czego bojĄ siĘ polacy w zwiĄzku z koronawirusem? · 2020. 3. 30. · 12%małe miasto (do 20 tys)...

1

CZEGO BOJĄ SIĘ POLACY W ZWIĄZKU Z KORONAWIRUSEM?

dr Katarzyna Hamer*, dr Maria Baran**, dr Marta Marchlewska*

*Instytut Psychologii Polska Akademia Nauk

PSYCHOLOGIA A KORONAWIRUS

Zapraszamy do zapoznania się z pierwszym z naszych raportów z badań psychologicznych nad konsekwencjami koronawirusa w Polsce.

Raport nr 1 odpowiada na pytania:

• Czego Polacy obawiają się w sytuacji pandemii koronawirusa?

• Czego boją się starsi, a czego młodsi obywatele?

• Czy istnieją różnice w źródłach lęku między kobietami a mężczyznami?

• Czego boją się osoby z wyższym, a czego te z niższym wykształceniem?

• Czy mieszkańcy wsi boją się bardziej czy mniej niż mieszkańcy miast?

METODA

Badanie zrealizowane 23-24 marca 2020 przez: dr Katarzynę Hamer (IP PAN), dr Marię Baran (Uniwersytet SWPS) i dr Martę Marchlewską (IP PAN) na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna.

N = 1098

• próba ogólnopolska, losowo-kwotowa; • kwoty łączne dobrane według reprezentacji

w populacji dorosłych Polaków; • metoda CAWI (Computer-Assisted Web

Interview, czyli wspomagany komputerowo wywiad online).

13%

20%

16%

19%

31%

18-24

25-34

35-44

45-45

55 i powyżej

CHARAKTERYSTYKA DEMOGRAFICZNA PRÓBY N=1098

PŁEĆ WIEK

M. ZAMIESZKANIA WYKSZTAŁCENIE

52% 48%

13%

46%

41%

Podstawowe/zasadnicze/gimanzjum

Średnie/pomaturalne/policealne

Licencjat/wyższe/podyplomowe

32%

12%

21%

20%

14%

Wieś

Małe miasto (do 20 tys)

Średnie miasto (20-99 tys.)

Duże miasto (100-500 tys.)

Wielkie miasto (powyżej 500 tys.)

GŁÓWNE WNIOSKI 1

1 Polacy najbardziej obawiają się: • że zachoruje ktoś im bliski, • kryzysu finansowego, • że szpitale będą przepełnione, a system zdrowia – niewydolny, • że niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie

rozprzestrzeniał się zbyt szybko.

Obawiają się także, że sami zachorują oraz zmiany trybu życia, który pociąga za sobą epidemia. Najmniej boją się tego, że zabraknie produktów spożywczych i higienicznych na półkach sklepowych.

2

3

Może to z infografikami? Maja jakbys miała pomysl, żeby to jeszze upiekszyc

to zapraszam )

JAK BARDZO POLACY BOJĄ SIĘ WIRUSA?

22%

22%

29%

16%

10%

zdecydowanie się nie zgadzamraczej się nie zgadzamtrudno powiedziećraczej się zgadzamzdecydowanie się zgadzam

“Czasami mój stan zdenerwowania tą sytuacją jest bliski paniki."

26% Polaków czuje, że czasami ich stan zdenerwowania tą sytuacją jest bliski paniki

N = 1098

3% 21% 29% 46%

zdecydowanie się nie zgadzam raczej się nie zgadzam trudno powiedzieć raczej się zgadzam zdecydowanie się zgadzam

CZEGO NAJBARDZIEJ BOJĄ SIĘ POLACY?

zbyt szybkiego rozprzestrzeniania się wirusa na skutek niestosowania się innych ludzi do zaleceń

75%

przepełnionych szpitali i niewydolnego systemu służby zdrowia

73% 4% 20% 28% 45%


5% 22% 28% 44%


zachorowania kogoś bliskiego 72%

4% 23% 30% 41%


kryzysu finansowego i załamania rynku 71%

3% 25% 33% 37%


paniki i nieracjonalnych zachowań innych ludzi

70%

N = 1098

4% 8% 29% 27% 32%


CZEGO NAJBARDZIEJ BOJĄ SIĘ POLACY?

