aralin10: araling panlipunan 3
DESCRIPTION
Pamana ng Sinaunang KabihasnanTRANSCRIPT
ARALING PANLIPUNAN IIIARALIN 10
PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN
MGA LAYUNIN SA PAG-AARAL NG
PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN
1.NAIISA-ISA ANG MGA PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG.
2.NAIPALILIWANAG KUNG PAANO PINAYAMAN NG SINAUNANG KABIHASNAN ANG KULTURA NG DAIGDIG.
3.NAPAHAHALAGAHAN ANG MGA AMBAG NG MGA SINAUNANG TAO SA KABIHASNAN NG DAIGDIG.
4.NATUTUKOY SA MAPA NG DAIGDIG ANG MGA POOK NA PINAGMULAN NG SINAUNANG KABIHASNAN.
5.NAIPAPAHAYAG ANG PAGHANGA SA MGA AMBAG SA DAIGDIG NG MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA PAMAMAGITAN NG PAG-GAWA NG SCRAPBOOK NG MGA LARAWAN.
PANIMULA
Ang mga sinaunang kabihasnang
umusbong sa daigdig ay nag-iwan ng kani-kanilang mga pamana
sa sangkatauhan.Ang mga ito ay nagpakita ng kadakilaan, husay at talento ng mga sinaunang tao sa iba’t ibang larangan at
aspekto. Hindi natin napapansin subalit ang
ilang mga bagay na ating ginagamit sa pang-araw-araw ay maaaring nag-ugat sa malayong nakaraan. Gayundin ang kasaysayan ng iba’t ibang kaisipan,
pilosopiya at relihiyonsa kasalukuyang panahon ay maaaring
tuntunin sa mga sinaunang kabihasnang ito.
KABIHASNANG MESOPOTAMIANOON NGAYON GFTG
MESOPOTAMIA
“ANG LUNDAYAN NG KABIHASNAN”
Tinawag itong lundayan ng kabihasnan sapagkat dito naitatag ang pinakauna at pinakamatandang pamayanan ng
daigdig kung saan makikilala ang katayuan at antas ng pamumuhay ng
mga mamamayan na nakatira rito. Dito din nag-ugat ang pinakamatandang
relihiyon bagamat marami nang nagsisulputang doktrina’t relihiyon sa
pagdaan ng panahon.
Ang mga pangkat ng mga taong nanirahan dito ay
nag-iwan ng mga pamanang nagpapakita ng kanilang pagkamalikhain
at kahusayan sa iba’t ibang bagay.
MGA KAGAMITANG NAIMBENTO
NG MGA SUMERIAN
GULONG
LAYAG
ARARO
BANGKA
CUNEIFORM
Ang cuneiform ay ang kauna-unahang sistematikong paraan ng pagsusulat sa buong daigdig na
nalinang/nilinang ng mga Sumer. Ito ay nagbigay daan sa pag-usbong ng
iba pang modelo ng pag-sulat matapos ng imbensiyong ito.
BEHISTUN ROCK
Natuklasan ni Henry Rawlinson noong 1847
ang Behistun Rock na nagsilbing susi upang
maunawaan ng mga dalubhasa ang mga
nakasulat sa mga naiwang luwad na lapida ng mga
taga-Mesopotamia.
Henry Rawlinson
Behistun Rock
Aspektong Arkitektural ng Mesopotamia
ZIGGURAT
Ang ziggurat ay ang estraktura kung saan
pinaparangalan at sinasamba ang diyos o
patron ng isang lungsod.
CHONGHA ZANBIL ZIGGURAT
CHONGHA ZANBIL ZIGGURAT TERRACES
UR ZIGGURAT
TOWER OF BABEL(ZIGGURAT)
Pinaniniwalaang ang Tower of Babel na mababasa sa bibliya ay
isang ziggurat.Mababasa sa mga libro ng Mga Hari,
Daniel at Hosea ang patungkol sa kung paanong paraan ito itinayo, ang kagamitan ng lugar na ito at ang pagpapabagsak sa Tower of
Babel.
