dijital 2.ppt

173
ي ي دودو هاي م ت س ي س

Upload: harrisel

Post on 22-Jun-2015

34 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

dijital 2.ppt

TRANSCRIPT

Page 1: dijital 2.ppt

سيستمهاي دودويي

Page 2: dijital 2.ppt

نمايش دا ده ها

انواع داده ها •

مكمل ها•

نمايش با مميز ثابت•

نمايش با مميز شناور•

ديگر كدهاي باينري•

كشف خطا•

Page 3: dijital 2.ppt

نمايش دا ده ها

اطالعاتي كه يك كامپيوتر با آن سر و كار دارد:داده ها•

داده هاي عددي )اعداد طبيعي و حقيقي( داده هاي غير عددي )حروف ،عالئم(

ارتباط بين عناصر داده اي•ساختمان هاي داده اي)ليست هاي پيوندي،درخت

ها و....(برنامه ها )دستورات(•

Page 4: dijital 2.ppt

نمايش عددي داده ها

داده هاي عددي. •اعداد)طبيعي ،حقيقي(–

سيستم نمايش اعداد.•سيستم نمايشي كه در آن مكان هر رقم داراي وزن –

نيست)مثل سيستم اعداد يوناني(.سيستم هائي كه هر رقم در نمايش يك عدد داراي –

وزن است. در اين سيستم به هر رقم نسبت به جايگاه آن

يك وزن اختصاص مي دهيم. سيستم هاي دهدهي ،دودوئي و هگزادسيمال

مثالهايي از اين سيستم ها هستند.

Page 5: dijital 2.ppt

نمايش عددي دادها

باشدRاگر پاية هر سيستم •رقم براي نمايش اعداد استفاده كرد.R-1بايد از –مثال:–

AR = an-1 an-2 ... a1 a0 .a-1…a-m

نقطه در اينجا قسمت طبيعي و كسري عدد را از يكديگر جدا كرده است.

برابر است با:ARارزش –

V(AR )=

1n

mi

iiRa

R = 10 Decimal number system, R = 2 BinaryR = 8 Octal, R = 16 Hexadecimal

Page 6: dijital 2.ppt

نمايش عددي دادها

مبناي انتخاب سيستم نمايش اعداد زمان و هزينه ميباشد:•و كانالهاي ارتباطي(ALU،CPUهزينة ساخت سخت افزار)–زمان الزم براي پردازش داده ها–

جداول الزم براي جمع رياضي اعداد•در سيستم هائي كه مكان رقم در آنها داراي وزن نيست:–

جداول چنين سيستم هايي پايان ناپذير است و بنابراين غير قابل •ساخت مي باشند.

در سيستم هائي كه مكان رقم داراي وزن است:•جدول جمع دو رقم براي چنين سيستم هائي پايان پذير است، اما –

هر چه اندازة جدول كوچكتر باشد ،ساخت آن مقرون به صرفه تر مرجح تر از مبناي 2است.بنابراين در چنين شرايطي مبناي

است.10

Page 7: dijital 2.ppt

نمايش عددي دادها

جداول الزم براي جمع اعداد در دو سيستم دودوئي و ده دهي

جدول براي جمع اعداد دهدهي

0 1 2 3 4 5 6 7 8 90 0 1 2 3 4 5 6 7 8 91 1 2 3 4 5 6 7 8 9 102 2 3 4 5 6 7 8 9 10113 3 4 5 6 7 8 9 1011124 4 5 6 7 8 9 101112135 5 6 7 8 9 10111213146 6 7 8 9 1011121314157 7 8 9 101112131415168 8 9 10111213141516179 9 101112131415161718

0 1

0 0 1

1 1 10

جدول جمع اعداد دودوئي

Page 8: dijital 2.ppt

مقايسة اعداد در چهار مبنا

16،8،2،10نمايش ارقام در مبناهاي

Decimal Binary Octal Hexadecimal 00 0000 00 0 01 0001 01 1 02 0010 02 2 03 0011 03 3 04 0100 04 4 05 0101 05 5 06 0110 06 6 07 0111 07 7 08 1000 10 8 09 1001 11 9 10 1010 12 A 11 1011 13 B 12 1100 14 C 13 1101 15 D 14 1110 16 E 15 1111 17 F

Page 9: dijital 2.ppt

8و16،2تبديل بين مبناهاي

1 0 1 0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 1 11 2 7 5 4 3

A F 6 3BinaryHexa

به سادگي دسته بندي رقم ها و جايگزيني 16و2،8تبديل بين مبناهايآنها با رقمهاي متناظر در سيستم ديگر مي باشد.

Octal

Page 10: dijital 2.ppt

به مبناهاي ديگر10تبديل اعداد در مبناي

10به مبناي Rتبديل از مبناي •

V(A) = akRk

A = an-1 an-2 an-3 … a0 . a-1 … a-m

(736.4)8 = 7 x 82 + 3 x 81 + 6 x 80 + 4 x 8-1

= 7 x 64 + 3 x 8 + 6 x 1 + 4/8 = (478.5)10(110110)2 = ... = (54)10

(110.111)2 = ... = (6.785)10

(F3)16 = ... = (243)10

(0.325)6 = ... = (0.578703703 .................)10

Page 11: dijital 2.ppt

Rتبديل دسيمال به مبناي

اعداد را به دو قسمت صحيح و كسري تقسيم مي كنيم و •هر قسمت را جداگانه تبديل مي كنيم

.Rتبديل قسمت صحيح به مبناي •و گرد آوري باقيمانده ها به عنوان رقم Rبا تقسيمات متوالي بر–

.Rهاي مبناي

.Rتبديل قسمت كسري به مبناي •و گرد آوري اعداد صحيح توليد شده به عنوان Rبا ضرب متوالي در –

Rرقم هاي مبناي جديد

Page 12: dijital 2.ppt

Rتبديل دسيمال به مبناي مي باشد. آنرا به مبناي 10 در مبناي 41.6875 عدد مثال:

تبديل كنيد.2ابتدا قسمت اعشار را از صحيح جدا كرده عمل تبديل حل:

را براي هر يك جداگانه انجام مي دهيم.

41 = صحيح 4120 110 0 5 0 2 1 1 0 0 1

0.6875 = اعشار0.6875x 21.3750x 20.7500x 21.5000 x 21.0000

(41)10 = (101001)2 (0.6875)10 = (0.1011)2

(41.6875)10 = (101001.1011)2

Page 13: dijital 2.ppt

مكمل اعداد

وجود دارد:Rدو نوع مكمل براي هر عدد در مبناي •Rمكمل -R-1مكمل-

(راكسر مي كنيم.R-1از هر رقم مقدار)R-1در مكمل •16410برابر است با83510عدد 9مكمل –

01012براربر است با10102عدد1مكمل –

آن عدد را R-1يك عدد ابتدا مكمل Rبراي يافتن مكمل •را با آن جمع مي كنيم.1محاسبه كرده سپس مقدار

16510=16410+1برابر است با 83510عدد10مكمل –

01102 = 01012+1برابر است با 10102عدد 2مكمل –

Page 14: dijital 2.ppt

اعداد با مميز ثابت

اعداد اعشاري را مي توان به دو صورت نمايش داد:•اعداد اعشاري با مميز ثابت.–اعداد اعشاري با مميز شناور.–

نمايش اعداد دودوئي با روش مميز ثابت:•

X = xnxn-1xn-2 ... x1x0 . x-1x-2 ... x-m

نحوة نمايش اعداد عالمتدار به اينصورت است كه از •كنيم. اگر ترين بيت براي عالمتگذاري استفاده مي باارزش

Xn=1 عدد منفي و اگر Xn=0عدد مثبت است .

Page 15: dijital 2.ppt

اعداد عالمت دار

در حالت طبيعي سيستم اعداد انتخاب شده براي نمايش اعداد •بايد بتواند هم اعداد بدون عالمت و هم اعداد عالمت دار را

نمايش دهد.سه روش زير براي نمايش اعداد عالمت دار وجود دارد:•

نمايش بصورت اندازه-عالمت.–نمايش بصورت مكمل يك.–نمايش بصورت مكمل دو.–

Page 16: dijital 2.ppt

اعداد عالمت دار

با 2 را به صورت يك عدد باينري مبناي 9- و 9+مثال:اعداد روش فوق نمايش دهيد:3استفاده از

وجود دارد.9+تنها يك روش براي نمايش عدد 0010001→9+

-سه روش نمايش وجود دارد:9براي عدد 001001 1روش اندازه-عالمت:

110110 1روش مكمل يك:110111 1روش مكمل دو:

Page 17: dijital 2.ppt

نمايش اعداد با مميز ثابت

بطور كلي در كامپيوتر ها اعداد با مميز ثابت به دو صورت •نمايش داده مي شوند:

فقط قسمت كسري آن نمايش داده مي شود..– فقط قسمت صحيح آن.–

Page 18: dijital 2.ppt

خصايص سه روش نمايش اعداد عالمت دار

سيستم نمايش:3مكمل يك عدد عالمت دار در هر يك از •اندازه-عالمت:براي مكمل كردن كافي است فقط بيت عالمت را –

معكوس كنيم.مكمل يك: تمام بيت ها را كه شامل بيت عالمت هم مي شود را مكمل –

مي كنيم.مكمل دو:از عدد مربوطه مكمل دو مي گيريم.–

X = xn xn-1 ... x0 . x-1 ... x-m

Page 19: dijital 2.ppt

خصايص سه روش نمايش اعداد عالمت دار

روش و 3مقايسه بزرگترين و كوچكترين عدد در هر يك از –در آنها:0همچنين نمايش

عالمتدار

Max: 2n - 2-m 011 ... 11.11 ... 1 Min: -(2n - 2-m) 111 ... 11.11 ... 1 Zero: +0 000 ... 00.00 ... 0 -0 100 ... 00.00 ... 0

1نمايش عالمت به كمك مكمل

Max: 2n - 2-m 011 ... 11.11 ... 1 Min: -(2n - 2-m) 100 ... 00.00 ... 0 Zero: +0 000 ... 00.00 ... 0 -0 111 ... 11.11 ... 1

2نمايش عالمت به كمك مكمل

Max: 2n - 2-m 011 ... 11.11 ... 1 Min: -2n 100 ... 00.00 ... 0 Zero: 0 000 ... 00.00 ... 0

Page 20: dijital 2.ppt

وزن ارقام در سيستم مكمل دو

وزن ارقام درنمايش مكمل دو اعداد عالمت دار به صورت زير •تعريف مي شود:

بيت عالمت داراي وزن منفي است.–وزن بقية بيت ها مشابه حالت اعداد بدون عالمت محاسبه مي شود:–

X = xn xn-1 ... x0

V(X) = - xn 2n + xi 2i

i = 0n-1

Page 21: dijital 2.ppt

جمع اعداد عالمت دار در سيستم اندازه-عالمت

عالمت دو عدد با يكدگر مقايسه مي شوند.1.

اگر عالمتها يكسان بود،مقادير دو عدد با يكديگر جمع 2.مي شوند.و پس از آن وجود سرريز بررسي مي شود.

اگر عالمت دو عدد متفاوت بود،عدد كوچكتر از عدد بزرگتر 3.كم مي شود.

عالمت دو عدد در حالتي كه عالمت دو عدد با يكديگر 4.برابرند برابر با عالمت يكي از دو عدد است.در حالتي كه

عالمتها متفاوتند عالمت حاصلجمع عالمت عدد بزرگتر است.

Page 22: dijital 2.ppt

جمع اعداد عالمت دار در سيستم اندازه عالمت

چند مثال

6 0110+) 9 1001 15 1111 -> 01111

9 1001- ) 6 0110 3 0011 -> 00011

9 1001 -) 6 0110 - 3 0011 -> 10011

6 0110+) 9 1001 -15 1111 -> 11111

6 + 9 -6 + 9

6 + (- 9) -6 + (-9)

Overflow 9 + 9 or (-9) + (-9)

Page 23: dijital 2.ppt

جمع دو عدد عالمت دار در نمايش مكمل دو

دو عدد همراه با بيت عالمتشان بايكديگر جمع مي شوند و از •رقم نقلي خروجي از پر ارزش ترين بيت صرفه نظر مي شود.

