PhÂm-VÊn-H‰iViån ÒÂi-hÜc George Washington

LÍ-VÊn-Ò•ngViån Viåt-HÜcS∫a Lái, Òiän Chª H·n v‡ Chª NÙm

Chª H·nv‡

Tiâng H·n-Viåt Òã Ch˙c ThÜ C·c Th‡y KÌnh-yÍu:

Gi·o-s‹ NguyÕn-Kh°c-KhamGi·o-s‹ Michael J McCaskey

Quˇnh-AnhFalls Church, Virginia2005

PhÂm-VÊn-H‰iViån ÒÂi-hÜc George Washington

LÍ-VÊn-Ò•ngViån Viåt-HÜcS∫a Lái, Òiän Chª H·n v‡ Chª NÙm

Chª H·nv‡

Tiâng H·n-Viåt Òã Ch˙c ThÜ C·c Th‡y KÌnh-yÍu:

Gi·o-s‹ NguyÕn-Kh°c-KhamGi·o-s‹ Michael J McCaskey

Quˇnh-AnhFalls Church, Virginia2005

Ch» Hán và Ti‰ng Hán-ViŒt

Gi·o-s‹ NguyÕn-Kh°c-Kham v‡ Gi·o-s‹ NguyÕn ÒÏnh-Ho‡ (1991)

Gi·o-s‹ Michael J McCaskey (1992)

B” TÙi (1962)

MÀ TÙi (1962)

xi

xii

Copyright © 2005 by PhÂm-VÊn-H‰i All rights reserved. Printed in the United States of America. Except as permitted under the United StatesCopyright Act of 1976 and except for the inclusion of brief quotations in a review, no part of thispublication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical,including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval system, without permissionin writing from the author.

Òiän Chª H·n: LÍ-VÊn-Ò•ng (Ch‹÷ng 4-8)PhÂm-VÊn-H‰i (Ch‹÷ng 9-10)

Òiän Chª NÙm: LÍ-VÊn-Ò•ng

S∫a Lái: PhÂm-VÊn-H‰iLÍ-VÊn-Ò•ngLÍ-Tiân-Ph¯Tr¿n-Huy-BÌchHuˇnh-ThŒ-Ph‹Æng-NhiPhÂm-H‰i-T”-AnhOnoe YukiLiau Huei-shiuanSuejean Choi

M¯c-l¯c_______________________________________________________________________

M¯c-l¯c 13 (tr. xiii)

L©i NÛi Ò¿u 15 (tr. xv)

Ch‹÷ng 1 : Tiâng H·n-Viåt L‡ GÏ? 17 (tr. 1)

Ch‹÷ng 2 : TÂi sao CÛ Tiâng H·n-Viåt trong Tiâng Viåt? 23 (tr. 7)

Ch‹÷ng 3 : C·ch Nh∆n M•t Tiâng H·n-Viåt 33 (tr. 17)

Ch‹÷ng 4 : Chª H·n 43 (tr. 27)

Ch‹÷ng 5 : Chª H·n - TÏm Chª 55 (tr. 39)

Ch‹÷ng 6 : HÜc Chª H·n 81 (tr. 65)

Ch‹÷ng 7 : Chia LoÂi Tiâng H·n-Viåt 139 (tr. 123)

Ch‹÷ng 8 : Chª Viât c ̊ a Ng‹©i Viåt - Chª NÙm 159 (tr. 143)

Ch‹÷ng 9 : NhÏn LÂi Ånh-H‹™ng Trung-hoa trong Tiâng Viåt 187 (tr. 171)

Ch‹÷ng 10 : M∂t S” Chª H·n v‡ Tiâng H·n-Viåt Th‹©ng Th√y 201 (tr. 185)

T‡i-liåu Tham-kh‰o 1011 (tr. 995)

xiv

L©i NÛi Ò¿u_____________________________________________________________________________________

