niet significant?

Vraag 15Vraag 15

Wat moet u nog meer weten om te Wat moet u nog meer weten om te conluderen of de SuperPen gemakkelijker is conluderen of de SuperPen gemakkelijker is dan de VivoPen?dan de VivoPen?

Antwoorden 15Antwoorden 15

Gewogen waarde verschillende parameters Gewogen waarde verschillende parameters om te kijken wat voor de patiënten het om te kijken wat voor de patiënten het belangrijkst isbelangrijkst is

Vraag na afloop???Vraag na afloop???

Afsluitende vraagAfsluitende vraag

Wilt u doorgaan met de SuperPen of wilt u Wilt u doorgaan met de SuperPen of wilt u liever weer terug naar VivoPen?liever weer terug naar VivoPen?

65% wil doorgaan65% wil doorgaan 12% maakt niet uit12% maakt niet uit 23% wil terug23% wil terug

AB: 2 van de 3 diabetespatiënten geeft AB: 2 van de 3 diabetespatiënten geeft voorkeur aan voorkeur aan SuperPeSuperPenn

Mag deze conclusie getrokken Mag deze conclusie getrokken worden?worden?

NeeNee

65% van de 150 (98) die de studie hebben 65% van de 150 (98) die de studie hebben afgemaakt, willen doorgaan. De 50 uitvallers afgemaakt, willen doorgaan. De 50 uitvallers zitten hier niet bij. (98/200 is 49%)zitten hier niet bij. (98/200 is 49%)

Gewenning aan een pen, aandacht tijdens Gewenning aan een pen, aandacht tijdens de studie hebben positief effectde studie hebben positief effect

Stellingen poster presentatieStellingen poster presentatie

StellingenStellingen

1.1. Een goed artikel dient een pakkende en Een goed artikel dient een pakkende en begrijpende titel te hebbenbegrijpende titel te hebben

2.2. Er zijn 2 vormen van onderzoek: Er zijn 2 vormen van onderzoek: kwantitatief en kwalitatiefkwantitatief en kwalitatief

3.3. Een verschil is pas aanwezig indien het Een verschil is pas aanwezig indien het statistisch significant isstatistisch significant is

4.4. Alle zwanen kunnen wit zijn volgens Alle zwanen kunnen wit zijn volgens PopperPopper

5.5. Een gepubliceerd artikel in een peer reviewed Een gepubliceerd artikel in een peer reviewed magazine staat garant voor een goed uitgevoerd magazine staat garant voor een goed uitgevoerd onderzoekonderzoek

6.6. De stap van waarneming naar hypothese wordt De stap van waarneming naar hypothese wordt inductie genoemdinductie genoemd

7.7. De hypothese of alle DVK in Nederlands De hypothese of alle DVK in Nederlands dezelfde opleiding hebben genoten dient te dezelfde opleiding hebben genoten dient te worden beantwoord dmv een RCTworden beantwoord dmv een RCT

8.8. Alle zwanen kunnen zwart zijn volgens KreisAlle zwanen kunnen zwart zijn volgens Kreis

9.9. Zonder 0- hypothese is geen onderzoeksvraag Zonder 0- hypothese is geen onderzoeksvraag te beantwoordente beantwoorden

10.10. Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV dient een DVK een wetenschappelijke dient een DVK een wetenschappelijke onderzoekshypothese te kunnen formuleren onderzoekshypothese te kunnen formuleren

11.11. Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV Volgens het beroepsdeelprofiel van de EADV dient een DVK een wetenschappelijke dient een DVK een wetenschappelijke onderzoekshypothese te kunnen falsifiërenonderzoekshypothese te kunnen falsifiëren

Jong topforum zoekt met affiniteit Jong topforum zoekt met affiniteit voor onderzoek dito DVK’svoor onderzoek dito DVK’s

Doel: praktische vertaling relevante Doel: praktische vertaling relevante wetenschappelijke artikelen.wetenschappelijke artikelen.

Drie maandelijks overleg (deels via internet)Drie maandelijks overleg (deels via internet) Publicatie in EADV magazinePublicatie in EADV magazine Onkosten vergoedingOnkosten vergoeding

Meld je aan TOPforum@eadv.nlMeld je aan TOPforum@eadv.nl

welkom nascholing ‘onderzoek toont aan’. docenten dr. bert vrijhoef zorgwetenschappen...

Documents

anoushka van velzen toont hierbij graag haar portfolio...

nascholing wdp poh de moderne duizendpoot met tijdgebrek

geschiedenis 1. 1976: kees olie toont dioxinen aan in...

wereldorientatieflextheater.files.wordpress.com · web...

tijdschrift in pdf, eadv special 2014

nascholing scool voor leerkrachten in het lager onderwijs

nascholing huisartsen jaarprogramma 2017 · collegiaal...

lesvoorbereiding - web viewvervolgens toont ze een videoclip...

obesitascentrum toont maagverkleining op groot scherm

cartilha eadv nivel medio

handleiding van de archeologisch houtdatabase woodan ·...

vtl presentatie verplichte nascholing c

seksuologie een nascholing voor ggnet psychiaters 11-09-2012

zesendertigste nascholingsdag stichting nascholing bedrijfs-...

werking oac preparaten - martiniziekenhuis.nl...

netoverschrijdende nascholing 2de graad lager onderwijs...

moviemaker nascholing

thorax academie nascholing auscultatie hart & long voor de...

in `expeditie robinson' houthalense lesley dada · in...

nascholing opr