başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010
TRANSCRIPT
TÜRKİYECUMHURİYET MERKEZ
BANKASI
1
17 Eylül 2010
Türkiye İhracatçılar Meclisi Sunumu
Durmu ş YILMAZBaşkan
Merkez Bankasının Görevleri
2
Merkez Bankasının Görevleri
Merkez Bankasının Görevleri
Merkez Bankasının temel amaç ve görevleri;
1. Fiyat istikrarını sa ğlamak;
2. Finansal sistemde istikrarı sa ğlayıcı tedbirleri
almak;
3
almak;
3. Fiyat istikrarını sa ğlama amacı ile çeli şmemek
kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam
politikalarını desteklemek
Merkez Bankasının GörevleriEnflasyon hedeflemesi sadece fiyat istikrarını de ğil, finansal istikrarı, istihdam ve
büyüme gibi iktisadi de ğişkenleri de kapsar. Küresel kriz sırasında izlenen p ara
politikası, Merkez Bankasının fiyat istikrarının ya nı sıra iktisadi faaliyetteki geli şmeleri
de dikkate aldı ğını gösteren bir örnektir.
Kur sepetinin TL cinsinden
Politika Faiz Oranı (yüzde) ve Kur(Ağustos 2008 – Eylül 2010)
Politika Faiz Oranı (yüzde) ve GSYİH(mevsimsellikten arındırılmış, sabit fiyatlar,
Temmuz 2008 – Haziran 2010)
16
18
2.00
2.10
16
18
27
28
4
TCMB Politika Faiz Oranı
Kur sepetinin TL cinsinden Değeri* (Sağ eksen)
Kaynak: TÜİK, TCMB
TCMB Politika Faiz Oranı
GSYİH (sağ eksen)
*Kur sepeti 0,5 ABD Doları ve 0,5 Euro olarak hesaplanmıştır. Kaynak: TCMB
4
6
8
10
12
14
16
07-0
8
09-0
8
11-0
8
01-0
9
03-0
9
05-0
9
07-0
9
09-0
9
11-0
9
01-1
0
03-1
0
05-1
0
07-1
0
09-1
0
1.30
1.40
1.50
1.60
1.70
1.80
1.90
2.00
4
6
8
10
12
14
16
07
-08
09
-08
11
-08
01
-09
03
-09
05
-09
07
-09
09
-09
11
-09
01
-10
03
-10
05
-10
22
23
24
25
26
27
Yakın Dönem İhracat Geli şmeleri
5
Yakın Dönem İhracat Geli şmeleri
İhracat Sektörünün Önemi
• İhracat, gerek iktisadi faaliyet ve toplam talep
üzerindeki etkisi gerekse cari açı ğın finansmanına
katkısı nedeniyle Merkez Bankası tarafından dikkatle
takip edilen bir sektördür.
• Her ne kadar ülkemizde ihracatın toplam GSYİH
6
• Her ne kadar ülkemizde ihracatın toplam GSYİH
içindeki payı, bir çok geli şmekte olan ülkeye kıyasla
daha sınırlı olsa da, imalat sektörü içindeki a ğırlığı ve
ekonominin geneli üzerindeki dolaylı etkisi nedeniyle
iktisadi faaliyet üzerinde yüksek bir etkiye sahiptir.
Küresel Krizden Çıkı ş
Gelişmiş ve Geli şmekte Olan Ülkelerde Satın Alma Yöneticisi Endeksi (PMI) Gerçekle şmeleri
(Ocak 2007 – Ağustos 2010)
55
60
Gelişmekte Olan Ülkeler
Küresel ekonomide 2009 yılının ikinci yarısında bel irginle şen toparlanma e ğilimi,
2010 yılının ilk yarısında da devam etmi ştir. Bununla birlikte dünya ekonomilerinin son
aylarda tekrar bir yava şlama sürecine girdi ğine ili şkin sinyaller alınmaktadır.
