آموزش‌گام‌به‌گام

MSP 2016

مولف

آموزش کاربردی میکروتیکMTCNA

آموزش‌گام‌به‌گام

MSP 2016مهندس‌یار

نویسندگان:دکتر‌مجید‌سبزه‌پرورمهندس‌فرشاد‌سعیدیمهندس‌یاشار‌نورپور

بشر قرن 21 بی وقفه و به سرعت در تکاپوی توسعه ی همه جانبه ی مرزهای دانش در تمامی حوزه هاست و در این مسیر از تالش باز نمی ایستد؛ چرا که اثرگذارترین ابزار برتری جویی در فضای رقابتی امروز را دست یابی به فناوری های پیشرفته، علوم نوین و گسترش صنایع پیشرفته، کارآمد و منحصربه فرد یافته است. براساس چنین نگرشی است که رشد سریع علوم و فنون کاربردی در گستره ی عظیمی از زمینه های تحقیقاتی در دستورکار بازی گردانان نظام

جهانی قرار گرفته است.در شرایط ویژه و پیچیده ای که کشور ما با آن روبه روست، گام برداشتن در مسیر پیشرفت و رشد و توسعه ی داخلی و نیز کسب جایگاه درخور و تاثیرگذار در عرصه ی بین المللی منوط به اصالح دید کالن نسبت به توسعه ی علمی و پژوهشی با هدف ارتقای شاخص های پیشرفت و توسعه ی کشور است و این جز با حمایت ویژه و مستمر از بخش های دانشگاهی و پژوهشی

امکان پذیر نخواهد بود. بومی سازی تحقق مستعد بسترهای از یکی عنوان به کیان، دانشگاهی‌ انتشارات‌فناوری های پیشرفته )High Technology( قصد دارد با استفاده از همت بلند متخصصان صنعتی و دانشگاهی کشور و با استفاده از تجارب خود در زمینه چاپ و نشر بیش از سیصد عنوان

کتاب های فنی و مهندسی، بخشی هرچند کوچک از این وظیفه ی خطیر را به انجام برساند.مجموعه‌کتاب‌های‌مهندس‌یار، با هدف دسترسی دانشجویان، استادان، پژوهشگران و ویژه ای نگاه با مهندسی و فنی حوزه ی در دنیا روز تخصص و فنی دانش به عالقه مندان تا تجارب و دستاوردهای علمی و پژوهشی این آثار سعی شده است تدوین شده است. در مولفان به نام و فرهیخته ی کشور، به شیوه ای آموزشی و استاندارد و با باالترین کیفیت فنی فنی و از علوم این مجموعه ، گستر ه ی وسیعی یابد. انتقال به مخاطبان عالقمند و محتوایی، مهندسی را دربر می گیرد و تالش بر آن است تا در آینده ی نزدیک در سایه ی الطاف الهی و این ارزشمند در از کتاب های کاربردی و با تکیه بر دانش و تخصص بومی، عناوین کاملی

مجموعه پوشش داده شود.انتشارات دانشگاهی کیان در این مسیر دست یکایک اساتید و پژوهشگران حوزه ی فنی و مهندسی را به گرمی می فشارد و از پیشنهادهای‌ارزنده‌ی‌تالیف‌و‌ترجمه در این چارچوب استقبال می کند و از مخاطبان این مجموعه خواهشمند است نقدها و نظرهای سازنده ی خود را از

طریق پل های ارتباطی موجود در جهت ارتقای محتوایی و کیفی آثار مطرح نمایند.

نشر‌دانشگاهی‌کیان‌‌‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ www.kianpub.com info@kianpub.com

سخن‌ناشر

نرم افزار MSP یکی از پرکاربردترین محصوالت شــرکت مایکروسافت و مهم ترین مزیت آن ســهولت اســتفاده1 اســت. اگر چه نرم افزارهای قدرتمندتر هم در این زمینه وجود دارند، اما همچنان MSP محبوب ترین و پرکاربردترین نرم افزار مدیریت پروژه محســوب می گردد. از طرفی چون محصول شرکت مایکروسافت است، ارتباط آن با سایر نرم افزارهای پرکاربرد

Microsoft Office چون Excel به سادگی صورت می گیرد.