0110 0 6 مثال 9 0 1001 15 0 1111

-6 1 1010 9 0 1001 3 0 0011

6 0 0110 -9 1 0111 -3 1 1101

-9 1 0111 -9 1 0111 -18 (1)0 1110

overflow9 0 10019 0 1001+)

+) +)

+) +)

18 1 0010دوعملوند داراي يك عالمتند ولي

عالمت حاصل جمع با آنها متفاوت است.

xn-1yn-1s’n-1 + x’n-1y’n-1sn-1 = cn-1 cn

x’n-1y’n-1sn-1

(cn-1 cn)

xn-1yn s’n-1

(cn-1 cn)

Page 24: dijital 2.ppt

جمع دو عدد نمايش داده شده در سيستم مكمل يك

دو عدد را همراه با بيت عالمتشان جمع مي كنيم.اگر يك رقم جمع 1نقلي از پر ارزش ترين بيت خارج شد حاصل جمع را با

مي كنيم و از رقم نقلي صرفه نظر مي كنيم. 6 0 0110 -9 1 0110 -3 1 1100

+) +)

+)

end-around carry

-9 1 0110-9 1 0110 (1)0 1100 1 0 1101

+)

+)

9 0 10019 0 1001 1 (1)0010

+)

overflow

مثال

not overflow (cn-1 cn) = 0

(cn-1 cn)

Page 25: dijital 2.ppt

مقايسة نمايش اعداد عالمت دار در سه سيستم

سادگي در منفي كردن• S + M > 1’s Complement > 2’s Complement

پياده سازي توسط سخت افزار •سيستم اندازه عالمت به يك تفريق كننده و يك جمع كننده نياز دارد.–در سيستم هاي مكمل دو و مكمل يك ،فقط به يك جمع كننده نياز –

هست.

سرعت انجام محاسبات•

2’s Complement > 1’s Complement(end-around C)

Page 26: dijital 2.ppt

مقايسة نمايش اعداد عالمت دار در سه سيستم

تشخيص عدد صفر•سيستم مكمل دو از همه سريعتر است.–

Page 27: dijital 2.ppt

تفريق

تفريق در سيستم مكمل دو•مكمل دو، تفريق كننده)همراه با بيت عالمت(را مي گيريم و حاصل را –

با تفريق شونده جمع مي كنيم.

( A ) - ( - B ) = ( A ) + B

( A ) - B = ( A ) + ( - B )

Page 28: dijital 2.ppt

نمايش اعداد با مميز شناور

در اين نمايش مكان مميز قسمت كسري ثابت نيست.•طول عدد قابل نمايش در اين روش وسيع است.•

F = EM

mn ekek-1 ... e0 mn-1mn-2 … m0 . m-1 … m-m

عالمت نما

مانتيس

مانتيس:عدد عالمت دار با مميز ثابت)خواه عدد صحيح و يا عددكسري(.

.نما:مكان مميز را مشخص مي كند

مقدار معادل ده دهي

V(F) = V(M) * RV(E)

M: MantissaE: ExponentR: Radix

Page 29: dijital 2.ppt

اعداد با مميز شناور

مثال:

0 .1234567 0 04sign sign

mantissa exponent==> +.1234567 x 10+04

(و Mنكته: در نمايش اعداد به صورت شناور تنها مانتيس)(صريحا\نمايش داده مي شوند.مبنا و مكان مميز به صورت ضمني Eنما)

استنباط مي شوند.

Page 30: dijital 2.ppt

اعداد با مميز شناور

+را به صورت يك عدد با مميز شناور 1001.11مثال:عدد بيت مانتيس(نمايش دهيد.10بيت نما و 6بيتي )16

0 0 00100 100111000

0 0 00101 010011100

نما عالمتمانتيسيا

Page 31: dijital 2.ppt

خصوصيات نمايش اعداد بصورت مميز شناور

فرم نرمال اعداد با مميز شناور•نمايش هاي متعددي از يك عدد در سيستم نمايش اعداد با مميز شناور –

وجود دارد.با ارزش ترين رقم مانتيس هموار بايد يك رقم غير صفر باشد.–

نمايش صفر •(M=0صفر:نمايش بصورت مانتيس صفر)–صفر حقيقي:–

مانتيس برابر با صفر.•نمايش 00...0نما برابر است با كوچكترين عدد قابل نمايش كه بصورت •

داده مي شود.

Page 32: dijital 2.ppt

نمايش داخلي و خارجي

نمايش داخلي و خارجي

CPUMemory

InternalRepresentation Human

Device

AnotherComputer

ExternalRepresentation

ExternalRepresentation

ExternalRepresentation

Page 33: dijital 2.ppt

نمايش خارجي

اعداد•اغلب داده هايي كه درون كامپيوتر ذخيره مي شوند در نهايت توسط –

محاسباتي كه بر روي آنان انجام مي گيرد تغيير پيدا مي كند.نمايش داخلي براي كارآمدي انجام محاسبات.•الزم است نتايج نهائي جهت نمايش به يك فرمت خارجي مناسب تبديل •

شوند.

حروف الفبا،عالئم و برخي اعداد•عناصر اين داده ها توسط هيچ پردازشي تغيير پيدا نمي كنند.–

نيازي به نمايش داخلي ندارند،چرا كه در هيچگونه محاسبه اي مورد •استفاده قرار نمي گيرند.

نمايش خارجي براي پردازش و ارائه در فرمت قابل الزم است.•

Page 34: dijital 2.ppt

نمايش خارجي

مثال:اعداد دهدهينمايش به صورت يك كد باينري دودوئي.•BCD( Binary Coded Decimal)نمايش بصورت •

Decimal BCD Code 0 0000 1 0001 2 0010 3 0011 4 0100 5 0101 6 0110 7 0111 8 1000 9 1001

Page 35: dijital 2.ppt

انواع كدهاي دسيمال

هر كدام وزن هايي هستند كه به هر بيت اختصاص پيدا كرده اند.1,-2,1,-8,4,2•

Decimal BCD(8421) 2421 84-2-1 Excess-3

0 0000 0000 0000 0011 1 0001 0001 0111 0100 2 0010 0010 0110 0101 3 0011 0011 0101 0110 4 0100 0100 0100 0111 5 0101 1011 1011 1000 6 0110 1100 1010 1001 7 0111 1101 1001 1010 8 1000 1110 1000 1011 9 1001 1111 1111 1100

Page 36: dijital 2.ppt

انواع كدهاي دسيمال

كار مشكلي است.اما از آنجا كه BCDكد 9بدست آوردن مكمل ساير كدها خود مكمل هستند اين كار براي آنها ساده است.

نكات ديگر:• d3 d2 d1 d0: symbol in the codes

BCD: d3 x 8 + d2 x 4 + d1 x 2 + d0 x 1 8421 code. 2421: d3 x 2 + d2 x 4 + d1 x 2 + d0 x 1 84-2-1: d3 x 8 + d2 x 4 + d1 x (-2) + d0 x (-1) Excess-3: BCD + 3

Page 37: dijital 2.ppt

كد گري

يكي از خصيصه هاي كد گري اينست كه دو كد متوالي آن تنها در •يك بيت با يكديگر تفاوت دارند.

خصيصة فوق در بعضي مواقع كاربرد دارد.•Decimalnumber

Gray Binary g3 g2 g1 g0 b3 b2 b1 b0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 2 0 0 1 1 0 0 1 0 3 0 0 1 0 0 0 1 1 4 0 1 1 0 0 1 0 0 5 0 1 1 1 0 1 0 1 6 0 1 0 1 0 1 1 0 7 0 1 0 0 0 1 1 1 8 1 1 0 0 1 0 0 0 9 1 1 0 1 1 0 0 110 1 1 1 1 1 0 1 011 1 1 1 0 1 0 1 112 1 0 1 0 1 1 0 013 1 0 1 1 1 1 0 114 1 0 0 1 1 1 1 015 1 0 0 0 1 1 1 1

-بيتي4كد گري

Page 38: dijital 2.ppt

تحليل كد گري

نمايش دهندة يك كد گري براي gngn-1...g1g0فرض كنيد بيت هاي •باشند.bnbn-1…b1b0عدد باينري

gi = bi bi+1 , 0 i n-1 gn = bn

and

bn-i = gn gn-1 . . . gn-i

bn = gn

0 0 0 0 00 0 0001 0 1 0 01 0 001 1 1 0 11 0 011 1 0 0 10 0 010 1 10 0 110 1 11 0 111 1 01 0 101 1 00 0 100 1 100 1 101 1 111 1 010 1 011 1 001 1 101 1 000

Reflection of Gray codes

Page 39: dijital 2.ppt

ASCII نمايش كاراكترها بوسيلة كد

ASCII (American Standard Code for Information Interchange) Code

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

NUL

SOH

STX

ETX

EOT

ENQ

ACK

BEL

BS

HT

LF

VT

FF

CR

SO

SI

SP

!

#

$

%

&

(

)

*

+

,

-

.

/

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

:

;

<

=

>

?

@

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

[

\

]

m

n

a

b

c

d

e

f

g

h

I

j

k

l

m

n

o

P

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

{

|

}

~

DEL

0 1 2 3 4 5 6 7

DLE

DC1

DC2

DC3

DC4

NAK

SYN

ETB

CAN

EM

SUB

ESC

FS

GS

RS

US

LSB

(4 bits)

MSB (3 bits)

Page 40: dijital 2.ppt

ASCIIنمايش كاراكترهاي كنترلي توسط كد

.NUL NullSOH Start of Heading (CC)STX Start of Text (CC)ETX End of Text (CC)EOT End of Transmission (CC)ENQ Enquiry (CC)ACK Acknowledge (CC)BEL BellBS Backspace (FE)HT Horizontal Tab. (FE)LF Line Feed (FE)VT Vertical Tab. (FE)FF Form Feed (FE)CR Carriage Return (FE)SO Shift OutSI Shift InDLE Data Link Escape (CC)

(CC) Communication Control(FE) Format Effector(IS) Information Separator

DC1 Device Control 1DC2 Device Control 2DC3 Device Control 3DC4 Device Control 4NAK Negative Acknowledge (CC)SYN Synchronous Idle (CC)ETB End of Transmission Block (CC)CAN CancelEM End of MediumSUB SubstituteESC EscapeFS File Separator (IS)GS Group Separator (IS)RS Record Separator (IS)US Unit Separator (IS)DEL Delete

Page 41: dijital 2.ppt

كدهاي تشخيص خطا

سيستم توازن:•ساده ترين روش براي تشخيص خطا.–يك بيت توازن به اطالعات اضافه مي گردد.–دو نوع توازن وجود دارد،توازن زوج و توازن فرد.–

توازن زوج:•هاي كد زوج 1يك بيت به اطالعات اضافه مي شود بنابراين تعداد كل –

است.

1011001 0

1010010 1

Page 42: dijital 2.ppt

كدهاي تشخيص خطا

توازن فرد:•

يك بيت به اطالعات اضافه مي شود.بنابراين تعداد كل بيت ها فرد است.–

1011001 11010010 0

Page 43: dijital 2.ppt

توليد بيت توازن

توليد بيت توازن:•-بيت اطالعات(و با توازن زوج به صورت 7)b6b5…b1b0براي عدد باينري–

زير توليد مي گردد:

beven = b6 b5 ... b0

براي توازن فرد:–

bodd = beven 1 = beven

Page 44: dijital 2.ppt

توليد كنندة بيت توازن

مدار توليد كنندة بيت توازن زوج•

b6

b5

b4

b3

b2

b1

b0

beven

Page 45: dijital 2.ppt

توليد كنندة بيت توازن

مدار توليد كنندة بيت توازن زوج•

b6

b5

b4

b3

b2

b1

b0

beven

Page 46: dijital 2.ppt

توليد كنندة بيت توازن

مدار توليد كنندة بيت توازن زوج•

b6

b5

b4

b3

b2

b1

b0

beven

Page 47: dijital 2.ppt

چك كنندة توازن

مدار چك كنندة توازن زوج•

b6

b5

b4

b3

b2

b1

b0

beven

Even Parity error indicator

Page 48: dijital 2.ppt

سازماندهي حافظه

Page 49: dijital 2.ppt

سازماندهي حافظه

سلسله مراتب حافظه•حافظة اصلي•حافظة جانبي•حافظة انجمني•حافظة نهان•حافظة مجازي•سخت افزار مديريت حافظه•

Page 50: dijital 2.ppt

سلسله مراتب حافظه

سلسله مراتب حافظه به خاطر سرعت بخشيدن دسترسي •به حافظه با حداقل هزينه بوجود آمده است.

در سلسله مراتب حافظه هرم)كه قاعدة آن در پائين است( •اگر از پائين به باال حركت كنيم:

سرعت دسترسي به حاظه بيشتر مي شود.1.

هزينه سخت افزار افزايش پيدا مي كند.2.

حجم حافظه كاهش پيدا مي كند.3.

