Đề tài: giám định và truy xuất nguồn gốc ... web viewĐây...

Đề tài: Giám định và truy xuất nguồn gốc hàng hóa xuất nhập khẩu

A. GIÁM ĐỊNH HÀNG HÓAXUẤT NHẬP KHẨU

1. Một số khái niệm

- Theo Quy chế giám định hàng hóa xuất nhập khẩu (ban hành kèm theo Quyết

định số 1343-TM/PC ngày 07/11/1994 của bộ Thương Mại) thì giám định được

hiểu là việc kiểm tra hàng hoá xuất nhập khẩu bằng những biện pháp nghiệp vụ kỹ

thuật để xác định tình trạng thực tế của hàng hoá.

- Theo Hiệp định 209/WTO/VB thì hoạt động giám định hàng hóa là mọi hoạt

động liên quan đến việc thẩm định số lượng, chất lượng và giá cả, kể cá tỉ giá hối

đoái và các điều kiện tài chính, và hoặc phân loại hải quan của hàng hóa xuất khẩu

đến lãnh thổ thành viên sử dụng.

Giám định hàng hoá xuất nhập khẩu bao gồm các mặt:

- Giám định phẩm chất, quy cách, số lượng, khối lượng, bao bì, đóng gói, an toàn

vệ sinh, trị giá.

- Giám định trong khâu giao nhận, vận chuyển và bảo quản hàng hoá.

- Giám định quá trình sản xuất và từng khâu sản xuất hàng hoá khi có yêu cầu.

- Các loại hình giám định khác có liên quan đến hàng hoá xuất nhập khẩu khi có

yêu cầu phát sinh.

1


2

Giám định Kiểm tra nhà nước

Mục

đích

Bảo vệ lợi ích của một bên hoặc các

bên có liên quan đến hàng hoá cần

giám định.

Bảo vệ lợi ích quốc gia, bảo vệ người

tiêu dùng và quyền lợi chính đáng

của doanh nghiệp sản xuất kinh

doanh.

Đối

tượng

Tất cả hàng hoá cần giám định. Hàng hoá thuộc danh mục phải kiểm

tra nhà nước do Thủ tướng Chính

phủ ban hành trong từng thời kỳ.

Nội

dung

Số lượng, chất lượng, quy cách, bao

bì, giá trị hàng hoá, tổn thất, an toàn,

vệ sinh.

Các chỉ tiêu và yêu cầu liên quan đến

chất lượng, an toàn, vệ sinh, môi

trường và các yêu cầu khác theo quy

định của pháp luật.

Căn

cứ

Các quy định trong hợp đồng mua,

bán giữa các bên.

Tiêu chuẩn (TCVN, TCN) hoặc các

quy định kỹ thuật.

Tổ

chức

thực

hiện

Tổ chức giám định được cấp giấy

chứng nhận đăng ký kinh doanh dịch

vụ giám định hàng hoá.

Tổ chức sự nghiệp hoạt động dịch vụ

kỹ thuật của các Bộ, ngành được cơ

quan có thẩm quyền chỉ định thực

hiện

Kết

quả

Kết quả được thể hiện trong chứng

thư giám định làm căn cứ để các bên

giải quyết.

Căn cứ kết quả kiểm tra, cơ quan có

thẩm quyền cho phép hoặc không

cho phép thông quan đối với hàng

hoá xuất nhập khẩu, cho phép hoặc

không cho phép lưu thông trên thị

trường đối với hàng hoá sản xuất

trong nước.

Phânbiệtgiữagiámđịnhvàkiểmtranhà


2. Đối tượng của giám định hàng hóa

Điều 1 Quyết định 1343-TM/PC về ban hành bản quy chế giám định hàng hóa xuất

nhập khẩu của bộ Thương Mại quy định tất cả hàng hoá xuất khẩu theo danh mục I

và hàng hoá nhập khẩu theo danh mục II kèm theo Quy chế này đều phải giám

định. Đối với hàng hoá xuất nhập khẩu có tổn thất sẽ áp dụng Điều 14 Nghị định

số 54-CP ngày 28-8-1993 của Chính phủ quy định chi tiết việc thi hành Luật thuế

xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

3. Mục đích của giám định

Đối với chính phủ, việc cần giám định nhằm mục đích an toàn thực phẩm và qui

các chất lượng và phẩm chất hàng hóa tuân thủ theo những qui định và tiêu chuẩn

đã đưa ra nhằm giảm rủi ro cho người mua, người sở hữu, người sử dụng và người

tiêu dùng của những đối tượng đã được giám định.

- Giám định phục vụ hải quan để thông quan, áp thuế... (với các loại hình

giám định số lượng, khối lượng, giám định tên hàng, chủng loại, mục đích

sử dụng...)

- Giám định phục vụ quản lý nhà nước về chất lượng hàng hoá: bao gồm đá

quý, kim loại quý hiếm

- Giám định vệ sinh, an toàn hàng hoá

- Giám định phục vụ nghiệm thu, quyết toán công trình đầu tư

- Giám định phục vụ bảo vệ môi trường

- Giám định phục vụ bảo hiểm

4. Các loại hình giám định

Tuỳ thuộc vào đối tượng, nội dung, tính chất, mục đích và cơ quan tiến hành giám

định, tuỳ thuộc vào thời gian và địa điểm giám định mà có thể có nhiều cách phân

loại dịch vụ giám định khác nhau.

4.1 Căn cứ vào nội dung và đối tượng giám định:

3


Có thể chia giám định thành hai loại: Giám định hàng hoá và giám định phi hàng

hoá.

4.1.1Giám định hàng hoá bao gồm:

- Giám định số, khối lượng hàng hoá.

- Giám định quy cách, phẩm chất, tình trạng hàng hoá.

- Giám định bao bì, kí mã hiệu.

- Giám định tổn thất hàng hoá.

- Giám định thể tích hàng đối với hàng lỏng.

- Giám định mức độ vệ sinh, an toàn cho việc sử dụng hàng hoá.

- Thẩm định trị giá hàng hoá.

- Giám định nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá.

- Giám định đặc tính hàng hoá và tính năng sử dụng.

- Giám định lắp đặt, vận hành, nghiệm thu hệ thống máy móc thiết bị...

4.1.2 Giám định phi hàng hoá bao gồm:

- Giám định điều kiện của các phương tiện vận tải như: Độ kín chắc, sạch sẽ hầm

tàu phù hợp với việc sắp xếp và vận chuyển hàng hoá. Giám định điều kiện, kĩ

thuật sắp xếp, nhiệt độ của các phương tiện vận chuyển hàng đông lạnh, các vật

liệu chèn lót, hệ thống thông gió,...

- Giám định phương tiện vận tải trước khi sửa chữa, phá huỷ.

- Giám định phượng tiện vận tải trước khi cho thuê và nhận lại.

- Giám định kho tàng và cách bảo quản hàng hoá.

- Giám định và giám sát quá trình sản xuất hàng hoá về các mặt chất lượng, vệ

sinh an toàn, bảo vệ môi trường,...

- Giám sát, giao nhận, vận chuyển, bốc dỡ, xếp hàng.

- Thẩm định hạch toán công trình đầu tư.

- Giám định công trình xây dựng…

4.2Căn cứ vào tính chất, mục đích và cơ quan tiến hành giám định

4


4.2.1 Giám định thương mại

Là việc giám định, giám sát hàng hoá về các mặt số, khối lượng, phẩm chất, quy

cách, tình trạng, bao bì, kí mã hiệu, vệ sinh, an toàn hàng hoá,…theo quy định của

hợp đồng mua bán ngoại thương. Giám định các điều kiện, tình trạng, khả năng

chuyên chở của phương tiện vận tải theo quy định của hợp đồng vận tải. Giám định

nguyên nhân, mức độ tổn thất hàng hoá phục vụ cho việc tính toán bồi thường tổn

thất theo hợp đồng bảo hiểm,…

Hoạt động giám định thương mại này do các tổ chức kinh doanh dịch vụ giám

định độc lập, trung lập tiến hành theo yêu cầu của khách hàng.

