bai 2 rong ĐuÔi chÓ

43
CÂY ĐÔ THỊ Phần II MỘT SỐ LOÀI CÂY ĐÔ THỊ TRANG TRÍ Bai 2: RONG 1.Khái niệm 2. Các họ chính (Rong dùng trong bể thủy tinh và tiểu cảnh nước) 1. Tảo nâu: Phaeophyta Rong sừng hươu (Fucus sp), cơ thể đa bào dạng hình cây, phân nhánh đôi, tuy chưa có rễ nhưng chúng có khả năng bám vào đá nhờ giác tu, Dùng trong các bể thủy tinh nuôi cá nước mặn. Tảo sừng hươu, Rong sừng hươu (Fucus sp)

Upload: tungxonefm

Post on 19-Jun-2015

1.799 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

thực vật đô thị

TRANSCRIPT

Page 1: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

CÂY ĐÔ THỊ

Phần II MỘT SỐ LOÀI CÂY ĐÔ THỊ TRANG TRÍ  

Bai 2: RONG1. Khái niệm2. Các họ chính(Rong dùng trong bể thủy tinh và tiểu cảnh nước)

1. Tảo nâu: PhaeophytaRong sừng hươu (Fucus sp), cơ thể đa bào dạng hình cây, phân nhánh đôi, tuy chưa có rễ nhưng chúng có khả năng bám vào đá nhờ giác tu, Dùng trong các bể thủy tinh nuôi cá nước mặn.

Tảo sừng hươu, Rong sừng hươu (Fucus sp)

Page 2: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

1. lộc giác - pellia endiviaefolia

2. Đại lộc giác đài – pellia endiviaefolia

4.Rong tản sừng hươu (Riccia):    Ưu điểm: dễ trồng, phát triển nhanh.Nhược điểm: Cần nước sạch. Muốn cây đẹp , nên tăng lượng CO2 để cây nhả nhiều bọt O2. Cách bố trí: Làm tiền cảnh hoặc làm nền.

4. Rong sừng hươu Riccia

Page 3: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Choi - Dương xỉ sừng hươu (Riccia)

2.Họ Tóc tiên nước Hydrocharitaceae

Page 4: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Bộ Alismatales, ngành MagnoliophytaRong tóc tiên: (Vallisneria spiralis)tk. rong mái chèo, tóc tiên nước, cây họ Tóc tiên nước (Hydrocharitaceae),

mọc chìm dưới nước, có thêm rễ ngắn nằm trong đất. Lá hình mái chèo, dài ngắn tuỳ theo mực nước sâu hay nông, có thể dài tới 2 m, rộng 5 - 10 mm, chóp lá tù hoặc có mũi nhọn. Rễ trắng, bám chặt vào lòng  sông và mương máng nên nước chảy mạnh cũng không trôi đi được. Thụ phấn nhờ nước; sau khi thụ phấn, hoa cái xoắn lại, quả và hạt phát triển ở đáy nước, hoa cái nổi có cọng xoắn, hoa đực đứt cuống nổi lên. Nguồn gốc ở Địa Trung Hải, nay mọc rộng rãi ở các vùng ôn đới, một phần ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. RTT là nguồn thức ăn xanh quan trọng cho lợn trong mùa đông.

RTT được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang đặc biệt các bể hay tiểu cảnh nước có dòng nước động.

Tóc tiên suối:Ryptocoryne retrospiralis (Quảng Ninh)

Trách tảo thấp, Tóc tiên ruộng Ryptocoryne sp - Có phân bố khắp VN theo tài liệu nói vùng Biên hoà ngày trước dùng để làm rau ăn ghém, nhiệt độ 18- 26oC ánh sáng trung bình - mạnh - dễ trồng.

Page 5: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

3. Họ Rong đuôi chồn Haloragaceae

Họ Rong đuôi chồn ( Haloragaceae)bộ Saxifragalesngành Magnoliophyta

Rong đuôi chồn đôi khi cũng được dùng để chỉ một vài loài trong họ Rong đuôi chó

Họ Rong đuôi chồn ( Haloragaceae), đồng nghĩa: Cercodiaceae, Myriophyllaceae) là một họ trong bộ Tai hùm (Saxifragales) của thực vật hai lá mầm hạt kín. Trong hệ thống Cronquist, nó được đặt trong bộ Rong đuôi chồn (Haloragales), nhưng trong hệ thống APG II, nó được đặt trong bộ Saxifragales.

