This page is intentionally left blank

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา

เรยบเรยงโดย : สนนทา แสงทอง

บรรณาธการ : ววฒน คตธรรมนตย

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

ชอหนงสอ วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา

ผเรยบเรยง สนนทา แสงทอง

บรรณาธการ ววฒน คตธรรมนตย

พมพครงแรก กนยายน ๒๕๕๒

จำนวนพมพ ๑๕,๐๐๐ เลม

จดพมพโดย สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ถนนราชดำเนน เขตดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐ โทรศพท ๐๒-๒๘๐-๐๐๙๑-๙๖ โทรสาร ๐๒-๒๘๐-๔๑๖๒

ออกแบบ/จดรปเลมและพมพ บรษทวก จำกด ๓๒/๑๘๑ ซอยนวลจนทร ๑๒ ถนนนวลจนทร แขวงคลองกม เขตบงกม กรงเทพมหานคร ๑๐๒๔๐ โทรศพท ๐๒ ๙๔๖ ๒๓๐๑ โทรสาร ๐๒ ๙๔๖ ๒๓๐๔ email: info@wiki.co.th, Homepage: Http://wiki.co.th

ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต สนนทา แสงทอง. วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา. กรงเทพฯ: สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน, ๒๕๕๒. ๑๖๘ หนา. ๑. วทยาลยชมชน - ประวตและพฒนาการ I. ววฒน คตธรรมนตย, บรรณาธการ II. ชอเรอง ๓๗๘.๗๓ ISBN: ๙๗๘-๖๑๖-๒๐๒-๐๓๐-๘

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 2

คำนำ

การเกดขนของวทยาลยชมชนใน พ.ศ. ๒๕๔๔ นน เปรยบเสมอนดงเมอไขไดรบการบมฟกจนถง

เวลาแลวยอมกระเทาะเปลอกไขออกมาเปนตวและเตบโตตอไป

เปนเวลากวาสามทศวรรษแลวทมกระแสเรยกรองตองการใหสงคมไทยมสถาบนอดมศกษารปแบบ

“วทยาลยชมชน” อกรปแบบหนง เพอสรางทางเลอกในการศกษาตอในระดบอดมศกษาสำหรบประชาชน แม

วาจะเคยมความพยายามจดตงวทยาลยชมชนมาแลวประปราย แตการกอเกดของวทยาลยชมชนดงทเปนอย

ในปจจบนน อาจกลาวไดวาเกดขนในหวงเวลาสำคญทสดยคสมยหนงของประวตศาสตรการศกษาไทย เนอง

เพราะเกดตามกระแสการปฏรปการศกษา ทประชาชนตางเรยกรองตองการใหมการพฒนาการเรยนการ

สอนขนานใหญ โดยหนงในขอเรยกรองเพอการปฏรปการศกษาคอ ตองเปดโอกาสใหประชาชนมสวนในการ

จดการศกษา เพอสนองตอบความตองการทางดานการศกษาและโอกาสในการพฒนาตนเองทแตกตางหลาก

หลายกนไปในแตละพนท

ชวงเวลา ๘ ปทผานมา (พ.ศ. ๒๕๔๔ - ๒๕๕๒) วทยาลยชมชนเปนสถาบนอดมศกษารปแบบใหมท

มหลกในการดำเนนงาน ๓ ประการคอ (๑) ใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน (๒) จดการศกษาตาม

ความตองการของประชาชน และ (๓) บรณาการการใชทรพยากรทมอยในชมชนใหเกดประโยชนสงสด ซง

ชาววทยาลยชมชนตาง “รวมคด รวมพฒนา” งานของวทยาลยชมชนบนพนฐานหลกการเดยวกนนมาโดย

ตลอด จนกระทงพฒนาเปนสถาบนอดมศกษาทมอตลกษณชดเจนในการทำงานวา มงเปนสถาบน

อดมศกษา “ของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชน” ดงรายละเอยดทไดรวบรวมและเรยบเรยงไว

ในหนงสอเลมน

หากจะเปรยบวทยาลยชมชนเปนดงลกเจยบทออกจากไขแลวไซร แมไกคงมใชอนไกล นอกจาก

หมายถง ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคสงคม และประชาชนในพนททวทยาลยชมชนทง ๑๙ แหงตงอย ทมงมน

ดำเนนการจนกระทงสามารถจดตงวทยาลยชมชนขนมาในพนทจงหวดของตนสำเรจ จากนนไดทนถนอม ให

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 3

การแนะนำ และใหโอกาสทวทยาลยชนชนจะเตบใหญและมพฒนาการทเขมแขงเปนลำดบ จนกระทง

วทยาลยชมชนหลายแหงไดเตบโตแขงแรงขน เปรยบเสมอนดงตนไมทหยงรากระบดใบ เปนรมโพธรมไทร

ใหกบคนในพนทไดอาศยศกษาเรยนรเพอสรางโอกาสในการพฒนาตนเองทงดานวชาการ วชาชพ และ

คณภาพชวต แตตองยอมรบวา ยงมวทยาลยชมชนบางแหงทอยในสถานะทจะตองชวยกนเอาใจใส รดนำ

พรวนดน ใหปย และดแลปองกนโรคภยศตรพชอยางสมำเสมอ ดวยเชอมนวา วทยาลยทกแหงมศกยภาพทจะ

เตบโตแขงแรง สามารถใหบรการทางการศกษาแกประชาชนในพนทสมดงเจตนารมณในการกอตงทกประการ

การเกดขนของวทยาลยชมชนเมอ ๘ ปทแลวเปนฝนทเปนจรงของประชาคมการศกษาไทย หลง

จากทมความพยายามในการเรยกรองใหม “วทยาลยชมชน” เปนทางเลอกทางการศกษาในระดบอดมศกษา

มากวาสามทศวรรษ อยางไรกตาม การเดนทางของวทยาลยชมชนในชวง ๘ ปทผานมานน เปนเพยง

บทเรมตนในการพฒนาเทานน ยงคงมโอกาสและความทาทายอยเบองหนาอกมากมาย ควบคไปกบอปสรรค

ทงจากปจจยภายในและปจจยภายนอก ทชาววทยาลยชมชนทกคนจะตองรวมแรงรวมใจกนฟนฝาไปใหได

เปนเสนทางซงทกฝายทเกยวของไดรวมกนสานความคดอนหลากหลายไปสการปฏบต และรวมกนปรบปรง

ประยกตใหเหมาะสมกบสถานการณและบรบทของพนทอยตลอดเวลา เปนภารกจททาทายการหาความ

สมดลระหวางอดมคตกบความเปนจรง

หนงสอเลมนพยายามประมวลขอมล ขอเทจจรง และทศนะของผทเกยวของกบการดำเนนงาน

วทยาลยชมชนมานำเสนอ แตเนองจากเสนทางทมาสวทยาลยชมชนในปจจบนนนคอนขางซบซอน เตมไป

ดวยรายละเอยดมากมาย จงอาจทำไดเพยงการบอกเลาเรองราวบางสวนเทานน ยงมเรองราวทมคณคา

อกมากมายทไมสามารถจดจารออกมาได ขอขอบคณผรวมกอตง สบสาน ถกทอ ฟมฟก และใหกำลงใจแก

ผปฏบตงานทกระดบ ชาววทยาลยชมชนทกทานผเปนเจาของเรองราว ทไดกรณารวบรวมเรองราวเหลานน

มาเผยแพร หากมขอบกพรองใดๆ คณะผจดทำใครขอนอมรบคำชแนะเพอปรบปรงหนงสอเลมนใหดยงขน

ทายทสด หวงวาหนงสอเลมนจะมสวนททำใหผอานไดรจกและเขาใจความเปนมาของวทยาลยชมชน

และตระหนกถงความสำคญในการดำรงอยของวทยาลยชมชนในสงคมไทยมากขน

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 4

สารบญ ๖ ขอเพยงโอกาสทางการศกษา

๘ “ตำนาน” วทยาลยชมชนในประเทศไทย

๑๒ ...คอเมลดพนธใหม ...คอทางเลอกอดมศกษาเพอปวงชน

๑๕ ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย ผหวานเพาะเมลดพนธแหงความด

๑๗ พมพเขยว “วทยาลยชมชน” ของศาสตราจารย นายแพทยเกษม วฒนชย

๑๙ หลกการในการดำเนนงานของวทยาลยชมชน

๒๑ กอรางสรางฐาน : เสนทางสวทยาลยชมชน

๓๘ การสรางความเขมแขงของระบบบรหารจดการ

๕๘ “แบงปน พอเพยง” ความรวมมอเรองอาคารสถานทตงของวทยาลยชมชน

๖๒ ผนกกำลง สานเครอขาย

๖๘ การพฒนาคณภาพการศกษาของวทยาลยชมชน

๘๘ แนวทางการจดการเรยนการสอนของวทยาลยชมชน

๘๙ จำนวนนกศกษาและผสำเรจการศกษา

๙๐ คณภาพผลผลตของหลกสตรอนปรญญา

๙๖ คณภาพผลผลตของหลกสตรฝกอบรม

๙๙ สาระชวนรเกยวกบวทยาลยชมชน

๑๐๓ ผลดอก-ออกผล: ความสำเรจและบทเรยน ๕ ประการของวทยาลยชมชน

๑๑๐ ดวยจตมงมน ฝาฟนอปสรรค

๑๑๕ ภาคผนวก: - ขอมลเกยวกบวทยาลยชมชน ๑๙ แหง,

- กฎกระทรวงและระเบยบทเกยวของกบการดำเนนงานของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 5

ขอเพยงโอกาสทางการศกษา ภาพนถายเมอป ๒๕๔๒ ขณะนน ไมวาเดกชายทงสองและเพอนรวมหองจะขยนและอยากเรยนตอสกเพยงใดกแทบจะไมมโอกาสศกษาตอในระดบทสงเกนกวามธยมศกษาตอนตน เพราะโรงเรยนของพวกเขาอยในถนทรกนดาร ฐานะครอบครวไมด...พอแมอยากใหพวกเขาออกจากโรงเรยนไปชวยทำงานหาเลยงชพ...ฯลฯ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 6

ในทศวรรษท ๒๕๔๐ รฐบาลใหความสำคญ

อยางตอเนองในการขยายโอกาสทางการศกษาทก

ระดบ โดยเฉพาะอยางยงการขยายการศกษาภาค

บงคบจาก ๖ ป เปน ๙ ป และขยายการศกษาขน

พนฐานเปน ๑๒ ป ทำใหคาดวาจะมผจบชนมธยม

ศกษาตอนปลายเพมขนจาก ๕๕๐,๐๐๐ คน ในป

๒๕๔๓ เปน ๘๐๐,๐๐๐ คน ในป ๒๕๔๙ ทงยงม

กลมเปาหมายผขาดโอกาสทางการศกษาระดบ

อดม-ศกษาทสะสมมาอยางตอเนอง แตกลมเหลาน

ไมสามารถเขาถงการศกษาระดบอดมศกษาได

เนองจากความไมพรอมดานตางๆ เชน คาใชจาย

ระยะทาง เวลาเรยน ความไมสะดวกในการเดนทาง

ความจำเปนในการประกอบอาชพ เปนตน ซงกลม

เปาหมายทง ๒ กลม ดงกลาวขางตนจะเปนตวปอน

ของสถาบนอดมศกษา และในขณะนนมทงสถาบน

ของรฐและเอกชน ทสอนระดบตำกวาปรญญาและ

ระดบปรญญา ประมาณ ๔๙๐ แหงทวประเทศซง

ไมเพยงพอ ทงในดานการกระจายตวของสถาบน

การขยายตวของสถาบนและเงอนไขการเขาเรยน

นอกจากกลมเปาหมายทจะเขาเรยนในระดบอดม-

ศกษาแลวยงมกลมเปาหมายทเปนคนสวนใหญของ

ประเทศ คอ กลมประชากรวยทำงานอาย ๑๕-๕๙

ป จำนวนถง ๓๔.๙๐ ลานคน หรอรอยละ ๕๓.๒๕

จากประชากรจำนวน ๖๔ ลานคน มอตราการวาง

งานรอยละ ๒.๒๐ เปนผมงานทำจำนวน ๓๓.๘๔

ลานคน ในจำนวนนเปนผไมมการศกษาและอยใน

ระดบประถมศกษามากทสด ๒๑.๔๑ ลานคน

ระดบมธยม ศกษาตอนตน ๔.๖๐ ลานคน และ

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ๓.๖๐ ลานคน เมอ

รวมระดบอดมศกษาทกระดบและการศกษาอนๆ

อก ๔.๒๐ ลานคน จดเปนกลมคนขนาดใหญในทก

ระดบการศกษาทพงไดรบโอกาสในการพฒนา

ศกยภาพ

มาบดน ป ๒๕๕๒ เดกชายทงสองอาจจะ

กำลงศกษาระดบอนปรญญาทวทยาลยชมชนแหง

หนงทางภาคเหนอ ในหนวยจดการเรยนทอยใกล

บานของพวกเขา ดวยคาใชจายในการเรยนทตำ

มาก มหลกสตรทหลากหลายตรงกบความสนใจ

ของพวกเขา มเวลาในการเรยนทยดหยน มอาจารย

ทมากประสบการณและความร และทสำคญทสด

คอ เขามโอกาสไดเรยนระดบอดมศกษา ซงเปน

ความใฝฝนของคนทงหมบานมาชานาน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 7

“ตำนาน” วทยาลยชมชนในประเทศไทย มการเลาขานสบกนมาในหนงสอ เอกสาร

และงานวจยตางๆ รวมถงเวบไซตตางๆ เกยวกบ

“รากเหงา” กำเนดแนวคดการจดตงวทยาลยชมชน

ประเทศไทยวาสบยอนไปถงป ๒๕๑๓ ทมผสมมนา

จากประเทศไทยไดเสนอเอกสาร “ความหวงของ

วทยาลยชมชนในประเทศไทย (The Rising

Expectation of Community Colleges in

Thailand)” ตอทประชม The American

Association of Junior College International

Assembly ทฮอนโนลล มลรฐฮาวาย ประเทศสหรฐ

อเมรกา ระหวางวนท ๒๖ กมภาพนธ - ๕ มนาคม

พ.ศ. ๒๕๑๓ โดยแสดงถงความจำเปนในการจดตง

วทยาลยชมชนในประเทศไทย คอ “เพอสนองความ

ตองการอนยงยวดของประเทศทตองการพฒนาให

กำลงคนมความเชยวชาญมากขน จงเปนการสมควร

ทประเทศไทยจะเรมตงวทยาลยชมชน สนองความ

ตองการรบดวนของประเทศ”

ในการประชมสมชชานานาชาตครงแรก

ของสมาคมวทยาลยชมชนอเมรกนน มประเทศท

เขารวมการประชม ๑๘ ประเทศ นาเสยดายทเรา

ไมทราบวาผแทนจากประเทศไทยคอใครและม

บทบาทตอการผลกดนแนวคดนในประเทศไทยหรอ

ไมอยางไร

ทราบเพยงวา “ความหวงน” มความสอด

คลองกนกบขอเสนอทบรรจอยในแผนพฒนาการ

ศกษาแหงชาต ฉบบท ๓ (พ.ศ. ๒๕๑๕-๒๕๑๙) ท

กำหนดนโยบายการศกษาระดบอดมศกษาใหสงเสรม

การศกษาและทดลองการจดการศกษาแบบวทยาลย

ชมชน เพอสนองความตองการกำลงคนระดบกลาง

ในแขนงวชาทประเทศมความตองการมาก

แนวคดทจะใหมวทยาลยชมชนตอบสนอง

ตอปญหา “ความเปนธรรมในสงคม” นน คาดวาเกด

ขนในยคหลงเหตการณตลาคม ๒๕๑๖ แลว โดย

คณะกรรมการวางพนฐานเพอการปฏรปการศกษา

ซงจดตงขนในป ๒๕๑๗ ม ดร.สปปนนท เกตทต

เลขาธการสภาการศกษาในขณะนนเปนประธาน

ไดพจารณาถงปญหาในระบบการศกษาทจดการ

ศกษาเปนไปเพอคนสวนนอยไมเกดความเปนธรรมใน

สงคม ซงปญหาดงกลาวเปนอปสรรคตอความเจรญ

ของประเทศ ดงนน คณะรฐมนตรจงเหนชอบให

เตรยมการปฏรปการศกษา โดยคณะกรรมการวาง

พนฐานการปฏรปการศกษาไดกำหนดเปาหมายใหเปน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 8

“การศกษาเพอชวตและสงคม” ในดาน “อดมศกษา”

ไดกำหนดแนวทางการปรบปรงเปลยนแปลงระบบ

และโครงสรางอดมศกษา โดยกลาวถง “วทยาลยชมชน”

ไว ๓ ขอ คอ

• จดใหมทบวงอดมศกษา ซงเปนสวนหนง

ของกระทรวงศกษาธการ ทำหนาทรบผดชอบกำกบ

งานของมหาวทยาลย วทยาลยชมชน และวทยาลย

เอกชน

• กำหนดความมงหมายของอดมศกษา

ใหชดเจน เพอทำหนาท ๔ ประการ คอ สอน วจย

บรการทางวชาการแกสงคม และทำนบำรงศลป

วฒนธรรม โดยใหมหาวทยาลยทำหนาททง ๔ ดาน

สวนวทยาลยชมชนใหเนนการสอนและการใหบรการ

วชาการแกทองถน ทงน ใหแตละสถาบนกำหนด

ความมงหมายใหชดเจน เพอยดเปนแนวทางปฏบต

ทเสรมสรางซงกนและกนและชวยเสรมสรางโนมนำ

สงคมทพงประสงค

• จดระบบอดมศกษาโดยรวมกลมสถาบน

อดมศกษาเขาดวยกนเพอปฏบตหนาทไดสมบรณ

และไมซำซอนในสถาบนทอย ใกลเคยงกน โดย

เฉพาะอยางยงในตางจงหวดใหจดรวมวทยาลยตางๆ

เขาดวยกนเปนวทยาลยชมชน สำหรบแนวคดในการ

ตงวทยาลยชมชน ไดเสนอโดยมหลกการวา

“การจดตงวทยาลยชมชนซงเปนสถาบนท

เปดสอนระดบตำกวาปรญญาโดยการรวมกลมวทยาลย

ประเภทตางๆ ทมอยแลว เชน วทยาลยคร วทยาลย

เทคนค วทยาลยเกษตรกรรม วทยาลยพลศกษา และ

วทยาลยพยาบาลทตงในจงหวดตางๆ ของภาคเดยว

กน จดตงเปนวทยาลยชมชนประจำภาคขน โดยถอ

วาเปนสวนของสถาบนอดมศกษา ควรจะเรมดำเนน

การไดในแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท ๔

(พ.ศ. ๒๕๒๐- ๒๕๒๔)”

ดงนน ในแผนดงกลาวจงไดกำหนดไวเปน

ขอหนงในนโยบายพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา

คอ “วางพนฐานจดตงวทยาลยชมชนภาคตางๆ ให

เหมาะสมตามขนตอนทสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจ

และสงคม”

นเปน ๑ ใน ๑๐ ขอเสนอวาดวยการปฏรป

การศกษาในป ๒๕๑๗ ทวา ระดบอดมศกษาควรจะ

“กวางขวาง หลายระบบยอย” แตดวยเหตการณผนผวน

ทางการเมอง มการเปลยนแปลงรฐบาลบอยครง ทำ

ใหขอเสนอเพอการปฏรปการศกษาสวนใหญไมไดรบ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 9

การนำไปปฏบต รวมถงการจดตงวทยาลยชมชน ท

กวาจะเกดขนอยางเปนระบบกลวงเกอบ ๒๐ ปให

หลง

วทยาลยชมชนยคแรก ในป ๒๕๒๐ มการจดตง “วทยาลยชมชน

ภเกต” ขน โดยใหเปนหนวยงานเทยบเทาคณะใน

มหาวทยาลยสงขลานครนทร เพอแกปญหาการ

ขาดแคลนทเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอน

ปลาย ปญหาการวางงานของบณฑตบางสาขา และ

ไมมสถาบนการศกษาทจดการศกษาวชาชพสอด

คลองกบความตองการของชมชน จงไดเปดสอน

หลกสตรระดบประกาศนยบตร (๒ ป) ม ๘ สาขา

นอกเหนอจากทภเกตแลว มหาวทยาลยสงขลา

นครนทรยงไดจดตงวทยาลยชมชนสราษฎรธานเปน

วทยาเขตหนงของมหาวทยาลย โดยปรบหลกสตร

เปนอนปรญญา ๓ ปตามเกณฑทบวงมหาวทยาลย

สำหรบความเปนไปของวทยาลยชมชนทงสองแหง

นน สดทายมขาวคบหนาวา “พ.ศ. ๒๕๔๐ วทยาลย

ชมชนภเกตงดรบนกศกษาระดบอนปรญญาทกสาขา

และปรบบทบาทของสถาบนใหมใหเหมาะสม”

ตอมาในป ๒๕๒๗ แผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๒๕-๒๕๒๙)

มความจำเปนตองลดการผลตครและเพอใหมการ

ใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสด จงจดตง

วทยาลยชมชนขนในวทยาลยคร ๔ แหง คอ

วทยาลยชมชนพบลสงคราม วทยาลยชมชนอบล

ราช-ธาน วทยาลยชมชนนครราชสมา และวทยาลย

ชมชนนครศรธรรมราช แตในระหวางทเตรยมการ

ดำเนนงานวทยาลยชมชนนน มการแกไขพระราช-

บญญตวทยาลยครใหเปดสอนถงระดบปรญญาตร

ดงนน จงไมมการดำเนนการวทยาลยชมชนตอ

ปรากฏการณจดตงวทยาลยชมชนทภเกต

และสราษฎรธาน และความพยายามในการจดตง

วทยาลยชมชนขนในวทยาลยครทง ๔ แหงนน

สะทอนถงวา การดำเนนงานวทยาลยชมชนในระยะ

แรกๆ ของประเทศไทยยงขาดทศทางและแผนงาน

สนบสนนทชดเจน ทำใหไมประสบความสำเรจมาก

นก

ขอสงเกตนยงอธบายถงสถานการณทาง

ความคดและนโยบายเกยวกบวทยาลยชมชนในทศวรรษ

ท ๒๕๓๐ ไดเชนกน กลาวคอ ทงแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท ๘ และแผนพฒนาการ

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรมระยะท ๘ ของกระทรวง

ศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๓๕-๒๕๓๙ แมจะกำหนดไว

ในมาตรการผลตกำลงคนวา ใหสงเสรมและจดตง

สถานศกษาดานวชาชพใหกระจายไปสภมภาคตางๆ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 10

โดยเฉพาะในระดบอำเภอใหสอดคลองกบความ

ตองการของผเรยน ชมชนและการพฒนาภมภาค

นนๆ อยางกวางขวาง โดยเนนการจดการศกษา

ตามแนวทางการจดการศกษาของวทยาลยชมชน

แตกขาดการนำไปวางแผนและปฏบตอยางเปน

รปธรรม ขนอยกบวารฐบาลหรอฝายกำกบดแล

นโยบายการศกษาจะใหความสนใจมากนอยเพยงใด

ในป ๒๕๓๗ คณะรฐมนตรเหนชอบให

กระทรวงศกษาธการ ในสมยทนายสมพนธ ทองสมคร

เปนรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ จดตง

วทยาลยชมชนขน โดยใหสถาบนการศกษาเฉพาะ

ทาง ไดแก วทยาลยเกษตรกรรม วทยาลยพลศกษา

วทยาลยนาฏศลป และวทยาลยชางศลป จำนวน

๗๗ แหงทวประเทศ เปนวทยาลยชมชน โดยขยาย

ฐานวชาการจากเดมใหมบทบาทจดการศกษาและ

บรการชมชนใหกวางขวางขน และใหมคณะกรรมการ

บรหารวทยาลยชมชนขนในกระทรวงศกษาธการ

จากนนกระทรวงศกษาธการไดประกาศจดตงวทยาลย

ชมชนเมอวนท ๑๒ กนยายน พ.ศ. ๒๕๓๗ ใหมชอ

ตามทวทยาลยเสนอมา ซงวทยาลยชมชนเหลานนม

การดำเนนงานจนถงป ๒๕๓๙ คณะรฐมนตรไดม

มตยกเลกวทยาลยชมชนในวทยาลยเกษตรกรรม

ตามขอเสนอของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

คนใหม ทำใหวทยาลยชมชนในวทยาลยอนๆ ลด

บทบาทและความสำคญลง

อาจกลาวไดวา ความเปลยนแปลงในการ

ดำเนนงานวทยาลยชมชนยคแรกเกดขนโดยสมพนธ

กบทศทางของฝายการเมองทกำกบดแลงานกระทรวง

ศกษาธการ เนองจากยงไมมกฎหมายและวฒนธรรม

การดำเนนงานเปนเครองกำกบ ในการวางรากฐาน

งานของวทยาลยชมชนในระยะตอไป ผทเกยวของ

จงเรมมการคำนงถงปจจยแวดลอมดานกฎหมาย

ตลอดจนมาตรการสงคมและชมชน ใหประชาชนม

สวนรวมในการดำเนนงานมากขน เพอสนองความ

ตองการทางการศกษาของประชาชนอยางแทจรง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 11

...คอเมลดพนธใหม ...คอทางเลอกอดมศกษาเพอปวงชน

วทยาลยชมชนยคใหม เปนผลผลตจาก

นโยบายรฐบาลทแถลงตอรฐสภาเมอ

วนท ๒๖ กมภาพนธ ๒๕๔๔ ดานการศกษา ทจะ

ปฏรป การศกษาตามเจตนารมณแหงรฐธรรมนญ

และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒

เพอพฒนาสงคมไทยใหเปนสงคมแหงความร อน

เปนเงอนไขไปสระบบเศรษฐกจฐานความร ใหคน

ไทยทงปวงไดรบโอกาสเทาเทยมกนทจะเรยนรและ

ฝกอบรมไดตลอดชวต มปญญาเปนทนไวสรางงาน

สรางรายได และนำประเทศใหรอดพนจากวกฤต

เศรษฐกจและสงคม โดยยดหลกการ “ศกษา สราง

ชาต สรางคน และสรางงาน”

โดยนโยบายขอ ๔ แถลงไววา “จดใหม

วทยาลยชมชนโดยเฉพาะในจงหวดทยงขาดแคลน

สถาบนอดมศกษา” ทงนเพอรองรบผทสำเรจการ

ศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา ท

ไมสามารถศกษาในระดบอดมศกษาไดดวยเหตความ

ไมพรอมดานตางๆ จำนวนมากทสะสมมาอยางตอ

เนอง โดยยดหลกการ “การศกษา สรางชาต สราง

คน และสรางงาน”

นบจากนนมา กลาวไดวา “เมลดพนธของ

สถาบนอดมศกษาเพอปวงชน” ไดถกหวานไวใน

โครงสรางระบบการศกษาของไทยแลว กระทรวง

ศกษาธการไดจดตงและดำเนนงานวทยาลยชมชน

ตงแต พ.ศ. ๒๕๔๕ เปนตนมา โดยในระยะเรมตน

ใหสำนกงานโครงการวทยาลยชมชนเปนสวนราชการ

ภายในของสำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

จนกระทงเมอมกฎหมายรองรบการดำเนนงานคอ

กฎกระทรวง วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษา

ตำกวาปรญญา รปแบบวทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 12

จงยายไปอยในสงกดสำนกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ตามการจดโครงสราง

ใหมของระบบการศกษาไทยตาม พ.ร.บ.ระเบยบ

บรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

โดยมนางสาวสนนทา แสงทอง ดำรงตำแหนง

ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

นบจากนนเสนทางการพฒนาวทยาลยชมชน

ในฐานะทเปนทางเลอกทางการศกษาระดบอดมศกษา

เพอปวงชนจงมเปาหมายและทศทางทชดเจนยง

ขน จนกระทงไดรบการจดใหเปนหนงกลมสถาบน

อดมศกษา โดยใน พ.ศ. ๒๕๕๑ คณะรฐมนตรได

เหนชอบกรอบแผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป ฉบบ

ท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๖๕) กำหนดแนวทางพฒนา

อดมศกษา เปนสถาบนอดมศกษา ๔ กลม คอ

• กลมวทยาลยชมชน

• กลมมหาวทยาลยสป และมหาวทยาลย

ศลปศาสตร

• กลมมหาวทยาลยวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย มหาวทยาลยเฉพาะทาง

• กลมมหาวทยาลยวจย และมหาวทยาลย

บณฑตศกษา

อยางไรกตามแมวาสถาบนการศกษาทงส

กลมมจดเนนของพนธกจทแตกตางกน มพนท

บรการแตกตางกน แตทกกลมยงมพนธกจทงสของ

อดมศกษา คอ สอน วจย บรการวชาการ และทำน

บำรงศลปะวฒนธรรม ตามบรบทและเปาหมาย

สอดคลองกบพนธกจ

สำหรบพนธกจและบทบาทของวทยาลย

ชมชน ใหมงสรางความเขมแขงชมชน การพฒนาท

ยงยน ดแลแรงงานทออกจากภาคเกษตร การเรยนร

ตลอดชวต การพฒนาและเตมเตมศกยภาพบคคล

พรอมทงกำหนดคณลกษณะของผสำเรจการศกษา

ใหเปนกำลงคนภาคผลตจรงในทองถนและกำลงคน

ความร

หนงสอเลมนจะนำทานผอานยอนไปสำรวจ

เสนทางพฒนาการของวทยาลยชมชนยคใหม นบ

จากจดเรมตนเมอป ๒๕๔๔ จนกระทงเรมม

รากฐานทมนคงในระบบอดมศกษาของไทย ในป

๒๕๕๒ มวทยาลยชมชนเกดขนใน ๑๙ จงหวด ทก

ภมภาคของประเทศ นบเปนปฐมบทแหงการจดการ

ศกษาทมงมนจะใหโอกาสทางการศกษาในระดบ

อดมศกษาแกประชาชนทกกลม ดวยการเปดโอกาสให

ประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาใหมาก

ทสด

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 13

“วทยาลยชมชนแมเปนภาคสวนใหม

ของระบบการศกษาไทย แตเปนภาคสวน ทจำเปนมาก เปรยบเสมอนสะพาน

ทเชอมระหวางระดบมธยมศกษาตอนปลาย กบระดบอดมศกษา”

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 14

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย ผหวานเพาะเมลดพนธแหงความด

ทามกลางวกฤตเศรษฐกจ สงคม

และการศกษาหลงยคฟองสบใน

ป ๒๕๔๐ ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม

วฒนชย หนงในนกบรหารการศกษาทมประสบการณ

ทำงานและบรหารองคกรระดบชาต ไดนำราง

นโยบายโครงการจดตงวทยาลยชมชนในประเทศ

ไทย เสนอตอฝายการเมอง ซงกไดรบความสนใจ

นำมาเปนนโยบายทใชรณรงคในการเลอกตงชวง

ปลายป ๒๕๔๓

“วทยาลยชมชน” จงเปนหนงในนโยบาย

การศกษาของรฐบาลในป ๒๕๔๔ วาจะ “จดใหม

วทยาลยชมชนโดยเฉพาะในจงหวดทยงขาดแคลน

สถาบนอดมศกษา” นบจากนนวทยาลยชมยคใหม

จงเรมตนขน โดยมศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทย

เกษม วฒนชย รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

เปนผวางรากฐานจนถงปจจบน

แมวาศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม

วฒนชย จะดำรงตำแหนงรฐมนตรวาการกระทรวง

ศกษาธการไมนานนก แตภายในระยะเวลาอนสน

ทานไดวางฐานรากในการจดตงและบรหารงาน

วทยาลยชมชนเปนอยางด และยงใหการอนเคราะห

สนบสนนงานของวทยาลยชมชนอยางสมำเสมอ

ตราบกระทงปจจบน

ในสายตาและการรบรของชาววทยาลยชมชน

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย

จงเปนเสมอนผเพาะเมลดพนธวทยาลยชมชน โดย

วางแนวทางการทำงานและขอแนะนำทเปนประโยชน

ตอการดำเนนงานของวทยาลยชมชนอยางยง ซง

สะทอนใหเหนจากการบรรยายและโอวาทททานได

ใหแกชาววทยาลยชมชนในโอกาสตางๆ ดงขอคด

สรรมาใหศกษา (โปรดศกษาเพมเตมใน คมทศน :

