bankacılık sektörü temmuz-eylül 2011 dönemindeki gelişmeler 18 ekim 2011
DESCRIPTION
Bankacılık sektörü Temmuz-Eylül 2011 dönemindeki gelişmeler 18 Ekim 2011. Gündem. Üçüncü çeyrekte; Uluslararası ekonomik gelişmeler Türkiye ekonomisi Bankacılık sektöründeki gelişmeler Beklentiler. Uluslararası ekonomik gelişmeler. İkinci yarıda beklentiler bozuldu. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
• Üçüncü çeyrekte;
•Uluslararası ekonomik gelişmeler
•Türkiye ekonomisi
•Bankacılık sektöründeki gelişmeler
•Beklentiler
2
Gündem
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Uluslararası ekonomik gelişmeler
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011 3
•İkinci yarıda beklentiler bozuldu.
•IMF raporunun başlığı: ‘büyümede yavaşlama, risklerde artış’ gelişmeleri özetliyor.
•Bir yıl öncesine göre oldukça farklı bir ortamdayız.
•Güven ve risk iştahı azaldı, bekleyişler kısa vadelere geldi, yatırım ve tüketim kararları beklemeye girdi, kullanılabilir kaynaklar azaldı, kısacası istikrarlı olmayan bir ortama geri dönüldü.
•Risklerin artması ve büyümenin düşmesiyle birbirini besleyen kısır bir döngü yaşanıyor, piyasalar kredibilitesi olan bir çıkış bekliyor.
Uluslararası ekonomik gelişmeler
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011 4
•GÜ’lerde düşen kredi notları kamu ve özel sektör borçlarının çevrilebilirliğine ilişkin kaygıları arttırdı; finansal sektördeki sorunlar, enerji fiyatlarının yüksekliği ile parasal genişleme, büyüme ve ticaret üzerinde tehdit yaratıyor.
•GÜ’lerde çözümsüz kalan sorunlar GOÜ’leri de etkilemeye başladı.
•GOÜ’lerin iyi performansı sorunları erteledi, GÜ’ler ise çözümleri erteledi. Ancak, GOÜ’lerin de nefesi zorlanmaya başladı.
Önemli bir ekonomik ilişkimiz olan AB’deki gelişmeler, dış ticaret, sermaye hareketleri, kaynak vadesi ve maliyeti yönüyle ülkemizi de etkiliyor
• Üçüncü çeyrekte gelişmeler
• Kredi notu yükseldi• Büyüme yavaşladı• İşsizlik oranı düştü• TL’nin değer kaybı hızlandı• Reel faiz oranı düştü• Cari işlemler açığındaki büyüme yavaşladı• Hazine’nin nakit dengesi küçük de olsa fazla verdi• Kamunun MB’sında tuttuğu mevduat arttı• Kamunun kaynak talebi sınırlı kalmaya devam etti• Döviz rezervi azaldı• Şirketlerin piyasa değeri düştü• Döviz riski olan şirket ve yatırımcıların zararı büyüdü
5
Türkiye ekonomisi
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
• Üçüncü çeyrekte parasal önlemlerde yumuşama başladı, ihtiyatlı önlemler ise sıkılaştırıldı.
• Parasal önlemler kar üzerinden özkaynakların büyümesini, ihtiyatlı önlemler ise riskli varlıkların düzeyini etkiledi. Her iki önlem bankaların sermaye yeterliliğini aşağıya çekti.
• Yıl sonuna göre, özkaynaklar (sermaye benzeri krediler dahil) yüzde 8, risk ağırlıklı varlıklar yüzde 23 oranında arttı. Sermaye yeterliliği yıl sonuna göre 2,4 puan düşüşle yüzde 16,7’ye geriledi. Kardaki düşüş yanında, TL’nin değer kaybı da bu düşüşe katkı yaptı.
• Vergi sonrası kar, Ağustos 2011 itibariyle geçen yıla göre yüzde 16 azaldı. Bir seferlik sermaye kazançları da hariç tutulduğunda, kardaki düşüş yüzde 37 oldu.
• Özkaynak karlılığı yıl sonuna göre 2,3 puan azalarak yüzde 14,1’e düştü.