7
35
40
45
50
55
2007 2008 2009 2010Kaynak: Bloomberg, TCMB
Gelişmiş Ülkeler
Dış Talep Geli şmeleri
Küresel finans krizinden bu yana, en büyük ihracat pazarımız olan Avrupa Birli ği’ne ili şkin
büyüme beklentilerinin görece dü şük seyretmesi, dı ş talebi zayıflatmaktadır.
105
110
Küresel İktisadi Faaliyet Endeksi
Türkiye’nin Dı ş Talep Endeksi*(Mart 2006 – Aralık 2011, Haziran 2008=100)
8
90
95
100
03-0
6
03-0
7
03-0
8
03-0
9
03-1
0
03-1
1
Türkiye’nin Dı ş Talep Endeksi
* Türkiye’nin dış talep endeksinin hesaplanmasında, ülkelerin Türkiye’nin ihracatı içindeki payları ile ağırlıklandırılmış GSYİHverileri kullanılmıştır.Kaynak: Bloomberg, Consensus Forecasts, IMF WEO, TUİK, TCMB
56.560
70
Türkiye’nin son dönemde ihracat pazarlarını çe şitlendirmesi, Avrupa ekonomilerinde
yaşanan sorunların ihracatımız üzerindeki etkisini sın ırlamı ştır. Örnek olarak 2010 yılının ilk
yarısında Çin’e yapılan ihracat, geçen yılın aynı d öneminin 2.5 katına çıkmı ştır.
Türkiye’nin İhracat Pazarları(Ocak 2002 – Temmuz 2010, toplam ihracatın yüzdesi)
İhracat Pazarları
200
250
2.0
2.5
Yıllık Değişim (bir önceki yılın aynı çeyreğine göre)
Örnek: Çin’e Yapılan İhracat(2006 1. Ç. – 2010 2. Ç., toplam ihracatın yüzdesi)
9
47.0
22.7
33.6
10
20
30
40
50
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Kaynak: TÜİK, TCMB
Asya, Orta Doğu, Kuzey Afrika
Avrupa
-50
0
50
100
150
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II
2006 2007 2008 2009 2010
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0yılın aynı çeyreğine göre)
Toplam İhracat İçindeki Payı
Kaynak: TÜİK, TCMB
0.30
0.40
İhracatın Yurt Dı şı Gelir Esnekli ği(1987 1.Ç – 2010 1.Ç)
İhracatın Kur Esnekli ği (TÜFE Bazlı)(mutlak değer, 1987 1.Ç – 2010 1.Ç)
İhracat Arz ve Talep Esneklikleri
1.45
1.50
Son 20 yıllık dönemde Türkiye’nin dı şa açılması ile birlikte, ihracatın arz ve talep
esnekliklerinin zaman içerisinde de ğiştiği, ihracatın yurt dı şı gelire duyarlılı ğı artarken
kura duyarlılı ğının ise azaldı ğı görülmektedir.
0.00
0.10
0.20
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
10Kaynak: TÜİK, TCMB Kaynak: TÜİK, TCMB
1.25
1.30
1.35
1.40
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Türkiye’de İhracatın İthalat Esnekli ği(1987 1.Ç – 2010 1.Ç)
İhracat Arz ve Talep Esneklikleri
0.85
0.90
Teknolojik ilerlemeler, uluslar arası rekabetin art ması, gümrük tarifelerinin kaldırılması ve
endüstri içi ticaretin a ğırlık kazanması ile birlikte tüm dünyada ihracatın içinde ithalat
payının arttı ğı gözlenmektedir. Benzer bir geli şme Türkiye’de de ya şanmıştır.
Dünya İhracatının Üretime Oranı (1987 1.Ç – 2010 1.Ç)
11
Kaynak: TÜİK, TCMB
0.60
0.65
0.70
0.75
0.80
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kaynak: UNSTATS, TCMB
Türk Lirasının De ğeri ve Kur Rejimi
12
Türk Lirasının De ğeri ve Kur Rejimi
Reel Kur Endeksi
2003 yılına kıyasla Türk Lirasının geli şmiş ülkelerin para birimlerine kar şı reel olarak de ğer
kazandığı, geli şmekte olan ülkelerin para birimlerine göre ise önem li bir de ğişiklik
göstermedi ği dikkat çekmektedir.