Page 51: dijital 2.ppt

سلسله مراتب حافظه

سلسله مراتب حافظهMagnetic

tapes

Magneticdisks

I/Oprocessor

CPU

Mainmemory

Cachememory

Auxiliary memory

Register

Cache

Main Memory

Magnetic Disk

Magnetic Tape

Page 52: dijital 2.ppt

حافظة اصلي

ROMوRAMحافظه هاي •RAMنمونه اي از يك حافظة–

Chip select 1Chip select 2

ReadWrite

7-bit address

CS1CS2RDWRAD 7

128 x 8RAM

8-bit data bus

CS1 CS2 RD WR

0 0 x x 0 1 x x 1 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 x 1 1 x x

Memory function

Inhibit Inhibit Inhibit Write Read Inhibit

State of data bus

High-impedenceHigh-impedenceHigh-impedenceInput data to RAMOutput data from RAMHigh-impedence

Page 53: dijital 2.ppt

ROM

ROMنمونه اي از يك حافظة–

Chip select 1Chip select 2

9-bit address

CS1CS2

AD 9

512 x 8ROM

8-bit data bus

Page 54: dijital 2.ppt

نگاشت آدرس حافظه

نگاشت آدرس به يك تراشة حافظه.•مثال:

.ROMبايت 512و RAMبايت512نگاشت

RAM 1RAM 2RAM 3RAM 4ROM

0000 - 007F0080 - 00FF0100 - 017F0180 - 01FF0200 - 03FF

ComponentHexa

address

0 0 0 x x x x x x x0 0 1 x x x x x x x0 1 0 x x x x x x x0 1 1 x x x x x x x1 x x x x x x x x x

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Address bus

Page 55: dijital 2.ppt

نگاشت آدرس حافظه

.CPUاتصال حافظه به •متصل CPUاز طريق گذرگاه داده و آدرس به ROMوRAMتراشه هاي –

مي شوند.بيت هاي كم ارزش تر در خطوط آدرس بايت هاي درون يك تراشة –

حافظة وبيت هاي با ارزش بيشتر يك تراشه از چندين تراشة حافظه را انتخاب مي كنند.

Page 56: dijital 2.ppt

CPUاتصال حافظه به

CPUاتصال تراشه هاي حافظه به

CS1CS2RDWRAD7

128 x 8RAM 1

CS1CS2RDWRAD7

128 x 8RAM 2

CS1CS2RDWRAD7

128 x 8RAM 3

CS1CS2RDWRAD7

128 x 8RAM 4

Decoder3 2 1 0

WRRD9 8 7-11016-11Address bus

Data bus

CPU

CS1CS2

512 x 8ROMAD9

1- 78

Dat

aD

ata

Dat

aD

ata

Dat

a

Page 57: dijital 2.ppt

حافظه هاي جانبي

سازماندهي اطالعات برروي نوارهاي مغناطيسي•

EOFIRG

block 1 block 2block 3

block 1block 2

block 3

R1R2 R3 R4R5R6

R1R3 R2 R5 R4

file i

EOF

Page 58: dijital 2.ppt

حافظه هاي جانبي

سازماندهي ديسك هاي سخت افزاري•

Track

Moving Head Disk Fixed Head Disk

Page 59: dijital 2.ppt

حافظة انجمني

دسترسي به اين گونه حافظه ها بر اساس محتواي داده صورت •مي گيرد نه آدرس آن.

( CAMاين گونه حافظه ها به حافظه هاي قابل آدرس دهي با)•.محتوا هم ناميده مي شوند

Argument register(A)سازماندهي سخت افزاري•

Key register (K)

Associative memoryarray and logic

m wordsn bits per word

Matchregister

Input

Read

Write

M

Page 60: dijital 2.ppt

حافظة انجمني

عملكرد حافظة انجمني• A(Argumentبه طور موازي با محتويات ثبات CAMهركلمه در ثبات –

Register).مقايسه مي شود.M[i]=1 آنگاه CAM،word[i]=Aاگر در – CAMبه صورت ترتيبي از آنM[i]=1مقدارCAM تمام كلماتي كه در –

خوانده مي شود.استفاده مي Aبراي ماسك كردن يك فيلد و يا كليد در ثبات Kاز ثبات –

باشند Kدر بيت متناظر در ثبات 1كه داراي يك Aشود)تنها بيت هاي از ثباتمورد مقايسه قرار مي گيرند(.

Page 61: dijital 2.ppt

CAMسازماندهي

CAMسازماندهي داخلي•

C11Word 1

Word i

Word m

Bit 1 Bit j Bit n

M1

Mi

Mm

A1Aj An

K1Kj Kn

C1j C1n

Ci1 Cij Cin

Cm1 Cmj Cmn

Page 62: dijital 2.ppt

CAMسازماندهي

.CAM(در Cijسازماندهي داخلي يك سلول)•

Aj

R S Matchlogic

Input

Write

Read

Kj

M iToF ij

Page 63: dijital 2.ppt

مدار انطباق

(.match logicسازماندهي داخلي مدار انطباق)•

F'i1 F i1

K1 A1

F'i2 F i2

K2 A2

F'in F in

Kn An

. . . .

M i

Page 64: dijital 2.ppt

حافظة نهان

اصل مراجعات محلي به حافظه•طب|ق اين اص|ل دسترس|ي ب|ه حافظ|ه در ب|ازه ه|اي زم|اني معين تماي|ل دارد –

كه به سلول هاي مجاور حافظه باشد.اين ن|واحي حافظ|ه را ب|ه زي|ر مجموع|ه ايي تقس|يم مي كن|د ك|ه در ط|ول –

زمان اين زير مجموعه ها با زير مجموعه هاي جديد عوض مي شوند.محلي ب|ودن م|وقت:طب|ق اين اص|ل اطالع|اتي ك|ه در آين|دة نزدي|ك م|ورد –

{ هم اكنون مورد استفاده قرار گرفته اند. استفاده قرار مي گيرند،احتماالمحلي ب|ودن ف|يزيكي:طب|ق اين اص|ل اگ|ر ي|ك كلم|ه م|ورد دس|تيابي ق|رار –

گ|رفت،كلم|ه ه|اي مج|اور ب|ا اين كلم|ه در آين|دة نزدي|ك م|ورد دس|تيابي ق|رار مي گيرن|د)ب|ه عن|وان مث|ال داده ه|اي مرب|وط ب|ه هم در ي|ك آراي|ه پشت س|رهم پش|ت اغلب و ت|رتيب ب|ه برنام|ه ي|ك در دس|تورات مي ش|وند،وي|ا ذخ|يره

سرهم اجرا مي شوند.(.

Page 65: dijital 2.ppt

حافظة نهان

حافظة نهان•اصل محلي بودن مراجعات علت كاركرد حافظة نهان مي باشند.–حافظه ه|اي نه|ان ،حافظه ه|اي س|ريع و كم حجمي هس|تند ك|ه اطالع|اتي را –

ك|ه احتم|ال دارد ب|ه زودي م|ورد دس|تيابي ق|رار گيرن|د را در خ|ود ذخ|يره مي كنند.

Main memory

Cache memoryCPU

Page 66: dijital 2.ppt

كارائي حافظة نهان

ترتيب دسترسي حافظه•ه|دايت – نه|ان حافظ|ة س|مت ب|ه ابت|دا حافظ|ه ب|ه دسترس|ي ها تم|ام

مي شوند.اگ|ر كلم|ة م|ورد نظ|ر در حافظ|ة نه|ان ب|ود،حافظ|ة نه|ان م|ورد دس|تيابي ق|رار –

مي گيرد.اگ|ر كلم|ة م|ورد نظ|ر در حافظ|ة نه|ان نب|ود بل|وك و ي|ا خطي ك|ه كلم|ة م|ورد –

نظ|ر را در ب|ر دارد از حافظ|ة اص|لي ج|ايگزين ي|ك بل|وك در حافظ|ة نه|ان مي شود.

چگونه مي توانيم كلمة مورد نظر در كدام بلوك وجود دارد؟•در ص|ورت ج|ايگزيني ي|ك بل|وك از حافظ|ه نه|ان ك|دام بل|وك باي|د •

انتخاب شود؟

Page 67: dijital 2.ppt

كارائي حافظة نهان

كارائي سيستم حافظة پنهان•Hit Rate درص|دي از ك|ل دسترس|ي ه|اي ب|ه حافظ|ه ك|ه از طري|ق:

حافظة نهان برآورده مي شود.Te زم|ان م|وثر دسترس|ي ب|ه ي|ك كلم|ه از حافظ|ه درسيس|تمي كه:

ازحافظةنهان استفاده مي كند.Tc.زمان دسترسي به حافظة نهان:

Tm.زمان دسترسي به حافظة اصلي:Te = Tc + (1 - h) Tm

مثال:Tc = 0.4µs, Tm = 1.2µs, h = 0.85%

Te = 0.4 + (1 - 0.85) * 1.2 = 0.58µs

Page 68: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان

انتق|ال داده ه|ا از حافظ|ة اص|لي ب|ه حافظ|ة نه|ان فراين|د نگاش|ت •ناميده مي شود.

بلوك ه|اي • و حافظة اص|لي بلوك ه|اي بين نگاش|ت:تن|اظر تابع حافظة نهان را مشخص مي سازد.

انواع نگاشت:•نگاشت انجمني.–نگاشت مستقيم.–نگاشت انجمني مجموعه اي.–

Page 69: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت انجمني(

نگاشت انجمني•هر بل|وك از حافظ|ة نه|ان مي توان|د ه|ر بل|وك از حافظ|ة اص|لي را ذخ|يره –

كند)قابليت انعطاف(.جدول نگاشت در حافظة انجمني پياده سازي مي شود)سريع و گران(.–ذخ|يره – را آن محتوي|ات هم و حافظ|ه كلم|ة آدرس ،هم نگاش|ت جدول

address (15 bits) مي كند.

Argument register

Address Data

0 1 0 0 00 2 7 7 72 2 2 3 5

3 4 5 06 7 1 01 2 3 4

CAM

Page 70: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت مستقيم(

مي توان|د • نه|ان حافظ|ة از مك|ان ي|ك در تنه|ا حافظ|ه بل|وك هر ذخيره شود.

حافظة• از نگاش|ت حافظ|ة RAMجدول مي ش|ود بجاي س|اخته انجمني.

آدرس• تقس||يم nيك زي||ر قس||مت دو ب||ه حافظةاص||لي -بيتي مي شوند.

–k بيت برايINDEX.–n-k بيت برايTAG.

از nاز آدرس • ب|ه حافظ|ة اص|لي و ب|راي دسترس|ي -بيت k-بي|تي براي دسترسي به حافظة نهان استفاده مي شود.

روابط بين آدرس ها•

Tag(6) Index(9)

32K x 12

Main memoryAddress = 15 bitsData = 12 bits

512 x 12Cache memory

Address = 9 bitsData = 12 bits

00 000

77 777

000

777

Page 71: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت مستقيم(

سازماندهي حافظة نهان با نگاشت مستيم:•

Memoryaddress Memory data

00000 1 2 2 0

0077701000

0177702000

02777

2 3 4 03 4 5 0

4 5 6 05 6 7 0

6 7 1 0

Indexaddress Tag Data

000 0 0 1 2 2 0

0 2 6 7 1 0777

Cache memory

Page 72: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت مستقيم(

عملكرد نگاشت مستقيم:•–cpu(يك درخواست حافظه بصورت TAG;INDEX.توليد مي كند )طري|ق – مي كن|د،يع|ني INDEXاز پي|دا دسترس|ي نه|ان حافظ|ة ب|ه

مقايسه مي كند.tagرا باTAG(و tag;dataبه)از TAG=tagاگ|ر– را ه|ا داده اس|ت.بنابراين رخ|داده اص|ابت ي|ك پس

با مي گرداند.CPUحافظة نهان بازيابي مي كند و به پس ي|ك ع|دم اص|ابت رخ|داده و بن|ابر اين عملي|ات زي|ر TAG<>tagاگ|ر–

:حافظة نهان(:Cache:حافظة اصلي،Mرا به ترتيب انجام مي دهد)–M[tag;INDEX] <- Cache[INDEX](data) )بلوك از پنهان حافظة ا را ها داده

.(. انتقال مي دهد حافظه روي بر مربوطه–Cache[INDEX] <- (TAG;M[TAG; INDEX]) )جديد هاي داده با را پنهان حافظة

.).CPUاز مي كند روز به–CPU<-Cache[INDEX](date) )به اصلي حافظة روي از را ها مي cpuداده ارسال

كند)

Page 73: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت مستقيم(

كلمه8نگاشت مستقيم با بلوك هائي به طول •

Index tag data

000 0 1 3 4 5 0007 0 1 6 5 7 8010017

770 0 2777 0 2 6 7 1 0

Block 0

Block 1

Block 63

Tag Block Word6 6 3

INDEX

Page 74: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت انجمني مجموعه اي(

در • مكانه|ا از مجم|وعه اي داراي اص|لي حافظ|ة در كلمه اي هر حافظة نهان است كه مي تواند در آنها بار شود.