6
Bankacılıkta gelişmeler
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
• Mevduat artışı ve yurtdışından borçlanma yavaşladı, Merkez Bankası’ndan kısa vadeli borçlanma ise hızlandı. Tahvil ve bono ihracı artmaya devam etti.
• Mevduatın vadesi yavaş da olsa uzuyor, ortalama vade 2,4 aydan 3 aya geldi.
• Mevduatın krediye dönme oranı yüzde 96 ile rekor bir düzeye çıktı.
• Varlık ve kaynak vade yapısı önem kazandı. Bireysel kredilerin yüzde 63’ü 3 yıldan uzun vadeli durumda.
• Kredi büyümesi yavaşlamaya devam etti. 2010 sonu tartılı kuru baz alındığında, özellikle kurumsal kredi büyümesinde dikkati çeken bir yavaşlama var. Bireysel krediler ise daha hızlı arttı.
• İkinci çeyreğe göre şube sayısı arttı, çalışan sayısı ise azaldı.
7
Bankacılıkta gelişmeler
Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
8Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Tasarruf açığında seyir değişiyor
Eylül ve Aralık 2011 tahmin
-12-10
-8-6-4-2024
06 07 08 09 10 11 Eyl (thm)
Tasarruf dengesi/Gsyh (%)
CİD Bütçe dengesi Özel sektör TD (tahmin)
9Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kamu kesiminin kaynak talebi azaldı
Kamu borç stoku ve para talebi(%) 2010 2011 Haz 2011 Eylül
M2RF/Gsyh 41 41 40
M2YRF/Gsyh 55 55 55
İç borç stoku/M2YRF 62 57 54
İç borç stoku/Gsyh 32 30 30
Toplam kamu borç stoku/Gsyh 43 41 41
İç borç stoku/Banka aktifleri 35 32 30
Gsyh, banka aktifleri, Eylül 2011 tahmin
10Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Son çeyrekte para tabanı yaklaşık aynı kaldı
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
09 10 Eyl 10 Ara 11 Mrt 11 Haz 11 Eyl
Para tabanı (Milyar TL)
Para tabanı Net dış varlık Net iç varlık
-8-327
121722273237
10 Eyl 10 Ara 11 Mrt 11 Haz
Para tabanı Önceki çeyreğe göre değişme (Milyar TL)
Para tabanı Net dış varlık Net iç varlık
11Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
TL’nin değer kaybı hızlandı
100
105
110
115
120
125
130
135
08 09 10 11 Eyl
Reel efektif döviz kuru endeksi (Tufe bazlı, 03=100)
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
08 09 10 11 Eyl
Reel efektif döviz kuru (Tufe bazlı, 03=100, 12 aylık % değişme)
12Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Reel faiz oranları düştü
0
2
4
6
8
10
12
08 09 10 11 Mar 11 Haz 11 Eyl
Reel faiz oranı (DİBS ve TUFE'ye göre, %)
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
08 09 10 11 Mar 11 Haz 11 Eyl
Reel faiz oranı (DİBS ve Tartılı kura göre, %)
13Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kredi stoku
Toplam kredi kullanımı (yurtiçinden)(Milyon TL) 30 Eylül 2011 Dağ. Yıl s.
