azƏrbaycan xalÇasi · materialları toplamış və “azərbaycan xalçası” adlı yeni...
TRANSCRIPT
0
AZƏRBAYCAN XALÇASI
BAKI - 2012
1
AZƏRBAYCAN XALÇASI
BİBLİOQRAFİYA
BAKI - 2012
2
Tərtibçi-müəllif: Kərim Tahirov,fəlsəfə doktoru,Əməkdar mədəniyyət işçisi
Redaktor: Gülbəniz Səfərəliyeva
Azərbaycan xalçası: biblioqrafiya /tərtibçi-müəllifK.Tahirov; red. G.Səfərəliyeva; M.F.Axundov ad. AzərbaycanMilli Kitabxanası.- Bakı, 2012.- 469 s.
© M.F.Axundov adına Milli Kitabxana, 2012
3
Göstərici haqqında
Аzərbаycаn dünyаnın әn qәdim xаlçаçılıq mәrkәzidir.Tәsаdüfi dеyil ki, lаp uzаq kеçmişlәrdәn Аzәrbаycаn xаl-
çаlаrı tәkcә vаlеhеdici bir әşyа оlаrаq qаlmаmış, еyni zаmаndаһәrtәrәfli tәdqiq еdilib öyrәnilmişdir. Аzәrbаycаn xаlçаlаrıһаqqındа ilk mәlumаtlаrа еrаmızdаn əvvəl V әsrdә yаşаmış qә-dim yunаn аlimi Ksеnоfоntun әsәrlәrindә rаst gәlinir. Sonralarxаlçаlаrımız hаqqındа qiymәtli mәlumаtlаrı оrtа әsrlәrdə Azər-baycanda оlmuş әrәb vә İrаn tаrixçilәri, dаһа sоnrа isә Аvrоpаsәyаһәtçilәri vеrirlәr.
XIX әsrin sоnlаrındа Аlmаniyаdа, Аvstriyаdа, Frаnsаdа,İngiltərədə və bаşqа ölkәlәrdә Şәrq incәsәnәtinә hәsr оlunmuşkitаb vә аlbоmlаrdа Аzərbаycаn xаlçаlаrının bәdii vә tеxnikixüsusiyyәtlәri һаqqındа әtrаflı mәlumаtlаr verilmişdir.Аzərbаycan xаlçа sәnәtinin tәdqiqi tаrixi böyük bir dövrü әһаtәеdir.
Ulu öndər Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə 1983-cüildə Bakıda Şərq Xalça Sənəti üzrə I Beynəlxalq Simpoziumkeçirildi. Bununla əlaqədar M.F.Аxundоv аdınа KitаbxаnаyaAzərbaycan KP MK-nın tapşırığı ilə biblioqrafik göstərici tər-tib etmək həvalə olundu. Çox qısa bir müddətdə “Azərbaycanxalça sənəti” аdlı еlmi-bibliоqrаfik göstərici tərtib edildi.Bibliоqrаfiyаdа mаtеriаllаr 1776-cı ildən 1983-cü ilə qədərоlаn dövrü əһаtə еdirdi. Göstəriciyə Azərbaycan, rus və bəzixarici dillərdə olan materiallar daxil edilmişdi. Ancaq qeydetmək lazımdır ki, o zaman vaxt azlığı səbəbindən bir çoxmateriallar vəsaitdə öz əksini tapmamışdı.
M.F.Аxundоv аdınа Аzərbаycаn Milli Kitаbxаnаsı 2011-ci ildə həmin biblioqrafiyanı yenidən işləyərək, bu günə kimiAzərbaycanda və xarici ölkələrdə xalçaçılığa aid nəşr edilənmaterialları toplamış və “Azərbaycan xalçası” adlı yeni bibli-oqrafik göstərici nəşr etmişdir. Bu göstəricidə Azərbaycan xal-ça sənətinə aid kitablar, kitablarda çap olunan məqalələr, qəzet
4
və jurnal materialları toplanmış, oxucuların və mütəxəsislərinistədikləri məlumatı asan əldə edə bilmələri üçün vəsait bir çoxyarımbölmələrə ayrılmışdır:
Görkəmli şəxsiyyətlər Azərbaycan xalçaları haqqında;Qərar və sərəncamlar;Kitablar;Kitablarda və dövri mətbuatda çap olunmuş materiallar;Bakıda keçirilmiş Şərq xalça sənəti üzrə I BeynəlxalqSimpozium;Azərbaycan xalça sənəti üzrə II Beynəlxalq Simpozium;Dissertasiya və avtoreferatlar;Azərbaycan xalçaçılıq məktəbləri;Azərbaycanda süjetli xalçalar;L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyi;Azərbaycanın görkəmli xalça ustaları.Vəsaitdə Аzərbаycаnın bir çox görkəmli xalçaçı alim və
tədqiqatçılarının əsərləri, onlar haqqında materiallar ayrıca baş-lıq altında toplanmışdır. Göstəricidə ədəbiyyаt xrоnоlоjiardıcıllıqla əlifba sırası ilə düzülmüş, dövlətin xаlçaçılığа dаirqərаr və sərəncamları öz əksini tapmışdır.
Оxuculаrа tәqdim оlunаn bu bibliоqrаfik göstәrici çоxlаzımlı vә vаxtındа һаzırlаnmış qiymətli vəsaitdir.
Vəsаit xаlçаçılıqlа məşğul оlаn аlim vә mütəxəssislər,еyni zаmаndа bu sаhə ilə mаrаqlanan oxucular üçün nəzərdətutulub.
Biblioqrafiya haqqında rəy və təkliflərini MilliKitabxanaya göndərən mütəxəssis və oxuculara əvvəlcədən özminnətdarlığımızı bildiririk.
Ünvan: AZ-1000, Bakı şəhəri, Xaqani küçəsi, 29E-mail: [email protected]
5
AZƏRBAYCAN XALÇASI
Hər xalqın mədəniyyət tarixində elə sənət sahəsi vardırki, orada onun zəngin mənəvi aləmi əks olunmuş, xarakteri, in-tellekti, dünyagörüşü, estetikası və həyat fəlsəfəsinə xas olanköklü xüsusiyyətlər öz təcəssümünü tapmışdır. Azərbaycanxalqı üçün belə sənət növü xalçaçılıqdır. Mübaliğəsiz deməkolar ki, min illər boyu Azərbaycan əkinçiləri və maldarları, şə-hər və kənd sakinləri xalı-xalça üstündə doğulmuş, yaşamış vədünyadan köçmüşlər. Xalça məmulatları isə onların məişətinindəyişməz atributu olmuşdur. Bu da təsadüfi deyildir. Toxucu-luq və xalçaçılıq bir çox xalqlara məlumdur. Öz tətbiqi təyina-tına uyğun olaraq o, lap qədim zamanlardan harmoniyanın,ritmin və rəngin estetikasını özündə təcəssüm edirdi. Ancaqmüəyyən coğrafi, iqtisadi və sosial şərtlərin bir növ sintezizəruri idi ki, xalçaçılıqda məhz bədii başlanğıc üstünlükqazansın və o, estetik dəyər kəsb etsin, xalq fəlsəfəsinin, millixarakterin mahiyyətini hərtərəfli əks etdirən həqiqi sənətəçevrilsin.
Xoşbəxtlikdən Azərbaycan bütün bu şərtləri özündə bir-ləşdirən bir diyardır: burada nisbətən kiçik ərazidə möhtəşəmdağlar, alp çəmənlikləri, ucsuz-bucaqsız meşə massivləri, çöl-lər, dərələr və Xəzərin xəfif nəfəsi üzvi şəkildə qaynayıb-qarı-şaraq, rəngarəng və orijinal landşaftlar, cürbəcür flora və faunailə zəngin təbii iqlim palitrası yaradır. Xalqın bədii təfəkkürübelə unikal mühitdə formalaşmış, bunun sayəsində xalçaçılıqdekorativ-tətbiqi sənətin digər növlərindən ayrılmış,Azərbaycan əhalisinin yaradıcılıq fəaliyyətinin mühüm birsahəsinə çevrilmişdir.
Azərbaycan xalçası: əsas tarixi mərhələlər
Azərbaycan xalçasında çoxəsrlik ənənələrin sabitliyi vəhəyat gerçəkliklərinin müxtəlifliyi üzvi surətdə birləşir. Xalça-
6
çılıq mahiyyətcə humanist və məişətdə istifadəsinə görə çox-funksiyalı sənətdir. Xalça insan üçün rahatlıq, səliqə yaradır,mənzilə hərarət gətirir, interyeri canlandırır, estetik cəhətdənzövq oxşayır. Xalçanın və xalı məmulatlarının (çuvalların,məfrəşlərin, xurcunların və s.) portativliyi səyyar həyat tərzişəraitində onları əvəzedilməz edir.
Azərbaycan xalçalarının forma, toxunma texnikası, süjet,ornament, rəng və kompozisiya rəngarəngliyi onların tədqiqiüçün geniş meydan açır. Xalça Azərbaycan xalqının ədəbiyya-tı, memarlığı, bədii miniatür və dekorativ-tətbiqi sənətinin di-gər növləri ilə çoxlu tellərlə bağlıdır. Azərbaycan xalçalarınıntədqiqi geniş məxəzşünaslıq bazasına əsaslanır. Buraya həmeneolit dövründən başlayaraq arxeoloji abidələr, həm antik vəorta əsrlərin müəllif və səyyahlarının məlumatları, həmepiqrafik abidələr, xalq folkloru və klassik ədəbiyyatnümunələri, miniatürlər, Avropa rəssamlarının əsərləri; tarixisənədlər, məmurların hesabatları, Avropa, Rusiya, Amerika vəən əsası, Azərbaycan alimlərinin elmi-tədqiqat işləri daxildir.
Eneolit dövrünün primitiv toxuculuq dəzgahlarının qalıq-ları, daha sonrakı abidələrdə isə xalça dəzgahlarının özünün qa-lıqlarının mövcudluğu güman edilir. Buradakı boyaq maddələ-rinin çox qədim vaxtlardan mövcudluğunu, parçaları boyamaqadəti haqqında Herodotun məlumatları təsdiq edir. Tədqiqatçı-ların fikrincə xalçalar hələ bizim eradan əvvəl tunc dövründə -II minillikdə mövcud olub. Belə ki, Maku şəhərində bitki orna-mentli xalça-çulla örtülmüş gil at heykəlciyi tapılıb. Yunan ta-rixçisi Ksenofont (bizim eramızdan əvvəl V əsr) bildirir ki,farslar xalçalardan istifadə etməyi midiyalılardan öyrənmişlər.VII əsr Alban tarixçisi Moisey Kalankatuyski Albaniyada xalçaistehsalı və zadəganların məişətində bunlardan istifadə edilmə-si barədə məlumat verir. Tarixçi Sebos Bizans hökmdarı He-rakliusun 628-ci ildə Naxçıvanda əldə etdiyi qənimətdən danı-şarkən qızıl və gümüş saplarla naxış vurulmuş çoxlu xalçalar-dan söz açır.
7
Orta əsrlər Şərq müəlliflərinin yazılarında da Azərbaycanxalçaçılığı haqqında zəngin məlumatlar vardır. VII əsr Çin səy-yahı Syuan Tszyan Azərbaycanı xalça istehsalının iri mərkəziadlandırmışdır. Bunu arxeoloji məlumatlar da sübut edir. VIIəsr mağaralarında toxuculuq dəzgahının, yun iplərin qalıqları,xalçaçılıqda istifadə olunan əmək alətləri, keçə, çürümüş xalıvə palaz parçaları tapılmışdır.
Şahənşah I Xosrova (531-579 cu illər) məxsus “Xosrovunbaharı” adlı xalçanı Şərq xalçalarının, demək olar ki, bütün təd-qiqatçıları təsvir etmişlər ki, həmin süjet sonrakı əsrlərdəinkişaf etdirilmiş və “Dörd fəsil” adlanan çoxsaylı Təbrizxalçalarında öz inkişafını tapmışdır. Orta əsr mənbələrində çoxvaxt Azərbaycan xalçalarının xüsusiyyətlərindən və tiplərindənbəhs edilir. Misal üçün, X əsrə aid “Hüdud-əl-aləm” adlıanonim mənbə qeyd edir ki, Azərbaycanın Mərənd, Gəncə,Şəmkir şəhərlərində yüksək keyfiyyətli yun məmulatlaristehsal edirdilər. Naxçıvanda, Xoyda, Muğanda, Səlmasda vəƏrdəbildə toxunan xalça və palazlar isə böyük şöhrətqazanmışdır. IX-X əsr ərəb tarixçisi Təbəri də yüksəkkeyfiyyətli Azərbaycan xalçaları barədə məlumat vermişdir. Xəsr ərəb səyyahı Əl-Məsudi də bunu qeyd edərək yazır ki,Mərənddə, Təbrizdə, Ərdəbildə “Məxfur” adlı xalçalar istehsaledilir. X əsr ərəb müəllifi Əl-Müqəddəsi gözəl Qarabağ xalça-ları, xüsusən “ ... misli-bərabəri olmayan” Bərdə xalçaları haq-qında məlumat vermişdir. Ərəb müəllifi Əl-İstəhri (X ə.).Bərdədən Hindistana ixrac edilən qızılı boyaq maddəsi(boyaqotu-marena) barədə Əl-Müqəddəsi, Gövhəl (X ə.) kimidigər müəlliflər isə al-qırmızı boya alınan və hətta Avropayaixrac edilən “qırmız” adlı xüsusi qurdlar barədə məlumatverirlər.
Xalça məmulatlarından götürülmüş ornamenetlərə epiq-rafik abidələrdə, xüsusən qəbir daşlarında tez-tez təsadüf edilir.Bunların bəzilərində hətta xalçaçılıqda istifadə olunan toxucu-luq dəzgahlarının, alətlərinin təsvirinə də rast gəlinir. Bunlar
8
Laçın rayonundan, Sisyan rayonunun Urud kəndindən və Ab-şeron rayonundan məlumdur. Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində XV-XVI əsrlərə aid bir neçəbelə qəbirdaşı saxlanılır.
Xalçalar haqqında məlumata xalq folklorunda, dastanlar-da, o cümlədən XI əsrin məşhur “Kitabi-Dədə-Qorqud” dasta-nında ipək xalçaların, böyük ölçülü xalçaların, xalıların və i. a.adlarına tez-tez rast gəlmək olur. XII əsr klassik Azərbaycanədəbiyyatında xalçalarımız haqqında çoxlu dəyərli məlumattapmaq olar: Qətran Təbrizi, Nizami və Xaqaninin əsərlərindəxalçalar və eləcə də qiymətli saplardan istifadə etməklə to-xunmuş ipək xalçalar xatırlanır. Nizami və Xaqaninin (XII əsr)əsərlərində də xalçalarla bağlı terminlərə tez-tez rast gəlinir.Misal üçün, Nizaminin “Xosrov və Şirin”, “İsgəndarnamə”poemalarında “həsir”, “kilim”, “gəbə” kimi xalça məmulatları-nın adları, “əriş”, “arğac”, “cəhrə” terminləri verilir.
“İsgəndərnamə” poemasında “kəndir”, “çuval”, “çul”,“xalı” terminlərinə rast gəlinir. Nizami bir yerdə hətta “xətayçullar” haqqında bəhs edir ki, bu da hələ o zamanlar “xətai”xalça kompozisiyasının mövcud olduğuna sübutdur. “Yeddigözəl” poemasında “palaz”, “fərş” adlarına rast gəlinir. Bu cürterminlərə, misal üçün, “ilmə”, “iplik”, “fərş”, “çuval” və s.Xaqani Şirvaninin əsərlərində də tez-tez təsadüf edilir.
Ümumiyyətlə, XI-XII əsrlər Azərbaycan xalqının tarixin-də xüsusi yer tutur. Bu, Azərbaycan iqtisadiyyatının və mədə-niyyətinin çiçəklənmə dövrü, “Azərbaycan İntibahı” dövrüolmuşdur.
Orta əsr Avropa səyyahlarının yazılarında da Azərbaycanxalçaları haqqında maraqlı məlumatlar vardır. Təbrizdə istehsalolunan unikal parçalar haqqında XIII əsrdə Marko Polo xəbərverir. Genuya tacirləri həmin parçaları Avropaya aparırdılar.Dərbənd, Şamaxı, Naxçıvan və digər şəhərlərdə olmuş fransızRubruk qeyd etmişdi ki, burada çox yaxşı xalçalar istehsaledirlər. Azərbaycan Ağqoyunlular dövlətinin (XV ə.) hökmdarı
9
Uzun Həsənin sarayında olan gözəl xalçalar barədə venesiyalıAmbrozio Kontarini xəbər verir. Səfəvi hökmdarı I Şah Abba-sın sarayında olmuş alman imperatoru II Rudolfun elçisi Tek-tander Təbrizi təsvir edərkən bildirmişdir ki, burada çoxlu məs-cid var və bunların döşəmələrinə gözəl xalçalar salınmışdır. IŞah Abbasın sarayındakı qəbulda söhbət əsnasında o yenə buxalçalardan bəhs etmişdir. Lakin orta əsr Azərbaycan cəmiyyə-tində təkcə yüksək təbəqələrin həyatı xalçalar əhatəsindəkeçmirdi. Belə ki, XVI əsrdə Şirvanda olmuş ingilislər -Bannister və Duket yazırlar ki, yerli sakinlərin evlərində xalçavə mis məmulatı istisna olmaqla ev əşyaları azdır. “Onlaryerdə, xalça üstündə, dərzilər kimi bardaş qurub otururlar. Ənsadə adamlar arasında da elə biri tapılmaz ki, yaxşı ya pisxalçası olmasın; onların evlərinə, yaxud da oturduqları otaqlarabaşdan-başa xalçalar döşənib”. Deyilənlər sübut edir ki, ortaəsrlərdə Azərbaycan əhalisinin bütün təbəqələri xalçalardan vəxalça məmulatından geniş istifadə etmişlər.
XVI əsrdə Volqa-Xəzər yolu ilə Azərbaycana, o cümlə-dən, Şirvana ingilis tacirləri - İngiltərənin “Moskva şirkəti”ninagentləri gəlib çıxmışdılar. İngilislər A.Cenkinson, R.Çini,A.Edvardes, T.Bannister, Y.Duket XVI əsr Azərbaycan haq-qında dəyərli məlumat qoyub getmişlər. Misal üçün, A.Cenkin-son Şirvan bəylərbəyi (hökmdarı) Abdulla xanın qəbulunu təs-vir edərək bildirir ki, “ ... onun çadırının bütün döşəməsi bahalıgözəl xalçalarla örtülmüşdü, onlar özləri isə qızıl və gümüşsaplarla naxışlanmış kvadratşəkilli xalçalar üstündə oturmuş-dular, yanlarında da həmin xalçalara uyğun iki ədəd qiymətliyastıq var idi. “Xalçalar haqqında dəyərli məlumatlara XVII-XVIII əsr səyyahlarının yazılarında da rast gəlinir. Belə ki, Dər-bənddən Bakıya, sonra isə Şamaxıya gəlmiş alman A.Oleariyqeyd edir ki, kəndlilərin evləri çox səliqəlidir və döşəmələrixalılarla örtülüdür. 1715-1718-ci illərdə Rusiyada işləyərkənDərbənddə, Bakıda, Şamaxıda və Təbrizdə olmuş şotlandiyalıhəkim Beldə də oxşar məlumatlara təsadüf edilir. Şirvan sakin-
10
lərinin məişətini təsvir edərkən o göstərmişdir ki, orada döşə-mələr xalça və həsirlərlə örtülür. O, həmçinin Təbrizdə parçavə xalça ticarətinin geniş vüsət aldığını bildirmişdir. XIX əsrdədə Azərbaycanda olmuş səyyahların, məmurların, mütəxəssis-etnoqrafların və digər tədqiqatçıların, demək olar ki, hamısındaəhalinin bütün təbəqələri tərəfindən işlədilən çoxlu miqdardagözəl xalçalar barədə məlumata rast gəlinir. Yazılı mənbələrintəhlili belə bir qənaətə gəlməyə imkan verir ki, bütün orta əsr-lər dövrü ərzində və sonrakı dövrdə də Azərbaycan xalçalarıixracat obyekti olmuşdur. Azərbaycan xalçaları başqa ölkələrə,həm də təkcə Şərqin yaxın ölkələrinə deyil, Avropaya da aparı-lır, tezliklə orada avropalıların məişətinə daxil olurdu.
Artıq XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildəAvropaya gedib çıxmağa başladı. Bu da təsadüfi deyildi, XIIIəsrdə monqol istilasından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı vəmədəniyyəti o zamanlar dirçəlir və Avropa ilə sıx ticarət əlaqə-ləri yaradılırdı. Həmin dövrdə Avropanın Şərqlə ticarətinə bü-tünlüklə nəzarət edən Venesiya və Genuya tacirləri Azərbay-can bazarına çox tez yiyələnmişdilər.
XV-XVI əsrlərdə avropalıların məişətinə nüfuz edənAzərbaycan xalçaları bir çox Avropa rəssamlarının tablolarındaəks olunmuşdur. Misal üçün, Qarabağın “Muğan” xalçasınıHans Memlinqin (XV ə.) “Məryəm körpəsi ilə” və “Bir gəncinportreti” tablolarında görürük. Azərbaycan xalçası venesiyalırəssam Karlo Krivellonun (XV ə.) “Müjdə” tablosunda və di-gər italyan rəssamı Antonello de Messinanın (XV əsr) “Mü-qəddəs Sebastyan” tablosunda əks etdirilib. Azərbaycan xalça-larının təsvirinə rəssam Domeniko de Bartolonun Siyena şəhə-rində Santa-Mariya kilsəsindəki (“Findlinqin toyu”) freskasın-da, Domeniko Moronenin “Müqəddəs Fomanın doğulması”rəsmində, Fransadakı “Gərgədanla xanım” (XV ə.) şpalerasın-da (tapissetrie), Avropa və rus rəssamlarının bir çox digər əsər-lərində də təsadüf edilir.
Azərbaycan xalçasının mühüm ixrac malına çevrilməsi,
11
şübhəsiz ki, xalçaçılığın inkişafına əlavə təkan vermişdi; həmdə bu zaman ixrac üçün nəzərdə tutulan xalçaların keyfiyyətinəvə bədii tərtibatına xüsusi diqqət yetirilirdi. Azərbaycan xalça-larının Avropaya kütləvi şəkildə ixrac edilməsi mədəniyyətdəAvropa intibahının başlanğıcı, Avropada antik mədəniyyət vəincəsənətə, ümumən qədim bəşər mədəniyyəti və incəsənətinəmaraq yaranması ilə eyni vaxta düşmüşdü. Buna görə də avro-palılar ornamentasiyası qədim bədii ənənələrlə bağlı olan xal-çalara xüsusi maraq göstərirdilər.
Azərbaycan xalçalarının yüksək populyarlığı, şübhəsiz,onların estetikası, güclü emosional təsir doğurmaq qabiliyyəti iləbağlı idi. Bu, İstambuldakı “Türk və islam əsərləri” muzeyindəsaxlanan XIII əsr Azərbaycan xalçalarında müşahidə edilir.
Azərbaycan xalçasının yüksək estetikası nəinki təkcəAvropa rəssamları tərəfindən, onlardan əvvəl Azərbaycanınminiatürçü rəssamları tərəfindən də qiymətləndirilmişdi vəAzərbaycan xalçalarının təsvirlərinə XIII-XIV əsrlərə aid Təb-riz miniatürlərində rast gəlinir. Miniatür rəssamlığı o cəhətdəndə maraq doğurur ki, burada dəqiq tarix göstərilir və bu dahəmin miniatürlərdə təsvir edilən, XIII-XIV əsrlərdə mövcudolmuş və zəmanəmizədək saxlanmamış xalçaları təhlil etməyəimkan verir. Bu miniatürlər xalça ornamentinin, kompozisiyaüslubunun inkişafını göstərir, Azərbaycan xalçaçılıq sənətindəvarisliyi nümayiş etdirir. Buradan görünür ki, miniatürlərdəəks etdirilmiş ornamentlər, kompozisiya prinsipləri, rəng həllibu gün də Şirvan, Qarabağ, Quba və Təbriz xalçalarının bir ço-xunun əsasını təşkil edir. Miniatür rəssamlığı eyni zamandagöstərir ki, xalçaçılıq sənəti artıq o dövrdə qədim ənənələri qo-ruyub saxlamaqla yanaşı, islam mədəniyyətinin formalaşmasıvə inkişafı ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan incəsənətində mey-dana çıxan bütün yeni təzahürləri də əks etdirirdi. Əgər avro-palıları Azərbaycan xalçalarının qədim, islamaqədərki orna-ment motivləri daha çox maraqlandırır və nəticə etibarilə Av-ropa rəssamlarının tablolarına məhz o cür ornamentli xalçalar
12
düşürdüsə, miniatür rəssamlığı çox zaman yeni ornamentalmotivlərə malik xalçaları əks etdirir. Bu, yeni və ənənəvi əsas-ların ahəngdar şəkildə uzlaşdırıldığı Azərbaycan xalçasınındaim inkişafda olduğunu göstərir.
XIII-XIV əsrlərin miniatür rəssamlığı Azərbaycan incə-sənətinə türk-uyğurlar tərəfindən gətirilmiş əjdaha, bulud təs-virləri, Çin-uyğur mifologiyasının fantastik obrazları kimiUzaq Şərq incəsənəti elementlərini də əks etdirir. Həmin ele-mentlərin bir çoxu sonralar Azərbaycan incəsənətinə, o cümlə-dən də xalçaçılığa daxil olur və yerli ənənələr ruhunda yaradı-cılıqla yenidən işlənilir.
Azərbaycan xalçaçılığının və bütünlükdə dekorativ tətbi-qi incəsənətinin klassik və ya “qızıl dövrü” XV-XVI əsrlər he-sab olunur. Xalçaçılıq sənətinə çox böyük təsir göstərmişTəbriz miniatür rəssamlığı həmin dövrdə ən yüksək çiçəklən-mə mərhələsinə çatır.
Təbrizdə o zamanlar üçün çox böyük saray emalatxana-ları fəaliyyət göstərirdi; burada xalça ustaları ilə sıx əlaqəli şə-kildə peşəkar miniatürçü rəssamlar da çalışır, mürəkkəb kom-pozisiyalı xalçalar üçün eskizlər hazırlayırdılar. Bu bir dahatəsdiq edir ki, Azərbaycanda məişət də, yüksək sənət də bütündövrlərdə daim xalça ilə bağlı olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, hə-min dövr xalça sənətinin bizə gəlib çatmış üç min nümunəsininazı 200-ü şedevr hesab olunur. Bu, yalnız dövlətin iştirakı ilə,yüksək peşəkarlıq səviyyəsinə malik geniş istehsal şəraitindəmümkün ola bilərdi. XVI əsrdə Azərbaycan Səfəvilər dövləti-nin hökmdarları xalça ixracının xəzinə üçün mühüm gəlirmənbəyi olduğunu dərhal qiymətləndirdilər. Əhali vergiləriyüksək bədii səviyyəli xalçalarla ödəməyə başladı, dünyada ənzəngin monarx sayılan və deyildiyinə görə özü xalça toxumağıxoşlayan I Şah Abbas isə (XVI əsrin sonları - XVII əsrin əv-vəlləri) əmr etmişdi ki, bir çox mərkəzlərdə təsdiq olunmuş es-kizlər və kompozisiyalar üzrə xalçalar toxunan dövlət xalçaemalatxanaları yaradılsın.
13
Əyalət mərkəzlərində bu cür yüksək keyfiyyətli xalçalaristehsalını yalnız ciddi nəzarət şəraitində təmin etmək olardı.Həmin dövrdə Azərbaycan xalçaçılığında məhsulun əmtəəlilikdərəcəsi daim yüksəlirdi. Sifarişlə (bazar üçün) işləyən emalat-xanalarda dəb və bazar tələblərinə uyğun xalçalar toxunur,şəxsi istifadə və yaxud yerli regional bazar üçün məmulat is-tehsal edən, mərkəzi ticarət magistrallarından ucqarlarda yerlə-şən xalçaçılıq məskənlərində isə dekor, rəngseçmə və i.a. ənə-nəvi elementlər saxlanılırdı.
İran dövlətinin parçalanması nəticəsində Azərbaycandamüstəqil xanlıqların yarandığı dövrdə - XVIII əsrdə də xalça-çılıq mərkəzləri əslində dəyişməz qalır. Yerli hökmdarlar –xanlar bütün xarici ticarəti, o cümlədən xarici bazarda xalı-xal-ça ticarətini də tezliklə inhisara alırlar. XX əsrin əvvəllərindədiyarın qocaman xalçaçılarından məlumat toplamış olanM.D.İsayevin qeyd etdiyi kimi, Qarabağ xanları öz iqamətgah-larında ən yaxşı nümunələr əsasında xalça istehsalını təşkil et-məyə cəhd göstərirdilər. Bu məqsədlə çox vaxt digər xanlıqlar-dan, hətta İrandan (Cənubi Azərbaycandan) mütəxəssislər –ustalar gətirilirdi və onlar yerli xalçaçılara həmin kompozisiyavə xalça süjetlərini öyrədirdilər.
Azərbaycanın bir çox yerlərində XIX əsrin əvvəllərindədə yerli ustaların “xançeşni” adlandırdıqları xalça rəsmləri vəeskizləri saxlanılırdı. Şübhəsiz ki, bazar üçün xalça istehsalıXIX əsrdə də mövcud olmuş və çox geniş yayılmışdı, bunumanufaktura tipli xalça emalatxanalarının, karxanaların fəaliy-yəti təsdiq edir. Misal üçün, Moskva şəhərindəki Dövlət Tarixmuzeyində Bakı yaxınlığındakı Xilə kəndində toxunmuş xalçavardır, onun üzərində toxunduğu yer və tarix göstərilir –“1801. Karxane Xilə”.
XIX əsrin ortalarından etibarən Azərbaycan xalçalarıdaim müxtəlif beynəlxalq sərgilərdə nümayiş etdirilir. Onlarilk dəfə 1852-ci ildə Moskvada Ümumrusiya kənd təsərrüfatıvə kənd sənayesi sərgisində, sonra isə 1872-ci ildə Moskvada
14
politexnik sərgidə nümayiş etdirilmişdir. 1882-ci ildə Moskva-da Ümumrusiya sənaye və incəsənət sərgisində, 1889-cu ildəTiflisdə Qafqaz Kənd Təsərrüfatı və Sənaye Məmulatları sər-gisində Azərbaycan xalçaları böyük müvəffəqiyyət qazanmış-dı. Çar Rusiyasında Azərbaycan xalçaları sonuncu dəfə 1912-1913-cü illərdə Peterburqda keçirilən ikinci Ümumrusiya kus-tar sərgisində nümayiş etdirilmişdi.
XIX əsrin sonları - XX əsrin əvvəllərində AvropadaAzərbaycan xalçalarının nümayiş etdirildiyi beynəlxalq sərgi-lərdən 1872-ci ildə İtaliyada, 1911- ci ildə Berlində və 1913-cüildə Londonda keçirilmiş sərgiləri qeyd etmək olar.
Şərq, o cümlədən Azərbaycan xalçalarına artan maraqbunların ciddi elmi tədqiqi və sistemləşdirilməsi zərurətinişərtləndirdi. Bu məsələdə birincilik Qərbi Avropa alimlərinəməxsusdur. İlk əcnəbi tədqiqatçıların xidməti o idi ki, Azər-baycan xalçalarına ümumi marağı məhz, onlar oyatmış, ecaz-kar xalça aləmini, onun estetikasını və mürəkkəb fəlsəfəsiniAvropaya məhz onlar açıb göstərmişlər.
Xarici tədqiqatçıların daha bir şəksiz xidməti ondan iba-rətdir ki, Azərbaycanın əsas xalçaçılıq zonalarını (Təbriz, Ər-dəbil, Gəncə, Qazax, Quba, Şirvan, Bakı) birinci olaraq onlarfərqləndirmiş və bu bölgü Azərbaycan xalçaları növlərinin təs-nifatının əsasını təşkil etmişdir.
Bir çox Qərbi Avropa xalçaçıları XIII əsrdən indiyədəkAzərbaycan xalçaçılıq sənətinin dəyərli nümunələrini şəxsikolleksiyalarda aşkara çıxarıb geniş ictimaiyyətin diqqətinəçatdırmışlar.
Xarici alimlərin əsərləri arasında A.Rieqlin, R.Neuqeba-uer və A.Orendlin R.Neyqebauer və S.Trolun, A.Dileyin,V.Bodenin, A.Poupun, F.Kelli və M.Centlesin, Q.Lyuisin,K.Erdmanın tədqiqatlarını qeyd etmək olar.
Adları çəkilən əsərlər arasında Artur Poupun fundamen-tal tədqiqatı öz əhəmiyyətinə görə xüsusi yer tutur. Səfəvilərdövrünə aid yüksək bədii səviyyəli onlarca xalçanı tədqiq edən
15
müəllif müəyyənləşdirmişdir ki, XVI-XVII əsrlərdə belə xal-çaların istehsal mərkəzi Cənubi Azərbaycan olmuş və həmindövrün xalçaçılıq sənəti, mərkəzi Təbriz olan miniatür rəssam-lığının güclü təsirinə məruz qalmışdı. Bu iki məktəbin – xalça-çılıq və miniatür məktəblərinin nümayəndələri birbirinə qarşı-lıqlı təsir göstərərək və bir-birini tamamlayaraq, xalça orna-mentasiyası sənətini mükəmməlləşdirmişdilər.
M.Ropers, C.Melhover, U.Şurman, M.Bexazin, F.Let-tenmayer, Q.Ruedin, K.Larsen, C.Mey, M.Ağa-oğlu, Ç.Ellis,R.Rayt, T.Sabahi və b. kimi müasir xarici tədqiqatçıların əsər-ləri də böyük maraq doğurur.
Müxtəlif kataloqlarda, soraq-məlumat kitabçalarında,sərgilər üçün annotasiyalarda və illüstrasiyalı populyar jurnal-larda Azərbaycan xalçalarına tez-tez rast gəlmək olar.
Misal üçün, bunlardan Tekstil Muzeyindəki “Erkən Qaf-qaz xalçaları” (1975) sərgisinin kataloqunu xüsusi qeyd etməkolar. Bu kataloq, əsasən yüzlərlə erkən Qafqaz xalçalarını diq-qətlə öyrənmiş və bunların Azərbaycan (Şirvan, Quba, Qara-bağ) mənşəli olması barədə əsaslandırılmış qənaətə gəlmişQrand Çarlz Ellis tərəfindən tərtib edilmişdir.
Həmçinin qeyd etmək lazımdır ki, XIX əsrin sonları -XX əsrin əvvəllərində fəaliyyət göstərmiş rus tədqiqatçılarıyerli şəraitin spesifikasından yaxşı xəbərdar idilər, busəbəbdən də onların məlumatları xüsusi elmi dəyərə malikdir.
Rus alimlərinin tədqiqatları arasında xalça toxuculuğu-nun qoyun yetişdirmək və yun ip əldə etməkdən tutmuş boya-ma prosesinə, toxuculuq texnikasına, ornamentlərə və i.a. qə-dər bir çox məsələlərini müfəssəl şəkildə öyrənmiş olan K.Xa-tisovun əsərlərini qeyd etmək lazımdır. O göstərir ki, “Zaqaf-qaziyada Azərbaycanın Quba xalçaları daha yüksək qiymət-ləndirilir”. Azərbaycan xalçalarını Orta Asiya xalçaları ilə mü-qayisə edərkən o, rəngarənglik və rənglərin seçilməsi baxımın-dan sonuncuların əvvəlkilərdən zənginliyini bildirirdi. Digərtədqiqatçı - S.İ.Qulişambarov tərəfindən xalça yununun bo-
16
yanmasına dair qiymətli məlumatlar toplanmışdı. O, yerli usta-ların bitki və heyvan mənşəli boyalarının rəng davamlılığı vəintensivliyi ilə seçildiyini qeyd edərək yazırdı: “Yerli məhsulolan xalça çox zaman öz ilkin parlaq rənglərini itirmədən birneçə nəslə xidmət edir”.
Rus tədqiqatçılarının bir sıra əsərlərində Azərbaycanxalçalarının ilkin materiallarının ənənəvi boyanma üsulları -həmin xalçalara boya zənginliyi və təkrarolunmaz kolorit ve-rən üsullar açılıb göstərilmişdir. Tədqiqatçılar Azərbaycanəhalisinin bu məqsədlə bitki, heyvan və mineral mənşəli boya-lardan istifadə etdiyini göstərirlər (M.D.İsayev, V.A.Petrov,İ.P.Qrunskaya-Petrova).
Y.Zedqenidzenin yazılarında da Azərbaycan xalçalarıhaqqında maraqlı məlumatlar vardır. O, Şuşa xalça və palazla-rını tədqiq edərək göstərir ki, istehsal olunan xalça və palazla-rın kəmiyyəti və keyfiyyətinə görə bütün Qafqazda birinci yeriAzərbaycanın Şuşa şəhəri tutur. O, Şuşada azərbaycanlılardanbaşqa ermənilərin də yaşadıqlarını xatırladaraq göstərir ki, “ ...Şuşada xalça istehsalı, demək olar ki, bütünlüklə tatar (azər-baycanlılar – R.T) ailələrində təmərküzləşmişdir”. Tədqiqatçıbunun tarixi və sosial köklərini açıb göstərir, erməni xalçaları-nın nə üçün nisbətən aşağı keyfiyyətli olduğunu izah edir. O,açıqca yazır ki, “... ermənilər xalça toxumağı tatarlardanöyrənməlidirlər...” A.A.Felkerzamın Orta Asiya xalçalarınahəsr olunmuş əsərində də Azərbaycan xalçaları mövzusunatoxunulmuşdur. Həmin müəllifin bəzi müddəaları, xüsusənxalça istehsalının köçəri həyat tərzi ilə bağlılığı barədə fikirləribu gün də öz aktuallığını itirməmişdir. Qubaya, Şirvana, Qara-bağa mənsub xalçaların toxunma texnikası, ornamentləri,rəngləri, funksional təyinatı məsələləri A.A.Millerin əsərindəöz əksini tapmışdır. Azərbaycanlıların həyatında xalçaların ro-lundan danışarkən o qeyd edir ki, azərbaycanlılar arasında var-dövlət göstəricisi “onun bu qədər xalçası və kilimi var” ifadəsiilə müəyyənləşdirilə bilər. Azərbaycan xalçalarının ilk tədqi-
17
qatçılarından biri də V.M.Zummer olmuşdur. O, ilk dəfə ola-raq xalça istehsalının ayrı-ayrı lokal mərkəzlərini fərqləndir-miş və səciyyələndirmişdir.
Azərbaycan xalçalarının ilk tədqiqatçılarından biriA.S.Piralov olmuşdur. Azərbaycanın keçmiş İrəvan xanlığınınərazisində xalça istehsalını tədqiq edən M.V.Muçaidze vəA.S.Piralov qeyd edirdilər ki, burada bu peşə ilə əsasən mal-darlar məşğul olurlar. XX əsrin ortalarına aid Azərbaycan xal-çaları haqqında məlumat verən nəşrlər arasında S.Tülyayevinəsərini, N.İ.Sobolevin redaktorluğu ilə çap olunmuş “Xalçaistehsalı” toplusundakı məqalələri qeyd etmək olar. Zaqafqazi-ya xalçalarına həsr olunmuş əsərlərdən M.D.İsayevin tədqiqa-tını xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Müəllif göstərir ki, Zaqaf-qaziya xalçaçılarının əksər hissəsini məhz türk xalqlarının nü-mayəndələri təşkil edirlər. O, Azərbaycanda xalçaçılığın inki-şafını tarixi, təbii-iqlim, təsərrüfat və sosial amillər kontekstin-də nəzərdən keçirir. Azərbaycan xalçalarının Avropa və Ame-rika ölkələrində şöhrət qazanmasını onların yüksək bədii mə-ziyyətləri ilə izah edir. Zaqafqaziya xalçalarının lokal mərkəz-lər üzrə səciyyəsini də ilk dəfə o vermiş və bunların yayılmaarallarını (Quba, Şamaxı, Gəncə, Qazax, Qarabağ, Dağıstan,İrəvan) müəyyən etmişdir. M.D.İsayev Dağıstan xalçalarındanbəhs edərkən yerli xalçaçıların “Gəbə, yarımgəbə, xalça,sumax” və s. kimi Azərbaycan sözləri işlətdiklərini bildirir.M.Muçaidze qeyd edir ki, Ermənistanda xalçaçılıqla Azərbay-can xalçalarına (palaz, zili) tam oxşar xalçalar toxuyan kürdlərməşğul olurlar. Qazaxla qonşuluqda yerləşən Ermənistan ra-yonlarında (İcevan, Bambak) “Qazax” tipli xalçalar toxunur-du. Bunlardan “Qara-qoyunlu” xalçalarını qeyd etmək lazım-dır. M.D.İsayevin, habelə digər görkəmli rus alimlərinin əsər-lərində belə bir fikir üstünlük təşkil edir ki, Qafqazda qədimzamanlardan bəri xalçaçılıq, əsasən Azərbaycan ərazisində vəazərbaycanlılar arasında inkişaf etmişdir. Bu da səciyyəvidirki, Ermənistanda və Gürcüstanda da xalça istehsalı azərbay-
18
canlıların böyük qruplarla yığcam yaşadıqları rayonlarda mər-kəzləşmişdir. Müəlliflər bu nəticələri sübut-dəlillərlə, azər-baycanlı əhalinin məşğuliyyəti və həyat tərzi (köçəri mal-dar-lıq, qoyunçuluq), yəni xammal bazasının, müvafiq təbii şərai-tin və sabit məişət ənənələrinin mövcudluğu ilə əlaqələndirir-lər. Məsələn, B.P.Denike qeyd edir ki, Qafqaz xalçalarının ək-səriyyəti, onların naxışları və bədii ənənələri öz kökləri ilə kö-çəri türk tayfalarının sənəti ilə bağlıdır.
XIX əsrin sonları - XX əsrin əvvəllərinə aid Azərbaycanxalçalarının əksəriyyəti, şübhəsiz ki, Azərbaycan (türk) əhalisitərəfindən toxunulmuşdur. Bunu nəinki yalnız həmin dövr Za-qafqaziya xalçalarının, əksər tədqiqatçıları açıqca bildirir,bunu həm də Rusiya imperiyası əhalisinin quberniyalar vəqəzalar üzrə 1897-ci ildə keçirilmiş siyahıyaalma nəticələri dətəsdiq edir. Belə ki, Bakı, İrəvan və Yelizavetpol quberniyala-rında, şəhərlər nəzərə alınmadan qəzalarda (xalça istehsalı əsa-sən kənd yerlərində təmərküzləşmişdi) əhalinin əksər hissəsini(Bakı quberniyasında 54 %-ni, İrəvan quberniyasında 76 %-ni,Yelizavtpol quberniyasında 82 %-ni) azərbaycanlılar təşkiledirdilər.
F.V.Qogelin əsərində də Azərbaycan xalçaları haqqındamaraqlı məlumatlar vardır. O, XVII-XVIII əsrlərə aid “ov” və“heyvan” ornamentli məşhur xalçaların bir qrupunu tədqiqedərək belə qənaətə gəlmişdir ki, bunlar Azərbaycanda istehsalolunmuşdur. Tədqiqatçının fikrincə I Pyotr özünün Xəzəryanıyürüşü zamanı məhz belə bir xalça əldə etmiş və sonra onuAvstriya imperatoruna bağışlamışdır. E.K.Kverfeldtin əsəriSəfəvilər dövrü Azərbaycan xalçalarına həsr edilmişdir.
Dekorativ-tətbiqi sənətin digər növləri ilə sıx bağlı olanxalçaçılığı tədqiq etmək üçün B.P.Deniki, L.S.BretanitskininAzərbaycan incəsənətinə dair bir sıra əsərləri də mənbəşünas-lıq əhəmiyyəti kəsb edir. Həmin müəlliflərin əsərlərində Azər-baycan xalqının incəsənətinin ümumi bədii inkişafı sistemindəxalçanın yeri izlənilir.
19
Azərbaycan xalçası uzun illərdən bəridir ki, Azərbaycanalimlərinin də hərtərəfli tədqiqat obyektidir. Respublikada buişin pioneri görkəmli xalçaşünas, alim Lətif Kərimov olmuş-dur. Onun “Azərbaycan xalçası” adlı üçcildliyi Azərbaycanxalçasının əsl ensiklopediyasıdır.
Lətif Kərimov Azərbaycan xalçaçılığının arealını cənubavə şimala bölmədən bütövlükdə Azərbaycan xalçasının inkişafgenezisini izləyərək, ilk dəfə olaraq xalça növlərinin dəqiq təs-nifatını vermiş, sırf Azərbaycan xalçalarını İran, Qafqaz və s.xalçalarından fərqləndirmişdir. Çoxlu faktiki materialı öyrən-mək əsasında o belə bir əsaslandırılmış nəticəyə gəlmişdir ki,“...Azərbaycan həmişə Qafqaz xalçaçılığı üçün məktəb olmuş-dur”. “Qafqaz” xalçaları kimi şöhrət qazanmış xalça kompozi-siyalarının 90%-ni Azərbaycan ustalarının kompozisiyalarıtəşkil edir”.
Lətif Kərimov xalça istehsalı texnikası ilə bağlı olan birçox sözlər (əriş, arğac, xalı, xalça, kilim, məfrəş, palaz və s.)toplayıb sistemləşdirmiş və onların türk mənşəli aşkar edilmiş-dir. “Carpet” sözünün genezisi də təhlil olunmuşdur (karvud,karpud, karped ... ). Göstərilmişdir ki, bütün bu terminlərdənbütövlükdə türkdilli xalqlar tərəfindən xalça istehsalında genişistifadə edilir.
A.Y.Qazıyevin əsərləri öz elmi yeniliyi, Azərbaycan xal-çalarının kompozisiya, rəng, dekor məsələlərinin orijinal həllibaxımından fərqlənir. Bu əsərlər Azərbaycan xalçasının birçox tədqiqatçıları üçün nəzəri əsas olmuşdur. Azərbaycanda,xüsusən XX əsrin ortalarında xalçaçılıq işinin ənənələri və in-kişafı ilə bağlı bir sıra məsələlər Azərbaycan xalçaçılıq sənə-tində qədim zamanlardan bizim günlərədək varisliyi izləmişolan N.Abdullayeva tərəfindən öyrənilmişdir.
Bütövlükdə Azərbaycan dekorativ-tətbiqi sənətinin öyrə-nilməsində, o cümlədən xalça istehsalının tədqiqi sahəsindəR.Əfəndiyevin böyük əməyi olmuşdur. Özünün çoxsaylı əsər-lərində o, əsas etibarilə VII-XIX əsrlərdə Azərbaycan xalçaçı-
20
lıq sənətinin inkişafını, digər dekortiv-tətbiqi sənət növləri iləgenetik bağlılığını, varisliyini izləmişdir. Misal üçün, onunLondondakı Viktoriya və Albert Muzeyində və Avropanındigər muzeylərində saxlanılan dekorativ-tətbiqi sənətməmulatlarına, o cümlədən xalçalara həsr olunmuş məqalələrimaraqlıdır. R.Əfəndiyev Azərbaycan xalçalarının ornamentmotivlərinin tədqiqinə də xüsusi əsər həsr etmişdir.
R.Tağıyevanın əsərlərində öz kökləri ilə qayaüstütəsvirlərdəki (Qobustan, ə. VIII-III minillik) qədim ovçuluqmotivlərinə, qədim ovçu tayfalarının və ilk əkinçilərin dini-mövhumi təsəvvürlərinə bağlanan məişət reallıqlarının Azər-baycan xalçalarının süjetlərində və bədii tərtibatında əks olun-ması ətraflı təhlil edilmişdir. K. Əliyevanın tədqiqatında Azər-baycan xovsuz xalçaların tədqiqi və təhlili verilmişdir.
Sənətşünas C.Mücirinin əsərləri Cənubi Azərbaycan xal-ça sənətinin təhlilinə, habelə Azərbaycan xalçaçılığının texno-loji üsullarına həsr olunmuşdur.
N.Tağıyevanın “Azərbaycan xalçası Amerika sənətşü-naslığında” əsərində Amerika sənətşünaslarının Azərbaycanxalçaları haqqında dəyərli məlumatlar verilmişdir.
Azərbaycan xalçasının hərtərəfli öyrənilməsi, onun məi-şətlə, təsərrüfat tərzi, ideologiya ilə əlaqələrinin aydınlaşdırıl-ması üçün Azərbaycan tarixçiləri, arxeoloqları və etnoqrafları-nın tədqiqatları mühüm əhəmiyyətə malikdir. Məsələn, H.Quli-yevin əsərində toxuculuğun təşəkkülü və inkişafı məsələləri,yun ipin boyanmasının xalq üsulları və digər məsələlər öyrə-nilmişdir.
Orta əsrlər keramikası və xalçalarının ornamentasiyasın-dakı paralellik V.İ.Leviatovun məqaləsində öz əksini tapmış-dır. Orta əsrlərin şəhərlərində sənət-peşə istehsalatının genezisiM.Heydərov tərəfindən tədqiq olunmuşdur. Müəllif xalça mə-mulatının ixracatı haqqında, ixtisaslaşdırılmış (dövlət və xüsu-si) peşə emalatxanaları barədə məlumat verir, həmin emalatxa-naların strukturunu, burada əməyin təşkili sistemini və digər
21
məsələləri açıqlayır. M.Heydərov göstərir ki, “kənd xalçaçılarışah torpaqlarından istifadəyə görə icarə haqqını çox zamanxalçalarla ödəyirdilər”. Vergilərin xalçalarla ödənilməsi sonra-kı əsrlərdə də davam etmişdir. Misal üçün, A.Sumbatzadəninverdiyi məlumata görə yerli xanlar XVIII əsrin sonları XIXəsrin əvvəllərində vergiləri xalçalarla alır, sonra həminxalçaları ixrac edirdilər.
S.A.Aşurbəyli alman səyyahı Kempferə (XVII ə.) vəLerxə (XVIII ə.) istinad edərək Azərbaycan xalçalarının Bakınövü barədə maraqlı məlumatlar verir. A.Hüseynovun əsərindəXV-XVII əsrlərdə Azərbaycan xalçalarının Rusiyaya ixracedilməsi barədə qiymətli məlumatlar vardır.
Azərbaycan xalçacılıq mərkəzləri, xalça növləri,tipləri
Mərkəzlər
Azərbaycanda xalçaçılığın təşəkkülünü şərtləndirən təbii-iqlim şəraiti, təsərrüfat və məişət amilləri tədricən Quba, Şir-van, Bakı, Gəncə, Qazax, Qarabağ, Təbriz kimi xalça və xalçaməmulatları istehsalı mərkəzlərinin yaranmasına səbəb oldu.Həmin mərkəzlərin hər birində xalça məmulatlarının bu və yadigər növünə, yaxud tipinə üstünlük verilir, istehsal edilən xal-çalar və xalça məmulatları öz kompozisiya-ornament və koloritxüsusiyyətləri ilə seçilirdi. Onlar XX əsrin ortalarınadək fəaliy-yətdə idi və bu günə kimi də qalmaqdadır.
Qubanın xalça məmulatları yüksək ilmə sıxlğı, nəfis tər-tibatı və incə koloriti ilə xarakterizə edilir. Həndəsiləşmiş orna-mentin əsasını stilizə edilmiş bitki, bəzən isə heyvan motivləritəşkil edir. Bu bölgədə medalyon kompozisiyaları da geniş ya-yılmışdır. Buna nümunə kimi parlaq kompozisiyalı “Qədimminarə”, “Qımıl”, ”Pirəbədil”, “Alpan”, “ Quba”, “Hacı Qaib”və s. xalçaları göstərə bilərik.
22
Şirvan xalçaları zəngin bədii bölümü, ilmə sıxlığı, yunla-rın parlaqlığı və yumşaqlığı ilə seçilir. “Qabıstan”, “Şamaxı”,“Şirvan”, “Ərciman”, “Cəmcəmli”, “Qarxun”, “Hacı-Qabul”,“Qəbələ”, “Səlyan” və s. ən geniş yayılmış xalça kompozisiya-larındandır. Şirvan özünün palaz, kilim, qədim zamanlardan isəsumax kimi xovsuz xalçaları ilə də çox məşhur idi.
Bakı xalçaları yumşaqlığı, rənglərin intensivliyi, özünə-məxsus bədii zövq və zərifliyi ilə xarakterizə edilir. Bakı xalça-larının əsasını həndəsi motivli medalyon və rapportlu kompozi-siya, stilizə edilmiş bitki elementləri təşkil edir. “Bakı”, “Sura-xanı”, “Goradil”, “Fındığan”, “Xilə-əfşan”, “Xilə-buta”, “Ab-şeron” daha geniş yayılan xalça kompozisiyalarındandır.
Gəncə xalçaçılıq mərkəzinin əsas istehsal ocaqları Gəncə,Gədəbəy, Goranboy, Şəmkir, Samux bölgələri sayılırdı. Gəncə-yə daxil olan “Gəncə”, “Köhnə Gəncə”, “Gədəbəy”, “Çıraqlı”,“Samux”, “Çaylı”, “Şadılı”,”Faxralı” kompozisiyalı xalçalardigər xalçalardan ənənəvi motivlərin özünəməxsus işlənməsiilə seçilirdi.
Qazaxın əsas istehsal ocaqları Qazax, Tovuz, Borçalı, vəGöyçə sayılırdı. Bu bölgədə xovlu xalçalardan – “Şıxlı”, “Də-mirçilər”, “Qaraçöp”, “Salahlı”, “Qara-qoyunlu”, “Qaçağan”,“Kəmərli”, xovsuz xalça və xalça məmulatlarından zili, şəddə,vərni, məfrəş, çul, heybə və s. toxunulurdu. Qazaxın bir neçətarixi xalçalılıq məntəqələri, o cümlədən Borçalı mahalı hal-ha-zırda azərbaycanlıların yığcam yaşadığı Gürcüstan Respublika-sının ərazisində yerləşir. XX əsrin axırlarına qədər ErmənistanRespublikasının ərazisində, Göyçədə, öz tarixi yurd-yuvaların-da yaşayan azərbaycanlıların da həmçinin bu əraziyə məxsusbelə xalçaçılıq mərkəzləri mövcud idi.
Qarabağ xalçaları iki əsas hissədə, dağlıq və aran hissədəistehsal olunurdu. XIX əsrdə Dağlıq hissənin aparıcı istehsalmərkəzləri Şuşa şəhəri və onun Daşbulaq, Dovşanlı, Malıbəyli,Çanaxça, Qasımuşağı, Xanlıq kəndləri idi. Burada “Çələbi”,“Aran”, “Qoca”, “Açma-yumma”, “Şabalıd-buta”, “Bəhmənli”,
23
“Muğan” kompozisiyalı xalçalar toxunulurdu. Qarabağın xalçaqrupuna həmçinin Zəngilan və Naxçıvan istehsal mərkəzləridaxil idi. Ermənistan Respublikasının ərazisində yaxın vaxtlaraqədər azərbaycanlıların yığcam yaşadığı Zəngəzur bölgəsindədə xalçaçılıq məntəqələri Qarabağ xalça toxuculuğu ənənəsindəfəaliyyət göstərirdi.
Qarabağda, eyni zamanda medalyonlu, süjetli və orna-mentli xalçalar da toxunurdu. Bunlardan “Buynuz”, “Balıq”,“Dəryanur”, “Baxçada güllər”, “Saxsıda güllər”, “Xanlıq”,“Xantirmə” və digər xalçalarını göstərmək olar.
Təbriz xalçaçılıq mərkəzinə Ərdəbil, Zəncan, Xalxal, Ur-miya, Qaradağ, Mərənd və Marağa xalçaçılıq məntəqələridaxildir. Bu mərkəzdə “Ləçək-türünc”, “Buta”, “Balıq”,“Əfşan”, “Ovçuluq”, “Sütunlu” “Şah-Abbası”, “Şeyx Səfi” xal-çaları istehsal olunur. Kompozisiyaların əksəriyyəti əyrixətlibitki ornamentli motivlərdən tərtib olunurdu. Bununla beləistehsal mərkəzlərində ənənəvi həndəsi ornamentlərdən dəzəngin isifadə edilirdi.
XV - XVI əsrlərdə məhz Təbrizə dünyəvi şöhrət gətirənbir çox xalça kompozisiyaları formalaşdı. Təbriz xalçaçılıqmərkəzi bütün Şərq xalçaçılığına öz təsirini göstərdi. Buradaorta əsrlər dövrü xalçaçılıq və tətbiqi-sənət yüksək professio-nallıqla inkişaf edərək, incəsənətin yüksək pilləsinə çatmışdır.
Təbriz xalçalarının gözəl və mürəkkəb ornamentli “Lə-çək- türünc” və “Əfşan” xalçaları dünya incəsənətində və ba-zarında yüksək məşhurluq qazanmışdı. Bu məktəbə daxil olanxalçalar arasında “Ağaclı”, “Dörd fəsil”, “Leyli və Məcnun”,“Dərviş” və s. kimi süjetli xalçaları da qeyd etmək olar.
Xalça növləri və tipləri
Xalça və xalça məmulatları sadə toxuculuğa əsaslananuzun bir təkamül yolu keçərək inkişaf etmişdir. Toxuculuğunilkin mərhələsini bitki mənşəli xammaldan (qamış, çətən və
24
s.) sadə keçirtmə üsulu ilə istehsal olunan müxtəlif məmulatlar-dan görmək olar. Bundan əlavə kətan və yun parçalar da xalça-çılığın formalaşması üçün əsas olub. Xalçaçılıq texnoloji əsas-ları toxuculuqdan götürdüyü halda, bitki mənşəli həsir, buriyavə s. xalçanın əsas təyinat funksiyasını müəyyən etmişdir.
Xalça sənətinin yaranması saysız-hesabsız müxtəlif funk-siya daşıyan xovsuz xalçaların meydana çıxması ilə əlaqəlidir.Palaz, kilim, cecim, şəddə, vərni, zili, sumax və bir sıra başqaxovsuz xalça nümunələrinin tarixi olduqca qədimlərə gedibçıxır. Bu növ xalçalar hələ insanın köçəri həyat sürdüyü dövr-lərə aid olub, köç arabalarının, çadırların üstünün, yan-yörəsi-nin örtülməsində istifadə olunmuşdur. Xovsuz xalçalar həmçi-nin pərdə, örtük, ayaqaltı kimi işlənmiş, döşəməyə salınmışdır.Gündəlık tələbatdan irəli gələn bu əşyaların hazırlanmasında dasözün əsl mənasında xalqın özünəməxsus obrazlı düşüncə tər-zi, onun təkzibedilməz düha sahibi olduğu özünü aydın göstə-rir. Hələ toxuculuq işinin yarandığı və yayıldığı ilk dövrlərdəAzərbaycanın xovsuz xalçaları kompozisiya dəqiqliyi, koloritəlvanlığı, toxuma işinin nəcibliyi ilə seçilirdi.
Sadə xovsuz xalça toxunuşundan, ağır xovlu xalça toxu-nuşuna keçilməsinin başlıca səbəbi iqlim şəraiti ilə əlaqədarolub. Lakin bu faktor da güman ki, əsassız deyil. Çox ehtimalki, bədiilik hissi, gözəllik duyğuları, insanın həyatda yaratdığıhər bir əşyada əbədiliyi görmək istəyi xalq ustalarını məcburedib ki, naxışların zərif nüanslarını verməyə imkan yaradan,təbiətin zəngin boyalarını, rəng çalarlarını canlandırmağa qadirolan, əşyaya davamlılıq keyfiyyəti gətirən toxunuş üslubuaxtarıb tapsınlar. Müəyyən tətbiqi sahəsi olan müxtəlif ölçülüxalçalar da belə toxunmuşdur.
Qədim zamanlardan müasir dövrümüzə qədər toxunan əlxalçalarını dördbucaqlı, bir-birinə paralel və əks tərəfləri olançox sadə dəzgahlarda toxuyurdular. Toxuculuqda ilkin olaraqüfüqi dəzgahlardan istifadə olunurdu. Bu sənət növü getdikcəgenişlənərək inkişaf etdikcə dəzgahların da quruluşu dəyişmiş
25
və təkmilləşmişdir. Belə ki, xalçalar üfüqi dəzgahlarla yanaşışaquli dəzgahlarda da toxunulurdu. Ənənəvi olaraq xovsuz xal-çalar üfüqi dəzgahlarda, xovlu xalçalar isə şaquli dəzgahlardatoxunurdu.
Bu qurğu və onların növləri, iş prinsipləri, demək olar ki,bu günə qədər dəyişilməyib.
Həsir. Əsasən bataqlıq bitkilərindən – qamışdan hazırla-nır. Üfüqi dəzgahda “keçirtmə” texnikası ilə ərişlə arğacın sadəkeçirməsindən əmələ gəlir. Həsirin naxışlarını bir-birini əvəzedən enli, rəvan, diaqonal zolaqlar təşkil edir. Onların rəng ça-larları, əsasən qızılı-parıltılı olur.
Həsir aşağıdakı adlarla adlanırdı: materialına görə - “Gəbə həsir”, “Buriya”; naxışlarına görə - “Güllü”, “Naxışlı”, “Giləni” və s.
Həsir qədim zamanlardan evlərin dekorativ bəzədilməsiilə yanaşı, divarların aşağı hissəsini rütubətdən qoruyan, döşə-mə üçün əvəzedilməz örtük vasitəsi olmuşdur. Həsirləri, adə-tən, kiçik ölçüdə toxuyub, müxtəlif naxışlarla bəzəyərdilər. On-ları bəzən evlərdə xalçanı qorumaq məqsədi ilə yerə döşənmişxalçanın altından sərərdilər.
Buriya. Həsirin sıx qalın formasına Buriya deyilir. Buri-yanın Azərbaycanda əsas istehsal mərkəzləri Kür və Araz sa-hilləri boyunca yerləşən Masallı, Lənkəran, Astara, Cəlilabadrayonları sayılır. Bu həsirin növü yabanı bitki sayılan lığdan to-xunur. Onun toxunuşu sadə, mürəkkəb, naxışsız və naxışlı olabilər. Sadə buriyanın naxışları şaquli xətlərlə, mürəkkəb isə irihəndəsi fiqurlarla bəzədilir.
Geniş şaquli xətlər sadə buriyanın əsas struktur kompozi-siyanın bir elementin ritmik əvəz etməsini təşkil edirdi. Mürək-kəb buriya iri və kiçik həndəsi elementlərin naxışlarından iba-rət olaraq üçbucaqlı yeganə forma təşkil edir. Elementlərin bə-rabər əvəz edilməsi naxışa dinamiklik verir.
26
Lənkəran rayonunun “Güllü-həsir” adlanan buriyası ikinaxışla toxunur. Orta əsrlərdə bu növ buriya “çavlı buriya” ad-landırılırdı.
“Çavlı buriya”nın toxunuşunun çox hissəsini qamış təşkiledirdi. “Çavlı buriya”nın əsas xüsusiyyətı ondan ibarətdir ki,orta əsrlərdə ondan ələk kimi istifadə edirdilər.
Azərbaycanın cənub rayonlarının bəzi kəndlərində buriyatoxuyan ustaların əl işləri xalq tərəfindən “həsiri”, “teymuri” vədigər adlar altında qorunub saxlanılır.
Çətən. Azərbaycanda naxışsız və ornamentləşdirilmişçətənlər istehsal olunurdu. Naxışlar iki üsulla tətbiq olunurdu.Birinci üsul ondan ibarətdir ki, naxış çubuqların ayrı-ayrı hissə-lərini müəyyən bir qaydada yandırmaq vasitəsilə yaradılırdı.Digər üsulla çubuqların ayrı-ayrı sahələri bir-bir müxtəlif rəng-li saplarla dolanır və beləliklə, müxtəlif rəngli və təsvirli kom-pozisiyalar əmələ gəlirdi. Belə çətənlərin hazırlanmasında həmyun, həm də ipək saplardan istifadə olunurdu. Çətən istehsalı-nın əsas mərkəzləri Azərbaycanın şimal-qərb zonası və Muğanəraziləridir. Bu texnikada hazırlanmış məhsul bəzən dik vəziy-yətdə çəpər düzəltmək məqsədilə istifadə edilərdi. Naxışlı çə-tənlər döşəmə, alaçıqdakı divar, arakəsmə, bəzən də pərdə kimiməqsədlərə xidmət edirdi. Kiçik çətənlər isə süzgəc kimi onlarıevlərin damında günəş şüası altında sərərək müxtəlif meyvələriqurutmaq üçün də istifadə edilirdi. Keçmişdə çətənin əsasistehsal mərkəzləri Kür və Araz boyunca yerləşən Qazax, Qa-rabağ və Muğan əraziləri olmuşdur.
Palaz. Azərbaycanda xovsuz xalça texnikasının ən genişyayılmış sadə növüdür. O, demək olar ki, ölkənin bütün ənə-nəvi toxuculuq mərkəzlərində istehsal olunurdu. Palazın isteh-salında həm yun, həm də pambıq iplərdən istifadə edilir. Lakinyazılı mənbələr göstərir ki, Azərbaycanda əvvəllər ipəkdənhazırlanmış palazlar da toxunurdu. Palazın toxunma texnikasısaya və ya tünd rəngli əriş iplərin arasından müxtəlif çalarlıarğac iplərinin ensiz zolaqlar şəklində keçirilməsindən ibarət-
27
dir. “Keçirtmə” texnikası ilə toxunmuş palaz məmulatdan evdöşəmələrinin, alaçıqların üstünün örtülməsində, müxtəlif əmə-li xarakterli məişət əşyalarının, hətta bəzən üst paltarların ha-zırlanmasında da istifadə olunurdu.
Azərbaycanda sadə palazların ilkin istehsalı “Kəndir-Pa-laz”ları olmuşdur. Sonralar palazları qoyun, dəvə yunundantoxuyardılar. Şirvanda Udulu və Paşalı kəndlərində ipək palaz-lar istehsal olunurdu. Palazlar, əsasən üfüqi istiqamətdə rap-portlu (təkrarlanan), müxtəlif enlikdə olan rəngli zolaqlarlabəzədilərdi. Onların rəng çalarları müxtəlif xalçaçılıqregionunun bitki zənginliyinə əsaslanırdı. Palazın zolaqlarınınrəngi tutumlu və parlaq: sürməyi, tünd qırmızı, qırmızı, tünd-qəhvəyi, ağ, sarı, rənglərdən ibarət olardı.
Palazlar aşağıdakı adlarla adlanırdı: materialına görə – “Bəryə tiftiyi”, “Kəndirlay”,
“Kəndir - palaz”, “Kiş”, “Künt”, Qalın palaz”, “Lay palaz”,“Pəmbə palaz”, “Tiftiyli palaz” ;
texnikasına görə – “Çiyi palaz”, “Daraqlı palaz”, “Qa-yıq palaz”;
ölçüsünə görə – “Yelən”, “Yelli”; istifadəsinə görə – “Bərək”, “Çadır örtüyü”, “Güllü
palaz”, “Dəstərxan”, “Fərş”, “Xirqə”, “Keyvənd”, “Külfəpalaz”, “Kündə palaz”, “Örtük”, “Parça palaz”, “Yer palazı”,“Yüküzü”, “Yük palazı”;
naxışlarına görə – “Ağ palaz”, “Qara palaz”, “Əbripalaz”, “Saya palaz”, “Zolaqsız palaz”, “Zolaqlı palaz” və s.
Məişətdə palaz toxunuşlu müxtəlif xalça məmulatların-dan da istifadə olunurdu. Göyçədə ümumi yataq dəstlərinə “pa-laz” deyirdilər. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində palazı“Hənə”, “Kəsa”, “Kilim” adlandırırdılar. Muğanda (Sabirabad-da) pambıqdan olan kiçik palazları “Şəddə” adlandırırlar. Dö-şəmə kimi istifadə etdikləri xovsuz xalçaların başqa növlərinidə, adətən palaz, cecim (“Keçirtmə palaz”, “Saya palaz”),kilim (“Güllü palaz”, “Naxışlı palaz”, “Şamaxı palazı”, “Zər
28
palaz”, “Zəvər palaz”), qədirqə (“Daraqlı palaz”), sumax(“Güllü palaz”, “Sumax palaz”), zili (“Güllü palaz”, “Yoxsulpalazı”) adlandırırlar. Yardımlıda üfüqi dəzgahda toxunulanxovsuz xalçaları da “palaz” adlandırırlar. Məişətdə palazıdöşəməyə sərir, alaçıqlarda və s. geniş istifadə edirdilər.Palazdan hazırlanmış parçalardan geyim, ev əşyaları dahazırlayardılar. Orta əsrlərdə bəzi ayinləri icra etmək üçün dinimərasimlərdə də palazlardan istifadə edirdilər. Belə adətlərdənbiri “Palaz geydi” adlanır ki, burada palazlardan geyim kimiistifadə edərdilər və yaxud, dövlət başçısının ailəsində dəfngünü şəhərin bütün minarələri palazla örtülərdi. Orta əsrlərdövrundə evlərin, karvansarayların, məscidlərin, saraylarınbəzədilməsində palazlar əsas bəzək elementi sayılırdı. Evsahibinin sosial vəziyyətindən asılı olmayaraq, palazı hər evdəgörmək olardı.
Abşeron özünün nəfis, incə toxunuşlu “Çiyi palaz”ları iləməşhur idi. Onlardan pərdə, süfrə, örtük kimi istifadə edərək,həmçinin divara vurardılar. Bu palazlar incə, zərif olduğu üçünonları yerə, döşəməyə sərməzdilər. Çiyi palazlar qız-gəlinlərinəsas cehiz komponentlərindən sayılırdı.
Palazların məşhur istehsal mərkəzləri Abşeron (Xızı, Fın-dığan, Qobu, Xocasən, Qala, Suraxanı və s.); Quba (Çiçi, Qo-naqkənd, Xudat, Alpan və s.); Şirvan (Şamaxı, Mərəzə, Paşalı,Udulu və s.); Gəncə-Qazax (Borçalı, Salahlı, Şıxlı və s.); Qara-bağ (Bərdə, Ağcabədi, Cəbrayıl və s.); Laçın, Lənkəran, Yar-dımlı bölgələri, eləcə də Göyçə gölünün şərq və şimal sahillərivə Cənubi Azərbaycandır.
Azərbaycanda (Quba, Şirvan, Muğan, Bakı, Qazax, Qara-bağ, Göyçə, Borçalı, Gəncə və Cənubi Azərbaycan) toxunulanpalazların ən qədim nümunələri Mingəçevir ərazisində aparılanqazıntılar zamanı tapılmışdır. Bu tapıntılar I-II əsrlərə aid edi-lir. Ərəb mənbələrində qeyd edilir ki, X əsrdə ən gözəl palazlarMuğanda toxunurdu.
29
CECİM. Yun, pambıq, xüsusən keci (yararsız barama-dan alınan kobud ipək sap) və keyfiyyətli ipəkdən əyrilmiş ip-lərdən toxunur. Cecimin strukturunu iki müxtəlif sistemli ip:əriş və arğac ipləri təşkil edir. Ərişləri rəngli (ağ, qırmızı, sarı,palıdı və s.) çəkilir və arasından “keçirtmə” texnikası ilə bir-rəngli arğac ipləri təkbir - çalkeçir keçirdilir. Əriş və arğac sıx-lığı bərabər olmur, əriş ipləri çox sıx çəkilir, rənglənməmişarğac ipləri bir alt, bir üst tarım çəkilir, ərişlərin arasında gizlə-nir və beləliklə, cecim ərişüzlü olur. Arğac ipləri əriş iplərinənisbətən qalın olduğundan cecimin üzü qabarıq olur. Cecim,əsasən üfüqi yer hanasında toxunur. Toxuma zamanı, adətənçöməlmə oturmuş toxucunun ayaqları arasında toxunan cecim,toxucu qadın ayaqlarını açdığı qədər en verə bilir. Buna görəcecimin eni 25-30 sm-dən artıq olmur, uzunluğu isə 15 m-dəkvə daha artıq olur. Beləliklə, ensiz toxunmuş cecimdən düzəldi-ləcək məmulatın (döşənəcək, pərdə, geyim və s.) ölçüsünəuyğun olaraq cecim hissə-hissə kəsilərək bir-birinə tikilir.Yundan və pambıqdan toxunan cecimlər döşənəcək və divarxalçası kimi Azərbaycan xalqının məişətində geniş istifadəolunur. Cecimdən vaxtilə parça kimi qadın və kişi geyimləri,döşəküzü, yük üzü, müxtəlif örtüklər, çanta, xurcun, yəhərqaşıvə s. əşyalar hazırlanırdı. Azərbaycanda cecimin əsas istehsalmərkəzləri Qarabağ, Qazax, Naxçıvan, Şəki, Şirvandır (Zər-dab). Göyçədə və Cənubi Azərbaycanda da toxunur. Şirvandacecim, əsasən ipəkdən, Qarabağda yundan, Göyçədə pambıq-dan toxunur. Cecimin bəzəkləri şaquli istiqamətli enli və ensizzolaqlardan ibarət olur, çox vaxt zolaqların üzəri müxtəlifformalı həndəsi naxışlarla bəzədilir. Naxışlar cecimə iki üsulla:toxuma zamanı “keçirtmə” və “qayıq” texnikasıyla sərbəst,yaxud toxunduqdan sonra tikmə üsulu ilə salınır. Texnikasınavə bədii xüsusiyyətlərinə görə cecimlər iki növə bölünür:Alaköynək cecimlər, ip cecimi cecimlər.
Cecimlər aşağıdakı adlarla adlanırdı:materialına görə – “Əmya”;
30
texnikasına görə – “Ladı-cecim”, “Şəddə-cecim”, “Yercecimi”;
məişətdə istifadəsinə görə – “Cecimi parça”, “Darayıcecim”, “Həyatı cecim”, “Qara cecim”, “Qəlibli cecim”,“Paltarlıq cecim” və s.;
bədii xüsusiyyətlərinə görə – “Çiçəkli cecim”, “Çobancecimi”, “Saya palaz” və s.
Üfüqi dəzgahda toxunan cecimlərə “Yer cecimi”, şaqulidəzgahda toxunan cecimlərə isə “Qara cecim” deyilir. Cecimlə-rə Qazaxda “Dərmə”, Cənubi Azərbaycanda “Cicmin” deyilir-di. Cecim orta əsrlərdən məlumdur, XVI əsr Təbriz miniatürlə-rində cecimin təsvirlərinə rast gəlirik. Orta əsrlərdə cecimlərcacem, palaz (pəlas) və s. adlarla tanınırdı.
KİLİM. Yun, pambıq və kənafdan əyrilmiş iplərdən to-xunur. Kilimin strukturunu iki müxtəlif sistemli ip: əriş vəarğac ipləri təşkil edir. “Keçirtmə” texnikası ilə arğac ipləri ərişiplərinin arasından təkbir - çalkeçir keçirilir, lakin boy və boydeyil, naxışın eninə görə məhdud toxunur. Əriş və arğac sıxlığıbərabər olmur, arğac çox sıx və bir alt tarım, bir üst tökə keçiri-lir, ərişləri tam örtür. Beləliklə, kilim arğac üzlü olur. Kiliminnaxışları müxtəlif rəngli arğac ipləri vasitəsilə alınır. Bir naxı-şın sərhədləri dəyişərkən arğaclar dəyişir və bu sərhədlərdə“dırnaq” adlanan dəliklər əmələ gəlir. Bununla belə “Dırnaqsızkilimlər” də toxunur. Məişətdə geniş tətbiq olunan kilim döşə-nəcək kimi yerə salınır, divardan asılır, alaçıqların üstünə döşə-nir, dəvə və qatırları bəzəyir, qapı əvəzi, pərdə, süfrə və s.məqsədlərlə istifadə edilir. Kilimin bir xarakterik xüsusiyyətidə onun hər iki üzündən istifadə edilməsidir (bəzən birüzlü dətoxunur). Əsas toxunma mərkəzləri Bakı, Qazax, Qarabağ, Şir-van və Təbrizdir.
Kilimlər aşağıdakı adlarla adlanırdı:materialına görə – “Kəndir kilim”, “Kənaf kilim”; texnikasına görə – “Dırnaqsız kilim”, “Gəzməli kilim”;
31
istifadəsinə görə – “Bucaq kilimi”, “Dal kilimi”, “Çadırörtüyü”, “Gərdəklik qırmızı kilim”, “Qara kilim”, “Qapılıq”,“Namazlıq”, “Pərdə”, “Sərinkeş”, “Taxtı kilim”, “Şəddə ki-lim”;
bədii xüsusiyyətlərinə görə – “Balçaxlı kilim”, “Göllükilim”, “Güllü kilim”, “Güllü palaz”, “Gülvəngli kilim”, “Kəs-mə kilim”, “Haşiyəli kilim”, “Xırdagöllü kilim”, “Xırdanaxışlıkilim”, “Xonçalı kilim”, “Zərpalaz”, “Naxışlı palaz”, “Sumaxkilim”, “Tirmə kilim”, “Zolaqlı kilim”, “Çaxmaxlı kilim”, “Sa-ya kilim”, “Sırğalı kilim”;
toxunduğu yerə görə – “Sənnə kilim”, “Şamaxı palazı”,“Şamt” və s.
Məişətdə müxtəlif məqsədlərlə işlədilən bir sıra əşyalarkilim toxunuşlu olur. Azərbaycanın Qərb bölgələri Gəncə, Qa-zax, Göyçə və digərlərində kilim sözü xovsuz xalça mənasındaişlənilir. Kilim sözünün orta əsrlərdə türk xalqları arasında ya-yılan Kərim sözünün təhrif olunmuş forması olması ehtimaledilir. Orta əsrlərdə kilim “Kurzin”, “Tevasi”, “Əndul” və s.kimi adlarla tanınırdı.
LADI. Yundan, pambıqdan əyrilmiş iplərdən toxunur.Ladının strukturunu üç müxtəlif sistemli ip: əriş, arğac ipləri vəəlavə “naxış ipi” təşkil edir. Ladı xalçaları “keçirtmə” texnikasıilə, “naxış ipi”nin ərişlərin arasından üfüqi istiqamətdə, müxtə-lif şəkildə keçirdilməsi ilə toxunur, nəticədə keçirtmələr - sırıq-lar əmələ gətirir. Bu toxunuş ladı texnikası adlanır. Ladı həmdə xovsuz xalça və xalça məmulatlarında geniş istifadə olunantexnikadır. Onun vasitəsilə digər xovsuz xalçalara: palazlara,ladı-cecimlərə, şəddələr naxışlar salınır. Ladı iki üsulla toxu-nur. Birinci üsulda ladılar dik hanada toxunur, yerliyi birrənglişal kimi həm əriş, həm də arğac üzlü, yaxud da ki, palaz kimiyalnız arğac üzlü olur, “naxış ipi” bir üst, iki alt ərişə keçirilirvə əmələ gələn narın, qabarıq keçirtmələr - sırıqlar formasındanaxışlar yaradır. İkinci üsulla toxunan ladının yer hanasında ce-cim kimi hissə-hissə, ensiz toxunur, ərişlər rəngli, lakin cecim-
32
dən fərqli olaraq birrəng-birrəng çəkilir və arğaclarda eynirəngdə olur. Nəticədə yerliyi birrəngli və cecim kimi əriş üzlüolur. “Naxış ipi” yalnız qabaq ərişlərdən naxışa uyğun 4/1, 3/1və s. keçirilir və əmələ gələn iri keçirtmələr, sərbəst üfüqisırıqlar formasında naxışlar yaradır. Xalçanın üzü ilə arxasınıyəni, dal ərişləri qabaq ərişlərlə hər cərgədən bir tarım keçirilənarğaclar birləşdirir.
Ladıdan məişətdə döşənəcək, divar örtüyü və s. kimi isti-fadə edirlər. Ladı xalçaları Azərbaycanın Qarabağ, Qazax, To-vuz, Yardımlı bölgələrində və Cənubi Azərbaycanda toxunur.Ladıya Qazaxda və Qarabağda zili, Göyçədə, Qazaxda vəQarabağda dərmə, Qazaxda, Göyçədə və Borçalıda dərməkilim, Lənkəranda keçirtmə palaz deyirlər.
ŞƏDDƏ. Yun, pambıq və ipəkdən əyrilmiş iplərdəntoxunur, şəddənin strukturunu iki sistemli ip: əriş və arğacipləri təşkil edir. “Keçirtmə” texnikası ilə arğac ipləri ərişlərinarasından təkbir - çalkeçir keçir. Əriş və arğac bərabər sıxlıqdaolur, alt və üst arğaclar doyumlu keçirilir. Nəticədə şəddə həməriş, həm də arğac üzlü olur. Əsasən, şəddələr bir-biri iləbirləşdirilmiş qırmızı, yaxud da qırmızı və göy rəngli hissələr-dən - “şaqqalardan” ibarət olurdu. Bununla yanaşı isə bir hissə-li qırmızı şəddələr, eləcə də qırmızı, göy rəngli, şaquli zolaqlışəddələr də toxunurdu. Bu zolaqlar iki üsulla salınır. Şəddəninəsas üç növü olur: birrəngli – “Şal”; damalı – “Dama-damaşəddə” və məzmunlu “Zili şəddə” və “Dəvəli şəddələr” də to-xunur. Məişətdə şəddədən mərasim pərdələri və örtükləri – zil-lə şəddəsi kimi, sonralar isə qalın toxunan şəddədən döşənəcək,divar örtüsü, nazik və zərif toxunan şəddədən isə parça kimiqadın və kişilərin geyiminin hazırlanmasında, həmçinin dəsüfrə-qabaq süfrəsi və s. kimi istifadə edilir, balaca, qırmızışəddələr ayaq altına salınır. Şəddənin əsas istehsal mərkəzləriQarabağ (Qubadlı, Cəbrayıl, Ağdam, Bərdə), Qazax, Naxçıvan,Cənubi Azərbaycan (Ərdəbil, Meşqin, Muğan) və Göyçədir.
Şəddələr aşağıdakı adlarla adlanırdı:
33
texnikasına görə – “Qədirqə”, “Şal”, “Şəddə cecim”; istifadəsinə görə – “Zillə şəddəsi”, “Bəy çadırı”, “Qodu
parçası”, “Şəddə kilim”;bədii xüsusiyyətlərinə görə – “Dəvəli şəddə”, “Dama-
dama şəddə”, “Kəsməli şəddə”, “Qaraqoyunlu şəddəsi”, “Şət-rənci”, “Zili quşlu”, “Zili şəddə” və s.
Bakıda şəddə qayıq-palaz, Qarabağda zili, Naxçıvandacecim, Cənubi Azərbaycanda bucaqqırağı, ocaqqırağı adlarlatanınır. Muğanda pambıqdan toxunan palaza və balaca palazaşəddə deyilir. “Şəddə” sözünün kökü “şətrənc”, “şadevərd” yəni“şahmat” sözündən olduğu ehtimal edilir. Azərbaycanda yaşamış“Şadılı” tayfaları da məlumdur. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda indidə Şada (Şahbuz), Şadılı (Qasım İsmayılov) adlı kəndlər vardır.
VƏRNİ. Yundan, nadir hallarda isə ipəkdən və pambıqdanəyrilmiş iplərdən toxunur. Vərninin strukturunu üç müxtəlifsistemli ip: əriş, arğac ipləri və əlavə “naxış ipi” təşkil edir. “Na-xış ipi” ərişlərə “qayıq” texnikası (“sarıma dolama”) ilə üfüqiistiqamətdə 4/2 dolanır və beləliklə, ilmələr salınır. Hər bir ilməçinindən sonra alt, ya üst arğac “doyumlu” keçirilir. İlmələr bütünçinlərdə soldan sağa yanyana salınaraq paralel – birtərəfli düzülüşyaradır və vərninin üzünü tam örtür. Nəticədə vərninin üzünü“naxış ipi” təşkil edir. “Naxış ipləri”nin ucları arxa tərəfəçıxarılmır arğacların arasında itir. Vərnilər iki hissədən ibarəttoxunur (sol və sağ hissələr) və sonra bir-birinə tikilir. Busəbəbdən Qarabağda (Ləmbəran) vərni həmyan (iki yanlı, ikitərəfli) adlandırılır. Lənkəranda vərniyə qayıqlı kilim deyirlər.Vərnilərdən pərdə, yük üzü, döşənəcək, örtük, həmçinin dəyə vəçadırların dekorativ bəzəyi kimi istifadə olunur. Muğandavərnidən döşənəcək kimi istifadə etmək üçün altına keçə tikilirdi.Əsas istehsal mərkəzləri Qarabağ (Bərdə, Şuşa, Ağcabədi,Cəbrayıl, Ləmbəran), Qazax, Naxçıvan və Cənubi Azərbaycandır.Qarabağ vərninin ornamentinin əsas elementi demək olar ki,xalçanın bütün sahəsini tutan, S və ya Z formalı stilizə olunmuşəjdaha təsviridir. Əjdaha bolluq rəmzi kimi, eləcə də evin, ailənin,
34
qəbilənin qoruyucusu kimi tanınır. Bununla belə qədim dövrlərdəşər qüvvələrin rəmzi də sayılmışdır. Cənubi Azərbaycandatoxunmuş vərnilər quş və ağac təsvirləri ilə bəzədilir. Ortaəsrlərdə zərif toxunuşlu vərnilər bərnu, pərniyan, pərnu daadlanırdı. Eyni zamanda bunlar orta əsrlərdə xüsusi toxunan ensizipək parça - dibaya verilmiş adlardır. Bu parçanın bir neçə növümövcud idi və onlardan döşənəcək kimi istifadə olunurdu.
ZİLİ. Yundan, pambıqdan və ipəkdən əyrilmiş iplərdən to-xunur. Zilinin toxunuş üslubu, istifadəsi, rəngi, tərtibatı toxun-duğu yerdən asılıdır. Zilinin sabit strukturu mövcud deyil. Onuntoxunuşunda ladı, şəddə, vərni kimi xovsuz xalçaların strukturlarıüçün xarakterik olan texniki prinsiplərdən istifadə olunur. Zili üçüsulla toxunur. Birinci üsulla zili ladı kimi toxunur, yerliyi əriş vəarğac üzlü, yaxud yalnız arğac üzlü olur, əlavə “naxış ipi” iki altvə bir üst ərişdən ladı texnikası ilə keçirdilir. İkinci üsulla zilişəddə kimi toxunur, ərişi rəngli çəkilir, əriş və arğac üzlü olur,yerliyini enli, rəngli şaquli zolaqlar təşkil edir və üzərinə “naxışipi”, “qayıq” texnikası (“sarıma dolama”) ilə arabir naxışlarsalınır. Üçüncü usulla zili vərni kimi toxunur, “naxış ipi” ərişlərə“qayıq” texnikası (“sarıma dolama”) ilə 4/2 dolanaraq soldan sağatoxunur və nəticədə alınan ilmələr zilinin üzünü tam örtür. Buzaman ilmələr gözəl və səliqəli alınır. Xüsusilə Bakıda toxunanzilidə “naxış ipi” təkbir ərişə dolanıb “taynan” getdiyi üçünilmələr daha nazik və zərif olurlar. Bəzən toxumanı tezləşdirməküçün ikinci çin sağdan sola geri toxunur və bu zaman ilmələrinüzü bir sırada yuxarıya, ikinci sırada aşağıya doğruistiqamətlənərək hörüyəbənzər toxunuş yaradır. Zilidən ibadətxalçası, pərdə, divar örtüyü, döşənəcək kimi istifadə edilir. Zilihazırda da, əsasən məscidlər üçün toxunan xovsuz xalçalardır.Belə zili, adətən göy və ağ, yaxud da ağ və qırmızı rəngdə olur,haşiyəsində Namazlıq xalçaları üçün səciyyəvi olan kufi yazılarıverilir. Zilinin əsas istehsal mərkəzləri Qarabağ, Qazax, Bakı,Naxçıvan, Göyçə və Cənubi Azərbaycandır.
Zililər aşağıdakı adlarla adlanırdı:
35
texnikasına görə – “Qarımış fərş”, istifadəsinə görə – “Namazlıq”;bədii xüsusiyyətlərinə görə – “Damarlı” və “Zili quşlu”,
“Zili şəddə”, “Hacı Nağı zilisi”,keyfiyyətinə görə – “Yoxsul palazı” və s.Zili Bakıda qayıq-palaz, Qarabağda qayıq, ladı, şəddə, Qa-
zaxda qayıq, ladı, Tovuzda dərmə, Cənubi Azərbaycanda ladı,vərni, zilu və s. adlarla tanınmışdır. Göyçədə isə ölçüsündən asılıolaraq zililərə böyük xalı, gəbə və xalı deyirdilər. Ümumiyyətlə,zili yerə salınan hər bir döşənəcəyə, hətta həsirə də deyilir. Zilininbəzəklərini stilizə edilmiş quş və heyvan rəsmləri, rəmzi təsvirlər,müxtəlif formalı həndəsi və nəbati motivli ornamentlər təşkil edir.Bununla belə zilinin əsas naxışı quş təsviridir. Göyçədə zilişəddələr, əsasən quş təsvirləri ilə naxışlanırdı. Abşeronda (Xızı)ziliyə “Zili quşlu” və “Güllü palaz” deyilir. Qubada vaxtilə xovluxalçalar “zillu” adlanan quşlarla bəzədilirdi. Zili hələ ortaəsrlərdən namaz üçün istifadə olunub və bu dövrdə namazlıqxalçalarına zili deyilirdi. Bununla belə nax da adlandırılırdı. Xəsrdə Xoy, Bərgi, Ərcicə, Əxlate, Naxçivan, Bidlis zilinintoxunduğu məşhur məntəqələr idi. XVI-XVIII əsrlərdə Qarabağ(Cəbrayıl) ipək zilinin toxunduğu mərkəz idi.
SUMAX. Yundan, bəzən də ipəkdən əyrilmiş iplərdən to-xunur. Sumaxın strukturunu üç müxtəlif sistemli ip: əriş, arğacipləri və əlavə naxış ipi təşkil edir. “Naxış ipi” ərişlərə “qayıq”texnikası ilə üfüqi istiqamətdə 4/2 dolanır, beləliklə, ilmələryaranır. İlmələr çinlərdə sünbülvari düzülüş təşkil edir və Su-maxın üzünü tam örtür. Nəticədə sumaxın üzünü “naxış ipi”yaradır. İlmələr bir neçə üsulla salınır. “Qayıq” texnikasının ikiüsulundan müxtəlif variantlarda “sarıma dolama” və “halqalı do-lama” istifadə edərək müxtəlif formalı ilmə düzülüşü yaradır.Belə ki, bəzən, bütün çinlərdə ilmələr soldan sağa “sarıma do-lama”, yaxud da “halqalı dolama” üsulu ilə, bəzən isə bir çin sol-dan sağa “sarıma dolama”, digər çin isə sağdan sola “halqalı do-lama” üsulu ilə toxunur. İlmələrin üzü bir sırada yuxarıya, ikinci
36
sırada aşağıya doğru meyllənir və nəticədə buğda dənələrininsünbüldə düzülüşünü, yaxud saç hörüyünü xatırladan düzülüşyaranır. Hər bir ilmə çinindən sonra bir alt, bir üst arğac doyumlukeçirilir. Bəzi sumaxlar arğacsız toxunur, ərişlərin arasından arğacipi keçmir, “naxış ipi” ərişlərə “sarıma dolama” üsulu ilə şaquli vəüfüqi dolanaraq naxış əmələ gətirir. Sumaxdan məişətdədöşənəcək, divar örtüyü, balaca ölçülülərdən - sumaxçalardan isəibadət xalçası - namazlıq kimi istifadə edilir. İlk əsas istehsalmərkəzi Şirvan (Şamaxı) olmuş, həmçinin də Cənubi Azərbaycan(Əhər, Mərənd, Urmiya), Qarabağ (Cəbrayıl, Laçın) vəNaxçıvanda toxunmuşdur. Sonralar Sumaxın istehsal mərkəziQubaya keçmiş və XIX əsrdə artıq məşhurlaşaraq Azərbaycanındigər bölgələrində də geniş yayılmışdır. Sumaxın bədiitərtibatında Şirvan, Quba, Qarabağ, Gəncə xovlu xalçalarınınkompozisiyalarından istifadə edilir.
Sumaxlar aşağıdakı adlarla adlanırdı: texnikasına görə – “Qarımış fərş”; ölçüsünə görə – “Sumaxça”, “Sumax palaz”, “Göllü pa-
laz” və s.Sumaxın yerliyi, əsasən sumağı rəngdə olur və yerliyinin
sumağı rənginə görə bəzi kilimlərə sumaxı kilim deyilir. Tədqi-qatçılar “sumax” sözünü Şamaxı şəhərinin adı ilə əlaqələndirir,bəzi mənbələrdə isə maldar tayfalar olan “Kimak”ların adı iləbağlayırlar. Orta əsr ərəb tarixçisi əl-İstəxri “Kimak”ları türk tay-falarına aid edirdi. Xarici tədqiqatlarda sumax xalçasının adı to-xunduğu qayıq texnikasına verilmişdir, yəni “sumax texnikası”termini işlədilir. Halbuki yerli xalça ustaları bu günədək butexnikaya yalnız “qayıq” deyirlər.
Xovlu xalçalar müxtəlıf görünüşlü döşəmə və divar xalça-ları – xalı, xalça, gəbə, dəst-xəli-gəbə, puştu, namazlıq və müxtəlıftəyinatlı – pərdə, taxt üstü xalçalarını da qeyd etmək olar.
Xalı – uzunluğu – 3, eni – 2 metrə çatan böyük xalça.Xalça – orta ölçülü xovlu xalça, uzunluğu, adətən, 2-
2,5m, eni -1-1,5m.