zakażenia wirusem 59%

zmian trybu życia 59% 5% 9% 28% 30% 29%


10% 17% 35% 21% 17%


braku podstawowych produktów żywieniowych i higienicznych w sklepach

37%

Ogólny poziom lęku w społeczeństwie jest więc, jak widać, dość wysoki. Na kolejnych slajdach analizujemy lęki w zależności od płci, wieku i poziomu wykształcenia

N = 1098

4

5

Różnice między płciami : Kobiety boją się wszystkich zagrożeń bardziej niż mężczyźni. Rola wieku: • Starsi Polacy boją się bardziej niż młodsi paniki i nieracjonalnych

zachowań, kryzysu finansowego oraz tego, że szpitale będą przepełnione, a system zdrowia – niewydolny, a niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie rozprzestrzeniał się zbyt szybko.

• Najstarsi Polacy (55 lat i powyżej) najbardziej ze wszystkich grup wiekowych boją się, że zachoruje ktoś im bliski (78%).

• Młodzi (18-24 lat) najmniej ze wszystkich grup wiekowych boją się zakażenia (poniżej 42%).

• Bez względu na wiek Polacy raczej nie obawiają się, że w sklepach zabraknie produktów żywnościowych i higienicznych.

GŁÓWNE WNIOSKI 2 – płeć i wiek

ŹRÓDŁA LĘKU A PŁEĆ

zbyt szybkie rozprzestrzenianie się wirusa na skutek niestosowania się innych ludzi do zaleceń

przepełnione szpitale i niewydolny system służby zdrowia

zachorowanie kogoś bliskiego

kryzys finansowy i załamanie rynku

panika i nieracjonalne zachowania innych ludzi

zakażenie wirusem

zmiana trybu życia

brak podstawowych produktów żywieniowych i higienicznych w sklepach

80% 68%

79% 68%

79% 64%

67% 75%

76% 64%

64%

41%

55%

53%

63%

33%

N = 1098

*Powyżej przedstawiono skumulowany % odpowiedzi: ,,raczej się zgadzam” oraz ,,zdecydowanie się zgadzam”.

ŹRÓDŁA LĘKU A WIEK 6%

5%

3%

4%

3%

14%

12%

6%

7%

6%

37%

34%

24%

25%

26%

20%

24%

31%

29%

27%

22%

26%

35%

35%

38%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 zdecydowanie się zgadzam

1. Boję się, że zostanę zakażony/a koronawirusem.

3%

2%

3%

2%

1%

5%

8%

5%

5%

2%

28%

23%

24%

19%

18%

27%

30%

26%

26%

29%

37%

36%

42%

49%

50%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5- zdecydowanie się zgadzam

2. Obawiam się, że na COVID-19 zachoruje ktoś mi bliski.

1%

1%

3%

2%

3%

5%

6%

4%

3%

2%

29%

25%

21%

19%

14%

37%

28%

31%

31%

22%

29%

39%

41%

45%

59%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


3. Boję się, że szpitale będą przepełnione i system zdrowia okaże się niewydolny.

1%

1%

3%

2%

2%

4%

4%

2%

2%

3%

35%

30%

27%

23%

18%

34%

33%

33%

31%

33%

25%

32%

35%

42%

44%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


4. Boję się paniki i nieracjonalnych zachowań innych ludzi

Czy te wykresy nie powinny być większe? Zastanawiam się, czy te dziedziny, w których jest ewidentny

przyrost czerwonego z wiekiem czyms się roznia od tych, gdzie go nie ma??