4.2.2 Giám định chất lượng

Bắt buộc đối với một số hàng hoá nhập khẩu thuộc danh mục Nhà nước quy định

phải kiểm tra (còn gọi là kiểm tra Nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu)

Danh mục này hiện nay bao gồm khoảng 13 nhóm mặt hàng về lương thực, thực

phẩm, máy móc thiết bị lẻ nguồn: Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam:

Tài liệu giám định hàng hoá xuất nhập khẩu – 2001

Cơ quan kiểm tra Nhà nước là các cơ quan sự nghiệp kĩ thuật chuyên ngành trực

thuộc các Bộ chuyên ngành hoặc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng trực

thuộc Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường. Tuy nhiên, giấy chứng nhận kiểm

tra Nhà nước về chất lượng không có giá trị khiếu nại đối với các bên mua bán

trong hợp đồng mua bán Ngoại thương mà chỉ phục vụ cho yêu cầu quản lí Nhà

nước.

5


4.2.3 Giám định hàng hoá

Phục vụ việc tính thuế và làm thủ tục thông quan theo yêu cầu của Hải quan

Gồm các nội dung sau:

- Giám định xác định tên hàng để cho phép nhập khẩu và áp mã thuế đối với hàng

hoá nhập khẩu

- Xác định số, khối lượng thực tế của hàng hoá

- Xác định tình trạng cũ, mới, chất lượng còn lại của hàng đã qua sử dụng

- Xác định mức độ hư hỏng, tổn thất, thiếu hụt để thực hiện việc giảm thuế nhập

khẩu theo quy định của Luật thuế và NĐ 54/CP.

Cơ quan tiến hành giám định có thể do Hải quan hoặc chủ hàng chỉ định

4.2.4 Giám định kiểm tra chất lượng hàng hoá chuyên ngành

Hoạt động này do các cơ quan quản lý chuyên ngành áp dụng đối với hàng hoá

chuyên ngành sử dụng tại Việt Nam. Riêng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, các cơ

quan này chỉ được thực hiện việc kiểm tra khi được Bộ KHCNMT hoặc Bộ chủ

quản uỷ quyền và chỉ áp dụng đối với hàng hoá thuộc danh mục nhà nước bắt buộc

kiểm tra.

Hiện nay, có tình trạng một số Bộ tự ý qui định một số mặt hàng thuộc lĩnh vực Bộ

đó quản lý khi xuất nhập khẩu phải được cơ quan kiểm tra chất lượng chuyên

ngành của Bộ đó cấp giấy chứng nhận chất lượng là trái pháp luật (trái với pháp

lệnh về chất lượng hàng hoá và NĐ 86/CP).

4.2.5. Giám định máy móc thiết bị, công trình đầu tư theo qui định của Luật Đầu

tư nước ngoài tại Việt Nam

Hoạt động này do các tổ chức kinh doanh dịch vụ giám định độc lập, trung lập

trong nước hoặc nước ngoài tiến hành nhằm chống lại việc khai tăng giá trị máy

móc, thiết bị góp vốn đầu tư, xác định trình độ công nghệ và chất lượng thiết bị

đầu tư.

6


4.3 Căn cứ vào thời gian và địa điểm giám định, người ta có thể phân loại

thành

- Giám định trong quá trình sản xuất

- Giám định và giám sát việc giao nhận hàng hoá

- Giám định hàng hoá trên tàu trước khi dỡ hàng

- Giám định hàng hoá tại kho bãi,…

5. Thị trường giám định ở Việt Nam hiện nay

5.1Các tổ chức giám định ở Việt Nam hiện nay

Hiện nay ở Việt Nam có hơn 40 tổ chức giám định (gồm cả Doanh nghiệp và Cơ

quan quản lý Nhà nước) đang hoạt động trên thị trường giám định Việt Nam.

Chúng ta có thể chia ra làm 5 nhóm như sau:

* Nhóm 1: Tổ chức giám định do Nhà nước thành lập

Ở Việt Nam hiện nay chỉ có duy nhất một tổ chức giám định do nhà nước thành

lập. Đó là Công ty giám định hàng hoá xuất nhập khẩu Việt Nam-Vinacontrol được

thành lập năm 1957 do Bộ Thương mại quản lý. Đây là doanh nghiệp dịch vụ đạt

tiêu chuẩn ISO 9002 đầu tiên tại Việt Nam.

* Nhóm 2: Tổ chức giám định nước ngoài

- Công ty liên doanh hoặc 100% vốn nước ngoài

. SGS – Societé General de Suveillance - Thuỵ Sỹ

. BV – Bureaux Veritas – Pháp

. Apave – Pháp

. Det Noorsue Veritas – Na Uy

. Shinken - Đức

. Shin Nihon Kentei Kyokai – Nhật

. Ofis (liên doanh giữa Omic và FCC)

- Văn phòng đại diện:

7


. NKKK - Nippon Kaija Kentei Kyokai – Nhật Bản

. OMIC – Overseas Marchandise Inspection Company

. Lloyd – Anh

. TUV Rheinland– Đức

* Nhóm 3: Tổ chức giám định trong nước:

Gồm các công ty cổ phần và công ty TNHH, dưới đây là một số công ty tiêu

biểu:

. Công ty TNHH giám định Ngân Hà - Micontrol (The Milky WayInspection

Co.)

. Công ty TNHH Á Châu – AIS

. Công ty TNHH Nhật Minh –Sulicontrol

. Công ty cổ phần Đại Việt– Davicontrol (Đại Việt Control Co., Ltd)

. Công ty TNHH giám định Mêkông - MIC (Mêkong Control Co., Ltd.)

. Công ty giám định Thái Bình Dương – Pico

. Công ty TNHH Viễn Đông

. Công ty TNHH Việt Minh

. Công ty TNHH Thăng Long

. Công ty TNHH Thái Đức Việt

. Công ty TNHH Thông tin

. Công ty TNHH giám định Sài Gòn – SaiGon control Co., Ltd…

* Nhóm 4: Tổ chức giám định dưới dạng cơ quan giám định mang tính chất

Nhà nước do các bộ chủ quản, chuyên ngành có hàng hoá xuất nhập khẩu đứng

ra thành lập và quản lý:

. Food control: Trung tâm giám định hàng nông sản thực phẩm

. Cafe control: Trung tâm giám định cà phê

. Caspect: Trung tâm giám định Khoa học Công nghệ và hàng hoá

. Testcontrol: Trung tâm giám định phân tích hàng hoá

8


. Quacontrol (Quality control center): Trung tâm kiểm tra chất lượng than

(Quảng Ninh)

* Nhóm 5: Tổ chức giám định dưới dạng cơ quan Nhà nước có chức năng

quản lý pháp quyền về chất lượng hàng hoá nói chung:

. Các Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực I, II, III trực thuộc

Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng

. FCC (Food & Commodities Control Center): Trung tâm kiểm tra chất lượng

hàng hoá và thực phẩm.

5.2 Tổng quan thị trường giám định ở Việt Nam

Ngày nay, theo đà phát triển của kinh doanh hàng hoá xuất nhập khẩu, yêu cầu về

giám định hàng hoá xuất nhập khẩu ngày càng tăng. Thị trường về dịch vụ giám

định hàng hoá xuất nhập khẩu ngày càng nhộn nhịp, sôi động, đa dạng và phức

tạp.Giám định hàng hoá là loại dịch vụ luôn gắn liền với hoạt động xuất nhập khẩu,

cho nên hoạt động giám định hàng hoá ở Việt Nam chỉ thực sự sôi động và nhộn

nhịp tại 5 khu vực (5 trung tâm kinh tế lớn của cả nước). Đó là: TP. Hồ Chí Minh,

Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và Quảng Ninh.

