1

Cn cn thanh ton quc

t

Payment of balance

CHNG II

2

I. khi nim

1. Khi nim thanh ton quc t:

- L vic thu chi ca mt nc trong cc lnh vc kinh

t ti chnh dn n vic tng gim ngoi hi ca mt

nc trong mt thi gian no .

- Thc cht ca TTQT l thanh ton trc tip gia

nhng ngi c tr (Resident) v phi c tr (Non-

Resident).

3

2. Khi nim cn cn thanh ton quc t.

Cn cn thanh ton quc t (CCTTQT) l mt

bng i chiu gia nhng khon tin m nc

ngoi tr cho mt nc v nhng khon tin m

nc tr cho nc ngoi trong mt thi k nht

nh.

4

T khi nim trn:

- Mt nc phi tr tin cho mt nc khc phi xut pht t

:

+ Nhp hng ha hoc dch v v.

+ Cho nc ngoi vay hoc u t ra.

- V vic nc ngoi phi tr tin, thanh ton cho mt nc

khc phi do :

+ Xut khu hng ha

+ Nc ngoi cho nc vay hoc u t vo.

5

V d: Mt ngi XK Php bn cho ngi Anh 5.000 tn bt m tr gi GBP500.000. Nu tr tin ngay th ngi XK Php c GBP500.000 ghi vo ti khon

Php ti Anh Anh ti Php

C N

GBP500.000

C N

GBP500.000

6

Cn cn thanh ton quc t chia lm hai loi:

2.1. CCTTQT trong mt thi k nht nh:

l bng i chiu nhng khon tin m nc

ngoi thc t tr cho mt nc v nhng khon

tin m nc thc t tr cho nc ngoi trong

mt thi k no . Nhng nghip v ny c

thu chi mt cch dt im.

7

2.2. CCTT ti mt thi im nht nh:

- l bng i chiu gia nhng khon tin v s

thu, chi vo mi thi im no .

- Cn cn ny bao gm cc khon n nc ngoi v n-

c ngoi n m vic thu chi xy ra mt cch cha dt

im. N phn nh tnh hnh chi tr sp xy ra ca

mt nc ny i vi nc khc. Nhn vo cn cn ny,

ta c th bit nc l ch n hay con n, tnh hnh

cng n ca nc nh th no.

8

II. Kt cu ca cn cn thanh ton

quc t.

1. Hng mc thng xuyn (Cn cn nghip v th-

ng xuyn cn cn giao dch, chi tr) (current account). Hng mc ny bao gm nhng nghip v

m cc khon thu chi thng xuyn c thu chi mt

cch dt im; cn gi l cn cn thanh ton vng

lai. Bao gm:

9

1.1. Cn cn thng mi (vi ngha rng), cn cn

bun bn hu hnh (vi ngha hp):

- Xut khu hng ho

- Nhp khu hng ho

10

1.2. Cn cn dch v: cn gi l cn cn th-

ng mi v hnh, bao gm:

- Du lch.

- Cc ph vn ti, bo him, hoa hng.

- Li tc, c tc, tri tc.

- Chi ph qun s, ngoi giao, x hi.

1.3. Cn cn di chuyn mt chiu:

- Qu cp, biu tng (vin tr cho khng)

11

2. Hng mc vn

Cn gi l cn cn di chuyn vn v tn dng

(the capital account balance). Bao gm 2 giao

dch ch yu:

2.1. u t trc tip

2.2. Tn dng u t gin tip , tin gi di hn

ca NH.

12

- CCTTVL v CC vn di hn c coi l CCTT

c s, y l c s xc nh ti chnh ca mt n-

c tt hay xu.

- CC vn ngn hn ch l mt gii php tnh

hung, cc nh phn tch ti chnh khng a vo

cn cn c s.

- Ngoi 2 mc trn cn c mc sai st (chnh

lch) pht sinh do nhm ln, sai st.

13

3. Chnh lch (sai st)

4. Cn bng

14

Hng mc Bn c Bn n Chnh lch

1. Hng mc thng xuyn - 118

1.1. Cn cn thng mi - 124

a. XK hng ha + 214

b. NK hng ha - 338

1.2. Cn Cn dch v + 21

a. Xut khu + 146

b. Nhp khu - 125

1.3. Cn cn di chuyn 1 chiu - 15 - 15

2. Hng mc vn + 91

2.1. Vn chuyn ra - 34

2.2. Vn chuyn vo + 125

3. Sai s (Chnh lch) + 33

4. Cn bng + 6

15

III. Vic ghi chp cc s liu trong lp cn

cn thanh ton

1. i vi lung hin vt: Ly s liu ca hi quan khi

hng ho qua bin gii v tnh tr gi xut khu theo gi

FOB v tr gi nhp khu theo gi CIF. Cho php dung sai

gia xut, nhp hng ho mt t l no th c coi l

cn bng.VD: Php cho php 3-5%.

2. i vi lung tin t: Ly s liu qua h thng ngn

hng.