N = 1098

ŹRÓDŁA LĘKU A WIEK

5. Obawiam się kryzysu finansowego i załamania rynku.

6. Boję się, że niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie rozprzestrzeniał się zbyt szybko.

7. Obawiam się, że w sklepach zabraknie podstawowych produktów, m.in. żywności czy środków higienicznych.

8. Obawiam się zmian trybu życia, który pociąga za sobą epidemia.

4%

1%

2%

2%

1%

5%

5%

6%

4%

3%

31%

25%

27%

21%

17%

32%

34%

26%

28%

29%

29%

35%

39%

44%

51%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


3%

1%

3%

0%

2%

5%

5%

2%

3%

2%

29%

28%

22%

21%

12%

28%

29%

29%

25%

31%

35%

38%

43%

51%

54%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej

1- zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5- zdecydowanie sie zgadzam

7%

14%

5%

10%

12%

16%

15%

20%

15%

20%

39%

32%

37%

39%

33%

21%

24%

20%

20%

18%

18%

14%

18%

16%

18%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


5%

5%

5%

3%

5%

7%

11%

9%

8%

7%

31%

29%

27%

30%

25%

36%

30%

31%

24%

31%

21%

24%

28%

34%

32%

18-24

25-34

35-44

45-54

55 i więcej


N = 1098

GŁÓWNE WNIOSKI 3 – miejsce zamieszkania

6

7

Mieszkańcy większych miast (pow. 20 tys. wzwyż) bardziej boją się przepełnionych szpitali i niewydolnej służby zdrowia niż mieszkańcy małych miast i wsi. Ludzie na wsiach i w największych miastach mniej boją się zmiany trybu życia w konsekwencji epidemii oraz kryzysu finansowego i załamania rynku niż ludzie z małych i średnich miast.

Niestosowanie się do zaleceń i zbyt szybkie rozprzestrzenianie się wirusa budzą najmniejszy lęk na wsi, a nieracjonalne zachowania i panika – budzą najmniejszy lęk na wsi i w mniejszych miastach.

Niezależnie od miejsca zamieszkania, wszyscy podobnie boją się zakażenia koronawirusem (57-60%) i raczej nie boją się pustych półek (36-41%).

8

9

ŹRÓDŁA LĘKU A MIEJSCE ZAMIESZKANIA 4%

4%

5%

4%

4%

9%

11%

6%

7%

9%

30%

26%

30%

31%

28%

27%

29%

20%

27%

29%

30%

30%

39%

30%

31%

Wielkie miasto (> 500 tys.)




Wieś



3%

2%

2%

2%

1%

8%

2%

4%

3%

6%

22%

17%

20%

30%

22%

29%

32%

22%

26%

29%

39%

46%

51%

39%

42%





Wieś



2%

3%

3%

2%

1%

2%

3%

3%

5%

5%

18%

16%

17%

25%

24%

29%

32%

26%

27%

28%

49%

45%

51%

40%

42%





Wieś



2%

1%

3%

2%

1%

2%

3%

3%

4%

3%

25%

19%

21%

29%

30%

32%

38%

33%

23%

34%

39%

38%

41%

42%

32%





Wieś


4. Boję się paniki i nieracjonalnych zachowań innych ludzi

N = 1098

ŹRÓDŁA LĘKU A MIEJSCE ZAMIESZKANIA 5. Obawiam się kryzysu finansowego i załamania rynku.




2%

1%

3%

2%

1%

5%

2%

6%

6%

3%

25%

20%

17%

22%

28%

29%

30%

30%

30%

30%

39%

46%

44%

42%

38%





Wieś


1%

3%

1%

2%

1%

4%

1%

3%

3%

3%

18%

19%

17%

19%

27%

27%

33%

29%

29%

27%

50%

44%

50%

48%

41%





Wieś


13%

14%

11%

9%

7%

19%

21%

18%

19%

14%

32%

33%

34%

36%

39%

16%

20%

20%

19%

24%

20%

13%

17%

18%

17%





Wieś


10%

4%

4%

2%

3%

5%

8%

8%

12%

10%

32%

24%

25%

24%

32%

27%

36%

34%

33%

25%

27%

28%

29%

29%

30%





Wieś


N = 1098

GŁÓWNE WNIOSKI 4 – wykształcenie

10 Osoby z niższym wykształceniem zazwyczaj mniej boją się zagrożeń związanych z koronawirusem niż osoby z wykształceniem średnim i wyższym. Dotyczy to następujących kwestii: - Lęk przed zakażaniem koronawirusem (bliscy); - Przepełnienie szpitali i niewydolność systemu zdrowia; - Panika przed nieracjonalnymi zachowaniami innych ludzi; - Szybkie rozprzestrzenianie się wirusa; - Lęk przed kryzysem finansowym.