% % değ
Toplam 671.605 100 25 TL 451.901 67 16 YP 219.704 33 50Kurumsal krediler 456.194 68 26 TL 237.376 35 10 YP 218.818 33 50 KOBİ 151.147 23 21Bireysel krediler 215.411 32 25Tüm bankalar, BDDK, Haftalık bülten
KOBİ kredileri Ağustos itibariyle 2011
14Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Krediler; dokuz aylık karşılaştırma
Kredi ve kaynaklar(2010 Aralık sabit kur ile yıl sonundan, % değişme)
30.09.10 30.09.11
Krediler 23 19
TL 23 22
YP (sabit kur) 26 12
Mevduat 14 5
TL 16 6
YP (sabit kur) 11 2
Mevduat+İhraç edilen MD 15 6
TL 16 7
YP (sabit kur) 12 4
Yurtdışından borçlanma 19 11
Repo -15 101
15Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Yıllık bazda, kredi ve mevduat
10
15
20
25
30
35
40
10 11 Eyl
Toplam krediler (2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değ)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
10 11 Eyl
TL krediler (12 aylık % değ)
05
1015202530354045
10 11 Eyl
YP krediler (2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değ)
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
10 11 Eyl
Toplam mevduat (2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değ)
16Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Yıllık bazda, TL, YP mevduat, yurtdışı borçlanma ve repo
0
5
10
15
20
25
30
35
40
10 11 Eyl
TL mevduat (12 aylık % değ)
-202468
1012141618
10 11 Eyl
YP mevduat (2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değ)
-20
-10
0
10
20
30
40
50
10 11 Eyl
Yurtdışı bankalar(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değ)
-200
20406080
100120140160
10 11 Eyl
Repo(12 aylık % değ)
17Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kurumsal ve bireysel krediler
20
25
30
35
40
10 06 11 Aug
Toplam krediler(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)
Toplam kredi Kurumsal Bireysel
20
25
30
35
40
10 06 11 Aug
Kurumsal krediler(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)
Kurumsal TL YP
18Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kredilerde borçluluk oranı
Toplam kredi kullanımı (yurtiçinden)(Gsyh'nın yüzdesi) 2002 2010 30 Eylül 2011
Toplam 13 49 54 TL 6 35 37 YP 7 13 18Kurumsal krediler 13 33 37 TL 6 20 19 YP 7 13 18 KOBİ 0 11 12Bireysel krediler 2 16 17Tüm bankalar, BDDK, Haftalık bülten
KOBİ kredileri Ağustos itibariyle 2011
Gsyh Eylül 2011 tahmin
19Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Sorunlu kredi oranı düştü
Rasyolar*Haftalık verilere göre (%) 31.12.2009 31.12.2010 30.09.2011
Takipteki alacaklar (net)/krediler 1,0 0,6 0,5Takipteki alacaklar (brüt)/krediler 5,7 3,9 2,8Özel karşılık/takipteki alacaklar 82,9 85,4 83,2
Takipteki tüketici kredileri/tüketici kredileri 4,3 2,8 2,0Takipteki kredi kartları/kredi kartları 11,6 8,7 6,9Takipteki kurumsal krediler/kurumsal krediler 5,3 3,6 2,6Bilgi için Kobi 8,4 4,8 3,3
* Mevduat, kalkınma ve yatırım bankaları** Kobi için oranlar Ağustos 2011 itibariyledir.
20Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kredi/mevduat oranı yükseldi
Seçilmiş rasyolar (%)31.12.10 30.09.11
Krediler/toplam aktifler 53 56
MDC/toplam aktifler 29 24
Kredi/mevduat** 86 96
Mevduat/toplam aktifler 64 60
Yd. bankalardan borçlar/toplam aktifler 10 11
Yd. bankalara borç+repo/toplam aktifler 15 21
* Tüm bankalar
**TGA dahil
Toplam aktifler Eylül 2011 tahmin
21Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Özkaynak büyümesi yavaş
Özkaynaklar Milyon TL 2010 2011 Ağu Yıl s.Sektör % değÖzkaynaklar 128.831 134.106 4Serbest özkaynak 101.931 106.105 4Duran aktifler+TA (net) 26.900 28.002 4Sermaye benzeri krediler hariç, Mevduat, KY b.