37
Gəbə – böyük ölçülü, ensiz xovlu xalça. Adətən gəbəninuzunluğu 2,5 – 3,5 m, eni 1,5 dən-2,5 m.
Dəst-Xəli-Gəbə – özünəməxsus dəst-xalça, böyük evlərindöşəmələri üçün nəzərdə tutulub. Bu dəst üç, dörd və beş hissədənibarət olur: Mərkəzi hissədəki xalça “Xalı”, kənardakılar“Kənarələr” və ya “Yan”, baş hissədəki, “Başlıq”, aşağı hissədəkiisə “Ayaqaltı” adlanırdı. Bu xalçaların uzunluğu - 4,5m-dən 6 -7m. çatırdı.
PUŞTU – ölçüsünə görə kiçik olan, əsasən xovlu xalçadır.60x32 sm-dən 103x64 sm. Azərbaycanın bütün xalçaçılıq mər-kəzlərində istehsal olunurdu. Bu xalçaları divarın yarı hissəsinəkimi soyuqdan və rütubətdən qorunmaq üçün asardılar.
NAMAZLIQ – kiçik ölçüdə, 80x130 sm-dən, 100x50 sm-dək olurdu və dini ayinlərin keçirilməsi üçün istifadə edilirdi. Buxalçaların kompozisiyası XVI əsrdə Təbrizdə yaranıb, sonradanbütün müsəlman dünyasında geniş yayılıb. Adətən, bu xalçalarüzərində bir nəfərin oturub dua etməsi üçün nəzərdə tutulub. Çoxvaxt iki, üç və daha artıq insanı nəzərə alıb, bir az böyüknamazlıqlar da toxunulardı. Bu xalçalar bəzən “saf”, “səccadə”adlanardı.
Azərbaycanın bütün ərazisində, əhalinin məişətində ənənəviolaraq, xovlu və xovsuz xalça məmulatları – məfrəş (yataq dəstiüçün xalçadan hazırlanmış əşya), xurcun, heybə, qaşlıq (müxtəlifölçülü aşırmalı çanta), örkən (çadırları əhatələmək üçün ensizməmulat) qaşıqqabı, çömçədan, yəhər üzü, cuval, duzqabı, xaral,ləmiqabağı, corablar əsas yer tuturdu. Xalça ustaları xalçaçılığınənənəvi prinsiplərinə əsaslanaraq, bu əşyaların məqsədini təyinedərək, özünəməxsus kompozisiyalar yaradaraq, məmulatlarınformalarını aşkar edirdilər.
Azərbaycan xalçalarının yüksək bədii keyfiyyəti onları qiy-mətli muzey eksponatlarına çevirirdi. Bu gün dünyanın əsas mu-zeylərində və bir çox şəxsi kolleksiyalarda yüzlərlə unikal Azər-baycan xalçası saxlanılır. Onlardan bəzilərini xüsusi qeyd etməklazımdır. Misal üçün, Qazaxa aid (XV əsr) əjdahanın simurqla
38
döyüş süjetini əks etdirən unikal xalça Berlin muzeyinin Şərqşöbəsində saxlanılır. Ağacın sağ və sol tərəflərinə qonmuş iki quşkompozisiyalı Qazaxa aid bir ayrı XV əsr Azərbaycan xalçasıStokholm muzeyində saxlanılır. Ornamentlərinə görə xalqarasında “Quşlu” xalça adlandırılan bu növ xalçalar Qazaxda indidə istehsal olunmaqdadır. XVI-XIX əsr Azərbaycan xalçalarınınböyük bir qrupu Londondakı Viktoriya və Albert muzeyindədir.Onların arasında Təbriz, Quba, Gəncə, Qarabağ, Şirvan və Bakımərkəzlərinə aid xalçalar vardır. Nyu-Yorkun Metropolitenmuzeyinin, İstanbulda “Türk və İslam əsərləri” muzeyininkolleksiyaları arasında, Moskvada Şərq Xalqları Dövlət İncəsənətmuzeyində, Budapeşt muzeylərində, Filadelfiyadakı İncəsənətmuzeyində, Münxen muzeyində, Paris muzeyində, VyanadakıTekstil muzeyində və dünyanın bir çox digər muzeylərində dəAzərbaycan xalçaları nümayiş olunur.
Bakıdakı Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Döv-lət Muzeyi Azərbaycanın bir neçə min xalça və xalça məmu-latından ibarət dünyada ən böyük kolleksiyaya malikdir.
Azərbaycan xalça sənəti bu gün öz inkişafının yeni mərhə-ləsinə qədəm qoymuşdur. Azərbaycan xalqı öz ənənələrini vəmədəniyyətini misilsiz xəzinə kimi əziz tutmuş və qayğı ilə qoru-yub saxlamışdır. Bu xəzinə də dünya sivilizasiyasının mənəvi-mədəni sərvətlərinə samballı töhfə vermiş Azərbaycan xalçaçılıqsənəti beynəlxalq səviyyədə dəyərləndirilərək YUNESKO-nun“Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsinin ReprezentativSiyahısı”na daxil edilmişdir. Azərbaycan xalça sənətinin də qeydolunan siyahıda yer alması bu sənətin qorunması və beynəlxalqmiqyasda tanıtdırılması istiqamətində çox mühüm hadisədir.
Röya Tağıyeva,sənətşünaslıq doktoru,
professor
39
GÖRKƏMLI ŞƏXSİYYƏTLƏRAZƏRBAYCAN XALÇALARI HAQQINDA
Hər bir xalqın mədəni irsi onun milli sərvəti, tarixi vəbugünüdür.
***
Bizim borcumuz, gələcək nəsillərin borcu tarixi keçmişi-mizə, ənənələrimizə, milli nailiyyətlərimizə hörmət etməkdən,onları qoruyub saxlamaqdan ibarətdir.
Heydər Əliyev,Azərbaycanın ümummilli lideri
Xalçaçılıq sənəti Azərbaycan mədəniyyətinin bir hissəsi-dir. Xalçaçılıq xalq sənətidir. Xalçaçılıq sənəti hər bir azərbay-canlı üçün çox doğma, əziz sənətdir və hər bir azərbaycanlı özhəyatını xalçasız təsəvvür edə bilmir! Qədim dövrlərdən xalça-çılıq sənəti Azərbaycanda yaşayır və inkişaf edir. Azərbaycan-da birinci xalçalar eramızdan əvvəl toxunmuşdur. Azərbaycanxalçası öz gözəlliyi, keyfiyyəti ilə həmişə seçilmişdir.
İlham Əliyev,Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Xalçalar hər bir azərbaycanlı üçün həyatın ayrılmazhissəsidir. Zənnimcə, qədim xalçalar muzeylərdə olmalıdır.
Mehriban Əliyeva,Heydər Əliyev Fondunun prezidenti,
YUNESCO və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri
40
Dünyada Qafqaz adı ilə şöhrətlənən xalça və xalça mə-mulatı, xüsusilə xovsuz xalçaların 90%-ni Azərbaycan xalçala-rı təşkil edir.
Lətif Kərimov,xalçaşünas alim
İstər Qafqazda, istər Yaxın və Uzaq Şərqdə, istərsə dədünyanın başqa ölkələrində Türk soylu xalçaların tayı-bərabəriyoxdu. İlk xalçanı da toxuyan türklər olub.
Kamil Əliyev,xalçaçı rəssam
Demək olar ki, bütün xalçalar azərbaycanlı ailələrindəistehsal olunur. Ermənilər xalça toxumağı azərbaycanlılardanöyrənməlidir (1886- cı il. Şuşa).
Zergenidze,gürcü tədqiqatçısı
Qarabağ xalçaları misli-bərabəri olmayan əl işləridir.Əl-Müqəddəsi,
X əsr ərəb tarixçisi
Təbriz xalçası nə köşkdə qalar, nə də müştərinin evindəiltifatdan kənarda olar.
Təbrizlilərin ən məşhur deyimi
Qədim Azərbaycan xalçasının bir parçası tərəziyə qoyul-sa, o, bütün italyan intibahından ağır gələcək.
Naməlum romalı alim
41
Azərbaycanın müasir ustalarının toxuduqları xalçalarrənglərinin əlvanlığı, xovlarının zərifliyi, ipliyinin sıxlığı ilədiqqəti cəlb edir.
Ursel Erve,fransız sənətşünası
Müəllifin 1969-cu ildə tərtib etdiyi “Dünyanın xalçaxəritəsində” Cəbrayıl rayonu dünyada ən gözəl xalça toxuyanmərkəzlərdən biri kimi verilmişdir.
Günter Lettenmayer,alman şərqşünası
Azərbaycan ərazisində yaşayanların palaz və xalça sənətihaqqında qeydləri vardır. Assur və Parfan abidələrində də bunutəsdiq edən izlər tapılmışdır.
“Sui” adlı Çin salnaməçisi
Qafqazda çoxlu müxtəlif tayfalar yaşayır, onların əksəriy-yəti yabanı ağac meyvələri ilə qidalanır. Bu ölkədə, necə de-yərlər, qəribə yarpaqlı ağaclar var. Bu yarpaqları əzib su iləqataraq boya düzəldir, sonra bu boya ilə öz geyimlərinə naxışsalırlar. Bu naxışlar yuyulmaqla getmir, yalnız yun parça dağı-landa onunla birlikdə dağılır.
Herodot,Antik yunan tarixçisi
VII əsrin I yarısında (hicri 2-ci, miladi 642-ci ildə) Azər-baycanın şimal-şərqində yüksək çeşidli əla növlü xalçalaristehsal olunur.
Əbu Cəfər Təbəri,ərəb tarixçisi
42
Azərbaycan xalça istehsalının ən böyük mərkəzidir.Huan Tesank,
VII əsrdə yaşamış məşhur Çin səyyahı
Müəllif “Aqvan tarixi” əsərində yazır ki, Azərbaycanınşimal hissəsində ipək parçalar və müxtəlif rəngli parlaq xalça-lar hazırlanırdı.
Musa Kalankatlı,VII əsrdə yaşamış məşhur salnaməçi
Muğan öz çuval və palazları ilə, Naxçıvan, Xoy, Salmasöz zili xalçaları ilə, Ərdəbil və Şirvan öz ipək və yun məmulat-ları ilə şöhrətlənir.
“Hüludil-aləm” adlı əsərdə (982- ci il)
Azərbaycanda öz peşəsinin ustası olan çoxlu sənətkarlarvar, onların hazırladıqları parça, xalı və silah bütün dünyayayayılmışdır.
Marko Polo,venesiyalı səyyah
Qiymətli ipək parçadan tikilmiş paltarı ucuz, miskin pa-lazdan tikilmiş geyimlə müqayisə edərək yazır ki, “Hökmdarla-rın geydiyi sədrə və xara paltar əvəzinə bir palaz geyib daşlarüzərində əyləşərəm.”
Əfzələddin Xaqani Şirvani,Azərbaycan şairi
Azərbaycan xalçaları sadəcə xalça deyil, yun kitabələr-dir!
Lev Qumilyov,rus yazıcısı, tədqiqatçı
43
QƏRAR VƏ SƏRƏNCAMLAR
1920
1. İncəsənət аbidələrinin qоrunmаsı və qеydə аlınmаsıhаqqındа: Аzərbaycan SSR İnqilаb Kоmitəsinin 1920-ci il 7iyul tаrixli qərаrı [Mətn] //Kоmmunist.- 1920.- 8 iyul.- №56.
1959
2. Аzərbаycаn SSR-də xаlçа və xаlçа məmulаtı istеhsа-lını dаhа dа аrtırmаq və keyfiyyətini yаxşılаşdırmаq tədbirlərihаqqındа: Аzərbaycan SSR Nаzirlər Sоvеtinin 10 iyun 1959-cuil tаrixli qərаrı [Mətn] //Аzərbaycan SSR Höкumətinin Qərаrlа-rının Külliyyаtı, 1959.- №11.- S.3-5.
1968
3. Xаlq bədii pеşələrini dаhа dа inкişаf еtdirməktədbirləri hаqqındа: SSRİ Nаzirlər Sоvеtinin 1968-ci il 14аvqust tаrixli qərаrı [Mətn] //SSRİ Nаzirlər Sоvеtinin Qərаr vəGöstərişləri.- 1968.- №18.- S.6.
1975
4. Xаlq bədii sənətləri hаqqındа: Sоv. İКP MК-nınqərarı [Mətn] //Kоmmunist.- 1975.- 27 fevral.
1983
5. Аzərbаcаn SSR-də xalçaçılığın və xalça sənətinindaha da inkişaf etdirilməsi tədbirləri haqqında: Аzərbaycan KPMK və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı [Mətn]//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 27 may.- S.4.
44
1986
6. L.H.Kərimov yoldaşın Xalqlar Dostluğu ordeni ilətəltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətininfərmanı. Moskva, Kreml. 14 noyabr, 1986-cı il [Mətn]//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
1998
7. “Azərbaycan Xalçası” Naxçıvan Muxtar Respub-likası Dövlət Muzeyinin yaradılması haqqında. AzərbaycanRespublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı. Bakı, 16 mart 1998-ci il [Mətn] //Azərbaycan Respublikasının QanunvericilikToplusu.- 1998.- №3.- S.747-748.
1999
8. K.M.Əliyevin “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsihaqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı.Bakı, 27 dekabr 1999-cu il //Azərbaycan.- 1999.- 28 dekabr.-S.1.
2005
9. Azərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişafetdirilməsi haqqında: Azərbaycan Respublikasının Qanunu.Bakı şəhəri, 7 dekabr 2004-cü il [Mətn] //Azərbaycan.- 2005.-11 fevral.- S.1.
10. Azərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişafetdirilməsi haqqında: Azərbaycan Respublikası Qanunununtətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası PrezidentininFərmanı. Bakı şəhəri, 7 fevral 2005-ci il [Mətn] //Azərbaycan.-2005.- 11 fevral.- S.1.
45
11. K.M.Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsihaqqında: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı.Bakı şəhəri, 19 oktyabr 2005-ci il [Mətn] //Azərbaycan.- 2005.-20 oktyabr.- S.1.
2006
12. Lətif Kərimovun 100 illik yubileyi haqqında Azər-baycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı. Bakı şəhəri, 27oktyabr 2006-cı il [Mətn] //Azərbaycan Respublikası Qanunve-ricilik Toplusu.- 2006.- №10.- S.2180.
13. Azərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişafetdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun ic-rasının təmin edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezi-dentinin Fərmanı. Bakı şəhəri, 28 dekabr 2005-ci il [Mətn]//Azərbaycan.- 2006.- 7 yanvar.- S.2.
2007
14. Azərbaycanda muzey işinin yaxşılaşdırılmasıhaqqında: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı.Bakı şəhəri, 6 mart 2007-ci il [Mətn] //Azərbaycan Respublika-sının Qanunvericilik Toplusu.- 2007.- №3.- S.627-629.
Qərarın şərhi: Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyətvə Turizm Nazirliyi, Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti ilə birlikdəAzərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyininyeni binasının tikilməsi üçün Bakı şəhərində müvafiq sahəninayrılması və tikinti-quraşdırma işlərinin aparılması ilə bağlıtəkliflərini bir ay müddətində Azərbaycan RespublikasınınPrezidentinə təqdim etsin.
2010
46
15. “Azərbaycan Xalçaçılıq Sənəti” YUNESKO-nunBəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxiledilmişdir. YUNESKO, 19.11.2010-cu il. Nayrobi, Keniya.
KİTABLAR
1959
16. Həbibov, N. Azərbaycan SSR-in təsviri-incəsənəti[Mətn] /N.Həbibov.- Bakı: Azərnəşr, 1959.- 19 s.
Kitabın “Dekorativ tətbiqi sənət” bölməsində Azərbaycanxalçaları haqqında məlumat verilmişdir.
17. Tərlanov, M. Аzərbаycan xаlq yаrаdıcılığı nümunə-ləri [Mətn] /M.Tərlаnоv, R.Əfəndiyev.- Bakı, 1959.- 52 s.
Kitabın “Xalçaçılıq” bölməsində Azərbaycanın müxtəlifbölgələrində toxunan xalçalardan, dünya rəssamlarının əsərlə-rində xalçalarımızın təsvir olunmasından bəhs olunur [S.11-23].
1960
18. Əliyev, F. XVIII əsrin ikinci yarısında Şimali Azər-baycan şəhərləri [Mətn] /F.Əliyev.- Bakı: Azərbaycan SSR EAnəşriyyatı, 1960.- 134 s.
Kitabda “XVIII əsrin ikinci yarısında iqtisadi vəziyyət”başlıqlı yazıda Azərbaycan ipəyi, xalçaları haqqında məlumat-lar verilir [S.13-33].
19. Tərlаnоv, M. Аzərbаycаn xаlq sənəti [Mətn]/M.Tərlаnоv, R.Əfəndiyev.- Bakı: Uşаqgəncnəşr, 1960.- 122 s.
Kitabın “Xalçaçılıq” bölməsində Azərbaycan xalçalarınınyüksək keyfiyyəti, bədii xüsusiyyətləri, dünya rəssamlarınınəsərlərində təsviri haqqında məlumat verilir [S.63-78].
1961
47
20. Vahidov, R. Mingəçevir III-VIII əsrlərdə: arxeolojiqazıntı materialları əsasında [Mətn] /R.Vahidov.- Bakı: Azər-baycan SSR EA nəşriyyatı, 1961.- 160 s.
Kitabın “Sənətkarlıq” bölməsində Mingəçevirdə arxeolo-ji qazıntılar nəticəsində tapılmış materiallardan AzərbaycandaIII-VIII əsrlərdə də əhalinin toxuculuqla məşğul olması, əlanöv xalça, palaz toxuduqları aydın olur [S.82-86].
1963
21. Quliyеv, А. Xаlçа məmulаtı əmtəəşünаslığı [Mətn]:dərs vəsаiti /А.Quliyеv.- Bakı: Аzərtədrisnəşr, 1963.- 121 s.
Kitabda Azərbaycan xalçaları, onların keyfiyyəti, növləri,saxlanma metodları və xarici ölkələrdə istehsalı haqqında mə-lumat verilmişdir.
1964
22. Аzərbаycаn tаrixi [Mətn]: 3 cilddə.- Bakı: Аzər-baycan SSR ЕА, 1964.- C.2.- 990 s.
Kitabın “Tətbiqi incəsənət” fəslində Azərbaycanda toxu-nan xalçalar, onların keyfiyyəti, bədii xüsusiyyətləri, dünyasərgilərində nümayişi haqqında məlumatlara geniş yer verilib[S.935-937].
1974
23. Azərbaycan xalçaları [Mətn]: albom /mətnin müəll.H.Hüseynzadə; rəssam Y.Salnikov.- Bakı: İşıq, 1974.- 6 s.-Mətn Azərb., rus, ing. və ərəb dillərində.
24. Azərbaycan incəsənəti [Mətn] /tərt. ed.: Ə.Salamza-də, N.Rzayev, K.Kərimov, R.Əfəndiyev, N.Həbibov.- Bakı:Maarif, 1974.- 213 s.
48
25. Kərimоv, H. Аzərbаycаn xаrici mətbuаtdа. İncəsə-nət [Mətn]: (1960-1970) /M.F.Axundov adına AzərbaycanRespublika Dövlət Kitabxanası.- Bakı, 1974.- 50 s.
Kitabın “Tətbiqi incəsənət” bölməsində xalçalarımızdanbəhs olunur [S.43-45].
1980
26. Məmmədоv, Ə. Sеhirli nаxış [Аlbom].- Bakı: İşıq,1980.- 6 s.- Mətn Azərb. və rus dillərində.
Kitabda xalçaçı naxış ustası Əli Məmmədov haqqındaməlumat və onun yaratdığı naxış elementlərindən nümunələrverilib.
27. Vəliyev, K. Elimizdən, obamızdan [Mətn] /K.Vəli-yev.- Bakı: Gənclik, 1980.- 95 s.
Kitabın “Xalılı-xalçalı ellərimiz” adlı məqaləsində xalça-larımızdan bəhs edilir [S.89-95].
1981
28. Həvilov, H. İnsan, məişət, mədəniyyət [Mətn]/H.Həvilov - Bakı: Gənclik, 1981.- 76 s.
Xalçaların məişətdə əvəzsiz rolundan, onların toxunmatexnologiyasından bəhs edilir [S.68-73].
29. Məmmədov, X. Nаxışlаrın yаddаşı [Mətn] /X.Məm-mədov, İ.Əmiraslanov, H.Nəcəfov, A.Mürsəliyev.- Bakı: Аzər-nəşr, 1981.- 46 s.
Kitabda incəsənətimizin ən qədim və maraqlı qollarındanbiri olan naxış elementlərinin xalçaların, kilimlərin toxunma-sında tətbiqindən danışılır.
30. Zаmаnov, N. Düşündürən nаxışlаr [Mətn] /N.Zаmа-nov.- Bakı: Yazıçı, 1981.- 116 s.
Görkəmli xalçaşünas alim L.Kərimovun eskizi əsasındatoxunmuş xalça haqqında [S.15].
49
50
1982
31. Ürək sözləri [Mətn].- Bakı: Azərnəşr, 1982.- 147 s.Azərbaycan xalçaları haqqında fransız sənətşünası Ursel
Ervenin söylədiyi yüksək fikirlər [S.131].32. Haqverdiyev, T. Abidələr tarixin sirdaşıdır [Mətn]
/T.Haqverdiyev; rəy.: T.Bünyadov, H.İmanov.- Bakı: Gənclik,1982.- 88 s.
“Dörd fəsil” və “Şeyx Səfi” xalıları haqqında [S.37].
1983
33. Azərbaycan xalça sənəti [Mətn]: biblioqrafiya(1776-1983) /tərt. N.Nağıyeva; ön söz. müəl. sənətşünaslıqdoktoru R.Əfəndiyev.- Bakı: Yazıçı, 1983.- 99 s.
Göstəricidə Azərbaycan xalçaları haqqında qərar və sə-rəncamlar, qanunlar, kitablar, məqalələr Azərbaycan, ingilis,rus dillərində illər üzrə ardıcıllıqla verilmişdir.
34. Azərbaycan xalçaları [Mətn]: Şərq Xalça Sənətiüzrə Beynəlxalq Simpozium.- Bakı, 1983.- 110 s.
35. Nəbiyev, A. Azərbaycan folklorunun janrları [Mətn]:dərslik /A.Nəbiyev.- Bakı: ADU-nun nəşri, 1983.- H.1.- 84 s.
Kitabda bir çox məişət, o cümlədən, hana nəğmələri, xal-ça toxuyan sənətkarların söylədikləri nəğmələr, bayatılar veril-mişdir [S.28-29].
1985
36. Azərbaycan xalçası [Mətn] /tərt. və ön söz L.Kəri-mov; elmi red. M.Nəcəfov; rəs. N.Babayev.- Bakı: Yazıçı,1985.- 164 s.
37. Azərbaycan xalçası = Азербайджанский ковер =Azerbaijan CARP [Mətn]: albom.- Bakı, 1985.
51
38. Mahmudov, Y. Səyyahlar, kəşflər, Azərbaycan[Mətn].- Bakı: Gənclik, 1985.- 188 s.
Kitabda müxtəlif vaxtlarda Azərbaycana gəlmiş səyyah-ların mədəniyyətimiz, incəsənətimiz, xalçalarımız haqqındasöylədikləri fikirlər verilmişdir.
1986
39. Məmmədov, Ə. Sehirli naxışlar [Mətn] /Ə.Məmmə-dov, N.Məmmədov; ön söz M.Aslanov.- Bakı: İşıq, 1986.-68 s.
Kitab istedadlı xalça ustası Əli Məmmədovun yaradıcılı-ğına, sənət əsərlərinə həsr olunmuşdur.
1988
40. Azərbaycan etnoqrafiyası [Mətn]: 3 cilddə /red.:Ə.S.Sumbatzadə, T.Bünyadov, İ.Əliyev.- Bakı: Elm, 1988.-C.1.- 456 s.
“Sənətkarlıq” bölməsində Azərbaycan xalçaları, onlarıntarixi inkişafından bəhs edilir [S.422-428].
1989
41. Azərbaycan abidələri [Mətn].- Bakı: Azərnəşr,1989.- 125 s.- Mətn Azərb. və rus dillərində.
Kitabda xalçaçılıqdan da bəhs olunur [S.18-20].
1992
42. Azərbaycan incəsənəti [Mətn]: monoqrafiya.- Bakı:İşıq, 1992.- 344 s.
52
Kitabda Azərbaycan xalçalarının məzmunundan, bədiixüsusiyyətlərindən, XII-XIII əsrlərdə Azərbaycanda xalçasənətinin inkişafından danışılır [S.75-79].
43. Rzayev, N. Əcdadların izi ilə [Mətn] /N.Rzayev; red.M.Quliyeva.- Bakı: Azərnəşr, 1992.- 103 s.
Kitabın “Naxışlarımızın mənşəyi və inkişaf mərhələləri”fəslində illərdən bəri Azərbaycan xalçalarında istifadə olunannaxış elementlərindən bəhs edilir [S.65-75].
1993
44. Əliyev, Z. Sənətkar ömrü [Mətn] /Z.Əliyev.- Bakı:“Murad” cəmiyyəti, 1993.- 32 s.
Kitabda Xalq rəssamı Kazım Kazımzadənin el sənəti iləqırılmaz bağlılığından və yaratdığı süjetli xalçalardan da bəhsolunur [S.13].
1996
45. Mahmudlu, Y. Azərbaycan diplomatiyası [Mətn]/Y.Mahmudlu.- Bakı, 1996.- 291 s.
Kitabın “Avropa dövlətləri ilə diplomatik əlaqələrinidoğuran tarixi şərait” fəslində italyan səyyahı Marko PolonunAzərbaycan xalçaları haqqında söylədiyi fikirlər verilmişdir[S.40-49].
1997
46. Əziz, V. Dözmək olmur [Mətn]: şeirlər və poemalar/Vahid Əziz.- Bakı: Gənclik, 1997.- 212 s.
“Şeyx Səfi” xalısı haqqında poema [S.175-179].
53
1998
47. Abdullayeva, M. Azərbaycan dilində xalçaçılıq lek-sikası [Mətn] /M.Abdullayeva.- Bakı: Qismət, 1998.- 159 s.
Kitabda Azərbaycan dilinin xalçaçılıq leksikası araşdırı-lır. Kitabın sonunda “Naxış adları” sözlüyü təqdim edilir.
48. Xəlilov, A. Sənəti ellər yaşadar [Mətn] /A.Xəlilov,A.Tağıyev; red. O.Səmədov.- Bakı: Mütərcim, 1998.- 47 s.
Kitabda qədim el sənətini bu gün də yaşadanlar haqqındaməlumat verilmişdir [S.47].
2000
49. İsmayılqızı, V. Goranboy [Mətn]: ensiklopedik top-lu /V.İsmayılqızı; elmi red.: B.Budaqov, Q.Qeybullayev.- Bakı:İsmayıl Nəşriyyat-poliq. müəs., 2000.- 496 s.
Kitabda “Faxralı” və “Şadılı” xalçaları haqqında məlu-mat verilir [S.52-54].
2001
50. Azərbaycan müasir xalq sənəti inciləri [Mətn].-Bakı: İqbal fondu, 2001.- 20 s.
Kitabçada dekorativ tətbiqi sənət sahəsində çalışan sənət-karlardan və onların əl işlərindən bəhs edilir.
51. Qurbanov, B. Azərbaycan incəsənəti: Təriflər, təh-riflər [Mətn] /B.Qurbanov.- Bakı: Araz nəşriyyatı, 2001.- 192 s.
Azərbaycan xalçalarının inkişaf tarixindən, dünya bazar-larında xalçalarımızın dəyərindən, xarici rəssamların bir çoxəsərlərində zəruri təsvir və ifadə vasitəsi kimi Azərbaycan xal-ça naxışlarının istifadəsindən və “Namaz” xalçasından bəhsolunur [S.89-94].
54
2002
52. Abdullayeva, M. Xalçaçılıq terminlərinin izahlı lü-ğəti [Mətn] /M.Abdullayeva; red. Y.Seyidov.- Bakı: BDU nəş-riyyatı, 2002.- 56 s.
Kitabda xalçaçılıqda istifadə olunan söz və söz birləşmə-lərinin izahı verilir.
53. Əfəndiyev, T. Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənə-ti [Mətn] /T.Əfəndiyev.- Bakı, 2002.- 208 s.
Kitabın “Dekorativ-tətbiqi incəsənət” bölməsində xalça-çılıq tarixindən bəhs edilir [S.145-146].
54. Qasımov, X. Azərbaycan mədəniyyəti: [XVI-XVII][Mətn] /X.Qasımov; elmi red. O.Əfəndiyev.- Bakı, 2002.- 169s.
Kitabın “Dekorativ və tətbiqi incəsənət növləri” bölmə-sində Azərbaycan xalçaları, XVI əsrdə Azərbaycanda olmuşAvropa səyyahlarının xalçalarımızla bağlı fikirləri, “Şeyx Səfi”xalısı haqqında məlumatlar verilmişdir [S.108-110].
55. Mustafayev, C. Xanlıqlar dövründə Azərbaycandasənətkarlıq [Mətn]: monoqrafiya /C.Mustafayev; elmi red.İ.T.Mustafazadə.- Bakı: AMEA A.Bakıxanov adına Tarixİnstitutu, 2002.- 272 s.
Kitabda “Şeyx Səfi” xalısı, XVI-XVII əsrdə xalça isteh-salı, Şirvan, Təbriz xalçaları haqqında və Avropa səyyahlarınınAzərbaycan xalçaları haqqında fikirləri verilib [S.91-96].
2003
56. Azərbaycan qadınları [Mətn]: ensiklopedik toplu/layih. müəl. və baş red. L.Abbasova; topl. X.Bilal qızı.- Bakı:Mir Jenşinı, 2003.- 196 s.- Azərbaycan, ingilis, rus dillərində.
Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində [S.179-181].
55
2004
57. Məmmədov, Ə. Tətbiqi kulturologiya [Mətn]: dərs-lik /Ə.Məmmədov, S.Dadaşova, İ.Hüseynov; elmi red.G.Abdullazadə.- Bakı: Mars-Print, 2004.- 412 s.
Kitabda Təbriz, Quba, Şirvan xalçaçılıq məktəblərinə aidbir neçə xalça növləri haqqında məlumat verilmişdir [S.377].
2005
58. Abdulova, G. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərindəQarabağda sənətkarlıq [Mətn]: tarixi-etnoqrafik tədqiqat/G.Abdulova.- Bakı, 2005.- 174 s.
Xalçaçılıq [S.36].
2006
59. Göyüşov, N. Milli sənətin nəzəri təhlilinə giriş[Mətn] /N.Göyüşov.- Bakı: Nurlan, 2006.- 292 s.
“Güldan” adlı xalça haqqında məlumat verilib [S.110-111].
60. Süleymanov, N. Səfəvi dövlətinin təsərrüfat həyatı[Mətn] /N.Süleymanov.- Bakı: Elm,2006.- 400 s.
Kitabda Səfəvilərin hakimiyyəti dövründə inkişaf edənxalçaçılıq sənətindən, Azərbaycanda olmuş bir çox səyyahlarınburada toxunan xalçalar haqqında fikirləri verilmişdir [S.92-93].
2007
61. Azərbaycan etnoqrafiyası [Mətn]: 3 cilddə /red.T.Bünyadov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2007.- C.1.- 543 s.
Kitabda Azərbaycan xalqının qədim xalçaçılıq sənəti ge-niş tədqiq olunur və xalçaçılığın təşəkkül tarixindən danışılır[S.279, 469-478].
56
62. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan[Mətn].- Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi mərkə-zi, 2007.- 883 s.
Azərbaycan xalçaları haqqında [S.118-120,238-240,249,257,277,279-280,781-788].
63. Azərbaycan tarixi [Mətn]: orta məktəblərin VIIIsinfi üçün dərslik /red.: V.Mahmudlu, B.Məmmədov, R.Tağı-yeva.- Bakı: Elm, 2007.- 150 s.
Vəsaitin “Tətbiqi incəsənət” bölümündə “Şeyx Səfi”xalçası və Təbriz ustalarının toxuduqları xalçalar haqqındaməlumat verilib [S.186-187].
64. Xoşməramlı səfir [Mətn] /tərt. Ə.Əliyev; elmi red.Q.Əliyev.- Bakı, 2007.- Kitab 4.- 212 s.
Kitabın “Azərbaycanın xalça sənəti Türkiyə Baş naziri-nin xanımında zəngin təəssürat yaratmışdır” məqaləsindəYUNESKO və İSESCO-nun Xoşməramlı səfiri, H.ƏliyevFondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva və Türkiyə Başnazirinin xanımı Əminə Ərdoğanın 2007-ci il martın 9-da“Azər-İlmə” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin “Azərbaycanxalçası” qalereyasında olmaları haqqında məlumat verilir[S.163-164].
65. Xoşməramlı səfir [Mətn] /elmi red. A.Naxçıvanlı;tərt. Ş.Əhmədov.- Bakı: Şəms, 2007.- Kitab 5.- 160 s.
Kitabın “Azərbaycanın xalça sənəti Türkiyə Baş nazirininxanımında zəngin təəssürat yaratmışdır” məqaləsində YUNESKOvə İSESCO-nun xoşməramlı səfiri, Heydər Əliyev Fondununprezidenti Mehriban xanım Əliyeva və Türkiyə Baş nazirininxanımı Əminə Ərdoğanın 2007-ci il martın 9-da “Azər-İlmə”Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin “Azərbaycan xalçası”qalereyasında olmaları haqqında məlumat verilir [S.83-84].
66. Quliyev, R. Azərbaycan incəsənətində rəmzi-obrazlıbədii şərhə yüksəlmə [Mətn] /R.Quliyev.- Bakı: Təknur, 2007.-160 s.
57
Kitabda Azərbaycan xalçalarının yaranma tarixi vəinkişafı haqqında ətraflı məlumat verilir [S.15-32].
2008
67. Heydər Əliyev və mədəniyyət: Müraciətlər,çıxışlar, müsahibələr, təbriklər, məlumatlar [Mətn]: 3 cilddə(1969-1982, 1993-1996) /layih. rəh. və ön söz. müəl. Ə.Qara-yev; tərt. ed. S.Məmmədəliyeva, T.Əhmədov; red. L.Məm-mədova.- Bakı: Nurlar, 2008.- C.1.- 504 s.
Kitabda “Bənzərsiz sənətin əlvan boyaları” adlı məqalədə1983-cü ildə Bakıda keçirilən Şərq xalçaları sənəti üzrə IBeynəlxalq Simpozium ilə əlaqədar Sov. İKP MK SiyasiBürosunun üzvü, SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müaviniHeydər Əliyevin, respublikanın rəhbərləri və simpoziumagəlmiş qonaqların “Azərxalça” Birliyinin “İncəsənət”xalçaçılıq fabrikində və Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasın-da açılmış sərgidə iştirakından danışılır [S.171-172].
***
68. Beynəlxalq mədəni əlaqələr [Mətn]: dərslik /M.Ma-nafova və b.; elmi red. V.Məmmədova; Azərbaycan Respub-likası Təhsil Nazirliyi.- Bakı: Sabah, 2008.- 660 s.
Kitabda L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin gördüyü işlərdən,YUNESKO-nun Parisdəki mənzil-qərargahında “Azərbaycanxalçaları” sərgisindən, YUNESKO-nun yardımı ilə xalçamövzusunda Azərbaycanda keçirilən regional seminardandanışılır [S.207; 620-628].
69. Əmirxanov, S. Dünya muzeyləri və tarixi mədəniy-yət abidələri [Mətn]: dərslik /S.Əmirxanov, H.Hüseynov.- Ba-kı: Mars-Print, 2008.- 296 s.
58
Kitabda dünyanın məşhur muzeyləri ilə yanaşı, LətifKərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyi haqqında da məlumatlar öz əksini tapır [S.238-245].
70. Hüseynov, İ. Xarici ölkələrdə mədəni fəaliyyətintəşkili [Mətn]: dərslik /İ.Hüseynov, N.Əfəndiyeva.- Bakı:Mars-Print NPF, 2008.- 377 s.
Kitabda Azərbaycan xalçalarının dünya ölkələri muzeylə-rində, o cümlədən ABŞ-ın Metropoliten muzeyində“Namazlıq” xalçasının saxlanması haqqında məlumatverilmişdir [S.111-114; 158-160].
71. Qədirova, D. Azərbaycanın namazlıq xalçaları[Mətn] /D.Qədirova; red. T.İbrahimov.- Bakı: Şərq-Qərb,2008.- 183 s.
Kitab Azərbaycanda namazlıq xalçaların yaranmasına,müxtəlif regionlarda xalçaçılığın bədii-texnoloji xüsusiyyət-lərinə həsr olunub.
72. Qədim türk əlifbası [Mətn] /elmi red. N.Cəfərov.-Bakı: Azərbaycan Atatürk Mərkəzi, 2008.- 234 s.
Kitabda qədim türk əlifbası ilə xalça işarələriningenealoji və tipoloji uyğunluqlarından bəhs olunur [S.102-143].
73. Mehriban Əliyeva olduğu kimi [Mətn] /red.T.Şahbazova; ön söz. müəl. N.Cəfərov.- Bakı: Gənc liderlərUşaq Təşkilatı, 2008.- 96 s.
Kitabda YUNESKO və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri,Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, millət vəkili Mehribanxanım Əliyevanın Azərbaycanda xalçaçılıq sahəsinə göstərdiyidiqqətin və qayğıdan danışılır [S.21-23].
74. Muradov, V. Azərbaycan xalçaları [Mətn] /V.Mura-dov; elmi red. K.Əliyeva.- Bakı: Elm, 2008.- 436 s.
Kitabda Azərbaycan xalçasının tarixindən, xalçaları bir-birindən fərqləndirən texniki xüsusiyyətlərindən bəhs edilmiş,
59
Quba, Bakı, Gəncə, Qazax, Qarabağ, Naxçıvan, Təbrizxalçaçılıq məktəblərinə aid məlumatlar verilmişdir.
75. Novruz bayramı ensiklopediyası [Mətn] /tərt. ed.:B.Abdulla, T.Babayev; elmi red. Q.Məhərrəm.- Bakı: Şərq-Qərb, 2008.- 208 s.
Kitabda xalçaçılıqdan, xalçaçılıq məktəblərindən, xalçahaqqında bayatılardan, nəğmələrdən, Azərbaycan xalçalarınındünya muzeylərində saxlanmasından, “Novruzgülü” naxış ele-mentindən və “Novbahar” adlı xalçadan bəhs olunur [S.95-97,145].
76. Təhməzov, M. Kəlbəcər [Mətn]: ensiklopedik məlu-matlar, toponimlər, fotoşəkillər, xəritələr /M.Təhməzov.- Bakı:Azərnəşr, 2008.- 400 s.
Ensiklopediyada Kəlbəcər rayonu haqqında geniş mə-lumat, o cümlədən orada toxunan “Milli kilim”, “Milli fərməş”,“Milli xalça və kilim”lərin fotoşəkilləri verilmişdir [S.276, 277,279].
2009
77. Baxşəliyev, A. Səfəvi dövlətinin sosial-iqtisadi həya-tı və beynəlxalq əlaqələri [Mətn] /A.Baxşəliyev.- Bakı: ADPU,2009.- 274 s.
Kitabda Səfəvilərin hakimiyyəti illərində (XVI-XVII əsr-lər) Azərbaycan şəhərlərində toxunan xalçalardan söhbətaçılmış və Avropa səyyahlarının Azərbaycan xalçaları haqqın-da fikirləri verilmişdir [S.32-33].
78. Erix Fayql. İpək yolu üzərində Odlar Yurdu [Mətn]:Azərbaycan tarixi /Erix Fayql; elmi red.: F.Vahabov, K.Şükü-rov; layih. rəh.: Y.Mahmudov, E.Mahmudov, A.Aslanov.-Bakı: AzərTAc, 2009.- 183 s.
Kitabın “Azərbaycanın mədəni sərvətləri və bütün dün-yada məşhur xalçaları” fəslində Azərbaycan xalçalarının Avro-
60
pa rəssamlarının əsərlərindəki təsvirindən bəhs edilir [S.164-166].
79. Talıbova, A. Azərbaycana daha yaxın olaq [Mətn]/A.Talıbova; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və TurizmNazirliyi.- Bakı: Baksel şirkəti, 2009.- 383 s.
Kitabda İçərişəhərdə xalça dükanı; Quba xalçaları; “Çiçi”xalçası; hana və onun quraşdırılması; İsmayıllı sənətkarlığı;Şəki ipəyi, ipək xalçalar; Qazax xalçaları; Naxçıvan XalçaMuzeyi; Ordubad ipəyi haqqında məlumatlar verilmişdir[S.23,57,60,61,137,151,257,349,371].
80. Vəzir, M. Azərbaycan adət-ənənələrində gender rol-ları [Mətn] /Mehriban Vəzir; Rasional İnkişaf uğrunda Qadın-lar Cəmiyyəti.- Bakı, 2009.- 239 s.- Mətn Azərb. və ing. dillə-rində.
Kitab Azərbaycan xalçalarının qədimliyindən, dünya mu-zeylərində qiymətli eksponat kimi saxlanmasından və onlarınnövlərindən bəhs edir [S.155-158].
2010
81. Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi [Mətn].-Bakı, 2010.-351 s.
Kitabda Suraxanı [S.252, 253]; İlin fəsilləri [S.255];Ərcimanlı [S.257]; Qollu cici [S.259]; Ornamental xalça“Bahar” [S.260]; Zili [S.261]; Dərvişlər [S.263]; Əfşar [S.264];Tirmə sayağı [S.265]; Xurcun [S.266-267]; Divar xalçasınınşəkilləri verilmişdir [S.269].
82. Azərbaycan incəsənəti - təsviri sənət, dekorativ tətbi-qi sənət, memarlıq [Mətn]: uşaqlar uçun ensiklopedik məlumatkitabı /tərt. Z.Əliyev; red hey. A.Xəlilov; layih. rəhb.N.Mehdiyev.- Bakı: Letterpress nəşriyyat evi, 2010.- C.1.- 104 s.
Kitabda “Sufi” xalçası, çətən sənəti; “Gəncə-Qazax”xalçalarından danışılır [S.32,42,67-68].
61
83. Azərbaycan xalçaları [Mətn]: kataloq /HeydərƏliyev Fondu; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət vəTurizm Nazirliyi; L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi.- Bakı, 2010.- 20 s.
84. Azərbaycan qadını naminə [Mətn] /ön söz H.Hü-seynova; Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzi.- Bakı:Apostrof, 2010.- 371 s.
Kitabın titul və son səhifəsində Qazax qrupuna aid “Na-mazlıq” xovlu xalçanın, Qarabağ qrupuna aid “Kilim” xovsuzxalçanın, Quba qrupuna aid xovlu “Qonaqkənd”, Şirvan qrupu-na aid “Kilim”in şəkilləri verilmişdir.
85. Hüseynov, R. Nizami Muzeyinin xalçaları [Mətn]:izomaterial: [22 ədəd rəsmdən ibarət açıqca dəsti]/R.Hüseynov; Nizami Gəncəvi adına Milli AzərbaycanƏdəbiyyatı Muzeyi.- Bakı, 2010.
86. İrəvan xanlığı [Mətn] /elmi red. Y.Mahmudov;Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası A.Bakıxanov adınaTarix İnstitutu.- Bakı: Azərbaycan, 2010.- 616 s.
Kitabda “Memarlıq və incəsənət” fəslində İrəvan xanlığıdövründə toxunan Azərbaycan xalçalarının zaman-zaman xari-ci ölkələrə daşınıb aparılmasından və Azərbaycan xalçalarının“erməni xalçaları” adı altında dünya bazarlarına çıxarılmasın-dan danışılır [S.199]; “Qədim İrəvan” xalçasının fotoşəkiliverilmişdir [S.236-237].
87. Mustafayev, A. Azərbaycanın maddi-mədəni irsi[Mətn]: [etnotipoloji tədqiqat] /A.Mustafayev; elmi məsl.R.Əfəndiyev; elmi red. Y.Mahmudov.- Bakı: Adiloğlu, 2010.-640 s.
Kitabın “Xalça-palaz məmulatı” bölməsində Azərbayca-nın bir çox bölgələrində, xüsusən də Qarabağda toxunan xalça-lardan, onların növlərindən, xalça məmulatının məhəlli xüsu-siyyətlərindən və s. bəhs edilir [S.94-103].
62
2011
88. Təhməzov, M. Kəlbəcər [Mətn]: ensiklopedik məlu-matlar, toponimlər – fotoşəkillər, xəritələr /M.Təhməzov; red.:Ə.Ağalarov, H.Elvusal; elmi məsl. V.Ramazanov.- Bakı:Azərnəşr, 2011.- 544 s.
Kitabda “Milli kilim”in, Kəlbəcərdə toxunan xalça vəkilimlərin şəkilləri verilmişdir [S.406-407].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdəvə kitablarda çap olunmuş materiallar
Ümumi xarakterli
1924
89. Pirаlоv, А. Xаlq istеhsаlаtının təşkilаtı və оnun xаri-ci ölkələrə göndərilməsi [Mətn] /А.Pirаlоv //Аzərbaycan Аliİqtisаdi Şurаsının əxbаrı.- 1924- №14.- S.19-23.
1926
90. Bаğırzаdə, M. Lənkərаn qəzаsı [Mətn]: [xаlçаçılıqsənəti hаqqındа] /M.Bаğırzаdə //Mааrif işçisi.- 1926.- №5-6.-S.105.
91. Tаlışinski, İ. Аzərbаycаndа xаlçаçılıq işi: iqtisаdinöqtеyi-nəzərdən [Mətn] /İ.Talışinski //Şərq qаdını.- 1926.-№2-3.- S.3.
63
1928
92. Zir Əsb. Bizdə xаlçаçılıq [Mətn]: [Аzərbаycаndаxаlçаçılığın inkişаfı hаqqındа] /Zir Əsb //İqtisаdi xəbərlər.-1928.- №2.- S.42-45.
1929
93. İsmаyıl, H. Bаkı qəzаsındа xаlçаçılıq [Mətn] /H.İs-mayıl //Bаkı şurаsı xəbərləri.- 1929.- №6.- S.11-13.
94. Yusifzаdə, B. Xаlçаçılığа dаir müxtəsər məlumаt[Mətn] /H.Yusifzаdə //İqtisаdi xəbərlər.- 1929.- №4.- S.98-99.
1931
95. Kаsаturоv, V. Kürdüstаndа xаlçаçılıq [Mətn]/V.Каsаturоv //Аzərbaycanı öyrənən cəmiyyətin xəbərləri.-1931.- №2-3.- S.27-31.
1934
96. Xаlçаçılığа diqqəti аrtırmаq [Mətn] //Kоmmunist.-1934.- 16 fеvral.
1940
97. İ.V.Stalinin yeni portreti [Mətn]: [AzərbaycanXalça İttifaqının Xalçatoxuyanlar briqadası Ümumittifaq KəndTəsərrüfatı sərgisində Azərbaycan pavilyonu üçün Stalinyoldaşın böyük portretini toxumuşlar] //Revolyusiya vəkultura.- 1940.- №4.- S.138.
64
1949
98. Qаzıyеv, А. Аzərbаycаn xаlçаlаrının rəng və kоm-pоzisiyа xususiyyətləri [Mətn]: [xülаsə] /А.Qаzıyеv //Аzərbay-can incəsənəti.- 1949.- C.1.- S.56-58.
1955
99. Abdullayeva, N. Moskva Universitetinə hədiyyə[Mətn]: [Azərbaycan Dövlət Universiteti tərəfindən hədiyyəverilən bədii, tematik xalça haqqında] /N.Abdullayeva //Ədə-biyyat və incəsənət; Kommunist.- 1955.- 7 may.
1956
100.Quliyev, A. Azərbaycan xalçalarının əmtəəşünaslıqtəsviri [Mətn] /A.Quliyev //Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnsti-tutunun Əsərləri.- 1956.- Bur. 1.- S.46-51.
1958
101.Qаsımоv, N. Xаlçаçı Аnаxаnım Cəbrаyılоvа [Mətn]/N.Qаsımоv //Kоmmunist.- 1958.- 13 fеvral.
1959
102.Аbdullаyеvа, N. Xаlçа оrnаmеntlərində müаsirlik[Mətn]: [rеspublikа xаlçаçılаrının tоxuduqlаrı bir nеçə çеşidоrnаmеntаl xаlçаlаr hаqqındа] /N.Аbdullаyеvа //Ədəbiyyаt vəincəsənət.- 1959.- 29 аvqust.
103.Аbdullаyеvа, N. İncə nаxışlаr, nəfis xаlçаlаr[Mətn]: [Аzərbaycan İncəsənəti və Ədəbiyyаtı Ongünlüyündəgöstəriləcək xаlçаlаr və qаdın bəzək əşyaları hаqqındа] /N.Аb-dullаyеvа //Аzərbaycan piоnеri.- 1959.- 20 fеvral.
65
104.Rəhimоv, H. Zərif butаlаr [Mətn]: [gənc rəssаmR.Аbıyеvin çəkdiyi xаlçа еskizləri hаqqındа] /H.Rəhimоv//Аzərbaycan gəncləri.- 1959.- 4 nоyаbr.
1960
105.Аbdullаyevа, N. Xаlçаçılıq hаqqındа bir nеçə söz[Mətn] /N.Аbdullаyevа //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1960.- 13аvqust.
1961
106.Аbdullayеvа, N. Yеni оrnamеntаl xаlçаlаr [Mətn]/N.Аbdullayеvа //Azərbaycan SSR ЕА Məruzələri.- 1961.-C.17.- №3.- S.263-268.
107.Bаğırоvа, А. Dаhа kеyfiyyətli, dаhа bədii [Mətn]/А.Bаğırоvа //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1961.- 28 yаnvar.
108.Əsədоv, B. Bizim xаlçаlаr [Mətn]: [Bаkının “İncəsə-nət” xalçaçılıq fаbriki haqqında] /B.Əsədоv //Kommunist.-1961.- 1 оktyabr.
109.Əsədullаyеvа, S. Yeni аlınmış əsərlər [Mətn]/S.Əsədullаyеvа //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1961.- 18 mаrt.
1963
110. Sərgiyə xаlçа göndərildi [Mətn]: [Tеhrаndа аçılа-cаq bеynəlxаlq sərgiyə Аzərbаycаn xаlçаlаrının göndərilməsihаqqındа] //Bаkı.- 1963.- 14 dеkabr.
111. Şərifov, Ə. Xalçaçılar [Mətn]: [Cəbrayıl xalçaçılarıhaqqında] /Ə.Şərifov //Kolxozçu.- 1963.- 30 iyul.- S.4.
66
1965
112.Аzərbaycаn xаlçаlаrı dünyа rəssаmlаrının əsərlə-rində [Mətn] //Bаkı.- 1965.- 21 аvqust.
113.Xalçalar bərpa olunur [Mətn]: [Azərbaycan SSRMəişət Xidməti Nazirliyi Xalçaçılıq İdarəsinin bədii xalçalaboratoriyasının fəaliyyəti haqqında] //Bakı.- 1965.- 9 iyul.
114.Xаlçаlаrımızın tаrixi qədimidir [Mətn] //Bаkı.-1965.- 9 aprel.
1966
115.Kərimov, Y. Dünyanı dolaşan xalçalar [Mətn]/Y.Kərimov //Azərbaycan qadını.- 1966.- №11.- S.8-9.
1967
116.Vəzirova, C. Naxışlar danışır [Mətn]: [Azərbaycanxalçaçılığı haqqında] /C.Vəzirova //Ədəbiyyat və incəsənət.-1967.- 23 dekabr.- S.16.
1968
117.Əliyeva, A. Bir ömrün qırx ili [Mətn]: [bacarıqlıxalça mütəxəssisi Mirsüleyman Seyidov haqqında] /A.Əliyeva//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 27 iyul.- S.16.
118.Əliyeva, A. 1889-cu il Qafqaz sərgisində Azərbay-can xalçası [Mətn] /A.Əliyeva //Azərbaycan SSR EA Xəbər-ləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1968.- №3.- S.92-104.
119.Əliyeva, A. XIX əsrdə və XX əsrin əvvəllərindəAzərbaycan xalçaçılıq sənətinin inkişafı tarixinə dair [Mətn]/A.Əliyeva //Azərbaycan SSR EA Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil vəincəsənət seriyası.- 1968.- №1.- S.94-108.
67
120.Quliyev, M. XV əsr Avropa rəssamlarının əsərlərin-də Azərbaycan xalçalarının təsviri [Mətn] /M.Quliyev //Elm vəhəyat.- 1968.- №8.- S.31-32.
121.Orucova, R. Xalçalarımız xaricdə [Mətn] /R.Oruco-va //Mingəcevir işıqları.- 1968.- 15 avqust.
122.Səfа, Ə. Nаxışlаr ustаsı [Mətn]: оçerk: [xаlçа ustаsıZəkiyyə Musаyеvа hаqqındа] /Ə.Səfа //Təşviqаtçı.- 1968.-№20.- S.23.
1969
123.Azərbaycan xalçaları [Mətn]: [Azərbaycan xalçala-rının Yaponiyada sərgisi haqqında] //İşıqlı yol.- 1969.- 10avqust.
124.Əliyеvа, А. XIX əsr Аzərbаycаn xаlçаlаrının bədiixüsusiyyətləri [Mətn]: [1913-cü ildə Pеtrоqrаddа аçılmış IIÜmumrusiyа kustаr sərgisi hаqqındа] /А.Əliyеvа //AzərbaycanSSR ЕА Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət sеriyası.- 1969.-№4.- S.125-137.
125.Həsənov, N. Azərbaycan xalçası [Mətn] /N.Həsənov//Sovet kəndi.- 1969.- 27 sentyabr.
126.Quliyеv, M. XV əsr iki Аvrоpа rəssаmının əsər-lərində Аzərbаycаn xаlçаlаrının təsviri [Mətn]: [xülаsə]/M.Quliyеv //Аzərbaycan SSR ЕА Məruzələri.- 1969.- C.25. -№7.- S.91.
127.Qurbаnоv, R. Xаlçаçılıqdа təbii bоyаlаr [Mətn]/R.Qurbаnоv //Sоvet kəndi.- 1969.- 4 sеntyabr.
128.Nəcəfov, M. Milli sənətimizin təbliği [Mətn]: [Аzər-baycan incəsənət еkspоnаtlаrı dünyа muzеylərində]/M.Nəcəfov //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1969.- 1 nоyаbr.- S.12.
129.Sidneyə Azərbaycan xalçaları [Mətn] //Bakı.-1969.- 2 iyun.
68
1970
130.Bağırova, A. Bütün dünyada məşhur olan naxışlar[Mətn]: [Azərbaycanda xalçaçılığın inkişafı] /A.Bağırova//Bakı.- 1970.- 12 yanvar.
131.Əliyeva, A. Azərbaycan xalçalarının texnologiyası[Mətn] /A.Əliyeva //Qobustan.- 1970.- №4.- S.37-39.
132.Əsgərova, N. Uğurlu sintez [Mətn] /N.Əsgərova//Qobustan.- 1970.- №4.- S.45.
133.İsveçrədəki sərgiyə Azərbaycan xalçaları [Mətn]//Bakı.- 1970.- 7 oktyabr.
134.Qasımov, M. Boya bitkiləri xalçaçılıq sənayesində[Mətn] /M.Qasımov //Şərq qapısı.- 1970.- 31 yanvar.
135.Quliyev, H. Ənənələri yaşatmalıyıq [Mətn]: [respub-likamızda xalq sənətini inkişaf etdirmək haqqında müzakirə]/H.Quliyev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1970.- 22 avqust.- S.11.
136.Məmmədov, C. Xalq sənətinin nümayişi [Mətn]:[tətbiqi sənət həvəskarlarının və xalq ustalarının əsərlərindənibarət respublika müsabiqə-sərgisi haqqında] /C.Məmmədov//Bakı.- 1970.- 21 yanvar.
137.Nəsib, V. Üç buta [Mətn] /V.Nəsib //Qobustan.-1970.- №4.- S.36-37.
1971
138.Əsgərоvа, N. Gözəllikləri qоruyаq [Mətn]: [ŞəkininKunkud kəndində yаşayаn Qаrаqız xаlаnın xаlçаçılıq sənəti]/N.Əsgərоvа //Аzərbaycan qаdını.- 1971.- №4.- S.8-9.
139.Fərəcоv, F. Bədii xаlq sənətkаrlığının inkişаfınınbəzi iqtisаdi məsələləri [Mətn]: [Bədii xalq sənətkarlığının, ocümlədən xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi, xalça istehsalınıngenişləndirilməsi haqqında] /F.Fərəcоv, T.Cаvаdоv //Аzərbay-can kоmmunisti.- 1971.- №4.- S.83-87.
69
140.Qasımov, M. Xalçaçılığın inkişafı naminə [Mətn]:[boyaqçılıq sənəti haqqında] /M.Qasımov //Ədəbiyyat və incə-sənət.- 1971.- 14 avqust.- S.7.
141.Quliyev, M. Azərbaycan xalçasının şöhrəti [Mətn]/M.Quliyev //Elm və həyat.- 1971.- №9.- S.24.
142.Kərimоv, H. Xаlçаlarımız tədqiq еdilir [Mətn]:[almаn prоfеssоru Jоzеf Güntеr Lettenmayer “Böyük Şərq xаl-çаlаrı kitаbı”ndа Аzərbаycan xаlçаçılığı hаqqındа] /H.Kərimоv//Ədəbiyyat və inçəsənət.- 1971.- 9 оktyabr.- S.12.
143.Kərimоvа, L. Mənаlı dəst-xətt [Mətn]: [xаlçаçılıqsənəti hаqqındа] /L.Кərimоvа //Qоbustаn.- 1971.- №2.- S.36-39.
144.Orucəlı, H. Açıq məktub [Mətn]: [Azərbaycan xal-çası muzeyinin vəziyyəti haqqında] /H.Orucəlı //Kommunist.-1971.- 19 may.
1972
145.Belyakov, V. Torpaq və insanlar [Mətn]: [Moskvadaaçılmış eyni adlı rəssamlıq sərgisi haqqında] /V.Belyakov//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 21 oktyabr.- S.13.
146.Əkbərоv, N. Sеhirli rənglər dünyаsı [Mətn]: [Аzər-baycаn xаlçаsı muzеyi hаqqında] /N.Əkbərоv //Mədəni-mааrifişi.- 1972.- №2.- S.16-18.
147. Xasay qızı Elmira. Barmaqlar “nəğmə” toxuyur[Mətn]: [“İncəsənət” xalça fabrikinin Nardaranda yerləşənsexinin qabaqcıl xalçaçısı Tamilla Nəbiyeva haqqında]/E.Xasay qızı //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 18 noyabr.-S.13.
148.Qədim sənətimizi dirçəldək! [Mətn]: [dəyirmi stоlаrxаsındа dеkоrаtiv tətbiqi sənət hаqqındа söhbətlər] //Ədəbiy-yаt və incəsənət.- 1972.- 22 аprel.- S.8-11.
149. Məhəmmədzadə, H. Bahar qüdrətli barmaqlar[Mətn]: [Qulam Babanın toxuduğu xalçalar haqqında]
70
/H.Məhəmmədzadə, İ.Cəfərpur //Ədəbiyyat və incəsənət.-1972.- 22 aprel.- S.14-15.
150.Nağıyeva, F. Naxışlar [Mətn]: [Leypsiqdə keçirilə-cək sərgi üçün toxunan Azərbaycan xalçaları haqqında]/F.Nağıyeva //Kommunist.- 1972.- 8 mart.
151.Saləddin, Ə. Nağıllar və dastanlardan lövhələrə[Mətn]: [nağıl və dastanlar mövzusunda yaradılan sənət əsərlərihaqqında] /Ə.Saləddin //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 28oktyabr.- S.12-13.
152.Tağızadə, Ş. Azərbaycan xalçası muzeyi [Mətn]/Ş.Tağızadə //Bakı.- 1972.- 28 aprel.
1973
153.Abbasov, Ə. Dünya sərgilərində Azərbaycan xalça-larının şöhrəti [Mətn]: [XIX əsrin ortalarından dünyanın birçox ölkələrində təşkil olunmuş sərgilərdə Azərbaycan xalçala-rının nümayiş etdirilməsi haqqında] /Ə.Abbasov //Qobustan.-1973.- №2.- S.33-34.
154.Salmanova, E. Sənəti ellər yaşadar [Mətn]: [1972-ciil aprelin 26-da Azərbaycan Xalça Muzeyinin açılmasıhaqqında] /E.Salmanova //Qobustan.- 1973.- №2.- S.31-32.
1974
155.Z.Şeydayeva yoldaşın Qırmızı Əmək Bayrağı orde-ni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyəti-nin Fərmanı [Mətn] //Sovet kəndi.- 1974.- 7 sentyabr.- S.2.
______________
156.Abbasov, Ə. Hədiyyə: Naxçıvan Respublikası – 50:[Mətn]: [Yubiley münasibətilə Cəbrayıl xalçaçılarının
71
toxuduqları Yusuf Məmmədəliyevin portreti olan xalçahaqqında] /Ə.Abbasov //Kolxozçu.- 1974.- 22 oktyabr.- S.4.
157.Əliyev, S. Sevinc paylayan nənə [Mətn]: [“QırmızıƏmək Bayrağı” ordeni ilə təltif olunmuş xalçaçı Zibeydə Şey-dayeva haqqında] /S.Əliyev //Azərbaycan qadını.- 1974.-№11.- S.8.
158.İsmаyılоvа, А. XIX əsrin sоnu və XX əsrin əvvəllə-rində Zаqаtаlа zоnаsının qаdın xаlq geyimi [Mətn]: [xulаsə]/А.İsmаyılоvа //Аzərbaycan SSR ЕА Xəbərləri. Tаrix, fəlsəfəvə hüquq sеriyası.- 1974.- №4.- S.92.
159.Kərimov, S. Ordenin mübarək, Zibeydə nənə![Mətn]: [ordenli xalçaçı Zibeydə nənə haqqında] /S.Kərimov//Sovet kəndi.- 1974.- 28 sentyabr.- S.4.
160.Musаzаdə, Ə. Nəğməyə çеvrilən ilmələr [Mətn]:[Bаkı “İncəsənət” fаbrikinin xаlçа ustası Qızbаlа Cavadovahаqqındа] /Ə.Musаzаdə //Bаkı.- 1974.- 11 sеntyabr.- S.1.
161.Nеmətzаdə, H. Xаlq sənətinin inciləri [Mətn]: [rеs-publika məktəblilərinin xаlq sənəti sərgisi hаqqındа] /H.Nе-mətzаdə //Аzərbaycan müəllimi.- 1974.- 5 iyul.
162.Nəsibli, Е. İlmələr, nаxışlar [Mətn]: [Bаkının xаlçа-çılıq fаbrikində çаlışаn ustа qızlаr hаqqındа] /Е.Nəsibli //Ədə-biyyаt və incəsənət.- 1974.- 21 dеkabr.- S.12.
1975
163.Həsənzаdə, M. Bаrmаqlаrın hərаrəti [Mətn]: [xаlçа-tоxuyаn Şəhlа Tаğıyеvа hаqqındа] /M.Həsənzаdə //Коmmu-nist.- 1975.-7 iyun.
164.Məmmədоv, X. Nəsildən-nəslə, еldən-еlə… [Mətn]:[xаlq bədii sənətləri hаqqındа] /X.Məmmədоv //Ədəbiyyаt vəincəsənət.- 1975.- 15 nоyаbr.- S.10.
165.Tərlаnоv, M. Xаlq sənətlərini unutmаyаq [Mətn]/M.Tərlаnоv //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1975.- 28 iyun.- S.4-5.
72
1976
166. Аslаnоv, Q. Mаddi mədəniyyət nümunələrimizdünyа muzеylərində [Mətn]: [dünyа muzеylərini bəzəyənАzərbаycаn xаlq sənəti nümunələri hаqqındа] /Q.Аslаnоv//Mədəni-mааrif işi.- 1976.- №4.- S.22-24.
167. Əliyеvа, H. Nənələrin yаdigаrı [Mətn]: [xаlq sənətinümunələri] /H.Əliyеvа //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1976.- 24yаnvar.- S.13.
168.Göyçayeva, G. Аzərbaycаn xаlçаlаrı [Mətn]: [xаlçа-çılıq idаrəsinin rəisi Аliyə Bağırоvа ilə söhbət] /G.Göyçayeva//Аzərbaycan qаdını.- 1976.- №2.- S.12-13.
169.Qаrаyеv, S. Xаlq sənətkаrlığının tərəqqisi [Mətn]:[xаrici ölkələrin muzеylərində sаxlаnılаn, dünyа bаzаrlаrındаşöhrət qаzаnmış, bеynəlxаlq Dəməşq yаrmаrkаsındа kеyfiyyətnişаnı аlmış Аzərbаycаn xаlçаsının istеhsаlı və şöhrətihаqqındа] /S.Qаrаyеv //Еlm və həyаt.- 1976.- №8.- S.14.
170.Salahzadə, Ə. Əlləri gül açan qızlar [Mətn]:[Qonaqkənd Qumaş xalça fabriki haqqında] /Ə.Salahzadə//Ulduz.- 1976.- №3.- S.33.
171.Vəzirоvа, C. Bir lövhə gülzаr [Mətn]: [“Şərəf” nişа-nı ordеni ilə təltif еdilmiş xаlçа ustаsı Şəfiqə Cəfərоvahаqqındа] /C.Vəzirоvа //Kоmmunist.- 1976.- 21 yаnvar.
1977
172.Bаbаyеv, B. Lаhıc xаlçаlаrı [Mətn]: [Lаhıc rаyоnuxаlçаçılıq аrtеlinin ustаlаrı hаqqındа] /B.Bаbаyеv //Sоvetkəndi.- 1977.- 29 nоyabr.
173.Kərimоv, K. Аzərbаycаn incəsənəti 60 ildə [Mətn]/K.Kərimоv //Аzərbaycan SSR ЕА Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil vəincəsənət sеriyası.- 1977.- №3.- S.73-80.
73
1978
174.Аxundоv, M. Qədim sənəti yаşаdаnlаr [Mətn]/M.Аxundоv //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1978.- 12 аvqust.- S.5.
175.Ələkbərov, C. Azərbaycan xalçası [Mətn]: [Azər-baycan xalçasının tarixi və müxtəlif növləri haqqında] /C.Ələk-bərov //Elm və həyat.- 1978.- №4.- S.28-30.
176.Həsənоv, А. Bаrmаqlаrın nəğməsi [Mətn]: [Lеrikxаlçаçılıq sеxi hаqqındа] /А.Həsənоv //Sоvet kəndi.- 1978.-2 nоyаbr.
177.Xuduzаdə, S. Sönməz оdum, qurumаz bulаğım...[Mətn]: [Rеspublikа Dövlət Şəkil Qаlеrеyаsındа xаlq sənətkаr-lаrının bədii yаrаdıcılıq sərgisi hаqqındа] /S.Xuduzаdə //Ədə-biyyаt və incəsənət.- 1978.- 21 yаnvar.
178.Nəcəfоvа, S. Аzərbаycаn xаlçаsının şöhrəti [Mətn]:[Аzərbаycаndа xаlçаçılığın inkişаf tаrixi hаqqındа] /S.Nəcə-fоvа //Аzərbaycan qаdını.- 1978.- №4.- S.11-13.
179.Rəhimоv, F. Xаlq sənətinin inciləri [Mətn]: [Аzər-baycan Dövlət Rəsm Qаlеrеyаsındа rеspublikаmızın xаlq-tətbi-qi sənət ustаlаrının əsərlərindən ibаrət sərginin аçılmаsı hаq-qındа] /F.Rəhimоv //Bаkı.- 1978.- 7 yаnvar.
180.Vəliyеv, К. Xаlılı-xаlçаlı еllərimiz [Mətn] /К.Vəli-yеv //Qоbustаn.- 1978.- №4.- S.47-49.
1979
181.Əliyеvа, T. İlmələrdə min hеkаyət... [Mətn]: [Bаkı-dаkı “İncəsənət” xаlçа fаbrikinin rəssаmı Mənzər Аğаyevаhаqqındа] /T.Əliyеvа //Bаkı.- 1979.- 24 fеvral.- S.3.
182.Xаlçаçılıq inkişаf еdir [Mətn] //Bаkı.- 1979.- 27аvqust.
183.Kаspаrоv, N. Аzərbaycаn xаlçаlаrı “Аpоllоn” jur-nаlının səhifələrində [Mətn]: [Lоndоndа] /N.Каspаrоv //Ədə-biyyаt və incəsənət.- 1979.- 6 аprel.- S.7.
74
184.Nаğıyеvа, F. Bаrmаqlаr dаnışır [Mətn]: [xаlçаçı qız-lаr hаqqındа] /F.Nаğıyеvа //Kоmmunist.- 1979.- 8 mаrt.
1980
185.Аbdullayеvа, N. Qədim sənətin yеni mövzulаrı[Mətn]: [rеspublikаmızdа xаlçа sənətinin inkişаfı] /N.Аbdulla-yеvа //Qоbustаn.- 1980.- №1-2.- S.117-120.
186.Mirzəyev, M. Zərif naxış ustası [Mətn]: [Qopaçkəndqəsəbəsindəki “Qumaş” xalça fabrikinin xalçaçısı SimzarəNəsirova haqqında] /M.Mirzəyev //Azərbaycan gəncləri.-1980.- 22 may.
187.Yusifov, B. Əlvan naxışlar [Mətn]: [Yardımlı Xalçafabrikinin fəaliyyəti] /B.Yusifov //Kənd həyatı.- 1980.- №9.-S.43-44.
1981
188.Abutalıbov, R. Fransa görüşləri [Mətn]: [ParisdəYUNESKO iqamətgahında təşkil edilmiş Azərbaycan xalçalarısərgisi haqqında] /R.Abutalıbov //Kommunist.- 1981.- 28oktyabr.
189.Əliyev, Z. Nаxışlаrdа yаşаyаn ürək [Mətn]: [xаlçаçıGilə Hаcıyеvа hаqqındа] /Z.Əliyev //Аzərbaycan qаdını.-1981.- №8.- S.21; Qobustan.- 1981.- №3.- S.27-29.
190.İbrаhimоv, Ə. Dеkоrаtiv-tətbiqi sənətimiz xаricimətbuаtdа [Mətn] /Ə.İbrаhimоv //Ədəbiyyаt və incəsənət.-1981.- 1 mаy.- S.7.
191.Nəfis xalçalar [Mətn]: [Parisdə YUNESKO iqamət-gahında keçirilmiş Azərbaycan xalçaları sərgisi haqqındafransız sənətşünası Əsədulla Şirvaninin qeydləri] //Azərbaycangəncləri.- 1981.- 26 dekabr; Bakı.- 1981.- 24 dekabr.
75
192.Pаrisə xаlçа sərgisinə [Mətn]: [Pаrisdə аçılаçаqАzərbаycаn xаlçаları sərgisi hаqqındа] //Ədəbiyyat və incə-sənət.- 1981.- 4 sentyabr.- S.5; Kоmmunist.- 28 аvqust.
193.Pаrislilər təqdir еdirlər [Mətn]: [Pаrisin Bеn-Vyаnsаlоnundа аçılmış “Аzərbaycаn xаlçа sənəti” sərgisi hаqqındа]//Kоmmunist.- 1981.- 16 sеntyabr.
194.Pоpоv, S. Yüzillik əmək yоlu [Mətn]: [bоlqаr jurnа-listi S.Pоpоv rеspublikаmızın qоnаğı оlаrkən xаlçа ustаsıZ.Şеydаyеvаyа həsr еtdiyi məqаləsini “Аntеnn” bоlqаrqəzеtində dərc etdirmişdir] /S.Pоpоv //Ədəbiyyаt və incəsənət.-1981.- 20 fеvral.- S.7.
195.Rzayeva, M. Xalça muzeyində [Mətn]: [Azərbaycanxalça muzeyi haqqında] /M.Rzayeva //Ədəbiyyat və incəsənət.-1981.- 18 sentyabr.- S.5.
196.Sirus. Paris minnətdarlığı [Mətn]: [Fransa paytaxtın-da Azərbaycan xalçaları sərgisinin açılışı haqqında] /Sirus//Bakı.- 1981.- 22 oktyabr.
197.Şаşкоv, V. Аzərbaycаn xаlçаlаrı [Mətn]: [PаrisdəYUNЕSKО iqаmətgаhındа аçılаn Аzərbaycаn xаlçаları sərgisihаqqındа] /V.Şаşkоv //Kоmmunist.- 1981.- 10, 22 sentyabr;Ədəbiyyat və incəsənət.- 1981.- 11 sentyabr.
1982
198.Azərbaycan xalçalarına maraq [Mətn]: [İsveçrəxalça kolleksiyaçıları V.Zollingeri və N.Ulmkenin “Qafqazxalçaları” adlı kitabında Azərbaycan xalçaları haqqında]//Bakı.- 1982.- 27 noyabr.
199.Əfəndiyeva, S. Nadir eksponatlar [Mətn]: [İçərişə-hər, Cümə məscidi və xalça muzeyində saxlanılan eksponatlaradair] /S.Əfəndiyeva //Elm və həyat.- 1982.- №2.- S.32-33.
200.Əliyev, Z. Xalçaçı rəssam [Mətn]: Arif İsmayılovhaqqında /Z.Əliyev //Qobustan.- 1982.- №2.- S.19-21.
76
201.Əliyev, Z. Naxış var ki, nağıldır… [Mətn]: [Azər-baycan xalçaçı rəssamı Arif İsmayılov haqqında] /Z.Əliyev//Bakı.- 1982.- 27 yanvar.
202.Hüseynova, S. Azərbaycan ornamentləri [Mətn]/S.Hüseynova, Ə.Əliyev //Elm və həyat.- 1982.- №7.- S.27-28.
203.Xalçalar evdə toxunur [Mətn]: [“İncəsənət” fabriki-nin xalça ustası Kamilova Bənövşə haqqında] //Bakı.- 1982.-7 yanvar.
204.Xalçanın dünəni, bu günü, sabahı [Mətn] //SovetAzərbaycanı.- 1982.- №1.- S.11-13.
205.Quliyev, M. Namazlıq xalça [Mətn]: [Azərbaycanxalça ustalarının toxuduqları namazlıq xalçalar haqqında]/M.Quliyev //Elm və həyat.- 1982.- №12.- S.24-25.
206.Misiroğlu, Y. Çəmən parçası [Mətn]: [Azərbaycanincəsənət xalça fabrikinin 4 №-li işçisi Nüşabə Eybalıyeva haq-qında] /Y.Misiroğlu //Sovet kəndi.- 1982.- 8 may.
207.Naragerol xalça toxuyan olacaqdır [Mətn]: [xariciölkələr üçün xalçatoxuyan kadrlar hazırlayan 84 №-li texnikipeşə məktəbi haqqında] //Kommunist.- 1982.- 1 iyun.
208.Nemət, K. Zəriflik nəğməsi [Mətn]: [xalça rəssamıK.Əliyevin fərdi yaradıcılıq sərgisi haqqında] /K.Nemət//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 16 aprel.- S.5.
209.Perşin, A. Azərbaycan xalq sənəti [Mətn]: [Varşava-da SSRİ-nin təşkilinin 60 illiyinə həsr olunmuş Azərbaycan de-korativ-tətbiqi sənəti sərgisi haqqında] /A.Perşin //Kom-munist.- 1982 .- 25 dekabr.
210.Rəhimova, M. Xalça fabrikində [Mətn]: [Bakının“İncəsənət” xalça fabrikinin fəaliyyəti] /M.Rəhimova //Ədəbiy-yat və incəsənət.- 1982.- 22 yanvar.- S.5.
211.Sayılov, Ə. Rəssamın yaradıcılıq sərgisi [Mətn]:[xalçaçı rəssam Kamil Əliyevin sərgisi haqqında] //Bakı.-1982.- 30 mart.
212.Vаrşаvаdа Аzərbаycаn sərgisi [Mətn]: [SSRİ-nin60 illiyi münаsibətilə Vаrşаvаdа Аzərbaycаn Sоvеt Sosiаlist
77
Rеspublikаsının dеkоrаtiv tətbiqi sənət sərgisi hаqqındа]//Bаkı; Аzərbaycan gəncləri.- 1982.- 4 dеkabr.
1983
213.Azərbaycan KP MK-da, Azərbaycan SSR NazirlərSovetində, Azərbaycan SSR-də xalçaçılığın və xalça sənətinindaha da inkişaf etdirilməsi tədbirləri haqqında məsələ müzakirəedilmişdir [Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 27 may.-S.4.
______________
214.Abdullayev, Ş. Xalça evi yaradılır [Mətn]: [Bakıdaxalça evi tikilir] /Ş.Abdullayev //Bakı.- 1983.- 6 iyul.
215.Abdullayeva, N. Bəzi təklif və mülahizələr [Mətn]:[xalça sənəti haqqında] /N.Abdullayeva //Qobustan.- 1983.-№3.- S.43-45.
216.Alxanoğlu, Z. Naxışların sehri [Mətn]: [xalçaçı rəs-sam Eldar Mikayılov haqqında] /Z.Alxanoğlu //Qobustan.-1983.- №3.- S.55-57.
217.Azərbaycan xəlçə növlərinin sxemi [Mətn] //Qo-bustan.- 1983.- №3.- S.3.
218.Azərbaycan xalça sərgisi haqqında [Mətn] //Ədə-biyyat və incəsənət.- 1983.- 9 sentyabr.- S.5-7.
219.Azərbaycan xalçaları [Mətn] //Bakı; Kommunist.-1983.- 10 sentyabr.
220.Azərbaycan xalçalarını kimlər tədqiq edib [Mətn]//Qobustan.- 1983.- №3.- S.14.
221.Azərbaycan xalçasının şöhrəti [Mətn]: [Moskvadaaçılmış “Azərbaycan xalçaları” sərgisi haqqında] //Kommu-nist.- 1983.- 15 sentyabr.
222.Bənzərsiz sənətin əlvan boyaları [Mətn]: [Azərbay-can Dövlət Rəsm Qalereyasında açılmış “Azərbaycan xalçala-
78
rı” sərgisi haqqında] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 9sentyabr.- S.1.
223.Diyarbəkirli, N. Pazırıq xalçası [Mətn]: [Altayda,beşinci Pazırıq kurqanında tapılan və türklərə məxsus olan ənqədim xalça haqqında] /N.Diyarbəkirli; çevirəni Elçin Aslanov//Qobustan.- 1983.- №3.- S.33-36.
224.Dünyanın hansı muzeylərində Azərbaycan xalçala-rı saxlanılır? [Mətn] //Qobustan.- 1983.- №3.- S.11-12
225.Əliyev, A. Xalça sənətimizin tarixindən [Mətn]/A.Əliyev //Qobustan.- 1983.- №4.- S.6-10.
226.Əliyeva, A. Ənənəyə bağlı sənət [Mətn] /A.Əliyeva//Kənd həyatı.- 1983.- №1.- S.46-47.
227.Əliyev, Z. Ənənə və müasirlik [Mətn]: [Azərbaycanxalçaları haqqında yaradıcılıq axtarışları] /Z.Əliyev //Ədəbiy-yat və incəsənət.- 1983.- 12 avqust.- S.2.
228.Əliyev, Z. İlmələrin nağılı [Mətn]: [xalçaçı rəssamE.Mikayılov haqqında] /Z.Əliyev //Bakı.- 1983.- 11 fevral.
229.Əliyeva, G. Azərbaycan bədii tikmələrinin bəzi mo-tiv və naxış kompozisiyaları xalça sənətimizdə [Mətn] /G.Əli-yeva //Qobustan.- 1983.- №3.- S.27-32.
230.Əsgərova, N. Nizami muzeyinin xalça kolleksiyası[Mətn] /N.Əsgərova //Qobustan.- 1983.- №3.- S.51-54.
231.Həsənova, Z. Xalı nəğməsi [Mətn]: şeir /Z.Həsəno-va //Qobustan.- 1983.- №3.- S.32.
232.Xalça sənətimizin dünyada əks-sədası [Mətn]:[G.Lettenmayerin “Şərq xalçalarının böyük məcmuəsi” vəD.Morisin “Şərq xalçalarının ensiklopediyası” kitablarındaAzərbaycan xalça sənətinə aid məlumatlar haqqında] //Qobus-tan.- 1983.- №3.- S.94.
233.Xalçaçılığa aid terminlərdən [Mətn]: [əbrəş; ilmə;islimi; yelən; kirkit; kirs; göl; gücü] //Qobustan.- 1983.- №3.-S.90-91.
234.Xalçalı bayatılar [Mətn] //Qobustan.- 1983.- №3.-S.22;42.
79
235.Xalçalarımız Avropa rəssamlarının əsərlərində[Mətn] //Qobustan.- 1983.- №3.- S.14.
236.Xalı-xalçalı bayatılarımız [Mətn]: şeir //Qobustan.-1983.- №3.- S.36.
237.İbrahimov, Ə. Həmişəbahar [Mətn]: [AzərbaycanDövlət Şəkil Qalereyasında təşkil edilmiş Azərbaycan xalçasərgisi haqqında] /Ə.İbrahimov //Ədəbiyyat və incəsənət.-1983.- 9 sentyabr.- S.5-7.
238.İlkin, Q. Sənət möcüzələri [Mətn]: [Sevastopoldayaşamış oyma və xalça sənətinin görkəmli nümayəndəsi C.Yu-sifov haqqında] /Q.İlkin //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 8iyul.- S.2.
239.Qasımov, M. Xalçaçılıqda xalq boyama üsulları[Mətn] /M.Qasımov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 19 av-qust.- S.7.
240.Qasımov, M. Qədim el boyama üsulları [Mətn]:[xalçaçılıqda boyaqlardan istifadə olunması haqqında] //Qobus-tan.- 1983.- №2.- S.29-31; Ədəbiyyat və incəsənət.- 19 avqust.-S.7.
241.Quliyev, H. Azərbaycan el məişətində və həyat gü-zəranında xalça məmulatlarının rolu [Mətn] /H.Quliyev //Qo-bustan.- 1983.- №3.- S.37-42.
242.Quliyev, H. Xalça və məişət [Mətn] /H.Quliyev//Sovet kəndi.- 1983.- 24 noyabr.
243.Paşayev, Q. Azərbaycan xalçaları Amerikada[Mətn] /Q.Paşayev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 9 sen-tyabr.- S.7.
244.Prixodko, J. Azərbaycan xalçasının şöhrəti [Mətn]:[Moskvada açılmış Azərbaycan xalça sərgisi haqqında] /J.Pri-xodko //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 16 sentyabr.- S.3;Azərbaycan gəncləri.- 1983.- 17 sentyabr.
245.Rayevski, A. Xalçaçılıq sənətinə dair konfrans[Mətn]: [Azərbaycan Xalq rəssamı L.Kərimovun Londonda
80
keçirilən Şərq xalçalarına dair IV Beynəlxalq konfransında mə-ruzəsi] /A.Rayevski //Kommunist.- 1983.- 17 iyun.
246.Tarıyel, İ. Dünya şöhrətli xalçalarımız [Mətn] /İ.Ta-rıyel //Mədəni-maarif işi.- 1983.- №4.- S.14-15.
247.Vəkilova, G. Nağıllar aləmi [Mətn]: [rəssam E.Mi-kayılovun üç xalçası haqqında] /G.Vəkilova //Ədəbiyyat və in-cəsənət.- 1983.- 5 avqust.- S.6.
Bakıda keçirilən Şərq Xalça Sənəti üzrəBirinci Beynəlxalq Simpozium
(5 sentyabr 1983-cü il)
248.Arifcanov, R. İki əsrin inciləri [Mətn]: AzərbaycanDövlət Rəsm Qalereyasında “Azərbaycan Xalçaları” sərgisiaçılmışdır [Bakıda keçirilən Xalçaçılıq Simpoziumu ilə əlaqə-dar] /R.Arifcanov //Bakı.- 1983.- 5 sentyabr.
249. Azərbaycan torpağında görüşlər [Mətn] //Kom-munist.- 1983.- 10 sentyabr.
250.Danışır simpoziumun iştirakçıları [Mətn]: [xariciqonaqlarımız - macar Qanboş Karo, türk Oktay Aslanapa və İs-veçrədə yaşayan Maşallah Əliyev Azərbaycan xalçaçılıq sənətibarədə] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 9 sentyabr.- S.3.
251.Əliyev, T. Sapların möcüzə nəğməsi [Mətn] /T.Əli-yev //Azərbaycan qadını.- 1983.- №2.- S.14-15.
252.Xalça bayramına gəlin: Bu gün Bakıda Şərq XalçaSənəti üzrə Beynəlxalq Simpozium açılmışdır [Mətn] //Bakı.-1983.- 5 sentyabr.
253.Xalçaları öyrənmək dünyanı dərk etmək deməkdir[Mətn] //Bakı.- 1983.- 9 sentyabr.
254.Xalqın istedadı və əməksevərliyinin güzgüsü[Mətn] //Bakı.- 1983.- 12 sentyabr; Kommunist.- 11 sentyabr.
255.Xalqın ölməz irsi [Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.-1983.- S.1-2.
81
256.İbrahimov, Ə. Dekorativ tətbiqi sənətimiz bu gün[Mətn]: [Şərq Xalça Sənəti üzrə Beynəlxalq Bakı Simpoziumuqarşısında] /Ə.İbrahimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.-26 avqust.- S.2.
257. İbrahimov, Ə. Barmaqların nəğməsi [Mətn]: [Azər-baycan Dekorativ-Tətbiqi Sənəti və Xalça Muzeyində Şəkixalq sənətkarlarının əl işlərindən ibarət sərgi] /Ə.İbrahimov//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 20 may.- S.8.
258. Kərimov, L. Sənətin qüdrəti [Mətn]: [Sabah –sentyabrın 5-də Bakıda Şərq xalça sənəti üzrə Beynəlxalqsimpozium açılır] /Lətif Kərimov //Kommunist.- 1983.- 4sentyabr.
259. Qurbanov, B. Azərbaycan xalçası xarici mətbuatsəhifələrində [Mətn] /B.Qurbanov //Ədəbiyyat və incəsənət.-1983.- 16 sentyabr.- S.8.
260.Qədim sənətlər yaşayır [Mətn]: [Şəki şəhərinin elsənətkarları haqqında] //Bakı.- 1983.- 15 iyul.
261. Poliqrafçıların töhfəsi [Mətn]: Azərbaycan KP MK“Kommunist” nəşriyyatının kollektivi Şərq Xalça Sənəti üzrəBeynəlxalq Simpoziumla əlaqədar nəşr etdiyi çap məhsullarıhaqqında //Bakı.- 1983.- 5 sentyabr.
262. Prixodko, J. Azərbaycan xalçasının şöhrəti [Mətn]:[Şərq Xalça Sənəti üzrə Beynəlxalq simpozium] /J.Prixodko//Bakı.- 1983.- 15 sentyabr.
263. Rəhimli, İ. Xаlq sənətimizin şöhrəti [Mətn] /İlhamRəhimli //Kоmmunist.- 1983.- 21 iyun.
264. Rəssamlar deyirlər [Mətn]: [Bakıda keçirilən ŞərqXalça Sənəti üzrə Beynəlxalq Simpoziumla əlaqədar Xalq rəs-samı T.Nərimanbəyov, K.Kazımzadə, T.Tağıyev və Aslanovlamüsahibə] /müsahibəni apardı E.Qasımova //Qobustan.- 1983.-№3.- S.85-89.
265. Şahvəliyev, K. Xalça bayramı [Mətn]/K.Şahvəliyev //Bakı; Kommunist.- 1983.- 8 sentyabr;Azərbaycan gəncləri.- 1983.- 10 sentyabr.
82
266. Şərq Xalçaçılığı Beynəlxalq Simpoziumu [Mətn]/tərt.: V.Ternavski, S.Məmmədzadə; “Kirpi” jurnalının redaksi-yası və “Kommunist” nəşriyyatının birgə buraxılışı.- Bakı,1983.- 6 s.
267. Tağıyeva, R. Azərbaycan xalçaları [Mətn]: [ŞərqXalça Sənəti üzrə Beynəlxalq Bakı simpoziumu qarşısında]//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.- 5 avqust.- S.6.
268.Yüksək xalçaçılıq sənəti [Mətn] //Bakı.- 1983.-7 sentyabr.
1984
269.Azərbaycan xalçaları Moskvada [Mətn]: [Moskva-da “Azərbaycan xalça sənəti” sərgisi açılmışdır] //Bakı; Kom-munist.- 1984.- 1 noyabr.
270.Cəfərzadə, Ə. Xalçaçı qızlar anası [Mətn]: [Udulusovetliyinin Tağılı kəndində yaşayan Hökümə Haşımovanınqızları haqqında] //Azərbaycan gəncləri.- 1984.- 12 iyul.
271.Əliyeva, A. Azərbaycan xalçalarında təbii boyaqlar[Mətn] /A.Əliyeva //Kənd həyatı.- 1984.- №2.- S.29-30.
272.İsmayılov, İ. Çiçəklər nə vaxt açır? [Mətn]: [“Zili”xalçaçılıq fabrikinin toxucusu, SSRİ Ali Sovetinin deputatı Mi-nayə Allahverdiyeva haqqında] /İ.İsmayılov //Sovet kəndi.-1984.- 2 iyun.
273.Poladova, M. Ömrə bəzək naxışlar [Mətn]: [dekora-tiv-tətbiqi sənətin bəzi nümunələri haqqında] /M.Poladova//Elm və həyat.- 1984.- №2.- S.12-15.
274.Seyidov, M. Xalçalarımızdakı əjdaha motivinin mi-foloji kökləri [Mətn]: [Azərbaycan xalça sənətinin tarixinədair] /M.Seyidov //Elm və həyat.- 1984.- №3.- S.20-23.
275.Simpozium iştirakçıları deyirlər [Mətn]: [Bakıdakeçirilən Şərq Xalça Sənəti üzrə Beynəlxalq Simpozium işti-rakçıları Amadu Maxtar Mbou, O.Aslanapa, K.Qamboş, P.Kal-
83
fon, N.Diyarbəkirli, V.Salinger, T.Salahovla müsahibə] /müsa-hibəni apardı Y.Əliyev //Qobustan.- 1984.- №1.- S.42-43.
1985
276.Əliyev, Z. Tətbiqi sənətimizlə üz-üzə [Mətn]: [Azər-baycan Dövlət Rəsm Qalereyasındakı xalça sərgisi haqqında]/Z.Əliyev //Bakı.- 1985.- 29 mart.- S.4.
277.Əliyeva, A. Gözəllik ustası [Mətn]: [müasir Azər-baycanın xalçaçılıq sənəti haqqında] //Azərbaycan qadını.-1985.- №9.- S.10.
278.Xalça üzərində çiçəklər [Mətn]: [xalçaçı BənövşəKamilova haqqında] //Bakı.- 1985.- 11 mart.- S.3.
279.Xalça toxuyanların töhfələri [Mətn]: [Moskvadakeçirilmiş gənclərin XII festivalında Azərbaycan xalçalarınınnümayişi haqqında] //Bakı.- 1985.- 3 dekabr.- S.2.
280.Xalçalarımız Budapeşt sərgisində [Mətn]: [el sənə-timiz] //Bakı.- 1985.- 24 sentyabr.- S.3.
281.Rəcəbli, T. Xalçaçılarımızdan öyrənirlər [Mətn]:[Azərbaycana Vyetnamdan, Monqolustandan gəlmiş uşaqlaraAzərbaycan xalçalarının toxunması qaydasının öyrədilməsihaqqında] /T.Rəcəbli //Bakı.- 1985.- 4 dekabr.- S.3.
282.Sərdaroğlu, Ş. Xalça təsvirləri [Mətn]: şeir /Ş.Sər-daroğlu //Qobustan.- 1985.- №2.- S.95.
283. Teymurov, A. “Şeyx Səfi” xalçası [Mətn]: [Azər-baycan SSR Xalq rəssamı Kamil Əliyevin İngiltərəyə səfəri,Londonun “Viktoriya və Albert” muzeyində “Şeyx Səfi” xalısıilə görüşü haqqında] /A.Teymurov //Ədəbiyyat və incəsənət.-1985.- 22 noyabr.- S.7.
1986
284.Azərbaycan xalçaları Londonda [Mətn] //Bakı.-1986.- 1 avqust.
84
285.Əliyeva, A. Azərbaycan xalçalarında nəbati boyaqla-rı [Mətn]: [Xalq sənəti haqqında söhbətlər] /A.Əliyeva //Kəndhəyatı.- 1986.- №3.- S.32-34.
286.Kasparov, N. Azərbaycan xalçaları [Mətn] /H.Kas-parov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 10 yanvar.- S.3.
1987
287.Xalça [Mətn] //Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası:10 cilddə.- Bakı, 1987.- C.10.- S.45-46.
288.Xalçalarda bahar [Mətn]: [Leninqradın Etnoqrafiyamuzeyində qorunub saxlanan Azərbaycan xalçaları haqqında]//Kommunist.- 1987.- 2 dekabr.
289.Xəlilova, T. Xalçaçılıq terminləri [Mətn] /T.Xəlilova//Elm və həyat.- 1987.- №7.- S.25.
290.İsrafilzadə, C. Şərq xalçaçılıq sənəti problemlərininbeynəlxalq məclisdə müzakirəsi [Mətn] /C.İsrafilzadə//Azərbaycan SSR EA Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənətseriyası.- 1987.- 28 yanvar.
291.Qasımov, M. Xalça və boya [Mətn] /M.Qasımov//Qobustan.- 1987.- №3.- S.27-35.