کتاب حاضر که توسط آقایان مهندس فرشاد سعیدی و مهندس یاشار نورپور تدوین و به وسیله انتشارات دانشگاهی کیان به چاپ رسیده از جمله کتاب های خوب در این حوزه است که موفق شده ارتباط خوبی بین مباحث تئوری، نرم افزار و مباحث کاربردی برقرار نماید. مطالب کتاب به صورت منسجم و پیوسته ارایه شده تا درک آن برای خواننده به

راحتی صورت گیرد. اینجانب مطالعه ی این کتاب را به تمامی دوستداران این علم توصیه می نمایم.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دکتر‌مجید‌سبزه‌پرور ‌ ‌ ‌ ‌استاد‌دانشگاه،‌مولف‌و‌مشاور‌در‌زمینه‌مدیریت‌پروژه ‌ ‌ ‌

1. User Friendly

دیباچه

ردیغهب پاس زحمات بی پدران و ماردان زعزیمان

تقدیم

مقدمه‌مولفان

ای که با نامت جهان آغاز شد دفتر ما هم به نامت باز شـد دفتری کز نام تو زیور گرفـت کار آن از عرش باالتر گرفت

سپاس بیکران سزاوار خالق جهان پر رمز و راز است که محبت و نعمت او اگر همه درخت ها قلم شوند و آب اقیانوس ها دوات، جسارت ثبت آن همه را تاب و تحمل نیاورند و مدح و ثنای

او نتوانند.اینک این دفتر را گشاده می خواهیم تا بازنمای دانش مان و آیینه ی بینش مان و استواری

گرایش مان گردد تا به گفته آن ادیب فرزانه:»که باغ ها همه بیدار و بارور گردند«.

سپاس و ستایش بی همتا از آن خالق یکتاست که توفیق گردآوری و نگارش این کتاب را به ما عطا فرمود و در هر چه بهتر نگاشتن آن، که به عنوان مسئولیتي بر عهده ما بود،

یاریمان نمود.قطع به طور و است پروژه مدیریت زیربنایي مباحث از کنترل، و برنامه ریزي از پروژه خواهد شد. زمان، هزینه و عملکرد، آنها موجب عدم موفقیت از یک ضعف هر کانون در پروژه کنترل و برنامه ریزي مقوله در که هستند فاکتورهایي اساسي ترین و کارا ابزارهاي از استفاده بدون فاکتورها این تحلیل و اندازه گیري و دارند قرار توجه سودمند، نتایج مطلوبي را به همراه نخواهند داشت. لذا در دو دهه اخیر، استفاده از ابزارهاي Microsoft Project داشته است. شرکت نرم افزارها رشد سریعي از جمله محاسبه گر قوي Microsoft Project 2017 ارایه شده نسخه آخرین و برداشته قدم نیاز این جهت در

است که نسبت به نسخه هاي پیشین از قابلیت هاي بیشتري برخوردار است.با توجه به کارایي فراوان این نرم افزار و کاربرپسند بودن آن در امر برنامه ریزي و

کنترل پروژه، MSP به خصوص در صنعت کشورمان کاربرد وسیعي یافته است.از آنجا که نیاز روزافزون به گسترش و اعتالی این دانش در کشور عزیزمان ایران بیش از پیش احساس می شود، بر خود واجب دانستیم تا قدم کوچکی در این زمینه برداشته

و این راهنمای آموزشی را به رشته تحریر درآوریم.در این مجموعه، جنبه هاي مختلف این نرم افزار همگام با فرایند مدیریت پروژه بررسي مي شود. مطالب این کتاب، حاصل تالش چندین ساله اعضاي تیم مدیریت و کنترل پروژه گروه نرم افزاري دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران و تجارب آنها در این زمینه و نیز تجارب و آموخته های حاصل از برگزاری چندین دوره آموزشی این نرم افزار در دانشگاه

علم و صنعت ایران است. البته در پاره ای از موارد نیز برای بیان کامل تر مطالب سعی شده است که از منابع موجود در این زمینه به ویژه کتاب جناب آقای مهندس خرمی راد، استفاده شود.