Gelişmiş ve Geli şmekte Olan Ülkelere Göre Reel Kur Endeksi(Ocak 2003 – Ağustos 2010, TÜFE bazlı, 2003=100)
136.51
130
140
150
Gelişmiş Ülkeler
13
Kaynak: TCMB
104.53
70
80
90
100
110
120
130
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Gelişmekte Olan Ülkeler
Reel Kur Endeksi
Gelişmekte olan ülkeler ile Türkiye’nin göreli üstünlü ğünün bulundu ğu mal çe şitleri büyük
benzerlik ta şımaktadır. Reel kur endeksinin geli şmekte olan ülkelere kıyasla istikrarlı bir
seyir göstermesi, Türkiye’nin dı ş ticarette rekabet gücünü korumasına destek vermi ştir.
Gelişmekte Olan Ülkelere Göre Reel Kur Endeksi
(Ocak 2003 – Ağustos 2010, TÜFE bazlı, 2003=100)
Çalışan Başına Verimlilik(2008, 2003=100)
Polonyaİzlanda
SlovenyaÇek Cum.Estonya
KoreSlovakya
Türkiye
120
130
14
100 105 110 115 120 125 130 135 140
NorveçDanimarka
İtalyaAvusturalya
Yeni ZellandaKanadaMeksikaİspanyaPortekizBelçikaFransa
AlmanyaHollandaİsviçreİsveçOECDABD
İrlandaİngiltere
ŞiliMacaristanAvusturya
Japonyaİsrail
FinlandiyaLüksemburg
Polonya
104.53
70
80
90
100
110
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Kaynak: BIS, TCMB Kaynak: OECD, TÜİK, TCMB
ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğer Kazancı(Ocak 2010 tarihinden itibaren, yüzde değişim)
1211
108
5 4 4 45
10
15
ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğer Kazancı(Ocak 2009 tarihinden itibaren, yüzde değişim)
29 2926
2219
30
40
Diğer geli şmekte olan ülkelerle kıyaslandı ğında, Türk lirasının de ğerinde önemli bir
değişim gözlenmemektedir.
Döviz Kuru Geli şmeleri
Türkiye
Türkiye
15
5 4 4 43 2
2 1 1 1 0
-2-4
-5 -5
-9
-13
-18-20
-15
-10
-5
0
5
Kol
ombi
ya
Hır
vatis
tan
Mal
ezya
Tay
land
End
onez
ya
Fili
pinl
er
G.A
frik
a
Per
u
Şili
Mek
sika
Ukr
ayna
Bre
zily
a
Hin
dist
an
Tür
kiye
G.K
ore
Çek
Cum
.
Arja
ntin
a
Pol
onya
Vie
tnam
Rom
anya
Mac
aris
tan
Sır
bist
an
Kaynak: Bloomberg, TCMB
19
12 12 118 7
3 2
-2
-11 -12 -13 -13
-23
22
67
-30
-20
-10
0
10
20
Bre
zily
a
G.A
frik
a
Şili
Kol
ombi
ya
End
onez
ya
Tay
land
Per
u
Mal
ezya
Hır
vatis
tan
G.K
ore
Mek
sika
Fili
pinl
er
Hin
dist
an
Tür
kiye
Çek
Cum
.
Ukr
ayna
Pol
onya
Vie
tnam
Rom
anya
Mac
aris
tan
Arja
ntin
a
Sır
bist
an
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Döviz Kuru Geli şmeleri
Seçilmi ş Ülkelerde Kur Geli şmeleri(Ocak 2009 – Eylül 2010, 1 ABD Dolarının yerli para
cinsinden değeri, Ocak 2009=100)
Yerel paranın değer kaybetmesi
110
120
130
16
Kaynak: Bloomberg, TCMB
değer kaybetmesi
Yerel paranın değer kazanması
70
80
90
100
01-
09
04-
09
07-
09
10-
09
01-
10
04-
10
07-
10
Türkiye Meksika
Şili
BrezilyaG. Afrika
Çek Cum.
