DERGİDEN MEKTUP

Türkiye II. Harita ve Bilimsel Teknik Kurultayı 6-10 Şubal 1989 tarihleri arasıAnkara'da yapıldı. Dergimizin bu sayısında Kurultayın Genel Değerlendirilmesi veKurultay izlenimlerine ilişkin çeşitli düşünce ve görüşleri içeren yazılara yerverdik. Geçtiğimiz aylar bir çok kurultaya sahne oldu. Bunlardan birisi de 28Şubat - 3 Mart 1989 tarihleri arasında Ankara'da yapılan TMMOB'nin düzenlemişolduğu Yerel Yönetimler Kurultayı idi.

Yerel Yönetimlerde Harita ve Kadastro Uygulamaları ve Çağdaş Teknolojikullanımı konusunda görüş ve yorumların yer aldığı bu sayımızın, diğersayılarımızda olduğu gibi Mühendislik Jeodezisi ve Foîogrametrisi üzerineinceleme ve araştırma yazılarıyla ilgi çekeceği kanısındayız.

Saygılarımızla YÖNETİM KURULU

GÖRÜŞLER - YORUMLARvatandaşlardan aldığı paranın çok az müdürlüklerinde şöyle olmaktadır,bir miktarını ölçü ekibindeki memurlara Ta!ebi olan vatandaş dirlekvermekte diğer kısmı ise müdürlük kalemine giderekmüdürlüklerin finansmanında kul- yaptıracağı ölçü için talepte bulunur,lanılmaktadır. Serbest mühendislik Alınan talep "Vorbereitung apîeilung'büroları tarafından yapılan ölçülerin denilen hazırlık bölümüne devredilir,büro çalışmaları kadasltro müdürlükleri Burada ilgili gayrimenkulun bulun-tarlafsndan kontrol edilmesine rağmen duğu mahalle ve parsel numarası biigi-arazî çalışmalarının kontrolü sayara verilerek, bilgisayardan gayri-sözkonusu değildir. menkulün girdiği pafta, numarası, ölçü

Mülkiyet sınırlarını ilgilendiren krokisi numarası ve diğer gereklibel»ö l ç ü l e r d e , ç a l ı şm a l a r ın gelerin numaraları tespit edilir, bun-sonuçlanmasından sonra ilgililere farın GM lü ilgilendiren kısımların foto-davetiye gönderilerek ölçü mahalline kopilerialınsp dosyalanır. Nirengi,gelmeleri sağlanır ve bunlara yenio» poligon ve pasei kırık noktalarınınluşan sınırlan gösterilerek hazırlanan koordinatları dairede mevcut bilgitutanaklar imzalattırılır. (Grenz feststel- işlem merkezinden total station aleti-lung) sınır belirlemesi denilen bu nin depolayscisına aktarılır. Dosyaia-işlem ölçü mister kadastro müdürlüğü nan belgeler depolanıp, bilgilerle bir-tarafından isterse mühendislik büroları ilkte ilgili ölçü ekibine teslim edilir,tarafından yapılsın farketmez uygu- Ölçü ekibi aldığı değer ve belgelerletanır. araziye gidip gerekli ölçüyü yapar ve

Kadastro müdürlüğü tarafından yeni değerleri (feld buch) ölçü aletiherhangi bir yerde ilk kadastro depolayıcısma depolar. Yeni bilgilerçalışması esnasında yapılan biryanlış bürodan çizim işlemini yapan ekibeölçü, yanlış hesap veya yanlış îerlsi- teslim edilir. Varsa gerekli tersimaîlarmat tesbit eîtiinde müdürlük îaraından yapılır, hesaplar daha önce ölçü eki-resen düzeltilebilmektedir. Bunun bince ölçü esnasında yapılıp koordi-için arazidieki durum ile pafta veya ev- natîar hesaplanılmıştır. Yeni koordli-raki müsbitelerle karşılaştırılır. Buna natlar bilgi işleme gönderilir. Hafîadlagöre gerekli düzeltmeler bir kere müdürlükte ölçülen yeni nok-yapslmakîadır. Batı Almanya da gerek ta koordinatları "landes vermessungsilk kadastro ölçüsü esnasında olsun, amt'ta" bulunan bilgi bankasına yol-gerekse talebe bağlı işlemlerde olsun lanılır. Büro çalışmaları esnasında va-tüm sınır kırıkları arazide sınırtaşı, tandasın vermesi gerekli ücretinyerleşim alanlarında ise çivi, boru veya ödenmesi sağlanır. Sınır tesbiti deni»asvaltı kazımak suretiyle len ve yukarıda açıkladığım işlemdenişaretlenmektedir. Vatandaşlar ise bu sonra, gereklibelge ilgilisine verilir,işaretleri özenle korumaktadırlar. Bayern'de bir kadastro