:2نگاشت انجمني مجموعه اي با مجموعه هايي با اندازة •

Index Tag Data

000 0 1 3 4 5 0 0 2 5 6 7 0

Tag Data

777 0 2 6 7 1 0 0 0 2 3 4 0

Page 75: dijital 2.ppt

نگاشت حافظة اصلي و نهان )نگاشت انجمني مجموعه اي(

عملكرد نگاشت انجمني مجموعه اي:•( توليد مي كند.TAG;INDEX يك درخواست حافظه بصورت)–از – اس|تفاده مي كن|د.يعني INDEXبا پي|دا دسترس|ي نه|ان حافظ|ة ب|ه

.((tag1,data1(و)tag0,data0به)كلمه هاي حافظة پنهان)مقايسه مي كند.tag1وtag0را با TAGبه ترتيب ––if tag i=TAG ->Hit, CPU<-data i. –if tag i <>TAG->Miss.

(را ج|ايگزين مي كن|د)در اينج|ا tag 1,data 1و)(tag 0,data 0)يكي از دو كلم|ة •ك|نيم) ب|ه tag0,data0ف|رض مي را زي|ر ك|نيم(و س|پس عملي|ات ج|ايگزين (را

ترتيب انجام مي دهيم: M[tag 0, INDEX] <- Cache[INDEX](data 0)

Cache[INDEX](tag 0, data 0) <- (TAG, M[TAG,INDEX]),

CPU <- Cache[INDEX](data 0)

Page 76: dijital 2.ppt

نوشتن در حافظه

نوشتن در حافظه از طريق حافظة نهان .•زماني كه در حافظه مي نويسم:

(كلم|ة م|ورد Hitاگ|ر كلم|ه اي ك|ه مي نويس|يم درون حافظ|ة نه|ان باش|د)–نظ|ر را ب|ه ط|ور م|وازي هم در حافظ|ة نه|ان مي نويس|يم و هم در حافظ|ة

اصلي.(كلم|ة م|ورد Missاگ|ر كلم|ه اي ك|ه مي نويس|يم درون حافظ|ة نه|ان نباش|د)–

را ي|ك نظ|ر خوان|دن هنگ|ام در اگ|ر مي نويس|يم. نه|ان حافظ|ة در فق|ط Miss درون ك|ه بل|وكي بيافت|د درون cacheاتف|اق دوب|اره cacheنب|وده

بازنويسي مي شود.

در اين روش حافظه هميشه بهنگام است.•اين روش به خاطر دسترسي به حافظه،كند است. •

Page 77: dijital 2.ppt

نوشتن در حافظه

:write-backنوشتن در حافظه از طريق •هنگامي كه در حافظه مي نويسيم:

(كلم|ة م|ورد Hitاگ|ر كلم|ه اي ك|ه مي نويس|يم درون حافظ|ة نه|ان باش|د)–مي نويسيم.cacheنظر را فقط درون

(بل|وك م|ورد Missاگ|ر كلمه اي را ك|ه مي نويس|يم درون حافظ|ة نه|ان نب|ود)–مي نويس|يم اگ|ر در هنگ|ام cacheنظ|ر ب|ه حافظ|ة پنه|ان مي آوريم و درون

اتف|اق بيافت|د بل|وكي ك|ه باي|د ج|ايگزين ش|ود درون حافظ|ه Missخوان|دن ي|ك نوشته مي شود.

حافظه در اين روش به هنگام نيست.•

Page 78: dijital 2.ppt

حافظة مجازي

حافظ|ة مج|ازي ب|ه ك|اربر اين دي|د را مي ده|د ك|ه سيس|تم داراي ي|ك •{ اين ط|ور نباش|د و حجم حافظ|ة بس|يار ب|زرگ اس|ت،هرچن|د واقع|ا

حافظة اصلي بسيار كوچك باشد.در حافظ|ة مج|ازي فض|اي آدرس ي|ك موج|وديت منطقي اس|ت و •

فضاي حافظه يك موجوديت فيزيكي.

virtual address(logical address) physical address

address space memory space

address generated by programs actual main memory address

Mapping

Page 79: dijital 2.ppt

حافظة مجازي

نگاش|ت آدرس:ج|دول نگاش|ت حافظ|ه ب|راي نگاش|ت آدرس ه|اي •مجازي به آدرس هاي فيزيكي.

Virtual address

Virtualaddressregister

Memorymapping

table

Memory tablebuffer register

Main memoryaddressregister

Mainmemory

Main memorybuffer register

Physical Address

Page 80: dijital 2.ppt

نگاشت آدرس

فض|اي آدرس و فض|اي حافظ|ه ه|ر ك|دام ب|ه قس|مت ه|اي ث|ابت و •ي|ك اين قس|مت ها از ب|ه ه|ر ك|دام مس|اوي تقس|يم مي ش|وند ك|ه

صفحه و يا بلوك مي گويند.

Page 0اي1kصفحات Page 1Page 2Page 3Page 4Page 5Page 6Page 7

Block 3Block 2Block 1Block 0Address space

N = 8K = 213Memory spaceM = 4K = 212

Page 81: dijital 2.ppt

نگاشت آدرس

ي|ك سيس|تم ص|فحه • در نگاش|ت حافظ|ه ي|ك ج|دول سازماندهي بندي.

0000

1001101000110100

110111100111

1

Block 0Block 1Block 2Block 3

MBR

0 1 0 1 0 1 0 1 0 0 1 1

1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 0 1 1

Tableaddress

Presencebit

Page no. Line numberVirtual address

Main memoryaddress register

Memory page table

Main memory

1100

0110

01

Page 82: dijital 2.ppt

جدول صفحة انجمني

فرض مي ك|نيم تع|داد ف|ريم ه|اي)ق|اب ه|اي( موج|ود در حافظ|ه •مج|ازي mبراب|ر آدرس فض|اي در موج|ود ه|اي ص|فحه تع|داد و باشد.nبرابر

طرح جدول صفحه:•م|دخل:اين ي|ك راه nراه ح|ل مس|تقيم ق|رار دادن ي|ك ج|دول در حافظ|ه ب|ا –

ناكارآم|د اس|ت،چ|را ك|ه همراه م|دخل درون ج|دول ص|فحه خ|الي n-mح|ل است.

ي|ك ج|دول ص|فحة– مدخلي درون حافظ|ة mراه ح|ل كارآم|دتر ق|رار دادن انجمني است كه كلمه هاي آن به صورت زير مي باشند:

(Page Number:Block Number)1 0 1 Line number

Page no.

Argument register

1 0 1 0 0

0 0 1 1 10 1 0 0 01 0 1 0 11 1 0 1 0

Key register

Associative memory

Page no.Block no.

Virtual address

Page 83: dijital 2.ppt

خطاي نقص صفحه

خط|اي ص|فحه:زمانيك|ه ش|مارة ص|فحة م|ورد نظ|ر در ج|دول •صفحه نباشد.

مراحل مديريت يك خطاي صفحه:يك تل|ه سيس|تم عام|ل اتف|اق مي افت|د)تل|ه ي|ك ن|وع وقف|ة ن|رم 1.

افزاري (.ثبات هاي كاربر و حالت برنامه ذخيره مي شود.2.مش|خص مي ش|ود ك|ه وقف|ة رخ داده ي|ك خط|اي نقص ص|فحه 3.

است.ي|ك 4. نظ|ر م|ورد ب|ه ص|فحة ارج|اع آي|ا ك|ه بررس|ي مي ش|ود

ارج|اع مج|از اس|ت و پس از آن مك|ان ص|فحه ب|ر روي ديس|ك مشخص مي شود.

فرم|ان ب|راي خ|الي ك|ردن ي|ك ف|ريم از ط|رف ديس|ك ب|راي ب|ار 5.كردن صفحة مربوطه از روي ديسك صادر مي شود.

دريك صف تا زماني كه به اين دستگاه سرويس دهي شود صبر كن.•

Page 84: dijital 2.ppt

خطاي نقص صفحه

براي زمان تاخير دوراني و جستجوي ديسك منتظر بمان.•صفحة خوانده شده از روي ديسك را درون فريم حافظه منتقل كن.•

منتظ|ر اس|ت ممكن اس|ت كاره|اي ديگ|ري انج|ام cpuزمانيك|ه 6.دهد.

وقف|ه از ط|رف ديس|ك ب|راي اعالم اين موض|وع ك|ه عملي|ات 7.I/O.پايان يافته است

ثبات ها و حالت برنامة كاربران ديگر ذخيره مي شود.8.

مشخص مي شود وقفه از طرف ديسك بوده است.9.اكن|ون 10. هم دلخ|واه ش|ود)ص|حة مي روز ب|ه ص|فحه جدول

درون حافظه است(.ت|ا زمانيك|ه فراين|دي را ك|ه دچ|ار خط|اي نقص cpuانتظ|ار ب|راي 11.

صفحه شده بود را دوباره اجرا كند.بازي|ابي ثب|ات ه|ا،ح|الت برنام|ه و ج|دول ص|فحة ب|ه روز ش|ده و 12.

ب|اعث خط|اي نقص ص|فحه ك|ه گ|يري دس|تورالعملي از س|ر شده بود.

Page 85: dijital 2.ppt

خطاي نقص صفحه

مراح|ل ن|امبرده ش|ده در ش|كل زي|ر عالمت گ|ذاري ش|ده 12تم|ام •اند:

LOAD M0

Reference1

OS

trap2

3 Page is on backing store

free frame

main memory

4

bring inmissingpage5

resetpagetable

6restartinstruction

Page 86: dijital 2.ppt

جايگزيني صفحات

ك|دام • گيرن|د مي تص|ميم ج|ايگزيني ص|فحات ه|اي الگ|وريتم ص|فحات باي|د از ف|ريم حافظ|ه ج|ايگزين ش|وند ت|ا فض|اي ك|افي

براي صفحات جديد بوجودآيد.تعي|ير در روي|ة س|رويس دهي ب|ه خط|اي نقص ص|فحه)ك|ه در •

اساليدهاي قبلي به آن اشاره شد(.مكان صفحة مطلوب را برروي ديسك مشخص كن.1.يك فريم خالي درون حافظه پيدا كن.2.

پيدا كردي از آن استفاده كن.اگر يك فريم خالي •در غ|ير اينص|ورت ب|ا اس|تفاده از ي|ك الگ|وريتم ج|ايگزيني ص|فحه يكي از •

صفحات موجود در حافظه را براي خروج انتخاب كن.صفحة انتخاب شده را بر روي ديسك بنويس.•

{ خالي شده(بار كن.3. صفحة جديد را درون فريم حافظة)فريم جديدا

اجراي فرآيند وقفه كاربر را ااز سر گير. 4.

Page 87: dijital 2.ppt

جايگزيني صفحات

مراحل فوق در شكل زير شماره گذاري شده اند.

2f 0 v i

f v

framevalid/invalid bit

page table

change toinvalid

4reset pagetable fornew page

victim

1

swapoutvictimpage

3swapdesiredpage in backing store

Page 88: dijital 2.ppt

الگوريتم هاي جايگزيني صفحه

FIFOالگوريتم•

ص|فحه اي را ب|راي ج|ايگزيني اس|تفاده مي كن|د ك|ه FIFOالگ|وريتم •بيش|ترين زم|ان درون حافظ|ه ب|وده اس|ت.اين الگ|وريتم از ي|ك ص|ف اس|تفاده مي كن|د ه|ر موق|ع ي|ك ص|فحة جدي|د درون حافظ|ه ب|ار ش|د شناس|ة آن را ت|ه ص|ف مي گ|ذارد و در هنگ|ام انتخ|اب ص|فح اي را

كه جلوي صف بوده را انتخاب مي كند. پياده س|ازي اين الگ|وريتم س|اده ولي ممكن اس|ت ب|اعث بوج|ود •

آمدن تناوب در خطاي نقص صفحه شود.

