chương i tongquanve scn

21
CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ ĐIỆN ĐÀI THÔNG TIN SÓNG CỰC NGẮN CẤP CHIẾN THUẬT Trong Quân đội ta, điện đài (ĐĐ) thông tin sóng cực ngắn cấp chiến thuật có số lượng khá lớn lên đến hàng vạn chiếc, xuất phát từ hai nguồn cung cấp chính, một là nguồn từ các nước XHCN trong đó nổi bật là các loại điện đài của Liên Xô (cũ) như P105, P108, P109, P123-M…, hai là từ nguồn chiến lợi phẩm thu được trong chiến tranh của các nước TBCN, chủ yếu là của Mỹ như AN/PRC 10, AN/PRC 25, RT 524…. Các loại điện đài này tuy có mức độ và khả năng hoạt động khác nhau, tính năng kỹ chiến thuật cũng khác nhau, nhưng đều có một số đặc điểm chung chủ yếu. Sau đây, chúng ta tìm hiểu một số đặc điểm chung của chúng trên phương diện kỹ thuật và bảo đảm thông tin trong chiến đấu cấp chiến thuật để đề xuất khả năng cải tiến hiện đại hoá các loại điện đài trên. 1.1. Đặc điểm của thông tin vô tuyến quân sự sóng cực ngắn cấp chiến thuật 1.1.1. Nhiệm vụ, yêu cầu của thông tin vô tuyến sóng cực ngắn cấp chiến thuật 3

Upload: thang-pham-duc

Post on 07-Nov-2015

217 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

CHNG I

CHNG ITNG QUAN V IN I THNG TIN SNG CC NGN

CP CHIN THUTTrong Qun i ta, in i () thng tin sng cc ngn cp chin thut c s lng kh ln ln n hng vn chic, xut pht t hai ngun cung cp chnh, mt l ngun t cc nc XHCN trong ni bt l cc loi in i ca Lin X (c) nh P105, P108, P109, P123-M, hai l t ngun chin li phm thu c trong chin tranh ca cc nc TBCN, ch yu l ca M nh AN/PRC 10, AN/PRC 25, RT 524. Cc loi in i ny tuy c mc v kh nng hot ng khc nhau, tnh nng k chin thut cng khc nhau, nhng u c mt s c im chung ch yu. Sau y, chng ta tm hiu mt s c im chung ca chng trn phng din k thut v bo m thng tin trong chin u cp chin thut xut kh nng ci tin hin i ho cc loi in i trn.1.1. c im ca thng tin v tuyn qun s sng cc ngn cp chin thut

1.1.1. Nhim v, yu cu ca thng tin v tuyn sng cc ngn cp chin thut

Nhim v:

Do tnh cht ca chin u cp chin thut nn thng tin v tuyn (TTVT) qun s sng cc ngn (SCN) cp chin thut (CCT) c nhim v m bo thng tin trong chin u cho cc phn i nh, cc cp c s (thp nht) t cc c nhn, nhm nh, tiu i, trung i, i i n tiu on trong tc chin c lp v c trong chin u hip ng binh chng.

Yu cu:

Xut pht t nhim v trn, cc yu cu c th i vi TTVT qun s SCN CCT l:

Lm vic vi cng sut nh, c ly lin lc ngn, thng thng ti a ch t 10 30 Km. C kch thc nh gn, trng lng nh, d mang xch.

S dng n gin, thun tin, t khu iu chnh.

Kh nng lm vic tin cy, nhanh chng, chnh xc.