+ Khu vực thành phố Hồ Chí Minh

Đây là trung tâm xuất nhập khẩu lớn nhất của cả nước nên có rất nhiều công ty

giám định hoạt động.Tất cả các các công ty giám định đang hoạt động tại Việt

Nam đều có chi nhánh hoặc trụ sở tại đây.Mức độ cạnh tranh ở khu vực này quyết

liệt hơn ở tất cả các khu vực khác trên cả nước.

. Giám định gạo xuất khẩu: TP. Hồ Chí Minh là trung tâm xuất khẩu gạo lớn

nhất của cả nước. Mặt hàng này thường được người mua chỉ định SGS hoặc OMIC

giám định, còn người bán trong nước có xu hướng yêu cầu các công ty giám định

TNHH, các công ty giám định cổ phần hoặc FCC. Đây là mặt hàng mà thị phần

của Vinacontrol đã bị giảm đáng kể. Trước kia thị phần của Vinacontrol lên tới

9


70% nhưng nay ở khu vực này chỉ còn gần 15%. Vinacontrol bị mất một khách

hàng khá lớn là Vinafood 1 (họ chuyển sang yêu cầu SGS hoặc Food control giám

định do áp lực của Bộ NN&PTNT).

. Giám định mặt hàng xăng, dầu thô, gas hoá lỏng: Đây là thị trường lớn, lợi nhuận

cao, đồng thời cũng khá phức tạp. Các công ty giám định nước ngoài chiếm ưu thế

trong lĩnh vực này. Mặc dù chỉ trong vòng 3 năm, kể từ 1999 đến nay công ty

100% vốn nước ngoài ITS bằng việc khai thác khách hàng từ nước ngoài đã giành

được 30% thị phần giám định dầu thô xuất khẩu. Công ty Vinacontrol vẫn giữ

được thị phần đáng kể (gần 45%) do các nhà xuất nhập khẩu chính về mặt hàng

này: Petrolimex, Petechim, Vinapco, PVGC, SaiGon Petrol đều là khách hàng

quen của Vinacontrol. Nguồn: Bộ Thương mại: Báo cáo tóm tắt hội nghị chuyên

đề về giám định hàng hoá – 08/2001.(Nguồn: Vinacontrol: Tổng kết tình hình thực hiện kế hoạch năm 2001 và phương hướng nhiệm

vụ công tác năm 2002, tháng 02/2002)

. Giám định mặt hàng tinh dầu nhập khẩu: Các công ty nhập khẩu tinh dầu hiện

nay giành nhiều yêu cầu giám định cho các công ty giám định TNHH. Về mặt hàng

tinh dầu, đến nay Vinacontrol mất hơn 30% thị phần.Gas hoá lỏng cũng như tinh

dầu đang là mục tiêu để công ty TNHH Á Châu (AIS) cạnh tranh quyết liệt với các

công ty khác.

. Giám định về hàng hải: Do có chính sách hoa hồng hấp dẫn cho thuyền trưởng và

các đại lý viên của hãng tàu, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ nên các công

ty TNHH, cổ phần dần dần xâm nhập và chiếm lĩnh thị trường này. Thị trường

giám định hàng hải không còn là độc quyền của Vinacontrol, SGS, BV và P/I nữa

mà còn có thêm rất nhiều các công ty khác, đặc biệt chú ý là Pico, Micontrol, MIC,

ICT...

. Giám định mặt hàng máy móc thiết bị nhập khẩu: Mặt hàng này thường do phía

nước ngoài yêu cầu các tổ chức giám định nước ngoài như SGS, BV giám định.

10


Một phần máy móc thiết bị nhập khẩu do các cơ quan quản lý của Bộ KHCNMT

và Bộ LĐTBXH kiểm tra, cấp giấy chứng nhận. Đối với thiết bị lẻ, khách hàng

thường yêu cầu các công ty TNHH giám định vì được trả hoa hồng cao.

. Giám định mặt hàng tiêu dùng xuất nhập khẩu: Khách hàng nước ngoài thường

yêu cầu: SGS, BV giám định. Khách hàng trong nước, thường yêu cầu chi nhánh

Vinacontrol thành phố Hồ Chí Minh giám định.Đây cũng là mặt hàng chủ lực của

chi nhánh.Tuy nhiên mặt hàng này hiện nay cũng bị chia sẻ cho nhiều Công ty

giám định TNHH khác vì các Công ty TNHH này rất chịu khó mở rộng mối quan

hệ và chịu trả hoa hồng rất cao.

. Giám định để bảo hiểm bồi thường: Đây là loại hình giám định khá phổ biến, hứa

hẹn nguồn phí giám định cao. Thời gian qua, người yêu cầu giám định nhiều ở lĩnh

vực này là Bảo Minh và chủ yếu là yêu cầu Vinacontrol giám định. Đối với các

Công ty bảo hiểm khác họ thường yêu cầu các công ty giám định TNHH như Pico,

Micontrol…vì họ giám định nhanh, thường đứng về phía các Công ty bảo hiểm.

. Giám định phục vụ quản lý Nhà nước: Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất

lượng khu vực III hoàn toàn khống chế các khách hàng yêu cầu giám định đối với

những mặt hàng thuộc danh mục bắt buộc kiểm tra Nhà nước về chất lượng.

+ Khu vực Hà Nội

Đây là nơi tập trung các cơ quan của Chính phủ, các Công ty, các Tổng Công ty

lớn của cả nước cho nên nhiều tổ chức giám định tập trung tại đây đặc biệt là các

tổ chức giám định nước ngoài như: SGS, B.V, OMIC, ITS, Apave. Một số công ty

trong nước hoạt động mạnh ở lĩnh vực này: ICT, Caspect, Pico, FCC, Cafecontrol,

Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực I, Trung tâm kiểm tra chất

lượng và vệ sinh thủy sản...

. Giám định máy móc thiết bị nhập khẩu: Khách hàng nước ngoài yêu cầu các

Công ty giám định nước ngài (SGS, BV, Apave) giám định, khách hàng trong

nước thì phần lớn do sức ép của Bộ chủ quản nên thường yêu cầu các tổ chức giám

11


định như FCC, Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực I. Phần rất ít

còn lại thường yêu cầu Vinacontrol giám định.

. Giám định hàng may mặc, giày dép xuất khẩu: Mặt hàng này chủ yếu xuất khẩu

sang EU nên hầu như người ta chỉ định B.V ngay từ khi ký hợp đồng.

. Giám định mặt hàng phân bón nhập khẩu: Do phải phụ thuộc vào người bán nước

ngoài nên hầu như người ta chỉ định SGS hoặc FCC ngay từ khi kí hợp đồng.

. Giám định mặt hàng chè: Phần lớn do Vinacontrol giám định. Tuy nhiên hiện nay

Vinacontrol đã phải chia sẻ thị phần cho FCC gần 30%.

. Giám định mặt hàng lạc: Hoàn toàn do SGS giám định do họ khai thác từ phía

người mua nước ngoài (SGS thường ký hợp đồng giám định bao)

. Giám định hàng phục vụ quản lý Nhà Nước: Do Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường

Chất lượng khu vực I thực hiện.

. Giám định hàng phục vụ thông quan: Phần lớn Hải quan chỉ dẫn đến Trung tâm

Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực I.

+ Khu vực Hải Phòng

Cảng Hải Phòng là cảng lớn nhất của Miền Bắc, hầu như mọi loại hàng hoá xuất

nhập khẩu vào Miền Bắc đều qua đây nên thị trường giám định tại khu vực này có

tính cạnh tranh rất mạnh. Đây là khu vực có rất nhiều công ty giám định hoạt động,

đứng thứ hai sau cả nước chỉ sau TP. Hồ Chí Minh.Hầu hết các công ty giám định

đều có chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Hải Phòng.

Tại khu vực này, dịch vụ giám định các mặt hàng sau đang cạnh tranh quyết liệt:

Mặt hàng gạo xuất khẩu: Đây là mặt hàng chiến lược của nhà nước, lượng xuất

khẩu khá ổn định qua các năm. Các công ty giám định hoạt động trong các lĩnh vực

này rất đông, nổi bật là Vinacontrol (chi nhánh Hải Phòng), SGS, OMIC,

Foodcontrol, ICT, Davicontrol,...