ทางววฒนวทยาลยชมชน เลม ๑) มความตอนหนงวา

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 15

“วทยาลยชมชนนตงขนมาบนพนฐานทเชอวามนษย

ทกคนมศกดศรและสามารถพฒนาไดถงจดสงสดถา

ใหโอกาสเขาเรยนหนงสอ วทยาลยชมชนมความ

เชอวา มนษยทกคนมศกดศรและมความสามารถท

จะพฒนาตวเองไดตลอดเวลาถาใหโอกาสเขา

ปญหาของระบบการศกษาทวโลกคอ โอกาส

ทางการศกษาไปไมทวถง ไปเฉพาะอำเภอใหญ

จงหวดใหญ เมองใหญ และเมองหลวงเทานน ไป

เฉพาะประเทศทเจรญแลว ประเทศทยากจนโอกาส

ทางการศกษาไปไมถง นคอปญหาใหญ ซงหลาย

ประเทศเขาพบปญหานมากอนเรา เพราะฉะนนเขา

จงไดออกแบบวทยาลยชมชนเพอเปนจดทจะให

โอกาสกบคนตวเลกตวนอย ไมมอทธพลอะไร ไมม

ความรำรวยอะไร เพราะถามอทธพลมความรำรวย

กจะไปเรยนทเมองใหญๆ เรยบรอยแลว แตนคอ

การใหโอกาส ถามโอกาส เขาเรยนอะไรกไดครบ

ครงหนงในชวตวทยาลยชมชนมาใหโอกาส...” เมษายน ๒๕๕๒

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม

วฒนชย มกเนนยำวา วทยาลยชมชนจะตองสราง

โอกาสทางการศกษาใหกบประชาชนทกระดบชนใหได

และถอเปนเจตนารมณสำคญทสดทชาววทยาลย

ชมชนยดถอและปฏบตสบมา ดงความตอนหนงวา

“…วทยาลยชมชนจะไปจดสถานทเรยนให

ใกลกบคนเรยนทสด คนเรยนอยอำเภอไหนกไปจด

ทอำเภอนน นคอเจตนารมณของวทยาลยชมชน ท

ตองการใหชมชน ประชาชนทกระดบชนไดเรยน

หนงสอ ถาอยากเรยนแลวตองไดเรยน ทำใหเรยน

ใหจบ และตองไดเรยนอยางมคณภาพดวย…” มถนายน ๒๕๔๙

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 16

พมพเขยว “วทยาลยชมชน” ของ ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม

วฒนชย รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการในป

๒๕๔๔ เปนผวางกรอบการเตรยมงานจดตงวทยาลย

ชมชนในประเทศไทย ไดเขยน “แนวคดเรองวทยาลย

ชมชน” เมอวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๔๔ เพอเปน

แนวทางการดำเนนงานมาจนถงปจจบน ดงน

วทยาลยชมชน (วชช.) เปนสถาบน

อดมศกษาระดบอนปรญญา (๒ ป) จดการศกษา

และการฝกอบรมในหลกสตรและสาขาวชาทสอด

คลองกบการพฒนาสงคม และเศรษฐกจของชมชน

เปนสำคญ เนนความหลากหลายทงประเภทวชา

และวธการจดการศกษาและฝกอบรม เพอเปด

โอกาสอยางกวางขวางแกผเรยนทกเพศทกวย เพอ

เปนหลกประกนสำหรบอนาคตของทกคนทจะได

วชาความรและทกษะไปประกอบอาชพ และศกษา

ตอในระดบปรญญาตรตอไป

กรอบแนวคดในการดำเนนงานตามภารกจ

หลกของวทยาลยชมชน มดงน

๑. ใหการศกษาคณภาพในหมวดวชาศกษาทวไป

เพอเปนพนฐานวชาการสำหรบหลกสตรระดบ

อนปรญญา และเพอถายโอนไปศกษาตอใน

ระดบปรญญา

๒. ใหการศกษาและฝกอบรมสาขาอาชพในระดบ

อดมศกษา

๓. ใหการฝกอบรมหลกสตรระยะสนเพอเพมทกษะ

อาชพ ทกษะงาน และทกษะชวตแกบคคลทวไป

นโยบายหลกของวทยาลยชมชน ๑. เปดกวางและเขาถงงาย เพอใหคนในชมชนได

เรยนรและฝกทกษะอยางกวางขวาง

๒. มหลกสตรทหลากหลายประเภทใหเลอก

๓. ตอบสนองตอชมชนในการพฒนาเศรษฐกจและ

สงคม

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 17

๔. เนนคณภาพและการใชประโยชน ๕. สรางพนธมตรกบธรกจเอกชน องคกรของรฐและ

องคกรเอกชน หลกสตร ๑. ประเภทของสาขาวชาในหลกสตรตางๆ ขนกบ ความตองการของชมชน เชน

ก. สงคม และเศรษฐกจเกษตร : เนนหลกสตร การเกษตร อตสาหกรรมเกษตร ข. สงคมและเศรษฐกจอตสาหกรรม : เนนหลกสตร ชางฝมอ การผลต การแปรรป ค. สงคมและเศรษฐกจภาคบรหาร : เนนหลกสตร การบรหารจดการวทยาศาสตรสขภาพ การทองเทยว ง. สงคมและเศรษฐกจสารสนเทศ : เนนหลกสตร คอมพวเตอรและสารสนเทศ

๒. ชนดของหลกสตร ก. หลกสตรระดบอนปรญญาสาขาวชาตางๆ ข. หลกสตรอบรมระยะสน ระดบประกาศนยบตร

๓. ความยดหยนในการบรหารหลกสตร ก. เรยนในสถาบนหรอเรยนขามสถาบนในบาง วชา-บางภาคเรยน ข. เรยนทางไกล ค. ภาคปกต หรอภาคคำ ง. ภาคพเศษในวนหยด

คณาจารยผสอน ๑. คณาจารยประจำสถานศกษาตางๆ ทงในสถาบน

หรอตางสถาบน ๒. คณาจารยพเศษจากธรกจเอกชน องคกรของรฐ

องคกรเอกชน ผเรยน ๑. ผจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย หรอเทยบเทา ๒. นกศกษารบโอนจากสถาบนอน ๓. ผปฏบตงานและผประกอบการ ๔. ผวางงานหรอผเกษยณงานแลว ๕. ประชาชนทวไป

แหลงเงนงบประมาณของวทยาลยชมชน ๑. เงนอดหนนจากรฐบาลและจากองคกรปกครอง สวนทองถน ๒. เงนคาธรรมเนยมการศกษา ๓. เงนบรจาค ๔. เงนรายไดอน ยทธศาสตรของวทยาลยชมชน ๑. ตองปรบตวอยเสมอ เพอตอบสนองตอการพฒนา สงคมและเศรษฐกจของชมชนไดตลอดเวลา ๒. คนหาโอกาสใหมๆ เพอพฒนาหลกสตรใหทนสมย อยเสมอ ๓. เชอมโยงกบพนธมตรทงในและนอกชมชน

พมพเขยว... (ตอ)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 18

หลกการ ในการดำเนนงานของวทยาลยชมชน

หลกการใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน การดำเนนงานวทยาลยชมชนเนนการจดทางเลอกการ

ศกษาใหมเพอเตมเตมโอกาสทางการศกษาของประชาชน

ทขาดแคลนหายไป หรอยงเขาไมถง โดยวธการทหลาก

หลาย เพอเสรมสรางศกยภาพของบคคลใหนำความร

ความสามารถไปสรางความเขมแขงใหชมชนและแนวทาง

การพฒนาทยงยน โดยเนนกลมเปาหมายหลกคอผท

พลาดโอกาสทางการศกษา ไดแก กลมแรก คอ ผท

ทำงานอยแลวตองการพฒนาอาชพ กลมทสอง คอ ผทไม

มงานทำ และกลมทสาม คอ ผทตองการเรยนเพอการ

ศกษาในระดบทสงขน

ใหประชาชน มสวนรวมการจดการศกษา มงออกแบบการบรหารจดการให

ประชาชนมสวนรวมในการจดการ

ศกษา ตงแตการกอตงวทยาลย

ชมชน การกำหนดนโยบายทศทาง

การจดการศกษา การรวมบรหาร

และการกำกบตดตามประเมนผล

เพอการพฒนาไปส เปาหมายสด

ทาย คอ ประชาชนทกภาคสวนม

สวนรวมกนเปนเจาของวทยาลย

ชมชน โดยรฐจะเปนฝายสนบสนน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 19

ใหโอกาสทางการศกษา + มสวนรวม + ใชทรพยากรทมอยในชมชน

บรณาการการใชทรพยากรทมอยในชมชนใหเกดประโยชนสงสด ใชทรพยากรทมอยของรฐ เอกชน และชมชนใหเกดประโยชน

สงสด โดยทกภาคสวนในชมชนจะระดมสรรพกำลงทมใน

ชมชน และนอกชมชน เพอการนำมาสการพฒนาวทยาลย

ชมชน ใหเปนสถาบนการศกษาทตอบสนองตอความตองการ

ของชมชนอยางแทจรง

นาภมใจวา ชาววทยาลยชมชนยงคงยดมน ปฏบตตามหลกทง ๓ ประการน

อยางตอเนอง ทำใหภาพลกษณของ วทยาลยชมชนในสายตาของประชาชน

ทเปนกลมเปาหมาย เปนสถาบนการศกษา ทมความมนคงในการตอบสนอง ความตองการของประชาชน

อยางแทจรง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 20

การวางรากฐานของการจดตงวทยาลยชมชนไดมการพฒนามาบนเสนทางทยาวไกล

ถง ๘ ป โดยแบงเปน ๓ ชวงเวลา คอ (๑) สำนกงานโครงการ เพอเตรยมการ

จดทำขอเสนอวทยาลยชมชนตอคณะรฐมนตร (๒) สำนกงานสงเสรมวทยาลยชมชน

ดำเนนงานภายใตสงกดสำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ และ (๓) สำนกบรหารงาน

วทยาลยชมชน ดำเนนงานภายใตสงกดสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา โดยมราย

ละเอยดดงน

กอรางสรางฐาน : เสนทางสวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 21

เมอวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๔๔

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย

รฐมนตรวาการ กระทรวงศกษาธการ ไดจดทำ “แนว

คดและหลกการ วทยาลยชมชน” ซงเปรยบเสมอน

พมพเขยวในการดำเนนงานของวทยาลยชมชนมา

จนถงปจจบน (โปรดด “พมพเขยววทยาลย

ชมชน...” หนา ๑๗-๑๘)

จากนนรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ไดแจงเจตนารมณทจะจดตงและดำเนนการตาม

นโยบายวทยาลยชมชนแกผบรหารระดบสง ระดบ

อธบดของกระทรวงศกษาธการ และหนวยงานท

เกยวของ เชน สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน เปนตน

นอกจากนไดมการประชมชแจงสรางความเขาใจแก

ผปฏบตทกระดบ และแกประชาชนทงประเทศ โดย

ผานสอโทรทศน วทย สอสงพมพ จลสาร แผนพบ

เปนตน โดยมความถ เดอนละ ๓-๔ ครง พรอม

จดการประกวดคำขวญและตราสญลกษณวทยาลย

ชมชน เชญชวนผสนใจจากทวประเทศสมครสง

ประกวด โดยมกรรมการผเชยวชาญจากมหาวทยาลย

และวทยาลยเพาะชาง มาเปนกรรมการตดสน ซง

ไดคำขวญวา “วทยาลยชมชน พฒนาคน พฒนา

ทองถน” และตราสญลกษณเปนรปทรงสถาปตย-

กรรมไทยและลวดลายไทยประสานกน ซงเปน

เอกลกษณของชมชนไทย (รายละเอยดในภาคผนวก)

ชวงเตรยมการ - “สำนกงานโครงการ” บมเพาะความเขาใจ และแนวทางการดำเนนงาน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 22

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 23

ในการสรางความรความเขาใจเกยวกบการ

ดำเนนงานของวทยาลยชมชนนน เปนททราบกน

แลววา ประเทศสหรฐอเมรกามการพฒนาวทยาลย

ชมชนมาชานาน ดงนนรฐมนตรวาการกระทรวง

ศกษาธการจงไดนำคณะผรวมกอตงและเตรยมการ

ดำเนนงานวทยาลยชมชนไปประชมรวมกบประชาคม

วทยาลยชมชนสหรฐอเมรกาทมหาวทยาลยฮาวาย

ระหวางวนท ๒๑ มนาคม-๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๔

โดยไดเรยนรประสบการณ ศกษาดงานทมลรฐฮาวาย

แคลฟอรเนย ไอโอวา และนอรธคาโรไลนา กระทง

ตอมาเกดโครงการความรวมมอระหวางไทยกบสหรฐ

อเมรกา ตามโครงการ East-West Community

College การประชมครงนนไดรบการสนบสนนจาก

ประเทศสหรฐอเมรกา และสถาบนคนนแหงเอเชย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 24

เพอใหการเตรยมการจดตงวทยาลยชมชน

เปนไปอยางมระบบและเรยบรอย กระทรวงศกษาธการ

ไดสรางกลไกการดำเนนงานในระยะเตรยมการโดย

แตงตงคณะกรรมการและบคคล ดงน

(๑) คณะกรรมการอำนวยการ มรฐมนตร

วาการกระทรวงศกษาธการ เปนประธาน มหนาท

กำหนดนโยบาย แนวทางการดำเนนงานและสนบ

สนน

(๒) คณะกรรมการดำเนนงาน มหนาทจด

ทำแผนการดำเนนงานและประสานกบอนกรรมการ

ตางๆ

(๓) คณะอนกรรมการ ๖ ดาน ไดแก ดาน

วางระบบบรหารงานวทยาลยชมชน ดานหลกสตร

ดานพฒนาบคลากร ดานระบบขอมลสารสนเทศ

ดานประสานความรวมมอภาครฐ เอกชน และ

ชมชน และดานประชาสมพนธ

(๔) จดตงสำนกงานโครงการวทยาลยชมชน

เปนหนวยงานภายในเทยบเทากองในสำนกงานปลด

กระทรวงศกษาธการ ทำหนาทเปนหนวยงานกลาง

ประสาน สงเสรม และสนบสนนการดำเนนงาน

(๕) จดหาบคลากร แตงตงนางสาวสนนทา

แสงทอง ตำแหนงเจาหนาทวเคราะหนโยบายและ

แผน ๘ว สำนกงานนโยบายและแผน สำนกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการเปนผอำนวยการสำนกงาน

โครงการวทยาลยชมชน

(๖) แตงตงผทรงคณวฒและมประสบการณ

เปนทปรกษาสำนกงานในโครงการ ใหคำปรกษา

แนะนำและรวมทำงาน ไดแก นายชมพล พรประภา

รองศาสตราจารยฉลอง ภรมยรตน นายอดม

มงเกษม และนางพชร สวางทรพย

กลไกเรมตน ตงคณะทำงาน ๖ คณะเพอเตรยมการ

ชวงเตรยมการ - “สำนกงานโครงการ”

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 25

จากนนกระทรวงศกษาธการไดจดทำโครงการ

เสนอคณะรฐมนตร โดยมสาระสำคญดงน

๑) เหตผลความจำเปน เพอขยายโอกาส

ทางการศกษาแกผพลาดโอกาสทางการศกษา

๒) วตถประสงค เพอจดตงวทยาลยชมชน

ใหเปนสถาบนอดมศกษาประจำทองถน จดการศกษา

และฝกอบรมในหลกสตรทสอดคลองกบการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมของชมชนเปนสำคญ

๓) พนธกจ จดการศกษาหลกสตร ๒ ป

แรกของระดบอดมศกษา จดการศกษาดานวชาชพ

หลกสตร ประกาศนยบตร และจดหลกสตรเพอ

พฒนา อาชพและคณภาพชวต

๔) ขอเสนอเพอคณะรฐมนตรพจารณา

(โปรดดรายละเอยดหนาถดไป)

คณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๑๙ กมภาพนธ

พ.ศ. ๒๕๔๕ เหนชอบในหลกการตามทกระทรวง

ศกษาธการเสนอทง ๔ ขอและใหดำเนนการตอไปได

โดยใหรบขอสงเกตของคณะรฐมนตรไปพจารณา

ดงน

(๑) วทยาลยชมชนทจะจดตงขนควรเปน

รปแบบและการดำเนนการทเหมาะสมกบสภาพ

แวดลอมแบบไทย ไมควรยดหลกการจดตงวทยาลย

ชมชนของตางประเทศมาเปนตนแบบโดยตรง

(๒) การจดการเรยนการสอนของวทยาลย

ชมชนแตละแหงตองสนองตอความตองการและ

การประกอบอาชพของชมชนในทองถน

(๓) การจดตงวทยาลยชมชนของทองถนใด

ควรใหชมชนและทองถน เชน องคการบรหารสวน

ตำบล เทศบาล เขามามสวนรวมลงทน หรอมสวน

รเรมของการจดตงเพอใหทองถนไดตระหนกถง

ภาระความรบผดชอบในสวนของตนตงแตเรมตน

รวมทงสามารถพจารณาความเหมาะสมและความ

จำเปนของการจดตงวทยาลยชมชนในทองถนอยาง

แทจรง

ลงหลกปกฐาน คณะรฐมนตรอนมตโครงการจดตงวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 26

ชวงเตรยมการ - “สำนกงานโครงการ”

ขอเสนอ ๔ ประการ กระทรวงศกษาธการ

จดเรมตนของการจดตงวทยาลยชมชน

ใหความเหนชอบโครงการจดตงวทยาลยชมชน

โดยจดตงใน พ.ศ. ๒๕๔๕ จำนวน ๑๐ จงหวด

ใน พ.ศ. ๒๕๔๖ ขยายเพมในจงหวดขนาดใหญท

มแรงงานหรอประชาชนทขาดโอกาสทางการ

ศกษา ระดบสงจำนวนมาก และขยายเพมอก

เมอมความพรอมในปตอๆ ไป

ใหความเหนชอบใหกระทรวงศกษาธการจด

ทำกฎหมายรองรบการดำเนนงานวทยาลย

ชมชน และมหนวยงานรบผดชอบ ทำหนาท

สงเสรม สนบสนน และประสานการดำเนน

งาน โดยเกลยอตรากำลงทมอยของกระทรวง

ศกษาธการ และในระยะกอนปรบโครงสราง

กระทรวงศกษาธการ ใหหนวยงานดงกลาว

อยในสำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 27

ดวยการจดการอยางเปนระบบ

ใหความเหนชอบในการใชทรพยากรทมอยในจงหวดเพอดำเนนงานวทยาลยชมชน ใชสถานศกษา

ทมอยเดมและมศกยภาพเพยงพอยกฐานะขนเปนวทยาลยชมชนโดยไมสรางสถานศกษาใหมและ

ใชหนวยงานทางการศกษา สถานประกอบการ ภาคเอกชน

และแหลงเรยนรของชมชน และทองถน

เปนเครอขายในการจดการศกษา

ของวทยาลยชมชน

ใหความเหนชอบใหสำนกงบประมาณ จดสรรงบประมาณ

เพอการดำเนนการวทยาลยชมชนอยางตอเนอง

คณะรฐมนตรไดประชมพจารณาเมอวนท ๑๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๕ ลงมตเหนชอบในหลก

การตามทกระทรวงศกษาธการเสนอทง ๔ ขอ และใหดำเนนการตอไปได...นบจากวนนน

วทยาลยชมชนยคใหมจงถอกำเนดขนเพอเปนทางเลอกหนงของการศกษาระดบอดมศกษาใน

สงคมไทย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 28

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. ระบบบรหารจดการวทยาลยชมชน (๑)

ประเทศและตางประเทศ มคณะกรรมการจำนวน

ไมเกน ๓๕ คน โดยมสำนกงานสงเสรมวทยาลย

ชมชน (ปรบชอจากสำนกงานโครงการวทยาลย

ชมชน) เปนสำนกงานเลขานการของคณะกรรมการ

และเปนหนวยงานกลางดำเนนการและประสานการ

ดำเนนงานกบทกระดบ

ดร.สรกร มณรนทร เปนประธานคณะ

กรรมการสภาวทยาลยชมชนระดบชาต

นางสาวสนนทา แสงทอง เปนผอำนวยการ

สำนกงานสงเสรมวทยาลยชมชน

ใน พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๔๖ เปนระยะเรมกอตง

วทยาลยชมชน กระทรวงศกษาธการไดออกแบบ

ระบบรหารจดการ แบงเปน ๒ ระดบ คอ สวน

กลาง และสวนภมภาค มรายละเอยดดงน

๑. สวนกลาง มคณะกรรมการสภาวทยาลยชมชน

ระดบชาต ประกอบดวยผแทนจากภาครฐ เอกชน

และชมชน เปนกรรมการ มหนาทกำหนดนโยบาย

แผนพฒนา กำหนดมาตรฐาน กำกบตดตามและ

ประเมนผล สนบสนนทรพยากร สงเสรมการ

ประสานความรวมมอกบภาครฐและเอกชน ทงใน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 29

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. ระบบบรหารจดการวทยาลยชมชน (๒)

๒. สวนภมภาค มคณะกรรมการวทยาลยชมชนจงหวด

ประกอบดวยผแทนจากภาครฐ เอกชน ชมชน และ

องคกรเครอขายรวมจดการศกษา เปนกรรมการ

มหนาทจดทำนโยบายและแผนพฒนาระดบจงหวด

เสนอและอนมตใหอนปรญญา ประกาศนยบตร

และวฒบตร กำกบดแล พจารณาจดตง ยบรวม

หรอเลกการจดวทยาลยชมชน ประสาน สงเสรม

การจดและการระดมทรพยากร มคณะกรรมการ

จำนวนไมเกน ๑๙ คน โดยมสำนกงานวทยาลย

ชมชนเปนสำนกงานเลขานการคณะกรรมการ ม

วทยาลยชมชนเปนสถานศกษา ทำหนาทจดการ

ศกษาตามภารกจวทยาลยชมชนรวมกบวทยาลย

ชมชนเครอขาย โดยมสำนกงานวทยาลยชมชนเปน

หนวยอำนวยการสงเสรมสนบสนน มอธการวทยาลย

ชมชนเปนผบรหารสงสดและผอำนวยการสำนกงาน

วทยาลยชมชนเปนผบรหารรองจากอธการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 30

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. เตรยมการจดตงวทยาลยชมชน “นำรอง”(๑)

กลาวไดวาป ๒๕๔๕-๒๕๔๖ เปนระยะเรม

กอตงวทยาลยชมชน โดยทกระทรวงศกษาธการม

แนวทางเพอหลอมรวมสถานศกษาสงกดกระทรวง

ศกษาธการในจงหวดทมภารกจใกลเคยงกน ไดแก

สถานศกษาสงกดกรมอาชวศกษา กรมการศกษา

นอกโรงเรยน กรมพลศกษา และกรมอนๆ ใหมา

เปนวทยาลยชมชน เพอความเปนเอกภาพทางการ

ศกษา โดยใหทำงานประสานเปนเครอขายและ

จดการศกษาเพมเตมเตมในสวนทขาด และปรบ

ระบบบรหารจดการใหมตามหลกการวทยาลยชมชน

เพอใหตอบสนองตอความตองการของชมชนไดมาก

ขนกวาทเปนอย จงไดดำเนนการดงน

๑. ใหจงหวดเลอกคณะกรรมการจดตง

วทยาลยชมชนจงหวด ทมองคประกอบของบคคล

จากภาครฐ เอกชน และชมชน โดยม ผวาราชการ

จงหวด เปนประธาน ทำหนาทจดตงและสนบสนน

วทยาลยชมชนเสนอกระทรวงศกษาธการแตงตง

๒) ใหคณะกรรมการจดตงวทยาลยชมชน

เลอกสถานศกษาทมศกยภาพและมภารกจเปนสวน

หนงของวทยาลยชมชนอยแลว ใหเปนสถานศกษา

หลกทจะเปนวทยาลยชมชน เสนอกระทรวงศกษาธการ

ประกาศจดตง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 31

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. เตรยมการจดตงวทยาลยชมชน “นำรอง”(๒)

๓) ใหกรรมการจดตงวทยาลยชมชนเสนอ

กระทรวงศกษาธการแตงตงคณะทำงานดำเนนงาน

วทยาลยชมชนจงหวดทมองคประกอบจากสถาน

ศกษาทเปนวทยาลยชมชนสถาบนอดมศกษา

องคกรภาครฐ เอกชน ชมชน ทำหนาทวางระบบ

บรหารจดการวางแผนและประสานการดำเนนงาน

ใหเกดการเรยนการสอนในระยะแรก

๔) ใหสถานศกษาหลกทเปนวทยาลยชมชน

ทำหนาทจดการเรยนการสอน โดยมภารกจ ๒ สวน

คอ ภารกจเดมของสถานศกษาและเพมภารกจของ

วทยาลยชมชน

๕) ใหมสำนกประสานงานวทยาลยชมชน

จงหวดทำหนาทสำนกงานเลขานการของคณะ

ทำงานดำเนนงาน และประสานกบสถานศกษาท

เปนวทยาลยชมชนเครอขายหรอแหลงสนบสนน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 32

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. ประกาศจดตงวทยาลยชมชน “นำรอง” (๑)

คณะกรรมการจดตงวทยาลยชมชนทกจงหวด

ไดเลอกสถานศกษา ๑ แหง มาเปนวทยาลยชมชน

โดยไดสถานศกษาสงกดกรมอาชวศกษา ๓ แหง

และสงกดกรมการศกษานอกโรงเรยน ๗ แหง

จากนน ในวนท ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

กระทรวงศกษาธการประกาศจดตงวทยาลยชมชน

โดยใหสถานศกษาทำหนาทวทยาลยชมชน และทำ

ภารกจเดมควบค ไปดวย มสถานศกษาทไดรบ

คดเลอกเปนวทยาลยชมชน ดงน

(๑) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

แมฮองสอน เ ป น ว ทย า ล ย ชมชน

แมฮองสอน

(๒) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

ตาก เปนวทยาลยชมชนตาก

(๓) วทยาลยการอาชพโพทะเล จงหวด

พจตร เปนวทยาลยชมชนพจตร

(๔) วทยาลยการอาชพบานไร จงหวด

อทยธาน เปนวทยาลยชมชนอทยธาน

(๕) ศนยฝกและพฒนาอาชพราษฎรไทย

บรเวณชายแดนจงหวดสระแกว เปน

วทยาลยชมชนสระแกว

(๖) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

บรรมย เปนวทยาลยชมชนบรรมย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 33

สำนกสงเสรมวทยาลยชมชน - สป.ศธ. ประกาศจดตงวทยาลยชมชน “นำรอง” (๒)

(๗) วทยาลยเทคนคหนองบวลำภ เปน

วทยาลยชมชนหนองบวลำภ

(๘) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

มกดาหาร เปนวทยาลยชมชนมกดาหาร

(๙) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

ระนอง เปนวทยาลยชมชนระนอง

(๑๐) ศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวด

นราธวาส เปนวทยาลยชมชนนราธวาส

จากนนเปนตนมา วทยาลยชมชนตามประกาศ

ดงกลาวไดเรมดำเนนการตามภารกจ และแนวทาง

การดำเนนงานทกระทรวงศกษาธการไดกำหนดไว

โดยมวทยาลยชมชนเปนสถาบนหลก และใชสถาน

ศกษา และหนวยงานราชการเปนทจดการเรยนการ

สอนทกระจายไปถงระดบอำเภอ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 34

ราชบญญตการศกษาแหงชาตดงกลาวนน ซงเปน

เรองเกยวกบโครงสราง องคกร การแบงสวนงาน

การจดระบบคร คณาจารยและบคลากรทางการ

ศกษา และการจดระบบทรพยากรและการลงทน

เพอการศกษา ทงน ในสวนกฎหมายทเกยวของ

รฐบาลไดทยอยเสนอไปยงรฐสภาเพอใหมผลในทาง

ปฏบต

สำหรบการจดโครงสราง องคกร การแบง

สวนงานนน พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ

กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ไดบญญตให

กระทรวงศกษาธการจดระบบบรหารและการจด

การศกษาของรฐใหม ในการน ใหปรบสำนกงาน

สถานะการดำเนนงานวทยาลยชมชนมการ

เปลยนแปลงครงสำคญในวนท ๗ กรกฎาคม ๒๕๔๖

เมอมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหาร

ราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ซงออก

ตามความในพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง

ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ซงบญญตใหมกระทรวง

ศกษาธการ โดยการจดระเบยบราชการกระทรวง

ศกษาธการใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน

ซงไดแก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.

๒๕๔๒ และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. ๒๕๔๒ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.

๒๕๔๕ และพระราชบญญตทออกตามนยของพระ

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนสงกด สกอ. เสนทางสโครงสรางใหมในยคปฏรปการศกษา (๑)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 35

สงเสรมวทยาลยชมชนเขาสโครงสรางใหมในสงกด

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

ตอมาในวนท ๑๕ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ กระทรวง

ศกษาธการไดประกาศใช “กฎกระทรวงวาดวยการ

จดการศกษาระดบอดมศกษาตำกวาปรญญารปแบบ

วทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖” ขน เปนกฎหมายรองรบ

การดำเนนงานวทยาลยชมชน โดยมสาระสำคญ

หลกคอ

(๑) ใหวทยาลยชมชนเปนสถานศกษาของ

รฐทจดการศกษาในระดบอดมศกษาระดบตำกวา

ปรญญาซงบรหารจดการโดยชมชน

(๒) มวตถประสงคเพอใหการศกษาและฝก

อบรมดานวชาการและวชาชพตามหลกสตรท

สอดคลองกบความตองการของชมชนและสงเสรม

ใหมการพฒนาอาชพและพฒนาคณภาพชวตของ

บคคลในชมชน

(๓) ใหวทยาลยชมชนเปนสวนราชการใน

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน สำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ

(๔) การบรหารงานประกอบดวย ๒ สวนคอ

• หนวยนโยบาย ประกอบดวย

คณะกรรมการวทยาลยชมชน และ

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

• หนวยปฏบตการ ประกอบดวยสภา-

วทยาลยชมชน และวทยาลยชมชนจงหวด

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนสงกด สกอ. เสนทางสโครงสรางใหมในยคปฏรปการศกษา (๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 36

พรอมๆ กบการประกาศพระราชบญญต

ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.

๒๕๔๖ ไดมกฎกระทรวงแบงสวนราชการสำนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ

พ.ศ. ๒๕๔๖ กำหนดใหสำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชนมบทบาทหนาท ดงน

• จดทำขอเสนอนโยบาย และจดทำแผนหลกของ

ระบบวทยาลยชมชน เสนอแนะการจดตงและ

จดสรรงบประมาณใหวทยาลยชมชน

• จดทำระบบขอมล สารสนเทศ กำกบ ตรวจสอบ

ตดตาม ประเมนผลและรายงานผลการดำเนน

งานวทยาลยชมชน

• พฒนาและสงเสรมการจดการศกษาของวทยาลย

ชมชนและระบบเครอขายความรวมมอการจด

การศกษาทงในประเทศและตางประเทศ

• จดทำมาตรฐานการจดการศกษาของวทยาลยชมชน

• ดำเนนการเกยวกบงานเลขานการของคณะ

กรรมการวทยาลยชมชน

• ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงาน

ของหนวยงานทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

ภายใตโครงสรางใหมน มนางสาวสนนทา แสงทอง

เปนผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

ขนตอนการจดตงวทยาลยชมชน

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนสงกด สกอ. บทบาทหนาทสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 37

การสรางความเขมแขง ของระบบบรหารจดการ

พรอมๆ กบการเขามาสงกดสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา วทยาลยชมชนได

ปรบโครงสรางองคกรและระบบบรหารจดการตามกฎหมายใหเขมแขงเพอรองรบการ

ดำเนนงานในอนาคต รวมถงการสรางวฒนธรรมองคกรและการสรางสรรคกระบวนการ

เรยนรใหกบบคลากรในสำนกงานทงในสวนกลางและจงหวด

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 38

เพอใหการดำเนนงานเปนไปตามโครงสราง

องคกรและระบบบรหารจดการตามทกำหนดไวใน

กฎกระทรวงวาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษา

ตำกวาปรญญารปแบบวทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖

มการดำเนนการดงน

จดวางกลไกการบรหาร

จดทำประกาศ ระเบยบ และขอบงคบ จำนวน

๑๑ ฉบบ ไดแก

๑) ระเบยบคณะกรรมการวทยาลยชมชน

วาดวยหลกเกณฑและวธการสรรหาผอำนวยการ

วทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖ ฉบบปรบปรง พ.ศ.

๒๕๔๙ และครงท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๑

๒) ขอบงคบคณะกรรมการวทยาลยชมชน

วาดวยอนปรญญาและประกาศนยบตรของวทยาลย

ชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖

๓) ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวย

คณสมบต หลกเกณฑ และวธการไดมาซงประธาน

กรรมการและกรรมการวทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๗

๔) ระเบยบสำนกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา วาดวยจำนวนกรรมการ คณสมบต หลก

เกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการ

และกรรมการ วาระการดำรงตำแหนง และการพน

จากตำแหนงของสภาวทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖

และฉบบปรบปรงครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๕๐ และครงท

๒ พ.ศ. ๒๕๕๑

๕) ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวย

การประชมคณะกรรมการวทยาลยชมชน พ.ศ.

