De patiënt als sturende kracht

24 06 2010: De dag van Bestuur en Support, ZeistRien Meijerink, voorzitter RVZ

Patiënt als countervailing power

• Empowerment van de zorggebruiker.

• Bijdragen aan kwaliteit van zorg.

• Oproepen tot verantwoording.

Voorwaarden voor countervailing power

• Professionele inbreng van de ervaringsdeskundigheid van de zorggebruiker.

• Onafhankelijkheid van andere veldpartijen, maar ook van de overheid.

• Samenwerking en afstemming binnen de patiëntenbeweging.

Ervaringsdeskundigheid

• Noodzakelijke basis voor goede kwaliteit van zorg.

• Moet als basis dienen voor inbreng op alle niveaus van besluitvorming.

• Kan alleen door de zorggebruiker worden gegenereerd.

• Moet professioneel en structureel worden geïnventariseerd en ingebracht bij besluitvorming.

Onafhankelijkheid

• Is noodzakelijk om positie in te nemen als tegenmacht.

• Betreft de relatie met andere veldpartijen én met de overheid.

• Financiële onafhankelijkheid is een belangrijk onderdeel.

• Voorwaarden voor financiering van patiëntenorganisaties: – diverse bronnen, – zonder directe sturing vanuit de overheid,– prikkelend voor klantgerichtheid.

Samenwerking en afstemming

• Activiteiten op verschillende niveaus beïnvloeden elkaar.

• Belangrijk om van elkaar te leren en elkaar te ondersteunen.

• Interne binding belangrijk voor goede afspraken met andere partijen.

Aanbeveling: accepteer en maak gebruik van het feit dat internet een nieuwe dynamiek aan de vraagzijde creëert

• Individuele zorggebruikers vinden nieuwe manieren om informatie en ervaringen uit te wisselen.

• Internetcommunities en –fora creëren een countervailing power buiten de traditionele patiëntenbeweging om.

Aanbeveling: patiëntenorganisaties moeten klantgericht zijn

• Binding met individuele zorggebruikers vormt het bestaansrecht voor patiëntenorganisaties.

• Zorggebruikers moeten meer als klant worden benaderd in plaats van als lid.

• Financiële afhankelijkheid van de individuele zorggebruiker is een goede prikkel voor patiëntenorganisaties om klantgericht te zijn in hun dienstverlening.

Aanbeveling: Ervaringsdeskundigheid is de basis voor countervailing power

• Als ervaringsdeskundigheid op een professionele manier wordt geïnventariseerd en omgezet in kwaliteitscriteria vormt het een belangrijke basis voor kwaliteitsverbetering.

• De betrokkenheid van zorggebruikers en hun ervaringsdeskundigheid neemt toe in belang voor zorgaanbieders en –verzekeraars.

• Deze partijen moeten ook financieel gaan bijdragen, waarbij onafhankelijk moet worden gewaarborgd

Aanbeveling: De organisatie van de patiëntenbeweging moet flexibel zijn en effectieve belangenbehartiging mogelijk maken

• Niet te snel denken in statische structuren.

• Aansluiten bij de belevingswereld van individuele zorggebruiker.

• Maar ook effectieve beïnvloeding van besluitvorming op verschillende niveaus mogelijk maken.

• Meer aandacht voor het regionale en lokale niveau in plaats van een zware topstructuur.

Aanbeveling: Subsidie voor bijdrage aan kwaliteit van zorg, maar geen beïnvloeding door de overheid

• Publieke financiering voor de bijdrage aan kwaliteit van zorg vanuit ervaringsdeskundigheid is legitiem.

• De overheid moet niet langer de structuur en activiteiten van de patiëntenbeweging direct kunnen beïnvloeden.

• Een onafhankelijke positie ten opzichte van de overheid zal de positie van de vraagzijde ten opzichte van verzekeraars en zorgaanbieders versterken.

Reacties op het advies

De directeur van de NPCF is blij met het pleidooi van de RVZ:• Ontwikkelen van keurmerken gebeurt al en moet verder worden ontwikkeld.• Er moet een brancheorganisatie komen waarin alle grote

patiëntenclubs vertegenwoordigd zijn.• Een vast deel van de zorgpremies moet voor de pg-organisaties worden gereserveerd.• Twijfel bij verkoopbaarheid van gebundelde kennis van de patiënt (www.zorgenwelzijn.nl).

Reacties op het advies

Rolf Smid van CG-Raad:•Er moet onafhankelijke financiering zijn voor pg-organisaties. Geld vragen aan zieke mensen voor informatie staat ver af van huidige laagdrempeligheid.•Geld vragen aan verzekeraar zorgt er voor dat onafhankelijkheid in het geding komt (www.zorgvisie.nl).

Reacties op het advies

Zorgbelang Nederland:

Zorgbelangorganisaties werken al veel samen met zorgverzekeringsmaatschappijen om zorg te verbeteren. Ook is geïnvesteerd in het bundelen van ervaringen van patiënten via internet. [..] Deeljezorg.nl door de 13 Zorgbelangorganisaties ook geïnitieerd om meer te weten te komen over hoe patiënten zorg ervaren en waar verbeteringen nodig zijn.