các xu hướng hiện đại hoá hệ thống thông tin quản lý tài chính
TRANSCRIPT
Nguyễn Văn Minh & Cem Dener Ngân hàng Thế giới (WB)
Các Xu hướng Hiện đại hoá
Hệ thống Thông tin Quản lý Tài chính (FMIS)
Và Công bố Dữ liệu Ngân sách Mở
Hội thảo Tài chính Việt Nam 2014
Khách sạn Melia, Hà nội, 12/ 9, 2014
FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 2 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nội dung
• FMIS là gì?
• Những thách thức trong triển khai FMIS
• Đo lường kết quả: Tác động của FMIS
• Chuyển đổi sang FMIS tích hợp > Dữ liệu mở
• Kết luận từ Nghiên cứu của WB về FMIS và Dữ
liệu mở
Các xu hướng cải cách QLTCC
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 3 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Các Xu hướng Cải cách Quản lý Tài chính Công
Xây dựng các hệ thống và năng lực QLTCC cơ bản
Khả năng tiên liệu và kiểm soát trong thực hiện ngân sách
Cải thiện dự báo và quản lý ngân quỹ > Tài khoản kho bạc duy nhất (TSA)
Chuyển sang tầm nhìn dài hạn hơn trong lập ngân sách trên cơ sở chính sách
> MTEF
Định hướng đầu ra/kết quả > Lập ngân sách theo chương trình
Chuyển từ kế toán trên cơ sở tiền mặt sang dồn tích
Cải thiện về cung cấp dịch vụ
Tích hợp thông tin tài chính rải rác > Chuyển sang triển khai IFMIS
Công khai dữ liệu ngân sách mở đáng tin cậy từ cơ sở dữ liệu của IFMIS
Năng lực QLTCC cơ bản Định hướng kết quả
Các nước yếu kém Thu nhập thấp/TB thấp TB cao / OECD
• Nhu cầu tự động hoá & xây dựng năng lực cơ bản
• Cơ sở hạ tầng
• Cải thiện hiệu suất kỹ thuật, TSA, cung cấp dịch vụ
• Xác định trình tự cải cách
• Chuyển sang ngân sách theo chương trình, dồn tích
• Cải thiện trách nhiệm giải trình
Hệ thống Thông tin Quản lý Tài chính (FMIS) là gì?
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 4 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Định nghĩa
Một hệ thống thông tin quản lý tài chính (FMIS) có thể được định nghĩa chung là một
tập hợp các giải pháp tự động hoá nhằm tạo điều kiện cho chính phủ lập kế hoạch,
thực hiện và giám sát ngân sách.
Bất kỳ khi nào FMIS và các hệ thống thông tin quản lý tài chính công (QLTCC) khác
(v.d. Hệ thống quản lý nhân sự/lương, Mua sắm) cùng chia sẻ cơ sở dữ liệu tập trung
để ghi chép và báo cáo về toàn bộ các giao dịch tài chính hàng ngày, cung cấp kết quả
tổng hợp hỗ trợ ra quyết định, giám sát hiệu quả hoạt động, công khai qua web, khi
đó ta có thể gọi nó là FMIS tích hợp (hoặc IFMIS).
Các giải pháp IFMIS trong thực tế không nhiều, và không nên được coi là đồng nghĩa
với tính năng FMIS lõi để tránh đem lại những kỳ vọng không thực tế.
Các hệ thống FMIS hiện đại giúp chính phủ tuân thủ các chuẩn mực báo cáo, các quy
định quản lý tài chính trong nước và quốc tế, và hỗ trợ các hoạt động phân cấp qua
các giải pháp tập trung trên nền web nhằm đem lại khả năng tiếp cận cho một số
lượng lớn người sử dụng ngân sách có thẩm quyền ở tất cả các cấp.
Tóm lại, các giải pháp FMIS đem lại tiềm năng lớn về nâng cao minh bạch, trách nhiệm
giải trình của chính phủ, sự tham gia của công chúng.
T Hệ thống kho bạc lõi
(Chấp hành Ngân
sách)
Hệ thống Thông tin Quản lý Tài chính (FMIS) là gì?