Kadastro Müdürlüğüne gelen bir müdürlüğünde ortalama 60 kişitalebin müdürlükte takip ettiği sırayı çalışmaktadır. Daire müdürü ve müdürBayern eyaleti kadastro yardımcısı üniversite mezunu olmak

Sayfa: 5

GÖRÜŞLER - YORUMLARzorundadır. Ölçü ekipleri Faclıhohs-chuie olarak adlandırılan 4 yıl pratikağırlıklı eğitim yapan okullardan me-zun bir mühendis bir jaloncu vebirşoförden oluşur. Müdürlüğünçalışma alanı üç veya dörde bölünerekölçü ekiplerine dağıtılmıştır. Ölçü eki-pleri haftanın dört günü arazidie (sa-bahtan akşama kadar) bir günde isebüroda kalarak yapacakları işleri teslirralıp gerekli planlamayı yaparlar.

Batı Almanya'da kadastromüdürlükleri gayet mükemmel birarşiv sistemine sahiptirler. Tüm pafta-

lar ve diğerbelgeler gayet iyi korun-muştur. Paftalar ve ölçü krokilerin,çoğu mskro filme alınmıştır. Sayısaldeğerler ise oluşturulan bilgi işlem

merkezinde depolanmıştır. Bürodaki'çalışmalar teknisyenler tarafındanyürütülmekte, arazide ise pratik■ ağırlıklı eğitim gören mühendislerçalışmaktadırlar. Getirilen sistem ile bumühendislerin idari çalışmada görevalmaları engellenmiştir. Kısacası se-nelerin verdiği deneyim teknolojiküstünlükle birleşerek gayet düzenliişleyen bir sistem meydana gelmiştir.

GÖRÜŞLER - YORUMLAR

İKİNCİ KURULTAYİZLENİMLERİ

* Ahmet Yaşayan

6-10 Şubat 1989 günlerindeAnkara'da yapıları Türkiye II. Harita Bi-limsel ve Teknik Kurultayı'nın birdeğerlendirmesini yapmak amacı ileKaradeniz Teknik ÜniversitesindenKuruîtay'a katılan Prof. Dr. MuzafferŞerbetçi, Doç. Dr. Erdal Koçak, Doç.Dr. Ergün Özîürk ve Araştırma Gö-revlisi Dr. Veysel Atasoy'dan kurultayile ilgili izlenimleri alıyoruz. Kurultayıgenel olarak nasıl değerlendiriyorsu-nuz sorusunu şöyle yanıtladılar.

ŞERBETÇİ: Kurultay genel ola-rak çok başarılı idi. Sunulan bildiriler,açık oturum ve paneller büyük ilgi top-ladı. Kurultay başkanı olarak kürsüdeoturduğum sürece salondaki ilgi vecanlılığı görebiliyordum. Dört yüzkişilik salon genellikle dolu idi. Yü-rütme Kurulu'ndan aldığım bilgiyegöre, kayıtlı katılım sayısı 572 idi. Busayının gerçekte 750 dolayındaolduğunu söylüyorlar, Katılımın bu ka-dar yüksek olması Kurulîay'in başa-rısının en önemli kanıtıdır. Toplantıdışındaki ilginç sergilere karşın salon-daki konuşmalara ve tartışmalara olanilgi azalmadı. Sonuç olarak Kurultaybaşarılı geçmiştir diyorum. Aksaklıklarda oldu, kuşkusuz. Örneğin sunucu-ların yansı ve projeksiyon makinasını

kullanmaiarındaki uyumsuzlukları, ko-nuşmacıların verilen süreye uymalarıgibi.

