Bazat e Vlerësimit të Aktiveve

ObjektivatCilat jane lidhjet midis cmimit dhe vleres se nje aktiviCili eshte objektivi i aktivitetit ekonomik te nje

biznesi? Fitimi apo maksimizimi i vleres?Cfare eshte ligji i cmimit te njejte dhe si funksionon

ai?Arbitrazhimi, arbitrazhistet dhe efektet e arbitrazhitLigji i cmimit te njejte dhe fusha e tij e veprimit ne te

gjitha llojet e aktiveve dhe perfitimit prej transaksioneve te arbitrazhit

ObjektivatVleresimi i aktiveve te trajtes se pasurive te

paluajtshme dhe metodat e ketij vleresimiSi vleresohen aktivet financiare? Si vleresohen

obligacionet? Si vleresohen aksionet?Matjet kontabel dhe financiare te vleresPse vleresimi ne finance eshte nje prej

problemeve me te rendesishme qe duhen zgjidhur?

Vleresimi i AktiveveVleresimi i aktiveve, krahas vleres ne kohe te

parase dhe konceptit te riskut e kthimit, perben kolonen e trete mbi te cilen mbeshtetet shkenca e financave.

Vlera baze e nje aktivi quhet ndryshe edhe vlera e brendshme e tij. Vlera baze eshte vlera qe mbart aktivi pavaresisht nga fakti se sa cmohet e vleresohet ne treg.

Ne praktiken e perditshme eshte e mundur te kete diferenca ndermjet vleres baze apo te brendshme dhe cmimit te nje aktivi ne treg.

Vendimet financiare dhe Maksimizimi i Vleres

Cdo vendim i drejte financiar duhet te merret bazuar ne parimin e maksimalizimit te vleres se pasurise. Keto vendime merren pavaresisht preferencave

individuale lidhur me qendrimin ndaj riskut.

Tregjet e titujve financiare japin informacionin e nevojshem gje qe ben te mundur zgjedhjen e pershtatshme ekonomike ndermjet disa alternativave te ndryshme investimi

Ligji i Cmimit te njejte dhe Arbitrazhi

Ligji i cmimit te njejte kerkon qe ne kushtet e tregjeve me konkurrence, dy aktive ekuivalente duhet te kene cmim te njejte.

Ligji i cmimit te njejte pasohet nga nje proces tjeter qe eshte Arbitrazhi.

Arbitrazhi lidhet me ndermarrjen e transaksioneve nga individe ose biznese (Arbitrazhiste) per te blere dhe shitur aktive duke nxjerre fitime te menjehershme nga diferenca e cmimeve.

ArbitrazhiProcesi i Arbitrazhit eshte i lidhur me tre

faktore :1. Me njekohshmerine e kryerjes se se aktit te

blerjes dhe te shitjes se te njejtit mall ne dy vende te ndryshme

2. Me informacionin. Qe arbitrazhi te kete sukses duhet qe arbitrazhisti te jete i mirëinformuar ne kohe.

3. Me riskun. Sa me e madhe te jete shpejtesia e ndryshimit te cmimit, aq me i madh eshte risku, dhe aq me i vogel do te jete fitimi.

Transaksionet dhe cmimi i aktiveve finaniare

Ligji i cmimit te njejte e bazon arsyetimin ne cmimin e nje aktivi per te percktuar ne menyre relative cmimin e nje aktivi tjeter analog.

Rastet kur dy aktive te ngjashme kembehen me cmime te ndryshme ne vende te ndryshme mund te shpjegohen me ndodhine e dy faktoreve:Me egzistencen e nje pengese serioze ose te nje

kufizimi mbi konkurrencen ne treg.Me diferencen e konsiderueshme ekonomike te

aktiveve, diferenca te cilat nuk jane evidentuar ende.

Ligji i cmimit te njejte dhe perqindja e interesit

Ne tregjet financiare, konkurrenca mundeson jo vetem ekuivalentimin e cmimeve te njejta por edhe faktin qe perqindjet e interesit mbi aktivet ekuivalente jane te njejta.

Kursi i këmbimit dhe transaksioni trepolar

Ligji i cmimit te njejte vepron ne te gjitha tregjet financiare pa perjashtim duke perfshie edhe tregjet e kembimeve valutore e kurset e kembimit.

Pas vitit 1999 tregjet e kembimeve valutore jane zhvilluar drejt nje modeli te bazuar ne tre grupime kryesore (trepolare): Dollari Amerikan, Euro dhe Yeni Japonez si shtyllat kryesore te ketij sistemi.

Qe monedhat te perdoren ndekombtarisht duhet te permbushin disa kritere si besueshmeria lidhur me vleren e saj (inflacioni, normat e shkembimit), stabiliteti ekonomik si dhe vendet perkatese te kene tregje shkembimesh me konkurence te lire dhe te zhvilluara.

http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/1998/06/tavlas.htm

Transaksioni trepolarPer te kuptuar se si funksionon transaksioni trepolar

ne tregun e shkembimeve valutore, arsyetojme duke u nisur nga vlera e arit e shprehur ne monedha te ndryshme si psh euro dhe yen.

Problemi qe shtrohet eshte te gjendet kursi i kembimit ndermjet euros dhe jenit.

Nese nje lingote ari vlen 1500 euro ose 150 000 yen atehere kursi i kembimit ndermjet euros dhe yenit do te jete 1500: 150 000 = 0.01Pra 1 yen vlen 0.01 euro.

