__________________________________________________________________________________________

www.eraksoyconsulting.com 1 21.02.2016

BİLGİ YÖNETİMİ ve MODERN HUKUK BİLGİ SİSTEMLERİ 1. Bilgi Yönetimi Gelişmiş ülkelerde 1980’lerin sonlarına doğru işletmelerin çoğunun bilgi tabanlı örgütlere dönüşeceği öngörüldü. Üretim odaklı işletmelere göre hizmet odaklı işletmelerin artması (finansal hizmetler, hukuk hizmetleri, tasarım/mimarlık, yazılım, yayıncılık vb.) genellikle beyaz yakalı çalışanlardan oluşan bu şirketlerde verimliliğin nasıl artırılacağı sorusunun cevabının aranmasına sebep oldu. Öğrenen organizasyon, bilgi tabanlı organizasyon veya ağ (network) modeline göre çalışan organizasyon kavramları üzerinde bu dönemde daha çok araştırma yapıldı. Doğrudan üretim faaliyetinde bulunmayan ve oluşturduğu hizmet, uzman insan gücüne bağlı işletmelerde hizmetin sürekliliği, geliştirilmesi ve kullanımı için uzman bilgisinin sisteme aktarılması gereği doğdu. Bir bilginin veya belgenin ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve neden kullanıldığını bilmek bu bilgiyi üretmek kadar önemli hale geldi. Farklı bilgi kaynaklarının aralarında anlamlı bağlantılar kurmak, çapraz bağlantılarla sadece bilgi yığını değil birbiriyle bağıntılı ve ilişkilendirilmiş verileri kullanabilmek önemli hale geldi. Hukuk büroları da bilgi üreten işletmeler olarak düşünüldüğünde avukatlar açısından Bilgi Yönetiminin önemi daha açık ortaya çıkar.

2. Bilgi Yönetimi ile Hukuk Bürosunda amaçlananlar

• Avukatlar müvekkillere hizmet üretirken gerekli olan hukuki kaynakların zamanında, doğru, kolay anlaşılır, güncel, aralarında bağlantıları kurulmuş olarak avukatlara temini,

• Avukatların eğitim ihtiyaçları veya uzmanlıklarını artırmak için ihtiyaç duyacakları bilgi kaynaklarını düzenleyecek, güncelleyecek, kategorize edecek, geliştirecek ve ihtiyaçlara göre tekrar elden geçirip düzenleyecek sürekli çalışan bir yapı kurulması

• Uzmanlık bilgisinin tüm sisteme daha hızlı yayılabilmesi 3. Hukuk Büroları Bilgi Yönetiminde Modern Hukuk Bilgi Sistemlerinden nasıl faydalanır?

Avukatların yaptığı temel işlerin başında bilgi yönetimi ve üretimi gelir. Bilgi Yönetiminde amaç standart dokümanlar yaratıp bunları farklı hukuki olaylar için çok az değiştirip uyarlamak değil farklı hukuki olaylarda iyi düzenlenmiş bilgi kaynaklarından yararlanarak doğru bilgiyi istenilen hukuki amaç için kullanabilecek sistemi oluşturmaktır.

__________________________________________________________________________________________

www.eraksoyconsulting.com 2 21.02.2016

Avukatlar özellikle bir davaya hazırlık yaparlarken iş yükleri yüzünden sık kullandıkları

benzer dilekçeleri, yazı örneklerini veya sözleşmeleri az değişikliklerle kullanmaktadırlar. Yeni belge üretmenin zaman maliyeti yüksektir. Fakat her hukuki olay bir diğerinden farklı olduğundan benzer belgeler ancak ciddi bir uyarlama ve yeni bir dava stratejisinin oluşturulmasıyla kullanılabilir.

Zaman baskısı nedeni ile kısa sürede hukuki belge üretmenin bedeli çoğunlukla

avukatların savlarını güçlendirecek görüş, karşı görüş ve dava stratejilerini ayrıntılandırmaya ve strateji oluşturmaya zaman ayıramamaları olmaktadır. Bu durumun sebeplerinden birisi de mevcut Yargıtay kararları, referans kitaplar ve mevzuat araştırmalarının ve eski/yeni kararların karşılaştırmalı metinlerinin kolay erişilebilir, anlaşılabilir ve ulaşılabilir olarak bilgisayar veya akıllı cihaz,telefonlarında bulunmasında ve kullanılmasındaki güçlük ve zorluklardır. Modern Hukuk bilgi sistemleri avukatların bu zahmetli işlerini kolaylaştıran en önemli araçlardandır.

Çoğu hukuk bürosunda hukuki kaynaklar için 2 temel yöntem ve bir de yardımcı araç

olarak internet kullanılmaktadır. Birinci yöntem yeni yayınlarla güncellenmeye çalışılan bir kütüphanedir. Çok sayıda kaynağa aynı anda erişerek hukuki belge üretmeye çalışan avukat sadece kütüphanedeki ciltler dolusu kitap, dergi ve resmi gazetelerden bir ölçüde yararlanabilmektedir. Fiziksel hacimleri nedeniyle yararlanılabilecek kaynaklar sınırlı olmaktadır. İkinci yöntem ise statik bilgi sistemlerinden kanun, içtihat ve mevzuatlara erişmektir. Bu yöntemle çok sayıda hukuki kaynağa erişme problemi çözülür ama aşağıda açıklayacağımız gibi görüş, karşı görüş ve strateji oluştururken avukata yardımcı olabilecek diğer yardımcı unsurlardan yoksun olduğundan bu yöntem de eksik kalır.

