anlatima hazirlik
TRANSCRIPT
ANLATIMA HAZIRLIK
o ANLATIM NEDİR ?
o KONU SEÇMEK
o AMAÇ BULMAK
o BİLGİ TOPLAMAK
o SENTEZ YAPMAK
o ANLATIM YOLU BULMAK
o BÜTÜNLÜK OLUŞTURMAK
o DİPNOT KOYMAK
o KAYNAKÇA HAZIRLAMAK
1/10
ANLATIM NEDİR ? Bir duyguyu , düşünceyi , konuyu söz veya yazı ile ifade etmeye
anlatım denir . Anlatım söz ile yapılırsa sözlü anlatım , yazı ile yapılırsa yazılı anlatım adını alır .
Sözlü anlatım eğer kaydedilmemişse veya yazıya aktarılmamışsa kalıcı değildir , söylendiği anda işlevini yerine getirir ve orada kalır . Yazılı anlatımsa kalıcıdır , belge özelliği taşır .
Sözlü anlatımda bir konuşan yani anlatan bir de dinleyen vardır . Bu tür anlatımda amaca ulaşmak için hem anlatıcının başarılı bir anlatım sergilemesi hem de muhatabın iyi bir dinleyici olması gerekir . Yazılı anlatımda ise bir metin ve onu okuyan okur vardır .
Anlatımda dil yanlışlarından ve anlatım bozukluklarından kaçınmak gerekir . Gereksiz ve anlaşılması güç ifadeler anlaşılırlığı zorlaştıracağından anlatımda bunlardan kaçınmak gerekir .
2/10
Anlatımın yalın , sade , gösterişsiz , kısa ve kesin olmasının , anlaşılırlığı sağladığı unutulmamalıdır .
Anlatıma hazırlık aşamasında bilgi toplamak , deneyimlerimizi topladığımız bilgilerle desteklemek , düşüncelerimizi ve elde ettiğimiz bilgileri gruplandırmak , anlatım türünün okuyucu ve dinleyici üzerindeki etkisini belirlemek gerekir .
Bilgi toplamak için okumak , araştırmak , not almak , özet çıkarmak , alıntı yapmak gerekir
3/10
KONU SEÇMEK Bir anlatımın hazırlık aşamasında yapılması gereken ilk şey bir konu
belirlemektir . Anlatılacak konunun ne olduğu , sınırlarının nereden başlayıp nereden biteceği en baştan belirlenir . Anlatıcı ne yazacağına ne anlatacağına karar verdikten sonra diğer hazırlıkları yapar .
AMAÇ BELİRLEMEK
Anlatıcı konuyu seçtikten sonra anlatımın amacını belirlemelidir . O yazıyı niçin yazacağına ya da konuşmayı niçin yapacağına , kısaca söylemek gerekirse neyi , nasıl , ne için yapmaya karar vermelidir .
Amaç belirlenmeden bir yazıda ya da konuşmada düşünceler derli toplu ifade edilemez . Dağınık bir anlatım ortaya çıkar . Bu da yazıda istenen hedefe ulaşılmasını engeller .
4/10
BİLGİ TOPLAMAK Anlatıma hazırlık aşamasında yapılması gereken işlerden en önemli birisi
bilgi toplamaktır . Anlatıcı , çeşitli yöntemlerle , farklı kaynaklardan bilgi toplamalı , bilgi ve deneyimini arttırmalıdır .
Gözlem yapmak , kaynakları araştırmak , okumak , not almak , özet çıkarmak ve alıntı yapmak bilgi toplarken yapılması gerekenlerdendir .
GÖZLEM YAPMAK
Anlatıcı seçtiği konu ile ilgili gözlemler yapar . Elde ettiği izlenimleri not alır . Varlıkların ayırıcı ve belirleyici özelliklerini anlatmada gözlem çok önemlidir . Betimlemelerde gözlem , yazarın en önemli kaynağıdır .
KAYNAKLARI ARAŞTIRMAK
Bilgi toplamak için yapılması gerekenlerin başında kaynak araştırması yapmak gerekir . Belirlenen konuyla ilgili geniş bir kaynak taraması yapılarak konunun , o kaynaklarda nasıl ele alındığını incelenmelidir .
5/10
Anlatıcı seçtiği konuyla ilgili olarak bilgilerini geliştirmek için gazete , dergi , kitap , ansiklopedi ve internet gibi bilgi kaynaklarını okuyarak bilgisini arttırır. Belirlediği konuyla ilgili bilgiler toplar .
OKUMAK
NOT ALMA
Aslında bir bilgi koruma yöntemidir . Not tutma , bir çeşit özet çıkarmadır . Özet çıkarmada ve not almada fazla sözcük kullanmaktan sakınılmalı ; gereksiz ayrıntılar yerine metnin ana düşüncesine önem verilmelidir . Okunan ya da dinlenenler harfi harfine değil , temel noktalar , anahtar düşünceler not edilmelidir
Yapılan gözlemlerden ve okunan eserlerden elde edilen bilgiler , deneyimler ve bu araştırmalar sonucunda elde edilen bilgiler not edilir . Bu notlardan birbirleriyle ilgili olanlar gruplandırılır . Bu notlarda yazıya başlamadan önce yazıda neler üzerinde durulacağı kısa cümleler halinde belirtilebilir .
