deewan-e-faqir mast muhammad muqeem

طارق حيات الشاري ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ طارق حيات الشاري )ترتيب(ديوان فقير مست محمد مقيم

1

www.sascitysukkur.com

ساس سٽي سکر ڊاٽ ڪام

رح “مقيم”ديوان فقير مست محمد

سنڌي ادبي سنگت شاخ سٽي سکر


2



3



4



5



6


ديوان

فقيرمست محمد مقيم رح دري قدس سره اهلل جي سوانح عمري ۽ ڪالمحضرت فقير مست محمد مقيم صوفي القا

تحرير سوانح عمري ۽ رسالي جي سهيڙ

(2012)درگاهه حضرت ٻڍل فقير صوفي القادري لوڊرا، شڪارپور


7


فهرست

سوانع عمري: حضرت فقير مست محمد مقيم صوفي القادري

پيدائش

سيرت

مجازي عشق

وصال

ودمول

ڪافيون

ڪانگل جا بيت

بيت متفرقه

سسئي جا بيت

سسئي جو ٽيهه راتيون


8


لفظ

سڀ کان پهرين ان مالڪ ڪريم ۽ مرشد جا ٿورا جن جي لطف و

ڪرم سان جي ديوان مرتب ڪري اوهان جي آڏو پيش ڪيو آهي. هن

ضرت ديوان جي تياري دوران درگاهه حضرت ٻڍل فقير جي گادي نشينن ح

فقير عبداالغفار بابو سائين ۽ حضرت فقير ثنا اهلل سائين جن جا لک الئق

جو پاڻ مون کي هر وقت همٿائيندا ۽ منهنجي رهنمائي ڪندا رهيا.

ڪافي موقعن تي پنهنجي مصروف زندگي مان وقت ڪڍي قيمتي مشورن

سان نوازيندا به رهيا.

خي جي هن ديوان مرتب ڪرڻ دوارن مون کي صرف هڪ قلمي نس

نقل دستياب هئي جيڪا ڪافي پراڻي حالت ۾ هئي. ان قلمي نسخي جو

ڪاتب سليمان فقير ساڪن شهر جهان خان هو. ان نسخي ۾ ڪافي

جاين تي لفظ مٽيل ۽ مشڪل صورت خطي ۾ هئا. جنهن جي ڪري مون

ڪوشش ڪري درگاهه جي انهن فقيرن سان رابطو ڪيو جن کي حضرت

ياد هو. تن فقيرن مان فقير غالم حسين ابڙو ۽ مست مقيم جن جو ڪالم


9


فقير نظير حسين ابڙو جو ٿورائتو آهيان جيڪي وقت به وقت منهنجي

رهنمائي ڪندا رهيا.

هن ديوان ۾ اگر ڪٿي ڪا ڀل چڪ ٿي وئي هجي ته مهرباني ڪري

پنهنجي راء ڪتاب ۾ موجود ايڊريس تي موڪليندا ته جيئن ان کي بهتر

سگهجي.کان بهتر بڻائي

آخر ۾ ڌڻي در عرض ته شل منهنجو هي علمي پورهيو قبول پوي. ان

مان طالبن ۽ عقيدت مندن کي وڌ ۾ وڌ فائدو پوي.

سگ در درگاهه ٻڍل فقير

0200نومبر 20

il.comtariq.lashari@gma 0333-7116642

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]


10


سوانح عمري

حضرت فقير مست محمد مقيم صوفي القادري

سنڌ جي اهل واليت بزرگن جو نالو هميشه کان ئي تصوف جي دنيا ۾

مٿاهون ۽ مان وارو رهيو آهي. سنڌ جي فقيرن محي الدين ابن عربي جي

ن وقت کان وٺي پاڻ کي پروڙڻ جي ڄاڻ ۽ پيغام ڏيندا رهيا آهن. انه

عشاقن ۾حضرت شاهه لطف اهلل قادري، حضرت شاه عبدالطيف

ڀٽائي،حضرت پير محمد راشد روضي ڌڻي، حضرت سچل سرمست، شاه

عنايت شهيد، حضرت قادر بخش بيدل، حضرت صوفي روحل فقير ۽ ٻين

هنڌ سنڌ اهل واليت بزرگن جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ حق جو هوڪو ڏنو. اهڙن

ير صوفي القادري جن جو فرزند املهه هستين ۾ حضرت فقير ٻڍل فق

ارجمند حضرت صوفي فقير مست محمد مقيم به پاڻ پنهنجي مٽ پاڻ هو .


11


پيدائش

حضرت فقير مست محمد مقيم جن جي پيدائش جي بابت صحيح

جي ارد 0881معلومات راقم الحروف کي نه ملي سگهي. پاڻ جن پيدائش

ننڍي هوندي کان ئي گرد ڳوٺ درگاهه ٻڍل فقير، شڪارپور ۾ ٿي. پاڻ

پنهنجي والد ماجد شهنشاهه فقير ٻڍل سائين جن جي صحبت ۾ رهيا. پاڻ

حضرت ٻڍل فقير سائين جن جا منظور نظر هئا. بقول ٻڍل سائين جن جي

اهڙي روايت درگاهه جا فقير به ڪن “. مست مقيم مون کي ڏاڍو پيارو آهي”

م جن کي وڌ ۾ وڌ ٿا ته حضرت ٻڍل سائين جن حضرت مست محمد مقي

ڀائيندا هئا. جيستائين پاڻ پنهنجي اکين سان پنهنجي مربي پٽ کي نه

ڏسندا هئا ته دل کي سک ۽ آرام نه ملندو هين. ائين کڻي چئجي ته

حضرت مست محمد مقيم جن شهنشاهه ٻڍل سائين جن الء محبوب جي

صورت هئا. وري ان جي ابتڙ حضرت مست محمد مقيم سائين هميشه

شهنشاهه ٻڍل سائين جن کي هڪ مربي پير مغان وانگر ڪري ڏٺو. فقير

مست سائين جن جڏهن به ٻڍل سائين جي سامهون ويٺا ته با ادب ٿي دوزانو


12


ويهندا هئا. حضرت مست محمد مقيم مرشد سائين حضرت ٻڍل سائين

سان عقيدت جو اظهار پنهنجي بيتن ۾ هن ريت ڪيو آهي؛

‘‘مرشد نانء موال جي نيڻ کڻي تون نهار،’’

هڪ ٻئي هنڌ فرمايو اٿن:

“مست مقيم کي هر دم هادي، ٻڍل ڀري ڏي جام”

سيرت

حضرت فقير مست محمد مقيم کي پير مغان طرفان عشق جي ڪا

اهڙي عنايت مليل هئي جو پاڻ جيڪو وقت خلوت ۾ ملندو هين سو

ن محبوب سان روح رهان ڪندي گذرندو هين. پاڻ رات جو آرام ڪي

ڪندا هئا. گهڻو ڪري فقرائن کي وحدت جا راز سمجهائيندا هئا يا وري

راڳ ويراڳ جي محفل مان عشق جي آڳ کي توڙ تائين پهچائيندا هئا.

ٻڍل سائين جن جي موجودگي حضرت مست محمد مقيم جن طالبن

الء هڪ مثالي مريد جي صورت هئا. ٻيا فقير سائين حضرت مست محمد

قيقي مريد هئڻ جي معني پرورڻ جي سعي ڪندا مقيم جن کي ڏسي ح


13


هئا. ائين کڻي چئجي ته ٻڍل سائين جن حضرت مست محمد مقيم جن

طريقت جو طالب ”صورت ۾ طالبن کي اها پئي تلقين ڪرڻ فرمائي ته

“هيئن هوندو جيئن حضرت مست محمد مقيم جن آهي.

مجازي عشق

يعني “ لحقيقتالمجاز قنطرته في ا”ڪنهن درويش جو قول آهي

حضرت فقير “. مجاز حقيقت ڏي وڃڻ الء هڪ پل جو ڪم ڪندو آهي”

مست محمد مقيم جن ازلي حسن جو مشاهدو وٺڻ الء هميشه پياسي رهندا

هئا. پاڻ پنهنجي زندگي ۾ هڪ سچي عاشق وانگر وحدت جي باغ جي

گلن جو واس ورتو. سائين حضرت فقير مست محمد مقيم جن به اهل

يت بزرگن وانگي مجاز جي منزلن مان اڪري پار ويا. انهيء مجاز جي وال

سموري سفر ۾ سندن مرشد حضرت ٻڍل فقير سائين جن سندن همراهه

هيا. انهي مجازي محبت جو هڪ حيرت ۾ وجهندڙ قصو جيڪو حضرت

فقير مست محمد مقيم جن جي زندگي ۾ پيش آيو سو هت بيان ڪرڻ

ضروري آهي.


14


محمد مقيم جن سلطان ڪوٽ جي پٺاڻن جي حضرت فقير مست

هڪ نيڪ صورت ۽ نيڪ سيرت خاتون جي مجازي عشق جي الستي

چوٽ جا شڪار ٿيا. فقير سائين جن جو عشق ڪو دنياوي ڪو نه هو. اهو

عشق آکين جو آکين سان هو. فقير سائين جن جو عشق ڪيترا ورهه

ايترو ته لڳاء هو جاري رهيو. فقير سائين جن کي پنهنجي محبوب سان

ڳالهه وڃي جيئڻ مرڻ جي قسمن تائين پهتي. انهيء دوران فقير مست

سائين ان مجازي عشق جو اهڙو لڪ ڪيو جو ڪنهن کي خبر ڪونه

پئجي سگهي. چوندا آهن ته عشق ۽ مشڪ ڪونه لڪندو آهي. اهڙي

طرح هڪ ڏينهن فقير مست سائين جن جو محبوب رضائي االهي سان هن

ان برقعو مٽائي ويا. هوڏانهن فقير سائين جن جي محبوب دم ڌڻي دنيا م

حوالي ڪيو. هيڏانهن فقير سائين جن اٿي کڙا ٿيا. اکين مان نير ۽ سر تي

خاڪ وسائي محبوب جي جسد خاکي کي وٺڻ الء فقراه کي سڏ ڪيائون.

جڏهن فقراه کي خبر پئي ته انهن کان ڇرڪ نڪري ويا. ڇو جو ان دور ۾

ڪوٽ جا پٺاڻ هڪ ته پنهنجي قبيلي جا سردار ۽ ٻيو ته تر ۾ سلطان

سندن وڏو اثر رسوخ هيو. ڪنهن جي مجال ڪونه هوندي هئي جو پٺاڻن


15


جو نالو وٺي. انهن جو نالو وٺڻ خاص ڪري ڪنهن ننگ جو ڄڻ خطري يا

وري موت کي دعوت ڏيڻ جي مترادف هيو.

ڪيو اهو خيال ڪري فقيرن سائين مست مقيم کي عرض

پر فقير مست سائين فقيرن “ سائين جن جو اوڏانهن وڃڻ مناسب ناهي.”،ته

اسان پنهنجي محبوب سان قول قرار ڪيا آهن جيڪي اسين ”کي چيو ته،

پاڙيندا سي. فقيراڻي جو جسد خاڪي درگاهه ٻڍل سائين وٽ دفن ٿيندو.

مرشد جي امر کي برچشم رکي فقراه سائين مست جن“ سو اچو ته هلون.

سان روانو ٿيو.

جيئن ته سائين جن جو فقراه هٿين خالي هئو سو هلڻ مهل انهن جي

دلين ۾ خيال آيو شايد هو موت جي منهن ۾ پيا وڃن. سائين مست مقيم

اوهين ”جن اهڙو اندازو باطني طرح سان لڳائي ورتو ۽ فقيرن کي چيو ته

جو ڪو وار به ڪو الڪو نه ڪريو اسان توهان سان گڏ آهيون، توهان

اهڙي آٿت ڏيڻ تي فقيرن جي همت وڌي وئي. “ ونگو نه ڪري سگهندو.