Rong xương cá gié (Myriophyllum spicatum)

Phân bốHọ này gần như phân bố rộng khắp toàn cầu, ngoại trừ các vùng sa mạc khô cằn. Trung tâm đa dạng về loài nằm ở Australia và Nam bán cầu nói chung.Miêu tảCác loài trong họ này là thực vật sống lâu năm, đôi khi là thực vật một năm, và chủ yếu là rậm lá, mặc dù có một vài loài là cây thân gỗ. Một số loài là thực vật sống trên đất liền còn chủ yếu là thực vật thủy sinh nước ngọt. Lá có khía hay xẻ thùy sâu, mọc đối hay mọc vòng. Chúng chủ yếu là cây đơn tính cùng gốc với các hoa gần như luôn luôn là nhỏ, đối xứng xuyên tâm. Chúng chỉ có 1 noãn trên mỗi lá noãn. Bầu nhụy là dạng quả tụ và đính trên bầu (thể sinh dục cái bên ngoài).Công thức hoa:

or

Các chiTrong họ này có 8-9 chi với khoảng 145 loài:

Page 6: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Glischrocaryon (bao gồm cả Loudonia) Gonocarpus Haloragis (bao gồm cả Meionectes): rong đuôi chồn Haloragodendron , chứa 5 loài cây bụi đặc hữu Australia. Laurembergia Meziella Myriophyllum , 60 loài rong xương cá thủy sinh Proserpinaca Vinkia

Các chi trước đây thuộc họ Cercodiaceae và Myriophyllaceae hiện nay là một phần của họ Haloragaceae. Bên cạnh đó, chi Gunnera trước đây bị gộp trong họ này.La hánLa hán xanh. Cabomba caroliniana var. carolinianaTên gọi khác: rong đuôi chồn.ưu điểm: dễ trồng, dễ chăm sóc, không đòi hỏi dinh dưỡng cao.

Nhược điểm: cây phát triển nhanh nên cần phải cắt tỉa thường xuyên, cần phải có dòng chảy nhẹ trong bể.Cách bố trí: Làm hậu cảnh hoặc trung cảnh.

La hán đỏ: Giống như la hán xanh nhưng cần ánh sáng mạnh để đạt được màu đỏ vốn có

của cây.

2.

Page 7: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Cabomba caroliniana var. caroliniana

Ngoài làm thức ăn gia súc, Rong đuôi chồn được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

4.Họ Rong đuôi chó ( Ceratophyllaceae)Bộ Súng NymphaealesNgành: Magnoliophyta

Là một họ thực vật có hoa chỉ chứa một chi duy nhất là Ceratophyllum. Chi này phân bổ rộng khắp thế giới, nói chung hay được tìm thấy trong các loại ao, hồ, đầm lầy cũng như các dòng suối chảy chậm tại khu vực nhiệt đới và ôn đới và hay được thả trong các bể cá cảnh.

Page 8: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

RONG ĐUÔI CHÓ:  (Ceratophyllum demersum; tk. rong đuôi chồn, cỏ khét), loài cây thuộc họ Rong đuôi chó (Ceratophyllaceae). Thân thảo, mềm, không có rễ, dài 30 - 50 cm, phân nhánh nhỏ dài, mọc lơ lửng trong nước. Lá mọc vòng 4 - 12, vò ra có mùi khét đặc biệt, phiến lá chia nhỏ ra thành bản hình sợi chỉ có gai. Hoa nhỏ, mọc ở nách lá, không có cuống. Quả hình trứng dẹt, mang 2 sừng ở gốc. Ở Việt Nam, RĐC mọc ở các ao hồ, mương máng. Phát triển mạnh nhất vào tháng 6 - 7 và từ tháng 9 thì lụi dần. RĐC được dùng làm thức ăn cho lợn.(Ceratophyllym demersumRong cá vàng)

Rong đuôi chó. Ceratophyllum demersum – mọc khắp các sông hồ - đầm VN, dễ trồng Các loài trong chi Ceratophyllum mọc hoàn toàn dưới mặt nước, thông thường (mặc dù không phải luôn luôn) trôi nổi trong môi trường sống của chúng. Thân cây có thể dài tới 1 m trong nhiều bể cá cảnh. Chúng không chịu được sự khô hạn. Tại các khoảng dọc theo các đốt của thân cây chúng sinh ra các vòng lá màu xanh lục sáng, thường là hẹp bản và tạo nhánh. Các lá phân nhánh này khá giòn và cứng. Chúng không có rễ, nhưng đôi khi phát triển các lá bị biến

đổi có bề ngoài tựa như rễ, với mục đích neo đậu cả cây xuống đáy nước. Hoa nhỏ và không hấp dẫn, với hoa đực và hoa cái trên cùng một cây. Chúng sinh sống tốt trong môi trường nhiều ánh sáng. Mặc dù có thể sống được trong môi trường ít ánh sáng nhưng tốc độ phát triển rất chậm. Ở nhiệt độ thấp chúng cũng phát triển chậm và tạo ra các lá dày hơn, tạo ra bề ngoài giống như một loài khác. Trong ao hồ nó tạo thành các chồi dày vào mùa thu và chìm xuống đáy tạo ra cảm giác như thể nó bị sương giá làm chết nhưng khi mùa xuân đến thì các chồi này sẽ phát triển trở lại dạng thân dài và dần dần phủ kín ao hồViệc nhân giống chúng khá dễ dàng. Chỉ với một mẩu nhỏ thân cây thì cuối cùng nó cũng sẽ phát triển thành một cây mới. Nó tiết ra các chất có độc tính đối với các loài tảo (hành vi cảm nhiễm) và trong điều kiện thích hợp với nó thì gần như nó ngăn cản một cách có hiệu quả sự phát triển của các loại tảo.

Page 9: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Do bề ngoài của chúng cũng như khả năng tạo ra nhiều ôxy, nên người ta hay sử dụng chúng trong các bể nuôi cá cảnh.