1.1.2. Dng cng tc v di tn lm vic

Vi u im l di tn rng, di SCN khng t ra yu cu cht ch i vi b rng ph tn hiu c dng. Bi vy ch thoi iu tn FM (vi b rng ph ) vi u im l chng nhiu tt, thc hin n gin, t gy nhiu ln nhau gia cc c chn lm dng cng tc c bn ca SCN CCT. Bn cnh , cc ny cn c trang b thm cc dng cng tc ph na nh ch bo (iu bin AM, n bin SSB, iu tn FM) cho ph hp vi trong cc trng hp tc chin khc nhau.V di tn lm vic, bng VHF - nm trong di sng SCN c gi tr nm trong phm vi 30MHz 300MHz, thng dng cho v tuyn di ng, thng tin hng hi, hng khng, pht thanh FM thng mi (88MHz n 108MHz), truyn hnh thng mi (t 54MHz n 216MHz). Tuy nhin, trong lnh vc qun s thng s dng di t 30MHz n 88MHz. Bn cnh , li dng mt s cc u im ca di sng ngn th mt s loi qun s CCT cn cng tc on sau ca di sng ngn, t 20 MHz tr ln. Trong di tn ny, tu thuc vo quan im thit k, trnh k thut v cng ngh, li c chia thnh on nh.

V d: Lin X (c) c cc P105, P108, P109. Mi ch bao trm mt on nh (t 21,5 46,1 MHz), gia cc on nh ny li c mt phn nh tn s trm nhau lin lc vi nhau khi cn thit. i vi P123-M th c di tn lm vic rng hn (t 20 51,5 MHz), tuy nhin, li phi chia thnh hai bng sng. Trong khi , M s dng AN/PRC 25 vi di tn bao ht c di (t 30 75,95 MHz) ph hp vi xu hng hin nay l ch to cc c di tn bao ht c di.1.1.3. c im truyn sng v c ly lin lcDo khng c s phn x u n t tng ion, thng tin SCN ch yu da trn sng t v sng trc tip.

Cng sut ca tn hiu ti v tr thu c tnh bng cng thc:

(1.1)Trong :

P1 l cng sut ca tn hiu pht.

D1, D2 l h s nh hng ca cc anten.

l bc sng.

r l c ly lin lc.

F l h s suy hao ph thuc vo mi trng, a hnh thc t.

Vi bc sng nh, cho php thu gn kch thc anten ca thit b, do SCN l s la chn thch hp cho lin lc di ng trong phm vi hp ca chin u cp chin thut. Tuy nhin, c ly lin lc trong di SCN b hn ch, ph thuc nhiu vo a hnh, a vt v thng thng s dng phng php thu pht sng thng trong phm vi ngn. Do vy m bo c ly lin lc cng nh m bo tnh an ton, b mt thng la chn lm vic ch cng sut nh, t mt vi n vi chc W.1.1.4. Thit b thng tin v tuyn sng cc ngn cp chin thutThit b TTVT SCN CCT hay c th l cc in i SCN CCT bao gm my thu v my pht l chnh. Tuy nhin do in i SCN cp chin thut yu cu ti thiu v kch thc, trng lng thit b v ch cn lin lc bn song cng nn thng thit k c phn thu, phn pht trong cng mt thit b v c th dng chung mt s khi my thu v my pht, v d nh: khi t hp tn s, mch vo my thu v mch ra my pht, mt s b lc* My pht gm: Micro, khuch i iu ch, b kch thch, khuch i cng sut, phi hp anten v h thng iu khin, ngun cung cp. ( Hnh 1.1)

Chc nng chnh ca my pht l:

To dao ng cao tn (RF). iu ch dao ng. Khuch i v bc x. Nhim v ca cc thnh phn nh sau: - Khuch i iu ch: L b khuch i mc tn hiu Audio a vo iu ch (thng l FM).

- Kch thch: Lm nhim v to dao ng RF thc hin iu ch tn hiu. i vi in i SCN cp chin thut c th dng b dao ng ngoi sai my thu lm b dao ng kch thch hoc lm chun cho b kch thch n gin v gn nh.- Khuch i cng sut v tin khuch i cng sut: c nhim v khuch i tn hiu cng sut yu cu, v vy KCS c th gm mt hay nhiu tng. Do iu kin c ng ca chin u cp chin thut phi dng ngun nui cho thit b thng tin l pin hoc acquy nn khi KCS phi m bo hiu sut khuch i ln gim tiu hao nng lng ti a nht.

- Phi hp anten: Lm nhim v phi hp tr khng gia khi KCS vi anten.

- H thng iu khin: Dng chung cho c my thu v my pht, n gm phn giao din vi ngi s dng v phn to ra cc tn hiu iu khin cc hot ng ca in i.

- Khi ngun: To ra cc mc in p yu cu cho ton b thit b.

