doğ ş ğ...doğuş holding anonim Şirketi ve bağlı ortaklıkları 31 aralık 2008 tarihi...

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları İçindekiler Bağımsız Denetim Raporu Konsolide Bilanço Konsolide Gelir Tablosu Konsolide Kayıtlara Alınan Gelir ve Giderler Tablosu Konsolide Nakit Akım Tablosu Konsolide Mali Tablolara Ait Dipnotlar Ek: İlave Bilgiler Amerikan Doları’na Çevrim

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Bilanço Para birimi: Bin Yeni Türk Lirası (“YTL”)

1

Dipnotlar 2008 2007 Varlıklar Maddi duran varlıklar 13 2,575,568 2,240,202 Maddi olmayan duran varlıklar 14 1,197,110 1,005,876 Borçlanma senetleri 15 7,972,673 5,389,836 Hisse senetleri 16 48,269 51,790 Yatırım amaçlı gayrimenkuller 17 1,052,924 631,508 Diğer duran varlıklar 18 827,445 1,581,276 Ertelenmiş vergi varlıkları 12 165,738 110,642 Toplam duran varlıklar 13,839,727 11,011,130 Stoklar 19 774,782 359,900 Ticari alacaklar 20 1,214,537 765,350 İlişkili taraflardan alacaklar 38 14,998 26,821 Diğer dönen varlıklar 22 738,267 362,133 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 23 16,560,166 12,559,710 Bankalara verilen kredi ve avanslar 24 2,418,882 1,525,820 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 25

76,952 178,383 Nakit ve nakit benzeri değerler 26 2,256,649 1,102,373 Toplam dönen varlıklar 24,055,233 16,880,490 Toplam varlıklar 37,894,960 27,891,620

Özkaynaklar Ödenmiş sermaye 2,010,192 2,010,192 Bağlı ortaklıkların ana ortaklıktaki sermaye payı (53,655) (53,655)Hisse senetleri ihraç primleri 159,350 159,350 Makul değer rezervi 36,490 47,346 Yabancı para çevrim farkları 49,421 4,048 Riskten korunma rezervi 7,362 8,044 Maddi duran varlıkların değer artış fonu 1,024,867 826,603 Geçmiş yıllar karları 2,322,134 1,897,556 Ana ortaklık hissedarlarına atfolunan özkaynaklar toplamı 5,556,161 4,899,484 Azınlık hakları Şahenk Ailesi 100,530 85,344 Diğer 100,107 126,898 Toplam azınlık hakları 200,637 212,242 Toplam özkaynaklar 27 5,756,798 5,111,726 Yükümlülükler Uzun vadeli finansal borçlar 28 4,535,307 2,669,875 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 12 125,297 57,831 Emeklilik fayda yükümlülükleri 30 31,006 49,742 Diğer uzun vadeli yükümlülükler 29 386,911 129,659 Toplam uzun vadeli yükümlülükler 5,078,521 2,907,107 Kısa vadeli finansal borçlar 31 1,969,524 1,166,012 Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 28 1,435,814 1,011,857 Bankalararası mevduatlar 32 640,446 736,187 Müşteri mevduatları 33 16,809,305 12,442,193 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 34 3,370,491 2,596,489 Ticari borçlar 35 1,332,582 691,397 İlişkili taraflara borçlar 38 3,695 5,921 Ödenecek vergiler 12 39,028 2,015 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 36 1,458,756 1,220,716 Toplam kısa vadeli yükümlülükler 27,059,641 19,872,787 Toplam yükümlülükler 32,138,162 22,779,894 Toplam özkaynaklar ve yükümlülükler 37,894,960 27,891,620

İlişikteki notlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz bir parçasıdır.

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Gelir Tablosu Para Birimi: Bin YTL

2

Dipnotlar 2008 2007

Gelirler 6,962,589 5,682,177 Gelirlerin maliyeti (4,968,267) (4,050,094) Brüt kar 7 1,994,322 1,632,083 Genel yönetim giderleri 8 (965,799) (726,949) Satış, pazarlama ve dağıtım giderleri (193,827) (165,556) Değer düşüklüğü giderleri, net 9 (181,974) (75,671) Sermaye piyasası işlem karları/(zararları), net 25 147,504 (105,737) Diğer faaliyet gelirleri, net 10 239,957 212,922 Faaliyet karı 1,040,183 771,092 Finansman gelirleri 873,199 415,520 Finansman giderleri (1,410,442) (450,335) Net finansman giderleri 11 (537,243) (34,815) Diğer faaliyet dışı giderler -- (25,482) İştirak kazançları 5,592 2,754 Vergi öncesi kar 508,532 713,549 Vergi karşılığı 12 (98,486) (70,772) Net dönem karı 410,046 642,777 Ana ortaklık hissedarları 437,145 623,097 Azınlık hakları 27 (27,099) 19,680 - Şahenk Ailesi (6,998) 6,468 - Diğer (20,101) 13,212 Net dönem karı 410,046 642,777 İlişikteki notlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz bir parçasıdır.

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Kayıtlara Alınan Gelir ve Giderler Tablosu Para birimi: Bin YTL

3

Dipnotlar 2008 2007

Maddi duran varlıkların yeniden değerlemesi 27 255,126 475,606

Satılmaya hazır menkul değerlerin makul değerindeki değişim 27 (10,856) 17,086 Yabancı para çevrim farklarındaki değişim 27 45,373 (532)

Nakit akım riskinden korunmanın makul değerindeki değişimin etkin kısmı 27

(682) 7,240 Özkaynaklarda kayıtlara alınan gelir ve giderlerin ertelenmiş vergi etkisi 12

(49,439) (2,460)Özkaynaklarda kayıtlara alınan gelirler ve giderler 239,522 496,940

Net dönem karı 410,046 642,777

Dönem içerisinde kayıtlara alınan toplam gelirler ve giderler 649,568 1,139,717

Ana ortaklık hissedarları 677,531 1,118,264

Azınlık hakları (27,963) 21,453

Dönem içerisinde kayıtlara alınan toplam gelirler ve giderler 649,568 1,139,717


Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Nakit Akım Tablosu Para birimi: Bin YTL

4

Dipnotlar 2008 2007 Faaliyetlerden kaynaklanan nakit akımları Net dönem karı 410,046 642,777 Net dönem karını oluşturan nakit dışı bileşenler: Değer düşüklüğü giderleri 9 181,974 75,671 Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değer düşüklüğü -- 25,482 Satılmaya hazır maddi duran varlıklardaki makul değer değişimi 6 493 (35) Yatırım amaçlı gayrimenkullerin makul değerindeki değişim 10 (134,574) (2,795) Kıdem tazminatı karşılığı 6,29 15,851 6,911 Emeklilik fayda yükümlülükleri karşılığı 6,30 (18,735) 49,742 Amortisman ve itfa payları 6 137,341 136,401 Sigorta teknik karşılıkları 6 7,124 8,109 Maddi duran varlık satış karı (8,024) (44,906) İştirak kazancı 6 (5,592) (2,754) Faiz gider/ (gelir) tahakkuklarındaki değişim, net 6 (206,053) (14,349) Vergi karşılığı 12 135,555 92,814 Ertelenmiş vergi geliri 12 (37,069) (22,042) Kurucu hisse satış karı 10 (232,444) -- Garanti giderleri 24,744 32,849 270,637 983,875 Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler Müşteri mevduatları 5,417,373 3,197,405 Bankalararası mevduatlar (49,008) 268,303 Bankalara verilen kredi ve avanslar (572,176) (624,288) Merkez Bankası bakiyeleri 947,255 (599,504) Müşterilere verilen kredi ve avanslar (5,815,617) (2,647,761) Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar

91,354 (63,479) Diğer varlıklar (395,631) 180,392 Stoklar (368,499) 126,775 Ticari alacaklar (455,609) 73,197 İlişkili taraflardan alacaklar 11,823 (12,835) Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 1,004,854 1,013,842 Ticari borçlar 641,185 12,709 İlişkili taraflara borçlar (2,226) (179,596) Diğer yükümlülükler 332,192 208,524 1,057,907 1,937,559 Ödenen faizler (2,026,638) (1,277,696) Alınan faizler 3,060,937 523,408 Ödenen vergi (98,542) (125,060) Ödenen temettü 27 (22,279) (22,417) Ödenen kıdem tazminatı 29 (8,928) (3,065)İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları 1,962,457 1,032,729 Yatırım faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları Hisse senetleri satışlarından sağlanan nakit -- (7,792) Bağlı ortaklıklardaki hisse payının artışı (24,024) (65) Bağlı ortaklıklardaki hisse payının azalışı 40,371 4,874 Kurucu hisse satışından sağlanan nakit 272,062 -- Yatırım amaçlı gayrimenkul alımı (20,835) (3,016) Borçlanma senetlerindeki artış (3,606,682) (1,180,032) Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları (750,616) (604,764) Maddi duran varlık satışlarından sağlanan nakit 95,582 61,927 İşletme birleşmeleri kapsamında ödenen nakit, iktisap edilene ait nakit düşülmüş olarak

-- (928,704)Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit (3,994,142) (2,657,572)Finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları Kısa vadeli finansal borçlardaki artış/(azalış), net 1,470,641 (221,196) Uzun vadeli finansal borçlardaki artış, net 2,239,115 1,305,231 Finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları 3,709,756 1,084,035 Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net artış / (azalış) 1,678,071 (540,808) 1 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 1,537,606 2,078,414 31 Aralık itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 26 3,215,677 1,537,606


Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağli Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle ve Aynı Tarihte Sona Eren Yıla Ait Konsolide Mali Tablolara Ait Dipnotlar Para birimi: Bin YTL

5

Konsolide mali tablolara ait dipnotlar

Dipnot Açıklama Sayfa 1 Rapor konusu kuruluş 6 2 Sunum esasları 6 3 Önemli muhasebe politikaları 7 4 Makul değerin belirlenmesi 33 5 Finansal risk yönetimi 34 6 Bölümlere göre finansal raporlama 47 7 Gelirler ve gelirlerin maliyeti 53 8 Genel yönetim giderleri 53 9 Değer düşüklüğü giderleri 53 10 Diğer faaliyetlerden gelirler, net 54 11 Net finansman giderleri 54 12 Vergi 55 13 Maddi duran varlıklar 61 14 Maddi olmayan duran varlıklar 63 15 Borçlanma senetleri 64 16 Hisse senetleri 66 17 Yatırım amaçlı gayrimenkuller 67 18 Diğer duran varlıklar 67 19 Stoklar 68 20 Ticari alacaklar 68 21 Devam eden inşaat sözleşmeleri alacakları ve hakediş bedelleri 69 22 Diğer dönen varlıklar 69 23 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 70 24 Bankalara verilen kredi ve avanslar 72 25 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 72 26 Nakit ve nakit benzeri değerler 73 27 Sermaye ve yedekler 74 28 Uzun vadeli finansal borçlar 77 29 Diğer uzun vadeli yükümlülükler 79 30 Emeklilik fayda yükümlülükleri 81 31 Kısa vadeli finansal borçlar 84 32 Bankalararası mevduatlar 85 33 Müşteri mevduatları 85 34 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 86 35 Ticari borçlar 86 36 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 87 37 Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler 87 38 İlişkili taraf açıklamaları 91 39 Finansal araçlar 93 40 Muhasebe tahminleri 106 41 Grup şirketleri 108 42 Önemli olaylar 116 43 Bilanço tarihinden sonraki olaylar 118 Ek: İlave Bilgi

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle ve Aynı Tarihte Sona Eren Yıla Ait Konsolide Mali Tablolara Ait Dipnotlar Para birimi: Bin Yeni Türk Lirası (“YTL”)

6

1 Rapor konusu kuruluş Doğuş Holding Anonim Şirketi ("Doğuş Holding" veya “Şirket”) 1975 yılında kurulmuş olup, faaliyet konusu bankacılık ve finans, otomotiv, inşaat, turizm, medya ve gayrimenkul gibi endüstri kollarında faaliyet gösteren şirketlerin idare ve koordinasyonunu sağlamak ve yatırım yapmaktır. Doğuş Holding Türkiye’de tescil edilmiştir. Doğuş Holding, Şahenk Ailesi’ne ait olup, bu aile tarafından yönetilmektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Doğuş Holding’e ait 53 adet (2007: 52) bağlı ortaklık (“Bağlı Ortaklıklar”), 32 adet (2007: 31) müşterek yönetime tabi ortaklık (“Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar”) ve 8 adet (2007: 7) iştirak (“İştirakler”) (burada ve bundan sonra “Grup” veya “Doğuş Grubu” olarak bahsedilecektir) bulunmaktadır. 41 numaralı dipnotta ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, Doğuş Holding, Grup’a dahil tüm bağlı ortaklıklarda, doğrudan veya dolaylı şekilde sahip olduğu diğer şirketler üzerinden ve/veya Şahenk Ailesi tarafından kontrole tekabül eden ifa edilebilir oy hakkına sahip hisse senetleri vasıtasıyla hisse senetlerini kontrol etmektedir. Grup, ortaklıklar işletmektedir ve General Electric Consumer Finance, Volkswagen AG, Volkswagen Finance AG, Audi AG, Porsche AG, Bentley Motors Limited, Seat SA, Scania, Krone, Meiller Fahrzeug&Maschinenfabrik GMBH&CO KG, Lamborghini S.p.A, Thermo King, ITT Sheraton, Neckerman Reisen, Hyatt International Ltd., HMS International Hotel GMBH, Emporio Armani, Guccio Gucci Spa, CNBC, Loro Piana, Aldiana GMBH ve Starwood Hotel&Resort Worldwide Inc. gibi uluslararası tanınmış markalarla dağıtım, yönetim ve oy hakkı (imtiyaz) sözleşmelerine sahiptir. Doğuş Holding’in tescilli adresi aşağıdaki gibidir: Eski Büyükdere Caddesi Oycan Plaza No:15 34398 Maslak/ İstanbul-Türkiye 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Grup’un çalışan sayısı yaklaşık olarak 20,000’dir (2007: 20,395).