KOÇAK: Kurultay çalışmalarınakatılımın beklenenden fazla oluşu, de-legelerin beş gün süre ile bildirileri vetartışmaları ilgi ile izlemeleri Kuruîîay'ınbaşarılı olduğunu gösteriyor. Kurultayıyalnız DSİ Konferans Saîonu'ndaki top-lantılar ve salonun irişindeki yeni tek-noloji ürünleri sergisi olarak düşün-memek gerekir. Düzenlenen kokteylve yemekler, meslektaşlar arasındakiiletişim ve kaynaşma açısından önemlietkinliklerdir. Kurultayda bunlar dabaşarı ile yerine getirilmiştir. Panel veaçık oturumlarda dinleyicilerin katkılarıve ilgileri bu oturumların amacınaulaştığını gösterir. Kısaca, Kurultaybaşarılı geçmiştir diyorum.

ÖZTÜRK: Genel olarak Kurultaybaşarılı gelmiştir. Ama, bir dizi aksaklıkda olmuştur. Sunulacak bildirilerinseçimi özetlerden değil de bildiri me-tinlerine göre yapılması gerekirdi. Üçpanel bir açık oturum yerine, üç açıkoturum düzenlenmiş olsaydı, izleyicil-erinldana fazla ilgisini çekmiş olacaktı.Özellikle izleyiciye söz hakkı tanın-mayan panellerin tepki ile karşılanması

Sayfa: 7

GÖRÜŞLER - YORUMLARson derece doğaldır. Diğer bir ak-saklık, zaman zaman, gelişmeler kar-şısında, denetimin elden kaçırılmasıidi. Söz gelimi İstanbul Sayısal HaritaYapım Projesi, ilk günden başlayarakkapanışa dek her gön değinilmiş ol-ması, gereksiz yere bir firmanın re-kSamsnı yapar duruma düşürmüştür.Bunlar, daha iyisi yapılabilir düşüncesiile yapılan eleştirüerdir. Bu söylenenaksaklıklar Kyrultay'in genel başarısınıetkilememiştir.

ATASOY: Kurultay başarılı ol-maya başarılıdır ama sonunda bir çokyakınmaya da neden oldu. 1987-yılındayapılan ilk kurultaya göre bu ku-rultayda uygulamalı konular teorikkonulara göre daha fazSa ağırlıklı idi.Bu gelişme bile uygulamada çalışanmühendislerce yeterli bulunmadı. Ve-rilen konferanslar ve sunulan bildirilerpek çok dinleyici tarafından güçlükleizlendi. Zaman zaman bu yüzden ilgikoptu. Bunun nedeni, bildirilerinüniversitede görev yapan ve bilimselolmaya özenen kişilere görehazırlanmış olmasıdır. Oysa, her konuherkesin anlayabileceği bir dlözeyegetirilebilir. Hele bir de göze hitapeden araçlar ağırlıklı olarak kullanılırsa,amacı yeni bilgi ve deneyimlerin ak-tarılması- olan bu kurultayların dahaanlaşılabilir olması sağianablli. Bu ak-saklık da, 1987 Kuryitay'ında bildiriözetleri yayınlanmışken bu kurultaydaböyle bir kitapçığın bulunmaması idi.Bildiri özetleri verilmiş olsa idi, izleyicil-er, kendilerine uygun daha iyi bîr iz-leme programı düzenSeyebilecekSerdi.Ama, genel olarak kurultay çokbaşarılıdır.

Sonuç olarak, Kurultay'in başarılıgeçtiği görüşünde birleşilmektedir.ANcak kimi aksaklıkların ve eksiklikle-rin bulunduğu da bir gerçektir. Mes-leğe daha uzun yıllar hizmet edenle-rin, geçmişe bakarak, bu kurultayımutlulukla karşılamaları, gençlerin isegeleceğe bakarak daha çok ak-saklıklara dikkat çekmeleri doğalkarşılanabilir.

Kurultaya- sunulan bildiri-ler, sorular we yanıtlar, açık ot-urum we panel konuşmaları, .tartışmalar yayınlanacaklar dı-■şmda kalanlar konusunda söy-lenecek neler war?