اتي پهچڻ بعد سائين مست مقيم جن پٺاڻن جي حويلي ۾ اندر وڃي

پهتا جتي سندن محبوب جو جسد خاڪي رکيل هيو. اتي موجود خواتين ۾


16


هتي. شوروغل پئجي ويو. تان جو اها خبر ٻاهر تڏي تي ويٺل مردن تائين پ

سو اهي وٺي ڀڳا. جهڙي مهل گهر ۾ سائين جن جي آمهون سامهون ٿيا ته

غيرت ۾ جلي پچي ويا ۽ سائين جن کي نقصان پهچائڻ جو ارادو

ڪيائون. تهڙي مهل سائين مست سائين جن انهن پٺاڻن کي هڪل ڏيئي

متان اڳرائي ڪئي ٿوء. هي اسان جي فقيراڻي آهي. اسان ”ڪري چيو ته ،

ن نينهن جا قول قرار ٿيل آهن. سو هن جو ڪفن دفن اسان ڳوٺ جا هن سا

اهو ٻڌي هو ويتر تپي “ ۾ ٿيندو. اسان هي پاڻ سان گڏ کڻائي ويندا سون.

ويا. ان مهل ويرين جي وچ ۾ بيهڻ ڪنهن جوڌي جوان ڪو ڪم هوندو

توهان جي ” آهي. سائين جن بلڪل بي خوف هئا. هنن مان ڪنهن چيو ته،

جنهن تي سائين مست مقيم جن کي جالل “ قرار ڪوڙا آهن.محبت ۽ قول

جي هيء فقيراڻي پاڻ توهان کي چوي ته پوء ” اچي ويو ۽ فرمايائون ته ،

” اهو چئي سائين جن فقيراڻي ڏي منهن ڪري فرمايو ،“ توهان مڃندوء؟

“.اٿ فقيراڻي، هنن کي ٻڌاء.

ن وايون بتال ان بعد جيڪو ٿيو سو اتي موجود ڏسندڙ اکين جو

ڪري ڇڏيون. مماتي واري فقيراڻي ڪفن مان سر ڪڍي اٿي ويهي رهي.


17


توهان هي ڇا پيا ڪيو. ”پنهنجي مائٽن کي مخاتب ٿي چوڻ لڳي ته

منهنجو سائين جن سان پاڪ محبت آهي ۽ تا قيامت رهندي. متان

اڳرائي ڪري ڪو غلط قدم کنيو ٿوء جو ساري عمر الء پٽجي نه وڃو.

هنن لفظن بعد فقيراڻي سائين “ ن جن جي هستي جي سڃاڻ ڪريو.سائي

جن سان ڪنن ۾ ڪجهه ڳالهايو ۽ پهرين واري حالت ۾ سمهي رهي.

هي ڪرامت ڏسي اتي موجود تمام مرد ۽ عورتون سائين جن جي

قدمن تي ڪري پيا ۽ گستاخي جي معافي وٺڻ لڳا. پاڻ انهن کي معاف

ن فقيراڻي کي پاڻ سان گڏ کڻائي ويندا اسان هاڻي ه”ڪيو ۽ فرمايو ته ،

جنهن تي پٺاڻن جي چڱي مڙس سائين جن کي ڳچي ڳارو ۽ هٿ “ سين.

سائين، هي فقيراڻي اسان جو ننگ آهي. جي ”ٻڌي ڪري عرض ڪيو ته،

هن جو جسد خاڪي ڳوٺ کان ٻاهر ويو ته ان سان اسان جي پوري راڄ ۾

ه کڻي سگهندا سي. بي عزتي ٿيندي ۽ اسان ڪنهن جي اڳيان منهن ن

توهين ۽ توهان جا فقير ڀلي هن فقيراڻي جو جنازو کڻي هلن. مگر مهرباني

اهو ٻڌي “ ڪري هن کي دفن اسانجي ڳوٺ واري قبرستان ۾ ڪيو وڃي.

سائين جن انهن جي عزت رکي فقيراڻي جي جنازي کي فقرائن سان گڏ


18


ڻ بعد کڻي ڪري پٺاڻن جي قربستان ۾ دفن ڪيو. اتي ٽي ڏينهن گذار

سائين جن پنهنجي ڳوٺ واپس آيا.

وصال

ان واقعي بعد فقير مست سائين جن ڪافي اداس رهندا هئا ۽

ڪنهن شئي ۾ دل نه لڳندو هين. بس هر گهڙي محبوب کي پئي ياد

ڪيائون. چون ٿا ٺيڪ هڪ سال بعد جيئن سائين جن جو پنهنجي

ته ڪاغذ ۽ محبوب سان وچن ٿيل هو. سو سائين جن ڪنهن فقير کي چيو

قلم کڻي اچي. فورن حڪم بجا آوري ڪئي وئي. سائين مست سائين جن

ان مهل پنهنجي وصيت لکي فقرائن جي حوالي ڪئي ۽ ڪجھ ماڻهن الء

پارتون ڪيائون. پوء سائين جن پنهنجي بابا سائين حضرت ٻڍل فقير ۽

پنهنجي مربي ڀائر سائين فقير عبدالڪريم سائين ۽ فقير عبدالحڪيم

سائين جن سان آخري مالقات ڪري موڪالڻي ورتي. انهيء بعد سائين

چئي چادر تاڻي سمهي رهيا. سائين مست مقيم جن جو “ ياعلي مدد”جن

روح مبارڪ انهيء حالت ۾ پنهنجي ازلي محبوب سان وڃي مليو.


19


حضرت مست سائين جن جو وصال ڦوهه جواني ۾ ٿيو. ڀائنجي ٿو ته

واري ڏاهاڪي ۾ ٿيو. 1920 ن جو وصال عحضرت مست مقيم سائين ج

جنهن سندن والد محترم حضرت ٻڍل فقير سائين جن جي جيء کي

جهوري ڇڏيو. مربي پٽ جي وصال بعد ته والد محترم جن جي نظر به

گهٽجي وئي. هر دم مست سائين جن جي ياد اکين مان نيرن جي ظاهر

ٿيندي هئي.

ٿان روضي ٺهڻ جو قصو به حضرت فقير مست محمد مقيم جن جي م

عجيب آهي. چون ٿا ته ملتان جو جاين ٺاهڻ جي ماهر ڪاريگر کي مست

سائين خواب ۾ ڳوٺ ٻڍل فقير تي اچي روضي جي اڏاوت جو ڪم شروع

ڪرڻ حڪم ڪيو. ظاهرت ۾ ان وقت ڳوٺ ۾ ڪو روضو يا خاندان جي

ڳوٺ ڪا تربت ڪونه هئي. سو اهو ڪاريگر اچي پڇائيندو پڇائيندو

حضرت ٻڍل فقير ۾ اچي پهتو ۽ خواب وارو سارو احوال اچي ٻڍل سائين

جن کي ڪيائين. انهن بعد روضي جي اڏاوت جو ڪم شروع ٿيو. مگر

روضو اڃا پورو ٿيڻ وارو هو ته ڪاريگر وصال ڪري ويو. جنهن بعد روضي


20


جو پورو ڪم درگاهه جي گادي نشين حضرت فقير عبدالڪريم پنهنجي

اني مڪمل ڪرايو.زير نگر


21


ريفشمولود


22


چوڻي لڳ ڀني رين آيو، آيو محمد آيو

پرڻي رات رسول جي، حورن هنڌڙو وڇايو

پرڻي رات رسول جي، ملڪن مشڪ ماليو

مرڻ ويل مقيم چوي، ڪلمين ساڻ هاليو

اال اهلل، ڪلمون ڪيو نصيب اهلل چوڻي ال اله

وڳا نغاري دين دا، چڙهيا احمد شاهه

هي آء ٻيڙي دين دي، لوڏن لهرن کان بچاءٺل

قبر انڌاري ڪوٺي، ناهي چلڻ جي جاء

عملين والين اڏر ڳئي، بي عملين جو ته اهلل

بابا بيبي فاطمه جا، امت ڪا ملجا

مرڻ ويلي مقيم چوي، ڪلمين ساڻ هالء


23


ڪافيون


24


ڪافي روپ ڪوهياري )مانجهه(

جي ته جوشن ۾ويٺي مون ته جالن، جانب

راتيان ڏينهان مان هتي، سور ڪنهن سان سالن

سڪ جنهن جي آ ساهه کي، تنهن سان شال مالن

قربئون ڪندا وري هن تي، هوت اچي ڪري هالن

ويٺي ستي وري ننڊ ۾، برهه ڏي ٿو ڀالن

جيڪا ڪيائون ڳالهڙي، تنهن سان ويٺي پالن

، ڇوهه منجھئون ٿي ڇالنتڪيون پرينء جي پار ڏي

ماندو مست مقيم ٿو رهي، وهندو ڪيو وصالن


25



سندي پرين پچار، ويهي هت ڪيئن مون وساريان

ڄنينهن نهوڙي ناڙ ڪيم، پلپل ڪيان ٿي پوڪار

جانب جڙي ويم جيء ۾، سندي عشق لغار

هين جي آء تارراتيان ڏينهان روح ۾، طلب تن

محبت جي ته مست مقيم کي، ميخ هنئي منٺار


26



جوڳي ويڙا پنهنجي وطن تي، سانگي مسافر يار

وجهي ويا پيچ پريت جو، تن اندر ڪا تار

ڪڏهن وسري ڪين ڪي، تن جي سار سنڀار

موهي من مقيم جو، سرها ٿيا سردار


27


وپ ڪوهياري )مانجهه(ڪافي ر

محب مٺا منٺار، من ڪا ٻاجهه پوئي

جادو هنيو جان ۾، قياس ڪيو ڪلتار

پاڻ کئون پاسي نه ڪيو، ڪامل سائين قربدار

مونکي پسند تون ٿئين، سهڻل گل گلزار

نالي نانء اهلل جي، مقيم پرتو ٿي يار


28



وڪان، جانب جون ته جبل ۾آهن روز ڪي جه

اليائين اچي اچڻ سان، محبت سنديون موڪان

رمز رنديء انهيء راز جو، خبر نانهين لوڪان

هيائين اچي اندر ۾، نينهن سنديون ڪي نوڪان

مقيم کنيو سر تي، ٽهڪ ڏيئي ايهي ٽوڪان


29



پيرين پنڌ ڪري ، ويندس خان پنهل ڏي

لتاڙيندس سر لڪن کي، تنهنجو نانء ڌري

هن ڏکيء جي ڏک کئون، ڏونگر پيو ته ڏري

اٿندس اسر ويل کي، منجهئون ذوق ذري

ناقص هن ته مقيم کي، گهوٽ اتي گهري


30



سڄڻ لهه تون سار ميان، سورائتي جي سڃ ۾

يانويٺي ستي ننڊ ۾، طلب تنهنجي آهه تار م

سڪ وارن سان سپرين، وٿي نه وجهه هڪ وار ميان

تو ريء هن مسڪين کئون، نيڻن وهن ٿا نار ميان

پنهنجو ڪر پورهيت کي، دلبر ڪر نه ڌار ميان

ناقص هن ته مقيم کئون، ياقي نه ٿيء يار ميان


31



دالسو ڏيندا ، بيرڳڻ کي بر ۾

ر جي، ڇڏيون نه وينداپورهيت آهيان پ

ناتو هن مسڪين سان، نڀايون نيندا

دانهن سڻي دلگير جون، آري شل ايندا

مست مقيم سان ڳالهڙيون، وارث اچي ونڊيندا


32


ڪافي روپ ڪوهياري )ڀيروي(

مونکي وڌو آه ماري ، جيجان جوش جتن جي

راتيان ڏينهان روح کي، ڳڻتي ايها ٿي ڳاري

ئي، پلپل پيو ٿو پوڪارياندر اداسي تو ل

جوش جاليم جيء کي، ٻاڦ وڌو آ ٻاري

من ته منهنجي کي آه آسرو، ويندم گهوٽ گهڙي هت گهاري

سرتيون سور سڄڻ جي، ٻيا وهم ڇڏيا وساري

بيقرار برهه ۾، جيڪو اچي سگهه ساري

ڏٺم جي ته اکن سان طلب تنهين جي ٿي تاري

................... ............... مقيم آهي تنهنجي................