๒๕๔๖

๖) ขอบงคบสำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชน วาดวยเขมวทยฐานะ ตรา เครองหมาย

ปรบโครงสรางองคกรและระบบบรหารจดการตามกฎหมาย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 39

เครองหมาย เครองแตงกายของนกศกษาวทยาลย

ชมชน พ.ศ. ๒๕๔๗

๗) จดทำแนวทางการออกขอบงคบของ

วทยาลย ๕ ฉบบ ไดแก ขอบงคบวทยาลยชมชน

วาดวยการจดตงหนวยจดการศกษา ขอบงคบ

วทยาลยชมชนวาดวยสภาวชาการ ขอบงคบวทยาลย

ชมชนวาดวยคณสมบต การสรรหา วาระการดำรง

ตำแหนงของหวหนาโปรแกรมวชา หรอหวหนา

หลกสตร ขอบงคบวทยาลยชมชนวาดวยคณสมบต

และหลกเกณฑการแตงตงอาจารยพเศษ และขอ

บงคบตางๆ วาดวยการแบงสวนงานในวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 40

สวนกลาง คณะกรรมการวทยาลยชมชน มอำนาจหนาท ๑) พจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการศกษาของวทยาลยตอคณะกรรมการ

การอดมศกษา

๒) ใหความเหนชอบหลกสตรการศกษาของวทยาลยทสอดคลองกบมาตรฐานทคณะกรรมการ

การอดมศกษากำหนด

๓) กำหนดแนวทาง ประสาน สงเสรม และสนบสนนใหวทยาลยจดระบบเครอขายในการบรหาร

จดการศกษา

๔) ออกระเบยบและขอบงคบของสำนกบรหารงานวทยาลยชมชนและอาจมอบใหวทยาลยเปน

ผออกระเบยบและขอบงคบสำหรบวทยาลยนนเปนเรองๆ ไปกได

๕) พจารณาเสนอการจดตง การรวม และการยบเลกวทยาลยตอคณะกรรมการการอดมศกษา

๖) พจารณาจดสรรงบประมาณใหแกวทยาลย

๗) ระดมทนและทรพยากรเพอการจดการศกษาของวทยาลย และสงเสรม การจดตงกองทน

วทยาลยชมชน

อำนาจหนาท องคประกอบ และการไดมาขององคคณะบคคล

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 41

๘) ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนการจดการศกษาของวทยาลย

๙) เสนอความเหนตอคณะกรรมการการอดมศกษา และรฐมนตรในการออกระเบยบ ประกาศ

และขอบงคบเพอดำเนนการตามกฎกระทรวง และเรองอนๆ ทเกยวของกบการจดการศกษา

ของวทยาลย

๑๐) แตงตงคณะอนกรรมการ หรอบคคลใดบคคลหนง เพอกระทำการใดๆ อนอย ในอำนาจ

และหนาทของคณะกรรมการ

๑๑) ปฏบตงานอนใดตามทคณะกรรมการการอดมศกษาหรอรฐมนตรมอบหมาย

๑๒) อำนาจหนาทอนเกยวกบกจการของวทยาลยทมไดระบใหเปนหนาทของผใดโดยเฉพาะ องคประกอบของคณะกรรมการวทยาลยชมชน (๑) ประธานกรรมการวทยาลยชมชน มาจากกรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒ

(๒) กรรมการวทยาลยชมชนโดยตำแหนง จำนวน ๑๐ คน ดงน

- ปลดกระทรวงศกษาธการ

- เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา

- เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

- เลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา

- เลขาธการสภาการศกษา

- ผอำนวยการสำนกงบประมาณ

- อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน

- อธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 42

- ผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

- ผแทนหอการคาไทย

(๓) กรรมการวทยาลยชมชนทเลอกจากผดำรงตำแหนงในพนท จำนวน ๒ คน

- ผดำรงตำแหนงผอำนวยการวทยาลยชมชน ๑ คน

- ผดำรงตำแหนงประธานกรรมการสภาวทยาลยชมชน ๑ คน

(๔) กรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒ จำนวนไมนอยกวากงหนงของกรรมการตาม (๑) (๒)

และ (๓) รวมกน ซงรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการแตงตงจากผซงมความรความ

เชยวชาญหรอมประสบการณ เกยวของกบการจดการศกษาของวทยาลยชมชน

(๕) ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชนเปนกรรมการและเลขานการ

วาระการดำรงตำแหนง คณะกรรมการวทยาลยชมชนมวาระการดำรงตำแหนงคราวละ ๔ ป และ

อาจไดรบเลอกหรอไดรบแตงตงใหมอกได

คณสมบต หลกเกณฑ และวธการไดมาซงประธานกรรมการและกรรมการวทยาลยชมชน คณสมบตกรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒ (๑) มความร ความเชยวชาญ หรอมประสบการณเกยวของกบการจดการศกษาของวทยาลยชมชน

(๒) มความสนใจและเหนความสำคญของการจดการศกษาของวทยาลยชมชน

(๓) มความสามารถดานวชาการหรอวชาชพและมคณภาพเปนทยอมรบในสงคม

(๔) ดำรงตำแหนงหรอมสถานภาพทางสงคมทเหมาะสมในอนทจะเออประโยชนตอการดำเนนงาน

วทยาลยชมชน

(๕) สามารถอทศเวลาใหแกงานของวทยาลยชมชนไดตามสมควร

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 43

หลกเกณฑและวธการไดมาซงประธานกรรมการและกรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒ (๑) หลกเกณฑการไดมามาจากการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหาประธานกรรมการและ

กรรมการวทยาลยชมชนซงเปนไปตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยคณสมบต หลกเกณฑ และวธ

การไดมาซงประธานกรรมการและกรรมการวทยาลยชมชน พ.ศ.๒๕๔๗

(๒) วธการไดมาซงกรรมการผทรงคณวฒ คณะกรรมการสรรหา ฯ ดำเนนการสรรหาบคคลทม

คณสมบตทจะเปนกรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒจากหลากหลายสาขาจำนวน ๒ เทาของจำนวน

กรรมการวทยาลยชมชนผทรงคณวฒทกำหนดในกฎกระทรวง ฯ คอ ๑๖ คน พรอมทงจดทำประวตและ

ผลงานของบคคลดงกลาวโดยยอเรยงลำดบชอตามตวอกษรแลวนำเสนอรฐมนตรวาการกระทรวง

ศกษาธการเลอกผซงมความรความเชยวชาญหรอมประสบการณเกยวของกบการจดการศกษาของวทยาลย

ชมชน โดยเลอก

- ประธานกรรมการ จำนวน ๑ คน

- กรรมการผทรงคณวฒ จำนวน ๗ คน

(๓) วธการไดมาซงกรรมการผดำรงตำแหนงผอำนวยการวทยาลยชมชน และประธานกรรมการส

ภาวทยาลยชมชน คณะกรรมการสรรหา ฯ ดำเนนการเลอกและเสนอชอ

- ผดำรงตำแหนงผอำนวยการวทยาลยชมชน จำนวน ๑ คน

- ผดำรงตำแหนงประธานกรรมการสภาวทยาลยชมชน จำนวน ๑ คน

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการแตงตงคณะกรรมการวทยาลยชมชน เมอวนท ๑๑ พฤศจกายน

พ.ศ. ๒๕๔๘ โดยม ดร.สรกร มณรนทร เปนประธาน นายชมพล พรประภา และเลขาธการคณะกรรมการ

การอดมศกษาเปนรองประธาน ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน เปนกรรมการและเลขานการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 44

สวนจงหวด

สภาวทยาลยชมชน มอำนาจหนาท ๑) วางนโยบายและใหความเหนชอบแผนการจดการศกษา และงบประมาณของวทยาลย

๒) กำกบดแลใหวทยาลยปฏบตตามนโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการศกษาตามท

คณะกรรมการการอดมศกษากำหนด

๓) ออกระเบยบและขอบงคบตางๆ ของวทยาลย

๔) พจารณาใหความเหนชอบการแบงสวนงานในวทยาลย และการจดตงหนวยจดการศกษาของ

วทยาลย

๕) ระดมทนทรพยากรเพอการจดการศกษาของวทยาลย

๖) ใหคำปรกษาและคำแนะนำการบรหารและการจดการวทยาลยแกผอำนวยการ

๗) ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการปฏบตงานของผอำนวยการ และการดำเนนงานของ

วทยาลย

๘) สงเสรม สนบสนนใหมการประกนคณภาพภายในและการประกนคณภาพภายนอก ทงนตาม

กฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต

๙) อนมตการใหอนปรญญาและประกาศนยบตร

๑๐) อนมตการจดการเรยนการสอนในหลกสตรทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ

๑๑) พจารณาใหความเหนชอบรายงานผลการดำเนนงานประจำปของวทยาลย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 45

๑๒) แตงตงคณะทำงาน หรอบคคลใดบคคลหนง เพอกระทำการใดๆ อนอยในอำนาจหนาทของ

สภาวทยาลย

๑๓) ใหความเหนชอบการแตงตงและถอดถอนผอำนวยการ

๑๔) แตงตงและถอดถอนรองผอำนวยการ อาจารยพเศษ และกรรมการสภาวชาการ

๑๕) ดำเนนการอนตามทกฎหมายกำหนดใหเปนอำนาจหนาทของสภาวชาการ

องคประกอบของสภาวทยาลยชมชน สภาวทยาลยชมชนมจำนวนไมเกน ๑๕ คน และมผอำนวยการวทยาลยชมชนเปนกรรมการและ

เลขานการโดยตำแหนง ซงมองคประกอบดงน

(๑) ประธานกรรมการ ซงแตงตงจากกรรมการผทรงคณวฒ

(๒) กรรมการทเปนผแทนสถาบนอดมศกษา จำนวน ๑ คน

(๓) กรรมการทเปนผแทนองคกรปกครองสวนทองถน จำนวน ๑ คน

(๔) กรรมการทเปนผแทนองคกรชมชน จำนวน ๑ คน

(๕) กรรมการทเปนผแทนสภาอตสาหกรรมจงหวด จำนวน ๑ คน

(๖) กรรมการทเปนผแทนหอการคาจงหวด จำนวน ๑ คน

(๗) กรรมการทเปนผแทนหนวยจดการศกษา จำนวน ๑ คน

(๘) กรรมการทเปนผแทนศษยเกา จำนวน ๑ คน

(๙) กรรมการผทรงคณวฒ จำนวนไมนอยกวา ๕ คน

(๑๐) ใหผอำนวยการเปนกรรมการและเลขานการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 46

กรรมการสภาวทยาลยชมชนมวาระการดำรงตำแหนงคราวละ ๓ ป ยกเวนประธานกรรมการม

วาระการดำรงตำแหนงประธานคราวละ ๑ ป และอาจไดรบเลอกใหมได สำหรบกรรมการและเลขานการ

เปนไปตามวาระการดำรงตำแหนงของผอำนวยการวทยาลยชมชน

วาระการดำรงตำแหนง สภาวทยาลยชมชนมวาระการดำรงตำแหนงคราวละ ๓ ป คณสมบตของกรรมการสภาวทยาลยชมชน ๑. ผแทนหนวยงาน/องคกร และผทรงคณวฒ ตองมคณสมบต และไมมลกษณะตองหาม

ดงตอไปน

(๑) มวสยทศนเกยวกบการจดการศกษา

(๒) มความเขาใจและศรทธาในปรชญาและหลกการของวทยาลยชมชนและมอดมการณ

(๓) มคณธรรม จรยธรรม ความซอสตยตอองคกร

(๔) เปนผทสามารถทำงานเปนทมกบกรรมการอน และผบรหารวทยาลยชมชนและชมชนได

(๕) เปนผทรอบรและใหความสำคญตอความตองการและปญหาของชมชน

(๖) อทศเวลาใหกบงานวทยาลยชมชน และอทศตนตอหนาทความรบผดชอบ และพรอม

ทจะพฒนาตนเองใหเหมาะกบงาน

(๗) เปนผทเคยทำคณประโยชนใหกบจงหวดทวทยาลยชมชนตงอย

(๘) มความเปนผนำ มจตสาธารณะและเปนทยอมรบของชมชนทวทยาลยชมชนตงอย

(๙) ไมเปนบคคลลมละลาย คนไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ

(๑๐) ไมเปนผมความประพฤตเสอมเสย หรอบกพรองในศลธรรมอนด

(๑๑) ไมเปนผแสวงหาประโยชนจากวทยาลยชมชน

(๑๒) ไมเปนผดำรงตำแหนงทางการเมอง ยกเวนกรรมการตามขอ ๗(๓)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 47

๒. ผแทนหนวยงาน/องคกร นอกจากตองมคณสมบตตามขอ ๑ แลว ตองสามารถสนบสนนและ

เชอมโยงงานของวทยาลยชมชนเขากบสวนราชการ หนวยงาน หรอองคกรของตนสงกดได

๓. ผทรงคณวฒนอกจากตองมคณสมบตตามขอ ๑ แลว ตองมคณสมบตดงตอไปน

(๑) เปนผทมความรความสามารถ และความเชยวชาญเกยวกบงานวชาการ งานจดการ

ศกษา หรอการประกอบอาชพ หรอเปนผทมประสบการณในสาขาตางๆ อนเปน

ประโยชนแกกจการของวทยาลยชมชน และมผลงานเปนทยอมรบ

(๒) ผทรงคณวฒ อาจพจารณาจากผมความรความสามารถและประสบการณในดานการ

ศกษา ดานกฎหมาย ดานการปกครอง ดานธรกจการคา ดานอตสาหกรรม ดานภม

ปญญา ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานการอาชพ และดานอนๆ

(๓) ไมเปนขาราชการ พนกงานราชการ หรอลกจางในสงกดวทยาลยชมชนทกแหง

การสรรหาสภาวทยาลยชมชน มขนตอน ดงน ๑. การแตงตงคณะกรรมการสรรหาสภาวทยาลยชมชน สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนเสนอ

คณะกรรมการวทยาลยชมชน แตงตงคณะกรรมการสรรหาสภาวทยาลยชมชนโดยมองคประกอบ ดงน

๑.๑ ผแทนจากคณะกรรมการวทยาลยชมชน ๑ คน เปนประธาน

๑.๒ ผทรงคณวฒจากภายใน หรอภายนอกสภาวทยาลยชมชนทกรรมการสภาวทยาลย

ชมชนจงหวดนนเลอก จำนวน ๒ คน เปนกรรมการ

๑.๓ ผแทนสมาคมวทยาลยชมชน จำนวน ๑ คน เปนกรรมการ

๑.๔ ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน เปนกรรมการและเลขานการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 48

๒. การดำเนนการสรรหาสภาวทยาลยชมชน

๒.๑ จดทำประกาศ เรอง การสรรหากรรมการสภาวทยาลยชมชน

๒.๒ ดำเนนการใหมการรบสมครบคคลทมคณสมบต และไมมลกษณะตองหามตามท

กำหนดเพอเขารบการสรรหาเปนกรรมการสภาวทยาลยชมชน

๒.๓ เสนอชอบคคลทมคณสมบต และไมมลกษณะตองหาม ทสมควรจะไดรบการ

คดเลอกเปนกรรมการสภาวทยาลยชมชน ประเภทละไมนอยกวา ๓ เทา ของจำนวน

ทจะไดรบการแตงตง และเรยงลำดบตามความเหมาะสม

๒.๔ ประชมเพอพจารณาคดเลอกกรรมการสภาวทยาลยชมชนตามคณสมบต หลกเกณฑ

และวธการทกำหนด

๒.๕ นำเสนอรายชอผเหมาะสมเปนกรรมการสภาวทยาลยชมชน ตอคณะกรรมการ

วทยาลยชมชนเพอพจารณา

๒.๖ สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนนำเสนอรายชอคณะกรรมการสภาวทยาลยชมชนตอ

เลขาธการเพอเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการลงนามแตงตงกรรมการ

สภาวทยาลยชมชนแตละแหงตอไป

๒.๗ แจงประกาศรายชอกรรมการสภาวทยาลยชมชนใหทราบโดยทวกน

การสรรหาคณะกรรมการสภาวทยาลยชมชน ไดดำเนนการมาแลว ๒ รอบ ตามวาระการดำรง

ตำแหนงคราวละ ๓ ป คอรอบป พ.ศ. ๒๕๔๗ และ พ.ศ. ๒๕๕๑ จากผลการดำเนนงานไดมการทบทวน

บทเรยนมาโดยตลอด และปรบปรงระเบยบวาดวยการสรรหาสภาวทยาลยชมชนมาแลว ๒ ครง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 49

ผอำนวยการวทยาลยชมชน มอำนาจหนาท

๑) บรหารกจการของวทยาลยใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการและ

ของวทยาลย รวมทงนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานหลกสตรการศกษา และวตถประสงค

ของวทยาลย

๒) ควบคมดแลบคลากร การเงน การพสด สถานท และทรพยสนอนของวทยาลยใหเปนไปตาม

กฎหมายกฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการ และขอบงคบของทางวทยาลย

๓) เปนผแทนของวทยาลยในกจการทวไป

๔) จดทำรายงานประจำปเกยวกบกจการของวทยาลยเพอเสนอตอสภาวทยาลยชมชน

๕) แตงตงและถอดถอนหวหนาโปรแกรมวชาและหวหนาหลกสตร

๖) เสนอสภาวทยาลยเพอพจารณาแตงตงและถอดถอนรองผอำนวยการ อาจารยพเศษ และ

กรรมการสภาวชาการ

๗) ปฏบตหนาทอนตามทระเบยบ ขอบงคบของทางราชการ และตามทสภาวทยาลยหรอ

คณะกรรมการมอบหมาย

วาระการดำรงตำแหนง ผอำนวยการวทยาลยชมชนมวาระการดำรงตำแหนงคราวละ ๔ ป

และอาจไดรบแตงตงใหมอกได

คณสมบตของผอำนวยการวทยาลยชมชน ๑) มความเขาใจในหลกการ ปรชญาของวทยาลยชมชนอยางแทจรง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 50

๒) มความร ความสามารถ สมรรถนะ และประสบการณเกยวกบการใชองคความรในการ

บรหารเหมาะสมกบกจการของวทยาลยชมชน

๓) มอดมการณและเจตคตทดตอวทยาลยชมชน มจตสาธารณะ เสยสละ และจตสำนกพรอมจะ

ใหบรการผอน

๔) มมนษยสมพนธและสามารถทำงานรวมกบผอนไดด

๕) มความซอสตย มคณธรรมจรยธรรมในการทำงาน มการครองตน ครองคน ครองงาน เปน

แบบอยางทดเปนทยอมรบของสงคมและชมชน

๖) มวสยทศนและมประสบการณในการปฏบตงานรวมกบเครอขายหรอชมชนเพอการพฒนา

ชมชนและทองถน

การสรรหาผอำนวยการวทยาลยชมชน ใชระเบยบคณะกรรมการวทยาลยชมชนวาดวย

หลกเกณฑ และวธการสรรหาผอำนวยการวทยาลยชมชน พ.ศ. ๒๕๔๙ ฉบบท ๒ (พ.ศ.๒๕๕๑) มขนตอน ดงน

๑) สภาวทยาลยชมชนแตงตงคณะกรรมการสรรหาผอำนวยการวทยาลยชมชน ประกอบดวย

(๑) ประธานกรรมการซงแตงตงจากกรรมการสภาวทยาลยชมชนผทรงคณวฒ

(๒) กรรมการจากสภาวทยาลยชมชนทเปนผแทนสถาบนอดมศกษา จำนวนหนงคน

(๓) กรรมการทคณะกรรมการวทยาลยชมชนแตงตง จำนวนหนงคน

(๔) กรรมการทเปนผแทนของสมาคมวทยาลยชมชน จำนวนหนงคน

(๕) ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน เปนกรรมการและเลขานการโดยตำแหนง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 51

๒) คณะกรรมการสรรหา ออกประกาศรบสมคร หลกเกณฑและวธการสรรหาผอำนวยการ

วทยาลยชมชน

๓) สมครเขารบการสรรหา ผสมครตองกรอกใบสมครตามแบบฟอรมทกำหนด โดยใหยนใบ

สมครไดทวทยาลยชมชนทเปดรบสมคร หรอทสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

๔) คณะกรรมการสรรหา ตรวจสอบคณสมบตผสมคร และประกาศรายชอผมคณสมบตครบถวน

ตามลำดบตวอกษร

๕) ดำเนนการสบประวต และตรวจสอบผลงานของผสมคร

๖) ผสมครทไดรบการประกาศรายชอตองทำแบบทดสอบ และนำเสนอวสยทศนตอคณะกรรม

การสรรหา ในวน และเวลา ทคณะกรรมการสรรหากำหนด

๗) ดำเนนการสมภาษณ ตามหลกเกณฑ และคณสมบตทกำหนดไวในระเบยบฯ

๘) ประมวลผล และดำเนนการคดเลอกผเหมาะสมดำรงตำแหนงผอำนวยการวทยาลยชมชน

๙) รายงานผลการสรรหาตอสภาวทยาลยชมชน

๑๐) สภาวทยาลยชมชน เสนอชอผทไดรบการคดเลอกตอสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน พรอม

ดวยเอกสาร หลกฐานตางๆ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 52

๑๑) การแตงตงผอำนวยการวทยาลยชมชน สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน เรยกผไดรบการคด

เลอกมาทำสญญาทดลองปฏบตหนาทผอำนวยการวทยาลยชมชน และเสนอเลขาธการคณะ

กรรมการการอดมศกษาเพอลงนามในคำสงแตงตง และสญญาทดลองปฏบตหนาทผอำนวย

การวทยาลยชมชน และเมอผานการทดลองปฏบตหนาทผอำนวยการวทยาลยชมชน ให

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนเสนอเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษาพจารณาให

ความเหนชอบ และสงแตงตงใหดำรงตำแหนงผอำนวยการวทยาลยชมชนพรอมลงนามใน

สญญาปฏบตหนาทผอำนวยการวทยาลยชมชนตอไป

การสรรหาผอำนวยการวทยาลยชมชนไดดำเนนการมาแลว ๒ รอบ ตามวาระการดำรงตำแหนง

คราวละ ๔ ป จากผลการดำเนนงานทำใหมการทบทวนบทเรยน และปรบปรงระเบยบวาดวยการสรรหา

มาแลว ๒ ครง

คณะกรรมการสภา และผอำนวยการวทยาลยชมชน เปนหวใจของการขบเคลอนงาน วทยาลยชมชนในระดบจงหวด ทำใหตองปรบปรงระเบยบ

วาดวยการสรรหาฯ มาแลวถง ๒ ครง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 53

โครงสรางการบรหารงานของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 54

อตรากำลง

การจดหาอตรากำลง จดทำกรอบอตรากำลงขออนมตจาก อกพ.กระทรวงและสำนกงานคณะ

กรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ซงไดรบอนมตตามทเสนอ

กรอบอตรากำลงขาราชการพลเรอน สำหรบปฏบตงานในสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน จำนวน ๔๔

อตรา

กรอบอตราขาราชการคร สำหรบปฏบตงานในวทยาลยชมชน จำนวน ๒๗๒ อตรา สำหรบปฏบต

งานในวทยาลยชมชน ๑๗ จงหวด ยกเวนของจงหวดแพรและสงขลายงไมไดรบ

กรอบอตรากำลงพนกงานราชการสำหรบปฏบตงานในสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน และวทยาลย

ชมชน ๑๙ จงหวดรวม ๓๑๖ อตรา

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 55

หลงจากทวทยาลยชมชนไดเขาสโครงสราง

ใหมของกระทรวงศกษาธการแลว จงปรบปรงหลก

เกณฑ ขนตอน และวธการจดตงวทยาลยชมชนใหม

โดยมหลกการวา การจดตงวทยาลยชมชน จะตอง

เกดจากชมชนจงหวดมความรความเขาใจวทยาลย

ชมชน และมความเชอมนวา วทยาลยชมชน

สามารถแกปญหา ตอบสนองความตองการของ

ชมชน จงหวด ภมภาคได ทงนจงหวดและชมชน

สามารถจดหาอาคารสถานทเพอเปนทตงวทยาลย

ชมชน จดหาบคลากรทมคณภาพตามเกณฑมาตรฐาน

การปฏบตงานวทยาลยชมชน รวมทงความรวมมอ

ขององคกรตางๆ ในชมชน และจงหวดจดทำแผนการ

จดตงวทยาลยชมชนเสนอสำนกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษา พจารณาเสนอคณะกรรมการ

วทยาลยชมชน เพอเสนอแนะตอคณะกรรมการ

การอดมศกษา พจารณาใหความเหนชอบ และเสนอ

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการประกาศจดตง

วทยาลยชมชน

ดงนน จากวทยาลยชมชน “นำรอง” จำนวน

๑๐ แหงตงแตยคแรกเรม เมอปฏบตตามหลก

เกณฑ ใหมแลว กระทรวงศกษาธการไดจดตง

วทยาลยชมชนเพมอก ๙ แหง รวมปจจบนม

วทยาลยชมชนทงสน ๑๙ แหงทวประเทศ

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนสงกด สกอ. การปรบปรงเกณฑ ขนตอน และวธการจดตงวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 56

เสนอแผนการจดต งวทยาลยชมชนตอ

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนเสนอ

คณะกรรมการวทยาลยชมชน

คณะกรรมการวทยาลยชมชนพจารณาให

ขอเสนอแนะตอคณะกรรมการการอดม-

ศกษา

คณะกรรมการอดมศกษาพจารณาใหความ

เหนชอบและใหนำเสนอรฐมนตรวาการ

กระทรวงศกษาธการเพอจดตง

รฐมนตรว าการกระทรวงศกษาธการ

พจารณาประกาศจดตงวทยาลยชมชน

ประชาชนในจงหวดทมความมงมนทจะพฒนาชมชน

พฒนาการศกษาและอาชพของคนในชมชนรวมตว

กนเพอขอจดตงวทยาลยชมชน โดยมผวาราชการจงหวด

เปนแกนนำ

แจงความประสงคไปยงสำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เพอ

เชญผบรหารระดบสงหรอผแทนไปชแจงทำความ

เขาใจเกยวกบหลกการและกระบวนการจดตง

วทยาลยชมชน

สรางความเขาใจกบชมชนจงหวดเกยวกบแนวทาง

การจดตงวทยาลยชมชน

ผวาราชการจงหวดแตงตงคณะกรรมการจดตง

วทยาลยชมชน ซงควรมองคประกอบจากทกภาค

สวนราชการ

คณะกรรมการจดตงวทยาลยชมชนจดทำแผนขอ

จดตงวทยาลยชมชน

๑

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนสงกด สกอ. ขนตอนการจดตงวทยาลยชมชน

๒

๓

๔

๕

๖

๗

๘

๙

๑๐

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 57

พ.ศ. ๒๕๔๗ - ปจจบน เปนระยะการเปลยน

แปลงและปรบตว เนองจากการดำเนนงานโดยใช

สถานศกษาทำภารกจ ๒ ภารกจ คอเปนทงททำการ

สำนกงาน และสถานศกษา ไมบรรลผลเทาทควร และ

ไมสามารถขบเคลอนงานตามหลกการวทยาลยชมชน

ได ดงนน กระทรวงศกษาธการจงไดใหจดหา

สถานทตงสถาบนหลก โดยหาอาคารของราชการท

ไมใชประโยชนแลวมาปรบปรงเปนสำนกงาน สวน

สถานทจดการเรยนการสอนยงคงเดม ดงน

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนซงอย ในสวนกลางยายมาอยทชน ๑๐ อาคารรชมงคลาภเษก ๒ ใน

กระทรวงศกษาธการ

สำนกงานวทยาลยชมชนซงอยในสวนจงหวดไดขอใช แบงใช พนทและอาคารสถานทของหนวยงานราชการ

ปรบปรงเปนทตงสถาบนหลก ดงน

วทยาลยชมชนแมฮองสอน แบงทดนจากศนยการศกษานอกโรงเรยนแมฮองสอน

วทยาลยชมชนตาก ไดขอใชโรงเรยนประถมศกษาทยบเลกแลว

วทยาลยชมชนพจตร โอนวทยาลยการอาชพโพทะเลมาเปนวทยาลยชมชนพจตร

“ẋ§»˜¹ ¾Íà¾Õ§” ความรวมมอเรองสถานทตงวทยาลยชมชน (๑)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 58

“ẋ§»˜¹ ¾Íà¾Õ§” ความรวมมอเรองสถานทตงวทยาลยชมชน (๒)

วทยาลยชมชนอทยธาน โอนวทยาลยการอาชพบานไรมาเปนวทยาลยชมชนอทยธาน

วทยาลยชมชนสระแกว ไดรบการแบงพนทของศนยฝกอาชพราษฎรไทยบรเวณชายแดน

จงหวดสระแกว

วทยาลยชมชนบรรมย ขอใชอาคารของวดพระพทธบาทเขากระโดง

วทยาลยชมชนหนองบวลำภ ขอใชพนทของศาลากลางจงหวดหนองบวลำภ

วทยาลยชมชนมกดาหาร ขอใชอาคารสำนกงานปกครองอำเภอเมองมกดาหาร

วทยาลยชมชนระนอง ขอใชพนทของสำนกงานทรพยากรธรณ

วทยาลยชมชนนราธวาส ใชอาคารศนยการศกษานอกโรงเรยนจงหวดนราธวาส

วทยาลยชมชนปตตาน ขอใชอาคารของสำนกงานเกษตรเศรษฐกจท ๒๔

วทยาลยชมชนยะลา เดมเชาอาคารพาณชยตลาดเมองยะลา ตอมาขอใชอาคารของ

สำนกงานไฟฟา (หลงเกา)

วทยาลยชมชนยโสธร ขอใชอาคารสำนกงานเขตพนทการศกษายโสธรเขต ๑

วทยาลยชมชนตราด ขอใชโรงเรยนการประถมศกษาเกาซงยบเลกแลว

วทยาลยชมชนสมทรสาคร ขอใชอาคารหองสมดของวดกระซาขาว อำเภอเมอง

วทยาลยชมชนพงงา ขอแบงทดนของโรงเรยนทบปดวทยา

วทยาลยชมชนสตล ขอใชอาคารทเปนสำนกงานการประถมศกษาอำเภอเดม

วทยาลยชมชนแพร ขอใชอาคารของโรงเรยนปาไมแพร

วทยาลยชมชนสงขลา ขอใชอาคารสำนกงานการประถมศกษา (เดม)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 59

การดำเนนงานเรองอาคารสถานทตงของ

วทยาลยชมชนทงสำนกบรหารงาน และวทยาลย

ชมชนในจงหวดนน เปนตวอยางทสะทอนถงวถทาง

ของการ “แบงปน พอเพยง” ในการใชทรพยากรให

เกดประโยชนสงสด ตามหลกการและเจตนารมณ

ในการจดตงวทยาลยชมชน อยางไรกตามจากการ

ดำเนนการตามมตคณะรฐมนตรดานการใชทรพยากร

ทมอยมาบรหารจดการวทยาลยชมชน โดยไมกอสราง

สถานศกษาใหม ถงแมวาสามารถดำเนนการไปได

ระดบหนง แตเนองจากวทยาลยชมชนไดมการ

ขยายตวอยางรวดเรว และมนกศกษาเพมขนตาม

ลำดบ จงมปญหาทางกายภาพดานอาคารสถานท

คอ

ขาดอาคารสถานททเหมาะสมในการ

จดการศกษาระดบอดมศกษาทเปน

เอกลกษณของวทยาลยชมชน

ไมสามารถจดครภณฑการเรยนการ

สอนไปตดตงในอาคารทเปนทรพยสน

ของหนวยงานอนได

การใชอาคารสถานทของหนวยงานอน

จดการเรยนการสอนกระทำไดเฉพาะ

วนหยดราชการ จงไมสามารถตอบ

สนองตอความตองการของผเรยนได

อยางเตมท

ขาดความเชอมนและความนาเชอถอ

ของผ เร ยนตลอดจนบคลากรและ

“ẋ§»˜¹ ¾Íà¾Õ§” ความรวมมอเรองสถานทตงวทยาลยชมชน (๓)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 60

“ẋ§»˜¹ ¾Íà¾Õ§” ความรวมมอเรองสถานทตงวทยาลยชมชน (๔)

อาจารยจากสถาบนอนทมาชวยจดการ

เรยนการสอน

อาคารทมอยไมมความพรอมและความ

สมบรณเพยงพอทจะรองรบการจดการ

เรยนการสอนและการศกษาคนควา ซง

มความสำคญยงตอคณภาพการจดการ

ศกษาระดบอดมศกษา สงผลกระทบ

ตอคณภาพ และประสทธภาพการเรยน

การสอนตอชมชนและกลมเปาหมาย

อยางมาก

เพอแกปญหาดงกลาว ในป ๒๕๕๑ กระทรวง

ศกษาธการนำเรองเสนอคณะรฐมนตร เพอขอ

ยกเลกมตคณะรฐมนตร ขอ ๓ เฉพาะขอความ

“การจดตงวทยาลยชมชนใหใชสถานศกษาทมอย

เดมและมศกยภาพเพยงพอยกฐานะขนเปนวทยาลย

ชมชน โดยไมสรางสถานศกษาใหม” ซงคณะรฐมนตร

มมตเหนชอบเมอวนท ๑๗ มถนายน พ.ศ. ๒๕๕๑

จงทำใหวทยาลยชมชนสามารถกอสรางอาคารได

อยางไรกตามกยงยดหลกการใชทรพยากร

รวมกนเชนเดม กลาวคอ จะกอสรางอาคารทจำเปน

เฉพาะทตงสถาบนหลก สวนทหนวยจดการศกษายง

คงใชอาคารของหนวยงานและองคกรอนเชนเดม

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 61

การมสวนรวมของชมชนเปนเปาประสงคทสำคญในการดำเนนงานวทยาลยชมชน ดงนนในการ

ออกแบบวทยาลยชมชน จงมงเนนการมสวนรวมของทกภาคสวน ดงน

การสรางระบบบรหารจดการทประชาชนมสวนรวม การมสวนรวมของประชาชนตอการดำเนนงานวทยาลยชมชนมตงแตเรมจดตงวทยาลย การรวม