2 Sunum esasları (a) Uygunluk beyanı

Doğuş Grubu’nun Türkiye’de faaliyet gösteren şirketleri, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve yasal mali tabloların Yeni Türk Lirası (“YTL”) olarak hazırlanmasında, Türkiye Garanti Bankası Anonim Şirketi (“Garanti Bankası”) için, Bankacılık ve Düzenleme Denetleme Kurulu (“BDDK”) tarafından yayımlanan muhasebe prensiplerini, sigortacılık faaliyetleri için Sigortacılık Kanunu ve sigorta faaliyetleri için geçerli olan muhasebe prensiplerini ve diğer işletmeler için ise Tek Düzen Hesap Planı ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen muhasebe prensiplerini kullanmaktadır. Doğuş Grubu’nun yabancı ülkelerde faaliyet gösteren şirketleri, faaliyet gösterdikleri ülkelerin genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine ve o ülkelerin mevzuatına göre muhasebe kayıtlarını tutmakta ve yasal mali tablolarını hazırlamaktadırlar. İlişikteki konsolide mali tablolar, yasal mali tablolar üzerinde Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (“UFRS”) uygunluk açısından gerekli düzeltme ve sınıflandırmaların etkisini içerecek şekilde hazırlanmıştır.

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle ve Aynı Tarihte Sona Eren Yıla Ait Konsolide Mali Tablolara Ait Dipnotlar Para birimi: Bin YTL

7

2 Sunum esasları (devamı) (b) Değerleme esasları

Konsolide mali tablolar, aşağıda belirtilenler hariç olmak üzere, 31 Aralık 2005’te sona eren enflasyon etkilerinden arındırılmış tarihsel maliyet temeline göre hazırlanmıştır:

• türev finansal araçlar makul değerleri ile gösterilmişlerdir, • satılmaya hazır finansal varlıklar makul değerleri ile gösterilmişlerdir, • makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal araçlar makul

değerleri ile gösterilmişlerdir, • yatırım amaçlı gayrimenkuller makul değerleri ile gösterilmişlerdir, • belirli maddi duran varlıklar makul değerleri ile gösterilmişlerdir.

Makul değer ölçme esasları 4 numaralı dipnotta açıklanmıştır. (c) Fonksiyonel ve raporlama para birimi

İlişikteki konsolide mali tablolar Doğuş Holding’in fonksiyonel para birimi olan YTL cinsinden sunulmuştur. Bütün mali bilgiler bin YTL olarak sunulmuştur.

(d) Muhasebe tahminleri

Konsolide mali tabloların UFRS’ye uygun olarak hazırlanması, yönetimin, politikaların uygulanması ve raporlanan varlık, yükümlülük, gelir ve gider tutarlarını etkileyen kararlar, tahminler ve varsayımlar yapmasını gerektirmektedir. Gerçekleşen sonuçlar bu tahminlerden farklılık gösterebilir. Tahminler ve tahminlerin temelini teşkil eden varsayımlar sürekli olarak gözden geçirilmektedir. Muhasebe tahminlerindeki güncellemeler tahminlerin güncellemesinin yapıldığı dönemde ve bu güncellemelerden etkilenen müteakip dönemlerde kayıtlara alınır. Tahmin belirsizliği olan önemli alanlara ilişkin bilgiler ve konsolide mali tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde en önemli etkisi olan muhasebe politikalarının uygulamasına ilişkin önemli değerlendirmeler aşağıdaki dipnotlarda açıklanmıştır: Not 4 Makul değerlerin belirlenmesi Not 14 Maddi olmayan duran varlıklar Not 15 Borçlanma senetleri Not 23 Müşterilere verilen kredi ve avanslar Not 25 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar Not 30 Emeklilik fayda yükümlülükleri Not 32 Bankalararası mevduatlar Not 39 Finansal araçlar Not 40 Muhasebe tahminleri

3 Önemli muhasebe politikaları Sunumu yapılan ilişikteki konsolide mali tabloların muhasebe politikaları tüm dönemlere tutarlı bir şekilde uygulanmıştır ve Grup’un tüm şirketleri tarafından tutarlı bir şekilde uygulanmıştır. Çeşitli karşılaştırmalı tutarlar cari dönem sunumu ile uyumlu olması için aşağıda özetlenen sınıflamalara tabi tutulmuştur: 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren yılda sermaye piyasası işlem karları/(zararları) hesabında gösterilen türev işlemlere ilişkin 67,488 YTL tutarındaki kur farkı gelirleri, finansman gelirleri / (giderleri), net hesabı içinde kur farkı gelirleri hesabına sınıflanmıştır.


8

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (a) Konsolidasyon ilkeleri

İlişikteki konsolide mali tablolar, ana şirket Doğuş Holding ve bağlı ortaklıklarının, müşterek yönetime tabi ortaklıklarının ve iştiraklerinin hesaplarını aşağıdaki kısımlarda belirtilen şekilde yansıtmaktadır. Konsolidasyona dahil olan şirketlerin mali tabloları konsolide mali tablolarla aynı tarih itibariyle hazırlanmıştır.

(i) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar Grup’un kontrolündeki kuruluşlardır. Kontrol, Grup’un bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin mali ve faaliyet politikaları ile ilgili kararlarında tek başına etkin rol oynama gücünü ifade eder. Kontrol değerlendirilirken ifa edilebilir potansiyel oy hakları da dikkate alınmaktadır. Bağlı ortaklıkların mali tabloları konsolide mali tablolara kontrolün oluştuğu tarihten kontrolün ortadan kalktığı tarihe kadar dahil edilmiştir. Bağlı ortaklıların muhasebe politikaları gerekli olduğunda Grup’un muhasebe politikaları ile uyumlu olacak şekilde değiştirilmiştir.

(ii) Özel amaçlı kuruluşlar Grup, belirli varlıkların menkulleştirilmesi, belirli borç alma veya borç verme işlemlerinin ifası gibi dar kapsamlı ve iyi tanımlanmış hedeflerin elde edilebilmesi için birtakım özel amaçlı kuruluşlar (“ÖAK”) kurmuştur. Eğer Grup, ÖAK’nın riskleri ve faydaları ile Grup arasında özün önceliği ilişkisinin değerlemesini temel alarak ÖAK’yı kontrol ettiği sonucuna varıyorsa, söz konusu ÖAK konsolide edilmektedir. Grup tarafından kontrol edilen ÖAK’lar ÖAK’nın yönetiminde katı sınırlamalar ve ÖAK’nin faaliyetleri ve net varlıkları ile ilgili faydalarının çoğunluğunu alan ve ÖAK’ların faaliyetlerinden dolayı oluşan risklere maruz kalmasından ve ÖAK veya varlıklar ile ilgili kalan veya sahiplik risklerinin çoğunluğunu elde tutmasını sağlayan şartları düzenleyerek kurulurlar.

(iii) İştirakler Grup’un şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte mali ve faaliyet politikaları üzerinde önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. Önemli etkinin Grup’un söz konusu kuruluşun yönetiminde yüzde 20 ile yüzde 50 arası oy hakkı bulunması durumunda oluştuğu öngörülmüştür. İştirakler özsermaye yöntemi ile muhasebeleştirilirler. Konsolide mali tablolar, iştiraklerin mali tablolarında Grup’un muhasebe politikaları ile ilgili gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra Grup’un iştiraklerin gelir ve giderlerindeki payını önemli etkinin başladığı tarihten bittiği tarihe kadar içermektedir. Eğer Grup’un zararlardaki payı iştirak tutarını aşarsa, Grup’un iştirakteki payı (varsa uzun vadeli yatırımları da içermek suretiyle) sıfırlanır ve eğer Grup’un iştirak adına herhangi bir taahhüdü veya iştirak adına yapılmış ödemesi yoksa ilave zararların kayıtlara alınması durdurulur.

