ARALIN 13

Ang Sinaunang KabihasnanSa Lambak ng Tigris-Euphrates

Bakit nag simula sa mga lambak ilog ang sinauangkabihasan?

“ Paninirahan sa lungsod”ang orihinal na kahulugan ng kabihasnan o sibilisasyon. Ang kabihasnan ay unang nalinang sa mga ilog lambak. Bago pa natuklasan ang sistema ng pasusulat,ang mga Asyano sa mga ilog lambak ng Tigris at Euphrates ,Huang Ho,at Indus ay nasimula nang mamumuhay ng pirmihan

ANO ANG LUNGSOD-ESTADO?

Ang Lungsod – estado ay isang sistemang politikal ng binubuo ng isang malayang lunsod na nakapangyayari sa nakapalibot nitong lupain

MGA KATANGIAN NG SINAUNANG KABIHASNAN

MAUNLAD NA KASANAYANG TEKNIKAL

Sa isang pagkakataon ay di sinasadyang natukalsan din nila ang tanso, at dito nagsimulang gumawa ang mga tao ng mga kagamitan at sandata na gamit at sandata na gamit ang kauna-unahang tuklas na metal

Di naglaon, natuklasan din nila ang paggamit ng higit na matibay na metal ang bronse, sa pamamagitan ng paghahalo ng tanso at tin. Ang bronse ay sinundan ng bakal,na higit na matigas at mainam

MATATAG NA PAMAHALAANG MAY MAUNLAD NA BATAS AT ALITUNTUNIN

Sa kabila ng masaganang kabuhayang alay ng mga ilog ng Tigris at Euphrates,Indus at Huang Ho, may mga panahon din namang nagiging mapaminsala ang mga ito.Ang pag-apaw ng mga ito ay nagdudulot ng labis na pagbaha na nakasisira ng mga pananim at ikinabubuwis ng buhay ng tao

DALUBHASANG MANGGAGAWA

Ang ilang pangkat ng tao ay naging bihasa sa paggawa ng mga armas at kagamitang pambahay na ginamit nila sa pang-araw-araw na pamumuhay

Maunlad na kaisipan

Nagawan nilang matukoy ang petsa ng taunang pagbaha sa pamamagitan ng masususing pag-aaral ng panhahon at nabuo nila ang kalendaryong lunar

FERTILE CRESCENT

Ang fertile crescent ay tumutukoy sa nakalatag na matabang lupain sa pagitan ng mga ilog Tigris at Euphrates.Ito ay nakalatag nang paarko mula sa Persian Gulf hanggang sa Mediterranean Sea, sakop ng lupaing ito ang Israel,Lebanon,Jordan,Syria, at Iraq

SUMERIAN’s

Theocracy Ang uri ng pamahalaang sumerian,ito ay

tumutukoy sa pamahalaang nasa ilalim ng pamumuno ng puno ng simbahan

Patesi Ang pinunong pari ng mga sumerian.Bilang

tagapangasiwa ng lungsod-estado,ang petesi ay siyang namamahala sa pagpapagawa ng sistemang irigasyon at iba pang proyekto

POLYTHEISMAng Polyteism ay tumutukoy sa

pananampalataya sa higit sa iisang diyos.

-si Anu ang pinaniniwalaan nilang diyos ng kalangitan

-si Enlil ang diyos ng mga ulap at hangin

-si Ea ang diyos ng tubig at baha

Ziggurat

Ang ziggurat ay templong tore na animo piramide

Ang ziggurat ay walang loob na karaniwang hugis kuwadrado oparisukat at tipikal na may habang limampung metro

CUNEIFORMAng cuneiform ang tinuturing na

pinakaunang uri ng pagsusulat,na binunuo ng higit sa 500 na mga pictograph at mga simbolo na nakasulatsa basang tabletang luad

gamit ang stylus.

Sa mga sumerian din nagmula ang ilang mahahalagang elementong pang-arkitektura tulad ng mga pabilog (dome) at mga arko (vault).