บรหารจดการ รวมรบผดชอบ ดงน

การจดตงวทยาลยชมชน

โดยเรมตนทตองเกดจากความตองการของประชาชนเสนอความพรอมทจะรวมจดตง รวมจดหา

ทรพยากร รวมบรหารจดการ และรวมเปนเจาของ ซงจากผลการดำเนนงานทผานมาไดรบความรวมมอ

อยางด

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 62

การจดระบบบรหารงานโดยสภาวทยาลยชมชน

ซงประกอบดวยผแทนของทกภาคสวน ทงภาครฐ

เอกชน ชมชนมารวมเปนกรรมการสภาวทยาลย

ชมชน ไดแก ผทรงคณวฒ ผแทนองคกรปกครอง

ทองถน ผแทนสถาบนอดมศกษา ผแทนองคกร

ชมชน ผแทนหอการคาจงหวด ผแทนสภาอตสาห-

กรรมจงหวด ผแทนศษยเกา เปนตน มอำนาจ

หนาทในการกำหนดนโยบาย สนบสนน และกำกบ

การดำเนนงานของวทยาลย ซงจากผลการดำเนน

งานทผานมาพบวา กรรมการสภาวทยาลยชมชน

มความผกพนกบวทยาลยชมชนมาก

การสรางเครอขายการจดการศกษา การจดหาหนวยจดการศกษาของวทยาลย

ซงเปนสถานทจดการเรยนการสอนทกระจายอยใน

ระดบอำเภอ หรอตำบล เพอใหผเรยนไดเขาถงการ

ศกษาไดงาย ลดขอจำกดในโอกาสทางการศกษา

ซงทกวทยาลยชมชนมสถานทจดการเรยนการสอน

นอกจากสถาบนหลก โดยในปการศกษา ๒๕๕๐ ม

หนวยจดการศกษา จำนวน ๑๐๓ แหง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 63

จดหาแหลงเรยนรในชมชน จากการทชมชน

มสวนรวมตงแตเรมกอตง จงสงผลใหมการสนบสนน

แหลงเรยนรใหแกวทยาลยชมชน เชน แหลงเรยนร

ทางวฒนธรรม หองสมดประชาชน ภมปญญา

ชาวบาน ศนยกฬา ศนยขอมลนกทองเทยว

ผนกกำลงสรางความรวมมอ การสรางความรวมมอภายในประเทศ

แบงตามลกษณะความรวมมอได ๕ ประเภท

คอ

ดานการศกษาตอและสงเสรมวชาการ ในป

พ.ศ. ๒๕๔๕ เปนความรวมมอระหวางสำนกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการกบสำนกงานเลขาธการ

สภาสถาบนราชภฏ สำนกงานอธการบดสถาบน

เทคโนโลย ราชมงคล มหาวทยาลยขอนแกน และ

สถาบนคนนแหงเอเชย ในป ๒๕๕๑ เปนความ

รวมมอระหวางสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

กบมหาวทยาลย ธรรมศาสตร

ดานการพฒนาหลกสตร รวมมอกบมหาวทยาลย

ในการพฒนาหลกสตร เชน มหาวทยาลยสงขลา

นครนทร วทยาเขตปตตาน รวมจดทำหลกสตร

อนปรญญาธรกจอาหารฮาลาล มหาวทยาลย

เชยงใหมสนบสนนการจดทำหลกสตรฝกอบรม

นวดแผนไทย การทองเทยว มหาวทยาลยอบลราชธาน

รวมรางหลกสตรผชวยเภสชกร มหาวทยาลย

มหาสารคาม มหาวทยาลยราชภฏนครพนมและ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนครรวมรางหลกสตรการ

บรหารการคาระหวางประเทศกลมอนโดจน (การ

คาชายแดน) มหาวทยาลยนเรศวรสนบสนนการ

สรางหลกสตรการสรางเครอขายภาคเหนอตอนบน

เครอขายงานวจยและการจดทำกองทน SML

ดานบคลากร วทยาลยชมชนไดรบความ

รวมมอดานบคลากรจากหนวยงานท งภาครฐ

เอกชน สถาบนการศกษา ภมปญญาทองถน เพอ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 64

เปนวทยากรหรออาจารยพเศษในหลกสตรตางๆ

ของวทยาลยชมชน ในปการศกษา ๒๕๕๐ มจำนวน

อาจารยพเศษ ๓,๔๘๖ คน

ดานงบประมาณ วทยาลยชมชนไดรบความ

รวมมอบางสวนจากองคการบรหารสวนจงหวด

องคการบรหารสวนตำบล และเทศบาล

ดานอาคารสถานท วทยาลยชมชนสวนใหญ

ไดรบความรวมมอในการใชอาคารสถานทเพอจด

การเรยนการสอนจากสถาบนการศกษาภายใน

จงหวด โดยในปการศกษา ๒๕๕๐ มหองเรยน

จำนวน ๔๘๓ หอง

การสรางความรวมมอกบตางประเทศ ในระยะแรก กระทรวงศกษาธการไดตกลง

ความรวมมอกบประเทศสหรฐอเมรกาในการจดตง

วทยาลยชมชน ตามโครงการ East-West Community

College โดยประเทศสหรฐอเมรกาไดสงผเชยวชาญ

ทมวามรและประสบการณในงานวทยาลยชมชนมา

ชวยเหลอดานวางระบบการจดตงวทยาลยชมชน ใน

ระหวางวนท ๑๘-๒๗ พฤศจกายน ๒๕๔๔ และ

เตรยมวางแผนการทำโครงการขอรบความชวยเหลอ

จากแหลงทนตางๆ ในประเทศสหรฐอเมรกา โดยได

รบการสนบสนนจากสถานเอกอครราชทตสหรฐ

อเมรกา ณ ประเทศไทย ตอมาสถาบนคนนแหง

เอเชยสนบสนนโครงการ East-West Community

College - Leadership and Teacher Training

โดยการจดฝกอบรมดานความเปนผนำ ระหวาง

วนท ๑๔-๑๘ ตลาคม ๒๕๔๕ ณ Honolulu

Community College มลรฐฮาวาย ประเทศ

สหรฐอเมรกา และมโครงการสำคญ ๒ โครงการ

คอ

๑. โครงการความรวมมอ Thai-U.S.

Consortium for Community College Partnership

ซงมระยะเวลา ๓ ป เรมตงแต ๑ กนยายน พ.ศ.

๒๕๔๕ ถง ๓๐ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ รวมงบ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 65

ประมาณทงสน ๒๖๑,๑๓๒ เหรยญสหรฐ มการ

ดำเนนการทสำคญคอ การอบรมบคลากรวทยาลย

ชมชนในเรอง การเชอมตอทางภาคธรกจและภาค

อตสาหกรรม การพฒนาหลกสตร กลยทธทางการ

สอนและการปรบพนฐานความรของผเรยน โดย

วทยากรของสหรฐอเมรกา ในชวงพฤษภาคม -

สงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ และการใหทนผแทนวทยาลย

ชมชนเพอศกษาดงานหลกสตร Gerontology ๑ ทน

หลกสตร Emergency Medical Technician ๒ ทน

หลกสตร Pharmacy Technician ๑ ทน นอกนนใช

ทนของสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน จำนวน ๔ ทน

๒. โครงการความรวมมอ East-West

Community College ซงมระยะเวลา ๓ ป เรม

ตงแต ๑๑ พฤศจกายน ๒๕๔๖ - กมภาพนธ พ.ศ.

๒๕๔๙ รวมงบประมาณทงสน ๒๙๕,๗๙๑ เหรยญ

สหรฐ มการดำเนนงานทสำคญคอ การใหทนผแทน

สภาวทยาลย ชมชนเขารวมประชมประจำปของ

USAID ในป พ.ศ. ๒๕๔๗ และ พ.ศ. ๒๕๔๘ รวม

จำนวน ๗ ทน และการประชมเชงปฏบตการสภา

วทยาลยชมชน โดยวทยากรชาวสหรฐอเมรกา

จำนวน ๑๐ คน ในเรองบทบาทของกรรมการ

สภาวทยาลยชมชน ในระหวางวนท ๑๓ - ๒๒

กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๘

๓. ความรวมมอกบประเทศออสเตรเลย

โดยมกจกรรม ๒ กจกรรม คอ การเจรจาความ

รวมมอและลงนามขอตกลงจดการศกษาวทยาลย

ชมชน ระหวางวนท ๒๗-๓๑ สงหาคม ๒๕๔๕ และ

การฝกอบรมและศกษาดงานประเทศออสเตรเลย

ในระหวางวนท ๑-๑๒ กนยายน ๒๕๔๕

การระดมทรพยากรจากชมชน ในดานการระดมเงนและทรพยสนจากชมชน

มาใชในการจดการศกษานน วทยาลยชมชนไดรบ

การสนบสนนงบประมาณจาก อบต. อบจ. และ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 66

«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π...ÙΩ—π∑ ’ˇªÁπ®√‘ß·π–π”«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π

ˆ√–·°È«

“ Ïπ®“°Ú

»“ μ√“®“√¬Ï‡°’¬√쑧ÿ≥𓬷æ∑¬Ï‡°…¡ «—≤π™—¬Õߧ¡πμ√’

μÈπ°≈È“™ÿ¡™π®ÿ≈“√

”π —°∫√ ‘À“√ß“π«‘∑¬“≈ —¬™ÿ¡™π ª’∑ ’Ë Ò ©∫ —∫∑’Ë Ò ª√–®”‡¥◊Õπ

‘ßÀ“§¡

ÚıÙ¯

«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πæ—≤π“§π æ—≤π“∑ÈÕß∂‘Ëπ

เทศบาล และการสนบสนนอาคารสถานทจาก

สถาบนการศกษา รวมทงวสด อปกรณในการ

จดการศกษาจากหนวยงานราชการตางๆ ภายใน

จงหวด

สวนดานการระดมบคลากรจากชมชน

วทยาลยชมชนไดรบความรวมมอดานบคลากรจาก

หนวยงานราชการ สถาบนการศกษา ภมปญญา

ชาวบาน เพอมาเปนวทยากรและอาจารยพเศษ

การสรางความเขาใจกบประชาชน วทยาลยชมชนมการประชาสมพนธทางสอ

โทรทศน สอวทย และสอสงพมพอยเปนระยะๆ

นอกจากน ยงไดจดทำวารสารเผยแพร เชน

จดทำจลสารวทยาลยชมชน (ตนกลาชมชน) เปน

ประจำทกเดอน ปจจบนดำเนนการเปนปท ๔

การเขาถงประชาชนในทองถน วทยาลย

ชมชนเขาถงประชาชนโดยวธการตางๆ เชน ผแทน

วทยาลยชมชนเขารวมประชมในระดบจงหวด การ

ประชม อบต. อบจ. รวมถงการเขารวมสบสาน

ศลปวฒนธรรมภายในจงหวด

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 67

การพฒนาคณภาพ การจดการศกษา

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย เคยใหทศนะตอเรองการจดทำหลกสตร

ของวทยาลยชมชนวา “หวใจทจะทำใหวทยาลยชมชนเขมแขงคอหลกสตรและการจดการ

เรยนการสอน ไมใชเรองอนเลย” ซงชาววทยาลยชมชนตระหนกถงความสำคญของเรอง

นด เปนเรองทมความสำคญในอนดบแรกๆ ทมการประชมปรกษาหารอเพอทบทวน และ

พฒนาหลกสตรทกประเภททวทยาลยชมชนเปดสอนเปนประจำ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 68

การพฒนาหลกสตรระดบอนปรญญา

๑. ในการจดทำหลกสตรอนปรญญาของวทยาลย

ชมชนนน มการวางแนวทางดำเนนการอยางเปน

ระบบ ดงน

๑.๑ การพฒนาหลกสตรอนปรญญา ระยะท

๑ พ.ศ. ๒๕๔๔ – ๒๕๔๖ เมอวทยาลยชมชนสงกด

สำนก งานปลดกระทรวงศกษาธการ ดำเนนการ

ดงน

๑.๑.๑ แตงตงคณะกรรมการอำนวยการ

พฒนาหลกสตรวทยาลยชมชน เมอวนท ๑๔

กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๕ เพอทำหนาทกำหนด

มาตรฐาน และแนวทางการพฒนาหลกสตร ให

ความเหนชอบและอนมตหลกสตร แลวนำเสนอ

รฐมนตรว าการกระทรวงศกษาธการลงนาม

ประกาศใชหลกสตร

๑.๑.๒ การจดทำมาตรฐานหลกสตรและ

การจดทำระเบยบการศกษา ประกอบดวย

(๑) กำหนดโครงสร า งและ เกณฑ

มาตรฐานหลกสตรวทยาลยชมชน ระดบอนปรญญา

ใหมจำนวนหนวยกตระหวาง ๘๔ – ๙๕ หนวยกต

(๒) ออกระเบยบการศกษาวาดวยเกณฑ

มาตรฐานหลกสตรวทยาลยชมชน ระดบอนปรญญา

พ.ศ. ๒๕๔๕

(๓) ออกระเบยบวาดวยการจดการ

ศกษาหลกสตรวทยาลยชมชน ระดบอนปรญญา

พ.ศ. ๒๕๔๕

(๔) ออกระเบยบวาดวยการจดการ

ศกษาตามหลกสตรระยะสนสำหรบวทยาลยชมชน

พ.ศ. ๒๕๔๕

๑.๑.๓ หลกสตรอนปรญญาของวทยาลย

ชมชน พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดแตงตงคณะทำงานจดทำ

หลกสตร โดยมรองศาสตราจารย ดร.เปรอง

กจรตนภร เปนประธาน และรองศาสตราจารย

ฉลอง ภรมยรตน เปนทปรกษา ไดรวมกบวทยาลย

ชมชนทกแหงพฒนาหลกสตรอนปรญญา และ

กระทรวงศกษาธการประกาศใชหลกสตรวทยาลย

ชมชนระดบอนปรญญา พทธศกราช ๒๕๔๕ เมอ

วนท ๒๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕ รวม ๑๓

โปรแกรมวชา ดงน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 69

(๑) โปรแกรมวชาการศกษา

(๒) โปรแกรมวชาการพฒนาชมชน

(๓) โปรแกรมวชาการปกครองทองถน

(๔) โ ป ร แ ก รม ว ช า อ ต ส า ห ก ร รม ก า ร

ทองเทยว

(๕) โปรแกรมวชาการจดการทวไป

(๖) โปรแกรมวชาการบญช

(๗) โปรแกรมวชาคอมพวเตอร

(๘) โปรแกรมวชาคอมพวเตอรธรกจ

(๙) โปรแกรมวชาพาณชยอเลกทรอนกส

(๑๐) โปรแกรม วชา เทคโนโล ยการผ ลต

ปศสตว

(๑๑) โปรแกรมวชาเทคโนโลยอตสาหกรรม

(๑๒) โปรแกรมวชาเทคโนโลยไฟฟากำลง

(๑๓) โปรแกรมวชาเทคโนโลยรถยนต

๑.๑.๔ หลกสตรอนปรญญาของวทยาลย

ชมชน เพมเตม พ.ศ. ๒๕๔๖ กระทรวงศกษาธการ

ไดประกาศใหใชหลกสตรระดบอนปรญญา พทธ

ศกราช ๒๕๔๖ เมอวนท ๑๗ มถนายน พ.ศ.

๒๕๔๖ และหลกสตรทงหมดทไดรบการรบรองคณ

วฒจากสำนกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน

(ก.พ.) รวม ๑๔ โปรแกรมวชา ดงน

(๑) โปรแกรมวชาภาษาองกฤษ

(๒) โปรแกรมวชาศลปะชางไทยโบราณ

(ชางสบหม)

(๓) โปรแกรมวชาเศรษฐศาสตรสหกรณ

(๔) โปรแกรมวชาปกครองทองถน

(๕) โปรแกรมวชาวารสารศาสตรและการ

ประชาสมพนธ

(๖) โปรแกรมวชาศลปะการสอสารและ

การโฆษณา

(๗) โปรแกรมวชาธรกจการเกษตร

(๘) โปรแกรม วชาการแพทย แผนไทย

ประยกต

(๙) โปรแกรมวชาวชาเสอผาและเครอง

แตงกาย

(๑๐) โปรแกรมวชาศลปะประดษฐ

(๑๑) โปรแกรมว ช าการ เทคโนโลย การ

เกษตร

(๑๒) โปรแกรมวชาเทคโนโลยอเลกทรอ-

นกส

(๑๓) โปรแกรม วชาการออกแบบผ ลต-

ภณฑอตสาหกรรม

(๑๔) โปรแกรมวชาเทคโนโลยการจดระบบ

สารสนเทศ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 70

๑.๒ การพฒนาหลกสตรอนปรญญา ระยะท

๒ พ.ศ. ๒๕๔๗ – ๒๕๕๑ เมอวทยาลยชมชนสงกด

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ดำเนนการ

ดงน

๑.๒.๑ การพฒนาหลกสตรภายใตประกาศ

กระทรวงศกษาธการ เรอง เกณฑมาตรฐาน

หลกสตรระดบอนปรญญา พทธศกราช ๒๕๔๘

โดยมจำนวนหนวยกตรวมไมนอยกวา ๙๐ หนวยกต

ประกอบดวยหมวดวชาศกษาทวไปไมนอยกวา ๓๐

หนวยกต หมวดวชาเฉพาะไมนอยกวา ๔๕

หนวยกต และหมวดวชาเลอกเสรไมนอยกวา ๓

หนวยกต

วทยาลยชมชนไดประกาศใชหลกสตร

อนปรญญาวทยาลยชมชน (ฉบบปรบปรง) พทธ

ศกราช ๒๕๔๙ รวม ๑๓ สาขาวชา ตามเกณฑมาตร-

ฐานหลกสตรระดบอนปรญญา พ.ศ.๒๕๔๘ ดงน

(๑) สาขาวชาการแพทยแผนไทยประยกต

(๒) สาขาวชาเทคโนโลยไฟฟากำลง

(๓) สาขาวชาเทคโนโลยรถยนต

(๔) สาขาวชาการบญช

(๕) สาขาวชาการพฒนาชมชน

(๖) สาขาวชาการปกครองทองถน

(๗) สาขาวชาอตสาหกรรมการทองเทยว

(๘) สาขาวชาการจดการทวไป

(๙) สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร

(๑๐) สาขาวชาการศกษาปฐมวย

(๑๑) สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร

(๑๒) สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

(๑๓) สาขาวชาเทคโนโลยการเกษตร

๑.๒.๒ สำนกบรหารงานวทยาลยชมชนได

ระดมความคดเหนและกระตนใหวทยาลยชมชน

พฒนาหลกสตรใหมตามความตองการของชมชน

และประเทศ โดยใหมการสำรวจ ประสานงานกบ

วทยาลยชมชนสหรฐอเมรกาและจดผเชยวชาญมา

ทำงานกบวทยาลยชมชนและสถาบนอดมศกษา

ตาง ๆ ในการพฒนาหลกสตรใหม พ.ศ. ๒๕๕๐

ตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอนปรญญา

พ.ศ. ๒๕๔๘ รวม ๖ สาขาวชา ดงน

(๑) สาขาวชาธรกจอาหารฮาลาล

(๒) สาขาวชาการคาชายแดน

(๓) สาขาวชาพทธศาสตร

(๔) สาขาวชาธรกจระหวางประเทศในกลม

อนโดจน

(๕) สาขาวชาการสงเสรมสขภาพผสงอาย

(๖) สาขาวชาเกษตรอนทรย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 71

ปจจบนหลกสตรทมการเปดสอนแลวจำนวน

๑๙ สาขาวชา โดยในปการศกษา ๒๕๕๒ มการจด

การเรยนการสอน จำนวน ๑๕ สาขาวชา ไดแก

๏ สาขาวชาการปกครองทองถน

๏ สาขาวชาการศกษาปฐมวย

๏ สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

๏ สาขาวชาการพฒนาชมชน

๏ สาขาวชาการจดการทวไป

๏ สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร

๏ สาขาวชาการบญช

๏ สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร

๏ สาขาวชาเทคโนโลยการเกษตร

๏ สาขาวชาธรกจอาหารฮาลาล

๏ สาขาวชาการแพทยแผนไทย

๏ สาขาวชาธรกจระหวางประเทศในกลม

อนโดจน

๏ สาขาวชาเกษตรอนทรย

๏ สาขาวชาการคาชายแดน

๏ สาขาวชาอตสาหกรรมการทองเทยว

อนงในขณะนสำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชน กำลงดำเนนการพฒนาเกณฑมาตรฐาน

หลกสตรอนปรญญาของวทยาลยชมชน ตาม

เจตนารมณของการแบงกลมสถาบนอดมศกษาตาม

แผนอดมศกษาระยะยาว ๑๕ ป และสอดคลอง

ตามพนธกจและบทบาทในการบรหารจดการศกษา

ของวทยาลยชมชนอยางแทจรง

๑.๒.๓ การพฒนาหลกสตรอนปรญญา

ของวทยาลยชมชนในระยะตอไป จะเนนการพฒนา

หลกสตรมกระบวนการทสะทอนศกยภาพและความ

ตองการของชมชนโดยการศกษาความตองการ

ศกยภาพและทศทางการพฒนาชมชน และมาจดทำ

หลกสตรโดยชมชนเอง หลกสตรของวทยาลยชมชน

เปนหลกสตรเชงรก ออกแบบตามความตองการ

ของชมชน เนนการพฒนาหลกสตรโดยใชกระบวน-

การ DACUM (Developing A Curriculum) และ

สอดคลองตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบ

อดมศกษาแหงชาต (TQF) วาสามารถผลตบณฑต

ใหบรรลคณภาพตามมาตรฐานผลการเรยนรตามท

มงหวง สามารถประกอบอาชพไดและการอยรวม

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 72

กบผอนในสงคมไดอยางมความสข โดยนกศกษา

บรรลมาตรฐานผลการเรยนรทกำหนดไวอยางนอย

๕ ดาน

๑) คณธรรม จรยธรรม

๒) ดานความร

๓) ทกษะทางปญญา

๔) ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและ

ความรบผดชอบ

๕) ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การ

สอสาร และเทคโนโลย

หลกสตร การพฒนาศกยภาพผเรยน

หลกสตรการพฒนาศกยภาพผเรยน (Develop-

mental Education) เปนหลกสตรทมความสำคญ

ยงของวทยาลยชมชน เนองจากนกศกษาวทยาลย

ชมชนสวนใหญเปนผทจบชนมธยมศกษาตอนปลาย

มานานแลวและมอายมาก ดงนนจำเปนตองมระบบ

ชวยเหลอใหพฒนาศกยภาพผเรยนใหมความพรอม

ทจะเรยนในระดบอดมศกษาไดจนสำเรจอยางม

คณภาพ โดยจดทำหลกสตรพฒนาศกยภาพผเรยน

ใน ๓ รายวชาคอ ภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณต-

วทย ซงอยระหวางการทดลองใชในวทยาลยชมชน

ทงนหลกสตรนเปนนโยบายของ นายสเมธ แยมนน

เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษาทสนบสนน

ใหจดทำอยางจรงจง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 73

หลกสตรฝกอบรม

การพฒนาหลกสตรฝกอบรมในระยะแรกเรมกอตง พ.ศ. ๒๕๔๕ กระทรวงศกษาธการไดแตงตง

คณะกรรมการจดทำหลกสตรฝกอบรม โดยมนางพชร สวางทรพย ทปรกษาสำนกงานโครงการวทยาลย

ชมชนเปนผนำและกำกบ โดยไดจดทำแนวทางการดำเนนงานหลกสตรฝกอบรมของวทยาลยชมชน และ

ระดมพลงจากสถานศกษาภาครฐ ภาคเอกชน ผประกอบการ ชมชน จดทำหลกสตรใหมและรวบรวม

หลกสตรทมอยมาจดทำเปนคลงหลกสตรเพอวทยาลยชมชนเลอกใชใหเหมาะสมกบความตองการของ

ชมชน รวมทงสน ๑๐ สาขาอาชพ/วชา ๑,๒๘๐ หลกสตร

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 74

ตงแต พ.ศ. ๒๕๔๗ เปนตนมา สำนก

บรหารงานวทยาลยชมชนไดดำเนนการจดทำ

มาตรฐานการจดหลกสตรฝกอบรม แนวทางการ

พฒนาหลกสตรฝกอบรมของวทยาลยชมชนขนใหม

เ พอสงเสรมสนบสนนใหวทยาลยชมชนพฒนา

หลกสตรของตนเองใหตรงกบความตองการของผ

เรยนและชมชนอยางแทจรง

เรมจากกระบวนการพฒนาหลกสตร

• การสำรวจความตองการในการฝกอบรม

• การออกแบบหลกสตร และขออนมตจด

ฝกอบรมจากสภาวทยาลยชมชน

• จดการฝกอบรม

• การประเมนผลและการตดตามการฝก

อบรม

และการกำหนดมาตรฐาน

• เวลาฝกอบรม ระหวาง ๖-๒๐๐ ชวโมง

• ผสอน ตองมลกษณะสำคญ คอ เปนผม

ประสบการณและความชำนาญ โดยเนนบคลากรจาก

ทองถน

• ผเรยน วทยาลยชมชนจดฝกอบรมทเนน

ผเรยนเปนสำคญ มกระบวนการของหลกคด หลก

วชาและหลกปฏบต

• โครงสรางของหลกสตร มทฤษฎและ

การฝกปฏบต โดยมสดสวน ๑๐:๙๐

• การประเมนม ๒ ประการ คอ ประการ

แรก ประเมนการเรยนรหลงการฝกอบรม โดยใช

ผล-ลพทการเรยนรและสาระการเรยนรเปนเกณฑ

และประการท ๒ ตดตามการนำเอาผลการฝกอบรม

ไปใชในชวตจรง

ปจจบนวทยาลยชมชนเปดสอนหลกสตร

ฝกอบรมจำนวนทงสน ๒๖๐ หลกสตร

นอกจากนไดดำเนนการจดทำมาตรฐานการ

การพฒนามาตรฐานหลกสตร

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 75

จดหลกสตรฝกอบรม แนวทางการพฒนาหลกสตร

ฝกอบรมของวทยาลยชมชนขนใหมเพอใหมมาตรฐาน

ใชเปนแนวทางการดำเนนงาน

การกระตนและสนบสนนใหวทยาลยชมชน

จดทำหลกสตรใหม สำนกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษาโดยสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

ไดจดอบรมและกระตนใหวทยาลยชมชนจดทำ

หลกสตรใหมทงหลกสตรระดบอนปรญญา และ

หลกสตรฝกอบรมโดยรวมมอกบสถาบนอดมศกษา

และผเชยวชาญในสาขานนๆ ตลอดจนผเชยวชาญ

จากวทยาลยชมชนสหรฐอเมรกา ซงดำเนนการโดย

การนำและประสานงานของสำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชน และวทยาลยชมชน อาท หลกสตรทดำเนน

การโดยวทยาลยชมชน ไดแก หลกสตรธรกจอาหาร

ฮาลาล ดำเนนการโดยวทยาลยชมชนปตตาน

หลกสตรการคาชายแดน ดำเนนการโดยวทยาลย

ชมชนสระแกว หลกสตรธรกจระหวางประเทศใน

กลมอนโดจน ดำเนนการโดยวทยาลยชมชนมกดาหาร

หลกสตรการเกษตรอนทรย ดำเนนการโดยวทยาลย

ชมชนสระแกว หลกสตรพทธศาสตรดำเนนการโดย

วทยาลยชมชนมกดาหาร

ในปจจบนเนนใหมการพฒนาหลกสตรฝกอบรม

โดยวธดาคม (DACUM) ซงเปนกระบวนการทใชใน

การวเคราะหอาชพเพอหาสมรรถภาพทจำเปนของ

การประกอบอาชพนนๆ แลวนำสมรรถภาพเหลาน

ไปเปนพนฐานการพฒนาหลกสตร ดงทนายสเมธ

แยมนน เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษาได

ใหนโยบาย เพอใหไดหลกสตรทเปนอตลกษณของ

วทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 76

ตวอยางหลกสตรฝกอบรม

กลมนวตกรรมการจดการ การจดการศกษาของวทยาลยชมชนท

สนองความตองการของชมชนนน เนนการนำ

ปญหาหรอความตองการของแตละชมชน มาเปน

เปาหมายสำคญของการพฒนาหลกสตรและการ

ออกแบบการเรยนรทจะนำไปสการปฏบต เพอ

แกไขปญหาหรอสนองความตองการทแตกตางกน

จงเกดเปนนวตกรรมสำหรบชมชนนนๆ เชน

๑. การฟนฟการทำนาขาวในพนทราง เนองจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ

สงผลใหคนละทงพนทการทำนา หนมาปลกพช

เศรษฐกจ เชน ยางพารา ทดแทนการทำนา และ

ดวยปญหาทางสงคมทำใหคนในชมชนนาเกต จ.

ปตตาน เกดความหวาดกลวตอการออกไปทำนา

สงผลใหเกดพนทนารางเกอบ ๓,๐๐๐ ไร

เมอเดอนมกราคม ๒๕๕๒ ชาวชมชนนา

เกต ซงนำโดยกำนนวบลย บญม ไดเลาถงปญหา

การทำนาป ตามโครงการพฒนานาราง ตาม

ยทธศาสตรการพฒนา จงหวดปตตาน โดยขอให

วทยาลยชมชนปตตานชวยเหลอ

วทยาลยชมชนปตตานจงรวมกบชมชนนา

เกตพลกฟนนาราง โดยรวมกนพฒนาหลกสตร

“การทำนาหวานนำตม” และจดการฝกอบรมโดย

เนนการลงมอปฏบตจรง จนในปจจบนมนารางทได

รบการพลกฟนแลวประมาณ ๗๐๐ ไร ซงขณะนอย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 77

ระหวางการเกบเกยว

ปาประดบ อนทการณ เลาใหฟงวา “ตอน

เขารวมการทำนาไมคดวามนจะไดผลดเพราะไมได

ทำนามานานแลวทนากมตนไมขนเตมไปหมด ดใจ

มากทไดเขารวมกลมการทำนามนเหมอนความเปน

อยเดมทหายไปแลวไดกลบมาอกครง”

๒. แฟชนผามอฮอม วทยาลยชมชนแพร ไดศกษาขอมลของ

จงหวดแพร พบวา การยอมหมอหอมเปนภมปญญา

ทองถนของจงหวดแพร ชาวบานทงโฮงสวนใหญ

ประกอบธรกจผาหมอหอม แตการประกอบธรกจ

ดานสงทอและเครองนงหมในระดบชมชน มกพบ

ปญหาสนคามยอดจำหนายไมมาก เนองจากรป

แบบผลตภณฑของสนคา สนคามลกษณะคลายกน

ตวอยางสนคาของ ผประกอบการจงหวด

แพร หลงการพฒนาสนคา (ผลจากการจดฝกอบรม) ทำใหไดสนคาผาพนเมอง

ทผลตไดตรงกบความตองการของตลาด

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 78

ไมมความหลากหลาย และไมตรงกบความตองการ

ของตลาดผบรโภค อกทงผประกอบการผาหมอ

หอมยงประสบปญหาดานการออกแบบ การตลาด

และการสงออก

วทยาลยชมชนแพรจงพฒนาองคความร

ผาหมอหอม โดยรวมมอกบมหาวทยาลยเกษตร

ศาสตร สภาอตสาหกรรมจงหวด พาณชยจงหวด

หอการคาไทยจงหวดแพร และพฒนาชมชนจงหวด

แพร เพอเพมมลคาและเพมสนคาในรปแบบทจงใจ

และถกรสนยมผบรโภค ตลอดจนสามารถจำหนาย

ไดทงตลาดภายในและภายนอกประเทศ

๓. มคคเทศกเฉพาะทางทะเลชายฝง จงหวดสตลมทรพยากรทางธรรมชาตท

อดมสมบรณหลากหลาย คอ ชายฝงทะเล ถำ

นำตก การลองแกง ประกอบกบยทธศาสตรในการ

พฒนาจงหวดตองการใชจงหวดสตลเปนเมอง

ทองเทยว สำนกงานทะเบยนธรกจนำเทยว และ

มคคเทศกตองการใหวทยาลยชมชนสตลเปนสวน

หนงในการพฒนาการทองเทยวของจงหวด

วทยาลยชมชนสตลไดสำรวจความตอง

การของชมชนและสถานประกอบการในจงหวด ซง

มผสนใจประกอบอาชพมคคเทศกเปนจำนวนมาก

และสถานประกอบการตองการมคเทศกทมความร

ความสามารถปฏบตงานไดจรง วทยาลยชมชนสตล

จงไดดำเนนการจดฝกอบรม “มคคเทศกเฉพาะทาง

ทะเลชายฝง” โดยใชหลกสตรมาตรฐานการอบรม

มคคเทศก จำนวน ๑๐๙ ชวโมง ซงมทงทฤษฎและ

ทดสอบปฏบตการออกภาคสนาม

ผทผานการอบรมสามารถนำความร ไป

ประกอบอาชพมคคเทศกและการบรการนำเทยวใน

ทองถนของตนเองไดอยางมคณภาพ มคณธรรม

จรยธรรม และนำวฒบตรไปขอใบอนญาตประกอบ

ธรกจนำเทยวมคคเทศกเฉพาะทางทะเลชายฝง

ตอไป

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 79

กลมคณภาพชวต ภารกจสำคญประการหนงของวทยาลย

ชมชนคอ สรางโอกาสทางการศกษาเพอเพมคณคา

ชวต โดยเฉพาะอยางยงชวตทมคณภาพทงรางกาย

คณภาพจตใจ และคณภาพในการรวมอยในสงคมท

สนตสข จงไดจดหลกสตรทหลากหลาย เพอแกปญหา

ความตองการทสอดคลองกบบรบทของสงคม เชน

๑. เวชกจฉกเฉนขนพนฐาน สำหรบวทยาลยชมชน สบเนองจากคณะกรรมการวทยาลยชมชน

มนโยบายใหวทยาลยชมชนจดหลกสตรฝกอบรม

ชมชนใหมความรและประสบการณในการปฐม

พยาบาลเบองตนใหแกผประสบอบตเหตกอนสงโรง

พยาบาลเพอลดความสญเสยในชวต สำนกบรหาร

งานวทยาลยชมชนไดรวมกบสภาวทยาลยชมชน

ซนแคลร ประเทศสหรฐอเมรกาจดทำหลกสตรเวช

กจฉกเฉนขนพนฐานสำหรบวทยาลยชมชน พรอม

ทงพฒนาระบบและจดทำมาตรฐานควบคมคณภาพ

ในการปฏบตงานเพอใหผปวยไดรบการชวยเหลอ

อยางถกตองและปลอดภย

วทยาลยชมชนแมฮองสอน เปนวทยาลย

ชมชนแหงแรกทจดอบรมใหแกบคลากรในชมชน

จงหวดแมฮองสอน และตาก โดยไดรบการสนบสนน

และรวมมอกบโรงพยาบาลศรสงวาลย และศนย

นเรนทร กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 80

๒. พนกงานสขภาพชมชนชายแดน จงหวดตากทมพนทชายแดนตดกบประเทศ

เมยนมาร มเขตรอยตอยาว ๕๘๐ กโลเมตร เปน

พนทชายแดนทยอกตอการควบคมและเฝาระวงโรค

ของกระทรวงสาธารณสข จงเปนแหลงแพรระบาด

ของเชอโรคตางๆ ไดแก มาลาเรย วณโรคและโรค

เทาชาง หนวยอาสาสมครสาธารณสขชมชน (อสม.)