Ky transaksion quhet trepolar pasi jane aktivizuar tre aktive financiare: euro, yen dhe ari.

VleresimiModeli sasior qe perdoret per vleresimin e nje aktivi ne

funksion te cmimit te aktiveve te krahasueshme dhe perqindjes se interesit quhet model vleresimi.

Vleresimi i pasurise se paluajtshme behet sipas modeleve te ndryshme te vleresimit: Nepermjet informacionit mbi cmimet e transaksioneve ne

nje zone te caktuar per nje periudhe te caktuar llogaritet nje cmim mesatar per meter katrorper te gjitha shtepite qe e ndodhura ne ate zone banimi.

Cmimit fillestar te blerjes se shtepise i shtohet nje shume ne funksion te evoluimit te cmimit te zones ne fjale. Nje shtepi e blere para 20 vjetesh 30,000 euro ne nje zone ku cmimi eshte rritur mesatarshit 4% ne vit vleresohet:

30,000 euro x (1+0.04)20 = 65,730 euro

Vleresimi i obligacioneveNje obligacion eshte nje kontrate afatgjate sipas se

ciles nje huamarres pranon te paguaje ne data te percaktuara ne favor te titullarit te obligacionit interesat dhe principalin.

Vlera emerore eshte vlera e shpallur e obligacionit. Zakonisht ajo eshte 1000$ ose shumefish i saj.

Shuma fikse ne dollare qe duhet te paguhet ne cdo periudhe quhet pagese kuponi.

Nje kompani ka emetuar obligacione me vlere nominale 1000$ dhe me pagese kuponi 100$. Norma e interesit te kuponit te tij do te jete 100$/1000$= 10%

ObligacioniData e maturimit eshte data kur korporata do te

paguaje vleren nominale te obligacionit.Obligacionet e shoqerive aksionere tregtohen

kryesisht ne ne tregjet me rrjet elektronik. Pjesa me e madhe e obligacioneve zoterohet

dhe tregtohet ndermjet nje numri relativisht te vogel institucionesh financiare shume te medha, perfire bankat, bankat e investimeve, fondet e perbashketa etj.

Vleresimi i obligacionitVlera e cdo aktivi financiar eshte thjesht vlera

aktuale e flukseve te parase qe pritet te gjeneroje ky aktiv deri ne daten e maturimit.

Vleresimi i Obligacionit Kompania Micro Drive ka emetuar nje obligacion 15-vjecar

me norme kuponi 10% dhe vlere nominale 1000$. Per te gjetur vleren e obligacionit zevendesojme te dhenat ne formulen e meparshme:

Vlera e obligacionit Vlera e obligacionit gjendet edhe me formulen e

meposhtme:

Ku eshte vlera aktuale e nje te pervitshmeje prej 1$ per t periudha me norme interesi i per cdo periudhe

Ndryshimi i interesit dhe cmimi i obligacionit

Sa here qe norma aktuale e interesit i eshte e barabarte me nomen kupon, obligacioni do te shitet me vleren e vete nominale.

Pasi eshte emetuar obligacioni, me kalimin e kohes normat e interesit ndryshojne. Sa here qe norma aktuale e interesit rritet mbi normen e kuponit, cmimi i obligacionit do te bjere nen vleren nominale.

Sa here qe norma aktuale e interesit bie nen normen kupon , cmimi i obligacionit rritet mbi vleren nominale.

Keshtu qe nje rritje ne normat e interesit do te beje qe cmimet e obligacioneve ne qarkullim te bien, ndersa nje renie do te beje qe cmimet e obligacioneve te rriten.

Produktiviteti korrent dhe produktiviteti ne maturim i

obligacionit.Produktiviteti korrent eshte perqindja qe

investitori fiton cdo vit nga zoterimi i obligacionit. Ai matet si raport i ndermjet pageses vjetore te interesit (kuponi) me cmimin e obligacionit dhe shprehet ne perqindje.

Nese nje obligacion ka vlere nominale 1000$, afat maturimi 3 vjet, interes 6% dhe shitet ne treg me cmimin 954 $ do ta kete produktivitetin korrent:

Perfitimi vjetor gjendet 6% X 1000$= 60$

Produktiviteti ne maturim Produktiviteti ne maturim eshe i lidhur jo vetem me te

ardhurat korrente por edhe me likuidimin e vleres nominale te obligacionit ne fund te periudhes se maturimit. Nese nje obligacion shitet me 1035.67 $ me nje periudhe maturimi 2 vjet, cili eshte produktivit ne maturim i ketij obligacioni?

Norma e panjohur i eshte norma qe barazon cmimin e aksionit me vleren aktuale te pagsave te kuponit dhe vleres nominale. Ne kete rast eshte 8%

Gjetja e produktivitetit ne maturim

Gjetja e produktivitetit ne maturim eshte nje proces i hamendesimi prove dhe gabim.

Eshte e njejta procedure qe perdoret per gjetjen e normes se intersit i te nje te pervitshmeje.

Supozoni nje obligacion me norme kuponi vjetore 10%, maturim 15 vjet dhe vlere nominale $1,000. Cmimi aktual eshte $928.09. Do te jete produktiviteti ne maturim me i larte apo me i

ulet se 10%? N = 15; PV = -928.09; FV = 1,000; PMT = 100 CPT I/Y = 11%