1 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

Spel in de Bib: Loewie en het mysterieuze boek

Voor 2de en 3de graad in de Bib

Dit jaar werken we vanuit een vervolgverhaal samen naar een climax toe! Klassen kunnen

het bijpassende spel spelen in de Bib. Maar ook individuele Bib-bezoekers en kinderen

thuis kunnen een handje toesteken. Het vervolgverhaal “Loewie en het mysterieuze boek”

werd geschreven door jeugdauteur Kristien Dieltiens en geïllustreerd door Benjamin Leroy.

De Werkgroep Leesplezier maakte bijpassende opdrachten en stelde ook dit jaar een

boekenlijst op rond het thema van de Jeugdboekenweek, als link naar de Bib-collectie en

ter inspiratie om het spel te stofferen. Nieuwe categorieën in de lijst: muziek en film.

1. Concept voor klassen én individuele bezoekers

Materiaal: De Bib kan het concept zowel gebruiken bij (klas)groepen op bezoek, als ermee

aan de slag in het vrijetijdsaanbod. Iedere bibliotheek ontvangt standaard één gratis set

van het gedrukte vervolgverhaal op 9 tweeluiken. De 9 tweeluiken zijn gedrukt op stevig

materiaal dat mooi rechtop blijft staan. Ieder tweeluik heeft volgend formaat: 2 x

rechtstaand A3 aan elkaar vast. Je kan de tweeluiken op verschillende manieren

aanwenden: opstellen als tentoonstelling in de jeugdafdeling, gebruiken in

voorleesgroepen, gebruiken als spelbord bij het opdrachtenspel dat klassen spelen in de

Bib of er een eigen bibliotheekuitdaging voor kinderen en families aan koppelen. Verwacht

je aan een spannend vervolgverhaal met ontwapenende illustraties, gek en feeëriek

tegelijk, en bijpassende opdrachten in de Bib.

Vervolgverhaal: In dit spannende historische vervolgverhaal ontdekt Loewie in de bib een

mysterieus boek en een amulet die hem meenemen in de tijd. Hij belandt eerst in de

prehistorie waar hij de opdracht krijgt om man te worden en naar het bos van de

holenbeer te gaan. Loewie wil dolgraag terug bij zijn opa en zusje Janne in 2013 geraken.

Maar doorvoor moet hij 7 tijdvakken (7 aparte verhaaldelen op tweeluiken) doorlopen,

door allerlei raadsels op te lossen en opdrachten uit te voeren. Zo komt hij terecht in de

2 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

prehistorie, in een piramide bij de Egyptenaren, bij Odysseus en de Grieken, op een

Vikingschip, moet hij ridder worden, daagt Christoffel Colombus hem uit, en moet hij

werken in een fabriek… De ontwapenende kijkprenten tonen telkens een landschap vol

historische details.

Spel: In uw bibliotheek brengen klassen en individuele bezoekers een opdrachtenspel tot

een goed einde om Loewie vooruit te helpen in de tijd. Door hun hulp schuift Loewie

vooruit op de paden en rivieren in de illustraties. Loewie doet dus een oproep en heeft de

hulp van alle klassen en individuele bibliotheekbezoekers nodig. De oproep kan de kick off

vormen van de jeugdboekenweek in uw Bib. We willen met dit gegeven graag het

gemeenschapsgevoel aanwakkeren zodat iedereen wil meewerken aan dit

gemeenschappelijke doel. De Bib bepaalt zelf welke opdrachten de leerlingen in groep

uitvoeren tijdens het klasbezoek en welke uitdagingen individuele bezoekers kunnen

aangaan. Telkens met hetzelfde doel: Loewie stukje voor stukje vooruit helpen in de tijd.

Tegen het einde van de Jeugdboekenweek zou Loewie in 2013 terecht moeten komen.

Kies uit welke opdrachten je de individuele bezoekers of de klas wilt laten doen. We

grijpen in de spelformule minder terug naar de klassieke specifieke boekenopdrachten.

Uiteraard staan boeken, taal, bibliotheekbeleving en het thema van de Jeugdboekenweek

nog steeds centraal. Dit jaar bieden we meer vrijere opdrachten aan, zodat je niet al te

veel specifieke boeken nodig hebt.

