BASISPRINCIPES 4C/ID

Welkom!

Het 4C/ID model in een notendopEen ontwerpmethodologie

De 4 componenten

1) Betekenisvolle leertaken afgeleid van de realiteit (het beroep) Variatie Taakklassen Hulp en begeleiding

2) Ondersteunende informatie

3) Procedurele informatie

4) Deeltaakoefening

Betekenisvolle hele leertaken

• Vanaf de eerste taak (maar dan wel met veel ondersteuning)

• Beeld van het hele beroep / een hele taak

• Student ontwikkelt zijn competenties door leertaken uit te voeren die ontleend zijn aan de beroepspraktijk

• Hele taak: verschillende aspecten (kennis, vaardigheden, attitude) worden in combinatie met elkaar geoefend. Geen aparte vakken.

• Variatie

• Afnemende ondersteuning en hulp

Leertaken en taakklasses

• Orden van eenvoudig naar moeilijk• Authentiek vanaf het begin• Variabiliteit in elke taakklasse• “Scaffolding” in elke taakklasse

• Zone van proximale ontwikkeling

Toenemende complexiteit Afnemende ondersteuning

• Geleidelijke toename van de complexiteit van de taken

• Geordend in taakklassen. Ordening is gebaseerd op complexiteitsfactoren die de uitvoering van de taak moeilijker maken (bijv. omgeving, type opdracht, klantkenmerken)

• Ondersteuning neemt per taakklasse af. Nieuwe taakklasse = weer veel ondersteuning

Ondersteunende en procedurele informatie

• Niet-routineaspecten <> routineaspecten, hebben ieder een ander type informatie nodig

• Ondersteunende informatie voor niet-routineaspecten: mentale modellen maken, cognitieve strategieën

• Procedurele informatie: voor routine-aspecten. Aanpakkennis, stappenplan, protocol etc.

Deeltaakoefeningen

Oefenen van aspecten van de taak die geautomatiseerd uitgevoerd moeten kunnen

routine samen met andere vaardigheden kunnen uitvoeren (cogn. overbelasting voorkomen)

Aspect van de vaardigheid is voorwaardelijk voor andere vaardigheden

Veiligheid waarborgen

Vertaald naar de praktijk

• Vanaf het begin beeld van het beroep

• Student weet waarom hij/zij iets leert

• Cognitieve overbelasting wordt voorkomen

• Opleiden voor het beroep in plaats van voor het boek

Vertaald naar onderwijsontwerp

•Beroepsbeeld

•Opleidingsstructuur

•Leereenheden

Stap 1. Goed beeld van het beroep

Informatie verzamelen over:• Welke taken voert de beroepsbeoefenaar uit?• Hoe verhouden deze taken zich tot elkaar?• Welk type kennis/vaardigheden is nodig?

Hulpmiddelen• Kwalificatiedossier als inspiratiebron• In gesprek met experts (docenten/werkveld)

Resultaat = vaardighedenhiërarchie

Stap 2. Globale structuur van de opleiding

De hele taken ordenen op basis van hun moeilijkheid van eenvoudig naar meest complex

Aanpak:•Wat zijn complexiteitsfactoren? •Wat is makkelijk/moeilijker/complex•Taken maken met de complexiteitsfactoren•Taken clusteren

Resultaat: blauwdruk v/d opleiding

Stap 3. Benoemen van leereenheden

Uitgaande van de beschreven taakklassen wordt bepaald:

- welke leertaken aangeboden worden;- welke kennis moet worden aangeboden;- welke vaardigheden apart geoefend moeten

worden.

Resultaat: crebotraject

(de blauwdruk en de leereenheden)

Wat is een leereenheid?

Een leereenheid biedt richtlijnen voor het onderwijsproduct.

Een leereenheid beschrijft wat de leerdoelen zijn van de te maken onderwijsproducten.

Authentieke leeractiviteiten ontwikkelen

Richtlijnen en tips Afnemende ondersteuning

• Het lege bolletje is het einddoel • De voorgaande taken dragen bij aan dit einddoel

• Steeds zelfde type taak en zelfde complexiteit, maar verschil in hoeveelheid hulp die wordt geboden (steeds minder zijwieltjes, maar nog steeds fietsen)

• Welke ondersteuning bied je om het einddoel te halen?– Op het product (in domeinen waarin veel ontworpen/gemaakt wordt)– Op het proces (in domeinen met weinig producten)

2 typen ondersteuning

Productgeoriënteerde hulpIn de taak worden 1, 2 of 3 elementen gegeven:• Uitgewerkt voorbeeld • Case study• Imitatieprobleem • Omgekeerd probleem• Aanvulprobleem

Proces georiënteerde ondersteuning

Product georiënteerde ondersteuning

gegevensituatie

doelsituatie

oplossing

oplosproces

Procesgeoriënteerde hulpIn de taak wordt hulp geboden m.b.t. de aanpak

•Modelling example

•Proceswerkbladen

•Aanvulprobleem

Uitgewerkt voorbeeld / Casus

• Opmerkelijke casus: falen, succes, onverwacht resultaat, eye-openers

• Student beantwoordt vragen en leert zo wat de kenmerken zijn van een goede oplossingen

gegevensituatie

doelsituatie

oplossing Bekijk en beoordeel

Omgekeerd probleem

• Situatie is niet gegeven• Met name gebruikt bij probleem oplossen• Student leert welke oplossing geschikt is voor

welke probleemsituatie

doelsituatie

oplossing Voor welk probleem is dit een geschikte oplossing?

