1. TsinaAng Tsina o Peoples Republic of China, namatatagpuan sa silangang bahagi ng Asya,ang isa sa pinakamalaking bansa sa Asya.Ito ang may pinakamataas na bilang ngpopulasyon sa buong mundo na tinatayangmay 1.3 bilyong katao na naninirahan dito.

2. Tsina

3. DalawangPangunahing Ilogsa Tsina

4. Ilog Yangtzeo Ito ang pinakamahabang ilog sa buong Asya atpangatlo naman sa pinakamahabang ilog sabuong mundo.o Ito ay dinaraanan ng mga barkongpangkalakalan.

5. Ilog Huang Ho pangalawa sa pinakamahabang ilog sa Tsina tinatawag ding yellow river dahil sa kulay ngmakapal na banlik na dala nito. tinatawag ding pighati ng Tsina dahil samalapad, malakas at madalas itong umapawat magdala ng nakapipinsalang baha. Ang bansag na pighati ng Tsina aynagpapatunay na mas natatandaan ng mgatao ang hirap kaysa biyayang dala ng IlogHuang Ho.

6. Ang Ilog Huang Ho ay may malaking bahagingginampanan sa kasaysayan ng Tsina. Sa panahon ngtag-araw, ang ilog ay nagdadala ng banlik(silt) saHilagang Kapatagan ng Tsina. Loess Plateau o Huangtu Plateau-ito ay dinadaananng Ilog Huang Ho kung saan nanggagaling ang silt oloess na madaling dinadala ng hangin dahil samalabuhanging liit ng lupang ito. Dahil agrikultura ang pangunahing kabuhayan ngmga Tsino, nagtayo sila ng malalaking dike at kanalupang maging harang sa pag-agos ng malakas natubig at magsilbing dadaluyan nito.

7. Ilog Huang Ho

8. Sinaunang Kasaysayan ng Tsina Noong 4000 BCE, nagsimulang manirahanang mga Tsino sa tabi ng Ilog Huang Ho.Pangingisda atPagtatanim angpangunahingikinabubuhaynila noon.

9. Noong 2000 BCE, napaunlad nila angpaggamit ng bronse upang makagawa ngmaraming bagay-bagay at kasangkapan.

10. Ang mga sinaunang Tsino ay may malakingpaggalang at pagmamahal sa pamilya.Lumaki ang populasyong ng Tsina dahil na rin samatandang kaisipan na pinagpala ng Diyos angpamilyang may maraming anak.Ang mga Tsino noon ay nahahati sa limang uri:1. iskolar2. magsasaka3. artisan o mga manggagawa4. mangangalakal5. sundalo

11. Kabihasnan ng TsinaNaisulong ng mga Tsino ang ilan sa mgapinakamahalagang pagbabago sa kalinanganat pamamaraan ng pamumuhay.Ang paraan ng pamumuhay ng mga tao atpamamalakad ng pamahalaan aynaimpluwensiyahan ng mga pilosopiyangnamayani sa imperyo at mga dinastiyangnaitatag dito.

12. o Pinaniniwalaan ng mga Tsino na sila angsentro ng daigdig kaya tinawag nila angkanilang bayan na Zhung-Guo o GitnangKaharian.o Sa sinaunang kabihasnan ng Tsina umusbongang mga Dinastiyang Xia, Shang, Zhou, Qin,Han, Tang, Sung, Yuan, Ming, at Qing.

13. Dahil na rin sa lumalawak na kapangyarihan,angTsina ay nagkaroon ng maayos napamahalaan.Ang pamumuno noon saTsina ay ayon sapamamalakad ng mga dinastiya at ang mganamumuno nito ay mga paham o pilosopo.Itinuturing ang mga emperador bilang mgadiyos o mga anak ng langit lalo na noong mgaunang taon ng dinastiya.

14. Ang pagpapamana o pagsasalin-salin ngkapangyarihan ng namumuno mula din saloob ng kanilang pamilya o angkan.Sunod-sunod na pinuno mula sa isangangkan o pamilya.

15. MGADINASTIYASATSINADINASTIYANG XIADINASTIYANG ZHOUDINASTIYANG YUANDINASTIYANG QINDINASTIYANG HANDINASTIYANG TANGDINASTIYANG SUNGDINASTIYANG SHANGDINASTIYANG MINGDINASTIYANG QING

16. Pinaniniwalaang ang Dinastiyang Xia angkauna-unahang dinastiya sa kasaysayan ngTsina. Ito ay itinuturing na isang alamat lamang ngmga Tsino dahil sa kawalan ng ebidensyangnakalap sa kasaysayan na magpapatunay naumusbong ang ganitong dinastiya sa Tsina.