4/2014 5 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
B
O
O
Quản lý Tài sản/ hàng tồn kho
Mua sắm/ đặt hàng
Quản lý dự toán ngân sách
Cam kết vốn
Quản lý thu chi ngân quỹ
Quản lý Ngân quỹ
Quản lý nợ và viện trợ
Báo cáo tài khoá & đánh giá ngân sách
Kiểm toán và Đánh giá
Lập Ngân sách Đánh giá và Xây dựng Chính sách
QL Nhân sự/ Tính Lương bổng
Cổng Web / Kho dữ liệu Công khai / giám sát
Đầu tư Công
Thuế & Hải quan
FMIS
F = B + T (+ O)
Kế toán
Sổ cái tổng hợp
Hoạt động
hàng ngày
Hoạt động Thị trường/ Chứng
khoán
Dữ liệu
Ngân sách
Mở
(OBD) Tài
khoản
kho bạc
duy nhất
(TSA)
Các Chức năng của FMIS Các phương án triển khai chung
Dự báo kinh tế vĩ mô CDSW / các Mô hình hiện hành
Lập ngân sách CDSW / COTS
Hệ thống kho bạc lõi COTS (tuỳ chỉnh tối thiểu)
Quản lý chi tiêu + Giao diện với hệ thống ngân hàng (TSA)
Quản lý thu + Giao diện với hành thu
Kế toán (Sổ cái tổng hợp)
Quản lý ngân quỹ + Giao diện với hệ thống ngân hàng (TSA)
Cam kết / Mua sắm /đặt hàng + Giao diện với cơ quan mua sắm
Quản lý tài sản / hàng tồn kho + CDSW / COTS
Báo cáo tài chính
Hỗ trợ tác nghiệp cho đơn vị chi NS CDSW cho đơn vị chi tiêu (qua Cổng Web)
Quản lý nợ trong nước CDSW / Giao diện với hệ thống QL Nợ
Quản lý nợ nước ngoài và viện trợ. Giao diện với hệ thống QL Nợ
Cơ sở dữ liệu nhân sự/ lương CDSW / COTS
Hỗ trợ kiểm toán Báo cáo tự lập
Công bố trên (Cổng Web) CDSW
Hỗ trợ ra quyết định (DW / MIS) CDSW / COTS
[ COTS : Phần mềm thương mại có sẵn để “tuỳ chỉnh” CDSW : Phần mềm tự xây dựng TSA : Tài khoản kho bạc duy nhất ]
Tính năng FMIS / Các phương án triển khai
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 6 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
FMIS tại các nền kinh tế APEC H
iệu
qu
ả
Nguồn lực
Không tự động hoá
Kho bạc (T)
FMIS (B+T)
IFIMS tích hợp
• Lập ngân sách (B), chấp hành ngân sách (T), và các hoạt động QLTCC khác (O) cơ bản không được tự động hoá
• Hệ thống kho bạc lõi (T) tự động hoá toàn bộ các chức năng báo cáo và chấp hành ngân sách
• Tài khoản kho bạc duy nhất (TSA) bao quát toàn bộ các giao dịch thu chi ngân quỹ
• FMIS lõi (B+T) gồm các chức năng lập và chấp hành ngân sách tích hợp
• Tất cả dịch vụ được thực hiện trực tuyến (OLTP)
• Các hệ thống QLTCC tích hợp (B+T+O) • Cơ sở dữ liệu FMIS tập trung hỗ trợ
các hoạt động phi tập trung (OLTP) • Công khai và truy vấn tương tác trên
web từ kho dữ liệu (OLAP) • Nguồn lực được chia sẻ trong cơ sở hạ
tầng chính phủ điện tử
Lợi ích của FMIS tích hợp và dịch vụ điện tử:
• Cung cấp dịch vụ công kịp thời cho công dân và doanh nghiệp • Quản lý hiệu quả thu chi công quỹ • Cải thiện độ tin cậy và an toàn của các cơ sở dữ liệu QLTCC • Hỗ trợ dự báo, ra quyết định và giám sát hiệu quả hoạt động • Cải thiện minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia
Hàn Quốc (F)
Hoa Kỳ (F)
Ốt-xtrây-lia (F)
Ca-na-đa (F)
Brunei Dar. (T>F)
Chi-lê (F)
Trung Quốc (F)
LB Nga (T>F)
In-đô-nê-sia (F)
Hồng Kông (T>F)
Nhật Bản (F) Niu- Di-lân (F)
Ma-lay-sia (F)
Mê-hi-cô (F)
Đài Loan (T>F)
Sing-ga-po (F)
Phi-líp-pin (T>F)
Papua New Guinea (T>F)
Pê-ru (F)
Thái Lan (F)
Việt Nam (T>F)
Hiện đại hoá FMIS
Hiện đại hoá kho bạc
Quá độ từ Kho bạc sang FMIS
Quá độ sang FMIS tích hợp
D
C
A B
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 7 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 8 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nội dung
• FMIS là gì?