292.Rzayev, N. Naxışlarımızın məqsədi və inkişaf mər-hələləri [Mətn] /N.Rzayev //Qobustan.- 1987.- №2.- S.79.
293. “Şeyx Səfi” xalçası [Mətn] //Azərbaycan Sovet En-siklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1987.- C.10.- S.487.
294.Şıxəlıyev, Q. Xalçaçı rəssamın “məhəbbət dünyası”[Mətn]: [gənc xalçaçı rəssam Gülmurad Bəbirov haqqında]/Q.Şıxəlıyev //Bakı.- 1987.- 24 sentyabr.
295.Vəliyev, R. Əlvan naxışlı xalçalar [Mətn]: [Lənkəranxalça sexində çalışan xalça ustası Qöncə Nuriyeva haqqında]//Kommunist.- 1987.- 4 senytabr.
296.Zeynallı, X. Xalq sənətkarı [Mətn]: [müxtəlif sahə-lərdə çalışan xalq sənətkarları haqqında] /X.Zeynallı //Ədəbiy-yat və incəsənət.- 1987.- 30 oktyabr.- S.5.
85
1988
297. Abdullayev, M. Dövlət Ermitajına – Sovet Azər-baycanından [Mətn]: Azərbaycan incəsənəti və “Şeyx-Səfi”xalısı haqqında /M.Abdullayev //Kommunist.- 1988.- 30 aprel.
298.Abdullayev, M. Dövlət Ermitajına – Sovet Azərbay-canından [Mətn]: [məqalədə Azərbaycan incəsənətindən, ocümlədən “Şeyx-Səfi” xalısından bəhs edilir] /M.Abdullayev//Kommunist.- 1988.- 30 aprel.
299.Abdullayeva, N. Çeşnilər ürəyinin telləridir [Mətn]:[xalçaçılıq sənətində bədii ənənələrin qorunub saxlanılmasıhaqqında] /N.Abdullayeva //Kommunist.- 1988.- 27 oktyabr.
300.Azərbaycan xalçaları İtaliyada [Mətn]: [İtaliya fir-ma muzeylərində qədim Azərbaycan xalçalarının nümayiş etdi-rilməsi və satılması haqqında] /L.Kərimov //Bakı.- 1988.- 4oktyabr.
301.Azərbaycanın xalça sənəti [Mətn]: [Tunisdə keçiri-lən sərgi haqqında] //Bakı.- 1988.- 6 dekabr.
302.Etibarlı, E. Hər ilmədə bir tarix [Mətn]: [Sofiyadaaçılacaq Azərbaycan xalçaları sərgisi haqqında] /E.Etibarlı//Kommunist.- 1988.- 26 yanvar.
303.Əliyev, Z. Nə gözəldir vətənimin xalçaları [Mətn]:[Bolqarıstan Xalq Respublikasının paytaxtı Sofiya şəhərindəkeçirilmiş, “Azərbaycan dekorativ tətbiqi sənəti” sərgisihaqqında] /Z.Əliyev //Bakı.- 1988.- 22 sentyabr.
304.Fərzəliyeva, Ə. Xalq sənətini yaşadanlar [Mətn]:[Şəki şəhərindəki 8 nömrəli “Bacarıqli əllər” dərnəyi haqqında]//Azərbaycan müəllimi.- 1988.- 3 iyun.
305.Heydərova, Y. Xalçaçı qız [Mətn]: [“Azərxalça”birliyinin xalça toxucusu Nüşabə Eybalıyeva haqqında]/Y.Heydərova //Azərbaycan gəncləri.- 1988.- 23 avqust.
306.Kərimov, L. Beynəlxalq xalça simpoziumu [Mətn]:[Bakıda keçirilən Azərbaycan xalçasına dair BeynəlxalqSimpoziumla əlaqədar Lətif Kərimov və sənətşünaslıq
86
namizədi Kübra Əliyeva ilə söhbət] /Lətif Kərimov, KübraƏliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 13 may.- S.5.
307.Məmmədova, A. Xalq sənətinə marağı artırmalı[Mətn]: [xalçaçılıq sənətinin ümumtəhsil və peşə məktəblə-rində öyrənilməsi haqqında] /A.Məmmədova //Azərbaycanmüəllimi.- 1988.- 26 oktyabr.
308.Teymurov, A. “Azərbaycanlılar” salonunda [Mətn]:[Leninqraddakı SSRİ Xalqlarının Etnoqrafiya MuzeyindəAzərbaycan xalçalarının nümayişi haqqında] /A.Teymurov//Kommunist.- 1988.- 11 may.
Azərbaycan Xalça Sənəti üzrə İkinci BeynəlxalqSimpozium
309.Azərbaycan xalçasına dair Beynəlxalq Simpoziu-ma ləyaqətlə hazırlaşaq [Mətn] //Bakı.- 1988.- 5 may;Ədəbiyyat və incəsənət.- 6 may.- S.3.
310.Azərbaycan xalçasının dünya şöhrəti [Mətn]:[Azərbaycan Xalça Sənəti üzrə İkinci Beynəlxalq Simpoziumiştirakçılarının təəssüratı] //Azərbaycan qadını.- 1988.- №8.-S.17.
311.Beynəlxalq Xalça Simpoziumu [Mətn] //Kommu-nist; Bakı.- 1988.- 29 aprel.
312.Beynəlxalq simpozium başa çatdı [Mətn] //Ədəbiy-yat və incəsənət.- 1988.- 3 iyun.- S.2.
313.Əhmədova, E. Xalım, xalçam – dünyam mənim[Mətn]: [Azərbaycan xalça sənətinə dair İkinci BeynəlxalqSimpozium haqqında] //Mədəni-maarif işi.- 1988.- №3.- S.2-4.
314.Əhmədzadə, Z. Əbədi naxışlar [Mətn]: [Bakıda ke-çirilmiş xalçaçılıq sənətinə dair İkinci Beynəlxalq Simpoziumhaqqında] /Z.Əhmədzadə //Kənd həyatı.- 1988.- №10.- S.45.
315.Əliyeva, K. Bakıda Azərbaycan xalçalarının İkinciBeynəlxalq Simpoziumu [Mətn] /Kübra Əliyeva //Qobustan.-1988.- №4.- S.74-78.
87
316.Hər xalı bir əsərdir [Mətn]: [simpozium iştirakçıla-rından Rober Pinif (London), Nicat Diyarbəkirli (Türkiyə) iləmüsahibə] //Kommunist.- 1988.- 28 may.
317.İbrahimov, Ə. Mənəvi sərvətimız [Mətn]: [Bakıdaaçılmış Azərbaycan Xalça Sənəti üzrə II Beynəlxalq Simpozi-umda qonaqların fikirləri] /Ə.İbrahimov //Ədəbiyyat və incəsə-nət.- 1988.- 27 may.- S.2.
318.İlmələrdə tariximiz yaşayır [Mətn] //Kommunist.-1988.- 21 may.
319.Qogina, İ. Azərbaycan xalçasının dünya şöhrəti[Mətn]: [Simpozium iştirakçıları ilə söhbət] /İ.Qogina; söhbətiyazdı Təranə Nuriyeva //Azərbaycan qadını.- 1988.- №8.- S.17.
320.Naxışların nəğməsi [Mətn] //Bakı.- 1988.- 28 may.
1989
321.Abdullayeva, N. Xalçalarımızın tarixinə qayğı vədiqqət [Mətn] /N.Abdullayeva //Bakı.- 1989.- 9 avqust.
322.İbrahimov, A. Xalı-xalça, qala-qalaca [Mətn] /A.İb-rahimov //Gənclik.- 1989.- №3.- S.12-16.
323.Xalçaçılığın inkişafına diqqəti artırmalı [Mətn]:[Respublika Yerli Sənaye Nazirliyində qədim xalq sənəti xal-çaçılığın Azərbaycanda daha da inkişaf etdirilməsi problem-lərinə həsr olunmuş müşavirə haqqında] //Bakı.- 1989.- 1 iyun.
324.Mehdiyev, Q. Qədim sənətə yeni münasibət [Mətn]:[Cəlilabadda xalçaçılıq sənəti haqqında] /Q.Mehdiyev //Azər-baycan gəncləri.- 1989.- 15 iyul.
325.Nəzirova, S. Rəssamın gözəlləmələri [Mətn]: [rəs-sam Qəyyur Yunusov haqqında] /S.Nəzirova //Qobustan.-1989.- №2.- S.21-24.
326.Vəliyev, A. “Firuzə” işə başlayır [Mətn]: [“Azərxal-ça” İstehsalat Birliyində eyni adlı kooperativin yaradılmasıhaqqında] /A.Vəliyev //Kommunist.- 1989.- 8 mart.
88
1990
327.Anar. Xalçanın hikməti [Mətn] /Anar //Qobustan.-1990.- №3.- S.73-86.
328.Əhmədov, A. Azərbaycan xalçaları İzmirdə [Mətn]:[Azərbaycan xalçaçılıq sənəti sərgisinin keçirilməsi haqqında]/A.Əhmədov, A.Cahangirov //Bakı.- 1990.- 15 iyun.
329.Qasımova, E. Ömür bir yoldur [Mətn]: [AzərbaycanSSR Xalq rəssamı Kazım Kazımzadə haqqında] /E.Qasımova//Qobustan.- 1990.- №1.- S.45-49.
330.Nərimanbəyov və onun “Xalçalar” əsəri [Mətn]//Qobustan.- 1990.- №3.- S.41-44.
331.Tağıyev, A. Acı bir duyğu... [Mətn]: [xalçaçı Gülnə-nə Mustafayeva haqqında] /A.Tağıyev //Azərbaycan qadını.-1990.- №11-12.- S.11-12.
1991
332.Biyer, K. Vaşinqton Tekstil Muzeyində Qafqaz xal-çaları [Mətn] /K.Biyer //Qobustan.- 1991.- №1.- S.77-80.
333.Hüseynov, Ə. Azərbaycan xalçası Almanıyanı fəthedir [Mətn]: [“Azərxariciticarət” idarəsinin baş müdiri ilə mü-sahibə] /Ə.Hüseynov //Kommunist.- 1991.- 1 fevral.
1992
334.Hüseyn, N. İlmələrdə çiçək açır arzular [Mətn]: [xal-çaçılıq sənəti üzrə metodist müəllim Nisəxanım Cavadova haq-qında] /N.Hüseyn //Azərbaycan müəllimi.- 1992.- 10 yanvar.
335.Xalçalarımızın uzaq səfəri [Mətn]: [İsraildəaçılacaq sərgi haqqında] //Bakı.- 1992.- 9 may.
336.Qasımova, E. Özümü axtarıram [Mətn]: [rəssam Tə-ranə Məmmədovanın yaradıcılığında Azərbaycan xalçaçılığı]/E.Qasımova //Qobustan 1992.- №1.- S.24-26
89
337.Qurbanov, A. Xalça əməliyyatı... [Mətn] /A.Qurba-nov //Azərbaycan.- 1992.- 23 dekabr.
338.Mustafayeva, Z. Xalça muzeyi təqib olunur? [Mətn]/Z.Mustafayeva //Azadlıq.- 1992.- 6 avqust.- S.6.
339.Səfərova, T. Sənətə biganəlik və ya xalçaların fərya-dı [Mətn]: [Azərbaycan Xalçası Dövlət Muzeyinin bağlanmasıhaqqında] /T.Səfərova //İncəsənət.- 1992.- 19 avqust.- S.3.
340.Zeynallı, İ. İlmələrin nəğməsi [Mətn]: [“İnkişaf So-vet German” birgə kiçik xalçaçılıq müəssisəsi haqqında]/İ.Zeynallı //Azərbaycan gəncləri.- 1992.- 19 fevral.
1993
341.Abdullayeva, M. Ulu keçmişdən gələn səs [Mətn]:[Azərbaycan xalçaçılığının inkişaf tarixindən] /M.Abdullayeva//Azərbaycan qadını.- 1993.- №7-8-9.- S.18-19.
342.Bilirsinizmi? Xalçalarımızın tarixindən [Mətn]//Elm və həyat.- 1993.- №3.- S.11.
343.Eldarın ilmələr dünyası [Mətn]: [xalçaçı rəssamE.Mikayılov haqqında] //Bakı.- 1993.- 5 yanvar.
1995
344.Bərpa edilmiş xalçalar sərgisi [Mətn]: [Bakı Xalça-ların Elmi-Bərpa Mərkəzində açılan xalça sərgisi haqqında]//Azərbaycan.- 1995.- 5 sentyabr.
345. Əziz Vahid. “Şeyx Səfi” xalısı [Mətn] /Vahid Əziz//Mədəniyyət.- 1995.- 15 mart.
1996
346.Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Brüsseldərəssam Eldar Mikayılovun xalça sərgisində olmuşdur [Mətn]//Azərbaycan.- 1996.- 2 may.
90
______________
347.Azərbaycan xalça sərgisi Brüsseldə [Mətn] //Xalqqəzeti.- 1996.- 2 may.
348.Ən qədim xalça barədə nə bilirik? [Mətn] //Azər-baycan.- 1996.- 1 oktyabr.
349.Firdovsi qızı, K. 19 yaşlı xalça ustası [Mətn]: [gəncrəssam Könül Yaqub qızının fərdi sərgisi açılmışdır] /K.Fir-dovsi qızı //Azadlıq.- 1996.- 29 oktyabr.
350.Füzuli ilmələrin işığında [Mətn]: [respublikanınXalq rəssamı Kamil Əliyevin eskizi əsasında Məhəmməd Fü-zulinin portret xalçasının işlənməsi haqqında müəlliflə söhbət]/söhbəti yazdı B.Bəybalayev //Yeni Azərbaycan.- 1996.- 6noyabr.
1997
351.Mikayılov, E. İstəyim Azərbaycanı daha cox tanıt-maqdır [Mətn]: [xalçaçı rəssam “Xalı” şirkətinin prezidentiHacı Eldar Mikayılovla müsahibə] /E.Mikayılov; müsahibəniapardı Z.Bəşirqızı //Xalq qəzeti.- 1997.- 26 dekabr; 1998.- 1yanvar.- S.10-11.
352.Əkbərzadə, Ş. Özünükiçiltmə bəlası və yaxud qarta-lımızı necə sərçə eləmişik [Mətn]: [xalçaçılıq tariximizdən]/Ş.Əkbərzadə //Panorama.- 1997.- 13 may.
353.Əliyev, Z. Naxışların hekayəti [Mətn]: [Nizamiadına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində gənc xalçaçı rəssam]Afaq Kərimovanın fərdi sərgisi haqqında /Z.Əliyev //Panora-ma.- 1997.- 4 iyun.- S.3.
354.İsmayılova, K. Buta məhəbbət rəmzidir [Mətn]:[xalçaçı rəssam Səbinə Əli ilə müsahibə] //Çağ.- 1997.- 16dekabr.
91
355.Mətanət. Xalçalı palazlı Fərid [Mətn]: [Bakı Uşaqİncəsənət Qalereyasında gənc xalçaçı rəssamlar Fərid vəZaurun işləri haqqında] /Mətanət //De-fakto.- 1997.- 26 mart.
356.Tağızadə, Ş. İlmələrdə yaşayan ömür [Mətn]: [xal-çaçı rəssam Afaq Kərimova] //Azərbaycan.- 1997.- 26 iyun.
357.Tağızadə, Ş. Dahilərin portreti ilmələrdə [Mətn]:[Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində xalçaçırəssam Afaq Kərimovanın ilk fərdi sərgisinin açılması haq-qında] /Ş.Tağızadə //Bakı.- 1997.- 13 iyun.
358.Ülvi, A. İlmələrin nağılı [Mətn]: [xalça toxuyan Ma-hirə İsmayilova haqqında] /A.Ülvi //Xalq qəzeti.- 1997.- 25may.
1998
359.“Azərxalça” Beynəlxalq mükafata layiq görülmüş-dür [Mətn]: [İspaniyanın Madrid şəhərindəki Azərbaycan xal-çalarının satışı sərgisi] //Azərbaycan.- 1998.- 19 dekabr.
360. “Azərxalça” Beynəlxalq mükafata layiq görül-müşdür [Mətn]: [“Azərxalça” Elm-Yaradıcılıq İstehsalat Birliyiİspaniyanın Madrid şəhərində “Beynəlxalq Ticarət LiderləriKlubu”nun təsis etdiyi “Qızıl Amerika prizi” və “Qızıl döşnişanı” ilə mükafatlandırılmışdır] //Azərbaycan.- 1998.- 15avqust.- S.6.
361.Əskərli, Ç. Azərbaycan xalçalarına verilən yüksəkbeynəlxalq qiymət [Mətn]: [İsveçrənin Cenevrə şəhərində“Azərxalça” Elmi Yaradıcılıq İstehsalat Birliyi BeynəlxalqTicarət Liderləri Klubunun “Ən yaxşı Ticarət Markası” adlımükafatına layiq görülməsi haqqında] /Ç.Əskərli //Azərbay-can.- 1998.- 2 aprel.
362.Məmmədova, T. Xalça ilmədən, ilmə eskizdən baş-layır [Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Mu-zeyində gənc rəssam Samir Hüseynovun xalça mozaikasından
92
ibarət sərgisinin açılması haqqında] /T.Məmmədova //Panora-ma.- 1998.- 15 yanvar.
363.Rüfətoglu, Z. Azərbaycanlılar Britaniyada [Mətn]:[Londonun Albert və Viktoriya muzeyində saxlanılan “ŞeyxSəfi” xalçası” fars xalçası kimi yox, Azərbaycan xalçası kimitəqdim olunur] /Z.Rüfətoglu //Panorama.- 1998.- 6 yanvar.
364.Tağızadə, Ş. Azərbaycan xalçası mozaikada [Mətn]:[gənc rəssam Samir Hüseynov haqqında] /Ş.Tağızadə //Azər-baycan.- 1998.- 14 yanvar.
365.Yoloğlu, G. Xalılarımızın soragı [Mətn]: [AtatürkKültür Mərkəzi Başqanlığının 1997-ci ildə nəşr etdiyi “MoskvaŞərq Sənətləri Dövlət Muzeyi: Türk, azəri və türkmən səccadə-ləri” kitabı haqqında] /G.Yoloğlu //Ədəbiyyat qəzeti.- 1998.-13 mart.- S.6.
1999
366.Azərbaycan xalçaları Fransa jurnalının səhifələrin-də [Mətn] //Azərbaycan.- 1999.- 15 iyul.
367.Əliyev, Z. Xalçanı yerdən göyə qaldıran sənətkar[Mətn]: [xalçaçı rəssam Hacı Eldar Mikayılov haqqında]/Z.Əliyev //Panorama.- 1999.- 23 fevral.- S.4.
368.Əsədova, X. Orta əsrlər türk xalqlarının xalça sənə-tində təsvir elementləri [Mətn] /X.Əsədova //Qobustan.- 1999.-№1.- S.53-55.
369.Xəlilov, J. Berlin “Azərbaycan Xalçaları” salonu[Mətn]: [Berlində Azərbaycan xalçalarına baxış sərgisinin açıl-ması haqqında] /J.Xəlılov //Azərbaycan.- 1999.- 2 iyul.
370.İbrahimov, T. Nailənin rənglər dünyası [Mətn]:[xalçaçı rəssam Nailə haqqında] /T.İbrahimov //Qobustan.-1999.- №1.- S.19-21.
371.İlkin, Q. Böyuk sənət əsəri [Mətn]: [Ş.Qurbanovadına Musiqili Komediya Teatrının səhnəsində açılmış, 16 nə-
93
fər incəsənət və mədəniyyət xadiminin portretləri əks olunmuşxalça haqqında] /Q.İlkin //Respublika.- 1999.- 26 iyun.
372.Kərimov, G. Qürbətdə qalan Göytürk eli - Göyçəhaqqında düşüncələr [Mətn]: [etnoqrafik-folklor yazısı; Göyçəxalçaçılıq ənənələri haqqında] /G.Kərimov //Xalq qəzeti.-1999.- 10 aprel.- S.4.
373.Məmmədli, T. Tarixə dönən ilmələr [Mətn]: [xalça-çılıqla məşğul olan “Aydın-H” kiçik müəssisəsi haqqında]/T.Məmmədli, K.Şamil oglu //Fəryad.- 1999.- 25-30 may.
374.Şirəliyeva, A. 1960-1990-cı illərdə Azərbaycan de-korativ tətbiqi sənəti [Mətn] /A.Şirəliyeva //Mədəniyyət qəze-ti.-1999.- Yanvar.- S.4.
2000
375.Bayramov, S. İlmələrə köçən ömür [Mətn]: [xalçaçırəssam Gülmurad Bəbirov haqqında] /S.Bayramov //Respubli-ka.- 2000.- 10 oktyabr.
376.Əbədiyaşar xalçalarımız [Mətn] //Mədəni-maarif.-2000.- №3.- S.52.
377.Qədirova, D. Seçilən naxış və rənglər [Mətn] /D.Qə-dirova //Elm.- 2000.- 28 yanvar.- S.14.
378.Məmmədli, H. Xalçalarımız dünyanı gəzir [Mətn]/H.Məmmədli //Mədəni-maarif.- 2000.- №1.- S.12.
2001
379.Əriş-arğaclarda gəzişən barmaqların möcüzəsi[Mətn] //Respublika.- 2001.- 17 noyabr.
380.Xəlilzadə, F. Bəşər mədəniyyətinin zirvəsi [Mətn]/F.Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2001.- 28 noyabr.- S.5.
381.Qədirova, D. Azərbaycanın xovsuz xalçaları [Mətn]//Elm.- 2001.- 14 mart.- S.13.
94
382.Nuriyeva, T. Ömrün qızılı naxışları [Mətn] /T.Nuri-yeva //Xalq qəzeti.- 2001.- 10 noyabr.- S.5.
383.Sadıq, İ. Ürək də qoymaq olsaydı [Mətn]: [xalçaçırəssam Fərman Əliyev haqqında] /İ.Sadıq //Qobustan.- 2001.-№1.- S.57-58.
384.Tağızadə, Ş. İlmələrin sirli-sehirli nağılı və yaxudmuzeyləri bəzəyən sənət nümunələri [Mətn]: [xalçaçı rəssamAfaq Kərimova haqqında] /Ş.Tağızadə //Azərbaycan.- 2001.-20 fevral.- S.6; Bakı.- 2001.- 26 yanvar.- 1 fevral.
2002
385.Azərbaycan xalçaları Nyu-Yorkda [Mətn] //Azər-baycan.- 2002.- 22 dekabr.- S.5.
386.Elxan Elçin Muxtar (Aslanov). Hər xalça bir qala-ca, bu qalacanı kim aça [Mətn] /E.Aslanov //Qobustan.- 2002.-№3.- S.31-36.
387.Qədirova, D. Namazlıq xalçaları [Mətn] /D.Qədiro-va //Bilgi. Təhsil. Mədəniyyət, İncəsənət.- 2002.- Təhsil.- №3.-S.106-109.
388.Quliyev, Z. Xalça incəsənət əsəri və həyat mühiti ki-mi [Mətn]: [elmi-praktiki konfrans] /Z.Quliyev //Azərbaycan.-2002.-1 oktyabr.- S.8.
2003
389.Azərbaycanın qədim xalçaları muzeylərdə [Mətn]:[Azərbaycan xalçalarının ermənilər tərəfindən mənimsənilməsivə özününküləşdirilməsi niyyətləri haqqında] //Vəfa.- 2003.-№1.- S.12-13.
390.Bakıda III Beynəlxalq Simpozium [Mətn]: [“Azər-baycan xalçası və xalq tətbiqi sənəti” mövzusunda] //Azərbay-can.- 2003.- 21 may.- S.8.
95
391.Bəbirov, G. Adları dəyişdirilmiş Azərbaycan xalça-ları [Mətn] /G.Bəbirov //Azərbaycan.- 2003.- 10 iyul.- S.8.
392.XX əsr Azərbaycan qadınları [Mətn]: III ensiklo-pedik toplu /toplayanı X.Bilalqızı.- Bakı, 2003.- 196 s.
Kitabda Azərbaycan xalçaları haqqında qısa məlumat vəxalça nümunələri verilmişdir [S.179-181].
393.Qacar, Ç. Azərbaycan incəsənəti [Mətn]: [XVIII-XIX əsrin birinci yarısı] /Ç.Qacar //Azerbaijan. İRS.- 2003.-№14-15.- S.80-129.
394.Qədirova, D. Azərbaycan tikmələri [Mətn] /D.Qədi-rova //Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin Əsər-ləri.- Bakı, 2003.- C.12.- S.125-128.
2004
395.Xalça sənəti Şərq xalqlarının mədəni irsinin ayrıl-maz hissəsidir [Mətn]: [Bakıda xalçaçılığa həsr olunmuş bey-nəlxalq konfrans keçirilir] //Yeni Azərbaycan.- 2004.- 1 de-kabr.- S.5.
396.Lerikin naxışlı xalçaları [Mətn] //Azərbaycan.-2004.- 24 oktyabr.- S.6.
397.Şirəliyeva, A. Azərbaycanın cənub bölgələrindəkənd yaşıl turizminin inkişafında xalça sənətinin yeri [Mətn]/A.Şirəliyeva //Kənd yaşıl turizmi.- Bülleten.- 2004.- S.10-13.
2005
398.Alarlı, B. Toxucu nəğmələri [Mətn]: [xalça toxuyan-ların iş zamanı oxuduqları nəğmələr] /B.Alarlı //Qobustan.-2005.- №2.- S.21-26.
399.Qədirova, D. Mehrabın mənşəyi və təşəkkülü[Mətn] /D.Qədirova //Elmi axtarışlar.- 2005.- XIV toplu.-S.150-154.
96
400.Sultanova, G. XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Ab-şeronda yun ipin xalq üsulları ilə boyadılması [Mətn] /G.Sul-tanova //Azərbaycan xalçası və xalq tətbiqi sənəti mövzusundaIII Beynəlxalq Simpoziumun materialları.- 2005.- S.169-173.
401.Tağıyeva, N. Azərbaycan xalça sənəti Amerika sə-nətşünaslığında [Mətn] //“Azərbaycan xalçası və xalq tətbiqisənəti” mövzusunda III Beynəlxalq Simpozium.- 2005.- S.93-99.
2006
402.Azərbaycan xalçaları Estoniyada [Mətn] //Azad-lıq.- 2006.- 2 sentyabr.- S.15.
403.Bayramov, A. Azərbaycan xalçası: milli və ümum-bəşər sərvət [Mətn] /A.Bayramov //Mədəniyyət.- 2006.- 23sentyabr.- S.8.
404.Əliyev, Z. Bənzərsiz xalça rəssamı: rəssam Hacı El-dar Mikayılzadə – 50 [Mətn] /Z.Əliyev //Qobustan.- 2006.-№4.- S.34-37.
405.Əliyeva, K. Gənc xalça rəssamı [Mətn]: [SalehəKamilzadə haqqında] /K.Əliyeva //Qobustan. 2006.- №1.-S.14-18.
406.Güneyli, O. Əqli mülkiyyət milli strateji məsələkimi [Mətn]: [xarici düşmənlərin bizim musiqi əsərlərini, xal-çaçılığı, incəsənəti erməni sənəti kimi təqdim etmələrihaqqında] /O.Güneyli //Olaylar.- 2006.- 7 iyun.- S.5.
407.Xaçınçaylı, Q. Əlillər evində istedadlar yaşayır[Mətn]: [xalçaçı Qənirə Əbdülovanın əl işləri] /Q.Xaçınçaylı//Həftə içi.- 2006.- 9 avqust.- S.6.
408.Xalçaçılıq [Mətn] //Azadlıq.- 2006.- 3-4 sentyabr.-S.11.
409.Xalçalarımızın üstünlüyü həndəsi fiqurla toxunma-sıdır: Nəhayət, bu əşyaların ölkədən çıxarılması üçün sənəd-ləşmə tətbiq etməyə başlayıblar [Mətn] //Vətəndaş həmrəyliyi.-2006.- 16-19 iyul.- S.12.
97
410.İnterpol xalçalarımızı axtarır: Azərbaycanın 100-dən artıq mədəni sərvəti oğurlanaraq ölkədən çıxarılıb [Mətn]:[İnterpolun Azərbaycan Milli Mərkəzi Bürosunun rəisi Məm-məd Mikayılovun məlumatı] //Ekspress.- 2006.- 23-25 dekabr.-S.10.
411.Qədim xalçalarımız guya xaricə aparılmır?: İçəri-şəhərin mənzərəsi isə bunu inkar edir [Mətn] //Şərq.- 2006.- 20iyul.- S.14.
412.Litva Respublikası Prezidentinin xanımı AlmaAdamkiene “Azərbaycan Xalçası Qalereyası”nda olmuşdur[Mətn] //Yaddaş.- 2006.- 10 iyun.- S.1.
413.Samir, Ə. Azərbaycan xalça texnikası və mauritayfası [Mətn] /Ə.Samir //Həftə içi.- 2006.- 21 iyun.- S.8.
414.Samirə. Müasir Azərbaycan xalçaçılığı yeni kataloq-da [Mətn]: [“Azər-İlmə” MMC-nin təşəbbüsü ilə TürkiyədəAzərbaycan xalçaçılıq sənətinin tarixindən və bu günündənbəhs edən yeni kataloqun işıq üzü görməsi haqqında] /Samirə//Həftə içi.- 2006.- 28 sentyabr.- S.8.
415.Tarixi ilmə-ilmə toxuyuruq [Mətn]: [1996-cı ildənfəaliyyətə başlayan “Azər-İlmə” MMC-nin fəaliyyəti haqqın-da] //Zaman.- 2006.- 15 dekabr.- S.4.
416.Turqut, Ə. Tarix və mədəniyyətimizə qəsd: Azər-baycan xalçaçılıq məktəbinin nümunələri İran xalçaları adı iləxaricə satılır [Mətn] /Ə.Turqut //Olaylar.- 2006.- 22 noyabr.-S.7.
417.Şirəliyeva, A. Azərbaycanın şimal bölgələrində xal-çaçılıq sənəti və onun turizmin inkişafında rolu [Mətn] /A.Şirə-liyeva //Kənd yaşıl turizmi, bülleten, “TS”.- 2006.- 1(5).- S.12-13.
418.Sultanova, G. Unudulmuş el sənəti [Mətn] /G.Sulta-nova //İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- 2006.- Bur. 16.-S.70-76.
98
2007
419.“Azər-İlmə” xalçaçılıq sənətinin qədim ənənələrinidavam etdirir [Mətn]: [“Azər-İlmə” Məhdud MəsuliyyətliCəmiyyətin direktoru Vidadi Muradovun söhbəti] //Respub-lika.- 2007.- 22 iyun.- S.4.
420.“Azər-İlmə”nin xalçaları beynəlxalq mükafatlaralmışdır: müəssisənin baş direktoru Vidadi Muradova AvropaBiznes Assambleyasının qərargahında qurumun ən yüksək“Kraliça Viktoriya adına mükafat”ı təqdim olunmuşdur [Mətn]//Azərbaycan.- 2007.- 3 aprel.- S.8; Xalq qəzeti.- 2007.- 3 ap-rel.- S.3.
421.Ana dilimiz xalça [Mətn] //Pəncərə.- 2007.- №4.-S.58-66.
422.Azərbaycan xalça sənətinin şöhrətini dünyayayayan “Azər-İlmə” MMC Avropa Biznes Assambleyası “Krali-ça Viktoriya adına mükafat”a layiq görülmüşdür [Mətn]: [Oks-fordda] //Azərbaycan.- 2007.- 14 mart.- S.7; Xalq qəzeti.-2007.- 14 mart.- S.5.
423.Azərbaycan xalçaları “Persian Carpet” markasıaltında satılır [Mətn] //Xalq cəbhəsi.- 2007.- 14 fevral.- S.4.
424.Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyinə yeni bina tikiləcək: Prezident İlham Əliyev muzeyişinin yaxşılaşdırılması haqqında sərəncam imzalayıb [Mətn]//Səs.- 2007.- 7mart.- S.2.
425.Azərbaycanın xalçaçılıq sənəti Türkiyə Başnazirinin xanımında zəngin təəssürat yaratmışdır [Mətn]:[martın 9-da Türkiyə Baş nazirinin xanımı Əminə Ərdoğan vəAzərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın “Azər-İlmə” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin “Azərbaycan xalça-sı” qalereyasında olmaları haqqında] //Azərbaycan.- 2007.- 10mart.- S.6; Xalq qəzeti.- 2007.- 10 mart.- S.7; Respublika.-2007.- 10 mart.- S.6.
99
426.Banu. Xalça bazarında inkişaf ləng gedir: Xalçalarınistehsalı və satışı arasında nəzərəçarpacaq fərq yaranıb [Mətn]:[PROCON GTK İnternational Resarch GROUP-un 2006-cı iliyunun 6-dan avqustun 26-dək əllə toxunan xalça bazarı iləbağlı marketinq tədqiqatları haqqında] /Banu //Ayna.- 2007.-13 yanvar.- S.20.
427.Bayramov, V. Azərbaycan xalçalarının cazibəsi[Mətn]: [“Azər-İlmə” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətin “İxracyönümlü istehsalın inkişafına töhfəsinə görə”, “Uğur-2006”milli mükafatına layiq görülməsi və cəmiyyətin fəaliyyətihaqqında ] /V.Bayramov //Xalq qəzeti.- 2007.- 13 fevral.- S.4.
428.Böyük Britaniyada çıxan “Halı” jurnalında Azər-baycan xalça sənətinə geniş yer ayrılmışdır [Mətn] //Xalqqəzeti.- 2007.- 15 iyul.- S.3; Respublika.- 2007.- 15 iyul.- S.3;Palitra.- 2007.- 17 iyul.- S.13.
429.Ermənilər Qarabağ xalçalarını Avropada satır[Mətn] //Xalq cəbhəsi.- 2007.- 10 avqust.- S.6; Həftə içi.- 10avqust.- S.8; Səs.- 14 avqust.- S.12.
430.Əliyev, B. Azərbaycan etnoqrafiya elmində toxucu-luğun tədqiqi [Mətn] /B.Əliyev //Mədəni-maarif.- 2007.- №8.-S.43-44.
431. Əliyev, Z. “Şeyx Səfi” möcüzəsi [Mətn]:[Londonun Viktoriya və Albert muzeyində saxlanılan eyni adlıxalı haqqında] /Z.Əliyev //Yaddaş.- 2007.- 14 iyun.- S.9.
432.Fuad, E. Afaq Kərimova xalça sənətində öz cığırınıaçıb [Mətn] /E.Fuad //Şərq.- 2007.- 10 avqust.- S.13.
433.Fuad, E. Muzeylərin daimi ekspozisiyasındaəsərlərinin nümayiş etdirildiyini görmək hər sənətkara nəsibolmur: Ömrünü 25 il xalçaçılıq sənətinə həsr edən rəssam AfaqKərimovanın əsərləri bu gün muzeylərimizin bəzəyidir [Mətn]/E.Fuad //Respublika.- 2007.- 31 iyul.- S.7.
434.Həsənqızı, E. Peşəyə sevgi sonsuz olanda [Mətn]:[L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq-Tətbiqi Sənəti
100
Dövlət Muzeyinin bərpaçı rəssamı Bəsti Əliyeva haqqında]/E.Həsənqızı //Mədəni-maarif.- 2007.- №6.- S.16-18.
435.Hyustonda Azərbaycan xalçaçılıq sənətinə dairsərgi keçirilib [Mətn]: [Əli Muğanlının əsərlərinin nümayişi]//Xalq cəbhəsi.- 2007.- 16 mart.- S.15; Səs.- 2007.- 16 mart.-S.16.
436.Xalça muzeyinin layihəsi Avstriyada hazırlanıb[Mətn] //Yeni Azərbaycan.- 2007.- 15 mart.- S.8.
437.Xanım Bricit Birleyn: Azərbaycanın zəngin xalça-çılıq sənəti vardır [Mətn]: [Azərbaycanda səfərdə olan AvstriyaKonstitusiya Məhkəməsinin sədr əvəzi, xanım Bricit Birleyn“Azər-İlmə” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin “Sehirli ilmə-lər” Qalereyasında olmuşdur] //Azərbaycan.- 2007.- 21 aprel.-S.7.
438.İbrahimova, S. Ermənilər 2 eradan çox yaşı olanxalçamızı mənimsəyib: Firudin Cəlilov məsələnin həllindəköməyə ehtiyac görür [Mətn] /S.İbrahimova //Kaspi.- 2007.- 23noyabr.- S.17; Ayna.- 2007.- 23 noyabr.- S.8.
439.Kərimli, S. Azərbaycan xalçaları: Onlar otaqları,sarayları yox, həm də böyük mütəxəssislərin çıxış və məruzə-lərini bəzəyir [Mətn] //Mədəniyyət.- 2007.- 23 fevral.- S.8.
440.Qafarlı, Ə. İlmələrin nağılı: Vaxtilə bütün dünyadaməşhur olan Azərbaycan xalçalarının söhrəti bərpa edilməlidir[Mətn] /Ə.Qafarlı //Xəzər.- 2007.- 20 yanvar.- S.9.
441.Qaliboğlu, E. Seyfəddin Mənsimoğlunun “Metafo-ra”sı [Mətn]: [tanınmış xəttatın əsərləri haqqında] /E.Qaliboğlu//Xalq cəbhəsi.- 2007.- 15 iyun.- S.15.
442.Leyla. Xalçalarımız “Azər-İlmə”yə “Kraliça Viktori-ya” adına mükafat qazandırıb [Mətn]: [Oksfordda] /Leyla//Yaddaş.- 2007.- 15 mart.- S.5.
443.Mikayılzadə, E. Rəssamlığımız milli kökdə kök-lənməyib... [Mətn]: [xalçaçı-rəssam Hacı Eldar Mikayılzadə iləmüsahibə] /E.Mikayılzadə; müsahibəni aldı Tofiq //Ekspress.-2007.- 28 dekabr.- S.13.
101
444.Mirzə, M. “Azər-İlmə” MMC xalçaçılıq ənənələriniinkişaf etdirir [Mətn]: [müəssisənin baş direktoru Vidadi Mu-radovun söhbəti] /M.Mirzə //Respublika.- 2007.- 1 noyabr.-S.6.
445.Mükərrəmoglu, M. Azərbaycan xalçası parisliləriheyran qoydu [Mətn]: [Parisdə keçirilən IV Beynəlxalq Simpo-zium haqqında] /M.Mükərrəmoglu //Xalq qəzeti.- 2007.- 24fevral.- S.7.
446.Mükərrəmoglu, M. İstanbulda Şərq xalçalarına həsrolunmuş XI Beynəlxalq Konfrans [Mətn] /M.Mükərrəmoglu//Xalq qəzeti.- 2007.- 26 aprel.- S.5.
447. Mükərrəmoğlu, M. Bakıda 468 yaşlı dünya şöhrətli“Şeyx Səfi” xalısının eynisinin toxunmasına başlanmışdır[Mətn]: [“Azər-İlmə” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət tərəfin-dən] /M.Mükərrəmoglu //Xalq qəzeti.- 2007.- 1 sentyabr.- S.4;Respublika.- 2007.- 2, 4 sentyabr.- S.2, 15.
448.Oruc, M. Adsız rənglərin nizamı [Mətn]: [xalça us-tası Elşən Hacızadənin əsərləri haqqında] /M.Oruc //Ədəbiyyatqəzeti.- 2007.- 25 may.- S.4.
449.Ramiz. Müasir xalçalarımız təbliğ olunmalıdır[Mətn]: [Əbülfəs Qarayev: “Tarixi əhəmiyyət kəsb edənəşyalar Azərbaycandan kənara çıxarıla və satıla bilməz”]/Ramiz //Xalq cəbhəsi.- 2007.- 21 iyun.- S.13; Yeni Azərbay-can.- 2007.- 21 iyun.- S.8.
450.Rüstəmli, B. Uçan xalçanı özümdə axtarıram[Mətn]: [Rəssamlıq Akademiyasının Dekorativ Tətbiqi Sənətkafedrasının baş müəllimi Məmmədhüseyn Hüseynovla müsa-hibə] /B.Rüstəmli //Reytinq.- 2007.- 14 yanvar.- S.22-23.
451.Sevil. Xalçalarımız şöhrətini itirir: Səbəb süni boya-lardan istifadədir [Mətn] /Sevil //Həftə içi.- 2007.- 18-20 av-qust.- S.6.
452.Səlimqızı, C. Oğurlanmış xalılar: yaxud “Pazırıq”xalçasını ermənilər necə mənimsəyiblər? [Mətn] /C.Səlimqızı//Mərkəz.- 2007.- 28-30 noyabr.- S.11.
102
453. Şərif, A. Dünyanın səkkizinci möcüzəsi: “ŞeyxSəfi” xalısı: İngiltərənin Milli Muzeyində [Mətn] /A.Şərif//525-ci qəzet.- 2007.- 21 aprel.- S.12.
454.Şirinova, Ü. Keçmişdən gələn yaddaş karvanı[Mətn]: [xalça üzrə bərpaçı-rəssamlar haqqında] /Ü.Şirinova//Mədəni-maarif.- 2007.- №10.- S.55.
455.Tagızadə, Ş. Xalçalı ömrün naxışları [Mətn]: [AfaqKərimovanın əsərləri haqqında] /Ş.Tagızadə //Bakı.- 2007.- 22-28 fevral.- S.3.
456.Tağıyeva, N. Azərbaycan və türkmən xalçalarınınornamental motivlərinin müqayisəli təhlili [Mətn] /N.Tağıyeva//“Azərbaycan xalça sənəti” mövzusunda IV Beynəlxalq Sim-poziumun materialları.- Paris, 2007.- S.136-141.
457.Tağızadə, Ş. İlmələrin sirli dili [Mətn]: [xalça ustasıAfaq Kərimovanın əsərləri haqqında] /Ş.Tağızadə //Bakı.-2007.- 16-22 noyabr.- S.3.
458.Tağızadə, Ş. Ömrün naxışları: xalçacı rəssamlar[Mətn]: [Afaq Kərimovanın yaradıcılığı haqqında] /Ş.Tağızadə//Azərbaycan.- 2007.- 22 may.- S.8
459.Təsviri və dekorativ tətbiqi sənətlər: Xalçaçılıq[Mətn] //Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan.-Bakı, 2007.- S.781-790.
460. Vüqarqızı, G. Tariximizi, mədəniyyətimizi yaşadansənət məbədi [Mətn]: [“Azər-İlmə”də dünya şöhrətli “ŞeyxSəfi” xalısı toxunur] /G.Vüqarqızı //Azad Azərbaycan.- 2007.-28 oktyabr.- S.6.
461.Yaqubzadə, M. Azərbaycan xalçaçılıq sənəti yeniinkişaf dövrünü yaşayır [Mətn]: [“Azər-İlmə” Məhdud Məsu-liyyətli Cəmiyyətinin uğurları] /M.Yaqubzadə //Xalq qəzeti.-2007.- 27 dekabr.- S.10.
462.Yaqubzadə, M. Xalqımızın ilmələrdə yaşayan mə-nəvi dünyası [Mətn]: [“Azər-İlmə” MMC-nin baş direktoru Vi-dadi Muradovun söhbəti] /M.Yaqubzadə //Xalq qəzeti.- 2007.-14 aprel.- S.6.
103
463.Yasəmən. Dünyanı heyran edən al-əlvan xalılarımız:Xalçalarda ən qədim motiv və obraz “ovçuluq”dur [Mətn]/Yasəmən //Üç nöqtə.- 2007.- 23 iyun.- S.17.
464. Zümrüd. Milli-mənəvi dəyərlərimizə hörmətlə ya-naşmalıyıq [Mətn]: [“Azərxalça” elmi istehsalat mərkəzininbaş direktoru Əlisəfa Nuriyevlə söhbət] /Zümrüd //Səs.- 2007.-30 noyabr.- S.13.
2008
465.Ağazadə, Z. Kiyevdə nadir “Azərbaycan xalçaları”sərgisi böyük uğurla keçmişdir [Mətn] /Z.Ağazadə //Azərbay-can.- 2008.- 31 yanvar.- S.6.
466.Azərbaycan xalçaları heyranedicidir: YUNESKO-nun baş direktoru Koişiro Matsuuranın Azərbaycana səfəri[Mətn]: [Bakıda keçirilən “Avropada subregional çərçivədəsavadlılıq problemlərinə baxış: tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurul-ması və innovativ yanaşmaların tətbiqinə dəstək” mövzusundakonfransın iştirakçılarının bir qrupu “Azər-İlmə” Məhdud Mə-suliyyətli Cəmiyyətində olmuşlar] //Azərbaycan.- 2008.- 16may.- S.4; Xalq qəzeti.- 16 may.- S.4; Respublika.- 16 may.-S.2; Palitra.- 16 may.- S.3; Yeni Azərbaycan.- 16 may.- S.3.
467.Azərbaycan xalçaları Küveyt Dövləti Əmiri Apara-tının rəhbərini valeh etmişdir [Mətn]: [Şeyx Nasir Sabah əl-Əh-məd əl-Sabahın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti “Azər-İlmə”Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətdə olmuşdur] //Azərbaycan.-2008.-26 iyun.- S.9; Xalq qəzeti.- 26 iyun.- S.6; Respublika.-26 iyun.- S.8.
468.Azərbaycan xalçaları Türkiyə Böyük Millət Məcli-si sədrinin xanımını valeh etdi [Mətn]: [Sayimə Toptana]//Azərbaycan.- 2008.- 18 iyun.- S.8; Xalq qəzeti.- 18 iyun.-S.3.
104
469.Həyatdan nakam getmiş xalçaçı-rəssam Arzu Haşı-mova: O, qısa və mənalı həyat yaşadı [Mətn] //Xalq cəbhəsi.-2008.- 10 iyul.- S.14.
470.Hidayətoğlu, Y. Şuşa xalça muzeyi [Mətn]: [ŞuşaRayon Mədəniyyət və Turizm şöbəsinin müdiri Zahid Abba-sovla söhbət] /Y.Hidayətoğlu //Yeni Mədəni-maarif jurnalı.-2008.- №3.- S.31-32.
471.Xalçamız YUNESKO-nun qeyri-maddi mədəni irssiyahısına daxil ediləcək: Sevda Məmmədəliyeva: Azərbaycanxalçaları dünyanın bəzi muzeylərində “İran xalçası”, “Qafqazxalçası” və digər adlarla təqdim olunur [Mətn] //Səs.- 2008.- 3sentyabr.- S.12.
472.Xalçalarımız informasiya sistemində [Mətn]:[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Kibernetika İnstitu-tunda] //Mədəniyyət.- 2008.- 21 fevral.- S.7.
473.Qaliboğlu, E. Azərbaycan xalçasının dünyada analo-qu yoxdur: Aydın Rəcəbov: “Dünyanın müxtəlif ölkələrindəki,Azərbaycan xalçalarının dəqiq kataloqlaşdırılması zəruridir”[Mətn] /E.Qaliboğlu //Xalq cəbhəsi.- 2008.- 15 mart.- S.14.
474.Mehparə. Azərbaycan xalçaları dünya muzey-lərində: Amma “Qafqaz”-“İran” adı ilə [Mətn] /Mehparə//Mədəniyyət.- 2008.- 12 aprel.- S.10.
475.Novruzoğlu, V. Üç pərdəli müsahibə [Mətn]: [Sül-murad Bəbirov – xalçaçı rəssam; Qorxmaz Şıxalıoğlu – publi-sist; Vəli Novruzoğlu – müəllif] /V.Novruzoğlu //Mədəniyyət.-2008.- 25 sentyabr.- S.10.
476.Orxan. Azərbaycan xalçası haqqında... sevgiylə...[Mətn] /Orxan //Mədəniyyət.- 2008.- 13 fevral.- S.7.
477.Sarıyeva, İ. Dünya muzeylərində xalçalarımızınüzərində “erməni damğası” hələ davam edir: Ekspertlər isə buməlumata şübhə edir [Mətn] /İ.Sarıyeva //Bakı xəbər.- 2008.- 4sentyabr.- S.10.
478.Sarıyeva, İ. Yeni Xalçaçılıq Fondu xalçaçılarımızıqoruya biləcəkmi? [Mətn]: [Lətif Kərimov adına Xalçaçılığın
105
İnkişafı Fondu İctimai Birliyinin vitse-prezidenti Ənvər Qara-yevin məlumatı] /İ.Sarıyeva //Bakı xəbər.- 2008.- 23 yanvar.-S.15.
479.Tağıyeva, R. Şəmkir xalçaları: Şəmkir arxeoloji irsi,tarixi və memarlığı [Mətn] /R.Tağıyeva //I Respublika elmipraktiki konfransın materialları (28-24 noyabr 2007).- Bakı,2008.- S.325-337.
480.Tağıyeva, S. 10 yaşlı xalça muzeyi [Mətn]: [Naxçı-van Dövlət Xalça Muzeyi haqqında] /S.Tağıyeva //Yeni Mədə-ni-maarif jurnalı.- 2008.- №4.- S.30-31.
481.Yaqubzadə, M. Qədim Azərbaycan xalçalarınınikinci ömrü [Mətn]: [“Azər-İlmə” MMC-də XVI əsrin yadigarıolan “Şeyx-Səfi” xalısının yeni variantı toxunmuşdur] /M.Ya-qubzadə //Xalq qəzeti.- 2008.- 29 iyun.- S.5.
482.Yusifova, S. Azərbaycan xalçaları Tatarıstanda sər-gilənir [Mətn]: [Tatarıstan Dövlət Təsviri İncəsənət Muze-yində] /S.Yusifova //525-ci qəzet.- 2008.- 20 dekabr.- S.22.
2009
483.Abdullayev, İ. Qızılbarmaq Fazil [Mətn]: [xalçaçı-rəssam Fazil Abasquluzadə haqqında] /İ.Abdullayev //Mədə-niyyət.- 2009.- 6 noyabr.- S.9.
484.Azərbaycan xalçasının YUNESKO-nun “Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə reprezentativ siyahısı”na daxil edilmə-sinə dair “dəyirmi masa” keçirilmişdir [Mətn] //Azərbaycan.-2009.- 14 iyul.- S.15.
485.Günay. Dəyişən zamanda dəyişməyən dəyərlər:Xalça muzeyində ustad dərsi və “dəyirmi masa” keçirilib[Mətn] /Günay //Paritet.- 2009.- 15-16 sentyabr.- S.16.
486.Xalçalarımız Tatarıstanda nümayiş etdirilir[Mətn]: [Tatarıstan Dövlət Təsviri İncəsənət Muzeyində] //Pa-litra.- 2009.- 14 yanvar.- S.16.
106
487.Mikayılzadə, E. Yük üstə güllü xalça [Mətn]: [xal-çaçı-rəssamla söhbət] /E.Mikayılzadə //Mədəniyyət.- 2009.- 18sentyabr.- S.14.
488.Muradov, V. Xalçaçılıq xalqımızın zəngin irsə ma-lik olduğunun göstəricisidir [Mətn]: [“Azər-İlmə”nin direktoruVidadi Muradov ilə söhbət] /V.Muradov //İki sahil.- 2009.- 25iyul.- S.8.
489.Turan. Çinlilər xalçalarımızı saxtalaşdırır [Mətn]/Turan //Mədəniyyət.- 2009.- 10 iyun.- S.14.
2010
490.Ayxan. Azərbaycan xalçası [Mətn]: payızdaYUNESCO-nun Mədəni İrs siyahısına düşə bilər /Ayxan//Ekspress.- 2010.- 6 iyul.- S.14.
491.Azərbaycan Respublikasının ayırdığı yardım LuvrMuzeyinin xalçalar kolleksiyasının bərpa edilməsinə sərfolunmuşdur [Mətn] //Azərbaycan.- 2010.- 19 yanvar.- S.11.
492.Azərbaycan xalçaları Rusiyanın birinci xanımınıvaleh etmişdir [Mətn]: [Rusiya Prezidentinin xanımı SvetlanaMedvedeva sentyabrın 3-də “Azər-İlmə” Məhdud MəsuliyyətliCəmiyyətinin “Sehrli ilmələr” qalereyasında olmuşdur]//Azərbaycan.- 2010.- 4 sentyabr.- S.5.
493.Azərbaycan xalçaları Türkiyə Baş nazirinin xanı-mını valeh etmişdir [Mətn] //Azərbaycan.- 2010.- 18 may.- S.6.
494.Bayramov, A. Azərbaycan xalçası: milli və ümum-bəşəri sərvət [Mətn] /A.Bayramov //Mədəniyyət.- 2010.- 26noyabr.- S.8.
495.Əbülfəs Qarayev: “Azərbaycan xalçaçılıq məktəbidünya tərəfindən tanındı” [Mətn]: [Azərbaycan xalçasınınYUNESCO tərəfindən Qeyri-maddi Mədəni İrs siyahısınasalınması haqqında] //525-ci qəzet.- 2010.- 25 noyabr.- S.7.
496.Ələddinqızı, N. Xalçaçılıq sənətimiz YUNESCO-nun dünyanın şah əsərləri sırasına daxil ediləcək [Mətn]:
107
[“Çində və Pakistanda istehsal olunan xalçalar Azərbaycanıtəmsil edə bilməz”: Azərxalça yaradıcılıq İstehsalat Birliyinindirektoru Əlisəfa Nuriyevin müsahibəsi] /N.Ələddinqızı //Səs.-2010.- 24 iyul.- S.12.
497.Əlövsətqızı, V. Azərbaycan və Təbriz xalçalarıerməni adıyla rus vikipediyasında: Azərbaycanın tarixi-mədənidəyərlərinin ermənilər tərəfindən mənimsənilməsi artıq adəthalını alıb. İndi də hədəfdə qədim xalçalarımızdır [Mətn]/V.Əlövsətqızı //Kaspi.- 2010.- 13 aprel.- S.11.
498.Əliyeva, B. Qara, qırmızı və qızılı rənglər... [Mətn]:[xalça üzərində əl işi sənəti ilə məşğul olan Bədirə Əliyevanınsöhbəti] /B.Əliyeva //Ekran-efir.- 2010.- 12 noyabr.- S.10.
499.Xəlilzadə, F. Azərbaycan xalçası YUNESCO-nunQeyri-maddi Mədəni İrs siyahısına daxil olub [Mətn] /FloraXəlilzadə //Azərbaycan.- 2010.- 28 noyabr.- S.6; 525-ci qəzet.-2010.- 19 noyabr.- S.7; Xalq qəzeti.- 2010.- 19 noyabr.- S.8.
500.İtaliyalı mütəxəssis Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin dəvəti ilə ölkəmizdə səfərdə-dir [Mətn] //Azərbaycan.- 2010.- 8 oktyabr.- S.8.
501.Məhəbbətoğlu, Q. “Əsas ad deyil, işdir” [Mətn]:[Xalçaçı-rəssam Eldar Mikayılzadənin yaradıcılığı haqqında]/Q.Məhəbbətoğlu //Zaman.- 2010.- 13-14 may.- S.9.
502.Mükərrəmoğlu, M. Azərbaycanın xalça sənəti vətarixi-mədəni abidələri italiyalı alimi heyran etdi: Xalça sənətiüzrə tanınmış mütəxəssis, İCOC-un Akademik Komitəsininsədri, italiyalı Alberto Boralevi Azərbaycanda [Mətn] //Xalqqəzeti.- 2010.- 15 oktyabr.- S. 8.
503.Mükərrəmoğlu, M. Tahir Salahovun əsərlərixalçalarda [Mətn]: [Moskvanın M.İ.Qlinka adına MusiqiMədəniyyəti Mərkəzi Dövlət Muzeyində dünya şöhrətli rəssamTahir Salahovun əsərlərini əks etdirən xalçaların sərgisininkeçirilməsi haqqında] /M.Mükərrəmoğlu //Xalq qəzeti.- 2010.-3 dekabr.- S.7.
108
504.Muradov, V. Azərbaycan xalıları avropalılarınqəlbini fəth edir [Mətn]: [Azərbaycanın tanınmış xalça tədqi-qatçısı, sənətşünas alimlə söhbət] /V.Muradov //Xalq qəzeti.-2010.- 7 dekabr.- S.6.
505.Nərimanoğlu, M. Sənət inciləri sərgisi [Mətn]:[Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyindəkeçirilən “Ulu xalq – Ulu sənət” sərgisində rəssam RaufƏbdülhüseynoğlunun növbəti satış-sərgisi bir daha nümayişetdirildi] /M.Nərimanoğlu //Azərbaycan.- 2010.- 4 iyun.- S.8.
506.Rəğbətoğlu, M. Ruhu göylərə qaldıran xalçalar[Mətn]: Bizim tarix: Mədəniyyətimiz: [xalçaçılıq sənətinintarixi haqqında] /M.Rəğbətoğlu //Ədalət.- 2010.- 23 aprel.- S.5.
507.Səfəvi xalçaları erməni muzeyində... [Mətn]:Amma fars xalçası kimi təqdim olunur //Ekspress.- 2010.- 3dekabr.- S.13.
508.Talıbzadə, A. “Azərbaycan xalçası” dünya ekranla-rında [Mətn]: [eyni adlı sənədli filmin ssenari müəllifi AydınTalıbzadə ilə söhbət] //Ekran-efir.- 2010.- 15 oktyabr.- S.12.
509.Yaqubqızı, K. İpəklə toxunmuş xalı [Mətn] /K.Ya-qubqızı //Respublika.- 2010.- 1 may.- S.7.
510.Zərbəliyev, C. Xalçalarımız maddi-mədəni irsimiz-dir [Mətn] /C.Zərbəliyev //Mədəniyyət.- 2010.- 9 iyul.- S.15.
511.Zümrüd. Xalçaçılıq Azərbaycan incəsənətinin ənqədim və geniş yayılmış növlərindən biridir [Mətn]:Azərbaycan xalçasının YUNESCO-nun mədəni irs siyahısınadaxil edilməsi istiqamətində komitələrdə müzakirələr keçirilib/Zümrüd //Səs.- 2010.- 8 iyul.- S.12.
2011
512.Abdullayeva, F. “Azərbaycan xalçaçıları” İctimaiBirliyi təqdim edildi [Mətn] /F.Abdullayeva //Mədəniyyət.-2011.- 30 mart.- S.3.
109
513.Ayxan. Azərbaycanın ənənəvi xalçaçılıq sənəti:Azərbaycan xalçaları haqqında fayl, film və sayt təqdim edildi[Mətn] /Ayxan //Ekspress.- 2011.- 8 fevral.- S.23; 525-ciqəzet.- 2011.- 8 fevral.- S.7.
514.Azərbaycan ənənəvi xalçaçılıq sənəti dünyada təb-liğ olunur [Mətn]: [Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi MuzeyMərkəzində Azərbaycan xalçaçılıq sənətinin YUNESKO-nunBəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Reprezentativ siyahısı-na daxil edilməsi ilə bağlı təqdimat mərasimi keçirilmişdir]//Azərbaycan.- 2011.- 8 fevral.- S.7.
515. Azərbaycan xalçaları: Qarabağ qrupu [Mətn]:[“Azərilmə” tərəfindən 6 dildə yenicə çapdan çıxmış eyni adlıkitab haqqında] //Azərbaycan.- 2011.- 6 sentyabr.- S. 5;Mədəniyyət.- 2011.- 2 sentyabr.- S. 3.
516. “Azərbaycan xalçaları” kitabı Qahirədə ərəbdilində nəşr edilmişdir [Mətn]: [Azərbaycan Dövlət Xalçaçılıqvə Tətbiqi Sənət Muzeyinin direktoru Röya Tağıyevanın eyniadlı kitabı] //Azərbaycan.- 2011.- 27 sentyabr.- S. 7.
517. Ceyhun. Təbiətdən ilmələrə [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində eyni adlıtədbirin keçirilməsi haqqında] /Ceyhun //Mədəniyyət.- 2011.-20 aprel.- S.5.
518.Əliqızı, Ş. Xalçaçılıq ənənələri yaşadılır: Müasirgənclərimiz xalqımızın qədim və zəngin sənət növlərindənolan xalçaçılıq sənətini qorumaqla yanaşı ona yeni-yeniçalarlar verirlər [Mətn]: [L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçasıvə Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində keçirilən “Xalçadayeni nəfəs” adlı sərgi haqqında] /Ş.Əliqızı //İki sahil.- 2011.- 3fevral.- S.16.
519. Əlioğlu, N. Azərbaycanın “yun kitabələri” dünyamuzeylərində [Mətn] /N.Əlioğlu //Qobustan.- 2011.- №2.-S.93-95.
110
520.Əsgərova Ş. Xalça sənəti sehrli dünyadır [Mətn]:[Xalçaçı-rəssam Şəhla Əsgərova ilə söhbət] //Mədəniyyət.-2011.- 17 avqust.- S. 15.
521.Günay. Xalçada yeni nəfəs [Mətn]: [Gənclər Günümünasibətilə L.Kərimov adına Xalça Muzeyində keçirilən eyniadlı sərginin keçirilməsi haqqında] /Günay //Paritet.- 2011.-3-4 fevral.- S.16.
522.Günel. Gənc rəssamların xalça eskizləri sərgilənib[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində keçirilən “Xalçada yeni nəfəs” adlı sərgi haqqında]/Günel //525-ci qəzet.- 2011.- 5 fevral.- S.17.
523. İsabalayeva, H. Azərbaycanda toxuculuğun tarixi[Mətn] /H.İsabalayeva //Kaspi.- 2011.- 16 fevral.- S.17.
524.Məhərrəmova, T. Xalça sənəti – Azərbaycanxalqının mədəni nailiyyəti [Mətn] /T.Məhərrəmova //Kaspi.-2011.- 26 yanvar.- S.12.
525. “Min yerdə ala xalısı döşənmiş...”: Uzaq tarixinsənət abidəsi-xalçalarımız [Mətn] //Azadlıq.- 2011.- 16sentyabr.- S. 14.
526. Muradov, V. Azərbaycan xalçaları qiymətli sərvətəçevrilir: Bu gün xalçalarımız dünyanın bir çox muzeylərini,şəxsi qalereyalarını bəzəyir [Mətn]: [“Azər-İlmə” MəhdudMəsuliyyətli Cəmiyyətin fəaliyyəti haqqında] /V.Muradov//Respublika.- 2011.- 8 fevral.- S.6.
527.Nərimanoğlu, M. Xalçaçılıq ənənələri yaşadılır[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində keçirilən “Azərbaycan xalçaçılıq ənənələri muzeytəhsilində” adlı iki günlük seminar haqqında] /M.Nərimanoğlu//Azərbaycan.- 2011.- 13 yanvar.- S.5.
528. Nərimanoğlu, M. İlmələnmiş naxışlarda zamanınvə rənglərin harmoniyası [Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində keçirilən “Xalçada yeninəfəs” adlı sərgi haqqında] /M.Nərimanoğlu //Azərbaycan.-2011.- 4 fevral.- S.7.
111
529. Nuriyev, Ə. Xalçaçılıq milli-mədəni irsimizin canlıtəcəssümüdür [Mətn]: [“Azərxalça” Yaradıcılıq İstehsalatBirliyinin direktoru Əlisəfa Nuriyevin müsahibəsi] /Ə.Nuriyev//Azad Azərbaycan.- 2011.- 18 may.- S. 3.
530.Sarıyeva, İ. “Azər-İlmə” müxtəlif yollarla xaricəaparılmış xalçalarımızın təkrar nüsxələrini toxuyur [Mətn]:[“Analar gərək ərə gedən qızlarına əldə toxunan xalçalarversin”: “Azər-İlmə”nin əməkdaşı Əlövsət Qəribovun fikirləri]/İ.Sarıyeva //Bakı xəbər.- 2011.- 17 fevral.- S.15.
531.Sarıyeva, İ. Xalçalarımızın acı və şirin taleyi...[Mətn]: [“Azər-İlmə” MMC-nin rəhbəri Vidadi Muradovunmüsahibəsi] /İ.Sarıyeva //Bakı xəbər.- 2011.- 3 mart.- S.15.
532. Sultanova, P. Azərbaycanda xalçaçılığın inkişafına“Azər-İlmə” töhfəsi [Mətn] /P.Sultanova //525-ci qəzet.- 2011.-27 aprel.- S.6.
533.Sultanova, P. Keçmişimizi və mənəviyyat dünyamı-zı ilmə-ilmə yaşadan sənət inciləri [Mətn] /P.Sultanova //525-ciqəzet.- 2011.- 7 aprel.- S.6.
534.Şükufə. Xalçalarımızın dünya şöhrəti [Mətn]/Şükufə //Bakı.- 2011.- 22 fevral.- S.3.
535.Vahid, T. Azərbaycan xalçaçılıq ənənələri muzeytəhsilində [Mətn]: [L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində eyni adlı təlim-seminarkeçirilmişdir] /T.Vahid //Mədəniyyət.- 2011.- 16 fevral.- S.4;Səs.- 2011.- 15 fevral.- S.12.
536.Vahid, T. Azərbaycan xalçası ilə bağlı yeni təqdi-matlar [Mətn]: [“Bu gün Azərbaycan xalçası tək bizə yox,bəşəriyyətə məxsusdur” : Muzey Mərkəzində keçirilən tədbirdəƏbülfəs Qarayevin müsahibəsi] /T.Vahid //Mədəniyyət.- 2011.-9 fevral.- S.3.
537.Vahid, T. Sənətkarın ömrü yaratdığı əsərlərin ömrüqədərdir [Mətn]: [xalçaçı rəssam Baladayı Hüseynov haqqında]/T.Vahid //Mədəniyyət.- 2011.- 1 aprel.- S.8.
112
538.Zümrüd. Azərbaycan xalçaçılıq ənənələrinə dairtəlim-seminar keçirilir [Mətn] /Zümrüd //Səs.- 2011.- 14yanvar.- S.12.
539.Zümrüd. Azərbaycan xalçası ilə bağlı hazırlanmışfilmin və saytın təqdimatı keçirildi [Mətn]: [Mədəniyyət vəTurizm Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış filmin və saytıntəqdimatı Muzey Mərkəzində keçirildi] /Zümrüd //Səs.- 2011.-8 fevral.- S.12.
DİSSERTASİYA VƏ AVTOREFERATLAR
1993
540.Mustafayev, A. Azərbaycanda sənətkarlıq [Mətn]:tarix elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdimedilmiş dissertasiya /A.Mustafayev.- Bakı, 1993.- 306 s.
1996
541.Abdullayeva, M. Azərbaycan dilində xalçaçılıq ter-minləri [Mətn]: filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsialmaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya. İxtisas 10.02.02./M.Abdullayeva; Bakı Dövlət Universiteti.- Bakı, 1996.- 266 s.
1997
542.Abdullayeva, M. Azərbaycan dilində xalçaçılıq ter-minləri [Mətn]: filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsialmaq üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın avtoreferatı. İxtisas10.02.02 /M.Abdullayeva; Azərbaycan Elmlər Akademiyası.Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- Bakı, 1997.- 32 s.
113
2003
543.Tağıyeva, R. Azərbaycan xalçası [Mətn]: sənətşü-naslıq doktoru dərəcəsi almaq məqsədilə məruzə üçün təqdimedilmiş dissertasiya. İxtisas: 17.00.04 /R.Tağıyeva; AMEA.Memarlıq və İncəsənət İnstitutu.- Bakı, 2003.- 80 s.
2004
544.Mustafayev, C. Xanlıqlar dövründə sənətkarlıq[Mətn]: tarix elmlər doktoru dərəcəsi almaq üçün təqdimedilmiş dissertasiyanın avtoreferatı /C.Mustafayev; AMEAA.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu.- Bakı, 2004.- 340 s.
114
AZƏRBAYCAN XALÇAÇILIQ MƏKTƏBLƏRİ
NAXÇIVAN
Kitablar
1979
545. Əliyev, V. Qədim Naxçıvan [Mətn] /V.Əliyev.-Bakı: Elm, 1979.- 76 s.
Naxçıvan ərazisində aparılan qazıntı zamanı aşkar edil-miş toxuculuqda istifadə edilən alət (kirkit) haqqında [S.36].
2002
546.Naxçıvan ensiklopediyası [Mətn].- Bakı: AMEA,2002.- 596 s.
Ensiklopediyada Naxçıvan Xalça Kombinatı, NaxçıvanXalça Muzeyi haqqında məlumatlar verilmişdir [S.355].
2004
547.Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi [Mətn]: qısa bələd-çi kitabçası /mətn. müəl. A.Qədim.- Naxçıvan: Fujifilm, 2004.-24 s.
2005
548.Naxçıvan ensiklopediyası [Mətn]: 2 cilddə /AMEANaxçıvan bölməsi //Naxçıvan.- 2005.- C.2.- 380 s.
Kitabda Naxçıvanda xalçaçılığın inkişafından, K.Əliye-vin müəllifi olduğu “Heydər Əliyev” xalçası (1998), “Naxçı-van” xovlu xalçaları və s. xalça nümünələrindən bəhs edilir[S.144-145].
115
2008
549.Naxçıvan abidələri ensiklopediyası [Mətn].- Naxçı-van, 2008.- 521 s.
“Heydər Əliyev” və “Naxçıvan” xalçaları haqqında[S.353-356].
2009
550.Bağırov, F. Tarixin yaddaşı [Mətn]: kitab NaxçıvanMuxtar Respublikasının 85 illiyinə həsr edilib /F.Bağırov; red.:T.Əliyev, V.Vəliyev.- Bakı: Naxçıvan, 2009.- 420 s.
Kitabda Naxçıvanda “Azərbaycan xalçası” Dövlət Muze-yinin yaranması və oradakı eksponatlar haqqında məlumat ve-rilmişdir [S.256].
2010
551.Nuh peyğəmbər, dünya və Naxçıvan [Mətn] /24-25aprel 2009-cu ildə keçirilmiş Beynəlxalq Simpoziumun materi-alları.- Naxçıvan: Əcəmi, 2010.- 300 s.
Kitabda Y.Qəmbərovun “Orta əsr Azərbaycan memarlıqvə xalça bəzəyində Gəmiqaya təsvirlərinin surəti [S.181-195];Xalça üzərində “Ovçuluq”, “Əjdaha”, “İlan” rəsmi, “Ağac” təs-virləri verilmişdir.
116
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablardaçap edilmiş materiallar
1975
552.Qurbanov, A. Naxışlarda, ürəklərdə... [Mətn]: [Nax-çıvan MSSR İliç rayonu, Mahmudkənddə yaşamış məşhur xal-ça ustası Mina Rüstəmova haqqında] /A.Qurbanov //Ədəbiyyatvə incəsənət.- 1975.- 22 fevral.- S.5.
1979
553.Quliyev, Ə. Şahbuz şivələrində işlənən toxuculuqterminləri [Mətn] /Ə.Quliyev //ADU-nin Elmi əsərləri. Dil vəədəbiyyat ser.- 1979.- №2.- S.47-54.
1985
554.Əliyeva, A. Naxçıvan xalça sənətinin inkişafı tari-xindən [Mətn] //Az.SSR EA-nın xəbərləri. Ədəbiyyat, dil vəincəsənət seriyası.- 1985.- №3.- S.114-125.
1997
555.Məmmədov, M. “Xan evi”ndə xalça muzeyi [Mətn]:[Naxçıvanda açılan xalça muzeyi haqqında] /M.Məmmədov//Azərbaycan.- 1997.- 30 dekabr.
1998
556. “Azərbaycan xalçası” adına Naxçıvan MuxtarRespublikası Dövlət Muzeyi yaradılacaq [Mətn] //Azərbaycan.-1998.- 18 mart.
117
1999
557.Kərimov, G. Mən bir qədim xalıyam [Mətn]: [xroni-kal etnoqrafik yazı] /G.Kərimov //Mədəni-maarif.- 1999.- №4.-S.20-21.
2006
558.Seyidov, T. Xalçalar xalqımızın sərvətidir: Naxçıvanmuzeyində saxlanılan bu sənət incilərində millətin tarixi var[Mətn] /T.Seyidov //Azad Azərbaycan.- 2006.- 30 iyun.- S.6.
2007
559.Qədim, A. Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi: Təbrizxalçaçılıq məktəbi ilə Naxçıvan xalçaçılıq məktəbi eynidir[Mətn] /A.Qədim //Azad Azərbaycan.- 2007.- 10 oktyabr.- S.6.
2011
560. “Naxçıvan xalçaçılıq ənənəsi bu gün”: Elmi-praktik konfrans keçirilir [Mətn] //Mədəniyyət.- 2011.- 14sentyabr.- S. 4; Səs. - 2011.- 14 sentyabr.- S. 12.
118
QARABAĞ
Kitablar
1989
561.Rüstəmxanlı, S. Ömür kitabı [Mətn] /S.Rüstəmxan-lı, red. T.Muxtarova; rəy. O.Əfəndiyev, R.Hüseynov.- Bakı:Gənclik, 1989.- 368 s.
Kitabda Qobu xalçaları, Təbriz xalçaları, Qarabağ xalça-ları və xalçaçılıq haqqında məlumatlar verilmişdir [S.128-132;214,216,244].
1993
562.Quliyev, T. Cəbrayıl [Mətn]: tarixi oçerk /T.Quli-yev, F.Abasov; red. K.Vəliyev.- Bakı: İşıq, 1993.- 112 s.-Azərb. və rus dillərində.
Kitabda Azərbaycan torpağının qədim bir parçası olanCəbrayıl rayonunda inkişaf edən xalçaçılıq sənəti, orada to-xunan “Qasımuşağı”, “Xanlıq”, “Kürd”, “Bəhmənli” və s. xal-ça növləri, ən məşhur xalça ustaları haqqında məlumatlar özəksini tapmışdır [S.33-34].
1996
563.Qarabağlı, L. Şuşa və Hindistan xatirələrim [Mətn].- Bakı: Azərbaycan, 1996.- 71 s.
Şuşa xalçalarının xarici ölkə sərgilərində nümayişi haq-qında [S.9].
119
2000
564.İsmayılqızı, V. Goranboy [Mətn]: ensiklopedik top-lu.- Bakı: İsmayıl Nəşriyyat-Poliqrafiya Müəssisəsi, 2000.-496 s.
Kitabda “Faxralı” və “Şadılı” xalçaları haqqında məlu-mat verilmişdir [S.52-54].
2004
565.Tapdıqoğlu, N. Qarabağın tacı Şuşam [Mətn] /N.Tapdıqoğlu; elmi red. B.Budaqov.- Bakı, 2004.- 264 s.
Kitabda Qarabağ xalçaçılıq məktəbi, xovlu və xovsuzxalçalardan bəhs edilir [S.93-94].
2005
566.Qarabağ: Suallar və faktlar [Mətn] /red. A.Əhmə-dov.- Bakı: Qismət, 2005.- 156 s.
Kitabda Azərbaycan xalçalarının dünya muzeylərindəsaxlanması haqqında məlumat və “Çələbi” xalısı (1897); Qara-bağın süjetli xalısı (XIX əsr); “Qarabağ xalısı”nın (XIX əsr)şəkilləri verilmışdir [S.11;71-73].
2007
567.Mahmudov, Y. Qarabağ: real tarix, faktlar, sənədlər[Mətn] /Y.Mahmudov, K.Şükürov.- Bakı: Təhsil, 2007.- 380 s.
Sənətkarlıq xüsusiyyətləri və gözəlliyi ilə dünyada şöhrətqazanmış Qarabağ xalçaları və xalça məmulatları haqqında mə-lumat verilir [S.41-45].
120
2009
568.Qarabağ abidələri [Mətn] /Azərbaycan Respublika-sının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına DövlətDəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə “Qarabağ abidələri dü-nən, bu gün” layihəsi çərçivəsində çap olunmuşdur.- Bakı,2009.- 184 s.: şəkilli.- Mətn Azərbaycan, rus, ingilis dillərində.
Kitabda “Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin maddi-mədə-niyyət tarixindən” fəslində azərbaycanlı sənətkarların toxuduğu“Çələbi”, “Balıq”, “Açma-yumma”, “Xanlıq”, “Qasımuşağı”,“Qarabağ”, “Malıbəyli”, “Bəhmənli”, “Qubadlı” və s. xalçalarhaqqında geniş məlumat verilir [S.5,12, 15,18].
569.Mahmudov, Y. Qarabağ: Real tarix, faktlar, sənəd-lər [Mətn] /Y.Mahmudov, K.Şükürov.- Bakı, 2009.- 144 s.
Sənətkarlıq xüsusiyyətləri və gözəlliyi ilə dünyada şöhrətqazanmış Qarabağ xalçaları və xalça məmulatları haqqında[S.39-43].
570.Şuşa sənət inciləri [Mətn]: Şuşa Azərbaycanın mə-dəniyyət və tarix incisidir //Elmi praktik konfransın materialla-rı.- Bakı, 2009.- 6 s.
571.Tapdıqoğlu, N. (Vəlişov). Xocavənd ensiklopediya-sı [Mətn] /N.Tapdıqoğlu.- Bakı: Zərdabi LTD-MMC, 2009.-544 s.
“Qarabağ xalçaları”, “Qarabağ kilimi” adlı yazıda Qa-rabağda toxunan xalçalardan, onların növlərindən, dünya mu-zeylərində ən yaxşı sənət abidəsi kimi saxlanılmasından bəhsedilir [S.282-284].
2010
572.Azərbaycan xalçaları [Mətn]: Qarabağ inciləri/Heydər Əliyev Fondu.- Bakı, 2010.- 155 s.
573.Əliyev, E. Nəcəfalılara gedən yol [Mətn] /E.Əliyev,A.Həmid, A.Dəlidağlı.- Bakı: EL Nəşriyyat və poliqrafiyaşirkəti MMC, 2010.- 424 s.
121
Kitabın “Sənətkarlıq” bölməsində Kəlbəcər rayonundatoxunan qədim xalçalar haqqında məlumat verilir [S.88-89].
574.İsmayılqızı, V. Beyləqan [Mətn]: ensiklopedik toplu/V.İsmayılqızı; məsl. İ.Əliyev; elmi red.: B.Budaqov,V.Əliyev, S.Aşurov.- Bakı: İsmayıl, NPM, 2010.- 680 s.
Kitabda “Qarabağ xalçaçılıq məktəbi” [S.242], “HeydərƏliyev” xalçası [S.227] haqqında məlumatlar verilmişdir.
575.Muradov, V. Azərbaycan xalçaları. Qarabağ qrupu[Mətn]: “Azərbaycan xalçaları bütün məktəbləri ilə” layihəsi/V.Muradov; elmi red. K.Əliyeva; tərc. Y.Səlimov; H.ƏliyevFondu; “Azər-İlmə” MMC: “Sehrli ilmələr” AzərbaycanXalçaları Qalereyası.- Bakı: Elm, 2010.- 272 s.
576.Mustafayev, A. Azərbaycanın maddi-mədəni irsi[Mətn]: [etnotipoloji tədqiqat] /A.Mustafayev; elmi məsl.R.Əfəndiyev; elmi red. Y.Mahmudov.- Bakı: Adiloğlu, 2010.-640 s.
Kitabın “Xalça-palaz məmulatı” bölməsində Azərbayca-nın bir çox bölgələrində, xüsusən də Qarabağda toxunanxalçalardan, onların növlərindən, xalça məmulatının məhəllixüsusiyyətlərindən və s. bəhs edilir [S.94-103].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap olunmuş materiallar
1963
577. Şərifov, Ə. Xalçaçılar [Mətn]: [Cəbrayıl xalçaçılarıhaqqında] /Ə.Şərifov //Kolxozçu.- 1963.- 30 iyul.- S.4.
122
1968
578.Axundov, M. Zərif ilmələr ustası [Mətn]: [Ağdamxalçaçılıq fabrikinin ustası Kifayət Əfəndiyeva haqqında]/M.Axundov //Azərbaycan qadını.- 1968.- №5.- S.5.
579.Əkbərov, M. Zərif naxışlar [Mətn]: [Ağdam xalçafabriki haqqında]/M.Əkbərov //Sovet kəndi.- 1968.- 28 dekabr.
580.Mahir xalça ustası [Mətn]: [Ağdam Məişət XidmətiKombinatının işçisi, istedadlı xalça ustası Əli Fərruxi haq-qında] //Sovet kəndi.- 1968.- 3 sentyabr.
1971
581.Axundov, M. Xalçaçılar [Mətn]: [Ağdam xalçaçılıqfabriki haqqında] /M.Axundov //Kommunist.- 1971.- 24 yan-var.
1974
582. Abbasov, Ə. Hədiyyə: Naxçıvan Respublikası – 50:[Mətn]: [Yubiley münasibətilə Cəbrayıl xalçaçılarınıntoxuduqları Yusuf Məmmədəliyevin portreti olan xalçahaqqında] /Ə.Abbasov //Kolxozçu.- 1974.- 22 oktyabr.- S.4.
1978
583.Quliyеv, Ə. Uçаn xаlçаlаr [Mətn]: [Stеpаnаkеrt(Xankəndi) Xаlça fаbriki hаqqındа] /Ə.Quliyеv //Sоvet kəndi.-1978.- 2 dеkabr.
584.Qədirov, F. Bərdə xalçası [Mətn]: [Bərdə Xalça fab-rikinin tikintisi haqqında] /F.Qədirov //Kommunizm yolu.-1978.- 13 iyul.
123
1979
585.Qarabağ xalçaçılıq məktəbi [Mətn] //AzərbaycanSovet Ensiklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1979.- C.3.- S.47.
1980
586. Kərimov, L. Şuşa məni çox düşündürür [Mətn]:[Şuşa xalça sexi haqqında] /L.Kərimov //Şuşa.- 1980.- 26avqust.
1981
587.Kərimov, L. “Buynuz” adlı xalçaların mənşəyi[Mətn]: [Qarabag xalçasının tarixinə dair] /Lətif Kərimov//Elm və həyat. 1981.- №2.- S.34-36.
1984
588.İmanova, U. Arazbar naxışları [Mətn]: [Cəbrayılrayonunda yaşayan xalçaçı N.Həsənova haqqında] /U.İmanova//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1984.- 3 fevral.- S.2.
589.Quliyev, B. Malıbəyli xalçası [Mətn]: [məqalədəxalçanın tarixindən söhbət açılır] /B.Quliyev //Ədəbiyyat vəincəsənət.- 1984.- 13 aprel.- S.5.
1988
590.Muxtarova, B. Bu xalı, gözəl xalı [Mətn]: [məqa-lədə Şuşa xalça sexinin açılmasında L.Kərimovun rolundanbəhs olunur] /B.Muxtarova //Şuşa.- 1988.- 10 sentyabr.
124
1989
591. Qədirova, Z. Nəfis eksponatlar [Mətn]: [Azərbay-can Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində saxlanı-lan IX əsrin əvvəllərində toxunmuş Qarabağ xalçaları haqqın-da] /Z.Qədirova //Bakı.- 1989.- 5 iyun.
1992
592.Qarabağ xalçaları sərgisi [Mətn]: [AzərbaycanDövlət Xalça və Xalq Dekorativ Sənəti Muzeyində xalçasərgisi haqqında] //Həyat.- 1992.- 22 aprel.
593.Rəhimova, A. Bənzərsiz naxışlar [Mətn]: [Ağdamrayonu xalça istehsalat müəssisəsi haqqında] /A.Rəhimova//Bərəkət.- 1992.- 21 fevral.
1995
594.Əzizli, B. Yaddan çıxmaz Qarabağ... [Mətn]:[Ağdam xalça istehsalat müəssisələrinin kollektivi haqqında]/Bəxtiyar Əzizli //Azərbaycan.- 1995.- 23 may.
1997
595.Əliyeva, S. Mərmi gurultusunda da xalı toxunurdu[Mətn]: [Ağdam xalça istehsalat müəssisəsi haqqında] /S.Əli-yeva //Azərbaycan.- 1997.- 27 avqust.
2000
596. Alınmaz sənət qalası [Mətn]: [Şuşa şəhərinin xalçasənətinə həsr оlunur] //Şuşa şəhərinə həsr оlunmuş elmi kоn-fransın matеrialları.- Bakı, 2000.- S.67-74.
125
2006
597. Qarabağ xalçaları ABŞ-da və Kanadada satılır[Mətn] //Xalq cəbhəsi.- 2006.- 7 sentyabr.- S.15.
2008
598. Ağasıoğlu, F. 2500 il öncə Qarabağda toxunmuş“Bərdə” xalısı [Mətn]: [Saqa-oğuz] //Füyuzat.- 2008.- №1.-S.16-22.
599.Qarabağ xalçaları xarici qonaqların marağına sə-bəb olmuşdur [Mətn]: [dünya şöhrətli Pyer Karden və digər qo-naqlar Bakı Nobel Xeyriyyə Fondunda olmuşlar] //Azərbay-can.- 2008.- 30 noyabr.- S.2.
2009
600.İsmayılov, S. “Xalça evində” IX-XIII əsrlərə aidolan Qarabağ xalçaları sərgilənir: Səid İsmayılov: “Xalça hərbir zaman sülh niyyətini ifadə edib” [Mətn]: [Fransada yerləşəndiaspor təşkilatlarından biri olan “Azərbaycan evi”nin rəhbəriSəid İsmayılovun söhbəti] /S.İsmayılov //Paritet.- 2009.- 28-29iyul.- S.10.
2010
601. Qarabağ xalçaları təqvimdə [Mətn]: [“Qarabağ”xalçaları adı altında nəşr olunmuş 2010-cu ilin təqvimi haqqın-da] //Ayna.- 2010.- 20 fevral.- S.20.
602. Zümrüd. “Qarabağ” xalçaları adlı təqvim nəşr edi-lib [Mətn] /Zümrüd //Səs.- 2010.- 16 fevral.- S.12.
603.“Azərbaycan xalçaları bütün məktəbləri ilə” adlılayihə üzrə növbəti kitab çapdan çıxıb [Mətn]: [Vidadi
126
Muradovun “Azərbaycan xalçaları. Qarabağ qrupu” kitabıhaqqında] //525-ci qəzet.- 2010.- 4 dekabr.- S.17.
604.Xatun. “Azərbaycan xalçaları. Qarabağ qrupu”: Buadda kitab çapdan çıxıb [Mətn]: [Heydər Əliyev Fondunundəstəyi ilə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində nəşrəhazırlanan kitab barədə] /Xatun //Ayna.- 2010.- 18 dekabr.-S.20.
605.Qarabağ xalçaları təqvimdə [Mətn]: [“Qarabağxalçaları” adı altında nəşr olunmuş 2010-cu ilin təqvimihaqqında] //Ayna.- 2010.- 20 fevral.- S.20.
2011
606. Azərbaycan xalçaları: Qarabağ qrupu [Mətn]:[“Azərilmə” tərəfindən 6 dildə yenicə çapdan çıxmış eyni adlıkitab haqqında] //Azərbaycan.- 2011.- 6 sentyabr.- S. 5;Mədəniyyət.- 2011.- 2 sentyabr.- S. 3.
607.Əliyeva, K. Əsrlərin şahidi – Qarabağ xalçaları[Mətn]: erməni işğalı Azərbaycan mədəniyyətinin və incəsənə-tinin bu misilsiz sahəsinə ağır zərbələr vurub /K.Əliyeva //YeniMüsavat.- 2011.- 14 aprel.- S.11.
127
QAZAX-GƏNCƏ
Kitablar
1964
608. Azərbaycan tarixi [Mətn]: 3 cilddə.- Bakı: Az.SSREA, 1964.- C.1.- 1001 s.
Kitabda Azərbaycanda xalçaçılığın inkişaf tarixi, XIXəsrin əvvəllərində toxunan Gəncə-Qazax xalçaları haqqındaməlumatlar verilmişdir [S.65].
1977
609.Azərbaycan incəsənəti [Mətn] /red.: Ə.Salamzadə,N.Rzayev, K.Kərimov, R.Əfəndiyev, N.Həbibov.- Bakı: Maa-rif, 1977.- 213 s.
Kitabın “Dekorativ-tətbiqi sənət” bölməsində görkəmlixalçaçı rəssam Lətif Kərimov və başqa xalçaçı rəssamlar haq-qında, XII-XIII əsrlərdə Azərbaycanda olmuş alim və səyyah-ların xalçalarımız haqqında fikirləri; Kirovabad (Gəncə)toxuculuq fabriki, “Azərxalça” haqqında məlumatlarverilmişdir [S.72-78; 206-207].
1978
610.İsayev, Ə. Kirovabad (indiki Gəncə) xalçasının şöh-rəti [Mətn] /Ə.İsayev.- Bakı: Azərnəşr, 1978.- 44 s.
Kitabça M.D.Hüseynov adına Kirovabad (indiki Gəncə)Xalça-Mahud Kombinatından, orada xalça toxuyan insanlar-dan, xalçaların dünya bazarlarında şöhrət qazanmasından, sər-gilərdə nümayişindən bəhs edir.
128
2006
611.Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn]/R.Əfəndi, T.Əfəndi; AMEA.- Bakı: Elm, 2006.- 103 s.-Azərbaycan və ingilis dillərində.
Kitab Qazax xalçaçılıq məktəbi, onların bədii texnolojixüsusiyyətləri və dünya muzeylərində qorunub saxlanması haq-qında məlumat verilir.
612.Turan, F. Doğma evdən başlanır vətən [Mətn]/F.Turan /rəy. və elmi red. N.Cəfərov; rəs. Q.Sarıvəlli.- Bakı:Çaşıoğlu, 2006.- 288 s.
Qazax xalçaçılıq məktəbi haqqında məlumat [S.14-18].
2010
613.Azərbaycan incəsənəti – təsviri sənət, dekorativtətbiqi sənət, memarlıq [Mətn]: uşaqlar üçün ensiklopedikməlumat kitabı /tərt.: Z.Əliyev, A.Xəlilov.- Bakı: Letterpress,2010.- 104 s. Kitabda “Gəncə-Qazax” xalçaları; Dekorativ-tət-biqi sənət; “Sufi” xalçası haqqında ensiklopedik məlumatlarverilmişdir [S.35;44-45;67-68].
2011
614. Fəridə, Z. İncilər [Mətn]: ensiklopedik toplu/Z.Fəridə, S.Əhmədli; red. Ş.Bünyadova, Q.Xəlilova.- Bakı:İncilər, 2011.- 283 s.
Qazax-Ağstafa xalçaçılığı [S.266-269].
129
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap edilmiş materiallar
1963
615.Cəfərov, M. Kirovabad (Gəncə) xalça fabriki yed-dilliyin tikintisidir [Mətn] /M.Cəfərov //Ədəbiyyat və incə-sənət.- 1963.- 12 oktyabr.
1968
616.Abdullayev, A. Xalçaçılar [Mətn]: [Qazax Xalçafabriki haqqında] /A.Abdullayev //Azərbaycan qadını.- 1968.-№7.- S.10-11.
1969
617.Gəncə xаlılаrı [Mətn]: [M.Hüsеynоv аdınа Кirоvа-bаd (Gəncə) Xаlça kоmbinаtı hаqqındа] //Sоvet kəndi.- 1969.-18 yаnvar.
618.Qаlаyеv, Y. Hədiyyə xаlçаsı [Mətn]: [Kirоvаbаd(Gəncə) günlərinin yеkun kоnsеrtində Bаkı zəhmətkеşlərinətəqdim оlunаcаq xаlçа hаqqındа] /Y.Qаlаyеv //Bаkı.- 1969.-17 dеkabr.
619.Mütəllimоv, X. Əlvаn nаxışlаr [Mətn]: [Kirоvаbаd(Gəncə) xalçа kоmbinаtı hаqqındа] /X.Mütəllimоv //Kоm-munist.- 1969.- 30 mаrt.
1971
620.Əliyev, M. Naxışların söhbəti [Mətn]: [Qazax rayo-nundakı “Zili” xalçaçılıq fabriki haqqında] /M.Əliyev //Ədə-biyyat və incəsənət.- 1971.- 6 mart.- S.15.
130
1972
621.Əfəndi, R. Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi[Mətn] /R.Əfəndi, T.Əfəndi //Qobustan.- 1972.- №1-2.- S.51.
1973
622.Əfəndi, R. Qazax yadigarları [Mətn]: [xalçalar haq-qında] /R.Əfəndi //Qobustan.- 1973.- №1.- S.16-19.
1974
623.Həsənоv, N. Rənglərin tərаnəsi [Mətn]: [Kirоvаbаd(Gəncə) xаlçаlаrı hаqqındа] /N.Həsənоv //Sоvet kəndi.- 1974.-12 mаrt.- S.4.
624. Qəni, A. Ürəklərin hərarəti naxışlara dönəndə[Mətn]: [Kirovabad (Gəncə) Xalça-Mahud Kombinatı haqqın-da] /A.Qəni //Azərbaycan gəncləri.- 1974.- 19 dekabr.- S.2.
1976
625. Аğаyev, H. Əlvаn nаxışlаr аləmində [Mətn]: [MirzəDavud Hüseynov аdınа Kirоvаbаd (Gəncə) Xаlçа-MahudKombinatının işi hаqqındа] /H.Аğаyev //Еlm və həyаt.- 1976.-№3.- S.25-26.
1977
626.İsаyеv, Ə. Xаlçаnın şöhrəti [Mətn]: [M.Hüsеynоvаdınа Kirоvаbаd (Gəncə) Xаlçа-Mаhud Kоmbinаtının fəаliy-yəti hаqqındа] /Ə.İsаyеv //Аzərbaycan gəncləri.- 1977.- 5 mаy.
131
1979
627.Qulаm qızı, L. Nаxışlаrın şöhrəti [Mətn]: [Qаzаx rа-yоnundакı “Zili” xаlçаçılıq fаbrikinin tоxucusu Zərbi Məm-mədiyеvа hаqqındа] /L.Qulаm qızı, S.Məmmədоv //Sоvet kən-di.- 1979.-11 yаnvar.
1980
628.Rzayev, B. Nəğməli naxışlar [Mətn]: [M.Hüseynovadına Kirovabad (Gəncə) Xalça-Mahud Kombinatının işi haq-qında] /B.Rzayev //Azərbaycan gəncləri.- 1980.- 7 iyun.