ŞERBETÇİ: Sonuç bildirgesinede giren kurultayın en önemli konusugizlilik sorunu idi. Açık oturum ve birpanelde, bu konunun.pratikte büyükyakınmalara neden olduğu ortayaçıktı. Harita Genel Komutanlığının,son hazırladığı gizliliğe ilişkintaslağsyeniden gözden geçireceğini bildir-mesi olumlu bir gelişme olarak de-ğerlendirilebilir. Gizlilik konusu, onbeş yirmi yıl önce daha çok üni-versitede çalışanları ilgilendiriyordu.Özel sektörün eskiye oranla bugündaha aktif bir duruma getirilmesi gizliliksorunun ön plana çıkmasına nedenolmuştur. Uzaktan Algılama ve UyduJeodezisi'nsn günümüzdeki olanaklarıaçısından bakıldığında Harita GenelKomutanlığı'nın pek yakında sorunadaha olumlu yaklaşabileceği bekle-nebilir. Kurultayların sürekli ve sem-paik konuşmacısı Hüseyin Uğurlu bukonuda bir anısını anlatı. Tapu ve Ka-dastro Genel Müdürlüğü'nde çalı-

Sayfa: 8

GÖRÜŞLER - YORUMLARsırken gereksinim duyduğu nirenginoktası koordinatlarını bir arkada-şımdan özel olarak aldığını, bu yüzdendaha sonra o arkadaşı içinsoruşîurmaaçıldığını anlattı. Kuiistelde benzeröyküler dinlendi. Kaybolan haritalariçin özel yangınlar çıkarıldığı, gereklibilgi ve dokümanları zanında sağlaya-madığı için maddi kayıplara uğrayan vehatta iflas durumunda kalan özelbüroların öyküleri dile getirildi. Artık butür öykülerin amlada kalması temenniedilir.

KOÇAK: Bu kurultayda mutlulukkonusu tablolar ile de karşılaştık. Ana-dolu Kulübü'ndeki kokteylde keyiflisaatlar yaşandı. Kuruluşundan buyana odamızın çalışmalarına katkıları iletanıdığımız sayın Asri Ünsür'ün, bukokteyldeki ev sahipliği çabası dikkatiçekti. Oda eski başkanlarından SayınMahmut Şaîır'ın meslekten uzak-laşmasına karşın toplantıya ilgi göster-mesi, eski günlerdeki çekişmelerianımsayanları duygulandırdı. Yemekve kokteylerin dikkati çeken diğer ikikonuğu da Tapu ve Kadastro GenelMüdürü Sayın Halim Çorbah ile HaritaGenel Komutanı Tümgeneral SayınCevaî Üîkekul idi. Bu iki temel meslekkuruluşunun üst yöneticilerinin kurul-taya katılmaları kurultayı olduğu kadarbu gecelen de daha anlamlı durumagetirdi. Ve tabii, Kurultay Yürütme Ku-rulu Başkanı _Sayin Tevfik Ateş'in to-plantılar boyunca enerjik çabalan vekatkıları, yemek ve kokteylerdeki zarifespiriîeri unutulamaz. Keşke, 40 yılhizmet eden tüm meslektaşlarımızıonur konuğu olarak çağırabilseydik.

Açık oturum ve panellerde genç

meslektaşların söz alarak tartışmalarakatılmalarr, eğitim panelindeki öğren-cilerin eleştirileri mesleğin gelece-ğinin bir güvencesi olarak yorumlandı.

ÖZTÜRK: Özel sektörün sorun-ları ile ilgili açık oturum çok başarılı idi.ligi ile izlendi. Konuşmalar sırasındahenüz bir özel sektörden söz edile-meyeceğinin belitiimesi, özel bürolarnitelemesinin kullanılması gelecekiçins ymutla ya da umutsuzlukla karışıkduygulara neden oldu. Güçlü müte-ahhitlik firmalarının ve danışmanlık hiz-metlerinin gereği ortaya çıktı. Tekno-lojinin getirdiği yeni olanaklar sonu-cunda bugün yaşama savaşı verenharita bürolarının işsiz kalacağı kaygısıdile getirildi. Bence, bu kurultayın dik-kati çeken havası, özel çalışanlarıngelecek kuşkusu nedeni ile huzur-suzlukları idi. Yakında sermayesi güçlüve başka alanlarda çalışan müteah-hitlik firmaîan haritacılık alanına önemliyatırımlar yapabilecekleri izlenimi yay-gındı. Nitekim, kurultayı başından so-nuna izleyen inşaat firmaları ve bilgi-sayar konusunda uzmanlaşmış firma-lar dikkati çekti.