Quan hệ và phân loại Ceratophyllum demersumCác loài trong chi Ceratophyllum được coi là đủ đặc biệt để có thể xếp nó vào một họ riêng của chính nó là họ: Ceratophyllaceae, mặc dù quan hệ chính xác của nó với các loài, chi, họ thực vật hạt kín khác vẫn chưa được sáng tỏ. Trong hệ thống Cronquist người ta cho rằng nó có quan hệ họ hàng gần với họ Họ Súng (Nymphaeaceae) và đặt nó trong bộ Bộ Súng (Nymphaeales), nhưng các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nó không có quan hệ họ hàng gần với họ Nymphaeaceae hay bất kỳ họ thực vật đang tồn tại nào khác. Một số nghiên cứu phát sinh loài ban đầu cho rằng nó là nhóm chị em với các thực vật hạt kín khác, nhưng các nghiên cứu mới hơn lại cho rằng nó hoặc là nhóm chị em với thực vật một lá mầm (monocots) hoặc là với thực vật hai lá mầm thật sự (eudicots). Hệ thống APG II đặt họ này trong bộ của chính nó với danh pháp khoa học là Ceratophyllales[5].

Sự phân chia họ này thành các loài vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, nhưng người ta cho rằng có ít nhất là 5 loài chính là:

Ceratophyllum demersum L. - rong đuôi chó thông thường hay rong đuôi chó cứng

Ceratophyllum echinatum A.Gray - rong đuôi chó không gai Ceratophyllum muricatum Cham. -rong đuôi chó gai

Page 10: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Ceratophyllum platyacanthum Cham. Ceratophyllum submersum L. – rong đuôi chó nhiệt đới hay rong đuôi

chó mềm mặc dù có trên 30 tên gọi loài khác cũng đã được miêu tả, nhưng phần nhiều trong số này có lẽ chỉ là các biến thái của 5 loài nói trên. Trong số này, Ceratophyllum demersum là phổ biến rộng nhất, với sự phân bố toàn cầu; các loài khác chỉ sinh sống trong phạm vi hạn hẹp hơn. Tên gọi rong đuôi chồn hay cỏ khét đôi khi cũng được áp dụng cho một số loài trong họ này, chẳng hạn cho Ceratophyllum sp.

RĐC được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

Page 11: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

5.Họ Rong Ly (Lentibulariaceae)

Họ này gồm các loài cỏ thủy sinh hay hoại sinh mọc nơi ẩm ướt trên đá, nhiều thứ không nhận ra nếu không có các cọng hoa tí xíu vươn lên. Cây thường gặp

nhất là cây rong Trứng (rong Ly) mọc dưới ruộng hay ao đầm. Họ Lentibulariaceae có gần 20 loài ở VN.

1. Utricularia aurea Lour. : rong Ly hoa vàng, rong Trứng, Nhỉ cán vàng

Cây gặp trên ruộng khắp Bắc Nam, gọi là rong Trứng vì trong lá có những phao nhỏ

Page 12: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

RL được dùng làm thức ăn gia súc, được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

6. Họ Rong lá ngòCabombaceae

Họ Rong lá ngò ( danh pháp khoa học : Cabombaceae) là một họ thực vật có hoa . Họ này được một số nhà phân loại thực vật công nhận.Hệ thống APG II năm 2003 (không thay đổi từ hệ thống APG năm 1998) không công nhận họ này mà đưa các loài thuộc họ này vào trong họ Súng (Nymphaeaceae). Tuy nhiên APG II cũng cho phép tách ra như là một sự lựa chọn tùy ý. Trong trường hợp tách ra thì họ này không được đặt trong bộ nào mà được coi như là một trong những dòng giống cơ bản nhất trong nhánh thực vật hạt kín . Tuy vậy, nhưng một số nhà khoa học đang sử dụng hệ thống APG II lại đặt họ này trong bộ Súng (Nymphaeales).

Page 13: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Họ này bao gồm 2 chi là Brasenia với 1 loài (rau nhút hay thuần thái, Brasenia schreberi) và Cabomba , với khoảng 7 loài thực vật thủy sinh với tên gọi phổ biến là rong lá ngò.

Cabomba aquatica.

Cabomba sp

RLN được dùng làm thức ăn gia súc, được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

Cabomba sp

7. Họ Rong mái chèoPotamogetonaceae

(Alismatales)

Page 14: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Họ Rong mái chèo hay họ Nhãn tử (danh pháp khoa học: Potamogetonaceae) là một họ thực vật có hoa. Họ này được nhiều nhà phân loại học công nhận.

Hệ thống APG II năm 2003 (không thay đổi so với hệ thống APG năm 1998), cũng công nhận họ này và đặt nó trong bộ Trạch tả (Alismatales) của nhánh monocots=[thực vật một lá mầm]. Họ này bao gồm cả các loài trong họ Zannichelliaceae, nhưng không bao gồm chi Ruppia hiện nay được tách ra thành họ riêng là Ruppiaceae. Trong phạm vi họ Potamogetonaceae thì sự phân hóa có thể đã bắt đầu khoảng 25 triệu năm trước (Janssen & Bremer, 2004).