- Vinacontrol: Có bạn hàng quen là Vinafood 2 và một số công ty xuất nhập

khẩu của các tỉnh.

12


- SGS, OMIC: Do bạn hàng nước ngoài nhập khẩu gạo của Việt Nam yêu cầu.

- Food control: Nhờ có áp lực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đối với

các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

- ICT, Davicontrol: Thị phần nhỏ, chủ yếu dựa vào quan hệ thân quen và chính

sách hoa hồng hậu hĩnh

. Mặt hàng nông sản: lạc, chè…

- Lạc: Chủ yếu do SGS giám định, vì nước nhập khẩu qui định trong hợp đồng

mua bán ngoại thương

- Chè: Chủ yếu do Vinacontrol (chi nhánh Hải Phòng) giám định vì công ty này có

khách hàng lớn, thân quen là Vinatea. Hiện nay,Vinacontrol giám định khoảng

87% khối lượng chè xuất khẩu của Nhà nước. Nguồn: Bộ Thương mại: Báo cáo

tóm tắt hội nghị chuyên đề về giám định hàng hoá - 08/2001

. Mặt hàng phân bón nhập khẩu: Tại khu vực Hải Phòng, Vinacontrol giám định

hầu như toàn bộ khối lượng phân bón nhập khẩu. Lý do là Vinacontrol được nhiều

tổ chức giám định nước ngoài uỷ thác cũng như có uy tín cao trong lĩnh vực này.

. Mặt hàng sắt thép nhập khẩu: Hầu như toàn bộ lượng sắt thép nhập khẩu qua cảng

Hải Phòng đều do SGS giám định.

. Mặt hàng tiêu dùng (may mặc, giày dép): Đây là mặt hàng chủ lực của nhà nước.

Thị trường xuất khẩu chính là EU, các nhà nhập khẩu EU sẽ trực tiếp kiểm tra hoặc

thuê hãng B.V, do đó mặt hàng này hầu như B.V độc quyền giám định.

. Mặt hàng bông nhập khẩu: Chủ yếu do Vinatex nhập khẩu nhưng Saigoncontrol

lại giám định theo uỷ thác của ITS.

. Về hàng hải: Khách hàng giám định chủ yếu là các hãng tàu hoặc các đại lý hãng

tàu. Các công ty giám định hoạt động mạnh trong lĩnh vực này là SGS, FCC,

Micontrol, MIC và Pico (chủ yếu do nhận được yêu cầu từ “công ty mẹ” tại TP. Hồ

Chí Minh)

13


. Giám định về tổn thất: Chủ yếu do tàu của các công ty bảo hiểm trong nước yêu

cầu. Hoạt động mạnh trong lĩnh vực này là Micontrol và MIC, đặc biệt là

Micontrol có chính sách khách hàng rất hấp dẫn.

. Giám định phục vụ quản lí Nhà Nước: Chủ yếu do chi cục Tổng cục Đo lường

Chất lượng Hải Phòng giám định, ngoài ra còn có các công ty giám định khác như

ICT, Micontrol, Sulicontrol,…

+ Khu vực Đà Nẵng

Tại khu vực này, cạnh tranh mới trở nên quyết liệt trong thời gian gần đây khi có

nhiều dự án của Nhà nước được thực hiện ở khu vực này. Khách hàng địa phương

chủ yếu vẫn yêu cầu chi nhánh Vinacontrol Đà Nẵng do chi nhánh có nhiều bạn

hàng quen ở khu vực này. Tuy vậy, đã có rất nhiều Công ty giám định xâm nhập

thị trường này: FCC, Micontrol, OMIC, Cafecontrol, SGS, ITS, AIS…

. Giám định hàng hoá xuất khẩu của các Công ty liên doanh: người mua thường chỉ

định tổ chức giám định nước ngoài..

. Giám định hàng nông sản xuất khẩu: Lạc chủ yếu do SGS giám định do quy định

của nước nhập khẩu, cà phê do cafecontrol giám định vì dựa vào áp lực của Bộ

NN&PTNT.

. Giám định hàng thông quan phục vụ quản lý: Thường theo chỉ dẫn của Hải quan,

hoặc chọn các Công ty giám định làm nhanh, chiều khách, phí thấp, hoa hồng cao,

có mối quan hệ gần gũi

+ Khu vực Quảng Ninh

Thị trường giám định khu vực Quảng Ninh nhỏ nên không có nhiều các tổ chức

giám định hoạt động.Tuy nhiên các tổ chức giám định ở đây đang tập trung vào các

mặt hàng, loại hình giám định có tính chất quyết định, chủ lực của khu vực.

. Mặt hàng than xuất khẩu: Đây là mặt hàng chủ lực của khu vực Quảng Ninh.

Công ty xuất khẩu chủ yếu là Tổng công ty than, nên công ty giám định hầu như

toàn bộ khối lượng than trong khu vực này là Quacontrol. Bên cạnh đó SGS hoạt

14


động cũng rất tích cực do có đơn hàng từ khách hàng nước ngoài yêu cầu. Hơn

nữa, SGS là đơn vị duy nhất có phòng thí nghiệm than hiện đại tại Quảng

Ninh.Tuy nhiên, sau Nghị định số 20/1999/NĐ-CP thì khách hàng đang có chiều

hướng yêu cầu SGS và Vinacontrol mà không yêu cầu Quacontrol nữa.

. Giám định hàng hải, hàng lỏng nhập khẩu: Từ trước đến nay, chi nhánh

Vinacontrol Quảng Ninh vẫn là đơn vị giám định chính trong lĩnh vực này. Hiện

nay, xuất hiện thêm 3 công ty cạnh tranh mạnh với Vinacontrol là MIC, ITS, SGS,

thậm chí cả Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng khu vực I.

. Giám định hàng thông quan: Các mặt hàng giám định để thông quan có chiều

hướng giảm vì có khá nhiều mặt hàng do Trung tâm Tiêu chuẩn Đo lường Chất

lượng khu vực I giám định theo quy định của Bộ Khoa học Công nghệ và Môi

trường, thêm vào đó Hải quan lại vận dụng kết quả của Trung tâm này cấp lần đầu

đem photo để sử dụng cho lần sau nếu mặt hàng cùng chủng loại.

6. Quy trình giám định

6.1 Giám định trước khi gửi hàng (PSI):

(XEM PHỤ LỤC VỀ HIỆP ĐỊNH VỀ GIÁM ĐỊNH HÀNG HÓA TRƯỚC KHI

GỬI HÀNG)

Giám định trước khi gửi hàng (PSI) là hoạt động thông qua các công ty tư nhân có

chuyên môn để kiểm tra chi tiết vận chuyển hàng hóa – đặc biệt là giá cả, số lượng,

chất lượng hàng hóa xuất khẩu.Thường được áp dụng bởi chính phủ của các nước

đang phát triển, mục đích nhằm bảo vệ nguồn lợi tài chính của quốc gia (như ngăn

chặn thất thoát tư bản, gian lận thương mại cũng như trốn thuế) và bù đắp cho

những thiếu sót của bộ máy hành chính.

15


6.2 Giám định hàng hóa tổn thất trong container

6.2.1 Định nghĩa:

Giám định tổn thất của một lô hàng là việc kiểm tra tình trạng tổn thất của hàng

hóa, nghiên cứu hiện trường, các tài liệu chứng cứ có liên quan để xác định đẩy đủ

mức độ và nguyên nhân tổn thất.

Nội dung chính của giám định hàng hóa tổn thất là:

· Xác định tình trạng thực tế hàng hóa bị tổn thất

· Xác định số, khối lượng hàng tổn thất

· Xác định mức độ tổn thất, nguyên nhân gây nên tổn thất (nguyên nhân trực tiếp

và gián tiếp)

· Tư vấn cho khách hang hoặc người yêu cầu giám định biện pháp xử lý và ngăn

ngừa tổn thất lây lan (hạn chế tổn thất)

· Cấp Chứng thư giám định về tổn thất để làm căn cứ đòi bồi thường.