(iv) Müşterek yönetime tabi ortaklıklar Müşterek yönetime tabi ortaklıklar, Grup’un ortak kontrolüne tabi, sözleşmeye dayanan anlaşma ile kurulan ve stratejik, finansal ve operasyonel kararlar için oybirliği gereken şirketlerdir. Konsolide mali tablolar, Grup’un müşterek yönetime tabi ortaklıkların varlık, yükümlülük, gelir ve giderlerindeki payını, oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak, ortak kontrolün başladığı tarihten kontrolün ortadan kalktığı tarihe kadar içermektedir.


9

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (a) Konsolidasyon ilkeleri (devamı) (v) Konsolidasyon esnasında elenen işlemler

Konsolide mali tabloların hazırlanması aşamasında grup içi yapılan işlemler, grup içi bakiyeler ve grup içi işlemlerden dolayı oluşan gerçekleşmemiş gelirler ve giderler karşılıklı olarak elenmektedir. İştiraklerle yapılan işlemlerden kaynaklanan gerçekleşmemiş gelirler Grup’un iştirakteki payı oranında iştirakten elenmiştir. Herhangi bir değer düşüklüğü söz konusu değilse gerçekleşmemiş giderler de gerçekleşmemiş gelirler gibi elenmektedir.

(b) Hiperenflasyonist ekonomilerde muhasebeleştirme

Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin mali tabloları 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle 29 numaralı Uluslararası Muhasebe Standardı (“UMS”) “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama”ya uygun olarak, YTL’nin genel satın alım gücündeki değişmeler nedeniyle yapılan düzeltmeleri yansıtacak şekilde ifade edilmiştir. Türkiye’nin 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yüksek enflasyonlu olmayan ekonomi olarak değerlendirilmesi gerektiği açıklanmıştır. Bundan dolayı, ilişikteki konsolide mali tablolarda 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren UMS 29 uygulanmamıştır.

(c) Yabancı para

(i) Yabancı para cinsinden yapılan işlemler Yabancı para işlemler ilgili Grup şirketlerinin fonksiyonel para birimlerine işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihindeki kurlardan fonksiyonel para birimine çevrilmişlerdir. Parasal kalemlere ilişkin yabancı para çevrim farkı kazancı veya zararı, dönem başındaki fonksiyonel para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın etkin faiz oranı ve ödemelerin etkisinin düzeltilmesiyle dönem sonundaki yabancı para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın dönem sonu kurundan çevrilmiş tutarı ile arasındaki farkı ifade eder. Yabancı para cinsinden olan ve makul değerleriyle ölçülen parasal olmayan varlıklar ve yükümlülükler, makul değerin tespit edildiği tarihteki kurdan fonksiyonel para birimine çevrilir. Yeniden çevrimle oluşan kur farkları, özkaynaklar altında kayıtlara alınan satılmaya hazır sermaye araçları veya yurtdışı işlemlerdeki net yatırımların riskten korunması amacıyla tasarlanan finansal yükümlülükler veya nakit akım riskinden korunması hariç, kar veya zarar kayıtlarına alınır (bakınız (iii)).

(ii) Yurtdışı faaliyetler İktisaptan dolayı oluşan makul değer düzeltmeleri ve şerefiye dahil olmak üzere yurtdışı faaliyetlerin varlık ve yükümlülükleri raporlama tarihindeki kurlardan YTL’ye çevrilir. Yurtdışı faaliyetlerin gelir ve giderleri işlem tarihindeki ortalama kurlardan YTL’ye çevrilir. Yabancı para çevrim farkları özkaynaklar altında kayıtlara alınır. Bu tarz farklar özkaynaklar altında yabancı para çevrim farklarında kayıtlara alınır. Yurtdışı faaliyetlerin kısmen veya tamamen satılması durumunda yabancı para çevrim farklarındaki ilgili tutar kar veya zarara transfer edilir. Önceden öngörülemeyen ve planlanmamış bir şekilde gerçekleşen yurtdışı işlemlerden, parasal kalemlerden oluşmuş alacak ve borç kaynaklı yabancı para çevrim kar ve zararları yabancı işlemlerin bir parçası şeklinde tanımlanarak, doğrudan özkaynaklar altında bulunan yabancı para çevrim farkları hesabında kayıt altına alınır.


10

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (c) Yabancı para (devamı) (iii) Yurtdışı faaliyetlerdeki net yatırımların riskten korunması

Yurtdışı faaliyetlerdeki net yatırımların riskten korunması amacıyla tasarlanan mali yükümlülüklerin yabancı para çevrim farkları yabancı para çevrim farklarında riskten korunmanın etkinliği ölçüsünde özkaynaklar altında kayıtlara alınır. Riskten korunmanın etkin olmaması durumunda ise bu tarz farklar kar veya zararda kayıtlara alınır. Riskten korunmaya tabi olan net yatırımın satılması durumunda, özkaynaklardaki kümülatif tutar kar veya zarara transfer edilir.

(d) Finansal araçlar (i) Türev olmayan finansal araçlar

Türev olmayan finansal araçlar, borçlanma senetlerini ve hisse senedi yatırımlarını, ticari alacakları, ilişkili taraflardan alacakları, müşteri ve bankalara verilen kredi ve avansları, makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkları, nakit ve nakit benzeri değerleri, ticari borçları, finansal borçları, bankalararası mevduatları, müşteri mevduatlarını, repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükleri, ilişkili taraflara borçları, satın alınan belirli kredileri, etkin riskten korunma aracı olarak tasarlanmamış türev sözleşmeleri ve kısa vadeli finansal araçların satışından kaynaklanan yükümlülükleri kapsar. Genellikle finansal araçların makul değeri bilanço tarihindeki piyasa değerleri baz alınarak işlem maliyetleri için herhangi bir indirim olmadan bulunur. Eğer belirli bir kote piyasa değeri yoksa makul değer, var olan piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri dikkate alınarak tahmin edilir. Ancak, tahmin edilen makul değeri geliştirmek için piyasa verilerini yorumlamak için takdir kullanmak gerekmektedir. Dolayısıyla, yapılan tahminler, cari bir piyasa işleminde elde edilebilecek değerlerin göstergesi olmayabilir. Piyasada işlem görmeyen türev araçların makul değeri, karşı tarafın güvenilirliği ve güncel piyasa koşulları da dikkate alınarak bilanço tarihinde sözleşmelerin sona ermesi durumunda, Grup’un alacağı veya ödeyeceği tutarlar tahmin edilerek bulunur. Türev olmayan finansal araçlar, makul değerlerine doğrudan satın almayla ilişkilendirilebilecek maliyetlerin eklenmesiyle kayıtlara alınırlar. İlk kayıttan sonra, türev olmayan finansal araçlar aşağıdaki şekilde değerlenir: Nakit ve nakit benzeri değerler Nakit ve nakit benzeri değerler, nakit, vadesiz mevduatlar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) ve diğer merkez bankalarındaki mevduatlar ile diğer nakit benzeri değerleri kapsar. Para piyasasına yapılan yatırımlar, bankalara verilen kredi ve avanslar olarak sınıflanmaktadır. Bankacılık ve finans bölümü için faiz gelirleri ve giderlerinin muhasebeleştirilmesi 3 (q) nolu dipnotta açıklanmıştır. Bankacılık ve finans dışı bölümler için finansman gelir ve giderlerinin muhasebeleştirilmesi 3 (t) nolu dipnotta açıklanmıştır. Vade tarihine kadar elde tutulacak yatırımlar Grup’un vade tarihine kadar elinde tutmak niyet ve kabiliyetinde olduğu borçlanma senetleri vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflanır. Vade tarihine kadar elde tutulacak yatırımlar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetlerden değer düşüklüğü karşılıklarının düşülmesiyle değerlenir. İşlem maliyetleri de dahil olmak üzere primler ve iskontolar, ilgili enstrümanın kayıtlı değeri içinde gösterilir ve enstrümanın etkin faiz oranı temel alınarak itfa edilir. Söz konusu yatırımlar, bankalara ve müşterilere verilen bazı kredi ve avanslar ile bazı borç araçlarını içermektedir.