* My thu gm: Anten, mch vo, khuch i cao tn, trn tn, dao ng ngoi sai, khuch i trung gian, hn bin, tch sng, khuch i m tn, tai nghe ( Hnh 1.2).

Chc nng chnh ca my thu bao gm chn lc, khuch i, bin i v tch sng (gii iu ch).- Chc nng chn lc: L kh nng tch tn hiu c ch khi tp hp nhiu v tp m ca my thu. c kh nng chn lc cao, trong my thu cn c nhng mch lc cc loi nhng tn s lm vic khc nhau v c c tnh khc nhau, t vo nhng v tr ph hp trn ton tuyn thu. V vy u ra my thu ta nhn c tn hiu c ch t b nh hng ca cc tn hiu khc.

- Chc nng khuch i: Tn hiu c ch u vo my thu nhn c rt nh, c gi tr t vi micro vn ti vi trm micro vn. cho thit b cui cng lm vic bnh thng th tn hiu c ch cn c khuch i ln, nh vy my thu phi c h s khuch i rt ln c 106 hoc cao hn na. thc hin chc nng khuch i, my thu cn c nhng b khuch i vi nhng c tnh khc nhau cao tn (KCT), trung tn (KTG), thp tn (KAT), di dng khuch i di rng hoc khuch i cng hng.

Thng thng chc nng khuch i trong my thu gn lin vi chc nng chn lc, bi v cc mch chn lc khi c khuch i km theo s cho ta tnh cht chn lc tt hn.

- Chc nng bin i tn hiu: Gm bin tn t RF v IF v bin i tm li quy lut iu ch ca tn hiu. gi l qu trnh tch sng hay gii iu ch. Qu trnh ny c thc hin trn cc b tch sng.1.2. in i sng cc ngn cp chin thut trong tc chin hin i ca Qun i ta1.2.1. Tnh trng hot ng, mt s bn lun xung quanh cht lng ca in i th h c v hng gii quyt

S lng SCN CCT th h c cn li trong bin ch ca Qun i ta ln n hng vn chic, trong phn ln gp phi cc loi hng hc khc nhau vi iu kin sa cha rt kh khn do cc linh kin s dng qu tui th v hng hc, gi ho, bn cnh l s khan him vt t, linh kin d tr do ngng sn xut ch to.

V nhim v bo m TTLL trong tc chin c t ln hng u, duy tr TTLL bng cc th h c l mt yu cu thc tin ca Qun i ta trong giai on hin ti. gii quyt c th thc hin bng cc gii php nh: Mua mi, t sn xut hay ci tin. Tuy nhin, thc t cho thy, vic mua mi cc loi thay th hon ton cc th h in i c cn gp nhiu kh khn do kh khn v kinh ph, nn kinh t nc ta cha th m bo c vic u t mi hon ton. Vic t sn xut cc loi mi t trang b c coi l hng pht trin ng n ca Qun i trong tng lai, nhng thi im hin ti, trnh khoa hc, k thut v cng ngh nc ta cha cho php. Ch c hng ci tin, hin i ho l ph hp nht trong giai on hin nay nhm tip tc duy tr thng tin lin lc (TTLL) bng cc th h in i c sn, cho php chng ta tn dng c hng vn c cn li trong bin ch, tit kim ti a cho ngn sch Quc phng v nn kinh t t nc m vn m bo c yu cu v TTLL .Mt s nh gi ca cc chuyn gia hng u trong lnh vc TTVT v cc SCN CCT th h c nh sau:- Mt s b phn c cng sut ln (nh b KCS trong PRC-25, RT 524) hay thm ch ton b in i (nh trong P123-M, P105, P108, P109) s dng cc phn t khuch i l cc n in t (n chn khng). y l cc linh kin c cht lng v tin cy khng cao, c tui th thp nn hin nay a phn b gi ho v khng cn vt t linh kin thay th do cc nh ch to ngng sn xut t lu.- Cc tng khuch i ch yu vn dng mch cng hng (di hp) sau thi gian s dng qu lu d sinh ra hin tng lch cng hng, y l nguyn nhn gim st tin cy ca , khin cc lm vic khng n nh v vic khi phc sa cha l kh phc tp.- Cc mch lc trong m ch yu l trong cc tng KTG vn s dng phng php lc phn b, mi tng khuch i c mt b lc ring, khin s lng cc b cng hng tng r rt, s cng tr nn phc tp hn v lch cng hng sau thi gian s dng di ca chm cc b lc ny dn ti cht lng ca cng gim st i hn na.- Cc b to dao ng, ch sng v ngoi sai ch yu vn l cc b dao ng LC, vic hiu chnh bng thch anh ch dng mt s tn s quan trng . Cc phng php t hp tn s (THTS) n gin, c bn s dng trn linh kin tng t, c mt s loi kt hp s dng s kt hp, dng vng so tn, so pha (nh trong AN/PRC 25), tuy nhin ch mc n gin. Cc l do ny khin kh nng THTS trong cc th h c cn nhiu hn ch, kh nng n nh tn s km, vic t v thay i tn s l kh phc tp phc tp.