6.2.2 Mục đích

Mục đích quan trọng nhất của việc giám định hàng tổn thất là xác định mức độ,

nguyên nhân và thời điểm xảy ra tổn thất một cách chính xác, làm căn cứ để xác

định đối tượng chịu trách nhiệm bồi thường. Giám định viên tiến hành kiểm tra

phương tiện chuyên chở hàng hóa, kiểm tra hàng (tình trạng, số, khối lượng và chất

lượng hàng hóa bị tổn thất, bao bỡ, ký mó hiệu…), lấy mẫu (hàng nguyên vẹn và

hàng bị tổn thất) để phân tích tại phòng thí nghiệm (nếu cần thiết), kiểm tra cỏc

giấy tờ liên quan và xử lý các thông tin tiếp nhận được một cách hiệu quả… để xác

định đúng số, khối lượng hàng tổn thất, mức độ tổn thất và tìm ra nguyên nhân gây

nên tổn thất.

6.2.3 Sự khác biệt giữa giám định của công ty giám định và công ty bảo hiểm

Dựa trên tiêu chí đối tượng chịu trách nhiệm bồi thường, có thể phân loại tổn thất

như sau:

16


· Tổn thất do Công ty bảo hiểm bồi thường: Trong trường hợp hàng hóa được mua

bảo hiểm, và tổn thất xảy ra do một trong những rủi ro được bảo hiểm gây nên, tổn

thất này sẽ do Công ty bảo hiểm bồi thường căn cứ vào Chứng thư giám định tổn

thất do Công ty bảo hiểm hay đại lý giám định của Công ty bảo hiểm cấp. Sau đó,

Công ty bảo hiểm sẽ nhận bảo lưu quyền đòii bồi thường với người thứ ba từ phía

người được bảo hiểm.

· Tổn thất do các bên liên quan khác bồi thường: Nếu hàng hóa không được mua

bảo hiểm, hàng hóa của bạn vẫn được các bên liên quan khác bồi thường nếu như

bạn chứng minh được rằng tổn thất xảy ra do lỗi của họ bằng chứng thư giám định

tổn thất, trong đó xác định rõ mức độ, nguyên nhân và thời điểm xảy ra tổn thất do

một công ty giám định độc lập, có uy tín cấp.

Với cách phân loại như trên, đối tượng phục vụ của công ty giám định là mọi tổn

thất của hàng hóa, phương tiện vận tải…của bất cứ đối tượng nào bao gồm chủ

hàng trong nước, nước ngoài, chủ phương tiện vận tải… kể cả công ty bảo

hiểmkhác với đối tượng phục vụ của công ty bảo hiểm chỉ giám định những hàng

hóa, phương tiện vận tải… bị tổn thất có mua bảo hiểm và do những rủi ro được

bảo hiểm gây nên.

Mục đích của việc sử dụng Chứng thư giám định (do công ty giám định cấp) để

khiếu nại đòi bồi thường nhiều đối tượng: người bán, người vận chuyển, người bảo

quản, xếp dỡ, công ty bảo hiểm…Còn mục đích sử dụng Chứng thư giám định (do

công ty bảo hiểm cấp) để làm cơ sở tự xét bồi thường thiệt hại cho người mua bảo

hiểm và đôi khi là chứng cứ để khiếu nại để người thứ ba bồi thường.

Những việc cần làm khi phát hiện hàng hóa nhập khẩu của mình bị tổn thất:

· Tiến hành thông báo tổn thất cho Người chuyên chở (đối với tổn thất rõ rệt) hay

Lập thư dự kháng gửi cho Thuyền trưởng hoặc Đại lý tàu biển (đối với trường hợp

nghi ngờ có tổn thất) càng sớm càng tốt và trong thời gian quy định để bảo lưu

quyền khiếu nại đối với người chuyên chở.

17


· Đồng thời, yêu cầu Công ty giám định tiến hành giám định tổn thất (nếu hàng hóa

không được mua bảo hiểm) hoặc thông báo tình hình tổn thất hàng hóa cho Công

ty bảo hiểm hoặc đại lý giám định của Công ty bảo hiểm và yêu cầu họ có mặt để

tiến hành vụ giám định tổn thất ngay khi phát hiện ra tổn thất (nếu hàng hóa được

mua bảo hiểm).

· Công ty/ đại lý giám định sẽ hướng dẫn để Bạn tiến hành mọi biện pháp có thể để

giảm nhẹ và ngăn ngừa tổn thất lây lan.

· Đảm bảo thực hiện quyền bảo lưu cho Công ty bảo hiểm để Công ty bảo hiểm giữ

quyền khiếu nại đối với những người có liên quan đến tổn thất của hàng hoá (nếu

hàng hóa được mua bảo hiểm)

Thời gian và địa điểm tiến hành giám định tổn thất có hiệu quả nhất:

Hàng bị tổn thất phải được giám định ngay khi phát hiện ra tổn thất tại cảng dỡ

hàng hoặc tại kho nhận hàng cuối cùng nếu trước khi di chuyển hàng hóa từ tàu về

kho cuối cùng đó có biên bản kết toán nhận hàng với tàu (ROROC), với cảng

(COR), trong đó ghi rõ số lượng và tình trạng hàng bị tổn thất. Tại thời gian và địa

điểm giám định trên, sẽ dễ dàng hơn trong việc xác định nguyên nhân gây nên tổn

thất cũng như mức độ tổn thất một cách chính xác và Chứng thư giám định tổn thất

sẽ có giá trị pháp lý cao hơn trong việc đòi bồi thường.

Do tính phức tạp và đòi hỏi nghiệp vụ kỹ thuật giám định cao, dịch vụ giám định

hàng hóa tổn thất sẽ đạt được hiệu quả cao nhất, khách quan bảo vệ quyền lợi

chính đáng cho chủ hàng và các bên liên quan khác nếu được đảm nhận bởi một tổ

chức giám định độc lập và chuyên nghiệp.

Cụng ty Cổ phần Giám định Vinacontrol, với đội ngũ giám định viên được đào tạo

và am hiểu cả lý thuyết và thực tế, đó và đang cung cấp cho rất nhiều khách hàng

trong nước và quốc tế các dịch vụ giám định tổn thất, phân bổ tổn thất và đề

phòng, hạn chế tổn thất đối với tất cả các loại hàng hoá XNK. Ngoài ra,

Vinacontrol cũng là đại lý giám định tổn thất cho rất nhiều Công ty bảo hiểm trong

18


nước cũng như nước ngoài như Bảo Việt, Bảo Minh, các Công ty bảo hiểm Hàn

Quốc, Nhật Bản… Sau nhiều năm thực hiện dịch vụ giám định tổn thất,

Vinacontrrol đã chiếm được lòng tin và sự tín nhiệm của khách hàng.

6.2.4 Quy trình giám định hàng tổn thất

6.2.4.1 Khi nhận một lô hàng bị tổn thất, người nhận hàng (người được bảo

hiểm) phải thực hiện những công việc cần thiết sau:

a.Người nhận hàng (Người được bảo hiểm) phải thông báo tổn thất (Notice of

Claim): Tại cảng dỡ hàng, khi nhận hàng với tàu, phát hiện hai dạng tổn thất: Tổn

thất rõ rệt và tổn thất không rõ rệt:

• Đối với tổn thất rõ rệt (Appearant loss or damage): như hàng hoá bị đổ vỡ, hư

hỏng, rách bao bì...người nhận hàng phải cùng với tàu và cảng lập Biên bản hàng

đổ vỡ hư hỏng (Cargo Outturn Report- COR) (Biên bản phải được ghi rõ ngày

tháng, số B/L, số lượng hàng hoá bị hư hỏng của mỗi B/L, tính chất chung của hư

hỏng và phải có chữ ký của Thuyền trưởng và gửi Thông báo tổn thất (Notice of

Claim) cho người chuyên chở biết càng sớm càng tốt và trong thời gian quy định.