مطالب کتاب به صورت فرایندی منظم، هدفمند و پیوسته مطرح شده است که این امر از یک سو درک و فهم فرایند برنامه ریزی و کنترل پروژه و همچنین روند ارتقای مهارت ها را به مراتب تسهیل می نماید و از سوی دیگر باعث می شود تا خواننده محترم همگام با کتاب به صورت عملی یک پروژه را دنبال کند و از مطالعه منظم کتاب لذت ببرد؛ و معتقدیم که این از نقاط اصلی قوت

کتاب حاضر و عامل تفاوت اساسی آن با سایر منابع موجود در این زمینه است. در پایان بر خود الزم می دانیم که از کلیه اساتید و مولفان گرانقدر این رشته، به خصوص حوزه نرم افزاری کنترل پروژه، به خاطر قلم شیوا و دلسوزی های الهام بخش شان در راه ادای

این رسالت علمی قدردانی به عمل آوریم. شیما مهنـــدس خانم و مرادی نژاد داریوش مهندس آقای از می دانیم واجب خود بر در به سزایی تاثیر بزرگوار دو آن بی شک مصحف آوریم. جای به ویژه تشکر حسین پور،

شکل گیری این اثر داشته و الگویی جامع در پیشبرد تدوین این کتاب بوده است.از اساتید گرانقدرمان در گروه نرم افزاری آقایان مهندس غالمرضا مقیمی ، آقایان هادی دارابی، احمد نیکویی و آرمان خسروپور که به اینجانبان لطف نموده و با مطالعه پیش نویس این کتاب نظرات اصالحی خود را مرقوم فرمودند صمیمانه قدردانی به عمل می آوریم و از خداوند

منان، توفیق روزافزون این عزیزان را خواستاریم.علی و مرزوقی رضا احمد فرخنده ای، محسن آقایان گرانقدرمان دوستان از همچنین درختی برای همه زحمات و حمایت هایشان در تهیه این اثر تشکر و قدردانی به عمل می آوریم.

همچنین برخود واجب دانستیم که استاد بزرگوارمان آقای دکتر علیرضا معینی، ریاست محترم دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران، به خاطر حمایت های همه جانبه در خلق این اثر علمی، مراتب قدردانی و سپاس را به جا آوریم و از خداوند منان علو درجات را برای

ایشان خواستاریم.امید است که خوانندگان گرامی، ما را از پیشنهادات و انتقادات سازنده خود بهره مند سازند

تا گامی برداشته باشیم در راستای توسعه و تعالی دانش مدیریت و کنترل پروژه.

فرشاد‌سعیدی‌ـ‌یاشار‌نورپور‌

saeedifarshad1@gmail.com yashar.n1991@gmail.com

فهرست مطالب

فصل‌اول:‌تاریخچه‌مدیریت‌پروژه1-1. تاریخچه مدیریت پروژه .....................................................................................................1721.............................................................................................................. 1-2. مفهوم علمی پروژه23...................................................................................................................... 1-3. مدیریت پروژه29........................................................................................................... 1-4. محدودیت های پروژه1-5. مهارت های عمومی و کلیدی برای مدیران پروژه.............................................................301-6. مسئولیت های مدیر پروژه...................................................................................................3031.................................................................................... 1-7. فرایند برنامه ریزی و کنترل پروژه1-8. مفهوم پیکره دانش مدیریت پروژه.....................................................................................3234 .................................................................................................................... 1-9. پروژه چیست؟ 36 ................................................................................................................... 1-10. توالی فعالیت ها36 .................................................................................... 1-11. فعالیت ها )اقدامات( منحصربه فرد36 ............................................................................................................. 1-12. فعالیت های پیچیده37............................................................................................................. 1-13. فعالیت های متصل37............................................................................................................................. 1-14. یک هدف1-15. زمان مشخص....................................................................................................................3737................................................................................................................. 1-16. مطابق با بودجه1-17. شرایط مشخص.................................................................................................................381-18. نرم افزارهای برنامه ریزی و کنترل پروژه......................................................................38

MSP 2016فصل‌دوم:‌شروع‌کار‌با‌46 .................................................................................................................. 2-1. شروع یک پروژه56 ......................................................................................................... 2-2. مشخصات کلی پروژه60 .................................................................................................... MSP در Duration 2-3. مفهوم60 ....................................................................................... )Elapsed Duration(2-4. زمان تعجیلی61 ..............................................................................................WBS 2-5. ساختار شکست کار یا63 ................................................................................................................ WBS 2-6. کاربردهای65 ........................................................................................................................... WBS 2-7. ایجاد68 ....................................................... MSP در Summary Task و Task(subtask) 2-8. آشنایی با69 ...................... 2-9. وارد کردن یک ساختار WBS و اعمال فازبندی بر روی فعالیت های آن

فهرست مطالب

74 ..................................................................................................................... WBS 2-10. کددهی2-11. چگونه Duration صحیح را براي فعالیت ها در نظر بگیریم؟ ........................................ 78

