artrose 10 10 2011
DESCRIPTION
Presentation for Fontys Sports Hogeschool Sittard (2nd year students Wellness)TRANSCRIPT
ARTROSE EN ARTRITIS Roy Houben
Fysiotherapeut / Geriatriefysiotherapeut
Houben Fysiotherapie
Fontys Sport Hogeschool 10-10-2011
WIE BEN IK?
WAAR GAAN WE HET VANDAAG OVER HEBBEN?
Wat is artrose en artritis? Wat zijn de symptomen van artrose en artritis? Hoe wordt de diagnose gesteld? Wat is de rol van de beweegconsulent? Waar moet ik rekening mee houden? Hoe ga ik met deze mensen trainen? En nu?
WAT? – EPIDEMIOLOGIE
Meest voorkomende aandoening gewrichten 197.000 mannen / 353.000 vrouwen (knie/heup) Per jaar 65.000 nieuwe!!! Piek rond 78/79 jaar >75 jaar minimaal 1 gewricht artrose Artrose komt met name voor in wk, handen,
heupen en knieë (heup<knie) In 2020 is 19,2% bevolking >65 jr. waarvan
37,7% klachten t.g.v. artrose Top 4 belangrijkste oorzaken DISABILITY NB Gebaseerd op gegevens HA (wrs. 2,5-3x hoger!!)
WAT? – PATHOFYSIOLOGIE ARTROSE
Artrose is een degeneratieve aandoening van m.n. het kraakbeen, hierdoor ontstaat botwoekering (osteofytvorming).
Osteofytvorming heeft als doel het gewrichtsoppervlak te vergroten, waardoor er een betere verdeling van krachten op het oppervlak ontstaat.
Er ontstaat een verandering van het subchondrale bot door herhaaldelijke beschadiging cysten & osteosclerose
WAT? – PATHOFYSIOLOGIE ARTRITIS
Door irritatie ontsteking = niet-bacteriele ontsteking van het gewrichtskapsel die o.a. kan worden veroorzaakt door kraakbeenpartikels die in aanraking komen met het gewrichtskapsel
Symptomen: warm, dik stijf en pijn
WAT? – ANATOMIE
De dikte van gezond kraakbeen varieert van 0,1 – 0,5 cm. Afhankelijk van belasting in jeugd!!
Wat zijn de consequenties van de jeugd die steeds minder beweegt voor de toekomst?
WAT? – ANATOMIE
Kraakbeen is opgebouwd uit drie delen: Kraakbeencel (chondrocyt / chondroblast) Vezels van het type 2 collageen Grondsubstantie = proteoglycaanaggregaten
(hylonzuurketen & proteoglycaanmoleculen)
De substantie heeft een sterke binding met water, waardoor een sterke viscositeit (elasticiteit) ontstaat
WAT? – FUNCTIE KRAAKBEEN
Hyalienkraakbeen heeft als doel Verminderen van wrijving tijdens translatie en
angulatie Schokdemping
WAT? – INDELING ARTROSE
Primaire artrose = t.g.v. fysiologische veroudering van het gewricht.
Secundaire artrose = pathofysiologische verandering van het gewricht (RA, jicht etc.)
WAT? – SYMPTOMEN
Pijn 1 (startpijn) Stijfheid (m.n. ‘s ochtends) ROM < ; volgens het capsulair patroon Functieverlies van gewricht (o.a. Fs, stabiliteit <) Pijn 2 (in rondom gewricht) Pijn 3 (> in loop van dag, langdurig statische
belasting) Pijn 4 (in rust en gedurende nacht) Zwelling (weke delen of intra-articulair) Crepitaties bij bewegen t.g.v. verruwing gewricht
en osteofytvorming (palpabel langs gewr. randen)
HOE? – DIAGNOSTISERING
Diagnosestelling Symptoombeschrijving Bewegingsonderzoek X-foto
Versmalling van gewrichtsspleet Subchondrale sclerose Subchondrale cysten Osteofyten en kapselossificaties
Bloedonderzoek (alleen als er sprake is van inflammaties) Echo (oppervlakkige weke delen!)
