asthmi og rsv
DESCRIPTION
Asthmi og RSV. Þorgerður Guðmundsdóttir 27.apríl 2005 Seminar. Kyn (börn aðall kk) BHR Atopy Útsetning f allergenum Öndunarfærasýkingar Tóbaksreykur Perinatal þættir ofl. Áhættuþættir astma. Veirusýk. vs astmi. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Asthmi og RSV
Þorgerður Guðmundsdóttir
27.apríl 2005
Seminar
Áhættuþættir astma
• Kyn (börn aðall kk)• BHR• Atopy• Útsetning f allergenum• Öndunarfærasýkingar • Tóbaksreykur• Perinatal þættir• ofl
Veirusýk. vs astmi
• Öndunarfæra-veirusýkingar (VRI) geta haft mikilvæg áhrif á þróun astma
• VRI eru algengasta orsök wheezing eða aukinna sjd einkenna hjá sj m astma!
• Áhrif VRI eru • aldursbundin og • mögulega veirubundin einnig! (sbr RSV vs aðrar
veirur)
Áhættuþættir önghljóða með veirusýk
• Áhættuþættir önghljóða (wheezing) á meðan á veirusýk stendur, hjá ungbörnum og ungum börnum:
• Reykingar móður• Astmasaga hjá móður• ↑ IgE
• Sjá töflu
Áhættuþættir veiru-induceraðra önghljóða hjá börnum
Risk factors for Virus-induced wheezing in children
Age
< 2 years > 2years
Type of virus RSV Rhinovirus
Presence of allergy
No Yes
Passive exposure to smoke
Yes No
Reduced lung volume
Yes No
Up2date
Möguleg ferli í veiru-induceraðri loftvega obstruction og astma
• Increased airway responsiveness• ↑ sensitivity• ↑ maximal response
• Altered neural control mechanisms• ↑ parasympat efferent signal• etc
• Altered small airway geometry• Airway wall thickening• Plugging of the lumen (mucus secretion, cellular debris)
• Increased airway inflammation• Nonspecific immune responses
– Epithelial cells, endothelial cells, macrophages& monocytes, granulocytes
• T-cell responses to viral infection– Antigen independent & - specific
Up2date
RSV• Respiratory syncytial virus
• Öndunarfærasýkingar + myndar syncytia (samfrymi) í frumurækt• Subgroups: A og B (oft samhliða í faröldrun en A>B)
• Ætt: Paramyxoviridae, ættkvísl: pneumovirinae.• Helsta orsök alvarl öndunarfærasýk hjá börnum <2ára• Árlegir faraldrar, 2-5mán yfir vetrarmán.• Flestir hafa sýkst af veirunni f 3ja ára aldur• Endursýkingar algengar! (í sama faraldri, ónæmissvar
takmarkað)• Incubations tími 3-8d• Snerti- og úðasmit, skilst út í öndunarfæra secreti• Smitandi í 1-2v. Sjúkdómslengd 7-21d. Dánartíðni <1%.• Greining: nefkokssog e 3-7d, syncytia í veirurækt• Ribavirin meðferð hjá high risk sj
RSV einkenni
• Hiti 38-40°C• Efri loftv eink:
• Kvef• Hósti• Hálssærindi
• Neðri loftv eink:• Bronchiolitis (lungnahríslukvef)• Lungnabólga• Barka – og berkjubólga
• Eyrnabólga• Sjd mynd háð aldri og hv undirliggjandi sjd
Alvarlegur sjdalgengari hjádrengjum
RSV meðferð
• Stuðningsmeðferð
• O2 • Mikil hypoxemia• Einstaka lenda í öndunarvél (<1% inniliggjandi)
• Berkjuvíkkandi lyf• Innöndunarlyf• Mikið notað við bronchiolitis• Rannsóknir sýnt mism árangur
• Corticosteroidar• Rannsóknir ?árangur
Tengsl RSV og astma
• RSV sýkingar eru taldar mögulegir meðverkandi þættir í þróun astma!
• Hjá börnum <2ja ára er RSV sýk algeng orsök ‘wheezing’/önghljóða
• Börn m stöðug astmaeink eða sem fá astma eftir RSV sýk hafa þó venjul aðra áhættuþætti f astma
• ss astmasaga hjá móður og ↑IgE
• Nákvæml hvernig RSVsýk valda aukinni hættu á astma myndun er enn óljóst!
Tengsl RSV og astma frh
• Þekjufr öndunarvegs hýsa RSV (ofl öndunarfæraveirur sbr influenzu)
• Influenza og RSV valda cytopathískum áhrifum á þekjufr – geta br virkni fr og sl vöðva í loftvegum
• Samb eosinophila og veirusýk ekki fullþekkt en• Í börnum m önghljóð á meðan á RSVsýk stendur fannst ↑
magn leukotrien C4 í nasal secretion bendir til • eosinophila recruitment til öndunarv. Sem sést ekki í öðrum
öndunarfæraveirusýk.
RSV in early life and risk of wheeze and
allergy by age 13 years – Lancet 1999; 354:
• Rannsókn þs börn fædd 1980-84 (n=1246)• Includeruð í rannsóknina við fæðingu • Fylgt eftir mtt öndunarfærasýkinga
• Neðri öndf sýk m RSV <3ára sjálfstæður áhættuþ f wheezing upp að 11ára aldri (ótengt atopiu)
• NB – RSV neðri öndf sýk er ekki áhættuþáttur f myndun atopic astma!
Hugarflug ? RSV <3ára ↑astmi <11ára
• Sérstaða RSV mv aðrar veiru öndunarfærasýk þs RSV myndar samruna fr (syncytium) skemmdir á öndunarfæra þekju!
• Áhrif á function þekju og slétta vöðva í loftvegum
• Minni lungu meiri áhrif veirunnar (skemmdir lungnavefs?
• Jafnar sig þegar nálgast pubertet og stærð loftvega eykst ↓aftur líkur á önghljóðum sem eru ekki tengd allergískri bólgu í loftvegum)
• Vanþroskaðra ónæmiskerfi <3ára? • RSV sýking tengd meðfæddri/áunninni starfstruflun í
stjórnun á loftvega tonus? (sem minnki svo með aldrinum?)
• ???
Heimildir• Barr FE, Graham BS. Respiratory syncytial virus (serial
online) Jan 2005 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com
• Busse WW. Viral-induced wheezing and asthma (serial online) Jan 2005 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com
• Lissauer T, Clayden G. Illustrated textbook of paediatrics, 2nd ed. Edinburgh, Mosby ,2002.
• Litonjua AA, Weiss ST. Risk factors for asthma (serial online) Nov 2004 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com
• Renato ST et al. Respiratory syncytial virus in early life and risk of wheeze and allergy by age 13 years. Lancet 1999; 354: 541-45.
• Rudolph AM, Kamei RK, Overby KJ. Rudolph’s fundamentals of pediatrics, 3rd ed. San Francisco: McGraw-Hill, 2002.