33


ڪافي روپ ڪوهياري

ڇا کون ڇو ته ڇڏي ويا، هيء نماڻي پوء هتڙي

گوليء هن ته غالم کي، گورن سان ته گڏي ويا

هن هيڻي منهنجي حال تي، قياس ته ڪو نه ڪري ويا

ستي پئي هيس سيج تي، سائل کي نه سڏي ويا

ه ماري وياناقص هن ته مقيم کي، محبت منجه


34



شال نه ڪنهنجي دلڙي اڙي، سرتيون سورن ۾ ٿو ساهه سڙي

درد مئون دم دم ڪري دل دانهون، رندڙا ڏسيون ٿي روز رڙي

جهڙي تهڙي يار پنهنجي جي، منهنجي پنهل سان پتڙي پڙي

من ۾ مقيم کي محبت ميخان، جانب ويو اٿس جيء ۾ جڙي


35


پ ڪوهياريڪافي رو

پرين جي پاڙي، موال اتي نئين ماري

ويندس آء ته انهن ڏي، جن الء ٿو ساهه سنڀاري

جانب ڪاڻ ته جبل ۾، پلپل پيو ٿو پڪاري

ڏسڻ سان ته مقيم ڏي، نرتئون شال نهاري


36



ڇو ٿيون مون کي جهليو ، ويندس خان پنهل ڏي

، برهه ڪريو ڀلوسنگت جي ڪري ويو هن سان

راتيان ڏينهان منهنجي روح ۾، اڀري سور سلو

رستو وٺي هن انهيء راهه جو، چاهه منجهائون چلو

جي ته پسو اوهين پر کي، جوشن منجهه جلو

مقيم لڌو وري ان جو، ڳولي يار ڳلو


37


ڪافي روپ ڪوهياري )جهنگلو(

محبت مست ڪيو، سهڻي يار سڄڻ جي

ي من ۾، هڻي هوت ويوميخان منهنج

سڪ سڄڻ جي ساهه کي، سورن سخت ڪيو

جادو جانب جيء ۾، جڙي جت ويو

راتيان ڏينهان ڀوريء جو، چوري چت ويو

ناقص تنهنجي عشق ۾، مقيم مست ٿيو


38



پنڌڙا پير پرينء جا گهير گهٽيون ڇو ٿا اوهين پوء مئي کي جهليو

پنهل ويا جيء جو رات وٺيون اٿي اسر ويل جو،

ويندس رهندس ڪينڪي، جبل ڪري توڙي جاڙون جٺيون

ووڙي لهنديون سي هوت کي، محبت منجهه پوء جيڪي وٺيون

موهي ويا ته مست مقيم کي، سيرن منجهه پوء ڏيئي سٽون


39


ڪافي روپ جوڳ )مانجهه(

تخت هزارا صاحب، ويس مٽا ڪي آيا

پرت ۾ پايس،چاڪي نام چايس، پير

بار برهه دا آيس،جوڳي سڏا ڪي آيا

عشق جڏاهين آيس، ڀولو برهه ڀڄايس،

محبت مچ مچايس، مرلي وڄا ڪي آيا

هتڙي اوال ڪرندا، دليون پيا جو ڦرندا،

ٽور عجائب ٽرندا، رمز رالڪي آيا

شاهن جو ته شاهي، ملڪ دلين جو ماهي،

مقيم ٿيو آهي راهي، رنگ رچا ڪي آيا


40


ڪافي روپ جوڳ

قرب تنهنجو ته ڪمال، ڏٺم يار اکين سان

نينهن توهان جي جو نيشان اسان وٽ، برهه هيس بر حال

ذڪر توهان جي ذاتيء واري، اندر ڏنو ته احوال

محبت منهنجي من ۾، بيشڪ آهه ته بحال

راهه انهيء سان ڪيئ رهبر راهي، هاڻي موٽڻ آء ته محال

سائين، موتي گوهر گل لعلمست مقيم کي ڪيئ مرشد


41


ڪافي روپ جوڳ )مانجهه(

جوڳي جادو اليا سور سهڻ مون آيا

پيچ دلين جا مون پايا، سور سهڻ مون آيا

راتيان ڏينهان تنهنجي لئي جيء جکي ٿو منهنجو

ڳالهه ڪيان مون ڪنهن سان باري برهه جنهنجو

هوت هڻي ويو هيڪر، ڏونگر ڏوڙڻ آيا

پون ٿا مانکي دل ۾ دلبر پور

ساڙيو سرتيون نينهن ويم جو الڪي

دکي دانهن ڪري، آتڻ اورڻ آيا

روز ازل کئون تنهن سان منهنجو پيچ پيو

ڇڏي نماڻي ننڊ ۾ پنهل ڪيچ ويو

ماندي هيء مري، آتڻ اورڻ آيا


42


لوڪ الڳاپا الهي ويندس توڏي ڪاهي

ڪندو مهر مون تي ڇپر هي ته ڇاهي

ورڻ آيورک سچائي ساهه ۾، هي سر گه

محب مليو آء جنکي سڪ صحبت تن کي

مقيم هار تنهنجو ڳچي آه ته ان کي

بيرنگ برهه باري، گهايل گهارڻ آيا


43


ڪافي روپ جوڳ )بروو آسا(

هيڻا ٿيا اٿم حال، منهنجا سائين ريء سڄڻ جي

جانب هن جڏيء سان ، ڪڏهن ملندم شال

سنڀاريندي هوتن کي ، لنگهي ويا ڪي سال

اتيان ڏينهان هجي هن سان ، ڪڏهن ٿيندا وصالر

هن ته مقيم کئون هتڙي، جر وهي ٿو جال


44



مان وٽ پرين ايندم ڪڏي، قاصد خبر ڏي ڪا کري

پرين سندي پار ڏي، اکڙيون مٺل منٺار ڏي،

رويون نهارن راهه ڏي، جانب بنان جيء پيم جهري

کي وڻي، حب آهي هنکي گهڻي، جيڪا پنهل تو

ڄاڻي ٿو هڪڙو ڌڻي، ڳڻتيء انهيء ۾ ويو ڳري

مان سان اچي ميلو ڪري، ساعت هتي هڪ نا سري،

وارث اچي ڪا ور ڪري، محبت انهيء منجهه پيو مري

هن ته مقيم ڏي آء هلي، پير چمي تنهنجا چلي،

ڳرين لڳئون ڳلي ڳلي، منڙو پوي تڏي ٺري


45


)ڌناسري(ڪافي روپ جوڳ

و سگهان مون نه الهي سگهان تنهنجو وو يار پياراٿور

محبت تنهنجي محو ڪيو اال، گهور وڌم ٿم دل گهائي

لکن هزارين هن ته گولئ کي اال، نيڻ ڏنو نوائي

راتيان ڏينهان خيال اسانکي اال، پرين وٽ پڄائي

مست مقيم کي ايڏاهين اال، سجدو ڪرڻ جڳائي


46



توهان جي عشق ۾، ماندي مٺل مون ٿي لڇاندلبر

منڙو منهنجو مشتاق آه، تو ريء سڄڻ غمناڪ آه

تو کان سواء نڪو ساء آه، پيرا پنهل تنهنجا پڇان

سينو سوز فراق سان، ڀريو وتي راتيون ڏينهان

هي حال مون ڪنهن کي چوان، تو ريء سڄڻ ڪين ڪڇان

وعقل مون جيڪو هيو، ساڙي تنهنجو سوز وي

ڏسي پنهل مون ڪوڏيو، جنهن سان ٿين خوشان

مقيم سندو جيڪو حال آه، تو کي پرين معلوم آه

تنهنجي گهورن جو ڪو گهاء آه، بره ڪري تڏي بڇان


47


ڪافي روپ جوڳ )بروو آسا(

نيڻ کڻي تون نهار، مرشد نانء موال جي

ڳالهائڻ ٻولهائڻ تنهنجو رايو، چشمن کي ته چمڪار

ون کڻ نيڻ اسان ڏي، سيني کي ته سينگارناز منجهارئ

حسن هزاري پنهنجو سهڻا، هن ڏونگر مئون ته ڏيکار

مست مقيم ڪيوسين توهان کي، وائي ايها نه وسار


48


ڪافي روپ جوڳ )ٽوڙي ڌناسري(

دل کسي دلدار ويو، مون ڦران مستان ميان

زلفن سندي زنجير سان، قابو ڪڙن ڪير سان

ن، توڙي هجي سلطان ميانمحبت ڦاسائن مير سا

چشمن سنديون چوڪان ڏئي، دلڙي سڄڻ کڻي قيد ڪئي

ڪل ته مونکي ڪانه پئي، ڏسي ٿيس حيران ميان

لبن سندن اللي لڳل، اندرئون تنهنجي وري موتي پوتل

غب غب والڙا گلڙا کليل، پسي ٿيس پريشان ميان

مست مقيم موهجي ويو، ماڻو پرين تو جيڪو ڪيو

ن ڏي پيو، وڃي ٿيندس قربان ميانمونکي وڃڻ ت


49


ڪافي روپ جوڳ )ڪوهياري(

مونکي واه وڻي اٿم وائي، دلبر لنو ڪائي الئي

ڳجهه اندر ۾ جيڪا ڳالهڙي، سلي ڏنائون سائي

نڌر نماڻي هئي جو هتڙي، طلب تن جي تائي

يار سڄڻ جو مون کي سدائين، خيال ويو کائي

وحدت وائي راتيان ڏيهان مست مقيم کي، سندي


50


ڪافي روپ جوڳ )ڪلياڻ ڀيروي(

پرين جي پار جا پانڌي ڏجانء خوش خبر خيراني

منڙو تن لئي آهي ماندو، سڪي ڏينهان رات ناهين واندو

برهه ته جي ڪير باندو، دلبر يار دوراني

سڪي ساري هنجون هاري، تن لئي يا نهاري

سرڙو هيء ڪڏهن نه واري، ڪجو ڪا محب مهرباني

اداسي حال هن جو آهي، تنهن ڏي اچي سڄڻ ڪاهي

لعلن وڃو ليڙو پائي، هي هنئڙي ڪا حيراني

مقيم مست ٿيو هاڻي، موهيو تنهن کي تنهنجي ماڻي

اهلل تو کي ايڏهون آڻي، شاهن شاهه شاهاني


51


ڪافي روپ ڪلياڻ ڀيروي

ميلو منهنجو عجيبن سان، ادا قاصد ڪڏهن ٿيندو

کي، ملي محبوب سو من کيجن جي تانگهه آ تن

ٿي راحت سچي روح کي، نڌر هيء نال جڏهن نيندو

پرين جي پار جا پانڌي. حقيقت ڏي ڪا هوتن جي

تڏهن هئي جوڳڻ جيئندي، جڏهن جانب اچي ملندو

مقيم آيو برهه باري، سڄڻ ڏيندء ڪا دلداري

ٿيان قربان لک واري، اڱڻ جڏهن پير پائيندو


52


يرويڪافي روپ ڪلياڻ ڀ

ڪڏهن ايندين سهڻا سائين، نماڻيء جي پکي پيهي

ڪيان ٿي درد مان دانهون، ٻئي هٿڙا ٻڌي ٻانهون

ايندين تون يار ايڏاهون، اوريون ڏکڙا گڏ ويهي

ملڻ لئي يار هان ماندي، ناهيان مان وار هڪ واندي

پڇايان روز ٿي پانڌي، دهڪي ٿي درد ۾ ديهي