17. Itinatag ni EmperadorYu ang dinastiyang ito.Kilalang-kilala ang kanyang pamumuno dahil sakakayahan niyang pigilan ang pagbaha ng tubig mula saYellow River. Ginawang kabisera niYu at ng mga emperador ng Xiaang Erlitou, isang lalawigan sa timog Shansi. Sinasabing payak ang naging pamumuhay ng mga taonoon at walang mga importanteng imbensiyon nanaipakilala.

18. Ang dinastiyang Shang, kilala rin bilang dinastiyangYin, ay namuno mula 1766 hanggang 1122 BCE. Ito ay itinatag ni Cheng Tan. Ang panahon ng Shang ay kilala sa mga produktongyari sa tanso.Sa unang pagkakataon din ay gumamitang mga Tsino ng chopsticks; ito aynaimbento ni Shou Hsin.

19. Ang mga palay ay kinokolekta sa mga taobilang kabayaran nila para sa buwis.Sa dinastiyang ito umusbong ang maramingmga orakulo at hula.Sa panahong ito nabuo ang sistema ngpagsulat ng mga Tsino.

20. Sinusulat ng mga pari o diviner angkanilang mga katanungan sa buto oshell ng pawikan na tinatawag nadragon bone na kalaunay tinawag naoracle bone.

21. Ang dinastiyang Shang ay humina dulot ngkorupsyon ng mga sumunod na mga pinuno. Hindi nagtagal, ang kahinaan ng bansa aynaging daan upang ito ay madaling nasakop ngmga pangkat ng tao na kilala sa pangalangZhou noong 1027 BCE.

22. Noong 1046 BCE, pinamunuan ni Haring Wung Zhou ang 45,000 mandirigma at 300 karopapunta sa Ilog Huang Ho. Natalo nila siHaring Di Xin ng Shang na naghudyat ngpanimula ng dinastiyang Zhou.

23. Ang dinastiyang Zhou ang namahala sa Tsina saloob ng 900 taon. Ito ang pinakamahaba sa lahatng dinastiyang naitala.Piyudalismo - sistemang pampulitika na nagbigayng kapangyarihan sa mga aristokrata o pyudal napanginoon (panginoong maylupa) sa mga lupangpag-aari ng hari.Sa panahong ito natutunan ang pag-aararo atpaggamit ng matutulis na sandatang yari sa bakal.Napaunlad din ang irigasyon para sa patubig ngmga pananim.

24. Dito rin umiral ang Ginintuang Panahon ngPilosopiya na pinangunahan nina Confucius atLao Tzu. Confucius - itinuturing na pinakadakilangpilosopo. Siya ay tinatawag na Kung Fu Tze na angibig sabihin ay paham o pilosopo. Naging pangunahingkatangian ng kulturangTsino ang mga aral niConfucius sa ilalim ngdinastiyang Zhou.

25. Ang mga aral ni Confucius ay nakabuod sakanyang aklat na Five Classics at Four Books naitinuring ng mga Tsino na gabay sa kanilangpamumuhay.Sa kabuuan, naniniwala ang Confucianismo nasibilisasyono ang pagkakaroon ng mabutingpag-uugali, gawi, at pagkilosang daan upangmatamo ang isang mabuting lipunan.

26. Lao Tzu - nagtatag ng pilosopiya atrelihiyong Taoismo, hango sa salitang Tao naang ibig sabihin ay way of nature. Noong ikatlong siglo, ang aral ng Taoismo ayginawang aklat na tinawag na Tao Te Ching.Naniniwala ang Taoismo na angmabuti at masama ay nag-iiba sapaglipas ng panahon at sa pagitanng mga grupo sa pamayanan.

27. Sa pilosopiya ni Lao Tzu, pinahahalagahan angtao at ang kalikasan.Ilan sa pilosopiya ng Taoismo:Upang makamit ang kaligayahan,kinakailangang maging mapagkumbaba,mahinahon at mapagtimpi.Ang taong nakatatalo sa iba ay magaling,ngunit ang taong marunong tumingin sasariling pagkakamali ay mas kahanga-hanga.

28. Pagbagsak ng Dinastiyang Zhou Sa loob ng 250 taong pamumuno ngdinastiyang Zhou, ang kaharian ay binuo ngmahigit 1 000 estadong pyudal. Estadong pyudal - mga lupaingpinamahalaan ng isang maharlika na angkapangyarihan ay nagmula sa hari. Sa ganitong paraan, ang katapatan ng isangmaharlika ay nasa hari.