• Những thách thức trong triển khai FMIS
• Đo lường kết quả: Tác động của FMIS
• Chuyển đổi sang FMIS tích hợp > Dữ liệu mở
• Kết luận từ Nghiên cứu của WB về FMIS và Dữ
liệu mở
Điều kiện ban đầu của FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 9 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Điều kiện tiền đề để triển khai FMIS Về chức năng nghiệp vụ
• Cải thiện về phân loại ngân sách (các phân đoạn chính về nguồn vốn, tổ
chức, ngành/lĩnh vực, nội dung kinh tế, chương trình/dự án/ mã hoạt
động)
• Xây dựng kế toán đồ thống nhất, tích hợp với mục lục ngân sách (nội
dung kinh tế)
• Cải thiện hoạt động tài khoản kho bạc duy nhất (hướng tới TSA tập
trung)
• Xây dựng cơ chế giám sát và kiểm soát cam kết chi
• Thiết lập chức năng quản lý ngân quỹ
Về khía cạnh kỹ thuật
• Thiết lập mạng thông tin truyền thông an toàn bao phủ toàn quốc
• Chuẩn bị các trung tâm dữ liệu/ hệ thống
Nhân lực
• Có một đội ngũ các chuyên gia CNTT&TT cốt cán trong các tổ chức
QLTCC
Phương pháp luận xây dựng FMIS năm > 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
• Hỗ trợ tư vấn cải cách QLTCC
• Đánh giá nguồn lực & Kỹ năng
CNTT&TT hiện hành
1. Xác định nhu cầu cải cách QLTCC của Chính phủ (Cái gì? Tại sao?)
• Đánh giá năng lực & thông lệ QLTCC
• Hỗ trợ xây dựng năng lực QLTCC
•Đặc tả kỹ thuật ([Hồ sơ ICB]
• Xây dựng chiến lược CNTT&TT/CPĐT
• Thiết kế hệ thống
2. Xây dựng các giải pháp tuỳ chỉnh (Thế nào? Ở đâu? Khi nào?)
• Xây dựng chiến lược cải cách QLTCC
• Thiết kế ý tưởng
3. Tăng cường năng lực và triển khai dự án (Ai?)
• Nhóm QLDA và triển khai DA
• Phối hợp với các nhà tài trợ khác
Chuẩn bị
• Hỗ trợ nâng cao năng lực kỹ thuật
• Phối hợp với các đề án CPĐT khác
• Mua sắm giải pháp CNTT&TT [ ICB ]
• Triển khai FMIS
• Giám sát & đánh giá
• Xây dựng năng lực & quản lý sự thay
đổi
Bảo hành
• Thiết lập mạng lưới toàn quốc
Triển khai
FMIS cất cánh
Phê duyệt
Tự bay Hỗ trợ & duy
trì
Hậu bảo
hành
Thiết kế và triển khai FMIS có thể mất ít nhất 6-7
năm, mặc dù đã có những tiến bộ về công nghệ
Hình ảnh: jscreationzs / FreeDigitalPhotos.net
Khung thời gian và phương pháp luận triển khai
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 10 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
• Kể từ 1984, Ngân hàng Thế giới (WB) đã hỗ trợ 66 quốc gia thiết kế và triển khai các giải pháp Hệ thống Thông tin Quản lý Tài chính và Kho bạc (FMIS)
• Cụ thể, Ngân hàng Thế giới (WB) đã tài trợ 112 dự án (79 hoàn thành + 33 đang triển khai) với tổng cộng trên 3,1 tỷ USD (vào tháng 7/2014). Thực chất, tổng số vốn chi tiêu/phân bổ cho các dự án FMIS/Kho bạc (T/F) là khoảng 4,2 tỷ USD, bao gồm cả đối ứng của bên vay và đồng tài trợ của các nhà tài trợ khác, và gần 1,4 tỷ $ trong số này được chi tiêu cho các giải pháp CNTT&TT liên quan đến FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ 11
FMIS do Ngân hàng Thế giới tài trợ
Những thách thức của FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 12 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
10 thách thức hàng đầu về mua sắm FMIS Thời gian chuẩn bị dự án ngắn, dẫn đến:
Thiếu chiến lược rõ ràng trong thiết kế (hệ thống) dự án
Thiếu chi tiết trong mô tả hoạt động, kết quả dự kiến, và kế hoạch triển khai
Thiếu hoặc không lập kế hoạch mua sắm đầy đủ
Không xác định được loại phần mềm ứng dụng (COTS/tự phát triển trong nước)
Yêu cầu kỹ thuật và chức năng FMIS chưa đầy đủ do thiếu chuyên môn CNTT liên
quan đến lĩnh vực
Thiếu khả năng/ sự tinh tế để tận dụng phương pháp đấu thầu 1 giai đoạn so với
2 giai đoạn (Đấu thầu Cạnh tranh Quốc tế - ICB)
Có sự thiên vị
Thiếu cán bộ chuyên môn mua sắm CNTT để chuẩn bị tốt các hồ sơ mời thầu
(ICB)
Thiếu giám sát việc công khai các thông báo mua sắm (không ăn khớp giữa loại
hệ thống và loại quy trình đấu thầu, thời hạn nộp thầu ngắn, v.v.)
