başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

33
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI 1 17 Eylül 2010 Türkiye İhracatçılar Meclisi Sunumu Durmuş YILMAZ Başkan

Upload: suleyman-koc

Post on 04-Jul-2015

1.292 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

TÜRKİYECUMHURİYET MERKEZ

BANKASI

1

17 Eylül 2010

Türkiye İhracatçılar Meclisi Sunumu

Durmu ş YILMAZBaşkan

Page 2: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Merkez Bankasının Görevleri

2

Merkez Bankasının Görevleri

Page 3: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Merkez Bankasının Görevleri

Merkez Bankasının temel amaç ve görevleri;

1. Fiyat istikrarını sa ğlamak;

2. Finansal sistemde istikrarı sa ğlayıcı tedbirleri

almak;

3

almak;

3. Fiyat istikrarını sa ğlama amacı ile çeli şmemek

kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam

politikalarını desteklemek

Page 4: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Merkez Bankasının GörevleriEnflasyon hedeflemesi sadece fiyat istikrarını de ğil, finansal istikrarı, istihdam ve

büyüme gibi iktisadi de ğişkenleri de kapsar. Küresel kriz sırasında izlenen p ara

politikası, Merkez Bankasının fiyat istikrarının ya nı sıra iktisadi faaliyetteki geli şmeleri

de dikkate aldı ğını gösteren bir örnektir.

Kur sepetinin TL cinsinden

Politika Faiz Oranı (yüzde) ve Kur(Ağustos 2008 – Eylül 2010)

Politika Faiz Oranı (yüzde) ve GSYİH(mevsimsellikten arındırılmış, sabit fiyatlar,

Temmuz 2008 – Haziran 2010)

16

18

2.00

2.10

16

18

27

28

4

TCMB Politika Faiz Oranı

Kur sepetinin TL cinsinden Değeri* (Sağ eksen)

Kaynak: TÜİK, TCMB

TCMB Politika Faiz Oranı

GSYİH (sağ eksen)

*Kur sepeti 0,5 ABD Doları ve 0,5 Euro olarak hesaplanmıştır. Kaynak: TCMB

4

6

8

10

12

14

16

07-0

8

09-0

8

11-0

8

01-0

9

03-0

9

05-0

9

07-0

9

09-0

9

11-0

9

01-1

0

03-1

0

05-1

0

07-1

0

09-1

0

1.30

1.40

1.50

1.60

1.70

1.80

1.90

2.00

4

6

8

10

12

14

16

07

-08

09

-08

11

-08

01

-09

03

-09

05

-09

07

-09

09

-09

11

-09

01

-10

03

-10

05

-10

22

23

24

25

26

27

Page 5: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Yakın Dönem İhracat Geli şmeleri

5

Yakın Dönem İhracat Geli şmeleri

Page 6: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

İhracat Sektörünün Önemi

• İhracat, gerek iktisadi faaliyet ve toplam talep

üzerindeki etkisi gerekse cari açı ğın finansmanına

katkısı nedeniyle Merkez Bankası tarafından dikkatle

takip edilen bir sektördür.

• Her ne kadar ülkemizde ihracatın toplam GSYİH

6

• Her ne kadar ülkemizde ihracatın toplam GSYİH

içindeki payı, bir çok geli şmekte olan ülkeye kıyasla

daha sınırlı olsa da, imalat sektörü içindeki a ğırlığı ve

ekonominin geneli üzerindeki dolaylı etkisi nedeniyle

iktisadi faaliyet üzerinde yüksek bir etkiye sahiptir.

Page 7: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Küresel Krizden Çıkı ş

Gelişmiş ve Geli şmekte Olan Ülkelerde Satın Alma Yöneticisi Endeksi (PMI) Gerçekle şmeleri

(Ocak 2007 – Ağustos 2010)

55

60

Gelişmekte Olan Ülkeler

Küresel ekonomide 2009 yılının ikinci yarısında bel irginle şen toparlanma e ğilimi,

2010 yılının ilk yarısında da devam etmi ştir. Bununla birlikte dünya ekonomilerinin son

aylarda tekrar bir yava şlama sürecine girdi ğine ili şkin sinyaller alınmaktadır.