Özkaynaklar Milyon dolar 2010 2011 Ağu Yıl s.Sektör % değÖzkaynaklar 83.787 76.834 -8Serbest özkaynak 66.292 60.791 -8Duran aktifler+TA (net) 17.495 16.043 -8
22Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Sermaye yeterliliği düştü
15
16
17
18
19
20
21
70
72
74
76
78
80
82
84
86
09 10 Eyl 10 Ara 11 Eyl
Özkaynak ve sermaye yeterliliği (Mev., KYB)
Özkaynaklar (milyar dolar) Sermaye yeterliliği (%, sağ)
23Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kardaki düşüş sermayeyi etkiledi
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
08 09 10 11 Ağu
Net kar (Yıllık, reel, 12 aylık % değişme)
-5
0
5
10
15
20
25
30
08 09 10 11 Ağu
Özkaynaklar (Reel, 12 aylık % değişme)
24Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Özkaynak karlılığı geriledi
6
8
10
12
14
16
18
20
09 10 Eyl 10 Ara 11 Eyl
Özkaynak karlılığı, DİBS faizi (Mev., KYB)
ÖKK (Yıllık, %) DİBs faizi (%)
25Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
2011 yılında, daha yüksek risk, daha düşük karlılık
0203
050406
07
10
09
11 Ağu
40
45
50
55
60
65
70
10 12 14 16 18 20
Ris
k
Özkaynak karlılığı
Risk ağırlığı ve özkaynak karlılığı (%)
08
26Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Sermaye yeterliliği ve karlılık; G-20 ve Türkiye
G-20 ülkelerinde sermaye yeterliliği ve özkaynak karlılığı
Sermaye Özkaynakyeterliliği (%) karlılığı (%)
1 Brazilya 18,2 1 Brazilya 29,62 Rusya 18,1 2 Endonezya 25,9
3 Türkiye 18 3 Canada 24,54 Argantin 17,7 4 Argantin 23,35 Endonezya 17 5 Avustralya 20,46 Almanya 16,6 6 G. Afrika 19,37 Meksika 16,5 7 Çin 17,58 Canada 16,3 8 Meksika 16,89 G. Afrika 15,2 9 Kore 16,7
10 İngiltere 15 10 Rusya 16
11 ABD 15 11 Türkiye 1412 Kore 14,3 12 Fransa 13,313 Japonya 13,8 13 Hindistan 12,514 Hindistan 13,5 14 ABD 1115 Fransa 12,4 15 Japonya 8,316 Çin 12,2 16 İngiltere 417 Italya 12 17 Italya 3,418 Avustralya 11,5 18 Almanya -
Sermaye yeterliliği , 2010 yılı sonu veya ilk çeyreği itibariyle
Özkaynak karlılığı, 2010 yılı sonu, 2011 ilk veya ikinci çeyreği sonu itibariyle
Kaynak: IMF, Financial Soundness Indicators, September 2011
27Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Finansal kurumların piyasa değeri düştü
30
32
34
36
38
40
42
75
85
95
105
115
125
135
09 10 Eyl 10 Ara 11 Mrt 11 Haz 11 Eyl
Finansal kurumların piyasa değeri (milyar dolar)
Piyasa değeri (sol) Toplam içindeki payı (%)
28Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Mevduat, kalkınma ve yatırım bankaları
5
7
9
11
120
140
160
180
200
02 03 04 05 06 07 08 09 10 11Eylül
Çalışan sayısı ve şube sayısı(Mevduat, kalkınma ve yatırım bankaları, bin kişi/sayı)
Çalışan sayısı Şube sayısı (sağ)
100
120
140
160
180
200
10 Eyl 10 Ara 11 Mrt 11 Haz 11 Eyl
Şube sayısı (Bir önceki çeyreğe göre değişme)
-500
0
500
1.000
1.500
2.000
10 Eyl 10 Ara 11 Mrt 11 Haz 11 Eyl
Çalışan sayısı (Bir önceki çeyreğe göre değişme)
350
400
450
500
550
600
6000
7000
8000
9000
10000
11000
12000
02 03 04 05 06 07 08 09 10 11Eylül
Şube ve çalışan başına nüfus
Şube başına Çalışan başına (sağ)
Son çeyrekte, çalışan sayısı azaldı
• Yüksek kamu borcu olan gelişmiş ülkelerin kredi notlarındaki düşüş, finansal sektörlerindeki sorunlar olumsuz bir ortam yaratıyor.
• Piyasalar kredibilitesi olan politikaların uygulanmasını bekliyor. Kısa dönemde güven artışını destekleyecek ve beklentileri olumlu yönde etkileyecek siyasi irade arayışı devam ediyor.
• Küresel ekonomide belirsizlik ve yüksek riskler büyümeyi, ticaret hacmini ve istihdamı aşağıya çekecek.
• Türkiye’de büyüme hızının yavaşlaması bekleniyor. Satın alma gücündeki düşüş ve kaynak kısıtı nedeniyle iç talebin, küresel gelişmeler nedeniyle de dış talebin daha yavaş büyümesi beklenmektedir.
• İç tasarrufların artmasını destekleyen/özendiren politikalara daha fazla önem verilmesi beklenmektedir. Kaynak kısıtını daha fazla hissedeceğiz.