11

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (d) Finansal araçlar (devamı) (i) Türev olmayan finansal araçlar (devamı)

Satılmaya hazır finansal varlıklar Grup’un belirli borçlanma ve hisse senetleri satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflanır. İlk kaydın ardından, aktif bir piyasada oluşmuş belirli bir piyasa değeri olmayan ve makul değeri güvenilir şekilde ölçülemeyen ve itfa edilmiş maliyet ile değerlenen finansal araçlar hariç, satılmaya hazır finansal varlıklar makul değeri ile ölçülür. Finansal araç kayıtlardan çıkarıldığında, özkaynaklardaki birikmiş kar ya da zarar, kar zarar hesaplarına aktarılır. Makul değeri ile ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar Ticari amaçla elde tutulan ya da ilk kayıtlara alımı sonrasında bu amaçla değerlendirilen finansal varlıklar, makul değeri ile ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar olarak sınıflanır. Bunlar yatırımları, belirli satın alınan kredileri, etkin riskten korunma araçları olarak tasarlanmayan türev araçları ve finansal araçların kısa vadeli satışından kaynaklanan yükümlülükleri içermektedir. Eğer Grup’un yazılı risk yönetimi ve yatırım stratejisine göre bu tip yatırımların yönetimi ve alım satım kararlarının verilmesi bu araçların makul değerlerine göre yapılıyorsa, bu finansal araçlar makul değeri ile ölçülür ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal araçlar olarak sınıflanır. İlk kayda alınmayla beraber, ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri, gelir tablosuna kaydedilir. Makul değeri ile ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkların değerlerindeki değişimler, gelir tablosunda kayıtlara alınır. Satın alınan opsiyonlar gibi net alacak pozisyonundaki (artı makul değer) tüm ticari türevler, ticari varlık olarak raporlanır. Satılan opsiyonlar gibi net borç pozisyonundaki (eksi makul değer) tüm ticari türevler, ticari yükümlülükler olarak raporlanır. Banka kredileri ve alacaklar Banka kredileri ve alacaklar, aktif bir piyasada oluşmuş belirli bir piyasa değeri olmayan sabit ya da belirli ödemeleri olan türev olmayan finansal varlıklardır. Bankacılık ve finans bölümündeki müşterek yönetime tabi ortaklık ve bağlı ortaklıkları bir borçluya alacağın alım satımı ile ilgili olmayan para, mal ya da hizmet sağladığında banka kredileri ve alacaklar oluşur. Banka kredileri ve alacaklar, bankalara ve müşterilere verilen kredi ve avansları kapsar. Banka kredileri ve alacaklar, itfa edilmiş maliyet ile değerlenmiş tutarlarından değer düşüklükleri düşülerek değerlenir. Bankacılık ve finans bölümü tarafından sağlanan kredi ve avanslar, tahsil edilebilir tutarı göstermek açısından karşılıklar ile netlenmiş hali ile gösterilir. İtfa edilmiş maliyet, etkin faiz oranı yöntemiyle hesaplanır. İlk işlem maliyetleri de dahil olmak üzere primler ve iskontolar ilgili finansal aracın kayıtlı değerine dahil edilir ve kayıtlara alınırlar ve etkin faiz oranı yöntemiyle itfa edilir. Finansal kiralama alacakları Kiraya konu olan varlığın sahiplikle ilgili tüm risk ve getirilerinin kiracıya transfer edildiği kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. Finansal kiralama ödemelerinin, garanti edilmiş kalan değeri dahil olmak üzere, bugünkü tutarına eşit olan tutar alacak olarak kayıtlara alınır. Brüt alacak ile alacağın bugünkü değeri arasındaki fark, kazanılmamış finansal gelirler olarak ve kiralama süresi üzerinden etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak kayıtlara alınır. Finansal kiralama alacakları müşterilere verilen kredi ve avanslar içinde gösterilmiştir. Diğer Diğer türev olmayan finansal araçlar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden değer düşüklükleri düşülerek değerlenir (bakınız: muhasebe politikaları 3m).


12

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (d) Finansal araçlar (devamı) (i) Türev olmayan finansal araçlar (devamı)

Muhasebe politikasında değişiklik Uluslararası Muahsebe Standartları Kurulu Ekim 2008’de finansal varlıkların sınıflanması (UMS 39’a değişiklik “Finansal Enstrümanlar: Kayıtlara Alma ve Değerleme” ve UFRS 7 “Finansal Enstrümanlar: Açıklama” yı yayımlamıştır. UMS 39’a yapılan değişiklikle türev olmayan finansal araçların, ilk kayda almanın ardından makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar hariç olmak üzere, eğer satım amaçlı elde tutulmuyorsa ya da yakın gelecekte satın alınmamışsa makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklardan çıkarılmasına aşağıdaki şekilde izin vermektedir: • Eğer finansal varlık kredi ve alacaklar tanımını karşılıyorsa, finansal varlığın ilk kayda

alınmasının ardından makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlık olarak sınıflanmasına gerek yoksa ve eğer şirketin söz konusu finansal varlığı öngörülebilir bir geleceğe ya da vadesine kadar elde tutma niyeti varsa sınıflanabilir.

• Eğer finansal varlık kredi ve alacaklar tanımını karşılamıyorsa, sadece “olağandışı durumlarda” makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlık sınıfından çıkarılabilir.

Söz konusu değişiklikler 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geriye dönük etkileri ile birlikte geçerlidir. Müteakip değerlemelerdeki kar ve zararlar Makul değeri ile gösterilen finansal araçların makul değerlerindeki değişimlerden oluşan kazanç ve kayıplar kar veya zararda kayıtlara alınırken, nakit akım riskinden korunma ve satılmaya hazır varlıkların makul değerlerindeki değişimlerden oluşan kazanç ve kayıplar özkaynakların ayrı bir bileşeni olarak muhasebeleştirilir. Kayıtlardan çıkarma Finansal varlıklar, Grup bu varlıkların üzerindeki sözleşmeye bağlı haklardaki kontrolü kaybettiği zaman kayıtlardan çıkarılır. Bu durum bu hakların gerçekleşmesi, vadesinin dolması veya teslim edilmesi durumunda oluşur. Bir finansal yükümlülük ödendiğinde kayıtlardan çıkarılır. Satılmaya hazır ve alım-satım amaçlı varlıklar, Grup’un bu varlıkları satma taahhüdünde bulunduğu tarihte kayıtlardan çıkartılır ve bununla ilgili satın alanın ödemesini yapacağı alacaklar da aynı tarihte kayıtlara alınır. Finansal varlık ve yükümlülükler kayıtlardan çıkarılırken oluşan kar ve zararları belirlemek için özel belirleme yöntemi kullanılır. Grup tarafından vadeye kadar elde tutulacak araçlar ile verilen kredi ve avanslar Grup tarafından karşı tarafa transfer edildikleri gün kayıtlardan çıkarılır.