0

7

1

7

2 0 3 0 4 2 3 0 3 2 1 2 0 1 77 0 1

0 07

1

2

01

231

230

430

420

423

023

013

012

712

702

701

Page frames

Reference string

Page 89: dijital 2.ppt

الگوريتم هاي جايگزيني صفحه

بهين|ه)• آين|ده OPTالگ|وريتم در مي كندك|ه انتخ|اب را (:ص|فحه اي ديرترين مراجعه را داشته باشد.

اين الگوريتم كمترين خطاي نقص صفحه را دارد.•اين الگ|وريتم قاب|ل پي|اده س|ازي نيس|ت)چ|را ك|ه كس|ي از آين|ده خ|بر •

ندارد!(.

0

7

1

7

2 0 3 0 4 2 3 0 3 2 1 2 0 1 77 0 1

0 07

1

201

20

3

24

3

2

03

2

01

701

Page frames

Reference string

Page 90: dijital 2.ppt

الگوريتم هاي جايگزيني صفحه

:ص|فحات را ج|ايگزين مي كن|د LRU(last recently used)الگ|وريتم •كه در گذشتة نزديك مورد دستيابي قرار نگرفته اند.

است.OPTيك تخمين از الگوريتم•اين الگ|وريتم از اطالع|ات گذش|ته ب|راي پيش بي|ني آين|ده اس|تفاده •

مي كند.

0

7

1

7

2 0 3 0 4 2 3 0 3 2 1 2 0 1 77 0 1

0 07

1

201

203

403

402

432

032

132

102

107

Page frames

Reference string

Page 91: dijital 2.ppt

الگوريتم هاي جايگزيني صفحه

LRUروشهاي پياده سازي •شمارنده ها:–

براي ه|ر م|دخل ج|دول ص|فحه ي|ك كم|ه ك|ه نش|ان دهن|دة زم|ان اس|تفاده اس|ت •در نظر گرفته مي شود.

با ه بار دسترسي به يك صفحه اين كلمه با يك جمع مي شود.•هنگام جايگزيني صفحة با كمترين شمارنده انتخاب مي شود.•

پشته:–يك پشته از صفحاتي كه مورد دستيابي قرار گرفته اند.•زمانيك|ه ي|ك ص|فحه م|ورد دسترس|ي ق|رار گ|رفت ش|مارة آن را از درون پش|ته •

بازيابي مي كنيم و در روي پشته قرار مي دهيم.هنگام بازيابي صفحه اي كه در ته پشته قرار دارد بازيابي مي شود.••

Page 92: dijital 2.ppt

الگوريتم هاي جايگزيني صفحه

با استفاده از پشته.LRUمثال:پياده سازي

4 7 0 7 1 0 1 2 1 2 7 1 2Reference string

21074

72104

Page 93: dijital 2.ppt

سخت افزار مديريت حافظه

وظايف پايه اي واحد مديريت حافظه•اختصاص پوياي فضا.–ايجاد قابليت به اشتراك گذاري حافظه براي كاربران مختلف.–حفاظت از حافظه در برابر دسترسي هاي غر مجاز.–

از • مرتب|ط هم ب|ه } منطق|ا اي مجموع|ه قطع|ه بن|دي:ي|ك قطع|ه دستورات ويا داده ها كه داراي يك نام هستند.

دي|د كلي ك|اربر از ي|ك برنام|ه :ك|اربر ت|رجيح مي ده|د حافظ|ه را •بج|اي دي|دن كلم|ه ه|اي پش|ت س|ر هم بص|ورت قطع|ات مرب|وط ب|ه

Subroutineهم ببيند.

Stack

SQRTMain

Program

SymbolTable

ديد كاربر از يك برنامه

Page 94: dijital 2.ppt

قطعه بندي قطعه بندي

حافظ|ه • از ك|اربر دي|د از ك|ه اس|ت حافظ|ه م|ديريت ط|رح يك حمايت مي كند.

فضاي آدرس منطقي مجموعه اي از قطعه هاست.•

هر قطعه داراي يك نام و يك طول است.•

مش|خص • آن|را درون افس|ت هم و قطع|ه ن|ام هم آدرس يك مي كند.

براي س|ادگي ب|ه ج|اي ن|ام گ|ذاري قطع|ه ه|ا آنه|ا را ش|ماره گ|ذاري •مي كنند.

Page 95: dijital 2.ppt

قطعه بندي قطعه بندي

سخت فزار قطعه

<

Segment Table

limit base

(s,d)

s

Memory

+y

n

error

CPU

Page 96: dijital 2.ppt

قطعه بندي

مثال:چندين مثال از قطعه بندي

Subroutine

Segment 0

StackSegment 3

SQRT

Segment 1 MainProgram

Segment 2

SymbolTable

Segment 4

Segment 0

Segment 3

Segment 2

Segment 4

Segment 1

1400

2400

3200

4300

4700

5700

6300

6700Segment Table

1000 1400 400 6300 400 43001100 32001000 4700

limit base01234

Logical Address Space

Page 97: dijital 2.ppt

اشتراك قطعه ها

به اشتراك گذاشتن قطعه ها

Editor

Segment 0

Data 1

Segment 1

Logical Memory(User 1)

Editor

Segment 0

Data 2

Segment 1

Editor

43062

Data 16834872773

90003

98556Data 2

25286 43062 4425 68348

limit base

01

Segment Table(User 1)

25286 43062 8550 90003

limit base

01

Segment Table(User 2)

Physical Memory

Logical Memory

Page 98: dijital 2.ppt

صفحه بندي قطعه ها

قطع|ه ه|ا ك|ه فق|ط از دي|د برنام|ه ت|ويس وج|ود دارن|دنيز مي توانن|د •مشمول قطعه بندي شوند.

Segment Page Word

Segment table Page table

+

Block Word

Logical address

Physical address

Page 99: dijital 2.ppt

پياده سازي جداول صفحه و قطعه

پياده سازي جداول صفحه•استفاده از ثبات ها اگر جدل صفحه كوچك باشند.–پياده سازي در حافظة اصلي–

.اشاره مي كند(PT)به جدول صفحه (PTBR)ثبات پاية جدولصفحه •دو دسترس|ي ب|ه حافظ|ه ب|راي بازي|ابي ي|ك كلم|ه از حافظ|ه ني|از اس|ت)يكي •

دسترسي به جدول صفحه و ديگري دسترسي به خود كلمه(.

(TLB)پياده سازي در حافظة نهان–اس|تفاده • انجم|ني از حافظ|ة ب|ه حافظ|ه بخش|يدن دسترس|ي براي س|رعت

مي شود.

پياده سازي جداول قطعه•مشابه حالت جداول صفحه مي باشد.–

Page 100: dijital 2.ppt

صفحه بندي و قطعه بندي

مثال:آدرس هاي فيزيكي و منطقي•

Segment Page Word

4 8 8

Block Word

12 8

Physical address format: 4096 blocks of 256 words each, each word has 32bits

2 x 32Physicalmemory

20

Logical address format: 16 segments of 256 pages each, each page has 256words

Page 101: dijital 2.ppt

صفحه بندي و قطعه بندي

مثال:نسبت دادن آدرس هاي منطقي به فيزيكي

Hexaaddress Page number

Page 0

Page 1

Page 2

Page 3

Page 4

60000

60100

60200

6030060400604FF

Segment Page Block6 00 0126 01 0006 02 0196 03 0536 04 A61

(a) Logical address assignment (b) Segment-page versus memory block assignment

Page 102: dijital 2.ppt

صفحه بندي و قطعه بندي

مثال:نسبت دادن آدرس هاي منطقي به فيزيكي

Segment table0

F

356

A3

Page table00

35 01236 00037 01938 05339 A61

012A3

Physical memory00000

000FFBlock 0

01200

012FFBlock 12

01900

019FF

32-bit word0197E

Logical address (in hexadecimal)

6 02 7E

Segment and page table mapping

Page 103: dijital 2.ppt

انتقال ثباتو

ريزعمل ها

Page 104: dijital 2.ppt

انتقال ثبات و ريزعمل ها

زبان انتقال ثباتانتقال ثبات

انتقال حافظه و گذرگاه ريزعمل هاي حسابي

ريزعملهاي منطقي ريزعمل هاي شيفتواحد شيفت حسابي

Page 105: dijital 2.ppt

سيستم ديجيتالي ساده

مدارات ترتيبي و ترکيبي مي تواند براي ساختن سيستم هاي ديجيتالي ساده استفاده شود

سيستمهاي ديجيتالي ساده معموال با يکي از موارد زير شناخته مي •شوند:

ثباتهايي که در سيستم موجود است. – عملياتي که سيستم انجام مي دهد.–

براي شناسايي يک سيستم بايد بدانيم:•چه عملياتي روي داده ها انجام مي شود.– چه اطالعاتي بين ثباتها منتقل مي شود.–

Page 106: dijital 2.ppt

(1ريزعمل ها)

عملياتي که روي داده ها در ثباتها انجام مي شود •ريز عمل ناميده مي شود.

عمليات داخلي ثباتها نمونه هايي از ريزعمل ها •هستند.

Shiftشيفت –Loadبار کردن –Clearپاک کردن –Increment اضافه کردن ––...

Page 107: dijital 2.ppt

(2ريزعمل ها)

هyاي داد روي کyه پايyه عمليyات يyک ثبyات در طي يyا چنyد ذخyيره شyده در يyک نyام ريزعمyل شyود مي انجyام پyالس يyک

دارد.

R f(R, R)

f مي تواند shift، load، clear، increment، add، subtract، complement، and، xor.يا ... باشد

ALU(f)

Registers(R)

يک سيکل ساعت

Page 108: dijital 2.ppt

سازمان کامپيوتر

مجموعه ثباتها-

مجموعه ريزعمل ها-

سيگنال هاي کنترلي که ترتيب ريزعمل ها را -مشخص مي کنند.

( داخلي کامپيوترorganizationتعريف سازمان)•

Page 109: dijital 2.ppt

سطح انتقال ثبات

بررسي کاميوتر از اين منظر سطح انتقال •( ناميده مي شود.register transfer levelثبات)

در اين سطح تمرکز بر موارد زير است•

ثباتهاي سيستم–تبديل داده ها درون ثباتها–انتالل داده ها بين ثباتها–

Page 110: dijital 2.ppt

زبان انتقال ثبات

به جاي مشخص کردن يک سيستم با کلمات، آن را با يک •نوتيشن خاص که زبان انتقال ثبات ناميده مي شود نشان

ميدهند.

مي تواند براي نشان دادن هر ترتيب از زبان انتقال ثبات•ريزعمل ها مورد استفاده قرار گيرد.

زبان انتقال ثبات:•يک زبان سمبوليک است.–يک ابزار آسان براي شرح سازمان داخلي کامپيوترهاي ديجيتال –

است.فرايند طراحي سيستم هاي ديجيتال را تسهيل مي کند. –

Page 111: dijital 2.ppt

نامگذاري ثباتها

ثباتها معموال با حروف بزرگ نامگذاري مي شوند. گاهي اوقات پس از اسم •(A, R13, IR )آنها اعداد قرار مي گيرد.

اغلب نامها نشان دهنده کاري است که ثبات انجام مي شود مثال:•– MAR - memory address register

– PC - program counter

– IR - instruction register

ثباتها و محتواي آنها به طور نمادين مي تواند به صورت هاي زير انجام شود •به صورت يک موجوديت واحد:–

با نشان دادن بيتهاي ثبات –

MAR

Page 112: dijital 2.ppt

بلوک دياگرام

R1 Register

Numbering of bits

Showing individual bits

Subfields

PC(H) PC(L)15 8 7 0

روش هاي معمول رسم بلوک دياگرام ثباتها•

7 6 5 4 3 2 1 0

R215 0

Page 113: dijital 2.ppt

انتقال ثبات

کپي شدن اطالعات يک ثبات به ثبات ديگر انتقال •ثبات نام دارد.

يک انتقال ثبات به شکل زير نشان داده مي شود:•R2 R1

منتقل مي R2 به R1در اين حالت محتواي ثبات –شود.

انتقال در يک پالس انجام مي شود. – تغييير نمي کند.R1محتواي –

Page 114: dijital 2.ppt

انتقال ثبات

يک انتقال ثبات مثل زير:•

R3 R5

موارد زير را در سيستم ايجاب مي کند:

R5 به R3خطوط انتقال از –R3بار شدن موازي در –خطوط کنترل الزم براي انجام عمليات–

Page 115: dijital 2.ppt

توابع كنترلي

اغلب اوقات عمليات ها فقط زماني که يک شرط خاص •برقرار باشد بايد اجرا شوند.