7

35

40

45

50

55

2007 2008 2009 2010Kaynak: Bloomberg, TCMB

Gelişmiş Ülkeler

Page 8: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Dış Talep Geli şmeleri

Küresel finans krizinden bu yana, en büyük ihracat pazarımız olan Avrupa Birli ği’ne ili şkin

büyüme beklentilerinin görece dü şük seyretmesi, dı ş talebi zayıflatmaktadır.

105

110

Küresel İktisadi Faaliyet Endeksi

Türkiye’nin Dı ş Talep Endeksi*(Mart 2006 – Aralık 2011, Haziran 2008=100)

8

90

95

100

03-0

6

03-0

7

03-0

8

03-0

9

03-1

0

03-1

1

Türkiye’nin Dı ş Talep Endeksi

* Türkiye’nin dış talep endeksinin hesaplanmasında, ülkelerin Türkiye’nin ihracatı içindeki payları ile ağırlıklandırılmış GSYİHverileri kullanılmıştır.Kaynak: Bloomberg, Consensus Forecasts, IMF WEO, TUİK, TCMB

Page 9: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

56.560

70

Türkiye’nin son dönemde ihracat pazarlarını çe şitlendirmesi, Avrupa ekonomilerinde

yaşanan sorunların ihracatımız üzerindeki etkisini sın ırlamı ştır. Örnek olarak 2010 yılının ilk

yarısında Çin’e yapılan ihracat, geçen yılın aynı d öneminin 2.5 katına çıkmı ştır.

Türkiye’nin İhracat Pazarları(Ocak 2002 – Temmuz 2010, toplam ihracatın yüzdesi)

İhracat Pazarları

200

250

2.0

2.5

Yıllık Değişim (bir önceki yılın aynı çeyreğine göre)

Örnek: Çin’e Yapılan İhracat(2006 1. Ç. – 2010 2. Ç., toplam ihracatın yüzdesi)

9

47.0

22.7

33.6

10

20

30

40

50

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Kaynak: TÜİK, TCMB

Asya, Orta Doğu, Kuzey Afrika

Avrupa

-50

0

50

100

150

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II

2006 2007 2008 2009 2010

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0yılın aynı çeyreğine göre)

Toplam İhracat İçindeki Payı

Kaynak: TÜİK, TCMB

Page 10: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

0.30

0.40

İhracatın Yurt Dı şı Gelir Esnekli ği(1987 1.Ç – 2010 1.Ç)

İhracatın Kur Esnekli ği (TÜFE Bazlı)(mutlak değer, 1987 1.Ç – 2010 1.Ç)

İhracat Arz ve Talep Esneklikleri

1.45

1.50

Son 20 yıllık dönemde Türkiye’nin dı şa açılması ile birlikte, ihracatın arz ve talep

esnekliklerinin zaman içerisinde de ğiştiği, ihracatın yurt dı şı gelire duyarlılı ğı artarken

kura duyarlılı ğının ise azaldı ğı görülmektedir.

0.00

0.10

0.20

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

10Kaynak: TÜİK, TCMB Kaynak: TÜİK, TCMB

1.25

1.30

1.35

1.40

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Page 11: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Türkiye’de İhracatın İthalat Esnekli ği(1987 1.Ç – 2010 1.Ç)

İhracat Arz ve Talep Esneklikleri

0.85

0.90

Teknolojik ilerlemeler, uluslar arası rekabetin art ması, gümrük tarifelerinin kaldırılması ve

endüstri içi ticaretin a ğırlık kazanması ile birlikte tüm dünyada ihracatın içinde ithalat

payının arttı ğı gözlenmektedir. Benzer bir geli şme Türkiye’de de ya şanmıştır.

Dünya İhracatının Üretime Oranı (1987 1.Ç – 2010 1.Ç)

11

Kaynak: TÜİK, TCMB

0.60

0.65

0.70

0.75

0.80

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Kaynak: UNSTATS, TCMB

Page 12: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Türk Lirasının De ğeri ve Kur Rejimi

12

Türk Lirasının De ğeri ve Kur Rejimi

Page 13: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Reel Kur Endeksi

2003 yılına kıyasla Türk Lirasının geli şmiş ülkelerin para birimlerine kar şı reel olarak de ğer

kazandığı, geli şmekte olan ülkelerin para birimlerine göre ise önem li bir de ğişiklik

göstermedi ği dikkat çekmektedir.

