生産性ベトナム月報第34号

2017年11月30日

JICA草の根技術協力事業として「従業員満足度・職場環境改善活動」を2016年5月～2018年

3月の2年間に渡り、ベトナムローカル企業対象に改善計画を進めています。この10月からは

本プロジェクト2年目の最後の第４セメスターがスタートしています。10月から11月の毎週土曜日に、

午前・午後と演習を含めた講義が行われました。

また、このセメスターから新たに加わったメンバーも含め、26名が4チームにわかれ、企業実習が

行われました。それぞれ担当のローカル企業を8日間以上訪問し、従業員満足度調査、そのほか

環境分析、財務分析、生産性分析を実施し、その分析内容の報告、およびそれにもとづいた

改善提言を8日目に経営陣に対しプレゼンテーションいたしました。同時にそれに基づいた

アクションプランも提示いたしました。 ＜第4セメスター講義科目＞

＜プロジェクト対象と目的＞ ＜企業実習の際の分析全体像＞ ＜第4セメスタースケジュール予定＞

今回対象とするローカル企業は次の4社です。

◎ ALS Cargo Terminal LTD. Company

航空貨物・航空輸送サービス。従業員420名。 http://www.als.com.vn

所在地：4th floor, ALS cargo terminal, Noi Bai International Airport

◎Thang Long Viglacera Joint Stock Company

住宅建材製造。従業員374名http://www.vigracera.vn

所在地： Phuc Thang- Phuc Yen- Vinh Phuc province

◎YAMAGUCHI Joint Stock Company

金型・加工部品製造。従業員115名http://www.yamaguchi.vn

所在地：Minh Hoa Hamlet, Minh Khai Commune, Hoai Duc district, Hanoi

◎Minh Hoa Investment Joint Stock Company

水道用配管バルブ製造。従業員392名http://www.minhhoa.com.vn

所在地：Nam Thang Long Industrial Zone, Thuy Phuong Ward, Bac Tu Liem Dist. Hanoi

今後は、各チームが、このアクションプランの実行支援、フォローをしていくことになります。

今後もご報告させていただきます。

C31 Advanced KAIZEN tools 1

C32 Advanced KAIZEN tools 2

C33 Designing Training and Instructions

C34 Presentation techniques

C35 Customer Satisfaction Management

C36 Customer Satisfaction Survey(CSS)