فصل‌سوم:‌کار‌با‌تقویم‌ها79 ............................................ 3-1. مفهوم تقویم در نرم افزارهای برنامه ریزی و کنترل پروژه82 ............................................... Change Working Time 3-2. ایجاد تقویم ها با استفاده از کادر3-3. انواع تغییرات در تقویم ها.................................................................................................... 843-4. اعمال تغییرات نوع اول )روزها یا ساعات کاری یا غیر کاری خاص(............................ 8487 ........................................................... 3-5. اعمال تغییرات نوع دوم )استثناهای تکرارشونده(96 ................................................................................................... 3-6. تخصیص تقویم به پروژه99 .............................................................................................. 3-7. تخصیص تقویم به فعالیت ها99 ........................................................................ 3-8. فرق بین تقویم منبع و فعالیت در چیست؟99 .................................................................................................. 3-9. تعیین شیوه تبدیل واحدها

فصل‌چهارم:‌طرح‌ریزی‌پروژه4-1. انواع کلی فعالیت ها............................................................................................................ 105109 .................................................................................................. 4-2. کنترل زمان ساخت آیتم109 ............................................................................. 4-3. انواع روابط پیش نیازی بین فعالیت ها4-4. ایجاد روابط پیش نیازی.................................................................................................... 1114-5. تعریف قید.......................................................................................................................... 116117 .................................................................................................... 4-6. اعمال قیود به فعالیت ها119 ................................................................ 4-7. کدام یک مقدم ترند؟ قید یا روابط پیش نیازی؟120 ......................................................................................... 4-8. افزودن یادداشت به فعالیت هاDeadline .9-4 چیست؟.............................................................................................................. 121122 ........................................ Scroll To Task 4-10. حرکت سریع در نماها با استفاده از دکمه4-11. محدودیت های طراحی روابط........................................................................................ 122124 .............................................................................. 4-12. مدیریت تناقض های ناشی از قیدها

فصل‌پنجم:‌کار‌با‌منابع5-1. آشنایی با منابع و انواع آن در تعریف علمی مدیریت پروژه....................................... 1255-2. مقایسه منابع کاری و مصرفی........................................................................................ 126

فهرست مطالب

126 .................................................................. Materialو Work با منابع Cost 5-3. مقایسه منبع5-4. وارد کردن اطالعات منبع.................................................................................................. 126130 .................................. Assign Resources 5-5. تخصیص منابع به فعالیت ها از طریق پنجره137 ................................................................................................................ 5-6. تخصیص یکباره137 .................................................................................................. Material 5-7. تخصیص منابع140 ......................................................................................... Max Units و Units 5-8. تفاوت بین140 ........................................................ Assign Resources 5-9. وارد کردن منبع جدید در کادر140 ...............................................................................Task Form 5-10. تخصیص منابع با کمک141 .......................................................................................................... 5-11. مفهوم منابع هزینه143 .................................................................................................................. 5-12. تعریف بودجه5-13. تعیین مقدار دسترسی منبع............................................................................................ 150

فصل‌ششم:‌کار‌با‌فرمول‌زمان‌بندی153 .....................................Effort Driven 6-1. کار با فرمول زمان بندی، تخصیص ها و مفهوم6-2. رابطه فعالیت ها و منابع..................................................................................................... 154154 .................................................................................................................... Effort Driven .3-6158 .................................................................................. 6-4. ارتباط ساده بین منابع و فعالیت ها6-5. انواع فعالیت در MSP، بر حسب فرمول زمان بندی......................................................... 159170 .................................................................................................................. 6-6. ارتباط پیشرفته

فصل‌هفتم:‌پیگیری‌تخصیص‌ها177 .......................................................................... 7-1. وارد کردن نرخ پرداخت دستمزد منابع178 .............................................................................. 7-2. تعدیل زمان کاري براي منابع پروژه178 ............................................................................... 7-3. وارد کردن هزینه ثابت براي فعالیت7-4. وارد کردن چندین نرخ پرداختمتفاوت براي یک منبع.................................................... 1807-5. تنظیم نرخ هاي پرداخت، جهت اعمال در زمان هاي مختلف........................................... 1847-6. منابع عام و خاص............................................................................................................. 1867-7. تنظیم در دسترس بودن منبع برای کار در زمان هاي متفاوت..................................... 188189 ........................................................................ 7-8. ایجاد تاخیر در شروع کار تخصیصي ها190 .............................................................................................. 7-9. ویرایش دستي تخصیص ها