6/10
Bir metni , anlamını yitirmeden belli bir oranda daraltıp küçültme işlemine özet çıkarma denir . Özette metnin en önemli yanları metinde verilmek istenen mesaj belirtilir . Özet , önemliyi önemsizden ayırma işlemidir . Okunan eserlerden özet çıkarmak , hazırlık aşamasında anlatıcının yapması gereken en önemli işler arasında yer alır .
ÖZET ÇIKARMAK
ALINTI YAPMAK
Belli bir metinden sözcük , sözcük öbeği , cümle ya da bölüm alma işine aktarma , aktarılana da alıntı denir . Araştırılan kaynaklarda ulaşılan önemli bilgiler ve görüşler , düşünceleri daha inandırıcı kılmak için alıntı yapılır . Alıntılarda amaç , bir başkasının düşüncelerinden yararlanmak , o düşünceyi kendi savımızı desteklemek için kullanmaktır.
Kendi düşüncemizin doğruluğunu kanıtlamak için alıntı yaparız . Doğrudan aktarmada bir başkasının sözleri aynen verilirken dolaylı aktarmada alıntı yapılan kişinin düşünceleri değiştirilmeden ama farklı sözcüklerle verilir .
7/10
SENTEZ YAPMAK Elde edilen bilgiler olduğu gibi değil , bir elemeden geçirildikten sonra
yazıya ve konuşmaya aktarılır . Yapılan gözlem ve araştırmalar sonucu ulaşılan bilgiler bir süzgeçten geçirilir , ayıklanır ve anlatıcının gözüyle sunulur. Bir yazı ya da konuşmada sentez yapmak çok önemlidir . Çünkü sentez eldeki bilgilerden yeni bir sonuca ulaşma demektir . Böylece hem yazarın ya da konuşmacının bakış açısı ortaya çıkar hem de dinleyiciler veya okurlar yeni bir şey öğrenirler .
ANLATIM YÖNTEMİNİ BELİRLEMEK Yazıda anlatım biçimi çok önemlidir . Seçilen konuya ve belirlenen amaca
uygun bir anlatım biçimi kullanmak , mesajın muhataba daha iyi ulaşmasını sağlar .
Örneğin , bir şeyi açıklama , bir düşünceyi aydınlatma , bir durum ya da karakteri inceleme , bir terimi tanımlama durumunda amaç bilgi vermektir . Bu durumda açıklama tekniği kullanılabilir . Aynı şekilde amaç karşımızdakinin yerleşik kanılarını değiştirmekse , tartışma ; okuru olay içinde yaşatmaksa , öyküleme ; dış dünyayı okurun gözü önünde canlandırmaksa betimleme tekniği kullanılabilir .
8/10
BÜTÜNLÜK OLUŞTURMAK
Bu tekniklerin yanında konuyu ve amaca uygun olarak örneklendirme , karşılaştırma , benzetme , ilişki kurma , sayısal verilerden yararlanma , tanımlama gibi düşünceyi geliştirme yolları kullanılır .
Yazı oluşturulurken ya da bir konuşma yaparken yazının veya konuşmanın kendi içinde bir bütünlük taşımasına özen gösterilmelidir . Yazıyı yazarken veya konuşurken düşünce ve deneyimlerin nasıl sıralanacağı , ana düşünce ile yardımcı düşünceleri nasıl birleştirileceği iyi planlanmalıdır . Bu , yazdığımız yazının ya da yaptığımız konuşmanın derli toplu , daha kolay anlaşılır olmasını ve zihinde daha fazla kalmasını sağlar
DİPNOT KOYMAK Yazıda geçen herhangi bir söz veya sözcükle ilgili olarak sayfa altına
konan aydınlatıcı , ek bilgiler içeren ya da kaynak belirten yazılara dipnot denir .
9/10
Yazıyı oluştururken başka kaynaklardan da yararlanırız . Bu kaynaklar , hazırladığımız metinde dipnot olarak verilmelidir . Bu dipnotlar , yazının rastgele değil , ciddi kaynaklardan yararlanılarak bir emek sonucu hazırlandığını gösterir .
DİPNOT KOYMANIN YARARLARI
Yazıda savunulan görüşlerin doğruluğunu desteklemek
Bilgilerin kaynağını belirterek yazanın katkısını ortaya çıkarmak
Bilgilerin doğruluk ve güvenilirliği konusunda okuyucuya denetim imkânı vermek
O konuda yazmak isteyen başka kimselere başvuru imkânı sağlamak
KAYNAKÇA HAZIRLAMAK Bir yapıtın hazırlanma sürecinde yararlanılan kaynakların verildiği listeye
kaynakça denir . Kaynakçada yararlanılan kaynakların yazarı , adı , hangi yayınevi tarafından yayımlandığı , basım yeri ve tarihi gibi bilgiler yer alır . Kaynakçaya Bibliyografi’de denir
10/10
KIRIMLI FAZİLET OLCAY ANADOLU LİSESİ
FACEBOOK.COM/ultrAPendik
TWİTTER.COM/ultrAPendik
GPLUS.TO/ultrAPendik
10-A SINIFI DİL-ANLATIM DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ
İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…
SLAYTI SONA ERMİŞTİR
Abdurrahman YILMAZ
10-A 4 10.Sınıf Dil-Anlatım Ders Kitabı
Turkceciler.com
Edebiyatogretmeni.org
Dersnotlari.com
Zambak 10.Sınıf Dil-Anlatım
Iconfinder.com
KAYNAKÇAHAZIRLAYAN
SON