ڏي ٿيندوجڏي محبوب هت ايندو، مقيم سرهو ت

جدائي جا داغ سڀ الهيندو، ويندو اڱڻ تي ويهي


53



هن نماڻيء جو ننگ مالڪ آء تو تي

تو کئون سواء ٻيو ڪين سجهي ٿو، تون آنء وارث وڪاڻي جو

دل توهانکي روز سنڀاري، تو آنء جانب جوڳياڻيء جو

هت هت آسرو تنهنجو آهي، تون ڪامل ڪوهاڻيء جو

ست مقيم ٿيء مرشد راضي، تو آنء اهلل اڍاڻي جوم


54



رانجهن رمزن وارو، موال مون کي ماليو

راتيان ڏينهان دل منهنجي کي، گهور نيڻن جي گهايو

ويٺي ستي سهڻل سائين، پيچ تنهين سان مون پاتو

محبت ڏئي من منهنجي کي، روح تن ته ريجهايو

ن، نينهن نينهن سان اليوهن مقيم کي سهڻل سائي


55



ڀول نه ٻيو ڪو ڀانئجانء، ڄاڻ انهيء کي تون ڄاڻجانء

پري نه ڀانئج يار سڄڻ کي، صورت منجهه سڃاڻجانء

ظاهر باطن حق ايهوئي، وائي ٻي نڪا وارجانء

خطرا خيال وهم وجودي، ڳالهه انهيءسان ڳارجانء

لعلڻ ليئڙو پائجانء اندر ٻاهر آهي اهوئي،

مست مقيم رمز انهيء ۾، شڪ شبهه نه تون آڻجانء


56


جوڳ )ڪوهياري(

جيڪو رکي توسان ياري، بڙڇين تن کي باري

نينهن جون نوڪان تن کي هڻين ٿو، ڪان مارين ٿو ڪاري

ساهه سڪائين تنهنجي سڪ ۾، جر وهائين تن کئون جاري

ن، ڳل ڳچيء وجهي ڳاريفقر منجهه تن کي ڦاسائي

مست مقيم تو وٽ سائين، ظاهر ڪري زاري


57



مان جهاتي ڪا جو پاتي، لنو ڪوهياري التي

سينو سوز فراق ۾، جان ڪنبي جند ڇاتي

سمجهي سر صحي ڪيم سارو، ذڪر سڻي پوء ذاتي

دائم ديس انهيء ۾، خيال وڃي ٿو خاطي

قرب وڙهي ڪا ڪاتي موهيو مست مقيم چئي،


58



رات ڏينهان مان روز ڏسان ٿي، اعلي حسن عجيبن جو

ظاهر باطن وچ سيني ۾، ڪامل قرب قريبن جو

رهبر جنين تي راضي آهي، اتي ناهي ضرور نصيبن جي

حاڪم حڪمت جو آ سائين مالڪ، دارون درد مريضن جو

مست مقيم هردم هادي، ضامن ضعيفن جو


59



اسان ڀاڙي هون نه ڀڙوا هون، قرب هاديء جي ۾ ڪرڙا هون

موتوا قبل انت موتو، مام انهيء ۾ مرڻا هون

فاذڪروني اذڪرڪم، چاڙهه انهيء ۾ چڙهڻا هون

ظاهر باطن رمز انهيء سان، سوز سڄڻ جي ۾ سڙڻا هون

ونمست مقيم مستي دي وچ، ڏوهه ڪنون نا ڏرڻا ه


60



اسان سوالي هون نا خالي هون، ساري ملڪ دا والي هون

ظاهر باطن حسن اسانڏا، ڪامل قرب ڪمالي هون

راتيان ڏينهان رمز انهيء وچم مستئون مست موالي هون

مست مقيم مستي ديوچ، واحد وصل وصالي هون


61


ڪافي روپ جوڳ )وهاڳ(

جيڪو اچي مطلب پائي نازڪ حسن تنهنجو آهي،

زلف تنهنجا اهڙا آهن، پيچ دلن جا سي ٿا پائن

ڪاڪل جنهن تي ڪهل ڪن، علم عقل تن جا ڊاهي

چشمان تنهنجون جن ڏي ڏسن، هوش عقل تن جو کسن

رستو حقيقت جو پسن، لعل لهن تنهنجي آئي

چپن تنهنجن چرچو اليو، عاشق ڏسڻ جو ڪيو سعيو

ي سو ڀي ڇاهيجيڪو آيو سوئي گهايو، رستم هج

مرڪڻ محب تنهنجو مٺو، هيڪر مقيم آهي ڪٺو

بره سندو ٻاريو بٺو، هيڪر پيو ان ۾ ڪاهي


62


ڪافي روپ ڪانرو )بروو پرڀاتي(

پرين پيچ وڌڙو لڳم بيقراري،

اندر ۾ اداسڻ محبت ميخ ماري

سنڀاريان ٿي هن کي، راتيان ڏينهان ان کي

ب من کي، ڪري روز زاريحمٺل م

ي ساريان، هنجون ويٺي هاريانشب روز ٿ

ايڏانهين ٿي نهاريان، چمن ۾ چوڌاري

لڳي ميخ جنکي، خبر آهي تن کي

ٻي نه ڪل ڪنهن کي، ڳڻتيء تنهن جي ڳاري

ملي وڃ هيڪر، مقيم سان جيڪر

وهن روز نيڪر، آيم بره باري


63


ڪافي روپ پرڀاتي )بروو ڪانرو(

هر دلبر جي درسن سانحسن جي هزاري ڏسين اکين سان، اچي جوش هر

حسن مئون جو عبرت وٺڻ آء فرحت، وسي تنهين ته رحمت

ٻڌين جي ڪنن سان

حسن جي جماليت سان، ڏسڻ آهه راحت، ٿئي پوء ڪمالت

انهيء سوز سخن سان

ٻيائي ٻوڙ سانڍي، رکج پوء ياري، وٺج پوء بهاري

تون گوهر گلن سان

يم جوش جيء جوموهي من مقيم جو، ڏيو يار ڪو جو، جاڳا

چشمن جي چمڪن سان


64


ڪافي روپ کنڀات

ڪڏان وت يار ميڏي گهر آيا، ڪڏان وت رمزين روح ريجهايا

ڪڏان وت جاني ڏيکاري جلوو، ڪڏان وت ڪري انساني اولو

ڪڏان وت ڀنڃ گهتيس سڀ ڀولو، ڪڏان وت نيڻن نظر آيا

ڪڏان وت ذات صفات هڪائي، ڪڏان وت ٻول رکي ته ٻيائي

ن وت وحدت ڪريندا وائي، ڪڏان وت بيکه بنا ڦر آياڪڏا

ڪڏان وت سهڻل سائين آيا، ڪڏان وت گونگهٽ مک لڪايا

ڪڏان وت پيچ مون سان ڪي پايا، ڪڏان وت بره ڀر آيا

ڪڏان وت هار سينگار ڪريندا، ڪڏان وت نازين نال لٽيندا

ڪڏان وت روح ميڏي ڪون ريجهيندا، ڪڏان وت خاڪ بدن ڌر آيا

محبت منجهه مجازي، ڪڏان وت ڪون پڄي اتي قاضي ڪڏان وت

ڪڏان وت راز انهيء ۾ راضي، ڪڏان وت وائظي بنڪر آيا

ڪڏان وت مست مقيم ٿيوئي، ڪڏان وت آيا سوئي

ڪڏان وت جادو لڳايس جوئي، ڪڏان وت سير سري سر آيا


65


ڪافي روپ بروو )ڀيروي ڪانرو(

ڪيو قيد دل کي سهڻل صورت ۾،

ري سڌا سيني ۾هنيو ڪان ڪا

ظالم زلف زنگي، ڪاڪل سڀ ڪلنگي،

هڻن ڏنگ ڏنگي، رکي سو نظر ۾

ايهي نيڻ نوري، هيو جي حضوري

لٽيو دل سموري، عاشق جي ڏسڻ ۾

حسن تنهنجو اهڙو، بيان ڪيان مان ڪهڙو

هيرو نه لعل تهڙو، چمڪي چمن ۾

مقيم هيء جو ماندو، حسن تنهنجي آندو

ن ۾بره ڪيو آ باندو، ويراڳي وط


66


ڪافي روپ جهنگلو

نيهڙو لڳو هوم الغرضن سان، ناتو نڀائڻ آء مشڪل بازي

عشق تنهين جي ڪيا اندر آکيرا، پنهل ڏيندم اچي ڪي ڦيرا

ويندو ڏسڻ سان عقل هي ته ماضي

محبت تنهنجي ماري مون ته آهيان، ڳڻ سڄڻ جا ويٺي مون ته ڳايان

پوء شال ٿيندا اهي رهبر راضي

ڻن جي وري دل کي گهايو، پيچ تنهين سان مون ازل کئون پايوگهور ني

ايندا اتي ڪي گنوريا غازي

ناز نزاڪت مونکي نهوڙيو، جانب جادو جيء ۾ جوڙيو

سهسين وڄن ٿا سر ۽ سازي

مست مقيم ڦرندا سدائي، عشق ڪفر جي ڏني اوگاهي

توڙي هجن ڪي قضا وارا قاضي


67


ت(ڪافي روپ بروو )جوڳ کنڀا

سڄڻ توکئون سواء مونکي ساء ڪين اچي ٿو

دونهون تنهنجو درد جو، دل ۾ روز دکي، ساڙيو سور وڃي ٿو

هيڪر آء عاصيء ڏي، سائين لڳ سچي، پرتئون هت پچي ٿو

سپرين تنهنجي سڪ ۾، محبت مچ مچي، نرتئون نينهن نچي ٿو

مقيم تنهنجي کي هتڙي، رمزن منجهه رچي، باهيون برهه بڇي ٿو


68


ڪافي روپ ڀيروي

زلف توهان جا قهري، مون کي مارن ٿا قهري

ڪاڪل تنهنجي قيد ڪرايو، لهر ڏنائون ڪافري

چپن تنهنجن چرچو اليو، لڳل اٿن ڪا بحري

ڀرون تنهنجن بره بڇايو، چشمان ڏيکاري چهري

سڪ توهان جي ۾ مقيم کئون، نيڻ وهن ٿا نهري


69


ڪافي روپ بروو جوڳ

ٿي ساري رات لنوء الت ڪانگل ڪا ته پرين جيسڪان

اچڻ جي ته هن ڏي، وائي هين ڪا وات

ايندا ڪڏهين سپرين، ڪي پرهه ڦٽي پرڀات

جهوريء جيء جهونو ڪيو، تن ۾ تن جي تات

ناقص هن ته مقيم کي، ڏاتر ڏين تون ڏات


70


ڪافي روپ جوڳ )نار کٽ(

رات نيڻن سو ننڊ ۾، يار ڏٺو هو دلبر

جانب جوڳي آيو، سهجئون ڪري سعيو،

ازلي هيو رايو، نرتئون آيو نر

سونهن تنهنجي اهڙي، ڳالهه ڪيان تون ڪهڙي،

سج چنڊ نه تهڙي، تنهن پرور ڪيو پر

مقيم هي جو عاصي، حسن تنهنجي جو پياسي،

ڳالهه ايها جو خاصي، خيال ويو ٻيو کر


71


ڪافي روپ جوڳ )ٽوڙي(

ندو جمال ڏسي، قربان ٿين ٿا ڪامل ڪسيتنهنجي حسن س

دارا سڪندر طوس تونگر، نهوڙيا توهانجي هڪ نظر،

تخت ڇڏي وڃي پيا بيرنگ بحر، هستي هوڻ تن جي کسي

عالم عابد توڙي هجن، تبي قرب توهان جي سان ڪين پڄن،

ڏسي تنکي ڏاڍا جوش اچن، جانب اڳيون ڏين سهجئون سسي