فهرست مطالب

7-10. بررسي سهمیه منبع در طول زمان پروژه................................................................... 191191 ....................................................................................... 7-11. ارزیابي و بررسی سهم منابع197 ....................................................................................... 7-12. روش های انجام تسطیح منابع7-13. چند نکته در تسطیح منابع.............................................................................................. 216

فصل‌هشتم:‌سازماندهی‌و‌طبقه‌بندی‌اطالعات‌پروژه218 ..................................................................................................................................... Sort .1-8222 ............................................................................................................................ Grouping .2-8230 ................................................................................................................................... Filter .3-8239 .................................... (Show Outline) WBS 8-4. نحوه نمایش فعالیت ها براساس سطوح242 ................................................................................................................................... Table .5-8242 ............................................................................................................................ Highlight .6-8243 ........................................................................................................Time Scale 8-7. قالب بندی248 ................................................................................................ Field Settings 8-8. کار با کادر

فصل‌نهم:‌به‌هنگام‌سازی‌و‌پیگیری‌پیشرفت‌پروژه252 .............................................................................................................................. 9-1. خط مبنا256 ............................ 9-2. تخصیص یک Baseline به یک فعالیت جدید افزوده شده در پروژه262 .....................................................................................Plan Interim 9-3. برنامه های موقت یا264 ................................................. )Clear Baseline( 9-4. حذف یک خط مبنا یا برنامه ی موقت264 ..........................................................................................Multiple Baseline Gantt 9-5. نمای265 ........................................................................ 9-6. پیگیری پیشرفت فعالیت ها در کل پروژه272 ........................................................ 9-7. وارد کردن مقادیر واقعی )Actual( برای فعالیت ها9-8. به روز رسانی پیشروی پروژه براساس کار منابع......................................................... 276278 ..............................................................)Project rescheduling( 9-9. زمان بندی مجدد پروژه280 ....................................................................................... )Status date( 9-10. تنظیم تاریخ پایه9-11. هزینه های واقعی پروژه.................................................................................................. 2829-12. پیش بیني پیشرفت فیزیکي پروژه.................................................................................. 285286 ........................................................MSP 9-13. محاسبه درصد پیشرفت فیزیکي پروژه در

فهرست مطالب

291 ............................................................... S-CURVE .14-9 پیش بیني پیشرفت فیزیکي پروژه9-15. مقایسه.............................................................................................................................. 296

Earned‌Value‌Managementفصل‌دهم:‌مدیریت‌ارزش‌حاصله‌302 ...............................................................................................................EV 10-1. درک مفهوم302 .................................................................................................................... EV 10-2. تاریخچه303 ................................................................................................EV 10-3. فلسفه به وجود آمدن307 ............................................................................. 10-4. پیش بیني هزینه نهایي تکمیل پروژه 311 ......................................................................................................... 10-5. انحرافات در پروژه10-6. تشخیص وضعیت کلی پروژه........................................................................................ 31310-7. خالصه گزارش وضعیت پروژه.................................................................................... 314316 ....................................................................MSP در Earned Value 10-8. به کارگیري تکنیک321 .....................................................)EV( در تحلیل ارزش کسب شده Excel 10-9. استفاده از

فصل‌یازدهم:‌گزارش‌گیری‌از‌پروژه325 ..................................................................................... 11-1. تهیه گزارش از اطالعات پروژه326 ................................................................. Microsoft Project 2016 11-2. انواع گزارش ها در335 ....................................................................................................... Custom 11-3. گزارش های336 ........................................................................................ 11-4. نحوه ایجاد یک گزارش ساده340 ........................................................................)Visual Reports( 11-5. گزارش های تصویری

فصل‌دوازدهم:‌معرفی‌نماها345 ............................................................................................................ Bar Rollup 12-1. نمای346 .................................................................................................................Calender 12-2. نمای353 .............................................................................Descriptive Network Diagram 12-3. نمای353 ........................................................................................................... Detail Gantt 12-4. نمای354 ............................................................................................................ Gantt Chart 12-5. نمای355 .......................................................................................................Leveling Gantt 12-6. نمای355 ..........................................................................................Milestone Date Rollup 12-7. نمای355 ...................................................................................................Milestone Rollup 12-8. نمای