จงขอใหวทยาลยชมชนตากเขามามสวนรวมในการ

แกปญหา

วทยาลยชมชนตากและสาธารณสขจงหวด

ตาก องคกร SHIELD และสำนกงาน USAID จงได

รวมกนพฒนาหลกสตรฝกอบรมพนกงานสขภาพ

ชมชน เพอเพมสมรรถนะของเจาหนาทสถานอนามย

และอาสาสมครสาธารณสขชมชนใหมความเขาใจ

ในการสงเสรมสขภาพและคณภาพชวตของคน

ชายแดนและทำใหคนในชมชนดแลกนเองได โดย

สำนกงานสาธารณสขจงหวดตากและองคกร SHIELD

เปนผสนบสนนงบประมาณ และการฝกงานในโรง

พยาบาลและสถานอนามย

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 81

กลมวฒนธรรมและภมปญญา ดวยหลกการจดตงวทยาลยชมชนทอยในพนท

หางไกล ซงสวนใหญชมชนมลกษณะหลากหลาย

ทงเผาพนธ ภาษา ศาสนา วฒนธรรม ความเชอ

ฯลฯ การจดการศกษาจงเนนใหคนในชมชนมความ

ตระหนกวา ประเทศไทยประกอบดวยชนหลาย

เผาพนธ หลากภาษาทองถน หลากศาสนา หลาก

วฒนธรรม และหลากความเชอ เพอใหประชาชนม

ความเขาใจและยอมรบความแตกตาง ดงนนการ

เรยนรและถายทอดวฒนธรรม ประเพณ และ

ภมปญญาซงกนและกน จงเปนวธทเหมาะสมและ

เปนไปตามมาตรฐานดานบรหารจดการอดมศกษา

ตามหลกธรรมมาภบาล และพธกจของอดมศกษา

อยางดลยภาพทไดกำหนดตวชวดสำคญประการ

หนงคอ การอนรกษ ฟนฟ สบสาน พฒนา เผยแพร

วฒนธรรม ภมปญญาทองถน เชน

๑. การจดขนหมากมสลม ประเพณการแตงงาน ซงเปนเอกลกษณ

เฉพาะทางวฒนธรรมของชาวไทยมสลมภาคใตคอ

การยกขนหมากทนยมนำสงของในพธมงคลสมรส

มาตกแตงเปนรปรางตางๆ ใหดสวยงามและทนสมย

แตชมชนสวนใหญขาดผมความรและทกษะในดานน

วทยาลยชมชนสงขลาจงไดนำปญหา มาออกแบบ

หลกสตรและจดสอนให โดยเรมตนคนหาผทม

ความรในทองถนพบวา นายเจะอเซง อาลอสเฮาะ

เปนผทมความรความสามารถทจะถายทอดความร

ไดจงไดเชญมารวมรางหลกสตรและผานกระบวนการ

มสวนรวมของผมสวนเกยวของจนเสนอสภาอนมต

และเมอเปดทำการสอนมผสมครเรยนมากตองเปด

เปน ๒ กลมกลมท ๑ มผเรยน ๓๑ คน และกลมท

๒ มผเรยน ๒๔ คน ใชเวลาเรยนกลมละ ๓๐

ชวโมง ปจจบนนนกศกษาทจบหลกสตรไดรวมกลม

กนประกอบอาชพรบจางจดขนหมากในชมชน เกด

รายไดเสรมใหกบครอบครว

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 82

“คณคาทนกศกษาไดรบคอความเชอใน

เรองการศกษา ทชวยสรางโอกาสหรอชองทางใน

การประกอบอาชพบนพนฐานของวถชวตเดมได”

๒. ฟนฟภมปญญาพฒนาเปนอาชพขาวฮาง ขาวฮางเปนภมปญญาดงเดมของชาวไทย

อสาน เพอแกปญหาการขาดแคลนขาว และให

สามารถเกบขาวเปลอกไวไดนาน เนองจากกรณ

เกดปญหาขาวในนาเสยหายจากภยธรรมชาต เชน

นำทวม ฝนแลง ประกอบกบขาวฮางถอวาเปนอาหาร

เพอสขภาพชนเลศ คนโบราณนยมรบประทานเพอ

รกษาอาการปวย หรอใหคนชรา เดก และผปวย

รบประทาน เนองจากขาวฮางมคณคาทางโภชนาการ

สง การทำขาวฮางกระจายตามแหลงชมชนตางๆ

โดยมกรรมวธการผลตทแตกตางกนไปตามทองถน

วทยาลยชมชนหนองบวลำภ เหนวา องค

ความรในการทำขาวฮางยงมอยเฉพาะในภมปญญา

ทองถนไมไดรบการเผยแพร จงมแนวโนมทภมปญญา

ดงกลาวอาจจะสญหายไปกอนถงชนรนหลง ดงนน

วทยาลยชมชนหนองบวลำภจงรวมกบชมชนเพอ

ฟนฟและอนรกษภมปญญาดงกลาว โดยการสำรวจ

ความตองการของชมชนในการทำขาวฮาง และเชญ

ผรและภมปญญาทองถนมารวมกนพฒนาหลกสตร

และจดการเรยนการสอนเผยแพรไปสชมชน และ

จดตงกลมผลตขาวฮางเพอจำหนายและสรางรายได

ใหกบชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 83

๓. ชางเขยนลายเรอกอและจำลอง เอกลกษณทางวฒนธรรมทสำคญของชาว

ประมงมสลมในดนแดนภาคใตสดของประเทศไทย

คอ “เรอกอและ” เปนเรอหาปลาทแสดงศลปะทาง

ดานจตรกรรมทมความสวยงามวจตรดวยลวดลาย

ใชสสนทแปลกตา เปนศลปะผสมผสานกนระหวาง

ไทย มลายและชวา

“เยาวชนในหมบานของขาพเจาสวนมาก

นงไปวนๆ ไมไดทำอะไรเลย มทงวยรนและเยาวชน

อายประมาณ ๑๓ -๑๘ ป แตละวนๆ ไดแตนงอยบน

ศาลา พอตกกลางคนไปนงมวสมตามชายหาดเปน

กลมๆ จากการทขาพเจาไดสงเกตนนคดวาจะไมม

อะไรดขนเลย มแตผลเสย”

“ในหมบานของเรามผลตภณฑอยอยาง

หนงทขนชอ คอการทำเรอกอและจำลอง เปนสนคา

ทขาดตลาดสงสนคาตามสงไมทน เพราะขาดคนทม

ฝมอในการทำเรอกอและจำลอง”

จากคำบอกเลาของหวหนาศนยศลปาชพ

การทำเรอกอและจำลอง ทำใหวทยาลยชมชน

นราธวาสเขาไปสอบถามเยาวชนในหมบาน ปรากฏ

วาเยาวชนเหลานนมความสนใจและเขารวมฝก

อบรมการทำเรอกอและจำลอง เพมรายไดใหกบตว

เองและครอบครว ไมยงเกยวกบยาเสพตด อกทง

ยงเปนการสงเสรมใหชาวบานเกดความภาคภมใจ

และอนรกษวฒนธรรมในทองถนของตนอกดวย

กลมการพฒนาอาชพและทกษะการ ปฏบตงาน วตถประสงคสำคญของการจดการศกษา

ของวทยาลยชมชนคอ มงใหการศกษาและฝกอบรม

ดานวชาการและดานวชาชพตามหลกสตรทสอด-

คลองตอความตองการของชมชน และสงเสรมใหม

การพฒนาอาชพและพฒนาคณภาพชวตของบคคล

ในชมชน วทยาลยชมชนทกแหงสามารถดำเนนการ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 84

สนองความตองการทแตกตางกนไดอยางหลาก

หลาย ซงเปนการสะทอนใหเหนถงคณคาของการ

พฒนาคน พฒนาทองถน บนพนฐานความตองการ

ทแตกตางไดอยางมคณภาพ และเปนอกทางเลอกท

ไดสรางโอกาสใหกบคนในชมชนไดเขาถงบรการ

ทางอดมศกษา ตามหลกการเขาถงงาย คาใชจาย

นอย ทำใหคนชนบททมพนฐานมาจากสงคมเกษตร-

กรรมเปนสวนใหญสามารถปรบเปลยนวถชวตมาให

ความสำคญกบเรองของเวลาและสามารถจดการ

เวลาไดเหมาะสมสำหรบการทำงานอาชพการเรยนร

เพอพฒนาอาชพ พฒนาคณภาพชวตทสอดคลอง

กบกระแสสงคมทเปลยนแปลงได เชน

๑. การสรางมลคาเพมผลผลตการเกษตร: การผลตยางแผนดบคณภาพด ประชาชนของจงหวดระนองสวนใหญ

ประกอบอาชพการทำเหมองแรดบก อาชพประมง

ทะเล ซงวนนไดเปลยนวถชวต และเปลยนอาชพมา

ทำการเกษตร โดยหนมาปลกยางพาราแทนการทำ

สนแร และการหาปลา แตยางแผนดบทเกษตรกร

ชาวสวนยางพาราผลตมคณภาพตำ ขายใหกบพอ

คาคนกลางในตลาดดวยราคาทตำกวาราคาประมล

ในตลาดกลางยางพารา กโลกรมละ ๓-๔ บาท

และนคอ ปญหาของเกษตรกรชาวสวนยางพารา ท

วทยาลยชมชนระนองตองรวมดวยชวยกนแกปญหา

โดยไดดำเนนการจดเวทประชาคม โดยเชญหนวย

งานและผทเกยวของ หาแนวทางแกไขปญหา

ดงกลาว พฒนาหลกสตร “การสรางมลคาเพมผลผลต

การเกษตร การผลตยางแผนดบชนด” และจดฝก

อบรมใหกบเกษตรกรทสนใจ

ผลทไดจากการฝกอบรมพบวา ราคายาง

พาราแผนดบของเกษตรกรทผานการฝกอบรม ม

ราคาสงกวาทองตลาด กโลกรมละ ๓-๔ บาท และ

เกษตรกรชาวสวนยางพารารวมกลมกน โดยม

เจาหนาทจากวทยาลยชมชนระนอง สหกรณจงหวด

และกองทนสงเคราะหการทำสวนยาง เขารวมให

ความรแกเกษตรกรชาวสวนยางพารา จงไดเกดการ

จดตงสหกรณชาวสวนยางพารา และดำเนนการ

รวบรวมยางแผนดบ โดยใหสมาชกเขารวมเปน

เจาของสหกรณจากการถอหนสหกรณ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 85

๒. การเยบหมวกกะปเยาะ และผาคลมผมสตร ชวงปลายป ๒๕๔๘ มกลมชาวบานจงหวด

ปตตาน จำนวน ๑๐ กวาคน ไดเดนทางมาพบ

ผอำนวยการสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน ท

โรงแรม ซเอส ปตตาน เพอขอความชวยเหลอใน

การสงเสรมดานอาชพ คอ การสอนเยบหมวก

กะปเยาะและการทำผาคลมผมสตร เพราะพวกเขา

ทราบวา วทยาลยชมชนเปนสถาบนการศกษาทเปด

กวางสำหรบประชาชนทกคน หากคนในชมชน

ตองการเรยนรอะไร วทยาลยชมชนจะสามารถชวย

จดหลกสตรการสอนใหได

หมวกกะปเยาะและผาคลมผม เปนทตอง

การของตลาดทงในและตางประเทศ ดงนนวทยาลย

ชมชนปตตาน จงไดพฒนาหลกสตรการเยบหมวก

กะปเยาะและการทำผาคลมผมสตรขนมา หลงจาก

ไดหลกสตรแลวจงเขาไปดำเนนการใหความชวย

เหลอ โดยใหครผสอน ๒ คน ทำหนาทเปนวทยากร

สอนการเยบหมวกกะปเยาะและการทำผาคลมผม

สตร จดหาจกรเยบผาคลมผม พรอมทงจกรเยบ

หมวกกะปเยาะใหจำนวน ๒๙ เครองจกรซกแซก

จำนวน ๑ เครอง รวม ๓๐ เครอง ซงขณะนได

ผลตผเรยนหลกสตรนจบแลวจำนวน ๒๗๔ คน

ผลสำเรจของกลมผลตหมวกกะปเยาะ

และผาคลมผมสตรชมชนบานคลองมานง ไดสงสง

หมวกกะปเยาะและผาคลมผมสตร ไปจำหนาย

ประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และจำหนายในพนท

ทำใหชาวบานมรายไดเลยงตวเองคนละไมนอยกวา

๓,๐๐๐ บาท / เดอน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 86

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ชนสง (ปวส.)

เนองจากไดโอนวทยาลยการอาชพโพทะเล

มาเปนวทยาลยชมชนพจตร และวทยาลยการอาชพ

บานไร มาเปนวทยาลยชมชนอทยธาน จงจำเปน

ตองเปดสอนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)

และหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.)

ตามภารกจของวทยาลยการอาชพ โดยมสาขาท

เปดสอน คอ

• หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.)

สาขาวชาเครองกล สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอ-

นกส สาขาวชาพาณชยการ และสาขาวชาโลหะการ

• หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

(ปวส.) สาขาวชาเครองกล สาขาวชาอเลกทรอ-

นกส และสาขาวชาไฟฟากำลง สาขาวชาการบญช

และสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 87

แนวทางการจดการเรยนการสอนของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชนเตรยมความพรอมและ

ดำเนนการจดการเรยนการสอนหลกสตรอนปรญญา

ตามแนวทางทกำหนด ดงน ขนเตรยมการ กอนเปดการเรยนการสอน

หลกสตร สาขาวชาใดๆ วทยาลยชมชนตองสำรวจ

ความพรอมในดานบคลากร ทรพยากรสนบสนน

การจดการเรยนการสอน แหลงเรยนร หองสมด

เอกสาร ตำราวชาการในสาขาวชานน และมการ

ประชมเชงปฏบตการสรางความเขาใจและพฒนา

ทกษะเทคนควธการสอน การจดกจกรรมและการ

วดผลประเมนผลใหกบอาจารยผสอน ขนตอนการดำเนนงานขออนมตการจดการ

เรยนการสอน วทยาลยชมชนจดทำรายงานการจดการเรยนการสอน ประกอบดวย แผนการจดการ

ศกษาตลอดหลกสตร และแผนการจดการเรยนการ

สอน นำเสนอตอสภาวทยาลยชมชนเพอขออนมต

และรายงานยงสำนกบรหารงานวทยาลยชมชนเพอ

ใหการจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐานการศกษา

และการจดสรรงบประมาณ การจดการเรยนการสอนของวทยาลย

ชมชน วทยาลยชมชนแบงเปน ๓ ภาคการศกษา โดย ๑ ภาคการศกษาไมนอยกวา ๑๕ สปดาห การ

ลงทะเบยนเรยนไมนอยกวา ๗ ภาคการศกษา อาจารยผสอน วทยาลยชมชนตองมอาจารย

ประจำหลกสตรตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบ

อนปรญญา และอาจารยผสอนตองสำเรจการศกษา

ในระดบปรญญาโท หรอเทยบเทาในสาขาวชาท

สอนหรอสมพนธกน โดยอาจารยผสอนตองไดรบ

การแตงตงและอนมตโดยสภาวทยาลยชมชนกอน

เปดภาคการศกษา และจดทำแผนการจดการเรยนร

ในวชาทสอนตลอดจนการจดกจกรรมการเรยนการ

สอน การวดผลประเมนผล

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 88

จำนวนนกศกษาและผสำเรจการศกษา นกศกษาวทยาลยชมชนมตงแตอาย ๑๘-๗๙

ป และรอยละ ๘๕ เปนผทำงานแลว และขาด

โอกาสทางการศกษา ตงแตปการศกษา ๒๕๔๕-

๒๕๕๑ มจำนวนนกศกษาทเขาเรยนในวทยาลย

ชมชน และมผสำเรจการศกษาแลวดงน

หลกสตรอนปรญญา จำนวนนกศกษาท เขาเรยนในชวงปการ

ศกษา ๒๕๔๕-๒๕๕๒ ทงสนจำนวน ๔๕,๙๕๘ คน

โดยมแนวโนมเพมขนทกป

ผสำเรจการศกษา ในชวงปการศกษา ๒๕๔๖-

๒๕๕๑ มผสำเรจการศกษาไปแลวจำนวน ๑๖,๖๙๖ คน

ผลการตดตามผลผสำเรจการศกษา ในป

การศกษา ๒๕๕๐ มผสำเรจการศกษาทนำเอาความร

และทกษะทไดรบไปใชในการประกอบอาชพ คดเปน

รอยละ ๑๕.๗๒ นำไปใชในการพฒนางานททำอย

รอยละ ๗๒.๑๓ ศกษาตอในระดบปรญญา รอยละ

๒๓.๓๖ และอยระหวางรองานรอยละ ๘.๔๔

หลกสตร ปวส. และ ปวช. (เปดสอนเฉพาะวทยาลยชมชนพจตรและอทยธาน)

จำนวนนกศกษา ทเขาเรยนในชวงปการ

ศกษา ๒๕๔๘-๒๕๕๒ ทงสน จำนวน ๔,๐๑๒ คน

ผสำเรจการศกษา ในชวงปการศกษา

๒๕๔๙- ๒๕๕๑ จำนวน ๑,๒๔๗ คน

หลกสตรฝกอบรม ในชวงปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๕๑ ม

ผเขารบบรการหลกสตรฝกอบรมจากวทยาลยชมชน

แลว จำนวนทงสน ๑๓๖,๒๒๓ คน โดยมแนวโนม

เพมขนทกป และในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๒ ม

เปาหมายใหบรการ จำนวน ๒๐,๒๐๐ คน

ปจจบนใหบรการไปแลวจำนวน ๒๕,๑๙๘

คน ซงมากกวาเปาหมายทกำหนด ขอมล ณ วนท

๑๐ สงหาคม ๒๕๕๒

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 89

ผสำเรจการศกษาจำนวนมาก ไดตอบคำถามเรอง ความร

และทกษะทนำไปใช ในการทำงานหรอประกอบอาชพ

ตอไปนคอ ตวอยางทผสำเรจการศกษาแสดงความมนใจ

ดงน

คณภาพผลผลตของหลกสตร อนปรญญา

นางสาวเบญญพร เฮงซม หลกสตรอนปรญญา

สาขาวชาการปกครองทองถน

วทยาลยชมสมทรสาคร

หนเรยนสาขาการปกครองทองถน พ.ศ.

๒๕๔๘-๒๕๔๙ แตเดมพดจาไมเปนนะคะ พอดได

ไปเรยนวชาการสมนาปกครองทองถน อาจารยให

ไปพดหนาชน เกยวกบชมชนเราเปนยงไง บางคน

ถงกบกลบมานงรองไห จากพดไปรองไหไป แตทก

คนกทำได ตอมามการประกวด อสม. ยอดเยยม

หนเปนคนหนงทถกคดเลอกเปนตวแทนของตำบล

ไปประกวด นายอำเภอกบอกวา คนนเมอกอนพด

ไมไดเลยน แคแนะนำชอกรองไหแลว ทำไมเดยวน

ดขน เกงขน หนกบอกวา เรยนกบวทยาลยชมชน

สมทรสาคร นายอำเภอถามวา วทยาลยชมชนทำ

ใหคนกลาไดถงขนาดนเชยวเหรอ

ตอมามการลงสมครเลอกตง กมผ ใหญ

แนะนำใหกำลงใจวา ทำไมไมลองลงสมครผใหญ

บาน เผอโชคดไดเปนผใหญบาน จงลองด มเพอนๆ

ใหกำลงใจเยอะ ชวยกนเดนหาเสยง อาจารยเองก

ชวยลนนะคะ บอกวาถาวนไหนวชาอาจารยๆ ให

เธอออกไปหาเสยงไดเตมทนะ แตเธอตองโทรหาคร

นะวาเธออยตรงไหน ถายรปมาใหดดวยวาเธอไป

หาเสยงจรงไหม ใชวชาของอาจารย วชาภาวะผนำ

วชาการสอสารเพอการพฒนาทองถนใหเกดประโยชน

นะ...หนจงไดรบเลอกเปนผใหญบาน และกำนนใน

เวลาตอมา

สรปทมายนตรงจดนไดกเพราะวทยาลย

ชมชนมสวนชวยอยางยง โดยเฉพาะอาจารยทกทาน

มความรสกวา ภาคภมในในตวนกศกษาวทยาลย

ชมชน ซงผหญงดวยทไดเปนกำนนของตำบล ตว

หนเองกดใจมากทเปนสวนหนงของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 90

• “การเปลยนแปลงจากการเรยนทเหน

ไดชดเจนจากการเรยน คอ ทำใหผมไดเขาใจใน

หลกการของการเกษตรทถกตอง ไดเรยนรจากการ

เรยนภาคทฤษฎ และการเรยนโดยปฏบตจรง องค

ความรตางๆ ทมอยมากมายทผมไมเคยไดเรยนร

กไดร ผมไดนำความรท ไดรบในหองเรยนมาใช

ประกอบการปฏบตจรง ทำใหเกดการเปลยนแปลง

อยางเหนไดชด เชน ผมทดลองการฟนฟสภาพดน

ในแปลงเกษตรของผม ปจจบนสภาพดนดขน การ

รวนซยของดน ตนไมแตกกงกานสาขา ออกดอก

ออกผลมากขน สงทผมสมผสไดจากวทยาลยชมชน

ยะลา และรสกดทสดคอ เปนแหลงเรยนรทราคา

ถกมาก เมอเปรยบเทยบกบสถาบนการศกษาอน

ไดรบความรมากมายจากคณาจารย ผเชยวชาญท

มาใหความร โดยท ไมตองลงทนมากแตไดเรยน

รมากมายเปดกวาง และใหโอกาสกบคนทกระดบ

ไมวาจะเปนเดก เยาวชน คนสงอาย เขามาเรยน

ชวงแรกๆ คดวาตวเองจะอายมากแลวแตปรากฏวา

ยงมคนอายมากกวาผมอกหลายป อาย ๗๐ กวาป

กยงมาเรยน ซงผมถอวาบคคลนเปนแบบอยางทด

เปนสงทสะทอนใหเหนวาการเรยนรไมมคำวาสาย

ฉะนนใครกตามทยงไมมโอกาสเขามาสสถาบนแหง

น ถามโอกาสกอยากใหไดมาเรยนซงจะรสกภาค

ภมใจในสถาบนแหงน”

ทมา จลสารตนกลาชมชน ปท ๒ ฉบบท ๑๐

ธวช บญศาสตร : สาขาวชาเทคโนโลยการเกษตร

วทยาลยชมชนยะลา

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 91

• “ความรสกของผมชนใจมากเลยในชวต

น ผมชนใจมากไดเรยนรในโลกตางๆ จากวทยาลย

ชมชน เหมอนผมกาวเขามาอกโลกหนง ทำใหผม

ขยายสมองและศกยภาพของตนเองไดมากขน

ตอนทยงไมไดเรยน ผมไมสามารถจะแปลภาษา

องกฤษได จะถามเขากอาย พอไดมาเรยนตรงน

และเรยนจบแลวพอเขาพดวชาอะไร ผมตความ

หมายของคำพดนนไดหมด เลยรสกวาเรากมสมอง

มปญญา รความหมายของคำพดประโยคตางๆ ได

ไมวาจะเปนขาวจากหนงสอพมพ หรอขาวจาก

สอมวลชนทางดานอนๆ เราสามารถตความหมาย

นนๆ ออกมาไปไดเลย ทำใหเรารสกดมาก

ฉะนนตงแตวนน ชาตน โอกาสน ผมลมไม

ไดวทยาลยชมชน และอาจารยทกทานทสอนผม

และสถาบนวทยาลยชมชนและหนวยจดการศกษา

ของอำเภอหวดง เพราะเหมอนทำใหผมพบอกโลก

หนง โลกแหงการเรยนร ถาผมไมมวทยาลยชมชน

ผมกคงเหมอนคนทวๆ ไปทไปทำไรทำนา แตใน

โลกใบใหมนผมไดเรยนรไดทนตอเหตการณปจจบน

เหมอนกบผมมความหวงแลวประสบความสำเรจอก

ขนตอนหนงในชวตผม ฉะนนผมจงตงสโลแกนให

วทยาลยชมชนวา ชวตนไมมความหมายและไรคา

ถาไมเดนทางมาศกษาทวทยาลยชมชน”

ทมา: จลสารตนกลาชมชน ปท ๒ ฉบบท ๗

สมพงษ บญปลก : สาขาวชาการปกครองทองถน

วทยาลยชมชนพจตร

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 92

• “ทเลอกเรยนพฒนาชมชนกเพอนำไป

ปรบใชในชวตประจำวนของเราเองสวนหนง และ

เราในฐานะกรรมการกาชาดจงหวด ตองชวยเหลอ

สงคม ออกรบบรจาคเลอด ชวยเหลอคนยากจน

ตรงนเรานำความรทไดมาปรบใชไดเยอะเลย โดย

เฉพาะความรจากวชาสงคมศาสตรและการใชชวต

ประจำวนเกยวกบชมชน สงสำคญทไดจากวทยาลย

ชมชนคอความมนใจและความกลาแสดงออก จากท

เราจบแคชน ป.๔ เวลาใครพดอะไรบางครงเราไม

เขาใจ หลงจากเรยนทวทยาลยชมชนแลวไมวาเรา

จะทำอะไร เราจะกลาคดกลาพดมากขน โดยเฉพาะ

กบงานทชวยเหลอสงคมในทกวนน เมอมการ

ประชมหรอพดคยถงการจดกจกรรมตางๆ เรา

สามารถแสดงความคดเหนไดอยางมนใจ และ

แนะนำไดวาควรจะทำอยางไรไดบาง”

สมจตต ยมรตนบวร : สาขาวชาการพฒนา

ชมชน วทยาลยชมชนบรรมย

ทมา: จลสารตนกลาชมชน ปท ๒ ฉบบท ๘)

• “ผมใชเวลาในการศกษาจนสำเรจการ

ศกษา ๒ ปครง โดยใชเวลาเรยนในวนจนทร –

วนศกร ทเลอกเรยนโปรแกรมวชาการจดการทวไป

เพราะตองการนำความรทไดมาใชในการประกอบ

อาชพในการเรยน เรองวยและอาชพของแตละคน

ไมไดเปนอปสรรค ขอดคอ ทำใหเราไดเรยนรรวม

กน ใกลชดกน และยงทำใหผเยาวเขาใจผสงวยกวา

...สำหรบการเรยนการสอนของวทยาลยชมชนนน

ในความเหนผมมองวาวทยาลยชมชนตางจากระบบ

อน เพราะเปนการสอนตามความตองการของ

ชมชน ผมคดวาตลอด เวลาทเรยนไดนำความรมา

พฒนาธรกจของตนเองอยตลอดเวลา ผมถอวา

วทยาลยชมชนไดสรางบคลากรและเปดโอกาสให

คนจำนวนมากไดรบความร ไดโอกาสทำงานทสงขน

และชวยพฒนาประเทศ”

ไพฑรย สาระสภาพ : สาขาวชาการจดการ

ทวไป วทยาลยชมชนสระแกว

ทมา : จลสารตนกลาชมชน ปท ๒ ฉบบท ๗

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 93

นางนตยา ออนบวขาว

หลกสตรอนปรญญา สาขาวชาการ

จดการทวไป วทยาลยชมชนมกดาหาร

ครงหนงทหนไปทำบตร เหนขนปายวา

วทยาลยชมชน สงสยมนแปลวาอะไร จงถาม

เจาหนาทด เจาหนาทจะบอกวาวทยาลยชมชนเปด

กหลกสตร หนจะไดเรยนไหม หนกไมรวาหนจะได

ลงสาขาอะไร การจดการทวไปนอะไรหนไมรจรงๆ

พอมาเรยนแลว คำวา “ทวไป” ทำใหหน

ตะลงในความทวไปมาก คอ สถตเอย บญชเอย มา

แบบทหนไมทนตงตว หนไมรเลยวาสถตหมายถง

อะไร หนจำไดวาอาจารยสรยะสอนสถตหน เปน

ครงแรกในความรสกวาเกดมาเปนคนแลวไมรอะไร

เลย มนตดลบ...อาจารยใหทำสญลกษณมา หนก

สงกระดาษเปลา อาจารยกบอกวาเธอเอาไวกอน

และคนอนกสงกนหมด...

มความรสกวา เราตองเอาใหได ตอง

เรยน ตองทำใหได พอวนสดทายกขนไปหาอาจารย

บอกวา ตองมหลายๆ คนมาชวยหน เพราะหนมา

จากศนยจรงๆ คอไมรเลย ยงภาษาองกฤษยงแลว

ใหญ อาจารยกมาทำใหมทกอยางเลย...

พอเรยนไปได ๓ เทอม อาจารยถามวา

ทำไมชอบมองออกนอกหองจง หนกำลงจนตนาการ

วา การจดการทวไปตองสอนใหเปนผจดการ หนคด

ของหนอยางน หนคดวา ถาหนเลยงวว ตองทำเปน

ฟารม เสรจแลวกตองไปหาอาหารใหมน คนทเขา

ทำเปนแบบครบวงจรทำไมเขาเอาเปรยบเราในการ

ตลาด พอเรมเรยนมาเรอยๆ กเรมจะไมเอาววละ

ถาววนเหมอนกบวาเปนตลาดผกขาดนะ พอเรา

เรยนไปจะเปนเรองการจดการตลาด และการมอง

ชองทาง กไดรอะไรมากขน..