Thành phần các thành viên ban chấm thầu phía Chính phủ
Sự phức tạp của hồ sơ mời thầu ICB
Thiếu cơ sở dữ liệu hợp đồng/mua sắm toàn diện cho các hợp đồng ICB lớn
Những thách thức của FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 13 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
10 thách thức hàng đầu về quản lý hợp đồng FMIS
Chưa hiểu rõ nhu cầu/ yêu cầu của nhà cung cấp
Năng lực phần mềm chưa phù hợp với yêu cầu nghiệp vụ, và tuỳ chỉnh quá mức
Nhà cung cấp đề xuất các kiến trúc kỹ thuật phức tạp chưa được kiểm nghiệm
Phương thức phát triển & kiểm thử hệ thống: làm tại chỗ so với làm từ xa
Năng lực chuyên môn và kinh nhiệm của nhà cung cấp và các nhà thầu phụ
Không thống nhất về ngày đóng băng yêu cầu
Yêu cầu thay đổi trong quá trình triển khai hợp đồng (được quản lý chưa hợp
lý)
Không áp dụng các biện pháp khắc phục hợp đồng (bồi thường thanh lý HD, giải
quyết tranh chấp)
Nhu cầu cần giám sát chặt chẽ và hỗ trợ thẩm định/xác nhận hoàn thành nghĩa
vụ hợp đồng
Thiếu chuyên gia CNTT&TT ở cả bên Chính phủ và các nhà tài trợ, bắt đầu từ
giai đoạn xác định dự án (sử dụng tư vấn quá mức, trong khi những người này
không thể hỗ trợ chính phủ trong đánh giá và xác nhận giải pháp)
FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 14 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nội dung
• FMIS là gì?
• Những thách thức trong triển khai FMIS
• Đo lường kết quả: Tác động của FMIS
• Chuyển đổi sang FMIS tích hợp > Dữ liệu mở
• Kết luận từ Nghiên cứu của WB về FMIS và Dữ
liệu mở
Đo lường tác động của FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 15 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Các dự án tại các khu vực khác nhau gặp khó khăn ở các mức độ khác nhau
trong việc đo lường lợi ích FMIS/TSA.
Liên quan đến tác động về QLTCC, thông lệ thường là đo lường lợi ích về số
thu hoặc tiết kiệm chi phí do quản lý tồn ngân tốt hơn.
Hầu hết các giải pháp FMIS đều tạo cơ sở hạ tầng cần thiết để xây dựng các
hệ thống TSA hiệu quả (25 trên 31 quốc gia vay vốn ưu đãi (IDA) của NHTG để
tập trung thanh toán và hành thu của chính phủ.
Tổng số tiền thanh toán của chính phủ được xử lý qua các hệ thống TSA này
khoảng 105 tỷ $ (bình quân 20,2% GDP), và tổng số thu thực hiện là khoảng
87 tỷ $ (bình quân 17,1% GDP) năm 2009.
Các hệ thống TSA tập trung dẫn đến giảm đáng kể thời gian xử lý thanh toán,
hàng ngàn tài khoản ngân hàng của chính phủ được loại bỏ (tránh số dư nhàn
rỗi) tại nhiều quốc gia nhận vốn ưu đãi (IDA) của NHTG
Đo lường tác động của TSA/FMIS tại các quốc gia IDA
Những lợi ích được ghi nhận của TSA
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 16 Hiện đại hoá FMIS Chính phủ
Những lợi ích được ghi nhận của TSA
1 Graham S. Scott, “Government reform in New Zealand”, IMF, 1996
2 Alan Gustafsson and Mohan Joseph, Improving cash management in Kenya East Afritac Report, March 2009
3 Yuen Yuen Ang, “Centralizing Treasury Management in China: The Rationale of the Central Reformers”, Published online 24 July 2009 in Wiley
InterScience (www.interscience.wiley.com) DOI: 10.1002/pad.537
Niu Di-lân 1 : “… So với hệ thống cũ khi các bộ ngành nắm giữ số dư nhàn rỗi
trong các tài khoản ngân hàng của họ, hệ thống mới tiết kiệm hàng năm
được khoảng 20 triệu USD.”
Ken-nya 2 : “… Chi phí cơ hội của các số dư ròng (nhàn rỗi) trong các tài
khoản của Chính phủ tại NHTW Ken-nya lên đến khoảng 43 triệu USD năm
2008.”
Trung Quốc 3 : “… Quản lý kho bạc tập trung cho phép Bộ Tài chính phát hiện
sai phạm về tài khoá tại 61 bộ ngành trung ương lên đến 2,96 tỷ NDT (358
triệu USD) trong năm 2002–2003.”
Liên bang Nga : “… Khoảng 233 triệu USD thu từ lãi suất từ tồn ngân của các
quỹ ngân sách tại TSA năm 2011 (đến tháng 9/2011).”