Trong trường hợp thuyền trưởng không ký COR thì người nhận hàng phải mời một

Công ty giám định lập biên bản về tình trạng của hàng hoá.Biên bản này chính là

thông báo tổn thất và phải được làm trước hoặc vào lúc giao nhận hàng với tàu.

• Đối với tổn thất không rõ rệt (Non- appearant loss or damage) : (là những tổn thất

thấy hoặc nghi ngờ có tổn thất bên trong kiện hàng, người nhận hàng phải thông

báo tổn thất bằng cách lập một Thư dự kháng (Letter of reservation) và gửi cho

Truyền trưởng hoặc Công ty Đại Lý tàu biển (VOSA) càng sớm càng tốt (thời hạn

tối đa là 3 ngày kể từ ngày giao hàng)

(Ghi chú: Nếu không có thông báo tổn thất cho người chuyên chở vào lúc giao

hàng hoặc trong vòng 3 ngày kể từ ngày giao hàng thì việc giao hàng được suy

đoán là giao đúng như mô tả của B/L và sau này khi phát hiện tổn thất cũng không

khiếu nại người chuyên chở được nữa)

19


• Sau đó, người nhận hàng phải thông báo tình hình tổn thất hàng hoá cho Công ty

bảo hiểm hoặc đại lý của Công ty bảo hiểm (Đại lý của các Công ty bảo hiểm

thông thường là các Công ty giám định)

b. Người nhận hàng phải tiến hành mọi biện pháp có thể được để giảm nhẹ và ngăn

ngừa tổn thất lây lan.

c. Đảm bảo thực hiện quyền bảo lưu cho Công ty bảo hiểm để Công ty bảo hiểm

giữ quyền khiếu nại đối với những người có liên quan trách nhiệm đến tổn thất của

hàng hoá.

d. Khi nhận được thông báo tổn thất từ người nhận hàng, Công ty bảo hiểm tự tiến

hành giám định tổn thất hoặc uỷ quyền cho đại lý của mình tiến hành giám định

tổn thất. Thông thường đối với lô hàng mua bảo hiểm của các Công ty bảo hiểm

nước ngoài, thì các Công ty này sẽ uỷ thác cho đại lý của mình tại Việt nam - các

Công ty bảo hiểm Việt Nam hoặc các Công ty giám định tiến hành giám định tổn

thất. Chứng thư giám định (Certificate on damage) được cấp phải xác định rõ: Số

lượng, khối lượng hàng bị tổn thất; Mức độ tổn thất; Nguyên nhân tổn thất. Trong

quá trình giám định, khi cần thiết Giám định viên sẽ hướng dẫn người nhận hàng

có những biện pháp nhằm hạn chế và ngăn ngừa tổn thất tiếp theo

e. Trên cơ sở kết quả giám định được nêu trong Chứng thư giám định, Công ty bảo

hiểm sẽ xem xét, đối chiếu với Hợp đồng bảo hiểm, nếu tổn thất thuộc phạm vi bảo

hiểm thì Công ty bảo hiểm căn cứ vào kết quả giám định, phân bổ tổn thất, bồi

thường tổn thất cho người được bảo hiểm.

6.2.4.2 Nhân viên giám định phải làm theo các bước sau trước khi tới hiện

trường:

a.Nghiên cứu giấy tờ

Trước khi thực hiện vụ giám định, giám định viên phải nghiên cứu các giấy tờ cần

thiết để nắm được:

- Giấy yêu cầu có ghi đầy đủ chính xác không

20


- Giấy tờ kèm theo có đúng, đủ và đồng bộ không

- Tình trạng hư hỏng của bao bì và hàng hóa

- Số, khối lượng hàng hóa bị tổn thất

- Nội dung yêu cầu của khách hàng

- Các tính chất hàng hóa có liên quan đến nguyên nhân tổn thất trực tiếp

- Địa điểm, ngày, giờ hẹn giám định.

b.Lập phương án giám định:

- Dự kiến những mắc mứu khó khăn có thể xảy ra,có biện pháp giải quyết trước.

- Tính sơ bộ số lượng kiện phải mở kiểm tra trong tổng số kiện yêu cầu giám định

sao cho đủ tính đại diện,chú ý nếu lô hàng vừa có bao bì nguy6en vẹn vừa có bao

bì ko nguyên vẹn thì phải tính toán riêng cho từng loại

- Số lượng kiện cần mở để kiểm tra tình trang như sau:

+ Bao bì ko nguyên vẹn: mở 100%

+ Bao bì nguyên vẹn:

* Đối với máy móc thiết bị, phụ tùng mở 100%

* Đối với hàng hoá khác số lượng kiện mở phù hợp mặt hàng giám định.

- Xác định phương pháp lấy mẫu(nếu cần)

- Mục đích của việc lấy mẫu là để xác định nguyên nhân gây tổn thất ,việc lấy mẫu

bao bì hoặc hàng hoá chỉ để hỗ trợ cho khâu kiểm tra tại tàu, kho bãi...vì thế phải

tính toán cho tính đại diện cho hạng mục cần phân tích là được.

- Xác định phương pháp phân tích mẫu phỉa tuân theo chỉ tiêu phân tích đề ra. nếu

có chỉ tiêu khác trùng với chỉ tiêu phẩm chất của hàng hoá như xác định hàm lượng

tính chất, thuỳ phần.. thì phải theo phương pháp quy định của hợp đồng và L/C.

c.Điều tra tìm hiểu

Cần gặp kho hàng, chủ hàng, người vận tải... để điều tra tìm hiểu :

-Thái độ vận chuyển, chủ hàng

-Tình trạng và nguyên nhân tổn thất

21


-Kho hàng, chủ hàng xử lý về lô hàng

-Dự kiến việc sẽ làm để chuẩn bị dụng cụ chuyên môn thích hợp

-Biên bản giám định

-Giấy ghi diễn biến vụ giám định

-Phiếu cân, biên lai lấy mẫu

-Dụng cụ lấy mẫu và đựng mẫu

-Thước đo, máy tính, máy ảnh...

-Tới địa điểm giám định và lấy mẫu....

6.2.4.3 Các giấy tờ liên quan tới giám định:

-Vận tải đơn

-Phiếu đóng gói hàng hóa

-Biên bản hàng hóa hư hỏng dổ vở do tàu gây nên

-Biên bản kết toán nhận hàng với tàu

-Hợp đồng mua bán

-Giấy chứng nhận phẩm chất

-Hóa đơn thương mại

-Hợp đồng bảo hiểm

-Hợp đồng nguyên tắc bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển

-Phiếu chi mua bảo hiểm

-Hóa đơn thu phí bảo hiểm

-Thông báo thu phí bảo hiểm

-Thông báo tổn thất mất mát

-Biên bản giám định hiện trường

-Giấy chứng nhận giám định

-Chứng thư giám định về số lượng và tình trạng

-Chứng thư giám định về khối lượng hàng hóa

-Biên bản lấy mẫu hàng hóa

22


-Phiếu kết quả thử nghiệm

-Bảng tính giá trị hàng bị tổn thất và hư còn thu hồi được và chi phí sản xuất phát

sinh

-Kết quả dỡ hàng khỏi container

-Khiếu nại bồi thường tổn thất

-Giấy ủy quyền

6.2.5 Mô hình giám định cà phê

Giám định chất lượng: Gửi mẫu đến công ty giám định Café Control kèm Bill of

Lading (Draft), Café Control sẽ cấp chứng thư giám định chất lượng như sau:

23


24


Giám định y tế: do cục an toàn thực phẩm của Bộ Y tế cấp chứng nhận về vệ sinh an toàn

thực phẩm

25


B. TRUY XUẤT NGUỒN GỐC XUẤT XỨ HÀNG HÓA

1. Định nghĩa:

- Quy định 178/2002/EC định nghĩakhả năng truy xuất nguồn gốc là khả năng

cho phép truy tìm xuyên suốt quá trình sản xuất, chế biến và phân phối theo thực

phẩm, thức ăn cho động vật hoặc các chất dự kiến sử dụng, hoặc có khả năng hợp

thành sản phẩm, thực phẩm, thức ăn cho động vật

- Theo Codex Alimentarius thì truy xuất nguồn gốc là khả năng theo dõi, nhận

diện được một đơn vị sản phẩm qua từng công đoạn của quá trình sản xuất, chế

biến và phân phối.

