anatomi-musculoskletal
DESCRIPTION
anatomi tentang tubuh manusiaTRANSCRIPT
Anatomi alat Gerak
musculoskletal
Sceleton Humanum
• Sceleton trunci
• Cingulum superius (cingulum membri superioris)
• Sceleton extremitatis superioris (sceleton membri superioris liberi)
• Cingulum inferius (cingulum membri inferioris)
• Sceleton extremitatis inferioris (sceleton membri inferioris liberi)
• Cranium
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 2
Pembagian Tulang Menurut Bentuknya
• Os longum
• Os breve
• Os planum
• Os pneumaticum
• Os irregularis
• Os sesamoidea
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 3
Kejadian Tulang
• Osteogenesis desmalis
• Osteogenesis enchondralis
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 4
gambar
Gambar skematik perkembangan tulang
back
Struktur Tulang• Periosteum (meliputi bagian luar tulang)
• Serabut-serabut Sharpey
• Substantia compacta (di luar, lebih padat) Lamellae, Lacunae, Canaliculi
• Substantia spongiosa (di dalam, lebih lunak)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 6
Sceleton Trunci• Columna vertebralis
Vertebrae cervicales Vertebrae thoracales Vertebrae lumbales Vertebrae sacrales Vertebrae coccygeales
• Costae Costae verae (7 ps) Costae spuriae (5 ps); dua diantaranya disebut Costae fluctuantes
• Sternum
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 7
Sceleton Trunci – Lanjutan 2
• Canalis vertebralis adalah saluran yang dibentuk oleh foramina vertebrales pada rangkaian tulang belakang dan dilalui oleh medula spinalis.
• Foramen intervertebrale adalah suatu lubang (foramen) yang dibatasi incisura vertebralis inferior dan incisura vertebralis superior di bawahnya, dan dilalui oleh serabut-serabut saraf dari medula spinalis.
• Fontanella adalah membran dari jaringan ikat fibrosa yang terdapat di antara tulang-tulang cranium/celah tulang-tulang tengkorak yang belum menyatu pada bayi baru lahir.
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 8
Sceleton Trunci – Lanjutan 2
• Discus invertebralis adalah struktur yang terletak di antara corpora vertebrae yang terdiri dari: Annulus fibrosus yang merupakan jaringan
fibrocartilago dengan serat-serat collagen dan tersusun atas laminae concentris pada bagian tepinya, dan
Nucleus pulposus, yaitu bagian yang banyak mengandung air, sedikit serat collagen dan sedikit jaringan cartilago di bagian pusat.
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 9
Cingulum Membri Superioris (Gelang Bahu)
• Os clavicula
• Os scapula
* Os scapula berhubungan dengan os clavicula, dan os clavicula berhubungan dengan truncus pada sternum.
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 10
Sceleton Extremitatis Superioris• Os humerus• Os radius• Os ulna• Ossa carpalia atau ossa carpi (8)
• Os naviculare atau os scaphoideum• Os lunatum• Os triquetrum• Os pisiforme• Os multangulum majus atau os trapezium• Os multangulum minus atau os trapezoideum• Os capitatum• Os hamatum
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 11
Sceleton Extremitatis Superioris-Lanjutan 2
• Ossa metacarpalia (5)
• Phalanges (jari-jari; tunggal = phalanx)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 12
Cingulum Membri Inferioris (Gelang Panggul)
• Os sacrum• Os coccygeus• Os coxae (dextra et sinistra)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 13
Sceleton Extremitatis Inferioris• Os femur• Os tibia• Os fibula• Os patella• Ossa tarsalia atau ossa tarsi (7) :
Os calcaneus Os talus Os naviculare atau os scaphoideum Os cuboideum Os cuneiforme lateral Os cuneiforme medial Os cuneiforme intermediale
• phalanges
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 14
Cranium
• Neurocranium (membungkus otak) Os frontale (1) Os parietale (1 ps) Os temporale (1 ps) Os occipitale (1) Os sphenoidale (1) Os ethmoidale (1)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 15
Cranium-Lanjutan 2
• Viscerocranium (membentuk wajah) Os maxillare (1) Os zygomaticum (1 ps) Os nasale (1 ps) Os palatinum (1 ps) Conchae nasales (3) Os vomer (1) Os lacrimale (1 ps) Os mandibulare (1)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 16
Cranium-Lanjutan 3
• Pada cranium, terdapat: Vertex (puncak kepala) Frons (kening) Occiput (belakang kepala) Tempora (pelipis)
• Pelajari: Norma frontalis (tampak depan) Norma lateralis Norma verticalis (tampak atas) Norma occipitalis Norma basalis
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 17
Istilah pada tulang• Facets, facies (seperti permukaan berlian)
adalaharea-area yang pipih/datar, halus, kecil.