در زبان هاي برنامه نويسي است.ifاين مساله شبيه • controlدر سيستم هاي ريجيتال شرط با يک سيگنال کنترلي )•

signal( يا تابع کنترلي )control functionانجام مي شود )تابع کنترلي به شکل زير نشان داده مي شود:•

P: R2 R1

انجام R2 به R1 بود انتقال از 1 برابر Pبدين معني که اگر شود. يا:

if (P = 1) then (R2 R1)

Page 116: dijital 2.ppt

پياده سازي سخت افزاري انتقاالت کنترلي

P: R2 R1

بلوک دياگرام

بنديدياگرام زمان

Clock

Transfer occurs here

R2

R1

Control Circuit

LoadP

n

Clock

Load

t t+1

فرض مي شود است که ثبات ها حساس به لبه مثبت هستند•

Page 117: dijital 2.ppt

عمليات همزمان

اگر تعداد دو يا بيشتر عمليات همزمان •انجام شود آنها را با کاما )،( از هم جدا مي

کنيم.

P: R3 R5, MAR IR

باشد، به طور همزمان P=1در اينجا اگر •R5 به R3 و IR به MAR.منتقل مي شود

Page 118: dijital 2.ppt

عالئم اوليه

حروف بزرگ نشان دهنده يک ثبات MAR, R2

پرانتز )( نشان دهنده قسمتي از يک ثبات

R2(0-7), R2(L) نشان دهنده انتقال اطالعات پيکان

R2 R1 دو نقطه : نشان دهنده پايان تابع کنترلي

P: کاما ، جدا کننده دو ريز عمل

A B, B A

مثالشرح سمبل

Page 119: dijital 2.ppt

ارتباط بين ثبات ها

در يک سيستم ديجيتال با ثباتهاي فراوان، اتصال •مستقيم هر ثبات با ثالت ديگر امکان پذير نيست.

خط n(n-1) ثبات به يکديگر به nبراي اتصال • ارتباطي نياز است.

O(n2)هزينه: •براي سيستم هاي با تعداد ثبات زياد عملي نيست–

به جاي اين کار از يک مجموعه مدار متمرکز به نام • براي انتقال اطالعات استفاده مي شود.busگذرگاه

همچنين مدارهاي کنترلي براي اينکه تعيين کنيم کدام •ثبات، ثبات منبع و کدام ثبات مقصد است.

Page 120: dijital 2.ppt

گذرگاهگذرگاه يک مسير)متشکل يک از گروه از سيم ها( که اطالعات روي آن

منتقل مي شود. انتقال مي تواند از منابع مختلف به مقاصد مختلف BUSاز يک ثبات به گذرگاه: باشد. R

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4Register A Register B Register C Register D

B C D1 1 1

4 x1MUX

B C D2 2 2

4 x1MUX

B C D3 3 3

4 x1MUX

B C D4 4 4

4 x1MUX

4-line bus

x

yselect

0 0 0 0

Register A Register B Register C Register D

Bus lines

Page 121: dijital 2.ppt

انتقال از گذرگاه به يک ثبات

بافر سه حالته

گذرگاه با بافر سه حالته

Reg. R0 Reg. R1 Reg. R2 Reg. R3

خطوط گذرگاه

2 x 4Decoder

Load

D0 D1 D2 D3z

wSelect E (enable)

Output Y=A if C=1High-impedence if C=0

Normal input A

Control input C

Select

Enable

0123

S0S1

A0B0C0D0

Bus line for bit 0

Page 122: dijital 2.ppt

RTLنشان دادن انتقال گذرگاه در

انتقال ثبات از طريق گذرگاه مي تواند به يکي از دو شکل •زير نشان داده شود.

يا

در اولي گذرگاه به ضمني وجود دارد درحاليکه در دومي به •طور صريح بيان شده است.

R2 R1

BUS R1, R2 BUS

Page 123: dijital 2.ppt

(RAM )حافظه

مداري است ترکيبي که شامل تعدادي ( RAM)حافظه•ثبات است.

.را تشکيل مي دهد( wordهر ثبات يک کلمه )•هر ثبات با يک آدرس مشخص مي شود.• مي باشد.r-1 تا 0 ثبات آدرس دهي از rبراي • بيت را ذخيرا کند.nهر ثبات )کلمه( مي تواند • به RAM کلمه را در نظر بگيريد. اين r = 2k با RAMيک •

موارد زير نياز دارد:–nخط داده ورودي –nخط داده خروجي –kخط آدرس يک خط کنترل خواندن–يک خط کنترل نوشتن–

data input lines

data output lines

n

n

k

address lines

Read

Write

RAMunit

Page 124: dijital 2.ppt

انتقال حافظه

Mدر سطح انتقال ثبات يک حافظه به صورت يک نماد •نشان داده مي شود.

چون يک حافظه شامل چندين آدرس مختلف است، بايد •جاي مورد نظر در حافظه مشخص شود.

در سيستم هاي کامپيوتريبراي دستيابي به حافظه، آدرس دلخواه •در يک ثبات مشخص قرار داده مي شود.

ناميده مي ( AR يا MAR) Memory Address Registerاين ثبات•شود.

به عنوان آدرس MARوقتي حافظه دستيابي مي شود، محتواي •روي خطوط آدرس حافظه مورد استفاده قرار مي گيرد.

AR Memoryunit

Read

Write

Data inData out

M

Page 125: dijital 2.ppt

خواندن از حافظه

براي خواندن از يک کلمه حافظه زبان انتقال ثبات به •شکلي شبيه زير نوشته مي شود:

براي انجام مثال فوق اعمال زير انجام مي پذيرد:• روي خطوط آدرس فرستاده مي شود.MARمحتواي – به واحد حافظه فرستاده مي شود. Read (= 1)سيگنال –محتواي آدرس مشخص شده روي خطوط داده قرار مي گيرد.– منتقل مي شود.R1اين مقدار از گذرگاه به ثبات –

R1 M[MAR]

Page 126: dijital 2.ppt

نوشتن در حافظه

براي خواندن از يک کلمه حافظه زبان انتقال ثبات به •شکلي شبيه زير نوشته مي شود:

براي انجام مثال فوق اعمال زير انجام مي پذيرد:• روي خطوط آدرس فرستاده مي شود.MARمحتواي – به واحد حافظه فرستاده مي شود. write (= 1)سيگنال – به گذرگاه منتقل مي شود.R1اين مقدار ثبات –مقدار به محل مشخص شده در حافظه منتقل مي شود.–

M[MAR] R1

Page 127: dijital 2.ppt

مروري بر ريز عمل هاي انتقال ثبات

A B

AR DR(AD)

A constant

ABUS R1, R2 ABUSAR DR M[R] M

DR M

M DR

B به ثبات Aانتقال از ثبات AR به ثبات DR از ثبات ADانتقال قسمت

Aانتقال مقدار ثابت باينري به R2 به گذرگاه و از گذرگاه به R1انتقال همزمان از

ثبات آدرسثبات داده

Rکلمه حاقظه مشخص شده با ثبات به کار مي رود.M[AR]گاهي اوقات به جاي

DR به ثبات ARانتقال از کلمه مشخص شده با AR به کلمه مشخص شده با DRانتقال از ثبات

Page 128: dijital 2.ppt

انواع ريزعمل ها

ريزعمل ها در سيستم کامپيوتري به چهار دسته مختلف تقسيم مي شوند: •

ريزعمل هاي انتقال ثبات

ريزعمل هاي حسابي

ريزعمل هاي منطقي

ريزعمل هاي شيفت

Page 129: dijital 2.ppt

ريزعمل هاي حسابي

ريزعمل هاي معمول حسابي

R3 R1 + R2 جمع

R3 R1 - R2 تفريق

R2 R2’ R2 مکمل يک

R2 R2’+ 1 R2 مکمل دو

R3 R1 + R2’+ 1 تفريق

R1 R1 + 1 افزايش يک واحد

R1 R1 - 1 کاهش يک واحد

ريزعمل هاي حسابي پايه عبارت اند:•جمع–تفريق–افزايش يک واحد–کاهش يک واحد–

Page 130: dijital 2.ppt

افزايشگر، جمع کننده و تفريق کننده دودويي

FA

B0 A0

S0

C0FA

B1 A1

S1

C1FA

B2 A2

S2

C2FA

B3 A3

S3

C3

C4

Binary Adder-Subtractorکننده-تفريق کننده دودوييجمع

FA

B0 A0

S0

C0C1FA

B1 A1

S1

C2FA

B2 A2

S2

C3FA

B3 A3

S3C4

M

Binary Incrementerافزايشگر دودويي

HAx y

C S

A0 1

S0

HAx y

C S

A1

S1

HAx y

C S

A2

S2

HAx y

C S

A3

S3C4

Binary Adderجمع کننده دودويي

Page 131: dijital 2.ppt

مدار عمليات حسابي

S1S00123

4x1MUX

X0

Y0

C0

C1

D0FA

S1S00123

4x1MUX

X1

Y1

C1

C2

D1FA

S1S00123

4x1MUX

X2

Y2

C2

C3

D2FA

S1S00123

4x1MUX

X3

Y3

C3

C4

D3FA

Cout

A0

B0

A1

B1

A2

B2

A3

B3

0 1

S0S1Cin

S1 S0 Cin Y Output ريزعمل ها0 0 0 B D = A + B Add0 0 1 B D = A + B + 1 Add with carry0 1 0 B’ D = A + B’ Subtract with borrow0 1 1 B’ D = A + B’+ 1 Subtract1 0 0 0 D = A Transfer A 1 0 1 0 D = A + 1 Increment A1 1 0 1 D = A - 1 Decrement A1 1 1 1 D = A Transfer A

جمع

جمع با بيت انتقال

تفريق با بيت قرضي

تفريق

Aانتقال

Aافزايش

Aکاهش

Aانتقال

Page 132: dijital 2.ppt

ريز عمل هاي منطقيريز عمل هاي منطقي ريزعمل هايي هستند که عمليات دودويي را روي •

رشته اي از بيت هاي ثبات انجام مي دهند. مي bit-wiseعمليات منطقي روي يک بيت داده کار مي کنند به همين دليل به آنها –

انجام مي شود روي هر بيت به notگويند. مثال در يک ثبات هشت بيتي وقتي عمل طور مستقل انجام مي شود.

(داده به کار bit manipulationsاز عمليات منطقي مي تواند براي دستکاري بيتي )–رود.

عمليات متفاوت منطقي مي تواند روي دو متغير دودويي 16به طور کلي •انجام شود.

بيشتر سيستمها فقط چهار عمل زير را پياده سازي مي کنند.•– AND (), OR (), XOR (), Complement/NOT

عمليات ديگر مي توانند با استفاده از اين چهار ريزعمل ساخته شوند.•

0 0 0 0 0 … 1 1 10 1 0 0 0 … 1 1 11 0 0 0 1 … 0 1 11 1 0 1 0 … 1 0 1

A B F0 F1 F2 … F13 F14 F15

Page 133: dijital 2.ppt

ليست ريزعمل هاي منطقيليست ريزعمل هاي منطقي • متغير2 عمل منطقي مختلف روي 16-

2 متغير مي توان عمل منطقي تعريف کرد.nبا 2 n

جدول ارزش براي دو متغير دودويي •

0 0 0 0 F0 = 0 F 0 Clear0 0 0 1 F1 = xy F A B AND0 0 1 0 F2 = xy' F A B’0 0 1 1 F3 = x F A Transfer A0 1 0 0 F4 = x'y F A’ B0 1 0 1 F5 = y F B Transfer B0 1 1 0 F6 = x y F A B Exclusive-OR0 1 1 1 F7 = x + y F A B OR1 0 0 0 F8 = (x + y)' F A B)’ NOR1 0 0 1 F9 = (x y)' F (A B)’ Exclusive-NOR1 0 1 0 F10 = y' F B’ Complement B1 0 1 1 F11 = x + y' F A B1 1 0 0 F12 = x' F A’ Complement A1 1 0 1 F13 = x' + y F A’ B1 1 1 0 F14 = (xy)' F (A B)’ NAND1 1 1 1 F15 = 1 F all 1's Set to all 1's

BooleanFunction

Micro-Operations

Namex 0 0 1 1y 0 1 0 1

Page 134: dijital 2.ppt

پياده سازي سخت افزاري عمليات منطقي

0 0 F = A B AND0 1 F = AB OR1 0 F = A B XOR1 1 F = A’ Complement

S1 S0 Output -operation

جدول توابع

B

A

S

S

F

1

0

i

i

i0

1

2

3

4 X 1MUX

Select

Page 135: dijital 2.ppt

کاربردهاي ريزعملهاي منطقيريزعمل هاي منطقي مي توانند براي دستکاري بيتي مورد استفاده •

قرار گيرند. يعني براي تغيير بيت هاي يک قسمت دلخواه از يک ثبات.