Chnh t tnh hnh v cc nh gi v th h c nh trn, nn vic tin hnh ci tin, hin i ho cc SCN CCT th h c tr ln cp bch.1.2.2. Cc yu cu c bn i vi SCN CCT trong tc chin hin iTrong phn ny, s gii thiu mt s yu cu quan trng i vi th h in i hin i rt ra cc yu cu i vi vic ci tin hin i ho cc loi th h c.Cc th h SCN CCT hin i cn c cc yu cu v tnh nng k thut c bn nh sau:1.2.2.1. SCN CCT phi c cu trc linh hot, c kh nng thch nghi trong cc iu kin chin u khc nhau

Xy dng thit b in t c nhiu tnh nng, vi mt tch hp cao, trn mt cu trc m ngi s dng c th la chn cu hnh thch hp l xu hng chung ca cc thit k hin i hin nay. i vi SCN CCT nhim v chnh ca n l bo m thng tin thng sut trong thi gian xy ra tc chin. i tng quan tm nht l thit b gy nhiu ch p, trinh st in t v thng tin gi t pha i phng. Trong trng hp i phng trinh st bng cc thit b v tuyn hin i ly trm tin tc hoc pht nhiu ch p th ngi ta thng s dng cc bin php sau phng chng:

- iu chnh cng sut ph hp.

- S dng phng thc truyn tin nhanh rt ngn thi gian lin lc.

- S dng b m thoi.

- Thay i tn s lin tc (nhy tn).

- Thay i iu ch.

- Thay i phn cc.

- nh hng anten.

i vi SCN CCT khng cn thit phi s dng ht cc phng php trn m ch tp trung vo 3 phng php u.

Trong trng hp i phng gy nhiu chn (hoc nhiu ton di), cng sut nhiu s khng qu ln nhng bo m lin lc c th yu cu cng sut my pht phi ln. Mt khc, c nhng iu kin chin u yu cu cng sut ln tng c ly lin lc, nhng cng c trng hp c ly lin lc li ngn yu cu cng xut va phi chng trinh st in t ca i phng. Do yu cu v tnh nng thay i cng xut cng l mt yu cu cn thit i vi in i SCN cp chin thut. Nu modul khuch i cng sut c t trong in i th s lm cho thit b ny tng khi lng v kch thc ng k v khng cn thit trong cc iu kin chin u thng thng cp chin thut. Gii php thch hp cc in i hin i l thit k modul khuch i cng sut lp ngoi. Vi s la chn ny cng sut my pht c la chn theo mc v t l thun vi khi lng, kch thc ca in i.

Trong trng hp i phng trinh st ly cp tin tc, th thi gian truyn tin cng nh bao nhiu th tnh bo mt s cng cao by nhiu. Phng php truyn tin bng tn hiu thoi rt d b l, lc ny s dng phng php truyn tin di dng d liu s rt nhanh v hiu qu hn. Nhng dng lnh ngn gn c son tho trc tip nh mt modul lp ngoi hoc c nhp t trc trn chin u vo b nh theo quy nh ca ngi ch huy. T cng c th d dng m ho bo mt thng tin hn.