Các loài trong chi Potamogeton là nguồn thức ăn quan trọng cho vịt tại Bắc Mỹ. Sự thụ phấn chéo diễn ra nhờ gió hay do phấn hoa trôi nổi trên mặt nước. Có sự biến thiên lớn trong phiến lá, bao gồm cả các lưỡi bẹ (thường được gọi là các lá kèm), cũng như của hình dạng lá trong loài cũng như giữa các loài; một vài đơn vị phân loại nhỏ trong chi Potamogeton có lá dị hình, với các lá mọc ngầm và lá nổi trên mặt nước là khác nhau về hình dáng. Trong chi Potamogeton quả nổi và có khả năng quang hợp.

Chi Zannichellia có lẽ chỉ có liên quan yếu trong phạm vi họ Potamogetonaceae (Les và ctv. 1997). Chi Potamogeton có thể là cận ngành hay đa ngành (Les & Haynes, 1995).

Theo định nghĩa này thì họ chứa vài chi (đáng chú ý là Potamogeton) với tổng cộng khoảng 100 loài thực vật thủy sinh sống lâu năm. Các phiến lá của chúng hoặc là nổi hoặc là chìm dưới mặt nước, thân của chúng thường kết nối với nhau. Hoa là dạng bội số bốn: công thức hoa là [4;0;4;4] (lá đài; cánh hoa; nhị; lá noãn). Quả là dạng quả hạch nhỏ hay quả bế.

Các chi

Groenlandia Potamogeton (bao gồm cả Coleogeston, Spirillus, Stuckenia): Khoảng

60 loài rong mái chèo

Page 16: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

RMC được dùng làm thức ăn gia súc, được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

8. Họ Thủy ung, Rong Liễu - Aponogetonaceae

(Bộ Alismatales)Cây thảo mền trong nước ngọt, thân rễ nhiều tinh bột . Trong vài chục thập niên vừa qua, họ này được các nhà phân loại học công nhận rộng khắp.

Lá đơn, hình dải, cuống dài, mọc cụm, ở thân. Các lá đơn, mọc so le, thuộc dạng dị hình, nghĩa là các lá nổi và lá ngầm dưới nước có hình dạng khác nhau. Lá chứa các khí khổng, phiến lá chứa các tinh thể oxalat canxi.

Hoa lưỡng tính, M3. P1-2-3: A 6 xếp 2 vòng, hoặc nhiều xếp 4-5 vòng. Bầu trên, 2-9 lá noãn, thường 3-6 lá noãn, mỗi lá noãn 2-8 noãn. Quả đại, phôi

Page 17: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

thảng, không có nội nhũ. VN có 1 chi: Aponogeton với 47 loài. Các loài gặp với biệt danh là Choi. Quyết…Hệ thống APG II năm 2003 (không đổi từ hệ thống APG năm 1998) cũng công nhận họ này và đặt nó trong bộ Trạch tả (Alismatales) của nhánh

monocots=[thực vật một lá mầm]. Họ này chỉ chứa một chi là Aponogeton với khoảng 40-45 loài thực vật thủy sinh, phân bổ tại khu vực nhiệt đới Cựu thế giới.

Aponogeton distachyus

Hoa lưỡng tính, mọc thành cụm, thông thường chồi lên trên mặt nước thành 1-3 cành hoa. Hoa có mật hoa, thụ phấn nhờ côn trùng. Quả là dạng quả đại không có

nhiều cùi thịt. Hạt không có nội nhũ mà chứa tinh bột.

Các loài Choi và Tiêu thảo được dùng làm thức ăn gia súc, được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

Page 18: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Một loài tiêu thảo tìm thấy ở thượng nguồn suối thuộc Thừa Thiên Huế

Choi lá nhỏ - Aponogeton robernonii

Page 19: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Choi - Dương xỉ lá hẹp Aponogeton \

Choi - Dương xỉ Philipine (Aponogeton sp)

Aponogetonaceae Tiêu thảo Aponogeton crispus

Page 20: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Apo

nogetaceae Tiêu thảo Aponogeton crispus

Page 21: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Tiêu thảo Aponogeton natans

Page 22: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

11. Be thuy tinh Rong tao

13. Dương xỉ Châu Phi

Page 23: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

9. Họ Ráy: AraceaeBộ Arales

Lớp LiliopsidaChi Cryptocoryne và Anubias

-Thân củ-Rễ chùm-Lá đơn có cuống xốp dài-Cụm hoa : Bông mo, Hoa đơn tính cùng mo, P0A6-1. P0G_(3-1)/3-1/1-n, Quả bế, mọng.Chi Cryptocoryne và Anubias có nhiều loài thực vật thủy sinh phổ biến

Cryptocoryne....... tìm thấy vùng Tây nguyên

Tiêu thảo lá hẹp Cryptocoryne x willisii 'lucens'

dải lụa đỏ nhăn lá hẹp - Trong chi Cryptocoryne....... tìm thấy vùng Tây nguyên ánh sáng trung bình đến mạnh, nhiệt độ từ 18- 28oC mọc chậm lá nhăn đều, màu đẹp, dễ trồng                       