629.Seyidov, M. Bərdə xalçaçılıq fabriki [Mətn]: [fabri-kin istifadəyə verilməsi haqqında] /M.Seyidov //Kommunizmyolu.- 1980.- 17 iyul.
1982
630.İskəndərov, R. Xalçalar Rəhilənin şöhrətidir[Mətn]: [Qazax şəhərinin “Zili” xalça fabrikinin toxucusuR.Zeynalova haqqında] /R.İskəndərov //Sovet kəndi.- 1982.- 9sentyabr.
631.Gəncə-Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn] //Azərbay-can Sovet Ensiklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1982.- C.4.- S.85.
1984
632.Mustafayeva, F. Xalçaçılıq [Mətn]: [Qazax xalçalarıhaqqında] /F.Mustafayeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1984.-26 oktyabr.- S.5.
132
1989
633.Xalçaların yeni süjetləri [Mətn]: [M.Hüseynov adı-na Kirovabad (Gəncə) Xalça-Mahud Kombinatının işi haqqın-da] //Kommunist.- 1989.- 21 iyun.
1992
634.Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn]/R.Əfəndiyev, T.Əfəndiyev //Qobustan.- 1992.- №1.- S.50-54.
1998
635.Əliyeva, Ə. Qədim sənətin Gəncə sənətçisi [Mətn]:[Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muze-yində] /Ə.Əliyeva //Azərbaycan.- 1998.- 19 fevral.
2006
636. Qədirova, D. Qazaxın nadir “Namazlıq” xalçası[Mətn] /D.Qədirova //Elmi axtarışlar.- 2006.- Toplu 19.- S.180-181.
637.Tağızadə, T. Gəncə xalçaçılığı süqut astanasında[Mətn] /T.Tağızadə //Ayna.- 2006.- 9 dekabr.- S.16,19.
2008
638.Abdullaoğlu, K. Kənddə xalçaçılıq sənəti [Mətn]:[Qazaxın Qaymaqlı kəndi] /K.Abdullaoğlu //Yeni Mədəni-maarif jurnalı.- 2008.- №3.- S.23.
639. Tağıyeva, R. Şəmkir xalçaları [Mətn] /RöyaTağıyeva //Şəmkir arxeoloji irsi tarixi və memarlığı IRespublika elmi praktiki konfransın materialları (28-24 noyabr2007).- Bakı, 2008.- S.325-337.
133
2010
640.Gəncədə dekorativ-tətbiqi sənət əsərləri sərgisiaçılıb [Mətn]: [Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsüilə] //Mədəniyyət.- 2010.- 28 iyul.- S.3.
641.Sara. Gəncədə xalçaçı rəssam Cavanşir Əliyevinsərgisi açılıb [Mətn] /Sara //525-ci qəzet.- 2010.- 19 iyun.-S.16.
642.Zümrüd. III Respublika Dekorativ Tətbiqi Sənətəsərləri sərgisi [Mətn]: [Gəncə şəhərində] /Zümrüd //Səs.-2010.- 30 iyul.- S.12.
2011
643. İtalyan rəssamına “Müjdə” verən Qazax xalçası:Az rənglərlə yaradılan ahəngdar kolorit: [Qazax xalçaları haq-qında] //Azadlıq.- 2011.- 2 avqust.- S.14.
134
QUBA
Kitablar
2005
644. Mustafazadə, T. Quba xanlığı [Mətn] /T.Mustafa-zadə; elmi red. V.Piriyev; AMEA A.Bakıxanov adına Tarixİnstitutu.- Bakı: Elm, 2005.- 479 s.
Kitabın “Sənətkarlıq və ticarət” fəslində Qubada toxun-muş xalçalardan, boyanma üsullarından danışılır [S.58-60].
2006
645.Xoşməramlı səfir [Mətn] /tərt. ed. A.Qasımov; rəy.L.Məmmədova.-Bakı: Şəms, 2006.- Kitab 2.- 208 s.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev vəxanımı Mehriban Əliyevanın “Qədim Quba” Özəl XalçaçılıqMəhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin yeni sexində olmalarıbarədə [S.46-47].
2007
646.Ağamalı, F. XVIII əsrin II yarısı - XIX əsrin əvvəl-lərində Quzey Azərbaycan xanlıqlarında sosial-iqtisadi münasi-bətlər [Mətn]: dərs vəsaiti /F.Ağamalı.- Bakı: BDU nəşriyyatı,2007.- 280 s.
Kitabda xalçaçılığın inkişafından, tarixindən, Quba,Şamaxı xalçalarından da bəhs edilir [S.209-210, 221].
135
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap edilmiş materiallar
1963
647.Xаlçа ustаlаrı [Mətn]: [Qubа xаlçаçılаrı hаqqındа]//Аzərbaycan qаdını.- 1963.- №2.- S.16.
1968
648.Qaçabəyov, B. Zərif ilmə ustaları [Mətn]: [QusarXalça fabriki haqqında] /B.Qaçabəyov //Kommunist.- 1968.-3 dekabr.
1969
649. Məmmədоv, X. Xаlçаçılаr [Mətn]: [Dəvəçi rаyоnmərkəzində yеrləşən fаbrikin işi hаqqındа] /X.Məmmədоv//Sоvet kəndi.- 1969.- 4 yаnvar.
1975
650.Qonaqov, M. Zibeydə Şeydayevanın poçtu [Mətn]:[Qubada yaşayan 115 yaşlı xalçaçı Zibeydə Şeydayeva haqqın-da] /M.Qonaqov //Kommunist.- 1975.- 19 fevral.- S.4.
651.Zibeydə Şeydayeva Macarıstan xalçaçılıq briqada-sının fəxri üzvüdür [Mətn]: [115 yaşlı Quba xalçaçısı] //Kom-munist.- 1975.- 28 yanvar.
1976
652.Məmmədli, X. Bir аilə vаr [Mətn]: [Dəvəçi rаyоnu-nun “Pirаbədil” xаlçа fаbrikində işləyən, dəfələrlə dövlət mü-kаfаtlаrı аlаn qаbаqcıl Həkimоvlаr аiləsi hаqqındа] /X.Məm-
136
mədli, А.Məmmədоv //Аzərbaycan qаdını.- 1976.- №7- S.18-19.
1977
653.Mеhrəliyеv, Е. Gözəllik yаrаdаnlаr [Mətn]: [Qubаxаlçа еmаlаtxаnаsı hаqqındа] /Е.Mеhrəliyеv //Аzərbaycangəncləri.- 1977.- 19 mаy.
1978
654.Mustаfаyеv, F. Zərif nаxış ustаsı [Mətn]: [QubаXаlçа fаbrikinin tоxucusu Cəmilə Hümmətоvа hаqqındа]/F.Mustаfаyеv //Аzərbaycan gəncləri.- 1978.- 10 iyun.
1979
655.Quba-Şirvan xalçaçılıq məktəbi [Mətn] //Azərbay-can Sovet Ensiklopediyası.- Bakı, 1979.- C.3.- S.256.
1980
656.Fərəcullаyеv, F. Xаlçа fаbrikində [Mətn]: [QubаXаlça fаbrikinin fəаliyyəti] /F.Fərəcullаyеv //Ədəbiyyаt vəincəsənət.- 1980.- 29 fеvral.- S.5.
1983
657. Məmmədkərimоv, Z. Gözəl nаxışlаr, gülər bаxışlаr[Mətn]: [Pirəbədil Xаlçа fаbriki hаqqındа] /Z.Məmməd-kərimоv //Аzərbaycan gəncləri.- 1983.- 3 mаrt.
658.Rüstəmоv, V. Xаlçаnın yüz yаşı vаr [Mətn]: [Qubаrаyоnunun Söhüb kəndinin qоcаmаn xаlçа ustаsı Tümən Əli-yеvа hаqqındа] //Kоmmunist.- 1983.- 28 yаnvar.
137
1989
659.Tağıyev, A. Xalça ustası [Mətn]: [Dəvəçi rayonununBeynəlmiləl kəndində yaşayan, SSRİ Dövlət mükafatı laureatıGülnənə Mustafayeva haqqında] /A.Tağıyev //Ədəbiyyat vəincəsənət.- 1989.- 31 mart.- S.5.
2005
660.Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlətin siya-sətinin əsas istiqamətidir və bu siyasət gələcəkdə də davametdiriləcəkdir [Mətn]: [Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev“Qədim Quba” Özəl Xalçaçılıq Məhdud Məsuliyyətli Cəmiy-yətinin yeni sexi ilə tanış olmuşdur] //Azərbaycan.- 2005.-26 iyul.- S.3.
____________
661.Nəcəfov, H. El sənətini yaşadanlar [Mətn]: [Qubaşəhərində fəaliyyət göstərən “Aygün” tədris-istehsalat xalça fir-ması haqqında] /H.Nəcəfov //Azərbaycan.- 2005.- 30 iyun.-S.8.
2007
662.Əziz, R. Quba xalçaçılığı çətin sınaq qarşısındadır[Mətn]: [Mərkəzin direktoru Fatimət Həmzəyevanın fikirləri]/R.Əziz, S.Teyyuboğlu //Zaman.- 2007.- 10-11 aprel.- S.9.
2008
663. Xalçaçılıq sənəti... və boya qıtlığı [Mətn]: [qubalıxalça ustası Fatimə Ağamirzəyevanın söhbəti] //Mədəniyyət.-2008.- 11 sentyabr.- S.3.
138
664.Tağıyev, A. İlmələrin nəğməsi [Mətn]: [DəvəçidəkiPirəbədil Xalça fabrikinin direktoru Məleykə Xəlilovanınfabrikin fəaliyyəti haqqında söhbəti] /A.Tağıyev //Respublika.-2008.- 4 dekabr.- S.5.
2011
665. Ayxan. Qubanın sənət inciləri [Mətn]: [Qubadakeçirilən eyni adlı sərgi və “Quba xalça məktəbinin ənənələrivə onun digər sənət sahələrinə təsiri” mövzusunda keçiriləntədbir haqqında] /Ayxan //Ekspress.- 2011.- 12-14 mart.- S.31.
666. Xaçmazda xalça muzeyi [Mətn]: muzeydəAzərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinəməxsus unikal eksponatlar nümayiş olunur //Səs.- 2011.- 19avqust.- S.12.
667. İlmələrin naxışı [Mətn]: [məşhur Quba xalçasıhaqqında] //Azərbaycan.- 2011.- 16 yanvar.- S.1.
139
ABŞERON
Kitablar
2005
668.Əliyev, İ. Suraxanı [Mətn]: [tarixi-publisistik oçerk-lər, tərcümə, şəcərələr, sənədlər) /İ.Əliyev, K.Həmzəyev.-Bakı, 2005.- C. 1.- 390 s.
Kitabın “Təsərrüfat və həyat tərzi” fəslində SuraxanıdaXVIII-XIX əsrlərdə toxunmuş xalçalardan, “Suraxanı” xalça-sından (XIX əsr) görüntülər verilmişdir [S.22-23].
2008
669.Ağarzaoğlu, M. Sənin övladlarınıq Qobu [Mətn]/M.Ağarzaoğlu, E.Qafarov.- Bakı: Təhsil, NPM.- 2008.- 68 s.
Qobu xalçaları haqqında [S.36].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap edilmiş materiallar
1961
670. Şаbаnоv, Ş. Nаrdаrаn xаlçаçılаrı [Mətn] /Ş.Şаbа-nоv //Bаkı.- 1961.- 18 yаnvar.
1977
671.Əliyeva, H. İlmələrlə, nаxışlаrlа [Mətn]: [Bаkı xal-çaçılıq fаbrikinin xаlçа ustаsı Ş.Cəfərоvа hаqqında] /H.Əliyeva//Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1977.- 7 mаy.- S.5.
140
1979
672.Həsənоv, Е. Gözəllik yаrаdаnlаr [Mətn]: [Qоbu “İn-cəsənət” xаlçа fаbrikinin kоllеktivi hаqqındа] /Е.Həsənоv//Аzərbaycan gəncləri.- 1979.- 21 iyul.
1981
673. Abdullayev, P. İlk ilmələr vurulur, amma... [Mətn]:[Bakının Türkan qəsəbəsindəki “İncəsənət” xalça fabrikinin ye-ni sexi haqqında] /P.Abdullayev //Kommunist.- 1981.- 10 no-yabr.
674. Rzаyеv, А. Qızıl mеdаllı xаlçаlаr [Mətn]: [Nаrdаrаnqəsəbəsinin 3 №-li xаlçа sеxi hаqqındа] /А.Rzаyеv //Bаkı.-1981.- 21 sеntyabr.
1983
675.Süleymanov, İ. Xalça sənətinə məhəbbət [Mətn]:[Bakının Lenin rayonundakı 2 №-li xüsusi rejimli, xalçaçılıqtəmayüllü internat məktəbi haqqında] /İ.Süleymanov //Azər-baycan müəllimi.- 1983.- 7 sentyabr.
1988
676.Sərdarov, Q. Xalçaçı bacılar [Mətn]: [Qobu qəsəbə-sinin 12 nömrəli xalça sexində çalışan Natəvan və Xalidə Aşu-rova, Sevil və Rəsmiyyə İlyasova bacıları haqqında] /Q.Sər-darov //Kommunist.- 1988.- 21 aprel.
141
ŞİRVAN
Kitablar
2006
677.Quliyeva, N. Azərbaycan incəsənəti [Mətn] /N.Quli-yeva, Z.Əliyev /red.: M.İsayeva, S.Ağabalayeva.- Bakı: Butadizayn şirkəti, 2006.- 101 s.
Kitabda “Dekorativ-tətbiqi sənət” bölməsində Azərbay-can xalçalarından, bir çox xalçaçılıq məktəblərindən nümunə-lər, Niderland rəssamı Hans Memlinqin (1433-1494) “Məyrəmöz körpəsi ilə” tablosunda Şirvan xalçasının təsviri verilmişdir[S.80-85].
2009
678.Məhyəddinqızı, Ş. Qəbələ Qafqazın incisi [Mətn]/Ş.Məhyəddinqızı.- Bakı: Oğuz Eli, 2009.- 256 s.
Kitabda Qəbələdə toxunan xalçalardan və onların texno-logiyalarından bəhs edilir [S.180-181].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap edilmiş materiallar
1969
679. Mustafayev, A. Bir toxuculuq aləti haqqında[Mətn]: [İsmayıllı rayonunun Lahıc kəndində istifadə olunan“şalabəndçü” toxuculuq aləti haqqında] /A.Mustafayev//Az.SSR EA Məruzələri.- 1969.- C.25.- S.75-78.
142
1970
680.Hüseynov, Ə. Şamaxı xalçaları [Mətn] /Ə.Hüseynov//Kommunist.- 1970.- 8 sentyabr.
1975
681. Bəkirоvа, R. Mаrаqlı sənət nümunəsi [Mətn]: [Şir-vаndа tоxunulаn xurcun və çullаrın tоxunmа tеxnikаsı və klаs-sik kоmpоzisiyаlаrı hаqqındа] /R.Bəkirоvа //Еlm və həyаt.-1975.- №12.- S.27.
1979
682. Əliyеv, Z. Ürəyimin şəkli... [Mətn]: [ŞаmаxınınÇətirli kəndində yаşаyаn xаlçаçı Gilə Hаcıyеvа hаqqındа]/Z.Əliyеv //Ədəbiyyаt və incəsənət.-1979.- 6 iyul.- S.8.
683.Zаmаnоv, F. Sərgilərin bəzəyi [Mətn]: [İsmаyıllı rа-yоnunun Qаlаcıq kəndinin xаlçа ustаlаrı hаqqındа] /F.Zаmа-nоv //Аzərbaycan gəncləri.- 1979.- 30 оktyabr.
1982
684.Əliyeva, A. Lahıc xalça fabrikində [Mətn] /A.Əliye-va //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 26 fevral.- S.5.
1983
685.Nağıyeva, H. Əllərin qüdrəti [Mətn]: [Vartaşenrayonunun (Oğuz rayonu) Baş Daşağıl kəndində yaşayanxalçaçı M.Dəftəzənova haqqında] /H.Nağıyeva //Azərbaycanqadını.- 1983.- №6.- S.17.
143
1992
686.Baxşıyev, C. Kürdəmir xalçası öz yerini tapmalıdır[Mətn] /C.Baxşıyev //Mədəniyyət.- 1992.- 16 yanvar.
1997
687.Aslanov, E. Hər xalça bir qalaca... [Mətn]: [“Şama-xı” yarpaq çeşnili qədim xalça haqqında] /E.Aslanaov //Ədə-biyyat qəzeti.- 1997.- 12 dekabr.- S.6-7.
2008
688.Şirəliyeva, A. Azərbaycanın Şirvan bölgəsinin xal-çaçılıq mərkəzləri və onların bəzi etnoqrafik xüsusiyyətləri[Mətn] /A.Şirəliyeva //AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu.İncəsənət və Mədəniyyət problemləri.- Bakı, 2008.- S.103-109.
2010
689. İsmayıllı xalçalarının albom-kataloqu hazırlanmış-dır [Mətn] //Azərbaycan.- 2010.- 20 aprel.- S.11; 525-ci qəzet.-2010.- 21 aprel.- S.7.
144
TƏBRİZ
Kitablar
2000
690. Əliyeva, K. XVI-XVII əsrlər Təbriz xalça məktəbi[Mətn] /K.Əliyeva.- Bakı: Elm, 2000.
2007
691.Azərbaycan tarixi [Mətn]: orta məktəblərin VIIIsinfi üçün dərslik /red.: V.Mahmudlu, B.Məmmədov, R.Tağı-yeva.- Bakı: Elm, 2007.- 150 s.
Vəsaitin “Tətbiqi incəsənət” bölümündə “Şeyx Səfi”xalısı və Təbriz ustalarının toxuduqları xalçalar haqqındaməlumat verilib [S.186-187].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə vəkitablarda çap edilmiş materiallar
1981
692.Həsənzadə, C. Təbriz miniatür sənəti monqol istilasıdövründə [Mətn] /C.Həsənzadə //Qobustan.- 1981.- №2.- S.87-90.
1983
693.Kərimov, L. Miniatür və xalca [Mətn]: [Təbrizminiatür məktəbi, bu məktəbin yaradıcıları olan professionalnəqqaşlar, xalça sənəti, xalça və miniatür sənətinin qarşılıqlıəlaqəsi haqqında müəlliflərlə söhbət] /L.Kərimov, C.Həsənzadə//Qobustan.- 1983.- №3.- S.8-9.
145
1986
694.Təbriz xalçaçılıq məktəbi [Mətn] //AzərbaycanSovet Ensiklopediyası:10 cilddə.- Bakı, 1986.- C.9.- S.235.
1989
695. Babək Xürrəmidin xatirəsinə həsr olunmuş fərş[Mətn]: [təbrizli şair, xalçaçı Mehrəbaninin Lətif Kərimovaməktubu və toxuduğu fərş haqqında] /fars dilindən çevirəniA.Həsənov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1989.- 14 iyul.- S.5.
1996
696.Mustafayeva, A. “Şeyx Səfi”ni çəkmək çətindir, an-caq mümkündür və lazımdır [Mətn]: [XVI əsrdə Şah İsmayılXətainin oğlu Təhmasibin zamanında Ərdəbil sarayı üçünTəbrizdə toxunmuş “Şeyx Səfi” xalısının çəkilməsinə dair]/A.Mustafayeva //Panorama.- 1996.- 27 iyul.
1997
697.Əliyev, Z. “Şeyx Səfi” xalısı İngiltərədən İrana qay-tarılıb! [Mətn]: söhbət eyni adlı üçüncü xalıdan gedir /Z.Əliyev//Panorama.- 1997.- 29 iyul.
2010
698.Əlövsətqızı, V. Azərbaycan və Təbriz xalçaları er-məni adıyla rus vikipediyasında [Mətn] /V.Əlövsətqızı //Kas-pi.- 2010.- 13 aprel.- S.11.
146
2011
699. Dünya sənətinə incilər bəxş edən Təbriz xalçaçılıqməktəbi: Azərbaycan xalçaçılığının ilk mərkəzlərindən biri[Mətn] //Azadlıq.- 2011.- 17 sentyabr.- S. 14.
147
AZƏRBAYCANDA SÜJETLİ XALÇALAR
Kitablar
1970
700.Tərlanov, M. Azərbaycan təsviri incəsənətində Le-nin obrazı [Mətn] /M.Tərlanov.- Bakı: Elm, 1970.- 17 s.
Kitabda görkəmli xalçaçı rəssam Lətif Kərimovun eskiz-ləri əsasında 1930-cu illərdə toxunmuş V.İ.Leninə həsrolunmuş xalça haqqında məlumatlar verilmişdir [S.15-16].
701.V.İ.Lenin Azərbaycan sovet incəsənətində [Mətn]/Az.SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu.- Bakı: Elm,1970.- 123 s.
Kitabın “Leninə həsr olunmuş rəssamlıq əsərləri” başlıqlıməqalədə L.Kərimovun, K.Kazımzadənin və İsmayıl Axundo-vun eskizləri əsasında toxunmuş Leninə həsr olunmuş xalçalarhaqqında məlumat və xalçadan görüntülər verilmişdir [S.27-34].
1981
702.Zаmаnоv, N. Nizаmi pоеziyаsı və təsviri sənət[Mətn] /N.Zаmаnov.- Bakı: Еlm, 1981.- 192 s.
Kitabın “Nizami süjetləri qədim və müasir dekorativ-tətbiqi sənətdə” adlı bölmədə Nizaminin əsərlərinə çəkilmişsüjetli xalçalardan söhbət açılır [S.71-108,168,184-188].
1988
703.Tağıyeva, R. Azərbaycan süjetli xalçaları [Mətn]/Röya Tağıyeva.- Bakı: İşıq, 1988.- 143 s.- Azərbaycan, ingilisvə rus dillərində.
148
1991
704.Tağıyeva, R. Nizami obrazları xalçalarda [Mətn]:albom /Röya Tağıyeva; red.: M.Əmirova, S.Quliyev, B.Ağa-rzayev.- Bakı: İşıq, 1991.- 148 s.- Azərbaycan, rus, ingilis vəfransız dillərində.
Dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin anadan olma-sının 850 illiyinə həsr edilmiş bu kitabda dünya şöhrətli qədimAzərbaycan süjetli xalçalarında həkk olunmuş Nizami obrazlarıəks olunmuşdur.
1995
705. Füzuli dünyası rəsmlərdə [Mətn] /tərt. ed. və önsöz. müəl.: K.Kərimov, N.Həbibov.- Bakı: Azərbaycan Ensik-lopediyası Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 1995.- 80 s.
L.H.Kərimovun eskizləri əsasında toxunmuş “Şəbi-hic-ran”; K.M.Əliyevin “Füzuli” xalçaları haqqında [S.78-79].
2001
706. Mənalı ömür [Kataloq]: “Laza” xalça sexi.- Bakı,2001.- 36 s.
“Laza” xalça sexində toxunmuş Heydər Əliyevin və onunailə üzvlərinin əksi olan xalçaların fotoşəkilləri, ona həsredilmiş şeirlər.
2003
707.Şirəliyeva, A. Azərbaycanın Şirvan qrupuna daxilolan xalçalarda insan və heyvan təsvirləri [Mətn] /A.Şirəliyeva//III Beynəlxalq Simpoziumun tezisləri.- Bakı, 2003.- 8 s.
149
2005
708.Şirəliyeva, A. Azərbaycanın Şirvan qrupuna daxilolan xalçalarda insan və heyvan təsvirləri [Mətn] /A.Şirəliyeva//“Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti” mövzusunda IIIBeynəlxalq Simpoziumun materialları.- Bakı: Elm, 2005.
709.Vəkilov, M. Azərbaycanda mədəni inqilab [Mətn]:1920-1940-cı illər /M.Vəkilov.- Bakı: Əbilov, Zeynalov vəoğulları, 2005.- 312 s.
Kitabda xalçaçı rəssam L.Kərimovun eskizləri əsasında30-cu illərdə toxunan “Firdovsi”, “Rustavelli” və Nizami Gən-cəvinin poemalarına həsr edilmiş süjetli xalçalardan bəhs edilir[S.282-283].
2006
710.Manafova, M. Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi[Mətn]: dərslik /M.Manafova; elmi red. V.Məmmədova.- Bakı:Təbib, 2006.- 402 s.
Kitabda XIX əsrdə xalça sənətinin inkişafından, “Dördfəsil” süjetli xalça haqqında məlumat verilir [S.389].
2007
711. Heydər Əliyev və Azərbaycan qadını [Mətn] /elmired. və ön söz. müəl. H.Hüseynova.- Bakı: Adiloğlu, 2007.-236 s.
Kitabda YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri,Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın xalçaçırəssam Kamil Əliyevin toxuduğu “Mir Möhsün Ağa” xalçasınıməscidə bağışlaması haqqında məlumat verilir [S.214].
150
2010
712.Abdullayeva, S. Azərbaycan musiqisi və təsvirisənət [Mətn] /S.Abdullayeva; red.: R.Zöhrabov, C.Həsənzadə.-Bakı: Oğuz eli, 2010.- 416 s.
Kitabın “On söz”ündə Azərbaycan xalçalarının tarixin-dən, süjetli xalçalar haqqında məlumatlar və xalçalarınfotoşəkilləri verilmişdir [S.4-12,15,133,156,176,192,273,274,303, 323].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablardaçap olunmuş materiallar
1925
713.V.İ.Lеninə və N.Nərimаnоvа həsr оlunmuş ilk Аzər-bаycаn xаlçаlаrı hаqqındа [Mətn] //İnqilаb və mədəniyyət.-1925.- №7.
1928
714.N.Nərimanоvun portreti toxunmuş xаlçа [Mətn]//Kоmmunist.- 1928.- 2 iyul.
1949
715. Xalidə, H. Xalça [Mətn]: [Cənubi azərbaycanlıqızın xalça üzərində Stalinin əksini toxuması haqqında hekayə]/H.Xalidə //İnqilab və mədəniyyət.- 1949.- №12.- S.218-220.
716.İ.Stalinə həsr edilmiş böyuk bədii xalca [Mətn]:[Stalinin anadan olmasının 70 illiyi münasıbətilə Azərbaycanxalqı tərəfindən toxunub hədiyyə göndərilən xalının təsviri]//Kommunist.- 1949.- 27 noyabr.- S.1.
151
1950
717.Kərimov Lətif Hüseyn oğluna…[Mətn]: [İ.Stalinin70 illiyinə həsr edilmiş bədii xalı üçün Stalin mükafatı laureatıadı verilmişdir] //Kommunist.- 1950.- 10 may.- S.3.
1954
718.Devitt, V. Nizaminin “Xəmsə”sinə həsr edilmiş beşxalça [Mətn]: [xülasə] /V.Devitt //Az.SSR EA Xəbərləri.Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1954.- №9.- S.108-109.
1956
719.S.Vurğunun anadan olmasının 50 illiyi ilə əlaqədarolaraq Azərbaycan EA-nın yubilyara hədiyyə hazırladığı,üzərində şairin portreti toxunmuş xalça [Mətn]: [xalça L.Kəri-movun eskizi əsasında toxunmuşdur] //Ədəbiyyat və incəsə-nət.- 1956.- 12 may.
1957
720.Abdullayeva, N. V.İ.Leninə həsr edilmiş bədii xalça[Mətn] //Kommunist.- 1957.- 30 iyun.
721.Böyük Leninə Azərbaycan xalqından: Böyük Ok-tyabr sosialist inqilabının 40 illiyinə həsr edilmiş bədii xalı[Mətn] //Kommunist.- 1957.- 11 oktyabr.
722.Göyçayeva, G. Təsviri incəsənətimizin yeni nailiy-yəti [Mətn]: [Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 40 illiyinəhəsr edilmiş bədii xalı] /G.Göyçayeva //Azərbaycan qadını.-1957.-№10.- S.14.
723.Nəcəfov, M. Gözəl sənət əsəri [Mətn]: [Böyük ok-tyabr sosialist inqilabının 40 illiyinə həsr edilmiş bədii xalı]/Mürsəl Nəcəfov //Kommunist.- 1957.- 13 oktyabr.
152
1960
724.Аbdullаyеvа, N. Оrnаmеntаl “Qırız” xаlçаsı [Mətn]:[xülаsə] /N.Аbdullаyеvа //Аzərbaycan SSR ЕА Məruzələri.-1960.- №6.- S.624.
725.Hаcıyеvа, İ. Xаlçаçılаrın hədiyyəsi [Mətn]: [Аzər-bаycаnın 40 illiyi münаsibətilə tоxunаn xаlçаlаr hаqqındа]/İ.Hаcıyеvа //Аzərbaycan gəncləri.- 1960.- 10 аprel.
726.Qаzıyеv, A. V.İ.Lеninə həsr оlunmuş bədii xаlçа[Mətn]: [xülаsə] /А.Qаzıyеv //Аz.SSR ЕА Xəbərləri. İctimаielmlər sеriyası.- 1960.- №2.- S.59-60.
1961
727.Dеvitt, V. “Lеyli və Məcnun” mövzusundа tоxunul-muş süjеtli bir xаlçа hаqqındа [Mətn]: [xülаsə] /V.Dеvitt//Nizami аd. Аzərbaycan Ədəbiyyat Muzeyinin əsərləri.-1961.- C.1.- S.68-69.
1963
728.Аbdullаyеvа, N. Аzərbаycаnın süjеtli xаlçаlаrı[Mətn]: [xülаsə] /N.Аbdullаyеvа //Аzərbaycan incəsənəti.-1963.- C.9.- S.163-164.
1965
729.Məmmədоv, S. Lеninin ilk pоrtrеt xаlçаsı [Mətn]:[Zеynəb İsmаyılzаdənin 1926-cı ildə tоxuduğu xalça hаqqındа]/S.Məmmədоv //Bаkı.- 1965.- 15 mаy.
153
1968
730. Kərimov, L. “Quşçulаr” аdlı xаlçа diqqətimizinələrə cəlb еdir? [Mətn] /Lətif Kərimov //Bаkı.- 1968.- 12dеkabr.
1969
731.Lеninə və Аzərbаycаnа həsr оlunаn xаlçаlаr [Mətn]//Bаkı.- 1969.- 19 dеkabr.
1971
732.Əsədullаyеvа, S. Mаrаqlı xаlçа [Mətn]: [Humаy Hə-sənzаdə tərəfindən 1909-cu ildə tоxunulmuş İrаn kəndlisininhəyаtını təsvir еdən xаlçа hаqqındа] /S.Əsədullаyеvа //Еlm vəhəyаt.- 1971.- №3.- S.6.
733.Kərimov, L. Mənalı dəst-xətt [Mətn]: [məqalədə“İslimi” və “Xətai” xalça kompozisiyaları haqqında] /LətifKərimov //Qobustan.- 1971.- №2.- S.36-39.
1974
734.Şərifоvа, G. Süjеtli xаlçаlаrımız [Mətn] /G.Şərifоvа//Qоbustаn.- 1974.- №3.- S.42.
1976
735.Nəcəfоv, M. Dərin məhəbbətlə [Mətn]: [Vurğun оb-rаzı təsviri incəsənətdə] /Mürsəl Nəcəfоv //Ədəbiyyаt və incə-sənət.-1976.- 4 dеkabr.
154
1977
736.Bəkirоvа, R. Əbədi qəhrəmаnlаr xаlçаlаrımızdа[Mətn]: [süjеtli xаlçаlаrın öyrənilməsi tаrixindən] /R.Bəkirоvа//Еlm və həyаt.- 1977.- №9.- S.37-38.
737.“Xətаi” xаlçаsı [Mətn]: [L.Kərimovun еskiziəsasında tоxunmuş xаlçа hаqqındа] //Ədəbiyyаt və incəsənət.-1977.- 10 dеkabr.- S.1.
1980
738.Kərimov, L. Lеnin xаlçаsı [Mətn]: [Lеnin оbrаzınınxаlçаdа tоxunmаsı hаqqındа müəlliflə söhbət] /Lətif Kərimov//Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1980.- 18 аprel.- S.3.
1981
739.Аzərbaycаn süjеtli xаlçаlаrı tаrixindən [Mətn]:[“Dörd fəsil” xаlçаlаrı] //Qоbustаn.- 1981.- №2.- S.50-52.
740.Kərimov, L. “Buynuz” adlı xalçanın mənşəyi[Mətn]: [Qarabag xalçasının tarixinə dair] /Lətif Kərimov//Elm və həyat.- 1981.- №2.- S.34-36.
741.Kərimov, L. Kosmos fatehləri... xalçalarda [Mətn]/L.Kərimov //Bakı.- 1981.- S.15.
742.Kоsmоs fаtеhləri xаlçаlаrdа [Mətn]: [birinci sоvеtkоsmоnаvtı Y.Qаqаrinə və dünyаdа ilk təyyаrəçi-kоsmоnаvtqаdın V.Tеrеşkоvаyа həsr оlunmuş xаlçаlar hаqqındа] //Bаkı.-1981.- 15 аprel.
1982
743. Həsənəliyev, N. Leninin surəti toxunmuş xalça[Mətn]: [1922-ci ildə Kərbəlayı Cabbar Əlizadə tərəfindəntoxunulmuş xalçanın tarixindən] /N.Həsənəliyev //Ədəbiyyatvə incəsənət.- 1982.- 26 fevral.- S.5.
155
744.Tağıyeva, R. Azərbaycan süjetli xalçaları tarixindən[Mətn] /Röya Tağıyeva //Qobustan. 1982.- №2.- S.11-16.
1983
745.Əliyev, Z. İlmələrin nağılı [Mətn]: [xalçaçı rəssamE.Mikayılovun eskizi üzrə toxunmuş “Şəbi-hicran” xalçasıhaqqında] /Z.Əliyev //Bakı.- 1983.- 11 fevral.
746.Əliyev, Z. “Şəbi-hicrаn” xаlçаsı [Mətn]: [xаlçаçırəssаm Еldаr Mikаyılоv hаqqındа] /Z.Əliyev //Аzərbaycantəbiəti.- 1983.- №1.- S.24-26; Bakı.- 1983.- 11 fevral.
747.Məmmədоvа, P. “Nizаmi”, “Şəbi-hicrаn” [Mətn]:[Е.Mikаyılоvun tоxuduğu xаlçаlаr hаqqındа] /P.Məmmədоvа//Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1983.- 5 аvqust.- S.6.
748.Mirzəliyеv, C. “Bicо” xаlçаsı Mоskvаdа [Mətn]:[Аğsu rаyоnundа yаşаyаn Ərkinаz Şahverdiyеvаnın tоxuduğuxаlçа Mоskvаdа SSRİ XTNS-də nümаyiş еtdirilmişdir] /C.Mir-zəliyеv //Azərbaycan qadını.- 1983.- №2.- S.16-17; Коmmu-nist.- 1983.- 24 mаrt.
749.“Şəbi-hicran” xalçası [Mətn]: [xalçaçı rəssam EldarMikayılov haqqında] //Azərbaycan təbiəti.- 1983.- №2.- S.25-26.
750.Zamanov, N. Nizami motivli xalçalar [Mətn] /N.Za-manov //Qobustan.- 1983.- №3.- S.46-49.
1984
751.Vəkilova, G. Azərbaycanın süjetli xalçaları [Mətn]/G. Vəkilova //Qobustan.- 1984.- №3.- S.59-61.
156
1985
752.Axundov, B. Qiymətli eksponat [Mətn]: [Lətif Kəri-movun “Hüseyn Cavid” xalçası haqqında] /B.Axundov //Bakı.-1985.- 11 yanvar.- S.3.
753. Zamanov, N. Nizami süjetli xalçaların bədii-estetikxüsusiyyətləri [Mətn] /N.Zamanov //Azərbaycan SSR EA Xə-bərlər. Ədəbiyyat, dil, incəsənət seriyası.- 1985.- №3.- S.89-94.
1988
754. Əsədullayeva, S. Süjetli xalçalar muzeylərimizinabidəsidir [Mətn] /S.Əsədullayeva //Elm və həyat.- 1988.-№10.- S.45; №11.- S.18-19.
1989
755.Babək Xürrəmidin xatirəsinə həsr olunmuş fərş[Mətn]: [təbrizli şair, xalçaçı Mehrəbaninin Lətif Kərimovaməktubu və toxuduğu fərş haqqında] /Fars dilindən çevirəniAbdulla Həsənov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1989.- 14 iyul.-S.5.
756.Əhmədova, A. Nadir xalçanın surəti toxunacaqdır[Mətn]: [1539-1540-cı illərdə Təbrizdə toxunmuş “Şeyx Səfi”xalçası haqqında] /A.Əhmədova //Bakı.- 1989.- 15 may.
1991
757.Saleh, N. “Yusif və Züleyxa” xalçası [Mətn]: [Azər-baycan EA Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyindəkixalça haqqında] /N.Saleh //Elm və həyat.- 1991.- №11-12.-S.37-39.
157
1993
758.Tağızadə, Ş. İran rəhbərlərinin portretlərini yaradır[Mətn]: [görkəmli xalça ustası, Xalq rəssamı K.Əliyevin ikiyeni əsəri haqqında] /Ş.Tağızadə //Bakı.- 1993.- 24 avqust.- S.3
1996
759.Azərbaycan xalçası Ginnesin rekordlar kitabınadüşüb [Mətn]: [Azərbaycanın görkəmli ədəbiyyat və incəsənətxadimlərinin portretləri, Bakının panoramı və digər rəmzi işa-rələr olan “Azərbaycan ulduzları” xalçası haqqında] //YeniAzərbaycan.- 1996.- 27 mart.
1997
760. Tağızadə, Ş. Müqəddəs ziyarətgahda Azərbaycanxalçası [Mətn]: [K.Əliyevin eskizləri əsasında Səudiyyə Ərə-bistanının Kralı Fəhd ibn Əbdül Əziz əl-Səudun portreti toxun-muş xalçanın təqdimatı haqqında] /Ş.Tağızadə //Bakı.- 1997.-28 fevral.
1998
761.Məlikzadə, S. Olimpiya xalçası ilə görüş [Mətn]:[rəssam Tariyel Bəşirov haqqında] //Zaman.- 1998.- 5 mart.
1999
762.Mükərrəmoğlu, M. Bu bizim imperiyaya etirazımızidi [Mətn]: [fəlsəfə elmləri doktoru, peşəkar diplomat, öz xərciilə “Şəhidlər” xalçasını toxutduran (rəssam Fəxrəddin Əliyev),“Azərbaycan milli naxışları” elm istehsalat şirkətinin yaradıcısı
158
Əziz Əbdüləzizovla söhbət] /M.Mükərrəmoğlu //Xalq qəzeti.-1999.- 16 yanvar.- S.5.
763.Məmmədov, M. “Heydər Əliyev” xalçası nadir sə-nət nümunəsidir [Mətn]: [Kamil Əliyevin yaratdığı xalçanınNaxçıvanda təqdimat mərasimi haqqında] /M.Məmmədov//Azərbaycan.- 1999.- 10 yanvar.
764.Tağıyev, A. Yaşamaq ümidli işdir... [Mətn]: portret:[Azərbaycanın xalça ustası Mustafayeva Gülnənə haqqında]/A.Tağıyev //Ulduz.- 1999.- №2.- S.82-84.
2002
765.Bünyadov, S. Nizami Gəncəvinin əsərlərində Azər-baycan xalçaçılığının əksi [Mətn] /S.Bünyadov //Azərbaycanarxeologiyası.- 2002.- №1-2.- S.72-74.
2003
766.Teymur, K. Füzuli mifinin rəngləri və ilmələri[Mətn]: [Afaq Kərimovanın Füzuli mövzusunda yaratdığı əsər-lər haqqında] /K.Teymur //Yeni Azərbaycan.- 2003.- 16 mart.
2004
767.Rövşənqızı, İ. Cecim [Mətn]: [xalq sənətinin əngözəl nümunələrindən biri haqqında] /İ.Rövşənqızı //Elm vəhəyat.- 2004.- №6.- S.33-34.
2006
768.Qədirova, D. Namazlıq xalçanı yaradan elementlər[Mətn] /D.Qədirova //Elm.- 2006.- 24 may.- S.13.
769.Qurbanqızı, Z. İlmələrdə əbədiləşən alim ömrü[Mətn]: [rəssam Hacı Baladayının Aida xanım İmanquliyevaya
159
həsr etdiyi xalça-portreti] /Zümrüd Qurbanqızı //Respublika.-2006.- 13 oktyabr.- S.7.
770.Mükərrəmoğlu, M. İlk dəfə rəssamlıq akademiya-sında [Mətn]: [Akademiyada keçirilən qobelen (“bədii toxucu-luq”) sənəti sərgisi haqqında] /M.Mükərrəmoğlu //Xalq qəzeti.-2006.- 16 aprel.- S.6.
771.Nizamiqızı, N. İlmələrin nağılı [Mətn]: Pavel Kuz-menko – 70: [Məşhur qobelen ustası, Azərbaycan Rəssamlarİttifaqının üzvü Pavel Kuzmenkonun V.Səmədova adına SərgiSalonunda, Rəssamlar İttifaqı, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyitərəfindən təşkil edilmiş sərgisi haqqında] /N.Nizamiqızı//Mədəniyyət.- 2006.- 15 aprel.- S.10.
772.Oruc, M. Azərbaycan rus xalçası [Mətn]: [PavelKuzmenkonun V.Səmədova ad. Sərgi Salonunda açılan sərgisi]/M.Oruc //Ədəbiyyat qəzeti.- 2006.- 21 aprel.- S.8.
773.Tağızadə, Ş. Azərbaycanın bahar oğlu: Səməd Vur-ğun – 100: Gözəl xalçaları ilə tanınan, istedadlı rəssam AfaqKazımovanın hazırladığı “Azərbaycan” xalçası şairin yubile-yinə böyük töhfədir [Mətn] /Ş.Tağızadə //Bakı.- 2006.- 7-14mart.- S.4.
2007
774.Əliyev, Z. Xalça sənətimizə layiqli töhfə [Mətn]:[Hacı Eldar Mikayılzadənin “Şəbi-hicran” xalçası haqqında]/Z.Əliyev //Azərbaycan.- 2007.- 10 iyun.- S.6.
775.Qədirova, D. Namazlıq xalçalarındakı “Həyat ağa-cı” motivləri [Mətn] /D.Qədirova //İncəsənət və mədəniyyətproblemləri.- 2007.- №2-3.- S.55-59.
2008
776.Qurbanqızı, Z. Xalçaçı rəssamın daha bir uğuru[Mətn]: [Hacı Baladayı Hüseynovun Zərifə xanım Əliyevaya
160
həsr etdiyi əsəri haqqında] /Z.Qurbanqızı //Respublika.- 2008.-4 noyabr.- S.3.
777.Mükərrəmoğlu, M. Akademik Kamal Talıbzadənin85 illik yubileyi ilə əlaqədar tədbir keçirilib [Mətn]: [AbdullaŞaiqin mənzil-muzeyində Abdulla Şaiqlə Kamal Talıbzadəninportreti həkk olunmuş süjetli xalçanın təqdimatı olub] /M.Mü-kərrəmoğlu //Xalq qəzeti.- 2008.- 6 noyabr.- S.8; Mədəniyyət.-2008.- 6 noyabr.- S.2.
778.Seyidov, T. “Dağkəsəmən” xalçası Azərbaycanaməxsusdur: Bu fakt Kiyev şəhərində ermənilərə sübut edilib[Mətn] /T.Seyidov //Azad Azərbaycan.- 2008.- 2 mart.- S.5.
779.Yaqubzadə, M. Qədim Azərbaycan xalçalarınınikinci ömrü [Mətn]: [“Azər-İlmə” MMC-də XVI əsrin yadigarıolan “Şeyx-Səfi” xalısının yeni variantı toxunmuşdur] /M.Ya-qubzadə //Xalq qəzeti.- 2008.- 29 iyun.- S.5.
780.Zümrüd. “Dağkəsəmən” Qazax xalısı [Mətn]:[Kiyev İncəsənət Muzeyində erməni xalısı kimi nümayişolunan xalı haqqında] /Zümrüd //Səs.- 2008.- 8 fevral.- S.12;Ədalət.- 2008.- 8 fevral.- S.6.
781.Zümrüd. Azərbaycan xalça sənətinin şah əsəri:“Pazırıq xalısı” haqqında [Mətn] /Zümrüd //Səs.- 2008.- 10yanvar.- S.12.
2009
782.Sara. “Leyli və Məcnun” iyul ayının xalçası seçilib[Mətn] /Sara //525-ci qəzet.- 2009.- 3 iyul.- S.7; Olaylar.-2009.- 7 iyul.- S.16.
783.Tağızadə, Ş. Xalqın qəlbində daim yaşayan dahişəxsiyyət [Mətn]: [xalçaçı rəssam Afaq Kərimovanın ümum-milli lider Heydər Əliyevə həsr etdiyi əsərlər haqqında]/Ş.Tağızadə //Bakı.- 2009.- 11-17 dekabr.- S.3.
161
2010
784.Axundov, B. Cavid obrazı milli təsviri və tətbiqisənətimizdə [Mətn] /B.Axundov //525-ci qəzet.- 2010.- 21aprel.- S.7.
162
L.KƏRİMOV ADINA AZƏRBAYCANXALÇASI VƏ XALQ TƏTBİQİ SƏNƏTİ
DÖVLƏT MUZEYİ
Kitablar
1983
785.Tağıyeva, R. Azərbaycan xalça muzeyi [Mətn]:kataloq.- Bakı, 1983.- 12 s.
1988
786.Azərbaycan Dövlət Xalça Muzeyi [Mətn] /Azər-baycan SSR Mədəniyyət Nazirliyi.- Bakı: Kommunist, 1988.-24 s.- Azərb. və rus dillərində.
2003
787.Azərbaycan [Mətn]: bələdçi kitabı /layihənin rəhbə-ri Əbülfəs Qarayev.- Bakı: “Azərolimpik İnterneşnl” şirkəti,2003.- 256 s.
Kitabda “Tətbiqi Xalq Sənəti” fəslində Azərbaycan xal-çaları; L.Kərimov adına Xalçaçılıq və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyindən söhbət açılır [S.40-46].
2004
788.Amanova, S. İnsan iz qoyur [Mətn]: kitab ümum-milli lider Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə həsr olunub /S.Asla-nova; elmi red. Y.Kərimov; məsl. F.Qoca; tərc. S.Nuruqızı.-Bakı: Oskar NPM, 2004.- 272 s.
Kitabda Xalça muzeyi və muzeyin zəngin eksponatlarıhaqqında məlumatlar verilib [S.178,181-185].
163
789.Azərbaycanda mədəniyyət siyasəti [Mətn] /Azər-baycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi.- Bakı: Nağıl evi,2004.- 232 s.
L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyinin yaranması və fəaliyyəti haqqındaməlumat verilir [S.96-99].
2006
790.Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi [Mətn]: kitab görkəmli xalçaçırəssam, alim Lətif Kərimovun anadan olmasının 100 illiyinəhəsr edilmişdir.- Bakı: Elm, 2006.- 152 s.
2007
791. Bayram, A. Tariximiz, yaddaşımız, sərvətimiz[Mətn] /A.Bayram.- Bakı: “E.L” Nəşriyyat və PoliqrafiyaŞirkəti MMC, 2007.- 140 s.
Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyi və Azərbaycan xalçaları haqqında genişməlumat verilir [S. 3-68].
792.Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi [Mətn] /Azərbaycan Respubli-kası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- Bakı: Digital Ageproduction, 2007.- 8 s.
2008
793.Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət [Mətn]: 2cilddə.- Bakı: İdeal-Print, 2008.- C.1.- 506 s.
Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev Xaç-maz rayon Xalça Muzeyinin açılışında olmuş və BakıdaL.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti
164
Dövlət Muzeyinin yeni binasının təməlqoyma mərasimindəiştirak etmiş və nitq söyləmişdir. 15 may 2008-ci il [S.249,396-398].
794.Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Elmi əsərlərinin toplusu[Mətn] /baş red. R.Tağıyeva, red. hey.: R.Əfəndi və b./Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi,Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyi.- Bakı: Təknur, 2008.- 100 s.
2010
795. Azərbaycan xalçaları [Mətn]: kataloq /HeydərƏliyev Fondu; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət vəTurizm Nazirliyi, L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi.- Bakı, 2010.- 20 s.
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1965
796.Əsədullаyеvа, S. Nаdir xаlçа muzеyin еkspоzisiya-sında [Mətn]: [1909-cu ildə Qаrаbаğdа yаşаmış Humаy Həsən-zаdə (Kərimоvа) tərəfindən tоxunmuş xаlçа AzərbaycanDövlət İncəsənət muzеyində] /S.Əsədullаyеvа //Bаkı.- 1965.-19 iyun.
1966
797.Əfəndi, R. Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümu-nələri London muzeylərində [Mətn] /Rasim Əfəndi //Elm vəhəyat.- 1966.- №11.- S.22-23.
165
1967
798.Kərimov, L. Bakıda xalça muzeyi [Mətn] /LətifKərimov //Bakı.- 1967.- 15 fevral.
1969
799.Qаrаyеv, T. Yеni muzеydə görüşənədək [Mətn]:[Аzərbаycаn xаlçаsı hаqqındа söhbət] /T.Qаrаyеv //Ədəbiyyаtvə incəsənət.-1969.- 27 sеntyabr.- S.11.
1977
800.İbrahimov, T. Rənglər, ilmələr səltənəti [Mətn]:[Azərbaycan xalça muzeyi haqqında] /T.İbrahimov //Ədəbiyyatvə incəsənət.- 1977.- 6 avqust.- S.4.
801.Vəzirоvа, M. Hər ilmədə bir tаrix [Mətn]: [İçərişə-hərdəki Аzərbаycаn Xаlçаsı və Xаlq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzеyindəki xаlçаlаr hаqqındа] /Mehriban Vəzirоvа //Bаkı.-1977.- 5 iyul.
1980
802.Məmmədоv, İ. Dünyа şöhrətli muzеy [Mətn]:[Аzərbаycan Xаlçаsı və Xаlq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzеyihаqqındа] /İ.Məmmədоv //Azərbaycan gəncləri.- 1980.- 21аvqust.
803.Vinоqrаdоv, А. Nеvа sаhillərində Аzərbаycаn incə-sənəti [Mətn]: [Azərbaycan Xаlçа və Dеkоrаtiv-Tətbiqi SənətMuzеyinin Lеninqrаddа təşkil еtdiyi sərgi hаqqındа] /А.Vinоq-rаdоv, V.Qаnşin //Bаkı.- 1980.- 18 mаrt.
166
1982
804.Əhmədzadə, G. El sənətkarlarının yadigarları[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyinin eksponatları haqqında] /G.Əhmədzadə //Bakı.-1982.- 3 sentyabr.
1983
805.Əliyev, Z. Xalçalar aləmində [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyindən reportaj]/Z.Əliyev //Kommunist.- 1983.- 3 sentyabr.
806.Tağızadə, Ş. Xalça muzeyi ünvanını dəyişir [Mətn]/Ş.Tağızadə //Bakı.- 1983.- 23 mart.
1984
807.Şıxəliyev, Q. Uzaq keçmişin yadigarları [Mətn]:[muzeyin yeni eksponatları haqqında] /Q.Şıxəliyev //Bakı.-1984.- 13 oktyabr.
1985
808.Mustafayeva, Z. Keçən əsrin yadigarı [Mətn]:[xalça muzeyinin yeni eksponatları] /Z.Mustafayeva //Bakı.-1985.- 21 dekabr.
1986
809.Vəkilova, G. Muzeydə xalça ekspozisiyası [Mətn]/G.Vəkilova //Bakı.- 1986.- 27 avqust.
167
1987
810.Balaşov, Z. El sənəti və bərpaçılıq [Mətn]: [Azər-baycan Dövlət Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muze-yinin ekspozisiyasında nümayiş etdirilən “Qaraqaşlı” xalçasıhaqqında] /Z.Balaşov //Qobustan.- 1987.- № 2.- S.7-10.
811.Xalça muzeyi [Mətn] //Azərbaycan Sovet Ensiklo-pediyası.- Bakı, 1987.- C.10.- S.46.
1988
812.Muzeyə fəxri diplom: Azərbaycan Xalça və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi SSRİ Dövlət Xarici TurizmKomitəsinin diplomuna layiq görülmüşdür [Mətn] //Kommu-nist.- 1988.- 5 noyabr.
1989
813.Qədirova, Z. Nəfis eksponatlar [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində saxlanılanIX əsrin əvvəllərində toxunmuş Qarabağ xalçaları haqqında]/Z.Qədirova //Bakı.- 1989.- 5 iyun.
1998
814.İran qadınlarının əl işləri sərgisi [Mətn]: [LətifKərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyində] //Azərbaycan.- 1998.- 13 mart.
2000
815.Azərbaycan xalçası məişətdə [Mətn]: [Lətif Kəri-mov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət
168
Muzeyində “Beynəlxalq muzeylər gününə” həsr olunmuş sərgi]//Azərbaycan.- 2000.- 20 may.- S.6.
816.Qədirova, D. Muzeyin xalça kolleksiyasında [Mətn]/D.Qədirova //Zəngəzur.- 2000.- 4 aprel.- S.6.
2002
817.Zakirqızı, G. Şöhrətimiz, qüdrətimiz... [Mətn]: [xal-ça muzeyində] /G.Zakirqızı //Mədəni-maarif.- 2002.- №1-2.-S.11-12.
2004
818.Keçmişi öyrədən, gələcəyi tanıdan ünvan [Mətn]:[Dövlət Xalçaçılıq Muzeyi haqqında] //Azərbaycan.- 2004.- 28avqust.- S. 4.
2005
819.Məmmədxanova, M. Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin kolleksiyasından bir xalçahaqqında [Mətn] /M.Məmmədxanova //İncəsənətin və mədə-niyyətin problemləri.- Bakı, 2005.- Bur. 15.- S.128-133.
820.Rzalı, R. Azərbaycan xalçaları əcnəbi uşaqların gö-zü ilə [Mətn]: [Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində 18 may BeynəlxalqMuzeylər Gününə həsr olunmuş “Muzeylər mədəniyyətlərarasında körpüdür” mövzusunda tədbir haqqında] /R.Rzalı//Azərbaycan.- 2005.- 18 may.- S.8.
2006
821.Lətif Kərimovun anadan olmasının 100 illiyinəhəsr edilmiş sərginin açılışı olub [Mətn]: [Azərbaycan Dövlət
169
Xalça Muzeyində] //Vətəndaş həmrəyliyi.- 2006.- 15-19 no-yabr.- S.16.
822.Mənəvi zənginləşməyə doğru [Mətn]: [LətifKərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyində “İncəsənət və zaman: qarşılıqlı təsir və qar-şılıqlı mənəvi zənginləşmə” adlı sərgi açılmışdır] //Mədəniy-yət.- 2006.- 24 iyun.- S.1.
823.Rəssamın 100 illiyinə həsr olunmuş sərgi açılmışdır[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində Xalq rəssamı Lətif Kərimova həsr olunmuş sərgi]//Xalq qəzeti.- 2006.- 15 noyabr.- S. 6.
824. Turanə. Azərbaycan xalçalarının sirli nağılı:Uşaqların əl işlərindən ibarət sərgi açıldı [Mətn]: [L.Kərimovadına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində “Xonçalı Novruz gəlir” adlı tədbirin keçirilməsihaqqında] /Turanə //Yeni Azərbaycan.- 2006.- 18 mart.- S.8.
2007
825.Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyinə yeni bina tikiləcək: Prezident İlham Əliyev muzeyişinin yaxşılaşdırılması haqqında sərəncam imzalayıb [Mətn]//Səs.- 2007.- 7mart.- S.2.
______________
826.Orxan. Xalça muzeyində [Mətn]: [Lətif Kərimovadına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyindətoplanan 15 mindən çox eksponat haqqında] /Orxan //Yenixəbər.- 2007.- 8 dekabr.- S.13.
2008
827.Əliyev, İlham. Bakıda Lətif Kərimov adınaAzərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
170
binasının təməlqoyma mərasimində Azərbaycan Respub-likasının Prezidenti İlham Əliyevin nitqi [Mətn] //Azərbaycan.-2008.- 16 may.- S.1; Xalq qəzeti.- 2008.- 16 may.- S.1;Respublika.- 2008.- 16 may.- S.1.
828.Bakıda Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi binasının təməli qoyulmuş-dur [Mətn]: [təməlqoyma mərasimində Azərbaycan Respub-likasının Prezidenti İlham Əliyev və YUNESKO-nun baş katibiMatsuura Koişiro iştirak etmişlər] //Azərbaycan.- 2008.- 16may.- S.2; Xalq qəzeti.- 2008.- 16 may.- S.2; Respublika.-2008.- 16 may.- S.2.
829.Matsuura, Koişiro. Bakıda Lətif Kərimov adınaAzərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyibinasının təməlqoyma mərasimində YUNESKO-nun başdirektoru Koişiro Matsuuranın nitqi [Mətn] //Azərbaycan.-2008.- 16 may.- S.1; Xalq qəzeti.- 2008.- 16 may.- S.1;Respublika.- 2008.- 16 may.- S.1.
______________
830.Xalça ustası Lətif Kərimov anılıb [Mətn]: [L.Kəri-mov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində] //Xalq cəbhəsi.- 2008.- 18 noyabr.- S.13.
831.Xalçaçılar ictimai birlikdə: Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində keçirilən dəyirmimasada bu barədə qətnamə qəbul olunub [Mətn] //Mədəniyyət.-2008.- 4 sentyabr.- S.3.
2009
832.L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində Azərbaycanın dekorativ sənətustası, ornamentçi rəssam L.Kərimovun anadan olmasınınildönümünə həsr olunmuş, “Keçmişdən gələcəyə aparan sənət
171
körpüsü” mövzusunda sərgi açılmışdır [Mətn] //Pəncərə,Mədəniyyətə baxış.- 2009.- №21.- S.8.
833.Mehparə. Xalçalarımızı bütün dünya tanıyacaq[Mətn]: [Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə LətifKərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyi tərəfindən keçirilən “dəyirmi masa”] /Mehparə//Mədəniyyət.- 2009.- 15 iyul.- S.3.
834.Yusifqızı, S. Sənət körpüsü [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində görkəmlixalçaçı-rəssam, muzeyin yaradıcılarından biri olan LətifKərimovun ad gününə həsr edilmiş “Keçmişdən gələcəyəaparan sənət körpüsü” adlı ənənəvi sərginin açılışı oldu]/S.Yusifqızı //Azərbaycan.- 2009.- 19 noyabr.- S.8.
2010
835. Nərimanoğlu, M. Sənət inciləri sərgisi [Mətn]:[Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyindəkeçirilən “Ulu xalq – Ulu sənət” sərgisində rəssam RaufƏbdülhüseynoğlunun növbəti satış-sərgisi bir daha nümayişetdirildi] /M.Nərimanoğlu //Azərbaycan.- 2010.- 4 iyun.- S.8;525-ci qəzet.- 2010.- 28 may.- S.26.
2011
836.Ceyhun. Təbiətdən ilmələrə [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində eyni adlıtədbirin keçirilməsi haqqında] /Ceyhun //Mədəniyyət.- 2011.-20 aprel.- S.5.
837.Gülər. Xalça Muzeyində ABŞ-dakı QarabağFondunun rəhbərliyi ilə görüş [Mətn /Gülər //Mədəniyyət.-2011.- 8 iyul.- S. 5.
838.Günay. Xalçada yeni nəfəs [Mətn]: [Gənclər Günümünasibətilə L.Kərimov adına Xalça Muzeyində keçirilən eyni
172
adlı sərginin düzənlənməsi haqqında] /Günay //Paritet.- 2011.-3-4 fevral.- S.16.
839. Günel. Azərbaycan xalçaçılıq sənəti dünyameridianlarında [Mətn]: Lətif Kərimov adına AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi bu misilsizsənətin təbliğində mühüm rol oynayır /Günel //525-ci qəzet.-2011.- 21 iyun.- S. 7.
840.Günel. Gənc rəssamların xalça eskizləri sərgilənib[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində keçirilən “Xalçada yeni nəfəs” adlı sərgi haqqında]/Günel //525-ci qəzet.- 2011.- 5 fevral.- S.17.
841.İlyasoğlu, R. III Beynəlxalq türk toxuculuq vəənənəvi sənətkarlığı konfransı [Mətn]: [Türkiyədə keçirilən eyniadlı konfransda L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin direktoru Röya Tağıyevaməruzə ilə çıxış etmişdir] /R.İlyasoğlu //Respublika.- 2011.- 22iyun.- S. 7.
842.Nərimanoğlu, M. Xalçaçılıq ənənələri yaşadılır[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində keçirilən “Azərbaycan xalçaçılıq ənənələri muzeytəhsilində” adlı ikigünlük seminar haqqında] /M.Nərimanoğlu//Azərbaycan.- 2011.- 13 yanvar.- S.5.
843.Nərimanoğlu, M. İlmələnmiş naxışlarda zamanın vərənglərin harmoniyası [Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində keçirilən “Xalçada yeninəfəs” adlı sərgi haqqında] /M.Nərimanoğlu //Azərbaycan.-2011.- 4 fevral.- S.7.
844.Vahid, T. Azərbaycan xalçaçılıq ənənələri muzeytəhsilində [Mətn]: [L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində eyni adlı təlim seminarkeçirilmişdir] /T.Vahid //Mədəniyyət.- 2011.- 16 fevral.- S.4.
173
AZƏRBAYCANIN GÖRKƏMLİXALÇA USTALARI
LƏTİF KƏRİMOV
Kitablar
1961
845.Аzərbaycаn xəlçəsi [Mətn] /L.Kərimov; Azərbay-can SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu.- Bakı-Leninqrad,1961.- 30 s.: şəkilli.- Azərb. və rus dillərində.
1983
846.Azərbaycan xalçalarının naxış elementlərindənnümunələr [Mətn] /L.Kərimov.- Bakı: Elm, 1983.- 130 s.
1985
847.Azərbaycan xalçası [Mətn] /L.Kərimov /tərt. və önsöz L.Kərimov; elmi red. M.Nəcəfov.- Bakı: Yazıçı, 1985.
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1946
848.Xalq yaradıcılığına rəhbərliyi unutmamalı [Mətn]/L.Kərimov //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1946.- 22 iyul.
174
1953
849.Xаlçаçılıq sənətinin vəziyyəti hаqqındа [Mətn]/L.Kərimov //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1953.- 6 iyun.
850.Yeni zərif xalçalar [Mətn] /L.Kərimov //Kommu-nist.- 1953.- 3 dekabr.
1954
851.Azərbaycan xalçaçılıq sənətinin öyrənilməsinədair: Təbriz növü [Mətn]: [xülasə] /L.Kərimov //Az.SSR EAxəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1954.- №7.-S.143-145.
1956
852.Ornament sənətimizin saflığı uğrunda [Mətn]/L.Kərimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1956.- 28 oktyabr.
853.Partiyamızın tarixı qərarlarına ləyaqətlə cavabverək [Mətn]: [Sovet İKP-nin XX qurultayı münasibətilə]/L.Kərimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1956.- 4 mart.
1957
854. Böyük Leninə Azərbaycan xalqından [Mətn]:Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının 40 illiyinə həsr edilmişbədii xalı /L.Kərimov //Kommunist. 1957.- 11 oktyabr.
1959
855.Danışır ongünlük iştirakçıları [Mətn]: [Moskvadakeçirilən Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti dekadasınıniştirakçısı olmuş müəllifin ürək sözləri] /L.Kərimov //Ədəbiy-yat və incəsənət.- 1959.- 22 may.
175
856.İsmayıllı sənətkarlarının yanında [Mətn]: [rayonəhalisinin çoxunun tətbiqi incəsənətlə - xalça, kəlağayı, zərifnaxışlı mis qablar istehsal etməklə məşgul olması haqqında]/L.Kərimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1959.- 17 yanvar.
1960
857.Dekorativ incəsənətimizin vəziyyəti haqqında[Mətn] /L.Kərimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1960.- 24 de-kabr.
1961
858.Siz də fillümenist ola bilərsiniz [Mətn] /L.Kərimov//Azərbaycan gəncləri.- 1961.- 8 oktyabr.
1965
859.Xаlçаçılıq sənətimiz yеni inkişаf mərhələsindədir[Mətn]: [Kirоvаbаd (Gəncə) Xаlçа fаbriki hаqqındа] /L.Kəri-mov //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1965.- 14 аvqust.
1967
860.Bakıda Xalça Muzeyi [Mətn] /L.Kərimov //Bakı.-1967.- 15 fevral.
1968
861.Gözəl sənətkarlarla görüşlər [Mətn] /L.Kərimov//Bakı.- 1968.- 6 fevral.
862.“Quşçulаr” аdlı xаlçа diqqətimizi nələrə cəlb еdir?[Mətn] /L.Kərimov //Bаkı.- 1968.- 12 dеkabr.
176
1969
863.Dеkоrаtiv sənətimiz bаrədə düşüncələr [Mətn]/L.Kərimov //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1969.- 29 nоyаbr.
864.Xalçalar Azərbaycanda toxunmuşdur [Mətn]:[L.Kərimovun amerikalı sənətşünasa Azərbaycan xalçaları haq-qında məlumatı] /L.Kərimov //Bakı.- 1969.- 20 may.
1970
865.Böyük sənət tarixinə qısa nəzər [Mətn]: [xalçaçılıqsənətinin tarixi haqqında] /L.Kərimov //Qobustan.- 1970.- №4.-S.34-36.
866.Buta anlayışı və onun formaları [Mətn] /L.Kəri-mov //Qobustan.- 1970.- №3.- S.58-60.
867.“Simnar” yoxsa “Simar”? [Mətn]: [dekorativsənətində işlənən naxış elementi haqqında] /L.Kərimov//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1970.- 26 dekabr.- S.11.
868.Tükənməz yaradıcılıq çesməsi [Mətn] /L.Kərimov//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1970.- 20 iyun.
1971
869.Mənalı dəst-xətt [Mətn]: [məqalədə dekorativ vətətbiqi sənət nümunələrində ornament (naxış) sənəti haqqında]/L.Kərimov //Qobustan.- 1971.- №2.- S. 36-39.
1972
870.Qədim sənətimizi dirçəldək [Mətn] /L.Kərimov//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 22 aprel.
177
1973
871.Bizim yeni il sorğumuz, redaksiyanın suallarına ca-vab [Mətn] /L.Kərimov //Ədədiyyat və incəsənət.- 1973.- 29dekabr.- S.8.
1975
872.Qаyğı, tələbkаrlıq, məsuliyyət [Mətn]: [rеspublikа-dа xalçaçılıq, zərgərlik sənətinin inkişаfı və bu sаhədəkаdrlаrın hаzırlаnmаsı prоblеmi hаqqındа] /L.Kərimov//Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1975.- 19 iyul.- S.4-5.
1980
873.Lеnin xаlçаsı [Mətn]: [Lеnin оbrаzının xаlçаdа tо-xunmаsı hаqqındа müəlliflə söhbət] /L.Kərimov //Ədəbiyyаt vəincəsənət.- 1980.- 18 аprel.- S.3.
874.Şuşa məni çox düşündürür [Mətn] /L.Kərimov//Şuşa.- 1980.- 26 avqust.
1981
875.“Buynuz” adlı xalçaların mənşəyi [Mətn]:[Qarabag xalçasının tarixinə dair] /L.Kərimov //Elm və həyat.-1981.- №2.- S.34-36.
876.Həmkarlarına qonaq olmuşdur [Mətn]: [Azərbay-can SSR Xalq rəssamı, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı, xalça-şünas alimin Qərbi Berlində (Hamburqda) xalça sənəti mütə-xəssisləri ilə görüşü haqqında söhbəti] /L.Kərimov //Bakı.-1981.- 13 noyabr.
877. Xalça dilə gəlsə [Mətn] /L.Kərimov //Azərbaycangəncləri.- 1981.- 11 iyul.
178
1982
878.Azərbaycan xalçalarına maraq [Mətn]: [İsveçrəkolleksiyaçılarının nəşr etdirdikləri “Qafqaz xalçaları” adlı ki-tab haqqında Azərbaycan SSR Xalq rəssamı ilə müsahibə]/L.Kərimov //Bakı.- 1982.- 27 noyabr.
879.Azərbaycanda xalq sənətinin nümunəsi olan corab-çılıq işinin təşkili haqqında [Mətn] /L.Kərimov //Ədəbiyyat vəincəsənət.- 1982.- 3 dekabr.- S.5.
880.El sərvəti: Xalça sənətimizin dünəni, bu günü və sa-bahı [Mətn] /L.Kərimov; söhbəti yazdı İ.Rəhimli //Kommu-nist.- 1982.- 8 aprel.
881. Naxış var ki, nağıldır [Mətn] /L.Kərimov //Bakı.-1982.- 27 yanvar.
882.Şuşanı sevməmək olmaz [Mətn] /L.Kərimov //YeniOrdubad.- 1982.- 10 sentyabr.
1983
883.Azərbaycan xalçaçılıq məktəbi [Mətn]: [Bakıda ke-çirilən Birinci Beynəlxalq Xalça Simpoziumu haqqındaL.Kərimovla söhbət] /L.Kərimov//Ədəbiyyat və incəsənət.-1983.- 16 sentyabr.- S.5.
884.Azərbaycan xalçaları [Mətn] /L.Kərimov //Bakı.-1983.- 8 aprel.
885.Azərbaycanın xalça sənəti [Mətn]: Namazlıqxalçalar; Şuşa xalçaları /L.Kərimov //Qobustan.- 1983.- №3.-S.4-7.
886.Miniatür və xalca [Mətn]: [Təbriz miniatür məktə-bi, bu məktəbin yaradıcıları olan professional nəqqaşlar, xalçasənəti, xalça və miniatür sənətinin qarşılıqlı əlaqəsi haqqındamüəlliflərlə söhbət] /L.Kərimov, C.Həsənzadə //Qobustan.-1983.- № 3.- S.8-9.
179
887.Sabah – sentyabrın 5-də Bakıda Şərq xalça sənətiüzrə Beynəlxalq simpozium açılır [Mətn] /L.Kərimov //Kom-munist.- 1983.- 4 sentyabr.
888.Sənətin qüdrəti [Mətn]: [Sabah – sentyabrın 5-dəBakıda Şərq xalça sənəti üzrə Beynəlxalq simpozium açılır]/L.Kərimov //Kommunist.- 1983.- 4 sentyabr.
1985
889. Qiymətli eksponat [Mətn]: [Lətif Kərimovun“Hüseyn Cavid” xalçası haqqında rəssamla söhbət]/L.Kərimov; söhbəti yazdı B.Axundov //Bakı.- 1985.- 11yanvar.- S.3.
1986
890.Gənc qalmağın sirri [Mətn]: [xalça ustası ilə müsa-hibə] /L.Kərimov //İdman.- 1986.- 26 noyabr.
1988
891.Azərbaycan xalçaları İtaliyada [Mətn]: [İtaliya fir-ma muzeylərində qədim Azərbaycan xalçalarının nümayiş etdi-rilməsi və satılması haqqında] /L.Kərimov //Bakı.- 1988.-4 oktyabr.
892.Beynəlxalq xalça simpoziumu [Mətn]: [Bakıdakeçiriləcək Azərbaycan xalçasına dair Beynəlxalq Sim-poziumla əlaqədar Xalq rəssamı Lətif Kərimov və sənət-şünaslıq namizədi Kübra Əliyeva ilə söhbət] /L.Kərimov,K.Əliyeva; söhbəti yazdı Ə.İbrahimov //Ədəbiyyat və incəsə-nət.- 1988.- 13 may.- C.5.
893.El sənətinin müdrikliyi [Mətn]: [Beynəlxalq Sim-poziumla əlaqədar olaraq Xalq rəssamı Lətif Kərimovunfikirləri] /L.Kərimov //Kommunist.- 1988.- 24 may.
180
HAQQINDA
Kitablar
1983
894. Rayevski, A. Xalçaçılıq sənətinə dair konfrans[Mətn]: [Azərbaycan Xalq rəssamı L.Kərimovun Londondakeçirilən Şərq xalçalarına dair Dördüncü Beynəlxalqkonfransında iştirak etməsi haqqında] /A.Rayevski //Kommu-nist.- 1983.- 17 iyun.
1995
895.Füzuli dünyası rəsmlərdə [Mətn] /tərt. ed. və önsöz. müəl.: K.Kərimov, N.Həbibov.- Bakı: Azərbaycan Ensik-lopediyası Nəşriyyiat-Poliqrafiya Birliyi, 1995.- 80 s.-Azərbaycan və ingilis dillərində.
L.Kərimovun eskizləri əsasında toxunmuş “Şəbi-hicran”;K.Əliyevin “Füzuli” xalçaları haqqında [S.78-79].
2005
896.Vəkilov, M. Azərbaycanda mədəni inqilab [Mətn]:(1920-1940-cı illər).- Bakı: Əbilov, Zeynalov və oğullar,2005.- 312 s.
Kitabda xalçaçı rəssam L.Kərimovun eskizləri əsasında30-cu illərdə toxunan “Firdovsi”, “Rustaveli” xalçaları, NizamiGəncəvinin poemalarına həsr edilmiş süjetli xalçalardan bəhsedilir [S.282-283].
181
2006
897.L.Kərimovun 100 illik yubileyinin keçirilməsi iləəlaqədar kitabxanaların görəcəyi işlər [Mətn]: metodik vəsait/tərt. M.Məmmədov; red. N.Alışova; M.F.Axundov adınaAzərbaycan Milli Kitabxanası.- Bakı, 2006.- 19 s.
898.Tağıyeva, R. Lətif Kərimov fenomeni = The Geniusof Latif Kerimov = Феномен Летиф Керимова [Mətn] /R.Ta-ğıyeva; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Na-zirliyi; Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbi-qi Sənəti Dövlət Muzeyi.- Bakı: Elm, 2006.- 152 s.-Azərbaycan, ingilis və rus dillərində.
Görkəmli xalçaçı-rəssam, alim Lətif Kərimovun anadanolmasının 100 illiyinə həsr olunur.
2007
899. Azərbaycan xalçası [Mətn]: Lətif Kərimovun 100illiyinə həsr olunur /tərt. R.Tağıyeva; ön söz Ə.Qarayev;Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- Bakı: TUTU Design, 2007.-150 s.- Azərbaycan və ingilis dillərində.
900. Əliyeva, K. Lətif Kərimov: həyat və yaradıcılığı[Mətn] /K.Əliyeva, E.İbrahimov; red. Ç.Əlioğlu.- Bakı:Aspoliqraf, 2007.- 247 s.- Azərbaycan, rus və ingilis dillərində.
Kitabda müəllif görkəmli rəssamın həyatının geniş oxucukütləsinə məlum olmayan məqamlarını, yaradıcılığının mühümcəhətlərini işıqlandırıb.
901.Fəxri Xiyaban [Mətn] /Heydər Əliyev Fondu.-Bakı, 2007.- 208 s.
Kitabda xalçaşünas alim L.Kərimov haqqında məlumatverilmişdir [S.109].
182
2008
902.Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət [Mətn]: 2cilddə.- Bakı: İdeal-Print, 2008.- C.2.- 568 s.
Kitabda Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əli-yevin xalçaçılıq haqqında söylədiyi fikirlər; Azərbaycandaxalça sənətinin inkişafı haqqında Qanun 7 dekabr 2004-cü il;Xalça sənətinin qorunması haqqında Fərman. 7 fevral 2005-ciil; xalçaçı rəssam K.Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsihaqqında Sərəncam. 19 oktyabr 2005-ci il; Lətif Kərimovun100 illik yubileyi haqqında Azərbaycan RespublikasıPrezidentinin Sərəncamı. 27 oktyabr 2006-cı ildə verilmişdir[S.19-20;107-110;183-184;315;].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1946
903.İsmayıloğlu, H. Xalça və naxış ustası [Mətn] /H.İs-mayıloğlu //Azərbaycan gəncləri.- 1946.- 2 iyul.- S.2.
1949
904.İ.Stalinə həsr edilmiş böyuk bədii xalca [Mətn]:[Stalinin anadan olmasının 70 illiyi münasıbətilə Azərbaycanxalqı tərəfindən toxunub hədiyyə göndərilən xalının təsviri]//Kommunist.- 1949.- 27 noyabr.- S.1.
1950
905.Kərimov Lətif Hüseyn oğluna…[Mətn]: [İ.Stalinin70 illiyinə həsr edilmiş bədii xalı üçün Stalin mükafatı laureatıadı verilmişdir] //Kommunist.- 1950.- 10 may.- №49.- S.3.
183
1953
906.Miklaşevskaya, N. Görkəmli xalça ustası [Mətn]/N.Miklaşevskaya //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1953.- 8 avqust.
1954
907.Devitt, V. Nizaminin “Xəmsə”sinə həsr edilmiş beşxalça [Mətn]: [xülasə] /V.Devitt //Az.SSR EA Xəbərləri.Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1954.- №9.- S.108-109.
908.Temerin, S. Moskvada Lətif Kərimovun əsərlərininsərgisi [Mətn] /S.Temerin //Kommunist.- 1954.- 17 avqust.
1956
909.Quliyev, A. Azərbaycan xalçalarının əmtəəşünaslıqtəsviri [Mətn] /A.Quliyev //Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnsti-tutunun Əsərləri.-1956.- bur. 1.- S.46-51.
1957
910.Ornamentalist rəssam L.Kərimovun “QırmızıƏmək Bayrağı” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ AliSoveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı [Mətn] //Kommunist.-1957.- 3 mart.
______________
911.Görkəmli sənətkar: tətbiqi incəsənət sahəsindəxalça ustası kimi tanınan incəsənət elmləri namizədi Lətif Kə-rimovun görkəmli xidmətlərinə və anadan olmasının 50 illiyiilə əlaqədar olaraq “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni ilə təltifolunması münasibətilə [Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1957.- 14 mart.
184
1964
912.Əhmədov, Ə. Evdə muzey [Mətn]: [rəssam LətifKərimovun xalça ev-muzeyi haqqında] /Ə.Əhmədov //Bakı.-1964.- 4 sentyabr.
1966
913.L.Kərimov yoldaşın Azərbaycan SSR Ali SovetininFəxri Fərmanı ilə təltif olunması haqqında: Azərbaycan SSRAli Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı [Mətn] //Ədəbiyyat vəincəsənət.- 1966.- 26 noyabr.
______________
914.Nəcəfov, M. Görkəmli nəqqaş [Mətn]: [rəssamın 60illiyi] /M.Nəcəfov //Kommunist.- 1966.- 23 noyabr.
915.Salamzadə, Ə. Mahir sənətkar [Mətn] /Ə.Salamzadə//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1966.- 26 noyabr.
1967
916.Kərimzadə, F. Uzaq ellərdən məktublar gəlir[Mətn]: [rəssamın 1961-ci ildə çap edilmiş “Azərbaycan xalça-ları” əsərinin bir çox xarici ölkələrdə də şöhrət qazanması haq-qında] /F.Kərimzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1967.- 24 iyun.
1970
917.Mehdiyev, İ. Dünyaya açılan pəncərə [Mətn]:[Azərbaycan Xalq rəssamı, Dövlət mükafatı laureatı LətifKərimov haqqında] /İ.Mehdiyev //Azərbaycan gəncləri.- 1970.-24 sentyabr.
185
1973
918.Məmmədzadə, S. İlmələr, naxışlar ustadı [Mətn]/S.Məmmədzadə //Qobustan.- 1973.- №2.- S.24-28.
919.Sənət dostları onun haqqında [Mətn]: [ƏbdülvahabSalamzadə, Kərim Kərimov, Əkrəm Cəfər, MikayılAbdullayev, Kazım Kazımzadə] //Qobustan.- 1973.- №2.-S.28-30.
920.Lətif Kərimova [Mətn]: dünyanın bir çoxölkələrindən ünvanlanan məktublar: ekspert Georq Saakyan(Brüssel); doktor Robert Mauer (İllinoys ştatı, ABŞ); doktorLeon Perkis (Kaliforniya ştatı, ABŞ); doktor Lixterbek(Franqfurt, ADR) //Qobustan.- 1973.- №2.- S.27-28.
1976
921.Аslаnоv, Q. Mаddi mədəniyyət nümunələrimiz dün-yа muzеylərində [Mətn]: [dünyа muzеylərini bəzəyən Аzərbаy-cаn xаlq sənəti nümunələri hаqqındа] /Q.Аslаnоv //Mədəni-mааrif işi.- 1976.- №4.- S.22-24.
922.Rəssam L.Kərimovun “Qırmızı Əmək Bayrağı”ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət He-yətinin Fərmanı [Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1976.-27 noyabr.- S.6.
1977
923.Gözəllik аləmində [Mətn]: [Аzərbаycаn Xаlçаsı vəXаlq Tətbiqi Sənəti Muzеyində Аzərbаycаnın Xаlq rəssаmıL.Kərimоvun 70 illiyinə həsr еdilmiş sərginin аçılmаsı hаqqın-dа] //Kоmmunist.- 1977.- 12 nоyаbr.
924.Xаlçаçılıq tədqiq еdilir [Mətn]: [xаlçаçılığın tari-xindən, inkişаf yоllаrındаn bəhs еdən L.Kərimovun “Azərbay-
186
can xalçası” kitabı haqqında] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1977.-5 mart.-S.5.
925.“Xətаi” xаlçаsı [Mətn]: [rəssamın еskizi əsasındatоxunmuş xаlçа hаqqındа] //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1977.- 10dеkabr.- S.1.
926.Mirzəzаdə, О. Nаxışlаrdа döyünən ürək [Mətn]:[Аzərbаycаn xаlça muzеyində rеspublikаnın Xаlq rəssаmı,Dövlət mükаfatı lаurеаtı L.Кərimоvun yubilеy sərgisihаqqındа] /О.Mirzəzаdə //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1977.- 12nоyаbr.- S.2.
927.Mirzəzadə, O. Naxışlar dil açır [Mətn]: [Dövlətmükafatı laureatı Lətif Kərimovun yaradıcılığına həsr olunmuşyubiley sərgisi haqqında] /O.Mirzəzadə //Sovet kəndi.- 1977.-15 dekabr.
1979
928.Bəhmənli, V. Burdаn bir аtlı kеçdi... [Mətn]: LətifKərimov haqqında /V.Bəhmənli //Sоvet kəndi.- 1979.- 10 iyul.
1981
Lətif Kərimov – 75
929.L.Kərimov yoldaşın Azərbaycan SSR Ali SovetiRəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilməsi haqqındaAzərbaycan SSR Ali Sovet Rəyasət Heyətinin Fərmanı [Mətn]//Kommunist.- 1981.- 17 noyabr; Ədəbiyyat və incəsənət.-1981.- 20 noyabr.- S.5.
______________
930.Abdullayeva, N. Görkəmli alim və rəssam: LətifKərimov – 75 [Mətn] /N.Abdullayeva //Ədəbiyyat və incəsə-nət.- 1981.- 18 dekabr.- S.5.
187
931.Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının idarə heyəti:Əziz və hörmətli Lətif Hüseyn oglu! Lətif Kərimov – 75[Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1981.- 18 dekabr.- S.5.
932.Kosmos fatehləri... xalçalarda [Mətn]: [Azərbayca-nın Xalq rəssamı L.Kərimovun eskizləri əsasında toxunmuşxalçalar haqqında] /L.Kərimov //Bakı.- 1981.- 15 mart.
1983
933.Əliyev, Z. Dünya şöhrətli sənətkar [Mətn] /Z.Əliyev//Bakı.- 1983.- 3 sentyabr.
934.Əliyeva, K. Londonda Ümumdünya xalça konfransı[Mətn]: SSRİ nümayəndə heyətinə Azərbaycan SSR Xalqrəssamı, Dövlət Mükafatı laureatı, xalçaşünas alim L.Kərimovbaşçılıq etmişdir /Kübra Əliyeva //Qobustan.- 1983.- №3.- S.9-10.
935.Xalça sənətinin ağsaqqalı [Mətn] //Odlar yurdu.-1983.- 7 avqust.- S. 3.
936.Mədəni irsimizin tədqiqi [Mətn]: [Xalq rəssamının“Azərbaycan xalçaları” kitabı haqqında] //Kommunist.- 1983.-6 mart.
937.Rayevski, A. Xalçaçılıq sənətinə dair konfrans[Mətn]: Azərbaycan rəssamı L.Kərimovun Londonda keçirilənŞərq xalçalarına dair IV Beynəlxalq konfransında məruzəsi[Londonda keçirilən konfransda SSRİ nümayəndə heyətinəLətif Kərimov başçılıq etmişdir] /A.Rayevski //Kommunist.-1983.- 17 iyun; Bakı.- 1983.- 15 iyun.
1985
938.Axundov, B. Qiymətli eksponat [Mətn]: [Lətif Kəri-movun “Hüseyn Cavid” xalçası haqqında] /B.Axundov //Bakı.-1985.- 11 yanvar.- S.3.
188
1986
Lətif Kərimov – 80
939.Xalçaçı alim L.Kərimovun 80 illik yubileyi müna-sibətilə “Xalqlar Dostluğu” ordeni ilə təltif edilməsi haqqındaSSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı. Moskva, Kreml.14 noyabr, 1986 [Mətn] //Kommunist.- 1986.- 16 noyabr;Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
______________
940.Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə Heyətinintəbriki! [Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.
941.Əliyeva, K. Müqtədir sənətkarımız [Mətn] /KübraƏliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
942. Xalçalarımız Londonda [Mətn]: [rəssamın anadanolmasının 80 illiyi münasibətilə Londonda açılan xalça sərgisihaqqında] //Kommunist.- 1986.- 7 avqust.
943.Xalq rəssamı L.Kərimovun anadan olmasının 80 il-liyi [Mətn] //Kommunist.- 1986.- 16 noyabr.
944.İbrahimov, Ə. Bir ovuc mirvari damlası [Mətn]:[Londonda açılmış fərdi yaradıcılıq sərgisi haqqında] /Ə.İbra-himov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
945.İlmələrin ucunda açılır sabah... [Mətn] //Sovetkəndi.- 1986.- 18 noyabr.
946.İsrafilzadə, C. Xalçaçılıq sənətimizin korifeyi[Mətn] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
947.Kazımzadə, K. Müdrik sənətin ağsaqqalı [Mətn]/K.Kazımzadə, Z.Əliyev //Bakı.- 1986.- 17 noyabr.
948.Kərimov, K. Sənətinin vurğunu [Mətn] /K.Kərimov//Kommunist.- 1986.- 16 noyabr.
949.Quliyev, V. Şöhrət çələngi [Mətn]: [rəssamın anadanolmasının 80 illiyi münasibətilə] /V.Quliyev //Azərbaycangəncləri.- 1986.- 18 noyabr.
189
950.Londondan məktub [Mətn]: [İngiltərənin tanınmışsənətşünası Levi Kelatinin L.Kərimovun 80 illik yubileyi iləbağlı göndərdiyi təbrik məktubu haqqında] //Ədəbiyyat vəincəsənət.- 1986.- 21 noyabr.- S.5.
951.Müciri, C. Görkəmli sənətkar, təcrübəli pedaqoq[Mətn] /C.Müciri //Azərbaycan müəllimi.- 1986.- 19 noyabr.
952.Salmanov, E. Sənətkarlığa yuksək qiymət [Mətn]:[L.Kərimovun xalçası YUNESKO-nun iqamətgahında] /E.Sal-manov //Qobustan.- 1986.- №3.- S.95.
953.Sənətkar ömrü [Mətn] //Azərbaycan televiziyası vəradiosunun proqramları.- 1986.- 12 dekabr.
954.Sənətkarın zəngin palitrası [Mətn]: [Londonda rəs-samın yaratdığı xalçalardan ibarət sərginin açılışı haqqında]//Kommunist; Bakı.- 1986.- 19 sentyabr.
1987
955.Fətəliyev, N. Yanır xalılar [Mətn]: şeir [LətifKərimovun 80 illiyinə] /N.Fətəliyev //Ədəbiyyat və incəsənət.-1987.- 31 iyul.- S.8.
956.Sərgiyə dəvət [Mətn]: [Lətif Kərimovun yaratdığıxalçaçılıq sənəti əsərlərindən ibarət fərdi sərgi haqqında]//Kommunist.- 1987.- 6 yanvar.
1988
957.Abdullayev, M. Dövlət Ermitajına – Sovet Azərbay-canından [Mətn]: [məqalədə Azərbaycan incəsənətindən, ocümlədən “Şeyx-Səfi” xalısından bəhs edilir] /M.Abdullayev//Kommunist.- 1988.- 30 aprel.
958.Beynəlxalq xalça simpoziumu [Mətn]: [Xalq rəssa-mı Lətif Kərimov və sənətşünaslıq namizədi Kübra Əliyeva iləmüsahibə] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 13 may.- S.5.
190
959.Əliyev, C. Xalq sənəti məbədi [Mətn]: [Şuşa şəhə-rində L.Kərimova həsr edilmiş sərgi haqqında] /C.Əliyev//Şuşa.- 1988.- 20 oktyabr.
960.Əliyev, R. Xalça ensiklopediyası [Mətn]: [Lətif Kə-rimovun “Azərbaycan xalçaları” adlı çoxcildli kitabı haqqında]/R.Əliyev //Bakı.- 1988.- 5 avqust.
961.Əsrlərin nəğməsi [Mətn]: [Azərbaycan xalça sənəti-nə dair Xalq rəssamı ilə söhbət] //Bakı.- 1988.- 21 may.
962.Quliyev, V. Elim xallı-xalçalıdır [Mətn] /V.Quliyev//Ucalığa gedən yol.- Bakı, 1988.- S.54-60.
963.Quliyev, V. Uzun ömrün çağları [Mətn] /V.Quliyev,Y.İsmayılov //Azərbaycan gəncləri.- 1988.- 5 yanvar.
964.Muxtarova, B. Bu xalı, gözəl xalı [Mətn]: [məqa-lədə Şuşa xalça sexinin açılmasında L.Kərimovun rolundanbəhs olunur] /B.Muxtarova //Şuşa.- 1988.- 10 sentyabr.
1989
965.Babək Xürrəmidin xatirəsinə həsr olunmuş fərş[Mətn]: [təbrizli şair, xalçaçı Mehrəbaninin Lətif Kərimovaməktubu və toxuduğu fərş haqqında] /fars dilindən çevirəniAbdulla Həsənov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1989.- 14 iyul.-S.5.
966.Muxtarova, T. Hər naxışı bir nağıl [Mətn] /T.Mux-tarova //Şuşa.- 1989.- 24 iyun.
1991
967.Lətif Hüseyn oğlu Kərimov [Mətn]: nekroloq//Xalq qəzeti.- 1991.- 10 sentyabr.
968.Sultanlı, İ. Vətəndə bulaq suyu içmək... [Mətn]:[müxbirin Lətif Kərimovun emalatxanasından müsahibəsi]/İ.Sultanlı //Qarabağ.- 1991.- 8 avqust.
191
1992
969.Əliyeva, K. Xalçalarımız qədər uzun ömürlü rəssam[Mətn] /Kübra Əliyeva //Qobustan.- 1992.- №1-2.- S.79.
1995
970.İnanc, G. Ülviyyətə qovuşan sənətkar [Mətn]/G.İnanc //Liberal.- 1995.- 21 dekabr.
1998
971.Qurbanlı, R. Fəxri Xiyabanda bir məzarın gözü yolçəkir [Mətn]: [sənətşünas L.Kərimov haqqında] /R.Qurbanlı//7 gün.- 1998.- 17 noyabr.
1999
972.Xalq rəssamının xatirə günü [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində xalçaşünasL.Kərimovun xatirə gününə həsr olunmuş yığıncaq haqqında]//Azərbaycan.- 1999.- 12 dekabr.- S.6.
2000
973.Kərimli, K. Ornamentin Allahı, dünya xalçaçılıqaləminin Bibliyasını yaratdı [Mətn]: [Azərbaycanın Xalq rəssa-mı Lətif Kərimov haqqında] /K.Kərimli //Azadlıq.- 2000.- 16noyabr.- S.14.
2003
974.Ələkbərova, A. (Abbasova, A.) Azərbaycan xalçasənətində Lətif Kərimovun yaradıcılıq yolu [Mətn] /A.Ələkbə-
192
rova //“Azərbaycan xalçası və xalq tətbiqi sənəti” mövzusundaIII Beynəlxalq Simpoziumun materialları.- Bakı, 2003.- S.9-11.
2005
975.Ələkbərova, A. (Abbasova, A.) Azərbaycan xalçasənətində Lətif Kərimovun yaradıcılıq yolu [Mətn] /A.Ələkbə-rova //“Azərbaycan xalçası və xalq tətbiqi sənəti”mövzusundaIII Beynəlxalq Simpoziumun materialları.- Bakı: Elm, 2005.-S.154-155.
976.Mehdixanlı, T. İlmələrin nağılı [Mətn] /TelmanMehdixanlı //Azərbaycan.- 2005.- 16 yanvar.- S.4.
2006Lətif Kərimov – 100
977.Lətif Kərimovun 100 illik yubileyi haqqında Azər-baycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı. Bakı şəhəri, 27oktyabr 2006-cı il [Mətn] //Azərbaycan Respublikası Qanun-vericilik Toplusu.- 2006.- № 10.- S.2180.
______________
978.Beynəlxalq Xalça Simpoziumu [Mətn]: [Lətif Kəri-movun 100 illik yubileyinə ithafdır] //Olaylar.- 2006.- 15 av-qust.- S.16; Həftə içi.- 2006.- 15 avqust.- S.8.
979.Hacızadə, A. Xalça ustasının 100 illiyinə həsr olun-muş simpozium [Mətn] /A.Hacızadə //Vətəndaş həmrəyliyi.-2006.- 27-30 avqust.- S.16.
980.İlmələrin nəğməsi [Mətn] //Mühakimə.-2006.- 16-23 noyabr.- S.16.