C37 Mistery shopper program for CS

C38 Focus group interview for ES

C39 TPM

C40 Interium reports from teams

【お問い合わせ先】

日本生産性本部 グローバルコンサルティングチーム

Website: http://www.jpc-net.jp/gmc/

Email: jpc-vietnam@jpc-consulting.jp

担当：深谷 電話番号: 0120-305-9364 （ベトナム）／ +81-(0)3-3409-1130（日本）

生産性ベトナム月報第34号

2017年11月30日

【状況】ある住宅サッシメーカーの生産ラインでは加工工程、

組立工程、ガラス装着、梱包工程それぞれの工程の作業

者がマイペースで作業を進めており、いわゆる押し込み生

産の形で、各工程間に仕掛品を立て掛けたり、台車に積ん

だりしていました。同じようなラインが工場内に複数あり、特

に梱包工程の人が他のラインも横持ちしており、どうしても

仕掛品が出来る状況でした。

【対策】一番大事なことは、最終工程の梱包工程に流れを

つくることです。梱包工程の作業者には、他のラインの応援

はしないで絶えず仕掛を作らずに梱包し、最終工程でモノ

を引っ張るようにしてもらいました。また今までは前工程から

台車で運ばれていたものを、つくった所にそのまま置いて

おき、後工程の梱包工程から引き取ってもらうようにしました。

同じく工程をさかのぼって、組立工程も同様に1枚ずつガラ

ス装着から引き取られてから組立し、加工工程も組立から

引き取られてから加工を開始するようにしました。そしてサイ

クルタイムを意識して流すこと、全ての仕掛り置場を撤去し

て流すことにより、各工程の手待ち時間が明らかになりまし

た。これによりネック工程がハッキリして、改善スピードも加

速するようになりました。

この製造ラインは、

当初の長さスペースの

3分の2で出来るようにな

り、人も13人から8人で、

リードタイムも8時間から

1時間になりました。

後工程引き取りは、工程に流れを作るために欠かせないも

のです。サイクルタイムに合わせて1個ずつ流すこと、あるい

は決められた量が引き取られたら引き取られた分だけ作る

ことで、余分な在庫やスペース、工数が不要となりジャストイ

ンタイムを実現するための大きな武器となります。

平澤 宏邦（日本生産性本部 経営コンサルタント）

大手から中小まで、国内外160社の工場で、人、モノ、設

備のジャスト・イン・タイム化を実現指導。活人化、活スペー

ス化、リードタイム短縮、在庫削減などの成果型コンサル

ティングを実施。

マネジャーの仕事は、計画の作成、人員の組織化、指示

命令、実施結果の評価、必要な修正行動、といったプロセス

をたどります。これを管理の過程といいます。いわゆるＰＤＣ

Ａサイクルです。このような仕事を行う管理者に必要なスキル

は大きく3つです。

テクニカルスキル

まず、担当する事業、市場、職務に係るその領域での専門

的スキル、テクニカルスキル（技術能力）です。初級監督者

はこのスキルが重要な比重を占めます。例えば縫製工場の

チームリーダーは、様々なミシンのどれをも操作でき、どのよ

う部位の縫製もできる必要があります。

ヒューマンスキル

次は、ヒューマンスキル（対人関係能力）です。最近流行の

コーチングはその代表的スキルです。即座に相手とのよい

関係を構築し、それを信頼関係に発展させ、人々を動機づ

けしたり、人の力を引き出すスキルです。このスキルはどの

階層でも重要なスキルです。

コンセプチュアルスキル

最後は、事実分析から概念を抽出するコンセプチュアルス

キル（抽象化力）です。売上実績の変化から基調を見抜く。

みんなが何となく感じていることを、上手に言葉に変換する。

事業や会社のあるべき姿を想像し、それを経営戦略としてわ

かりやすくとりまとめる。その戦略の重要成功要因を抽出す

――具体的事

実を抽象的概

念に変換する

スキルです。

上級幹部にな

ると必要とされ

ます。

マネジャーはこの３つのスキルを偏りなく、バランスよく兼ね

備える必要があります。

黒田 和光（グローバル・マネジメント・センター長）2002年～2012年に、JICA・AOTS等事業にてベトナム企業

へのコンサルティングおよびコンサルタント育成事業に従事。

2013年からはベトナム企業への従業員満足度調査、工場診

断、マネージャー研修の開発やセミナー等で講師を務める。

BẢN TIN JPC VIỆT NAMSỐ 34

NGÀY 30/11/2017

Nằm trong chuỗi chương trình Đối tác Phát triển của JICA, dự án Cải thiện môi trường làm việc,

nâng cao mức độ hài lòng người lao động Việt Nam (WISE) được tiến hành trong 2 năm từ 5/2016

đến 3/2018, với mục tiêu cải tiến, nâng cao năng suất sản xuất cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Trong tháng 10, 11 vừa qua, chương trình đã bước qua kỳ thứ 4 năm thứ 2, với các buổi huấn luyện

được tổ chức vào sáng-chiều thứ 7 hằng tuần.

Trong kỳ thứ 4 này, chương trình đã tiến hành tư vấn cho từng doanh nghiệp cùng với sự tham gia

của một số thành viên mới tạo thành 4 đội với tổng cộng 26 thành viên. Chuyên gia của chương trình

dành 8 ngày lần lượt tại từng xí nghiệp địa phương để khảo sát về độ hài lòng của người lao động,

phân tích về môi trường làm việc, về hiện trạng tài chính, và năng suất trong sản xuất của xí nghiệp. ＜Tài liệu kỳ 4＞

Kết quả phân tích được báo cáo trong ngày thứ 8 cho cấp quản lý của xí nghiệp, đồng thời đưa ra các đề xuất về bài tập thực

hành cho nhân viên và các phương án cải thiện hiện trạng.