2. Voorbereiding in de Bib

Tweeluiken

Je kan ervoor kiezen om de tweeluiken van het verhaal in 1 keer volledig op te stellen in

de Bib of om telkens (bvb. om de 2 dagen) een stukje van het vervolgverhaal met

bijpassend beeld ‘vrij te geven’. Je voegt dan telkens een tweeluik toe. Je ziet op de

tweeluiken waar het uitgeknipte figuurtje Loewie zich die dag bevindt en je kan Loewie

ook meermaals per dag of na elke geslaagde opdracht een klein stukje vooruit schuiven in

de tijd, op de paden en rivieren van de tweeluiken. Je kan de tweeluiken opstellen op een

tafel, mooi naast elkaar of net in accordeonvorm, in een cirkel, op een lage kast…

Figuurtje Loewie

Print het figuurtje Loewie in kleur af, knip het uit en kleef het op stevig karton (zie bij

materialen online). Haal in de dichtstbijzijnde knutselwinkel of papierwinkel magneetjes

of zelfklevende gom waarmee je het figuurtje aan een tweeluik bevestigt (magneten aan

voor- en achterzijde) en zo kan verschuiven.

Briefje

Stuur een briefje rond met de oproep van Loewie en Janne om hen te helpen. Op de recto-

zijde plaats je de oproep van Janne/Loewie aan de kinderen om Loewie vooruit te helpen

in de tijd, om het opdrachtenspel te spelen in de Bib en zijn avonturen te volgen via het

verhaal. Op de verso-zijde zorg je zelf voor wat meer praktische informatie vanuit jouw

Bib. Bezorg dit briefje aan de scholen en leerkrachten. Je kan de tekst ook gebruiken op

jouw site of verspreiden via andere kanalen (gemeentelijk infoblad,flyer,… ). Verwijs naar

het verhaal online op www.jeugdboekenweek.be of nog beter: op je eigen website/blog.

3 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

Verhaal op jouw website of blog

Plaats het verhaal en beeld (in jpeg als aparte beelden of in pdf formaat) op je eigen

website en pak ermee uit. Je kan het downloaden op

www.jeugdboekenweek.be/2013/bibliotheek.html.

3. Voorbereiding en naverwerking in de klas

Verhaal gedeeltelijk laten lezen

Het spel wordt veel rijker wanneer de leerkrachten en de leerlingen alvast de proloog, het

eerste deel van het verhaal, gelezen hebben in de klas. Bekijk met de leerkrachten welke

delen van het verhaal best al op voorhand gelezen worden. Indien er in de Bib al meerdere

panelen opgesteld zijn, kan het handig zijn dat de leerlingen de voorgaande panelen al

gelezen hebben. De Bib kan in het spel dan verder borduren op het verhaal dat ze al

kennen. Indien dit niet gebeurd is, kan je het voorgaande kort zelf vertellen of een deel

van het verhaal voorlezen bij de start van het spel.

Het verhaal met illustraties is digitaal beschikbaar via www.jeugboekenweek.be (zie bij

het onderdeel ‘In de bibliotheek’), zodat je het op jouw eigen site kan gebruiken, maar

waar leerkrachten/kinderen het ook kunnen downloaden of online kunnen lezen in de klas

of thuis. Klassen kunnen ter voorbereiding van hun klasbezoek aan de Bib bijvoorbeeld het

eerste deel van het verhaal (1. Het kleine kamertje in de Bib) al lezen of tot waar je het

zelf wenst. Nadien kunnen ze het vervolgverhaal verder lezen tot het einde van de

Jeugdboekenweek.

Verwijzing naar Lestips

Op www.jeugdboekenweek.be/2013/lestips.html staan heel wat lestips rond verschillende

boeken uit het boekenpakket van Stichting Lezen. Er wordt ook een specifieke lestip

uitgewerkt bij het vervolgverhaal van Kristien Dieltiens. Zo kunnen leerkrachten zich

voorbereiden en naverwerking voorzien in de klas, aan de hand van de tijdvakken een link

uitwerken naar hun lessen, tijdbeleving behandelen in de klas, het vervolgverhaal

voorlezen in de klas,… Het verhaal zit boordevol aanknopingspunten om in de klas te

werken rond verschillende aspecten doorheen de tijd: mode, voedsel, speelgoed, tijd

meten, wapens, myhologie, geloof en gewoontes…

Kom verkleed naar de Bib

De verschillende tijdvakken geven voldoende inspiratie om de kinderen verkleed naar de

Bib te laten komen. Gebruik elementen uit het verhaal!