29. o Sa kalaunan, ginamit ng mga maharlika angkanilang mga sundalo upang kalabanin anghari.o Ang paglakas ng kapangyarihan ng mgapanginoong maylupa ay simula ng pagbagsaksa pamamahala ng mga Zhou.

30. Ang panahong 456 BCE hanggang 256 BCEay tinawag na Era ofWarring States. Umiral ang kakaibang pamamaraan atestratehiyang militar atteknolohiya sa paglabansa mga kaaway.

31. Ang dinastiyang Qin ay nagsimulangmamuno noong 221 BCE. Noong 256 BCE, iginupo ngmakapangyarihang estado ng Chin o Qin, sapamumuno ng emperador na si Qin ShiHuang, ang mga pinuno ng Zhou. Nakilala si Qin Shi Huang bilang Shi Huang-Di na nangangahulugang unangpinakamataas na emperador.

32. Nagpatayo siya ng mga daan sa lahatng bahagi ng imperyo upangmagkaroon ng ugnayan ang ibatibang rehiyon. Ipinatayo niya ang Great Wall ofChina upangmagsilbingpananggalang ng mga Tsino laban samga mananakopna barbaro.

33. Ito ay nagsimula noong ikatlong siglo. Isinasaad sa pilosopiyang ito namasama ang tao at makasarili attanging mahigpit na pagpapatupad ngbatas ang paraan upang mabuhay siyanang mabuti.

34. o Hindi mahalaga sa Legalismo ang moralidad,bagkus ay hinihikayat dito na magkaroon nglihim na paraan ang isang pinuno upangmasigurong hindi maaagaw ang kanyangkapangyarihang pamunuan ang isang estado.o Ang mga ideya at konsepto ng Legalismo angnaging pamantayan ng dinastiyang Qin.o Pinasimulan nilang ipatupad ang pilosopiyang itosa buong Tsina kaya maraming pyudal napanginoon at tribong nawala.

35. Bilang pagsunod sa Legalismo, iniutos ngmga opisyal ng pamahalaan angpagpapasunog sa mga aklat na iniisip nilangtaliwas sa pilospiya ng Legalismo. Sinumangiskolar na tumutol ay ipinapapatay oitinatakwil. Itinuring ni Shi Huang-Di na mapanganib angConfucianism at iba pang pilosopiya, kayatkanya itong ipinasira.

36. Naging malupit na pinuno si ShiHuang-Di at ang kalupitang itoang nagpagalit sa mga tao labansa pamumuno ng mga Qin.Lumayo ang kalooban ng mgamanggawa, magsasaka, atmaging ang pangkat ng mganakapag-aral.

37. Pagkaraan ng kamatayan ni Shi Huang-Dinoong 210 BCE, nagkaroon ng isangdigmaang sibil.Pagkaraan ng walong taong digmaan ayisang bagong dinastiya ang namuno sabansa, ang dinastiyang Han.

38. Ang dinastiyang Han ay namuno sa loob ng400 taon kung saan namayani angkapayapaan at kaunlaran ng Tsina napinasimulan ng dinastiyang Qin. Wu Di - siya ay namuno sa pagitan ng 140 at87 BCE.- ang pinakamagiting na pinuno ngdinastiyang Han dahil sa mga matagumpay napagkuha nito ng teritoryo para sa Tsina

39. - nakuha niya ang ilang teritoryo ngKorea at napalawak ang imperyo hanggang saIndo-Tsina.- sa kaniyang pamamahala, naitaboy angmga mananakop na nomad at natamo angbahagi ng Korea.

40. Paggawa ng unang diksyunaryong Intsik natinawag na Shou Wen na sinulat ni HaoShen.

41. Pagkakaroon ng aklat ukol sa sinaunangkasaysayan ng Tsina na isinulat ni SuomaChien (Sima Qian), ang Ama ngKasaysayang Tsino.Pagkatuklas sa paggamit ng papel.Pagpasok ng relihiyong Buddhismo sa Tsina.

42. Ang kaunlarang dulot ng pamumuno ngmga Han ay nagbigay-daan sa ugnayan samaraming lupain. Lumawak ang kalakalan at hangganan ngimperyo na umabot hanggang sa timog ngVietnam at sa Mongolia. Silk Road isang rutang pangkalakalan nanaitatag noong panahon ng dinastiyangHan.

43. Silk Road

44. o Nagsimulang humina ang dinastiyang Hannoong ikatlong siglo.o Naganap ito nang agawin ng malalakas namaharlika ang ilang bahagi ng imperyo.o Pinatalsik nila ang huling hari ng Han.o Pinasok din ng mga barbaro ang imperyo atnakontrol ang hilagangTsina, kayat lumisan angmaramingTsino at nagtungo sa may timog ngIlogYangtze.o Ang panahong ito ay tinawag na Panahon ngKalituhan.