Page 24: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

CryptocoryneDải lụa lá hẹp tìm thấy ở Hoà bình- ánh sáng trung bình- nhiệt độ 15- 26oC mọc chậm - dễ trồng

Cryptocoryne sp

Page 25: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Cryptocoryne sp( Choi lá xoăn)C. sp

Tiêu thảo mũi tên

Page 26: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Cryptocoryne wendtii 'Mi Oya' Choi lá to

Page 27: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Anubias barteri var. Barteri - Choi rết

Cryptocoryne pontederiifolia

Page 28: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

lagenandra ovata

anubias heterophylla

Page 29: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

anubias barteri var.glabra "Wave Leaf":

anubias sp

Page 30: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

anubias barteri var.nana:

6. anubias barteri var.nana "Petite":

anubias sp."Gabon":Choi và Tiêu thảo của họ Ráy được dùng trong bể thủy sinh và tiểu cảnh

nước làm giảm CO2 và tăng O2 trong bể, làm tăng độ trong nước, làm chỗ dựa cho tôm cá, làm tăng vẻ đẹp bể và tiểu cảnh khi nhìn từ trên hoặc nhìn ngang.

Page 31: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

Be Ca Canh1) Phần cứng : bể, hệ thống chiếu sáng, hệ thống lọc, hệ thống làm mát nước, hệ thống khí CO2, thiết bị an toàn điện._ Bể : thích hợp cho người mới vẫn là các bể nhỏ khoảng 75cm x 40cm x 45cm (dài, rộng, cao) (hợp với 2 bóng đèn chiếu sáng dài 6 tấc bán phổ biến), hoặc bể 40cm x 20cm x 30cm (hợp với 1 bóng 3 tấc rưỡi cũng có bán phổ biến). Các kích thước này đều có thể làm kính 5 ly để giảm thiểu chi phí, tuy nhiên có một lời khuyên là không nên trang trí bằng đá quá nặng. Bể làm phải có kiềng chắc chắn nhưng phần kiềng đừng làm quá rộng vì sẽ che mất ánh sáng vào nước làm giảm quang hợp, Kiểu kiềng thích hợp cho các bể nhỏ vừa nêu là kiểu tam giác gắn vào góc bể, vừa thẩm mỹ vừa ít che sáng._ Hệ thống chiếu sáng : bố trí thoáng cao khỏi mặt nước để dễ dàng cho các thao tác như trồng tỉa cây, mặt khác ánh sáng tỏa đều khắp bể tránh được hiện tượng tụ sáng không đều ở từng khu vực bể. Theo kinh nghiệm cho thấy một hệ thống đèn treo cách mép bể tối thiểu 12cm là tối ưu nhất vì dễ dàng cho thao tác trồng tỉa và vệ sinh bể, không vướng víu, tách điện xa khỏi nước giảm nguy hiểm._ Hệ thống lọc : phần này các bạn mới chơi thủy sinh thường phạm phải sai lầm vì không hiểu rõ tầm quan trọng của nó đối với 1 bể thủy sinh. Theo huunguyen đây là phần cứng đáng để đầu tư nhất, vì nước trong bể có trong xanh hay không và hệ vi sinh có phát triển tốt hay không cũng là nhờ dàn lọc. Nếu có kinh phí thì đầu tư 1 cái lọc ngoài hàng hiệu, nếu ít kinh phí thì làm 1 cái lọc ngoài như anh hovaten đã giới thiệu. Bản thân huunguyen thì thấy kiểu lọc hiệu quả nhất vẫn là kiểu lọc tràn dán kèm theo bể, có thể đặt làm luôn khi đặt làm bể. Đối với các bể nhỏ nếu thấy đặt lọc tràn trong bể choáng thể tích bể thì chịu khó nhờ thợ khoan thủng kính bể 1 lỗ 21mm lắp co và ống nước vào rồi lôi hẳn cái lọc tràn này ra khỏi bể và muốn giấu nó ở đâu cũng được (theo kiểu các bể chơi cá biển vẫn làm) , có thể đặt bên cạnh hay giấu nó dưới gầm bàn

Page 32: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

nơi đặt bể với các hình minh họa như sau :đặt bên dưới dàn chân sắt :

bên dưới gầm chân của bể nhỏ 30x30x30 cm

Page 33: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

bên cạnh bể :

Kiểu lọc này cũng ít tốn kém kinh phí, thuận tiện vệ sinh, ổn định mực nước trong bể ( khi cạn nước thì chỉ cạn trong dàn lọc còn mực nước trong bể vẫn giữ không đổi ), công dụng thì hệt như cái lọc ngoài hàng hiệu vậy vì muốn để chỗ nào cũng được hết, và một điều hết sức quan trọng là hệ vi sinh trong lọc phát triển rất nhanh chóng, làm màu nước bể mau trong xanh, huunguyen đang dùng kiểu lọc này cho toàn bộ các bể