＜Mục tiêu và đối tượng Project＞ ＜Phân tích tổng quan về quá trình thực hiện＞ ＜Kế hoạch kỳ 4＞

Bốn công ty tham gia vào chương trình đào tạo

◎ ALS Cargo Terminal LTD. Company

Dịch vụ vận chuyển hàng không. Số nhân viên: 420 người http://www.als.com.vn

Địa chỉ: 4th floor, ALS cargo terminal, Noi Bai International Airport

◎Thang Long Viglacera Joint Stock Company

Sản xuất vật liệu xây dựng. Số nhân viên: 374 người http://www.vigracera.vn

Địa chỉ: Phuc Thang- Phuc Yen- Vinh Phuc Province

◎YAMAGUCHI Joint Stock Company

Sản xuất khuôn mẫu và phụ tùng. Số nhân viên: 115 người http://www.yamaguchi.vn

Địa chỉ: Minh Hoa Hamlet, Minh Khai Commune, Hoai Duc district, Hanoi

◎Minh Hoa Investment Joint Stock Company

Sản xuất van, ống cấp nước. Số nhân viên: 392 người http://www.minhhoa.com.vn

Địa chỉ: Nam Thang Long Industrial Zone, Thuy Phuong Ward, Bac Tu Liem Dist. Hanoi

Trong kỳ tới, các đội sẽ tiếp tục được hỗ trợ để hoàn thiện các bài tập thực hành được đưa ra.

Rất mong sự theo dõi của các bạn trong lần báo cáo tiếp theo!

C31 Advanced KAIZEN tools 1

C32 Advanced KAIZEN tools 2

C33 Designing Training and Instructions

C34 Presentation techniques

C35 Customer Satisfaction Management

C36 Customer Satisfaction Survey(CSS)

C37 Mistery shopper program for CS

C38 Focus group interview for ES

C39 TPM

C40 Interium reports from teams

BẢN TIN JPC VIỆT NAMSỐ 34

NGÀY 30/11/2017

【Tình huống】 Dây chuyền sản xuất một khung cửa kính bao gồm:

gia công, lắp ráp, sơn lắp kiếng, đóng gói. Các nhân viên tham gia

vào quy trình một cách độc lập. Nói cách khác, quá trình được tiến

hành theo mô hình sàn xuất đẩy (push manufacturing), các sản

phẩm hoàn thành trong từng khâu được chất tại chỗ hoặc trên xe

đẩy chuẩn bị cho công đoạn tiếp theo. Các dây chuyền tương tự như

vậy có rất nhiều trong nhà máy. Vì thế, trong giai đoạn đóng gói

cuối cùng, mất khá nhiều thời gian chờ các giai đoạn trước, trong

khi sản phẩm hoàn thành tại từng giai đoạn lại bị dư thừa, ứa động.

【Phương án】 Điều quan trọng nhất là tạo được dòng chảy hợp lý

cho giai đoạn đóng gói cuối cùng. Những nhân viên phụ trách giai

đoạn này tuyệt đối không tham gia vào các khâu khác, tập trung vào

đóng gói để có thể đẩy hàng đi. Từ trước đến nay, các sản phẩm

hoàn thành trong các công đoạn được chất lên xe đẩy, và đặt tại chỗ

làm, sau đó được kéo vể

khâu hậu xử lý là công

việc đóng gói. Xem xét lại

các quá trình trên, ta triển

khai tiến hành giống theo

quy trình: từng tấm kiếng

sau khi được sơn lắp sẽ được đưa về lắp ráp, sau khi lắp ráp thì đưa

về bắt đầu quá trình gia công. Đồng thời, để tránh lãng phí thời gian

trong sản xuất, cần phải ý thức về chu kỳ sản xuất, và loại bỏ các

công đoạn thừa như đặt, để sản phẩm từng giai đoạn. Điều này làm

cho quy trình cổ rõ ràng hơn và tốc độ cải tiến gia tăng.