رب حقيقي ۾ پيا سي ڪٺا،هنجي ڏٺو تنهنجو منهن مٺا، ق

عشق سندا تن اال ڏٺا، پوء مهر موال جي تن تي وسي

حورن پرين سالم ڪيا، جن ملڪ انسان ڪيا،

ٻيائي جيڪي حيوان هئا، لوڙهيائون الڳاپا تو کي پسي

مقيم جهڙا تو وٽ سڄڻ، ڪيئي اچن ٿا جام پيئڻ،

راهه وٺي اچن فيض لهڻ، عشق حقيقي ويا سي رسي


72


افي روپ ڪلياڻ ڀيرويڪ

هميشه درد دلبر جي، مون کي ڪاهل ڪيو آهي

سدائين سور سڄڻ جو،نه آهي يار ٻي ڪنهن جو،

ٻري ٿو من اندر منهنجو، جبل جهاڳڻو پيو آهي

جکي ٿو جان مون جئڙو، پرت مون پيچ ڪو پيڙو،

پائي لعلڻ ويم لئڙو، طلب تائي ڇڏيو آهي

ون کي ڪير ٻڌائي،لنو لعلڻ ويم الئي، م

محبت مچ مچائي، قرب قابو ڪيو آهي

مقيم ماڙي مالمت جي، کڻڻ ڪم آء ڪنهن جي،

جيڪو اچي سسي تنهنجي، لعلڻ الهيو بيٺو آهي


73


ڪافي روپ ڪلياڻ ڀيروي ) ٽوڙي(

چمن ۾ اڄ بهاري ٿي، ٿيو گلزار،پرين آيو

ڪئي گلن خوشي ساري، ٿيو نروار پرين آيو

يو، پکين بيشڪ اڄ پيارا، ويهي بلبل هر گل تيچمن چهچٽو ال

ٿيو اظهار پرين آيو

سڪا وڻ ٿيا ساوا، ڏسي جلوو جانب جو، رنگا رنگي کليا گلڙا

ٿيو بهار پرين آيو

کلي خوشبو خونڪاري، چمن مئون اڄ خزان ويئي، عطر عنبر ڇڻڪايو

ٿيو هٻڪار پرين آيو

ي ناز هر گل سانمقيم ٿيو مست مستانو، پسي چمن چوڌاري، ڪر

ٿيو اسرار پرين آيو


74


ڪافي روپ ڪلياڻ )ٽوڙي ڀيروي(

مونکي ديدار اي پيارا ڪرائڻ توکي واجب هو

نماڻي ڏي پرين نهارڻ توکي واجب هو

اندر ۾رات ڏينهن مونکي،طلب تنهنجي مٺا جاني، سڪائتي کي سدائين

سنڀارڻ تو کي واجب هو

ار تنهنجي الء، شراب شوق هن وقتتسائيل اڃ سندي آهيان، پسڻ ديد

پيارڻ توکي واجب هو

جدائي جوش تنهنجي ۾، جلي جيئڙو سدا منهنجو، سچائي سور وارن سان

گذارڻ توکي واجب هو

مست مقيم کي دلبر جا، ٿيا سوراخ سيني ۾، ڦٽيل کي منهن پرين پنهنجو

ڏيکارڻ تو کي واجب هو


75


ڪافي روپ ڪوهياري )ڀيروي(

ات رهي وڃ راڻا، جيء ۾ اٿم جهوراڻار

دل ۾ درد فراق جا، اال عرش اڏاڻا

تو ريء هن ته جهان ۾، ڪنهن سان ڪنديس ماڻا

جاڪون جدائي تو ڪئي، ڪاڪ ڪنڊا ڪوماڻا

مست مقيم جا سڪ تنهنجي ۾، سنڌ سنڌ ٿيا آهن ساڻا


76


ڪافي روپ ڪوهياري )ڀيروي بروو(

ر مون کي سيباڻوشل نه رسي مون راڻو، سو

راتيان ڏينهان خيال اهوئي، محب نه ڪر ماڻو

اندر اداسي منهنجو آهي، وسي برهه جو ڀاڻو

اٺڙي بوند بهار جي، ڦوڳ ڦٽو سڀ الڻو

مست مقيم ديس انهيء تي، دوئيء ناهي ڪو داڻو


77


ڪافي روپ ڪوهياري )بروو(

دلبر تو لئي جهاتي پاتم، ذوق زياده ذاتي آ

ارو آهي سوڀارو، قرب وهائي ڪاتي آنور نظ

بي بره ڀڙڪو اليو، جان ڪنبي جند ڇاتي آ

ٻيائي واري ڀول ڀلڻ کون، ساري صاف حياتي آ

مست مقيم کي راتيان ڏينهان، لنو سڄڻ تو التي آ


78



نور ٿيا نروارا، اظهارا دلبر دا

مئن ته ريجهايا نورئون نور حقاني آيا، روح تنهين وچ

راز کليا رهبر دا

نور ڏتي هي ڏاڍي ڏيکالي، عبد ڳيا ٿيا قرب ڪمالي

پوش رهيا پرور دا

مست مقيم هر جا هادي، ضرب هڻين تون الحد ال دي

خوف ڳيا محشر دا


79



اندر اداسي آهي، ڪيچ پنهل ويو ڪاهي

ا الهيوٺندو واٽ وندر جي، لوڪ لڳاپ

هن ته نڌر کي ننڊ نهوڙيو، پور پلئي ٿي پائي

راتيان ڏينهان روح منهنجو، ساهه سڄڻ ڏي ساهي

مست مقيم سڪ وارن کي، جبل جهاڳڻ ڇاهي


80



تون آن ظهورو ذات ، عاشق ٿي اظهار ميان

نينهن جو نعرو جو هڻ تون نانگا، پاء مالمت عشق جا گهانگها

تڪرار ميانطلب رکي

ڪافر ٿي ڏس عشق ڪمائي، الڳاپا ڇڏ لوڪ جا الهي،

سورهه ٿي سردار ميان

پيهي ڏس ته هي سر ڇاهي، هيٺ مٿي ڏس دم کي ڪاهي

الف آهين اسرار ميان

مست مقيم آهي اهوئي، چولي اندر ٻولي سوئي

سمجهي خيال خومار ميان


81


ڪافي روپ بروو

لم پير م ڌرتي هونهون ڪافر عشق ڪي گروه ڪي، مس

مسجد مندر جائون، رندي رمز ۾ رهتي هون

جائون اس ڳلي ۾، جٿ وري آپڪون آپ وسرتي هون

ڇوڙ ڪي دعوا دين والي، جڻيا ڳل وچ جڙتي هون

يي آستان ملڪ همارا، ڪعبا اسڪون ڪهتي هون

مرشد ڪي دواري جائون، ڪار نه ٻي پوء ڪرتي هون

چڙهتي هون ڇوڙ ڪي سٽ ڪنارا، چاڙهه انهين وچ

هم مستي دي وچ، حال هستي دا ڀنتي هون

اسي خيال هميشه، بي خود باب سو پڙهتي هون


82


سرها ٿيا اٿم سير، جڏي پرين پاتم پير

اچن ساڻ هن کي، گهٽ لنگهايائون گهير

ڏسي منهن ان جو، ڦند ڇڏي ويا ڦير

نظر ڪيائون نيڻن سان، شاهي هيا ڪي شير

جي، هيئنڙي آهي هيرراتيان ڏينهان مقيم


83



درد مون کي داغ ڪيا، سهڻل تنهنجي سور ۾

راتيان ڏينهان تات تنهنجي، ٻي نه ڪا بات ڪنهن جي

گولي گڏيو هيء پنهنجي، پلپل آهي سو پور ۾

دل کي ملڻ جو شوق آء، راتيان ڏينهان اهو ذوق آء

ور ۾محبت ايها سو موڪ آء، نوري نظر تنهنجي سو ن

ازلي هيو رايو ايهو، پيچ پرين توسان پيو

مست مقيم مست ٿيو، گهايل تنهنجي سو گهور ۾


84



ڀلي آئين ڀلي آئين، تون محب مٺا

مرشد پيارا نور نيارا، چاڪر هي تون چائين

آسري توهانجي هيء سائل سدا، گولي هيء گڏائين

ڪا الئيناندر اداسي منهنجو سدا، لنوڙي تون

مست مقيم جو عرض اهو ئي، محبت مچ مچائين


85



سڄڻ کي ٿي ساريان، نينهن نهوڙي آهيان

پرين سندي پار جي، خاڪ لڱن کي اليان

ڏينهن ته سارو ڏک ۾، سورن ساڻ گذاريان

دردن ماري مون آهيان، هيڻو حال ٿي مون ڀانيان

يانروح ۾، محبت مچ مچا راتيان ڏينهان

سيد سندي سڪ ۾، ويٺي نير وهايان

محبت جي ميدان ۾، اال عشق اڏايان

سوز پريان جو ساهه ۾، ڳڻ ٻڌي ٿي ڳايان

هلي هوت پنهل ڏي، پوء پيرين گهگرون پايان

مقيم عشق انهيء مئون، لک ڀاليون ٿي ڀايان


86


ڪافي روپ جوڳ )بروو(

اکيان تيڏي يار، لٽيا ڪيئي هزار هزار

ظر تساڏي ڪيئي ڦاسايا، چشم سندي چمڪارن

مئن ته مسافر کي جادو لڳايو، جلوو ڪري جنسار

مئن ته نماڻيء تي ڪيا سداء، سيف سيني سٽڪار

حسن تساڏا جنهن ته ڏٺو، اتي بره ڪري ڀلڪار

مست مقيم وٽ ذوق تنهنجي ۾، ڇيريون ڪن ڇمڪار


87


ڪافي روپ جوڳ )بروو(

سن وسن، عاشقن جي خيال تيبوندان بره جون و

محبت جي ميدان ۾، سورهه سانگ نه رکن رکن

موتوقبلل مري جيئن ٿا، راز رنديء تي رسن رسن

مقيم جيڪي محبت موهيا، روز پرين ٿا پسن پسن


88


ڪافي روپ سورٺ

سهڻا سائين نال اسانڏي نيڻ کڻي تون نهار،

رهبر سائين هن گولي کي پيالو پرت پيار

ڻي مت وڪاڻي، سوڍل تنهنجي سائين،هي نما

مانديء ته ڪا مهر ڪيو هڪ وار

سڪ ته مانکي تنهنجي آهي ٻيو نه ويندس ڪاڏي ڪاهي،

جهڙي تهڙي تڏي تنهنجي پيئي هيء پينار

ٻاجهه ٻانهيء تي ڪيو ٻڍل هيء سڪي ٿي لئي وصل،

آسروندي آهي اصل جڏو جيء جيار

ٿيء نه جدا،مست مقيم جي هيء سدا دلبر مان کون

راتيان ڏينهان جاتي ڪاٿي گوهر گڏ گذار


89



ڪئن ڪيان وڃان ڪاڏي، دل منهنجي بيوس آهي

راتيان ڏينهان روح منهنجي ۾، تار ايهائي آهي

من اداسي منهنجو سدائين، قرب ڪارڻ پيو ڪاهي

منڙو منهنجو مشتاق آهي، ساهه تڏهن پيو ٿو ساهي

ڙي ايڏاهين، دم دم ليئڙو ٿي پائيمست مقيم جي دل


90



انڌا نه ڄاڻن عام، اسان مستيء منجهه مدام

رمز انهيء کي ڪين سڃاڻن، غافل ڀائن گام

فڪر انهيء کي ڪين سڃاڻن، الڦان مارن الم

ڀڳڙا ڀاڙي عشق حسن کئون، تازو کائن طعام