مي تواند براي تغيير B هستند. ثبات Aفرض کنيد داده ها در ثبات • به کار رود.Aمحتويات

– Selective-set A A + B– Selective-complement A A B– Selective-clear A A • B’– Mask (Delete) A A • B– Clear A A B– Insert A (A • B) + C– Compare A A B– . . .

يک کردن انتخابي

مکمل کردن انتخابي

پاک کردن انتخابي

ماسک )حذف(

پاک کردن

درج کردن

مقايسه

Page 136: dijital 2.ppt

يک کردن انتخابي

که قرار A براي تعيين بيت هايي از Bدر يک کردن انتخابي •است يک شوند مورد استفاده قرار مي گيرد.

1 1 0 0 At

1 0 1 0 B

1 1 1 0 At+1 (A A + B)

مقدار يک دارند، بيت هاي معادل Bبه ازاي بيت هايي که در • بدون تغيير مي مانند.A يک مي شود. بقيه بيت هاي Aآنها در

Page 137: dijital 2.ppt

مکمل کردن انتخابي

که A براي تعيين بيت هايي از Bدر مکمل کردن انتخابي •قرار است يک شوند مورد استفاده قرار مي گيرد.

1 1 0 0 At

1 0 1 0 B0 1 1 0 At+1 (A A B)

مقدار يک دارند، بيت هاي معادل Bبه ازاي بيت هايي که در • بدون A( مي شود. بقيه بيت هاي NOT مکمل)Aآنها در

تغيير مي مانند.

Page 138: dijital 2.ppt

پاک کردن انتخابي

که قرار A براي تعيين بيت هايي از Bدر مکمل کردن انتخابي •است پاک)صفر( شوند مورد استفاده قرار مي گيرد.

1 1 0 0 At

1 0 1 0 B

0 1 0 0 At+1 (A A B’)

مقدار يک دارند، بيت هاي معادل Bبه ازاي بيت هايي که در • بدون تغيير مي مانند.A صفر مي شود. بقيه بيت هاي Aآنها در

Page 139: dijital 2.ppt

عمليات ماسک کردن

که قرار است A براي تعيين بيت هايي از Bدر عمل ماسک کردن •پاک)صفر( شوند مورد استفاده قرار مي گيرد.

1 1 0 0 At

1 0 1 0 B

1 0 0 0 At+1 (A A B)

A مقدار صفر دارند، بيت هاي معادل آنها در Bبه ازاي بيت هايي که در • بدون تغيير مي مانند.Aصفر مي شود. بقيه بيت هاي

Page 140: dijital 2.ppt

عمليات پاک کردن

مشابه بود، B و Aدر عمل پاک کردن اگر بيت هاي • صفر مي شود، در غير اين صورت Aبيت معادل در

بدون تغيير مي ماند.

1 1 0 0 At

1 0 1 0 B

0 1 1 0 At+1 (A A B)

Page 141: dijital 2.ppt

عمليات درجعمليات درج براي وارد کردن رشته بيت مورد نظر به درون ثبات مورد •

استفاده قرار مي گيرد.روش انجام عمل درج:•

ابتدا يک عمل ماسک براي پاک کردن بيت هاي مورد نظر انجام – مي شود.

براي قرار دادن بيت هاي جديد مورد استفاده ORسپس يک عمل – قرار مي گيرد.

مثال:– وارد کنيم.A را به قسمت کم ارزش ثبات 1010فرض کنيد مي خواهيم •

• 1101 1000 1011 0001 A (Original)1101 1000 1011 1010 A (Desired)

•1101 1000 1011 0001 A (Original)

1111 1111 1111 0000 Mask

1101 1000 1011 0000 A (Intermediate)

0000 0000 0000 1010 Added bits

1101 1000 1011 1010 A (Desired)

Page 142: dijital 2.ppt

ريز عمل شيفتدر سيستم هاي ديجيتال سه نوع شيفت مختلف وجود •

دارد:شيفت منطقي –شيفت چرخشي–شيفت حسابي–

تفاوت اين شيفت ها در بيت ورودي سريال است. •

Serialinput

عمليات شيفت به راست:•

• A left shift operationSerialinput

Page 143: dijital 2.ppt

شيفت منطقيدر شيفت منطقي بيت ورودي صفر است.•شيفت منطقي به راست:•

شيفت منطقي به چپ:•

در زبان انتقال ثبات از عالئم زير استفاده مي شود:•– shl شيفت منطقي به چپ– shr شيفت منطقي به راست

:مثال–•R2 shr R2•R3 shl R3

0

0

Page 144: dijital 2.ppt

شيفت چرخشيدر شيفت چرخشي بيت ورودي سريال، بيت خروجي از سمت ديگر ثبات •

است.

شيفت چرخشي به راست:•

شيفت چرخشي به چپ:•

در زبان انتقال ثبات از عالئم زير استفاده مي شود:•– cil شيفت چرخشي به چپ– cir شيفت چرخشي به راست

مثال:–•R2 cir R2

•R3 cil R3

Page 145: dijital 2.ppt

شيفت حسابيشيفت حسابي براي اعداد عالمت دار معني دار است.• ضرب مي 2شيفت حسابي به چپ عدد درون ثبات را در •

کند. تقسيم 2شيفت حسابي به راست عدد درون ثبات را بر •

مي کند.مهمترين ويژگي شيفت حسابي آن است که به هنگام •

شيفت )ضرب و تقسيم( عالمت ثبات را حفظ مي کند.

شيفت حسابي به راست:•

شيفت حسابي به چپ:•

0

signbit

signbit

Page 146: dijital 2.ppt

شيفت حسابي چک (overflowسرريز)در شيفت به چپ بايد مساله •

0شود.

Vاگر قبل از شيفت مقدار دو بيت آخر.متفاوت باشد، سرريز رخ داده است

در زبان انتقال ثبات از عالئم زير استفاده مي شود:•– ashl شيفت حسابي به چپ– ashr شيفت حسابي به راست

مثال:–•R2 ashr R2•R3 ashl R3

signbit

Page 147: dijital 2.ppt

پياده سازي سخت افزاري شيفت ها

S

01

H0MUX

S

01

H1MUX

S

01

H2MUX

S

01

H3MUX

Selectشيفت به راست)پايين( 0Serialچپ)باال(شيفت به 1

input (IR)

A0

A1

A2

A3

Serialinput (IL)

Page 148: dijital 2.ppt

واحد عمليات شيفت، منطقي، حسابي

S3 S2 S1 S0 Cin عمليات توضيح 0 0 0 0 0 F = A Transfer A0 0 0 0 1 F = A + 1 Increment A0 0 0 1 0 F = A + B Addition0 0 0 1 1 F = A + B + 1 Add with carry0 0 1 0 0 F = A + B’ Subtract with borrow0 0 1 0 1 F = A + B’+ 1 Subtraction0 0 1 1 0 F = A - 1 Decrement A0 0 1 1 1 F = A TransferA0 1 0 0 X F = A B AND0 1 0 1 X F = A B OR0 1 1 0 X F = A B XOR0 1 1 1 X F = A’ Complement A1 0 X X X F = shr A Shift right A into F1 1 X X X F = shl A Shift left A into F

واحدحسابي

واحدمنطقي

C

C 4 x 1مالتي پلکسر

Select

0123

F

S3S2S1S0

BA

i

A

D

A

E

shrshl

i+1 i

ii

i+1i-1

i

i

Page 149: dijital 2.ppt

سازمان و طراحي

کامپيوتر پايه

Page 150: dijital 2.ppt

سازمان و طراحي کامپيوتر پايه

کدهاي دستورالعمل•

ثبات هاي کامپيوتر•

دستورات کامپيوتر•

زمان بندي و کنترل•

چرخه دستورالعمل•

دستورات مراجعه به حافظه•

وقفه و ورودي-خروجي•

تشريح کامل کامپيوتر•

طراحي کامپيوتر پايه•

طراحي واحد انباره•

Page 151: dijital 2.ppt

مقدمههر پردازنده طراحي خاص خود)ثبات ها، گذرگاه ها، ريزعمل ها، •

دستورالعمل هاي ماشين و ... ( را دارد.کامپيوترهاي مدرن ساختار پيچيده اي دارند.•آنها شامل موارد زير هستند:•

ثبات هاي فراوان–چندين واحدهاي محاسباتي هم براي اعداد صحيح هم براي اعداد مميزدار –استفاده از چندين واحد خط لوله تا به اين ترتيب سرعت اجرا افزايش –

يابد.و موارد ديگر–

در ادامه براي فهم اينکه کامپيوتر چگونه کار مي کند از يک مدل •( Manoساده شده استفاده شده است. اين مدل را آقاي مانو)

معرفي کرده و نام آنرا کامپيوتر پايه گزارده است. اين مدل شبيه سال پيش کار مي کرده اند.30کامپيوترهايي است که

با RTLما از اين مدل براي معرفي سازمان پردازنده و ارتباط •سطح باالتر پردازنده استفاده مي کنيم.

Page 152: dijital 2.ppt

کامپيوتر پايه

( اصلي دارد، پردازنده و componentکامپيوتر پايه دو جز )•حافظه.

کلمه دارد.4096حافظه •–4096 = 212

خط آدرس نياز داريم.12يعني به ،

بيت طول دارد.16هر کلمه –CPU RAM

0

4095

015

Page 153: dijital 2.ppt

دستورالعمل ها

برنامه • يک دنباله از دستورالعمل ها–

دستورالعمل•

يک گروه از بيت ها که به کامپيوتر اعالم مي کنند که يک عمل خاص –را انجام دهند.

)يک دنباله از ريزعمل ها(

دستورالعمل هاي يک کامپيوتر به همراه همه داده هاي الزم •در حافظه ذخيره شده اند.

•CPU.دستور بعدي را از حافظه مي خواند ذخيره شده است. IRاين دستور در يک ثبات به نام •دستورالعمل به دنباله اي از ريزعمل ها تبديل مي شود تا با •

انجام ريزعمل ها دستورالعمل مورد نظر اجرا شود.

Page 154: dijital 2.ppt

فرمت دستوالعمل

هايک دستورالعمل اغلب از دو بخش تشکيل شده است.•

(: عملي را که دستورالعمل بايد انجام دهد مشخص مي کند. opcodeکد عمليات)–(: ثبات يا جايي از حافظه را که دستورالعمل بايد عمل کند addressآدرس)–

مشخص مي کند.

بيت براي آدرس دهي حافظه 12همانطور که گفتيم در کامپيوتر پايه •داريم.

addressing دستورالعمل مود آدرس دهي)15در کامپيوتر پايه بيت •mode .را مشخص مي کند )

( direct addressingصفر: آدرس دهي مستقيم )–(.indirect addressingيک: آدرس دهي غير مستقيم)–

بيت 3 بيتي هستند، 16چون کلمه هاي حافظه و بنابراين دستورالعمل ها •باقي مانده براي کد دستورالعمل مورد استفاده قرار مي گيرد.