3. ng tin ghi chp: Vit Nam dng USD.

16

IV. Nguyn tc bt ton ca CCTTQT

1. Nguyn tc 1:

1.1. C +

-Cc giao dch lin quan ti cc lung tin thu c t

nc ngoi c phn nh vo bn c (credit) ca

CCTTQT. Bao gm cc nghip v sau:

- XK hng ho, dch v

- Qu cp, vin tr t nc ngoi

17

- u t, tn dng vo trong nc (u t vo trong - nc

capital inflow) c th do:

+ Ngun vn chy vo trong nc lm tng ti sn nc

ngoi nc mnh. VD: Cng dn ngi nc ngoi mua c

phiu VN s lm tng ti sn ca ngi nc ngoi VN-->ghi

c + vo CCTTQT ca VN

+ Ngun vn chy vo trong nc lm gim ti sn ca

nc mnh nc ngoi (VD: Cng dn VN bn c phiu ngoi

quc cho ngi nc ngoi, do lm gim ti sn ca VN n-

c ngoi, thu hi vn v trong nc ---> vn thu hi ny ghi

vo bn c + ca CCTTQT VN.

18

1.2. N - Bn n phn nh cc lung tin m

nc chi tr cho nc ngoi:

- NK hng ho, dch v

- Chuyn qu cp v u t ra nc ngoi ->

lin quan n vic thanh ton cho ngi nc

ngoi.

19

2. Nguyn tc 2:

Bt ton kp: C ngha l mi giao dch c ghi

2 ln, mt ghi bn c, mt ghi bn n.

- V d 1. Unimex H ni xut khu hng sang

c thanh ton chm 3 thng 500.000 USD.

Xut khu hng ho s c ghi C +. Bn chu 3

thng tc l lm tng ti sn ca VN c, do

n c ghi N .

20

Hng mc N - C +

- Xut khu hng ha

500.000 USD

- Nhp vn ngn hn ra

500.000 USD

21

V d 2: Mt ngi VN n du lch M; chi n

khch sn l 20.000 USD.

+ Ghi vo bn n CCTTQT ca VN: ging nh giao

dch nhp khu hng ho ---> to ra ngha v phi

thanh ton cho ngi nc ngoi.

+ Tng 1 khon n ngn hn vo M; tc l tng

ti sn ngoi quc VN ---> ghi c vo CCTTQT

ca VN.

22

V. Mi quan h ca cn cn thanh ton:

1. Vi t gi hi oi

- Khi Cn cn thanh ton d tha

- Khi Cn cn thanh ton thiu ht

2. Vi nn sn xut trong nn kinh t m:

23

C cu ca nhu cu sn xut trong nn kinh t m

Tng sn

xut trong

nc

Tiu

dng

ni

a

u t

ni

a

Xut

khu

Nhp

khu = + + -

Hay

Tng sn

xut trong

nc

Tiu

dng

ni

a

u t

ni

a

Xut

khu

Nhp

khu - - = -

24

Ba trng thi ca cn cn thanh ton quc t

- Tng sn lng trong nc > Tng mc chi tiu

Cn cn thanh ton quc t bi thu

- Tng sn lng trong nc < Tng mc chi tiu

Cn cn thanh ton quc t bi chi

- Tng sn lng trong nc = Tng mc chi tiu

Cn cn thanh ton quc t cn bng

VI. Cc bin php iu chnh CCTTQT:

Mun gii quyt tnh trng bi chi Cn cn thanh ton QT:

- Hoc phi ct gim chi tiu

- Hoc phi tng sn lng (kh)

25

iu chnh cn cn Thanh ton quc t

Chnh sch v

Bin php ti

chnh

Chnh sch tin t

Chnh sch ti kha

Cng c li sut

Cng c th trng m

Tng thu

ngn sch

Gim chi

ngn sch

Chnh sch t

gi

Ph gi tin t

Thu ht vn nc

ngoi

u t Vay n

Vin tr

quc t

Xut Vng

Tuyn b ph

sn

26

1. Chnh sch v bin php ti chnh

1.1 Chnh sch tin t:

- Cng c thc thi: + Li sut.

+ Chnh sch th trng m.

1.2. Chnh sch ti kha:

- Tng thu ngn sch.

- Ct gim chi tiu.

27

2. Chnh sch t gi:

- Ch yu l ph gi ng tin trong nc so vi

ngoi t.

- Mc ch: y mnh xut khu, hn ch nhp

khu, khuyn khch u t vo trong nc, hn ch

u t ra nc ngoi.

iu chnh cung cu ngoi hi trn th trng

tin t iu chnh cn cn thanh ton

28

3. Bin php thu ht vn nc ngoi

3.1. Thu ht vn u t ca nc ngoi.

3.2. Vay n nc ngoi.

3.3. Cc khon vin tr quc t.

29

4. Xut vng tr n (vng vi t cch l tin

t th gii cn bng CCTTQT)

5. Tuyn b ph sn, v n, nh ch tr n

nc ngoi.