امذوق وارن کي ڏسي نه سهن ٿا، خودي ڪرن پيا خ

غافل آهن بحر انهيء کئون، سنجهه صبح ۽ شام

گال غيبت ريء اصل انهن کي، ڪار نه آهي ڪو ڪام

مست مقيم کي راتيان ڏينهان، ٻڍل پياري ٿو جام


91



قرب پنهل جي قابو ڪئي هان، ايندا شل نيندا هيء نال نماڻي

ري،پرت پنهل سان هيم پياري، هيڪل ڇڏي ويا هت هڪ وا

مهر ڪندا شل، آهيان عيبن هاڻي

اندر کي آء سرس سدائين، جيء منجهه جهوري جانب جائي،

ڪين ڇڏيندا، شل سڄڻ سڃاڻي

دل کي ڪيو آء راتيان ڏينهان، عشق تنهنجي ۾ ڪيان هت ڪيهان،

سور انهيء ۾، وتان سڌاڻي

مست مقيم ڪيو تنکي، روح لڌو جنهن ته رانجهن کي،

وتان ويڳاڻي وحدت انهيء ۾،


92


ڪافي روپ سورٺ ڀيروي )تان چنچل(

يار مون ڏي ٿو اچي، مون ڪيان سينگار

ذوق ذاتي ۽ صفاتي دلبر يار جو، قرب ڪاتي منجهه ڇاتي

بره ٿيو بهار اڄ

سور ماري هيء ويچاري لئي وصل دلدار اچي، هڪواري دل جياري

نينهن ٿيو نروار اڄ

ن تو کي صنم، ڄاڻ ڄاتم پيچ پاتمينينهن التم مون سڃاتم، اي پر

خوب ٿيو خومار اڄ

سجدو ڪيم سر ڌريم، تنهن اڳيون جان فدا، حال هيم جيڪو چيم

جند ڪيو جنسار اڄ

مقيم آيو گهور گهايو، يار سهڻل جي نظر، ساهه سعيو روح رايو،

دل ڪيو ديدار اڄ


93



انيڪڏي ملندين تون جاني، تولئي دلڙي ديو

راتيان ڏينهان اصل اسان کي، بره الئي بيراني

مشتاقن سان دوست ملڻ جي، محب ڪيو مهرباني

شوق تنهنجي ۾ مون ته وڃائي ، جوڀن هيء جواني

تنهنجي سڪڻ ريء ساهه منهنجي کي، هينئڙي اٿم حيراني

دڳ هن تي مست مقيم کي، نينهن ڏنو نيشاني


94


ڪافي روپ ڀيروي )ڪانرو پرڀات(

چه چه چمن ۾ گلزار الئي، ڀيرو ڀونرن جان بلبل مچائي

رنگا رنگ گلڙا کليا هن ڦلڙا، پتنگ تنهن تي ڏين ولڙا

سندو مچ محبت، ملين ڪا واڌائي

نازبو نظارو ڏاڍو هواليو، پرتئون پيچ تنهن سان مٺل مون ڪو پايو

وٺن واس سرها، عاشق سدائي

تي وتي سينگاريورابيل جو رايو گالب بهاريو، سورج مندن

ٽانگر ٽهڪ ڏئي، گل ڪا کالئي

مقيم گلن تي مست موالي، چلي چاه مئون ٿو هر دم چالي

ٻڍل عشق ايهو، ڪيڙو عطائي


95


ڪافي روپ بنس

ملڪ موال جو شال ڏسان، ڏونگر ڏوري مون پرين پسان

باري پنڌ برن جو، راهه وٺي مون رڙهي رسان

هنجي مون ته وسانرايو تنهنجي روح ۾، وڻن تن

آهي اڪير مقيم کي، چاه منجهارئون چسان


96



جوش جاليم جانب جيء کي، روز ڪيان ٿي پره پڪارون

هيڪر وئين منهڙو ڏيکائي، ڳڻتيء انهيء وڌو مونکي ڳاري

تاب تپايم تن ۾ ڪي تارون

اخوش ته اهو ڏينهن باغ بهاريا، پير جڏي اچي تو ڍولڻ پاي

محب ڏيکاريون ڪي محبت ماڙون

اچڻ تنهنجي سان هي ساهه سينگاريو، وڃڻ تنهنجي ڪو ٻارڻ ٻاريو

سور سڪايم لهه ڪي سارون

مست مقيم لڳو تنهنجي الري، سجدو ڪري ٿو تو کي سنڀاري

تو ليء وجهي ٿو ڪي فڪر ۾ ڦارون


97



اهو پرين تون آهين، ڀول وچون ڇو ٿو آڻي

راتيان ڏينهان تون ته سدائين، روح ٻئي ڪنهن سان ٿيو هاڻي

ڏس ڏيان ٿو توکي اهو ئي، طلب توڪل جيء سان تاڻي

اولو الهي ٻانهپ وارو، ڇو منجهون تون ڇاڻي

مست مقيم ڳالهه انهيء کي، ڄاڻ منجهئون ڏس ڄاڻي


98


ڪافي روپ بنس جوڳ

پنڌ عشق جا جيڪي پڇن، سر جو سانگو سورهه سٽن

محبت سندي ميدان ۾، عاشق اچي جوشئون جلن

وحدت واريء سو واٽ ۾، گوهر اهي گويون کٽن

راتيان ڏينهان رند راء لهء، جوڳي اهي ننڊ ڪين ڪن

سڪ سوز ۾ سرها سدا، غير سنديون ڪوٺيون ڪٽن

اکڙيون سدا خمار سان، نينهن جي نشي پوتيون وتن

جهٽن پنهنجو وساري سو پاڻ کي، جهاتي پائي جانب

سڄڻ سندي سڪ سوز ۾، مخمور موهيا وتن

مست مقيم مجاز کئون، مانجهي اهي منهن نه مٽن


99



اسان نينهن منجهه راضي، جئين وڻئي تئين واه واه

جيئن چوائين تئين چوان ٿو، بي حد بنايو بازي

توڙي اسالمي آڻيون ڪفر ۾، ڇا ته ڪندا اتي قاضي

ڪاٿي ڀالئين، ڪاٿي ڪرائين آزيڪاٿي ڄاڻائين

شيخ ڪرين توڙي مشائخ، ڪي مست ڪرين تازي

هيڏانهن هوڏانهن پاڻئي آهين، هن سان ڪرين ٿو نازي

هٿئون هاڻي همه اوست وارو، سر سيکاريو سازي

مست مقيم رمز سڃاڻي، غير ڇڏي ٿيو غازي


100


ڪافي روپ بالولي جوڳ

ڏينهن ٿياآء پرين ٽون آء، تو لئه ڏٺي

راتيان ڏينهان ايڏاهين، تو ريء اچي نڪو ساء

دل منهنجي کي درد تنهنجي ۾، گهور لڳم ڪو گهاء

سر پنهنجو ڪيان مهماني، هاڻ اچي تون کاء

ملڻ ڪاڻ هن عاشق کي، طلب آهي ڪو تاء

مست مقيم کي جاڏي تاڏي، نظر اچي ٿو ناء


101



ڻ منهنجا سيرانياچي پرين مل جاني، سڄ

لنو لعلڻ وئين الئي، مونکي سو ڪين ٻڌائي

محبت مچ مچائي، پرت الئي پريشاني

سڪ مون کي ساڙيو جائي، ٻڍل تو ڪا رمز الئي

مست کي خيال ويو کائي، بره الئي ڪا بيراني

مقيم موهيو تنهنجي ماڻي، طلب مون يار ڏانهن تاڻي

يمهاران محب موڙي آڻي، وسائج هيء ويران


102


ڪافي روپ پرڀاتي

حسن توهان جو پيارا، ملڪ لٽي ٿو سارا

زلف ڪرائن زاري، ڏنگڙا ڪارن ٿا ڪاري

بي بشيهر باري، نانگا هڻن ٿا نعرا

ڀروان ڀنڀيون سي ڪاريون، تيزئون تکيون تلواريون

چشمان چٽن چوڌاريون، پرتئون ڪرن پسارا

ڏاڍي لبن کي اللي، سائل ڏسن ٿا سوالي

ي پوء حالي، قربئون ڪن قراراعاشق ات

ظاهر مقيم ذاتي، صورت تنهنجي سڃاتي

لنو تو سڄڻ التي، نازڪ ڪيون نظارا


103


ڪافي روپ ڪلياڻ ڀيروي

اڱڻ منهنجي آيو جاني، ڪريان قربان جند ساري

سنڀاريائون هيء پنهنجي گولي، اصل کان جا هين ٻولي

چڱي سيد هيء ٽولي، سندي سردار سرداري

ڏي ۽ مال حڪمت جان ڪيان قربان سڀ پنهنجام

رکان خيال نه ٻي ڪنهن جا، سواء جانب جنساري

وڇوڙو هو ورهين جو، الٿائون اڇي ننڌر هن جو

ڪيائون قرب ڪرم پنهنجو، وڌائون محبت سندي ڳاري

مست مقيم سڄڻ آيم، پيچ جنهن سان اصل پايم

اڱڻ تن جي ته نوايم، ڏٺم تجلي ڪا چوڌاري


104


ڪافي روپ بنس

مٺي ڏي يار مٺي ڏي يار، ڀاڪر ول تنهنجو رايو

نهوڙيو ناز نيڻن سان، تنهنجي گهورن گهايو

ٿيا جو نينا نظاري جا، رکي رمزن سندو رايو

چٽيون سيف ابرن جي، ڪري سڄڻ مونکي سعيو

هن مست مقيم سان جاني، ملي لنوڙي اچي اليو


105



ل، آهيان سر جو سوالي يارمڏي گهران نه ما

طلب اندر جون تاڙيون کولج، ٻيائي وارا ٻول تون ٻوڙج

بيحد هان بيحد

ڪامل ڪج تون قرب قرارو، نينهن هڻائج نرتئون نعرو

عشق ڪيو اظهار

راتيان ڏينهان وائي ايهائي، لنو مونکي تو جيڪا الئي

طلب ڪيو ته تيار

ن پيارا پائجمست مقيم کي محب مالئج، پير اڱڻ تو

نيڻ وهن ٿا نرتئون نار


106



جانب منهنجي جيء ۾، الئي ويو ڪا لوري

هڪ ڦٽيل فراق جي، ٻيو ڏک ٻڌي آء ڏوري

دل کسي دلدار ويو، ظالم ڪري زوري

بيراڳڻ هيء بر ۾، ڇا کون ڇڏي ويا ڇوري

.............. ..................... ........ مست مقيم


107



ساميڙا لنو الئي ويا، مئي کي ڪين ٻڌائي ويا

اٿي آڌيء رات کي، جوڳي ڪين جڳائي ويا

خوش ٿي ويٺا ملڪ پنهنجي تي، هت سور ۾ ساهه سڪائي ويا

راتيان ڏينهان روح منهنجي ۾، طلب جي تارون وڃائي ويا

ي وياماڻي سان دل موهي مقيم جي، سيني سڪ سمائ


108



هندو نه مسلمان، آهيان عشق جو امام

سني شيعي سان نه ڪم اسانجو، سڀ ڪنهن سان سالم

عشق مالمت قرب اسان جو، خلق چوي توڙي خام

پرت جو پيالو پياريو، طلب نه رهي طعام

مست مقيم کي هر دم هادي، ٻڍل ڀري ڏي جام


109


ڪافي روپ مانجهه