Page 34: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

của mình và rất ưng ý về nó, cảm giác hệt như đang xài lọc ngoài hàng hiệu vậy. Trên diễn đàn đã có nhiều bài viết về hệ vi sinh trong bể thủy sinh nên huunguyen không nêu rõ ở đây vì thực chất đây là một vấn đề hết sức phức tạp nếu nghiên cứu kỹ, theo kinh nghiệm bản thân của huunguyen thì chỉ cần có một hệ thống lọc với những tiêu chuẩn đã nêu trong những bài viết đã được anh em trên diễn đàn đánh giá cao thì vấn đề vi sinh trong bể chỉ còn là vấn đề thời gian để vi sinh phát triển, để thúc đẩy quá trình phát triển của vi sinh cũng đã có những cách làm rất đơn giản đã nêu trong những bài viết trước nhân tiện đây huunguyen cũng xin nhắc lại 2 cách làm hiệu quả và đơn giản như sau :+ xin một ít nước ( vài lít ) từ một bể khác đã có hệ vi sinh phát triển tốt với màu nước thật trong xanh rồi đổ vào bể của mình.+ dùng những bịch bột hay cục vi sinh có bán sẵn trên thị trường với giá dao động khoảng 10k đến 20k là đủ dùng cho một bể lớn khoảng 1m2x45cmx45cm._ Hệ thống làm mát nước : chỉ cần một quạt nhỏ cho 1 bể dành cho người mới có thể giảm được tối đa 3 độ C làm cho nước mát hơn, thuận tiện cho các bạn vừa thích muôi cây vừa thích nuôi rêu trong bể._ Hệ thống khí CO2 : đây có lẽ là phần cứng làm cho nhiều người mới chơi thủy sinh bỏ cuộc vì thiếu kinh phí đầu tư 1 bình khí. Nếu là người mới chơi thì lời khuyên vẫn là phải có khí CO2 cho bể mới đảm bảo cây sống khỏe được, có thể tự chế CO2 theo cái bài viết đã có trong diễn đàn. Huunguyen cũng từng chứng kiến các bể không có CO2 cây vẫn tươi tốt, tuy nhiên để có được một bể không dùng CO2 thì không phải chuyện dễ dàng. Vì theo huunguyen được bết các bể không có CO2 thì đa số các cây có trong bể đều khai thác từ tự nhiên hoặc được chủ nhân thuần hóa dần dần để nuôi trồng trong môi trường đặc biệt của họ, nếu bỏ công sức đi tìm kiếm các loài thủy sinh về trồng thì còn tốn kém hơn kinh phí để mua hẳn một bình CO2 nữa đấy, chưa kể đến những bí quyết về phân nền và dinh dưỡng phức tạp. Lời khuyên là vẫn phải có khí CO2 cung cấp cho các bể thủy sinh vì đa số các cây người mới chơi mua được trên thị trường đều đã và đang sống trong những bể có CO2. Nên mua nhiều bình CO2 nhỏ thay vì mua một bình CO2 lớn vì việc chia dây ra cho nhiều bể thực chất rất khó vì lượng CO2 vào các bể sẽ chẳng thể nào đều nhau được._ Thiết bị an toàn điện : cái này rất quan trọng nha, hầu hết các bể huunguyen được tham quan đều thiếu mất phần tối quan trọng này. Không hiểu sao do quá chủ quan mà các bạn chơi lâu năm và nhiều kinh nghiệm đôi khi thiếu hẳn phần này nhỉ. Có khó gì đâu, nếu có kinh phí thì đầu tư hẳn 1 bộ CB chống giật rồi đấu điện theo sơ đồ đính kèm thiết bị nối đến tất cả các thiết bị có nguy cơ rò điện trong nhà. Nếu tiết kiệm chi phí và tìm được 1 chỗ thích hợp trên sàn nhà thì ra mấy tiệm bán dụng cụ mua ngay 1 cây cọc bằng đồng (hay sắt) nhọn dài 2m giá khoảng 25k (cọc này thường nối với cây thu lôi trên mái nhà có các tên thông dụng cọc tiếp đất, cọc te (terre)) đóng thẳng xuống sàn nhà bằng búa, chỉ vài nhát búa đầu qua xà bần là khó còn khi đến lớp đất bên dưới thì nó sẽ chạy tọt xuống nền, sau đó có thể vô tư nối đến nước trong bể, máy giặt, tủ lạnh … cách này đang được huunguyen sử dụng. Nếu thấy vẫn còn khó thì chỉ cần 1 cây đinh 3 phân bằng nhôm (hay sắt) loại đinh đóng tường đóng xuống đất hoặc chân tường (nhớ là chân tường chứ đừng đóng vào vách tường nhé) rồi nối dây vào nước trong dàn lọc vẫn có thể tránh được dòng điện rò ra từ cái bơm đấy, cách này dùng nối mass cho vỏ CPU máy tình cũng được. Cố gắng đừng chủ quan nhé, vì các máy bơm rất dễ rò điện ra môi trường nước, lúc nào cũng để 1 bút thử điện bên cạnh bể và sẽ có ngày các bạn thử nước trước khi cho tay vào bể và thấy bút đỏ lên. Có nhiều ý kiến cho rằng thấy cá còn bơi là biết chứ cần gì phải dùng bút thử điện, huunguyen xin nhắc các bạn rằng nếu chỉ có dây nóng của nguồn điện máy bơm rò điện vào nước thì cá vẫn bơi lội tung tăng trong bể đấy, vì xem như đẳng thế nên không giật, nhưng nếu có người đang đứng trên mặt đất và cho tay vào nước thì cả người và cá trong bể đều bị giật, do dòng điện chảy qua người về nơi có điện thế thấp hơn là mặt đất, giải thích hiện tượng này bằng một thí nghiệm đơn giản như sau : ngồi trên ghế gỗ rút chân lên khỏi đất và cho tay vào 1 trong 2 lỗ cắm điện sẽ thấy không bị giật lưu ý : ai không hiểu rõ về điện xin đừng thử. Hãy cố gắng chút nữa để bản thân và tất cả những người trong nhà được an toàn, nhất là an toàn cho những em nhỏ rất thích cho tay vào bể. Nhớ không lầm thì năm 2005 báo Tuổi Trẻ hay Thanh Niên có đăng tin 1 người chết do điện rò từ máy bơm trong bể cá, người này bị điện giật dính vào mặt nước và toàn thân vẫn vắt trên thành bể (cái kiềng này cũng chắc thật ), đáng tiếc quá !