In-đô-nê-sia: “… Lợi ích tài chính trực tiếp cho Kho bạc khi hợp nhất được
tồn ngân của chính phủ và áp dụng trả lương từ Ngân hàng Trung ương lên
đến xấp xỉ 4 ngàn tỷ IDR (400 triệu US$) mỗi năm (Báo cáo năm 2013).”
Tác động của FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 17 Hiện đại hoá FMIS Chính phủ
Các giải pháp IFMIS hỗ trợ cải thiện QLTCC tại hầu hết trong số 31 quốc gia thu
nhập thấp.
Nhờ triển khai TSA và các hệ thống thanh toán điện tử tại 25 quốc gia trong số
các nền kinh tế này, những lợi ích tiềm năng được báo cáo/ghi nhận bao gồm:
1. Tiết kiệm lớn về lãi suất do tập trung hoá tồn ngân của chính phủ (tiết
kiệm/chi phí đó vào khoảng từ 0,1% đến 0,7% chi tiêu công)
2. Thanh toán kịp thời hơn (tổng thời gian thanh toán hoá đơn và các khoản
chi tiêu khác giảm từ 3 – 4 tuần xuống 1 – 3 ngày trong hầu hết các trường
hợp)
3. Cải thiện về minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người
dân (công chúng được tiếp cận tốt hơn thông tin về ngân sách và hiệu quả
hoạt động thôn qua công khai số liệu chiết suất từ các cơ sở dữ liệu FMIS)
Do những tiết kiệm hoạt động đó, giai đoạn hoàn vốn thông thường cho hầu hết
các dự án FMIS dự kiến là dưới 3-4 năm (dựa trên dữ liệu sẵn có tại cơ sở dữ
liệu FMIS của khoảng 99 dự án).
Tác động của FMIS tại các quốc gia thu nhập thấp (LIC)
FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 18 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nội dung
• FMIS là gì?
• Những thách thức trong triển khai FMIS
• Đo lường kết quả: Tác động của FMIS
• Chuyển đổi sang FMIS tích hợp > Dữ liệu mở
• Kết luận từ Nghiên cứu của WB về FMIS và Dữ
liệu mở
Tại sao cần FMIS tích hợp?
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 19 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Quá độ sang FMIS tích hợp
Tại nhiều quốc gia, những cải cách QLTCC ban đầu tập trung vào thiết lập hệ
thống FMIS/Kho bạc vận hành tốt và Tài khoản kho bạc duy nhất (TSA) để giải
quyết các vấn đề kỹ thuật/ tác nghiệp.
Các giải pháp FMIS thế hệ tiếp theo được thiết kế nhằm kết hợp giữa các hệ
thống tác nghiệp về QLTCC (OLTP) với năng lực kho dữ liệu mạnh và chức
năng truy vấn phân tích đa chiều (OLAP) để hỗ trợ dự báo/lập kế hoạch hiệu
quả, giám sát hiệu quả hoạt động, và hỗ trợ việc ra quyết định.
Ngày càng có sự quan tâm đến việc công khai thông tin tài chính công dưới
hình thức “dữ liệu mở” (để cải thiện về minh bạch, trách nhiệm giải trình, &
sự tham gia).
Vai trò mới của Bộ
Tài chính >>>
• Công bố dữ liệu
ngân sách mở
• Cải thiện về cung
cấp dịch vụ
Tại sao cần FMIS tích hợp?
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 20 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Các tổ chức khu vực công
Công dân, tổ chức phi chính phủ, doanh nghiệp
OLTP : Xử lý giao dịch trực tuyến OLAP : Xử lý phân tích trực tuyến ETL : Trích xuất, chuyển, tải BI : phân tích nghiệp vụ DM : truy vấn dữ liệu
FMIS : Hợp tác và phối hợp
Cổ
ng
We
b -
Inte
rnet
C
ổn
g W
eb
- In
tran
et
Kho dữ liệu
OLTP
OLAP
E T L
Kế hoạch
Thực hiện
Kế toán
Báo cáo
Kiểm toán
Theo dõi & đánh
giá
PFM
Cơ sở dữ liệu FMIS
BI BI
BI
DM
DM DM
Các hệ thống tác nghiệp
Hệ thống thông tin quản lý tài chính tích hợp
Truy vấn phân tích đa chiều
• Tổng hợp • phân tích đa chiều • Truy vấn sâu
Giao diện DW : Cập nhật động hàng tháng & các phương án truy vấn
Hình ảnh: jscreationzs / FreeDigitalPhotos.net
Mục tiêu: Ghi chép và báo cáo dữ liệu tài chính công hàng ngày + cải thiện cung cấp dịch vụ
Dữ liệu Ngân sách
Mở
FMIS & Minh bạch tài khoá
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 21 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
FMIS và Minh bạch tài khoá
Thông tin chính nhằm hỗ trợ minh bạch tài khoá:
• Các kế hoạch ngân sách (bao gồm cả MTEF/Kế hoạch đầu tư công)
• Kết quả thực hiện ngân sách (thu + chi)
• Mua sắm / hợp đồng
• Tài sản có & tài sản nợ
• Báo cáo về kết quả thực hiện ngân sách
• Báo cáo quyết toán/ báo cáo kiểm toán
Để đảm bảo độ tin cậy và trung thực của thông tin tài chính công (TCC)
công bố trên các trang web của các tổ chức tài chính và làm cơ sở cho
các nghiên cứu đánh giá về QLTCC, Dữ liệu ngân sách mở liên quan tốt
nhất phải được lấy từ cơ sở dữ liệu FMIS / DW.