จนทายทสด หนสนใจเรองการแปรรป

เพราะวาไมมอะไรทจะมคณคามากกวาการแปรรป

นะ การเพมมลคาใหพชผลการเกษตรบานเรา มน

ตองมการแปรรป แลวเราจะแปรรปอะไร บงเอญ

วนหนงไปตลาด ไปเจอกระเทยมเจยว เจยวยงไง

แหงอยางกะฟน หนกเลยถาม กบาท สบบาท นด

เดยวนนะสบบาท...จงปรกษากบแฟนวานาสนใจ

ลองทำดนะ...แฟนบอกอยาทำเลย แตหนคดวาหน

จะทำอะไรกไดทเปนของเราเอง ไมมอะไรทคนเรา

ทำไมไดหรอก เพยงแตวาเรายงไปไมถง..พอเรมทำ

กคดคาหาวธการแกปญหาตางๆ นานามการพฒนา

รปแบบและแพคเกจจงไปเรอยๆ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 94

นายบญหลอ หลออรยวฒน

หลกสตรอนปรญญา

สาขาวชาการปกครองทองถน

วทยาลยชมชนแมฮองสอน

ความรและประสบการณทตนมไมเพยง

พอ จงประสงคจะมความรเพมเตมเพอนำมาบรหาร

จดการและดแลหมบานสนตชล เนองจากเมอกอน

หมบานสนตชลเปนพนทสแดง เปนแหลงพก

ยาเสพตดในจงหวด สงคมทวไปเหยยดหยาม ผม

(คณบญหลอ)ไดพยายามชกจงชาวบานใหชวยกน

ทำหมบานใหเปนหมบานสขาว โดยการสรางงาน

สรางอาชพกบคนในหมบานใหมรายไดเลยงตนเอง

อยางพอเพยงและเปนชมชนเขมแขงและยงยน

วทยาลยชมชนแมฮองสอน หนวยจดการ

ศกษาอำเภอปาย ไดใหโอกาสผมมาศกษาหาความ

รตามปณธานทตงไว และไดใชความรทศกษามา

จากสาขาวชาการปกครองทองถน โดยเฉพาะวชา

ภาวะผนำ และมหวหนาหนวยจดการศกษา

(อาจารยประพนธ รกเรยน) เปนผใหคำปรกษา

และใหโอกาส ผมจงไดเปดโลกทศนทกวางขวาง

ขนและไปศกษาดงานหาประสบการณในทตางๆ

ทำใหมสายตากวางไกล มเครอขาย เชน เพอนรวม

เรยนและเครอขายในชมชน ผมไดใชเครอขาย

เหลานนมาชวยเหลอในดานประกอบอาชพใน

หมบานสนตชล และสรางความสามคคใหเกดขน

กบคนในหมบาน ใหเปนหมบานตวอยางทพง

ตนเองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ปจจบนหมบานสนตชลภายใตการนำของ

ผม เปนหมบานทองเทยวเชงวฒนธรรมและสราง

รายไดใหกบชมชน ผมขอขอบคณวทยาลยชมชน

แมฮองสอน ทไดอบรมสงสอน บมเพาะและใหคำ

ปรกษาทดมาตลอด จนทำใหผมเปนผลผลตทด

ของวทยาลยชมชนแมฮองสอน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 95

คณภาพผลผลต ของ

หลกสตร ฝกอบรม

สวนในดานหลกสตรฝกอบรมนน จากการตดตามผสำเรจการ

ศกษาหลกสตรฝกอบรม ปงบประมาณ ๒๕๕๐-๒๕๕๑ พบวา

ผผานการฝกอบรมหลกสตร ปงบประมาณ ๒๕๕๐ สามารถนำ

ความรไปใชประกอบอาชพ หางานทำหรอนำไปพฒนางานททำ

จำนวน ๑๐,๙๙๑ คน คดเปนรอยละ ๗๐.๐๒ นำไปใชในชวต

ประจำวน จำนวน ๔,๕๘๓ คน คดเปนรอยละ ๒๙.๒๐

ปงบประมาณ ๒๕๕๑ ผเขารบการฝกอบรมหลกสตรฝกอบรม จำนวน ๒๐,๓๔๐ คน สามารถนำความร

ไปใชประกอบอาชพหางานทำหรอนำไปพฒนางานททำ จำนวน ๑๔,๐๓๔ คน คดเปนรอยละ ๗๐.๑๕ นำไป

ใชในชวตประจำวน จำนวน ๕,๘๑๑ คน คดเปนรอยละ ๒๙.๐๕

มผเขารบการฝกอบรมเลาถงการนำความรและทกษะทไดรบจากการฝกอบรมไปใช ดงน

• “จบหลกสตรจากวทยาลยชมชนแลวไดนำความรไปปรบใชกบการทำงาน โดยนำมาปรบใช

กบงานขององคกรเปนอยางยง โดยเฉพาะเรองการสอสารภาษาองกฤษเพราะในองคกรมเจาหนาททดแล

เปนชาวตางประเทศ ดงนน เจาหนาทททำงานในองคกรตองสามารถฟง พด อานและเขยนภาษาองกฤษ

ไดในระดบด เมอเจาหนาทของหนวยงานไดเขาเรยนหลกสตรฝกอบรมกบวทยาลยชมชนแลว เหนไดชดเจน

ถงพฒนาการของพนกงานทสามารถสอสารไดโดยตรงกบเจาหนาทชาวตางชาต ตลอดจนสามารถสอสาร

เบองตนกบคนภายนอกในหนวยงานได มสวนชวยเหลอหรอสนบสนนในดานการศกษาอบรมของบคลากร

โดยมนโยบายเงนทนสนบสนนแตทงนขนอยกบผบงคบบญชา ตลอดจนงบประมาณประจำป”

(ศรนทรรตน เทศวศาล : วทยาลยชมชนตาก)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 96

คณภาพผลผลต ของ

หลกสตร ฝกอบรม

• “คนสนใจเรยนหลาย หมเฮากะไป

เฮดงานนำพทยา อยภเกตกะม แตเดยวนเผนเรยน

ไปเมองนอกกนหลายคน ผชายนกะไปคดวาดทม

ตรงน กะมรายไดเสรม แลวกะปรบใชกบชวต

เจาของเจบปวด ญาตพนองเฮากะดเตบอย ถาทก

มอนเผนบไดเขามาสอน กะคอสเฮดนา เฮดไฮ บอ

มอาชพเสรม เฮดนาเปนหลก ดทมตรงน ถาคนท

มทนกะไปเปดรานกะวาดอยดอก อยากใหเดกนอย

คนรนใหมมาเรยน นกะมแตผเฒามาเรยน ถาเวลา

มงานทางอำเภอทางเทศบาลจดกะไปชวยกน”

(นภาพร อดทาง, ปางอนทร นามอน และ

จนทรเทยง หาระสาร : ศษยเกานวดแผนไทย บาน

นากลาง วทยาลยชมชนหนองบวลำภ)

• “หลงจากการเรยนการสอน บคลากร

ไดนำภาษาพมามาใชในงานสำนกงาน โดยเฉพาะ

ทกษะการฟงและการพด ซงสวนใหญจะไดสอสาร

กบชาวพมาทกวน เชน การสมภาษณชาวพมาท

หลบหนเขาเมอง สวนใหญสอสารดวยภาษาไทยไม

ได และในแตละวนยงมชาวพมามาตดตอในเรอง

ตางๆ กบทางอำเภอ ดงนน เจาหนาทจะใชภาษา

พมาในการสอสารจำนวนวนละหลายๆ ครง”

(สญญา เพชรเศษ : ศษยเกาภาษาพมาเพอ

การสอสาร วทยาลยชมชนตาก)

• “ตอนนทางวทยาลยชมชนแพร มหลกสตร

เยบผา เรยนมอฮอม ทวทยาลยชมชนจะสอนทกขน

ตอนตงแตการออกแบบแฟชน การยอม การตด

และการเยบ เรยนแลวรสกวาดเพราะเปนการรวม

กลมกน จากทแตกอนเวลาตดเสอกจะลอกเลยนแบบ

ของคนอน เอาของเขามาดดแปลง แตทวทยาลย

ชมชนจดอบรมแลวกจะดไซนออกแบบมา จะดมาก

เคยเอาไปขายทงาน OTOP CITY ทกรงเทพฯ มแต

คนชอบ เราจะมการพฒนาจากทผาสตก ปจจบนน

กไมตก แบบเสอบางตวกไดจากการไปอบรมกบ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 97

อาจารยทเชยงใหม แตละแบบจะมดไซนไมเหมอน

กน อาจารยจะใหเราเขยนแบบออกมา แลวคอยๆ

ทำออกมาทละแบบ ถาเปนหนาหนาวกจะออกเปน

แขนยาว ถาเปนชดทำงานจะออกมาเปนเสอคลม

แตถาจะใหตดเสอทงกระโปรงตองวดขนาด ถาจะ

ตดมอฮอมตองดวาเปนลกษณะไหนกจะแนะนำได

ของทนเราจะซอผาดบมายอมสเคม สจะเขมสวย

สวนผาทตกเวลาใสไปนานๆ จะสวย ตอนนท

วทยาลยชมชนแพรทำหลายอยาง เคาจะสอนใน

แบบทเราตองการ”

(อำพรรณ เสภารตนานนท : วทยาลยชมชน

แพร)

• “สมยกอนผมและเพอนบานกปลกขาว

พอไดเงนมากกนเหลา ตงวง ไมมเงนเกบ เพราะไมร

ไมมจดหมาย เงนจากการขายขาวมนนอยครบ

เราไมเหนทางวาจะเกบเงนกน แตวทยาลยชมชน

เขามาใหความรในการผลตหนอไมฝรง ผมกเหน

เพอนเขามาอบรมกมาบาง จนปลกเปน มเงนทน

เพราะเขาหาตลาดใหดวย ขายบรษทสงออก จนผม

เกบเงนได มองเหนทาง เพราะเราคดวามความร

แลวตอนนกอยอยางพอเพยงครบ มบานหลงเดยว

มรถกระบะขนหนอไมไปขาย ไปซอของกพอแลว

ครบ เลกกนเหลา ตงหนาตงตาทำงาน เพราะรวา

ทำแลวมนไดเงน และอยากถายทอดความร ให

ชมชนอนๆ”

(ไมประสงคระบชอ : วทยาลยชมชนสระแกว)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 98

สาระชวนรเกยวกบวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชนเรมดำเนนการนบตงแตม

นโยบายรฐบาล ระหวาง พ.ศ. ๒๕๔๔ – ๒๕๕๑

โดยเรมตงแตการวางหลกการ แนวคด การวาง

กลไกการดำเนนงาน ระบบบรหารจดการหลกสตร

และการจดการเรยนการสอน มตคณะรฐมนตรท

เกยวของ กฎกระทรวงวาดวยการจดการศกษา

ระดบอดมศกษาตำกวาปรญญารปแบบวทยาลย

ชมชน พ.ศ. ๒๕๔๖ จนมการจดตงวทยาลยชมชน

จดการเรยนการสอน และมผสำเรจการศกษาแลว

นบไดวาตลอดระยะเวลา ๘ ป มการสรางระบบ

การศกษาของวทยาลยชมชนไดอยางเปนรปแบบ

แลว ซงสามารถสรปผลการดำเนนงาน ดงน

การจดตงวทยาลยชมชน ป จำนวน(แหง) จงหวด

๒๕๔๕ ๑๐ แมฮองสอน ตาก พจตร

อทยธาน สระแกว บรรมย

หนองบวลำภ มกดาหาร

ระนอง และนราธวาส

๒๕๔๗ ๗ ปตตาน ยะลา ยโสธร ตราด

สมทรสาคร พงงา สตล

๒๕๔๙ ๑ แพร

๒๕๕๐ ๑ สงขลา

บคลากรในระบบวทยาลยชมชน กระทรวงศกษาธการ

แบงออกเปน ๒ ประเภท ดงน

คณะกรรมการ ประกอบดวย

คณะกรรมการวทยาลยชมชน ๒๕ คน

คณะกรรมการสภาวทยาลยชมชน ๑๙ จงหวด

จงหวดละ ๑๕ คน รวม ๒๘๕ คน

บคลากรปฏบตงาน ประกอบดวย

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

ขาราชการพลเรอน ๔๔ อตรา

พนกงานราชการ ๒๒ อตรา

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 99

ทรพยากร อาคารททำการของวทยาลยชมชน

ปรบปรงอาคารเกาของราชการ ๗ แหง

ขอใชอาคารของราชการ ๑๒ แหง

ศนยวทยบรการ ๑๑ แหง

โอนวทยาลยการอาชพมาเปน

วทยาลยชมชน ๒ แหง

หนวยจดการเรยนการสอน ๑๐๓ แหง

(ขอมล ปการศกษา ๒๕๕๐)

หองเรยน ๔๘๓ หอง

(ขอมล ปการศกษา ๒๕๕๐) โปรแกรมวชาทเปดสอนในหลกสตร ระดบอนปรญญา ๒๐ โปรแกรมวชา

หลกสตรฝกอบรม ๒๖๐ หลกสตร

วทยาลยชมชน

ขาราชการคร ๒๗๒ อตรา

พนกงานราชการ ๒๘๐ อตรา

อาจารยพเศษ ๓,๔๘๖ คน

(ขอมล ปการศกษา ๒๕๕๐)

งบประมาณ ไดรบจดสรรงบประมาณ ตงแต พ.ศ. ๒๕๔๔-

๒๕๕๒

รวม ๑,๙๓๘.๘๕๙ ลานบาท จำแนกเปน

ปงบประมาณ จำนวน (หนวย : ลานบาท)

๒๕๔๕ ๕๐.๐๐๐

๒๕๔๖ ๒๐๐.๐๐๐

๒๕๔๗ ๒๑๘.๗๒๘

๒๕๔๘ ๒๗๒.๐๐๐

๒๕๔๙ ๓๐๗.๙๔๗

๒๕๕๐ ๔๑๖.๔๐๐

๒๕๕๑ ๔๔๑.๕๐๐

๒๕๕๒ ๔๙๓.๗๓๐

สาระชวนรเกยวกบวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 100

นกศกษารวม ๑๗๖,๙๓๕ คน หลกสตรอนปรญญา ๔๕,๙๕๘ คน

หลกสตรฝกอบรม ๑๖๒,๑๙๖ คน

หลกสตร ปวช. ๒,๓๙๔ คน

หลกสตร ปวส. ๗๓๘ คน

(ขอมล ณ เดอนกนยายน ๒๕๕๒)

สาระชวนรเกยวกบวทยาลยชมชน

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา (ขอมล ณ กนยายน ๒๕๕๒) ๑๖,๖๘๙ คน

ผสำเรจการศกษาหลกสตรอนปรญญาจากวทยาลยชมชนไปศกษาตอ รอยละ ๔๔.๕๔ (ขอมล พ.ศ. ๒๕๕๑)

ผสำเรจการศกษาหลกสตรอนปรญญาจากวทยาลยชมชนไป ศกษาตอ

ประกอบอาชพและพฒนางาน รอยละ ๘๗.๘๕ (ขอมล พ.ศ. ๒๕๕๑)

ผสำเรจหลกสตรฝกอบรม พ.ศ. ๒๕๕๑ นำความรไปประกอบอาชพและ

พฒนางาน รอยละ ๗๐.๑๕ (ขอมล พ.ศ. ๒๕๕๑)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 101

ภาพแสดงทตงวทยาลยชมชนทง ๑๙ แหง

สาระชวนรเกยวกบวทยาลยชมชน

ภาพแสดงทตงว

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 102

จากการดำเนนงานวทยาลยชมชนมาตลอดระยะเวลา ๘ ป นบตงแตวนทรฐบาลแถลง

นโยบายตอรฐสภา เมอวนท ๒๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๔ จนถงเดอนกนยายน

พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยมเจตนารมณทจะเสรมสรางโอกาสทางการศกษาใหแกประชาชนทขาดโอกาสและ

พลาดโอกาสทางการศกษาเปนอนดบตน เพอจะไดสรางและเพมศกยภาพแหงปจเจกบคคล และ

ความเขมแขงของชมชนในอนาคต โดยกระบวนการใหชมชนมสวนรวมบรหารจดการวทยาลยชมชน

ใหตอบสนองตอความตองการในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชมชน ทำใหเกดความตระหนก

เรยนร และสรปบทเรยนทสำคญ ๕ ประการ ดงน

ผลดอก-ออกผล ความสำเรจและบทเรยน ๕ ประการของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 103

การจดตงวทยาลยชมชนขนใน ๑๙ จงหวด

โดยมผเรยนเพมขนอยางตอเนอง ทงหลกสตรอนปรญญา

และหลกสตรฝกอบรม กลมผเรยนกลมหลกคอผท

ทำงานแลว ผพลาดโอกาสทางการศกษาทใฝฝนอยาก

เรยน อยากไดความร อยากมชวตทดขน และวทยาลย

ชมชนตอบสนองไดตามทตองการ เปนมตรกบผเรยน

เมอเรยนแลวไดนำความรไปใชในการพฒนางานไดจรง

ตอไปน คอ บางตวอยางทสมผสไดจรง

• ความปรารถนาอนแรงกลาทจะเหนประชาชน

มคณภาพดวยการศกษาของผทรงคณวฒ โดยเฉพาะ

อยางยงทานองคมนตร ศาสตราจารยเกยรตคณ

นายแพทยเกษม วฒนชย พลเอกสรยทธ จลานนท

นายพลากร สวรรณรฐ และพลเรอเอกชมพล ปจจสานนท

ท ใหทงหลกคด หลกวชา และหลกปฏบตในการ

ดำเนนงานวทยาลยชมชน และมเมตตาไปเปนประธาน

ประสาทอนปรญญาแกผสำเรจการศกษาเปนประจำ

• ความเสยสละและอทศตนเพอความกาวหนา

ยงยนของวทยาลยชมชนของผทรงคณวฒ ทงในระดบ

คณะกรรมการวทยาลยชมชน ประธานและกรรมการ

สภาวทยาลยชมชน และกรรมการสภาวชาการ ตางกมา

ทำงานใหแกวทยาลยชมชนอยางกระตอรอรนและมงมน

• ผปกครองและญาตมตรจำนวนมากของ

นกศกษาผสำเรจการศกษาทตางแสดงออกซงปตยนด

ในความสำเรจของลกหลาน “นคอ ความสขใจทเปน

ครงแรกของครอบครวทสมาชกไดเรยนถงระดบ

อดมศกษา” คำพดเชนนจะไดยนบอยๆ ทวทยาลย

ชมชนใน ๓ จงหวดภาคใต

• นกศกษาจากศนยพฒนาเดกเลกของ อบต.

ทมาเรยนสาขาวชาการศกษาปฐมวยตางตงอกตงใจ

ทจะผลตสอ ศกษาวชาการสอนเดกปฐมวย และฝกฝน

ทกษะตางๆ เพอนำไปใชในการทำงานทศนยฯ เปน

การศกษาทเรยนแลวเอาไปใชไดทนท

• กำนน ผใหญบาน ผบรหารและผปฏบตงาน

ใน อบต. ทมาเรยนสาขาวชาการพฒนาชมชน หรอ

สาขาวชาการปกครองทองถน แสดงความมนใจกบ

ใครๆ ทพดคยดวยในวนรบอนปรญญาบตรวา “เขาได

ความคด เครองมอ ไดเพอนรวมงาน และรวาจะไปนำ

คนในหมบานไดอยางไร”

วทยาลยชมชนทำให “การศกษา คอ ชวต” เปนความจรง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 104

• นกศกษารนแรกสำเรจการศกษาแลว อาสา

มาเปนกรรมการสภาวทยาลยชมชนในฐานะตวแทน

ศษยเกา หลายคนพดวา “เขามโอกาสไดเรยน ได

ประโยชนแลว ตอไปนเขาจะทำหนาทเปนผใหบาง”

• “พดถงเรองความร นกถงเรองปกครอง

ทองถน ซงไมไดเกยวของกบสายงานททำอยในปจจบน

เลย ปจจบนทำหนาทเปนผชวยทนตแพทยอยท

โรงพยาบาลคนละสายงานกนเลย แตทมาเรยนไมได

เนนวาเราตองกลบไปตอยอดในเรองของการทำงาน

หรอปรบวฒทางราชการ เพราะอยระดบซ ๖ มนสงสด

ทางสายงานแลว แตเราอยากรเรองทองถนของตวเอง

วา ทองถนเคาทำงานกนอยางไร เวลาทเคามการเลอก

สมาชกองคการบรหารสวนตำบล สมาชกองคการ

บรหารสวนจงหวด เราสามารถร ไดวาทางทองถน

ทำงานกนอยางไร ซงปกตไมเคยรเลยวาเงนภาษ

เคาเกบไป เงนทเอาไปทำนนทำน เอามาจากไหน เรา

อยากร แลวเอาเงนจากภาษทองถนไป ทนเรากม

ความรและสามารถตรวจสอบได”

(นงคราญ พชตพงศ : นกศกษาวทยาลยชมชน

แมฮองสอน)

• “ดฉนเปนผใหญบานอยฝายปกครอง อยาก

หาความรทจะไปพฒนาหมบานใหชาวบาน แลวกชอบ

ศกษาวทยาลยชมชนเปลยนแปลงเรามาก คอ แตกอน

ดานกฎหมายหรอวาคอมพวเตอรเรากพดเลยวาการ

เปนผใหญบานไปตดสน การประนประนอมลกบานเรา

กพดเดาๆ ไปกอน แตพอมาเรยนแลวเรากรวาหลกมน

เปนยงไง การประนประนอมมนงายขน ทวาสมาคม

ไมเกงพดไมเกงกเกงขน การแตงตวการพดจากพฒนา

ดขน”

(แหลมทอง หสนาม : นกศกษาวทยาลยชมชน

หนองบวลำภ)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 105

• “ผเรยนตดสนใจมาเรยนทวทยาลยชมชน

เพราะอยใกลบาน บอกวาทนดแตกเรยนยาก เชน วชา

คอมพวเตอร วชาภาษาองกฤษ หนวยจดทนอาจารย

ดแลเดกไดทวถง เพราะเดกมไมมาก สวนมากจะเปน

คนททำงานแลวมาเรยน ถาเรยนไมเขาใจกจะถามทนท

ครทสอนกเปนกนเอง ทสำคญคอใกลบานไมตอง

เดนทางไปเรยนทอน ไมเสยคาใชจายมาก คาเทอมถก

กวาทอนเพราะเดกทนไมคอยมเงน ถาเรยนทหนวยจด

กไมตองเดนทางไปเรยนในตวเมอง หรอตางจงหวด

บางคนไมมเงนจายคาเทอมกพยายามใหโอกาส”

(ลดารตน ธชากรณ : นกศกษาวทยาลยชมชน

พจตร)

• “ดใจทวทยาลยชมชนแพรมาชวยใหถงท

หมบานเพราะหมบานอยไกลอยบนดอย เดนทางไป

เรยนในเมองไมสะดวก วทยาลยชมชนแพรใหความร

เพม และสรางใหมรายไดเสรมในชวงทเราไมไดทำไร

ขอขอบคณวทยาลยชมชนแพรทชวยนำสงดๆ มาให

กลมแมบาน ทำใหครอบครวมรายไดดขน สามารถ

สงลกเรยนหนงสอและไมเปนหน”

(เฟองฟา อวนสะอาด : นกศกษาวทยาลย

ชมชนแพร)

“...สวนมากจะเปนคนททำงานแลวมาเรยน ถาเรยนไมเขาใจกจะถามทนท ครทสอนกเปนกนเอง ทสำคญคอใกลบานไมตองเดนทางไปเรยนทอน ไมเสยคาใชจายมาก...”

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 106

• “แลวมนกเปดชองทางใหเราได เราไดเหน

ในมมทกวางขนทำใหเรากลาทจะตดสนใจลาออกจาก

ราชการแลวมาทำธรกจของตวเอง ตองถอวาวทยาลย

ชมชนเปนคนเปดชองตรงนใหเรามองเหนใหเราไดกาว

ออกมาสมมทกวางขน”

(ศภวฒน ปญญาชย : นกศกษาวทยาลยชมชน

บรรมย)

• “อยากใหวทยาลยชมชนเปดการเรยนการ

สอนหลกสตรระยะสนทไมตองกำหนดจำนวนนกศกษา

มากคะ คอในหมบานหนงอยากเรยนรเกยวกบสมนไพร

แตรวบรวมนกศกษาไดมาแลวมเพยง ๑๕ – ๑๖

คนในหมบานนนมผอยากเรยนเทาน ทำใหจำนวนนก

ศกษาไมครบตามขอกำหนดของวทยาลยชมชน ไม

สามารถเปดเรยนไดคะ”

(รจนา ศรสวรรณ : นกศกษาวทยาลยชมชน

ยโสธร)

วทยาลยชมชนเปน “สะพานเชอม”

ระหวางการศกษาระบบปกต คอ เชอมระหวางระดบการศกษาขนพนฐานกบระดบอดมศกษา

เชอมโลกของการศกษากบโลกของการทำงาน เชอมผพลาดโอกาสเขาศกษาในกระแสหลกเขา

กบโอกาสเรยนในระดบอดมศกษาดวยวธการทเหมาะสมกบสภาพตนเอง ทมรปแบบการบรหาร

จดการและการจดการศกษาทคลองตว ยดหยน เขาถงผเรยนไดจรง และสรางประโยชนสงสด

ใหเกดแกผเรยน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 107

(๔) การทำงานเปนทมรวมกนของบคลากร

วทยาลยชมชนทงระบบตงแตคณะกรรมการ

วทยาลยชมชน สำนกบรหารงานวทยาลย

ชมชน สภาวทยาลยชมชน ผอำนวยการ

วทยาลย และคณะทปรกษา เพอหาขอยต

รวมกนในการขบเคลอนงานแตละระยะ

(๕) การประสานความคดของผมประสบการณท

หลากหลายใหสทศทางเดยวกน และวางแนว

ปฏบตใหเหมาะสมกบสภาพการณ และ

(๖) การบรหารจดการทมความออนตว ยดหยนสง

ใชวธการทหลากหลาย เหมาะสมกบแตละ

สถานการณ

ระบบวทยาลยชมชนสรางนวตกรรม “เรยนรและผนกกำลง”

วทยาลยชมชนสรางนวตกรรม “แบงปน พอเพยง และประโยชนประชาชน” โดยเฉพาะอยางยงการใชทรพยากรของรฐและชมชนทมอยจำนวนมากและหลากหลายใหเกดประโยชนสงสด ทง

ดานอาคารสถานท บคลากร วสดอปกรณอนๆ เชน การขอใชสถานทมาเปนททำงาน จดการเรยนการสอน ศนย

เรยนร การขอยมตวบคลากรมาปฏบตงานในระยะกอตงวทยาลย การขอเชญผมประสบการณตรงมาเปนอาจารย

พเศษ เปนตน จนทำใหเกดการระดมทรพยากรเขามาสนบสนนอยางกวางขวาง ถงแมวามอปสรรคทบาง

หนวยงานไมเอออยบาง แตกทำใหคณะกรรมการสภาและผบรหารวทยาลยตองรวมมอกนแสวงหาทใหมมา

ดำเนนการได ดงนน การดำเนนงานวทยาลยชมชนจงอยภายใตหลกความพอเพยง และยดประโยชนสงสดภายใต

การลงทนดานโครงสรางพนฐานจำเปนเทานน

ความคดวทยาลยชมชนเปนเรองใหม ผปฏบตงานพบ

กบงานใหม สถานการณใหม เวลาเรงรด จงตองหา

วธการตางๆ ในการทำงานใหบรรลวตถประสงค กลาวคอ

(๑) การศกษาจากผทรงคณวฒทมประสบการณ

อยางลมลก

(๒) ศกษาดงานวทยาลยชมชนของสหรฐอเมรกา

แลวนำมาวเคราะหปรบวธการใหสอดคลอง

กบบรบทของสงคมไทย

(๓) การมระบบการจางทปรกษาประจำสำนกงาน

ทมประสบการณในงานแตละดานมาชวยวาง

ระบบ และสอนงานใหบคลากร

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 108

นนคอ การเขาถงชมชนและการสรางพลงรวม

ใหเกดขนในการทำงานเพอความมนคงและยงยนของ

องคกร การดำเนนงานวทยาลยชมชนเนนการมสวน

รวมของชมชนอยางจรงจงและเครงครดในแตละขน

ตอน ตงแตการนำเสนอความตองการในการขอจดตง

วทยาลยชมชน การเตรยมความพรอมในการดำเนน

งาน การรวมบรหารจดการและมความรบผดชอบรวม

กน โดยมวธการทำงานทเปนหวใจสำคญคอ การ

ทำงานเปนทมระหวางสำนกบรหารงานวทยาลยชมชน

กบวทยาลยชมชนซงหมายรวมถงสภาวทยาลยชมชน

และผอำนวยการวทยาลยทตองปรกษาหารอรวมกน

อยางเปนทางการและไมเปนทางการ หาขอยตแลวนำ

ไปปฏบต เปนการทำงานแบบใหเกยรต และเขาถงใจ

กน เรยนรรวมกน รวมคดรวมทำ รวมแกปญหา สราง

องคความรใหมจากประสบการณรวมกน เปนเครอขาย

ความรวมมอ เปนกลยาณมตร ยดโยงพงพาซงกน

และกน และมเจตนารมณทชดเจนทมงใหวทยาลย

ชมชนเปนของชมชน ดวยวธการทำงานดงกลาวจงสง

ผลใหในวทยาลยชมชนเปนทรวมของผทมอดมการณ

รวมกน มจตสาธารณะ สรางกศลรวมกนเพอมงชวยให

ผขาดโอกาสทางการศกษาไดมทางเลอกในการพฒนา

ชวตดขน และสงผลใหประชาชน โดยเฉพาะอยางยง

คณะกรรมการสภาวทยาลยชมชนมความรกผกพน

และรสกเปนเจาของวทยาลยชมชน ซงจะทำให

เจตนารมณของการจดตงวทยาลยชมชนบรรลผลอยาง

มนคงและยงยน

วทยาลยชมชนทำให “All for Education และ Education for All” เปนความจรง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 109

ดวยจตมงมน : ฝาฟนอปสรรค

ปจจยทสงผลใหการนำนโยบายจดตงวทยาลยชมชนไปปฏบตบรรลผลเปนทนาพอใจ

ระดบหนงเมอเทยบกบระยะเวลาทดำเนนการและขอจำกดตางๆ เชนเปนงานรเรมใหมยงไมเคย

มมากอน มความไมเขาใจของหนวยงาน ตลอดจนประชาชนและทรพยากรมจำกด เปนตน

โดยจำแนกเปนปจจยทเออ และปจจยทเปนอปสรรค ดงน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 110

ปจจยเออ ๑. นโยบายมความชดเจนของวตถประสงค

และเปาหมายเปนรปธรรมและสอดคลองกบความ

ตองการของกลมเปาหมาย คอ ประชาชนและ

ผขาดโอกาสทางการศกษา

๒. ผบรหารนโยบายในสวนกลางมความ

เขาใจ และพยายามมงมนทจะขบเคลอนองคกรให

บรรลตามเจตนารมณโดยการมสวนรวมในการ

ดำเนนงานกบผปฏบตอยางใกลชด

๓. ประชาชนในจงหวดทจดตงวทยาลย

ชมชนมทศนคตทดตอนโยบาย และมความเขาใจใน

ประโยชนทจะไดรบชดเจน และชดเจนในเปาประสงค

ทจะดำเนนการใหบรรลผล

๔. ลกษณะโครงสรางองคกรของวทยาลย

ชมชนเนนการกระจายอำนาจใหประชาชนมสวน

รวม มความยดหยนในวธการปฏบตงานโดยยดตาม

เจตนารมณเปนหลก

๕. ผดำเนนงานทงสวนกลางและระดบ

จงหวดมความรวมมอกนอยางจรงจงตอเนอง สราง

พลงรวมใหเกดขน และมแรงบนดาลใจ เพอมง

สรางความมนคง และยงยนของวทยาลยชมชน

๖. มการกำหนดภารกจขององคกรสวน

กลางและระดบจงหวดพรอมทงมอบหมายงาน

ชดเจน เชน อำนาจหนาทของสวนกลาง และอำนาจ

หนาทระดบจงหวด

๗. มการประชาสมพนธทางสอทมพลง

ไดแก โทรทศนในชวงเรมดำเนนการตามนโยบาย

อยางตอเนองและมความถสง ทำใหวทยาลยชมชน

เปนทรจกของประชาชนเรวขน

ปจจยอปสรรค

๑. ความคาดหวงของฝายนโยบายทจะให

เกดวทยาลยชมชนไดโดยเรวและเปดการสอนใน

ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ๒๕๔๕ ขณะทมขอจำกด

หลายประการทำใหเกดแรงกดดนในการทำงานสง

เชน

• ระยะเวลาเตรยมการ ๑๕ เดอน (มนาคม

พ.ศ. ๒๕๔๔-พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๕) ซงจะตอง

ดำเนนการหลายดาน เชน การสรางความเขาใจเรอง

วทยาลยชมชน การจดวางระบบบรหารทสวนกลาง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 111

และจงหวด การพฒนาหลกสตร การจดทำแนวทาง

การจดการเรยนการสอน การขอรบรองคณวฒจาก

สำนกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน การ

เตรยมความพรอมทกดานในระดบจงหวด เปนตน

• บคลากรผปฏบตงานตองยมตวมาจาก

สวนราชการตางๆ ซงมจำนวนจำกดและยงไมเขาใจ

ชดเจนเรองวทยาลยชมชน

• สถานทสำหรบเปนททำงานและการ

จดการเรยนการสอน ยงขาดความพรอม

๒. วทยาลยชมชนเกดขนทามกลางสถาน

ศกษาทมอยหลากหลายประเภทและเปนทรจกของ

ประชาชนแลว ทำใหตองเรงสรางอตลกษณตนเอง

ใหเปนทรจกโดยเรว

๓. บคลากรในวทยาลยชมชน มาจากความ

หลากหลายประสบการณ เมอมาทำงานภายใต

บรบทของวทยาลยชมชน จะตองมการปรบตวสง

เกดความขดแยงทางความคด และขอปฏบต

๔. การไมมอาคารสถานทจดการเรยน

การสอน อาคารวทยบรการ และอาคารสำนกงาน

บางแหง ซงทผานมาไดมงใชทรพยากรอาคาร

สถานทรวมกบหนวยงานการศกษา สถานศกษา

หนวยงานภาครฐ เอกชน และชมชน เปนทจดการ

ศกษาของวทยาลยชมชนชวคราว และบางแหงยง

ไมมอาคารสำนกงานเปนของตนเอง และไดรบ

บรจาคทดนแตยงไมมงบประมาณกอสรางอาคาร

บางแหงมทดนมอาคารสำนกงาน แตไมมอาคาร

เรยน อาคารวทยบรการ อาคารฝกปฏบตการ อาคาร

ศนยกฬา/นนทนาการ และบานพก/หอพก ตลอด

จนไมมโครงสรางพนฐานระบบสาธารณปโภค

รองรบ โดยไมไดรบงบประมาณคากอสราง จงได

พยายามไปขอใชอาคารเกาทไมใชแลวมาปรบปรง

เปนอาคารสำนกงานทตงสถาบนหลก และขอใช

หองเรยนของโรงเรยนตางๆ เปนสถานทเรยนในวน

เสาร-อาทตยการดำเนนการดงกลาว พบปญหา

จากการไมคลองตว เชน

• หนวยงานราชการทเปนเจาของอาคาร

อนญาตใหใชอาคารบางสวน บางแหงยกเลกการให

ใชตองยายนกศกษาไปเรยนทอน ทำใหตองแก

ปญหาอยตลอดเวลา

• การทไมมอาคารสำนกงาน อาคารเรยน

หลก อาคารวทยบรการซงเปนศนยเรยนรและ

คนควาของนกศกษาระดบอดมศกษา ตลอดจน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 112