13

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (d) Finansal araçlar (devamı) (ii) Risk yönetimi amacıyla elde tutulan türev finansal araçlar

Grup, çeşitli risklere maruz kalmaktan korunmak için türev finansal araçlar kullanmaktadır. Ana sözleşmenin ve gömülü türevin iktisadi özellik ve riskleri birbiriyle yakın ilintili değilse, gömülü türevle aynı şartlara sahip başka bir araç türev olarak tanımlanabiliyorsa ve söz konusu finansal araç kombine olarak makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen bir araç değilse gömülü türev ana sözleşmeden ayrıştırılır ve ayrı olarak muhasebeleştirilir. Türevler ilk olarak makul değerleriyle kayıtlara alınır ve türevlere atfolunan ilgili işlem maliyetleri oluştuğu zaman gelir tablosuna kaydedilir. İlk kayıtlara alınmasına müteakiben, türevler makul değerleriyle ölçülür ve oluşan değişimler aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilir. Nakit akım riskinden korunma Nakit akım riskinden korunma amaçlı tasarlanan türev korunma aracının makul değerindeki değişiklikler, riskten korunmanın etkin olduğu ölçüde doğrudan özkaynaklarda kayıtlara alınır. Riskten korunmanın etkin olmadığı ölçüde makul değerdeki değişiklikler kar veya zararda muhasebeleştirilir. Riskten korunma araçları, riskten korunma muhasebesi kıstaslarına artık uymuyorsa, süresi dolmuşsa veya satıldıysa, sona erdirildiyse veya ifa edilmişse, riskten korunma muhasebesi ileriye yönelik olarak durdurulur. Önceden özkaynaklara kaydedilen birikmiş kar veya zararlar tahmini işlemin gerçekleşmesine kadar özkaynaklarda kalır. Eğer riskten korunmaya konu olan kalem finansal olmayan varlık ise, özkaynaklara kaydedilen tutar kayıtlara alındığında ilgili varlığın kayıtlı değerine transfer edilir. Diğer durumlarda ise özkaynaklarda kayıtlara alınan tutar kar veya zarara riskten korunmaya konu olan kalem kar veya zararı etkilediğinde transfer edilir. İktisadi riskten korunma Riskten korunma muhasebesi, yabancı para üzerinden olan varlıklar ve yükümlülüklere ekonomik olarak riskten korunma sağlayan türev araçlarına uygulanmaz. Bu tarz türev araçların makul değerindeki değişimler kur farkı karı veya zararının bir parçası olarak kar veya zarara kaydedilir.

(iii) Sermaye Adi hisse senetleri Adi hisse senetleri, sermaye olarak sınıflandırılmaktadır. Adi hisse senetleri ihracına doğrudan atfolunan maliyetler, vergi etkisi netlenerek, özkaynaklardan azalış olarak kayıtlara alınır. Sermayenin geri alımı Ödenmiş sermaye olarak kayıtlara alınan paylar tekrar geri alındığı zaman, ödenen tutar, geri satın almaya atfolunabilecek maliyetlerin vergi etkisi düşüldükten sonraki tutarı da kapsayacak şekilde özkaynaklardan düşer. Geri alınan paylar özkaynaklardan azalma olarak gösterilmektedir. Söz konusu paylar satıldığı ya da tekrar ihraç edildiği zaman, edinilen tutar sermaye arttırımı olarak kaydedilmekte ve sonuçta ortaya çıkan fark geçmiş yıl karlarına transfer edilmektedir.


14

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (e) Maddi duran varlıklar (i) Kayıtlara alma ve değerleme

31 Aralık 2005 tarihine kadar alımı yapılan maddi duran varlıklar, 31 Aralık 2005 tarihindeki YTL cinsinden UMS 29’a uygun olarak enflasyon etkilerinden arındırılmış olacak şekilde düzeltilmiştir. Buna göre, aşağıda açıklanan durumlar dışında maddi duran varlıklar enflasyona tabi tutulmuş maliyet değerlerinden, birikmiş amortisman değerleri ve değer düşüklüğü karşılığı (bakınız: muhasebe politikaları 3m) düşüldükten sonraki değer ile gösterilmektedir. UMS 29’un ilk uygulandığı yılda, konsolide edilen bağlı ortaklıklardan Doğuş İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’nin (“Doğuş İnşaat”) sahip olduğu inşaat makineleri, 31 Aralık 1997’deki karşılaştırılabilir kalemlerin fiyatları veya belirli kote fiyat bilgileri doğrultusunda yerine koyma (yenileme) maliyetleri üzerinden ifade edilmiş olup ve o tarihten 31 Aralık 2005 tarihinde kadar UMS 29 uyarınca enflasyon etkilerinden arındırılmış olarak ifade edilmişlerdir. Doğuş İnşaat, 2006 yılında inşaat makineleri ve motorlu taşıtlarının sayımı ve piyasa değerlemesini yapması için bir bağımsız değerleme şirketiyle anlaşmıştır. Doğuş İnşaat, edindiği değerleme raporlarına göre inşaat makinelerini ve motorlu taşıtlarının kayıtlı değerlerini düzenlemiştir. Grup, 2001 yılında, arsa ve binalarını bağımsız değerleme kuruluşları tarafından değerlemesi yapılan makul değerleriyle yansıtmaya başlamıştır. Bu arsa ve binalar üzerindeki değerlemeden kaynaklanan artışlar, aynı varlıkta daha önceden kayıtlara alınan değer düşüklüğü giderleri kadar değer artışı gelir tablosunda alacak olarak kaydedilenler hariç, maddi duran varlıklar değer artış fonuna alacak olarak kaydedilir. Bu arsa ve binaların kayıtlı tutarları üzerinden yapılan değerlemeden kaynaklanan azalışlar da, önceki değerlemeden dolayı oluşan yeniden değerleme artış fonu bakiyesi olması durumunda, söz konusu değerleme tutarını aşan tutar gider olarak yansıtılır. Maliyet ilgili varlığın iktisabıyla direkt ilişkili harcamaları ifade etmektedir. Grup tarafından inşa edilen varlıkların maliyeti malzeme maliyeti, direkt işçilik ve o varlığı Grup’un kullanımına hazır hale gelmesiyle direkt ilişkili maliyetleri ve parçaların sökümü, yer değiştirmesi ve üzerinde bulundukları alanın eski haline getirilmesine ilişkin maliyetleri içermektedir. İlgili ekipmanın kullanılabilmesiyle ilgili satın alınan yazılım, o ekipmanın parçası olarak aktifleştirilir. Maddi duran varlıkları oluşturan kalemler farklı ekonomik ömürlere sahipler ise maddi duran varlıkların ayrı kalemleri (temel bileşenler) olarak muhasebeleştirilir. Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasıyla ilgili kazanç veya kayıplar, elden çıkarma tutarı ile varlığın kayıtlı değerinin karşılaştırılması ile belirlenir ve gelir tablosunda, “Diğer faaliyet gelirleri, net” altında kayıtlara alınır. Yeniden değerlenmiş varlıklar satıldığında, yeniden değerleme artışları fonundaki tutarlar, geçmiş yıllar karlarına aktarılır.