Galing din sa mga sumerian ang ilang sistema sa algebra at sistema sa numerong nababatay sa 60 ang bawat oras na may 60 na minuto at ang bawat minuto na may 60 na segundo.Ito ang tinatawag na sexagesimal system

Akkadian’s

Ang mga akkadian ay pangkat ng mga taong semitic na pinamunuan ni Sargon

Si Sargon I ay ang kinikilalang kauna-unahang dakilang pinuno sa kasaysayan na pangkat

Pinuksa ni Sargon I ang kapangyarihan ng mga Sumerian sa ilalim ni Lugal-zaggisi at pinag-isa ang buong Sumerian sa ilalim ng kanyang pamumuno

Sakop ng Fertile Crescent mula Elam, isang sinaunang kaharian sa silangan ng Tigris

Ang Elam sa ngayon ay ang kasalukuyang timog kanlurang Iran

Nang namatay si Sargon I, siya ay pinalitan ng kanyang apo na si Naram-sin

Si Naram-sin ay higit na pinalawak ni

Naram-sin hanggang sa masakop nito ang hilagang Assyria

BABY LONIAN

Ang babylonian ay tumanyag sa pamumuno ni Hammurabi, ang ikaanim sa pinunong Amorite ng Babylonian.

Ipinagawa ni Hammurabi ang mg kanal at dike ng Sumer at Akkad upang makapamuhay ng masagana ang kanyang mga nasasa lungsod-estado

Nagpagawa din siya ng mga palasyo at

templo na alam niyang kagigiliwan ng kanyang nasasakupan

Ang “Kodigo ni Hammurabi” ito ay may 15 na siglo nang ipinatutupad sa lungsod-estado ng babylonian bago lumbas ang batas ng mga Roman

Saklaw ng kodigo ni Hammurabi ang pampolitika,panlipunan,at pangkabuhayang organisasyon ng Babylonian

Tampok sa kodigo ng batas na ito ang paraan ng pagpaparusang naayon sa prinsipyong “mata para sa mata at ngipin para sa ngipin

HITTITE’S

Nang namatay si Hammurabi sa Babylonian ay nilusob ng pangkat ng mga Hittite noong 1530 B.C.E

Ang mga Hittite ang unang pangkat na gumamit ng sandatang bakal sa pakikidigma

Ang mga Hittite ay nakapaglinang din ng sarili nilang batas,sina sabing higit na makatao kaysa iba pang batas noong sinaunang kabihasnan ang batas ng mga Hittite, alinsunod sa kanilang batas, angsukdulang kaparusahan ay kailangan ilaan lamang sa pinakamabigat na pakakasala

Assyrian

Ang mga assyrian ay kabilang sa mga nandayuhang Semitikong pangkat sa ilog lambak ng Tigris-Euphrates

Dahil sanay sa pakikidigma at nagtataglay ng superyor na mga sandata,matagumpay na napabagsak ng mga Assyrian ang mga Hittite at namuhay na nang pirmihan sa ilog-lamabak ng Tigris-Euphrates

Dito nila itinatag ang lungsod-estado ng Assur, ang sentro ng kabihasnang assyrian

Kinilala ang mga Assyrian bilang pinakamalupit,pinakamabagsik, at mapang hamok sa lahat ng sinaunang pangkat, ang kultura ng mga Assyrian ay pinaghalong kultura ng mga Sumerian at Babylonian

Hiniram din nila ang relihiyon ng mga Sumerian at idinagdag na lamang dito si Ashur bilang pangunahing diyos

Si Tigkath-Pileser I ang kauna-unahang dakilang mandirigma ng mga Assyrian

Sa ilalim ng kanyang pamumuno, ang nasasaklaw ng kaharian ng Assyria ay nagmula sa Mediterranean Sea hanggang sa pinakahilagang bahagi ng Turkey. Nang namatay si Tiglath-Pileser I,ang mga Assyrian

ay pinamunuan ng ilan pang pinuno hanggang sa dumating si Ashurnasirpal II ang Imporyo ng Syria, ang mga lungsod ng Phoenicia, at mga lupain sa baybayin ng lebanon

Kinilala si Ashurnasirpal II bilang malupit at marahas,ngunit napakahusay na administrator.Napag buklod niya ang magkakahiwalay na lungsod-estado,na kanyang nasasakupan.

Dahil kay Ashurnasirpal II natamo ng Assyrian ang tugatog ng kapangyarihan at tagumpay sa loob ng mahabang panahon

THANKS FOR WATCHING!!!!!

PREPARED BY KURT CHRISTIAN AGUANOF II ST HELEN