Mặc dù có nhiều nỗ lực, việc thiết kế các giải pháp FMIS vững chắc
làm nguồn dữ liệu ngân sách mở đáng tin cậy, và việc đo lường hiệu
quả tác động của FMIS lên minh bạch ngân sách vấn tiếp tục là những
thách thức lớn tại nhiều quốc gia.
FMIS & Minh bạch ngân sách
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 22 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nền kinh tế theo mức thu nhập * Số nền kinh
tế
X
FMIS DB
Y
Chưa sẵn
sàng
Z
Chuyển
tiếp
Yếu
kém
Các nền kinh tế thu nhập thấp ($ 1.005 trở xuống) 36 11 12 13 17
Các nền kinh tế thu nhập trung bình thấp ($1.006 đến$3.975)
57 29 17 11 15
Các nền kinh tế thu nhập trung bình cao ($3.976 đến$12.275)
52 31 13 8 2
Các nền kinh tế thu nhập cao ($12.276 trở lên) 53 38 10 5
Tổng 198 109 52 37 34
Ước phân bố các nền kinh tế theo mức thu nhập về nguồn thông tin dữ liệu tài chính công cụ thể
* Nguồn : WBG web site on “Country and Lending Groups”.
Chuyển tiếp
Không quan tâm
X
Y
Z
FMIS Cơ sở dữ liệu / Kho dữ liệu
(sẵn sàng sử dụng)
FMIS DB/DW
Đang trong quá trình tự động hoá
Giấy / bảng biểu ) (chưa sẵn sàng sử dụng)
Các nguồn dữ liệu TCC cụ thể của
quốc gia Z
Nguồn dữ liệu tài chính công
Dữ liệu tài chính công toà cầu Tương thích: UNSD, IMF, WBG
Nhu cầu của quốc gia
Dự báo / Lập kế hoạch Báo cáo / Kiểm toán Giám sát hiệu quả hoạt động / hỗ trợ quyết
định Minh bạch / trách nhiệm giải trình
Nhu cầu của WBG
Chiến lược đối tác/hỗ trợ quốc gia Cho vay (DPL, INV, P4R) Các hoạt động phân tích & tư vấn (ESW, NLTA,
FBS) Dữ liệu viện trợ / quỹ tín thác Kinh tế phát triển học Dữ liệu mở
Những thách thức về FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 23 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Những thách thức cụ thể của quốc gia Những thách thức chính trong việc tạo lập Dữ liệu Ngân sách Mở (OBD) là gì?
Thống nhất Kế toán đồ/ Phân loại ngân sách (BC/CoA)
Cải thiện các phân đoạn BC/CoA để ghi chép và báo cáo mọi dữ liệu tài chính công
với mức độ chi tiết đầy đủ (nắm bắt dữ liệu chi tiêu theo chương trình/hoạt động
và lĩnh vực/vùng)
Vận hành Tài khoản kho bạc duy nhất (TSA) tập trung để giám sát thu chi hàng ngày
Đơn giản hoá các yêu cầu báo cáo và thủ tục QLTCC
Nắm bắt toàn bộ các giao dịch tài chính công (hàng ngày), và tổng hợp kết quả (hàng
tuần/hàng tháng) đáp ứng nhu cầu báo cáo và kết toán của toàn bộ khu vực công
Chuyển đổi dữ liệu TCC cụ thể của quốc gia sang các chuẩn GFS của IMF hoặc COFOG
hoặc các định dạng được quốc tế chấp nhận khác (các bảng chuyển đổi)
Vai trò và trách nhiệm về lập và công bố dữ liệu tài chính công trên web (khuôn khổ
hành chính và pháp lý)
Sự trung thực và độ tin cậy của các hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu dùng để lập
Dữ liệu Ngân sách Mở (OBD)
FMIS
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 24 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Nội dung
• FMIS là gì?