Trng hp bt buc phi dng tn hiu thoi, hin nay nc ta cng nghin cu ch to c b m thoi cho thit b v tuyn. Vi in i mang xch cp chin thut th lp modul m thoi bn ngoi khi cn thit s ph hp hn l thit k cng trong my.

Trong chin u, cc b phn ca in i mang xch thng do in i vin mang trc tip i theo ngi ch huy b phn, cn in i ca b phn s ch huy thng c t ln mt v tr cao . trnh ha lc ca ch, bo v sinh mng cho b i khi ch trinh st v tuyn pht hin v tr ca in i th in i cn c tnh nng iu khin xa bng i dy cp c th t in i mt v tr cch xa ngi ch huy.Bn cnh trong cc in i th h c, tuy c kh nng chuyn tip. nhng hu nh u hot ng ch nhn cng. Trong iu kin tc chin thng thng cng nh trong iu kin trc canh, yu cu v kh nng chuyn tip t ng cc in i l rt cn thit thit hi v con ngi khi gp ho lc ch p ca ch, cng nh m bo kh nng chuyn tip nhanh chng.1.2.2.2. in i SCN cp chin thut cn c di tn rng, c nhiu knh sng cng tc, c kh nng thay i tn s cng tc nhanh chng

Xut pht t thc tin hin nay, k ch c trang b cc phng tin trinh st, tc chin in t hin i. i phng c th gy nhiu ch p, trinh st pht hin nghe trm thng tin ca ta. Do vy, trnh c nhiu, gi b mt tin tc qun s m vn duy tr c lin lc thng sut th i hi cng tc t chc hip ng thng tin cng phi cht ch, cn phi t chc cng nhiu ng thng tin vu hi, d tr. Trng hp i phng gy nhiu ngm, nhiu trt, ngi chin s s dng in i phi lin tc thay i tn s hot ng trn mt di tn rng.

Tnh cht khn trng ca chin u CCT yu cu thao tc chuyn i tn s l n gin, thun li nht cho ngi s dng. y l yu cu khi thit k ci tin cc loi in i SCN sao cho phi ti u ho v giao din s dng, nhng phi ti a v kh nng t ng iu chnh tn s, t thit lp cc ch thch nghi, t chn bng tn cng tc1.2.2.3. SCN CCT phi c kh nng sa cha v thay th nhanh chng, d dng, lm vic vi tin cy caoYu cu ny xut pht t thc tin hin nay, s lng SCN CCT cn li trong bin ch ca Qun i ta ln n hng vn chic, trong phn ln gp phi cc loi hng hc khc nhau vi iu kin sa cha rt kh khn do cc linh kin s dng qu gi ho, bn cnh l s khan him vt t, linh kin trong giai on hin nay. Do , yu cu ln nht trong vic ci tin cc th h ny l phi m bo vic sa cha, thay th cc n v ( ni trc tip nm gi trang b ) din ra cng n gin, cng d dng cng tt. Nu m bo c yu cu ny, vic m bo thng tin lin lc s thng sut hn. tin cy ca c quyt nh ch yu bi nhy v chn lc. Do yu cu i vi tin cy trong qu trnh lm vic ca chng ng ngha vi vic m bo nhy v chn lc ca in i theo yu cu. Cc th h in i c tuy p ng c yu cu v tin cy trong giai on trc, nhng trong giai on hin nay, vi s pht trin ca khoa hc, k thut c bit l khoa hc k thut Quc phng, cc in i ny dn dn khng p ng c yu cu ngy cng cao. Nng cao tin cy ca in i SCN v vy tr thnh mt yu cu cp bch trong giai on hin nay.Bng cc bin php k thut mi, ng dng cng ngh cao, ngy nay chng ta c th ci tin c SCN p ng c cc yu cu trn.