جڏي سر آيم ڪافر نام سڏايم، پير پرت ۾ پايمعشق

راهه عشق جي مرشد ڏيکاري، تنهن مئون پيڙي سڌ هيء ساري

سٺ شريعت سان، ڳل ڳانا جڻيان جڳايم

عشق جو شعلو مون تي پيڙو، حياء عقل مون کئون ويڙو

دردن جو دهمان، سولي تي سر چڙهايم

ي گهايوعشق اسان تي ڪاهي آيو، گهور نيڻن جي دل ک

جبل سارو جوالن، ٻاڦ انهيء سان هڪدم ٻاريم

مست مقيم کي وحدت وائي، عشق پڙهايو باب خدائي

ڪفر نڪو اسالم، هر جاء حق سڃاتم


110


ڪافي روپ پهاڙي

هجر تنهنجي ڪيو حال هيڻو، غمخوار تنهنجي ڇا صالح

سڪ تنهنجي ۾ اندر اداس آهي، ميخ لڳي آء من منهنجي ۾

هنجي ڇا صالحمنٺار تن

نينهن تنهنجي ۾ پيارا هردم پوڪاريان هر هر، مخمور مست ماندي

مختيار تنهنجي ڇا صالح

آتش عشق تنهنجي ۾ سڙي ساه سينو منهنجو، دام تنهنجو آء کي دلبر

دلدار تنهنجي ڇا صالح

مست مقيم سان مٺڙا جدائي تو کي نانهين، ثابت آهيان سڪ تنهنجي ۾

تنهنجي ڇا صالح


111


ڪافي روپ پهاڙي

مٺا هن وار اڄ مون کي، سڏي سرڪي پيارين ها

االئي ڇا صبح ٿيندو، نماڻيء ڏي نهارين ها

ملڻ لهء يار مون تنهنجي، اڏاريم ڪانگ اڄ ڪيئي

ڀالئي جو ڪري ڀيرو، ڏکيء کي منهن ڏيکارين ها

پيالو يار ڏئي مون کي، وري پوء ڇو سڪايو ٿا

يئن واجب نه هو تو کي، سڪايل کي سينگارين هاا

ملين جي تان اڄ مل، حياتيء کي بقا ناهي

ڪريان سر ساه سڀ صدقي، جڏيء جو جيء جيارين ها

رهي ٿو مست هي ماندو، مقيم تو لهء سدا سهڻا

هجين هان پرين مون ڏي، محب معشوق مارين ها


112


ٺڪافي روپ سور

عاشق اچين جي هن عشق ۾، وحدت منجهئون وکڙي وڌاء

مردن سندي ميدان ۾، جي تون اچين جوڳي ادا

سر کي سڪ سوز مئون، گوهر کڻي گهوري گهماء

ڪثرت سندي هن ڪوٽ کي، خوني خنجر کڻي کپاء

نرتئون نهوڙج نينهن سان، مانجهي اتي منهن نه مٽاء

ي تن کي هٽاءخطرا گهڻا ٿي هن خيال ۾، هڪل ڪر

ظاهر باطن گڏ ذات سان، هر هر ايهو هوڪو هالء

مست مقيم هن موج سان، ٻولي ڪڏهن ٻي نه ٻڌاء

سر کي سڃاڻ سر ٿي ايهو، قربئون اچي ڪوئتل ڪڏاء


113



اٿي عمر ساري مٺا دم گذار، مٺا دم گذار پلڪ نا پهر

ار پاڻ پنهنجو هتون دوست نيندءميان مال مڏيون ڪم ڪين ايندء، سنڀ

ڇڏي اهو ويندين، شاهي تون شهر

راه رب جي جا ڪون جئين تون، ڀري عشق پيالو پر ڇو نه پيئن تون

هلندء ڪون اتي، ماهي ڪو مڪر

مست مقيم رکج خيال خاصو، بنان عشق جي ٻيو وٺ نه پاسو

وهائج هتون، وٺي وره وکر


114


ڀات(ڪافي روپ ڀيروي )ڪانرو پر

سنگهارن کي ساري رنم رات ساري،

عقل هوش ويڙو بره بڇي بيماري

پورن منجهه پئي هان، ڪيان ٿي روز ڪيهان

نشي نينهن ني هان، ڳچيء ڳل جو ڳاري

جدائيء ۾ آهيان، ويٺي ٿي واجهايان

بره ڀالئي ڀانيان، وسائي مون واري

دلبر ويس هن ۾، ڏسان شال صحن ۾

گهوٽ گهاري ڏاڍي طلب تن ۾، مجهه نه

مقيم مست ٿيڙو، جهري جان جيڙو

پائي لعل ليئڙو، ڏئي ويم ڏيکاري


115



اٺا مينهن ملير مارن ڏي، موڪل ڏي ميان عمر تون امير

گاهه ڦٽا ٿيون ڏاڍيون گلزاريون، ڦوڳن هيٺ ڦرڙا پاريون

چاڪ اندر ۾ تن جا چير

ن اهي ڪرين وحدت وايونبوندان بره اتي روز وسايون، جي ته ڏسي

وڃني وسري اهي تنهنجون ماڙيون مير

ليمان لقمان نٿي مون ته ڄاڻان، کائڻ اسان جو للر ۽ الڻا

طعام تنهنجي کون لڳن تيزئون تير

هنڌ پٿڙاڻيون ڪين وڻن ٿا، مهڻا مارن جا مانکي ٿا

ڇا ته چوندا اهي وارث وير

هورن گهايومست مقيم چوي طلب تپايو، گهاو مارن جي گ

نيڻ وهن ٿا نرتئون نار


116


ڪانگل جا بيت


117


ڪانگل چئج قريب کي هيء جو هت مري

ڏسيون سير پرينء جا ڏکن منجهه ڏري

جانب جي ته جدائي ۾ ڳڻتيء منجهه ڳري

تنهن لکيو ڪاغذ سڪ مان جو آيو عشق اري

مقيم جي ته منهنجا پرين هن وارث تي ور ڪري

يس ۾ هن جو جيء جهريچئه پرين بنان پرد

ته مالڪ مير ملت جا ڏس تون ڌيان ڌري

ته جنهنجو سينو سوز ۾ اندر مچ ٻري

سو پرينء کون پري ڪئن ٿا ڪريو سر

ڪانگل چئج قريب کي، حال وڃي ههڙو

جئن ڏيانء نياپو نياز سان، تون به نئين تهڙو

جو ڏکن ڏيل وڃايو، ٻيو ذڪر لکان ڪهڙو

ن ڪج مقيم سانسائين لڳ سهڙو، مهرو


118


مهرئون هن مقيم جي، ڪج سائين سان صحبت

سورن صحت وڃائي، ٻيو حيران ڪئي حيرت

محبن سان محبت کڻي، ڪامل تون ڪرائين

ڪانگل چئج قريب کي هٿ ٻڌي هيڪر

چئه روئي ٿو روز گهڻو، جنهن کون وهن ٿا نيڪر

پرور لڳ پهچ اچي پير ڀري جيڪر

ج ڪڪرمهرئون هن مقيم تي ڪي وسائ

سائين لڳ سرور ميل محبت جا ڪرين


119


ڪانگل وڃ پرينء ڏي، پيرين پنڌ ڪري

ٻيو ڏيانء نياپو ناز سان، نرتيون ڌيان ڌري

چئه سائل تنهنجي سڪ ۾ ٿو مشتاق مري

جو کائي ڪين خوشيء مون، فراق منجهه ڦري

توکي ساريون سڄڻا، ٿوراهن منجهه رڙي

جو تو لئه جيء جهريجو ٻيا به گهڻا هوا پر منهن

ايڏانهن نهاريان سڪ مان هت منهنجي ڪين سري

مقيم سان ته منهنجا پرين وڃ ڪامل قرب ڪري

جو صنم هن سائل کون پرور لڳ نه پري

جو واحد لڳ ڪو وڙ ڪيوس ٻيو گهايل ڪين گهري

جانب هن جڏيء جو جنهن وڌو جيء جڙي

سو پرينء کون پري ڪئن ٿا ڪريو سپرين


120


ل چئج قريب کي هيء جا حقيقتڪانگ

راتيان ڏينهان روح کي، ٻيو نانهن جيء کي جميعت

اٿم آسرو ايڏاهين ڪر واحد وصليت

مون ۾ عيب اپار اٿي ٻيو بي حد بديعت

نڪو گهران زيب زماني جو، نڪو آهيان طالب طريقت

فڪر منجهه فقير کي ڪراء فائق فضيلت

ياتو وٽ ڪانهي ڪمعيت، ڪر قرب پنهنجو ڪيچ

ڪانگل چئج قريب کي سخن هيء سارو

ٿئي ٻاجهه ٻانهيء تي ڪيو سيد سنڀارو

اوکا گهير گهٽيون جاتي مونجهه ڪيو مارو

اتي مست مقيم کي هڻاء نينهن سندو نعرو

وحدت جو وارو، واحد لڳ وڄراء تون


121


ڪانگل چئج قريب ڏي هيء جا ڳالهه کڻي

ا توکي وڻيته بي حد پئي هان بند ۾، هاڻي جيڪ

هن ڪمينيء ڪچايون ڪيون، ٻيو وڌس حرص هڻي

هاڻي ڪري ٿو آزي، عجز مون ته جيڪا منهنجي رب بڻي

دلبر درس کڻي ميٽي ڇڏ جاء مدس کي

ڪانگل وڃ قريب ڏي، جلد تون جاني

جهيڙا جٺيون تنهنجا ڪيم ڳچيء جي ڳاني

درس خوش آهيان دل ۾، هان دلبر تو داني

لو ڪج مست مقيم سانحاتق حقاني کڻي مي


122


ڪانگل وڃ قريب ڏي پانڌي کڻي پيغام

درس پيو اٿم دل ۾، دلبر تنهنجو دام

هڪائي سڪ سوڙهو ڪيو، طلب نه رهي طعام

مير مڪي جا ڄام ڪر ميلو مست مقيم سان

ڪانگل وڃ قريب ڏي، پر ڳالهه ڪجانء سچي

چئه محبت جي ميدان ۾ پيو مقيم مچي

جا ڪامل ڪج نه ڪچيکڻ تون بار بدڪار

دلبر پاڻ اچي کڻي ڪج ميلو مست مقيم سان


123


ڪانگل وڃ قريب ڏي، روهن مئون ته رسي

ته وٺايم واٽ وجود کي، جا رهبر راهه ڏسي

ڪامل هن ڪمذات ڪندو، قربئون ڪين ڪسي

هاڻي پرين تو کي پسي کڻي راضي ٿيندين روح سان


124


بيت متفرقه


125


ان، ويکڻ نال لڙدا، قسم پرور دا،زلف يار ميڏي دي

جنگ اهين وچ جوئي آوي، مرد اهو مردا، قسم پرور دا،

ابرو تنهان دي جوئي ويکي، سير ڪري هن سر دا، قسم پرور دا،

نڪ نشاني آهي حقاني، ڪيا بات ڪري بردا، قسم پرور دا،

دا، نيڻ نوازيل نور ڀريل، روشن هن رهبر دا، قسم پرور

اڳيون تنهاندي لعل ڪيا هن، جو چپ چرن تنهن دلبر دا، قسم پرور دا

لب سڄڻ دا ايوين ويکو، ڇا جلوه ويک قمر دا، قسم پرور دا،

مست مقيم کي وائي اهائي، جو ڇا هي تاب قمر دا، قسم پرور دا.