Cu”n s·ch n‡y «‹Æc th‡nh-hÏnh nÊm 1970 v‡ «‹Æc d˘ng l‡m t‡i-liåugi·o-khoa lßp H·n-vÊn nÊm dø-bŒ, tr‹©ng ÒÂi-hÜc VÊn-khoa, viån ÒÂi-hÜcÒ‡-lÂt. Bao nhiÍu nÊm trÙi qua, nhiäu ph¿n bŒ b’ bßt, nhiäu ph¿n «‹Æc thÍmlÍn. G¿n «‚y, gi·o-s‹ LÍ-VÊn-Ò•ng «„ d‡nh nhiäu thÏ-gi© quö-b·u gi˙p-«´ch˙ng tÙi s∫a lái, «iän chª H·n, chª NÙm v‡ chª Nga v‡o c·c ch‹÷ng 4, 5,6, 7 v‡ 8. D¿n-d¿n hÜc thÍm vä kÔ-thu∆t. LÂi cÛ cÙ Onoe Yuki gi˙p m∂t tay.Th©i-gian «Û, Yuki vÿa viât xong tiãu-lu∆n cao-hÜc [phÛ-tiân-sÔ] vä ngÙn-ngª-hÜc tÌnh-to·n. RiÍng hai ch‹÷ng 9 v‡ 10, ch˙ng tÙi tø lo l√y. “Ch‹a «˚lÙng c·nh «„ «Úi bay b∞ng”, ch°c-ch°n thâ n‡o c¤ng m°c nhiäu lái h÷n c·cch‹÷ng kh·c. CÙng viåc n‡y m∂t ph¿n lßn nh© v‡o sø ˚ng-h∂ tinh-th¿n c˚anhÛm H·n-Viåt do NgÜc-Yân NguyÕn-D‹÷ng ch˚-tr‹÷ng v‡ cu”n H·n-ViåtTø-«iãn 漢 越 字 典 c˚a Thiäu-Ch∫u do nhÛm Ò•ng-Thâ-Kiåt, LÍ-VÊn-Ò•ng,NguyÕn-Do„n-V‹Æng thøc-hiån. KhÙng cÛ ai ho‡n-to‡n, viåc sao «i sao lÂi«„ l‡m cho b‰n c¤ kh·c «i, lÂi thÍm nhiäu lái mßi. Tuy-nhiÍn, ch˙ng tÙi cÛthÍm m∂t s” t‡i-liåu kh·c «ã tham-kh‰o: H·n-Viåt Tø-Òiãn 漢 越 字 典 c˚aThiäu-Ch∫u, t·i b‰n l¿n thŸ hai, ph¿n symbol trong Microsoft Word, TÿNguyÍn 辭 源 (北 京 : 商 務 印 書 館 , 1998), A Chinese-English Dictionaryc˚a R. H. Mathews (Shanghai: China Inland Mission and PresbyterianMission Press, 1931) [Mathewsí Chinese-English Dictionary - RevisedAmerican Edition. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press,1944], Tÿ «iãn H·n Viåt - H·n ngª C∞ «Âi v‡ Hiån «Âi 古 今 漢 越 語 詞 典 c˚a Tr¿n VÊn Ch·nh (Th‡nh ph” H“ ChÌ Minh: Nh‡ Xu√t b‰n Tr», 2001),H·n-Viåt Tÿ-«iãn 漢 越 辭 典 c˚a NguyÕn-VÊn-KhÙn (S‡i-gÚn: Khai-trÌ,1960), H·n VÊn 漢 文 c˚a Tr¿n-TrÜng-San (S‡i-gÚn, 1963)... Cu”i c˘ng,ch‹÷ng 7 «‹Æc «·nh lÂi cho ph˘-hÆp vßi c·c ch‹÷ng kh·c.

B‰n in n‡y «‹Æc d˘ng «ã thay-thâ l©i ch˙c thÜ hai gi·o-s‹ yÍu-quö:Gi·o-s‹ NguyÕn-Kh°c-KhamGi·o-s‹ Michael J McCaskey

[“Hai th‡y l‡ «Âi-diån c·c th‡y-cÙ «„ dÂy-dá con”]

xvi

v‡ «ã t‹™ng nhß cÙng-÷n c˚a b” mÀ ch˙ng tÙi.

NÛi m∂t c·ch th‡nh-th∆t, cu”n s·ch n‡y chà l‡ b‰n th‰o d˘ng «ãh‹ßng-d≈n nhªng ng‹©i mu”n biât qua-loa vä chª H·n v‡ tiâng H·n-Viåt.Mái l¿n xem lÂi lÂi th√y sai, mái l¿n m™ ra lÂi thÍm dÊm b‰y chª. Ng‹©i«·nh m·y cÚn th√y v∆y, hu”ng-h“ nhªng ng‹©i hiãu r∂ng biât nhiäu. —ßc-mong «‹Æc sø gi˙p-«´ c˚a nhªng b∆c cÛ lÚng th‡nh hay cŸu-vßt k» sai-lÂc,«ã l¿n in sau bßt lái h÷n, dÕ hiãu h÷n.

PhÂm-VÊn-H‰iÒän Th·c, Bang ViÍn 29-4-2004