981.Lətif Kərimovun anadan olmasının 100 illiyinəhəsr edilmiş sərginin açılışı olub [Mətn]: [Azərbaycan DövlətXalça Muzeyində] //Vətəndaş həmrəyliyi.- 2006.- 15-19 no-yabr.- S.16.
193
982.Mükərrəmoglu, M. YUNESKO Lətif Kərimovun100 illiyini qeyd edəcək: Röya Tağıyevanın “Lətif Kərimov fe-nomeni” kitabının da həmin tədbirdə təqdimat mərasimi ke-çiriləcək [Mətn] /M.Mükərrəmoglu //Xalq qəzeti.- 2006.- 29noyabr.- S.5.
983.Rəssamın 100 illiyinə həsr olunmuş sərgi açılmışdır:[Mətn]: [Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində Xalq rəssamı Lətif Kərimova həsr olunmuş sərgi]//Xalq qəzeti.- 2006.- 15 noyabr.- S. 6.
984.Rəsulova, T. Gözəl xalça canlı salnamədir [Mətn]:[rəssamın yaradıcılığı haqqında] /T.Rəsulova //Yaddaş.- 2006.-4 noyabr.- S.5.
2007
985.Əkbər, E. Yeni ilin ən möhtəşəm layihəsi [Mətn]:[dünya şöhrətli xalçaçı Lətif Kərimovun anadan olmasının 100illiyinə həsr olunmuş tədbirlə əlaqədar nəvəsi Zöhrab Ağayevinmüsahibəsi] /E.Əkbər //İmpuls.- 2007.- 12 yanvar.- S.14.
986.Əliyev, Ə. YUNESKO-da Lətif Kərimovun 100 illi-yi qeyd olunmuşdur [Mətn] /Ə.Əliyev //Azərbaycan.- 2007.- 17fevral.- S.5; Xalq qəzeti.- 2007.- 17 fevral.- S.2; Respublika.-2007.- 17 fevral.- S.3.
987. Kərimli, S. Azərbaycan xalçaları [Mətn]:[YUNESKO-da Lətif Kərimovun 100 illik yubileyi haqqında]/S.Kərimli //Mədəniyyət.- 2007.- 23 fevral.- S.8.
988.Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçaçılıq Fonduyaradılıb [Mətn]: [Bakıda] //Palitra.- 2007.- 21 noyabr.- S.15;Mərkəz.- 2007.- 21 noyabr.- S.15; Mədəniyyət.- 2007.- 23noyabr.- S.3.
989.Lətif Kərimov yad edilib [Mətn]: [Azərbaycan Xal-çası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində] //Kaspi.- 2007.-20 noyabr.- S.17.
194
990.Sadıqova, A. Lətif Kərimovun yaradıcılığında orna-mentalizm [Mətn] /A.Sadıqova //Mədəni-maarif.- №3.- 2007.-S.23-24.
2008
991.Xalça ustası Lətif Kərimov anılıb [Mətn]: [L.Kəri-mov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyində] //Xalq cəbhəsi.- 2008.- 18 noyabr.-S.13.
2009
992.İsmətqızı, H. “Keçmişdən gələcəyə aparan sənətkörpüsü” açılıb [Mətn]: [xalçaçı-rəssam Lətif Kərimovundoğum gününə həsr edilmiş eyni adlı sərgi haqqında] /H.İsmət-qızı //525-ci qəzet.- 2009.- 18 noyabr.- S.7.
993.Quliyev, V. Azərbaycan xalçasının vurğunu: Xalqrəssamı Lətif Kərimov haqqında [Mətn] /V.Quliyev //Xalqqəzeti.- 2009.- 17 iyul.- S.7.
994.L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tət-biqi Sənəti Dövlət Muzeyində Azərbaycanın dekorativ sənətustası, ornamentçi rəssam L.Kərimovun anadan olmasının ildö-nümünə həsr olunmuş, “Keçmişdən gələcəyə aparan sənətkörpüsü” mövzusunda sərgi açılmışdır [Mətn] //Pəncərə.Mədəniyyətə baxış.- 2009.- №21.- S.8.
995.Yusifqızı, S. Sənət körpüsü [Mətn]: [AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyində görkəmlixalçaçı-rəssam, muzeyin yaradıcılarından biri Lətif Kərimovundoğum gününə həsr edilmiş “Keçmişdən gələcəyə aparan sənətkörpüsü” adlı ənənəvi sərginin açılışı oldu] [Mətn] /S.Yusifqızı//Azərbaycan.- 2009.- 19 noyabr.- S.8.
195
2010
996. İlmələri və naxışları danışdıran adam [Mətn]:Xalçaçılıq sənətində Lətif Kərimov imzası... //Azadlıq.- 2010.-11 dekabr.- S.13.
997.Gülər. Unudulmaz sənətkar [Mətn]: [MuzeyMərkəzində görkəmli xalçaçı-rəssam Lətif Kərimova həsrolunmuş sərgi-tədbir keçirildi] /Gülər //Mədəniyyət.- 2010.- 19noyabr.- S.3.
196
RASİM ƏFƏNDİ
Kitablar
1971
998.Аzərbаycаn еl sənəti [Mətn] /R.Əfəndi.- Bakı:Аzərnəşr, 1971.- 77 s.
Kitabın “Xalçaçılıq” bölməsində Azərbaycan xalçalarınıntexnoloji xüsusiyyətlərinə görə növlərindən, yüksək keyfiyyət-lərindən və xarici ölkə muzeylərində ən qiymətli sənət əsərlərikimi saxlanmasından bəhs edilir [S.41-57].
1976
999.Аzərbаycаn dеkоrаtiv-tətbiqi sənətləri [Mətn]: оr-tа əsrlər /R.Əfəndi.- Bakı: İşıq, 1976.- 190 s.- Azərbaycan, rusvə ingilis dillərində.
Kitabın “Xalçaçılıq” bölməsində, XII əsrdə dahi Azər-baycan şairi Nizami Gəncəvinin Azərbaycan xalçalarını özəsərlərində vəsf etməsindən, xalçaların inkişaf tarixindən, növ-lərindən, şöhrətindən, bir çox xarici ölkə rəssamlarının əsərlə-rində Azərbaycan xalçalarının naxış elementlərindən istifadəolunması haqqında geniş məlumatlar verilmişdir [S.30-33].
1980
1000. Аzərbaycаnın bədii sənətkаrlığı dünyа muzеy-lərində [Mətn] /R.Əfəndi.- Bakı: İşıq, 1980.- 167 s.
1984
1001. Azərbaycan xalq sənəti [Mətn] /R.Əfəndiyev.-Bakı: İşıq, 1984.- 203 s.
197
“XIX-XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan xalq sənəti”fəslində Azərbaycan xalq sənəti, xalçaçılığın inkişafı, tarixi,XIX-XX əsrlərdə yaşamış xalçaçı sənətkarlar haqqında məlu-matlar verilmişdir [S.127-176].
1992
1002. Azərbaycan incəsənəti [Mətn]: monoqrafiya/R.Əfəndi, K.Kərimov, N.Rzayev, N.Həbibov.- Bakı: İşıq,1992.- 338 s.
2001
1003. Azərbaycan incəsənəti [Mətn] /R.Əfəndi.-Bakı: Çaşıoğlu, 2001.- 247 s.
Kitabda XVIII-XIX yüzillikdə Azərbaycanın bir çox böl-gələrində toxunmuş xalçalar, xalçalarımızda təsadüf edilənbəzək motivləri, dünya muzeylərində saxlanılan xalçalarımızhaqqında geniş məlumat verilir [S.175-179].
2002
1004. Azərbaycan bəzək sənəti [Mətn] /R.Əfəndi,Ə.Toğrul.- Bakı, 2002.- 80 s.- Azərbaycan və ingilis dillərində.
Kitabın “Həndəsi naxışlar”, “Nəbati naxışlar” bölməsin-də naxış elementlərinin sənət əsərlərində istifadə olunmasındanbəhs edilir [S.12-28].
2006
1005. Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn]/R.Əfəndi, T.Əfəndi //AMEA.- Bakı: Elm, 2006.- 103 s.-Azərbaycan və ingilis dillərində.
198
Kitab Qazax xalça məktəbi, onların dünya muzeylərindəsaxlandığı yer, xalçaların bədii və texnoloji xüsusiyyətləri haq-qında məlumat verir.
2007
1006. Azərbaycan incəsənəti [Mətn]: qədim dövr vəorta yüzilliklər /R.Əfəndi //Azərbaycan Respublikası Mədəniy-yət və Turizm Nazirliyi.- Bakı: Şərq-Qərb, 2007.- 157 s.
2009
1007. Azərbaycan incəsənəti dünya muzeylərində[Mətn] /mətnin müəl. və tərt. ed.: R.Əfəndi, T.Əfəndiyev;AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu.- Bakı, 2009.- 231 s.
Kitabda bir çox dünya muzeylərində saxlanılan Azər-baycan xalçaları haqqında məlumat verilir [S.12,187].
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1963
1008. Gözəllik məişət üçün də şərtdir [Mətn]:[dеkоrаtiv-tətbiqi sənətin bir növü olan xalçalar hаqqındа]/R.Əfəndiyеv //Аzərbаycаn.- 1963.- №12.- S.154-157.
1964
1009. Аzərbаycаnın mаddi-mədəniyyət nümunələriЕrmitаjdа [Mətn] /R.Əfəndiyеv //Аzərbаycаn.- 1964.- №12.-S.213-216.
199
1966
1010. Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümunələriLondon muzeylərində [Mətn] /R.Əfəndiyev //Elm və həyat.-1966.- №11.- S.22-23.
1011. Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümunələriSSRİ muzeylərində [Mətn] /R.Əfəndiyev //Elm və həyat.-1966.- №11.- S.30-32.
1012. Dekorativ-tətbiqi incəsənətimizin bəzi mə-sələləri [Mətn] /R.Əfəndiyev //Azərbaycan kommunisti.-1966.- №2.- S.76-81.
1013. Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümunələriLondon muzeylərində [Mətn] /R.Əfəndiyev //Elm və həyat.-1966.- №11.- S.22-23.
1969
1014. XVIII əsr Аzərbаycаn xаlçаlаrı və оnlаrın оr-nаmеnt mоtivlərinin öyrənilməsinə dаir [Mətn]: [xülаsə]/R.Əfəndi //Аz.SSR ЕА Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənətsеriyası.- 1969.- №3.- S.117-118.
1970
1015. El sənəti örnəklərində emblem və rəmz mahiy-yətli bəzəkləri [Mətn] /R.Əfəndi //Qobustan.- 1970.- №3.-S.54-57.
1972
1016. Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn]/R.Əfəndi, T.Əfəndi //Qobustan.- 1972.- №1-2.- S.51.
200
1973
1017. Qazax yadigarları [Mətn]: [xalçalar haqqında]/R.Əfəndi //Qobustan.- 1973.- №1.- S.16-19.
1975
1018. İsvеçrədə Аzərbaycan sənətkаrlığı nümunələri[Mətn]: [müəllifin İsvеçrə muzеylərində və antikvаr mаğаzаlа-rındа rаst gəldiyi Аzərbaycan xаlq incəsənəti nümunələri hаq-qındа] /R.Əfəndiyеv //Qоbustаn.- 1975.- №2.- S.46-49.
1979
1019.Xаlq sənəti ənənələri və müаsir tаmаşаçı [Mətn]/R.Əfəndiyеv //Qоbustаn.- 1979.- №1.- S.2-5.
1980
1020.Böyük Britаniya muzеylərində Аzərbаycаn sənət-kаrlığı nümunələri [Mətn] /R.Əfəndiyеv //Qоbustаn.- 1980.-№4.- S.35-39.
1021.Türkiyədə Аzərbаycаn sənətkаrlığı nümunələri[Mətn] /R.Əfəndiyеv //Qоbustаn.- 1980.- №3.- S.4-46.
1982
1022. Azərbaycan xalçası [Mətn]: [Azərbaycan xalçala-rının Parisdəki YUNESKO sərgi salonunda nümayiş etdirilmə-si haqqında] /R.Əfəndiyev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 26fevral.- S.5.
201
1983
1023.Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində[Mətn] /R.Əfəndiyev //Qobustan.- 1983.- №3.- S.20-22.
1990
1024.XI-XV yüzillikdə Azərbaycanda bədii metalişləmə sənəti [Mətn]: [Azərbaycan xalçalarında bəzəkelementləri] /R.Əfəndiyev //Qobustan.- 1990.- №4.- S. 20-24.
1992
1025.Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi [Mətn]/R.Əfəndiyev, T.Əfəndiyev //Qobustan.- 1992.- №1.- S.50-54.
1999
1026.Abdullayev, M. Azərbaycan xalça sənətinə aidfundamental tədqiqat [Mətn]: [sənətşünas R.Tağıyevanın“Azərbaycan xalçası” monoqrafiyası haqqında] /M.Abdulla-yev, R.Əfəndiyev //Respublika.- 1999.- 24 noyabr.
2000
1027.İncəsənət və etnos [Mətn]: [Azərbaycan xalça-larındakı naxışların ümumi kompozisiyası] /R.Əfəndi //Qobus-tan.- 2000.- №2.- S.3.
202
2006
1028.Xalça alanların sayı azalıb [Mətn]: [qədim xalça-ların ölkədən çıxarılmasına icazə verilmir] /R.Əfəndiyev //Üçnöqtə.- 2006.- 1 iyul.- S.11.
HAQQINDA
1998
1029.Novruzov, C. Xalının da öz dili var [Mətn]: [sənət-şünaslıq doktoru Rasim Əfəndi və sənətşünaslıq namizədi Küb-ra Əliyevanın xalı və xalçaçılıq terminləri lüğətinin çapdan çıx-ması haqqında] /C.Novruzov //Panorama.- 1998.- 24 oktyabr.
203
CƏFƏR MÜCİRİ
Kitablar
1977
1030.Аzərbаycаn xаlçаçılığı [Mətn] /C.Müciri.- Bakı:Аzərnəşr, 1977.- 99 s.
Kitabça Azərbaycan xalçaçılığının texnoloji üsulları, to-xunmada istifadə olunan alətlər, qurulan dəzgahlar, xalça mə-mulatının saxlanma qaydaları haqqında məlumat verir.
1981
1031.Azərbaycan xalçaları [Mətn] /C.Müciri.- Bakı:İşıq, 1981.- 34 s.- Azərbaycan, rus, fransız dillərində.
Kitabça Azərbaycan xalçalarının tərtibatından, keyfiyyə-tindən, bölgələrdə xalçaçılığın inkişafından, bir çox dünya mu-zeylərində saxlanmasından bəhs edir.
1987
1032.Azərbaycan xalçaçılığının texnoloji üsulları[Mətn] /C.Müciri; rəy.: Ü.Cabbarlı, R.Tağıyeva.- Bakı: Maarif,1987.- 200 s.
Kitab xalçaların texnoloji üsulları: toxunması, toxunmazamanı istifadə edilən alətlər, onların növləri haqqında məlu-mat verir.
204
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1967
1033.Azərbaycan xalçası [Mətn] /C.Müciri //Elm və hə-yat.-1967- №2.- S.1.
1970
1034.Dörd fəsil [Mətn]: [R.Mustafayev adına Azər-baycan İncəsənət Muzeyindəki “Dörd fəsil” xalçası haqqında]/C.Müciri //Elm və həyat.- 1970.- №12.- S.20-21.
1977
1035.Аzərbaycаn xаlçаçılıq mədəniyyəti, mütərəqqitеxnikа və tеxnоlоgiya [Mətn] /C.Müciri //Bаkı.- 1977.- 23mаy.
1983
1036.El sənətini yaşadanlar [Mətn]: [“Azərxalça”İstehsalat Birliyinin 4 nömrəli sexinin fəaliyyəti haqqında]/C.Müciri //Bakı.- 1983.- 4 avqust.
1037.Xalçaçılıq məktəbinin nadir nümunəsi [Mətn]:[Təbriz xalçaçılıq məktəbi haqqında] /C.Müciri //Elm vəhəyat.- 1983.- №8.- S.24.
1984
1038. Müasir mədəniyyətmiz və xalça məmulatları[Mətn] /C.Müciri //Elm və həyat.- 1984.- №7.- S.18-19.
205
1986
1039.Görkəmli sənətkar, təcrübəli pedaqoq [Mətn]:Lətif Kərimov – 80 /C.Müciri //Azərbaycan müəllimi.- 1986.-19 noyabr.
1989
1040.Cənubi Azərbaycan xovsuzlarından nümunələr[Mətn] /C.Müciri //Qobustan.- 1989.- №3.- S.43-46.
1993
1041.Cənubda Milli Azadlıq hərəkatı tarixindən[Mətn]: [Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin portreti toxunmuşxalça] /C.Müciri //Qobustan.- 1993.- №4.- S.38-40.
HAQQINDA
1964
1042.Əsgərov, Е. İncə naxışlar ustası [Mətn]: [xalçaustası C.Müciri haqqında] /Е.Əsgərov //Bakı.- 1964.- 3 iyul.
1978
1043.Musayev, Y. Azərbaycan xalçaçılıgı [Mətn]:[Cəfər Mücirinin “Azərbaycan xalçaçılığı” əsəri haqqında]/Y.Musayev //Bakı.- 1978.- 16 may.
206
1980
1044.Əliyеv, Z. Nаdir xаlçа [Mətn]: [xаlçа ustаsı CəfərMücirinin tоxuduğu “Sаib Təbrizi” xаlçаsı hаqqındа incəsənətаdаmlаrının fikirləri] /Z.Əliyеv //Ədəbiyyаt və incəsənət.-1980.- 12 sеntyabr.- S.5.
1981
1045.Əliyеv, Z. Nаdir xаlçа [Mətn]: [C.Mücirinin yununancаq öz təbii rənginin müxtəlif çаlаrlаrındаn istifаdə еdərəktоxuduğu xаlçа] /Z.Əliyеv //Еlm və həyаt.- 1981.- №5.- S.37.-39.
1046.Əsgərоvа, N. Görkəmli xаlçа ustаsı [Mətn]: C.Mü-ciri /N.Əsgərоvа //Qоbustаn.- 1981.- №4.- S.46-50.
207
KAMİL ƏLİYEV
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1971
1047.Azərbaycan xalçaları Avropa rəssamlarının əsər-lərində [Mətn] /K.Əliyev //Qobustan.- 1971.- №1.- S.30-36.
1982
1048.Yaratmağa çağıran qiymət [Mətn]: [yeni il müna-sıbətilə] /K.Əliyev, G.Məmmədov, Z.Quliyeva, Z.Məhərrəmov//Bakı.- 1982.- 31 dekabr.
1996
1049.Milli xalçalarımız dünya bazarında mövqeyinimöhkəmlətməyə qadirdir [Mətn]: [rəssamla söhbət] /K.Əliyev;söhbəti apardı R.Bağırpur //Azərbaycan.- 1996.- 26 aprel.
1999
1050.Azərbaycan Respublikasının Prezidenti HeydərƏlirza oğlu Əliyevə [Mətn]: “İstiqlal” ordeninə layiq görülməsimünasibətilə K.Əliyevin təşəkkür məktubu /K.Əliyev//Azərbaycan.- 1999.- 31 dekabr.- S.1.
208
2000
1051.Ömrün min bir naxışı [Mətn]: “İstiqlal” ordeninəlayiq görülmüş rəssamın söylədikləri /K.Əliyev; söhbəti apardıF.Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2000.- 19 fevral.- S.6.
HAQQINDA
Kitablar
1998
1052.Azərbaycan abidələri [Mətn].- Bakı: Azəri, 1998.-125 s.- Azərbaycan və rus dillərində.
Sənətşünaslıq doktoru Mürsəl Nəcəfovun “V.Leninə, in-qilaba həsr olunmuş sənət” başlıqlı məqaləsində xalçaçı alimL.Kərimovun Böyük Vətən müharibəsi illərində Leninə həsr et-diyi xalçadan, “Böyük bədii xalı”dan, Kamil Əliyevin toxudu-ğu xalçalardan bəhs olunur [S. 18-21].
2001
1053.Kamil Əliyevin xalça sənəti [Mətn]: portretxalçalar /müəl. və tərt. N.İbrahimov; red. N.Əliyev; rəs.:Z.Əliyev, N.Əliyeva; ingilis dilinə tərcümə Q.Bayramov.-Bakı: Azərnəşr, 2001.- 266 s.
2006
1054.Fuad Esmira (Şükürova). Azərbaycan xalça sənə-tinin Kamili [Mətn] /elmi red.: A.Dadaşov, T.Əhmədov; red.Z.Abdullayeva.- Bakı: Altunkitab, 2006.- 125 s.
209
2008
1055.Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət [Mətn]: 2cilddə.- Bakı: İdeal-Print, 2008.- C.2.- 568 s.
Kitabda Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əli-yevin mədəniyyət, ədəbiyyat tarixi, mədəni irs və milli-mənəvidəyərlər, xalçaçılıq haqqında söylədiyi fikirlər verilmişdir[S.19,20]; Azərbaycanda xalça sənətinin inkişafı haqqındaQanun 7 dekabr 2004-cü il [S.107,110]; Xalça sənətininqorunması haqqında Fərman 7 fevral 2005-ci il [S.183,184];Xalçaçı rəssamlar K.Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsihaqqında Sərəncam 19 oktyabr 2005 [S.315]; Lətif Kərimovun100 illik yubileyi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezi-dentinin Sərəncamı 27 oktyabr 2006-cı il verilmişdir.
______________
1056.Əliyev, Z. Heydər Əliyev: Səhnəarxası görüşlər[Mətn] /Z.Əliyev.- Bakı: Uni-Print, 2008.- 98 s.
Kitabda ümummilli lider Heydər Əliyevin xalçaçı rəssamKamil Əliyevin 80 illik yubileyində iştirakı haqqında [S.85].
1057.Səlimzadə, S. Nağıl ilmələr [Mətn] /S.Səlimzadə;red. A.İsabəyli.- Bakı: Şirvannəşr, 2008.- 182 s.
Kitabda K.Əliyevin toxudugu “Heydər Əliyev portreti”n-dən bəhs olunur.
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1973
1058. Tərlanov, M. Əlvan ilmələr [Mətn]: [Respublika-nın Əməkdar rəssamı Kamil Əliyevin Nəsimiyə həsr etdiyi“Nəsimi” xalçası haqqında] /M.Tərlanov //Ədəbiyyat və incə-sənət.-1973.- 13 sentyabr.- S.5.
210
1981
1059.Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə heyətinintəbriki! [Mətn]: Kamil Əliyev – 60 //Ədəbiyyat və incəsənət.-1981.- 4 dekabr.- S.7.
1060.Tərlanov, M. Yaradıcılıq aləmi [Mətn]: Kamil Əli-yev – 60 /M.Tərlanov //Ədəbiyyat və incəsənət.-1981.- 4 deka-br.- S.7.
1982
1061.Nemət, K. Zəriflik nəğməsi [Mətn]: [K.ƏliyevinXalçaçılıq və Dekorativ Tətbiqi Sənət Muzeyində nümayişetdirilən fərdi yaradıcılıq sərgisi haqqında] /K.Nemət//Ədəbiyyat cvə incəsənət. -1982.- 16 aprel.- S.5.
1062.Sayılov, Ə. Rəssamın yaradıcılıq sərgisi [Mətn]:[Əməkdar rəssam Kamil Əliyevin Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Muzeyində açılmış sərgisi haqqında] /Ə.Sayılov//Bakı.- 1982.- 30 mart.
1063.Seyfəddinqızı, R. Qədim sənətin vurğunu [Mətn]/R.Seyfəddinqızı //Qobustan.- 1982.- №2.- S.17-18.
1983
1064.Əliyeva, Ə. Ənənəyə bağlı sənət [Mətn]: [K.Əliye-vin tətbiqi sənət ustalığı haqqında] /Ə.Əliyeva //Kənd həyatı.-1983.- №1.- S.46-47.
1985
1065.O illəri unutmarıq [Mətn]: [xalçaçı rəssam KamilƏliyevin bir qrup rəssamla fotoşəkli] //Bakı.- 1985.- 4 mart.-S.3.
211
1066.Teymurov, A. “Şeyx Səfi” xalçası [Mətn]: [Azər-baycan SSR Xalq rəssamı Kamil Əliyevin İngiltərəyə səfəri,Londonun “Viktoriya və Albert” muzeyində “Şeyx Səfi” xalısıilə görüşü haqqında] /A.Teymurov //Ədəbiyyat və incəsənət.-1985.- 22 noyabr.- S.7.
1986
1067.Əskərov, Ə. “İndira Qandi” xalçası [Mətn]/Ə.Əskərov //Kommunist.- 1986.- 28 noyabr.
1987
1068.Abdullayeva, N. Taqora həsr edilmiş xalça [Mətn]:[rəssamın Hindistan silsiləsindən olan üç xalçası haqqında]//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 21 avqust.- S.5.
1069.Qasımov, T. Naxışların işığı [Mətn]: [R.Mustafa-vev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində Kamil Əli-yevin hind xalqına həsr edilmiş “Üç xalça” sərgisi haqqında]/T.Qasımov //Bakı.- 1987.- 2 sentyabr.
1070.Pirəliyev, Q. Unuda bilmədiyim əsər [Mətn]: [“İn-dira Qandi” portret xalçası haqqında] /Q.Pirəliyev //Ədəbiyyatvə incəsənət.- 1987.- 17 aprel.- S.2.
1990
1071.Azərbaycan xalçası milli sərvətdir [Mətn]: [Azər-baycan Xalq rəssamının Ankarada açılacaq fərdi sərgisi haq-qında məlumat] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1990.- 25 may.- S.2.
212
1992
1072.Xalçaçı rəssamın yeni əsəri [Mətn]: [K.Əliyevineskizləri üzrə toxunan Məmməd Əmin Rəsulzadə portreti haq-qında] //Bakı.- 1992.- 23 may.
1993
1073.Tağızadə, Ş. İran rəhbərlərinin portretlərini yaradır[Mətn]: [görkəmli xalça ustası, Xalq rəssamı K.Əliyevin ikiyeni əsəri haqqında] /Ş.Tağızadə //Bakı.- 1993.- 24 avqust.-S.3.
1995
1074.Qutlu, E. Rəssamın əsgər taleyi: Qələbə – 50[Mətn] /E.Qutlu //Azərbaycan.- 1995.- 2 may.
1996
1075.Behbudzadə, H. Sənətkar haqqında söz: KamilƏliyev – 75 [Mətn] /H.Behbudzadə //Naxçıvan.- 1996.- 16 okt-yabr.
1076.Füzuli ilmələrin işığında [Mətn]: xalçaçı rəssamK.Əliyevin eskizi əsasında toxunmuş xalça haqqında //YeniAzərbaycan.- 1996.- 6 noyabr.
1997
1077.Atatürkün portreti ilə bəzədiyim xalça TürkiyəParlamentini bəzəyir [Mətn]: [Xalq rəssamı ilə söhbət] //Pano-rama.- 1997.- 8 may.
1078.Nəfis xalça qardaş xalqa ehtiramın ifadəsidir[Mətn]: [K.Əliyevin toxuduğu Səudiyyə Ərəbistanının Kralı
213
Fəhd ibn Əbdül Əziz əl-Səudun portret xalçanın təqdimatmərasimi haqqında] //Azərbaycan.- 1997.- 22 fevral.
1079.Tağızadə, Ş. Müqəddəs ziyarətgahda Azərbaycanxalçası [Mətn]: [K.Əliyevin eskizləri əsasında Səudiyyə Ərə-bistanının Kralı Fəhd ibn Əbdül Əziz əl-Səudun portretitoxunmuş xalçanın təqdimatı haqqında] /Ş.Tağızadə //Bakı.-1997.- 28 fevral.
1998
1080.Tağızadə, Ş. Xalılarımızı dünyaya tanıdan rəssam[Mətn]: [Respublikanın Xalq rəssamı K.Əliyevin BeynəlxalqTicarət Lideri Klubunun 23-cü təqdimat mərasimində iştirakıhaqqında] /Ş.Tağızadə //Azərbaycan.- 1998.- 14 iyul.
1081.Şükufə. Xalılarımızı dünyaya tanıdan rəssam:K.Əliyev [Mətn] /Şükufə //Bakı.- 1998.- 26 iyun.
1999
1082. K.M.Əliyevin “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsihaqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı.Bakı, 27 dekabr 1999 //Azərbaycan.- 1999.- 28 dekabr.- S.1.
____________
1083. Əliyev Heydər. Xalq rəssamı Kamil Əliyevə[Mətn]: [yaradıcılığının 60 illik yubileyi münasibətilə təbriki]/H.Əliyev //Azərbaycan.- 1999.- 28 dekabr.- S.1.
2000
1084. Xəlilzadə, F. Naxışların pərvanəsi, çeşnilərinəfsunu [Mətn] /F.Xəlilzadə //Yeni Azərbaycan.- 2000.- 13dekabr.
214
2001
1085. Xalq rəssamı Kamil Əliyevin 80 illiyi [Mətn]:[“Gülüstan” sarayında keçirilən mərasim haqqında] //Xalqqəzeti.-2001.- 28 dekabr.- S.6.
1086. Nuriyeva, T. Ömrün qızılı naxışları [Mətn]/T.Nuriyeva //Xalq qəzeti.- 2001.- 10 noyabr.- S.5.
1087. Rüstəmli, N. Əriş arğaclarda gəzişən barmaqlarınmöcüzəsi [Mətn] /Nərgiz Rüstəmli //Respublika.- 2001.- 17noyabr.
2002
1088.Bülbüloğlu, P. Naxışlara dönən ömür [Mətn]/P.Bülbüloğlu //Xalq qəzeti.- 2002.- 5 yanvar.
1089.Qasımova, E. İstedadın qüdrəti [Mətn]: [MikayılAbdullayevin, Kamil Əliyevin, Böyükaga Mirzəzadənin vəOqtay Sadıxzadənin 80 illik yubileylərinə həsr olunmuş sərgi]/E.Qasımova //Azərbaycan.- 2002.- 6 yanvar.- S.14.
1090.Qutlu, E. İlmələr simfoniyası [Mətn]: [K.Əliyevhaqqında “Xalça sənəti” kitabı haqqında] /E.Qutlu //Xalqqəzeti.- 2002.- 1 mart.- S.5.
1091.Məmmədov, N. Xalçamızın şöhrət tacı: Kamil Əli-yev – 80 [Mətn] /N.Məmmədov //Mədəni-maarif.- 2002.- №1-2.- S.20.
2003
1092.Xalıqverdiyev, Ə. Könlüm keçir İrəvandan...[Mətn]: [Azərbaycan xalq dekorativ tətbiqi sənət dünyasınınəzəmətli nümayəndəsi Kamil Əliyev haqqında] /Ə.Xalıqverdi-yev //Respublika.- 2003.- 10 may.- S.14.
215
2004
1093.Fuad, E. (Şükürov, E.). Rənglər və ilmələr sehir-karı K.Əliyev [Mətn] /E.Fuad //Respublika.- 2004.-16 aprel.-S.3.
2005
1094.Əhməd, T. Qurban olum mən, cəhrə əyirir nənəm[Mətn]: şeirlər: [K.Əliyevə ithaf olunur] /T.Əhməd //Azərbay-can mədəniyyəti və incəsənəti.- Bakı, 2005.- 7 aprel.- S.2.
1095.Əhməd, T. Müqəddəsliyə qovuşan Kamil ömrü[Mətn] /T.Əhməd //Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti.-Bakı, 2005.- 7 aprel.- S.2.
1096.Görkəmli xalçaçı-rəssamın şəxsi muzeyi açılmış-dır [Mətn]: [İçərişəhərdə K.Əliyevin yaratdığı şəxsi xalça mu-zeyinin açılış mərasimi haqqında] //Azərbaycan.- 2005.- 6 yan-var.- S.5.
1097.Xəlilzadə, F. Xalça sənətinin canlı klassiki [Mətn]:K.Əliyevə “İstiqlal” ordeninin verilməsi münasibətilə /F.Xəlil-zadə //Azərbaycan.- 2005.- 9 fevral.- S.6.
2006
1098.Fuad, E. Ustad xalçaçının son ilmələri [Mətn]/Esmira Fuad //Respublika.- 2006.- №1.- S.5.
2007
1099.“Azərbaycan xalça sənətinin Kamili” kitabınıntəqdimatı olmuşdur [Mətn]: [Azərbaycan Milli Elmlər Akade-miyasında] //Azərbaycan.- 2007.- 23 iyun.- S.5; Xalq qəzeti.-2007.- 24 iyun.- S.5; Respublika.- 2007.- 29 iyun.- S.6.
216
1100.Xalq rəssamı Kamil Əliyev – naxışlarda əbədilə-şən ömür [Mətn]: [rəssamın vaxtilə yaşadığı evin qarşısında xa-tirə lövhəsi və ev-muzeyi açılmışdır] //Xalq qəzeti.- 2007.- 27oktyabr.- S.5.
1101.Kamil Əliyev barelyefinin açılış mərasimi keçiri-lib [Mətn] //Səs.- 2007.- 27 oktyabr.- S.2.
1102.Rüstəmli, N. Azərbaycan xalça sənətinin Kamili[Mətn]: [M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada keçirilən təd-bir] /N.Rüstəmli //Respublika.- 2007.- 10 mart.- S.10; Səs.-2007.- 3 mart.- S.12.
1103.Turanə. Azərbaycan xalça sənətinin Kamili[Mətn]: [M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada Esmira Fuadınsənətkarın həyat və yaradıcılığına həsr etdiyi “Azərbaycanxalça sənətinin Kamili” kitabının təqdimatı] /Turanə //YeniAzərbaycan.- 2007.- 6 mart.- S.8.
2008
1104.Tağıyeva, S. Kamil Əliyev və xalçalarımız: Xalqrəssamının muzeyimizə hədiyyəsi çox olub... [Mətn]: [Xalqrəssamı K.Əliyevin xatirəsi Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyindəyad edildi] /S.Tağıyeva //Yeni mədəni-maarif jurnalı.- 2008.-№6.- S.43-45.
2011
1105.Kamil Əliyev – 90: Azərbaycanın görkəmliportret-xalı sənətkarı [Mətn] //Səs.- 2011.- 7 yanvar.- S.12.
217
KÜBRA ƏLİYEVA
Kitablar
2000
1106. XVI-XVII əsrlər Təbriz xalça məktəbi [Mətn]/K.Əliyeva.- Bakı: Elm, 2000.
2003
1107.Azərbaycan tarixi və Mədəni irs problemləri elmikonfransın materialları (20 mart, 2003) [Mətn].- Bakı: Azər-baycan Respublikası “Təhsil” Cəmiyyəti, 2003.- 30 s.-Azərbaycan və ingilis dillərində.
Kitabda sənətşünaslıq namizədi K.Əliyevanın “Azərbay-can xalçaları və ermənilər”, “Azərbacanlıların göydəndüşməvarisləri” başlıqlı məqalələrində Azərbaycan xalçalarının bugün də ermənilər tərəfindən öz adlarına çıxmalarından bəhsedilir [S.13-18].
2007
1108. Lətif Kərimov. Həyat və yaradıcılığı [Mətn]/K.Əliyeva, E.İbrahimov; red. Ç.Əlioğlu.- Bakı: Aspoliqraf,2007.- 247 s.- Azərbaycan, rus, ingilis dillərində.
Kitabda müəllif görkəmli rəssamın həyatının geniş oxucukütləsinə məlum olmayan məqamlarını, yaradıcılığının mühümcəhətlərini işıqlandırıb.
218
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1968
1109.Еkspеdisiyа xаlçаlаrın sirrini аçdı [Mətn] /К.Əli-yеvа //Bаkı.- 1968.- 13 yаnvаr.
1110.Xаlçа ustаlаrının məclisi [Mətn]: [Kirоvаbаddа(indiki Gəncə) Azərbaycan SSR Yüngül Sənаye Аssоrtimеntİnstitutunun bədii və tеxniki sоvеtinin müşаvirəsi hаqqındа]/Kübra Əliyеvа //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1968.- 5 оktyabr.-S.14-15.
1970
1111.Xovsuz xalçalar [Mətn] /K.Əliyeva //Qobustan.-1970.- №4.- S.38-43.
1972
1112.Аzərbаycаn xаlçаlаrı Аvrоpа rəssаmlаrının əsər-lərində [Mətn] /К.Əliyеvа //Qоbustаn.- 1972.- №1.- S.30-36.
1113.Аzərbаycаn xаlçаlаrı dünyа muzеylərində [Mətn]/К.Əliyеvа //Mədəni-mааrif işi.- 1972.- №2.- S.20-23.
1114.Аzərbаycаn Xаlçаsı Muzеyi [Mətn] /К.Əliyеvа//Еlm və həyаt.- 1972.- №9.- S.16-18.
1115.Azərbaycan xovsuz xalçalarının öyrənilməsinədair [Mətn] /K.Əliyeva //Azərbaycan SSR EA Xəbərləri. Ədə-biyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1972.- №3.- S.119-125.
219
1981
1116.Аzərbаycаn xalçаlаrı: mülаhizələr, prоblеmlər[Mətn] /K.Əliyеvа //Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1981.- 23 oktya-br.- S.7.
1983
1117.Azərbaycan xalçaçılığının inkişaf problemlərihaqqında [Mətn] /K.Əliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.-12 avqust.- S.2.
1118.Azərbaycan bədii tikmələrinin bəzi motiv vənaxış kompozisiyaları xalça sənətimizdə [Mətn] /K.Əliyeva//Qobustan.- 1983.- №3.- S.27-32.
1119.Azərbaycan xovsuz xalçaları [Mətn]: [qısa xüla-sə] /K.Əliyeva //Qobustan.- 1983.- №3.- S.15-19.
1120.Güləndam nənə [Mətn]: [Kəlbəcər rayonunun 140yaşlı xalçaçısı haqqında] /K.Əliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.-1983.- 2 sentyabr.- S.5.
1121.Xalçaçılıq terminləri [Mətn] /K.Əliyeva //Qobus-tan.- 1983.- №3.- S.92-93.
1986
1122.Müqtədir sənətkarımız [Mətn]: [Lətif Kərimovhaqqında] /K.Əliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 21noyabr.- S.5.
1123. “Sənsiz” xalçası [Mətn]: [Afaq KərimovanınÜ.Hacıbəyova həsr etdiyi “Sənsiz” xalçası haqqında]/K.Əliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 24 yanvar.- S.5.
220
1988
1124.Bakıda Azərbaycan xalçalarının II BeynəlxalqSimpoziumu [Mətn] /K.Əliyeva //Qobustan.- 1988.- №4.-S.74-78.
1125.Beynəlxalq xalça simpoziumu [Mətn]: [Xalq rəs-samı Lətif Kərimov və sənətşünaslıq namizədi Kübra Əliyevailə müsahibə] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 13 may.- S.5.
1126.Xalçaçı rəssam [Mətn]: [Eldar Mikayılovhaqqında] /K.Əliyeva //Qobustan.- 1988.- №2.- S.26-32; 59-60.
1127.“Şeyx Səfi” xalısı və onun kiçik qardaşı: Yenitapıntılar, yeni araşdırmalar [Mətn]: [Los-Ancelosun Kauntay(qraf) muzeyində saxlanılan Ərdəbil xalısının ikinci nüsxəsihaqqında] /K.Əliyeva //Qobustan.- 1988.- №3.- S.7-11.
1992
1128.Xalçalarımız qədər uzun ömürlü rəssam [Mətn]:[Lətif Kərimov haqqında] /K.Əliyeva //Qobustan.- 1992.- №1-2.- S.79.
1993
1129.Xalçaçılıq terminləri [Mətn] /K.Əliyeva //Qobus-tan.- 1993.- №3.- S.9.
1995
1130.Xalçaçılıqda iki termin haqqında [Mətn] /K.Əli-yeva, M.Abdullayev //Elm və həyat.- 1995.- S.1.
221
2005
1131.Tərəkəmələr öz mədəniyyətlərinin daşıyıcılarıdır-lar [Mətn]: [sənətşünas alimlə müsahibə] /K.Əliyeva //İdeal.-2005.- 23 dekabr.- S.13.
2006
1132.Gənc xalça rəssamı [Mətn]: [Saleh Kamilzadə]/K.Əliyeva //Qobustan.- 2006.- №1.- S.14-18.
1133.Xalçaçılar ittifaqı yaradıla bilər [Mətn]:[müəllifin xalça sənəti haqqında fikirləri] /K.Əliyeva //Paritet.-2006.- 17-19 iyun.- S.11.
2011
1134.Əsrlərin şahidi – Qarabağ xalçaları [Mətn]:erməni işğalı Azərbaycan mədəniyyətinin və incəsənətinin bumisilsiz sahəsinə ağır zərbələr vurub /K.Əliyeva //YeniMüsavat.- 2011.- 14 aprel.- S.11.
HAQQINDA
1998
1135.Novruzov, C. Xalının da öz dili var [Mətn]: [sənət-şünaslıq doktoru Rasim Əfəndi və sənətşünaslıq namizədiKubra Əliyevanın xalı və xalçaçılıq terminləri lüğətinin çapdançıxması haqqında] /C.Novruzov //Panorama.- 1998.- 24 ok-tyabr.
222
2000
1136.Təbriz xalça məktəbi haqqında [Mətn]: [sənətşü-naslıq namizədi Kübra Əliyevanın XVI-XVII əsrlər “Təbrizxalça məktəbi” kitabının nəşr olunması haqqında] //Azərbay-can.- 2000.- 16 yanvar.- S.6.
223
RÖYA TAĞIYEVA
Kitablar
1982
1137.Kamil Əliyev [Mətn]: kataloq /R.Tağıyeva.- Bakı,1982.- 8 s.
1983
1138.Azərbaycan Xalça Muzeyi [Mətn]: kataloq /R.Ta-ğıyeva.- Bakı, 1983.- 12 s.
1987
1139.“Azərbaycan Xalçaçılıq Sənəti” sərgisi [Mətn]:kataloq /R.Tağıyeva.- Bakı,- 1987.- 4 s.
1988
1140.Azərbaycan süjetli xalçaları [Mətn] /R.Tağıyeva.-Bakı: İşıq, 1988.- 143 s.- Azərbaycan, ingilis, rus dillərində.
1991
1141.Nizami obrazları xalçalarda [Mətn]: albom/R.Tağıyeva; red.: M.Əmirova, S.Quliyev, B.Ağarzayev.- Bakı:İşıq, 1991.-148 s.- Azərbaycan, rus, ingilis, fransız dillərində.
224
1999
1142.Azərbaycan xalçası [Mətn]: mоnоqrafiya /R.Tağı-yeva.- Bakı: Еlm, 1999.- 347 s.
1143.Azərbaycan xalçası [Mətn] /R.Tağıyeva; red.R.Əfəndiyev; elmi nəşr.: R.Tağıyeva.- Bakı: Undp, BP Amoco,Baku Art Culture Helpers, 1999.- 263 s.
Kitab xalqımızın mədəniyyəti tarixində mühüm yer tutanAzərbaycan xalçasının çoxəsrlik inkişaf yolundan bəhs edir.
2002
1144.Azərbaycan xalçası dünya mədəniyyəti xəzinəsi-nə töhfədir [Mətn]: “Mədəni irs xalçalarda” elmi-praktiki kоn-frans /R.Tağıyeva.- Bakı, 2002.- 5 s.
2003
1145.Azərbaycan xalçası [Mətn]: sənətşünaslıq doktorualimlik dərəcəsi almaq üçün elmi məruzə şəklində təqdimedilmiş dissertasiya /R.Tağıyeva.- Bakı, 2003.- 80 s.
2004
1146.Azərbaycan Respublikasının 1954-cü il HaaqaKonvensiyasının implementasiyası (həyata keçirilməsi) üzrəkomissiyanın fəaliyyəti: gələcək perspektivlər [Mətn]: 1954-cüil YUNЕSKО-nun silahlı münaqişə zamanı milli sərvətlərinqоrunmasına dair Haaqa Kоnvеnsiyasının 50 illiyinə həsr оlun-muş dəyirmi masa /R.Tağıyeva.- Bakı, 2004.- 4 s.
225
2006
1147.Azərbaycan xalçası məişətdə [Mətn]: mоnоqrafi-ya /R.Tağıyeva.- Bakı, 2006.- 143 s.
1148.Azərbaycan xalçası məişətdə [Mətn] /red.:R.Əfəndiyev, T.Bünyadov; Lətif Kərimov adına AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi.- Bakı, 2006.-120 s.
Kitabda bütün bəşəriyyətin nadir incilərindən olan Azər-baycan xalçalarının etnomədəni tarixi araşdırılır, xalçalarınmaddi mədəniyyətin əvəzsiz elementlərindən biri kimi azərbay-canlıların adət-ənənəsində və məişətində rolu, əhəmiyyəti gös-tərilir.
1149.İncəsənət və zaman [Mətn]: kataloq /R.Tağıyeva.-Bakı, 2006.- 10 s.
1150.Lətif Kərimоv fеnоmеni [Mətn]: mоnоqrafiya/R.Tağıyeva.- Bakı: TUTU nəşriyyatı, 2006.- 149 s.
1151.Lətif Kərimov fenomeni = The Genius of LatifKerimov = Феномен Лятифа Керимова [Mətn] /R.Tağıyeva;Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi; Lə-tif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyi.- Bakı: Elm, 2006.- 152 s.- Azərbaycan, ingilisvə rus dillərində.
Görkəmli xalçaçı-rəssam, alim Lətif Kərimovun anadanolmasının 100 illiyinə həsr olunur.
2007
1152.Azərbaycan xalçası [Mətn]: Azərbaycan xalça sə-nəti mövzusunda IV Beynəlxalq Simpoziumun materialları/tərt. R.Tağıyeva; Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət vəTurizm Nazirliyi; L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi.- Paris, 2007.- fevral.
226
1153.Azərbaycan xalçası [Mətn]: Lətif Kərimovun 100illiyinə həsr olunur /tərt. R.Tağıyeva; ön söz Ə.Qarayev;Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- Bakı: TUTU Design, 2007.-150 s.
2008
1154.Şəmkir xalçaları [Mətn]: Şəmkir arxeoloji irsi, ta-rixi və memarlığı /R.Tağıyeva //I Respublika elmi praktikikonfransın materialları (28-24 noyabr 2007).- Bakı, 2008.-S.325-337.
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1974
1155.Оvçuluq xalçası [Mətn] /R.Tağıyeva //Еlm vəhəyat.- 1974.- №3.- S.30.
1975
1156.Maraqlı sənət nümunəsi [Mətn] /R.Tağıyeva//Еlm və həyat.- 1975.- 12 dеkabr.- S.27.
1977
1157.Əbədi qəhrəmanlar xalçalarımızda [Mətn]/R.Tağıyeva //Еlm və həyat.- 1977.- №9.- S.37-38.
227
1980
1158.Milli sənətimizin inciləri [Mətn]: [xalçaçılığa dairBakıda keçiriləcək Beynəlxalq Simpozium qarşısında] /R.Tağı-yeva //Bakı.- 1980.- 20 avqust.
1159.Vaq-vaqı [Mətn] /R.Tağıyeva //Azərbaycan ElmlərAkademiyasının Məruzələri.- 1980.- C.36.- №8.- S.89.
1981
1160.Аzərbaycаn süjеtli xаlçаlаrı tаrixindən [Mətn]:[“Dörd fəsil” xаlçаlаrı] /R.Tağıyeva //Qоbustаn.- 1981.- №2.-S.50-52.
1982
1161.Azərbaycan süjеtli xalçaları tarixindən [Mətn]/R.Tağıyeva //Qоbustan.- 1982.- №2.- S.11-16.
1983
1162.Аzərbаycаn xаlçаlаrı [Mətn]: [Şərq xalça sənətiüzrə Beynəlxalq Bakı simpoziumu qarşısında] /R.Tağıyeva//Ədəbiyyаt və incəsənət.- 1983.- 5 аvqust.- S.6.
1163.El qəlbinin aynası [Mətn]: [Azərbaycan Xalça vəDekorativ Tətbiqi Sənət Dövlət Muzeyi haqqında] /R.Tağıyeva//Qobustan.- 1983.- №3.- S.76-79.
1992
1164.Nizami obrazları xalçalarda [Mətn] /R.Tağıyeva//İncəsənət.- 1992.- №15.- 23 iyul.
228
1993
1165.Qədim el sənətinə diqqət artırılmalıdır [Mətn]/R.Tağıyeva //Ana.-1993.- 19 noyabr.
1996
1166.Azərbaycan xalçaları dünya mədəniyyəti xəzinə-sində [Mətn] /R.Tağıyeva //Xalq qəzeti.- 1996.- 26 avqust.
1999
1167.Azərbaycan xalçaları dünya sərgilərində [Mətn]/R.Tağıyeva //Mədəni-maarif.- 1999.- №1.- S.16-18.
1168.Miniatür Azərbaycan xalçaları XIII-XV əsrdə[Mətn] /R.Tağıyeva //Qоbustan.- 1999.- №1.- S.80-82.
1169.Parisdə işğal altında qalan muzeylərimizdən danı-şılır [Mətn]: [Fransada keçirilən Beynəlxalq Muzeylər Şura-sının əlli doqquzuncu sessiyasının iştirakçısı Xalq TətbiqiSənəti Muzeyinin direktoru R.Tağıyevanın söhbəti] /R.Tağı-yeva //Xalq qəzeti.- 1999.- 25 iyun.
2000
1170.Alınmaz sənət qalası [Mətn] /R.Tağıyeva //Şuşaşəhərinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları.- Bakı,2000.- S.67-74.
2001
1171.Azərbaycan xalçasının hər ilməsi bir tarixdir: hərnaxışın öz mənası var [Mətn] /R.Tağıyeva //Ekspress.- 2001.-17 iyun.- S.8.
229
1172.Xalça tariximizin yaddaşıdır [Mətn] /R.Tağıyeva//Azad Azərbaycan.- 2001.- 6 iyul.- S.11.
2002
1173.Alınmaz sənət qalası [Mətn]: [Şuşa xalçaları haq-qında] /R.Tağıyeva //Mədəni-maarif.- 2002.- iyul.- №7.- S.10-12.
1174.Hеydər Əliyеv оbrazı Azərbaycan xalçasında[Mətn] /R.Tağıyeva //Mədəni-Maarif.- 2002.- №11.-S.13-14.
1175.“Qayıdış” xalçasının təqdimat mərasimi [Mətn]/R.Tağıyeva //Azərbaycan.- 2002.- 13 iyul.-S.2-4.
1176.Mədəni sərvətlər necə qorunur? [Mətn] /R.Tağı-yeva //Paritet.- 2002.- 30-31may.
1177.Sovet dövründə xalçaçılıq ənənələrdən kənarlaşdı-rılmışdır [Mətn] /RTağıyeva //Xalq cəbhəsi.- 2002.- 25 may.-S.14.
1178.Şöhrətimiz, qüdrətimiz [Mətn] /R.Tağıyeva //Mə-dəni-Maarif.- 2002.- №1-2.- S.11-12.
2003
1179.Azərbaycan xalça sənəti elmi araşdırmalarda[Mətn] /R.Tağıyeva //Xalq.- 2003.- 22 may.
1180.Azərbaycan xalça sənətinin şöhrəti solmazdır[Mətn] /R.Tağıyeva //Xalq qəzeti.- 2003.- 21 may.
2004
1181.Xalça Azərbaycan xalqının səslənən simləridir[Mətn] /R.Tağıyeva //Mədəniyyət.- 2004.- 17 yanvar.- S.4.
230
2005
1182.Azərbaycan xalçasını öz adı ilə tanıtmalıyıq[Mətn] /R.Tağıyeva //Gömrük xəbəri.- 2005.- 19 avqust.- S.8.
2006
1183.Azərbaycan xalçası: Milli və ümumbəşəri sərvət[Mətn] /R.Tağıyeva //Mədəniyyət.- 2006.- 23 noyabr.- S.8.
1184.Azərbaycan xalçası xalqın mənəvi sərvətidir[Mətn] /R.Tağıyeva //Xalq qəzeti.- 2006.- 27 sentyabr.- S.6.
1185.Azərbaycan xalçası tarixin yaddaşıdır [Mətn]/R.Tağıyeva //Mühakimə.- 2006.- 3-13 iyul.-S.12.
1186.Xalçalarımız dünyanın diqqətini çəkir [Mətn]/R.Tağıyeva //Müsavat.- 2006.- 1 iyul.-S.11.
1187.İlmələrin hikməti [Mətn] /R.Tağıyeva //İki sahil.-2006.- 28 noyabr.- S.6.
2007
1188.Azərbaycan xalçası parisliləri heyran qoydu[Mətn] /R.Tağıyeva //Xalq qəzeti.- 2007.- 24 fevral.
1189.Azərbaycan xovsuz xalçası – Şəddə [Mətn]/R.Tağıyeva //Folklor və Etnoqrafiya jurnalı.- №3-4.- 2007.-S.42-51.
1190.L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi [Mətn] /R.Tağıyeva //Azərbay-can Milli Ensiklopediyası.- Bakı, 2007.- S.718-721.
2008
1191.Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyinin elmi əsərlər toplusu [Mətn]: ön söz /R.Tağıyeva.-Bakı, 2008.
231
1192.Şəmkir xalçaları [Mətn] /R.Tağıyeva //Şəmkir ar-xeoloji irsi tarixi və memarlığı I Respublika elmi-praktiki kon-fransın materialları (28-24 noyabr 2007).- Bakı, 2008.-S.325-337.
2009
1193. Beynəlxalq Muzeylər Şurası Azərbaycan MilliKomitəsi fəaliyyətini genişləndirir: 18 May Beynəlxalq Mu-zeylər Günüdür [Mətn] //Xalq qəzeti.- 2009.- 17 may.- S.5.
1194. Xalçaçılıq Azərbaycan mədəniyyətinin ən qədimincilərindəndir [Mətn] /R.Tağıyeva //İki sahil.- 2009.- №155.-S.6.
1195. Nəfis naxışlar dünyasına səyahət [Mətn] /R.Ta-ğıyeva //Odlar yurdu.- 2009.- 1 yanvar.
1196. Şəddə – Azərbaycanın xovsuz xalçası [Mətn]/R.Tağıyeva //Mədəni maarif.- 2009.- №4.-S.34-38.
1197. Şuşa sənət inciləri [Mətn] /R.Tağıyeva //ŞuşaAzərbaycanın mədəniyyət və tarixi incisidir. Elmi-praktikkonfrans.- Bakı, 2009.- 6 s.
2010
1198.Azərbaycan Xalçaçılarının İctimai Birliyi adlıyeni qurum yaradılıb: “Azərbaycan xalça sənətinin təhsilproqramına salınması yaxşı olardı” [Mətn] /R.Tağıyeva//Paritet.- 2010.- 14-15 dekabr.- S.13.
1199.Dəyişən zamanda dəyişməyən dəyərlər [Mətn]:[2009-cu il L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi üçün uğurlu nailiyyətlər dövrüoldu] /R.Tağıyeva //Xalq qəzeti.- 2010.- 28 yanvar.- S.6.
1200.Məni xalçaya bağlayan genetik yaddaş olub[Mətn] /R.Tağıyeva //Zaman.- 2010.- 25-27 sentyabr.- S.8.
232
HAQQINDA
Kitablar
2002
1201.Azərbaycanın tanınmış xanımları [Mətn].- Bakı:Adiloğlu, 2002.- 249 s.
2006
1202.Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadim-lərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublika-sı Prezidentinin Sərəncamı [Mətn]: [L.Kərimov adına Azər-baycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinindirektoru, sənətşünaslıq doktoru Röya Tağıyevaya “Əməkdarmədəniyyət işçisi” fəxri adının verilməsi] //Azərbaycan.-2006.- 17 may.- S.1.
2009
1203.Tapdıqoğlu, N. (Vəlişov). Zərdab ensiklopediyası[Mətn] /N.Tapdıqoğlu.- Bakı: Gənclik, 2009.- 288 s.
Sənətşünaslıq doktoru L.Kərimov adına AzərbaycanXalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin direktoruRöya Tağıyeva haqqında [S.244].
233
Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapedilmiş materiallar
1999
1204. “Azərbaycan xalçası” kitabının təqdimatı: nəşrinmüəllifi sənətşünaslıq namizədi Röya Tağıyevadır [Mətn]//Azərbaycan.- 1999.- 26 oktyabr.- C. 6.
2000
1205.“Azərbaycan xalçası” kitabının Parisdə təqdimatmərasimi [Mətn]: [Parisdəki məşhur Luvr Muzeyinin KitabSərgisi Salonunda Röya Tağıyevanın Azərbaycan və ingilis dil-lərində nəşr edilmiş monoqrafiyasının təqdimat mərasimi haq-qında] //Azərbaycan.- 2000.- 12 mart.
1206.Bu orden əslində mədəniyyətimizə verilən qiy-mətdir [Mətn]: [sənətşünaslıq doktoru Röya Tağıyevanın Rusi-ya Federasiyası Prezidentinin 1770 saylı, 30 dekabr 1999-cu iltarixli Sərəncamı ilə “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsihaqqında] /T.Zahidoğlu //Mədəniyyət qəzeti.- 2000.- 8 aprel.-S.2.
1207.Xalça sənətinə dair [Mətn]: [Röya TağıyevanınAzərbaycan və ingilis dıllərində Türkiyədə çap olunmuş “Azər-baycan xalçası” kitabı haqqında] //Azərbaycan.- 2000.- 28oktyabr.- S.6.
2006
1208.Mükərrəmoğlu, M. Azərbaycan xalçası xalqınmaddi və mənəvi sərvətidir [Mətn]: [sənətşünaslıq doktoru,Əməkdar mədəniyyət işçisi Röya Tağıyevanın “Azərbaycanxalçası məişətdə” kitabı haqqında qeydlər] /M.Mükərrəmoğlu//Xalq qəzeti.- 2006.- 27 sentyabr.- S.6.
234
2007
1209.Babayeva, T. İlmələrin melodiyası [Mətn]: [LətifKərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyinin direktoru Röya Tağıyeva ilə söhbət] /T.Ba-bayeva //Xəzər.- 2007.- 15 iyun.- S.18.
1210.Mükərrəmoğlu, M. Vaşinqtondakı Tekstil Muze-yinin təcrübəsindən bəhrələnmək olar [Mətn]: [L.Kərimovadına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Mu-zeyinin direktoru, sənətşünaslıq doktoru Röya Tağıyeva ilə sə-fərlə bağlı müsahibə] /M.Mükərrəmoglu //Xalq qəzeti.- 2007.-17 may.- S.7.
2008
1211.Muradova, N. Kadrları özümüz hazırlayacağıq:Röya Tağıyeva: “Gənc muzeyşünasların bilikləri bizi qaneetmir” [Mətn]: [L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin direktoru, sənətşünaslıqdoktoru ilə müsahibə] //Paritet.- 2008.- 18-19 sentyabr.- S.12.
2009
1212.Samirə. “Konya xalçaları” Aşqabad konfransında[Mətn]: [Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin direktoru Röya TağıyevaTürkmənistanın paytaxtı Aşqabad şəhərində keçirilən “Səlcuqi-lər dövrünün ədəbiyyatı və mədəniyyəti” mövzusuna həsrolunmuş beynəlxalq konfransda Azərbaycanı təmsil etmişdir]/Samirə //Həftə içi.- 2009.- 15 aprel.- S.6.
235
2010
1213.Mehparə. Xalçalarımız auksionlarda geri alınabilər [Mətn]: [Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası vəXalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin direktoru RöyaTağıyevanın söylədikləri] /Mehparə //Mədəniyyət.- 2010.- 3fevral.- S.2.
2011
1214. “Azərbaycan xalçaları” kitabı Qahirədə ərəbdilində nəşr edilmişdir [Mətn]: [Azərbaycan Dövlət Xalçaçılıqvə Tətbiqi Sənət Muzeyinin direktoru Röya Tağıyevanın eyniadlı kitabı] //Azərbaycan.- 2011.- 27 sentyabr.- S. 7.
1215. “Azərbaycan xalçası” kitabı Macarıstanda böyükmaraq doğurub: Macarıstanın Milli Sərvətlər naziri kitablabağlı Azərbaycanın bu ölkədəki səfirinə məktub göndərib[Mətn]: [sənətşünaslıq doktoru Röya Tağıyevanın macardilində nəşr olunmuş eyni adlı kitabı haqqında] //Mədəniyyət. -2011.- 27 iyul.- S. 4.
236
НА РУССКОМ ЯЗЫКЕ
Указы и Постанoвления
1920
1216.Об учете и охране памятников искусства[Текст]: [Приказ революционного комитета Аз.ССР от 7июня 1920 г.] //Собрание узаконений и распоряженийПравительства Аз.ССР.- 1920.- №9.- С.803-804.
1959
1217.О мероприятиях по улучшению качества иувеличению производства ковров и ковровых изделийАзербайджанской ССР [Текст]: [Постановление СоветаМинистров Аз.ССР от 10 июня 1959 г.] //Собраниепостановлений правительства Азербайджанской ССР.-1959.- №11.- С.29-31.
1970
1218.О мерах по дальнейшему развитию народныххудожественных промыслов [Текст]: [Постановление Со-вета Министров СССР от 14 августа 1968 г.] //Решенияпартии и правительства по хозяйственным вопросам.-Москва, 1970.- Т.7.- С.45.
1975
1219.О народных художественных промыслах[Текст]: [Постановление ЦК КПСС] //Бакинский рабочий.-1975.- 27 февраля.
237
1983
1220.О мерах по дальнейшему развитию ковроде-лия и коврового искусства в Азербайджанской ССР [Текст][Постановление ЦК КП Азербайджана и Совета Минис-тров Аз.ССР] //Вышка.- 1983.- 18 мая.
1221.ЦК КП Азербайджана, Совет МинистровАз.ССР. О мерах по дальнейшему развитию ковроделия иковрового искусства в Азербайджанской ССР. ИзложениеПостановлении [Текст] //Бакинский рабочий; Вышка.-1983.- 18 мая.
2005
1222.Указ Президента Азербайджанской Республи-ки. О применении закона Азербайджанской Республики“О сохранении и развитии искусства азербайджанскогоковра” [Текст] //Бакинский рабочий.- 2005.- 28 июля.- С.1.
238
КНИГИ
1781
1223.Чулков, М. Историческое описание Российскойкоммерции при всех портах и границах от древних времендо ныне настоящего и всех преимущественных узаконенийпо оной государя императора Петра Великого и нынеблагополучно царствующей государыни императрицыЕкатерины Великой [Текст] /М.Чулков.- СПб, 1781.- Т.1,кн.2.
Гл.: О торге через Каспийское море [С.14;619].
1890
1224.Описание Кавказской выставки предметовсельского хозяйства и промышленности в г. Тифлисе, 1889г. [Текст].- Тифлис, 1890.- Вып. I. (Каталог)
1903
1225.Кустарная промышленность на Кавказе.Кoвровой промысел курдов [Текст].- Тифлис, 1903.- ВыпII.- 135 с.
Гл.: III посвяшена исследованию ковровому промыс-лу Эриванской губернии. В очерке дается исследованиекаврового прoизводства в Эриванской губернии средикурдов-кочевников и полукочевников [С.83-135].
1904
1226.Книга персидских товаров [Текст]: о торгово-экономических отношениях России с Азербайджаном с1663 по 1675 гг. /Русская историческая библиотека (РИБ),
239
издаваемая Импер. Археограф. комиссией //СПб, 1904.-Т.XXIII: Дела тайного приказа. Кн.3.
1910
1227.Собрание государственных грамот и догово-ров (СГГиД) [Текст]: о торгово-дипломатических отноше-ниях России с Азербайджаном.- СПб, 1910.- Т.V-VI.
1228.Хелимский, Г. О кустарной промышленностиЗакавказья [Текст] /Г.Хелимский.- Москва, 1910.
1912
1229.Отчет о деятельности Кавказского кустарногокомитета 1911 года [Текст].- Тифлис, 1912.
1923
1230.Деннике, Б. Искусство Востока [Текст]: очеркиистории мусульманского искусства /Б.Деннике.- Казань,1923.- 249 с.
Из содерж.: В разделе декоративное искусство му-сульманских народов различают группу кавказских ков-ров: восточную (Ширван, Куба, Баку), южную и юго-западную (Гянджа), восточную и северо-восточную (уЧеченски и др.). Они очень разнообразны. Контрастностьюколорита отличается южная и восточная группа, а севернаяотличается сдержанностью [С.203-223].
1924
1231.Ковровые изделия Востока [Текст]: выставкаэтнографического отдела Русского музея.- Л., 1924.- 36 с.
240
1928
1232.Образцы Закавказских ковров [Текст]: Азер-байджан.- Тифлис: Закгосторг, 1928.- 50 с.
1929
1233.Музей восточных культур: Выставка “Азер-байджанский ковер” [Текст]: путеводитель.- М., 1929.-14 с.
1931
1234.Зуммер, В. Вехи развития искусства Азербай-джана [Текст] /В.Зуммер /Художественная культура Совет-ского Востока.- М.-Л., 1931.- 232 с.
Из содерж.: В разделе крестянское искусства даетсяабстрактно-геометрическая оброботка персидских расти-тельных мотивов в ковре [С.100-102].
Инструкция по приеме ковров, номенклатуре ковров,таблицы размеров ковров [С.97-101].
1235.Производство ковров [Текст] /под ред. Н.Со-болева; сб. статей по технике ковроткачества.- М.: КОИЗ.-1931.-106 с.
Из содерж.: Соболев, Н. Художественное оформле-ние ковра [С.5-28]; Доливо, А. Добровольская и Е.Моро-зова. Оброботка шерсти для производство ковров [С.29-70]; Воронков, Н. Крашение шерстяной ковровой пряжипрочноми красками [С.71-96].
241
1932
1236.Исаев, М. Ковровое производство Закавказии[Текст].-Тифлис: Изд-во НИИ Кавказаведение АН ССР,1932.- 224 с.
Содерж.: В монографии рассказывается о развитииковрового производство, ковровых изделий, дается техни-ческая характеристика, художественные особенности ков-ров.
1934
1237.Адамов, А. Советские ковры и их экспорт[Текст] /А.Адамов.- М.: Л., Внешторгиздат, 1934.- 102 с.
1238.Соболев, Н. Очерки по истории украшениятканей [Текст] /Н.Соболев.- М., 1934.- 210 с.
Гл.: Об азербайджанских коврах [С.117-155].
1938
1239.Английские путешественники в московскомгосударстве в XVI веке [Текст].- Л., 1938.- 308 с.
Из содерж.: Английский путешественник АнтонийДженкинсон посищая Азербайджан в XVI веке даетописании об азербайджанских коврах [С.203].
1240.Зевакин, Е. Очерки по истории Азербайджанаи Ирана [Текст]: XVI-XVII вв. /Е.Зевакин.- Баку, 1938.-Ч.I.- 190 с.
1948
1241.Бабенчиков, М. Народное декоративное искус-ство Закавказья и его мастера [Текст] /М.Бабенчиков.-Гос. архитектурное изд-во.- М., 1948.- 92 с.
242
Из содерж.: Азербайджанские ковры живописны, ко-лоритны, декоративны. Производятся ковры в основномженщинами. Из мастериц ковровщиц Азербайджана из-вестны: С.Сункунсарова, Д.Алиева, А.Мирзоева, Алес-керова, Мурадова, Сафарова и др. [С.84-86].
1950
1242.Гогель, Ф. Ковры [Текст]: в книге дается опи-сание азербайджанских орнаментальных ковров XVII-XIXвв. /Ф.Гогель.- М.: Госиздат архитектура и градосраитель-ство, 1950.- 209 с.
Гл.:Ковры Азербайджанской ССР [С.45-48].Гл.: Ковры Иранского Азербайджана [С.80-81].
1951
1243.Технические условия на ковры ручной выра-ботки производства артелей промысловой кооперацииТуркменской ССР, Азербайджанской ССР, АрмянскойССР и Дагестанской АССР [Текст].- М.: Всесоюз. кооп.изд-во, 1951.- 148 с.
1952
1244.Ковры Азербайджанской ССР [Текст]: Ката-лог.- М.: Центрпромсовет, 1952.- 7 с.- 77 л. ип.
1954
1245.История Азербайджана [Текст].- Баку: Изд-воАН Аз.ССР, 1954.- Т.1.- 422 с.
243
Содерж.: В главе хозяйственная жизнь говорится оразвитии ковроткачества, ковровых изделий [С.133; 213;243; 245; 271; 361; 362; 366].
1957
1246.Гугушвили, П. Развитие промыщленности вГрузии и Закавказьи в XIX-XX вв. [Текст] /П.Гугушвили.-Тбилиси: изд-во АНГруз. ССР, 1957.- 343 с.
Из содерж.: В разделе “Кустарная промышленость” вГрузии и Закавказьи рассматривается вопросы ковра-ткачества [С.146-152].
1960
1247.Измайлова, Т. Культура и искусство ПереднегоВостока [Текст] /Т.Измайлова.- Л.: Изд-во Государствен-ного Эрмитажа, 1960.- 70 с.
1248.История Азербайджана [Текст].- Баку: Изд-воАН Аз.ССР, 1960.- Т.2.- 952 с.
Содерж.: В XIX веке широкое распространениеполучило ковроткачество. Во всех уездах Азербайджанапроизводились ковры с богатой отделкой. Азербайджан-ские ковры с того времени хранятся в коллекцияхотечественных и европейских музеев [С.63; 236; 238; 240;245; 686; 687; 690; 692].
1249.Левин, Л. Ковры и ковровые изделия [Текст]/Л.Левин, В.Свердлин.- М.: Госиздат, 1960.- 142 с.
Из содерж.: Народный ковровый орнамент постоянносовершенствовался поколениями мастеров, которые созда-вали классические произведения декоративно-прикладногоискусства. В разделе “Ковры Азербайджана” входят груп-па ковров: Казах, Гянджа, Куба, Ширван, Хила и др.
244
Орнаменты этих ковров сложились в результате многове-кового опыта народных мастеров [С.68,69,71,72,74,75].
1961
1250.Всеобщая история искусств [Текст]: в 6 т.- М.:Искусство, 1961.- Т.2, кн.2.- 380 с.
В главе “Искусство Азербайджана” значительной от-раслью прикладного искусства является ковроделия.Ковры занимали особое место в быту. Коврами украшалидворцы, мечети [С.124-125].
1251.Канитор, В. Искусство и быт [Текст]/В.Канитор.- М.: Сов. Художник, 1961.- 37 с.
Из содерж.: Книга рассказывает о декоративно при-кладном искусстве, где ковры, ковровые изделия играютбольшую роль в повседневной бытовой жизни народа[С.12,29].
1252.Путешественники об Азербайджане [Текст].-Баку: Изд-во АН Аз.ССР, 1961.- 499 с.
Из содерж.: Заподноевропейские и русские путешест-венники XV-XVIII вв. составили ценные сведения о коврахи ковровых изделиях Азербайджана.
Дженкинсон, А. Английский купец и мореплавательXVI в. [С.109]; Олеарий, А. Немецкий ученый XVII в.[С.267]; Стрейс, Я. Голландский мореплаватель XVII в.[С.355]; Бел. Шотландский путешественник [С.401,402];Бакунина, В. Русская путешественница [С.432].
1962
1253.Народы Кавказа [Текст].- М.: Изд-во АНСССР, 1962.- Т.2.- 340 с.
Из содерж.: Большое место среди кустарных промыс-лов Азербайджана является огромное мастерство, богат-
245
ство творческих мыслей и вкус народных мастеров [С.92;94-95].
1963
1254.Гусейнов, А. Азербайджано-русские отноше-ния XV-XVII вв. [Текст] /А.Гусейнов.- Баку: Изд-во АНАз.ССР, 1963.- 239 с.
Из содерж.: В XVI веке видное место в торговле за-нимали знаменитые азербайджанские ковры.
1964
1255.Каракашлы, К. Материальная культура азер-байджанцев в Северо-Восточной и центральных зонахМалого Кавказа [Текст]: историко-этнографическоеисследование /К.Каракашлы.- Баку: Изд-во АН Аз.ССР,1964.- 282 с.
Гл.: Изделия из шерсти. Ковроделия в декоративно-прикладном искусстве северо-западном части Азербайджа-на занимает особое место. Ковры, ковровые изделия ис-ключительны простатой ритмичных узоров, богатствомцветовой гаммы [С.190-208].
1256.Сумбатзаде, А. Промышленность Азербай-джана в XIX в. [Текст] /А.Сумбатзаде.- Баку: Изд-во АНАз.ССР, 1964.- 499 с.
Из содерж.: В монографии говорится о ковротка-честве в Азербайджане [С.25-33;36-43;62].
1967
1257.Гейдаров, М. Ремесленное производство в го-родах Азербайджана в XVII в. [Текст] /М.Гейдаров.- Баку:Изд-во АН Аз.ССР, 1967.- 190 с.
246
Гл.: О коврах [С.65-70].
1968
1258.Искусство народов Востока [Текст].- М.:Советский художник, 1968.- 112 с.
Из содерж.: В разделе искусство советского Востокаговорится о коврах Азербайджана [С.20].
1259.Тарланов, М. Декоративно-прикладное искус-ство Советского Азербайджана [Текст] /М.Тарланов.- Баку:Госиздат, 1968.-133 с.
Из содерж.: В книге рассказывается о коврах Азер-байджана с 1920 по 1945 г. [С.33-44; 101-108; 111].
1971
1260.Абдуллаева, Н. Ковровое искусство Азербай-джана [Текст] /Н.Абдуллаева.- Баку: Элм, 1971.- 149 с.
Содерж.: В монографии рассматривается развитиековроделия, художественные технические особенностиорнаментальных и сюжетно-тематических ковров Азербай-джана на протяжении 40 лет.
1261.Абдуллаева, Н. Ковровое искусство Азербайд-жана [Текст] /Н.Абдуллаева.- Баку: Элм, 1971.- 150 с.
1974
1262.Азербайджанские ковры [Фотоальбом] /фотоХ.Гусейнзаде; пред. Ф.Гашимова.- Баку: Ишыг, 1974.- 31 с.
247
1976
1263.Бретанецкий, Л. Искусства Азербайджана[Текст] /Л. Бретанецкий, Б.Витмары.- М.: Изд-во “Искус-ство”, 1976.- 272 с.
О ковровом искусстве Азербайджана [С.241-242; 244-247; 250].
1264.История искусства народов СССР [Текст].-М.: Изд-во Изобразительное искусство, 1976.- Т.4.- 480 с.
Из содерж.: Декоративно-прикладное искусствоАзербайджана XVIII в. [С.399-412].
В XVIII веке ковровыми изделиями славились Куба,Баку, Шемаха, Карабах, Гянджа, Тебриз, Ардебиль. Произ-водились они как для нужд насиления, так и для экспорта.Об этом свидетельствуют письменные источники и ковры,хранящейся в собраниях различных европейских и восточ-ных музеев [С.407; 409].
1977
1265.Мамедов, О. Развитие народных художествен-ных промыслов в Азербайджане [Текст] /О.Мамедов,Т.Джавадов.- Баку: Аз.НИИНТИ, 1977.- 24 с.
Из содерж.: В книге освещенны актуальные вопросыразвития народных художественных промыслов в Азер-байджане.
1981
1266.Чирков, Д. Декоративно-прикладное искусствоКавказа и Закавказье [Текст] /Д.Чирков.- М.: Наука, 1981.-32 с.
Из содерж.: Ковроткачество Азербайджана занимаетодно из ведущих мест. Особую популярность преобретаютворсовые ковры. Музейная коллекция распологает прек-
248
расными образцами ворсового ковроткачество Азербай-джана [С.15-16].
1982
1267.Гейдаров, М. Города и городское ремеслоАзербайджана XIII-XVII веков [Текст]: ремесло и ремесло-вые центры /М.Гейдаров.- Баку: Элм, 1982.- 281 с.
Из содерж.: Настоящее исследование посвященно го-родскому ремесленному производству, основа которого яв-ляется ковроткачество Азербайджана [С.178-183].
1268.Румянцева, О. Государственный музей ис-скуства народов Востока [Текст] /О.Румянцева.- М.: Изо-бразительное искусство, 1982.- 221 с.
В книге говорится и об искусстве Азербайджана.
1983
1269.Азербайджанские ковры в Музее Виктории иАльберта в Лондоне [Текст] /Л.Керимов.- Баку: Элм, 1983.-62 с.
Содерж.: В альбом включены 53 ковра, хранящиеся вМузее Виктории и Альберта в Лондоне.
1270.Алиева, К. Безворсовые ковры [Текст] /К.Али-ев.- Баку: Язычы, 1983.- 46 с.
1271.Аскерова, Н. Мастера декоративно-прикладно-го искусства Азербайджана XII-XIX вв. [Текст] /Н.Аскеро-ва.- Баку: Язычы, 1983.- 68 с.
Из содерж: Создатели коврового искусства являютсяпростые выходцы из народа. У них не было специальногообразования. По традиции усваивали ремесло от отцов идедов, мастеров, их помощников и учеников. Их имена:Уста Бахар, Хуршудбану Натаван, Аише Ибрагим кызы,
249
Саялы Сулейман кызы, Захра Алиева, Асмер Самед кызы ит.д.
1272.Гулиев, Г. Ткачество: Заметки этнографа[Текст]: к Междунородному Симпозиуму по искусствувосточных ковров /Г.Гулиев.- Баку: Язычы, 1983.- 34 с.
Содерж.: Книга посвящено ткачеству Азербайджана сдревнейших времен.
1273.Керимов, К. Миниатюрная живопись [Текст]: кМеждунородному Симпозиуму по искусству восточныхковров /К.Керимов.- Баку: Язычы, 1983.- 42 с.
Из содерж: Гасанзаде, Н. Древний вид азербайджан-ского ковроделия «Циновки» [С. 28-29]; Гусейнова, Ф.Подготовка специалистов коврового искусства в Совет-ском Азербайджане [С.30]; Исрафилзаде, Дж. Проблемысоздания многотомника “Азербайджанcкий ковер” ЛятифаКеримова [С.37-39]; Мамедова, Т. Азербайджанкий ков-ровый сувенир [С.35]; Муджири, Д. Художественныеособенности ковраделия Южного Азербайджана (XIX-XXвв.) [С.16-17]; Наджафов, М. Ковер в искусстве Азер-байджана [С.82-83]; Наджафова, Н. Общность декоратив-ных особенностей художественной керамики и ковровыхизделий [С.21].
1274.Междунородный симпозиум по исскуствувосточных ковров = International symposium on the art oforiental carpets [Текст]: I Beynəlxalq Simpoziumun tezisləri.-Баку, 5-10 сентября 1983 г.- Баку: Элм, 1983.- 204 с.
1275.Муджири, Д. Технологические приемы азер-байджанского ковроделия [Текст] /Д.Муджири.- Баку:Ишыг, 1983.- 87 с.
1276.Нагиева, Н. Ковровое исскуство Азербайджана[Текст]: к Междунородному Симпозиуму по искусствувосточных ковров /Н.Нагиева.- Баку: Язычы, 1983.- 99 с.
250
1277.Наджафов, М. Живопись [Текст]: к Междуна-родному Симпозиуму по искусству восточных ковров/М.Наджафов.- Баку: Язычы, 1983.- 40 с.
1278.Назирова, С. Терракота [Текст]: к Междуна-родному Симпозиуму по искусству восточных ковров/С.Назирова.- Баку: Язычы, 1983.- 38 с.
1279.Тезиси международного симпозиума по ис-кусству восточных ковров [Текст].- Баку: Элм, 1983.-260 с.
Из содерж.: Статьи на международном симпозиумепо искусству восточных ковров, проходившем в городеБаку в 1983 году.
Гл. Азербайджанские ковры на полотнах художников[С.99-100].
1280.Челеби, Э. Книга путешествия [Текст]: извле-чения из сочинения турецкого путешественника XVIIвека.- М.: Наука, 1983.- Вып. 3.
Земли Закавказья и сопредельных областей МалойАзии и Ирана [C.220].
1985
1281.Азербайджанский ковер [Текст] /сост., авт.пред. и анатаций Л.Керимов; фото: И.Рубенчика, Ф.Маме-дова; худож.: Н.Бабаев, Ю.Сальников.- Баку: Язычы,1985.- 236 с.
1987
1282.Алиева, А. Ворсовые ковры Азербайджана ХIXначала XX века [Текст] /А.Алиева; АН Аз.ССР, Ин-тархитектуры и искусства.- Баку: Элм, 1987.- 142 с.
251
Из содерж.: В книге просматривается развитие произ-водства ворсовых ковров, дается анализ их изготовления, атакже классификация по территориальным зонам [С.3-93].
1283.Материалы международного симпозиума поискусству восточных ковров [Текст].- Баку: Элм, 1987.-444 с.
В книге представлены доклады, посвященные проб-лемам развития искусства азербайджанского ковра и взаи-мосвязи с ковровым искусством народов Ближнего и Сред-него Востока: Аббасов, А. Азербайджанские ковры навнутренных и внещных рынках в конце XIX- начале XXвека [С.17-23]; Абдуллаева, Н. Место ширванской школыковрового искусство в развитии ковроделия Азербайджана[С.24-30]; Алиев, З. Классические ковровые композицииАзербайджана и их современные интерпретации [С.30-39];Алиева, А. Ковроделие Азербайджана XIX начало XX вв.[С.39-46]; Алиева, Г. Некоторые идентичные мотивы икомпозиции художественных тканей и вышивок Азербай-джана в ковровых изделиях [С.46-51]; Алиева, К. Основ-ные технологические приемы выделки азербайджанскихбезворсовых ковров и ковровых изделий [С.52-64];Асадова, С. Ювелирные мотивы в ковровом искусствеАзербайджана [С.61-65]; Асадуллаева, С. Сюжетные коврыАзербайджана в собрании Государственного Музея Ис-кусств им. Р.Мустафаева [С.65-70]; Аскерова, Н. Влияниеархитектуры на ковровые композиции [С.70-76]; Бунятов,Т. Азербайджан-родина древного ткачества [С.89-93];Гейдаров, М. О ковроткачестве в социально-экономичес-кой жизни Азербайджана в средние века [С.93-97];Голубкина, Т. Археология и ковровый орнаментАзербайджана [С.97-104]; Гомбош, Ш. Азербайджанскаявышивка в Музее Прикладных Искусств в Будапеште[С.104-109]; Гордиева, О. Восточные ковры в собрании Го-сударственного Исторического Музея [С.109-115];
252
Григолия, Г. Азербайджанские ковры в коллекции Госу-дарственного Музея Искусств Грузии [С.115-119];Исмайлова, Т. Ворсовые ковры Азербайджана в собранииАзербайджанского Государственного Музея Искусств им.Р.Мустафаева [С.132-140]; Касумов, М. Красильныерастения Азербайджана и их использывание в ковровомпроизводстве [С.141-150]; Керимов, К. Миниатюрнаяживопись Тебризской школы XVI века как источник поизучению коврового искусства [С.151-155].
1988
1284.Алиева, К. Безворсовые ковры Азербайджана[Текст] /К.Алиева.- Баку: Ишыг, 1988.- 89 с.
Из содерж.: В монографии представлены основныенаправления развития безворсовых ковров Азербайджана вXVII-XX вв. [С.3-77].
1285.Анар. Мудрость ковра [Текст]: эссе /Анар.-Баку: Язычы, 1988.- 72 с.
Содерж.: В своей книге автор размышляет о первоис-точниках ковра, как он проходил многосложные этапы об-работки и становится материалом рождения ковра - искус-ством, передаваемым из поколения в поколение.
1286.Исскуство восточных ковров: Материалымеждународного симпозиума по исскуству восточных ков-ров 5-11 сентября 1983 г. [Текст] /редкол.: М.Усейнов идр.; АН Аз.ССР, Инс-т архитектуры и исскуства; М-воКультуры Аз.ССР.- Баку: Элм, 1988.- 441 с.
1287.Муджири, Д. Технологические приемы азер-байджанского ковроделия [Текст] /Д.Муджири.- Баку:Ишыг, 1988.- 87 с.
Содерж.: В книге говорится об истории развитии ков-роткачества и технологии ковроделия.
253
1288.Нахичеванские ковры [Текст].- Баку: Ишыг,1988.- 28 с.
Содерж.: В книге рассказывается о зарождении ков-рового искусства в Нахичевани. Дается анализ отдельныхвидов ковров и их особенности.
1289.Нахичеванские ковры [Текст] /автор текста исос. А.Алиев.- Баку: Ишыг, 1988.- 24 с.
1989
1290.Архитектура и искусство Ближнего и Сред-него Востока [Текст]: материалы конференции.- Баку: Элм,1989.- 263 с.
Гусейнова, А. «Ковровое начало» в творчестве не-которых современных художественников Азербайджана[С.244-246].
Эфендиев, Р. Проблемы художественного образа вдекоративно-прикладном искусстве Азербайджана [С.180-182].
1992
1291.Ашурбейли, С. История города Баку [Текст]:период средневековье /С.Ашурбейли.- Баку: Азгосиздат,1992.- 402 с.
Из содерж.: В главах II, III, IV даны сведения о разви-тии ковроткачества, торговле ковров и ковровых изделий[С.72; 111; 121; 236-239; 254].
1993
1292.Мамедов, Т. Кавказская Албания в IV-VII вв.[Текст] /Т.Мамедова.- Баку: Маариф, 1993.- 210 с.
254
Содерж.: В монографии на основе письменных ис-точников и археологических материалов показывает что вIV-VII вв. в Кавказской Албании ткачество ковра являлосьодной из развитых отраслей ремесла [С.56; 57; 83].
1998
1293.Исскуство восточных ковров: Материалымеждународного симпозиума по исскуству восточныхковров. 5-11 сентября 1983 г. [Текст].- Баку: Элм, 1998.-441 с.
1999
1294.Алиева, К. Тебризская ковровая школа XVI-XVII вв. [Текст] /К.Алиева.- Баку: Элм, 1999.- 194 с.
Содерж.: В монографии говорится об истории ков-роткачество южного Азербайджана, о развитии тебризскойковровой школы, расцвет которой связан с эпохой прав-ления азербайджанской династии Сафевидов конец XV-XVII вв. [С.3-5; 7; 10-12; 16-17; 19; 21; 31; 43-47; 57; 88;104-105; 110-111; 129; 134].
2000
1295.Гусейнов, Р. История Азербайджана [Текст]/Р.Гусейнов, Х.Вердиев.- Баку: Озан, 2000.-180 с.
Книга излагает историю Азербайджана с древнейшихвремен. Знакомит читателя о ковровом искусстве Азербай-джана [С.58; 76; 109; 112; 165].
255
2003
1296.Тагиева, Н. Ковровое искусство Азербайджанав американском искусствоведении [Текст] /Н.Тагиева.-Баку: Элм, 2003.- 239 с.
Содерж.: В книге представлены анализ научныхработ американских искусствоведов об азербайджанскихковрах.
2006
1297.Зариф, М. Ковры [Текст] /М.Зариф.- М.: АСТ:Астрель, 2006.- 319 с.
Содерж.: В книге рассказывается о развитии вос-точных ковров с начала их возникновения до наших дней[С.188; 198-202; 204; 206-209; 212-213; 215-221].
2008
1298.Азербайджан: 100 вопросов и ответов [Текст].-Баку: Англо-азербайджанское молодежное об-во, 2008.-200 с.
Содерж.: В книге дана обзорная информация оковроткачестве в Азербайджане [С.139-142].
2010
1299.Азербайджан [Текст]: путеводитель.- М.: Изд-во “Вокруг света”, 2010.- 259 с.
Гл.: О коврах Азербайджана [С.155].
256
Книжно, газетно-журнальные материалы
1776
1300.Белевы. Путешествия через Россию в разныеазиaтские земли, а именно: в Испаган, Пекин, Дербент иКонстантинополь [Текст] /Белевы //Заметки английскогопутешественника Джона Белля.- СПб, 1776.- С.68.
1861
1301.Каганкатваци, М. История агван [Текст]/М.Каганкатваци.- СПб, 1861.- С.181.
1868
1302.Кавказский календарь на 1869 г. [Текст].-Тифлис, 1868.- III отд.- С.40.
1872
1303.Описание политехнической выставки в Мос-кве и экспонированных на ней азербайджанских ковров[Текст].- Кавказ.- 1872.- №134, 145, 147.
1889
1304.Кавказский календарь на 1890 г. [Текст].-Тифлис, 1889.- С.8.
1891
1305.Зедгенидзе, Я. Производство ковров и паласовв г. Шуше [Текст] /Я.Зедгенидзе //Сб. материалов для
257
описания местностей и племен Кавказа (СМОМПК).-Тифлис, 1891.- Вып. XI, отд. I.- С. 8-51.
1306.Степанов, И. Закатальский округ [Текст]:[шерстяное производство] /И.Степанов //Сб. материаловдля описания местностей и племен Кавказа (СМОМПК).-Тифлис, 1891.- Вып. XI.- С.270-271.
1893
1307.Гласко, А. Описание Кавказской выставкипредметов сельского хозяйства и промышленности вгороде Тифлисе 1889 г. [Текст] /А.Гласко.- Тифлис, 1893.-Вып. I.- С.198. (Каталог)
1308.Материалы для изучения экономическогобыта государственных крестьян закавказского края[Текст].- Тифлис, 1893.- Т.I.- С.523.
1309.Шавров, Н. Описание Кавказской выставкипредметов сельского хозяйства и промышленности вгороде Тифлисе в 1889 г. [Текст] /Н.Шавров.- Тифлис,1893.- С.67-72.- (Каталог)
1894
1310.Хатисов, К. Кустарные промысла Закавказско-го края [Текст] /К.Хатисов //Отчеты и исследования покустарной промышленности в России.- 1894.- Т.2.- С.255-334.
1898
1311.Памятники дипломатических и торговыхотношений Московской Руси с Персией... [Текст].- СПб,1898.- Т.3.- С.118-119; 168-169; 240-241; 640-641.
258
1312.Шавров, Н. Ковровое производство в МалойАзии [Текст] /Н.Шавров.- Тифлис, 1898.
1902
1313.Исследование кустарных промыслов на Кав-казе [Текст] //Кавказское сельское хозяйство.-1902.- С.385-388.
1314.О способах крашения шерсти и о мерах под-нятия коврового производства на Кавказе [Текст] //Труды Iсъезда деятелей по кустарной промышленности Кавказа.-1902.- Вып. I.
1903
1315.Вишин, Р. Производство ковров на Кавказе и вЗакаспийском краю [Текст] /Р.Вишин //Живописная Рос-сия.- 1903.- №113.
1904
1316.Султанабадское ковровое производство[Текст] //Кавказское сельское хозяйство.- 1904.- №28.-С.417-418.
1912
1317.Кавказские ковры [Текст]: альбом исполни-тельных рисунков для кустарей.- СПб, 1912.- Вып. I.
1913
1318.Пиралов, А. Краткий очерк кустарных промыс-лов Кавказа [Текст] /А.Пиралов.- СПб, 1913.- С.21, 26, 119.
259
1914
1319.Отчет о деятельности Кавказского кустарногокомитета 1912 года [Текст] //Тифлис, 1914.- С.3,14.
1915
1320.Шпаковский, А. Торговля Московской Руси сПерсией в XVI-XVII вв. [Текст] /А.Шпаковский //Сб.историко-этнографического кружка при университетеСв.Владимира.- Киев, 1915.- Вып. VII.- С.50.
1920
1321.Кустарная промышленность в Азербайджане[Текст] //Бакинский рабочий.- 1920.- №32.
1925
1322.Исаев, М. Экспортные товары Закавказья иусловия их производства и добывания [Текст] /М.Исаев//Тифлис, 1925.- Ч.2.- С.14, 166.
1928
1323.Ахмедов, С. Ковроткачество в Азербайджане[Текст] /С.Ахмедов //Экономический вестник Азербайджа-на.- 1928.- №5-6.- С.12-16.
Из содерж.: О ковровом производстве Азербайджанадо военное время.
1324.Бакланова, Н. Привозные товары в Москов-ском Государстве во второй половине XVIII в. [Текст]/Н.Бакланова //Очерки по истории промышленностиРоссии в XVII и в начале XVIII в.- М., 1928.- С.46- 47.
260
1930
1325.Калугин, И. Исследование современного состо-яния животноводства Азербайджана [Текст]: [о произ-водстве шерсти] /И.Калугин //Тифлис, 1930.- Т.IV.- С.229.
1937
1326.Ковры Азербайджана [Текст] /подпись: Б.К.//Бакинский рабочий.- 1937.- 8 августа.
1938
1327.Зевакин, Е. Очерки по истории Азербайджанаи Ирана: XVI-XVII вв. [Текст] /Е.Зеваккн //Баку.- 1938.-C. 1.
1328.Россиков, Е. Выставка народного творчестваАзербайджанской ССР [Текст] /Е.Россиков //Народноетворчество.- 1938.- №1.
1940
1329.Василенко, В. Народное изобразительное твор-чество Азербайджана [Текст] /В.Василенко //Искусство.-1940.- №3.- С.149,153.
Из содерж.: В народном искусстве самым интерес-ным является ковроделие. Для азербайджанских ковровтипичны геометризовынные мотивы. Они очень типичныпо содержанию, яркой колоритностью и богаты по орна-менту [С.152-153].
261
1945
1330.Выставка ковров [Текст]: [в Кировабаде,Шуше и Кубе] //Советское искусство.- 1945.- 8 июня.- С. 1.
1331.Гик, Я. Ковровые мастера и азербайджанскоеискусство [Текст]: [ковроткачества] /Я.Гик //Известия.-1945.- 5 января.
1946
1332.Казиев, А. Цвет и композиция азербайджан-ских стенных ковров [Текст] //Докл. АН Аз.ССР.- 1946.-Т.11- №7.- С.315-318.