1.2.2.4. in i c kt cu c kh vng chc, thit k n gin gn nh,c kh nng c ng cao, trin khai nhanh, c bn trc iu kin mi trng kh hu nhit i. Mi trng lm vic ca in i SCN cp chin thut ch yu l ngoi tri. Trong thc t, trn chin u c th din ra bt k iu kin thi tit no v i phng cng dng mi cch ph hu cc thit b thng tin ca ta. Do vy, mt thit b d c tnh nng k thut cao nhng khng p ng c yu cu v vng chc th cng khng th hot ng c trong chin u. Thit k n gin gn nh qu trnh s dng v mang xch c ng ca ngi chin s tr nn d dng hn, qu trnh trin khai din ra nhanh chng hn, m bo tc chin tt hn. iu ny l cn thit v trong th h in i c u c kt cu kh cng knh v phc tp. Do mi thit k ci tin cc tnh nng cho in i u phi tnh ton n yu cu ny. Tm li, xut pht t yu cu chin thut thng tin ca b i ta c th rt ra nhng yu cu tnh nng c bn i vi SCN CCT trong chin tranh hin i nh sau:

- Modul ho vi mt tch hp cao c th d dng sa cha thay th.- Nng cao nhy v chn lc cho ph hp vi yu cu bo m thng tin lin lc ngy nay.- C th thay i cng sut pht tng ng vi c ly lin lc.

- C th kt hp 2 my to thnh mt trm chuyn tip t ng.

- C tnh nng iu khin xa.

- Truyn tin nhanh di dng tin ngn khi lp thm modul truyn d liu.

- C kh nng m ha, bo mt tn hiu thoi khi lp thm modul m thoi.

- Giao din n gin, trin khai tin li nhanh chng, d dng cho thao tc ca ngi s dng.

- Kch thc, trng lng gn nh. Kt cu c kh vng chc, chng c rung, va p v nh hng ca iu kin kh hu mi trng khc nghit.

- Tiu th ngun tit kim.

Trn y l cc yu cu khng bt buc i vi mt my thu pht v tuyn SCN bnh thng nhng vi cc qun s, trong cc trn nh khc nhau, c nhng yu cu chin thut khc nhau vi tnh cht c lit ni chung, th cc yu cu ny ngy nay tr thnh nhng yu cu thit yu c th p ng c nhim v bo m lin lc thng sut. Cc yu cu ci tin, hin i ho cc SCN CCT th h c cng phi c din ra trn c s ca cc yu cu trn, c vy cc th h c c ci tin mi p ng c yu cu trong tc chin hin i. Tuy nhin, trong khun kh ca mt n tt nghip, ch xin trnh by mt s gii php ch yu ci tin hin i ho SCN CCT cc chng tip theo.1.3. Kt lun chng IT vic nghin cu cc c im v yu cu ca thng tin qun s SCN nh nu trn, ta nhn thy vai tr quan trng ca cc th h ang v s c s dng trong Qun i ta. Tuy nhin, p ng c yu cu ngy cng cao i vi th h hin i ngy nay th bi ton cn phi gii l mt nhim v kh khn v cp bch. Vic nghin cu gii quyt bi ton ny c nhiu c quan chc nng bt tay vo nghin cu thc hin, t cp Cc Khoa hc - Cng ngh - Mi trng, Tng cc K thut n cc t chc nghin cu ca Qun i khc nh Trung tm Khoa hc Qun s Quc phng, HVKTQS v c s quan tm ca nhiu nh nghin cu, cc cn b k thut n cc hc vin, sinh vin lm vic, hc tp trong lnh vc in t vin thng T xut hin nhiu ti cc cp t thp n cao nghin cu v vn .Vi ngha khoa hc v thc tin nh nu trn, n xin c a ra mt vi sut v phng php ci tin, hin i ho c th cho mt s loi SCN CCT. Chng II gii thiu v l lun xy dng phng n ci tin ph hp, chng III s trnh by cch thc ci tin thc t, vi hy vng gp phn no vo vic gii quyt bi ton hin nay, nhm m bo cho nhim v TTLL trong chin u v sn sng chin u ca Qun i ta. Kch thch

Tin K CS

K CS

Phi hp anten

Khi ngun

Khuych i iu ch

H thng iu khin

Hnh 1.1: S khi my pht v tuyn in.

Mch vo

KCT

Trn tn

KTG, Lc

HB, Tch sng

KAT

DNS

H thng iu khin

Khi ngun

Hnh 1.2: S khi my thu v tuyn

PAGE 5

_1141176021.unknown

_1242815679.unknown

_1141175721.unknown