Gelişmiş ve Geli şmekte Olan Ülkelere Göre Reel Kur Endeksi(Ocak 2003 – Ağustos 2010, TÜFE bazlı, 2003=100)

136.51

130

140

150

Gelişmiş Ülkeler

13

Kaynak: TCMB

104.53

70

80

90

100

110

120

130

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Gelişmekte Olan Ülkeler

Page 14: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Reel Kur Endeksi

Gelişmekte olan ülkeler ile Türkiye’nin göreli üstünlü ğünün bulundu ğu mal çe şitleri büyük

benzerlik ta şımaktadır. Reel kur endeksinin geli şmekte olan ülkelere kıyasla istikrarlı bir

seyir göstermesi, Türkiye’nin dı ş ticarette rekabet gücünü korumasına destek vermi ştir.

Gelişmekte Olan Ülkelere Göre Reel Kur Endeksi

(Ocak 2003 – Ağustos 2010, TÜFE bazlı, 2003=100)

Çalışan Başına Verimlilik(2008, 2003=100)

Polonyaİzlanda

SlovenyaÇek Cum.Estonya

KoreSlovakya

Türkiye

120

130

14

100 105 110 115 120 125 130 135 140

NorveçDanimarka

İtalyaAvusturalya

Yeni ZellandaKanadaMeksikaİspanyaPortekizBelçikaFransa

AlmanyaHollandaİsviçreİsveçOECDABD

İrlandaİngiltere

ŞiliMacaristanAvusturya

Japonyaİsrail

FinlandiyaLüksemburg

Polonya

104.53

70

80

90

100

110

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Kaynak: BIS, TCMB Kaynak: OECD, TÜİK, TCMB

Page 15: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğer Kazancı(Ocak 2010 tarihinden itibaren, yüzde değişim)

1211

108

5 4 4 45

10

15

ABD Doları Kar şısındaYerel Para Birimlerinin De ğer Kazancı(Ocak 2009 tarihinden itibaren, yüzde değişim)

29 2926

2219

30

40

Diğer geli şmekte olan ülkelerle kıyaslandı ğında, Türk lirasının de ğerinde önemli bir

değişim gözlenmemektedir.

Döviz Kuru Geli şmeleri

Türkiye

Türkiye

15

5 4 4 43 2

2 1 1 1 0

-2-4

-5 -5

-9

-13

-18-20

-15

-10

-5

0

5

Kol

ombi

ya

Hır

vatis

tan

Mal

ezya

Tay

land

End

onez

ya

Fili

pinl

er

G.A

frik

a

Per

u

Şili

Mek

sika

Ukr

ayna

Bre

zily

a

Hin

dist

an

Tür

kiye

G.K

ore

Çek

Cum

.

Arja

ntin

a

Pol

onya

Vie

tnam

Rom

anya

Mac

aris

tan

Sır

bist

an

Kaynak: Bloomberg, TCMB

19

12 12 118 7

3 2

-2

-11 -12 -13 -13

-23

22

67

-30

-20

-10

0

10

20

Bre

zily

a

G.A

frik

a

Şili

Kol

ombi

ya

End

onez

ya

Tay

land

Per

u

Mal

ezya

Hır

vatis

tan

G.K

ore

Mek

sika

Fili

pinl

er

Hin

dist

an

Tür

kiye

Çek

Cum

.

Ukr

ayna

Pol

onya

Vie

tnam

Rom

anya

Mac

aris

tan

Arja

ntin

a

Sır

bist

an

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Page 16: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Döviz Kuru Geli şmeleri

Seçilmi ş Ülkelerde Kur Geli şmeleri(Ocak 2009 – Eylül 2010, 1 ABD Dolarının yerli para

cinsinden değeri, Ocak 2009=100)

Yerel paranın değer kaybetmesi

110

120

130

16

Kaynak: Bloomberg, TCMB

değer kaybetmesi

Yerel paranın değer kazanması

70

80

90

100

01-

09

04-

09

07-

09

10-

09

01-

10

04-

10

07-

10

Türkiye Meksika

Şili

BrezilyaG. Afrika

Çek Cum.

