1

Tµi chÝnh y tÕ

Hà nội-2007Hà nội-2007

KHOA Y TẾ CÔNG CỘNG BỘ MÔN KINH TẾ Y TẾ

2

Môc tiªuMôc tiªu

Sau bµi gi¶ng, häc viªn cã kh¶ n¨ng:

• Tr×nh bµy kh¸i niÖm tµi chÝnh y tÕ• KÓ tªn c¸c nguån vµ ®Æc ®iÓm cña

c¸c nguån tµi chÝnh y tÕ• Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm tµi chÝnh y tÕ

ViÖt nam

3

Tµi chÝnhTµi chÝnhTµi chÝnh lµ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ sö dông nguån cña c¶i-vËt chÊt x· héi (d íi h×nh thøc gi¸ trÞ ), th«ng qua ®ã c¸c quü tiÒn tÖ ® îc h×nh thµnh vµ sö dông nh»m ®¹t c¸c môc tiªu vÒ t¸i s¶n xuÊt vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®êi sèng cña c¸c c¸ nh©n vµ céng ®ång.

4

Tµi chÝnh y tÕ? Tµi chÝnh y tÕ? Tµi chÝnh y tÕ lµ mét bé phËn cña hÖ

thèng tµi chÝnh quèc gia ho¹t ®éng trong lÜnh vùc y tÕ.

1. Nguån kinh phÝ ®Ó chi tr¶ cho c¸c ho¹t ®éng y tÕ.

2. Ph©n bæ kinh phÝ ®· cã cho c¸c c¬ së y tÕ kh¸c nhau cña hÖ thèng y tÕ.

3. ViÖc tr¶ tiÒn c«ng, tiÒn l ¬ng lao ®éng cho c¸c c¸ nh©n tham gia vµo hÖ thèng ch¨m sãc søc khoÎ.

5

Nguån tµi chÝnh y Nguån tµi chÝnh y tÕ? tÕ?

C«ng

Tư

Nguồn kh¸c

6

Nguồn tài chính y tế côngNguồn tài chính y tế công

• Nguån tõ chÝnh phñ: lÊy tõ thuÕ do chÝnh phñ thu cña d©n vµ c¸c doanh nghiÖp

• Nguån BHYT, trªn thùc tÕ lµ nguån viÖn phÝ do c¬ quan BHYT tr¶ cho bÖnh viÖn

7

M« h×nh BeveridgeM« h×nh Beveridge

(tµi chÝnh y tÕ dùa vµo (tµi chÝnh y tÕ dùa vµo thuÕ)thuÕ)

• Nguån tµi chÝnh tõ thuÕ (ng©n s¸ch)• Mäi ng êi d©n ®Òu ® îc KCB miÔn phÝ • Y tÕ nhµ n íc, t nh©n

Anh, Hµ Lan, §an M¹ch, Thuþ ®iÓn(Kinh tÕ ph¸t triÓn, ng©n s¸ch lín , minh b¹ch thu nhËp, thuÕ)

(1879-1963)

8

M« h×nh M« h×nh Semashko Semashko

(tµi chÝnh y tÕ dùa vµo (tµi chÝnh y tÕ dùa vµo thuÕ)thuÕ)

• ChÞu sù qu¶n lý cña hÖ thèng hµnh chÝnh

• Y tÕ nhµ n íc

Liªn X«

9

M« h×nh BismarckM« h×nh Bismarck (B¶o hiÓm y tÕ x· héi)(B¶o hiÓm y tÕ x· héi)

• ChÝnh s¸ch x· héi cho toµn d©n • Tr¸ch nhiÖm 3 bªn (c¸ nh©n, chñ

SDL§, nhµ n íc)• QuyÒn lîi theo yªu cÇu thùc tÕ

§øc, Ph¸p, BØ, NhËt, ¸o, Peru, Brazil ...

(1815-1898)

10

Nguồn tài chính y tế tưNguồn tài chính y tế tư

• Nguồn chi trả trực tiếp: hình thành thông qua việc người bệnh trả viện phí cho nguời cung cấp dịch vụ và chi mua thuốc...

• Nguồn chi trả gián tiếp: hình thành qua việc các quĩ tư nhân, từ thiện, quĩ phi chính phủ...

Mỹ: Bảo hiểm y tế tư nhân, trả trực tiếpMedicare: người già, Medicaid: người nghèo

11

Tỷ lệ tài chính công ở một số quốc gia

12

Nguồn khácNguồn khác

• Chủ yếu là nguồn viện trợ của các nước và các tổ chức phi chính phủ.

• Nguồn này không cố định (về không gian và thời gian) và không lớn

13

In 2001, the World spent Int.$3.8 trillion on health care(international dollars estimated at WHO - Timor Leste and Somalia are not included)

Source: National Health Accounts, EIP/FER/FAR, World Health Organization

Social insurance23.9%

Taxes31.1%Other

4.1%

Out of Pocket24.0%

Private insurance16.5%

Aid0.4%

14

Tµi chÝnh y tÕ ViÖt nam

15

M« h×nh tµi chÝnh y tÕ ViÖt nam

• Tr íc 1986: Semashko

• Sau 1986: Hçn hîp (ng©n s¸ch nhµ n íc, thu phÝ dÞch vô vµ BHYT x· héi)

16

Tæng chi phÝ y tÕ/ng êi/n¨m

27-28 USD < 10% GDP

• 3-4 USD tõ ng©n s¸ch NN: TW, TØnh, HuyÖn, X·, < 1% GDP

• 22-23 USD tõ hé gia ®×nh

• 0,5 USD tõ viÖn trî n íc ngoµi

• 0,5 USD tõ b¶o hiÓm y tÕ

17

Ng©n s¸ch nhµ n íc

3-4USD< 20% tæng chi< 1% GDP

2025

33

48.557.6

80.980

6775

51.5

42.4

19.1

0102030405060708090

ViÖt nam Trung quèc Th i lan Philippines Malaysia NhËt

Tû lÖ

chi

phÝ

y tÕ

c«n

g,t

C«ng T nh©n

18

Ng©n s¸ch nhµ n íc

•TØnh giµu th× ng©n s¸ch cao (ng©n s¸ch tØnh cÊp, bÖnh viÖn lín)•TØnh ®«ng d©n ng©n s¸ch cao•Ng©n s¸ch tuyÕn c¬ së thÊp•Ng©n s¸ch dù phßng thÊp

19

Chi tõ tiÒn tói ng êi d©n• 22-23 USD =80% tæng chi• ViÖn phÝ, tiÒn quµ biÕu, y tÕ t nh©n, tù ®iÒu trÞ, mua, thuèc tõ hiÖu thuèc

20

Chi tõ tiÒn tói ng êi d©n•T¨ng thu nhËp cho c¸n bé 0,4 USD/n¨m (2001)•Chi phÝ hé gia ®×nh=14 lÇn sè tiÒn chi cho viÖn phÝ-> Gi¶m tiÕp cËn ®èi dÞch vô y tÕ ®èi víi ng êi nghÌo ngay c¶ khi cã Q§139•Chi cho thuèc cao 15 USD/ng êi/n¨m-> l¹m dông thuèc

21

Chi tõ b¶o hiÓm y tÕ•0,5 USD•17%

B¾t buéc62%

Tù nguyÖn30%

Mua cho ng êi nghÌo

8%

22

T ¬ng lai

30-40 USD

• T¨ng gÊp ®«i= 2% GDP

• VËn ®éng tµi trî t¨ng ®Çu t n íc ngoµi

• B¶o hiÓm y tÕ toµn d©n