ander boeke in dié reeksandederder erboekekeekkeke ke inin
TRANSCRIPT
Waarskuwing!!Alle regte voorbehou volgens die Suid-Afrikaanse kopiewet. Geen gedeelte van hierdie boekmag gereproduseer word deur fotokopiëring of enige ander metode sonder skriftelike verlofvan die uitgewer en skrywer nie. Enige persoon wat enige ongemagtige optrede uitoefen inverhouding met hierdie publikasie mag onderhewig wees aan kriminele vervolging en siviele eise teen beskadiging.
Saamgestel deur A. Olivier
Uitgegee deur:
Tel: 014 592 6083Cell: 079 092 0519(no sms Vodacom)/063 133 6292(no sms MTN)Email: [email protected]/ www.amaniyah.co.zaISBN 978-0-9922173-4-1eISBN 978-0-9922385-4-4
Graad 12 Fisiese Wetenskappe Teorie en Werkboek Boek 2 (Chemie) bestaan uit twee dele. Deel 1 behandel Organiese Chemie waar deel 2 Anorganiese Chemiebehandel.
Ander boeke in dié reeksAndederder er booekekeekkeke ke inn dié rein in didiéiié ié rereereekseekeeekseksksks
BBBBBBBBBBBBOOOOOOOOOOOOOEEEEKKKKK 2222222 DDDDDDDeeeeeeeeeeeeeeeeeeeellllllll 2222222BBBBOOOOOOOOOEEKKKK 2222222 DDDD llll 2222222
2GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAADDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD 111222222
Help ons om ‘n beter produk te lewer met elke druk deur voorstelle te stuur aan: [email protected].
Eerste uitgawe 2013Tweede uitgawe 2016
GOLWE KLANK EN LIG
ELEKTRISITEIT EN MAGNETISME
Onderwerp 1
INHOUDSOPGAWE
Onderwerp 2
TRANSVERSALE PULSE
MAGNETISME
ELEKTROSTATIKA
ELEKTRIESE STROOMBANE
Transversale Pulse In ‘n Tou Of ‘n Veer
Magnetiese Velde, Magneetpole En Kragte
Statiese Elektrisiteit
Stroombane
StroomPotensiaalverskil En Emk
WeerstandResistors In Serie En Parallel
Superponering Van Pulse
Hoofstuk 1
Hoofstuk 1
Hoofstuk 2
Hoofstuk 3
TRANSVERSALE GOLWETransversale Golwe
Hoofstuk 2
LONGITUDINALE GOLWELongitudinale Golwe In ‘n Tou Of Veer
Hoofstuk 3
KLANKKlank Golwe
Hoofstuk 4
ELEKTROMAGNETIESE STRALINGDie Aard Van Elektromagnetiese Straling
Hoofstuk 5
15
12
22
28
52
69
82
105
116108
124132
MEGANIKAOnderwerp 3
VEKTORE EN SKALARE
ENERGIE
BEWEGING IN EEN DIMENSIE
SNELHEID EN BEWEGINGSVERGELYKINGS
Inleiding Tot Vektore En Skalare
Gravitasie Potensiële Energie En Kinetiese EnergieBehoud Van Meganiese Energie
Posisie, Verplasing En Afstand
Beskrywing Van Beweging In Woorde En Diagramme
Spoed En Snelheid
��������� ��������������������
Versnelling
Beskrywing Van Beweging In BewegingsvergelykingsDie Beweging Van 'N Voertuig En Veiligheid
Hoofstuk 1
Hoofstuk 4
Hoofstuk 2
Hoofstuk 3
160
169177195
198199237247
251256
10 ONDERWERP 1
��� ������������������������������������������!��������������������������������������������������������� hulle kruis. Bereken en gee die rigting van die ontbrekende amplitudes. (Positief (+) dui die opwaarste rigting aan.) Sê ook of dit ‘n voorbeeld van destruktiewe of konstruktiewe superponering is. 7.1 7.2
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
7.3 7.4
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
8. ‘n Puls met amplitude -7 mm beweeg na regs en een met amplitude + 12 mm beweeg na links. 8.1 Teken afsonderlike diagramme om die pulse te toon wat mekaar nader, kruis en dan afsonderlik van mekaar beweeg.
8.2 Bereken die amplitude van die versteuring wanneer hulle kruis.
____________________________________________
____________________________________________
]�� ����������������������������������������!���������������������������������������������������������G������������� Bereken en gee die rigting van die ontberende amplitudes. (Positief (+) dui die opwaarste rigting aan.)