(ii) Yatırım amaçlı gayrimenkullere sınıflama Bir mülk ileride yatırım amaçlı gayrimenkul olarak kullanılmak üzere inşa edilmişse inşaat ve geliştirme süresi boyunca maddi duran varlık olarak kaydedilir ve makul değerin belirlendiği tarihten itibaren yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırılır. Makul değer belirlenmesinde oluşan herhangi bir kar veya zarar gelir tablosuna kaydedilir. Eğer bir mülk, sahibi tarafından kullanılma durumundan, yatırım amaçlı gayrimenkul durumuna gelmişsse, o mülk makul değeri ile ifade edilip yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırılır. Makul değer belirlemesinde oluşan herhangi kazanç özkaynaklarda, herhangi bir zarar ise doğrudan doğruya gelir tablosunda kayıtlara alınır.


15

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (e) Maddi duran varlıklar (devamı)

(iii) Müteakip maliyetler Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten dolayı oluşan giderler söz konusu maddi duran varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Değişen parçaların kayıtlı değerleri kayıtlardan çıkarılır. Tüm diğer giderler oluştukça kar veya zarar hesaplarında kayıtlara alınır.

(iv) Amortisman Maddi duran varlıklar, varlıkların tahmin edilen faydalı ömürlerine göre satın alma tarihi veya kurulma tarihleri esas alınarak doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulmakta ve gelir tablosuna kaydedilmektedir. Finansal kiralamaya konu olan maddi duran varlıklar, ilgili varlığın kira süresi veya faydalı ömründen kısa olanı süresinde amortismana tabi tutulur. Arazi ve arsalar, amortismana tabi değildir. Cari dönemde ve önceki dönemdeki ekonomik ömürler aşağıdaki gibidir: Açıklama Yıl Binalar 50 Mobilya ve teçhizatlar 4-20 Taşıtlar 5-10 Özel maliyetler doğrusal amortisman yöntemi ile ilgili kiralama süreleri üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman yöntemleri, ekonomik ömürler ve artık değerler her raporlama tarihi itibariyle yeniden değerlendirilir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının 2005 öncesinde satın alınan maddi duran varlıklarının amortismanları faydalı ömürlerine göre satın alma tarihleri esas alınarak doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmıştır. Bu tarihten sonra satın alınan maddi duran varlıklar hızlandırılmış amortisman yöntemlerinden biri olan azalan bakiyeler yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulmuştur.

(f) Maddi olmayan duran varlıklar (i) Şerefiye

Şerefiye (negatif şerefiye), bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklık iktisaplarında oluşur. Şerefiye, iktisap edilenin tanımlananabilir varlık, yükümlülük ve şartlı yükümlülüklerinin net makul değerinin Grup’un iktisap maliyetinin iktisap ettiği payını aşan kısmı ifade etmektedir. Eğer aşan kısım eksi ise (negatif şerefiye) derhal kar veya zarara kaydedilir. Azınlık haklarından iktisaplar Bağlı ortaklıktaki azınlık haklarından yapılan iktisaplardan oluşan şerefiye ilave yatırımın maliyetinin iktisap edilenin işlem tarihindeki net akif değerini aşan kısmını ifade eder. Müteakip değerleme Şerefiye, tarihsel maliyetten birikmiş değer düşüklüğü (bakınız: muhasebe politikaları 3m) indirildikten sonraki hali ile ifade edilir. Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerde ise, şerefiyenin kayıtlı değeri iştirakin kayıtlı değeri üzerine yansıtılır.


16

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (f) Maddi olmayan duran varlıklar (devamı) (ii) Diğer maddi olmayan duran varlıklar

Grup tarafından iktisap edilen ve sınırlı ekonomik ömrü olan diğer maddi olmayan duran varlıklar tarihsel maliyetten birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklüğü (bakınız: muhasebe politikaları 3m) düşüldükten sonra yansıtılır.

(iii) Müteakip harcamalar Sonradan ortaya çıkan diğer masraflar söz konusu maddi olmayan duran varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. İçeriden oluşturulan şerefiye ve markalarla ilgili olanlar dahil tüm diğer giderler oluştukça kar ve zararda kayıtlara alınır.

(iv) İtfa payları Şerefiye hariç itfa payları, maddi olmayan duran varlığın ekonomik ömrü boyunca doğrusal itfa yöntemiyle gelir tablosuna kullanıma hazır olduğu tarihten itibaren kaydedilir.

(g) Menkul kıymet karşılığında borçlanma ve kredi verme

Menkul kıymet ödünç verme anlaşmaları karşılığında ödünç olarak verilen yatırımlar alım satım amaçlı veya satılmaya hazır varlıklar olarak ve bunlara uygulanan muhasebe politikaları göz önünde bulundurularak konsolide mali tablolarda kayıtlara alınır. Ödünç verilen menkul kıymetler karşılığında alınan nakit teminatlar müşterilere veya bankalara yükümlülükler olarak kaydedilir. Menkul kıymet borçlanma anlaşmalarıyla borçlanılan yatırımlar kayıtlara alınmaz. Borçlanılan menkul kıymetlere göre verilen nakit teminatları bankalara veya müşterilere verilen kredi ve avanslar altında kaydedilir. Menkul kıymet borçlanma ve kredilendirme işinden oluşan gelir ve giderler “Gelirler” ve “Gelirlerin maliyeti” olarak tahakkuk esasına göre işlemin süresi boyunca kaydedilir.

(h) Satım ve geri alım anlaşmaları Grup, gelecekte belirli bir tarihte sabit fiyatla geri satım (ters repo) taahhüdüyle menkul kıymet alımları yapmaktadır. İleri bir tarihte geri satım taahhüdüyle alınan menkul kıymetler kayıtlara alınmamaktadır. Ödenen tutarlar bankalara veya müşterilere verilen kredi olarak kaydedilir. Söz konusu alacaklar ilgili menkul kıymet ile teminatlandırılmış olarak gösterilir. Geri alım (repo) sözleşmeleri ile satılan yatırımlar bilançoda kayıtlara alınmaya devam edilir ve ilgili varlıklara ilişkin muhasebe politikalarına uygun olarak değerlenir. Yatırımların satılmasından sağlanan tutar bir yükümlülük hesabı olan “Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler” olarak raporlanmaktadır. Satım ve geri alım anlaşmalarından oluşan gelir ve giderler işlemin süresi boyunca tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır ve “Gelirler” ve “Gelirlerin maliyeti” içine kaydedilirler.

(i) Yatırım amaçlı gayrimenkuller Yatırım amaçlı gayrimenkuller işletmelerin olağan iş akışı çerçevesinde satış amacıyla değil, kira geliri kazanmak veya sermaye aktif değerinin arttırılması için ya da her iki amaçla elde tutulur. Yatırım amaçlı gayrimenkuller makul değerleriyle ölçülür ve makul değerdeki değişimler kar veya zarara kaydedilir. Eğer gayrimenkulün kullanımı değişmiş ve maddi duran varlık olarak sınıflandırılmışsa, gayrimenkulün sınıflandırma tarihinden sonraki muhasebeleştirilmesinde sınıflandığı tarihteki makul değeri artık o mülkün maliyeti olarak dikkate alınır.