อาคารศนยปฏบตการตามหลกสตรทจดหลากหลาย

ทำใหไมมลกษณะของการเปนสถาบนหลก จงไม

สามารถจดกจกรรมในภาพรวมของวทยาลยได ม

แนวโนมใหนกศกษาและประชาชนไมเชอมนตอ

วทยาลยชมชนหรอนกศกษาไมภาคภมใจในวทยาลย

เทาทควร

อปสรรคดงกลาวสงผลกระทบตอการจด

การเรยนการสอนเพอเสรมสรางความรทกษะ และ

คณลกษณะเพอเพมสมรรถนะคนของชมชนในการ

เพมผลผลตอาชพ และคณภาพชวต ทำใหวทยาลย

ชมชนไมมศกยภาพมากพอทจะชวยแกปญหา

ประชาชน ทำใหประชาชนมโอกาสนอยลงทจะเขา

ถงองคความรทจะไปประกอบอาชพไดดขน มผล

กระทบทางเศรษฐกจ มองคความรไมพอทใชพฒนา

อาชพททำอย รายไดไมเพมขน สงผลทำใหเกดการ

ยายถนทงชวคราวและถาวรเพอไปหาแหลงทจะม

งานทำ การยายถนทำใหขาดกำลงแรงงานทจะ

สรางความเขมแขงใหชมชน

หากทกฝายทเกยวของเชอมนวาวทยาลยชมชนจะสามารถสรางเสรมศกยภาพใหกบประชาชน ควรรวมกนขจด

อปสรรคใหหมดสน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 113

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 114

ภาคผนวก

• ขอมลเกยวกบวทยาลยชมชน ๑๙ แหง

• กฎกระทรวงและระเบยบทเกยวของกบการ

ดำเนนงานของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 115

ขอมลเกยวกบวทยาลยชมชน ๑๙ แหง

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 116

วทยาลยชมชนแมฮองสอน

ทตง เลขท ๓๖ ถ.ปางลอนคม ต.จองคำ อ.เมอง จ.แมฮองสอน ๕๘๐๐๐

โทร.๐-๕๓๖๑-๔๓๗๖ – ๗ โทรสาร. ๐-๕๓๖๑-๔๓๗๗

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๗ แหง ไดแก วทยาลยชมชนแมฮองสอน ศนยประสานงานจดการศกษา

อำเภอปางมะผา โรงเรยนปางมะผาพทยาสรรพ โรงเรยนปายวทยาคาร โรงเรยน

ขนยวมวทยา โรงเรยนแมลานอยดรณสกข โรงเรยนอนบาลแมสะเรยง และโรงเรยน

โปงสา

หลกสตร - หลกสตรอนปรญญาปจจบนเปดสอน ๔ สาขาวชา ไดแก การศกษาปฐมวย การ

ปกครองทองถน การจดการทวไป และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- หลกสตรฝกอบรม เชน ผลตภณฑแกะสลกจากเศษไมชนสง อาสาสมครมคคเทศก

ชมชน ดนตรพนเมอง การออกแบบบรรจภณฑ และเวชกจฉกเฉน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๑๐๙ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๗๑๕ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา ๑,๓๙๑ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม ๗,๐๘๑ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 117

วทยาลยชมชนตาก

ทตง กโลเมตร ๔๑๑ ตำบลหนองบวใต อำเภอเมอง จงหวดตาก ๖๓๐๐๐

โทร.๐-๕๕๘๙-๗๐๖๐ -๑ โทรสาร ๐-๕๕๘๙-๗๐๖๓

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๑๐ แหง คอ วทยาลยชมชนตาก โรงเรยนเทศบาลวดดอนแกว โรงเรยน

สามเงาวทยาคม ศนยการเรยนรดวยตนเองอำเภอแมสอด วทยาลยการอาชพแมสอด

โรงเรยนพบพระวทยาคม โรงเรยนทาสองยางวทยาคม โรงเรยนแมระมาดวทยาคม

โรงเรยนอมผางวทยาคม และโรงพยาบาลบานตาก

หลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๔ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน การแพทย-

แผนไทย การศกษาปฐมวย และคอมพวเตอรธรกจ

- หลกสตรฝกอบรม เชน หลกสตรอญมณ (การเดนพลอย) ภาษาพมาเพอการสอสาร

พนกงานสขภาพชมชนชายแดน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๒๐๗ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๒,๐๗๘ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๓๒๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖,๕๑๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 118

วทยาลยชมชนพจตร

ทตง ๑๕๐ หม ๖ ถนนบางมลนาก-โพทะเล ตำบลทาบว อำเภอโพทะเล จงหวดพจตร

๖๖๑๓๐ โทร.๐-๕๖๕๖-๙๑๘๐ โทรสาร. ๐-๕๖๖๕-๙๑๘๐ ตอ ๑๐๗

จดตงเมอ พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๑๐ แหง คอ วทยาลยชมชนพจตร อบต.ดงกลาง วดสามงาม ศนยการศกษา

นอกโรงเรยนวงทรายพน อบต.ปากทาง โรงเรยนวงตะกราษฏอทศ อบต.เมองเกา

อำเภอสากเหลก วดมงคลทบคลอพระอารามหลวง และโรงเรยนอนบาล

โพธประทบชาง

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน คอมพวเตอร-

ธรกจ การศกษาปฐมวย การจดการทวไป และการบญช

- หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ไดแก สาขาวชาเครองกล สาขางาน

ยานยนต สาขาวชาไฟฟาและอเลกทรอนกส สาขางานไฟฟากำลง สาขางาน

อเลกทรอนกส สาขาวชาโลหะการ สาขางานเชอมโลหะ สาขาวชาพาณชยกรรม

สาขางานการบญชและสาขางานคอมพวเตอรธรกจ

- หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.) ไดแก สาขาวชาเครองกล สาขางาน

เทคนคยานยนต สาขาวชาไฟฟากำลง สาขางานตดตงไฟฟา สาขาวชาอเลกทรอนกส

สาขางานเทคนคคอมพวเตอร สาขางานอเลกทรอนกสอตสาหกรรม สาขาวชาการ

บญช สาขางานการบญช สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ สาขางานพฒนาเวปเพจ

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก ชางซอมเครองใชไฟฟาในบาน ชางเดนสายไฟภายใน

อาคาร ชางซอมเครองยนตเลก การสรางเวบเพจดวยภาษา HTML/DHTML เปนตน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 119

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๗๐๒ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มจำนวน ๑,๒๒๒ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐

กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) มจำนวน ๒๓๙ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐

กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖๖๖ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๔๐๕ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มจำนวน ๖๓๓ คน (ตงแตปการศกษา

๒๕๔๘-๒๕๕๑)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) มจำนวน ๒๕๒ คน (ตงแตปการศกษา

๒๕๔๘-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๓๑๒ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 120

วทยาลยชมชนแพร

ทตง เลขท ๓๓/๑๓ (โรงเรยนการปาไมแพรเดม) ถนนคมเดม ตำบลในเวยง อำเภอเมอง

จงหวดแพร ๕๔๐๐๐ โทร. ๐-๕๔๕๓-๒๑๙๑ โทรสาร. ๐-๕๔๕๓-๒๑๙๒

จดตงเมอ ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๔๙

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๕ แหง คอ วทยาลยชมชนแพร โรงเรยนวงชนวทยา เทศบาลตำบลเดนชย

เทศบาลตำบลหวยออ และโรงเรยนสาธตเทศบาลบานเชตวน

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๖ สาขาวชา ไดแก การปกครองทองถน เทคโนโลยการเกษตร

คอมพวเตอรธรกจ การศกษาปฐมวย การจดการทวไป และการพฒนาชมชน

- หลกสตรฝกอบรมเชน การเพมมลคาผลตภณฑจากผาหมอฮอม การพฒนาธรกจขาว

การทำโคมตง การทอผายกดอกลายโบราณ

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๗๓๘ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๐๑๗ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน - คน

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๔,๔๐๒ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 121

วทยาลยชมชนหนองบวลำภ

ทตง ๑๙๙ หม ๑ ถ.วงหมน-สรางเสยน ต.บานพราว อำเภอเมอง จงหวดหนองบวลำภ

๓๙๐๐๐ โทร. ๐๘๖-๔๕๘-๖๕๙๐ โทรสาร.๐๘๖-๔๕๘-๖๕๙๑

จดตงเมอ พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง คอ วทยาลยชมชนหนองบวลำภ อบต.โนนทน โรงเรยนสวรรณคหา

พทยาสรรค เทศบาลตำบลโนนสง เทศบาลกดดนจ และสถานตำรวจภธรอำเภอ

ศรบญเรอง

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๔ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน คอมพวเตอร

ธรกจ การศกษาปฐมวย และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก หลกสตรขาวฮางอนทรย หลกสตรเสอสมนไพรเยบมอ

และหลกสตรบายศรสขวญ เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๖๔๐ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖๘๑ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๐๘๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๖๔๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 122

วทยาลยชมชนบรรมย

ทตง อาคารสงฆประชาสรรค วดพระพทธบาทเขากระโดง ถนนบรรมย-ประโคนชย ตำบลเสมด

อำเภอเมอง จงหวดบรรมย ๓๑๐๐๐ โทร. ๐-๔๔๖๓-๗๒๕๘ โทรสาร.๐-๔๔๖๓-๗๒๕๗

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๙ แหง ประกอบดวย วทยาลยชมชนบรรมย โรงเรยนบานกรวดวทยาคาร

บานมวงหวาน-โคกเจรญ วทยาลยเทคนคคเมอง เทศบาลเมองนางรอง อบต.ศรสวาง

โรงเรยนละหานทรายรชดาภเษก โรงเรยนกะสงพทยาคม และโรงเรยนตลงพทยาสรรพ

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๗ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน การศกษา

ปฐมวย การพฒนาชมชน การบญช คอมพวเตอรธรกจ วทยาการคอมพวเตอร และ

การจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรมทเปดสอน ไดแก การกรดยางพารา เทคนคการพดในทชมชน การ

ประดษฐดอกไมจากผาใยบว การปลกผกปลอดสารพษ หลกการผสมพนธปศสตว

การทอเสอกกลายขด การทำดอกไมประดษฐชบยางพารา และการแปรรปอาหาร

เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๔๓๗ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๓๔๙ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๒,๐๑๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖,๐๓๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 123

วทยาลยชมชนมกดาหาร

ทตง อาคารทวาการอำเภอมกดาหารหลงเกา ถนนพทกษพนมเขต ตำบลมกดาหาร จงหวด

มกดาหาร ๔๙๐๐๐ โทร. ๐-๔๒๖๑-๕๑๙๕ โทรสาร ๐-๔๒๖๑-๕๑๙๗

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๗ แหง ไดแก วทยาลยชมชนมกดาหาร สปอ.ดงหลวง สำนกเนกขมมนาร

โรงเรยนมกดาหาร โครงการสงเสรมศลปาชพบานสานแว-นาโคกกง โรงเรยน

นคมคำสรอยพทยาสรรค และโรงเรยนหวานใหญวทยา

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๖ สาขาวชา ไดแก คอมพวเตอรธรกจ การปกครองทองถน

การจดการทวไป การศกษาปฐมวย ธรกจระหวางประเทศในกลมอนโดจน และ

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- หลกสตรฝกอบรม เชน หลกสตรภาษาองกฤษเพอการสอสาร หลกสตรออกแบบ

บรรจภณฑ หลกสตรการเปนเกษตรกรทมประสทธภาพ

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๙๐๐ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๘๙๒ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๔๕๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๕,๖๖๗ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 124

วทยาลยชมชนยโสธร

ทตง ถนนสวรรณภม-ยโสธร ตำบลสำราญ อำเภอเมอง จงหวดยโสธร ๓๕๐๐๐

โทร. ๐-๔๕๗๒-๔๗๒๙ , ๐-๔๕๗๒-๔๗๔๙ โทรสาร. ๐-๔๕๗๒-๔๗๓๘ , ๐-๔๕๗๒-๔๗๒๙

จดตงเมอ ๘ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง คอ วทยาลยชมชนยโสธร โรงเรยนเทศบาลเลงนกทา โรงเรยนบาน

สมฝอ กองพนทหารราบท ๓ กรมมหารราบท ๑๖ คายบดนทรเดชา โรงเรยนคอวง

พทยาคม และโรงเรยนคำเขอนแกว

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๓ สาขาวชา คอ การศกษาปฐมวย คอมพวเตอรธรกจ และ

การปกครองทองถน

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก หลกสตรการทำลวดลายบงไฟเอ หลกสตรการทำ

ผลตภณฑจากผาลายขด และหลกสตรการผลตถานคณภาพ เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๔๙๓ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๘๒๖ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑๑๔ คน (ปการศกษา ๒๕๕๐)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๓๐๖ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 125

วทยาลยชมชนอทยธาน

ทตง เลขท ๗ หม ๒ ถ.บานไร-ลานสก ต.หวยแหง อ.บานไร จ.อทยธาน ๖๑๑๔๐

โทร. ๐-๕๖๕๓-๙๒๐๔ โทรสาร. ๐-๕๖๕๓-๙๒๐๕

จดตงเมอ ๒๒ ธนวาคม ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๑๑ แหง ไดแก วทยาลยชมชนอทยธาน โรงเรยนบานทาซง โรงเรยนทพหมน

โรงเรยนหวยคตวทยา โรงเรยนหนองฉางวทยา โรงเรยนสวางอารมณวทยา โรงเรยน

การงวทยา โรงเรยนหนองขาหยางวทยาคม โรงเรยนอนบาลเมอง โรงเรยนอนบาล

ลานสก และเทศบาลตำบลตลกด

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๔ สาขาวชา ไดแก คอมพวเตอรธรกจ การปกครองทองถน

การบญช และการจดการทวไป

- หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ไดแก เครองกล ยานยนต ไฟฟาและ

อเลกทรอนกส ไฟฟากำลง พาณชยกรรม การบญช และคอมพวเตอรธรกจ

- หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.) ไดแก เครองกล เทคนคยานยนต

ไฟฟากำลง ตดตงไฟฟา อเลกทรอนกส เทคนคคอมพวเตอร คอมพวเตอรธรกจ

พฒนาเวปเพจ

- หลกสตรฝกอบรมเชน ชางซอมเครองยนตเลก ชางซอมเครองใชไฟฟาภายในบาน

กฎหมายนาร ผนำเดนปาธรรมชาต การทอผาพนเมองโบราณ

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๕๓๗ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มจำนวน ๓๑๓ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐

กรกฎาคม ๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 126

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) มจำนวน ๙๑ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐

กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๔๒๔ คน

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๐๔๗ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มจำนวน ๒๕๐ คน (ตงแตปการศกษา

๒๕๔๘-๒๕๕๑)

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) มจำนวน ๑๑๒ คน (ตงแตปการศกษา

๒๕๔๙-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖,๑๐๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 127

วทยาลยชมชนสระแกว

ทตง ม.๓ ถนนสวรรณศร ต.ทาเกษม อำเภอเมอง จงหวดสระแกว ๒๗๐๐๐

โทร.๐-๓๗๔๒-๕๔๘๗-๘, ๐-๓๗๔๒-๕๒๙๑ โทรสาร. ๐-๓๗๔๒-๕๒๙๑, ๐-๓๗๔๒-๕๔๘๗

ตอ ๑๐๗

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง คอ วทยาลยชมชนสระแกว โรงเรยนอรญประเทศ องคการบรหาร

สวนตำบลคลองหาด ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำเภอ

ตาพระยา ทวาการอำเภอวงนำเยน และสหกรณโคนมวงนำเยน จำกด

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๘ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน การแพทย-

แผนไทย การบญช การจดการทวไป การศกษาปฐมวย การคาชายแดน เกษตร-

อนทรยและสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

- หลกสตรฝกอบรม เชน การนวดแผนไทย เซรามกส เกษตรอนทรย เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๖๗๔ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๒,๓๘๔ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๒๗๔ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๗-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖,๓๒๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 128

วทยาลยชมชนตราด ทตง เลขท ๖๔/๑ หม ๒ ตำบลเนนทราย ถนนตราด-คลองใหญ อำเภอเมอง จงหวดตราด

๓๒๐๐๐ โทร.๐-๓๙๕๓-๒๓๑๔-๖ โทรสาร. ๐-๓๙๕๓-๒๓๑๗

จดตงเมอ ๘ ตลาคม ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๔ แหง ไดแก วทยาลยชมชนตราด โรงเรยนบานคลองเจา โรงเรยนบอไร

วทยาคม และโรงเรยนคลองใหญวทยาคม

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๓ สาขาวชา ไดแก คอมพวเตอรธรกจ การปกครองทองถน

และการศกษาปฐมวย

- หลกสตรฝกอบรม เชน ผามดยอม สรางผนำในโรงเรยน การพดในทชมชน

ภาษากมพชาเพอการสอสาร หลกสตรอาหารทองถนเมองตราด

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๔๘๗ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๑๑๑ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑๓๑ คน (ปการศกษา ๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๖๒๑ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 129

วทยาลยชมชนสมทรสาคร

ทตง เลขท ๑๐๑ หม ๙ บานกระชาขาว ตำบลบานบอ อำเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร ๗๔๐๐๐

โทร. ๐-๓๔๔๕-๐๐๐๑-๒ โทรสาร. ๐-๓๔๔๕-๐๐๐๓

จดตงเมอ ๘ ตลาคม ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง ไดแก ศนยการเรยนรวทยาลยชมชนสมทรสาคร โรงเรยน

กระทมแบน ”วเศษสมทคณ” โรงเรยนสมทรสาครวทยาลย โรงเรยนออมนอย

โสภนชนปถมภ โรงเรยนวดธรรมจรยาภรมย และบรษทยเนยนโฟรเซนโปรดกส จำกด

(พรานทะเล)

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ไดแก การปกครองทองถน การบญช

คอมพวเตอรธรกจ เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม เชน การสงเสรมสขภาพผสงอาย การพดในทชมชน การซอม

เครองใชไฟฟาภายในบาน การนวดฝาเทา ภาษาองกฤษเพอการสอสาร

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๖๑๓ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๘๗๔ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๓๔ คน (ปการศกษา ๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๒๗๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 130

วทยาลยชมชนระนอง

ทตง เลขท ๒/๔ หมท ๑ ถนนเพชรเกษม ตำบลบางรน อำเภอเมอง จงหวดระนอง ๘๕๐๐๐

โทร. ๐-๗๗๘๒-๑๐๖๘ โทรสาร. ๐-๗๗๘๒-๓๓๒๖

จดตงเมอ ๙ พฤศจกายน ๒๕๔๔

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง คอ วทยาลยชมชนระนอง วทยาลยการอาชพกระบร สำนกงานการ

ประถมศกษาอำเภอละอน โรงเรยนกะเปอรวทยา และโรงเรยนบานภเขาทอง

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ไดแก การปกครองทองถน การพฒนาชมชน

คอมพวเตอรธรกจ การศกษาปฐมวย และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม เชน หลกสตรการทองเทยวเชงนเวศ หลกสตรธรกจและ

การบรหาร (กองทนหมบาน) หลกสตรภาษาตางประเทศเพอสอและธรกจ (ภาษา

พมา) สงเสรมสขภาพผสงอาย การผลตแผนยางคณภาพด

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๖๘๖ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๓๒๕ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๒๖๖ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๐)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๕,๘๒๕ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 131

วทยาลยชมชนพงงา

ทตง หม ๖ ตำบลบอแสน อำเภอทบปด จงหวดพงงา ๘๒๑๘๐ โทร. ๐-๗๖๕๙-๙๐๑๔

โทรสาร ๐-๗๖๕๙-๙๒๑๔

จดตงเมอ ๘ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๗ แหง คอ วทยาลยชมชนพงงา โรงเรยนอาวกระพอ โรงเรยนสตรพงงา

เทศบาลตำบลทายเหมอง โรงเรยนตะกวปา “เสนานกล” โรงเรยนคระบรพทยาคม

และโรงเรยนเกาะยาววทยา

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ประกอบดวย การปกครองทองถน คอมพวเตอร

ธรกจ เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การศกษาปฐมวย และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก คอมพวเตอรเบองตน ภาษาองกฤษเพอการสอสาร

การสนทนาภาษาองกฤษเบองตน การขบรถยนต การกรดยางพารา เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๔๙๕ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๘๖๒ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑๒๕ คน (ปการศกษา ๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๖๔๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 132

วทยาลยชมชนสงขลา

ทตง ๑๘๖/๒ ถ.ประธานสขา อาคารสำนกงานประถมศกษา (เดม) ตำบลเทพา อำเภอเทพา

จงหวดสงขลา ๙๐๑๕๐ โทร. ๐-๗๔๓๗-๖๖๖๗ ,๐-๗๔๓๗-๖๖๓๓

โทรสาร. ๐-๗๔๓๗-๖๖๖๕

จดตงเมอ ๒๔ สงหาคม ๒๕๕๐

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๓ แหง ไดแก โรงเรยนเทพา โรงเรยนบานเทพา และโรงเรยนจะนะชนปถมภ

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ไดแก การปกครองทองถน การศกษาปฐมวย

การพฒนาชมชน คอมพวเตอรธรกจ และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม เชน การดแลเดกปฐมวย การทำบญชรบจายเบองตนในชมชน

การประกอบและตดตงคอมพวเตอร การปกครองทองถน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๓๕๐ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๕๑๐ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา - คน

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๗๔๖ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๕๐-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 133

วทยาลยชมชนสตล

ทตง เลขท ๒๗๑ ถนนยนตรการกำธร หม ๔ ตำบลเกตร อำเภอเมอง จงหวดสตล ๙๑๑๔๐

โทร. ๐-๗๔๗๑-๑๙๕๘ โทรสาร. ๐-๗๔๗๗-๒๑๑๖

จดตงเมอ ๘ ตลาคม ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๕ แหง ไดแก โรงเรยนสตลวทยา(วทยาลยชมชนสตล) โรงเรยนควนหลง

วทยาคม โรงเรยนเทศบาล ๑ วทยาลยเทคนคสตล และโรงเรยนกำแพงวทยา

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๕ สาขาวชา ไดแก การปกครองทองถน การศกษาปฐมวย การ

พฒนาชมชน อตสาหกรรมการทองเทยว และคอมพวเตอรธรกจ

- หลกสตรฝกอบรม เชน คอมพวเตอรเบองตน ภาษามลายเพอการสอสาร มคคเทศก

ทองถน เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๘๔๔ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๙๐๕ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา ๖๓ คน (ปการศกษา ๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๓,๙๙๘ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 134

วทยาลยชมชนปตตาน

ทตง วทยาลยชมชนปตตาน ถ.ปากนำ ต.รสะมแร อ.เมอง จ.ปตตาน ๙๔๐๐๐

โทร.๐-๗๓๓๓-๔๙๖๒ , ๐-๗๓๔๖-๐๒๐๕ โทรสาร. ๐-๗๓๔๖-๐๐๖๑

จดตงเมอ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๖ แหง ไดแก วทยาลยชมชนปตตาน โรงเรยนเทศบาล ๑ โรงเรยนเทศบาล

๕ โรงเรยนเทศบาลบานตะลบน โรงเรยนโพธครราชศกษา บรษท ทกษณอนโฟเทค

จำกด

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๖ สาขาวชา ไดแก การศกษาปฐมวย การปกครองทองถน

คอมพวเตอรธรกจ ธรกจอาหารฮาลาล การพฒนาชมชน และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม เชน อาหารไทยฮาลาล การเยบหมวกกะปเยาะ การเยบผาคลม

ผมสตร การประกอบธรกจเบองตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๐๙๓ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๖๖๑ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา ๘๙๐ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๕๐-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๖,๗๘๗คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 135

วทยาลยชมชนยะลา

ทตง ๒ ถนนสขยางค ๑ ตำบลสะเตง อำเภอเมอง จงหวดยะลา ๙๕๐๐๐

โทร.๐-๗๓๒๑-๖๖๔๖-๗ โทรสาร. ๐-๗๓๒๑-๖๖๔๘

จดตงเมอ ๒๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๗

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๔ แหง คอ โรงเรยนสตรยะลา สถาบนพลศกษายะลา กศน.อำเภอธารโต

และศนยอำเภอเบตง

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๗ สาขาวชา ประกอบดวย การพฒนาชมชน การปกครอง

ทองถน คอมพวเตอรธรกจ การศกษาปฐมวย เทคโนโลยการเกษตร ธรกจอาหารฮา

ลาล และการจดการทวไป

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก การขบรถขดไฮดรอลค หลกสตรเลยงไกนกกระทาเบองตน

หลกสตรการปกผาดวยมอ และหลกสตรการจดสวนเบองตน เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๓๔๑ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๑,๑๔๕ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา ๗๔๑ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๕๐-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๔,๙๐๓ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 136

วทยาลยชมชนนราธวาส

ทตง ถนนสรยะประดษฐ อำเภอเมอง จงหวดนราธวาส ๙๖๐๐๐ โทร. ๐-๗๓๕๓-๑๓๖๓

โทรสาร. ๐-๗๓๕๑-๕๘๑๔

จดตงเมอ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

สถานทจดการศกษา ปจจบนม ๓ แหง คอ วทยาลยชมชนนราธวาส เทศบาลตำบลรอเสาะ

โรงเรยนสไหงโก-ลก

จำนวนหลกสตร - หลกสตรอนปรญญา ๘ สาขาวชา ประกอบดวย การบญช การปกครองทองถน

คอมพวเตอรธรกจ วทยาการคอมพวเตอร การศกษาปฐมวย การจดการทวไป

การพฒนาชมชน และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- หลกสตรฝกอบรม ไดแก หลกสตรคอมพวเตอร หลกสตรการปกผาดวยมอ และ

หลกสตรการซอมโทรศพทมอถอ เปนตน

จำนวนนกศกษาปจจบน หลกสตรอนปรญญา มจำนวน ๑,๔๓๐ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๒,๗๗๓ คน (ขอมล ณ วนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒)

ผสำเรจการศกษา หลกสตรอนปรญญา ๒,๓๓๙ คน (ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖-๒๕๕๑)

หลกสตรฝกอบรม มจำนวน ๕,๗๘๔ คน (ตงแตปการศกษา๒๕๔๙-๒๕๕๒)

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 137

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 138

กฎกระทรวงและระเบยบ ทเกยวของกบการดำเนนงานของวทยาลยชมชน

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 139

Àπâ“ 8√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

°Æ°√–∑√«ß«à“¥â«¬°“√®—¥°“√»÷°…“√–¥—∫Õÿ¥¡»÷°…“μË”°«à“ª√‘≠≠“√Ÿª·∫∫«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π

æ.». ÚıÙˆ

Õ“»—¬Õ”π“®μ“¡§«“¡„π¡“μ√“ ¯ ¡“μ√“ ÚÚ «√√§ “¡ ·≈–¡“μ√“ Û¯ «√√§ “¡·Ààßæ√–√“™∫—≠≠—μ‘√–‡∫’¬∫∫√‘À“√√“™°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ æ.». ÚıÙˆ √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ÕÕ°°Æ°√–∑√«ß‰«â ¥—ßμàÕ‰ªπ’È

¢âÕ Ò „π°Æ°√–∑√«ßπ’Èç«‘∑¬“≈—¬é À¡“¬§«“¡«à“ «‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·μà≈–·ÀàßçÀπ૬®—¥°“√»÷°…“é À¡“¬§«“¡«à“  ∂“π∑’Ë®—¥°“√»÷°…“√à«¡°—∫«‘∑¬“≈—¬ç§≥–°√√¡°“√é À¡“¬§«“¡«à“ §≥–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πç ¿“«‘∑¬“≈—¬é À¡“¬§«“¡«à“  ¿“«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·μà≈–·Ààßç ¿“«‘™“°“√é À¡“¬§«“¡«à“  ¿“«‘™“°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·μà≈–·Ààß纟âÕ”π«¬°“√é À¡“¬§«“¡«à“ ºŸâÕ”π«¬°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·μà≈–·Ààßç‡≈¢“∏‘°“√é À¡“¬§«“¡«à“ ‡≈¢“∏‘°“√§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“ç√—∞¡πμ√’é À¡“¬§«“¡«à“ √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√

À¡«¥ Ò∫∑∑—Ë«‰ª

¢âÕ Ú „Àâ«‘∑¬“≈—¬‡ªìπ ∂“π»÷°…“¢Õß√—∞∑’Ë®—¥°“√»÷°…“„π√–¥—∫Õÿ¥¡»÷°…“√–¥—∫μË”°«à“ª√‘≠≠“÷Ëß∫√‘À“√®—¥°“√‚¥¬™ÿ¡™π ¡’«—μ∂ÿª√– ß§å„π°“√„Àâ°“√»÷°…“·≈–Ωñ°Õ∫√¡¥â“π«‘™“°“√·≈–¥â“π«‘™“™’æ

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 140

Àπâ“ 9√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

μ“¡À≈—° Ÿμ√∑’Ë Õ¥§≈âÕß°—∫§«“¡μâÕß°“√¢Õß™ÿ¡™π ·≈– à߇ √‘¡„Àâ¡’°“√æ—≤π“Õ“™’æ·≈–æ—≤π“§ÿ≥¿“æ™’«‘μ¢Õß∫ÿ§§≈„π™ÿ¡™π

„Àâ«‘∑¬“≈—¬‡ªìπ à«π√“™°“√„π ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π  ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“ °√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√

¢âÕ Û ¿“¬„μâ«—μ∂ÿª√– ß§åμ“¡¢âÕ Ú «‘∑¬“≈—¬μâÕß®—¥√–∫∫‡§√◊Õ¢à“¬„π°“√∫√‘À“√°“√®—¥°“√»÷°…“‚¥¬¡ÿà߇πâπ°“√®—¥°“√»÷°…“·≈–°“√Ωñ°Õ∫√¡„πÀ≈—° Ÿμ√∑’ËÀ≈“°À≈“¬·≈–¡’§«“¡¬◊¥À¬ÿàπ ‡æ◊ËÕ„Àâ “¡“√∂æ—≤π“§ÿ≥¿“æ™’«‘쉥âÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕßμ≈Õ¥™’«‘μ √«¡∑—Èß°“√‡™◊ËÕ¡‚¬ß§«“¡√Ÿâ¥â“π«‘™“°“√·≈–°“√„™â∑√—欓°√√–À«à“ß«‘∑¬“≈—¬ Àπ૬®—¥°“√»÷°…“ ·≈–Àπ૬ߓπÕ◊Ëπ∑—Èß¿“§√—∞·≈–‡Õ°™π ∑—Èßπ’È „À⇪ìπ‰ªμ“¡√–‡∫’¬∫∑’Ë√—∞¡πμ√’°”À𥂥¬§«“¡‡ÀÁπ™Õ∫¢Õߧ≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“

¢âÕ Ù °“√®—¥μ—Èß °“√√«¡ ·≈–°“√¬ÿ∫‡≈‘°«‘∑¬“≈—¬ „Àâ∑”‡ªìπª√–°“»°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√°“√·∫àß à«πß“π„π«‘∑¬“≈—¬ ·≈–°“√®—¥μ—ÈßÀπ૬®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬ „À⇪ìπ‰ªμ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫

¢Õß«‘∑¬“≈—¬¢âÕ ı „Àâ°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√‚¥¬ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“®—¥ √√ß∫ª√–¡“≥

„Àâ·°à«‘∑¬“≈—¬μ“¡∑’ˇÀÁπ ¡§«√‡æ◊ËÕ¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬πÕ°®“°‡ß‘πß∫ª√–¡“≥μ“¡«√√§Àπ÷Ëß «‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“

Õ“®¡’√“¬‰¥â·≈–∑√—æ¬å ‘π¥—ßμàÕ‰ªπ’È(Ò) ‡ß‘πº≈ª√–‚¬™πå §à“∏√√¡‡π’¬¡ §à“ª√—∫ ·≈–§à“∫√‘°“√μà“ßÊ ∑’Ë«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π

§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“‰¥â√—∫®“°°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Ú) √“¬‰¥âÀ√◊Õº≈ª√–‚¬™πå∑’ˉ¥â¡“®“°°“√„™â∑’Ë√“™æ— ¥ÿ∑’Ë ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“

ª°§√Õß ¥Ÿ·≈À√◊Õ„™âª√–‚¬™πå‡æ◊ËÕ°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Û) ‡ß‘π·≈–∑√—æ¬å ‘π´÷Ëß¡’ºŸâÕÿ∑‘»„Àâ·°à«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“

‡æ◊ËÕ°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Ù) ‡ß‘πÕÿ¥Àπÿπ®“°Õߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘ËπÀ√◊ՇߑπÕÿ¥ÀπÿπÕ◊Ëπ∑’Ë«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π