فهرست مطالب

355 ......................................................................................Multiple Baselines Gantt 12-9. نمای355 ............................................................................................... Network Diagram 12-10. نمای356 ........................................................................................ Relationship Diagram 12-11. نمای356 ........................................................................................... Resource Allocation 12-12. نمای361 ....................................................................................................Resource Form 12-13. نمای362 .................................................................................................. Resource Graph 12-14. نمای365 .........................................................................................Resource Name Form 12-15. نمای365 ....................................................................................................Resource Sheet 12-16. نمای365 .................................................................................................. Resource Usage 12-17. نمای366 .............................................................................................. Task Details Form 12-18. نمای366 ........................................................................................................... Task Entry 12-19. نمای367 ............................................................................................................Task Form 12-20. نمای367 ................................................................................................ Task Name Form 12-21. نمای367 .......................................................................................................... Task Sheet 12-22. نمای368 .......................................................................................................... Task Usage 12-23. نمای368 ...............................................................................................................Timeline 12-24. نمای370 .................................................................................................... Tracking Gantt 12-25. نمای12-26. جابه جایی بین نماها...................................................................................................... 371

پیوست:‌پروژه‌هایی‌برای‌تمرین‌بیشترپروژه شماره 1........................................................................................................................... 376پروژه شماره 2........................................................................................................................... 380383 ............................................................................................................................................ منابع

1-1.‌تاریخچه‌مدیریت‌پروژه‌به طور معمول، تاریخچه مدیریت پروژه در جهان را به مدیریت پروژه هاي عظیمي همچون ساخت اهرام مصر، دیوار چین و یا بنا نهادن تخت جمشید به دستور داریوش مربوط مي دانند. هر یک از این پروژه ها از جمله پروژه هاي بزرگ و پیچیده تاریخ بشریت اند که با کیفیت و استاندارد باال و

به کارگیري نیروي عظیم انساني ساخته شده اند. یک مدیر پروژه وقتي به شهر اسرارآمیز هخامنشیان سري مي زند و در هر گوشه اي از آن به نقوش هنرمندانه برجسته باستاني برخورد مي کند بدون شک دچار حیرت مي گردد که چگونه چنین پروژه عظیمي قریب دو هزار و پانصد سال پیش با چنین کیفیت منحصر به فردي ساخته شده که علي رغم ویراني و به آتش کشیده شدن پیاپي توسط اسکندر و تسخیر کنندگان پس از او همچنان به عنوان نماد حیرت انگیز پروژه ایراني از آن یاد مي شود. هرچند به دستور کوروش، مهندسان و سازندگان پاسارگاد موظف بودند شرح کار خود و همچنین برنامه کاري روز بعد خود را در

تاریخچه‌مدیریت‌پروژه

فصل 1

MSP

201

6 ام

ه گم ب

گاش

وزآم

18

لوحه هایي که به نام کارنامک مشهور بود، بنگارند اما امروزه جز با تکیه بر حدس و گمان نمي توان اظهارنظر قاطعي پیرامون نحوه دقیق مدیریت پروژه هاي عظیم عهد باستان ابراز داشت، چرا که متاسفانه تاکنون هیچ مدرک و نشانه اي دال بر چگونگي به کار بستن روش ها و تکنیک هاي مدیریت

پروژه در این طرح ها یافت نشده است. اما تاریخچه مدیریت پروژه در دنیاي جدید به سال هاي ابتدایي دهه 1900 میالدي بازمي گردد؛ طي بعدي پرشتاب حرکت آغازگر خود ابداعي میله اي نمودار توسعه با گانت هنري که جایي سال هاي دهه 1950 و 1960 میالدي در پروژه هاي نظامي و هوافضاي آمریکا و سپس انگلستان گردید. هرچند نام پرآوازه هنري گانت به عنوان پدر تکنیک هاي برنامه ریزي و کنترل پروژه در تاریخ ثبت گردیده است، اما سال هاي دهه 1950 و 1960 به عنوان سال هاي آغازین رشد و توسعه مدیریت پروژه در دنیاي معاصر شناخته مي شود. این سال ها سرآغاز تکوین و توسعه بسیاري از روش ها و دانش هاي مربوط با مدیریت هاي ده گانه پروژه است که سالیان بعد توسط نرم افزارهاي