LITERATURA NG MESOPOTAMIA
EPIC OF GILGAMESH
EPIC OF GILGAMESHItinuturing ito bilang kauna-unahang akdang pampanitikan sa buong daigdig.Isa itong kwento ni Haring Gilgamesh ng lungsod-estado ng Uruk sa Sumerian noong ikatlong siglo B.C.E. Isa sa mga kabanata ng epikong ito ay kahalintulad ng “The Great Flood” ng bibliya.
Ang “Great Flood” o tinatawag ding “The
Flood of Noah and the Ark” ay
mababasa at matatagpuan sa ika-6
hanggang ika-9 na kabanata ng Genesis sa
Bibliya.
Ang “The Great Flood” sa Bibliya
EPIC OF GILGAMESH NA NAKAUKIT SA CUNEIFORM
ANG EPIC OF GILGAMESH NA NAKA-MANUSKRIPTO
IBA PANG MAHAHALAGANG AMBAG NG MGA
TAGA-MESOPOTAMIA
WATER CLOCK- isang kalendaryong nakabatay sa siklo ng buwan
Pag-gawa ng unang mapa.
Pag-gawa ng kagamitan at sandata gamit ang tanso
SEXAGESIMAL SYSTEM-matandang sistema ng matimatika ng Sumerian kung saan ang pagbibilang ay nakabatay sa 60.
Nagpaunlad ng mga kaisipan ukol sa astronomiya.
KAUNA-UNAHANG BATAS NA NAISULAT SA
DAIGDIG“CODE OF
HAMMURABI”
Ang katipunan ng mga batas ni Hammurabi ay isang
napakahalagang ambag. Ito ay naglalaman ng 282 batas na pumapaksa sa halos lahat na
aspekto ng araw-araw na buhay sa Mesopotamia.
May mga batas na nagkakaloob ng proteksyon sa mga
mamimili,may mga batas ukol sa kasal at pamilya. Nakapaloob dito ang tanyag na kaisipang “an eye for an eye, a tooth for a tooth.
CODE OF HAMMURABI(CUNEIFORM)
Ang parusa ay hindi patas sa
parehong krimen.Mas mabigat ang ipinapataw sa karaniwang mamamayan kung ihahambing sa isang mula sa mataas na uri ng
lipunan.
KABIHASNANG UMUSBONG MALAPIT SA
MESOPOTAMIA
HITTITE-gumamit ng iron sa kanilang mga sandata.
LYDIAN-gumamit ng barya sa pakikipagkalakalan
(lydian coin)
PHOENICIAN-nakapaglinang ng isang makabagong paraan ng ng pagsulat ng alpabeto o “phonetic alphabet”.(phoenetic alphabet)
Hebrew-pinasimulan ang monotheism o pagsamba sa iisang diyos.(Hebrew Bible Scroll)
Imperyong Persian-ipinalaganap ang relihiyong Zoroastrianism ni Zaratihustra(mananampalatay ng Zoroastrianism)
KABIHASNANG INDUS
PAMAYANANG INDUS
- Kinakilala bilang kauna-unahang sumailalim sa “urban city planning” o pagpaplanong panlungsod.
Mohenjo Daro at Harappa-matatandang lungsod kung saan ang mga kalasada ay naka-ayos ng parang nagsasalubong na guhit o “grid pattern”.
Mohenjo daro
HARAPPA
Sanitasyon ng Pamayanang
Indus
1.) Gumagamit sila ng sewerage system.
2.) Gumagamit sila ng paagusan o drainage.
Ang Mga Taga-Indus-mahusay at wasto ang kaalaman hinggil sa pagtataya at pagsusukat ng haba, bigat at oras-pinaniniwalaang sila ay isa sa mga kauna-unahang taong nakaimbento ng isang sistemang pamantayan ukol sa bigat at sukat