§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“‰¥â√—∫‡æ◊ËÕ„™â„π°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬(ı) √“¬‰¥âÀ√◊Õº≈ª√–‚¬™πåÕ¬à“ßÕ◊Ëπ„Àâ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“¡’Õ”π“®„π°“√ª°§√Õß ¥Ÿ·≈ √—°…“ „™â·≈–®—¥À“

º≈ª√–‚¬™π宓°∑√—æ¬å ‘π¢Õß ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“∑’Ë¡’‰«â‡æ◊ËÕ°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬∑—Èß∑’ˇªìπ∑’Ë√“™æ— ¥ÿμ“¡°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬∑’Ë√“™æ— ¥ÿ ·≈–∑’ˇªìπ∑√—æ¬å ‘πÕ◊Ëπ¢Õß«‘∑¬“≈—¬

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 141

Àπâ“ 10√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

√“¬‰¥â√«¡∑—È߇∫’Ȭª√—∫∑’Ë«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“‰¥â√—∫®“°°“√¥”‡π‘π°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬ „Àâ«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“ “¡“√∂®—¥ √√‡ªìπ§à“„™â®à“¬„π°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬ ∑—Èßπ’È μ“¡√–‡∫’¬∫∑’Ë°√–∑√«ß°“√§≈—ß°”Àπ¥

À¡«¥ Ú°“√∫√‘À“√ß“π

¢âÕ ˆ „Àâ¡’§≥–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π§≥–Àπ÷Ëß ª√–°Õ∫¥â«¬(Ò) ª√–∏“π°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π ´÷Ëß√—∞¡πμ√’·μàßμ—Èß®“°°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘(Ú) °√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π‚¥¬μ”·Àπàß ‰¥â·°à ª≈—¥°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ ‡≈¢“∏‘°“√

§≥–°√√¡°“√°“√»÷°…“¢—Èπæ◊Èπ∞“π ‡≈¢“∏‘°“√§≥–°√√¡°“√°“√Õ“™’«»÷°…“ ‡≈¢“∏‘°“√§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“ ‡≈¢“∏‘°“√ ¿“°“√»÷°…“ ºŸâÕ”π«¬°“√ ”π—°ß∫ª√–¡“≥ Õ∏‘∫¥’°√¡æ—≤π“Ωï¡◊Õ·√ßß“πÕ∏‘∫¥’°√¡ à߇ √‘¡°“√ª°§√Õß∑âÕß∂‘Ëπ ºŸâ·∑π ¿“Õÿμ “À°√√¡·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ·≈–ºŸâ·∑πÀÕ°“√§â“‰∑¬

(Û) °√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π®”π«π Õߧπ ´÷Ë߇≈◊Õ°®“°ºŸâ¥”√ßμ”·ÀπàߺŸâÕ”π«¬°“√Àπ÷Ëߧπ·≈–‡≈◊Õ°®“°ºŸâ¥”√ßμ”·Àπàߪ√–∏“π°√√¡°“√ ¿“«‘∑¬“≈—¬Àπ÷Ëߧπ

(Ù) °√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘®”π«π‰¡àπâÕ¬°«à“°÷ËßÀπ÷ËߢÕß°√√¡°“√μ“¡ (Ò)(Ú) ·≈– (Û) √«¡°—π ´÷Ëß√—∞¡πμ√’·μàßμ—Èß®“°ºŸâ ÷Ëß¡’§«“¡√Ÿâ§«“¡‡™’ˬ«™“≠À√◊Õ¡’ª√– ∫°“√≥凰’ˬ«¢âÕß°—∫°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π

„À⺟âÕ”π«¬°“√ ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π ‡ªìπ°√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√§ÿ≥ ¡∫—μ‘ À≈—°‡°≥±å ·≈–«‘∏’°“√‰¥â¡“ ÷Ëߪ√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√μ“¡ (Û) ·≈– (Ù)

„À⇪ìπ‰ªμ“¡√–‡∫’¬∫∑’Ë√—∞¡πμ√’°”À𥂥¬§«“¡‡ÀÁπ™Õ∫¢Õߧ≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“„Àâ ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π∑”Àπâ“∑’Ë√—∫º‘¥™Õ∫°“√¥”‡π‘πß“π¢Õߧ≥–°√√¡°“√¢âÕ ˜ ª√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πμ“¡¢âÕ ˆ (Ò) (Û) ·≈– (Ù)

¡’«“√–°“√¥”√ßμ”·Àπàߧ√“«≈– ’Ëªï ·≈–Õ“®‰¥â√—∫‡≈◊Õ°À√◊Õ‰¥â√—∫·μàßμ—Èß„À¡àÕ’°‰¥âπÕ°®“°°“√æâπ®“°μ”·Àπàßμ“¡«“√– ª√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√μ“¡¢âÕ ˆ (Ò) (Û)

·≈– (Ù) æâπ®“°μ”·Àπàß ‡¡◊ËÕ(Ò) 쓬(Ú) ≈“ÕÕ°

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 142

Àπâ“ 11√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

(Û) ¢“¥§ÿ≥ ¡∫—μ‘¢Õß°“√‡ªìπ°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π„πª√–‡¿∑π—Èπ(Ù) ∂Ÿ°®”§ÿ°‚¥¬§”æ‘æ“°…“∂÷ß∑’Ë ÿ¥„Àâ®”§ÿ°(ı) ‡ªìπ∫ÿ§§≈≈â¡≈–≈“¬ §π‰√⧫“¡ “¡“√∂ À√◊Õ§π‡ ¡◊Õπ‰√⧫“¡ “¡“√∂„π°√≥’∑’˪√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πμ“¡«√√§Àπ÷Ëßæâπ®“°μ”·Àπàß°àÕπ§√∫«“√–

·≈–‰¥â¡’°“√·μàßμ—ÈßÀ√◊Õ‡≈◊Õ°ºŸâ¥”√ßμ”·Àπàß·∑π·≈â« „À⺟â ÷Ë߉¥â√—∫·μàßμ—ÈßÀ√◊Õ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°„À⥔√ßμ”·Àπàß·∑πÕ¬Ÿà„πμ”·Àπà߇∑à“°—∫«“√–∑’ˇÀ≈◊ÕÕ¬Ÿà¢ÕߺŸâ´÷Ëßμπ·∑π ·μà∂â“«“√–°“√¥”√ßμ”·Àπà߇À≈◊ÕÕ¬ŸàπâÕ¬°«à“‡°â“ ‘∫«—π®–‰¡à¥”‡π‘π°“√„Àâ¡’ºŸâ¥”√ßμ”·Àπàß·∑π°Á‰¥â

„π°√≥’∑’˪√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πμ“¡«√√§Àπ÷Ëßæâπ®“°μ”·Àπàßμ“¡«“√–·μଗߡ‘‰¥â·μàßμ—ÈßÀ√◊Õ‡≈◊Õ°ºŸâ¥”√ßμ”·Àπàß·∑π „Àâª√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π ÷Ëßæâπ®“°μ”·Àπàߪؑ∫—μ‘Àπâ“∑’ËμàÕ‰ª®π°«à“®–‰¥â·μàßμ—Èߪ√–∏“π°√√¡°“√À√◊Õ‰¥â¡’°“√‡≈◊Õ°°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π¢÷Èπ„À¡à

¢âÕ ¯ „Àâ§≥–°√√¡°“√¡’Õ”π“®Àπâ“∑’Ë ¥—ßμàÕ‰ªπ’È(Ò) æ‘®“√≥“‡ πÕπ‚¬∫“¬ ·ºπæ—≤π“ ·≈–¡“μ√∞“π°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬μàÕ§≥–°√√¡°“√

°“√Õÿ¥¡»÷°…“(Ú) „À⧫“¡‡ÀÁπ™Õ∫À≈—° Ÿμ√°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬∑’Ë Õ¥§≈âÕß°—∫¡“μ√∞“π∑’˧≥–°√√¡°“√

°“√Õÿ¥¡»÷°…“°”Àπ¥(Û) °”Àπ¥·π«∑“ß ª√– “π  à߇ √‘¡ ·≈– π—∫ πÿπ„Àâ«‘∑¬“≈—¬®—¥√–∫∫‡§√◊Õ¢à“¬„π°“√∫√‘À“√

°“√®—¥°“√»÷°…“(Ù) ÕÕ°√–‡∫’¬∫·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈–Õ“®¡Õ∫„Àâ«‘∑¬“≈—¬

‡ªìπºŸâÕÕ°√–‡∫’¬∫·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫ ”À√—∫«‘∑¬“≈—¬π—Èπ‡ªìπ‡√◊ËÕßÊ ‰ª°Á‰¥â(ı) æ‘®“√≥“‡ πÕ°“√®—¥μ—Èß °“√√«¡ ·≈–°“√¬ÿ∫‡≈‘°«‘∑¬“≈—¬μàÕ§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“(ˆ) æ‘®“√≥“®—¥ √√ß∫ª√–¡“≥„Àâ·°à«‘∑¬“≈—¬(˜) √–¥¡∑ÿπ·≈–∑√—欓°√‡æ◊ËÕ°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬ ·≈– à߇ √‘¡°“√®—¥μ—Èß°Õß∑ÿπ

«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π(¯) μ‘¥μ“¡ μ√«® Õ∫ ·≈–ª√–‡¡‘πº≈°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬(˘) ‡ πÕ§«“¡‡ÀÁπμàÕ§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“·≈–√—∞¡πμ√’„π°“√ÕÕ°√–‡∫’¬∫ ª√–°“»

·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫‡æ◊ËÕ¥”‡π‘π°“√μ“¡°Æ°√–∑√«ßπ’È ·≈–‡√◊ËÕßÕ◊ËπÊ ∑’ˇ°’ˬ«°—∫°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 143

Àπâ“ 12√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

(Ò) ·μàßμ—Èߧ≥–Õπÿ°√√¡°“√ À√◊Õ∫ÿ§§≈„¥∫ÿ§§≈Àπ÷Ëß ‡æ◊ËÕ°√–∑”°“√„¥Ê Õ—πÕ¬Ÿà„πÕ”π“®·≈–Àπâ“∑’Ë¢Õߧ≥–°√√¡°“√

(ÒÒ) ªØ‘∫—μ‘ß“πÕ◊Ëπ„¥μ“¡∑’˧≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“À√◊Õ√—∞¡πμ√’¡Õ∫À¡“¬(ÒÚ) Õ”π“®Àπâ“∑’ËÕ◊Ëπ‡°’Ë¬«°—∫°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬∑’Ë¡‘‰¥â√–∫ÿ„À⇪ìπÀπâ“∑’Ë¢ÕߺŸâ„¥‚¥¬‡©æ“–¢âÕ ˘ °“√ª√–™ÿ¡¢Õߧ≥–°√√¡°“√ „À⇪ìπ‰ªμ“¡√–‡∫’¬∫∑’Ë√—∞¡πμ√’°”Àπ¥¢âÕ Ò „π«‘∑¬“≈—¬„Àâ¡’ ¿“«‘∑¬“≈—¬‡æ◊ËÕ∑”Àπâ“∑’˧≥–°√√¡°“√ ∂“π»÷°…“ ª√–°Õ∫¥â«¬

ºŸâ·∑πÕߧå°√™ÿ¡™π ºŸâ·∑πÕߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘Ëπ ºŸâ·∑π»‘…¬å‡°à“ ºŸâ·∑π ∂“∫—πÕÿ¥¡»÷°…“ºŸâ·∑π ¿“Õÿμ “À°√√¡®—ßÀ«—¥ ºŸâ·∑πÀπ૬®—¥°“√»÷°…“ ºŸâ·∑πÀÕ°“√§â“®—ßÀ«—¥ ·≈–ºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘®”π«π‰¡àπâÕ¬°«à“°÷ËßÀπ÷ËߢÕß°√√¡°“√Õ◊Ëπ√«¡°—𠇪ìπ°√√¡°“√

®”π«π°√√¡°“√ §ÿ≥ ¡∫—μ‘ À≈—°‡°≥±å «‘∏’°“√ √√À“ °“√‡≈◊Õ°ª√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√ ¿“«‘∑¬“≈—¬ «“√–°“√¥”√ßμ”·Àπàß ·≈–°“√æâπ®“°μ”·Àπàß „À⇪ìπ‰ªμ“¡√–‡∫’¬∫∑’ˇ≈¢“∏‘°“√°”À𥂥¬§«“¡‡ÀÁπ™Õ∫¢Õߧ≥–°√√¡°“√

„À⺟âÕ”π«¬°“√ ‡ªìπ°√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√„π°√≥’∑’Ë«‘∑¬“≈—¬„¥‰¡à¡’ºŸâ·∑π»‘…¬å‡°à“ „Àâ ¿“«‘∑¬“≈—¬ª√–°Õ∫¥â«¬°√√¡°“√‡∑à“∑’Ë¡’Õ¬Ÿà¢âÕ ÒÒ „Àâ ¿“«‘∑¬“≈—¬¡’Õ”π“®Àπâ“∑’Ë ¥—ßμàÕ‰ªπ’È(Ò) «“ßπ‚¬∫“¬·≈–„À⧫“¡‡ÀÁπ™Õ∫·ºπ°“√®—¥°“√»÷°…“·≈–ß∫ª√–¡“≥¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Ú) °”°—∫¥Ÿ·≈„Àâ«‘∑¬“≈—¬ªØ‘∫—μ‘μ“¡π‚¬∫“¬ ·ºπæ—≤π“ ·≈–¡“μ√∞“π°“√»÷°…“μ“¡∑’Ë

§≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“°”Àπ¥(Û) ÕÕ°√–‡∫’¬∫·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫μà“ßÊ ¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Ù) æ‘®“√≥“„À⧫“¡‡ÀÁπ™Õ∫°“√·∫àß à«πß“π„π«‘∑¬“≈—¬ ·≈–°“√®—¥μ—ÈßÀπ૬®—¥°“√»÷°…“

¢Õß«‘∑¬“≈—¬(ı) √–¥¡∑ÿπ·≈–∑√—欓°√‡æ◊ËÕ°“√®—¥°“√»÷°…“¢Õß«‘∑¬“≈—¬(ˆ) „À⧔ª√÷°…“·≈–§”·π–π”°“√∫√‘À“√·≈–°“√®—¥°“√«‘∑¬“≈—¬·°àºŸâÕ”π«¬°“√(˜) μ‘¥μ“¡ μ√«® Õ∫ ·≈–ª√–‡¡‘πº≈°“√ªØ‘∫—μ‘ß“π¢ÕߺŸâÕ”π«¬°“√·≈–°“√¥”‡π‘πß“π

¢Õß«‘∑¬“≈—¬(¯)  à߇ √‘¡  π—∫ πÿπ„Àâ¡’°“√ª√–°—π§ÿ≥¿“æ¿“¬„π·≈–°“√ª√–°—π§ÿ≥¿“æ¿“¬πÕ° ∑—Èßπ’È

μ“¡°ÆÀ¡“¬«à“¥â«¬°“√»÷°…“·Ààß™“μ‘

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 144

Àπâ“ 13√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

(˘) Õπÿ¡—μ‘°“√„ÀâÕπÿª√‘≠≠“·≈–ª√–°“»π’¬∫—μ√(Ò) Õπÿ¡—μ‘°“√®—¥°“√‡√’¬π°“√ Õπ„πÀ≈—° Ÿμ√∑’ˉ¥â√—∫§«“¡‡ÀÁπ™Õ∫®“°§≥–°√√¡°“√(ÒÒ) æ‘®“√≥“„À⧫“¡‡ÀÁπ™Õ∫√“¬ß“πº≈°“√¥”‡π‘πß“πª√–®”ªï¢Õß«‘∑¬“≈—¬(ÒÚ) ·μàßμ—Èߧ≥–∑”ß“π À√◊Õ∫ÿ§§≈„¥∫ÿ§§≈Àπ÷Ëß ‡æ◊ËÕ°√–∑”°“√„¥Ê Õ—πÕ¬Ÿà„πÕ”π“®Àπâ“∑’Ë

¢Õß ¿“«‘∑¬“≈—¬(ÒÛ) „À⧫“¡‡ÀÁπ™Õ∫°“√·μàßμ—Èß·≈–∂Õ¥∂ÕπºŸâÕ”π«¬°“√(ÒÙ) ·μàßμ—Èß·≈–∂Õ¥∂Õπ√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√ Õ“®“√¬å摇»… ·≈–°√√¡°“√ ¿“«‘™“°“√(Òı) ¥”‡π‘π°“√Õ◊Ëπμ“¡∑’Ë°ÆÀ¡“¬°”Àπ¥„À⇪ìπÕ”π“®Àπâ“∑’Ë¢Õß ¿“«‘∑¬“≈—¬

¢âÕ ÒÚ „Àâπ”¢âÕ ˘ ¡“„™â∫—ߧ—∫°—∫°“√ª√–™ÿ¡¢Õß ¿“«‘∑¬“≈—¬‚¥¬Õπÿ‚≈¡¢âÕ ÒÛ „Àâ¡’ ¿“«‘™“°“√ ¡’Õ”π“®Àπâ“∑’Ë„À⧔ª√÷°…“·≈–¢âÕ‡ πÕ·π–·°à ¿“«‘∑¬“≈—¬·≈–

ºŸâÕ”π«¬°“√‡°’ˬ«°—∫À≈—° Ÿμ√ °“√‡√’¬π °“√ Õπ §ÿ≥¿“æ∑“ß°“√»÷°…“ °“√‡ªî¥ “¢“«‘™“ °“√‡ªî¥À≈—° Ÿμ√ ·≈–°“√¥”‡π‘πß“π¢ÕßÀπ૬®—¥°“√»÷°…“

„Àâ ¿“«‘∑¬“≈—¬·μàßμ—Èß°√√¡°“√ ¿“«‘™“°“√ ª√–°Õ∫¥â«¬ ºŸâÕ”π«¬°“√‡ªìπª√–∏“π°√√¡°“√·≈–°√√¡°“√´÷Ëß·μàßμ—Èß®“°ºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘

Õߧåª√–°Õ∫ ®”π«π §ÿ≥ ¡∫—μ‘ À≈—°‡°≥±å·≈–«‘∏’°“√‰¥â¡“ «“√–°“√¥”√ßμ”·Àπàß ·≈–°“√æâπ®“°μ”·ÀπàߢÕß°√√¡°“√ μ≈Õ¥®π°“√ª√–™ÿ¡·≈–°“√¥”‡π‘πß“π¢Õß ¿“«‘™“°“√ „À⇪ìπ‰ªμ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß«‘∑¬“≈—¬

¢âÕ ÒÙ „Àâ¡’ºŸâÕ”π«¬°“√§πÀπ÷Ë߇ªìπºŸâ∫—ߧ—∫∫—≠™“·≈–√—∫º‘¥™Õ∫°“√∫√‘À“√ß“π¢Õß«‘∑¬“≈—¬·≈–Õ“®¡’√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√μ“¡®”π«π∑’Ë ¿“«‘∑¬“≈—¬°”Àπ¥ ‡æ◊ËÕ∑”Àπâ“∑’Ë·≈–√—∫º‘¥™Õ∫μ“¡∑’˺ŸâÕ”π«¬°“√¡Õ∫À¡“¬°Á‰¥â

ºŸâÕ”π«¬°“√π—Èπ „Àâ‡≈¢“∏‘°“√·μàßμ—Èß‚¥¬§”·π–π”¢Õß ¿“«‘∑¬“≈—¬ ®“°∫ÿ§§≈ºŸâ¡’§ÿ≥ ¡∫—μ‘μ“¡¢âÕ Ò˜

√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√π—Èπ „Àâ ¿“«‘∑¬“≈—¬·μàßμ—Èß‚¥¬§”·π–π”¢ÕߺŸâÕ”π«¬°“√ ®“°ºŸâ Õπ„π«‘∑¬“≈—¬‡¡◊ËÕºŸâÕ”π«¬°“√æâπ®“°μ”·Àπàß„Àâ√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√æâπ®“°μ”·Àπàߥ⫬¢âÕ Òı À≈—°‡°≥±å ·≈–«‘∏’°“√ √√À“ºŸâÕ”π«¬°“√ „À⇪ìπ‰ªμ“¡√–‡∫’¬∫∑’˧≥–°√√¡°“√

°”Àπ¥

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 145

Àπâ“ 14√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

¢âÕ Òˆ ºŸâÕ”π«¬°“√¡’«“√–°“√¥”√ßμ”·Àπàߧ√“«≈– ’Ëªï ·≈–Õ“®‰¥â√—∫·μàßμ—Èß„À¡àÕ’°‰¥âπÕ°®“°°“√æâπ®“°μ”·Àπàßμ“¡«“√–μ“¡«√√§Àπ÷Ëß ºŸâÕ”π«¬°“√æâπ®“°μ”·Àπà߇¡◊ËÕ(Ò) 쓬(Ú) ≈“ÕÕ°(Û)  ¿“«‘∑¬“≈—¬¡’¡μ‘„Àâ∂Õ¥∂ÕπÕÕ°®“°μ”·Àπàߥ⫬§–·ππ‡ ’¬ß‰¡àπâÕ¬°«à“ Õß„π “¡

¢Õß®”π«π°√√¡°“√ ‡æ√“–∫°æ√àÕßμàÕÀπâ“∑’Ë ¡’§«“¡ª√–æƒμ‘‡ ◊ËÕ¡‡ ’¬ À√◊ÕÀ¬àÕ𧫓¡ “¡“√∂(Ù) ∂Ÿ°®”§ÿ°‚¥¬§”æ‘æ“°…“∂÷ß∑’Ë ÿ¥„Àâ®”§ÿ°(ı) ‡ªìπ∫ÿ§§≈≈â¡≈–≈“¬ §π‰√⧫“¡ “¡“√∂ À√◊Õ§π‡ ¡◊Õπ‰√⧫“¡ “¡“√∂¢âÕ Ò˜ ºŸâÕ”π«¬°“√·≈–√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√μâÕß ”‡√Á®°“√»÷°…“‰¡àμË”°«à“ª√‘≠≠“À√◊Õ‡∑’¬∫‡∑à“

®“°¡À“«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ∂“∫—πÕÿ¥¡»÷°…“Õ◊Ëπ∑’˧≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“√—∫√Õß ·≈–‰¥â∑”°“√ ÕπÀ√◊Õ¡’ª√– ∫°“√≥å¥â“π°“√∫√‘À“√¡“·≈⫉¡àπâÕ¬°«à“À⓪ï„π¡À“«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ ∂“∫—πÕÿ¥¡»÷°…“Õ◊Ëπ∑’˧≥–°√√¡°“√°“√Õÿ¥¡»÷°…“√—∫√Õß À√◊Õ¥”√ßμ”·ÀπàßÀ√◊Õ‡§¬¥”√ßμ”·Àπàß√Õß»“ μ√“®“√¬åÀ√◊Õ»“ μ√“®“√¬å„π ∂“∫—πÕÿ¥¡»÷°…“¢Õß√—∞ À√◊Õ¡’ª√– ∫°“√≥å¥â“π°“√∫√‘À“√„πÕߧå°√¿“§√—∞À√◊Õ¿“§‡Õ°™π¡“·≈⫉¡àπâÕ¬°«à“À⓪ï

¢âÕ Ò¯ ºŸâÕ”π«¬°“√¡’Õ”π“®Àπâ“∑’Ë ¥—ßμàÕ‰ªπ’È(Ò) ∫√‘À“√°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬„À⇪ìπ‰ªμ“¡°ÆÀ¡“¬ °Æ √–‡∫’¬∫ ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß∑“ß√“™°“√

·≈–¢Õß«‘∑¬“≈—¬ √«¡∑—Èßπ‚¬∫“¬ ·ºπæ—≤π“ ¡“μ√∞“πÀ≈—° Ÿμ√°“√»÷°…“ ·≈–«—μ∂ÿª√– ß§å¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Ú) §«∫§ÿ¡¥Ÿ·≈∫ÿ§≈“°√ °“√‡ß‘π °“√æ— ¥ÿ  ∂“π∑’Ë ·≈–∑√—æ¬å ‘πÕ◊Ëπ¢Õß«‘∑¬“≈—¬„À⇪ìπ‰ª

μ“¡°ÆÀ¡“¬ °Æ √–‡∫’¬∫ ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß∑“ß√“™°“√ ·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß«‘∑¬“≈—¬(Û) ‡ªìπºŸâ·∑π¢Õß«‘∑¬“≈—¬„π°‘®°“√∑—Ë«‰ª(Ù) ®—¥∑”√“¬ß“πª√–®”ªï‡°’ˬ«°—∫°‘®°“√¢Õß«‘∑¬“≈—¬‡æ◊ËÕ‡ πÕμàÕ ¿“«‘∑¬“≈—¬(ı) ·μàßμ—Èß·≈–∂Õ¥∂ÕπÀ—«Àπâ“‚ª√·°√¡«‘™“·≈–À—«Àπâ“À≈—° Ÿμ√(ˆ) ‡ πÕ ¿“«‘∑¬“≈—¬‡æ◊ËÕæ‘®“√≥“·μàßμ—Èß·≈–∂Õ¥∂Õπ√ÕߺŸâÕ”π«¬°“√ Õ“®“√¬å摇»…·≈–

°√√¡°“√ ¿“«‘™“°“√(˜) ªØ‘∫—μ‘Àπâ“∑’ËÕ◊Ëπμ“¡√–‡∫’¬∫ ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß∑“ß√“™°“√ ·≈–μ“¡∑’Ë ¿“«‘∑¬“≈—¬À√◊Õ

§≥–°√√¡°“√¡Õ∫À¡“¬¢âÕ Ò˘ «‘∑¬“≈—¬Õ“®°”Àπ¥„Àâ¡’À—«Àπâ“‚ª√·°√¡«‘™“À√◊ÕÀ—«Àπâ“À≈—° Ÿμ√‡æ◊ËÕ∑”Àπâ“∑’Ë

·≈–√—∫º‘¥™Õ∫μ“¡∑’˺ŸâÕ”π«¬°“√¡Õ∫À¡“¬‰¥â

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 146

Àπâ“ 15√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

§ÿ≥ ¡∫—μ‘ °“√·μàßμ—Èß «“√–°“√¥”√ßμ”·Àπàß ·≈–°“√æâπ®“°μ”·ÀπàߢÕßÀ—«Àπâ“‚ª√·°√¡«‘™“À√◊ÕÀ—«Àπâ“À≈—° Ÿμ√ „À⇪ìπ‰ªμ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß«‘∑¬“≈—¬

¢âÕ Ú  ¿“«‘∑¬“≈—¬Õ“®·μàßμ—ÈߺŸâ ÷Ëß¡’§ÿ≥ ¡∫—쑇À¡“– ¡·≈–¡‘‰¥â‡ªìπºŸâ Õπª√–®”¢Õß«‘∑¬“≈—¬‡ªìπÕ“®“√¬å摇»…‚¥¬§”·π–π”¢ÕߺŸâÕ”π«¬°“√

§ÿ≥ ¡∫—μ‘·≈–À≈—°‡°≥±å„π°“√·μàßμ—ÈßÕ“®“√¬å摇»… „À⇪ìπ‰ªμ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß«‘∑¬“≈—¬

À¡«¥ ÛÕπÿª√‘≠≠“·≈–‡§√◊ËÕßÀ¡“¬«‘∑¬∞“π–

¢âÕ ÚÒ §≥–°√√¡°“√Õ“®ÕÕ°¢âÕ∫—ߧ—∫°”Àπ¥„Àâ¡’Õπÿª√‘≠≠“ ·≈–ª√–°“»π’¬∫—μ√Õ¬à“ßÀπ÷ËßÕ¬à“ß„¥„π “¢“«‘™“∑’Ë¡’°“√ Õπ„π«‘∑¬“≈—¬‰¥â ¥—ßπ’È

(Ò) Õπÿª√‘≠≠“ ÕÕ°„Àⷰຟ⠔‡√Á®°“√»÷°…“μ“¡À≈—° Ÿμ√√–¥—∫Õπÿª√‘≠≠“(Ú) ª√–°“»π’¬∫—μ√ ÕÕ°„Àⷰຟ⠔‡√Á®°“√»÷°…“À√◊ÕΩñ°Õ∫√¡‡©æ“–«‘™“¢âÕ ÚÚ §≥–°√√¡°“√Õ“®°”Àπ¥„Àâ¡’‡¢Á¡«‘∑¬∞“𖇪ìπ‡§√◊ËÕßÀ¡“¬· ¥ß«‘∑¬∞“π–¢Õß

ºŸâ‰¥â√—∫Õπÿª√‘≠≠“·≈–ª√–°“»π’¬∫—μ√‰¥â°“√°”Àπ¥≈—°…≥– ™π‘¥ ª√–‡¿∑ ·≈– à«πª√–°Õ∫¢Õ߇¢Á¡«‘∑¬∞“π– „Àâ∑”‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫

¢Õß ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈–ª√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“‡¢Á¡«‘∑¬∞“π–®–„™â„π‚Õ°“ „¥ ‚¥¬¡’‡ß◊ËÕπ‰¢Õ¬à“ß„¥ „À⇪ìπ‰ªμ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß ”π—°∫√‘À“√ß“π

«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π¢âÕ ÚÛ §≥–°√√¡°“√Õ“®°”Àπ¥„Àâ¡’μ√“ ‡§√◊ËÕßÀ¡“¬ À√◊Õ —≠≈—°…≥å¢Õß«‘∑¬“≈—¬·≈–

‡§√◊ËÕß·∫∫ ‡§√◊ËÕßÀ¡“¬ À√◊Õ‡§√◊ËÕß·μàß°“¬π—°»÷°…“‰¥â ‚¥¬∑”‡ªìπ¢âÕ∫—ߧ—∫¢Õß ”π—°∫√‘À“√ß“π«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈–ª√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“

∫∑‡©æ“–°“≈

¢âÕ ÚÙ „Àâ à«π√“™°“√·≈– ∂“π»÷°…“À√◊ÕÀπ૬ߓπ∑’Ë∑”Àπâ“∑’Ë«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π ·≈–«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π‡§√◊Õ¢à“¬∑’Ë®—¥μ—Èߢ÷Èπμ“¡ª√–°“»°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√´÷ËßÕÕ°μ“¡¡“μ√“ Ú ·Ààßæ√–√“™∫—≠≠—μ‘√–‡∫’¬∫∫√‘À“√√“™°“√·ºàπ¥‘π æ.». ÚıÛÙ ·≈–¡“μ√“ Úı ·Ààßæ√–√“™∫—≠≠—쑪√—∫ª√ÿß°√–∑√«ß

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 147

Àπâ“ 16√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ Òı μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ‡≈à¡ ÒÚ μÕπ∑’Ë ÒÛ °

∑∫«ß °√¡ æ.». ÚıÛÙ Õ¬Ÿà„π«—π∑’Ë°Æ°√–∑√«ßπ’Ȫ√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ §ß∑”Àπâ“∑’ËμàÕ‰ª∑—Èßπ’È ®π°«à“®–¡’°“√ÕÕ°ª√–°“»°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√®—¥μ—Èß à«π√“™°“√·≈–®—¥μ—ÈßÀπ૬®—¥°“√»÷°…“´÷ËßÕÕ°‚¥¬Õ“»—¬Õ”π“®μ“¡°Æ°√–∑√«ßπ’È

¢âÕ Úı „Àâ§≥–°√√¡°“√ ¿“«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈–§≥–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π®—ßÀ«—¥μ“¡§” —Ëß°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√∑’Ë¡’Õ¬Ÿà„π«—π∑’Ë°Æ°√–∑√«ßπ’Ȫ√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“ªØ‘∫—μ‘Àπâ“∑’˧≥–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈– ¿“«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™πμ“¡°Æ°√–∑√«ßπ’ÈμàÕ‰ª ®π°«à“®–‰¥â¡’§≥–°√√¡°“√«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π·≈– ¿“«‘∑¬“≈—¬™ÿ¡™π ·≈â«·μà°√≥’ μ“¡°Æ°√–∑√«ßπ’È ∑—Èßπ’È μâÕ߉¡à‡°‘πÀπ÷Ëß√âÕ¬·ª¥ ‘∫«—ππ—∫·μà«—π∑’Ë°Æ°√–∑√«ßπ’È„™â∫—ߧ—∫

¢âÕ Úˆ „π√–À«à“ß∑’ˬ—߉¡à¡’ª√–°“» √–‡∫’¬∫ ·≈–¢âÕ∫—ߧ—∫‡æ◊Ëժؑ∫—μ‘°“√μ“¡°Æ°√–∑√«ßπ’È„Àâπ”ª√–°“» √–‡∫’¬∫ ¢âÕ∫—ߧ—∫ ·≈–§” —ËߢÕß°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß∑’Ë„™â∫—ߧ—∫Õ¬Ÿà„π«—π∑’Ë°Æ°√–∑√«ßπ’Ȫ√–°“»„π√“™°‘®®“πÿ‡∫°…“¡“„™â∫—ߧ—∫‚¥¬Õπÿ‚≈¡

„À≫â ≥ «—π∑’Ë ˆ μÿ≈“§¡ æ.». ÚıÙˆªÕßæ≈ Õ¥‘‡√° “√

√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 148

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 149

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 150

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 151

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 152

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 153

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 154

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 155

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 156

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 157

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 158

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 159

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 160

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 161

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 162

. .

( ) . .

“

. . ”

“ ”

x .

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 163

( ) ( )

( )

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 164

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

. .

. .

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 165

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 166

. x .

.

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 167

: : : :

. .

วทยาลยชมชน : ปฐมบทแหงการพฒนา 168