Niezależnie od poziomu wykształcenia, ludzie raczej nie boją się pustych półek (19-21%).

11

ŹRÓDŁA LĘKU A WYKSZTAŁCENIE 4%

4%

6%

11%

6%

9%

26%

31%

31%

27%

27%

26%

33%

33%

30%

wyższe

średnie

niższe



2%

3%

1%

5%

4%

4%

19%

21%

30%

28%

27%

28%

46%

44%

36%

wyższe

średnie

niższe



2%

3%

1%

4%

3%

4%

17%

20%

33%

29%

28%

28%

48%

46%

34%

wyższe

średnie

niższe



2%

1%

3%

2%

4%

1%

23%

25%

33%

33%

34%

29%

40%

36%

33%

wyższe

średnie

niższe


4. Boję się paniki i nieracjonalnych zachowań innych ludzi.

N = 1098

ŹRÓDŁA LĘKU A WYKSZTAŁCENIE

5. Obawiam się kryzysu finansowego i załamania rynku.




1%

2%

4%

5%

4%

4%

20%

24%

30%

31%

28%

33%

44%

42%

30%

wyższe

średnie

niższe


1%

1%

2%

3%

3%

2%

18%

22%

29%

30%

28%

26%

47%

46%

41%

wyższe

średnie

niższe


12%

9%

9%

20%

17%

11%

32%

36%

44%

21%

21%

19%

14%

19%

17%

wyższe

średnie

niższe


6%

3%

5%

12%

7%

4%

25%

29%

33%

29%

31%

33%

28%

31%

25%

wyższe

średnie

niższe


N = 1098

PODSUMOWANIE

1 Poziom zdenerwowania Polaków 23-24 marca, a więc po mniej więcej 10 dniach od wprowadzenia ograniczeń, jest dość wysoki. Najbardziej obawiają się:

• że zachoruje ktoś im bliski, • kryzysu finansowego, • że szpitale będą przepełnione, a system zdrowia – niewydolny, • że niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie

rozprzestrzeniał się zbyt szybko.

Najmniej boją się najmłodsi i osoby z niższym wykształceniem. Kobiety boją się wszystkich zagrożeń bardziej niż mężczyźni. Polacy raczej nie obawiają się braku żywności i produktów higienicznych w sklepach.

2

3

Może to z infografikami? Maja jakbys miała pomysl, żeby to jeszze upiekszyc

to zapraszam )

4

KONTAKT

Hamer, K., Baran, M i Marchlewska, M. (2020). Czego boją się Polacy w związku z koronawirusem? Raport z badań. Warszawa: IPPAN, SWPS.

dr Marta Marchlewska

[email protected]

Instytut Psychologii PAN ul. Jaracza 1, Warszawa

Kierowniczka Laboratorium Poznania Politycznego

http://politicalcognition.psych.pan.pl/pl

dr Katarzyna Hamer

[email protected]

Instytut Psychologii PAN ul. Jaracza 1, Warszawa Kierowniczka IWAHLAB https://iwahlab.com/

dr Maria Baran [email protected]

Uniwersytet

Humanistycznospołeczny SWPS ul. Chodakowska 19, Warszawa

Zapraszamy na: https://covid19psychologia.com/ gdzie będą ukazywać się nasze kolejne raporty.
mailto:[email protected]://politicalcognition.psych.pan.pl/plmailto:[email protected]:[email protected]://iwahlab.com/mailto:[email protected]

czego bojĄ siĘ polacy w zwiĄzku z koronawirusem? · 2020. 3. 30. · 12%małe miasto (do 20 tys)...

Documents