G. Kore
Dalgalı Kur Rejimi
Türkiye’nin Toplam Dünya Ticareti İçindeki Yeri (Dünya toplam ihracatının yüzdesi, 1950-2009)
0.7
0.8
0.9
Türkiye’nin dünya ihracatı içindeki payı serbest pi yasa ekonomisine geçilen 1980
yılından bu yana artı ş eğilimindedir. Bu e ğilim, dalgalı kur rejimine geçilen
Şubat 2001 tarihinden sonra da hızlanarak devam etmi ştir.
Dalgalı Kurİthal İkamesi Dönemi Ticari Serbestleşmeye Geçiş ve İhracata
Teşvik Dönemi
17
Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, TÜİK, TCMB
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
Teşvik Dönemi
Küresel Kriz ve Uygulanan Kur Rejimi
Dalgalı kur rejimi, küresel sermaye akımlarının yük sek oynaklık gösterdi ği durumlarda
ekonominin a şırı tepki vermesini önleyen bir emniyet mekanizması görevi görmektedir.
Nitekim dalgalı kur rejimi uygulayan ülkelerde büyü me ve enflasyon gerek kriz öncesi
dönemde, gerek kriz sırasında daha istikrarlı bir s eyir izlemi ştir.
8
12
14
16
Sabit Kur Uygulayan Ülkeler
Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler
Uygulanan Kur Rejimine Göre Ülke Grupları ve Büyüme Hızları* (2007 1.Ç - 2010 1.Ç, yıllık yüzde)
Uygulanan Kur Rejimine Göre Ülke Grupları ve Enflasyon Oranları (Ocak 2005 – Mayıs 2010, yıllık yüzde)
18
-12
-8
-4
0
4
I II III IV I II III IV I II III IV I
2007 2008 2009 2010
Sabit Kur Uygulayan Ülkeler
Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler
0
2
4
6
8
10
12
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler
Kaynak: Bloomerg, IMF, TÜİK, TCMB* Medyan Kaynak: Bloomerg, IMF, TÜİK, TCMB
SlovakyaEstonya
BulgaristanRomanyaİzlanda
LitvanyaLetonya
Küresel Kriz ve Uygulanan Kur Rejimi
İçinde bulundu ğumuz küresel kriz sırasında sabit kur rejimi uygula yan ülkeler, dalgalı kur
rejimi uygulayan ülkelere kıyasla daha derin bir ik tisadi daralma ya şamışlardır.
Uygulanan Kur Rejimi ve Büyüme Hızında De ğişim(2010 yılı 2. çeyreği itibarıyla yıllık büyüme hızı ile
2007-2008 arası yıllık büyüme hızı farkı, yüzde puan)
Sabit Kur Rejimi uygulayan ülkeler koyu renk ile i şaretlenmi ştir
19
-20 -15 -10 -5 0 5
TürkiyeTayland
Koreİsrail
EndonezyaBrezilya
Güney AfrikaHong Kong
İsviçreİsveç
DanimarkaÇin
PolonyaMacaristan
PeruÇek Cum.
MeksikaRusya
Slovakya
Kaynak: IMF, TÜİK, TCMB
Dalgalı Kur Rejimi uygulayan ülkeler açık renk ile i şaretlenmi ştirTürkiye
Türkiye’de Döviz Kuru Geli şmeleri
Başlangıçtarihi
Süre (gün)
Başlangıçdeğeri
Tepe noktası
% değişim
03-03-03 22 1.59 1.75 9.9
24-09-03 47 1.35 1.50 11.1
05-04-04 49 1.30 1.55 19.2
Döviz Kurlarında Ya şanan Hızlı Değişimler(Türk Lirası /ABD Doları, 2002-2010)
15
20
25
Döviz Sepetinde Aylık Yüzde De ğişim(Eşit ağırlıklı Euro ve ABD Doları, Ocak 2002- Eylül 2010)
20
20-07-04 63 1.42 1.53 7.7
08-03-05 22 1.26 1.39 10.3
04-05-06 53 1.31 1.70 29.2
26-02-07 9 1.38 1.45 5.4
25-07-07 26 1.24 1.39 12.3
02-10-08 49 1.23 1.70 37.6
07-01-09 61 1.51 1.80 18.8
-10
-5
0
5
10
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
Kaynak: TCMBKaynak: TCMB
Tobin Vergisi: Brezilya Örne ği
Brezilya ve Türkiye’de Kur Geli şmeleri*(ABD dolarının yerel para birimi karşısında değeri, Ocak 2008 – Eylül 2010, Ağustos 2008 = 100)
Brezilya’da 20 Ekim 2009 tarihinden itibaren uygula nmaya ba şlayan Tobin vergisine
rağmen, Brezilya para birimi Türk lirasına göre (kriz öncesi döneme kıyasla) daha
değerlidir.