Из содерж.: Азербайджанские ковры XIX в. основанына классических традициях декоративного искусстваВостока. Стенные ковры различаются богатством и разно-образным композиционного ностроения, колоритностью,яркостью цветов.
1333.Мастерская художественных ковров [Текст]:[Азерхалчасоюз] //Бакинский рабочий.- 1946.- 5 ноября.
1947
1334.Альтман, М. Из истории торгово-дипломати-ческих связей Москвы и Ширвана в XV веке [Текст]/М.Альтман //Труды ин-та истории им. А.Бакиханова АНАз.ССР.- 1947.- Т.I.- С.150-164.
Из содерж.: При правлении Ширваншаха Ибрагима иего приемниках в XV в. развивалось ковровое искусство ирасцвела торговля [С.155].
1335.Веймарн, Б. Ковры Советского Востока [Текст]/Б.Веймарн //Искусство.- 1947.- №2.- С.60.
Из содерж.: О художественных особенностях орна-ментальных ковров Азербайджана.
262
1948
1336.У бакинских ковроткачихах [Текст]: [о подго-товке к 30-летию республики] //Вышка.- 1948.- 11 декабря.
1949
1337.Казиев, А. Цвет и композиция азербайджан-ских ковров [Текст] /А.Казиев //Искусство Азербайджана.-Баку, 1949.- Т.1.- С.38-56.
Из содерж.: В статье говорится о технологическихособенностях ковров.
1338.Хромов, К. Портрет [Текст]: [об искусстве азер-байджанских ковроткачих] /К.Портрет //Комсомольскаяправда.- 1949.- 19 мая.
1950
1339.Усейнов, М. Шедевр ковроткаческого искус-ства [Текст]: [о присуждении Государственной премии-группе художников и ковроткачих Азербайджана]/М.Усейнов //Вышка.- 1950.- 9 марта.
1952
1340.Руденко, С. Горноалтайские находки и скифы[Текст] /С.Руденко.- М.-Л., 1952.- С.17.
1953
1341.Азербайджанские ковры [Текст]: [о производ-стве ковров Азхалчасоюзом] //Молодежь Азербайджана.-1953.- 20 ноября.
263
1954
1342.Казиев, А. О видах народного бытового искус-ства [Текст] /А.Казиев //Искусство Азербайджана.- Баку,1954.- Т. IV.- С.200.
Ковровый промысел Азербайджана получил широкоераспространение. Ковроделием занимались широкие слоикрестьянства и скотоводческое насиление. Ворсовые коврыочень разнообразны как по рисунку, так и по расцветке.Главные центры ворсовых ковров: Куба, Шамаха, Баку,Гянджа, Карабах, Казах и т.д.
Гл. 2: Ворсовые ковры [С.17-23].
1956
1343.Ковры очаровывают [Текст]: [об экспонирова-нии азербайджанских ковров на двенадцати международ-ных выставках и ярмарках, организованных ВсесоюзнойТорговой Палатой] //Молодежь Азербайджана.- 1956.-18 марта.
1957
1344.1000 оттенков и полутонов [Текст]: [о круп-нейшем в мире ковре Лятифа Керимова, посвященном 40-летию Великой Октябрьской социалистическойреволюции] //Молодежь Азербайджана.- 1957.- 13 октября.
1958
1345.Азербайджанские ковры на зарубежных яр-марках и выставках [Текст] //Вышка.- 1958.- 5 января.
264
1959
1346.Ашурбейли, С. Некоторые материалы по ис-кусству Азербайджана в XVI веке [Текст] /С.Ашурбейли//Ученые записки Института Востоковедения АН Азербай-джанской ССР.- 1959.- Т.1.- С.65-79.
1347.Багирова, А. Азербайджанские ковры [Текст]/А.Багирова //Промысловая кооперация.- 1959.- №4.- С.22.
Из содерж.: О признании азербайджанских ковров вовсех странах мира.
1348.Хромов, К. Сельские ковровщицы [Текст]:[село Чирахлы Дашкесанского района АзербайджанскойССР] /К.Хромов //Сельское хозяйство.- 1959.- 15 февраля.
1960
1349.Очерки общей этнографии: Азиатская частьСССР [Текст] /под ред. С.П.Толстова //М.: Изд. АН СССР,1960.- С.71-94.
1961
1350.Абдуллаева, Н. К истории развития ковровогоискусства в Советском Азербайджане (1920-1929 гг.)[Текст] /Н.Абдуллаев //Изв. АН Аз.ССР. Сер. обществ.наук.- 1961- №8.- С.89-97.
Из содерж.: Об истории развития ковроткачества вАзербайджане.
1351.Азербайджанские ковры на зарубежных выс-тавках [Текст] //Вышка.- 1961.- 18 января.
1352.Кулиев, Г. О ткаческом ремесле в Азербайджа-не [Текст] /Г.Кулиев //Изв. АН Аз.ССР. Сер. Обществ.наук.- 1961.- №7.- С.42.
265
1963
1353.Гаджибеклинский, К. Нардаранские искусст-ницы [Текст]: [о ковроткачихах] /К.Гаджибеклинский //Ба-ку.- 1963.- 24 июля.
1354.Измайлова, Т. Закавказье XVII-XIX вв. [Текст]/Т.Измайлова //Советский Восток.- Л., 1963.- С.138-143.
Из содерж.: В Государственном Эрмитаже выстав-лены образцы азербайджанского ковров в XVIII веке.
1355.Сумбатзаде, А. Об общей тенденции развитииремесла в городах Азербайджана в середине ХIX в. [Текст]/А.Сумбатзаде //Изв. АН Аз.ССР. Сер. Обществ. наук.-1963.- №3.- С.27-38.
1356.Тарланов, М. Выставка в Баку [Текст]: [о пер-вой республиканской выставке произведений декоративно-прикладного искусства Азербайджана] /М.Тарланов //Де-коративное искусство СССР.- 1963.- №5.- С.35-36.
1964
1357.Таирова, Я. Искусство Чимназ [Текст]: [о ков-роткачихе Ч.Ибадовой] /Я.Таирова //Баку.- 1964.- 10 ап-реля.
1358.Хромов, К. Портрет: О ковроткачихе А.Диль-шад [Текст] //Сельская жизнь.- 1964.- 8 февраля.
1965
1359.Молодость древнего искусства [Текст]: [худо-жественное ковроделие] //Баку.- 1965.- 8 апреля.
266
1966
1360.Каладжугские ковры [Текст]: [об умельцахгорного села Каладжуг] //Бакинский рабочий.- 1966.-25 февраля.
1361.Тихомирова, Т. Вечное искусство [Текст]: [опредставлении азербайджанских ковров во Всесоюзноминституте Легпрома] /Т.Тихомиров //Баку.- 1966.- 19 ян-варя.
1967
1362.Багирова, А. Ковры Азербайджана [Текст]/А.Багирова //Декоративное искусство СССР.- 1967.- №7.-С.24-27.
1363.Елистратов, П. Размышления о народном ис-кусстве [Текст]: [Азербайджанская ССР] /П.Елистратов//Декоративно-прикладное искусство СССР.- 1967.- №7.-С.1-3.
1364.Ковры Азербайджана [Текст] //Вышка.- 1967.-1 марта.
1365.Ковры, известные всему миру [Текст]: [обазербайджанских коврах] //Баку.- 1967.- 11 декабря.
1366.На выставку в Канаду [Текст]: [о демонстра-ции азербайджанских ковров на Международной выставкев Монреале] //Баку.- 1967.- 13 января.
1367.Рождается музей [Текст]: [о создании в Бакумузея азербайджанских ковров и народного прикладногоискусства] //Вышка.- 1967.- 14 ноября.
267
1968
1368.Асланов, К. Перевоплощения ковра [Текст]: [оковроделии в Азербайджане] /К.Асланов //Молодежь Азер-байджана.- 1968.- 9 января.
1369.Демьяненко, И. Во-вторых против! [Текст]: [оковроткачестве] /И.Демьяненко //Молодежь Азербайджа-на.- 1968.- 25 января.
1370.Кулиев, М. К истории ковроткачества в Азер-байджане [Текст] /М.Кулиев //ДАН Аз.ССР.- 1968.- Т.24.-№3.- С.64-67.
1371.Эльчин. О древнем и вечном [Текст]: [о ковро-ткачестве] /Эльчин //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 15февраля.
1969
1372.Азербайджанские ковры [Текст] //Маяк.-1969.- 9 августа.- С.3.
1373.Багирова, А. Узоры, прославивщие Азербай-джан [Текст]: [об азербайджанских коврах] /А.Багирова//Бакинский рабочий.- 1969.- 13 февраля.- С.4.
1374.“Голлы-Чичи” едут в Ливан [Текст]: [об экс-порте азербайджанских ковров] //Вышка.- 1969.- 20 фев-раля.
1375.Гумиров, Н. Золотые руки ковровщицы[Текст]: [о талантливой ковроткачихе Ш.Алипанаховой]/Н.Гумиров //Бакинский рабочий.- 1969.- 6 апреля.- С. 4.
1376.Кулиев, М. Азербайджанские ковры на двухполотнах европейских художников XV века [Текст] /М.Ку-лиев /Докл. АН Аз.ССР.- 1969.- Т.25.- №7.- С.89-91.
1377.Мадатов, Ф. Ковры Азербайджана [Текст]/Ф.Мадатов //Баку.- 1969.- 28 октября.- С. 2.
268
1378.Мадатов, Ф. Ковры благосостояние: Спрос[Текст]: [о подъеме ковроткачества в Азербайджане]/Ф.Мадатов //Баку.- 1969.- 13 июня.- С. 2.
1379.Путешествие красок и узоров [Текст]: [попу-лярность азербайджанских ковров за рубежом] //Баку.-1969.- 7 июля.- С. 3.
1970
1380.Ковры в Измир, Париж, Осаку… [Текст]: [обазербайджанских коврах] //Баку.- 1970.- 12 марта.- С.2.
1381.Кулиев, М. К генезису и развитию ткацкихстанков [Текст] /М.Кулиев //ТД СПИПАЭИ Аз. 1969.-1970.- С.28-29.
1971
1382.Базель, В. На международную выставку[Текст]: [о международных маршрутах азербайджанскихковров] /В.Базель //Баку.- 1971.- 21 апреля.
1383.Еше о бронзовом веке [Текст]: [о монографии“Ковровое искусство Азербайджана” Н.Абдуллаевой, из-данной “Элмом”] //Баку.- 1971.- июня.- С. 3.
1384.Мушайлов, Н. “Врачеватель” ковров [Текст]:[о реставраторе ковров Авнил даи Юсуфове] /Н.Мушайлов//Вышка.- 1971.- 30 октября.- С.3.
1385.На всемирную выставку в США [Текст]: [обазербайджанских коврах] //Баку.- 1971.- 10 июля.- С.3.
1386.Рагимханова, Н. Декоротивно-приклодное ис-кусство Ирака [Текст]: [выставка в Азербайджанскоммузее искусств] /Н.Рагимханова //Баку.- 1971.-2 июня.- С.3.
269
1972
1387.На этот раз - в Прагу [Текст]: [на экспозицию,посвященную Азербайджану] //Баку.- 1972.- 20 сентября.
1974
1388.Алиев, А. Азербайджанский ковер и краски израстений [Текст]: [исследование молодого ученого МаисаКасумова] /А.Алиев //Баку.- 1974.- 15 июля.- С.3.
1975
1389.Азербайджанские ковры за рубежом [Текст]//Баку.- 1975.- 30 июля.- С.2.
1390.Алиев, А. Азербайджанский ковер на зарубеж-ных ярмарках [Текст]: [о коврах, представленных на Да-масской ярмарке] /А.Алиев //Баку.- 1975.- 30 июля.
1391.В поисках старинных узоров [Текст]: [пятнад-цать новых ковровых композиций “Азерхалчи”] //Баку.-1975.- 26 ноября.- С.3.
1392.Гонагов, М. Юбилейный ковер З.Шейдаевой[Текст] /М.Гонагов //Вышка.- 1975.- 4 апреля.- С.4.
1393.Крепнут дружеские связи [Текст]: [графикиАзербайджана во Франции. Выставка ковров] //Вышка.-1975.- 23 мая.- С.3.
1976
1394.Азербайджанский ковер в Вашингтоне[Текст]: [фотография ковра XVIII в.] //Баку.- 1976.- 21 ав-густа.- С.3.
270
1395.Доминов, Б. Ожившие узоры [Текст]: [о рестав-рации старинных азербайджанских ковров] /Б.Доминов//Сельская жизнь.- 1976.- 27 марта.- С. 4.
1396.Закиев, Ф. Яркие краски выставки [Текст]: [ореспубликанской выставке самодеятельных художников имасстеров декоративно-прикладного искусства республики]/Ф.Закиев //Вышка.- 1976.- 2 декабря.- С.3.
1397.Таиров, Л. Радужные узоры [Текст]: о произ-водственном управлении “Азерхалча” /Л.Таиров //Правда.-1976.- 14 ноября.- С.6.
1398.Эти великолепные восточные ковры [Текст]:об экспорте азербайджанских ковров ручной работы зарубеж //Бакинский рабочий; Вышка.- 1976.- 5 декабря.-С. 4.
1977
1399.Багирова, А. Индустрия и искусство [Текст]: вуправлении “Азерхалча” /А.Багирова //Бакинский рабо-чий.- 1977.- 30 января.
1400.Талышинский, Р. Ковер в музее [Текст]: [оковрах Азербайджана] /Р.Талышинский //Известия.- 1977.-22 сентября.- C.6.
1401.Файбисович, Р. Чудо Нардарана [Текст]: [онардаранском ковровом предприятии “Инджесенет”]/Р.Файбисович, К.Хромов //Баку.- 1977.- 9 сентября.- С.3.
1978
1402.Зарбалиев, Ф. Искусство древних мастеров[Текст]: [о выставке ремесленных изделий азербайджан-ских мастеров IX-XIX веков в Музее истории Аз.ССР]/Ф.Зарбалиев //Бакинский рабочий.- 1978.- 3 июня.
271
1979
1403.Афанасьева, З. Традиции и современность[Текст]: [о выставке в Государственном Музее Этнографиинародов СССР в Ленинграде, отражающий быт и культурународов Азербайджана] /З.Афанасьева //Бакинский рабочий1979.- 14 января.
1404.Мастерство ковровщиц [Текст]: [о работе уп-равления “Азерхалча”] //Бакинский рабочий.- 1979.- 26 ав-густа.
1405.Фаррухи, С. Узоры на ковре [Текст]: [письмоматери-героини в редакцию о своей семье] /С.Фаррухи//Советская культура.- 1979.- №24.- 23 марта.- С.3.
1980
1406.Григорьев, В. Ковер на ладони [Текст]: [обАзербайджанских коллекционерах и их коллекциях]/В.Григорьев //Молодежь Азербайджана.- 1980.- 4 марта;Строитель.- 1980.- 14 февраля.- С.4.
1407.Зарбалиев, Ф. Узоры, напетые песней [Текст]:[о мастере-реставраторе по коврам и ковровым изделиямРагиме Гулам оглы Панахи] /Ф.Зарбалиева //Бакинский ра-бочий.- 1980.- 2 марта.- С.3.
1408.Султанов, М. Ковры долгожительницы [Текст]:[о 139-летней Афруз нене Гасановой из села Агайры Пуш-кинского района] /М.Султанов //Бакинский рабочий.-1980.- 9 февраля.- С.4.
1409.Шашков, В. Азербайджанские ковры-подлин-ные произведения искусства [Текст]: [о выставке ковровАзербайджана в Париже] /В.Шашков //Вышка.- 1980.-20 сентября.- С.3.
272
1981
1410.Абдуллаева, Н. Мировая слава ковра [Текст]:[искусство Азербайджана на меридианах планеты] /Н.Аб-дуллаева //Бакинский рабочий.- 1981.- 16 августа.- С.4.
1411.Абуталыбов, Р. Выставка азербайджанскихковров в ЮНЕСКО [Текст] /Р.Абуталыбов //НовостиЮНЕСКО.- 1981.- № 9-10.- С.25-27.
1412.Большой успех. Дни СССР в Иордании[Текст]: [о выставках декоративно-прикладного искусстваАзербайджана в Иордании] //Вышка.- 1981.- 21 июня.
1413.В Париж на выставку [Текст]: [о выставкеАзербайджанского ковра] //Бакинский рабочий.- 1981.- 21августа.
1414.Выставка в Париже [Текст]: [о выставке“Азербайджанское ковровое искусство” в залах Бон Вянпри штаб-квартире ЮНЕСКО в Париже] //Вышка.- 1981.-28 августа.- С.4.
1415.Каграманова, Г. Старинных узоров нетленнаякрасота [Текст]: [об азербайджанских коврах] /Г.Каграма-нов //Баку.- 1981.- 7 сентября.- С.3.
1416.Красочный мир ковров [Текст]: [выставкаазербайджанских ковров в Париже] //Вышка.- 1981.- 24 де-кабря.- С. 3.
1417.Мирзоева, С. Эхо парижской выставки [Текст]:[экспозиция азербайджанского коврового искусства воФранции] /С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1981.- 21 но-ября.
1418.Мустафаев, Ф. 100 лет и мгновений [Текст]/Ф.Мустафаев //Силуэты времени.- Баку, 1981.- С.44-49.
Об известной ковроткачихе Автаб Ибрагим кызыАскеровой.
273
1419.Садых, Ф. Тысяча один узор [Текст]: [стихи омузее ковра в Баку] /Ф.Садых //Литературный Азербай-джан.- 1981.- №5.- С.61-64.
1420.Сирус. Благодарность Парижа - Баку [Текст]:[выставка Азербайджанского коврового искусство в Пари-же] /Сирус //Баку.- 1981.- 26 октября.- С.3.
1421.Усейнов, А. Из покаления в покаление [Текст]:[о ковроткачестве Азербайджана] /А.Усейнов //Учитель-ская газета.- 1981.- 10 ноября.- С.4.
1422.Шашков, В. Всплеск красок в Париже [Текст]:[о выставке ковров Азербайджана] /В.Шашков //Бакинскийрабочий.- 1981.- 10 сентября.- С.4.
1423.Шашков, В. Выставка ковров Азербайджана[Текст]: [в Париже] /В.Шашаков //Бакинский рабочий.-1981.- 20 сентября.- С.3.
1982
1424.Абдуллаев, Н. Мастерство и труд [Текст]: [насоискание Государственной премии Аз.ССР] /Н.Абдуллаев//Бакинский рабочий.- 1982.- 19 марта.
1425.Асадов, Ю. Ковровые узоры [Текст]: [о ковро-ткачихе объединения “Азерхалча” А.Зейналовой] /Ю.Аса-дов //Бакинский рабочий.- 1982.- 30 января.- С. 4.
1426.Будет Нарангэрэл ковроткачихой! [Текст]: [оподготовке кадров ковроткачих из Монголии в Бакинскомпроф. тех. училище №84] //Бакинский рабочий.- 1982.-1 июня.- С.3.
1427.Мирзоева, С. Урок мастерства и вдохновения[Текст]: [выездное заседание художественного совета понародным промыслам “Бакинского рабочего” в Агдамепосвященное производству ковров] /С.Мирзоева, Г.Кагра-манова //Бакинский рабочий.- 1982.- 9 апреля.
274
1428.Народному искусству, забота и внимание[Текст]: “Круглый стол” редакции “Бакинского рабочего”:[о проблемах развития в республике народных художест-венных промыслов] //Бакинский рабочий.- 1982.- 12 фев-раля.
1983
1429.Абдуллаева, Н. Ковры, сотканные из солнца[Текст] /Н.Абдуллаева //Вышка.- 1983.- 25 август.
1430.Алиева, А. Дошедшие через века [Текст]: [изистории азербайджанского ковроделия] /А.Алиева //Баку.-1983.- ноября.- С.3.
1431.Анар. Мудрость ковра [Текст]: [об искусствевосточных ковров] /Анар //Бакинский рабочий.- 1983.-31 августа.
1432.Арифджанов, Р. “Гобустан” - специальный вы-пуск [Текст]: [о коврах] /Р.Арифджанов //Баку.- 1983.- 10сентября.- С. 3.
1433.Арифджанов, Р. Ковры двух веков [Текст]: [от-крытие выставки “Ковры Азербайджана”] /Р.Арифджанов//Баку.- 1983.- 5 сентября.- С. 3.
1434.Арифджанов, Р. На открытках-ковры [Текст]/Р.Арифджанов //Баку.- 1983.- 8 мая.
1435.Арифджанов, Р. Мир изучает ковры [Текст]: [оразвитии ковроделия и коврого искусства в Азербайджане]/Р.Арифджанов //Баку.- 1983.- 20 мая.- С.3.
1436.Бабаева, А. (Ширалиева, А.) Ковры Шеки-За-катальской и Кахи-Белоканской зоны [Текст] /А.Ширалие-ва //I Международный Симпозиум по Искусству Восточ-ных Ковров: Тезиси.- Баку, 1983.- С.36.
Бабаева, А. Ковры Щеки-Закатальской и Кахи-Бело-канской зон [С.36-37]; Бабаева, И. Безворсовые ковры иковровые изделие Азербайджана в собрании Азербайджан-
275
ского Государственного Музея Искусств им. Р.Мустафаева[С.37]; Векилова, Г. Коллекция Государственного МузеяАзербайджанского Ковра и Народно-Приклодного Искус-ства [С.31-32].
1437.Бабаева, И. Древо народного творчества[Текст]: [выставка мастеров народных промыслов Шеки]/И.Бабаев //Баку.- 1983.- 3 мая.
1438.Гулиев, Г. Азербайджан – страна ковров[Текст] /Г.Гулиев //Баку.- 1983.- 26 августа.- С. 3.
1439.Дар английского ученого [Текст]: [диапозити-вы восточных ковров, хранящихся в Лондонском музееВиктории и Альберта-Р.Ченсинером] //Вышка.- 1983.-11 сентября.- С.3.
1440.Мустафазаде, Р. Деколь с орнаментом [Текст]:[подготовлено специально к Международному симпозиумупо искусству восточных ковров] /Р.Мустафазаде //Баку.-1983.- 3 сентября.
1441.Мустафаев, Ф. Маки цветут вечно [Текст]: [ис-кусство азербайджанаского ковра] /Ф.Мустафаев //Совет-ская культура.- 1983.- 13 сентября.- С.8.
1442.Нуриева, Э. Цветные чудеса [Текст]: [о цехепроизводственного объединения “Азерхалча”] /Э.Нуриева//Молодежь Азербайджана.- 1983.- 8 сентября.- С.3.
1443.Показывают народные мастера [Текст]:[выставка народно-художественного промысла Шеки в Го-сударственном музее азербайджанского ковра] //Вышка.-1983.- 24 апреля.
1444.Полонский, Л. Красоту творят руки и сердце[Текст]: [о ковраткачихе, лауреате Госпремии СССР СонаАхмедовой] /Л.Полонский //Бакинский рабочий.- 1983.-12 октября.- С.4.
1445.Помещены фотографии ковроткачих Нарда-ранской ковроткацкой фабрики, ткут под руководством
276
Л.Керимова ковры по его эскизам [Текст] //Труд.- 1983.-24 мая.
1446.Приходько, Е. На встречу с азербайджанскимковром [Текст]: [выставка азербайджанского ковра в Мос-кве] /Е.Приходько //Молодежь Азербайджана.- 1983.- 17сентября.- С.3; Бакинский рабочий.- 1983.- 15 сентября.-С.4.
1447.Торба, М. Дом ковра в Ичеришехер [Текст]: [обудущей новостройке] /М.Торба //Баку.- 1983.- С.3.
1448.Эйвазова, М. Призвание [Текст]: [очерк о ков-роткачихе из производственного объединения “Азерхалча”Алмаз Зейналовой] /М.Эйвазова //Вышка.- 1983.- 8 сентяб-ря.- С.2.
Международный симпозиум по исскуствувосточных ковров
Баку 5-10 сентября 1983 года
1449.Айрапетова, Н. Небесный ковер, расстеленныйна пути твоем [Текст]: [о работе симпозиума] /Н.Айрапето-ва //Баку.-1983.- 7 сентября.- С.3.
1450.Беспалова, Е. Ковры Азербайджана [Текст]:[встреча ученых в Баку: О работе Международного симпо-зиума по искусству восточных ковров] /Е.Беспалова //Со-ветская культура.- 1983.- 6 сентября.- С. 8.
1451.Векилова, Г. Богатое прошлое, прекрасное бу-дущее [Текст]: [о выставках посвященных азербайджан-скому прикладному искусству] /Г.Векилова //Баку.- 1983.-7 сентября.- С.3.
1452.Вечно живое наследие народа [Текст]: [Меж-дународный Симпозиум по исскуству восточных ковров](Азеринформ) //Бакинский рабочий.- 1983.- 6 сентября.-С.3; Молодежь Азербайджана.- 1983.- 8 сентября.- С.3.
277
1453.Встречи на земле Азербайджана [Текст]: [ознакомстве участников симпозиума с достопримечатель-ностями республики] //Бакинский рабочий.- 1983.-9 сентября.
1454.Встречи на земле Азербайджана: участниковМеждународного симпозиума по восточным коврам[Текст] //Бакинский рабочий.- 1983.- 10 сентября.- С.4.
1455.Встречи на земле Азербайджана [Текст]://Вышка.- 1983.- 10 сентября.- С.3.
1456.Высокое искусство торжество [Текст]: [коткрытию Международного Симпозиума по искусствувосточного ковра] //Бакинский рабочий.- 1983.- 4 сен-тября.- С. 3.
1457.Высокое искусство ковра [Текст]: [о работеМеждународного Симпозиума по искусству восточныхковров] //Баку; Бакинский рабочий; Вышка.- 1983.-7 сентября.- С.3.
1458.Высокое искусство [Текст] //Молодежь Азер-байджана.- 1983.- 8 сентября.- С. 3.
1459.Диалог о ковре [Текст]: [участники Междуна-родного Симпозиума по восточным коврам] //Баку.- 1983.-10 сентября.- С.3.
1460.Закиев, Ф. Ковры рождаются, как песни[Текст]: [к открытию Международного симпозиума поискусству восточного ковра] /Ф.Закиев //Вышка.- 1983.-4 сентября.- С.3.
1461.Изучение ковров-достижение мира [Текст]:Международный симпозиум по восточным коврам (Азер-информ) //Молодежь Азербайджана.- 1983.- 10 сентября.-С. 3.
1462.Изучение ковров-достижение мира [Текст]//Вышка.- 1983.- 9 сентября.- С.3.
1463.Каменкович, И. “Полпред” из Венгрии [Текст]:[участник Международного симпозиума по восточным
278
коврам Карой Гамбош] /И.Каменчиков //Вышка.- 1983.-3 сентября.- С.3.
1464.Керимов, К. Разговор о прекрасном [Текст]: [опредстоящем Международном симпозиуме по исскуствувосточных ковров г. Баку] /К.Керимов //Бакинский рабо-чий.- 1983.- 2 сентября.- С.4.
1465.“Ковер” на всех языках [Текст]: [выступлениина Международном Симпозиуме по восточным коврамРоберта Пиннера, Элена Лярроша, Роберта Маурера]//Баку.- 1983.- 6 сентября.- С.3.
1466.Кузьменко, П. Родина - народной мудрости[Текст]: [о выставке декоративно-прикладного и народногоискусства Азербайджана] /П.Кузменко //Вышка.- 1983.-21 августа.- С.3.
1467.Мирзазаде, О. О выставке декоративно-прик-ладного искусства Азербайджана, приуроченной к Между-народному симпозиуму по ковроделию [Текст]: [хроника]/О.Мирзазаде //Литература Азербайджана.- 1983.- №11.-С.127.
1468.Мирзазаде, О. Звучный, красочный мир[Текст]: [о передвижной выставке самодеятельных худож-ников и мастеров декоративно-прикладного искусствабратских республик Закавказья в Баку] /О.Мирзазаде//Вышка.- 1983.- 24 июля.- С.3.
1469.Рукотворный гимн таланту и трудолюбиянарода [Текст]: [в Баку завершился Международныйсимпозиум по искусству восточных ковров] (Азеринформ)//Бакинский рабочий.- 1983.- 11 сентября.- С.3.
1470.С думой о прекрасном [Текст]: [интервью сучастниками Международного симпозиума по восточнымковрам] //Бакинский рабочий.- 1983.- 8 сентября.- С. 3.
1471.Садырханова, С. И ты увидишь - мир прекра-сен… [Текст]: [передвижная выставка самодеятельных ху-дожников и мастеров декоративно-прикладного искусства
279
братских республик Закавказья в Баку] /С.Садырханова//Баку.- 1983.- 7 июля.- С. 3.
1472.Узоры Востока [Текст] /записала Ф.Гусейнова//Молодежь Азербайджана.- 1983.- 10 сентября.- С.3.
1473.Шахвалиев, К. Праздник ковра [Текст]/К.Шахвалиев //Молодежь Азербайджана.- 1983.- 10 сен-тября.- С.3.
1474.Шедевры народного промысла [Текст]//Баку.- 1983.- 10 сентября.- С. 3.
1475.Яркий, красочный мир ковра [Текст]: [откры-тие выставки в Картинной Галерее “Азербайджанские ков-ры”] (Азеринформ) //Бакинский рабочий.- 1983.- 6 сен-тября.- С.3.
1984
1476.Агаева, Р. Вышивала Натаван [Текст]: [попол-нение Государственного музея ковра предметами тысяче-летней давности] /Р.Агаева //Баку.- 1984.- 2 апреля.- С.3.
1477.Анар. Есть на свете ковры-самолеты [Текст]:[праздник ковра в Баку] /Анар //Советская культура.-1984.- 5 апреля.- С.6.
1478.Аскерова, Н. Этот чудесный азербайджанскийковер… [Текст]: [о некоторых насушных проблемах,волнующих специалистов ковроделия] /Н.Аскерова //Выш-ка.- 1984.- 8 апреля.- С.3.
1479.Ахмедов, А. Тысяча и одно ремесло [Текст]: [опразднике народных ремесл Азербайджана-Ковротка-чества, чеканки] /А.Ахмедова, В.Корш //Бакинскийрабочий.- 1984.- 26 августа; Баку.- 1984.- 27 августа.
1480.Заманов, Н. Художественно-эстетическое осо-бенности ковров на сюжеты произведений Низами [Текст]/Н.Заманов //Изв. АН Аз.ССР. Сер. лит., яз. и искусства.-1984.- №3.- С.94-95.- Резюме на русском языке.
280
1481.Зохрабекова, Д. Узоры из сказок [Текст]: [оруководителе кружка ковроделия Бакинской художест-венной галереи детского творчества Сусан Музаффаровой]/Д.Зохрабекова //Вышка.- 1984.- 29 января.
1482.Ковры Минаи Аллахвердиевой [Текст]: [оковрах азербайджанского ковроткацкого предприятия«Зили»] //Бакинский рабочий.- 1984.- 4 февраля.
1483.Международный симпозиум по искусству вос-точного ковра [Текст]: [место произведения – Баку] //Деко-ративное искусство.- 1984.- №2.- С.2-15.
1484.Мухтаров, Н. О чем рассказывает ковер…[Текст]: [о художнике по ковру Арифе Исмайлове] /Н.Мух-таров //Баку.- 1984.- 30 мая.- С. 3.
1485.Тагиева, Р. Международный симпозиум по ис-кусству восточных ковров: [Текст]: [информационныйбюллетень] /Р.Тагиева.- М., 1984.- Вып. 6.- С.15-18.- Текстна азерб. и на русском языке.
1985
1486.Аскерова, Л. Волшебная музыка ковра [Текст]:[о сопоставлении мугама ковровому искусству] /Л.Ас-керова //Молодежь Азербайджана.- 1985.-27 апреля.
1487.Бекирзаде, Г. Если дело по душе…[Текст]: [оковровщице Сальми Эйнуллаевой] /Г.Бекирзаде //Вышка.-1985.- 17 октября.- С.4.
1488.Векилова, Г. Азербайджанские ковры [Текст]:[о сюжетно-тематических коврах] /Г.Векилова //Декора-тивное искусство.- 1985.- № 2.- С.21-22,24.
1489.Кузьменко, П. Развивая народные традиции[Текст]: [заметки с выставки декоротивно-прикладногоискусства Азербайджана] /П.Кузьменко //Вышка.- 1985.-3 марта.
281
1490.Раджабли, Т. Бакинские уроки ковроткачества[Текст]: [о монгольских девушках изучающих в ПТУгорода Баку] /Т.Раджабли //Баку.- 1985.- 4 декабря.- С.3.
1491.Раджабли, Т. Бакинские уроки ковроткачества[Текст]: [помогают девушкам из Монголии быстро постичьсложное мастерство] /Т.Раджабли //Баку.- 1985.- 29 де-кабря.- С.3.
1492.Светлова, С. Домашний тепло ковра [Текст]: [онародном труде в объединении “Азерхалча”] /С.Светлова//Баку.- 1985.- 21 ноября.- С. 2.
1493.Серчиенко, А. Судьбы ее простое полотно[Текст]: [о ковроткачихе из Кировабада Земфире Керимкызы Кулиевой] /А.Серчиенко //Вышка.- 1985.- 4 июня.-С.1.
1986
1494.Исрафилзаде, Д. Проблемы коврового искус-ства Востока становятся предметом обсуждения на между-народном форуме: Баку сентябрь 1983 [Текст] /Д.Исрафил-заде //Изв. АН Аз.ССР. Сер. лит., языка и искусства.-1986.- №4.- С.116-119.
1987
1495.Аграновская, М. Быть ли гобелену в странековров [Текст]: [о гобеленах Азербайджана] /М.Агронов-ская //Декоративное искусство.- 1987.- №4.- С.11-12; 24-25.
1496.Азербайджанские ковры в Анкаре [Текст]:[выставка азербайджанских ковров] //Бакинский рабочий.-1987.- 25 октября.- С.4.
1497.Выставка азербайджанского ковра [Текст]: [вТурции] //Молодежь Азербайджана.- 1987.- 8 сентября.-С.3.
282
1498.Закиев, Ф. Живые краски выставки: [Текст]:[произведении самодеятельных художников и мастеровдекоративно-прикладного искусства] /Ф.Закиев //Вышка.-1987.- 8 мая.- С.4.
1499.Касумова, Т. …и чудо рождения ковра [Текст]:[об экспонировании в Берлине в Доме советской науки икультуры выставки “Декоративно-прикладное искусствоАзербайджана”] /Т.Касумова //Бакинский рабочий.- 1987.-22 декабря.- С.3.
1500.Мустафаев, А. Народные таланты [Текст]: [овыставке произведений самодеятельных художников имастеров декоративно-прикладного искусства] /А.Муста-фаев //Вышка.- 1987.- 6 июня.- С.4.
1501.Открылась выставка [Текст]: [ковровое ис-кусство Азербайджана в Стамбуле] //Вышка.- 1987.- 5 сен-тября.- С.2.
II Международный симпозиум по искусствуАзербайджанского ковра
1988
1502.Авдеева, С. Необычные ковры Самира Гусей-нова [Текст] /С.Авдеева //Вестник.- 1988.- 22 января.
1503.Алямовская, С. Узоры, вышитые иглою[Текст]: [выставка “Азербайджанская вышивка”, состояв-щаяся рамках II Международного симпозиума по искус-ству азербайджанского ковра] /С.Алямовская //Вышка.-1988.- 5 июня.- С.3.
1504.Вагабова, Д. Выставка удалась [Текст]: [о выс-тавке произведений мастеров декоративно-прикладногоискусства Азербайджана в ГДР] /Д.Вагабова //Баку.- 1988.-15 декабря.- С.3.
283
1505.Вечно молодое искусство [Текст]: [беседа с за-ведующим сектора музея декоративно-прикладного искус-ства народов СССР, кандидатом искусствоведения ЭрикойТашлицкой и ковроведом Сеид Таир Сабахи о впечетлени-ях по поводу II Международного симпозиума по искусствуковра] /беседу вела Т.Гаджиева //Баку.- 1988.- 26 мая.
1506.Гаджиева, Т. Гимн труду и таланту [Текст]:[впечетления о работе симпозиума Т.Мацаеврой и Н.Диар-бекирли] /Т.Гаджиева //Баку.- 1988.- 25 мая.- С.3.
1507.Гергова, П. Теплые тона Азербайджана:[Текст]: [выставка коллекции ковров и декоративныхтканей Азербайджана в Софии] /П.Гергова //МолодежьАзербайджана.- 1988.- 3 сентября.- С.3.
1508.Завершился Международный симпозиум поискусству азербайджанского ковра [Текст]: (Азеринформ)//Бакинский рабочий.- 1988.- 29 мая.- С.2; 30 мая.- С.3.
1509.Искендерли, С. Азербайджанский гобелен[Текст]: [о выставке “Современный текстиль Азербай-джана”] /С.Искендерли //Бакинский рабочий.- 1988.- 21сентября.- С.4.
1510.Из дальных странствий возвращаясь [Текст]:[выставка изделий народных умельцев г. Шеки в Аддис-Абебе] //Вышка.- 1988.- 25 сентября.- С.3.
1511.Кузьменко, П. На положении пасынка [Текст]:[о дискредитированном отношении к гобеленам] /П.Кузь-менко //Вышка.- 1988.- 10 января.- С. 3.
1512.Международному симпозиуму по азербай-джанскому ковру-достойную подготовку [Текст] (Азерин-форм) //Бакинский рабочий.- 1988.- 5 мая.- С.2.
1513.Мирзоева, С. Красота ковра - для человека[Текст]: [к открытию II Международного симпозиума поискусству ковра, который будет проводится в Баку]/С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1988.- 18 мая.- С.4.
284
1514.Мирзоева, С. “Мы – единный коллектив…”[Текст] /С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1988.- 26 мая.-С.3.
1515.Ордуханова, Х. Такие полезные встречи…[Текст] //Х.Ордуханова //Бакинский рабочий.- 1988.- 25мая.- С.4.
1516.Ордуханова, Х. Праздник у древних ворот[Текст] /Х.Ордуханова //Бакинский рабочий.- 1988.- 26мая.- С.3.
1517.Орханова, Х. Такие полезные встречи [Текст]/Х. Орханова //Бакинский рабочий.- 1988.- 25 мая.
1518.Пиннер, Р. Такие полезные встречи [Текст]/Р.Пиннер //Бакинский рабочий.- 1988.- 25 мая.- С.4.
1519.Пиннер, Р. Спасибо вам, друзя! [Текст]/Р.Пиннер, О.Гордаева, Т.Григолия; записала Р.Гусейнова//Вышка.- 1988.- 29 мая.- С. 3.
1520.Познавая мудрость ковра [Текст]: [об откры-тии в Азгосфилармонии II Международного симпозиумапо искусству ковра] //Бакинский рабочий.- 1988.- 24 мая.
1521.Ремесла Кашмира [Текст]: [выставка декора-тивно-прикладного искусства в Баку] //Бакинский рабо-чий.- 1988.- 16 марта.- С.3.
1522.Садырханова, С. Увидеть в обыденном прек-расное [Текст]: [о выставке самодеятельных мастеров де-коративно-прикладного искусства сотрудников научно-производственного объединения космических исследова-ний] /С.Садырханова //Баку.- 1988.- 5 января.- С.3.
1523.Ташицкая, Э. Вечно молодое искусство[Текст]: [о II Международном симпозиуме по искусствуазербайджанского ковра] /Э.Ташицкая, С.Сабахи //Баку.-1988.- 26 мая.- С.3.
1524.Тема дискуссии - азербайджанский ковер[Текст]: [в Баку пройдет II Международный симпозиум поискусству ковроткачества] //Баку.- 1988.- 5 мая.- С.3.
285
1525.Шамчиева, А. Искусство древнее и неувядае-мое [Текст]: [интервью с ученым секретарем музея ковраАйгюль Шамчиевой о предстоящем II Международногосимпозиума по искусству ковра] /Записала Т.Гаджиева/А.Шамчиева //Молодежь Азербайджана.- 1988.- 17 мая.
1526.Шамчиева, А. Взаимообогащение - главныйитог [Текст] /А.Шамчиева //Молодежь Азербайджана.-1988.- 31 мая.- С.3.
1527.Шамчиева, А. Праздник, застывший в узорах[Текст] /А.Шамчиева //Вышка.- 1988.- 26 мая.- С.4.
1989
1528.Алексеев, В. Есть ли будущее у старинного ре-месла? [Текст]: [ковроткачества] /В.Алексеев //Вышка.-1989.- 17 октября.- С. 1-2.
1529.Велиева, А. Ковры - на экспорт [Текст]: [об эк-спортируемых коврах кооператива “Фируза” при объеди-нении “Азерхалча”] /А.Велиева //Вышка.- 1989.- 5 марта.
1530.Закиев, Ф. Баяты о бабушкином ковре [Текст]:[о персональной выставке произведений художника АрифаМагеррамова в Баку] /Ф.Закиев //Вышка.- 1989.- 25 ап-реля.- С.4.
1531.Мамедова, С. Из бабушкиного сундука [Текст]:[о работах и коллекции по декоративно-прикладномуискусству Мелек Гаджиевой] /С.Мамедова //Баку.- 1989.-7 февраля.
1532.Ордуханова, Х. Ковры на Эрзерумском фести-вале [Текст]: [о выставке старинных и современных азер-байджанских ковров в Турции] /Х.Ордуханова //Бакинскийрабочий.- 1989.- 16 августа.- С. 4.
1533.Чурилова, Г. Если даже гобелен миниатюрен…[Текст]: [I Республиканская Выставка миниатюрного гобе-
286
лена] /Г.Чурилова //Бакинский рабочий.- 1989.- 9 августа.-С. 4.
1990
1534.Абдуллаев, М. Неповторимые узоры [Текст]: [оковрах, которые ткет Марал Рустамова] /М.Абдуллаев//Бакинский рабочий.- 1990.- 31 марта.
1535.Агадов, Ф. Есть ли будущее у старинного ре-месла? [Текст]: [ответ на одноименную статью о недостат-ках в развитии коврового искусства] /Ф.Агадов //Вышка.-1990.- 10 января.
1536.Ах “вернисаж”, какой ковер, какой пейзаж…[Текст] //Баку.- 1990.- 22 ноября.
1537.Гольдштейн, Л. Вторая жизнь ковра [Текст]:[об экспозиции ковров в залах Музея АзербайджанскогоКовра] /Л.Гольдштейн //Бакинский рабочий.- 1990.- 30мая; Вышка.- 1990.- 3 июня.
1538.Ковровое искусство Азербайджана [Текст]: [овыставке, открывщейся на Бакинской бисквитной фабрике]//Баку.- 1990.- 27 марта.
1539.Ковровое искусство Азербайджана… [Текст]:[по книге “Азербайджанский ковер”] //Русский язык и ли-тература в азербайджанской школе.- 1990.- №7.- С.24-25.
1540.Курбанова, Г. Экскурсия в сказочный мир…[Текст]: [об бакинской фирме “Халы” научной лаборато-рии национального ковра] /Г.Курбанова //Вышка.- 1990.-16 сентября.- С.8.
1541.Курбанова, Ч. Праздник ковра [Текст]: [о необ-ходимости улучшения работы музея ковра] /Ч.Курбанова//Молодежь Азербайджана.- 1990.- 14 июня.- С.3.
1542.Хайкин, Л. Ковер за станок… [Текст]: [о науч-ном произведении объединении “Тарачи” изготовляющим
287
ковроткацские станки и продающем в кредит] /Л.Хайкин//Правда.- 1990.- 12 сентября.- С.3.
1991
1543.Ковры Азербайджана в Ташкенте [Текст]: [овыставке ковров] //Бакинский рабочий.- 1991.- 22 июня.-С.3.
1544.Стадник, В. Палитрой красок блистая…[Текст]: летом 1992 г. в Баку пройдет III Международныйсимпозиум по искусству азербайджанского ковра /В.Стад-ник //Вышка.- 1991.- 6 февраля.
1545.Стадник, В. Встреча с древним ковром…[Текст]: [о выставке Азербайджанских ковров в туркмен-ском городе Небит-Даг] /В.Стадник //Вышка.- 1991.- 25июня.- С.6.
1992
1546.Алескероглу, Ф. Ковров загадочная связь…[Текст]: [Азербайджанские ковры] /Ф.Алескероглу //Азер-байджан.- 1992.- 28 ноября - 4 декабря.- С.2.
1547.Бабаев, К. Рукотворные сюжеты… [Текст]: [обискусстве азербайджанского ковра] /К.Бабаев //Вышка.-1992.- 26 декабря.- С.8.
1548.В хождение за три моря… [Текст]: [о выставкеазербайджанских ковров в Израиле] /Азеринформ //Бакин-ский рабочий.- 1992.- 14 апреля.- С. 3.
1549.Кебирли, Ю. Ярче радуги, дороже злата…[Текст]: [об истории азербайджанского ковра] /Ю.Кебирли//Культура.- 1992.- 16 апреля.
1550.Краснова, С. Азербайджанские ковры в Тур-ции… [Текст]: [о выставке риаритетов азербайджанскогоковроткачество] /С.Краснова //Баку.- 1992.- 18 июня.- С.3.
288
1551.Мирзоева, С. Так рождается образ… [Текст]/С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1992.- 28 мая.
1552.Сафарова, А. Когда был выткан первыйковер?… [Текст] /А.Сафарова //Молодежь Азербайджана.-1992.- 14 января.- С.3.
1993
1553.Асадуллаева, С. Фантазий народных умел-цев… [Текст]: [о экспозициях музея искусств Азербайджа-на] /С.Асадуллаева //Вышка.- 1993.- 10 июля.- С.9.
1554.Ильвина, В. Чудо-ковры Микаилова… [Текст]:[художник по коврам] /В.Ильвина //Баку.- 1993.- 13 июля.-С. 3.
1555.Искендерова, В. Старинная улочка выводит вмир… [Текст]: [о творчестве молодого художника поковру Э.Микаилова] /В.Искендерова //Азербайджан.-1993.- 10 июля.- С.3.
1556.Об Азербайджане – рассказали ковры…[Текст]: [о выставке азербайджанских ковров в Лондоне]//Баку.- 1993.- 17 июля.- С. 3; Вышка.- 1993.- 17 июля.
1996
1557.Исмаилов, А. Сильные духом творцы [Текст]:[о II Общереспубликанском выставке-конкурса творчестваинвалидов (живопись, скульптура, ковроткачество и вяза-ние)] /А.Исмаилов //Бакинский рабочий.- 1996.- 18 ок-тября.- С.3.
1558.Исмаилов, А. Ковры: Симпозиумы и диссер-тации [Текст]: [о взаимовлиянии коврового искусстваАзербайджана и Турции] /А.Исмаилов, Фаик Султан-Закиф //Бакинский рабочий.- 1996.- 6 августа.- С.3.
289
1559.Махмудова, Н. Азербайджанские ковры завое-вывают мировой рынок [Текст]: [открытие Концерном“Азерхалча” в Ичеришехер фирменного магазина для реа-лизации ковров ручной работы] /Н.Махмудова //Бакинскийрабочий.- 1996.- 26 декабря.- С.3.
1560.Парсаданова, М. Еще раз о ковре [Текст]: [овыходе в свет книги альбома “Азербайджанский ковер”]/М.Парсаданова //Молодежь Азербайджана.- 1996.- 20 мар-та.- С.4.
1561.Праздник народных умельцев [Текст]: [от-крытие республиканской выставки-ярмарки “Народное ис-кусство и самозанятость”. В открытии принял участиеПрезидент Гейдар Алиев] //Бакинский рабочий.- 1996.-1 марта.- С.1.
1562.С днем рождения, уста! [Текст]: [открытиеюбилейной выставки ковров Д.Муджири] //Бакинский ра-бочий.- 1996.- 4 апреля.- С.4.
1997
1563.Мустафаева, А. Не ковром, так книгой [Текст]:[о выставке “Древности-XIX века” в музее имени Р.Муста-фаева] /А.Мустафаева //Панорама.- 1997.- 20 февраля.
1564.Правительство Азербайджана запретиловывоз из страны ковров ручной работы и предметов народ-ного искусства [Текст] //Бакинский рабочий.- 1997.-12 февраля.- С.3.
1565.Продолжаются добрые традиции… [Текст]:[ковровое искусство Азербайджана] //Бакинский рабочий.-1997.- 28 августа.- С.4.
1566.Тагиева, Н. Ковровое искусство Азербайджанав американском искусствоведении [Текст] /Н.Тагиева;AMEA. Институт Архитектуры и искусства.- Баку, 1997.-С.65-67.- Текст на азерб. и на русском языке.
290
1998
1567.Исмаилов, С. Строится дом ковра [Текст]: [вИчеришехер] /С.Исмайлов //Бакинский рабочий.- 1998.-28 октября.- С. 4.
1568.Мирзоева, С. Богатство возвращенное Нахичы-вану [Текст]: Музей ковра начинает жизнь /С.Мирзоева//Бакинский рабочий.- 1998.- 20 марта.- С.3.
1569.Старинные ковры [Текст]: опасайтесь подде-лок //Зеркало.- 1998.- 28 марта.- №12.- С.15.
1570.Своебразие и традиция [Текст]: [выставка,открывщаяся в Государственном Музее Ковра и Народно-Прикладного Искусства им. Лятифа Керимова молодогоазербайджанского художника по коврам СамираГусейнова] //Бакинский рабочий.- 1998.- 16 января.- С. 3.
1571.Тагиева, Н. Ричард Райт - исследователь азер-байджанских ковров [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Me-marlıq və İncəsənət İnstitutu; Abidələr və Diqqətəlayiq yerlərüzrə Beynəlxalq Şuranın Azərbaycan Komitəsi (İKOMOS);Şərq ölkələri Beynəlxalq Memarlıq Akademiyası; Memarlıq vəİncəsənət Xəbərləri.- 1998.- №1.- S.79-84.- Текст на азерб. ина русском языке.
1572.Тагиева, Н. Азербайджанский ковер - в прош-лом, настоящем и будущем [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nınMemarlıq və İncəsənət İnstitutu; Abidələr və Diqqətəlayiqyerlər üzrə Beynəlxalq Şuranın Azərbaycan Komitəsi(İKOMOS); Şərq ölkələri Beynəlxalq Memarlıq Akademiyası;Memarlıq və İncəsənət Xəbərləri.- 1998.- №2.- S.76-83.-Текст на азерб. и на русском языке.
1999
1573.Авдеева, С. Рядом компьютер и ткацкий станок[Текст]: [о применении компьютерной технологии Гани-
291
рой Аскеровой в ковровом деле] /С.Авдеева //Бакинскийрабочий.- 1999.- 20 июля.- С. 4.
1574.Алиева, К. Тебризская ковровая школа и еероль в развитии коврового искусства Средней Азии[Текст] /К.Алиева //Азербайджан в многовековых много-гранных взаимосвязях.- Баку, 1999.- С.185-188.
1575.Бердичевский, Т. И малая страна может бытьвеликой [Текст]: [о руководящих научно-производст-венной фирмы “Azərbaycan milli naxışları” АзизеАбдулазизова] /Т.Бердичевский, А.Абасов //Бакинскийрабочий.- 1999.- 16 января.- С.3.
1576.Джафаров, З. Директор школы за ткацкимстанком [Текст]: [директор ж/д Газимагомедской школы№10 Земфира Алекперова ткет ковры] //Бакинскийрабочий.- 1999.- 29 июня.- С.4.
1577.Мамедханова, М. Мотив буты в народномтворчестве Азербайджана [Текст] /М.Мамедханова//Azərbaycan İncəsənətinin Avropa mədəniyyəti ilə qarşılıqlıəlaqələri.- Баку, 1999.- S.14-18.
1578.Мирзоева, С. Музей славит нахичыванскуюженщину [Текст]: [о нахичыванском музее ковра] /С.Мир-зоева //Бакинский рабочий.- 1999.- 6 января.- С.3.
2000
1579.Тагиева, Н. Азербайджанский ковер в быту[Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənətİnstitutu; “Qafqazın Arxeoloqiya və Etnoqrafiyası” BeynəlxalqElmi Konfrans.- Баку, 2000.- С.215-216.
292
2002
1580.Ахундзаде, Д. Вы решили купить ковер?[Текст]: [о ковроткачестве в Азербайджане] //Эхо-плюс.-2002.- 17 августа.- С.6.
1581.Бабаев, Х. Посвящается великому норвежцу[Текст]: [выставка работ художника Юсифа Мирзы. Посвя-щается памяти Тура Хейердала] /Х.Бабаев //Бакинский ра-бочий.- 2002.- 7 декабря.- С.3.
1582.Тагиева, Н. Американский искусствовед АртурПоп и азербайджанские ковры [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutu; Azərbaycan Mentaliteti vəİncəsənəti; Məqalələr toplusu.- Баку, 2002.- С.62-69.- Текстна азерб. и на русском языке.
2003
1583.Тагиева, Н. О древнетюркских истоках азер-байджанских и турецких ковров [Текст] /Н.Тагиева//AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutu; Ənənə və bədiiforma məqalələr toplusu.- Баку, 2003.- S.37-42.- Текст наазерб. и на русском языке.
1584.Тагиева, Н. Ковры Сельджукского периуда:Сравнительный анализ азербайджанских и турецких ков-ров [Текст] /Н.Тагиева //Müqayisəli sənətşünaslıq: nəticələrvə perspektivlər. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənətUniversitetinin 80 illiyinə həsr edilən I elmi-tədqiqat konfran-sı.- Баку, 2003.- С.37-42.- (на азерб. и на русском языке).
2004
1585.Азербайджанский ковер должен вернуть себебылую славу [Текст] //Зеркало.- 2004.- 6 июня.- С.7.
293
1586.Тальская, Д. Сохранить узоры ковров: Этойцели было посвящена прошедщая в Баку Международнаянаучная конфереция [Текст] /Д.Тальская //Эхо-плюс.-2004.- 3 декабря.- С.8.
1587.Тагиева, Н. О некоторых сходствах орнамен-тальных мотивов в азербайджанских и туркменских коврах[Текст] /Н.Тагиева //AMEA Xəbərləri. Humanitar elmlərseriyası.- 2004.- № 2.- С.37-42.- Текст на азерб. и нарусском языке.
2005
1588.Бабаев, Х. Картины можно и вышивать: выс-тавка в Бакинском центре миниатюры “Вышитыекартины” Зои Кадымбековой, Бурбулы, Земфиры Салимо-вой и Гюльнары Гаджизаде [Текст] /Х.Бабаева //Бакинскийрабочий.- 2005.- 6 января.- С.4.
1589.Издан каталог художника - ковровшика: Ай-дына Раджабова [Текст] //Бакинский рабочий.- 2005.- 10февраля.- С.5.
1590.Мурсалова, М. История в коврах [Текст]: [ков-роткачества Азербайджана] /М.Мурсалов //Эхо.- 2005.-3 сентября.- С.9.
2006
1591.Алиева, Г. О некоторых сюжетных коврах вмузейной экспозиции выставленных в АзербайджанскомГосударственном Музее Искусств [Текст] /Г.Алиева //Эхо.-2006.- 5 мая.- С.8.
1592.Амаль. Азербайджан в видении русских худож-ников: открылась выставка в которой нашли свое отроже-ние наша культура, быт и природа [Текст]: [о выставке го-беленов, панно, изделий в виде - “гурама” приуроченной к
294
“году России в Азербайджане”] /Амаль //Зеркало.- 2006.-8 июня.- С.8.
1593.Ковров драгоценный узор [Текст] //Азербай-джанский Конгресс.- 2006.- №5.- 31 мая.- С.23, 24.
1594.Ковровые притязания армян [Текст] //ЭХО.-2006.- 13 сентября.- С.1,5
1595.Лена. Азербайджанское ковроткачество самоековрокачественна в мире [Текст]: [экскурс в историю]/Лена //Зеркало.- 2006.- 1 июля.- С.25.
1596.Мамедова, И. Диалог цивилизации. Открыласьвыставка, посвященные азербайджана-российским куль-турным связам [Текст]: [выставка работ наших мастеровдекоративно-прикладного творчества] /И.Мамедова //Кас-пий.- 2006.- 22 июня.- С.5.
1597.Сулейманова, Ф. Ковры Крейга Рауландса[Текст]: [о выставке ковров новозеландского художника]//Бакинский рабочий.- 2006.- 22 июня.- С.4.
1598.Тагиева, Н. К классификации азербайджанскихковров [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsə-nət İnstitutu. İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- Баку,2006.- Вып. XVIII.- С.211-215.- (на азерб. и на русскомязыке).
1599.Тагиева, Н. Колористические особенностиазербайджанских традиционных ковров [Текст] /Н.Тагиева//AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutu; İncəsənət vəmədəniyyət problemləri.- Баку, 2006.- Вып. XVII.- С.180-187.- (на азерб. и на русском языке).
1600.Тагиева, Н. Общие особенности анатолийскихи туркменских ковров [Текст] /Н.Тагиева //AMEA, Memar-lıq və İncəsənət İnstitutu; İncəsənət və mədəniyyət problem-ləri.- Баку, 2006.- Вып. XVI.- S.93-104.- (на азерб. и нарусском языке).
295
1601.Тагиева, Р. Ковровых кудесник дел [Текст]/Р.Тагиева //“IRS” Azərbaycan Beynəlxalq jurnalı.- 2006.-№5.- С.23-29.- (на азерб. и на русском языке).
2007
1602.Азербайджанское ковровое искусство произ-вело на первую леди Польши большое впечетление [Текст]//Бакинский рабочий.- 2007.- 31 марта.- С.4.
1603.Алиев, Н. На Sotheby`s выставлен азербай-джанский ковер [Текст]: [о необходимости наличия разре-шения Министерства Культуры и Туризма Азербайджанапри продаже азербайджанских ковров на аукционах мира]/Н.Алиев, Р.Манафлы //Эхо.- 2007.- 17 марта.- С.1,4.
1604.Бабаев, Б. Книга о нас [Текст]: [ковроткацкоеискусство Азербайджана в книге украинских авторовЮ.Кочубея и Е.Циганковой “Восточное искусствоведениев Украине в 20-30-х годах XX столетия”] /Б.Бабаев//Бакинский рабочий.- 2007.- 5 октября.- С. 4.
1605.Каракмазли, Д. Работа над ошибками: Made inAzerbaijan – отныне должен знать весь мир [Текст]:[декоративно-прикладное искусство Азербайджанскогомузея ковра] /Д.Каракмазли //Каспий.- 2007.- 5 мая.- С. 3.
1606.Ковровое искусство Азербайджана произвелона супругу премьер-министра Турции глубокое впечатле-ние [Текст]: [о посещении А.Эрдоган “Галереи азербай-джанского ковра”] //Бакинский рабочий.- 2007.- 13 марта.-С.4.
1607.Ковровый плагиат [Текст]: [армяне присвоилиузоры карабахских ковров] //Зеркало.- 2007.- 18 августа.-С.24.
1608.Кязимова, С. Красота вечного ремесла [Текст]:[Азербайджанские ковры продолжают завоевывать мир]
296
/С.Кязимова //Азербайджанские известия.- 2007.- 23 авгус-та.- С.4.
1609.Мамедов, М. Рынок национальных ковров раз-вивается нединамично [Текст] /М.Мамедов //Зеркало.-2007.- 12 января.- С.7.
1610.Назирова, С. Великое чудо ковроткачества[Текст]: [экскурс в историю ковроткачества] /С.Назирова//Азербайджанские Известия.- 2007.- 13 декабря.- С. 4.
1611.Рубаи, А. В Эстонии думают, что наши ковры -армянские [Текст]: [творческий портрет и планы худож-ника-ковроткача Р.Гулиева] /А.Рубаи //Каспий.- 2007.-25 января.- С.6.
1612.Рубаи, А. День ремесленников в Шеки [Текст]:[об экспозиции 70 работ всех видов ремесл] /А.Рубаи//Каспий.- 2007.- 23 июня.- С. 8.
1613.Супруга Президента Турции ХайруннисаГюль ознакомилась с азербайджанским искусством ковро-ткачества [Текст] //Бакинский рабочий.- 2007.- 7 ноября.-С.3.
1614.Тагиева, Н. Ковровая терминология как источ-ник единства ковровой культуры тюркских народов[Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnsti-tutu; İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- 2007.- №4 (22).-С.120-124.- Текст на азерб. и на русском языке.
1615.Я восхищаюсь красотой и богатством азер-байджанского коврового искусства [Текст]: [о визите пре-зидента Фонда Науки и Культуры Катара Музы бинт На-сир аль-Мисну в “Азерильме”] //Бакинский рабочий.-2007.- 2 ноября.- С.3.
2008
1616.Алиев, И. Речь Президента Азербайджана[Текст]: [на церемонии закладки фундамента здания Госу-
297
дарственного Музея Азербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искусства им. Лятифа Керимова] /И.Алиев//Бакинский рабочий.- 2008.- 16 мая.- С. 1.
______________
1617.Керимов, Р. День Азербайджана на аукционеSotheby`s [Текст]: [о декоративных ковриках и вышивкахXVII-XVIII веков] /Р.Керимова, Н.Алиев //Эхо.- 2008.-24 мая.- С.1,3.
1618.Отечественные ковры популяризируют[Текст]: [о создании информационной системы в Институ-те Кибернетики по популяризации и идентификацииковров] //Зеркало.- 2008.- 19 февраля.- С.8.
1619.Первая леди Азербайджана Мехрибан Алиеваи первая леди Египта Сюзан Мубарак посетили “Азериль-ме” [Текст] //Бакинский рабочий.- 2008.- 26 сентября.- С.6.
1620.Тагиева, Н. Художественная культура тюрк-ских народов [Текст]: [исторические этапы, региональныеособенности и основные тенденции развития туркменскогоковра] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitu-tu; İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- 2008.- №1 (23).-С.92-97.- Текст на азерб. и на русском языке.
1621.Шедевры искусства [Текст]: [в Киеве прошлавыставка уникальных азербайджанских ковров] //Каспий.-2008.- 31 января.- С.8.
2009
1622.Абасов, М. Азербайджанские ковры [Текст]: [осоздании определенных условий для охраны нашихтрадиций ковроткачества] /М.Аббасов //Бакинский рабо-чий.- 2009.- 23 июля.- С. 4.
1623.Тагиева, Н. Загадки Пазырыкского ковра[Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət
298
İnstitutu; İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- 2009.- № 1-2(27-28).- С.241-249.- (на азерб. и на русском языке).
1624.Тагиева, Н. Сравнительный анализ орнамен-тальных мотивов в азербайджанских и туркменских коврах[Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənətİnstitutu; İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- 2009.- №3(29).- С.161-166.- (на азерб. и на русском языке).
1625.Тагиева, Н. Влияние культуры шелкового путина декоративно-прикладное искусство Азербайджана XIII-XIV веков [Текст] /Н.Тагиева //Вселенная Культурa.Ежеквартальный международный журнал общественныхнаук (Анкара).- 2009.- №3.- С.166-173.
2010
1626.Агаджанова, Дж. Азербайджан: на летающихковрах в мир сказки [Текст]: В Лондоне открыласьвыставка азербайджанского ковра /Дж.Агаджанова //Неде-ля.- 2010.- 19 ноября.- С.2.
1627.Агаджанова, Дж. Ковры Азербайджана призна-ны ЮНЕСКО [Текст]: [о 5-ом заседании ЮНЕСКО повопросам образования, науки и культуры] /Дж.Агаджанова//Комсомольская правда.- 2010.- 23-29 ноября.- С.4.
1628.Ализаде, Д. Азербайджанские ковры армянеприписывают себе [Текст]: Это, по словам директора Госу-дарственного музея ковра и прикладного искусства РоиТагиевой, доказывают многосчисленные исследованиязарубежных ученых /Д.Ализаде //Эхо.- 2010.- 27 ноября.-С.7.
1629.Боралиева, А. Искусство ковра важная частьдревней азербайджанской культуры [Текст]: [о визитеитальянского специалиста по восточным коврам А.Бараве-ли; беседу вела А.Алиева] /А.Боравели //Каспий.- 2010.-30 октября.- С.11.
299
1630. В Лондоне открылась выставка «Азербай-джан: на коврах-самолетах в мир сказки» [Текст]//Бакинский рабочий.- 2010.- 19 ноября.- С.8.
1631.Джеваншир, Л. Азербайджанский ковер – всписках ЮНЕСКО [Текст]: [о 5-ом заседании ЮНЕСКО повопросам образования, науки и культуры] /Л.Джеваншир//Бакинский рабочий.- 2010.- 3 декабря.- С.3.
1632.Издана книга из цикла «Все школы азербай-джанского ковра» [Текст]: [автор В.Мурадов] //Каспий.-2010.- 7 декабря.- С.8.
1633.Кязимова, С. В списке всемирного наследия[Текст]: [Азербайджанские ковры] /С.Кязимова //Азербай-джанские известия.- 2010.- 19 ноября.- С.1.
1634.Кямалгызы, Дж. Ковроткачество в Азербай-джане [Текст]: Пополнило список объектов Всемирногонаследия ЮНЕСКО /Дж.Кямалгызы //Эхо.- 2010.- 20ноября.- С.6.
1635.Масель, С. Новый дом для ковров [Текст]: ВБаку совсем скоро завершится строительство новогоздания Музея ковра /С.Масель //Зеркало.- 2010.- 6 мая.-С.8.
1636.Нагиев, Р. Живет старинное ремесло [Текст]: [осохранении традиций ковроткачества] /Р.Нагиев //Бакин-ский рабочий.- 2010.- 20 февраля.- С.4.
1637.Путешествие в сказочный мир [Текст]: ВЛондоне проходит выставка азербайджанского ковра//Каспий.- 2010.- 19 ноября.- С.8.
2011
1638.Абасов, М. Новое дыхание ковра [Текст]: [обэскизах для ковровых изделий студентов АкадемииИскусств] /М.Абасов //Бакинский рабочий.- 2011.- 5февраля.- С.4.
300
1639.Абасов, М. Традиции азербайджанского ковро-ткачества [Текст]: [о семинаре на тему «Традиции азербай-джанского ковроткачества в музейном образовании»]/М.Абасов //Бакинский рабочий.- 2011.- 17 февраля.- С.4.
1640.Азербайджанские ковры пропангандируетсяв США [Текст] //Каспий.- 2011. - 9 июля -С.12.
1641.Наши ковры – в списке наследия ЮНЕСКО[Текст]: в Музейном Центре состоялась презентации сайтаазербайджанских ковров //Неделя.- 2011.- 11 февраля.-С.20.
301
ДИССЕРТАЦИИ И АВТОРЕФЕРАТЫ
1964
1642.Абдуллаева, Н. Ковровое искусство Совет-ского Азербайджана [Текст]: автореферат диссертации насоискание ученой степени кандидата искусствоведения/Н.Абдуллаева.- Баку, 1964.- 19 с.
1643.Муджири, Д. Искусство ковроделия ИранскогоАзербайджана (XIX-XX вв.) [Текст]: автореферат диссер-тации на соискание ученой степени кандидата искусство-ведения /Д.Муджири.- Баку, 1964.- 20 с.
1965
1644.Тарланов, М. Декоративно-прикладное ис-кусство Советского Азербайджана (1920-1965 гг.) [Текст]:автореферат диссертации на соискание ученой степеникандидата искусствоведения /М.Тарланов.- Баку, 1965.-21 с.
1972
1645.Эфендиев, Р. Декоративно-прикладное искус-ство Азербайджана (XII- XIX вв.) [Текст]: авторефератдиссертации на соискание ученой степени доктораискусствоведения /Р.Эфендиев.- Баку, 1972.- 41 с.
1973
1646.Алиева, А. Ворсовые ковры Азербайджана ХIXначала XX в. [Текст]: автореферат диссертиции на соиска-
302
нии ученной степени кандидата искусствоведения/А.Алиева.- Баку: Элм.- 1973.- 41 с.
1982
1647.Тагиева, Р. Сюжетно-тематические коврыАзербайджана: XIX - начало XX вв. [Текст]: авторефератдиссертации на соискание ученой степени кандидатаискусствоведения /Р.Тагиева.- Тбилиси, 1982.- 27 с.
1984
1648.Алиев, К. Безворсовые ковры Азербайджана(ХVII- начало XX в.) [Текст]: автореферат диссертациикандидата искусствоведения /К.Алиев.- М., 1984.- 26 с.
1991
1649.Мамедова, Т. Ковры в художественной струк-туре национального интеръера Азербайджана [Текст]:автореферат диссертации кандидата искусствоведения/Т.Мамедова.- М., 1991.- 23 с.
1993
1650.Гюль, Э. Взаимосвязи коврого искусства Азер-байджана и Средней Азии [Текст]: автореферат диссерта-ции кандидата искусствоведения /Э.Гюль.- Баку, 1993.-26 с.
1651.Гюль, Э. Взаимосвязи коврового искусстваАзербайджана и Средней Азии [Текст]: диссертация кан-дидата искусствоведения /Э.Гюль.- Баку, 1993.-178 с.
303
1994
1652.Мамедова, А. Ковровое искусство Азербай-джана (1950-1990 гг.) [Текст]: диссертация кандидатаискусствоведения /А.Мамедова.- Баку, 1994.- 175 с.
1995
1653.Мамедова, А. Ковровое искусство Азербайджа-на (1950-1990 гг.) [Текст]: автореферат диссертациикандидата искусствоведения (17.00.04) /А.Мамедова.-Баку, 1995.- 28 с.
2002
1654.Тагиева, Н. Ковровое искусство Азербайджанав американском искусствоведении [Текст]: диссертациякандидата искусствоведения /Н.Тагиева.- Баку.- 2002.
1655.Тагиева, Н. Ковровое искусство Азербайджанав американском искусствоведении [Текст] /Н.Тагиева//AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Sənətşünaslıqnamizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmişdissertasiyanın avtoreferatı /Н.Тагиева.-Баку, 2002.- 28 с.-Текст на азерб. и на русском языке.
2005
1656.Азизова, А. Азербайджанский костюм ХIХ векав контексте развития декоративно-прикладного искусства[Текст]: автореферат диссертации кандидата искусствове-дения /А.Азизова.- Баку, 2005.- 26 с.
304
2007
1657.Меликова, Ш. Художественные ткани и вы-шивки Азербайджана XVI-XVIII веков [Текст]: авторефе-рат диссертации кандидата искусствоведения. 17.00.14.Изобразительное и декоративно-прикладное искусство/Ш.Меликова //Азербайджанский Государственный Уни-верситет Культуры и Искусства.- Баку, 2007.- 26 с.
305
АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ КОВРОВЫЕШКОЛЫ
КАРАБАХСКАЯ КОВРОВАЯ ШКОЛА
Книги
2007
1658.Каджар, Ч. Старая Шуша [Текст] /Ч.Каджар.-Баку: Şərq-Qərb, 2007.- 344 с.
Содерж.: В книге рассказывается о роле ковров вжизни шушинцев и карабахцев. Карабахские ковры выде-ляются высоким качеством, художественностью и боль-шими размерами [С.144-149].
2010
1659.Азербайджанские ковры. Жемчужины Караба-ха [Текст] /Фонд Гейдара Алиева.- Баку, 2010.- 155 с.
1660.Мурадов, В. Азербайджанские ковры. Карабах-ская группа [Текст] /В.Мурадов.- Баку: Элм, 2010.- 155 с.
Книжно, газетно-журнальные материалы
1988
1661.Гулиев, В. Если бы заговарил ковер… [Текст]:[о коврах “Малыбейли”; о ковре шушинской группы,сотканный и подаренный слушательницами женскойгимназии в селе Малыбейли просветителю Мамеду Кара-еву (1888-1913)] /В.Гулиев //Вышка.- 1988.- 27 марта.- С.3.
306
1662.Кулиев, В. Шушинские ковры [Текст]: [о музеековра в Шуше] /В.Кулиев //Бакинский рабочий.- 1988.- 14мая.- С.4.
1663.Шушинские ковры [Текст] //Бакинский рабо-чий.- 1988.- 14 мая.- С.4.
1996
1664.Турьялай, С. Ковровая летопись Карабаха[Текст]: [самые большие, самые цветные, самые искуст-ные] /С.Турьялай //Огонек.- 1996.- май (специальныйвыпуск).- С.78-79.
1997
1665.Тагиева, Н. Шушинские ковры в американскомискусствоведении [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıqvə İncəsənət İnstitutu. İncəsənətin aktual problemləri.- Баку,1997.- С.26-29.- Текст на азерб. и на русском языке.
1998
1666.Тагиева, Н. Об одном Шушинском ковре 1809года [Текст] /Н.Тагиева //Azərbaycan Milli EA Memarlıq vəİncəsənət İnstitutu; Azərbaycan Sənətşünaslığının Öncülİstiqamətləri. Məqalələr toplusu.- Баку: Çaşıoglu, 1998.-С.101-110.-Текст на азерб. и на русском языке.
2007
1667.Баннаева, Н. Венецианская маска на Карабах-ском килиме [Текст]: [творческий портрет керамисткиН.Султан] /Н.Бананаева //Азербайджанские Известия.-2007.- 6 июля.- С.4.
307
2008
1668.Тагиева, Н. Шушинские ковры в трудахДжорджа О’Баннона [Текст] /Н.Тагиева //Azərbaycan Res-publikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi; Lətif Kərimovadına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti DövlətMuzeyinin elmi əsərlərinin toplusu.- Баку, 2008.- С.19-26.-Текст на азерб. и на русском языке.
КУБИНСКАЯ КОВРОВАЯ ШКОЛА
Книги
1902
1669.Кустарная промышленность на Кавказе.Ковровый промысел [Текст].- Тифлис, 1902.- Вып I.- 66 с.
III главе посвящен ковровому производству Кубин-ского уезда Бакинской губернии [С. 27-66].
Книжно, газетно-журнальные материалы
1903
1670.Кара-Мурза, И. Ковровый промысел в кубин-ском уезде [Текст] /И.Кара-Мурза //Труды Кавказскогокустарного комитета.- Тифлис, 1903.
308
1904
1671.Кара-Мурза, И. Ковровый промысел в кубин-ском уезде [Текст] /И.Кара-Мурза //Кавказское сельскоехозяйство.- 1904.- №28.
1926
1672.Зуммер, В. Современные Кубинские ковры[Текст]: [о ковровой выставке 23-24 марта 1926 в городеКубе] /В.Зуммер //Известия общества обследования иизучения Азербайджана.- 1926.- №3.- С.185-193.
1928
1673.Мирнее, М. Кубинское ковроткачество [Текст]/М.Мирнее //Экономический вестник Азербайджана.-1928.- № 5-6.- С. 76-78.
Из содерж.: Ковроткачество развивалось в Кубин-ском уезде издавна. В некоторых селах: Перебедиль, Зейва,Крыз и др. ткутся самые изяшные и тонкие ковры.Ковроткачи обладают природным даром художественноговкуса, ковры отличаются высоким качеством и дорогоценятся.
1965
1674.Петрова, Э. Пирабедильские ковры в Девичах[Текст] /Э.Петрова //Вышка.- 1965.- 22 декабря.
19671675.Лагичские умельцы [Текст]: [о ковроделии
Исмаилинского района] //Бакинский рабочий.- 1967.- 25февраля.
309
1976
1676.Логосов, Г. Узоры Кубы [Текст]: [о Кубинскойковровой мастерской] /Г.Логосов //Вышка.- 1976.- 10 сен-тября.
1986
1677.Колкун, Н. Творящие красоту [Текст]: [оделегате XXXI съезда КП Азербайджана, ковроткачихеДевичинской ковровой фабрики “Перебедиль” СадагатАлиевой] /Н.Колкун //Молодежь Азербайджана.- 1986.-30 января.- С. 1.
1987
1678.Сафаров, М. Неугамонный характер [Текст]: [оковроткачихе Ф.Гаибова, мастере Кубинской фабрики“Азерхалча”] /М.Сафарова //Вышка.- 1987.- 3 декабря.-С.3.
1989
1679.Керимов, Ф. Как продолжить традиции[Текст]: [о коврах вытканные кубинскими умельцами]/Ф.Керимов //Молодежь Азербайджана.- 1989.- 1 апреля.-С.2.
2006
1680.Рагимов, Т. Экологически чистые ковры[Текст]: [о проблемах и достижениях кубинских ковротка-
310
чей сообщила директор “Гедим Губа” Хумай Мамедова]/Т.Рагимова //Эхо.- 2006.- 21 июня.- С. 5.
2008
1681.Баннаева, Н. Узоры северного края [Текст]: [окубинских ковроткачах из фирмы “Айгюн”] /Н.Баннаева//Азербайджанские Известия.- 2008.- 15 января.- С. 4.
2011
1682. Мамедов, А. Мастерицы ковра [Текст]: [Ков-роделие традиционное искусство в древней Кубе]/А.Мамедов //Бакинский рабочий.- 2011.- 29 января.- С.4.
ШИРВАНСКАЯ КОВРОВАЯ ШКОЛА
1946
1683.Полонский, Л. Ковроткачихи [Текст]: [о шема-хинских ковроткачихах] /Л.Полонский //Молодежь Азер-байджана.- 1946.- 13 апреля.
1966
1684.Бадалов, К. Ширванские ковры [Текст]: [о ков-роделах Ширвана] /К.Бадалов //Молодежь Азербайджана.-1966.- 16 декабря.
311
1970
1685.Джафаров, Д. Ковры села Хыллы [Текст]: [ра-йон Кази-Магомед] /Д.Джафаров //Вышка.- 1970.- 2 де-кабря.- С.4.
1975
1686.Назаров, Э. Ковры Кази-Магомеда [Текст]/Э.Назаров //Бакинский рабочий.- 1975.- 4 июня.- С.4.
1977
1687.Шахвалиев, К. Ковроткачихи Шемахи [Текст]/К.Шахвалиев //Молодежь Азербайджана.- 1977.- 19 фев-раля.- С.4.
1978
1688.Доминов, Б. Шемахинские искусстницы[Текст]: [о ручном ковроткачестве] /Б.Доминов //Сельскаяжизнь.- 1978.- 1 сентября.- С. 4.
1979
1689.Хромов, К. Ковры горянок [Текст]: [о мастерахшемахинской ковроткачей в мастерской “Ширван”]/К.Хромов //Бакинский рабочий.- 1979.- 8 апреля.
1980
1690.Гаджиева, Л. Родословная ковра, год 1980[Текст]: [история гянджинского ковра] /Л.Гаджиева //Мо-лодежь Азербайджана.- 1980.- 6 ноября.
312
1981
1691.Кулиева, Ф. Новые ковры [Текст]: [о новыхработах Кировабадского коврово-суконного комбината им.Л.Гусейнова] /Ф.Кулиев //Вышка.- 1981.- 9 сентября.
1997
1692.Гобелен с ширванским ковром [Текст]: [Азер-байджанские ковры во Франции] //Бакинский рабочий.-1997.- 11 января.- С.3.
1998
1693.Орлова, Е. Там, где рождается красота [Текст]:[о гянджинском ковровом предприятии по выделке ковровручной работы] /Е.Орлова //Вышка.- 1998.- 23 января.- С.5.
2006
1694.Возрождаются традиции народного промысла[Текст]: [о гянджинском коврово-суконном комбинате]//Вышка.- 2006.- 2 июня.- С.10.
2007
1695.Баннаева, Н. Книга жизни в медальонах ковра[Текст]: [о работах гянджинского мастера-ковроткачаМ.Имамвердиева] /Н.Баннаева //Азербайджанские Извес-тия.- 2007.- 10 января.- С.3.
313
КАЗАХСКАЯ КОВРОВАЯ ШКОЛА
1926
1696.Шилин, Г. Казахские ковры [Текст]: [о первойковровом выставке в Закавказье 28 января 1926 г. в Казахе]/Г.Шилиг //Бакинский рабочий.- 1926.- 1 февраля.
1964
1697.Кировабадские ковры [Текст] //Баку.- 1964.-24 октября.
1966
1698.Казахские ковры [Текст]: [об успехах казах-ских ковров за рубежом] //Вышка.- 1966.- 9 июня.
1971
1699.Ковровый орнамент “Зили” [Текст]: [о Казах-ских коврах] //Бакинский рабочий.- 1971.- 27 октября.- С.4.
1700.Хромов, К. Молодые ковры древней Гянджи[Текст] /К.Хромов //Баку.- 1971.- 10 июня.- С. 3.
1982
1701.Ковры казахских мастериц [Текст] //Бакин-ский рабочий.- 1982 .- 4 апреля.- С.3.
314
1988
1702.Орлова, Е. Чтоб не иссяк родник [Текст]: [делаи заботы казахских ковроткачих] /Е.Орлова //Вышка.-1988.- 18 февраля.- С. 3.
2001
1703.Тагиева, Н. Ковры казахской школы в трудахамериканских ученых [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Me-marlıq və İncəsənət İnstitutu. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seri-yası.- 2001.- №1-2.- C.161-169.- Текст на азерб. и на рус-ском языке.
2008
1704.Тагиева, Н. Казахские ковры в трудах Р.Че-булла [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənətİnstitutu; İncəsənət və mədəniyyət problemləri.- Баку: Təknur,2008.- № 2 (24).- С.198-205.- Текст на азерб. и на русскомязыке.
2010
1705.Гулиев, Ф. Гянджинские вернисажи [Текст]:Две крупные выставки – фото и ковров – стали событием вкультурной жизни древнего города /Ф.Гулиев //Азер-байджанские Известия.- 2010.- 3 июля.- С.3.
315
ТЕБРИЗСКАЯ КОВРОВАЯ ШКОЛА
Книги
1999
1706.Алиева, К. Тебризская ковровая школа XVI-XVII вв. [Текст] /К.Алиева.- Баку: Элм, 1999.- 194 с.
Содерж.: В монографии говорится об истории ков-роткачество южного Азербайджана, о развитии тебризскойковровой школы, расцвет которой связан с эпохой правле-ния азербайджанской династии Сефевидов конец XV-XVIIвв. [С.3-5; 7; 10-12; 16-17; 19; 21; 31; 43-47; 57; 88; 104-105;110-111; 129; 134].
1707.Тебризская ковровая школа XVI-XVII вв. и еесвязь с ковровым искусством Ближнего и Средного Восто-ка [Текст] /НАН Азербайджана. Институт Архитектуры иИскусства.- Баку: Элм, 1999.- 194 с.
Книжно, газетно-журнальные материалы
1954
1708.К изучению азербайджанского коврового ис-кусства [Текст]: [тебризский тип ковров] /Л.Керимов //Изв.АН Аз.ССР.- 1954.- №7.- С.121-143.
1999
1709.Алиева, К. Тебризская ковровая школа и еероль в развитии коврового искусства Средней Азии[Текст] /К.Алиева //Азербайджан в многовековых много-гранных взаимосвязях //Баку.- 1999.- С.185-188.
316
АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ СЮЖЕТНЫЕ КОВРЫ
Книги
1987
1710.Ковер “Времена года” [Текст].- Баку: Азгосму-зей искусства, 1987.- 11 с.
Из содерж.: Азербайджанские ковры известные вмире с древнейших времен. Больше места занимаютсюжетно-тематические ковры. Одним из лучщих ковровявляется ковер “Времена года”, отличающийся высокимкачеством работы.
2005
1711.Тагиева, Н. Символика противоборства Драко-на и Птицы Симург на ковре ХV века хранящегося вБерлинском Музее Искусств [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. İncəsənət və mədəniyyətproblemlərinin toplusu.- Bakı: Səda, 2005.- С.101-112.- Текстна азерб. и на русском языке.
2008
1712.Тагиева, Н. Возрождение и инновация тради-ционных узоров азербайджанских сюжетно-тематическихковров [Текст] /Н.Тагиева //AMEA-nın Memarlıq vəİncəsənət İnstitutu. İncəsənət və mədəniyyət problemləri.-Bakı: Təknur, 2008.- №3-4 (25-26).- С.210-215.- Текст наазерб. и на русском языке.
317
2010
1713.Каджар, Ч. Искусство Азербайджана [Текст]:средние века /Ч.Каджар.- Баку, 2010.- 348 с.
Содерж.: При Сефевидах расцветает декоративно-прикладное искусство, в частности, производство дорогихковров. Очень популярны были сюжетные ковры. Изобра-жения азербайджанских ковров встречаются на многихкартинах европейских художников [С.153-154].
Книжно, газетно-журнальные материалы
1934
1714.Ремпель, Р. Ленин в искусстве народов Восто-ка [Текст] /Р.Ремпель, В.Чепелев. //Искусство.- 1934.- №1.-С. 117-123.
Из содерж.: Образ Ленина в творчестве националь-ных художников оказал большое влияние на развитие ху-дожественных представлений.
1940
1715.Кверфельдт, Э. Черты реализия в рисунках, натканях и коврах времени Сефевидов [Текст] /Э.Кверфельдт//Труды отдела Востока.- 1940.- Т.3.- С.263-272.
Из содерж.: Об орнаментальных коврах Сефевидско-го периода.
1947
1716.Деннике, Б. Сюжеты Низами Гянджеви и ис-кусство Азербайджана и Востока в XV-XVII вв. [Текст]
318
/Б.Деннике //Низами.- Баку: Азернешр, 1947.- Сб.4.- С.87-90.
1954
1717.Девитт, В. Пять ковров, посвященных “Хамсе”Низами [Текст] /В.Девитт //Изв. АН АзербайджанскойССР.- 1954.- №9.- С.97-98.
Из содерж.: К 800 летнему юбилею Низами было вы-пушено 5 ковров “Хамсе”.
1957
1718.Великому Ленину азербайджанский народ[Текст]: [о ковре, созданном Лятифом Керимовым и масте-рами-ковроделами Азербайджанской ССР к 40-летиюВеликой октябрьской социалистической революции]//Советская культура.-1957.- 29 октября.
1958
1719.Чудесный ковер [Текст]: [о создании ковра вмастерской “Азхалчасоюза”, посвященного 400-летию Фи-зули] //Вышка.- 1958.- 26 октября.
1959
1720.Абдуллаева, Н. Сюжетные ковры Азербайджа-на [Текст] /Н.Абдуллаева //Декоративное искусствоСССР.- 1959.- №8.- С.29-31.
319
1960
1721.Абдуллаева, Н. Орнаментальный ковер “Гы-рыз” [Текст] /Н.Абдуллаева //Доклад АН АзербайджанскойССР.- 1960.- Т.6.- С.621-624.
1722.Евстигнеева, А. Золотой ковер [Текст]: [о юби-лейном подарке к 40-летию победы Советской власти вАзербайджане] /А.Евстигнеева //Вышка.- 1960.- 7 февраля.
1723.Казиев, А. Художественный ковер, посвящен-ный В.Ленину [Текст]: [к 40-летию Великой октябрьскойсосиалистической ревалюции был выпущен ковер, посвя-щенный В.Ленину] /А.Казиев //Изв. АН АзербайджанскойССР. Сер.обществ. наук.- 1960.- №2.- С.45-50.
1961
1724.Девитт, В. Сюжетный ковер на тему “Лейли иМеджнун” [Текст] /В.Девитт //Труды Музея азербай-джанской литературы.- Баку, 1961.- Т.1.- С.57-68.
1963
1725.Абдуллаева, Н. Сюжетные ковры Азербайджа-на [Текст] /Н.Абдуллаева //Искусство Азербайджана.- Ба-ку, 1963.- Т.IX.- С.135-163.
Из содерж.: Ковер является одним из наиболеелюбимых видов народного искусства. Сказание о “Лейли иМеджнуне” послужило темой для сюжетного ковра.
1965
1726.Ахмедов, А. Ковры Азербайджана на полотнаххудожников мира [Текст] /А.Ахмедов //Баку.- 1965.- 21 ав-густа.
320
1727.Багирова, М. Ковер-портрет Ильича [Текст]:[из истории азербайджанского прикладного искусства]/М.Багирова //Баку.- 1965.- 15 мая.
1969
1728.Вольский, А. Лениниана ковроткача [Текст]: [оработах искусстного мастера из Агдама Али Фаррухи]/А.Вольский //Вышка.- 1969.- 11 февраля.- С.4.
1729.Эфенди, Р. К изучению азербайджанскихковров XVIII века и их орнаментальных мотивов [Текст]/Р.Эфенди //Изв. АН Аз.ССР. Сер. лит., яз. и искусства.-1969.- №3.- С.106-117.
Из содерж.: О ковроткачестве в XVIII веке зани-мавшие ведущее место среди других видов декоративно-прикладного искусства Азербайджана.
1973
1730.Великому Насими посвящается [Текст]: [оковре, сотканном к 600-летию Насими] //Бакинский рабо-чий; Вышка.- 1973.- 5 сентября.- С.4.
1731.Юбилейные ковры [Текст]: [в честь 600-летияИ.Насими] //Бакинский рабочий.- 1973.- 15 сентября.- С.4.
1976
1732.Бабаев, Ф. С портретом С.Вургуна [Текст]: [оковрах с изображением поэта] /Ф.Бабаев //Вышка.- 1976.-24 октября.- С. 3.
321
1977
1733.Гонагов, М. Праздничный подарок 117-летнейковроткачихи [Текст]: [новый ковер З.Шейдаевой “60весен”] /М.Гонагов //Бакинский рабочий.- 1977.- 6 апреля.-С.4.
1982
1734.Гасанова, С. “Отзвуки” прошлых времен[Текст]: [о книге Р.Эфендиева “Художественное ремеслоАзербайджана в музеях мира”] /С.Гасанова //Баку.- 1982.-7 мая.
1983
1735.Векилова, Г. Сказочний мир ковра [Текст]: [оновом ковре молодого художника Э.Микаилова на темуазербайджанского народного фольклора “Сказочний мир”]/Г.Векилова //Баку.- 1983.- 22 июля.- С.3.
1736.Рагимханова, Н. Сокровища бакинских музеев[Текст]: [о ковре “Времена года”, сотканный в конце XIXвека в Тебризе и хранящийся в Музее Искусств им.Р.Мустафаева] /Н.Рагимханова //Баку.- 1983.- 8 сентября.-С.3.
1984
1737.Эфендиев, Т. Сюжетные мотивы в памятникахдекоративно-прикладного искусства средневекового Азер-байджана (IX-XV вв.) [Текст] /Т.Эфендиев //Изв. АНАз.ССР. Сер. Лит., яз. и искусства.- 1984.- №2.- С.13-120.
322
1986
1738.Абдуллаев, К. Посвящается Индире Ганди[Текст]: [о композиционном ковре Народного художникаКямиля Алиева] /К.Абдуллаев //Баку.- 1986.- 8 мая.- С.3;Вышка.- 1986.- 8 мая.
1739.Мирзоева, С. Символ любви и дружбы [Текст]:[о создании и передаче мемориалу ковра посвященной Ин-дире Ганди азербайджанскими мастерами Народного ху-дожника Аз.ССР К.Алиевым] /С.Мирзоева //Бакинский ра-бочий.- 1986.- 29 ноября.- С.4.
1987
1740.Нафталиев, Л. Возвращение “Шейх Сафи”[Текст]: [визит в мастерскую художника Камиля Алиева]/Л.Нафталиев //Баку.- 1987.- 18 августа.
1741.Песнь веков [Текст]: [о Народном художнике,ковроведе Лятифе Керимове и о его знаменитом ковре. Нанем изображено более тысячи ни разу не повторяющихсястилизованных фигурок людей и животных] //Советскийсоюз.- 1987.- 2 июня.
1742.Рагимханова, Н. Ковер “Времена года”[Текст]: [об искусстве ковроткачества в Азербайджане]/Н.Рагимханова //Минестерство культуры Аз.ССР.Азербайджанский Государственный Музей Искусств им.Р.Мустафаева.- Баку, 1987.- С.7.
1743.Экзамен на зрелость [Текст]: [статья посвяще-на сюжетному ковру “Мехсети”, автор молодой ковроведЭльдар Гаджиев первым своим наставником он считаетНародного художника Лятифа Керимова. В статье выска-зывает Л.Керимов о работе молодого художникаковроведа] //Баку.- 1987.- 14 ноября.
323
1990
1744.Вдохновенная песня веков [Текст]: [о ковре“Песнь веков”] //Бакинский рабочий.- 1990.- 16 октября.
1993
1745.Ильвина, В. “Форд” на ковре… [Текст]: [отворчестве из жизни азербайджанского художника Э.Ми-каилова] /В.Ильвина //Баку.- 1993.- 16 марта.- С.1.
1746.Шихалиева, С. “Форд”- на ковре Азербайджа-на и изображении портрета Г.Форда на ковре художникаЭ.Микаилова [Текст]: [о презентации работы Э.Микаилова– ковра посвященному 100-летию всемирно известной ав-томобильной компании “Форд”] /С.Шихалиева //Бакин-ский рабочий.- 1993.- 10 июля.- С.3.
1997
1747.Алиев, К. Сотканной мной ковер с изображени-ем Ататюрка украшает зал заседаний парламента Турции[Текст] /К.Алиев //Панорама.- 1997.- 8 мая.
1748.Ковер и жизнь [Текст]: [о ковре сотканном впамять о шехидах в мрачные дни января 1990 г.] //Бакин-ский рабочий.- 1997.- 19 января.- С. 4.
1749.Мирзоева, С. Герой ковра-кароль [Текст]: [осотканном в мастерской объединения “Азерхалча” ковраНародного художника К.Алиева, посвящается правителюСаудовской Аравии] /С.Мирзоева //Панорама.- 1997.- 22февраля.- №5.- С.3.
1750.Тофик кызы, К. Гобилен Адиля Шихалиева[Текст] /К.Тофик кызы //Günay.- 1997.- 11 января.- С.5.
324
1998
1751.В Лондоне в музее Альберта и Виктории повсемирно известным тебризским ковром “Шейх Сафи”табличка с надписью “Персидский ковер” заменен на“Азербайджанский ковер” [Текст] //Панорама.- 1998.- 6сентября.