G. Kore

Page 17: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Dalgalı Kur Rejimi

Türkiye’nin Toplam Dünya Ticareti İçindeki Yeri (Dünya toplam ihracatının yüzdesi, 1950-2009)

0.7

0.8

0.9

Türkiye’nin dünya ihracatı içindeki payı serbest pi yasa ekonomisine geçilen 1980

yılından bu yana artı ş eğilimindedir. Bu e ğilim, dalgalı kur rejimine geçilen

Şubat 2001 tarihinden sonra da hızlanarak devam etmi ştir.

Dalgalı Kurİthal İkamesi Dönemi Ticari Serbestleşmeye Geçiş ve İhracata

Teşvik Dönemi

17

Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, TÜİK, TCMB

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

1950

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

Teşvik Dönemi

Page 18: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Küresel Kriz ve Uygulanan Kur Rejimi

Dalgalı kur rejimi, küresel sermaye akımlarının yük sek oynaklık gösterdi ği durumlarda

ekonominin a şırı tepki vermesini önleyen bir emniyet mekanizması görevi görmektedir.

Nitekim dalgalı kur rejimi uygulayan ülkelerde büyü me ve enflasyon gerek kriz öncesi

dönemde, gerek kriz sırasında daha istikrarlı bir s eyir izlemi ştir.

8

12

14

16

Sabit Kur Uygulayan Ülkeler

Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler

Uygulanan Kur Rejimine Göre Ülke Grupları ve Büyüme Hızları* (2007 1.Ç - 2010 1.Ç, yıllık yüzde)

Uygulanan Kur Rejimine Göre Ülke Grupları ve Enflasyon Oranları (Ocak 2005 – Mayıs 2010, yıllık yüzde)

18

-12

-8

-4

0

4

I II III IV I II III IV I II III IV I

2007 2008 2009 2010

Sabit Kur Uygulayan Ülkeler

Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler

0

2

4

6

8

10

12

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Dalgalı Kur Uygulayan Ülkeler

Kaynak: Bloomerg, IMF, TÜİK, TCMB* Medyan Kaynak: Bloomerg, IMF, TÜİK, TCMB

Page 19: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

SlovakyaEstonya

BulgaristanRomanyaİzlanda

LitvanyaLetonya

Küresel Kriz ve Uygulanan Kur Rejimi

İçinde bulundu ğumuz küresel kriz sırasında sabit kur rejimi uygula yan ülkeler, dalgalı kur

rejimi uygulayan ülkelere kıyasla daha derin bir ik tisadi daralma ya şamışlardır.

Uygulanan Kur Rejimi ve Büyüme Hızında De ğişim(2010 yılı 2. çeyreği itibarıyla yıllık büyüme hızı ile

2007-2008 arası yıllık büyüme hızı farkı, yüzde puan)

Sabit Kur Rejimi uygulayan ülkeler koyu renk ile i şaretlenmi ştir

19

-20 -15 -10 -5 0 5

TürkiyeTayland

Koreİsrail

EndonezyaBrezilya

Güney AfrikaHong Kong

İsviçreİsveç

DanimarkaÇin

PolonyaMacaristan

PeruÇek Cum.

MeksikaRusya

Slovakya

Kaynak: IMF, TÜİK, TCMB

Dalgalı Kur Rejimi uygulayan ülkeler açık renk ile i şaretlenmi ştirTürkiye

Page 20: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Türkiye’de Döviz Kuru Geli şmeleri

Başlangıçtarihi

Süre (gün)

Başlangıçdeğeri

Tepe noktası

% değişim

03-03-03 22 1.59 1.75 9.9

24-09-03 47 1.35 1.50 11.1

05-04-04 49 1.30 1.55 19.2

Döviz Kurlarında Ya şanan Hızlı Değişimler(Türk Lirası /ABD Doları, 2002-2010)

15

20

25

Döviz Sepetinde Aylık Yüzde De ğişim(Eşit ağırlıklı Euro ve ABD Doları, Ocak 2002- Eylül 2010)

20

20-07-04 63 1.42 1.53 7.7

08-03-05 22 1.26 1.39 10.3

04-05-06 53 1.31 1.70 29.2

26-02-07 9 1.38 1.45 5.4

25-07-07 26 1.24 1.39 12.3

02-10-08 49 1.23 1.70 37.6

07-01-09 61 1.51 1.80 18.8

-10

-5

0

5

10

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

Kaynak: TCMBKaynak: TCMB

Page 21: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Tobin Vergisi: Brezilya Örne ği

Brezilya ve Türkiye’de Kur Geli şmeleri*(ABD dolarının yerel para birimi karşısında değeri, Ocak 2008 – Eylül 2010, Ağustos 2008 = 100)

Brezilya’da 20 Ekim 2009 tarihinden itibaren uygula nmaya ba şlayan Tobin vergisine

rağmen, Brezilya para birimi Türk lirasına göre (kriz öncesi döneme kıyasla) daha

değerlidir.