45. Ito ay itinatag ni Li Yuan Xian noong 618 A.D. Ang dinastiyang Tang ang itinuturing naGintong Panahon ng Imperyo ng Tsina. Tai Tsung isang emperador nanagpalawak lalo ng teritoryo ngTsina.

46. Muling sumigla ang Tsina noong 618 BCE sapamumuno ng dinastiyang Tang mataposang kaguluhan mula sa pagsakop ng mgabarbaro.Nagkaroon ng kapayapaan at namulaklakang sining at panitikan sa dinastiyang ito.Nagkaroon ng matatag na gobyerno,maunlad na kalakalan, at mas maunlad nasistema ng edukasyon.

47. Mahahalagang Pangyayari na naganap sa Tsinanoong panahon ng pamamalakad ngdinastiyang Tang:Pagsisimula ng pagsusulit sa serbisyo sibil(Civil Service Examination)Pagkakaimbento ng block printing ni Feng Tao

48. Pagkakabuo sa pinakaunang nalimbag na aklatsa kasaysayan, ang Diamond Sutra na isinulatni Wang Chieh.

49. Paglilimbag sa pinakamatandangpahayagan sa daigdig, ang Peking Gazette. Kalipunan ng batas na tinawag na Kodigong Tang. Pag-usbong ng Gintong Panahon salarangan ng panulaan.

50. o Nagkaroon ng pag-aalsa sa ilalim ngpamumuno ni Emperador Xizong.o Nagpatuloy ang mga pag-aalsa hanggangnagwakas nang tuluyang ang dinastiyang Tang.o Sa panahong ito inilipat ang kapital ng Tsina saKaifeng

51. Ang dinastiyang Sung ay namuno mulanoong 960 hanggang 1280 AD. Sa panahong ito lalong pinaunlad ang sining,literatura o pagsulat, at edukasyon. Itinuturing itong Dinastiya ng Panitikan atLiteratura ng Tsina

52. MgaTala ng mga Bansa - aklat na isinulat niChao Ju-Kua na naglalarawan ngpakikipagkalakalan ngTsina sa ibat ibangbansa gaya ng Borneo, Pilipinas, Indonesia,Malaysia at iba pa.

53. Pagkatapos ng dinastiyang Sung, sinakop ngmga Mongol ang Tsina sa ilalim ngpamumuno ni Gengis Khan o Temujin.

54. Hinalinhan siya ni Kublai Khan na nagtatag ngdayuhang dinastiya sa Tsina.Sa panahong ito inilipat ang kapital ng Tsina saBeijing.

55. Noong 1368 AD, nasupil ang kapangyarihanng mga Mongol dahil sa isang pag-aalsa naginawa ng mga Tsino.Muling naibalik ang kapayapaan sa Tsina.

56. o Ang dinastiyang ito ay itinatag ni ZhuYuanzhang.o Sa panahong ito bumisita at nakarating saTsina si Marco Polo.o Marco Polo ang unangtaga-Kanlurang naglakbay saSilk Road.

57. : Pagpapalakas ng pwersang pandagat ng Tsina Pagpapabalik sa pag-aaral ng Confucianismo. Pagpapalawig ng pakikipagkalakalan sa ibapang mga bansa gaya ng Arabia, Portugal,Pransiya, Britanya, at Netherlands. Pagpasok ng Kristiyanismo sa bansa.

58. Nagkaroon ng pag-aalsa sa Beijing napinamunuan ni Li Zicheng. Nagpakamatay ang huling emperador ngdinastiyang Ming, si Emperador Chongzhenna naging marka ng pagtatapos ngdinastiyang ito.

59. Ito ang pinakahuling dinastiya sa Tsina bagotuluyang nabuksan ang bansa sa mgakanluranin.Ito ay itinatag ni Tai Tsing na nagmula saManchuria noong 1644.

60. Pagbabago sa sistema ng pagsusulitsa serbisyo sibilPagbabago sa ilang mga batasPagsasakatuparan na maging katulad ngmga Manchu ang hitsura ng mgaIntsik kaya hinikayat nila ang mgaito na ahitin at itirintas ang kanilangmga buhok (queue)

61. Itinuring ng mga huling pinuno ngdinastiyang Qing ang kanilang sarilibilang divine rulers ng isang perpektongbansa.Kinuha ni Queen Dowager ang pwestomula sa kaniyang apong emperador.Naging madali para sa mga taga-Europana masakop ang kanilang bansa