Imitatieprobleem

• conventioneel probleem + uitgewerkt voorbeeld met aandacht voor afzonderlijke oplossingsstappen

• Student moet zelf de overeenkomst zien tussen het uitgewerkt voorbeeld en de zelf uit te voeren taak.

gegevensituatie

doelsituatie

oplossing + Bekijk en doe na

Doelvrij probleem

• Geen specifiek doel

• Exploreren van alle mogelijke oplossingsroutes

gegevensituatie

Bedenk zoveel mogelijk….

Maak zoveel mogelijk….

Aanvulprobleem

• Een gedeelte van de oplossing is gegeven• De student moet zowel de gedeeltelijke

oplossing bestuderen als weten wat de volgende stap(pen) moet(en) zijn.

• Met name bij ontwerpen

gegevensituatie

doelsituatie oplossing

Bekijk en maak af

Conventioneel probleem

• Authentieke problemen waarmee beroepsbeoefenaar ook wordt geconfronteerd

Maak / voer uit / los opgegevensituatie

doelsituatie

Modelling examples (ook proces)

• Uitgewerkt voorbeeld met expliciete aandacht voor het probleemoplos- of ontwerpproces

• Hoe gaat de expert te werk• Expert denkt hardop• In praktijkonderwijs

gegevensituatie

doelsituatie

oplossing oplosproces

Proceswerkbladen (ook proces)

• Richtlijnen voor het oplossen van een probleemsituatie

• Proceswerkblad vermeld de fasen die achtereenvolgens doorlopen worden

• Kan ook dwingend. Eerst fase A doorlopen, voordat fase B gestart kan worden

gegevensituatie oplosproces Volg de stappen

doelsituatie

Samenvattend

gegeven doel oplossing

uitgewerkt voorbeeldmodelling example

x x x

omgekeerde taak zoek x x

imitatietaak analoogx

analoogx

analoogx

taak zonder specifiek doel x definieer vind

aanvultaakproceswerkblad

x x vul aan

normale beroepstaak x x x

Belangrijk om te onthouden

Aandacht van de student wordt gericht op – probleemsituaties– acceptabele oplossingen– relevante oplossingsstrategieën

Ze leren doordat ze veel goede oplossingen zien voor bepaalde problemen (deductie).

Ze bestuderen oplossingen en ontwikkelen zo mentale modellen en cognitieve strategieën.

KennisGerichte Cursus ontwikkelen

Richtlijnen en tips

• Staat ten dienste van de hele taak, alleen wat relevant is

• Ook wel de theorie genoemd.– Om te redeneren en problemen op te lossen;– niet een trucje, maar een strategie– Mentale modellen (wat is het, hoe werkt het) – Cognitieve strategieën (aanpakkennis)

• Geef eerst voorbeelden, leg expliciet de algemeenheden uit

• Verschillende modaliteiten:– Geschreven papieren materiaal– E-learning / elektronisch beschikbaar– Hoorcollege / theorieles

• Kan vooraf of gedurende het doorlopen van de ALA’s

Procedurele informatie

• Voor routinematige aspecten• Wordt aangeboden op het moment dat de

student het nodig heeft (hoeft hij niet uit het hoofd te weten)– stap-voor-stap uitleg– vereiste kennis (knop bevindt zich aan achterzijde)

• Fading: vervolgens op afroep beschikbaar

VaardigheidsGerichte Training ontwikkelen

Richtlijnen en tips

• Staat ten dienste van de hele taak

• Voor aspecten van de taak die snel en geroutineerd uitgevoerd moeten kunnen voeren

• Voor aspecten die voorwaardelijk zijn voor het uitvoeren van andere

• Worden vooraf gegaan door een hele taak (context/relatie met taak is gewaarborgd)

Vaardigheidsgerichte training bepalen

• Welke aspecten moeten extra getraind worden– Routine-aspecten– Voorwaardelijke vaardigheden– Veiligheidsaspecten

• Wanneer bied je dit aan?

Voordelen 4C/ID-model

• Theoretisch sterk onderbouwd ontwerpmodelGebaseerd op whole-task practice‘

• Generiek karakterToepasbaar in verschillende domeinen en sectoren

• Compartimentalisatie voorkomenkennis, vaardigheden en attitudes > 1 competentiebasis

•Fragmentatie vermijdenfocus op de coördinatie deeltaken in authentieke situaties

Kanttekeningen bij 4C/ID-model

• Veel verschillende begrippen en termen

• Integratie tussen vakspecifieke domeinen lastig te organiseren

• Voorbereiding vraagt veel tijd, mensen , middelen

• Permanente afstemming tussen docenten noodzakelijk