150

160

2121

*Ağustos 2008 Kur Ortalaması 100 olarak alınmıştır.Kaynak: Bloomberg, TCMB

Tobin Vergisi Uygulaması(20 Ekim 2009)

Türkiye

Brezilya

Yerel paranın değer

kaybetmesi

90

100

110

120

130

140

01-08 07-08 01-09 07-09 01-10 07-10

Page 22: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

1.35

1.36

1.37

1.38

Döviz Alım Müdahaleleri: Türkiye Örne ği

15 Şubat 2006 Tarihli Döviz Alım Müdahalesi ve Döviz K uru Geli şmeleri(Şubat 2006)

TCMB’nin Döviz alım müdahelesi (5,4 Milyar ABD Doları)

2005-2006 döneminde yüksek miktarda gerçekle ştirilen döviz müdahalelerinin döviz

kuruna etkisi sınırlı kalmı ştır.

1.28

1.29

1.3

1.31

1.32

1.33

1.34

1.35

01/0

2/06

04/0

2/06

07/0

2/06

10/0

2/06

13/0

2/06

16/0

2/06

19/0

2/06

22/0

2/06

25/0

2/06

28/0

2/06

22

Kaynak: TCMB

Page 23: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Döviz Alım Müdahaleleri – Ülke Örnekleri

Güney Kore(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,

Ocak 2002 – Eylül 2010)

Japonya(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,

Ocak 2005 – Eylül 2010)

Kore Won’u

Döviz Rezervleri

250

300

1500

1700

Benzer bir deneyim Güney Kore, Japonya ve İsviçre’de ya şanmıştır.

1000

1050

120

130

23

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Döviz Rezervleri

(sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Japon Yen’i (sağ eksen)

100

150

200

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

700

900

1100

1300

800

850

900

950

2005

2006

2007

2008

2009

2010

80

90

100

110

Page 24: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Döviz Alım Müdahaleleri – Ülke Örnekleri

İsviçre(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,

Ocak 2006 – Eylül 2010)

Türkiye(1 ABD Doları karşılığı yerel para birimi değeri,

Ocak 2003 – Eylül 2010)

İsviçre Frank’ı (sağ eksen)

Döviz Rezervleri70

80

1.8

1.9

2

200

250

1.3

1.4

24

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Döviz Rezervleri

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Türk lirası (sağ eksen)

20

30

40

50

60

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

1.1

1.2

1.3

1.4

1.5

1.6

1.7

0

50

100

150

2005

2006

2007

2008

2009

2010

0.8

0.9

1

1.1

1.2

Page 25: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

1.5

2.0

2.1

TL Karşılığı Döviz Alım ve Satım İhaleleri ve Döviz Sepeti (Ocak 2008 – Eylül 2010*)

Döviz Alım İhaleleri (Toplam 12,7 milyar ABD Doları) Eşit Ağırlıklı ABD

Doları ve Euro Sepeti

Türkiye’de Döviz Alım ve Satım İhaleleriTCMB, finansal istikrarın korunması hedefine parale l olarak döviz kurlarında a şırı oynaklık

yaşandığı dönemlerde döviz satımı ihaleleri düzenlerken, dö viz likiditesinin yüksek oldu ğu

dönemlerde döviz alım ihaleleri gerçekle ştirmi ştir. Nitekim Mart-Nisan 2009 döneminde 0.9 milyar

ABD doları döviz satılmı ş, Ağustos 2009 tarihinden bu yana 12,7 milyar ABD dolar ı döviz alınmı ştır.