Opcode Address

Instruction Format

15 14 12 0I

11

Addressing mode

Page 155: dijital 2.ppt

مود آدرس ((Addressing Modeدهي ناحيه آدرس يک دستورالعمل مي تواند به يکي از دو شکل زير تفسير شود:•

آدرس دهي مستقيم: آدرس داده مورد نظر در حافظه )عملوند(–آدرس دهي غير مستقيم: آدرس آدرس داده مورد نظر در حافظه )عملوند(–

موثر • دهي Effective Address (EA)آدرسموثر – آدرس راست سمت باال شکل در مثال عملوند، آدرس 1350آدرس چپ سمت باال شکل در و

.457موثر است

0 ADD 45722

Operand457

1 ADD 30035

1350300

Operand1350

+

AC

+

AC

آدرس دهي مستقيم مستقيم غيرآدرس دهي

Page 156: dijital 2.ppt

ثبات هاي پردازنده يک پردازنده تعداد زيادي ثبات براي نگهداري دستورالعمل ها •

آدرس ها و داده ها و ... دارد. Program Counterپردازنده يک ثبات به نام شمارنده برنامه •

(PC).دارد که آدرس دستوري را که بايد اجرا شود، نگه مي دارد بيتي است.PC 12 کلمه دارد پس 4096چون حافظه در کامپيوتر پايه –

در آدرس دهي مستقيم يا غير مستقيم پردازنده براي آنکه آدرس • Addressعملوند را نگه دارد از يک ثبات به نام ثبات آدرس

register (AR) .استفاده مي کند بيتي است.AR 12 کلمه دارد پس 4096چون حافظه در کامپيوتر پايه –

پس آنکه عملوند در حافظه پيدا شد، در آدرس دهي مستقيم يا • Dataغير مستقيم، عملوند به يک ثبات به نام ثبات داده

Register (DR).منتقل مي شود Accumulatorکامپيوتر پايه يک ثبات همه منظوره به نام انباره •

(AC).نيز دارد

Page 157: dijital 2.ppt

ثبات هاي پردازنده اهميت ثبات همه منظوره آن است که مي توان در دستورات به •

آن ارجاع داد. را به يک مکان خاص از حافظه منتقل کرد يا مکان ACمثال مي توان –

منتقل کرد. ACخاص از حافظه را به

در کامپيوتر پايه از يک ثبات براي نگهداري داده هاي مياني يا • Temporaryموقتي استفاده شده است به اين ثبات، ثبات موقتي

Register (TR).مي گويندکامپيوتر پايه يک مدل بسيار ساده ورودي/خروجي دارد.•

بيتي را به پردازنده مي فرستند.8دستگاه هاي ورودي کاراکترهاي – بيتي را به دستگاه هاي خروجي مي فرستد.8پردازنده کاراکترهاي –

بيتي را که از دستگاه 8 دادهInput Register (INPR)ثبات ورودي •ورودي رسيده است نگه ميدارد.

بيتي را که به 8 داده Output Register (OUTR)ثبات خروجي•دستگاه خروجي فرستاده مي شود نگه ميدارد.

Page 158: dijital 2.ppt

ثبات هاي کامپيوتر پايه

List of BC RegistersDR 16 Data Register مقدار عملوند را نگه مي دارد AR 12 Address Register آدرس عملوند را نگه مي داردAC 16 Accumulator ثبات همه منظوره IR 16 Instruction Register کد عمليات را نگه مي داردPC 12 Program Counter آدرس دستورالعمل را نگه مي دارد TR 16 Temporary Register داده هاي موقتي را نگه مي داردINPR 8 Input Register کاراکتر ورودي را نگه مي داردOUTR 8 Output Register کاراکتر خروجي را نگه مي دارد

کامپيوتر پايه درثبات ها

11 0PC

15 0IR

15 0

TR

7 0

OUTR

15 0

DR

15 0AC

11 0

AR

INPR0 7

Memory

4096 x 16

CPU

Page 159: dijital 2.ppt

سيستم گذرگاه عمومي

ثبات ها در کامپيوتر پايه با استفاده از گذرگاه به هم •متصل شده اند

استفاده از گذرگاه نسبت به اتصال مستقيم ثبات ها •به هم در سيم بندي صرفه جويي مي کند.

Page 160: dijital 2.ppt

سيستم گذرگاه عمومي

S2S1S0

Bus

Memory unit4096 x 16

LD INR CLR

Address

ReadWrite

AR

LD INR CLR

PC

LD INR CLR

DR

LD INR CLR

ACALUE

INPR

IRLD

LD INR CLR

TR

OUTRLD

Clock

16-bit common bus

7

1

2

3

4

5

6

Page 161: dijital 2.ppt

سيستم گذرگاه عمومي

AR

PC

DR

L I C

L I C

L I C

AC

L I C

ALUE

IR

L

TR

L I C

OUTR LD

INPRMemory

4096 x 16

Address

Read

Write

بيتي16گذرگاه عمومي

7 1 2 3 4 5 6

S0 S1 S2

Page 162: dijital 2.ppt

سيستم گذرگاه عمومي

کنترل مي کنند که کدام ثبات به s2 و s0، s1سه خط کنترل •عنوان ثبات ورودي انتخاب شود.

براي خروجي •– read حافظه يا load.ثبات ها فعال مي شود

( روي گذرگاه اطالعات PC و AR بيتي )12وقتي ثبات هاي • بيت با ارزشتر گذرگاه مقدار صفر مي 4قرار مي دهند،

گيرد.

0 0 0 x0 0 1 AR0 1 0 PC0 1 1 DR1 0 0 AC1 0 1 IR1 1 0 TR1 1 1 Memory

S2 S1 S0 Register

Page 163: dijital 2.ppt

دستوالعمل هاي کامپيوتر پايه

دستوالعمل هاي کامپيوتر پايهفرمت •

15 14 12 11 0

I Opcode Addressدستورالعمل هاي مراجعه به حافظه

(OP-code = 000 ~ 110)

ثباتدستورالعمل هاي مراجعه به (OP-code = 111, I = 0)

دستورالعمل هاي ورودي خروجي(OP-code =111, I = 1)

15 12 11 0Register operation0 1 1 1

15 12 11 0I/O operation1 1 1 1

Page 164: dijital 2.ppt

دستوالعمل هاي Hex Code کامپيوتر پايه

توضيح I = 0 I = 1 سمبلAND 0xxx 8xxx AND memory word to ACADD 1xxx 9xxx Add memory word to ACLDA 2xxx Axxx Load AC from memorySTA 3xxx Bxxx Store content of AC into memoryBUN 4xxx Cxxx Branch unconditionallyBSA 5xxx Dxxx Branch and save return addressISZ 6xxx Exxx Increment and skip if zero

CLA 7800 Clear ACCLE 7400 Clear ECMA 7200 Complement ACCME 7100 Complement ECIR 7080 Circulate right AC and ECIL 7040 Circulate left AC and EINC 7020 Increment ACSPA 7010 Skip next instr. if AC is positiveSNA 7008 Skip next instr. if AC is negativeSZA 7004 Skip next instr. if AC is zeroSZE 7002 Skip next instr. if E is zeroHLT 7001 Halt computer

INP F800 Input character to ACOUT F400 Output character from ACSKI F200 Skip on input flagSKO F100 Skip on output flagION F080 Interrupt onIOF F040 Interrupt off

Page 165: dijital 2.ppt

مجموعة بودن كاملدستورالعملها

نوع دستورالعملها•

اي از دستورالعملها را داشته باشد كه هر كامپيوتر بايد مجموعهكاربر بتواند براي محاسبه هر تابعي كه محاسبه پذير بودن آن

اي به زبان ماشين بنويسد. محرز است، برنامه

دستورالعملهاي عملياتي حسابي، منطقي و جابجايي•

- ADD, CMA, INC, CIR, CIL, AND, CLAتبادل اطالعات •

تبادل اطالعا ت با حافظه وثباتهاي كامپيوتر - - LDA, STA

دستورالعملهاي كنترلي•دستورالعملهاي كنترل برنامه و وارسي شرايط-

- BUN, BSA, ISZدستورالعملهاي ورودي خروجي•

ورودي خروجي - - INP, OUT

Page 166: dijital 2.ppt

واحد كنترل

واحد كنترل همة پروسسورها دستورالعملهاي ماشين را به سيگنالهاي كنترلي • روند. كند. اين سيگنالهاي كنترلي براي كنترل ريزعملها بكار مي تبديل مي

:باشد واحد كنترل بدو طريق قابل ساخت مي•

افزاري كنترل سخت•

واحد كنترل از مدارهاي تركيبي و ترتيبي ساختهشده است كه كار –آنها توليد سيگنالهاي كنترلي است.

نويسي شده كنترل ريزبرنامه•

يك حافظة كنترلي درپروسسور وجود دارد كه شامل ريزعملهايي –كند. است كه سيگنالهاي كنترلي الزم را توليد مي

افزاري را براي كامپيوتر پايه ارائه و استفاده ما يك واحد كنترلي سخت•كنيم. مي

Page 167: dijital 2.ppt

بندي و زمانكنترل

واحد كنترل در كامپيوتر پايه

Instruction register (IR)15 14 13 12 11 - 0

3 x 8ديكدر

7 6 5 4 3 2 1 0

ID0

15 14 . . . . 2 1 04 x 16

ديكدر

4-bitsequence

counter(SC)

Increment (INR)Clear (CLR)

Clock

هاي ديگر ورودي

هاي خروجي كنترل

D

T

T

7

15

0

گيتهاي مداركنترل

Page 168: dijital 2.ppt

سيگنالهاي بندي زمان

Clock

T0 T1 T2 T3 T4 T0

T0

T1

T2

T3

T4

D3

CLR SC

شود. توليد مي4*16 يتي و ديكدر 4بوسيلة دنباله شمار --SCتواند افزايش يافته يا پاك شود. مي

, . . .T0, T1, T2, T3, T4, T0, T1 بعنوان مثال: فعال باشد. D3شود اگر خروجي ديكدر پاك ميT4 ، SC-فرض: در زمان

D3T4: SC 0

Page 169: dijital 2.ppt

واكشي Fetch and Decode •وكدگشايي T0: AR PC (S0S1S2=010, T0=1)

T1: IR M [AR], PC PC + 1 (S0S1S2=111, T1=1)T2: D0, . . . , D7 Decode IR(12-14), AR IR(0-11), I IR(15)

S2

S1

S0

Bus

7Memory

unitAddress

Read

AR

LD

PC

INR

IR

LD Clock

1

2

5

Common bus

T1

T0

Page 170: dijital 2.ppt

تعيين نوع دستورالعمل

= 0 (direct)

D'7IT3: AR M[AR]D'7I'T3: NothingD7I'T3: Execute a register-reference instr.D7IT3: Execute an input-output instr.

StartSC

AR PCT0

IR M[AR], PC PC + 1T1

AR IR(0-11), I IR(15)Decode Opcode in IR(12-14),

T2

D7= 0 (Memory-reference)(Register or I/O) = 1

II

Executeregister-reference

instructionSC 0

Executeinput-outputinstructionSC 0

M[AR]AR Nothing

= 0 (register)(I/O) = 1 (indirect) = 1

T3 T3 T3 T3

Executememory-reference

instructionSC 0

T4

Page 171: dijital 2.ppt

اي دستورالعملهاي حافظه

BSA: D5T4: M[AR] PC, AR AR + 1D5T5: PC AR, SC 0

ISZ: Increment and Skip-if-ZeroD6T4: DR M[AR]D6T5: DR DR + 1D6T4: M[AR] DR, if (DR = 0) then (PC PC + 1), SC 0

Page 172: dijital 2.ppt

ليست كلي ريزعملياتهاFetch

Decode

IndirectInterrupt

Memory-Reference AND

ADD

LDA

STA BUN BSA

ISZ

RT0: RT1:RT2:

D7IT3:

RT0:RT1:RT2:

D0T4:D0T5:D1T4:D1T5:D2T4:D2T5:D3T4:D4T4:D5T4:D5T5:D6T4:D6T5:D6T6:

AR PCIR M[AR], PC PC + 1D0, ..., D7 Decode IR(12 ~ 14),

AR IR(0 ~ 11), I IR(15)AR M[AR]

R 1AR 0, TR PCM[AR] TR, PC 0PC PC + 1, IEN 0, R 0, SC 0

DR M[AR]AC AC DR, SC 0DR M[AR]AC AC + DR, E Cout, SC 0DR M[AR]AC DR, SC 0M[AR] AC, SC 0PC AR, SC 0M[AR] PC, AR AR + 1PC AR, SC 0DR M[AR]DR DR + 1M[AR] DR, if(DR=0) then (PC PC + 1), SC 0

T0T1T2(IEN)(FGI + FGO):

Page 173: dijital 2.ppt

Register-Reference

CLA CLE CMA CME CIR CIL INC SPA SNA SZA SZE HLT

Input-Output

INP OUT SKI SKO ION IOF

D7IT3 = rIR(i) = Bi r: rB11: rB10: rB9: rB8: rB7: rB6: rB5: rB4: rB3: rB2: rB1: rB0:

D7IT3 = p IR(i) = Bi p: pB11: pB10: pB9: pB8: pB7: pB6:

(Common to all register-reference instr)(i = 0,1,2, ..., 11)SC 0AC 0E 0AC ACE EAC shr AC, AC(15) E, E AC(0)AC shl AC, AC(0) E, E AC(15)AC AC + 1If(AC(15) =0) then (PC PC + 1)If(AC(15) =1) then (PC PC + 1)If(AC = 0) then (PC PC + 1)If(E=0) then (PC PC + 1)S 0

(Common to all input-output instructions)(i = 6,7,8,9,10,11)SC 0AC(0-7) INPR, FGI 0OUTR AC(0-7), FGO 0If(FGI=1) then (PC PC + 1)If(FGO=1) then (PC PC + 1)IEN 1IEN 0

ليست كلي ريزعملياتها