2) Phần mềm : nước, nền, cây, các vật trang trí._ Nước : sử dụng nước máy là tốt nhất (phải qua bể chứa tối thiểu 24h rồi sử dụng cho bể cá), nếu muốn dùng nước giếng thì phải kiểm tra trước bằng cách cho cá hay tép vào

Page 35: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

nuôi trước, nếu thấy cá tép khỏe mạnh có màu sắc tốt thì xem như nuôi trồng thủy sinh được. _ Nền : hiện tại vẫn đang có hai xu hướng làm nền cho bể, có thể là phân tự trộn hoặc mua nền dạng hạt nền công nghiệp của Nhật, Đài Loan ,Thái, Trung Quốc, Đức … huunguyen xin chia sẻ các kinh nghiệm với các bạn như sau :+ Nền trộn : tự trộn nền là một việc làm mất nhiều thời gian và công sức tuy nhiện sẽ đem lại cho các bạn thích tìm tòi nghiên cứu những kinh nghiệm rất thú vị, đặc biệt với những người đã có kinh nghiệm chơi bonsai hay phong lan thì sẽ rất thú vị, tăng thêm vốn kiến thức tích lũy từ thực nghiệm, nhìn ngắm cây thủy sinh phát triển trong môi trường do chính mình tạo ra rất hồi hộp, chưa kể đến lợi ích kinh tế cho những bạn có điều kiện kinh tế thấp. Với bất cứ một công thức nền trộn nào huunguyen chỉ xin có một kinh nghiệm chia sẻ với các bạn đó là về quá trình ngâm ủ phân nền, đây là một quá trình không thể thiếu đối với các nền tự trộn. Cách là đơn giản là sử dụng một xô nước lớn hay một thùng sơn nước có nắp đạy kín, sau khi trộn xong nền thì ngâm ngập nước nền trộn vào xô với thời gian tối thiểu 10 ngày ( hoặc lâu hơn càng tốt) sau đó mới đem ra sử dụng, cứ 3 ngày thì dùng tay hay muỗng khuấy đều hỗn hợp một lần. Đây là vấn đề ít thấy đề cập trong các bài viết về nền tự trộn nhưng theo huunguyen thì đây là một việc làm tuy đơn giản nhưng lại rất cần thiết đấy, còn tác dụng của nó thì chắc không cần phải nêu kỹ hơn vì chỉ đơn giản là phân hủy (làm cho hoai đi ) tất cả những chất khó tiêu ( khó hấp thụ trực tiếp) vốn dĩ tồn tại trong các nguyên liệu trộn nền.+ Nền công nghiệp : chất lượng rất đảm bảo, bền, độ thẩm mỹ cao, tốn rất ít thời gian và công sức để thực hiện 1 bể theo ý muốn. Một lời khuyên nhỏ cho các bạn dùng các loại nền công nghiệp hoặc các chất dinh dưỡng bổ sung dạng phân nước hay phân nhét là hãy đọc thật kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, nếu là một bộ phân nền có uy tín và chất lượng cao thì khi mua sản phẩm sẽ thấy trên bao bì có in hướng dẫn sử dụng hoặc đọc trên các website giới thiệu của chính hãng về các loạt sản phẩm này. Hãy đọc và tham khảo thật kỹ để sử dung thật hiệu quả chúng vì kinh phí đầu tư ban đầu cho một bộ phân nền này không phải rẻ. Nếu chỉ setup một bể với nhu cầu thưởng thức của cá nhân thì các bạn hãy sử dụng một bộ phân nền sao cho hợp lý để tránh lãng phí. Đã có nhiều bạn chơi do không tham khảo kỹ liều lượng và công dụng nên sau khi setup hoàn chỉnh một bể chơi cá nhân xảy ra tình trạng phải thay nước liên tục mỗi ngày do thừa dinh dưỡng vì châm quá nhiều phân nước trong khi các hạt nền còn ở giai đoạn có trữ lượng dinh dưỡng cao, việc làm này thiết nghĩ rất tốn hao công sức và gây thiệt hại kinh tế lớn và chỉ thích hợp với những bể có ý định dự thi hay triển lãm nên phải bón thúc cho cây phát triển thật nhanh và căng khỏe. Huunguyen đã từng được chứng kiến một bể thủy sinh với kích thước khá to 2,5mx0,8mx0,6m mà lượng phân nền sử dụng rất tiết kiệm chỉ khoảng 15 lít aquasoil của ADA (một hãng sản xuất loạt phân nền công nghiệp nổi tiếng đang được các tay chơi thủy sinh lâu năm rất ưa chuộng), phần còn lại chỉ là sạn sỏi trang trí và bổ sung thêm phân nước rất dè xẻn với tiêu chí về dinh dưỡng là thà thiếu một chút còn hơn dư, mà cây cối trong bể này vẫn phát triển rất tốt. Vốn dĩ nền công nghiệp được sản xuất với mục tiêu tiết kiệm thời gian và công sức cho người chơi nên việc thay nước cho bể mỗi ngày hay thậm chí mỗi tuần là một việc làm không nên. Một trở ngại lớn mà nhiều người vướng phải khi đọc hướng dẫn sử dụng của các loại phân công nghiệp là “tiếng Anh nên lười đọc quá “, huunguyen đang biên dịch lại các hướng dẫn sử dụng của bộ nền và phân nước của ADA nếu các anh em nào có nhã ý hợp tác để mở topic riêng cho phần này thì cứ pm trực tiếp cho mình nha, hy vọng có thêm ngày nghỉ để hoàn thành sớm cho cả làng mình dễ đọc._ Cây : cây thủy sinh và các loài thủy sinh vật nói chung đều rất đẹp, mỗi loài có một nét đẹp rất riêng. Tuy nhiên để thưởng thức hết vẻ đẹp của chúng thì điều quan trọng phải nói đến ở đây là việc sắp đặt và bố trí chúng cho thật hợp lý trong một bể thủy sinh, có vài điểm cần lưu ý như : + Các bạn mới chơi nên tham khảo trước các bài viết về các loại cây dễ nuôi trồng đã có rất nhiều trên diễn đàn trước khi mua. Chú ý lựa chọn mua nguồn cây thật sạch không nên mua cây đã bị nhiễm rêu hại. + Tham khảo thật kỹ các bài viết và nhận dạng được các loại rêu hại để tránh được nguy cơ bị rêu xâm hại cho bể. + Phân bố loại cây cho phù hợp với ánh sáng phân bố trong bể ( có loại rất ưa sáng, có loại chỉ cần ít sáng ). Nên hoạch định theo khu vực và phát họa (vẽ sơ ra giấy, ai vẽ xấu cũng nên vẽ để hoạch định cụ thể) trước khi bắt tay vào setup. + Lựa chọn loài thủy sinh phù hợp với nhiệt độ trong bể. + Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho cây đến khi đạt được bố cục trong ý tưởng thì chỉ cần duy trì dinh dưỡng cho cây sống ổn định, không nên bón thúc cho cây tăng trưởng mạnh làm hỏng bố cục.