25

-1.0

-0.5

0.0

0.5

1.0

01-0

8

03-0

8

05-0

8

07-0

8

09-0

8

11-0

8

01-0

9

03-0

9

05-0

9

07-0

9

09-0

9

11-0

9

01-1

0

03-1

0

05-1

0

07-1

0

09-1

0

1.4

1.5

1.6

1.7

1.8

1.9

2.0(Toplam 12,7 milyar ABD Doları)

Döviz Satım İhaleleri (Toplam 1 milyar ABD Doları)

Doları ve Euro Sepeti (sağ eksen)

*15 Eylül 2010 itibarıylaKaynak: TCMB

Page 26: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Gelişmekte Olan Ülkelerde Enflasyon ve Kısa Vadeli Faiz Oranları(Eylül 2010, yüzde)

Politika Faiz Oranları

2010 Enflasyon

Beklentileri

Reel Politika Faiz Oranları

Tayland 1.75 3.50 -1.69Şili 2.00 3.50 -1.45Çek C. 0.75 1.50 -0.74

Türkiye’de Faizler Yüksek mi?

Negatif Reel Faize

Gelişmekte olan ülkeler ile kıyaslandı ğında ülkemizde reel faizlerin oldukça dü şük bir seviyededir.

26

Çek C. 0.75 1.50 -0.74Kore 2.25 2.80 -0.54Türkiye 7.00 7.50 -0.47Filipinler 4.00 4.00 0.00Meksika 4.50 4.30 0.19Macaristan 5.25 4.70 0.53Malezya 2.75 2.00 0.74Polonya 3.50 2.50 0.98G.Afrika 6.00 4.75 1.19Çin 5.31 3.00 2.24Brezilya 10.25 5.10 4.90

Kaynak: Bloomberg, TCMB

Negatif Reel FaizeSahip Ekonomiler

Page 27: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Kur Riskine Kar şı Vadeli İşlemler Piyasası

Türk Lirası-ABD Doları Spot ve Vadeli İşlem Fiyatları(15 Eylül 2010 itibarıyla)

1.54

1.55

Üreticilerimizin yatırım, üretim ve istihdam kararl arını alırken herhangi bir ülkenin kur düzeyinin

gelecekte izleyece ği seyir konusunda tek yönlü varsayımlarda bulunarak karar almamaları ve risk

yönetim araçlarına ba şvurmaları şarttır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nı kullanarak döviz

pozisyonları ve riskleri daha profesyonel bir şekilde yönetilebilmektedir.

27

1.47

1.48

1.49

1.50

1.51

1.52

1.53

Spot Piyasa Ekim 2010 VadeliKontrat

Aralık 2010 VadeliKontrat

Şubat 2011 VadeliKontrat

Kaynak: VOB, TCMB

Page 28: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Stratejik Bir Hedef Olarak

Finansal İstikrar

28

Finansal İstikrar

Page 29: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Finansal İstikrar

Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar

1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli

borçlanma

2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile

mevduatın vadesinin uzatılması

29

mevduatın vadesinin uzatılması

3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun

güçlendirilmesi

4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon

Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin

sağlanması

Page 30: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Finansal İstikrar

Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar

1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli

borçlanma

2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile

mevduatın vadesinin uzatılması

30

mevduatın vadesinin uzatılması

3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun

güçlendirilmesi

4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon

Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin

sağlanması

Page 31: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Finansal İstikrar

Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar

1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli

borçlanma

2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile

mevduatın vadesinin uzatılması

31

mevduatın vadesinin uzatılması

3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonun

güçlendirilmesi

4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon

Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin

sağlanması

Page 32: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

Finansal İstikrar

Finansal İstikrar için gözetilmesi gereken unsurlar

1. Borçluluk oranları: Daha çok özkaynak kullanımı, daha basiretli

borçlanma

2. Borçlanma Vadeleri: Yurt içi ve yurt dı şı borçlanma ile

mevduatın vadesinin uzatılması

32

mevduatın vadesinin uzatılması

3. Döviz pozisyonları: Kamu ve özel sektörün döviz pozisyonunun

güçlendirilmesi

4. Risk yönetim süreçleri ve yöntemi: Vadeli İşlem ve Opsiyon

Borsası gibi araçlarla kur riski yönetiminin daha e tkin

sağlanması

Page 33: Başkan yılmaz'ın türkiye ihracatçılar meclisinde yaptığı sunum 17 09-2010

TÜRKİYECUMHURİYET MERKEZ

BANKASI

33

17 Eylül 2010

Türkiye İhracatçılar Meclisi Sunumu

Durmu ş YILMAZBaşkan