• Những thách thức trong triển khai FMIS
• Đo lường kết quả: Tác động của FMIS
• Chuyển đổi sang FMIS tích hợp > Dữ liệu mở
• Kết luận từ Nghiên cứu của WB về FMIS và Dữ
liệu mở
FMIS và Dữ liệu ngân sách mở
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 25 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
FMIS và dữ liệu ngân sách mở Các Chính phủ có báo cáo về việc tiền đi đâu
hay không? 2
Tháng 9/2013
Nghiên cứu này là nỗ lực ban đầu nhằm tìm hiểu
tác động của FMIS lên công khai dữ liệu ngân sách
mở và cải thiện minh bạch ngân sách. Nhiều dữ
liệu phong phú được thu thập qua tham khảo các
trang web về tài chính công của chính phủ tại 198
quốc gia và thu thập bằng chứng về việc sử dụng
176 FMIS để công bố dữ liệu ngân sách mở. Kết
luận của nghiên cứu này dự kiến sẽ đem lại góc
nhìn toàn diện về các thông lệ hiện nay trên thế
giới, và thúc đẩy thảo luận về minh bạch ngân
sách và sự tham gia.
2 Cem Dener, và Saw Young (Sandy) Min, “Financial Management Information Systems and Open Budget Data: Do Governments Report on Where the Money Goes?”, Nghiên cứu của WB, Tháng 10/ 2013.
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
Hiện trạng công khai dữ liệu ngân sách mở từ FMIS
Nhóm Thông lệ hiện tại của CP về công khai dữ liệu NS mở từ FMIS Quốc gia %E Khu vực %R
A Rất rõ ràng (Thông tin phong phú) 24 12 % 16 10 %
Argentina, Australia, Brazil, Colombia, Ecuador, El Salvador, Germany, Guatemala, India, Ireland, Rep. of Korea, Mexico,
Netherlands, New Zealand, Nicaragua, Paraguay, Peru, Russian Federation, Singapore, Slovenia, Spain, Turkey, United
Kingdom, United States of America
B Rõ ràng (Thông tin đáng kể) 69 35 % 57 34 %
Afghanistan, Albania, Armenia, Austria, Bahrain, Bangladesh, Belgium, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria,
Canada, Cape Verde, Chile, China, Croatia, Czech Republic, Denmark, Dominican Republic, Estonia, Finland, France, Gabon,
Georgia, Ghana, Honduras, Hong Kong SAR, Iceland, Indonesia, Italy, Japan, Jordan, Kenya, Kyrgyz Republic, Latvia,
Lebanon, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malaysia, Malta, Mauritius, Moldova, Morocco, Namibia, Nepal, Norway,
Pakistan, Philippines, Poland, Portugal, Romania, Serbia, Slovak Republic, Solomon Islands, South Africa, Sri Lanka,
Sweden, Switzerland, Tanzania, Thailand, Timor-Leste, Tonga, Uganda, Ukraine, Uruguay, Venezuela, Viet Nam, Zambia
C Rõ ràng ở mức hạn chế (Một số thông tin) 60 30 % 56 33 %
Algeria, Andorra, Angola, Antigua and Barbuda, Azerbaijan, Bahamas, Belarus, Botswana, Burkina Faso, Cambodia,
Chinese Taipei (Taiwan), Costa Rica, Côte d'Ivoire, Cyprus, Djibouti, Dominica, Egypt, Ethiopia, Fiji, The Gambia, Greece,
Grenada, Guinea-Bissau, Guyana, Haiti, Hungary, Iraq, Israel, Jamaica, Kazakhstan, Kosovo, Lao PDR, Lesotho, Liberia,
Luxembourg, Macao SAR, Malawi, Maldives, Mauritania, Micronesia, Mongolia, Mozambique, Nigeria, Oman, Panama,
Papua New Guinea, Rwanda, Samoa, Saudi Arabia, Senegal, Sierra Leone, St. Lucia, Swaziland, Tajikistan, Trinidad and
Tobago, Tunisia, United Arab Emirates, West Bank and Gaza, Yemen, Zimbabwe
D Rõ ràng mở mức tối thiểu (Thông tin tối thiểu hoặc không có 45 23 % 39 23 %
Barbados, Belize, Benin, Brunei Darussalam, Burundi, Cameroon, Central African Republic, Chad, Comoros, Congo, Congo,
Dem. Rep., Cuba, Equatorial Guinea, Eritrea, Guinea, Iran, Kiribati, Korea Dem. Rep., Kuwait, Libya, Liechtenstein, Mali,
Marshall Islands, Monaco, Montenegro, Myanmar, Nauru, Niger, Palau, Qatar, San Marino, São Tomé and Principe,
Seychelles, Somalia, South Sudan, St. Kitts and Nevis, St. Vincent and the Grenadines, Sudan, Suriname, Syrian Arab
Republic, Togo, Turkmenistan, Tuvalu, Uzbekistan, Vanuatu
Tổng > 198 168
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 26 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
I-1 Có trang
web riêng biệt
phục vụ công
khai tài chính
công chưa?