مختلف عملیاتي و در پروژه ها به کار گرفته شدند. تغییرات سریع تکنولوژیک، بازارهاي شدید رقابتي و رایزني فشرده و قدرتمندانه شرکت ها، همه و همه سازمان ها و بنگاه هاي متولي پروژه را تشویق به تغییر سیستم مدیریتي خود نمود. در هنگامه ی نبرد، انتخاب بین غرق شدن یا شنا کردن و یا تطبیق و سازگاري یا مرگ و نابودي، مدیریت

پروژه و پروژه مداري در مدیریت تنها انتخاب و راه نجات فراروي پیمانکاران و سازمان ها بود. ظهور‌گانت‌چارت‌در‌اوایل‌دهه‌‌1900میالدي:‌تاریخچه تکوین بارچارت به دوران جنگ جهاني ‌½

بار بارچارت را براي نام هنري گانت براي نخستین اول مي رسد ؛ جایي که یک آمریکایي به برنامه ریزي و کنترل پروژه هاي موسسه کشتي سازي اش به کار برد. به پاسداشت این اقدام، نام گانت پیش از عنوان بارچارت، تداعي کننده این اقدام ارزشمند است. کتاب مرجع مهندسان صنایع اشاره مي دارد که هنري گانت به کمک ابزار ابداعي خود در خالل جنگ جهاني اول توانست زمان ساخت کشتي هاي ترابري خود را به میزان چشم گیري کوتاه نماید. امروزه گانت چارت به دلیل ساده و قابل فهم بودن آن، به عنوان روشي جالب و پرطرفدار به شکل وسیعي در دنیا، برای مدیریت زمان پروژه ها به کار برده مي شود. یافته هاي یک پژوهش در میان کاربران نرم افزار برنامه ریزي و کنترل پروژه Microsoft Project نشان داد که هشتاد درصد از مدیران پروژه ها

در دنیا ترجیح مي دهند براي برنامه ریزي و کنترل پروژه هایشان از گانت چارت استفاده نمایند.مدیریت‌پروژه‌در‌دهه‌‌1950و‌‌1960میالدي:‌تقریبا بیشتر تکنیک ها و روش هاي مدیریت ‌½

پروژه که ما امروزه از آنها استفاده مي کنیم توسط وزارت دفاع، صنایع نظامي و سازمان

ژهرو

ت پری

مدیچه

یخار

ل:‌تاول‌صف

MSP

201

6 ام

ه گم ب

گاش

وزآم

w w w . k i a n p u b . c o m 19

ژهرو

ت پری

مدیچه

یخار

ل:‌تاول‌صف

که یافته اند توسعه و ابداع میالدي 1960 و 1950 دهه در خالل متحده ایاالت هوافضاي 3 از آن جمله اند. به

WBS 2، مهندسي ارزش و Earned Value ،1 PERT روش هایي همچون روشصنعت ساختمان نیز در تکوین و توسعه، با روش هایي همچون روش مسیر بحراني، روش نمودار پیش نیازي، استفاده از نمودار شبکه اي و تسطیح منابع یاري رسانده است. در جریان این تحوالت، پروژه هاي بسیار بزرگي همچون پروژه فضایي آپولو و یا ساخت نیروگاه هاي

اتمي در این دوران اجرایي گردیدند. یکي از نخستین کاربردهاي علمي و مدرن مدیریت پروژه در ساخت اولین زیردریایي هسته اي در دهه 1950 در آمریکا صورت گرفت؛ دریاساالري به نام Adm. Hyman Rickover مدیر پروژه این طرح، براي اولین بار جهت هماهنگ کردن صدها پیمانکار، هزاران منبع و اطمینان از اجراي به موقع پروژه، روشي جدید که امروزه با نام PERT شناخته مي شود، ابداع نمود. هرچند بدون وجود رایانه، عملیات دستي محاسبه مسیر بحراني بسیار دشوار بود اما کمک بسیار زیاد این روش و اجراي موفقیت آمیز پروژه مذکور موجب شد تا همگان به اهمیت علم جدید پي ببرند. سالیان پس از آن، این تکنیک در پروژه هاي ساخت فضاپیماها و دیگر پروژه هاي نظامي و موارد دیگر، بارها و بارها

استفاده شد. پیشرفت مهم دیگر به دست آمده در این سال ها، تعریف و تکوین مفهوم مسئولیت واحد براي پروژه هاي چندبخشي بود؛ این مفهوم هنگامي به کار مي رود که یک فرد در پروژه مسئولیت کاري