• Özel sektör öncülüğünde büyüme için finansal olmayan şirketlerin kredi talebinin karşılanması önemlidir. Her 8 TL kredi için bankaların en az 1 TL özkaynağa ihtiyacı vardır. Özkaynakların büyümesindeki yavaşlama uzun dönemde ekonominin büyümesini sınırlandıracaktır.
Genel değerlendirme ve beklentiler
29Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
• Yavaşlama, artan riskler, düşen sermaye yeterliliği, kaynak kısıtı ve düşük kar marjı nedeniyle bankalar risk alırken daha ihtiyatlı davranacaklardır.
• Bireysel kredilerde vadelerin kısalması beklenmektedir.
• Faiz dışı gelir gider dengesinin düzeltilmesine yönelik uygulamalar sürecektir.
• Sektörde rekabet daha da güçlü hale gelecektir.
• Bir yıl öncesine göre, hatta ilk yarıya göre oldukça farklı bir ortamdayız; politikaların yeni duruma göre gözden geçirilmesi önem kazanmıştır.
• Mevduatın ortalama vadesinin 3 ay civarında olduğu göz önüne alındığında, zorunlu karşılıklarda uygulamanın öncelikle 6 ay ve 12 aylık vadeleri esas alması daha yararlı olur.
• Sektörün zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi talebi devam etmektedir.
Genel değerlendirme ve beklentiler
30Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
33Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Kredi ve mevduat
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Toplam krediler (Sabit kur ile, yıl sonundan % değ)
2010 2011
-5
0
5
10
15
20
25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Toplam mevduat (Sabit kur ile, yıl sonundan % değ)
2010 2011
34Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
TL ve YP krediler
0
5
10
15
20
25
30
35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
TL krediler (Yıl sonundan % değ)
2010 2011
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
YP krediler (Sabit kur ile, yıl sonundan % değ)
2010 2011
35Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
TL ve YP mevduat
-5
0
5
10
15
20
25
30
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
TL mevduat (Yıl sonundan % değ)
2010 2011
-10
-5
0
5
10
15
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
YP mevduat (Sabit kur ile, yıl sonundan % değ)
2010 2011
36Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Yurtdışından borçlanma ve repo
-505
10152025303540
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Yurtdışı bankalar (Sabit kur ile, yıl sonundan % değ)
2010 2011
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Repo(Yıl sonundan % değ)
2010 2011
37Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Zorunlu karşılığa tabi mevduat Vade dağılımı (%) 31.12.10 30.09.2011
Toplam mevduat 100 100 Vadesiz 16 16 1 ay 27 14 3 ay 50 55 6 ay 5 9 12 ay+ 3 6
Ortalama (ay) 2,4 3,0
38Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Bankacılık sektörü raporu*
Seçilmiş göstergeler, günlük bilgiler
Milyon TL 30.09.11 Yıl s. 12 aylık
% değ % değ
Likit değerler 131.615 69 82
Menkul değerler 288.563 0 5
Krediler 668.401 26 39
TL 470.257 22 32
YP 198.144 36 57
TGA (net) 3.204 5 -2
Karşılık öncesi 18.343 -7 -12
Ayrılan karşılık 15.139 -9 -14
* BDDK, tüm bankalar
39Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Bankacılık sektörü raporu*
Seçilmiş göstergeler, günlük bilgiler
Milyon TL 30.09.11 Yıl s. 12 aylık
% değ % değ
Toplam mevduat 714.621 11 20
TL 484.821 6 17
YP 229.800 24 27
Bankalar 137.614 37 63
Yurtiçi 7.918 99 111
Yurtdışı 129.696 35 61
Repo 115.558 101 123
* BDDK, tüm bankalar
40Bankacılıkta Gelişmeler; Bilgilendirme Toplantısı Ekim 2011
Tüketici, konut ve bireysel kredi kartları*Milyon TL
30.09.11 Yıl s. 12 aylık% değ % değ
Tüketici kredileri ve konut 157.043 26 38
TL 157.043 26 38 Konut 68.197 19 31 Taşıt 6.384 19 42 Diğer 82.462 32 44
Bireysel kredi kartları 51.745 20 26
Toplam 208.788 24 35* Mevduat, kalkınma ve y bankaları