Bezorg de klas al een opdracht op voorhand of achteraf

Bezorg de klas een reeks woordpuzzels of raadsels over dieren die ze in de klas moeten

oplossen. Ze kunnen bvb. het spel pas spelen in de Bib wanneer ze de juiste centrale code

gevonden hebben uit de verschillende raadsels. Of laat je inspireren door de opdrachten

voor het spel in de Bib. En geef nadien nog een extra opdracht mee.

Schrijf een vervolg op de avonturen van Loewie. Of maak een toneeltje over Loewie…

4 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

4. Het spel en de opdrachten voor individuele bezoekers

Wil je individuele bezoekers laten meespelen, dan bedenk je best een vaste formule:

opdrachten die niet voortdurend wisselen, maar waaraan iedereen tijdens de

jeugdboekenweek kan meehelpen. Je kan ook de opdrachtenlijst voor de klassen gebruiken

ter inspiratie en geschikte opdrachten uitkiezen.

Enkele voorbeelden van uitdagingen voor individuele bezoekers:

- Leg met de bezoekers van de Bib tijdens de Jeugdboekenweek een tijdcapsule aan

met voorwerpen uit 2013 die ze belangrijk vinden om te bewaren voor de toekomst,

open de tijdcapsule binnen x aantal jaar.

- Vraag de bezoekertjes om een ‘elfje’ te schrijven over het thema van de

Jeugdboekenweek: ‘Tijd’? Zet een heuse een elfjes- verzameling op in de Bib en

maak ze mooi zichtbaar. Hang de elfjesverzameling bijvoorbeeld aan de ramen van

je Bib. Een elfje is een gedichtje van elf woorden in vijf zinnen. De eerste zin bevat

één woord, de tweede twee, de derde drie, de vierde zin vier en de vijfde weer

maar één.

Voorbeeld-elfje:

- De Bib schenkt een gedicht over het thema Tijd uit de gedichtentrommel (zie ter

inspiratie: Boekenlijst, onderdeel Poëzie) en vraagt aan de bezoekers om een (zelf

geschreven) gedicht terug te schenken. Maak een gedichtenmuur in de Bib.

- …

5. Het spel en de opdrachten voor individuele bezoekers

Wil je graag een race tegen de tijd, of een spel met specifieke opdrachten voor jouw Bib?

Dat kan. Wij bieden een conceptsuggestie en enkele opdrachten aan om mee te werken,

maar ga gerust je eigen gang. Verdeel de klas vooraf of ter plaatse in groepjes.

Opdrachten:

Kies uit welke opdrachten je ieder groepje wilt laten doen en print ze op een apart blad of

op opdrachtenkaartjes. Ieder groepje krijgt bvb. een paar opdrachten rond een specifiek

tijdvak of rond verschillende tijdvakken, of enkele opdrachten rond Bib en boeken, rond

tijdbeleving. Ieder groepje heeft eigen opdrachten en legt die in eigen tempo af. Het spel

wordt niet tegen elkaar gespeeld, op het eind komen alle groepjes samen. Kies opdrachten

volgens de tijd die je hebt met de groep. Kies voor voldoende variatie. In de

opdrachtenlijst worden er waar mogelijk linken gelegd met de verschillende talenten van

kinderen. Zo is er voor iedereen wat wils, is het spel gevarieerd en spreken we

Als

je één

bent dan duurt

een jaar je hele

leven

Je

bent weer

wat ouder als

je dit Elfje gelezen

hebt

5 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

verschillende vaardigheden, interesses en intelligenties van kinderen aan. De

spelbegeleiders (Bibmedewerker en leerkracht) controleren de opdrachten en plaatsen een

stempel of markering bij een goed uitgevoerde opdracht.

Verloop van het spel:

Jij bepaalt zelf de duur van het spel (een 50tal minuten is ideaal).

Voorzie tijd voor een korte prikkelende inleiding met een stukje muziek rond het thema

tijd (zie suggesties in boekenlijst). Lees als inleiding een stukje voor uit het verhaal en

vertel dat Loewie hun hulp nodig heeft om vooruit te geraken in de tijd. In het verhaal

zelf zie je ‘zandlopertjes’ verwerkt: symbolen om een rustpauze in te lassen wanneer je

het verhaal voorleest. Hier volgt een raadsel dat opgelost moet worden en waarover je de

kinderen al eens kan laten nadenken.