Page 36: BAI 2 RONG ĐUÔI CHÓ

_ Các vật trang trí : những vật trang trí hợp với một thủy sinh cảnh nhất vẫn là đá và lũa, có vài điểm theo huunguyen thấy là đáng quan tâm như sau :+ Đá : phải biết quan sát và nhận xét các chủng loại và xuất xứ của đá trước khi dùng là một điểm cần lưu ý, vì các nguy cơ bị nhiễm rêu hại hoặc nhiễm các chất có hại từ đá là một mối nguy hiểm mà những người chơi nghiệp dư ít quan tâm và xem thường. Việc này các bạn cứ trực tiếp hỏi những người có kinh nghiệm về đá sẽ được hướng dẫn cụ thể, đây là một vấn đề khá phức tạp đòi hỏi một quá trình nghiên cứu lâu dài nên huunguyen khuyên các bạn nên tham khảo thật kỹ trước khi sử dụng chất liệu đá để trang trí cho bể thủy sinh, việc này tuy thoạt nghĩ thì rất dễ nhưng thực sự rất phức tạp. Lấy ví dụ : có những cục đá nhiễm chì sau khi cho vào bể một thời gian thì thấy cá tép chết dần không rõ nguyên nhân, cây cối tàn lụi mặc dù ánh sáng, CO2 và dinh dưỡng đầy đủ, hay những tảng đá có quá nhiều chất vôi thì nguy cơ bể bị bám đầy rêu vàng là không tránh khỏi chưa kể môi trường nước cũng bị ảnh hưởng. Những ví dụ trên có được là do thực nghiệm nếu có gì sai sót xin các anh em có nghiên cứu kỹ về đá bổ sung thêm và chỉnh sửa giúp. + Lũa (gỗ chìm nói chung): có những cách xử lý lũa rất khác nhau đối với những người có kinh nghiệm, nhưng huunguyen thấy cách xử lý đơn giản nhất vẫn là ngâm thật lâu và luộc thật nhiều lần. Còn chất liệu gỗ thì rất đa dạng và phong phú, nhìn chung nếu làm cho gỗ chìm được, bề mặt gỗ trơ không xì nhớt hay ra màu trong bể thì đều làm vật trang trí trong thủy sinh cảnh được