KELLGREN & LAWRENCE
Graad Beoordeling Bevindingen
0 Normaal Geen artrosetekenen
1 Verdenking artrose Onduidelijk, kleine osteofyten
2 Milde artrose Osteofyten, gewr. spleet normaal
3 Matige artrose Osteofyten + geringe GS versmalling
4 Ernstige artrose Osteofyten + GS versmal. + Subchondr. Scler.
PAUZE 10 MINUTEN!!!
DOE DE BURPEE!
http://www.youtube.com/watch?v=W5oXadjFAlQ&feature=player_detailpage
ADVISEUR OP HET GEBIED VAN SPORTS & WELLNESS
Wat zouden jullie kunnen betekenen? Hoe zien jullie je rol? Hoe ga je om met het overlappend werkveld met
huisarts, specialist, fysiotherapeut en fitness-instructeur
HOE? – PATIËNTEN CLASSIFICEREN
Niet in hokjes denken maar in doelen!
Artrose is niet reversibel…..
Pre-operatieve trainingstherapie Post-operatieve trainingstherapie Onderhoudstraining / uitstel van operatie
HOE? – BEHANDELING
Medicatie Paracetamol, NSAID’s, tramadol, Glucosamine?!
Corticosteroïdeninjecties 1-3 maanden effectief, max 3-4 injecties Veelvuldige injecties laten kwaliteit weefsel afnemen!
Afvallen Oefentherapie Lifestyle adviezen Fysiotherapie Artroplastiek (THP, TKP, etc)
HOE? – GELE VLAGGEN
Psycho-sociale risicofactoren bepalen vaak of er wordt besloten tot een operatie. Dit gebeurt meestal wanneer er consensus heerst tussen de verschillende behandelaars.
HOE? – TESTEN & TRAINEN
Inflammatie = contra-indicatie voor training! Warm, zwelling, pijn Niet trainen, wel mobiliseren!!!
Meten VAS vragenlijst Bewegingsonderzoek (verslag vanuit behandelend
therapeut!!) anders eenmalig onderzoek aanvragen. Gemodificeerde Astrand test / Steep Ramp Test /
MET’s vragenlijst, PSK etc. 10 RM test (1 RM schatting)
HOE? – TESTEN & TRAINEN
Goede warming-up & cooling-down Informeren van cliënten dat training de klachten
kan provoceren
Afhankelijk van het tijdstip van de dag ‘s ochtends mobiliserende oefeningen i.c.m. medicatie juiste tijdstip van de dag (middag!)
Goed schoeisel
HOE? – TESTEN & TRAINEN
Cyclische bewegingen voorkeur t.o.v. impact oefeningen
Trainingsadvies: 3-5x / week aerobe training UHV 5-10”150”/week 2-3x / week weerstandtraining start 10% 10-15HH Dagelijks mobiliteitsoefeningen Geïsoleerd totaal / functioneel trainen
HOE? – AFSLANKEN
Expertise voedingsdeskundige / diëtist
Afslanken & afvallen 70% voeding 30% bewegen
EN NU?
Er komt een vrouw bij de beweegconsulent……
63 jr Artrose in beide knieën Uitbehandeld bij fysiotherapeut Advies: blijven bewegen ROM: flexie beperking 130 gr / extensie 0 gr Spierkracht normaal
Hoe gaan jullie te werk? Hoe bouwen jullie een trainingsschema op?
WERKPLAN
Intakegesprek (fysiek, motivatie etc) Onderzoek & Testen Aanvullende gegevens Beweegplan Interventie Controle Uitstroom……
BRONNEN
Nugeteren van, K en Winkel D – Onderzoek en behandeling van artrose en artritis, 2009
Excercise prescription for other clinical population – artikel uit voorbereidingsopdrachten, ACSM
CME-online: coxartrose 2011
YOUTUBE
Youtube bevat vele filmpjes over training en ook operaties van knieën en heupen
SMAKELIJK ETEN!