150
160
2121
*Ağustos 2008 Kur Ortalaması 100 olarak alınmıştır.Kaynak: Bloomberg, TCMB
Tobin Vergisi Uygulaması(20 Ekim 2009)
Türkiye
Brezilya
Yerel paranın değer
kaybetmesi
90
100
110
120
130
140
01-08 07-08 01-09 07-09 01-10 07-10
1.35
1.36
1.37
1.38
Döviz Alım Müdahaleleri: Türkiye Örne ği
15 Şubat 2006 Tarihli Döviz Alım Müdahalesi ve Döviz K uru Geli şmeleri(Şubat 2006)
TCMB’nin Döviz alım müdahelesi (5,4 Milyar ABD Doları)
2005-2006 döneminde yüksek miktarda gerçekle ştirilen döviz müdahalelerinin döviz
kuruna etkisi sınırlı kalmı ştır.
1.28
1.29
1.3
1.31
1.32
1.33
1.34
1.35
01/0
2/06
04/0
2/06
07/0
2/06
10/0
2/06
13/0
2/06
16/0
2/06
19/0
2/06
22/0
2/06
25/0
2/06
28/0
2/06
22
Kaynak: TCMB
Döviz Alım Müdahaleleri – Ülke Örnekleri
Güney Kore(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,
Ocak 2002 – Eylül 2010)
Japonya(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,
Ocak 2005 – Eylül 2010)
Kore Won’u
Döviz Rezervleri
250
300
1500
1700
Benzer bir deneyim Güney Kore, Japonya ve İsviçre’de ya şanmıştır.
1000
1050
120
130
23
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Döviz Rezervleri
(sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Japon Yen’i (sağ eksen)
100
150
200
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
700
900
1100
1300
800
850
900
950
2005
2006
2007
2008
2009
2010
80
90
100
110
Döviz Alım Müdahaleleri – Ülke Örnekleri
İsviçre(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,
Ocak 2006 – Eylül 2010)
Türkiye(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,
Ocak 2003 – Eylül 2010)
İsviçre Frank’ı (sağ eksen)
Döviz Rezervleri70
80
1.8
1.9
2
200
250
1.3
1.4
24
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Döviz Rezervleri
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Türk lirası (sağ eksen)
20
30
40
50
60
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
0
50
100
150
2005
2006
2007
2008
2009
2010
0.8
0.9
1
1.1
1.2
1.5
2.0
2.1
TL Karşılığı Döviz Alım ve Satım İhaleleri ve Döviz Sepeti (Ocak 2008 – Eylül 2010*)
Döviz Alım İhaleleri (Toplam 12,7 milyar ABD Doları) Eşit Ağırlıklı ABD
Doları ve Euro Sepeti
Türkiye’de Döviz Alım ve Satım İhaleleriTCMB, finansal istikrarın korunması hedefine parale l olarak döviz kurlarında a şırı oynaklık
yaşandığı dönemlerde döviz satımı ihaleleri düzenlerken, dö viz likiditesinin yüksek oldu ğu
dönemlerde döviz alım ihaleleri gerçekle ştirmi ştir. Nitekim Mart-Nisan 2009 döneminde 0.9 milyar
ABD doları döviz satılmı ş, Ağustos 2009 tarihinden bu yana 12,7 milyar ABD dolar ı döviz alınmı ştır.