2. Lý do phải thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa

Những sự cố về nhiễm dioxin xảy ra tại Bỉ, bò điên tại Anh, dư lượng kháng sinh

trong thủy sản ở châu Á và Nam Mỹ, sự lo ngại về khủng bố sinh học qua thực

phẩm, dịch bệnh…những năm vừa qua dẫn đến

2.1 Người tiêu dùng: lo ngại về an toàn thực phẩm và sử dụng quyền được sử

dụng sản phẩm an toàn và có thông tin nguồn gốc sản phẩm rõ ràng.

2.2 Cơ quan thẩm quyền các nước nhập khẩu thực phẩm: quy định những yêu

cầu và biện pháp kiểm soát thực phẩm nghiêm ngặt hơn để bảo đảm an toàn thực

phẩm; yêu cầu thực hiện truy xuất và triệu hồi được nguồn gốc sản phẩm không an

toàn; không cho phép nhập khẩu sản phẩm không an toàn, thậm chí hủy bỏ khi

nhập khẩu

2.3 Các nước xuất khẩu thực phẩm: đáp ứng vượt qua rào cản kỹ thuật của các

nước nhập khẩu và đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm của người tiêu dùng

trong nước.

3. Mục đích truy xuất:

- Đáp ứng nhu cầu của khách hàng về nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa và đáp

ứng yêu cầu về mặt pháp lý.

26


- Cung cấp thông tin cho doanh nghiệp để trợ giúp trong việc kiểm soát và

quản lý quá trình sản xuất. Ví dụ kiểm soát hàng tồn kho, hoặc kiểm soát hiệu quả

của việc sử dụng nguyên liệu thô.

- Trợ giúp doanh nghiệp khi gặp vấn đề phát sinh, dễ dàng phát hiện và xử lý

sự cố ở khâu nào và từ đó có biện pháp giải quyết ở kịp thời, đồng thời cải tiến hệ

thống để phòng tránh sự cố tương tự trong tương lai. Hỗ trợ trong việc giải quyết

khiếu nại hoặc cung cấp thông tin đến khách hàng đặc biệt khi những khiếu nại

này không thể giải quyết bằng cách phân tích. Vd: về thành phần hữu cơ, nguyên

liệu thô..

- Đảm bảo sự thu hồi nhanh chóng sản phẩm, vì vậy bảo vệ được người tiêu

dùng

- Giúp khách hàng tin tưởng hơn và chất lượng và an toàn vệ sinh đối với sản

phẩm của doanh nghiệp, qua đó nâng cao uy tín trên thương trường.

4. Yêu cầu về truy xuất nguồn gốc xuất xứ của Việt Nam

Theo thông tư Số: 03/2011/TT-BNNPTNT quy định về truy xuất nguồn gốc và thu

hồi sản phẩm không đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm trong lĩnh vực thủy

sản và

Theo thông tư Số: 74/2011/TT-BNNPTNT quy định về truy xuất nguồn gốc, thu

hồi và xử lý thực phẩm nông lâm sản không đảm bảo an toàn

4.1 Đối tượng áp dụng

4.1.1 Các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm có nguồn gốc thực vật: Cơ sở

trồng trọt; cơ sở sơ chế gắn liền với cơ sở trồng trọt; cơ sở thu gom; cơ sở sơ chế

(độc lập); cơ sở bảo quản, vận chuyển; cơ sở chế biến; cơ sở kinh doanh (bao gồm

cả thực phẩm nhập khẩu); (sau đây gọi tắt là cơ sở)

4.1.2 Cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm có nguồn gốc động vật trên cạn: Cơ

sở chăn nuôi; cơ sở giết mổ; cơ sở sơ chế; cơ sở bảo quản, vận chuyển; cơ sở chế

27


biến; cơ sở kinh doanh (bao gồm cả thực phẩm nhập khẩu); (sau đây gọi tắt là cơ

sở).

4.1.3 Thông tư này không áp dụng đối với:

a. Hộ gia đình, cá nhân sản xuất thực phẩm nông lâm sản có quy mô nhỏ

để sử dụng tại chỗ và không đưa ra tiêu thụ trên thị trường;

b. Cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm sản nhưng không dùng làm thực

phẩm;

4.2 Nguyên tắc truy xuất nguồn gốc xuất xứ

Nguyên tắc truy xuất “Một bước trước – Một bước sau” là cơ sở phải lưu giữ thông

tin để bảo đảm khả năng nhận diện được cơ sở sản xuất kinh doanh/ công đoạn sản

xuất trước và cơ sở sản xuất kinh doanh/ công đoạn sản xuất tiếp theo sau trong

quá trình sản xuất kinh doanh đối với một sản phẩm được truy xuất.

Thông qua các hệ thống truy xuất nguồn gốc, cơ sở phải đưa ra thông tin cần xác

định đã được lưu giữ về cơ sở cung cấp nguyên liệu và cơ sở tiếp nhận sản phẩm

trong suốt quá trình sản xuất của cơ sở.

Sản phẩm sau mỗi công đoạn phải được dán nhãn hoặc được định dạng bằng một

phương thức thích hợp để dễ dàng truy xuất nguồn gốc.

Truy xuất nguồn gốc đối với thực phẩm nông lâm sản do cơ sở thực hiện trong các

trường hợp như sau:

a) Khi cơ quan kiểm tra, giám sát yêu cầu;

b) Khi cơ sở phát hiện thực phẩm do chính cơ sở sản xuất kinh doanh không bảo

đảm an toàn.

5. Thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm

Hệ thống truy xuất nguồn gốc bao gồm các nội dung chính sau:

- Phạm vi áp dụng của hệ thống;

28


- Thủ tục mã hóa, nhận diện nguyên liệu, bán thành phẩm, thành phẩm trong

suốt quá trình sản xuất. Thủ tục mã hóa sản phẩm phải đảm bảo thuận lợi để

truy xuất được các thông tin cần thiết từ công đoạn sản xuất trước;

- Thủ tục ghi chép và lưu trữ hồ sơ trong quá trình sản xuất;

- Thủ tục thẩm tra định kỳ và sửa đổi hệ thống;

- Thủ tục truy xuất nguồn gốc (người thực hiện, nội dung, cách thức, thời

điểm triển khai);

- Phân công trách nhiệm thực hiện.

6. Lưu trữ và cung cấp thông tin:

6.1 Lưu trư thông tin:

6.1.1. Thông tin tối thiểu phải lưu trữ cho mục đích truy xuất tại môi cơ sở sản

xuất kinh doanh thực phẩm nông lâm sản trong nước

a. Đối với lô hàng nhận:

- Tên, địa chỉ và mã số (nếu có) của cơ sở cung cấp lô hàng;

- Thời gian, địa điểm giao nhận;

- Thông tin về lô hàng (tên/ chủng loại, khối lượng, mã số nhận diện);

b. Đối với lô hàng sản xuất: Thông tin về lô hàng sản xuất tại từng công đoạn

(thời gian sản xuất, tên/ chủng loại, khối lượng, mã số nhận diện lô hàng/mẻ

hàng);

c. Đối với lô hàng giao:

- Tên, địa chỉ và mã số (nếu có) của cơ sở tiếp nhận lô hàng;

- Thời gian, địa điểm giao nhận;

- Thông tin về lô hàng (chủng loại, khối lượng, mã số nhận diện);

6.1.2. Thông tin tối thiểu phải lưu trữ cho mục đích truy xuất tại môi cơ sở nhập

khẩu thực phẩm nông lâm sản

29


Đối với từng lô hàng nông lâm sản nhập khẩu: ngoài các quy định về thông tin

tối thiểu, cơ sở phải lưu trữ thêm thông tin về cơ sở sản xuất, nước xuất khẩu.