2001
1752.Гусейнов, А. Памятник нашей скорби, нашейгордости [Текст]: [о ковре “Шехидлер”, автором которогоявляется Азиз Абдулазизов] //Баку.- 2001.- 19-25 января.-С. 2.
2002
1753.Презентация ковра “Возвращение” [Текст]: [сизображением портрета Гейдара Алиева] //Бакинскийрабочий.- 2002.- 14 июня.- С.4-5.
2004
1754.Тагиева, Н. Зороастрийские образы в символи-ке азербайджанских ковров [Текст] /Н.Тагиева //AMEA.Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. İncəsənət və mədəniyyətproblemləri.- Баку, 2004.- С.143-153.- Текст на азерб. и нарусском языке.
2007
1755.Керимова, З. Возрождение “Шейх Сафи”[Текст]: [о создании копии знаменитого ковра в “Азер-
325
ильме”] /З.Керимова //Азербайджанские Известия.- 2007.-6 сентября.- С.4.
1756.Шариф, А. “Шейх Сафи” - восьмое чудо света[Текст]: [о редком экспонате Музея Виктории и Альбертатебризском ковре “Шейх Сафи”- в Лондоне] /А.Шариф//Зеркало.- 2007.- 21 апреля.- С.43.
2010
1757.Асадова, И. Портреты на коврах [Текст]: ВГяндже проходит выставка одного из самых известныхмастеров Азербайджана – Джаваншира Алиева /И.Асадова//Эхо.- 2010.- 18 июня.- С.8.
326
ГОСУДАРСТВЕННЫЙ МУЗЕЙАЗЕРБАЙДЖАНСКОГО КОВРА И
НАРОДНО-ПРИКЛАДНОГО ИССКУСТВАим. Л.КЕРИМОВА
Книжно, газетно-журнальныематериалы
1968
1758.Еще один музей в Баку [Текст]: [музей азер-байджанского ковра и народного прикладного искусства]//Баку.- 1968.- 31 августа.
1969
1759.Петрова, О. Сокровищница национальных ков-ров [Текст]: [Государственный Музей АзербайджанскогоКовра и Народно-Прикладного Исскуства] /О.Петрова //Ба-ку.- 1969.- 2 января.- С.3.
1970
1760.Шарифова, Г. Приобретения нового музея[Текст]: [уникальный портретный ковер в Азербайджан-ском Музее Ковра и Народно-Прикладного Искусства]/Г.Шарифова //Баку.- 1970.- 28 декабря.- С.3.
1972
1761.Мадатов, К. Музей ковров [Текст]: [в Азербай-джане] /К.Мадатов //Известия.- 1972.- 21 июня.
327
1762.Мирзоева, С. Единственный в мире [Текст]: [омузее азербайджанского ковра в Баку] /С.Мирзоева //Со-ветская культура.- 1972.- 10 июня.
1763.Мосешвили, Ю. Радуга в музее [Текст]: [обэкспонатах Музея Азербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искусства в Баку] /Ю.Мосешвили //Совет-ская культура.- 1972.- 9 декабря.
1764.Торба, М. Уникальный музей уникальных экс-понатов [Текст]: [об открытии музея азербайджанскогоковра] /М.Торба //Баку.- 1972.- 28 апреля.- С.4.
1973
1765.Таиров, Л. Солнечные орнаменты [Текст]: [ре-портаж из музея азербайджанского ковра] /Л.Таиров//Правда.- 1973.- 23 октября.- С.6.
1977
1766.Доминов, Б. Изделия древних заргаров [Текст]:[об экспозициях музея Азербайджана Ковра и НародногоИсскуства] /Б.Доминов //Сельская жизнь.- 1977.- 2 марта.-С. 4.
1979
1767.Векилова, Г. Искусство высшей зрелости[Текст]: [о Государственном Музее АзербайджанскогоКовра и Народного Прикладного Искусства] /Г.Векилова//Баку.- 1979.- 26 июля.- С. 3.
1768.Кадымбеков, З. Чудесный ковер [Текст]: о Го-сударственном Музее Азербайджанского Ковра и Народ-ного Прикладного Искусства /З.Кадымбеков //Известия.-1979.- 15 февраля.
328
1980
1769.Микеладзе, Г. Дыхание восточной старины[Текст]: [о Государственном Музее Ковра и Народно-Прикладного Искусства Азербайджана] /Г.Микеладзе //Со-ветская торговля.- 1980.- 11 декабря.- С. 4.
1982
1770.Алиева, 3. Уникальный ковер [Текст]: [в Госу-дарственном Музее Азербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искусства] /З.Алиева //Вышка.- 1982.- 28 ав-густа.- C. 4.
1983
1771.Гусейнов, Р. Сказка, живущая в веках [Текст]:[об экспозициях в музее азербайджанского ковра] /Р.Гу-сейнов //Молодежь Азербайджана.- 1983.- 4 января.- С.3.
1772.Закиев, Ф. Ковры-легенды [Текст]: [выставкаковров в Государственном Музее Азербайджанского Коврав Ичеришехер] /Ф.Закиев //Вышка.- 1983.- 10 сентября.-С. 3.
1773.Каменкович, И. Судьба ковра [Текст]: [изго-товлен в середине XVI столетия азербайджанским масте-ром Султаном Мухаммедом из Тебриза и хранящейся в Бу-дапештской музее декоративно-прикладного искусства]/И.Каменкович //Вышка.- 1983.- 25 сентября.- С.3.
1987
1774.Закиев, Ф. Ковры, как песни… [Текст]: [оГосударственном Музее Азербайджанского Ковра] /Ф.За-киев //Панорама.- 1987.- 18 октября.- С.8.
329
1992
1775.Азербайджанские ковры в Израиле… [Текст]:[о выставке художественной изделий из коллекции Госу-дарственного Музея Азербайджана Ковра и Народно-Прикладного Искусства] //Бакинский рабочий.- 1992.-19 августа.- С.4.
1776.Асадуллаева, С. Фантазия узоров и форм…[Текст]: [о коллекции ковров в Азербайджанском Государ-ственном Музее Искусств им. Р.Мустафаева] /С.Асадулла-ева // Вышка.- 1992.- 18 июля.- С.8.
1777.Аскеров, Л. Родина лучших ковров… [Текст]:[о музее ковра в Баку] /Л.Аскеров //Жизнь.- 1992.- №4.-С.19.
1778.Краснова, С. Азербайджанские ковры в Тур-ции… [Текст]: [о предстоящей выставке из коллекцииАзербайданского Государственного Музея Ковра и Народ-но-Прикладного Искусства] /С.Краснова //Бакинский рабо-чий.- 1992.- 16 июня.- С.3.
1779.Объязательно посмотрите!: - говорили в Траб-зоне по поводу выставки из Азербайджана… [Текст]: [про-изведений народно-прикладного искусства из фондовАзербайджанского Государственного Музея Ковра и Худо-жественного салона Министерства Культуры Азербай-джанской Республики] //Бакинский рабочий.- 1992.-14 июля.- С.3.
1993
1780.Прокопенко, С. Мудрость веков в узорах икрасках… [Текст]: [о музее Азербайджанского Ковра]/С.Прокопенко //Вышка.- 1993.- 7 августа.- С. 3,4.
330
1996
1781.Тагиева, Р. Культурные наследия неприкосно-венно [Текст]: [беседа с директором Музея Ковра] /Р.Та-гиева; беседовала Р.Ализаде //Баку.- 1996.- 17 мая.- С.3.
1998
1782.Выставка в музее ковра [Текст] //Вышка.-1998.- 27 ноября.- С. 11.
1783.Своебразие и традиция [Текст]: [выставка, от-крывщаяся в Государственном Музее Ковра и Народно-Прикладного Искусства им. Лятифа Керимова молодогоазербайджанского художника по коврам СамираГусейнова] //Бакинский рабочий.- 1998.- 16 января.- С.3.
2006
1784.В Государственном Музее АзербайджанскогоКовра и Народно-Прикладного Искусство в рамках ГодаРосиии в Азербайджане [Текст] //Эхо.- 2006.- 24 мая.- С.13.
2007
1785.Касумзаде, Д. В коврах - душа народа [Текст]:[о первом музее ковра в мире - Государственном МузееАзербайджанского Ковра] /Д.Касумзаде //Известия.- 2007.-28 февраля.- С.11.
1786.Манафлы, Р. На Sotheby′s выставлен карабах-ский ковер [Текст]: [беседа с директором Музея КовровР.Тагиевой] /Р.Манафлы, Н.Алиев //Эхо.- 2007.-6 октября.-С.1,4.
1787.Нагиев, Р. “Узоры жизни” Лятифа Керимова[Текст]: [о выставке в музее ковра, приуроченной к 100-
331
летию Л.Керимова] /Р.Нагиев //Бакинский рабочий.- 2007.-23 ноября.- С. 4.
2008
1788.Алиев, И. Речь Президента Азербайджана[Текст]: [на церемонии закладки фундамента здания Госу-дарственного Музея Азербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искусства им. Лятифа Керимова] /И.Алиев//Бакинский рабочий.- 2008.- 16 мая.- С.1.
______________
1789.Егяна, Р. Сборник научных работ готовитМузей Ковра и Народно-Прикладного Искусства [Текст]/Р.Егяна //Эхо; Каспий - 2008.- 25 декабря.- С.8.
1790.Рзаханова, Е. Ковры Лятифа Керимова славят-ся во всем мире [Текст]: [о вечере памяти Народногохудожника Л.Керимова в музее ковра] /Е.Рзаханова //Эхо.-2008.- 18 ноября.- С.8.
1791.Состоялся вечер памяти Лятифа Керимова[Текст]: [в Музее Ковра] //Каспий.- 2008.- 19 ноября.- С.8.
2009
1792.Егяна, Р. Ковер месяца [Текст]: [о но-вом одноименном проекте Государственного Музея Ков-ра] /Р.Егяна //Эхо.- 2009.- 31 января.- С. 12.
332
МАСТЕРА АЗЕРБАЙДЖАНСКОГОКОВРОВОГО ИСКУССТВО
ЛЯТИФ КЕРИМОВ
Книги
1961
1793.Азербайджанский ковер [Текст] /Л.Керимов.-Баку: Ленинград, 1961.- 58 с.
Содерж.: В монографии даны главы, посвященныеклассификации тонов азербайджанских ковров, дан крат-кий обзор всех типов и групп. В книге анализируется свы-ше 1300 мотивов национального коврового орнамента, атакже даны бытующие в народе местные наименование ор-наментальных мотивов.
1983
1794.Азербайджанский ковер - Azerbaijan carpet[Текст].- Баку: Гянджлик, 1983.- 29 с.
1795.Азербайджанский ковер [Текст] /Л.Керимов.-Баку: Гянджлик, 1983.- Т.2.- 241 с.
Из содерж.: Книга знакомит с историей возникнове-ния и развития ковроделия в Азербайджане. Автор освеща-ет орнаментальные композиции, используемые в ковровомискусстве Азербайджана.
1796.Азербайджанский ковер [Текст] /Л.Керимов.-Баку: Гянджлик, 1983.- Т.3.- 303 с.
Содерж.: III том охватывает географические, техни-ческие и художественные аннотации, присущие каждойгруппе ковров. Дан краткий словарь ковровой терминоло-гии.
333
1797.Азербайджанскии ковры в Музее Виктории иАльберта в Лондоне [Текст] /Л.Керимов.- Баку: Элм, 1983.-62 с.
Содерж.: В альбом включены 53 ковра, хранящиеся вМузее Виктории и Альберта в Лондоне.
1985
1798.Азербайджанский ковер [Фотоальбом] /сост. иавтор предисловий и аннотации Л.Керимов.- Баку: Язычы,1985.- 179 с.
Содерж.: В книге дан краткий обзор истории ковро-ткачества Азербайджана.
1799.Азербайджанский ковер [Текст] /сост., авт.пред. и аннотации Л.Керимов; Фото: И.Рубенчика,Ф.Мамедова; Худож.: Н.Бабаев, Ю.Сальников.- Баку: Язы-чы, 1985.- 236 с.
Из содерж.: Книга знакомит с историй возникновенияи развития ковроделия в Азербайджане. Автор освещаеторнаментальные композиции, используемые в ковровомискусстве Азербайджана [С.7-60].
Книжно, газетно, журнальные статьи
1954
1800.Важная задача работников декоративногоискусства [Текст] //Бакинский рабочий.- 1954.- 24 декабря.
1801.К изучению азербайджанского коврового ис-кусства [Текст]: [тебризский тип ковров] /Л.Керимов //Изв.АН Аз.ССР.- 1954.- №7.- С.121-143.
334
1955
1802.Украсят быт советского человека [Текст]/Л.Керимов //Бакинский рабочий.- 1955.- 14 декабря.
1958
1803.Развивать все формы декоративно - приклад-ного искусства [Текст] /Л.Керимов //Бакинский рабочий.-1958.- 12 ноября.
1968
1804.Впечатление-отличное [Текст] /Л.Керимов//Баку.- 1968.- 6 февраля.
1805.О чем говорит ковер [Текст] /Л.Керимов //Ба-ку.- 1968.- 12 декабря.
1972
1806.Из музея - в жизнь [Текст] Л.Керимов //Бакин-ский рабочий.- 1972.- 23 мая.
1981
1807.Нет равных коврам, вытканным здесь...[Текст]: [о выставке “Азербайджанское ковровое искус-ство” в Париже] /Л.Керимов //Баку.- 1981.- 28 августа.
1982
1808.Высокое посвящение [Текст] /Л.Керимов//Бакинский рабочий.- 1982.- 13 января.
1809.Звездная книга народа [Текст]: [интервью сНародным художником Азербайджана о роли декоратив-
335
но-прикладного искусства в деле развития и пропагандытрадиционного народного исскуства] /Л.Керимов; беседувела Г.Каграманова //Бакинский рабочий.- 1982.- 10 сен-тября.- С.4.
1810.Народному искусству – заботу и внимание[Текст] //Бакинский рабочий.- 1982.- 12 февраля.
1811.Урок мастерства и вдохновения [Текст]//Культура и жизнь.- 1982.- 9 сентября.
1983
1812.За этим стояло нечто большее... [Текст]: [обучастии Л.Керимова в IV Международной конференции повосточным коврам в Лондоне] /Л.Керимов //Бакинскийрабочий.- 1983.- 7 июля.- С. 3.
1813.На первой странице даны фотографии На-родного художника Лятифа Керимова, директора Госу-дарственного Музея Азербайджанского Ковра Р.Тагиевойв период подготовки к I Международному Симпозиуму поискусству восточных ковров, где Л.Керимов дает ейнаучную консультацию по ковру [Текст] //Бакинскийрабочий.- 1983.-19 августа.
1985
1814.Предисловие: О ковровом искусстве Азербай-джана [Текст] //Л.Керимов. Азербайджанский ковер.- Баку,1985.- С.7-16.
1988
1815.Азербайджанские ковры в Италии [Текст]/Л.Керимов //Баку.- 1988.- 4 октября.- С. 3.
336
1816.Вечно молодое исскуство [Текст]: [навстречуII Международному Симпозиуму по искусству азербай-джанского ковра] /Л.Керимов; беседу вела А.Зейналова//Вышка.- 1988.- 21 мая.- С. 4.
1817.Мост взаимопонимания [Текст]: [II Междуна-родный Симпозиум по искусству азербайджанского ковра]/Л.Керимов //Бакинский рабочий.- 1988.- 22 мая.- С.3.
1818.Это – песни веков [Текст]: [навстречу IIМеждународному Симпозиуму по искусству азербайджан-ского ковра] /Л.Керимов //Баку.- 1988.- 21 мая.- С. 3.
О НЕМ
Книги
1951
1819. Л.Керимов [Текст]: [художник-орнамента-лист].- М.: Советский художник, 1951.- 8 с.
1952
1820.Тарланов, М. Лятиф Гусейн оглы Керимов[Текст]: [художник, мастер коврового искусства] /М.Тарла-нов.- М.: Искусство, 1952.- 27 с.
1954
1821.Керимов Лятиф. Выставка произведений:Москва 1954 [каталог]: [выставка произведений лауреатаГосударственной премии художника-орнаменталистаЛятифа Керимова] /предисл. М.Тарланова.- М., 1954.- 32 с.
337
1955
1822.Лятиф Керимов [Текст]: [о творчестве худож-ника-орнаменталиста и репродукции с его произведений].-М.: Советский художник, 1955.- 32 с.
1823.Тарланов, М. Лятиф Керимов [Текст] /М.Тар-ланов.- М.: Советский художник, 1955.- 57 с.
Из содерж.: Одним из наиболее распространенныхвидов декоративно-прикладного искусства Азербайджанаявляется ковроделие. Создание сложных ковров в Азербай-джане тесно связано с именем выдающегося мастерамирового искусства, художника-орнаменталиста ЛятифаКеримова. Лятиф Керимов также является собирателем,исследователем и знатоком искусства своего народа.
Книжно, газетно-журнальные материалы
1957
1824.Великому Ленину азербайджанский народ[Текст]: [о ковре, созданном Лятифом Керимовым и масте-рами-ковроделия Азербайджанской ССР к 40-летию Вели-кой Октябрьской социалистической революции] //Совет-ская культура.-1957.- 29 октября.
1958
1825.Лятиф Керимов: Заслуженный деятель ис-кусств Аз.ССР [Текст] /Министерство культуры Аз.ССР.-Баку, 1958.- 8 с.
1826.Советский Азербайджан [Текст]: Баку: Изд-воАН Аз.ССР, 1958.
Содерж.: В разделе декоративно-прикладное искус-ство рассматривается о большом мастере коврового искус-
338
ства является художник-орнаменталист Л.Керимов. Вос-стонавливая традиции коврового искусства прошлого,Л.Керимов создает сюжетно-тематические ковры [С.451-452].
1965
1827.Лятиф Керимов: Народный художник Азер-байджанской ССР [Текст].- М.: Сов. художник.- 1965.- 8 с.
1983
1828.Керим, К. Лятиф Керимов: Народный худож-ник Аз.ССР [Текст].- Баку: Язычы, 1983.- 33 с.
1985
1829.Азербайджанский ковер [Текст] /сост., авт.пред. и аннотаций Л.Керимов; фото: И.Рубенчика,Ф.Мамедова; худож.: Н.Бабаев, Ю.Сальников.- Баку:Язычы, 1985.- 236 с.
1830.Азербайджанский ковер [Текст]: фотографии/сост. и автор предисловий и аннотаций Л.Керимов.- Баку:Язычы, 1985.- 179 с.
Содерж.: В книге дан краткий обзор истории коврот-качества Азербайджана.
1960
1831.Абдуллаева, Н. “Гара хат”, “Cерная линия”[Текст]: [о рационализаторском предложении Л.Керимоваи упрощении труда ковроделов] /Н.Абдуллаева //Промыс-ловая кооперация.-1960.- № 8.- С.31.
339
1967
1832.Саламзаде, А. Лятиф Керимов: художник-орна-менталист [Текст]: [к 60-летию со дня рождения /А.Салам-заде //Декоративное искусство СССР].- 1967.- №7.- С. 42.
1968
1833.Рачук, Е. Хранитель орнамента [Текст]/Е.Рачук //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 25 июля.- С.3.
1971
1834.Гашимов, Ф. Азербайджанский ковер [Текст]:[о Народном художнике Азербайджана Лятифе Керимове иазербайджанском ковроделии] /Ф.Гашимов, А.Касумова//Молодежь Азербайджана.- 1971.- 20 марта.- С. 4.
1977
1835.В мире прекрасного [Текст]: [о выставке пос-вященной 70-летию Л. Керимова] //Вышка.- 1977.- 12 но-ября.
1836.Тагиева, Р. Узоры жизни [Текст]: [о творчествеЛ.Керимова] /Р.Тагиева //Баку.- 1977.- 4 ноября.- C.3.
1978
1837.Выставка художника [Текст]: [о выставкеЛ.Керимова в Тбилиси] //Бакинский рабочий.- 1978.- 5 мая.
1838.Юбилей художника [Текст] //Декоративное ис-кусство СССР.- 1978.- №10.- С.43.
340
1981
1839.Верховный Совет Азербайджанской ССР.Указ Президиума Верховного Совета АзербайджанскойССР о награждении тов. Л.Керимова “Почетной грамотой”Президиума Верховного Совета Азербайджанской ССР[Текст]: Народный художник Аз.ССР Л.Керимов //Ба-кинский рабочий.- 1981.- 17 ноября.- С.3.
______________
1840.Гусейнов, В. Возвышенное и земное [Текст]: [охудожнике орнаменталисте Лятифе Керимове] /В.Гусейнов//Вышка.- 1981.- 18 апреля.- С. 4.
1983
1841.Конференция по восточным коврам [Текст]//Бакинский рабочий.- 1983.- 16 июня.
Большой вклад в развитие мирового искусства ков-роткачества внесла состоявщаяся в Лондоне IV Междуна-родная конференция по восточным коврам, в которым при-нял участие народный художник Азербайджана Л.Кери-мов.
1842.Помещены фотографии ковроткачих Нарда-ранской ковроткацкой фабрики, ткут под руководствомЛ.Керимова ковры по его эскизам [Текст] //Труд.- 1983.-24 мая.
1984
1843.Ковры Лятифа Керимова [Текст] //Советскаяторговля.- 1984.- 28 апреля.
341
1986
1844.Верховный Совет СССР. Указ ПрезидиумаВерховного Совета СССР о награждении тов. КеримоваЛ.Г. орденом “Дружбы народов” [Текст] //Баку.- 1986.- 17ноября.- С.3; Бакинский рабочий; Вышка.- 1986.- 16ноября.
______________
1845.Абдуллаев, М. Неиссякаемый родник вдохнов-ления [Текст]: [к 80-летию со дня рождения Лятифа Кери-мова, Народного художника Аз.ССР] /М.Абдуллаев,М.Тарланов //Бакинский рабочий.- 1986.- 16 ноября.- С.3.
1846.Азербайджанские ковры в Лондоне [Текст]:[выставка ковров и эскизов ковровых композиций Народ-ного художника Аз.ССР Л.Керимова] //Бакинский рабо-чий.- 1986.- 1 августа.
1847.Алиев, К. Песня азербайджанского ковра[Текст]: [о творчестве художника Л.Керимова в канун его80-летия] /К.Алиев //Баку.- 1986.- 17 ноября.- С.3.
1848.Орнаменты его судьбы [Текст]: [к 80-летию содня рождения Народного художника Аз.ССР Лятифа Кери-мова] /Н.Абдуллаева //Вышка.- 1986.- 16 ноября.- С. 3
1849.Щедрая палитра [Текст]: [о выставке ковровЛ.Керимова в Лондоне] (Азеринформ) //Вышка.- 1986.-7 августа.- С.3.
1987
1850.Л.Керимов [Текст]: [о Народном художникеАзербайджана, авторе эскиза орнаментального ковра –Лятифе Керимове] //Правда.-1987.- 1 марта.
1851.Песнь веков [Текст]: [о Народном художнике,ковроведе Лятифе Керимове и о его знаменитом ковре. Нанем изображено более тысячи ни разу не повторяющихся
342
стилизованных фигурок людей и живртных] //Баку.- 1987.-14 ноября; Советский союз.- 1987.- 2 июня.
1852.Экзамен на зрелость [Текст]: [статьяпосвящена сюжетному ковру “Мехсети”, автор молодойковровед Эльдар Гаджиев первым своим наставником онсчитает Народного художника Лятифа Керимова. В статьевысказывает Л.Керимов о работе молодого художникаковроведа] //Баку.- 1987.- 14 ноября.
1988
1853.Выдвинуты Академией Художеств СССРимена кандидатов в действительные члены корреспонден-тов. Среди них - Керимов Лятиф Гусейн оглу [Текст]//Баку; Советская культура.- 1988.- 4 октября.
1854.Научная командировка в Италию [Текст]: [оНародном художнике республики, лауреата Государствен-ной премии СССР Лятифа Керимова] //Баку.- 1988.- 4 ав-густа.- С.3.
1990
1855.Вдохновенная песня веков [Текст]: [о ковре“Песнь веков”] //Бакинский рабочий.- 1990.- 16 октября.
1991
1856.Возвышенное и земное [Текст]: [статья посвя-щена I тому книги “Азербайджанский ковер”] //Вышка.-1991.- 18 апреля.
1857.Мировая слава ковра [Текст] //Бакинскийрабочий.- 1991.- 16 августа.
1858.Некролог. Народный художник Азербайджанапо коврам [Текст] //Бакинский рабочий.- 1991.- 10 сен-тября.- С.3.
343
1992
1859.Мирзоева, С. Судьба таланта, или размышле-ния, навеянные выставкой ковров Лятифа Керимова…[Текст] /С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1992.- 25 ян-варя.
1860.Октай кызы, Т. Чародей ковра… [Текст]: [оковрах Народного художника Азербайджана Лятифа Кери-мова] /Т.Октай кызы //Баку.- 1992.- 29 января.- С. 3.
2006
1861.Распоряжение Президента АзербайджанскойРеспублики о 100-летнем юбилее Лятифа Керимова[Текст]: [Народному художнику, лауреату Государствен-ной премии СССР которому пренадлежал большие заслугив развитии азербайджанского коврового искусства] //Ба-кинский рабочий.- 2006.- 28 октября.- С.3.
2007
1862.Алиева, Б. Тонкое сплетение нитей [Текст]: [оIV Международом симпозиуме “Ковровое искусство Азер-байджана, посвященный 100-летнему юбилею Л.Керимова,состоявщемся в Париже”] /Б.Алиева //Зеркало.- 2007.-28 февраля.- С.8.
1863.Гасан кызы, Н. Азербайджанские ковры де-монстрируются в 1300 музеях мира [Текст]: [во Франциипрошел симпозиум, посвященный 100-летнему юбилеюЛ.Керимова] /Н.Гасан кызы //Вышка.- 2007.- 8 марта.-С.10.
1864.Мамедова, И. Творчество Лятифа Керимова –в ЮНЕСКО [Текст]: [в Париже пройдет выставка ковров
344
азербайджанского художника] /И.Мамедова //Каспий.-2007.- 14 февраля.- С.5; Эхо.- 2007.- 22 февраля.- С.8.
1865.Нагиев, Р. “Узоры жизни” Лятифа Керимова[Текст]: [о выставке в музее ковра, приуроченной к 100-ле-тию Л.Керимова] /Р.Нагиев //Бакинский рабочий.- 2007.-23 ноября.- С. 4.
2008
1866.Рзаханова, Е. Ковры Лятифа Керимова славят-ся во всем мире [Текст]: [о вечере памяти Народного ху-дожника Л.Керимова в Музее Ковра] /Е.Рзаханова //Эхо.-2008.- 18 ноября.- С. 8.
1867.Состоялся вечер памяти Лятифа Керимова[Текст]: [в Музее Ковра] //Каспий.- 2008.- 19 ноября.- С. 8.
345
РАСИМ ЭФЕНДИ
Книги
1971
1868.Азербайджанские сувениры [Текст] /Р.Эфен-ди.- М.: Изд-во Всесоюзного объединения “Внешторг”,1971.- На русск., анг., фран. и немец. яз.
1976
1869.Декоративно-прикладное искусство Азербай-джана [Текст]: средние века /Р.Эфенди.- Баку: Ишыг,1976.- 190 с.
Содерж.: Азербайджанские ковры XVIII начало XIXвека продолжают развивать традиции предудищие веков.Богатством и разнообразием отличались орнаментальныековры с растительными узорами и геометрическими фигу-рами. В работе описываются наиболее интересные образцыорнаментальных и сюжетно тематических ковров Азербай-джана [С.176,177].
1977
1870.Государственный Музей АзербайджанскогоКовра и Народно-Прикладного Искусства [Текст] /Р.Эфен-ди.- Баку: Изд-во Министерства культуры Аз.ССР.- 1977.
1978
1871.Доктор искусствоведения [Текст]: каталог ос-новных научных работ и публикации /Р.Эфенди.- Баку,1978.- 14 с.
346
Из содерж.: Эфендиев Расим известен своими иссле-дованиями в области декоративно-прикладного искусства.С 1966 г. он посвящает себя к изучению азербайджанскихковров XVIII века и их орнаментальных ковров.
Книжно, газетно, журнальные статьи
1969
1872.К изучению азербайджанских ковров XVIIIвека и их орнаментальных мотивов [Текст] /Р.Эфенди//Изв. АН Аз.ССР. Сер. лит., яз. и искусства.- 1969.- №3.-С.106-117.
Из содерж.: О ковроткачестве в XVIII веке занимав-шие ведущее место среди других видов декоративно-прик-ладного искусства Азербайджана.
1971
1873.Словно ожила сказка… [Текст] [Азербай-джанские экспонаты в музеях Европы] /Р.Эфенди //Баку.-1971.- 15 сентября.- С.3.
1980
1874.Древнее и новое [Текст]: [о декоративно-прик-ладном искусстве] /Р.Эфендиев.- Баку: Азернешр, 1980.-С.105-115.
1875.Художественное ремесло Азербайджана в му-зеях мира [Текст] /Р.Эфендиев //Резюме.- Баку: Ишыг,1980.- С.155-156.
347
1981
1876.Рассказывающие сказки [Текст]: [ковры Азер-байджана] /Р.Эфендиев//Мувезет.- 1981.- №1.- С.36-41.-(на венгер. яз.).
1877.Эхо парижской выставки [Текст]: [об экспози-ции азербайджанского коврового искусства в Париже]/Р.Эфендиев //Бакинский рабочий.- 1981.- 21 ноября.
1878.Эхо парижской выставки [Текст]: [к итогамэкспозиции азербайджанского искусства] /Р.Эфендиев:Рассказ директора искусствоведения /записала С.Мирзоева//Бакинский рабочий.- 1981.- 21 ноября.
1982
1879.Азербайджанские ковры [Текст] /Р.Эфенди//Конесанс де Зар.- 1982.- №12.- С.80-85.- (на фран. яз.).
1880.Азербайджанские ковры [Текст] /Р.Эфенди//Букусо Бунко.- 1982.- № 10.- С. 64-69.- (на япон. яз.).
1985
1881.Монументальное и декоративно-прикладноеискусство [Текст] /Р.Эфендиев //Расцвет азербайджанскогосоветского искусства.- Баку: Язычы, 1985.- 179 с.
Из содерж.: В статье рассказывается о развитии ков-роткачетва Азербайджана за 100 лет [С. 44; 46; 50; 53].
2007
1882.Ковры Западного Азербайджана [Текст]/Р.Эфенди //İRS-Наследие.- 2007.- №2 (26).- С.28-29.
348
О НЕМ
Книги
1978
1883.Саламзаде, А. Вступительное слова [Текст]/К.Керимов. Расим Эфендиев.- Баку, 1978.- С. 4-5.
Книжно, газетно-журнальные материалы
1982
1884.Гасанова, С. “Отзвуки” прошлых времен[Текст]: [о книге Р.Эфендиева “Художественное ремеслоАзербайджана в музеях мира”] /С.Гасанова //Баку.- 1982.-7 мая.
1885.Керимов, К. Япония знакомится с коврами[Текст]: [“Ковровое искусство Азербайджана” новая рабо-та Расима Эфендиева, опубликованная в десятом номережурнала “Букусо Бунка”, издающегося в Токио]/К.Керимов //Баку.- 1982.- 28 декабря.- С.4.
1989
1886.Велиханлы, О. Высоким искусством восхища-ется мир [Текст]: [о работах искусствоведа Расима Эфен-диева, пропагандирующих декоративно-прикладное искус-ство Азербайджана за рубежом] /О.Велиханлы //Баку.-1989.- 30 мая.
349
КЯМИЛЬ АЛИЕВ
1981
1887.Тагиева, Р. Вдохновенный образ [Текст]: [оковровой Низамиане в исполнении художника КямиляАлиева] /Р.Тагиева //Бакинский рабочий.- 1981.- 6 ок-тября.- С.3.
1982
1888.Векилова, Г. Искусство, уходящее в глубьвеков [Текст]: [о персональной выставке Заслуженного ху-дожника К.Алиева в Государственном Музее Азербай-джанского Ковра и Народно-Прикладного Искусства]/Г.Векилова //Вышка.- 1982.- 31 марта.- С. 4.
1889.Гасанзаде, Н. Молодость древнего искусства[Текст]: [о персональной выставке работ К.Алиева в Госу-дарственном Музее Азербайджанского Ковра] /Н.Гасан-заде //Баку.- 1982.- 30 марта.- С. 3.
1890.Гасанзаде, Н. В гостях у художника [Текст]:[персональная выставка работ Заслуженного художникаАзербайджана Кямиля Алиева в Государственном МузееАзербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искус-ства] /Н.Гасанзаде //Баку.- 1982.- 15 апреля.- С.3.
1983
1891.Возраждение старинной ткани Народным ху-дожником Азербайджанской ССР Кямилем Алиевым[Текст] //Бакинский рабочий; Вышка.- 1983.- 3 сентября;Баку.- 1983.- 2 сентября.
350
1986
1892.Абдуллаев, К. Посвящается Индире Ганди[Текст]: [о композиционном ковре Народного художникаКямиля Алиева] /К.Абдуллаев //Баку.- 1986.- 8 мая.- С.3;Вышка.- 1986.- 8 мая.
1893. Алиев, К. Песня азербайджанского ковра[Текст]: [о творчестве художника Л.Керимова в канун его80-летия] /К.Алиев //Баку.- 1986.- 17 ноября.- С.3.
1987
1894.Нафталиев, Л. Возвращение “Шейх Сафи”[Текст]: [визит в мастерскую художника Кямиля Алиева]/Л.Нафталиев //Баку.- 1987.- 18 августа.
1895.Мирзоева, С. Рукопожатие народов, рукопожа-тие искусств [Текст]: [о Народном художнике Аз.ССР Кя-миле Алиеве представшем свои ковры на персональнойвыставке в Индии] /С.Мирзоева //Бакинский рабочий.-1987.- 21 ноября.- С.3.
1992
1896.Рашид кызы, С. Жемчужина в царстве ков-ров… [Текст]: [о новой работе Народного художникаАзербайджана Кямиля Алиева. О ковре с портретомМамед Эмина Расулзаде] /С.Рашид кызы //Баку.- 1992.- 20мая.
1897.Эльчибей, А. Народ жив своим искусством…[Текст]: [о посещении Президента Азербайджана мастер-ской Народного художника Республики Кямиля Алиева]/А.Эльчибей //Вышка.- 1992.- 16 сентября.
351
1993
1898. Абдуллаев, К. На ковер приглашаются иранскиемастера… [Текст]: [о художнике по ковру Кямиле Алиеве]/К.Абдуллаева //Баку.- 1993.- 22 июня.- С.3.
1996
1899. Мирзоева, С. Художник ковра – в честь великогоюбилея [Текст]: [о Народном художнике Азербайджана, гене-ральном директоре объединения “Азерхалча”, автора ковраКямиле Алиеве в честь 500-летия Физули] /С.Мирзоева//Бакинский рабочий.- 1996.- 6 ноября.- С.4.
1900. Мирзоева, С. Ковер – моя судьба [Текст]: [о твор-честве Народного художника Азербайджана Кямиле Алиеве]/С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1996.- 28 февраля.
1997
1901. Мирзоева, С. Герой ковра – король [Текст]: [о сот-канном в мастерской объединения “Азерхалча” ковра На-родного художника К.Алиева, посвящается правителю Сау-довской Аравии] /С.Мирзоева //Панорама.- 1997.- 22 февраля.-№5.- С.3.
1902. Мирзоева, С. В дар президенту США от Прези-дента Азербайджана [Текст]: [о ковре созданном мастерамК.Алиевым] /С.Мирзоева //Бакинский рабочий.- 1997.- 29июля.
1998
1903. Алиева, К. Симметричная и ассиметричная техни-ка узлов вязания в ворсовых коврах Востока [Текст]:(основная характеристика и отличительные особенности)
352
/К.Алиева //Изв. АН Азербайджана. Сер. лит. яз. и искусства.-1998.- № 34.- С.144-146.
1904. Приз и диплом – объединению “Азерхалча”.Лучшее в мире признаны азербайджанские ковры [Текст]: [обэтом рассказывает генеральный директор “Азерхалча” КямильАлиев] /Записала С.Мирзоева //Бакинский рабочий.-1998.- 4апреля.- С. 4.
1999
1905. Мирзоева, С. Презентация ковра с изображениемПрезидента Азербайджана Гейдара Алиева [Текст]: автор На-родный художник Кямиль Алиев /С.Мирзоева //Бакинскийрабочий.- 1999.- 26 февраля.- С.2.
1906. Мирзоева, С. Ковры Кямиля Алиева в Лондоне[Текст]: [на выставке его произведении в центре культуры припосольстве Азербайджанской Республики в Англии] /С.Мир-зоева //Бакинский рабочий.-1999.- 4 августа.- С.4.
1907. Тагизаде, Ш. Кямиль Алиев: “Это подарок от всехнас, ковроделов” [Текст]: [о ковре сотканном к 75-летиюГ.Алиева] //Баку.- 1999.- 12 февраля.- С.3.
2005
1908. Открылся личный музей выдающегося худож-ника-ковродела: Кямиля Алиева в Ичеришэхэр [Текст] //Ба-кинский рабочий.- 2005.- 6 января.- С.2.
2008
1909. Мирзоева, С. Достойный наследник знаменитогохудожника Кямиля Алиева [Текст]: [творческий портретхудожника ковроткача Д.Алиева] /С.Мирзоева //Бакинскийрабочий.- 2008.- 7 июня.- С.4.
353
РОЙЯ ТАГИЕВА
Книги
1982
1910.Сюжетно-тематические ковры АзербайджанаХIХ-начала ХХ вв. [Текст]: автореферат диссертации насоискание ученой степени кандидата искусствоведения/Р.Тагиева.- Тбилиси, 1982.- 27 с.- Текст на азерб. и нарусском языке.
1983
1911.Азербайджанские ковры [Текст]: каталог выс-тавки Международного симпозиума по искусству восточ-ных ковров /Р.Тагиева.- Баку, 1983.- 5 с.- Текст на азерб. ина русском языке.
1986
1912.Декоративно-прикладное искусство Азербай-джана [Текст] /Р.Тагиева.- Баку: Елм, 1986.- 21 с.- Текст наазерб. и на русском языке.
1987
1913.Азербайджанское ковровое искусство [kата-лог] /Р.Тагиева.- Баку, 1987.- 4 с.
1914.Этнографические материалы ГМАК и прик-ладного искусства и их научно-пропагандическое значение[Текст] /Р.Тагиева /Всесоюзная Научная Конференция“Этнографическая наука и пропаганда” этнографическихзнаний.- Омск, 1987.- Текст на азерб. и на русском языке.
354
1988
1915.Сюжетные ковры Азербайджана [Текст]/Р.Тагиева.- Баку: Ишыг, 1988.- 114 с.
Из содерж.: В книге дается систематический научныйанализ сюжетно тематических азербайджанских ковровXIX-начало XX вв. [С.3-48].
1916.Сюжетные ковры Азербайджана [Текст]/Р.Тагиева.- Баку: Ишыг, 1988.- 150 с.
Из содерж.: В книге дается систематический научныйанализ сюжетно-тематических азербайджанских ковровXIX-начало XX вв. [С.3-48].
1917.Азербайджанский сюжетный ковер – наци-ональное в общечеловеческом [Текст] /Р.Тагиева//Материалы I Международного Симпозиума по искусствувосточных Ковров.- Баку, 1988.- С.228-232.- Текст наазерб. и на русском языке.
2008
1918.К классификации азербайджанских безвор-совых ковров [Текст] /Р.Тагиева.- Украина: Киев, 2008.-8 с.- Текст на азерб. и на русском языке.
Книжно, газетно-журнальные статьи
1977
1919.Узоры жизни [Текст]: [о творчестве Л.Керимо-ва] /Р.Тагиева // Баку.- 1977.- 4 ноября.- C.3.
355
1981
1920.Вдохновенный образ [Текст]: [о ковровой Ни-замиане в исполнении художника Кямиля Алиева] /Р.Таги-ева //Бакинский рабочий.- 1981.- 6 октября.- С.3.
1983
1921.Азербайджанский сюжетный ковер – наци-ональное в общечеловеческом [Текст] /Р.Тагиева //I Bey-nəlxalq Simpozimun tezisləri.- Баку, 1983.- С.22-23.- Текстна азерб. и на русском языке.
1989
1922.Ковры “Самолеты” [Текст]: [о проблемах, свя-занных с сохранностью уникальных азербайджанских ков-ров в республике] /Р.Тагиева //Бакинский рабочий.- 1989.-7 июля.- С.4.
1998
1923.Не только хранители… [Текст]: [о Государст-венном Музее Азербайджанского Ковра] /Р.Тагиева//Баку.- 1998.- 17 мая.- С.3.
1999
1924.Немеркнущие узоры ковра [Текст] /Р.Тагиева//Бакинский рабочий.- 1999.- 26 ноября.
356
2001
1925.Ковер – товар рыночный, считает директорМузея Азербайджанского Ковра и Народно-ПрикладногоИскусство Ройя Тагиева [Текст] /Р.Тагиева //ЭХО.- 2001.-14 июля.- №112.- С.15.
2003
1926.Азербайджан в структуре Великого Шелково-го пути в Древности и Средневековьe [Текст] /Р.Тагиева//Böyük ipək yolu. Avrasiya mədəniyyətlərinin dialoqu.Beynəlxalq elmi konfransın materiаlları.- Баку, 2003.- С.73-78.- (на азерб. и на русском языке).
2004
1927.Ковры на ВШП – на извечно возрождающейсядороге бытия [Текст] /Р.Тагиева; Xalça təsvirlərinin rəqəmlitexnologiyalardan istifadə etməklə etibarlı və aid mənbələrdəqorunub saxlanılması. Tədris Seminarı – PİCASOR.- Баку,2004.- С.14-16.- (на азерб. и на русском языке).
1928.Отсуствие помещения создает угрозу сущест-вованию “Музея Ковра” [Текст]: На вопросы виртуальнойаудитории отвечает директор Музея АзербайджанскогоКовра /Р.Тагиева //Эхо-плюс.- 2004.- 26 июня.- С. 19.
2005
1929.Ковровое искусство Карабаха [Текст] /Р.Таги-ева //“İRS” Azərbaycan Beynəlxalq jurnalı.- 2005.- №2-3.-S.96-99.- (на азерб. и на русском языке).
357
2007
1930.Манафлы, Р. На Sotheby′s выставлен карабахс-кий ковер [Текст]: [беседа с директором музея ковров Р.Та-гиевой] /Р.Манафлы, Н.Алиев //Эхо.- 2007.- 6 октября.-С.1,4.
1931.Отзыв на книгу Мехди Зарифа “Ковры. Спра-вочник” [Текст] /Р.Тагиева //Зеркало.- 2007.- 3 ноября.-С.23.
1932.Сегодня – Междунородный День Музеев[Текст]: [беседа с директором Государственного МузеяКовра и Прикладного Исскуства Азербайджана, председа-телем Азербайджанского национального комитета Между-нородного Совета Музеев (КОМ)] /Р.Тагиева //Каспий.-2007.- 18 мая.- С.8.
1933.Этноидентичность азербайджанского ковра[Текст] /Р.Тагиева //İCANAS, Uluslararası Asya və QuzeyAfrika çalışmaları Konqresi.- Турция: Анкара, 2007.- С.603.-(на азерб. и на русском языке).
2009
1934.Искусство азербайджанского ковроткачествав контексте межцивилизационного диалога [Текст] //Кав-каз и Глобализация, журнал социально-политических иэкономических исследований.- Швеция, 2009.- Том 3, вып.2-3.- СА&СС Press.- С.153-169.- (на азерб. и на русскомязыке).
1935.Ковер месяца [Текст]: [стартовала выставкалучших образцов отечественного ковроткачества] /Р.Таги-ева //Каспий.- 2009.- 6 февраля.- С. 8.
1936.Традиция сельджукских ковров [Текст]:[сравнительный анализ среднеазиатских, азербайджанскихи турецких ковров] /Р.Тагиева //“Selcuk dövrünün ədəbiyyat
358
və mədəniyyəti Türkmənistan”.- Туркменистан: Ашкабад,2009.- С.150.- (на азерб. и на русском языке).
1937.История Азербайджанского ковра неразрыв-но связана с историей его народа [Текст] /Р.Тагиева //Зер-кало.- 2009.- 7 марта.- №44.- С.25.
2011
1938.Энергия жизни: Или магия ковра [Текст]/Р.Тагиева //Зеркало.- 2011.- 19 марта.- С.8.
359
AZƏRBAYCAN XALÇALARI HAQQINDAXARİCİ DİLLƏRDƏ
İngilis dilində
1800
1939.Мартин, А. Древневосточный ковер [Текст]/А.Мартин //1800-1908 гг.
1931
1940.Дилей, А. Восточные ковры, пледы [Текст]/А.Дилей.- Нью-Йорк, 1931.
1941.Элвангер, В. Восточные пледы [Текст] /В.Эл-вангер.- Нью-Йорк, 1931.
1935
1942.Исфаганский ковер [Текст] //Аполло (журн.).-1935.- сентябрь.- С.XXI.
1938
1943.Вильсон, К. История промышленности Ирана[Текст] /К.Вильсон.- Тегеран.- 1938.- С.190.
1939
1944.Попе, А. Обзор персидского искусства [Текст]/А.Попе.- Лондон; Нью-Йорк, 1939.
360
1942
1945.Кубинский ковер, вытканный в 1730 году[Текст] //Аполло (журн.).- 1942.- ноябрь.- С.3.
1943
1946.Кубинский ковер, вытканный в 1730 году[Текст] //Аполло (журн.).- 1943.- январь.- С.2.
1947.Лагичский ковер, вытканный в 1750 году[Текст] //Аполло (журн.).- 1943.- февраль.- С.2.
1944
1948.Книга о Мухамеддинском искусстве [Текст]:Метрополитенский Музей Искусств.- Нью-Йорк, 1944.
1946
1949.Ковер Куба, Кобыстан [Текст] //Аполло(жур).- 1946.- март.- С.2.
1958
1950.Ширванский ковер [Текст] //Аполло (жур.).-1958.- ноябрь.- С.XI.
1965
1951.Лятиф Керимов [Каталог] /Л.Керимов.- М.:Сов. Художник.- 1965.- 8 с.
1952.Макмиллан, Дж. Исламские ковры [Текст]/Исследовательский центр по искусству Ближнего Востока/Дж.Макмиллан.- Нью-Йорк, 1965.- 385 с.
361
1970
1953. Эрдман, К. 700-летие восточных ковров[Текст] /К.Эрдман.- Лондон, 1970.
1971
1954.Абдель Азиз Садек. Азербайджанские ковры[Текст] /Абдель Азиз Садек //Лотус, Афро-Азия Райтингз.-1971.- № 9.- С.112-130.
В статье Восточные ковры автор характеризует ис-кусство ткачей Перси и Турции.
В журнале представлен ряд иллюстраций с коврамииз разных стран. Есть среди них и ковры из Азербайджана.
Ковер с Кавказа, характеризующийся геометриичес-ким узором. Используютса символы: паук и жук.
Существовало древнее поверье о том, что присуствиетаких форм в ковре предназначено для ограждения еговладельца от пресмыкающихся и вредных насекомых.
Ковeр из Карабаха. Скупое использование зеленогоцвета, которой является священным для представителейрелигии ислама. Рисунок строится на геометрическихпропорциях, в светлых тонах. Для кавказских ковров такоеисполнение является преобладающим.
1955.Казахские ковры: (Аз.ССР) [Текст] /вступ.слово Дж. Макмиллана.- Нью-Йорк, 1971.- 104 с.
Ковры, макеты кораблей, ткани, ювелирные изделия,народные музыкальные инструменты и сувениры – все этопробудит больщой интерес у посетителей выставки.
362
1973
1956.Frances, J. Европейские и восточные ковры[Текст] /J.Frances //European and oriental rugs. For pleasureand investment. London.- John Gifford.- 1973.- 180 p.
Гл.: Азербайджанские ковры [С.34-55].
1974
1957.Керимов, Л. Народные узоры Кавказа в ткаче-стве и вышивке [Текст] /Л.Керимов.- Нью-Йорк: Издатель-ство Довер.- 1974.- 121 с.: с ил.
1977
1958.Гомбош, К. Выставка старинных азербайджан-ских ковров в Музее Востока в Венгрии [Текст] /К.Гамбош//Будапешт, 1977.- 31 с.- (на англ. и венгер. яз.).
1978
1959.Исламские ковры и ткацкие изделия в кол-лекции Кейра [Текст].- Лондон, 1978.
Гл.: Кавказские ковры [С.131-138].1960.Шераре Еткин. Ранние кавказские ковры в
Турции [Текст] /Ш.Еткин.- Лондон, 1978.
1980
1961.Гомбош, К. Ручные ковры из Будапештскогособрания Эстергази [Текст]: [об азербайджанских коврах]/К.Гомбош //Хали (жур.).- 1980.- №3.
1962.Что говорит Лятиф Керимов об Азербай-джанских коврах [Текст] //Хали.- 1980.- №1.- P.27-30.
363
1963.Rugs and flatweaves of the Transcaucasus [Text]//A commentary by R.E.Wright.-Pittsburgh, 1980.- 123 p.il.
Ковры и паласы Закавказья. Большое место в книгеотведено коврам Азербайджана.
1983
1964.Восточные ковры [Текст]: программа IVМеждународной Конференции о коврах в Лондоне.- Лон-дон, 1983.
1965.Керимов, Л. Выступление Лятифа Керимова наМеждународной конференции о коврах в Лондоне 1983 г.[Текст] /Л.Керимов //Восточные ковры.- Лондон, 1983.
1966.Прекрасные ковровые и текстильные изделия[Текст]: прейскурант.- Лондон, 1983.- 154 с.
1967.Taghiyeva, R. Vag-vag [Text] /R.Taghiyeva//Hali. The International Magazine of Antique Carpet andTextile Art.- London.- Vol 6.- №1.- 1983.- 36-37 p.
1988
1968.The Museum of oriental art Moscow [Text] /per.N.Sychova; trans. A.Mikoyan, 1988.- 230 p.- photo.
Имеется раздел азербайджанских ковров.
1992
1969.Taghiyeva, R. National Costumes [Text] /R.Tag-hiyeva //Museum of Music and Etnology.- Haifa Summer,1992.- P.99.
1993
1970.Taghiyeva, R. Catalogue [Text] /R.Taghiyeva //Acollection of Carpets from the State Museum of Azerbaijan on
364
display at the Mall Galleries.- London.- SW1-6.- 10 july.-1993.- 12 p.
1996
1971.Taghiyeva, R. Azerbaijan carpets the contributionin treasury of world culture [Text] /R.Taghiyeva //“SigmaJounal”.- 1996.- №39.- October 17.- P.20.
1972.Taghiyeva, R. “The Significance of AzerbaijanCarpets for world Culture”. Teppich Welt [Text] /R.Taghiyeva//Carpet World International Magazine for Oriental Carpets.-1996.- .- December.- №23.
1997
1973.Taghiyeva, R. “The Significance of AzerbaijanCarpets for world Culture”. Teppich Welt [Text] /R.Taghiyeva//Carpet World International Magazine for Oriental Carpets.-1997.- January.- P.30.
1999
1974.Taghiyeva, R. Traditions of Azerbaijani Carpet[Text] /R.Taghiyeva //“ERDEM” Halı Özəl Sayısı III.- Ankara,Dumat Ofset.- Cilt 10.- Ekim.- 1999.- S.615-626.
2001
1975.Taghiyeva, N. Revival And Re-Use of the Traditi-onal Patterns in Modern Azerbaijan Narrative Carpets [Text]Analysis on the Base of the World Museum and PrivateCollections /R.Taghiyeva.- 2001.
365
2003
1976.Taghiyeva, R. Azerbaijan Carpets and the Greatsilk Road Prosedings of the Nara Simposium for Digital SilkRoads [Text] /R.Taghiyeva.- Nara.- Japon.- 2003.- December.-10-12.- P.63-68.
2004
1977.Taghiyeva, R. Traditional Art of Azerbaijan[Text]: сatalogue /R.Tagiyeva //Five part's.- Baki: Preface,2004.- 2 p.
1978.Taghiyeva, N. Faр East Motives in Desingns ofAzerbaijani Carpets (Azərbaycan xalça ornamentlərində UzaqŞərq Motivləri) [Text] //Training Workshop on Preservation ofImages of Carpets as Sustainable Open Resources /R.Taghiye-va.- Baku, 2004.- С.34-35.
1979.Taghiyeva, R. Carpet production in Azerbaijan[Text] /“ETN”.- Textile Forum Journal.- 2004.- No.1.- P.9.
2005
1980.Taghiyeva, R. Azerbaijan Ritual Shadda Carpetsas Guarder of the People’s Oral Heritage [Text]: “Şifahi irsəşyaları danışdıra bilərmi?” /R.Taghiyeva.- Yunanıstan: Napo-leon.- 2005.- 4 p.
2006
1981.Taghiyeva, R. Intangible heritage: a new look atthe museum [Text] /R.Taghiyeva.- İsveç: Qotenburq.- 2006.-2 p.
1982.Taghiyeva, R. “Folklore as the Means of Self ex-pression of a people under Globalization: its Preservation andDevelopment in Museums of Azerbaijan”. The 7 th Regional
366
Assembly of the Asia Pacific. Organization. [Text] /R.Taghiye-va.- China: Shanghai, 2006.- P.25-28.
1983.Shiraliyeva, A. Traditional Handicrafts of Azerbai-jan. Organization of the Islamic Conference, Research. Centrefor Islamic History, Art and Culture King Abdulaziz Centre,Riyadh [Text] /R.Taghiyeva.- Türkiye: “Plato” Basın evi,2006.
2007
1984.Taghiyeva, R. Carpet in the Context of Azerbaija-nian Ethno-Culture [Text]: “Azərbaycan xalça sənəti” mövzu-sunda IV Beynəlxalq Simpoziumun materialları /R.Taghiyeva.-Paris, 2007.
1985.Taghiyeva, N. On the terminology of Azerbaijanflat woven rugs [Text]: Uluslararası türk el dokumaları kon-gresi bildirileri /N.Taghiyeva //Selçuk Üniversitesi; SelçukluAraştırmaları Merkezi Başkanlığı Yayınları.- Konya, 2007.-S.212-215.
2008
1986.Taghiyeva, R. “Azerbaijan National Culture underGlobalization and the Problems of its Preservation”. Internatio-nal Conference on the Inclusive Museum [Text] /R.Taghiyeva.-Netherland: Leiden, 2008.- 5 p.
2009
1987.Тагиева, Р. “Искусство Азербайджанского ков-роткачества в контексте межцивилизационного диалога”[Текст]: Кавказ и Глобализация.- СА&СС Press, Швеция.-2009.- Журнал социально-политических и экономическихисследований: Том 3, вып. 2-3.- С.153-169.
367
1988.The Azeri Times. “A person was born on a Carpet;the Carpet Attended that Person Funeral” [Text].- 2009.-november 13.
Alman dilində
1877
1989.Лессинг, И. Образцы старинных восточныхковров по изображениям и оригиналам XV-XVIII вв.[Текст] /И.Лессинг.- Берлин.- 1877.
1881
1990.Карабаcек, И. Персидские художественныековры [Текст] /И.Карабасек.- Лейпциг.-1881.
1891
1991.Ригл, А. Старинные восточные ковры [Текст]/А.Ригл.-Лейпциг.-1891.
1921
1992.Неугебауэр, Р. Восточные ковры [Текст] /Р.Не-угебауэр, И.Оренди.- Лейпциг.-1921.
1922
1993.Боде, В. Азиатские ковры [Текст] /В.Боде,Э.Кюнел.- Лейпциг, 1922.
368
1924
1994.Бимонт, Р. Ковры и пледы [Текст] /Р.Бимонт.-Лейпциг.- 1924.
1955
1995.Эрдман, К. Восточные ковры [Текст] /К.Эрд-ман.- Лейпциг.- 1955.
1969
1996.Леттенмейр, Й. Большая книга о восточныхковрах [Текст] /Й.Леттенмейр.- Мюнхен: Вельсермюль,1969.- 416 с.
1972
1997.Общественно-политическоая жизнь Азербай-джана [Текст] //Фрайе Вельт.- 1972.- №52.- С.34.
1976
1998.Фриш, Г. Музей ковра в Баку [Текст] /H.Frisch//Was wissen sie von tappichen.- Frelo Welt.- 1976.- Nr.12.-S.38-39.
1999.Фриш, Г. Что вы знаете о коврах [Текст]: [оМузее Ковров в Баку] /Г.Фриш //Фрайе вуелт (жур.).-1976.- №12.- С.38-39.
1977
2000.Древнее искусство азербайджанского народа[Текст]: [ковроткачество] //Attraktive alte handwerkskunst.-Mobel und Wohuraum.- 1977.- Mr.10.- P.22.
369
2001.Привлекательное древнее прикладное искус-ство азербайджанского народа [Текст]: [ковроткачество]//Мебел унд вохенраум (жур.).- 1977.- №10.- С.22.
1978
2002.Гомбош, К. Кавказские ковры [Текст] /К.Гом-бош //Хейм текс (жур.).- 1978.- март.- P.142-154.
Türk dilində
1950
2003.İslam ensiklopediyası [Mətn]: [хalçalar haqqında]//İstanbul.- 1950.- Т.5.- S.129-141.
1973
2004.Əfəndi, R. Azərbaycan xalçaları [Mətn] /R.Əfəndi//Atatürk ad. Ərzurum Univer. Ədəbiyyat fak. Əsərləri.- 1973.-№5.- С.143-162.
1974
2005.Lətif bəy Rusiyada türk xalçalarını şöhrətləndirdi[Mətn] //Həyat (жур.).- 1974.- №30.- 18 iyul.
1977
2006.Oqtay Aslanapa. XIV əsr türk incəsənəti [Mətn]/O.Aslanapa //İstanbul.- 1977.
Azərbaycan xalçaları haqqında [S.49-52].
370
1979
2007.İstanbul xalça muzeyi [Mətn].- İstanbul, 1979.
1996
2008.Tağıyeva, R. Azerbaycanın Halı sembollerindehalkın tesevvürleri [Mətn]: Тürk Soylu Halkların Halı, Kilimve Cicim Seneti Uluslararası bilgi Şöleni bildirelileri /R.Taghi-yeva.- Kayseri.- 1996.- 27-31 маy.- S.301-306.
1997
2009.Tağıyeva, R. Мiniatür rеssаmlığında (sanatta)[Mətn] /R.Taghiyeva; Аzerbaycan halıları Derneyi Тürk Кül-türü Коonqresi.- Türkiyə: Ankara.- 1997.- S.231-237.
2005
2010.Tağıyeva, R. Amerika Kızılderililerinin Kültürün-de Türklerin İzleri [Mətn]: VI Uluslararası Türk Kültür Kon-gresi Bildirileri /R.Taghiyeva.- Türkiyə: Ankara, 2005.-S.2565- 2570.
2011.Tağıyeva, N. Avrupa Rönesansı İçeriğinde TürkHalı Sanatı türk dilində məruzə [Mətn] //“Türk kültürünündünya kültürlerine etki ve katkıları” adlı IV Türk KültürüKonqresi /R.Taghiyeva.- Ankara, 2005.- S.2493-2507.
2006
2012.Tağıyeva, R. Amerika Kızılderililerinin Medeniy-yetinde Türklerin İzleri [Mətn] //TÜRKSOY. Тürк DünyasıКültür və Senet Dergisi /R.Taghiyeva.- Тürkiye: Ankara,2006.- S.40-45.
371
2007
2013.Tağıyeva, R. Azerbeycan hovsuz halisi “Şedde”nintesnifine dair [Mətn] //XI Международная Конференция повосточным коврам (ICOC) /R.Taghiyeva.- Турция: Стамбул,2007.- 3 s.
İlləri məlum olmayan məqalələr
2014.Qergünay, Н. Şərq xalçaları [Mətn] /H.Qergünay//Ankara.
2015.Cəlal Əsəd Arsevan. Türk incəsənəti [Mətn]:Azərbaycan xalçaları haqqında /C.Ə.Arsevan //İstanbul.
2016.Oqtay Aslanapa. Səlcuq xalçaları [Mətn]/О.Aslanapa, Yusuf Durul //İstanbul.- 93 s.
Fransız dilində
1967
2017.Калатши, Р. Восточные ковры [Текст] /Р.Ка-латши; Библиотека искусств.- Париж, 1967.- 238 с.
1970
2018.Кубалова, Л. Восточные ковры [Текст] /Л.Ку-балова.- Париж, 1970.- 61 с.
1977
2019.Кавказские ковры [Текст] //Конесанс де Зар(жур.).- 1977.- апрель.- №302.- С.56-65.
372
1981
2020.Меликян-Ширвани, А. Много веков и многокомпозиций привез Азербайджан!.. [Текст] /А.Меликян-Ширвани //Новости ЮНЕСКО.- 1981.- №7.- С.18-20.
1982
2021.Эфенди, Р. Азербайджанские ковры [Текст]/Р.Эфенди //Конесанс де Зар (жур.).- 1982.- №12.- С.80-85.
1984
2022.Искусство ковроткачства [Текст] L’art du tapis//France-URSS magazine.-1984.- №171.- P.52. il.
2023.L’universe de Latif Kerimov [Текст] //FranceURSS magazine.- 1984.- P.53. il.
О школе художника ковров Лятифа Керимова.
Çex dilində
1974
2024.Прекрасные краски мира [Текст]: [о коврахАзербайджана, Грузии и Дагестана] //Свет социализму.-1974.- №5.- С.25.
1980
2025.Hejcova, H. Za tajematvim ázerbajdźánskéhokoberce [Текст] /Н.Hejcova //Svet v obrazech.- 1980.- №33.-P.14-15.
373
За тайной азербайджанских ковров. Из истории ков-ров и создателе национальных орнаментов - художникеЛ.Керимове.
Macar dilində
1976
2026.Король, К. Азербайджан [Текст] /К.Кароль,И.Туранский //Будапешт.- 1976.- 64 с.: ил. л. 132.
2027.Kybalova, L. Имеется раздел азербайджанскихковров [Текст] /L.Kybalova //Kelsti azonyegei.- Budapest:Korvins Kiado.- 1976.- 60 p: 74 pl.
1977
2028.Азербайджанские ковры [Текст] //Azerbajdsanmuzeszete.- Bök Leja, 1977.- №44.- С.16-17.
1978
2029.Ковры народов Кавказа в Музее искусств вБудапеште [Текст]: [о паласах, джеджимах Азербайджана]//Мувезет.- 1978.- №1.- P.22-25.
1981
2030.Эфенди, Р. Рассказывающие сказки коврыАзербайджана [Текст] /Р.Эфенди //Мувезет.- 1981.- №1.-С.36-41.
374
Müxtəlif dillərdə
1970
2031.Верзейсхи, Т. Восточные ковры [Текст] /Т.Вер-зейсхи, М.Каламайска.- Варшава, 1970.- 165 с.- (polşadilində).
1971
2032.Гольденбер Арон. Советский Азербайджан напловдивской ярмарке [Текст] /Г.Арон //Ени Ишык, 1971.-21 сентября.- (bolqar dilində).
1973
2033.Азербайджанские ковры [Текст] //МатичнэЧитане.- 1973.- №6.- С.8.- (slovak dilində).
Представители делегации из Словакии-библиотечныеи полиграфические работники, побывали в конце прош-лого года в Москве, Ереване, Тбилиси и Баку.
Среди подарков, переданных гостям, были ценныекниги, которые вошли в фонд словацкой библиотеки. В ихчисле-книга о знаменитых азербайджанских коврах. Кото-рую гостям подарил Сулейман-заде К.Р. директор Азер-байджанской республиканской библиотеки им. М.Ф. Ахун-дова.
1978
2034.Веселинова, М. Ах, эти ковры... [Текст] /М.Ве-селинова //Болгарская женщина (жур.).- 1978.- №5.- С.18-19.- (bolqar dilində).
375
1982
2035.Эфенди, Р. Азербайджанские ковры [Текст]/Р.Эфенди //Букусо Бунко (жур.).- 1982.- №10.- С.64-69.-(yapon dilində).
376
Xalçalar haqqında İnternet resurslarında
www.anl.azwww.azercarpetmuseum.azeurotel.comen.wikipedia.org/Carpets of Azerbaijan /Karabakh_carpeten.wikipedia.org/wiki/Latif_Karimovwww.azeri-culture.azeriblog.comwww.elibrar.azwww.gunaz.tvwww.az.apa.azwww.az.wikipedia.orgwww.abwww.btal.edu.az/www.hafta-ichi.comwww.xalqqazeti.comwww.azerbaijan-news.azwww.science.az/www.az.baku-art.comwww.azerbaijan.tourism.azwww.azadliq.orgwww.muzesunasliq.azeriblog.comwww.mct.gov.azwww.forum.azeri.netwww.taxes.caspel.com
377
ƏLAVƏLƏR
Əlavə 1.
Azərbaycan xalçaçılıq məktəbləri
Azərbaycan xalçaları sənət sahəsi kimi həm coğrafi möv-qeyinə, həm də naxış, kompozisiya, rəng həlli və texniki xüsu-siyyətlərinə görə şərti olaraq aşağıdakı xalçaçılıq məktəblərinəbölünür:
1.Quba xalçaçılıq məktəbi2.Şirvan xalçaçılıq məktəbi3.Dərbənd xalçaçılıq məktəbi4.Bakı xalçaçılıq məktəbi5.Gəncə xalçaçılıq məktəbi6.Qazax xalçaçılıq məktəbi7.Borçalı xalçaçılıq məktəbi8.Göyçə xalçaçılıq məktəbi9.Qarabağ xalçaçılıq məktəbi10. Naxçıvan xalçaçılıq məktəbi11. Təbriz xalçaçılıq məktəbi12. Ərdəbil xalçaçılıq məktəbi13. Zəncan xalçaçılıq məktəbi14. Xalxal xalçaçılıq məktəbi15. Urmiya xalçaçılıq məktəbi16. Qaradağ xalçaçılıq məktəbi17. Mərənd xalçaçılıq məktəbi18. Marağa xalçaçılıq məktəbi
378
Əlavə 2.
Azərbaycan xalçaları XV-XVI əsr rəssamlarınınəsərlərində
Niderland rəssamı Hans Memlinqin “Məryəm öz körpə-si ilə” əsərində Məryəmin ayağının altında Qubanın “Zeyvə”xalçası təsvir olunmuşdur.
Niderland rəssamı An Van Ekin “Ruhani və Məryəm”əsərində “Zeyvə”; “Mehrab” əsərində “Şirvan”; “Madonna Vander Pole” əsərində isə fon olaraq Azərbaycanın “Quba” tiplixalçası təsvir edilmişdir.
Venesiyalı rəssam Karlo Krivello (XVI) “Müjdə” əsə-rində Talış-Muğan zonasına aid xalçalardan istifadə etmişdir.
İtaliyalı rəssamlar (XV) Domeniko Morolenin “Vinsen-zo fererio”, “Müqəddəs Romanın təvəllüdü” əsərlərində vəDominiko de Bortolokun (XV) “Findlikqin toyu” əsərindəTəbrizdə və Şirvanda toxunmuş “Əjdaha” və “Simurq” motivlixalçalar zövqlə çəkilmişdir.
Hans Holbenin (XV) “Səfirlər” əsərində “Şirvan” xalça-sını təsvir etmişdir.
İtaliyalı rəssam (XVI əsr) Lorenso Lotto “Ailə” adlı tab-losunda Quba-Şirvan tipli xalçalarda tez-tez təsadüf olunan“kaşı” adlı bəzək ünsüründən istifadə etmişdir.
Rəssam Atonello de Mesina özünün “Müqəddəs Sebasti-an” əsərinin sağ və sol küncündə Quba xalçasını təsviretmişdir.
379
“Eşitmə alleqoriyası” (XVI) adlı, müəllifi məlum olma-yan qobelendə Mərəzə və Qobustan xalçalarına aid olan “bən-de-rumi” kompozisiyası təsvir edilmişdir.
İtaliya rəssamı Pinturikkonun (XVI əsr) “Silvio Pikolo-mini Elein həyatından bir səhnə” əsərində “Borçalı” xalçasıtəsvir olunmuşdur.
380
Əlavə 3.
Xalçaçı rəssamlar
1. Abasquluzadə Fazil2. Abbasi Rza (Təbriz)3. Abiyev R.4. Ağayeva Mənzər5. Axundov İ.6. Allahverdiyev Əhəd7. Bəbirov Gülmurad8. Bəbirov Silmurad9. Eynullaqızı Dilavər10. Əfşar Sadıq bəy11. Əliyev Kamil12. Əliyev Ziyadxan13. Əliyeva Mənzər14. Hacıyev Ə.15. Hacıyev Tofiq16. Haşımova Arzu17. Hüseynov Eldar18. Hüseynov Hacı Baladayı19. Hüseynov Vaqif20. Hüseynova Minaxanım21. Xalıqov Q.22. İsgəndərova Ruqiyyə23. İsmayılov Arif24. İsrafilov İlqar25. Kamilzadə Salehə26. Kaşiyeva Qeysər (ilk xalçaçı qadın rəssam) XX yüzillik27. Kazımzadə K.28. Kərimov Lətif29. Kərimova Afaq30. Klimov Anotolo
381
31. Qarayeva Lətifə32. Mikayılov Eldar33. Mir Seyid Əli (Təbriz)34. Muğanlı Əli35. Müciri Cəfər36. Müzəffər Əli (Təbriz)37. Ramazanova (Tarıverdieva) Cəmilə38. Rəcəbov Aydın39. Soltan Məhəmməd Ağa Mirək ( Təbriz )40. Şeydayeva Zibeydə41. Şirinov M.
382
Əlavə 4.
Xalçaçılıq sənətində istifadə olunan söz vəsöz birləşmələri
1. Aclıq (seyrəklik)2. Ağız çubuğu3. Ağızaçma (xalçanın uzununa doğru enlənməsi)4. Ağıztutma (xalçanın ilk sırasının sünbülvari toxunma-
sı)5. Alınlıq (atın alnına taxılan xalça)6. Alt arğacın ağarması (üst arğacın əskik verilməsi)7. Ana güllər (naxış elementi)8. Ana haşiyə9. Ara haşiyə10. Ara sahə11. Aradansalma12. Arğac (Əlqac) (xalçanın eninə gedən ipləri)13. Arğacın çırtdaması (arxadan arğac çıxıntılarının
görünməsi)14. Arğacın quruluğu15. Arğackeçmə16. Atıcı (xalça xammallarını kaman vasitəsilə təmizləyən
adam)17. Bala haşiyə18. Balıq (qədim naxış)19. Balış (xovsuz xalçadan hazırlanmış yastıq)20. Başaltı (uzunsov toxunma balış)21. Beş oğul (beşlik) (dəst xalı-gəbə)22. Biti (qədim naxış)23. Bitki elementləri24. Boşluq (xalçanın boş toxunması)25. Boy kirçi26. Boyaq
383
27. Boyaqçı (yunu, ipi boyayan adam)28. Böyük xətkeş (xalçanın qıraqlarının düz olmasını yox-
layan 100; 200 sm-lik xətkeş)29. Buta (Azərbaycanın milli ornamenti)30. Bükdərmə (əyrilmiş bir neçə ipin qatlanıb burulması)31. Cağ (elementlər silsiləsi)32. Can kisəsi (12x20-25 sm ölçüsündə palaz toxunuşlu
kisə)33. Canamaz (namazlıq)34. Canlıların təsviri (xalçanın boş qalmış yerlərini dol-
durmaq üçün istifadə olunur)35. Cecim (sadə üsulla toxunan xovsuz xalça)36. Cəhrə, əlçim (yunu əyirən alət)37. Cütarğac (hər çindən sonra iki arğaç keçirilən xalça)38. Çeşni (xalça toxuyarkən istifadə edilən layihə)39. Çeşni pozulmaları (ornament ünsürlərin öz yerində ol-
maması)40. Çin (sıra)41. Çitəmə (ilmələrin tökülməməsi üçün xalçanın “ağzı”-
nın parça ilə tikilməsi)42. Çoxbucaqlılar (naxış)43. Çökə verilmə (üst arğacın çox dartılması)44. Çömçədan (15x40 sm ölçülü zili toxunuşlu torba)45. Çömçəmədaxil (mollabaşı)46. Çubuq (yay)47. Çul (atın üstünə salınan P şəkilli xovsuz xalça)48. Çuval (kisə)49. Daraq (əlçim yunu daramaq üçün istifadə olunan alət
və naxış adı)50. Darama (hər çindən sonra ilmələrin xalça darağı ilə
həvə ilə daranması)51. Dəhnə (xalçanın bünövrəsi)52. Dərmə (birləşdirmə)
384
53. Dəst xalı-gəbə (bir neçə hissədən ibarət olan toxucu-luq məmulatı)
54. Dəst xalı-gəbənin hissələri55. Dəvə (qədim naxış adı)56. Dəvəboynu (ərişçəkmə zamanı ilmə sıxlığına düzgün
riayət edilmədikdə toxuma prosesində işin ağzında yaranannahamvarlıq)
57. Dəzgahqurma (hananın qurulması)58. Dilikli itibucaqlılar59. Dolama (xalçanın hər iki kənarında yun ipin iki qoşa
ərişə dolanması)60. Doldurucu və köməkçi naxışlar61. Düymə (qıraq ipinin növbə ilə hər iki qıraq ərişlərə
ayrı- ayrılıqda çarpaz dolanması)62. En kirsi (əriş sıxlığının pozulması ilə endə yaranan
nöqsan)63. Enlənmə (ilmə sıxlığının pozulması)64. Eşmək (ipin burulması)65. Əbrəş (ipin üzü ilə daxilinin eyni boyanmaması)66. Əjdaha (naxış)67. Əlçim yun (əl içi boyda təmiz yun)68. Əlqac (arğac)69. Əriş (hanada şaquli çəkilən iplər, xalçanın əsası)70. Ərişçəkmə (hananın alt və üst oxlarının ətrafına iplə-
rin dolanması)71. Ərişin axması (ilmə sıxlığının pozulması)72. Ətək (xalçanın əvvəlindən 1m-ə qədər toxunan hissə)73. Əyirmə74. Əyri xətli elementlər (naxışlar, yonca, istiot, zanbağı
və.s)75. Farsbaf (farssayağı toxuma, baftən toxumaq)76. Gəbə (təbii yundan hazırlanmış kobud toxuculuq mə-
mulatı)
385
77. Gərnəşmə (toxuculuq dəzgahının ayağının yerdənqalxması)
78. Gəzəyən kirs (xalçada sıxlığın pozulması ilə yarananhərəkət edən nöqsan)
79. Göl (xalçanın ortasında yerləşdirilən ən böyük naxış)80. Gördəst (türkbaf) (yandansalma)81. Gücüaltı ağac (ərişlərin qarışmaması üçün arasından
keçirilən nazik çubuq)82. Gücükeçirmə (ərişlərin çarpazlaşdırılması)83. Hana (toxuculuq dəzgahı)84. Haşiyə qurşağı85. Heybə (çiyinə salınan kiçik xurcun)86. Həllac (pambıq, yun atan adam)87. Həvə (xovlu və xovsuz xalçalarda arğacları və çinləri
bir-birinin üzərində oturdub yatırmaq üçün istifadə olunan alət)88. Xalça (müxtəlif rəng çalarlı naxış elementləri ilə bəzə-
dilən toxuculuq məmulatı)89. Xalçanın sınması (arğacların ritmik və ardıcıl döyül-
məsi nəticəsində yaranan nöqsan)90. Xalı (orta ölçülü xovlu toxuculuq məmulatı)91. Xaral (ərzaq saxlanılan böyük torba)92. Xətkeş (10 sm-lik xətkeş)93. Xurcun (heybə)94. İkəmləmə (iki əyrilmiş ipin burulması)95. İlan əyrisi (xalçada əvvəldən axıra qədər davam edən
dalğavari əyri)96. İləməsalma97. İlmə98. İplik (pambıq ip)99. İy100. İyçi (iy düzəldən)101. Kətəbə (naxış)102. Kiçik xətkeş (50 sm-lik xətkeş)103. Kilim (mürəkkəb toxunuşlu xovsuz xalça)
386
104. Kilim elementləri (damğa, kilimgülü, dilikli, tökmə,quş, paşalı gülü)
105. Kirs (əriş sıxlığının pozulması)106. Qapılıq (qapının üstündən asmaq üçün gödək toxunan
xalça)107. Qarmaqlılar (ən qədim naxış elementi)108. Qaşıqdan109. Qaşlıq (yol çantası)110. Qayçı (alət)111. Qıraq nöqsanı112. Qırxım nöqsanı (ölçü normalarının pozulması)113. Qırxlıq torba (40 kq əşya tutan torba)114. Qırxma115. Qolçaq (iş vaxtı qola keçirilən 10x70 sm ölçüsündə
palaz toxunuşlu məmulat)116. Qorxuluq ipi (2-3 qat ərişdən ibarət ip)117. Qubda (əsas xalça elementi)118. Qumaşlıq (sıxlıq)119. Quyruq və bel bəzəkləri (zınqırovlar asılmış xalça
parçaları)120. Ladi (Qarabağda mürəkkəb üsulla toxunan xovsuz
xalça)121. Ləçək (naxış)122. Ləməqabağı (rəfin qabağı üçün toxunmuş pərdə)123. Lulubafı (ən qədim və ən sadə ilmədüyün forması)124. Meandr (naxış)125. Medalyon (göl, padnos)126. Mehrabi (namazlıq xalça)127. Mədaxil (ensiz haşiyə)128. Məfrəş (yorğan-döşək yığmaq üçün toxunan böyük
sandıq)129. Məişət əşyaları (naxışlar)130. Mollabaşı (qədim naxış)131. Naxış (sənətkarların xalçalara saldıqları elementlər)
387
132. Namazlıq (namaz vaxtı istifadə olunan xalça)133. Ocaqbaşı (ocaqın baş tərəfindən yerə salmaq üçün
toxunan kiçik xalça)134. Oxlar (hananın hissəsi)135. Ornament (bəzək, naxış)136. Otuz-otuza (xalçanın ilmə sıxlığı)137. Ölçü pozğunluğu (çeşninin düzgün hesablanmaması)138. Örəng (Cənubi Azərbaycanda çeşniyə verilən ad)139. Palan (heyvan üçün hazırlanmış məmulat)140. Palaz (xovsuz xalça)141. Palaz elementləri142. Pardaqlama (xalçanın üzünün xüsusi alətlərlə təmizlə-
nib hamarlanması)143. Paz (konusvari taxta parçası)144. Pilləlilər (ən qədim çeşni)145. Rəngvermə və solma146. Rəyə (ipin düzgün boyanmaması)147. Rişə (ilmə)148. Rişəndə (Cənubi Azərbaycanda sap, ip tovlayan şəxs)149. Riştə (ip)150. Sabit kirs (sıxlığın pozulması)151. Saçaq nöqsanı152. Sadə daraq153. Sennə (aradansalma,farsbat)154. Səkkizguşəli ulduzlar (naxış)155. Səkmə (ustanın şagirdlərinə naxışın başlanmasının
öyrətməsi)156. Siçandişi157. Sığır (naxış)158. Sıxlıqölçən159. Simmetriyanın pozulması160. Sintetik liflər161. Sırğa (naxış)162. Su (bütün haşiyələri bir-birindən ayıran düz xətt)
388
163. Sumax (birüzlü xovsuz xalça)164. Sumax (birüzlü xovsuz xalça)165. Şahabbası (XV-XVI əsrlərə aid edilən xalça)166. Şəddə167. Şüy (gücüaltı ağac)168. Taxçaqabağı (palazça)169. Tayqulaqlıq (ərişin əyri getməsi)170. Təkarğac xalça (bir arğaç keçirilən xalça)171. Təkqanad (təkqat)172. Tərlik (çul)173. Tikanlılar və ya saçaqlılar (naxış)174. Toxuma bıçağı175. Tökəverilmə176. Türkbaf (yandansalma)177. Udullu (xalçaçılıq məntəqəsi)178. Uqah (xalça)179. Üçəmləmək (üç ipin burulması)180. Ülgü (xalça çeşnisinə verilən ad)181. Ülulgöl (böyük ölçülü göl)182. Vərs (dəvənin boynuna taxılan ip)183. Yanlıq184. Yay185. Yelən (ara haşiyə)186. Yerlik (haşiyədən kənarda qalan hissə)187. Yəhəraltı188. Yun189. Yüküzü190. Zaği (qırmızı rəng)191. Zəncirə (köhnə naxış adı)192. Zili (mürəkkəb toxunan xovsuz xalça)193. Zili naxışları
389
Əlavə 5.
Azərbaycanda toxunan xalçaların adları
1. Heydər Əliyev2. Açma-yumma3. Afurğa4. Ağ çiçəklər5. Ağaclı6. Ağqoyunlu7. Aida İmanquliyeva8. Alçagülçiçi
9. Alpan10. Aran11. Arç12. Arsalan13. Atatürk14. Bağ-behişt15. Bağça16. Bağçadagül17. Bahar18. Baxşayış19. Bakı20. Balıq21. Beşlik22. Bəhmənli23. Bəhram Gur ovda24. Bəhram Gur və Fit-
nə ovda25. Bəndi Rumi26. Bərdə27. Bəy gəbəsi28. Bico29. Bide Məcnun
30. Bilici31. Borçalı32. Bulut33. Burma buynuz34. Butalı35. Buynuz36. Canamaz37. Cecim38. Cek39. Ceyranlı40. Cəğəmli41. Cəmcəmli42. Cəyirli43. Cimi44. Cütarğac45. Cütgöl46. Çalı47. Çarax48. Çaykənd49. Çələbi50. Çərxigül51. Çiçəkli muğan52. Çiçi53. Çini-çeşni54. Çıraqlı55. Çobankərə56. Çrax57. Çuxanlı58. Dağkəsəmən
390
59. Damğalı60. Danalı61. Dəmirçi Həsən62. Dəmirçilər63. Dəryanur64. Dəst-xalı65. Diba66. Dilikli67. Doruyə68. Dörd fəsil69. Dördbuynuz70. Dördlük71. Düyməniçək72. Əcəmi73. Əfşar74. Əjdaha75. Əl-ələ76. Əlixanlı77. Əməli Cəmşid Hacı78. Ənuşirəvan və
bayquşların söhbəti79. Ərciman80. Ərdəbil81. Əsrlərin nəğməsi82. Farxalı83. Fatmai84. Fərəhli85. Fərhad və Şirin86. Fındığan87. Firdovsi88. Füzuli89. Gəcə buta90. Gədəbəy91. Gəncə
92. Gəncə-buta93. Golkənd94. Göllü-guşəli95. Görədil96. Göyçəli97. Göygöl98. Gül99. Güllü100. Hacı Qaib101. Hacıqabul102. Hacıqayıb103. Heart Pirəbədil104. Heris105. Heydər Əliyev və
ailə üzvləri106. Heykəl107. Heyvanat108. Heyvanlar
aləmində109. Həddad110. Həsir111. Xalxal112. Xalı113. Xan114. Xan Qərvənd115. Xan qonaqkənd116. Xanlıq117. Xantirmə118. Xaşı119. Xəmsə120. Xətai121. Xəyyam122. Xilə buta123. Xilə əfşan
391
124. Xiləbuta125. Xırdagülçiçi126. Xırdagüllü127. Xonçalı qabıstan128. Xosrovun baharı129. İndira Qandi130. İran kəndlisinin
həyatını təsvir edənxalça
131. İslimi132. İsrafil133. Karvansaray134. Kaşan135. Kədi136. Kəllayı137. Kəmərli138. Kilim139. Kollama140. Korəvan141. Köhnə Quba142. Kürd143. Kürdəmir144. Qala145. Qarabağ146. Qaraca147. Qaraçöp148. Qaraqaşlı149. Qaraqoyunlu150. Qaraman151. Qarayazı152. Qarxun153. Qarmaqlı154. Qasımuşağı155. Qaymağlı
156. Qazax157. Qazaxça158. Qəbələ159. Qədi160. Qədim Bakı161. Qədim Əfşan162. Qədim Gəncə163. Qədim Minarə164. Qədim zeyvə165. Qəədi166. Qəməd167. Qərəcə168. Qəşəd169. Qımıl170. Qırız171. Qızqarıdan172. Qobustan173. Qoca174. Qollu-Çiçi175. Qonaqkənd176. Qoşagöl177. Quba178. Qullabduzluq179. Qurbağalı180. Qurbağaoğlu181. Quşçular182. Quşlu183. Ladı184. Lenin185. Leyli-Məcnun186. Ləcədi187. Ləçəkturunc188. Ləmpə189. Maxfur
392
190. Malıbəyli191. Marağa192. Mehrabsız193. Məlair194. Məmmədağalı195. Mərənd xalçaları196. Mərəzə197. Məzahir198. Minaxanım199. Mir200. Miyanə201. Molla kamallı202. Muğan203. Mun204. Nabur205. Nağıllar aləmi206. Naxçıvan207. Nəcaqlı208. Nəlbəkigül209. Nəriman
Nərimanov210. Nəsimi211. Nizami212. Norşar213. Orduc214. Ovçuluq215. Öysüzlü216. Palas217. Payəndaz218. Pazırıq219. Pirəbədil220. Sacayağı221. Saxsıdagüllər222. Saib Təbrizi
223. Salahlı224. Salyan225. Salyan xiləsi226. Səccadə227. Səf səccadə228. Səfiəddin Urməvi229. Səlməsöyüd230. Səməd Vurğun231. Sərabi232. Sərvistan233. Silsiləvi ləçək234. Simurq235. Sinigöllü236. Sirlər xəzinəsi237. Sirtçiçi238. Sor-sor239. Stalin240. Sultani241. Sumax242. Suraxanı243. Sütunlu244. Şabalıdbuta245. Şadlı246. Şah Nəzərli247. Şahabbası248. Şamaxı249. Şeyx Səfi250. Şəbi-hicran251. Şıxlı252. Şilan253. Şirəlibay254. Şirvan255. Şirvançiçi256. Şuşa
393
257. Taxta258. Talış259. Taruş260. Təbriz261. Təkgöl262. Uqah263. Urmiya264. Üçlük265. Vağ-vağı266. Vaqif267. Valentina
Tereşkova268. Vərni
269. Yuri Qaqarin270. Yanlıq271. Yerfi272. Yusif və Züleyxa273. Zağlı274. Zehvənişah275. Zeyvə276. Zəncan277. Zəngəzur278. Zərxara279. Zərifə Əliyeva280. Zili281. Zinətnişan
394
Əlavə 6.
Toxuma prosesi ilə əlaqədar əsas dəzgah və alətadları
Hana və onun hissələrinin adları:
1. Hana2. Paz3. Kücü ağacı4. Alt ox5. Üst ox6. Kücüaltı ağac7. Qorxuluq ipi8. Ağız çubuğu
Alət adları:
1. Həvə2. Dəfə-daraq3. Kirgit4. Daraq5. Toxuma bıçağı6. Sökmə bıçağı
7. Dəstəyi ölçülü bıçaq8. Qayçı9. Tapalaq (ən qədim
alət)
Köməkçi alət adları:
1. Pardaqlayıcı bıçaq2. Pardaqlayıcı qayçı
Ölçü aləti adları:
1. Xovölçən2. Sıxlıqölçən3. Böyük xətkeş4. Kiçik xətkeş
395
Əlavə 7.
Xalça məmulatlarının adları
1. Alınlıq2. Balış3. Başaltı4. Can kisəsi5. Çömçəd6. Çul7. Çuval8. Duz torbası9. Heybə10. Məfrəş11. Ocaqbaşı12. Palan13. Qapılıq14. Qaşıq torbası
15. Qaşıqdan16. Qaşlıq17. Qırxlıq torba18. Qolçaq19. Quruq və bel bəzək-
ləri20. Taxçaqabağı21. Tərlik22. Xaral23. Xurcun24. Yəhəraltı25. Yem torbası26. Yüküzü
396
Əlavə 8.
