Manastir Gornji Brčeli opština Bar

Stanje na dan 3. jun 2004.

Komisija za utvrđivanje stanja nepokretne kulturne baštine Crne Gore

Ministarstvo kulture i medija Republički zavod za zaštitu spomenika

kulture Crne Gore

Ministarstvo zaštite životne sredine i uređenja prostora

Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture - Kotor

2

STANJE NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA CRNE GORE

1

Naziv spomenika Manastir Gornji Brčeli

Mjesto – lokalitet Bar

kat. parc.

K. O.

vlasnik korisnik MCP

2 Vrsta spomenika: Kategorija spomenika: Rješenje o proglašenju spomenika:

sakralna arhitektura III (treća) 593/50 iz 1950. godine

3

Istorijat i kratak opis:

4 Kontakt osoba: Ime i prezime

− mati Eukonida

5

Kontakt zona − Ruralni ambijent Gornjih Brčela. (sl. -1) − U podnožju manastirskog kompleksa nalazi se novo – ozidana garaža.

6

Istraživanja, dokumentacija: izvori, literature, fotosi, crteži, projekti, planovi − Manastir Gornji Brčeli, Glavni projekat, urađen 1984. godine, sig. 1887 − V. Petković, Pregled spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, Beograd 1950. godine − T. Pejović, Manastiri na tlu CG, Beograd 1995. godine

7

Stanje spomenika – (spoljašnjost, unutrašnjost, konstrukcije, materijali, instalacije, dotrajalost, oštećenja)

− Spomenik je u dobrom stanju, osim evidentne vlage u visini vijenca apside. (sl. -2, 3, 4) − Ikonostas je u dobrom stanju, rad je nepoznatog majstora iz 1928. godine. (sl. -5) − U unutrašnjosti crkve instalirano je centralno grijanje. − Konak dozidan prema istoku u odnosu na stari, na kojem je postavljena aluminijska bravarija,

koja je korišćena i na dijelu starog konaka. Spratnosti P + 2 u dužini cca 6 m, dvovodnog krova pokrivenog kanalicom. Fasade novog konaka obložene kamenim pločama u pravilnim redovima sa obrađenim fugama. (sl. 6, 7, 8)

− Manastirski kompleks je sa sjeverne strane ograđen novopodignutim visokim betonskim zidom sa kapijom na sjevernoj strani. Dvorište je uređeno sa česmom u centralnom dijelu. (sl. 9)

3

8

Faktori oštećenja: A) prirodni - vlaga B) investiciono održavanje - Nestručna sanacija (gradnja) novih konaka. C) ostalo

9

Ocjena stanja 1) Dobro 2) Osrednje 3) Slabo 4) Loše 5) Izgubio svojstva kulturnog dobra

10 Nelegalno izvedeni radovi:

− Garaža

11

Devastacija – ugrožavanje spomeničke vrijednosti: 1. Urbanističko-ambijentalna 2. Arhitektonska 3. Kulturno - istorijska 4. Autentičnosti kontinuiteta 5. Umjetničko-estetska - djelimično 6. Jedinstvenost - unikat

12

Degradacija:

− Kulturnog dobra DA NE

− Kontakt zone DA NE

13

Prijedlog mjera: 1) Administrativno-pravne mjere 2) Operativne mjere - Uklanjanje novih konaka i garaže. 3) Sanacione mjere - Izolacija vlage. 4) Investicione mjere 5) Preispitati spomeničke vrijednosti

14

Napomena: − U enterijeru hrama i konacima sprovedeno neupadljivo centralno grijanje. (sl. -10) − Nedostaje tabla sa natpisom "Zakonom zaštićeno".

4

sl. 1

sl. 2

5

sl. 3

sl. 4

6

sl. 5

sl. 6

7

sl. 7

sl. 8

8

sl. 9

sl. 10

9

10