6.1.3. Hệ thống quản lý dữ liệu, ma hóa các thông tin truy xuất nguồn gốc phải

được lưu trữ bằng phương tiện phù hợp đảm bảo thuận lợi cho việc tra cứu và thời

gian tối thiểu phải lưu trữ hồ sơ được quy định như sau

a. 06 (sáu) tháng đối với thực phẩm nông lâm sản tươi sống;

b. 02 (hai) năm đối với thực phẩm nông lâm sản đông lạnh, chế biến;

6.2. Cung cấp thông tin:

Khi tiến hành cung cấp, phân phối lô hàng giao, cơ sở phải cung cấp các thông tin

để phục vụ truy xuất nguồn gốc cho cơ sở tiếp nhận lô hàng giao.

Phương thức trao đổi thông tin truy xuất: có thể bằng văn bản, tin nhắn qua điện

thoại, email hoặc Internet, mạng nội bộ. Không có quy định bắt buộc trong việc sử

dụng định dạng thông tin cũng như phương thức trao đổi thông tin truy xuất. Các

cơ sở sản xuất chủ động quyết định phương thức lưu giữ và trao đổi thông tin

nhằm đáp ứng yêu cầu của cơ quan thẩm quyền về thông tin truy xuất.

7. Trình tự thủ tục truy xuất nguồn gốc hàng hóa

Cơ sở thực hiện hoạt động truy xuất như sau:

Khi phát hiện lô hàng sản xuất/lô hàng giao không đảm bảo an toàn thực phẩm

hoặc khi tiếp nhận yêu cầu truy xuất;

- Đánh giá sự cần thiết phải thực hiện truy xuất nguồn gốc;

- Nhận diện lô hàng sản xuất/ lô hàng giao cần truy xuất thông qua hồ sơ lưu

trữ.

- Nhận diện các công đoạn sản xuất liên quan đến lô hàng sản xuất/lô hàng

giao phải thực hiện truy xuất nguồn gốc;

- Xác định nguyên nhân và công đoạn mất kiểm soát;

30


- Đề xuất các biện pháp xử lý;

- Lập báo cáo kết quả truy xuất sau khi kết thúc quá trình truy xuất lô hàng

sản xuất/ lô hàng giao.

8. Thu hồi và xư lý sản phẩm:

8.1. Thiết lập thủ tục thu hồi sản phẩm:

a. Thiết lập các kế hoạch thu hồi sản phẩm;

b. Áp dụng thử nghiệm và phê duyệt hiệu lực các kế hoạch thu hồi sản phẩm.

8.2. Trình tự thủ tục thu hồi và xử lý sản phẩm:

a. Tiếp nhận yêu cầu thu hồi và xử lý;

b. Đánh giá sự cần thiết phải thực hiện việc thu hồi và xử lý;

c. Lập kế hoạch thu hồi (dựa trên kế hoạch mẫu đã được phê duyệt hiệu lực)

trình lãnh đạo phê duyệt;

d. Tổ chức thực hiện việc thu hồi theo kế hoạch đã được phê duyệt.

e. Áp dụng biện pháp xử lý theo yêu cầu của cơ quan kiểm tra giám sát.

f. Lập báo cáo về kết quả thu hồi, biện pháp xử lý đối với lô hàng giao bị thu

hồi và lưu trữ hồ sơ. Trong trường hợp lô hàng bị thu hồi ảnh hưởng đến các cơ

sở trong chuỗi sản xuất kinh doanh sản phẩm, cơ sở có báo cáo gửi cơ quan

kiểm tra, giám sát.

9. Khó khăn thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa ở Việt Nam

- Văn bản pháp lý chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ

- Thiếu kiến thức và kinh nghiệm

- Nền sản xuất nhỏ, trình độ sản xuất và trình độ dân trí thấp

- Hệ thống cung cấp nguyên liệu và phân phối phải qua nhiều đầu mối trung

gian, thông tin có khả năng truy xuất bị mất sau khi qua hệ thống phân phối.

31


- Thông tin tại từng công đoạn trong chuỗi sản xuất lưu thông, phân phối

chưa được ghi nhận đúng mức, chưa mang tính kết nối liên tục dẫn đến chưa

có khả năng truy xuất sản phẩm đầy đủ và chính xác.

Vì vậy, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của tất cả các công đoạn trong

chuỗi sản xuất với phương pháp thực hiện thống nhất trên cơ sở pháp lý

phù hợp.

10.Sơ đồ mô hình quá trình cung cấp và truy xuất thông tin theo chuỗi cho

sản phẩm thủysản nuôi

32


THAM KHẢO

1. HIỆP ĐỊNH WTO VỀ GIÁM ĐỊNH HÀNG HÓA TRƯỚC KHI GỬI

HÀNG

2. QUY CHẾ GIÁM ĐỊNH HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU XUẤTNHẬP

KHẨU(BAN HÀNH KÈM THEO QUYếT ĐịNH Số 1343-TM/PC NGÀY

07/11/1994 CủA Bộ THƯƠNG MẠI)

3. THÔNG TƯ Số: 03/2011/TT-BNNPTNT QUY ĐỊNH VỀ TRUY XUẤT

NGUỒN GỐC VÀ THU HỒI SẢN PHẨMKHÔNG ĐẢM BẢO CHẤT

LƯỢNG, AN TOÀN THỰC PHẨM TRONG LĨNH VỰC THỦY SẢN

4. THÔNG TƯ Số: 74/2011/TT-BNNPTNT QUY ĐỊNH VỀ TRUY XUẤT

NGUỒN GỐC, THU HỒI VÀ XỬ LÝ THỰC PHẨM NÔNG LÂM SẢN

KHÔNG BẢO ĐẢM AN TOÀN

33


MỤC LỤCA. GIÁM ĐỊNH HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU……………………1

1. Một số khái niệm.……………………………………………………1

2. Đối tượng của giám định……………………………………………4

3. Mục đích của giám định…………………………………………….4

4. Các loại hình giám định……………………………………………..4

5. Thị trường giám định ở Việt Nam hiện nay……………………….8

5.1 Các tổ chức giám định ở Việt Nam……………………………..8

5.2 Tổng quan thị trường giám định ở Việt Nam………………...10

6. Quy trình giám định……………………………………………….16

6.1 Giám định trước khi gưi hàng (PSI)………………………….16

6.2 Giám định hàng hóa tổn thất trong container………………..17

B. TRUY XUẤT NGUỒN GỐC XUẤT XỨ HÀNG HÓA……………..25

1. Định nghĩa…………………………………………………………..25

2. Lý do phải thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa…………….25

3. Mục đích truy xuất…………………………………………………25

4. Yêu cầu về truy xuất nguồn gốc xuất xứ của Việt Nam…………26

4.1 Đối tượng áp dụng……………………………………………..26

4.2 Nguyên tắc truy xuất nguồn gốc xuất xứ……………………..27

5. Thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc sàn phẩm……………….27

6. Lưu trữ và cung cấp thông tin…………………………………….28

6.1 Lưu trữ thông tin………………………………………………28

6.2 Cung cấp thông tin……………………………………………..29

7. Trình tự thủ tục truy xuất nguồn gốc hàng hóa………………….29

8. Thu hồi và xư lý sản phẩm………………………………………...30

8.1 Thiết lập thủ tục thu hồi sản phẩm…………………………...30

34


8.2 Trình tự thủ tục thu hồi và xư lý sản phẩm…………………..30

9. Khó khăn thực hiện truy xuất nguồn gốc ở Việt Nam…………...30

10. Sơ đồ mô hình quá trình cung cấp và truy xuất thông tin theo

chuỗi cho sản phẩm thủy sản nuôi………………………………...31

35

Đề tài: giám định và truy xuất nguồn gốc ... web viewĐây...

Documents