• Elevasi atau peninggian Elevasi linier
• Linea = garis• Crista = rigi
Elevasi bulat• Tuberculum• Tuberositas• Malleolus• trochanter
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 18
Elevasi tajam• Spina• Processus
• Depressions = depressi = cekungan Fovea, bila kecil Fossa, bila besar Sulcus, bila memanjang Incissura, bila dijembatani oleh ligamentum
atau oleh tulang Foramen (perforation or hole) Canal, meatus (foramen yang membentuk
saluran), mempunyai mulut (os = ostium)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 19
Persendian• Klasifikasi formal, berdasarkan strukturnya:
Sendi fibrosa atau synarthrosis (tidak ada kemungkinan gerakan)
• Syndesmosis
• Sutura
• Gomphosis Sendi cartilagenea atau amphiarthrosis
(memungkinkan sedikit gerakan)
• Synchondrosis
• Symphisis Sendi Synoviale atau diarthrosis (gerakan luas)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 20
Persendian-Lanjutan 2
• Klasifikasi berdasarkan ada tidaknya jaringan yang merekatkan tulang-tulang yang bersendi: Sendi synarthrosis
•Syndesmosis, dihubungkan oleh jaringan ikat
•Synchondrosis, dihubungkan oleh jaringan tulang rawan
•Synostosis, dihubungkan oleh jaringan tulang
Diarthrosis atau sendi synoviale adalah sendi dengan celah di antara tulang-tulang yang membentuknya.
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 21
Persendian-Lanjutan 3
• Klasifikasi berdasarkan luas geraknya: Sendi temporer
•Tidak bergerak•Skull type
Sendi dengan sedikit gerakan (slightly movable joint)•secure joint•vertebral type
Sendi dengan gerakan luas (free movable), synovial joint
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 22
Persendian-Lanjutan 4
• Sutura, hubungan antar tulang tengkorak yang tidak dapat digerakkan.
• Gomphosis, sendi kaitan, sendi kantong seperti gigi di dalam ‘kantong’nya.
• Syndesmosis, misalnya sendi (articulatio) tibio-fibularis inferior.
• Synchondrosis (hyaline cartilage joints), sendi tulang rawan primer di antara epiphyse dan diaphyse tulang panjang
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 23
Persendian-Lanjutan 5
• Symphisis, contoh: Sendi antara os pubis kiri dan kanan Sendi intervertebrale (ada discus
intervertebralis)
• Synostosis, jaringan ikat/rawan yang menghubungkan tulang-tulang yang bersendi sudah menulang.
* Articulatio (persendian) biasa digunakan sehari-hari untuk sendi yang mempunyai gerakan yang luas yaitu sendi diarthrosis.
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 24
Persendian-Lanjutan 6
• Klasifikasi berdasarkan jumlah axis: Articulationes dengan 1 axis (uniaxial)
•Articulatio gynglimus•Articulatio trochlearis = articulatio
bicondylaris•Articulatio trochoidea
Articulationes dengan 2 axis (biaxial)•Articulatio ellipsoidea = articulatio
condylaris•Articulatio sellaris
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 25
Persendian-Lanjutan 7
Articulationes dengan 3 axis, contoh articulatio globoidea
Articulatio simplex, dibentuk oleh 2 tulang Articulatio composita, dibentuk oleh > 2 tulang
* Dalam suatu persendian, kemungkinan gerakan akan menjadi lebih sedikit bila: dataran sendi yang berlekuk-lekuk saling
mengisi banyak ligamenta yang terbentang di antara
kedua tulang
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 26
gambar
Persendian (articulatio)
back
Otot
• Otot polos
• Otot jantung
• Otot skeletal Merupakan alat gerak aktif Disebut musculus (english: muscle) Memiliki origo (origin) dan insertio (insertion)
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 28
Otot-Lanjutan 2
Terdiri dari:
•Tendo (jaringan ikat fibrous, membulat)
•Aponeurosis (jaringan ikat fibrous, pipih dan membranous)
•Ligamentum (jaringan ikat fibrous, penggantung)
•Fascia
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 29
Tata Nama Otot• Menurut bentuk: triangularis, quadratus,
trapezeius, rhomboideus• Menurut bentuk umum: longus, serratus (seperti
gergaji)• Menurut jumlah caput (kepala): biceps, triceps,
quadriceps• Menurut struktur (jaringan): semitendinous,
semimembranous
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 30
Tata Nama Otot-Lanjutan 2
• Menurut lokasi: supraspinatus, tibialis anterior• Menurut tempat perlekatan: brachio-radialis• Menurut fungsi: extensor, flexor• Menurut arah serabut: transversus, obliquus,
rectus
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 31
Otot dihubungkan oleh jaringan ikat sehingga tidak tercerai-berai menuju Tulang
Sifat:•Eksitabilitas•Kontraktil
Perlekatan:•Fascia•Tendo
rAnatomi Umum 32
Perlekatan Otot
• Origo (‘origin’) adalah tempat perlekatan otot pada tulang yang lebih terfiksir (sukar atau tidak bisa digerakkan)
• Insersio (‘insertion’) adalah tempat perlekatan otot pada tulang yang dapat digerakkan
Mutiara Budi Azhar Anatomi Umum 33