ATASOY: Gözle görülmeyen an-cak biraz eşeleyince ortaya çıkan birkaygı dikkatimi çekti. Özellikle okuluyeni bitiren, ya da bir kaç yıllık mü-hendisler arasında. Benzer durumöğrencilerde de var. Yeni gelişen tek-nolojinin gençleri birpanik icçine it-mekte olduğunu gözledim. Okuldaçoğu modası geçmiş şeyler öğre-niyorlar. Oysa uygulama ve gelecekbaşka bir şey. Bu yeni teknolojiyi nasılöğrenebiliriz diye düşünüyorlar. AN-

Sayfa: y

GÖRÜŞLER - YORUMLARcak çözmeleri gereken baş sorununda yabancı di! öğrenmek olduğununbilincindeler. Bu kaygılan daha çokdevlet dairelerinde çalışanlarda göz-ledim. Özel firmalarda çalışanlar henüzbu noktaya gelmemişler. Anlatılarıkonuları izleyememeferi biraz da bun-dan kaynaklanıyor. Eğitim panelindeöğrenciler bu duyguları ve kaygılandile getirdiler.

Biraz da sergilerden söz edelim.Kurultayda toplam sekiz firmanınürünleri sergilendi. ZEİSS-ÖPTRO-N1K çeşitli elektronik takeometreler(Elta 3, Eiîa4, Eiîa6s Eth3, Eth4,E!di10), Rec 500 kayıt birimi, MatrlxPrinter, Ni2, Ni5, NI8 nivoları, prizmave elektronik aksesuvarlar, W!LD fir-ması TC 1000, TC 1800 "tota! sta™tion'ları, GRM 10 REC kayıt birimi,GRE 4a otomatik kayıt birimi,)1/DI1000 klasik teodolit ve uzaklıkölçer,LNA2 nivo. GSLE 2 özel miraları sergi-ledi. TOPCON (SCHULBURBER) fir-masının sergiieiklers ise BENSON1835™ çizim masası, Logabox bilgisay-ar, IBM PC/2 Model 80 bilgisayar,4207 grafik ekran, ET-2 ve GTS-3B"toîal station", DM-A5, DM-S2, DM-S3uzaklıkölçerleri, 20°° yi net ve 10cc yiyaklaşık okuyabilen DT-8DE teodolit,AT-FIA, AT-FR, AT-F4 nivoları, Eclîpsve SnnovaS yazılımları. TEMEL HARİTAGPS (Global Positioning System) v.eDCS çizim masası, SIEMENS firmasıs'workstation18 ve yazılımları, SOKK1-SHA firması "totai station", klasik alet-ler, nivolar ve Graftek çizim masası,GRAFTEK firması Muzo çizim masasıve AGA "total staîion" sergilediler. AKMÜHENDİSLİK firması imar uygulama-larına ve diğer mesleki problemlere

yönelik eşitti yazılımları, TECİM KIR-TASİYE de klasik ölçme aletlerini ser-giiediler. Sergilenen aletler ve öze-llikle yeni donanımlar kurultaya katı-lanların yalnız ilgisini çekmekle kal-madım, bunlara ilişkin ayrıntılı bilgilerdle alındı. Kimileri ile denemeleryapıldı.

Son olarak, daha iyi kurultaylarnasıl olabilir konusundaki görüşleribelirlemeye çalışıyoruz» Daha iyi kurul-taylar nitelemesinden daha işlevsel,mesleğin gelişmesine ve sorunlarınçözülmesine katkılar sağlayabilecekbir kurultay anlaşılmalıdır. Kurultay ilebirlikte daha neler yapabiliri de içe-recek görüşleri alıyoruz.