Dây chuyền sản xuất trên sau khi được cải tiến thì tốc độ sản xuất

giảm còn 2/3 so với ban đầu. Số nhân viên cũng cắt giảm được từ

13 xuống 8 người. Thời gian thực hiện cũng giảm từ 8 giờ xuống 1

giờ đồng hồ. Hợp lý hóa quá trình hậu xử lý là một điều không thể

bỏ qua trong việc xây dựng dây chuyền sản xuất. Bằng cách tạo ra

dây chuyền sản xuất vừa đủ cho từng giai đoạn, đáp ứng được chu

kỳ sản xuất, ta sẽ dễ dàng loại bỏ được lượng hàng tồn, không gian

và nhân lực thừa. Đây chính là chìa khóa cho việc xây dựng một

dây chuyền hiệu quả, “Just in Time”.

Hirasawa Hirokuni (Chuyên viên tư vấn JPC)

Kinh nghiệm chỉ đạo Just In Time về nhân lực/vật lực/ thiết bị tại

hơn 160 nhà máy (Nhật Bản, Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Thái,

Hàn Quốc, Đài Loan). Theo sát hiện trường sản xuất để tư vấn tăng

năng suất lao động, mặt bằng, giảm lead-time, giảm tồn kho. Nhận

thù lao theo kết quả kaizen.

Công việc của nhà quản lý bao gồm quá trình lên kế hoạch, tổ

chức nhân sự, ra mệnh lệnh, đánh giá kết quả, sử đổi các công việc

cần thiết, v..v… Nói cách khác, đây chính là chu trình PDCA. Để

thực hiện chu trính này, bất kỳ nhà quản lý nào cũng cần 3 kỹ năng

sau:

Technical Skill: Đẩu tiên, nhả quản lý cần có những kỹ năng

chuyên môn liên quan đến lĩnh vực quản lý của tổ chức. Kỹ năng

này đặc biệt cần thiết với những người có vai trờ giám sát. Ví dụ,

trưởng nhóm một nhà máy dệt cần nắm rõ chức năng, các thức hoạt

động của từng máy móc trong nhà máy.

Human Skill: Tiếp theo là kỹ năng đối nhân xử thế. Đây là kỹ

năng được đặt biệt chú trọng trong xu hướng Coaching nổi lên gần

đây. Kỹ năng này giúp tạo một mối quan hệ tốt tức thì, gầy dựng

lòng tin, tạo cảm hứng và giúp phát huy năng lực nơi đối phương.

Đây là kỹ năng vô cùng quan trọng tại mọi cấp độ.

Conceptual Skill: Cuối cùng là kỹ năng trừu tượng hóa, đưa ra

khái niệm từ những phân tích thực tế. Đó là khả năng nắm được các

thông tin chính yếu từ những thay đổi trong số liệu doanh thu bán

hàng, khả năng diễn đạt thành từ ngữ những gì người khác vẫn đang

mơ hồ cảm nhận, khả năng nhìn thấu hiện trạng công ty, từ đó biên

dịch thành những chiến lược kinh doanh dễ hiểu, đưa ra những yếu

tố quan trọng để đưa kế hoạch thành công.

Kỹ năng này vô

cùng quan trong

đối với các nhà

lãnh đạo cấp cao.

Các nhà quản lý

cần trang bị 3 kỹ

năng thiết yếu này

một cách cân bằng

không nên quá thiên lệch vào một kỹ năng nhất định nào.

Kuroda Kazuteru (Đại diện Global Consulting

Team)

Các năm 2002-2012, tham gia dự án tư vấn chỉ đạo kinh doanh

doanh nghiệp Việt Nam và đào tạo chuyên viên tư vấn trong hoạt

động của JICA-AOTS. Từ 2013, khảo sát độ hài lòng của nhân viên

và kiểm tra nhà máy của công ty Nhật Bản tại Việt Nam, xây dựng

chương trình đào tạo nhà quản lý, là diễn giả tại nhiều sự kiện, hội

thảo tại Việt Nam.

【Liên lạc】 Japan Productivity Center, Global Consulting Team, Viet Nam Office

Địa chỉ: 1F Blue Star Building, 23 Tôn Đức Thắng, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Website: http://www.jpc-net.jp/vie/index.html Email: jpc-vietnam@jpc-consulting.jp

Phụ trách: Mr. Fukaya HP: 0120-305-9364 (Việt Nam)/ 03-3409-1130 (Nhật Bản)

Quá trình hậu xử lý