I-2 Có tài
liệu/trang web
mô tả giải pháp
FMIS chưa?
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đoạn hoá FMIS của Chính phủ 27
0
10
20
30
40
50
0 1 2
Qu
ốc
gia
Point
Phân bố mức thu nhập
LIC LMIC UMIC HIC
0
5
10
15
20
25
30
0 1 2
Qu
ốc
gia
Point
Phân bố khu vực
AFR EAP ECA LCR MNA SAR
I-3 Nguồn dữ liệu tài chính công gồm những gì?
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 28 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
I-4 Có Dữ liệu ngân sách mở (trực tuyến, có thể hiệu chỉnh/sử dụng lại, miễn phí) chưa?
I-5 Tên hệ thống đã được thể hiện trên các báo cáo tĩnh/ động chưa?
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 29 Hiện đại hoá FMIS của Chính phủ
I-6 Thời gian lấy thông tin từ hệ thống có được hiển thị trên các báo cáo không?
I-7 Chất lượng > Chất lượng trình bày dữ liệu TCC thế nào?
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đoạn hoá FMIS của Chính phủ 30
I-8 Nội dung > Mức độ chi tiết đã đủ chưa?
I-9 Kết quả ngân sách được trình bày đã dễ hiểu chưa (tài liệu ngân sách cho công dân)?
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đoạn hoá FMIS của Chính phủ 31
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
Đặc tính của các giải pháp FMIS ở các quốc gia nghiên cứu
Loại hình hệ thống Tính năng
Tình trạng hoạt động Phạm vi
Kiến trúc kỹ thuật Phần mềm ứng dụng
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đoạn hoá FMIS của Chính phủ 32
Phát hiện từ nghiên cứu gần đây của WB về Dữ liệu ngân sách mở
32
166
0 50 100 150 200
Loại
hìn
h
Quốc gia
Loại hệ thống QLTCC
Tập trung Phân cấp
57
120
0 50 100 150
Tín
h n
ăn
g
Quốc gia
Tính năng của FMIS
FMIS (B+T) Kho bạc (T)
5
47
9
116
0 50 100 150Quốc gia
Tình trạng hoạt động của FMIS
Đang vận hành
Thí điểm
Đang triển khai
Dự kiến 17
39
50
71
0 50 100Quốc gia
Năm FMIS bắt đầu được vận hành
> 2010
2005-2010
2000-2005
< 2000
71
106
0 50 100 150
Ph
ạm v
i
Quốc gia
Phạm vi FMIS
TW + ĐP TW
12
67
98
0 50 100 150
ASW
Quốc gia
Phần mềm ứng dụng FMIS
COTS LDSW Không rõ
27
150
0 50 100 150 200
Kiế
n t
rúc
KT
Quốc gia
Kiến trúc kỹ thuật FMIS
Web-based Client-server
Kết luận Việc xây dựng các giải pháp FMIS vững chắc làm nguồn cung cấp dữ liệu ngân sách mở và đo
lường tác động của FMIS đến minh bạch ngân sách vẫn là những thách thức lớn.
Các giải pháp sáng tạo nhằm cải thiện minh bạch ngân sách có thể được xây dựng nhanh chóng
với mức đầu tư khiêm tốn ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn, nếu có ý chí chính trị và cam kết
từ phía chính phủ.
Mặc dù hiện đang có khoảng 176 hệ thống FMIS tại 198 quốc gia, hầu hết thông tin công khai
do chính phủ đăng tải không được kết nối với các cơ sở dữ liệu, và chưa theo định hướng
công bố “dữ liệu ngân sách mở”.
Về tổng thể, chỉ có 48 quốc gia (24%), trong đó xã hội dân sự và công dân có cơ hội hưởng lợi
qua việc sử dụng thông tin tài chính công được công bố trên web để giám sát ngân sách (Tài
liệu ngân sách cho công dân và các cổng thông tin minh bạch).
Bên cạnh đó, các cơ quan kiểm toán độc lập dường như không sử dụng hệ thống FMIS một
cách hiệu quả trong quá trình giám sát các hoạt động tài chính của chính phủ hoặc kiểm toán
kết quả thực hiện ngân sách tại nhiều quốc gia.
Kết luận chính là :
“Những gì ta thấy (chưa chắc) đã là những gì ta có được”
trên các trang web của chính phủ. Nhiều quốc gia cần đẩy mạnh nỗ lực để xây dựng lòng tin vào
dữ liệu ngân sách do chính phủ công bố.
Tài chính Việt Nam, Tháng 9/2014 Hiện đoạn hoá FMIS của Chính phủ 33
FMIS & Dữ liệu ngân sách mở