ŞERBETÇİ: Önce, bu tur top-lantıların işlevini iyi saptamak gerekir.Batıdaki benzerlerinden esinlenerek,kurultayların, ya da teknik kongrelerinana işlevlerinin deneyim ve bilgi alış-verişi olduğunu söyleyebiliriz. Bunungerçekleştirilmesi de bilimsel ve de-neysel çalışma raporlarının sunulması,soru ve yanıtlarla bunların tartışılması,uygulamaların ve geliştirmelerin sergi-lenmesi biçiminde olmaktadır. Bu ara-da, belki de bir sosyal işlev olarakdeğerlendirilebilir, o mesleğin mensu-plarının bir araya gelmesi de sağlanmışolmaktadır. Uluslararası düzenlenenbüyük kongrelerde, daha sonrakikongreye kadar olan süre içindeçalışma konuları saptanarak ve çalışmagrupları oluşturularak genel bir çalışmprogramı belirlenir. Genel eğilimler vegeleceğe ilişkin yönelimler tavsiye ka-rarları biçiminde dile getirilir. Kongrelerarasında zaman cinde de özel konuluve amaçlı simpozyumlar ve "work-

Sayfa: 10

GÖRÜŞLER - YORUMLARshop"!ar yapılır. Ulusal toplantılar isekimi yerde yılda bir, kimi ülkede ikiysfda bir yapjlmaktadltr. Bizim teknikkurultayları da iki ysida bir yapmak uy-gundur. Daha uzun periyotlarla yapıl-masının uygun.olacağına ilişkin ilerisürülen erekçelere katılmıyorum. Ser-gilere ve . sergilerdeki programlıgösterilere ağırlık vermek gerekir.Çağrılı ve sunulu bildiri ayrımını yap-manın zamanı geliyor sanırım. Açık ot-urum ve panellerin kurultay dışındayapılması uygun olur düşünce-sindeyim. Kurultayda sosyal ağırlıklıprogramlar da bulunmalıdır. İlk kurul-tayda tiyatronun olması güzeldi. Gerçi,eski arkadaşlar bir araya gelmeyiyeğliyorlarsada yine bir araya daha sıkgetirilecek düzenlemeler yapılabilir.Bir de rengi konusuna değinmek istiy-orum. Derginin daha sık aralıklarlaçıkarılması sağlanmalıdır. Teknik ve bi-limsel içerikli yazılardan vazgeçmemekgerekir. Bilindiği gibi, gelişmiş ü-ikeierde yayınlanan mesleki dergilermesleki dernekler, ya da bizim oda-mıza benzer mesleki birlikler ta-rafından çıkarılmaktadır. Söz gelimiZfV (Zeiîschriît für Vermessungswe-sen) Batı Almanya'daki Harita Mü-hendisleri Federasyonu tarafındanyayınlanmaktadır.

KOÇAK: Bundan sonraki kurul-tayların yapılması konusunda kimimeslektaşlar arasında bir görüş oluş-muştu. Bu görüş, bu tür toplantılarınprofesyonelce düzenlenmesi biçi-

minde formüle edilmişti. Yeri geldiğiiçin, aynı şeyi dergi için de söyleye-biliriz. Modern teknolojinin reklamaolan gereksinimi hem derginin çı-karılmasında ve hem de kongrelerindüzenlenmesinde maddi olanak-sızlıklara çare bulunmasını kolay-laştıracaktır. Bu nedenle, bu to-plantıların uzman organizatörlere dü-zenletiîmesi düşünülmelidir. İzleyen-lere önemli bilgi ve deneyim aktarabil-diği sürece de katılanların daha büyükkatkıları sağlanabilir. Gerek özel sek-törün, gerekse kamu sektörünün butür toplantıları severek desteklemesibeklenir. Desteklemeleri kendi yarar-lannadır. Dar görüşlü yöneticilerin butür desteklerden çekinmelerini anla-mak zordur. Haritacı olarak bu toplumakatkımıza inanıyorsak bunun karşı-lığının da toplum tarafından ödenme-sini beklemek hakkımızdır. Ama öncebuna kendimizin inanması gerekir.

ÖZTÜRK: Kurultayların düzen-lenmesinde odanın, ya da düzenlemekurulunun üniversitelerle daha yakınişbirliği yapması gerekir. Çağrılı bildiritüründen mutlaka yararlanılmalıdır.Artık sayımız da giderek artmakta, uz-manlaşma belirgin duruma gelmekte-dir. Sunulu ve çağrılı bildiri ayırımı pra-tik olarak kurultayın bilimsel düzeyiniyükseltecektir. Gerekirlse, uluslararasıün yapmış uzmanlar da kimi konulariçin çağrılabilir. FSG toplantılarındakinebenzer olarak oturumlar ayrılabilir, pa-ralel toplantılar yapılabilir.