را در پروژه از ابتدا تا تکمیل برعهده مي گیرد.عملي ساختن این مفهوم، تیم پروژه را در به اشتراک نهادن منابع و یاري رساندن به یکدیگر

در ماتریس ساختار سازماني پروژه کمک مي کند.1960: پژوهش هاي عملي NASA پیرامون مفهوم ماتریس ساختار سازماني پروژه ها.‌½NASA :1962 سیستم PERT را معرفي نمود. در این تکنیک تاکید ویژه اي بر مفاهیم ساختار ‌½

شکست کار و کنترل هزینه شده بود.1963:‌معرفي مفهوم ارزش به دست آمده در پروژه ها توسط نیروي هوایي آمریکا.‌½1963: مفهوم چرخه حیات پروژه توسط نیروي هوایي ایاالت متحده تکوین یافت.‌½1963: براي اولین بار در پروژه پوالریس در انگلستان، به طور رسمی در قرارداد از پیمانکاران ‌½

خواسته شد تا سیستم مدیریت پروژه را در مدیریت فعالیت هایشان به کار گیرند.

1. Program Evaluation Review Technique 2. ارزش حاصله

3. Work Breakdown Structure

MSP

201

6 ام

ه گم ب

گاش

وزآم

20

1964: براي نخستین بار سیستم مدیریت پیکربندي پروژه توسط NASA به عنوان مجموعه ‌½و پروژه فیزیکي سیستم یک کنترل به ویژه تعریف، مستندسازي و براي اداري رویه هاي

همچنین بازنگري و مستندسازي تغییرات پیشنهادي در این سیستم طراحي گردید.‌1965: وزارت دفاع و NASA در آمریکا، سیستم قراردادهاي خود را از قراردادهاي هزینه ‌½

به عالوه درصدي از سود، به سیستم قراردادهاي هزینه به عالوه جایزه یا قراردادهاي قیمت ثابت تغییر دادند.

1965: در اواسط دهه 1960 میالدي دنیا شاهد رشد شگرف استفاده از تکنیک هاي مدیریت ‌½پروژه نوین در صنعت ساختمان بود.

1965: شکست پروژه ساخت بمب افکن TSR-2 در عمل مشکالت و دردسرهاي همزماني تولید ‌½و توسعه، پیش از تکمیل طراحي در پروژه ها را به اثبات رسانید. فقدان مدیریت صحیح بر افزایش دستور کار پروژه، هزینه ها و تاخیر هاي پروژه را بسیار باال برد و در نهایت موجب

شکست پروژه گردید.1966: یافته هاي یک پژوهش منتشرشده در این سال نشان داد که اغلب ، زمان کافي براي ‌½

مراحل تعریف و آماده سازي پروژه در چرخه حیات پروژه ها در نظر گرفته نشده و به همین کنترل همچنین و پروژه ها هزینه و زمان استاندارد کنترل در فراواني مغایرت هاي دلیل

ناکافي تغییرات طراحي به وجود مي آید.پروژه ½ مدیران رسمي موسسه اولین عنوان به پروژه مدیریت بین المللي موسسه :1969

تاسیس گردید. یکي از مهم ترین دستاوردهاي تاسیس این موسسه، تدوین استاندارد جهاني دانش مدیریت پروژه بوده است، از این پس بود که دگرگوني ها و پیشرفت هاي حوزه مدیریت

پروژه، صورتي منسجم و مدون به خود گرفت.پس از اینکه در سال 1976 طي سمیناري در مونترال، بحث »مدیریت پروژه« به عنوان یک حرفه و یک دانش مستقل مطرح گردید، تالش هاي زیادي در جهت تدوین و مستندسازي مباحث 1 از دهه80 کار وسیعي را بر روي

PMI این علم جدید صورت گرفت. انجمن مدیریت پروژه آمریکاتدوین رویه ها و مفاهیم مورد نیاز مدیریت پروژه آغاز کرده و قدم بزرگي را در این راه برداشته 2 و در ادامه مجله اي تحت عنوان PMBOK، سعي در

PMJ است. پس از آن نیز این موسسه با انتشارتدوین استانداردها و سیستمی کردن مدیریت پروژه کرده و تصمیم دارد در هر دوره این مجله را به هنگام نماید؛ به نحوي که تاکنون نسخه جدید PMBOK با عنوان PMBOK 2012 نیز تدوین و در 1. Project Management Institute2. Project Management Journal

ژهرو

ت پری

مدیچه

یخار

ل:‌تاول‌صف