AmplitudesPuls X Puls Y Superponering
+12 mm +9 mm+10 mm -25 mm-17 cm -8 cm-15 cm -26 mm-4 m +4 m
-7 m -2 m
+5 cm +3 cm+5 cm
-3 cm
+10 cm
-10 cm
+5 cm
-8 cm
11GOLWE, KLANK EN LIG
�Y��� ������������������������������������������������!����������x�����������������������.s-1. Skets die resultante pulsvorms na 1s, 2s, 3s en 4s.
10.1 10.2 10.3
10.4 10.5 10.6
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
t = 0 s
t = 1 s
t = 2 s
t = 3 s
t = 4 s
12 ONDERWERP 1
TRANSVERSALE GOLWE
Figuur 2���������������� ��������������������������
�������������
����
����
���������U
���������������������������
A
A
x
z
�
y
TRANSVERSALE GOLWEHoofstuk 2
‘N GOLF‘n Golf is die reëlmatige opeenvolging van pulse. ‘n Golf is ‘n manier waarop energie van een punt in ‘n medium na ‘n ander punt oorgedra word in die reeks opeenvolgende pulse (of versteurings).Daar bestaan twee tipes golfbeweging, naamlik transversale golwe en longitudinale golwe. Voorbeelde van transversale golwe is watergolwe, loodregte golwe in ‘n tou of veer, golwe in ‘n kitaarsnaar en elektromagnetiese golwe. Voorbeelde van longitudinale golwe is parallelle golwe in ‘n veer en klankgolwe.
TRANSVERSALE GOLWE‘n Transversale golf kan gevorm word deur die een punt van ‘n spiraalveer (of tou) vas te hou en die ander punt heen en weer te beweeg. ‘n Reeks opeenvolgende transversale pulse beweeg in die veer, met die versteuring in die veer wat loodreg is op die rigting waarin die pulse beweeg. ‘n Transversale golfbeweging ontstaan.
EIENSKAPPE VAN TRANSVERSALE GOLWE������������� ����!����������� ��� �" ��� �����������
��#��������� ���� ������������ �" �� �������������������#�����������rusposie of ewewigsposisie genoem.��#����������� ��� �����������������kruine genoem en die laagste punte die trôe (of dale of buike).��$���� �����" ����������in fase wanneer hulle in dieselfde rigting en teen dieselfde spoed beweeg en dieselfde verplasing vanaf die rusposisie het. Punte x en y����� �����% ���������� ���������&���������� ������$���� �����" ����������uit fase��������������" ��������������������������� �����" ������������� (Punte x en z asook y� �'������������" �*��� � �" �����������������������#����������� (�, uitgespreek “lambda”) is die afstand tussen twee opeenvolgende punte wat in fase is. Die afstand�� ���� �������� ���������&���� ����� ��� ������� �meter (m) gemeet.��#��frekwensie (ƒ)������� �������������� � ���� �����" ������� ����������� ������� �hertz (Hz) gemeet. Die frekwensie van die golwe is natuurlik dieselfde as die frekwensie van die vibrator waardeur die golwe opgewek word. ��#��periode (T)�� ������������ ������������������� ����� ��������������+������4����������� ������� sekondes (s) gemeet.��#����� ������ ����� ���(ƒ) en periode (T)��������������������ƒ = � 5���" ��������������� �������� � ������������ � ����� ��� �������� ������������������� 6������� �� �������������T =����������(tabel volg)
1_f
1_T 1_______
�������
������������������� ������������� ��� ��������� ������� ����� ��������� ����� ��������� ���� �� ������� ������
Figuur 1������������������������� ���
��������������������� ��������������������������������������U
13GOLWE, KLANK EN LIG
Voorbeeld 1
GOLFSPOEDDie golfspoed, v, is die afstand wat die golf (of kruin van die golf) in een��� �����en word gemeet in meter per sekonde (m.s-1 of m/s). ‘n Golf (of kruin van die golf) wat bv. ‘n afstand van 30 m in 3 s beweeg het dus ‘n spoed van 30/3 = 10 m.s-1.7���;������<������������������ ����� ��������������������een periode. In een periode (T) beweeg die golf (of kruin van die golf) " ���� ��� � ����� ���(�) en is die frekwensie (ƒ)������ 1/periode.Daarom, is die golfspoed�
Omdat ƒ = , is v = ƒ�
Hiervolgens is die golfspoed (v gemeet in m.s-1) die produk van die frekwensie (ƒ gemeet in Hz4� ����� ���+� gemeet in m) van die golf. >��������� �������� ���������
Figuur 4
Periode (T) Frekwensie (f) ��������������� ����������neem af neem toe neem toeneem toe neem af neem af
������������������ ������������ �������������
Figuur 3������������ ���������������������� � �������������������������
�������\�"�T�����4�
�������\�"�T�����2�
�����'�\�"�T�����4�
������\�Y
������\�T
�������������������������
�
������������������ ������ ����� �����) v = ______________ = ___________ tyd beweeg periode (T)
1_T
�v = ƒ����� v = _ T
���� !��&�������������������������!��������������������������������������������������������������������+������� G�����������������������!�����������������������
� O���G�������������������������� ���� ��������������� � � ��������%� �������������� ��'� ������������ � � ��������+� ����������� ���� �������������
� ����� ��� ���� �������������U��������������\��������������������G����\������ ��%� �����������U��������������\����������������������\�+����\�YRY+�������������������������������������������������������
��������� ��'� $��������&U��������������\�_�\�_�\�YR%����������������������������������������������������������������� ��+� ������������������#���\�����\���U�YRY+U�\�YR%����-1�
� ���� *���������*U��������������\����������������!���������������U�\�'���
�%�� ������� ���� ����� �������� ���� ��� ��� O����� �� G������ ������� ����R� ���������R� ���>�� ��� ���� ������ �������� ������������>R��������������������������������U������������������������������������G�������������������K� %��� ��������������� � � ������%�%� �������������� %�'� ������������ � � ������%�+� ��������������� %��� �������������
� ����� ��� %��� �������������������������� %�%� �������\������������������R�������������������G��������������������������������������
1� %�'� �������\�"R������������������G��������������������������������������&� %�+� ����������������>�������������� %��� ����������������������������>�������������
+���
q���
14 ONDERWERP 1
Praktiese Aktiviteit 1
Voorbeeld 2!��������������������������������!���������������������������������������������������!�������������������������������U�����������������G��!���������������%Y�������������������������%����������������������������������R�G������������������������!����������������>���������������������������������������������������������K����� ������>������������������������������������������� �������������������������R�����������>���#
�������������������������������������������������������������#
���������������������������������������������������������������������#�
!�������������������>��������������������R������Y���������������������������������������������
� D Dt = _ ����� v = _ U v t
�������Dt = __
ƒ����������������%�����\�___________������������������U�YR%��U��������������%������\��___________�����������-1U�YR%��U���\��Y��
v = ƒ�
Opwekking van transversale golwe
WAT JY BENODIG��������������������������
Metode:�����������������������������������������������������������������G���������������%������!��������������������������������>�����G�������G����������!������������������ ������������������U�'��&����������>������������������������������G���[��[��������!����J�������G��G�����������������
Figuur 5��!�������� ���������������"���������������#������������ ��������
Vrae���������������������������������������������������������U������������!��������������������K
� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
%�������!�������������������������������������������������������������#� ����� ���������������������� ����� ������������������������������ ��� ���
'��'��� �����������G�����R������!�����������!������>�������������������������������������������� '�%� �����������G�����R������!�����������!��������������������������������������������������
Figuur 6����������������������� ��� ���� ��������
15GOLWE, KLANK EN LIG
������>���������������������������������>�����$��������*�������G��������������>������������������������������� ����������������������!�������������������
� ���� !��������#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� ��%� !��&���������U�#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� ��'� ���������#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� ��+� �����������#""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
���� *��������#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� ��q� $������������#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� ���� $������������#""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
%�� �������������������������������������������������!�������������������
� %���������������������!������������!���������
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� � """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""
� %�%� ���������������������������������������������������������������#
� � %�%��� !����������#�"""""""""""""""""""""� ������������%�%�%��!�������#�""""""""""""""""""""""""""""""
� � %�%�'� !�����������U#�"""""""""""""""""""""� �����������%�%�+���������������#�""""""""""""""""""""""""
� � %�%��� ����������������������� �������������������������������������%�%�q������������������������
� � � """"""""""""""""""""""""""""""""� � ��������""""""""""""""""""""""""""""""""""""
'�� D�����������������������!����������������������������������������������������������R�����������������������!�
� """""""""""""""""""""������
TRANSVERSALE GOLWEOefening 1
A
B
C
D
EF