XI-XX əsrlərdə Azərbaycanın müxtəlifbölgələrində xalça toxuyanlar
1. Aftab Qasım qızı (Şuşa)2. Aişə xanım Qayıbova (Qazax rayonu, Salahlı kəndi)3. Aişə İbrahim qızı (Qazax rayonu, Qaymaqlı kəndi)4. Anabacı Adilova5. Anaxanım Cəbrayılova6. Asya İsmayıl qızı (Zaqatala rayonu)7. Bahar Allahverdi qızı (Qazax rayonu)8. Balaqız Yusif qızı (Qazax rayonu, Dəmirçilər kəndi)9. Bənövşə Kamilova10. Cavahir Nəbi qızı (Qazax rayonu, Qaymaqlı kəndi)11. Cəfər Müciri (Təbriz)12. Cəmilə Hümmətova (Quba rayonu)13. Cəmşid Hacı (Bakı şəhəri)14. Dilarə Hüseynova Yaqub qızı15. Dilarə Məmmədova Məmmədalı qızı16. Elşən Hacızadə17. Ə.Kərimova (Qazıməmməd)18. Əminə xanım Şirin qızı (Xaçmaz rayonu)19. Ərkinaz Şeydayeva (Ağsu rayonu)20. Fatimə Ağamirzəyeva21. Fatma Hüseyn qızı (Borçalı mahalı, Qaçağan kəndi)22. Fərqanə (Cəbrayıl rayonu)23. Gilə Hacıyeva (Şamaxı rayonu, Cəirli kəndi)24. Gühar Məhəmməd qızı Cənətzadə (Qazax rayonu)25. Gülarə Hümbətova Topuş qızı (Cəbrayıl)26. Güləndam nənə (Kəlbəcər)27. Gülər Əfəndiyeva (Quba rayonu, Çiçi kəndi)28. Gülnənə Mustafayeva (Quba)29. Gülövşə Rüstəmova Şahsuar qızı (Cəbrayıl)
397
30. Gülzadə Baxşəliyeva (Cəbrayıl)31. Gülzar Həsənova (Cəbrayıl)32. Heyran Kəlbəliyeva (Cəbrayıl)33. Həcər Rüstəmova İbrahim qızı (Cəbrayıl)34. Həkimovlar ailəsi (Dəvəçi rayonu)35. Həqiqət Ağakişiyeva Səfqulu qızı (Cəbrayıl)36. Hökümə (Şamaxı şəhəri)37. Humay Həsənzadə (Kərimova) (Şuşa, 1909- cu il)38. Xalidə Aşurova39. Xatirə Dadaşova40. İbrahimxəlil Əfəndiyev (Quba rayonu)41. K.Şükürova (Şamaxı şəhəri)42. Kərbəlayi Cabbar Əlizadə43. Kifayət Əfəndiyeva (Ağdam rayonu)44. Kişkinə Məcid qızı (Bakı şəhəri, Novxanı kəndi)45. Kübra Rüstəmova (Gəncə)46. Qaraqız. Şəki rayonu (Künküd kəndi)47. Qaratel Rüstəmova Üzeyir qızı (Cəbrayıl)48. Qərib İbrahimov49. Qızbala Cavadova (Bakı şəhəri)50. Qulam Babain51. M.Dəftəzənova (Oğuz rayonunu, Baş Daşağıl)52. Maral Həmidova (Gəncə)53. Mədinə Həsənova (Cəbrayıl)54. Mərcan xanım (Ordubad rayonu, Biçənək kəndi)55. Minarə Hüseynova Məhəmməd qızı (Cəbrayıl)56. Mirsüleyman Seyidov57. N.Həsənova58. Nabat Molla Mahmud qızı Əfəndiyeva (Qazax
rayonu, Dağ Kəsəmənli kəndi)59. Natəvan Aşurova60. Naznaz Nəbiyeva (Gəncə)61. Nənəxanım Şirəli qızı (Şamaxı)62. Nisəxanım Cavadova (Ağdam)
398
63. Nüşabə Eybalıyeva64. Pəri Quliyeva (Cəbrayıl)65. R.Zeynalova (Qazax)66. Rayisa Çernikova (Gəncə)67. Rəxşəndə Teymurova68. Rəsmiyə İlyasova69. Ruqiyyə İsgəndərova70. Sayalı Süleyman qızı (Qazax rayonu, Qaymaqlı kəndi)71. Sevil İlyasova72. Simzarə Nəsirova73. Sitarə Hacıyeva Məhəmməd qızı (Cəbrayıl)74. Sitarə Rəhimova75. Sona Əhmədova76. Südabə Məlikova (Cəbrayıl)77. Şahzadə Həsənova (Cəbrayıl)78. Şəfiqə Cəfərova (Bakı şəhəri)79. Şəfiqə Hüseynova (Gəncə)80. Şəhla Tağıyeva81. Şövkət (Cəbrayıl rayonu)82. Tamilla Nəbiyeva (Bakı şəhəri, Nardaran kəndi)83. Telli Hacı Nəsib qızı (Şuşa)84. Tərlan Əliyeva (Gəncə)85. Tovuz Quliyeva (Gəncə)86. Töhfə Ədilova (Quba rayonu)87. Tükəzban Hüseynova Hüseyn qızı (Cəbrayıl)88. Tümən Əliyeva (Quba rayonu, Söhüb kəndi)89. Zeynəb İsmayılzadə (1926 cı il)90. Zeynəb Məmmədova (Cəbrayıl)91. Zəhra Quliyeva (Cəbrayıl)92. Zəkiyyə Musayeva93. Zənginar Vəliyeva (Gəncə)94. Zərbi Məmmədiyeva (Qazax rayonu)95. Zərdabi-Məlikova (Göyçay rayonu)96. Zibeydə Şeydayeva
399
Əlavə 9.Naxış adları
1. Adam2. Adam və at3. Aftafa4. Ağac5. Ağçiçək6. Ağçiçəkli7. Ağgül8. Alaqapı9. Alçagülü10. Alma11. Almaələm12. Almagülü13. Almakaşı14. Altıçaxmaq15. Arı16. Arvad-uşaqlıbuta17. Aşıq18. At19. Atdili20. Aynabənd21. Bababuta22. Baca23. Badamı buta24. Baftalıgül25. Bağa26. Bağlı ulduz27. Bala kətəbə28. Bala qıvrım29. Balabuta30. Balıq
31. Balıqqulağı32. Baş33. Başlıq34. Başmaq35. Bayraq36. Bayramgülü37. Bazıbənd38. Belbağı39. Beşbarmaq40. Beşik41. Bəhli42. Bəhligilas43. Bəlcə44. Bəndi-rumi45. Bəşirqızı46. Bəzək47. Bibar48. Bığ49. Bilərzik50. Bitik-pitik51. Biti-piti52. Boranı53. Böyük xal54. Bulut55. Burma56. Buta57. Butaq58. Butalı59. Butalı islimi60. Buynuz61. Bükmə
400
62. Bülbül63. Büzmə64. Cağ65. Ceynəmaz66. Ceyran67. Cəci68. Cəftə69. Cəngəlli70. Cıqqa71. Cıqqa buta72. Cincilim73. Cücə74. Cücözü75. Cüt qoşa su76. Cütbuynuz77. Cütdaraq78. Çadır79. Çaxmaq80. Çaxmaqlı
qızılgül81. Çalağan82. Çalğı83. Çanağlı bağa84. Çarıq85. Çaynik86. Çəllək87. Çəltik88. Çəng89. Çəngəl90. Çərkəzi91. Çiçək92. Çiçəkli93. Çiçəkli buta94. Çinar
95. Çıraq96. Çoxayaq97. Çoxzolaq su98. Çömçəmədaxil99. Çörək100. Çörək gülü101. Damğa102. Daraq103. Daraqcıq104. Dev105. Dəmir106. Dəmirmaşa107. Dəstəgül108. Dəvə109. Dəvəgözü110. Dəvələpiri111. Dəyirmilər112. Dik buta113. Dilik114. Dilikli115. Dilinkli buta116. Diş-diş117. Dişlipərə118. Divargülü119. Dolama120. Dolamaqıynaq121. Dolamaquyrum122. Dolanqaç123. Dördtoxmaq124. Düymə125. Düyməli126. Düyün127. Enlisu128. Evlibuta
401
129. Əfşan130. Əfşangülü131. Əl132. Əl-ələ133. Ərsalan134. Ərsin135. Əvəlik136. Əyributa137. Fərə138. Fətir139. Fətir buta140. Fır141. Fırfıra142. Gəlincehizi143. Gənc144. Gəncə buta145. Gərdəkbaşı146. Gərdəkqabağı147. Gilas148. Göbələk149. Göl150. Göl içi151. Göl ortası152. Göz153. Gözlü154. Gül155. Gülabdan156. Gülabdan buta157. Gülabgülü158. Gülbudaq159. Güldan160. Güldəstə161. Güldüymə162. Güləbətin
163. Güllü yaylıq164. Güzgü165. Haçalı islimi166. Heykəlbaşı167. Heyva168. Heyvagülü169. Heyvanləpiri170. Həmənkəmənci171. Həmli buta172. Həştərxan173.Həştərxantoyuğu174. Hoqqa175. Hörmə176. Hörmə islimi177. Hörümçək178. Xaç179. Xal180. Xəlbir181. Xərçəng182. Xətai183. Xilə buta184. Xırdagül185. Xonça186. Xonçagülü187. Xonçaqırağı188. Xoruz189. İçiqıynaq190. İçlisu191. İlanqaç192. İldırım193. İldız194. İldızlı195. İnək196. İslimi
402
197. İslimibəndlik198. Kamandar199. Kasa200. Kaşı201. Kaşıkərpic202. Keçi203. Keçidabanı204. Keçirtmə205. Kəklik206. Kəlbətin207. Kəmər208. Kəmərbəzəyi209. Kəpənək210. Kərpic211. Kəsməsu212. Kətəbə213. Kətəbəhaşiyə214. Kilimgülü215. Kisə216. Kişi217. Kitab218. Kotan219. Kotəb220. Köhnə naxış221. Köhnə su222. Köhnənaxış223. Kökə224. Köynək225. Kuvan226. Küçük227. Künc228. Küpə229. Küsülü buta230. Qab
231. Qabırğa232. Qanadlı islimi233. Qapı naxışı234. Qaragöz235. Qaraqurd236. Qarmaq237. Qarmaqlı238. Qarmaqlı buta239. Qarmaqlıdamğa240. Qarmaqlıkətəbə241. Qarnaxım242. Qaytarma243. Qaz244. Qeyçi245. Qeyçibalıq246. Qeysi247. Qeysibişax248. Qəbir249. Qədim buta250. Qəjələ251. Qələmdan252. Qəndil253. Qıf254. Qıfılgah255. Qımıl256. Qırxayaq257. Qırxlan258. Qırqovul259. Qıvrım260. Qıynağı261. Qıynaq262. Qızılbuta
403
263. Qızılgül264. Qızqarıdan265. Qoç266. Qoğal267. Qollu268. Qoluq269. Qoşa270. Qoşa buta271. Qoşaarvadlıbuta272. Qoşabuynuz273. Qoşaiç274. Qoşakaman275. Qoşaqarmaq276. Qoşaqıynaq277. Qoşaquş278. Qoşaquyrum279. Qoşalar280. Qoşapitik281. Qoşasu282. Qotaz283. Qotazlı buta284. Qovuşan buta285. Qoyun286. Qoz287. Qozalı288. Qubba289. Qurbağa290. Quş291. Qutu292. Quyrum293. Quyrumlunaxış294. Quyu295. Quyuçarxı
296. Quzu297. Lalə298. Ləçək299. Lələk buta300. Ləpir301. Lobya yarpağı302. Lozu303. Manqal304. Maral305. Meşəgülü306. Meşəyarpağı307. Meym308. Mədaxil309. Məhəccər310. Mərəzə311. Məşəl312. Minarə313. Minarəbaşı314. Mismar315. Mişar316. Mollabaşı317. Möhür318. Muncuq319. Müjələr320. Naxış321. Naqqaş322. Nal323. Nar324. Nargül325. Nəlbəki326. Nəlbəkigül327. Nişan328. Ocaq329. Oxbaşı
404
330. Otaylı331. Ördək332. Örtük333. Paxlava334. Paşalıgülü335. Pəncə336. Pəncərə337. Pərvanə338. Pətə339. Pilək340. Pişik341. Pişikayağı342. Pitik343. Pitikli344. Pul345. Puşqu346. Sacayaq347. Sadə islimi348. Sağsağan349. Saqqaldarağı350. Salxım351. Sallama352. Sarıbülbül353. Sarmaşıq354. Saya buta355. Səkkizbucaq356. Səkkizdırnaq357. Səkkizguşəliulduzlar358. Səlmə359. Sərmə360. Siçandişi361. Siçanizi362. Sığır
363. Sığısidiyi364. Simar365. Simavar366. Sini367. Sırğa368. Sırıq369. Sular370. Sumax gülü371. Sünbül372. Sünbüldaraq373. Sürmədan374. Sütun375. Sütunbaşı376. Süzəninaxış377. Şabalıd buta378. Şaha379. Şaxaəgülü380. Şamdan381. Şamdanlı382. Şami383. Şana384. Şanakotan385. Şanapipik386. Şarlama387. Şəbəkə388. Şəbəkənaxış389. Şirni390. Şirpəncəsi391. Tağalaq392. Tağqabağı393. Taxt394. Taxtamüjə395. Taya396. Təhəng
405
397. Təhəngyarpağı398. Təndir399. Tikanlı400. Tilov401. Tirməsayağı402. Tısbağa403. Toxmaq404. Toqqa405. Toqqabağı406. Tovuz407. Toybəzəyi408. Toyuq409. Toyuqayağı410. Tökmə411. Tuğ412. Tuğbaşı413. Tula414. Tutuquşu415. Ulduzlu416. Urusu417. Uşaq418. Vəl419. Yadelligül
420. Yağdan421. Yanar buta422. Yarpaq423. Yaylıqgülü424. Yazılı buta425. Yazılı kətəbə426. Yelkən427. Yelpik428. Yonca429. Yüyrük430. Zanbağı431. Zanbaq432. Zanbaqgülü433. Zəncir434. Zəncirə435. Zərxara buta436. Zığ437. Zorxana438. Zülfələm
406
KÖMƏKÇİ GÖSTƏRİCİLƏR
Qərar və sərəncamlar
Azərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişaf etdirilməsihaqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun icrasının təminAzərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişaf etdirilməsihaqqında ..... 9Azərbaycan xalça sənətinin qorunması və inkişaf etdirilməsihaqqında: Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsibarədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ..... 10“Azərbaycan Xalçaçılıq Sənəti” YUNESKO-nun BəşəriyyətinQeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxil edilmişdir ..... 15“Azərbaycan Xalçası” Naxçıvan Muxtar Respublikası DövlətMuzeyinin yaradılması haqqında. Azərbaycan RespublikasıNazirlər Kabinetinin qərarı ..... 7Azərbaycanda muzey işinin yaxşılaşdırılması haqqında:Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı .....14edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fər-manı ..... 13Xаlq bədii pеşələrini dаhа dа inкişаf еtdirmək tədbirlərihаqqındа .....3Xаlq bədii sənətləri hаqqındа ..... 4İncəsənət аbidələrinin qоrunmаsı və qеydə аlınmаsı hаqqındа..... 1K.M.Əliyevin “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsi haqqındaAzərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ..... 8K.M.Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında ..... 11L.H.Kərimov yoldaşın Xalqlar Dostluğu ordeni ilə təltifedilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı..... 6Lətif Kərimovun 100 illik yubileyi haqqında AzərbaycanRespublikası Prezidentinin Sərəncamı ..... 12
407
Аzərbаycаn SSR-də xalçaçılığın və xalça sənətinin daha dainkişaf etdirilməsi tədbirləri haqqında ..... 5Аzərbаycаn SSR-də xаlçа və xаlçа məmulаtı istеhsаlını dаhаdа аrtırmаq və keyfiyyətini yаxşılаşdırmаq tədbirləri hаqqındа..... 2
Müəlliflərin əlifba göstəricisi
Abbasov, Ə. ..... 153,156Abbasov, Ə. .....582Abdullaoğlu, K. .....638Abdullayev, A. .....616Abdullayev, İ. .....483Abdullayev, M. ..... 297,298,1026Abdullayev, P. .....673Abdullayev, Ş. ..... 214Abdullayeva, F. .....512Abdullayeva, M. ..... 47,52,341,541,542Abdullayeva, N. ..... 99, 102,103,105,106,185,215,299,321,720,724,728Abdullayeva, S. .....712Abdulova, G. .....58Abutalıbov, R. ..... 188Ağamalı, F. ....646Ağarzaoğlu, M. .....669Ağasıoğlu, F.....598Аğаyev, H. .....625Ağazadə, Z. .....465Axundov, B. .....752,784Axundov, M. ..... 174, 578,581Alarlı, B. .....398Alxanoğlu, Z. ..... 216Amanova, S. .....788Anar .....327
408
Arifcanov, R. ..... 248Aslanov, E. .....687Аslаnоv, Q. ..... 166Ayxan .....490,513,665Bağırov, F. .....550Bağırova, A. ..... 130,107Baxşəliyev, A. ..... 77Baxşıyev, C. .....686Balaşov, Z. .....810Banu.....426Bayram, A. .....791Bayramov, A. .....403,494Bayramov, S. .....375Bayramov, V. .....427Belyakov, V. ..... 145Bəbirov, G. ..... 391Bəkirоvа, R. .....681,736Biyer, K. ..... 332Bünyadov, S. .....765Bаbаyеv, B. ..... 172Bаğırzаdə, M. ..... 90Ceyhun ..... 517,836Cəfərov, M. .....615Cəfərzadə, Ə. ..... 270Devitt, V. .....718,727Diyarbəkirli, N. ..... 223Elxan Elçin Muxtar (Aslanov) ..... 386Erix Fayql ..... 78Etibarlı, E. ..... 302Əfəndi, R. ...... 621,622,797Əfəndiyev, T. ..... 53Əfəndiyeva, S. ..... 199Əhmədov, A. .....328Əhmədova, A. .....756
409
Əhmədova, E. .....313Əhmədzadə, G. .....804Əhmədzadə, Z. .....314Əkbərov, M. .....579Əkbərzadə, Ş. .....352Əkbərоv, N. .....146Ələddinqızı, N. .....496Ələkbərov, C. ..... 175Əliqızı, Ş. .....518Əlioğlu, N. .....519Əliyev, A. ..... 225Əliyev, B. .....430Əliyev, E. .....573Əliyev, F. ..... 18Əliyev, İ. .....668Əliyev, İlham .....827Əliyev, M. .....620Əliyev, S. .....157Əliyev, T. ..... 251Əliyev, V. .....545Əliyev, Z. ..... 44,189,200,201,227,228,276,303,353,367,404,431, 682,697,745,746,774,805Əliyeva, A. ..... 117,118,119,124,131,226,271,277,285,544,684Əliyeva, B. .....498Əliyeva, Ə. .....635Əliyeva, G. ..... 229Əliyeva, H. ..... 167,671Əliyeva, K. .....315,405,607,690Əliyeva, S. ......595Əliyеvа, T. ..... 181Əlövsətqızı, V. .....497,698Əmirxanov, S. ..... 69Əsədova, X. .....368
410
Əsədullayeva, S. ...... 109, 732,754,796Əsədоv, B. ..... 108Əsgərova Ş. .....520Əsgərova, N. ..... 132, 138,230Əskərli, Ç. .....361Əziz Vahid .... 46,345,662Əzizli, B. .....594Fərəcullаyеv, F. .....656Fərəcоv, F. ..... 139Fəridə, Z. .....614Fərzəliyeva, Ə. ..... 304Firdovsi qızı, K. .....349Fuad, E. .....432,433Göyçayeva, G. ..... 168,722Göyüşov, N. ..... 59Gülər .....837Günay .....485,521,522,838Günel .....839,840Güneyli, O. ..... 406Haqverdiyev, T. .....32Heydərova, Y. ..... 305Həbibov, N. .....16Həsənəliyev, N. .....743Həsənqızı, E......434Həsənоv, А. ..... 176Həsənоv, Е. .....672Həsənov, N. ..... 125,623Həsənova, Z. ..... 231Həsənzadə, C. .....692Həsənzаdə, M. ..... 163Həvilov, H. ..... 28Hidayətoğlu, Y. .....470Hüseyn, N. .....334Hüseynov, Ə. .....333,680
411
Hüseynov, İ. ..... 70Hüseynov, R. .....85Hüseynova, S. ..... 202Hаcıyеvа, İ. .....725Xaçınçaylı, Q. .....407Xalidə, H. .....715Xasay qızı Elmira. .....147Xatun .....604Xəlilov, A. ..... 48Xəlilov, J. .....369Xəlilova, T. ..... 289Xəlilzadə, F. .....380,499Xuduzаdə, S. ..... 177İbrahimov, A. .....322İbrahimov, Ə. ..... 190,256,257,317,237İbrahimov, T. .....370,800İbrahimova, S. .....438İlkin, Q. ..... 238,371İlyasoğlu, R. .....841İmanova, U. .....588İsabalayeva, H. .....523İsayev, Ə. .....610,626İskəndərov, R. .....630İsmаyıl, H. ..... 93İsmayılqızı, V. .....49,564,574İsmayılov, İ. ..... 272İsmayılov, S. .....600İsmаyılоvа, А. ..... 158İsmayılova, K. .....354İsrafilzadə, C. ..... 290Kаsаturоv, V. .....95Kasparov, N. ..... 183,286Kərimli, S. .....439Kərimov, G. .....372,557
412
Kərimov, L. ..... 258,306,586,587,693,730,733,738,740,741,798Kərimov, S. ..... 159Kərimov, Y. .....115Kərimоv, H. ..... 25,142Kərimоv, K. ..... 173Kərimоvа, L. ..... 143Qacar, Ç. .....393Qaçabəyov, B. .....648Qafarlı, Ə. .....440Qaliboğlu, E. .....441,473Qarabağlı, L. .....563Qasımov, X. ..... 54Qasımov, M. ..... 134, 140,239,240,291Qasımova, E. .....329,336Qədim, A. .....559Qədirov, F. .....584Qədirova, D. ..... 71,377,381,387,394,399, 636, 768,775,816Qədirova, Z. .....591,813Qəni, A. .....624Qogina, İ. .....319Qonaqov, M. .....650Quliyev, A. ..... 21,100Quliyev, B. .....589Quliyev, Ə. .....553,583Quliyev, H. ..... 135,241,242Quliyev, M. ..... 120, 126,141,205Quliyev, R. .....66Quliyev, T. .....562Quliyev, Z. .....388Quliyeva, N. .....677Qulаm qızı, L. .....627Qurbanqızı, Z. .....769,776Qurbanov, A. .....337,552
413
Qurbanov, B. ..... 51,259Qurbаnоv, R. ..... 127Qаlаyеv, Y. .....618Qаrаyеv, S. ..... 169Qаrаyеv, T. .....799Qаsımоv, N. .....101Qаzıyеv, A. ..... 98,726Leyla .....442Mahmudlu, Y. .....45Mahmudov, Y. ..... 38,567,569Manafova, M. .....710Matsuura, Koişiro. .....829Mehdiyev, Q. ..... 324Mehparə ..... 474,833Məhəbbətoğlu, Q. ..... 501Məhəmmədzadə, H. ..... 149Məhərrəmova, T. ..... 524Məhyəddinqızı, Ş. .....678Məlikzadə, S. .....761Məmmədxanova, M. .....819Məmmədkərimоv, Z. .....657Məmmədli, H. .....378Məmmədli, X. .....652Məmmədli, T. .....373Məmmədov, C. ..... 136Məmmədov, Ə. ..... 26,39,57Məmmədov, X. ..... 29,164,649Məmmədоv, İ. .....802Məmmədov, M. .....555,763Məmmədоv, S. .....729Məmmədova, A. ..... 307Məmmədova, T. .....362Məmmədоvа, P. .....747Mətanət .....355
414
Mikayılov, E. .....351Mikayılzadə, E. ..... 443,487Mirzə, M. .....444Mirzəliyеv, C. .....748Mirzəyev, M. ..... 186Misiroğlu, Y. ..... 206Muxtarova, B. .....590Muradov, V. ..... 74,488,504,526,575Musаzаdə, Ə. ..... 160Mustafayev, A. ..... 55,87,540,544,576,679Mustаfаyеv, F. .....654Mustafayeva, A. .....696Mustafayeva, F. .....632Mustafayeva, Z. .....338,808Mustafazadə, T. .....644Mükərrəmoglu, M. .....445,446,447,502,503,762,770,777Mütəllimоv, X. ......619Mеhrəliyеv, Е. .....653Nağıyeva, F. ..... 150Nаğıyеvа, F. .....184Nağıyeva, H. .....685Nemət, K. ..... 208Nеmətzаdə, H. ..... 161Nəbiyev, A. .....35Nəcəfov, H. .....661Nəcəfov, M. ..... 128,723,735Nəcəfоvа, S. ..... 178Nərimanoğlu, M. ..... 505,527,528,835,842,843Nəsib, V. .....137Nəsibli, Е. ..... 162Nəzirova, S. .....325Nizamiqızı, N. .....771Novruzoğlu, V. .....475Novruzov, C. . .....1029
415
Nuriyev, Ə. .....529Nuriyeva, T. .....382Orxan .....476,826Oruc, M. .....448,772Orucəlı, H. .....144Orucova, R. ..... 121Paşayev, Q. ..... 243Perşin, A. ..... 209Pirаlоv, А. .....89Poladova, M. ..... 273Prixodko, J. ..... 244,262Pоpоv, S. ..... 194Ramiz .....449Rayevski, A. ..... 245Rəcəbli, T. ..... 281Rəğbətoğlu, M. .....506Rəhimli, İ. ..... 263Rəhimоv, F. ..... 179Rəhimоv, H. .....104Rəhimova, A. .....593Rəhimova, M. ..... 210Rövşənqızı, İ. .....767Rüfətoglu, Z. .....363Rüstəmxanlı, S. .....561Rüstəmli, B. .....450Rüstəmоv, V. .....658Rzalı, R. .....820Rzаyеv, А. .....674Rzayev, B. .....628Rzayev, N. ..... 43,292Rzayeva, M. ..... 195Sadıq, İ. .....383Salahzadə, Ə. .....170Saleh, N. .....757
416
Saləddin, Ə. ..... 151Salmanova, E. .....154Samir, Ə. .....413Samirə .....414Sara. .....641,782Sarıyeva, İ. .....477,478,530,531Sayılov, Ə. ..... 211Sevil .....451Seyidov, M. ..... 274,629Seyidov, T. .....558,778Səfərova, T. .....339Səfа, Ə. .....122Səlimqızı, C. .....452Sərdaroğlu, Ş. ..... 282Sərdarov, Q. .....676Sirus ..... 196Sultanova, G. .....400,418Sultanova, P. .....532,533Süleymanov, İ. .....675Süleymanov, N. .....60Şahvəliyev, K. ..... 265Şərif, A. .....453Şərifov, Ə. ..... 111,577Şərifоvа, G. .....734Şıxəlıyev, Q. ..... 274,807Şirəliyeva, A. .....374,397,417, 688, 707,708Şirinova, Ü. .....454Şükufə .....534Şаbаnоv, Ş. .....670Şаşкоv, V. ..... 197Tagızadə, Ş. .....455Tağıyev, A. .....331,659,664,764Tağıyeva, N. .....401,456Tağıyeva, R. ..... 267,479,543,639,703,704,744,785
417
Tağıyeva, S. .....480Tağızadə, Ş. .....152,356,357,364, 384,457,458,758,760,773,783,806Tağızadə, T. .....637Talıbova, A. .....79Talıbzadə, A. .....508Tapdıqoğlu, N. (Vəlişov). ..... 565,571Tarıyel, İ. ..... 246Teymur, K. .....766Teymurov, A. .....283,308Təhməzov, M. ..... 76,88Tərlanov, M. ..... 17,19,165,700Turan ..... 489Turan, F. .....612Turanə .....824Turqut, Ə. .....416Tаlışinski, İ. ..... 91Ülvi, A. .....358Vahid, T. .....535,536,537,844Vahidov, R. .....20Vəkilov, M. .....709Vəkilova, G. .....247,751,809Vəliyev, A. .....326Vəliyev, K. .....27,180Vəliyev, R. ..... 295Vəzir, M. ..... 80Vəzirova, C. .....116,171Vəzirоvа, M. .....801Vinоqrаdоv, А. .....803Vüqarqızı, G. .....460Yaqubqızı, K. .....509Yaqubzadə, M. .....461,462,481,779Yasəmən ..... 463Yoloğlu, G. .....365
418
Yusifqızı, S. .....834Yusifov, B. .....187Yusifova, S. .....482Yusifzаdə, B. .....94Zakirqızı, G. .....817Zаmаnоv, F. ..... 683Zamanov, N. ..... 30,702,750,753Zeynallı, X. .....296Zeynallı, İ. ..... 340Zərbəliyev, C. .....510Zir Əsb .....92Zümrüd ..... 464, 511,538,539,602,642,780,781
419
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Alınmaz sənət qalası .....596Ana dilimiz xalça .....421Azərbaycan .....787Azərbaycan abidələri .....41Azərbaycan Dövlət Xalça Muzeyi ..... 786Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi ..... 81Azərbaycan etnoqrafiyası ..... 40,61Azərbaycan ənənəvi xalçaçılıq sənəti dünyadatəbliğ olunur ..... 514Azərbaycan xalça sənəti ..... 33Azərbaycan xalça sənətinin şöhrətini dünyaya yayan “Azər-İlmə” MMC Avropa Biznes Assambleyası “Kraliça Viktoriyaadına mükafat”a layiq görülmüşdür .....422Azərbaycan xalça sərgisi Brüsseldə .....347Azərbaycan xalça sərgisi haqqında ..... 218Azərbaycan xalçaları .....23,34,83,123,219,515, 606,572,795Аzərbaycаn xаlçаlаrı dünyа rəssаmlаrının əsərlərində ..... 112“Azərbaycan xalçaları” kitabı .....516Azərbaycan xalçaları “Persian Carpet” markası altında satılır.....423“Azərbaycan xalçaları bütün məktəbləri ilə” adlı layihə üzrənövbəti kitab çapdan çıxıb .....603Azərbaycan xalçaları Estoniyada ..... 402Azərbaycan xalçaları Fransa jurnalının səhifələrində .....366Azərbaycan xalçaları heyranedicidir .....466Azərbaycan xalçaları İtaliyada ..... 300Azərbaycan xalçaları Küveyt Dövləti Əmiri Aparatının rəhbəri-ni valeh etmişdir .....467Azərbaycan xalçaları Londonda ..... 284Azərbaycan xalçaları Moskvada ..... 269Azərbaycan xalçaları Nyu-Yorkda .....385
420
Azərbaycan xalçaları Rusiyanın birinci xanımını valeh etmişdir.....492Azərbaycan xalçaları Türkiyə Baş nazirinin xanımını valehetmişdir .....493Azərbaycan xalçaları Türkiyə Böyük Millət Məclisi sədrininxanımını valeh etdi .....468Azərbaycan xalçalarına maraq ..... 198Azərbaycan xalçalarını kimlər tədqiq edib ..... 220Azərbaycan xalçası ..... 36,37“Azərbaycan xalçası” adına Naxçıvan Muxtar RespublikasıDövlət Muzeyi yaradılacaq .....556Azərbaycan xalçası Ginnesin rekordlar kitabına düşüb .....759Azərbaycan xalçası məişətdə .....815Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinəyeni bina tikiləcək .....424Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinəyeni bina tikiləcək: .....825Azərbaycan xalçasına dair Beynəlxalq Simpoziuma ləyaqətləhazırlaşaq ..... 309Azərbaycan xalçasının dünya şöhrəti ..... 310Azərbaycan xalçasının şöhrəti ..... 221Azərbaycan xalçasının YUNESKO-nun “Qeyri-Maddi Mədəniirs üzrə reprezentativ siyahısı”na daxil edilməsinə dair“dəyirmi masa” keçirilmişdir .....484Azərbaycan xəlçə növlərinin sxemi ..... 217Azərbaycan incəsənəti ..... 24,42,609Azərbaycan incəsənəti - təsviri sənət, dekorativ tətbiqi sənət,memarlıq ..... 82,613Azərbaycan KP MK-da, Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetində,Azərbaycan SSR-də xalçaçılığın və xalça sənətinin daha dainkişaf etdirilməsi tədbirləri haqqında məsələ müzakirə edil-mişdir .....213Azərbaycan qadını naminə .....84Azərbaycan qadınları .....56
421
Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi .....611,634Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan ..... 62Azərbaycan müasir xalq sənəti inciləri ..... 50Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Brüsseldə rəssam EldarMikayılovun xalça sərgisində olmuşdur .....346Azərbaycan Respublikasının ayırdığı yardım Luvr Muzeyininxalçalar kolleksiyasının bərpa edilməsinə sərf olunmuşdur.....491Аzərbaycаn süjеtli xаlçаlаrı tаrixindən .....739Azərbaycan tarixi ..... 22,63,608,691Azərbaycan torpağında görüşlər ..... 249Azərbaycanda mədəniyyət siyasəti .....789Azərbaycanın xalça sənəti ..... 301Azərbaycanın xalçaçılıq sənəti Türkiyə Baş nazirininxanımında zəngin təəssürat yaratmışdır .....425Azərbaycanın qədim xalçaları muzeylərdə .....389Azərxalça” Beynəlxalq mükafata layiq görülmüşdür.....359,360“Azər-İlmə” xalçaçılıq sənətinin qədim ənənələrini davam etdi-rir .....419“Azər-İlmə”nin xalçaları beynəlxalq mükafatlar almışdır:müəssisənin baş direktoru Vidadi Muradova Avropa BiznesAssambleyasının qərargahında qurumun ən yüksək “KraliçaViktoriya adına mükafat”ı təqdim olunmuşdur .....420Babək Xürrəmidin xatirəsinə həsr olunmuş fərş .....695,755Bakıda III Beynəlxalq Simpozium .....390Bakıda Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi binasının təməli qoyulmuşdur.....828Beynəlxalq Xalça Simpoziumu ..... 311Beynəlxalq mədəni əlaqələr ..... 68Beynəlxalq simpozium başa çatdı .....312Bənzərsiz sənətin əlvan boyaları ..... 222Bərpa edilmiş xalçalar sərgisi .....344
422
Bilirsinizmi? .....342Böyük Britaniyada çıxan “Halı” jurnalında Azərbaycan xalçasənətinə geniş yer ayrılmışdır .....428Böyük Leninə Azərbaycan xalqından: .....721Danışır simpoziumun iştirakçıları ..... 250Dünya sənətinə incilər bəxş edən Təbriz xalçaçılıq məktəbi:.....699Dünyanın hansı muzeylərində Azərbaycan xalçaları saxlanılır?..... 224Eldarın ilmələr dünyası .....343Ermənilər Qarabağ xalçalarını Avropada satır .....429Əbədi yaşar xalçalarımız .....376Əbülfəs Qarayev: “Azərbaycan xalçaçılıq məktəbi dünyatərəfindən tanındı” .....495Ən qədim xalça barədə nə bilirik? .....348Əriş-arğaclarda gəzişən barmaqların möcüzəsi..... 379Füzuli dünyası rəsmlərdə ......705Füzuli ilmələrin işığında .....350Gəncə xаlılаrı .....617Gəncədə dekorativ-tətbiqi sənət əsərləri sərgisi açılıb .....640Gəncə-Qazax xalçaçılıq məktəbi .....631Heydər Əliyev və Azərbaycan qadını .....711Heydər Əliyev və mədəniyyət ..... 67Hər xalı bir əsərdir .....316Həyatdan nakam getmiş xalçaçı-rəssam Arzu Haşımova: O,qısa və mənalı həyat yaşadı .....469Hyustonda Azərbaycan xalçaçılıq sənətinə dair sərgi keçirilib.....435Xaçmazda xalça muzeyi .....666Xalça ..... 287Xalça bayramına gəlin ..... 252Xalça muzeyi .....811Xalça muzeyinin layihəsi Avstriyada hazırlanıb .....436
423
Xalça sənəti Şərq xalqlarının mədəni irsinin ayrılmaz hissəsidir.....395Xalça sənətimizin dünyada əks-sədası ..... 232Xalça toxuyanların töhfələri ..... 279Xalça ustası Lətif Kərimov anılıb .....830Xalça üzərində çiçəklər ..... 278Xalçaçılar ictimai birlikdə: .....831Xalçaçılığa aid terminlərdən ..... 233Xalçaçılığın inkişafına diqqəti artırmalı .....323Xalçaçılıq .....408Xalçaçılıq sənəti... və boya qıtlığı .....663Xalçalar bərpa olunur ..... 113Xalçalar evdə toxunur ..... 203Xalçalarda bahar ..... 288Xalçaları öyrənmək dünyanı dərk etmək deməkdir .....253Xalçalarımız Avropa rəssamlarının əsərlərində ..... 235Xalçalarımız Budapeşt sərgisində ..... 280Xalçalarımız informasiya sistemində .....472Xalçalarımız Tatarıstanda nümayiş etdirilir .....486Xalçalarımızın uzaq səfəri .....335Xalçalarımızın üstünlüyü həndəsi fiqurla toxunmasıdır .....409Xalçaların yeni süjetləri .....633Xalçalı bayatılar ..... 234Xalçamız YUNESKO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısınadaxil ediləcək ..... 471Xalçanın dünəni, bu günü, sabahı ..... 204Xalı-xalçalı bayatılarımız ..... 236Xalqın istedadı və əməksevərliyinin güzgüsü ..... 254Xalqın ölməz irsi ..... 255Xanım Bricit Birleyn: Azərbaycanın zəngin xalçaçılıq sənətivardır .....437“Xətаi” xаlçаsı .....737XX əsr Azərbaycan qadınları .....392Xoşməramlı səfir ..... 64,65,645
424
Xаlçа ustаlаrı .....647Xаlçаçılığа diqqəti аrtırmаq .....96Xаlçаçılıq inkişаf еdir ..... 182Xаlçаlаrımızın tаrixi qədimidir .....114İ.Stalinə həsr edilmiş böyuk bədii xalca .....716İ.V.Stalinin yeni portreti .....97İlmələrdə tariximiz yaşayır .....318İlmələrin naxışı .....667İnterpol xalçalarımızı axtarır: Azərbaycanın 100-dən artıqmədəni sərvəti oğurlanaraq ölkədən çıxarılıb .....410İran qadınlarının əl işləri sərgisi .....814İrəvan xanlığı .....86İsmayıllı xalçalarının albom-kataloqu hazırlanmışdır .....689İsveçrədəki sərgiyə Azərbaycan xalçaları ..... 133İtaliyalı mütəxəssis Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyinin dəvəti ilə ölkəmizdə səfərdədir .....500İtalyan rəssamına “Müjdə” verən Qazax xalçası .....643Keçmişi öyrədən, gələcəyi tanıdan ünvan .....818Kərimov Lətif Hüseyn oğluna… .....717Kоsmоs fаtеhləri xаlçаlаrdа .....742Qarabağ abidələri .....568Qarabağ xalçaçılıq məktəbi .....585Qarabağ xalçaları ABŞ-da və Kanadada satılır .....597Qarabağ xalçaları xarici qonaqların marağına səbəb olmuşdur.....599Qarabağ xalçaları sərgisi .....592Qarabağ xalçaları təqvimdə ..... 601,605Qarabağ ......566Qədim xalçalarımız guya xaricə aparılmır?: .....411Qədim sənətimizi dirçəldək! ..... 148Qədim sənətlər yaşayır ..... 260Qədim türk əlifbası ..... 72Quba-Şirvan xalçaçılıq məktəbi ......655
425
L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyində Azərbaycanın dekorativ sənət ustası,ornamentçi rəssam L.Kərimovun anadan olmasının ildönümünəhəsr olunmuş, “Keçmişdən gələcəyə aparan sənət körpüsü”mövzusunda sərgi açılmışdır .....832Lerikin naxışlı xalçaları .....396Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyi .....790,792Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq TətbiqiSənəti Dövlət Muzeyinin Elmi əsərlərinin toplusu .....794Lətif Kərimovun anadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmişsərginin açılışı olub .....821Litva Respublikası Prezidentinin xanımı Alma Adamkiene“Azərbaycan Xalçası Qalereyası”nda olmuşdur .....412Lеninə və Аzərbаycаnа həsr оlunаn xаlçаlаr .....731Mahir xalça ustası .....580Mehriban Əliyeva olduğu kimi ..... 73Mənalı ömür .....706Mənəvi zənginləşməyə doğru .....822“Min yerdə ala xalısı döşənmiş...” .....525Muzeyə fəxri diplom: .....812N.Nərimanоvun portreti toxunmuş xаlçа .....714Naxçıvan abidələri ensiklopediyası .....549Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi .....547Naxçıvan ensiklopediyası ...... 546,548“Naxçıvan xalçaçılıq ənənəsi bu gün” .....560Naxışların nəğməsi .....320Naragerol xalça toxuyan olacaqdır ..... 207Nəfis xalçalar ..... 191Nərimanbəyov və onun “Xalçalar” əsəri .....330Novruz bayramı ensiklopediyası ..... 75Nuh peyğəmbər, dünya və Naxçıvan .....551Poliqrafçıların töhfəsi ..... 261Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət .....793
426
Pаrisə xаlçа sərgisinə ..... 192Pаrislilər təqdir еdirlər ..... 193Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlətin siyasətinin əsasistiqamətidir və bu siyasət gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir.....660Rəssamın 100 illiyinə həsr olunmuş sərgi açılmışdır .....823Rəssamlar deyirlər ..... 264S.Vurğunun anadan olmasının 50 illiyi ilə əlaqədar olaraqAzərbaycan EA-nın yubilyara hədiyyə hazırladığı, üzərindəşairin portreti toxunmuş xalça .....719Səfəvi xalçaları erməni muzeyində... .....507Sərgiyə xаlçа göndərildi ..... 110Sidneyə Azərbaycan xalçaları .....129Simpozium iştirakçıları deyirlər .....275“Şeyx Səfi” xalçası ..... 293“Şəbi-hicran” xalçası .....749Şərq Xalçaçılığı Beynəlxalq Simpoziumu ..... 266Şuşa sənət inciləri .....570Tarixi ilmə-ilmə toxuyuruq .....415təbliğ olunur .....514Təbriz xalçaçılıq məktəbi .....694Təsviri və dekorativ tətbiqi sənətlər ..... 459Ürək sözləri ..... 31V.İ.Lenin Azərbaycan sovet incəsənətində .....701V.İ.Lеninə və N.Nərimаnоvа həsr оlunmuş ilk Аzərbаycаn xаl-çаlаrı hаqqındа .....713Vаrşаvаdа Аzərbаycаn sərgisi .....212Yüksək xalçaçılıq sənəti .....268Z.Şeydayeva yoldaşın Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltifedilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı.....155Zibeydə Şeydayeva Macarıstan xalçaçılıq briqadasının fəxriüzvüdür .....651
427
Azərbaycanın görkəmlixalça ustaları
Lətif Kərimov
Azərbaycan xalçaçılıq məktəbi .....883Azərbaycan xalçaçılıq sənətinin öyrənilməsinə dair: Təbriznövü .....851Azərbaycan xalçaları .....884Azərbaycan xalçaları İtaliyada ....891Azərbaycan xalçalarına maraq .....878Azərbaycan xalçalarının naxış elementlərindən nümunələr.....846Azərbaycan xalçası .....847Аzərbaycаn xəlçəsi .....845Azərbaycanda xalq sənətinin nümunəsi olan corabçılıq işinintəşkili haqqında .....879Azərbaycanın xalça sənəti .....885Bakıda Xalça Muzeyi .....860Beynəlxalq xalça simpoziumu .....892Bizim yeni il sorğumuz, redaksiyanın suallarına cavab .....871Böyük Leninə Azərbaycan xalqından .....854Böyük sənət tarixinə qısa nəzər .....865Buta anlayışı və onun formaları .....866“Buynuz” adlı xalçaların mənşəyi .....875Danışır ongünlük iştirakçıları .....855Dekorativ incəsənətimizin vəziyyəti haqqında .....857Dеkоrаtiv sənətimiz bаrədə düşüncələr .....863El sənətinin müdrikliyi .....893El sərvəti .....880Gənc qalmağın sirri .....890Gözəl sənətkarlarla görüşlər .....861Həmkarlarına qonaq olmuşdur .....876Xalça dilə gəlsə .....877
428
Xalçalar Azərbaycanda toxunmuşdur .....864Xalq yaradıcılığına rəhbərliyi unutmamalı .....848Xаlçаçılıq sənətimiz yеni inkişаf mərhələsindədir .....859Xаlçаçılıq sənətinin vəziyyəti hаqqındа .....849İsmayıllı sənətkarlarının yanında .....856Qədim sənətimizi dirçəldək .....870Qiymətli eksponat ....889“Quşçulаr” аdlı xаlçа diqqətimizi nələrə cəlb еdir? .....862Qаyğı, tələbkаrlıq, məsuliyyət .....872Lеnin xаlçаsı .....873Mənalı dəst-xətt .....869Miniatür və xalca .....886Naxış var ki, nağıldır .....881Ornament sənətimizin saflığı uğrunda .....852Partiyamızın tarixı qərarlarına ləyaqətlə cavab verək .....853Sabah – sentyabrın 5-də Bakıda Şərq xalça sənəti üzrəBeynəlxalq simpozium açılır .....887Sənətin qüdrəti .....888“Simnar” yoxsa “Simar”? .....867Siz də fillümenist ola bilərsiniz .....858Şuşa məni çox düşündürür .....874Şuşanı sevməmək olmaz .....882Tükənməz yaradıcılıq çesməsi .....868Yeni zərif xalçalar .....850
HaqqındaMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Abdullayev, M. .....957Abdullayeva, N. .....930Axundov, B. .....938Аslаnоv, Q. .....921Bəhmənli, V. .....928Devitt, V. .....907
429
Əhmədov, Ə. ....912Əkbər, E. ..... 985Ələkbərova, A. (Abbasova, A.) ..... 974,975Əliyev, C. ..... 959Əliyev, Ə. ..... 986Əliyev, R. ..... 960Əliyev, Z. .....933Əliyeva, K. .....900,934,941,969Fətəliyev, N. .....955Gülər .....997Hacızadə, A. ..... 979İbrahimov, Ə. .....944İnanc, G. .....970İsmayıloğlu, H. .....903İsmətqızı, H. ..... 992İsrafilzadə, C......946Kazımzadə, K......947Kərimli, K. .....973Kərimli, S. ..... 987Kərimov, K......948Kərimzadə, F. .....916Quliyev, A. .....909Quliyev, V. ..... 962,963,993,949Qurbanlı, R. ..... 971Mehdixanlı, T. .....976Mehdiyev, İ. .....917Məmmədzadə, S. .....918Mirzəzadə, O. ..... 926,927Muxtarova, B. .....964Muxtarova, T. .....966Müciri, C. .....951Mükərrəmoglu, M. ..... 982Nəcəfov, M. .....914Rayevski, A. .....894,937
430
Rəsulova, T. ..... 984Sadıqova, A. .....990Salamzadə, Ə. .....915Salmanov, E. .....952Sultanlı, İ. ..... 968Tağıyeva, R. .....898Temerin, S. .....908Vəkilov, M. .....896Yusifqızı, S. ..... 995
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Azərbaycan xalçası .....899Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının idarə heyəti ....931Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə Heyətinin təbriki!.....940Babək Xürrəmidin xatirəsinə həsr olunmuş fərş ..... 965Beynəlxalq Xalça Simpoziumu ..... 958,978Əsrlərin nəğməsi ..... 961Fəxri Xiyaban .....901Füzuli dünyası rəsmlərdə .....895Görkəmli sənətkar: ....911Gözəllik аləmində .....923Xalça sənətinin ağsaqqalı .....935Xalça ustası Lətif Kərimov anılıb .....991Xalçaçı alim L.Kərimovun 80 illik yubileyi münasibətiləXalqlar Dostluğu” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ AliSoveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı ..... 939Xаlçаçılıq tədqiq еdilir .....924Xalçalarımız Londonda .....942Xalq rəssamı L.Kərimovun anadan olmasının 80 illiyi .....943Xalq rəssamının xatirə günü ..... 972“Xətаi” xаlçаsı .....925İ.Stalinə həsr edilmiş böyuk bədii xalca .....904
431
İlmələri və naxışları danışdıran adam ..... 996İlmələrin nəğməsi ..... 980İlmələrin ucunda açılır sabah... .....945Kərimov Lətif Hüseyn oğluna.....905Kosmos fatehləri... xalçalarda .....932L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyində Azərbaycanın dekorativ sənət ustası,ornamentçi rəssam L.Kərimovun anadan olmasının ildönümünəhəsr olunmuş, “Keçmişdən gələcəyə aparan sənət körpüsü”mövzusunda sərgi açılmışdır ..... 994L.Kərimov yoldaşın Azərbaycan SSR Ali Soveti RəyasətHeyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilməsi haqqında Azər-baycan SSR Ali Sovet Rəyasət Heyətinin Fərmanı .....929L.Kərimov yoldaşın Azərbaycan SSR Ali Sovetinin FəxriFərmanı ilə təltif olunması haqqında: Azərbaycan SSR AliSoveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı .....913L.Kərimovun 100 illik yubileyinin keçirilməsi ilə əlaqədarkitabxanaların görəcəyi işlər .....897Lətif Hüseyn oğlu Kərimov ..... 967Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçaçılıq Fondu yaradılıb..... 988Lətif Kərimov yad edilib .....989Lətif Kərimova .....920Lətif Kərimovun 100 illik yubileyi haqqında, AzərbaycanRespublikası Prezidentinin Sərəncamı. .....977Lətif Kərimovun anadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmişsərginin açılışı olub ..... 981Londondan məktub .....950Mədəni irsimizin tədqiqi .....936Miklaşevskaya, N. .....906Ornamentalist rəssam L.Kərimovun “Qırmızı Əmək Bayrağı”ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət He-yətinin Fərmanı .....910Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət .....902
432
Rəssam L.Kərimovun “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni ilə təltifedilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı.....922Rəssamın 100 illiyinə həsr olunmuş sərgi açılmışdır..... 983Sənət dostları onun haqqında .....919Sənətkar ömrü .....953Sənətkarın zəngin palitrası .....954Sərgiyə dəvət .....956
Rasim Əfəndi
Azərbaycan bəzək sənəti . .....1004Аzərbаycаn dеkоrаtiv-tətbiqi sənətləri .....999Аzərbаycаn еl sənəti ..... 998Azərbaycan xalça sənətinə aid fundamental tədqiqat ..... 1026Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində .....1023Azərbaycan xalçası .....1022Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümunələri Londonmuzeylərində .....1010,1013Azərbaycan xalq dekorativ sənəti nümunələri SSRİmuzeylərində ..... 1011Azərbaycan xalq sənəti . .....1001Azərbaycan incəsənəti .... 1002, 1003,1006Azərbaycan incəsənəti dünya muzeylərində . .....1007Azərbaycan Qazax xalçaçılıq məktəbi ..... 1005,1016,1025Аzərbaycаnın bədii sənətkаrlığı dünyа muzеylərində .....1000Аzərbаycаnın mаddi-mədəniyyət nümunələri Еrmitаj-dа.....1009Böyük Britаniya muzеylərində Аzərbаycаn sənətkаrlığınümunələri ..... 1020Dekorativ-tətbiqi incəsənətimizin bəzi məsələləri ..... 1012El sənəti örnəklərində emblem və rəmz mahiyyətli bəzəkləri.....1015Gözəllik məişət üçün də şərtdir .....1008
433
Xalça alanların sayı azalıb ..... 1028Xаlq sənəti ənənələri və müаsir tаmаşаçı ..... 1019İncəsənət və etnos ..... 1027İsvеçrədə Аzərbaycan sənətkаrlığı nümunələri .....1018Qazax yadigarları ..... 1017XI-XV yüzillikdə Azərbaycanda bədii metal işləmə sənəti.....1024XVIII əsr Аzərbаycаn xаlçаlаrı və оnlаrın оrnаmеntmоtivlərinin öyrənilməsinə dаir .....1014Türkiyədə Аzərbаycаn sənətkаrlığı nümunələri .....1021
Cəfər Müciri
Аzərbаycаn xаlçаçılığı ..... 1030Azərbaycan xalçaçılığının texnoloji üsulları .....1032Аzərbaycаn xаlçаçılıq mədəniyyəti, mütərəqqi tеxnikа vətеxnоlоgiya .....1035Azərbaycan xalçaları ..... 1031Azərbaycan xalçası .....1033Cənubda Milli Azadlıq hərəkatı tarixindən .....1041Cənubi Azərbaycan xovsuzlarından nümunələr .....1040Dörd fəsil .....1034El sənətini yaşadanlar .....1036Görkəmli sənətkar, təcrübəli pedaqoq .....1039Xalçaçılıq məktəbinin nadir nümunəsi .....1037Müasir mədəniyyətmiz və xalça məmulatları ......1038
Haqqında
Əliyеv, Z. ......1044,1045Əsgərov, Е. .....1042Əsgərоvа, N. .....1046Musayev, Y. ......1043
434
Kamil Əliyev
Azərbaycan xalçaları Avropa rəssamlarının əsərlərində .....1047Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əlirza oğluƏliyevə .....1050Milli xalçalarımız dünya bazarında mövqeyini möhkəmlətməyəqadirdir .....1049Ömrün min bir naxışı ..... 1051Yaratmağa çağıran qiymət .....1048
HaqqındaMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Abdullayeva, N. ..... 1068Behbudzadə, H. ..... 1075Bülbüloğlu, P. ..... 1088Əhməd, T. ..... 1094,1095Əliyev Heydər ..... 1083Əliyev, Z. ..... 1056Əliyeva, Ə. ..... 1064Əskərov, Ə. ..... 1067Fuad, E. (Şükürov, E.). ..... 1054,1093,1098Xalıqverdiyev, Ə. ..... 1092Xəlilzadə, F. ..... 1084,1097Qasımov, T. ..... 1069Qasımova, E. ..... 1089Qutlu, E. ..... 1074,1090Məmmədov, N. ..... 1091Nemət, K. ..... 1061Nuriyeva, T. ..... 1086Pirəliyev, Q. ..... 1070Rüstəmli, N. ..... 1087,1102Sayılov, Ə. ..... 1062Seyfəddinqızı, R. ..... 1063
435
Səlimzadə, S. ..... 1057Şükufə ..... 1081Tağıyeva, S. ..... 1073, 1079, 1080,1104Teymurov, A. ..... 1066Tərlanov, M. ..... 1058,1060Turanə ..... 1103
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Atatürkün portreti ilə bəzədiyim xalça Türkiyə Parlamentinibəzəyir ..... 1077Azərbaycan abidələri ..... 1052“Azərbaycan xalça sənətinin Kamili” kitabının təqdimatıolmuşdur ..... 1099Azərbaycan xalçası milli sərvətdir ..... 1071Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə heyətinin təbriki! .....1059Füzuli ilmələrin işığında ..... 1076Görkəmli xalçaçı-rəssamın şəxsi muzeyi açılmışdır ..... 1096Xalçaçı rəssamın yeni əsəri ..... 1072Xalq rəssamı Kamil Əliyev – naxışlarda əbədiləşən ömür .....1100Xalq rəssamı Kamil Əliyevin 80 illiyi ..... 1085K.M.Əliyevin “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsi haqqındaAzərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ..... 1082Kamil Əliyev – 90: Azərbaycanın görkəmli portret-xalısənətkarı ..... 1105Kamil Əliyev barelyefinin açılış mərasimi keçirilib ..... 1101Kamil Əliyevin xalça sənəti ..... 1053Nəfis xalça qardaş xalqa ehtiramın ifadəsidir ..... 1078O illəri unutmarıq..... 1065Prezident İlham Əliyev və mədəniyyət ..... 1055
436
Kübra Əliyeva
Azərbaycan bədii tikmələrinin bəzi motiv və naxış kom-pozisiyaları xalça sənətimizdə ..... 1118Azərbaycan xalçaçılığının inkişaf problemləri haqqında .....1117Аzərbаycаn xаlçаlаrı Аvrоpа rəssаmlаrının əsərlərində .....1112Аzərbаycаn xаlçаlаrı dünyа muzеylərində ..... 1113Аzərbаycаn xalçаlаrı: mülаhizələr, prоblеmlər ..... 1116Аzərbаycаn Xаlçаsı Muzеyi ..... 1114Azərbaycan xovsuz xalçaları ..... 1119Azərbaycan xovsuz xalçalarının öyrənilməsinə dair ..... 1115Azərbaycan tarixi və Mədəni irs problemləri elmi konfransınmaterialları (20 mart, 2003) ..... 1107Bakıda Azərbaycan xalçalarının II Beynəlxalq Simpoziumu .....1124Beynəlxalq xalça simpoziumu ..... 1125Еkspеdisiyа xаlçаlаrın sirrini аçdı ..... 1109Əsrlərin şahidi – Qarabağ xalçaları ..... 1134Gənc xalça rəssamı ..... 1132Güləndam nənə ..... 1120Xаlçа ustаlаrının məclisi ..... 1110Xalçaçı rəssam ..... 1126Xalçaçılar ittifaqı yaradıla bilər ..... 1133Xalçaçılıq terminləri ..... 1121,1129Xalçaçılıqda iki termin haqqında ..... 1130Xalçalarımız qədər uzun ömürlü rəssam ..... 1128Xovsuz xalçalar ..... 1111Lətif Kərimov. Həyat və yaradıcılığı ..... 1108Müqtədir sənətkarımız ..... 1122“Sənsiz” xalçası ..... 1123“Şeyx Səfi” xalısı və onun kiçik qardaşı ..... 1127XVI-XVII əsrlər Təbriz xalça məktəbi ..... 1106
437
Tərəkəmələr öz mədəniyyətlərinin daşıyıcılarıdırlar ..... 1131
Haqqında
Novruzov, C. ..... 1135Təbriz xalça məktəbi haqqında ..... 1136
Röya Tağıyeva
Alınmaz sənət qalası ..... 1170,1173Azərbaycan Xalça Muzeyi ..... 1138Azərbaycan xalça sənəti elmi araşdırmalarda ..... 1179Azərbaycan xalça sənətinin şöhrəti solmazdır ..... 1180Azərbaycan Xalçaçılarının İctimai Birliyi adlı yeni qurumyaradılıb: “Azərbaycan xalça sənətinin təhsil proqramınasalınması yaxşı olardı” ..... 1198“Azərbaycan Xalçaçılıq Sənəti” sərgisi ..... 1139Аzərbаycаn xаlçаlаrı ..... 1162Azərbaycan xalçaları dünya mədəniyyəti xəzinəsində ..... 1166Azərbaycan xalçaları dünya sərgilərində ..... 1167Azərbaycan xalçası ..... 1142,1143,1145,1152,1153Azərbaycan xalçası dünya mədəniyyəti xəzinəsinə töhfədir .....1144Azərbaycan xalçası xalqın mənəvi sərvətidir ..... 1184Azərbaycan xalçası məişətdə ..... 1147,1148Azərbaycan xalçası: Milli və ümumbəşəri sərvət ..... 1183Azərbaycan xalçası parisliləri heyran qoydu ..... 1188Azərbaycan xalçası tarixin yaddaşıdır ..... 1185Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyininelmi əsərlər toplusu ..... 1191Azərbaycan xalçasını öz adı ilə tanıtmalıyıq ..... 1182Azərbaycan xalçasının hər ilməsi bir tarixdir: hər naxışın özmənası var ..... 1171Azərbaycan xovsuz xalçası – Şəddə ..... 1189
438
Azərbaycan Respublikasının 1954-cü il Haaqa Konvensiya-sının implementasiyası (həyata keçirilməsi) üzrə komissiyanınfəaliyyəti: gələcək perspektivlər ..... 1146Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxriadların verilməsi haqqında Azərbaycan RespublikasınınPrezidentinin Sərəncamı ..... 1202Azərbaycan süjetli xalçaları ..... 1140Аzərbaycаn süjеtli xаlçаlаrı tаrixindən ..... 1160,1161Beynəlxalq Muzeylər Şurası Azərbaycan Milli Komitəsifəaliyyətini genişləndirir: 18 May Beynəlxalq MuzeylərGünüdür ..... 1193Dəyişən zamanda dəyişməyən dəyərlər ..... 1199El qəlbinin aynası ..... 1163Əbədi qəhrəmanlar xalçalarımızda ..... 1157Hеydər Əliyеv оbrazı Azərbaycan xalçasında ..... 1174Xalça Azərbaycan xalqının səslənən simləridir ..... 1181Xalça tariximizin yaddaşıdır ..... 1172Xalçaçılıq Azərbaycan mədəniyyətinin ən qədim inci-lərindəndir ..... 1194Xalçalarımız dünyanın diqqətini çəkir ..... 1186İlmələrin hikməti ..... 1187İncəsənət və zaman ..... 1149Kamil Əliyev ..... 1137“Qayıdış” xalçasının təqdimat mərasimi ..... 1175Qədim el sənətinə diqqət artırılmalıdır ..... 1165L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi SənətiDövlət Muzeyi ..... 1190Lətif Kərimov fenomeni = The Genius of Latif Kerimov =Феномен Лятифа Керимова ..... 1150,1151Maraqlı sənət nümunəsi ..... 1156Mədəni sərvətlər necə qorunur? ..... 1176Məni xalçaya bağlayan genetik yaddaş olub ..... 1200Milli sənətimizin inciləri ..... 1158Miniatür Azərbaycan xalçaları XIII-XV əsrdə ..... 1168
439
Nəfis naxışlar dünyasına səyahət ..... 1195Nizami obrazları xalçalarda ..... 1141,1164Оvçuluq xalçası ..... 1155Parisdə işğal altında qalan muzeylərimizdən danışılır ..... 1169Sovet dövründə xalçaçılıq ənənələrdən kənarlaşdırılmışdır .....1177Şəddə – Azərbaycanın xovsuz xalçası ..... 1196Şəmkir xalçaları ..... 1154,1192Şöhrətimiz, qüdrətimiz ..... 1178Şuşa sənət inciləri ..... 1197Vaq-vaqı ..... 1159
HaqqındaMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Babayeva, T. ..... 1209Mehparə ..... 1213Muradova, N. ..... 1211Mükərrəmoğlu, M. ..... 1208,1210Samirə ..... 1212Tapdıqoğlu, N. (Vəlişov) ..... 1203
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
“Azərbaycan xalçaları” kitabı Qahirədə ərəb dilində nəşredilmişdir ..... 1214“Azərbaycan xalçası” kitabı Macarıstanda böyük maraqdoğurub: Macarıstanın Milli Sərvətlər naziri kitabla bağlıAzərbaycanın bu ölkədəki səfirinə məktub göndərib ..... 1215“Azərbaycan xalçası” kitabının Parisdə təqdimat mərasimi .....1205“Azərbaycan xalçası” kitabının təqdimatı: nəşrin müəllifisənətşünaslıq namizədi Röya Tağıyevadır ..... 1204Azərbaycanın tanınmış xanımları ..... 1201
440
Bu orden əslində mədəniyyətimizə verilən qiymətdir ..... 1206Xalça sənətinə dair ..... 1207
441
НА РУССКОМ ЯЗЫКЕ
Указы и Постанoвлении
О мерах по дальнейшему развитию ковроделия и ков-рового искусства в Азербайджанской ССР ..... 1220О мерах по дальнейшему развитию народныххудожественных промыслов ..... 1218О мероприятиях по улучшению качества и увеличениюпроизводства ковров и ковровых изделий Азербай-джанской ССР ..... 1217О народных художественных промыслах ..... 1219Об учете и охране памятников искусства ..... 1216Указ Президента Азербайджанской Республики. О приме-нении закона Азербайджанской Республики “О сохране-нии и развитии искусства азербайджанского ковра” .....1222ЦК КП Азербайджана, Совет Министров Аз.ССР. О мерахпо дальнейшему развитию ковроделия и ковровогоискусства в Азербайджанской ССР. Изложение Постанов-лении ..... 1221
АЛФАВИТНЫЙ УКАЗАТЕЛЬ АВТОРОВ
Абасов, М. ..... 1622,1638,1639Абдуллаев, К. ..... 1738Абдуллаев, М. ..... 1534Абдуллаев, Н. ..... 1424,1260,1261,1350,1410,1429,1642,1720,1721,1725Абуталыбов, Р. ..... 1411Авдеева, С. ..... 1502,1573Агаджанова, Дж. ..... 1626,1627Агадов, Ф. ..... 1535Агаева, Р. ..... 1476
442
Аграновская, М. ..... 1495Адамов, А. ..... 1237Азизова, А. ..... 1656Айрапетова, Н. ..... 1449Алексеев, В. ..... 1528Алескероглу, Ф. ..... 1546Алиев, А. ..... 1388,1390Алиев, И. ..... 1616,1788Алиев, К. ..... 1648,1747Алиев, Н. ..... 1603Алиева, А. ..... 1282,1430,1646Алиева, Г. ..... 1591Алиева, 3. ..... 1770Алиева, К. ..... 1270,1284,1294,1574,1706,1709Ализаде, Д. ..... 1628Альтман, М. ..... 1334Алямовская, С. ..... 1503Амаль ..... 1592Анар ..... 1285,1431,1477Арифджанов, Р. ..... 1432,1433,1434,1435Асадов, Ю. ..... 1425Асадова, И. ..... 1757Асадуллаева, С. ..... 1553,1776Аскеров, Л. ..... 1777Аскерова, Л. ..... 1486Аскерова, Н. ..... 1271,1478Асланов, К. ..... 1368Афанасьева, З. ..... 1403Ахмедов, А. ..... 1479,1726Ахмедов, С. ..... 1323Ахундзаде, Д. ..... 1580Ашурбейли, С. ..... 1291,1346Бабаев, Б. ..... 1604Бабаев, К. ..... 1547
443
Бабаев, Ф. ..... 1732Бабаев, Х. ..... 1581,1588Бабаева, А. (Ширалиева, А.) ..... 1436Бабаева, И. ..... 1437Бабенчиков, М. ..... 1241Багирова, А. ..... 1347,1362,1373,1399Багирова, М. ..... 1727Бадалов, К. ..... 1684Базель, В. ..... 1382Бакланова, Н. ..... 1324Баннаева, Н. ..... 1667,1681,1695Бекирзаде, Г. ..... 1487Бердичевский, Т. ..... 1575Беспалова, Е. ..... 1450Боралиева, А. ..... 1629Бретанецкий, Л. ..... 1263Вагабова, Д. ..... 1504Василенко, В. ..... 1329Веймарн, Б. ..... 1335Векилова, Г. ..... 1451,1488,1735,1767Велиева, А. ..... 1529Вишин, Р. ..... 1315Вольский, А. ..... 1728Гаджибеклинский, К. ..... 1353Гаджиева, Л. ..... 1690Гаджиева, Т. ..... 1506Гасанова, С. ..... 1734Гейдаров, М. ..... 1257,1267Гергова, П. ..... 1507Гик, Я. ..... 1331Гласко, А. ..... 1307Гогель, Ф. ..... 1242Гольдштейн, Л. ..... 1537Гонагов, М. ..... 1392,1733
444
Григорьев, В. ..... 1406Гугушвили, П. ..... 1246Гулиев, В. ..... 1661Гулиев, Г. ..... 1272,1438Гулиев, Ф. ..... 1705Гумиров, Н. ..... 1375Гусейнов, А. ..... 1254,1752Гусейнов, Р. ..... 1295,1771Гюль, Э. ..... 1650,1651Девитт, В. ..... 1717,1724Демьяненко, И. ..... 1369Деннике, Б. ..... 1230,1716Джафаров, Д. ..... 1685Джафаров, З. ..... 1576Джеваншир, Л. ..... 1631Доминов, Б. ..... 1395,1688,1766Евстигнеева, А. ..... 1722Егяна, Р. ..... 1789,1792Елистратов, П. ..... 1363Закиев, Ф. ..... 1396,1460,1498,1530,1772,1774Заманов, Н. ..... 1480Зарбалиев, Ф. ..... 1402,1407Зариф, М. ..... 1297Зевакин, Е. ..... 1240,1327Зедгенидзе, Я. ..... 1305Зохрабекова, Д. ..... 1481Зуммер, В. ..... 1234,1672Измайлова, Т. ..... 1247,1354Ильвина, В. ..... 1745,1554Исаев, М. ..... 1236,1322Искендерли, С. ..... 1509Искендерова, В. ..... 1555Исмаилов, А. ..... 1557,1558Исмаилов, С. ..... 1567
445
Исрафилзаде, Д. ..... 1494Каганкатваци, М. ..... 1301Каграманова, Г. ..... 1415Каджар, Ч. ..... 1658,1713Кадымбеков, З. ..... 1768Казиев, А. ..... 1332,1337,1342,1723Калугин, И. ..... 1325Каменкович, И. ..... 1463,1773Канитор, В. ..... 1251Каракашлы, К. ..... 1255Каракмазли, Д. ..... 1605Кара-Мурза, И. ..... 1670,1671Касумзаде, Д. ..... 1785Касумова, Т. ..... 1499Кверфельдт, Э. ..... 1715Кебирли, Ю. ..... 1549Керимов, К. ..... 1273,1464Керимов, Р. ..... 1617Керимов, Ф. ..... 1679Керимова, З. ..... 1755Колкун, Н. ..... 1677Краснова, С. ..... 1550,1778Кузьменко, П. ..... 1466,1489,1511Кулиев, В. ..... 1662Кулиев, Г. ..... 1352Кулиев, М. ..... 1370,1376,1381Кулиева, Ф. ..... 1691Курбанова, Г. ..... 1540Курбанова, Ч. ..... 1541Кязимова, С. ..... 1608,1633Кямалгызы, Дж. ..... 1634Левин, Л. ..... 1249Лена ..... 1595Логосов, Г. ..... 1676
446
Мадатов, К. ..... 1761Мадатов, Ф. ..... 1378,1377Мамедов, А. ..... 1682Мамедов, М. ..... 1609Мамедов, О. ..... 1265Мамедов, Т. ..... 1292Мамедова, А. ..... 1652,1653Мамедова, И. ..... 1596Мамедова, С. ..... 1531Мамедова, Т. ..... 1649Мамедханова, М. ..... 1577Манафлы, Р. ..... 1786Масель, С. ..... 1635Махмудова, Н. ..... 1559Меликова, Ш. ..... 1657Микеладзе, Г. ..... 1769Мирзазаде, О. ..... 1467,1468Мирзоева, С. ..... 1514,1417,1427,1513,1551,1568,1578,1739,1749,1762Мирнее, М. ..... 1673Мосешвили, Ю. ..... 1763Муджири, Д. ..... 1275,1287,1643Мурадов, В. ..... 1660Мурсалова, М. ..... 1590Мустафаев, А. ..... 1500Мустафаев, Ф. ..... 1418,1441Мустафаева, А. ..... 1563Мустафазаде, Р. ..... 1440Мухтаров, Н. ..... 1484Мушайлов, Н. ..... 1384Нагиев, Р. ..... 1787,1636Нагиева, Н. ..... 1276Наджафов, М. ..... 1277Назаров, Э. ..... 1686
447
Назирова, С. ..... 1278,1610Нафталиев, Л. ..... 1740Нуриева, Э. ..... 1442Ордуханова, Х. ..... 1515,1516,1532Орлова, Е. ..... 1693,1702Орханова, Х. ..... 1517Парсаданова, М. ..... 1560Петрова, О. ..... 1759Петрова, Э. ..... 1674Пиннер, Р. ..... 1518,1519Пиралов, А. ..... 1318Полонский, Л. ..... 1444,1683Приходько, Е. ..... 1446Прокопенко, С. ..... 1780Рагимов, Т. ..... 1680Рагимханова, Н. ..... 1386,1736,1742Раджабли, Т. ..... 1490,1491Ремпель, Р. ..... 1714Рзаханова, Е. ..... 1790Россиков, Е. ..... 1328Рубаи, А. ..... 1611,1612Руденко, С. ..... 1340Румянцева, О. ..... 1268Садырханова, С. ..... 1471,1522Садых, Ф. ..... 1419Сафаров, М. ..... 1678Сафарова, А. ..... 1552Светлова, С. ..... 1492Серчиенко, А. ..... 1493Сирус ..... 1420Соболев, Н. ..... 1238Стадник, В. ..... 1544,1545Степанов, И. ..... 1306Сулейманова, Ф. ..... 1597
448
Султанов, М. ..... 1408Сумбатзаде, А. ..... 1256,1355Тагиева, Н. ..... 1623, 1296, 1566, 1571, 1572, 1579, 1582,1583, 1584, 1587, 1598, 1599, 1600, 1614, 1620, 1624, 1625,1654, 1655, 1665, 1666, 1668, 1703, 1704, 1711, 1712, 1754Тагиева, Р. ..... 1485,1601,1647,1781Таиров, Л. ..... 1397,1765Таирова, Я. ..... 1357Талышинский, Р. ..... 1400Тальская, Д. ..... 1586Тарланов, М. ..... 1259,1356,1644Ташицкая, Э. ..... 1523Тихомирова, Т. ..... 1361Торба, М. ..... 1447,1764Тофик кызы, К. ..... 1750Турьялай, С. ..... 1664Усейнов, А. ..... 1421Усейнов, М. ..... 1339Файбисович, Р. ..... 1401Фаррухи, С. ..... 1405Хайкин, Л. ..... 1542Хатисов, К. ..... 1310Хелимский, Г. ..... 1228Хромов, К. ..... 1338,1348,1358,1689,1700Челеби, Э. ..... 1280Чирков, Д. ..... 1266Чулков, М. ..... 1223Чурилова, Г. ..... 1533Шавров, Н. ..... 1309,1312Шамчиева, А. ..... 1525,1526,1527Шариф, А. ..... 1756Шарифова, Г. ..... 1760Шахвалиев, К. ..... 1473,1687Шашков, В. ..... 1409,1422,1423
449
Шилин, Г. ..... 1696Шихалиева, С. ..... 1746Шпаковский, А. ..... 1320Эйвазова, М. ..... 1448Эльчин. ..... 1371Эфенди, Р. ..... 1729,1645Эфендиев, Т. ..... 1737
Алфавитный указатель заглавий
Азербайджан ..... 1299Азербайджан: 100 вопросов и ответов ..... 1298Азербайджанские ковры ..... 1372,1262, 1341,1659Азербайджанские ковры в Анкаре ..... 1496Азербайджанские ковры в Израиле… ..... 1775Азербайджанские ковры в Музее Виктории и Альберта вЛондоне ..... 1269Азербайджанские ковры за рубежом ..... 1389Азербайджанские ковры на зарубежных выставках .....1351Азербайджанские ковры на зарубежных ярмарках ивыставках ..... 1345Азербайджанские ковры пропангандируется в США .....1640Азербайджанский ковер ..... 1281Азербайджанский ковер в Вашингтоне ..... 1394Азербайджанский ковер должен вернуть себе былую славу..... 1585Азербайджанское ковровое искусство произвело напервую леди Польши большое впечетление ..... 1602Английские путешественники в московском государстве вXVI веке ..... 1239Архитектура и искусство Ближнего и Среднего Востокa..... 1290
450
Ах “вернисаж”, какой ковер, какой пейзаж… ..... 1536Белевы ..... 1300Большой успех..... 1412Будет Нарангэрэл ковроткачихой! ..... 1426В Государственном Музее Азербайджанского Ковра иНародно-Прикладного Искусство в рамках Года Росиии вАзербайджане ..... 1784В Лондоне в музее Альберта и Виктории по всемирноизвестным тебризским ковром “Шейх Сафи” табличка снадписью “Персидский ковер” заменен на “Азербайджан-ский ковер” ..... 1751В Лондоне открылась выставка «Азербайджан: на коврах-самолетах в мир сказки» ..... 1630В Париж на выставку ..... 1413В поисках старинных узоров ..... 1391В хождение за три моря… ..... 1548Вдохновенная песня веков ..... 1744Великому Ленину азербайджанский народ ..... 1718Великому Насими посвящается ..... 1730Вечно живое наследие народа ..... 1452Вечно молодое искусство ..... 1505Возрождаются традиции народного промысла ..... 1694Всеобщая история искусств ..... 1250Встречи на земле Азербайджана ..... 1453,1455,1454Высокое искусство ..... 1458Высокое искусство ковра ..... 1457Высокое искусство торжество ..... 1456Выставка азербайджанского ковра ..... 1497Выставка в музее ковра ..... 1782Выставка в Париже ..... 1414Выставка ковров ..... 1330Гобелен с ширванским ковром ..... 1692«Голлы-Чичи» едут в Ливан ..... 1374Дар английского ученого ..... 1439
451
Диалог о ковре ..... 1459Еше о бронзовом веке ..... 1383Еще один музей в Баку ..... 1758Завершился Международный симпозиум по искусствуазербайджанского ковра ..... 1508Из дальных странствий возвращаясь ..... 1510Издан каталог художника - ковровшика: АйдынаРаджабова .... 1589Издана книга из цикла «Все школы азербайджанскогоковра» ..... 1632Изучение ковров-достижение мира ..... 1461,1462Искусство народов Востока ..... 1258Исскуство восточных ковров: Материалы международногосимпозиума по исскуству восточных ковров 5-11 сентября1983 г. ..... 1286,1293Исследование кустарных промыслов на Кавказе ..... 1313История Азербайджана ..... 1245,1248История искусства народов СССР ..... 1264К изучению азербайджанского коврового искусства .....1708Кавказские ковры ..... 1317Кавказский календарь на 1869 г. ..... 1302Кавказский календарь на 1890 г. ..... 1304Казахские ковры ..... 1698Каладжугские ковры ..... 1360Кировабадские ковры ..... 1697Книга персидских товаров ..... 1226Ковер “Времена года” ..... 1710Ковер и жизнь ..... 1748“Ковер” на всех языках ..... 1465Ковровое искусство Азербайджана ..... 1538Ковровое искусство Азербайджана произвело на супругупремьер-министра Турции глубокое впечатление ..... 1606Ковров драгоценный узор ..... 1593
452
Ковровое искусство Азербайджана… ..... 1539Ковровые изделия Востока ..... 1231Ковровые притязания армян ..... 1594Ковровый орнамент “Зили” ..... 1699Ковровый плагиат ..... 1607Ковры Азербайджана ..... 1326,1364Ковры Азербайджана в Ташкенте ..... 1543Ковры Азербайджанской ССР ..... 1244Ковры в Измир, Париж, Осаку… ..... 1380Ковры казахских мастериц ..... 1701Ковры Минаи Аллахвердиевой ..... 1482Ковры очаровывают ..... 1343Ковры, известные всему миру ..... 1365Красочный мир ковров ..... 1416Крепнут дружеские связи ..... 1393Кустарная промышленность в Азербайджане ..... 1321Кустарная промышленность на Кавказе. Кoвровой промы-сел курдов ..... 1225Кустарная промышленность на Кавказе. Ковровый промы-сел ..... 1669Лагичские умельцы ..... 1675Мастерская художественных ковров ..... 1333Мастерство ковровщиц ..... 1404Материалы для изучения экономического быта государ-ственных крестьян закавказского края ..... 1308Материалы международного симпозиума по искусствувосточных ковров ..... 1283Международному симпозиуму по азербайджанскомуковру-достойную подготовку .....1512Международный симпозиум по искусству восточногоковра ..... 1483Междунородный симпозиум по исскуству восточныхковров=International symposium on the art of oriental carpets..... 1274
453
Молодость древнего искусства ..... 1359Музей восточных культур: Выставка “Азербайджанскийковер” ..... 1233На всемирную выставку в США ..... 1385На выставку в Канаду ..... 1366На этот раз - в Прагу ..... 1387Народному искусству, забота и внимание ..... 1428Народы Кавказа ..... 1253Нахичеванские ковры ..... 1288,1289Наши ковры – в списке наследия ЮНЕСКО ..... 1641О способах крашения шерсти и о мерах поднятияковрового производства на Кавказе ..... 1314Об Азербайджане – рассказали ковры… ..... 1556Образцы Закавказских ковров ..... 1332Объязательно посмотрите!: - говорили в Трабзоне поповоду выставки из Азербайджана… ..... 1779Описание Кавказской выставки предметов сельскогохозяйства и промышленности в г. Тифлисе, 1889 г. .....1224Описание политехнической выставки в Москве иэкспонированных на ней азербайджанских ковров ..... 1303Отечественные ковры популяризируют ..... 1618Открылась выставка ..... 1501Отчет о деятельности Кавказского кустарного комитета1911 года ..... 1229Отчет о деятельности Кавказского кустарного комитета1912 года ..... 1319Очерки общей этнографии: Азиатская часть СССР ..... 1349Памятники дипломатических и торговых отношений Мос-ковской Руси с Персией... ..... 1311Первая леди Азербайджана Мехрибан Алиева и перваяледи Египта Сюзан Мубарак посетили “Азерильме” .....1619Песнь веков ..... 1741
454
Познавая мудрость ковра ..... 1520Показывают народные мастера ..... 1443Помещены фотографии ковроткачих Нардаранскойковроткацкой фабрики, ткут под руководством Л.Керимо-ва ковры по его эскизам ..... 1445Правительство Азербайджана запретило вывоз из страныковров ручной работы и предметов народного искусства..... 1564Праздник народных умельцев ..... 1561Презентация ковра “Возвращение” ..... 1753Продолжаются добрые традиции… ..... 1565Производство ковров ..... 1235Путешественники об Азербайджане ..... 1252Путешествие в сказочный мир ..... 1637Путешествие красок и узоров ..... 1379Ремесла Кашмира ..... 1521Рождается музей ..... 1367Рукотворный гимн таланту и трудолюбия народа ..... 1469С днем рождения, уста! ..... 1562С думой о прекрасном ..... 1470Своебразие и традиция ..... 1783,1570Собрание государственных грамот и договоров (СГГиД)..... 1227Состоялся вечер памяти Лятифа Керимова ..... 1791Старинные ковры ..... 1569Султанабадское ковровое производство ..... 1316Супруга Президента Турции Хайрунниса Гюль ознакоми-лась с азербайджанским искусством ковроткачества .....1613Тебризская ковровая школа XVI-XVII вв. и ее связь сковровым искусством Ближнего и Средного Востока .....1707Тезиси международного симпозиума по искусствувосточных ковров ..... 1279
455
Тема дискуссии - азербайджанский ковер ..... 1524Технические условия на ковры ручной выработки произ-водства артелей промысловой кооперации ТуркменскойССР, Азербайджанской ССР, Армянской ССР иДагестанской АССР ..... 12431000 оттенков и полутонов ..... 1344У бакинских ковроткачихах ..... 1336Узоры Востока ..... 1472Чудесный ковер ..... 1719Шедевры искусства ..... 1621Шедевры народного промысла ..... 1474Шушинские ковры ..... 1663Экзамен на зрелость ..... 1743Эти великолепные восточные ковры ..... 1398Юбилейные ковры ..... 1731Я восхищаюсь красотой и богатством азербайджанскогоковрового искусства ..... 1615Яркий, красочный мир ковра ..... 1475
456
Мастера азербайджанского ковровогоискусство
Лятиф Керимов
Азербайджанские ковры в Италии ..... 1815Азербайджанский ковер - Azerbaijan carpet ..... 1794Азербайджанский ковер ..... 1793,1795,1796,1798,1799Азербайджанскии ковры в Музее Виктории и Альберта вЛондоне ..... 1797Важная задача работников декоративного искусства .....1800Вечно молодое исскуство ..... 1816Высокое посвящение ..... 1808Впечатление - отличное ..... 1804За этим стояло нечто большее... ..... 1812Звездная книга народа ..... 1809Из музея - в жизнь ..... 1806К изучению азербайджанского коврового искусства .....1801Мост взаимопонимания ..... 1817На первой странице даны фотографии Народногохудожника Лятифа Керимова, директора ГосударственногоМузея Азербайджанского Ковра Р.Тагиевой в период под-готовки к I Международному Симпозиуму по искусствувосточных ковров, где Л.Керимов дает ей научнуюконсультацию по ковру ..... 1813Народному искусству – заботу и внимание ..... 1810Нет равных коврам, вытканным здесь... ..... 1807О чем говорит ковер ..... 1805Предисловие: О ковровом искусстве Азербайджана .....1814
457
Развивать все формы декоративно - прикладного искусства..... 1803Украсят быт советского человека ..... 1802Урок мастерства и вдохновения ..... 1811Это – песни веков ..... 1818
О нем
Алфавитный указатель авторов
Абдуллаев, М. ..... 1845Абдуллаева, Н. ..... 1831Алиев, К. ..... 1847Алиева, Б. ..... 1862Гасан кызы, Н. ..... 1863Гашимов, Ф. ..... 1834Гусейнов, В. ..... 1840Керим, К. ..... 1828Мамедова, И. ..... 1864Мирзоева, С. ..... 1859Нагиев, Р. ..... 1865Октай кызы, Т. ..... 1860Рачук, Е. ..... 1833Рзаханова, Е. ..... 1866Саламзаде, А. ..... 1832Тагиева, Р. ..... 1836Тарланов, М. ..... 1820,1823
Алфавитный указатель заглавий
Азербайджанские ковры в Лондоне ..... 1846Азербайджанский ковер ..... 1829,1830В мире прекрасного ..... 1835Вдохновенная песня веков ..... 1855
458
Великому Ленину азербайджанский народ ..... 1824Верховный Совет Азербайджанской ССР. Указ Президи-ума Верховного Совета Азербайджанской ССР о награжде-нии тов. Л.Керимова “Почетной грамотой” ПрезидиумаВерховного Совета Азербайджанской ССР ..... 1839Верховный Совет СССР. Указ Президиума ВерховногоСовета СССР о награждении тов. Керимова Л.Г. орденом“Дружбы народов” ..... 1844Возвышенное и земное ..... 1856Выдвинуты Академией Художеств СССР именакандидатов в действительные члены корреспондентов.Среди них - Керимов Лятиф Гусейн оглу ..... 1853Выставка художника ..... 1837Керимов Лятиф. Выставка произведений: Москва 1954 .....1821Ковры Лятифа Керимова ..... 1843Конференция по восточным коврам ..... 1841Л.Керимов ..... 1819,1850Лятиф Керимов ..... 1822Лятиф Керимов: Заслуженный деятель искусств Аз.ССР..... 1825Лятиф Керимов: Народный художник АзербайджанскойССР ..... 1827Мировая слава ковра ..... 1857Научная командировка в Италию ..... 1854Некролог. Народный художник Азербайджана по коврам..... 1858Орнаменты его судьбы ..... 1848Песнь веков ..... 1851Помещены фотографии ковроткачих Нардаранскойковроткацкой фабрики, ткут под руководством Л.Керимо-ва ковры по его эскизам ..... 1842Распоряжение Президента Азербайджанской Республики о100-летнем юбилее Лятифа Керимова ..... 1861
459
Советский Азербайджан ..... 1826Состоялся вечер памяти Лятифа Керимова ..... 1867Щедрая палитра ..... 1849Экзамен на зрелость ..... 1852Юбилей художника ..... 1838
Расим Эфенди
Азербайджанские ковры ..... 1879,1880Азербайджанские сувениры ..... 1868Государственный Музей Азербайджанского Ковра иНародно-Прикладного Искусства ..... 1870Декоративно-прикладное искусство Азербайджана .....1869Доктор искусствоведения ..... 1871Древнее и новое ..... 1874К изучению азербайджанских ковров XVIII века и ихорнаментальных мотивов ..... 1872Ковры Западного Азербайджана ..... 1882Монументальное и декоративно-прикладное искусство .....1881Рассказывающие сказки ..... 1876Словно ожила сказка… ..... 1873Художественное ремесло Азербайджана в музеях мира .....1875Эхо парижской выставки ..... 1877,1878
460
О нем
Алфавитный указатель авторов
Велиханлы, О. ..... 1886Гасанова, С. ..... 1884Керимов, К. ..... 1885Саламзаде, А. ..... 1883
Кямиль Алиев
Алфавитный указатель авторов
Абдуллаев, К. ..... 1892,1898Алиев, К. ..... 1893Алиева, К. ..... 1903Векилова, Г. ..... 1888Гасанзаде, Н. ..... 1889,1890Мирзоева, С. ..... 1901,1895,1899,1900,1902,1905,1906,1909Нафталиев, Л. ..... 1894Рашид кызы, С. ..... 1896Тагиева, Р. ..... 1887Тагизаде, Ш. ..... 1907Эльчибей, А. ..... 1897
Алфавитный указатель заглавий
Возраждение старинной ткани Народным художникомАзербайджанской ССР Кямилем Алиевым ..... 1891Открылся личный музей выдающегося художника-ковродела: Кямиля Алиева в Ичеришэхэр ..... 1908
461
Приз и диплом – объединению “Азерхалча”. Лучшее вмире признаны азербайджанские ковры ..... 1904
Ройя Тагиева
Азербайджан в структуре Великого Шелкового пути вДревности и Средневековьe ..... 1926Азербайджанские ковры ..... 1911Азербайджанский сюжетный ковер – национальное вобщечеловеческом ..... 1917,1921Азербайджанское ковровое искусство ..... 1913Вдохновенный образ ..... 1920Декоративно-прикладное искусство Азербайджана .....1912Искусство азербайджанского ковроткачества в контекстемежцивилизационного диалога ..... 1934История Азербайджанского ковра неразрывно связана систорией его народа ..... 1937К классификации азербайджанских безворсовых ковров .....1918Ковер – товар рыночный, считает директор МузеяАзербайджанского Ковра и Народно-Прикладного Искус-ство Ройя Тагиева ..... 1925Ковер месяца ..... 1935Ковровое искусство Карабаха ..... 1929Ковры “Самолеты” ..... 1922Ковры на ВШП – на извечно возрождающейся дорогебытия ..... 1927Не только хранители… ..... 1923Немеркнущие узоры ковра ..... 1924Отзыв на книгу Мехди Зарифа “Ковры. Справочник” .....1931Отсуствие помещения создает угрозу существованию“Музея Ковра” ..... 1928
462
Сегодня – Междунородный День Музеев ..... 1932Сюжетно-тематические ковры Азербайджана ХIХ-началаХХ вв. ..... 1910Сюжетные ковры Азербайджана ..... 1915,1916Традиция сельджукских ковров ..... 1936Узоры жизни ..... 1919Энергия жизни: Или магия ковра ..... 1938Этнографические материалы ГМАК и прикладногоискусства и их научно-пропагандическое значение .....1914Этноидентичность азербайджанского ковра ..... 1933
463
Azərbaycan xalçaları haqqında xarici dillərdə
İngilis dilindəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Frances, J. ..... 1956Shiraliyeva, A. ..... 1983Taghiyeva, N. ..... 1975,1978,1985Taghiyeva, R. ..... 1972,1986,1967,1969,1970,1971,1973,1974,1976,1977,1979,1980,1981,1982,1984,1987Абдель Азиз Садек. ..... 1954Вильсон, К. ..... 1943Гомбош, К. ..... 1958,1961Дилей, А. ..... 1940Керимов, Л. ..... 1957,1965Макмиллан, Дж. ..... 1952Мартин, А. ..... 1939Попе, А. ..... 1944Шераре Еткин. ..... 1960Элвангер, В. ..... 1941Эрдман, К. ..... 1953
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Rugs and flatweaves of the Transcaucasus ..... 1963The Azeri Times ..... 1988The Museum of oriental art Moscow ..... 1968Восточные ковры ..... 1964Исламские ковры и ткацкие изделия в коллекции Кейра .....1959Исфаганский ковер ..... 1942Казахские ковры: (Аз.ССР) ..... 1955Книга о Мухамеддинском искусстве ..... 1948
464
Ковер Куба, Кобыстан ..... 1949Кубинский ковер, вытканный в 1730 году ..... 1945, 1946Лагичский ковер, вытканный в 1750 году ..... 1947Лятиф Керимов ..... 1951Прекрасные ковровые и текстильные изделия ..... 1966Что говорит Лятиф Керимов об Азербайджанских коврах..... 1962Ширванский ковер ..... 1950
Alman dilindəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Бимонт, Р. ..... 1994Боде, В. ..... 1993Гомбош, К. ..... 2002Карабаcек, И. ..... 1990Лессинг, И. ..... 1989Леттенмейр, Й. ..... 1996Неугебауэр, Р. ..... 1992Ригл, А. ..... 1991Фриш, Г. ..... 1998,1999Эрдман, К. ..... 1995
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Древнее искусство азербайджанского народа ..... 2000Общественно-политическоая жизнь Азербайджана ..... 1997Привлекательное древнее прикладное искусство азербай-джанского народа ..... 2001
465
Türk dilindəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Cəlal Əsəd Arsevan ..... 2015Əfəndi, R. ..... 2004Qergünay, Н. ..... 2014Oqtay Aslanapa. ..... 2006,2016Tağıyeva, N. ..... 2011Tağıyeva, R. ..... 2009,2008,2010,2012,2013
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
İslam ensiklopediyası ..... 2003İstanbul xalça muzeyi ..... 2007Lətif bəy Rusiyada türk xalçalarını şöhrətləndirdi ..... 2005
Fransız dilindəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Калатши, Р. ..... 2017Кубалова, Л. ..... 2018Меликян-Ширвани, А. ..... 2020Эфенди, Р. ..... 2021
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
L’universe de Latif Kerimov ..... 2023Искусство ковроткачства ..... 2022Кавказские ковры ..... 2019
466
Çex dilində
Hejcova, H. ..... 2025Прекрасные краски мира ..... 2024
Macar dilindəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Kybalova, L. ..... 2027Король, К. ..... 2026Эфенди, Р. ..... 2030
Sərlövhələrin əlifba göstəricisi
Азербайджанские ковры ..... 2028Ковры народов Кавказа в Музее искусств в Будапеште .....2029
Müxtəlif dillərdəMüəlliflərin əlifba göstəricisi
Верзейсхи, Т. ..... 2031Веселинова, М. ..... 2034Гольденбер Арон. ..... 2032Эфенди, Р. ..... 2035
Азербайджанские ковры ..... 2033
467
M Ü N D Ə R İ C AT
Göstərici haqqında ............................................................. 3Azərbaycan xalçası ............................................................ 5Görkəmli şəxsiyyətlər Azərbaycan xalçaları haqqında ..... 39Qərar və sərəncamlar ......................................................... 43Kitablar ............................................................................. 46Dövri mətbuatda, məcmuələrdə və kitablarda çapolunmuş materiallar ........................................................... 61Bakıda keçirilən Şərq xalça sənəti üzrə I BeynəlxalqSimpozium ........................................................................ 79Azərbaycan xalq sənətinə dair II BeynəlxalqSimpozium......................................................................... 85Dissertasiya və avtoreferatlar ........................................... 111
AZƏRBAYCAN XALÇAÇILIQ MƏKTƏBLƏRİ
Naxçıvan............................................................................ 113Qarabağ ............................................................................. 117Qazax-Gəncə ..................................................................... 126Quba .................................................................................. 133Abşeron ............................................................................. 138Şirvan ................................................................................ 140Təbriz ................................................................................ 143
Azərbaycanda süjetli xalçalar ........................................... 146L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və XalqTətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi ........................................... 161
AZƏRBAYCANIN GÖRKƏMLİ XALÇA USTALARI
Lətif Kərimov..................................................................... 172Rasim Əfəndi ..................................................................... 195Cəfər Müciri....................................................................... 202
468
Kamil Əliyev ..................................................................... 206Kübra Əliyeva.................................................................... 216Röya Tağıyeva................................................................... 222
НА РУССКОМ ЯЗЫКЕ
Указы и Постанoвления .................................................. 235Книги ................................................................................ 237Книжно, газетно-журнальные материалы ..................... 255Международный симпозиум по исскуству восточныхковров ............................................................................... 275II Международный симпозиум по искусствуАзербайджанского ковра ................................................ 281Диссертации и авторефераты ......................................... 300
АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ КОВРОВЫЕ ШКОЛЫ
Карабахская ковровая школа ......................................... 304Кубинская ковровая школа ............................................ 307Ширванская ковровая школа ......................................... 309Казахская ковровая школа ............................................. 312Тебризская ковровая школа ........................................... 314
Азербайджанские сюжетные ковры ……….................. 315Государственный Музей АзербайджанскогоКовра и Народно-Прикладного Исскустваим. Л.Керимова ………………………………………… 325
МАСТЕРА АЗЕРБАЙДЖАНСКОГО КОВРОВОГОИСКУССТВО
Лятиф Керимов................................................................ 331Расим Эфенди .................................................................. 344Кямиль Алиев ................................................................. 348
469
Ройя Тагиева..................................................................... 352
AZƏRBAYCAN XALÇALARI HAQQINDA XARİCİDİLLƏRDƏ
İngilis dilində .................................................................... 358Alman dilində .................................................................. 366Türk dilində ....................................................................... 368Fransız dilində ................................................................... 370Çex dilində ........................................................................ 371Macar dilində .................................................................... 372Müxtəlif dillərdə ................................................................ 373Xalçalar haqqında İnternet resurslarında ........................... 375
ƏLAVƏLƏR
Azərbaycan xalçaçılıq məktəbləri .................................... 376Azərbaycan xalçaları XV-XVI əsrrəssamlarının əsərlərində .................................................. 377Xalçaçı rəssamlar .............................................................. 379Xalçaçılıq sənətində istifadə olunan sözvə söz birləşmələri............................................................. 381Azərbaycanda toxunan xalçaların adları ....................... 388Toxuma prosesi ilə əlaqədar əsas dəzgah və alət adları ... 393Xalça məmulatlarının adları ............................................. 394XI-XX əsrlərdə Azərbaycanın müxtəlif bölgələrindəxalça toxuyanlar ............................................................... 395Naxış adları ..................................................................... 398
K Ö M Ə K Ç İ A P A R A T
Qərar və sərəncamlar ....................................................... 405Müəlliflərin əlifba göstəricisi ............................................ 406Sərlövhələrin əlifba göstəricisi.......................................... 418
470
Azərbaycanın görkəmli xalça ustaları
Lətif Kərimov..................................................................... 426Rasim Əfəndi .................................................................... 431Cəfər Müciri....................................................................... 432Kamil Əliyev .................................................................... 433Kübra Əliyeva.................................................................... 435Röya Tağıyeva................................................................... 436
На русском языке
Указы и Постанoвления ............................................... 440Алфавитный указатель авторов .................................... 440Алфавитный указатель заглавий ................................... 448
Мастера азербайджанского коврового искусство
Лятиф Керимов................................................................ 455Расим Эфенди .................................................................. 458Кямиль Алиев ................................................................. 459Ройя Тагиева..................................................................... 460
Azərbaycan xalçaları haqqında xarici dillərdə
İngilis dilində .................................................................... 462Alman dilində .................................................................. 463Türk dilində ....................................................................... 464Fransız dilində ................................................................... 464Çex dilində ........................................................................ 465Macar dilində .................................................................... 465Müxtəlif dillərdə ................................................................ 465
471
AZƏRBAYCAN XALÇASI
(biblioqrafiya)
Vəsaitin hazırlanması üzrə işçi qrupu:
Nəzirə NağıyevaJalə Məmmədova
Tamella Musayeva
Nəşriyyat redaktoruvə korrektor: Mehriban Cəfərova
Kompyuter yığımı: Könül İmanova
Ünvan: AZ-1000 Bakı ş., Xaqani küç. 29;E-mail: [email protected].
M.F.Axundov ad. Milli Kitabxananınmətbəəsində ofset üsulu ilə
çap olunmuşdur.Çapa imzalanmışdır: 28.12.2011
Sifariş 7Tirajı: 500
Pulsuz