Arama özelliğinin gelişmiş olması, eski ve yeni mevzuat hükümlerini aynı ekran

üzerinden karşılaştırmalı görmek imkanı, mevzuatın tüm geçirdiği değişikliklerin tümüne ilişkin bilgileri ve kronolojisini görebilmek, mevzuat, içtihat ve doktrin kaynakları gibi belgeler arasındaki ilişkileri gösteren bağlantılarla, birbiriyle alakalı belgelere hızlı bir biçimde erişebilmek, madde ayrımında ilgili kanun maddesinde meydana gelen değişiklikleri görebilmek avukata yeni bir hukuki belge üretirken büyük kolaylık sağlar. Avukatın özellikle kendi savını güçlendirecek Yargıtay kararını araştırırken karşı tarafın da kendi savı için ortaya koyabileceği kararı araştırmaları ve buna uygun strateji geliştirmeleri çok güçlü bir dava argümanı oluşturmalarını sağlar. Tüm bunları yapabilmek istenilen amaca uygun ilgili kararlara kolaylıkla ve birbirleriyle bağlantılı olarak ulaşabilmekle mümkün olur. Doğru, tutarlı, amaca uygun ve gerektiği kadar Yargıtay kararlarıyla güçlendirilmiş bir hukuki görüş avukatların ve hukuk bürolarının hizmet kalitesini artırır. Günlük alışkanlıklar nedeniyle farkında olmaksızın harcanan fazladan zamanın tasarruf edilmesiyle, hem işin esasına ayrılan zamanın artması hem de esasa girmeden önce mevzuatın ve içtihatın durumunun saptanmasına harcanan eforun azalması sayesinde hizmet kalitesinin artması bir hukuk bürosuna kısa zamanda hukuki belge üretebilmekten daha fazla yarar getirir.

__________________________________________________________________________________________

www.eraksoyconsulting.com 3 21.02.2016

4. Örnek Dava Yönetim/Hukuki Görüş Sürecinde hukuki bilgi üretirken dikkat edilecek hususlara dair prosedür Modern hukuk bilgi sistemi kullanan bürolar her hukuki olay için farklılaştırılmış bir hukuki belgeyi hızlı ve doğru üretebileceği için ayrıca hukuki belge üretme sürecini de standartlaştırma imkanına kavuşur. Böylece kaliteli hukuki hizmet üretme sürecini de güvenceye almış olur. Aşağıda dava sürecinde ve hukuki görüş hazırlarken bilgi yönetimi açısından dikkat edilecek kritik hususlar bir prosedüre benzer şekilde listelenmiştir. Her çalışmada bu prosedürdeki hususlara dikkat eden hukuk bürosu hizmet kalitesini artıracaktır.

1. Davalara hazırlanırken, hukuki görüş sunarken veya bir sözleşme hazırlarken önce konuya ilişkin mevzuat, kanun saptanır.

2. Konuya ilişkin güncel emsal Yargıtay karar taraması yapılır. Kanun şerhlerinden; kitap atıflarından; Yargıtay Kararları Dergisi ve Danıştay Kararları Dergileri ve kitaplarından konuya ilişkin mahkeme kararları aranır.

3. İlgili mahkeme kararlarından sözkonusu mevzuatın nasıl yorumlandığı araştırılır.

4 Gerekirse konuya ilişkin varsa makale ve bilimsel çalışmaları bulunur. 5. Üzerinde çalışılan konu ile ilgili olarak Hukuk Bürosu’nda daha önce aynı

konuda üretilmiş çalışmalar incelenir. 6. Gerek dava gerekse cevap dilekçelerinde ileri sürülen iddia ve savunma savları

yazılı deliller, ilgili kanun ve mevzuat hükümleri ve Yargıtay ve/veya Danıştay içtihatları, emsal yerel mahkeme kararları ve bilirkişi raporları ile desteklenir, tüm delil ve dayanaklar dilekçeye sıra numarası altında eklenir.

7. Üretilen hukuki çalışma belirtilen kayıt yöntemi ve isimlendirme esasları çerçevesinde isimlendirilir ve Bürodaki sisteme kayıt edilir.

8. Avukat, “Hukuki Görüş” verdiği durumlarda önce ilgili mevzuatı kısaca belirtmeli, mevzuatın ilgili bölümlerini kısaca özetlemeli ve eğer söz konusu mevzuatta muğlak ve belirsiz noktalar var ise bunları da muhataba çekinceli olarak bildirmelidir. Ancak, bu kısa özet ve açıklamalardan sonra, gerektiğinde ilgili karşı görüşlere de yer verilerek yapılan değerlendirme ve yorum açıklanmalıdır.

Reşat Eraksoy Yönetim Danışmanı e-mail: resat.eraksoy@eraksoyconsulting.com