Na elke opdracht of op het einde van het spel mag Loewie vooruit geschoven worden op de

panelen. Maak hen kort wegwijs in de Bib zodat ze hun opdrachten makkelijk kunnen

uitvoeren. Neem voldoende tijd voor het spel zelf (50 minuten is ideaal). Vertel ieder

groepje hoeveel tijd ze hebben en laat ze van start gaan. Toon de resterende tijd aan de

boekentafel met een wekker, klok, stopwatch, zandloper…

Zorg voor een symbolisch slotmoment om na het spel even tot rust te komen. Geef hen de

deurhanger mee die zelf kunnen knutselen.

Bespreking:

Neem op het einde even de tijd om per groepje kort stil te staan bij de opdrachten die ze

gedaan hebben. Wat viel op? Hebben ze door dat ze rond een tijdvak hebben gewerkt?

Hadden ze graag in die tijd geleefd? Wie waren ze graag geweest, wat hadden ze graag

gedaan, welk beroep vonden ze leuk,….

Verzet samen het figuurtje Loewie op de panelen en neem eventueel nog even de tijd om

een stukje van het vervolgverhaal voor te lezen. Moedig de kinderen aan om het vervolg

van het verhaal te lezen online of in de Bib.

Materiaal:

• Stel de panelen op een centrale plek op in de Bib. • Opdrachten per groepje • Opdrachtenlijst met antwoorden voor spelbegeleider • Wekker, kookwekker, klok, stopwatch… om de tijd aan te geven. • Boekentafel. • Materialen die je nodig hebt om de opdrachten uit te voeren (zie opdrachten). • Figuurtje Loewie en magneten of plakgom om hem te bevestigen aan de panelen en

vooruit te kunnen schuiven. • Geef als beloning kopies mee van de deurhanger van Loewie/Janne. De kinderen

kunnen het knutselen tijdens het spel of nadien in de klas of thuis. • Geef op het einde voor ieder kind een briefje mee voor de ouders om hen te

herinneren aan de Bib en aan Jeugdboekenweek. Maximaliseer het effect van het klasbezoek aan de Bib.

• Geef een extra opdracht of Lestip mee aan de leerkracht.

6 Bibspel: Loewie en het mysterieuze boek – Jeugdboekenweek 2013

Briefje voor de ouders:

Als Bib moeten we proberen dat klasbezoek maximaal te benutten. Wanneer de kinderen

het fijn vonden in de Bib is de kans groot dat ze ’s avonds aan de ouders vertellen wat ze

meegemaakt hebben. Dat is belangrijk, want het zijn de ouders die beslissen of ze naar de

Bib gaan met de kinderen of niet. Als Bib kan je daar handig op inspelen door met de

leerkracht een briefje van de Bib mee te geven. Je vraagt aan de leerkracht om dat briefje

in de schoolagenda te stoppen. Je vertelt kort over hun avontuur, je geeft eventueel een

(voor-)leestips (van het vervolgverhaal) mee en vertelt over de dienstverlening in jouw Bib

voor gezinnen. Bij de downloads op de website van de Jeugdboekenweek vind je een

voorbeeldbrief die je kan personaliseren met eigen Bib-info. Doen!

6. Laat van je horen!

Werk je voor jouw Bib een variant op dit spelconcept uit, andere opdrachten, heb je fijne

tips, leuke activiteiten of een interessante invalshoek voor een creatieve aanpak van een

klasbezoek aan de Bib,… laat het ons snel weten. Mooie voorbeelden werken prikkelend

voor de collega’s en kunnen jou ook inspiratie opleveren. Op de website van LOCUS worden

alle tips en praktijken verzameld naar aanloop van de Jeugdboekenweek.

Graag een mailtje of telefoontje!

Met dank aan de Werkgroep Leesplezier voor de vele ideeën en inspiratie bij de uitwerking

van dit concept.

Veel succes!

Herlinde De Vos

Stafmedewerker Team Publiekswerking

LOCUS vzw

Priemstraat 51 ~ B-1000 Brussel

T: 02/213.10.51 ~ F: 02/213.10.39

E: herlinde.devos@locusnet.be ~ W: www.locusnet.be/