25
-1.0
-0.5
0.0
0.5
1.0
01-0
8
03-0
8
05-0
8
07-0
8
09-0
8
11-0
8
01-0
9
03-0
9
05-0
9
07-0
9
09-0
9
11-0
9
01-1
0
03-1
0
05-1
0
07-1
0
09-1
0
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
2.0(Toplam 12,7 milyar ABD Doları)
Döviz Satım İhaleleri (Toplam 1 milyar ABD Doları)
Doları ve Euro Sepeti (sağ eksen)
*15 Eylül 2010 itibarıylaKaynak: TCMB
Gelişmekte Olan Ülkelerde Enflasyon ve Kısa Vadeli Faiz Oranları(Eylül 2010, yüzde)
Politika Faiz Oranları
2010 Enflasyon
Beklentileri
Reel Politika Faiz Oranları
Tayland 1.75 3.50 -1.69Şili 2.00 3.50 -1.45Çek C. 0.75 1.50 -0.74
Türkiye’de Faizler Yüksek mi?
Negatif Reel Faize
Gelişmekte olan ülkeler ile kıyaslandı ğında ülkemizde reel faizlerin oldukça dü şük bir seviyededir.
26
Çek C. 0.75 1.50 -0.74Kore 2.25 2.80 -0.54Türkiye 7.00 7.50 -0.47Filipinler 4.00 4.00 0.00Meksika 4.50 4.30 0.19Macaristan 5.25 4.70 0.53Malezya 2.75 2.00 0.74Polonya 3.50 2.50 0.98G.Afrika 6.00 4.75 1.19Çin 5.31 3.00 2.24Brezilya 10.25 5.10 4.90
Kaynak: Bloomberg, TCMB
Negatif Reel FaizeSahip Ekonomiler
Kur Riskine Kar şı Vadeli İşlemler Piyasası
Türk Lirası-ABD Doları Spot ve Vadeli İşlem Fiyatları(15 Eylül 2010 itibarıyla)
1.54
1.55
Üreticilerimizin yatırım, üretim ve istihdam kararl arını alırken herhangi bir ülkenin kur düzeyinin
gelecekte izleyece ği seyir konusunda tek yönlü varsayımlarda bulunarak karar almamaları ve risk
yönetim araçlarına ba şvurmaları şarttır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nı kullanarak döviz
pozisyonları ve riskleri daha profesyonel bir şekilde yönetilebilmektedir.
27
1.47
1.48
1.49
1.50
1.51
1.52
1.53
Spot Piyasa Ekim 2010 VadeliKontrat
Aralık 2010 VadeliKontrat
Şubat 2011 VadeliKontrat
Kaynak: VOB, TCMB
Stratejik Bir Hedef Olarak
Finansal İstikrar
28
Finansal İstikrar
Finansal İstikrar
Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar
1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli
borçlanma
2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile
mevduatın vadesinin uzatılması
29
mevduatın vadesinin uzatılması
3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun
güçlendirilmesi
4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon
Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin
sağlanması
Finansal İstikrar
Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar
1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli
borçlanma
2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile
mevduatın vadesinin uzatılması
30
mevduatın vadesinin uzatılması
3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun
güçlendirilmesi
4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon
Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin
sağlanması
Finansal İstikrar
Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar
1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli
borçlanma
2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile
mevduatın vadesinin uzatılması
31
mevduatın vadesinin uzatılması
3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun
güçlendirilmesi
4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon
Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin
sağlanması
Finansal İstikrar
Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar
1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli
borçlanma
2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile
mevduatın vadesinin uzatılması
32
mevduatın vadesinin uzatılması
3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonunun
güçlendirilmesi
4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon
Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin
sağlanması
TÜRKİYECUMHURİYET MERKEZ
BANKASI
33
17 Eylül 2010
Türkiye İhracatçılar Meclisi Sunumu
Durmu ş YILMAZBaşkan