وه دلبر سهڻا من موهڻا، هڻ نال اسانڏي ٻولو بي

الهي، چشم دلبر چولو بيابرو تمهارا عرش ا

حسن تساڏي مئڪون موهيا، لعل لبان هس کولو بي

مقيم نماڻا نوڪر تيڏا، واڳ وصل دي مولو بي


126


آهو عين عجيب سڄڻ دي، گهور تنهن گهايا مئن په پايا

حسن تنهان سا ڪيا مئن آکون، شمس قمر شرمايا مئن په پايا

مئن په پاياهڪڙا ڪريندا سينگار عجائب، ڏوجها رنگ راليا

اکيان ميٽيم تيڏي مست مقيم ڪون هر دا، هادي سخن سمجهايا مئن په پايا

عاشق نماڻي در تيڏي تي، عمر گذاري ساري ڏس هڪ واري

نال اسانڏي کڻ نيڻ نماڻا، ڪر صاحب لڳ ستاري ڏس هڪ واري

نازين نال دل لٽ نيتوئي، ماڻي تساڏي ماري ڏس هڪ واري

ون، صحت عجب سينگاري ڏس هڪ واريمهڻا تساڏا سر ميڏي ڪ

مست مقيم ڪون خيال خدائي، طلب تيڏي دل تاري ڏس هڪ واري


127


سڄڻ دي، هن ناز ڀري نروار ڏوهيننرگس نين سهڻي سياه

ڪاڪل صنبل حالل ڪريندي، مشق خطن تاتار ڏوهين

لب مرجان لعل بدخسان، قند شڪر گفتار ڏوهين

ا ميڪون هين رخسار ڏوهينقامت دلبر سرو صنوبر، طوب

شان شبر شبير دي هن، دوست مينون درڪار ڏوهين

حسن حسين حمايت ميڏي، موال دي مختيار ڏوهين

مست مقيم حامي دن حشر دي، ٿيسن نبي علي سردار ڏوهين

اکيان ميڏي يار ديان، ڪجليان ڪاري، توبهه زاري

زاري ويکڻ نال من موهيندا، سرت نيون ساري، توبهه

گهايل دل ڪون گھاء ماريندا، چوڪ ڏيون چوڌاري، توبهه زاري

ابرو سيف سٽن سٽڪار، ڏاڍو بره بڇايم باري، توبهه زاري

مست مقيم اڳيان سهڻيان دي، ڳل ڳچي وچ ڳاري، توبهه زاري


128


ڪڍدي خون جگر دي، قسم حيدر ديظالم زلف سڄڻ دي، جو

ره دي، قسم حيدر ديکاون ماس هڏان دا، ٻارن باهه ب

ڪالي نانگ بشيهر وانگون، مارن ڏنگ زهر دي، قسم حيدر دي

چشمان ڪريندي چاڪ اندر وچ، ابرو تيغ تبر دي، قسم حيدر دي

لب سڄڻ دا ايوين ويکو، ڇا جلوا ويک قمر دي، قسم حيدر دي

مئن نماڻي ٿيس اياڻي، ڇا جلوا ويک قمر دي، قسم حيدر دي

ڪري، جو پيس پيچ ازل دي، قسم حيدر ديمست مقيم نماڻان ڪيا

دلبر ميڏا نور نوراني پاڪ پيشاني، قسم حقاني

ڪاڪل ميڪون قيد جو ڪيتا بره الئي بيراني، قسم حقاني

چشم دلبر دي چور جو ڪيتا، ابرو سيف ايراني، قسم حقاني

نٿ نزاڪت نڪ وچ التي، بولو بينسر ڪيو مستاني، قسم حقاني

ا ويکو، ڇا محب اڳيون مرجاري، قسم حقانيجب سڄڻ دا لعل ڇ

ٽلڻ سڄڻ دا مور ڇا ٽلندا، ڪران قمر قرباني، قسم حقاني

موهيو مست مقيم کي مام انهيء، جو هين راز رباني، قسم حقاني


129


جوڳي آيا جڳ ۾، مئي ڀريا مهراڻ

سڪ گهڻي هين ساهه ۾، محبت ڀريائون ماڻ

ماري نفس مدعي کي، پري ڪيائون پاڻ

وهيا مست مقيم چئي، ڄائي پيا هن ڄاڻم

وحدت جا وٿاڻ، کڻي ويراڳين وسايا


130


جا بيتسسئيء


131


پلپل پنهل يار، مونکي پور پون

تون نڌر ٿي ننڊون ڪرين، تڏهن هوت وڃن

جيڪي ڪيچ پڇن، ننڊ نه ڪم تنهن جو

مونکي پون پور، پلپل پنهل يار جا

سڄڻ تنهنجا سورسهسين اڀرن ساهه ۾،

جانب وڌم جنبور، کڻي محبت جا مقيم کي

پلپل پنهل يار جا، پاء ويٺي پڇ

رئندي رات گذار تون، ڏينهان ڪين ڪڇ

ٽڪيم شهر ڀنڀور ۾، ڪري من ۾ مدائي

هاڻي گهر گهر گدائي، ڪندس محبن ريء مقيم چئي


132


ڀينر شهر ڀنڀور ۾، مون گهايل ڪين گهاريان

ٺي ور ولها ويا، هاڻي هنجون ٿي هاريانو

کنيون پير پنهل جا، ترتئون نهاريان

سڄڻ کي ساريان، من ٻاروچو ٻاجهه ڪري

اديون ڙي اٿم آسرو، منهنجو ٻاروچل ايندو

ورتيون نماڻي پاڻ سان، ننڌر هيء نيندو

مست هن مقيم کي، اچي دالسو ڏيندو

گولي گڏيندو، کڻي ٻاروچل ٻاجهه سان


133


ڏهاڙيون ڏکيء کي، ڏکن ڏيکاريو

هڪ ته نڪري آه اندر مئون، ٻيو تن جي تاب تپايو

هڪ بره ٻيو باهه، ٽيون سورن سڪايو

جودئون جاڳايو، جوش ته جتن جي جيڏيون

هڪ سور ٻيو سڪ، ٽيون وحدت جي وائي

چوٿون چلڻ چاه مئون، ڪرڻ ور سان وڏائي

ڇهون ڇنڻ نانهن ڪو، ستون صفائي

ٿڻ اڪير مئون، جو ڪئي جاني جدائياٺون ا

نائون ننڊ نانهن ڪا، ڏهون ڏونگر ڏکيائي

يارهون ساڻ يقين جي، ڪئي رهبر روشنائي

ٻارهون ٻاڻ ٻروچ سان، تيرهون توڪل تڪڙائي

چوڏهون چاڪ جگر جي، گهايل هيء گهائي

پندرهون پور پنهل جو، اٿم مقيم موالئي

سورهون سڪ سبيل ٿي، سترهون سوائي


134


ارهون ته اٿي هلي، جو ڪنهن نائي نوائياٺ

اڻويهون آئي، کڻي ورهه ڪيس .............


135


يهه ٽ جون سسئيء

راتيون


136


(1)

پهريون رات پنڌ ڪري، ڏانگها آيس ڏير

پنهل نيائون پاڻ سان، ڦند ڪري ڪي ڦير

پانڌي موٽيا پوئتي، پويان ڪري پير

وياهيء صبح ساري سير، هو سنجهي ساٿ ڦري

(2)

ٻيء رات ٻاروچل ڏي، ڪامڻ هلي ڪهي

اچي پياهيس اوچتا، خطرا خيال کهي

ويندا ڏينهن لهي ڏفريندي کي ڏک ۾


137


(3)

ٽين رات ڪري تات، سرتيون سڄڻ جي

ملي مانجهي آڻي سانجهي، ٻي آء سڪ نه ڪنهن جي

ڪري بات ملي ڏات، پرتيون پنهل جي

توڙئون آء تنهن جي، لکي روز ازل کئون

(4)

چوٿين رات چريء کي، بره ڪيو بيران

ٿي سڪي گهڻو ساه ۾، هوتن الء حيران

هڪ هئي محو مجاز ۾، ٻي پرت ڪئي پريشان

محبت جو مئخان، ڏوري شال ڏسان وڃي


138


(5)

پنجين رات پرين جو پلپل جاڳيس پور

ڪنهن کي سڻائي ڪين ڪي، محبت جو سور

هڪ درد جاڳيو هوس دل ۾، سڄڻ سندو سور

ي ڀرپور کڻي مستيء منجهه مقيم چئيبره ڪئ

(6)

ڇهين رات ڇاتيء مئون، ذڪر ٿيس ذاتي

آيس موج مستيء مون، ٻيو سور ٿيس ساٿي

وهي ويس وجود تي، ڪا قرب جي ڪاتي

جا انت کون آتي، موال شل نه ميڙئين


139


(7)

ستين رات سرت مون، ڪيائين جاڳڻ جو جس

ته ملي هوت پنهل سان، قلب الهيان ڪس

تنهنجي آء ساه کي، ڏونگر ڏي ڪو ڏس سڪ

ووڙي ڪندس وس، جيڏيون تنهن جت لئه

(8)

اٺين رات اٿڻ سان، ٿي سڪ مون سڏ ڪري

جانب مئيء جو جت، هو ويجهو من وري

بيراڳڻ ته بلبل جيان، ڦيريون ڏئي ڦري

پرين وڃ نه پري، متان ڏکي ڪري ڏونگرين


140


(9)

نائين رات نياز مئون، ڪيائين آزي لڳ اهلل

ڏونگر منجهئون ڏکيء کي، رهبر ڏسج راهه

پنهل پارس مڻيء جو، جنهن کي ساريو آء ساهه

وارث ڪجانء واهه کڻي، مانديء جي ته مقيم چوي

(10)

ڏهين رات ڏکيء کي، ڏونگر ڏڪايو

جاڳي جو ته جتن کي، تو ڦٽيل ڦاسايو

وٺي ويا هي اوچتو، تو نشي نوايو

نجو سسئيهاڻي صبح سنڀاريو، تو ساٿ پنه


141


(11)

يارهين ڏينهن يار ڏي، هيء هيڪلي هلي

ڏير به ويا هيس نڪري، ڇڏي ڳوٺ ڳلي

ڏسي بالئون برن جون، هيء پوئتي ڪين ولي

هاڻي جهولي ڪنهن نه جهلي، وئي رمندي روهه ڏي

(12)

ٻارهين رات ٻروچ ڏي، هلي پورهيت پنڌ ڪري

ڏير به ويا هيس نڪري، ٿي ڳڻتيء منجهه ڳري

ت پنهل کي، ٿي محبت لئه مريساريو هو

هاڻي ڏونگر ڀڄ پري، متان ساڙي ڇڏئي سسئي


142


(13)

تيرهين رات تڪڙ مون ٿي وجهي وک وڌي

ڦٽيل هئي ته فراق ۾، ٻيو ڳڻتيء اچي ڳڌي

سڪايل هئي سور ۾، روئڻ منجهه رڌي

ٻاروچل ٻڌي، ڪڍي ويا هيس ڪيچ مئون

(14)

چوڏهين رات چرکو، ٿي چوري چوڌاري

س ساهه کي، ڪري توبهه زاريسڪ ساڙيو هي

ووڙي لهان نه ور کي، ڏي ڏاتر ڏيکاري

جا محبت جي ماري، سا ماندي ڇڏ نه مقيم چئي


143


(15)

پندرهين رات پنهل ڏي، ڪامڻ ڪيو پنڌ

باري بگهڙ برن جا، تنهنجو ڀڃي ڪنڌ

ڏاري ڏونگر ڏاکڙا، تئن مئون ڪري هنڌ

سسئي لڌو سنڌ، ڏکيء تنهن ڏونگر جو

(16)

سرتين کي، سسئي اتو هينء سورهين رات

جهليو ڪين اوهين جيڏيون، مان ڪاڪيون ڪندس ڪئن

ڪاهي ويندس ڪيچ ڏي، جاتي پنهل سينء

توڙي کائن شينهن، ته به هاڙهي مالن هوت کي


144


(17)

سترهين رات سڌير ٿي، ڏنائين دل کي دالسو

جهاڳي ويندس جبل کي، لڳندم پنهل سان پاسو

خاصو راضي ٿيڻ راز تي، اهو ڪم آهي

محبت جو ماسو، وين ڪين وجود مئون

(18)

اٺارهين رات اٿي ڪري، چٽو چيائين

ته وڃان هوت پنهل ڏي، جهڙڪيون جهائين

ڀڄي ڏونگر ڏور ٿي، ڪڍ متان ڪاهين

سڄڻ جني سائين، ڏونگر ڏڪيج تن کون


145


(19)

اڻوهين رات عشق مون ڪيون سسئي االهون

ته موٽ مديني جا ڌڻي، دلبر ٻڌي دانهون

ي پير پنهل جا، هاڻي نهاري هونڏس

هن اجهل جون آهون، شل پونديون ڪن ڪريم جي

(20)

ويهين رات وصال جو هن کي ذوق ٿيو ظاهر

پرتيون چوي پاڻ کي، متان ڪوڙي ٿئين ڪاهر

هلندس هوت پنهل ڏي، شوق ٿيندم شاعر

هاڻي محب سان ماهر ڪندو، ڪامل ڪيچ ڌڻي جو


146


(21)

ائي جر ايڪوهين رات اٿي ڪري جانب وه

تون دانه دلين جو ڌڻي، والي مالئج ور

صاحب سرتين وچ ۾، ڪامل کڻائج ڪر

هاڻي ڀوڳڻ جهاڳيو بر، ڏهاڙيون ته ڏکن ۾

(22)

ٻاوهين رات ٻروچ جا، هن کي دل ۾ پيا دليل

هڪ باندر بيحد برن ۾، پيا ڪرن الگار اليل

اتاهون لنگهائج تون ڌڻي، قرب ساڻ قليل

، بيراڳڻ جا برن ۾هاڻي خطرا الهه خليل


147


(23)

ٽيوهين رات ٽڪر مون، هلي پورهيت پير کڻي

جانب جيڪو جت هوس، تنهن جاڳڻ ڳڻي

سڏي سائل سڪ مون ۾، هٿڙا هيٺ هڻي

جيڪا والي کي وڻي، سا ڀينر ڀلي ڀانيان

(24)

چووهين رات چلي هلي، ساجهر منجهئون سڪ

ڏکي نه ڏونگر جا لنگهي ويندي لڪ

ٻولي اٿم هڪ منهن جي پنهل يار سان،

چولي ٿي اٿم چڪ، کڻي پنهل ڪاڻ پنڌ ۾


148


(25)

پنجهوهين رات پنهل جو هن کي اچي پهه پيو

ويندس هوت پنهل ڏي، منهنجو جاڏي جت ويو

ال اله اال اهلل محمد رسول اهلل، اهو هنيائين هل

ڪلمون چئي ڪل ملي هوت پنهل سان


149



150


ٿيوپورو

deewan-e-faqir mast muhammad muqeem

Documents