17

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (j) Kiralanan varlıklar

Grup, finansal kiralama sözleşmesi altında, sahiplikle ilgili tüm risklerin ve faydaların kiracıya ait olduğu sabit kıymet transferlerini, finansal kiralama işlemi olarak sınıflandırmaktadır. Finansal kiralama yoluyla satın alınan maddi duran varlıklar kiranın başlangıcındaki asgari kiralama ödemelerinin makul değeri ile bugünkü değerinden birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü karşılığı düşülmüş tutarından düşük olanı ile ilk defa kaydedilir. İlk defa kayıtlara alınma sonrasında ilgili varlığa uygun olan muhasebe politikaları ile muhasebeleştirilir. Anapara ödemeleri finansal kiralama borçlarını azaltırken, finansal kiralama borcunun finansman maliyetleri doğrudan kar veya zarar hesaplarında kayıtlara alınır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller hariç diğer kiralanan varlıklar operasyonel kira olarak değerlendirilir ve kiralanan varlıklar Grup’un konsolide bilançosunda kayıtlara alınmaz. Operasyonel kira kapsamında alınan yatırım amaçlı gayrimenkuller Grup’un konsolide bilançosunda makul değeri ile gösterilir.

(k) Stoklar

Stoklar, maliyet ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanıyla gösterilir. Aşağıdaki paragraflarda bahsedilenler hariç, stok maliyetleri ağırlıklı ortalama yöntemiyle belirlenir, ve stokların elde etme maliyetini, üretim ya da dönüştürme maliyetlerini ve bunları son hallerine getirmek için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Üretilen stoklarda maliyet, normal üretim kapasitesine dayanan uygun miktarda genel üretim gideri içerir. Ticari mal stoklarının ve ticari gayrimenkullerin maliyetlerinin belirlenmesinde, otomotiv ve inşaat şirketlerinde özel maliyetlendirme yöntemi kullanılmaktadır. Ticari gayrimenkuller, ticari amaçla elde tutulan arsa ve binalardan oluşmaktadır. Net gerçekleşebilir değer, normal işletme koşullarında oluşacak tahmini satış fiyatından tahmin edilen satış masrafları ve satışa hazır duruma getirmek için katlanılacak maliyetler düşülerek bulunmaktadır.

(l) Devam eden inşaat sözleşmeleri Devam eden inşaat işleri inşaat sözleşmelerine ilişkin rapor tarihine kadar gerçekleştirilen iş için müşteriden alınması beklenen, faturalanmamış brüt tutarları ifade etmektedir. Devam eden inşaat işleri maliyete kayıtlara alınan kazançlardan faturalanmış kısımların eklenmesi ve kayıtlara alınan zararların düşülmesinden sonraki hali ile ifade edilir. Maliyet belirli projelerle ilgili tüm harcamaları, Grup’un normal faaliyet kapasitesini temel alan sözleşme faaliyetleri ile ilgili sabit ve değişken genel üretim giderlerini içermektedir. Devam eden inşaat sözleşmeleri konsolide bilançoda ticari alacaklar içerisinde sınıflandırılmaktadır. Eğer müşterilerden tahsilatlar kayıtlara alınan kazancı aşmışsa, oluşan fark konsolide bilançoda ertelenmiş gelirler olarak sunulur. “Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar” kalemi, faturalandırılmış tutarın üzerinde gerçekleşen geliri ifade etmektedir. “Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri” kalemi ise gerçekleşen gelirin üzerinde faturalandırılmış tutarı ifade etmektedir.


18

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (m) Değer düşüklüğü

(i) Finansal varlıklar Her raporlama döneminde, finansal varlıklarda nesnel kanıtlara dayanan değer düşüklüğü gerektiren durum için değerlendirilir. Bir finansal varlığın tahmin edilen gelecekteki nakit akımlarının olumsuz olarak etkilendiğini gösteren bir veya birden fazla nesnel kanıt olması durumunda, değer düşüklüğüne uğradığı kabul edilir. İtfa edilmiş maliyet ile gösterilen finansal varlıktaki değer düşüklüğü finansal varlığın kayıtlı değeri ile gelecekteki beklenen nakit akımların orijinal etkin faiz oranı ile bugünkü değerine indirgenmesi arasındaki farkı ifade eder. Satılmaya hazır finansal varlıktaki değer düşüklüğü cari dönem makul değerine referans vererek hesaplanır. Önemli tutardaki finansal varlıklar değer düşüklüğü testine ayrı ayrı tabi tutulurlar. Geriye kalan finansal varlıklar benzer kredi riski özelliğini taşıyan gruplar halinde topluca değerlendirilir. Bütün değer düşüklükleri kar veya zarar hesaplarında kayıtlara alınır. Satılmaya hazır finansal varlıklardan oluşan ve özkaynaklarda takip edilen birikmiş zararlar gelir tablosuna transfer edilirler. Değer düşüklüğünün geri çevrimi eğer geri çevrim objektif olarak değer düşüklüğünün kayıtlara alınmasından sonra gerçekleşen bir olaya bağlanabilirse yapılır. İtfa edilmiş maliyet ile ölçülen finansal varlıklar ve borçlanma senetlerinden oluşan satılmaya hazır finansal varlıklardaki değer düşüklüğünün geri çevrilmesi kar veya zarardan yapılır. Sermaye araçlarından oluşan satılmaya hazır finansal varlıklardaki değer düşüklüğünün geri çevrilmesi doğrudan özkaynaklardan yapılır.

(ii) Krediler ve alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak varlıklar Vadeye kadar elde tutulacak varlıklar ve verilen kredi ve avansların geri kazanılabilir tutarı, finansal aracın gelecekte beklenen nakit akışlarının söz konusu varlığın orijinal etkin faiz oranı ile iskonto edilmesi suretiyle hesaplanır. Kısa vadeli tutarlar iskonto edilmemektedir. Krediler ve alacaklar tahsil edilememe riskine karşı özel ve genel kredi karşılıkları düşüldükten sonraki net tutarlarıyla gösterilmiştir. Kredi ve alacak tutarlarının tahsil edilemeyecek olduğunu düzenli incelemeler neticesinde gösteren bir durumun söz konusu olması halinde kredi ve alacaklar için tahsil edilebileceği tutara kadar özel karşılık ayrılır. Bankacılık kredi ve alacaklarının geri kazanılabilir tutarının değerlemesi yapılırken gelecekteki tahmini nakit akımlar bugünkü değere indirgenir. Benzer krediler ve alacaklardan oluşan portföyün kayıtlı değerinin bilanço tarihindeki tahmin edilen tahsil edilebilir tutarına indirilmesi için genel karşılık ayrılır. Benzer varlıklardan oluşan kredi portföylerinin beklenen nakit akımları geçmiş tecrübeler, müşterilerin kredi risk derecelendirmeleri, faiz gecikmeleri ve cezalar dikkate alınarak tahmin edilir. Ayrılan karşılıklardaki artışlar kar veya zarara kaydedilir. Tahsili mümkün olmayan kredi ve alacaklar, bütün yasal işlemler tamamlandıktan ve nihai zarar tespit edildikten sonra tümüyle hesaplardan silinir. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap döneminde, varlığın makul değerinde veya geri kazanılabilir tutarında, varlıkla ilişkilendirilebilir olumlu yöndeki gelişmelerden dolayı bir artış gerçekleşmesi durumunda, varlığa ilişkin olarak kaydedilen zarar, yapılan ters kayıtla kar veya zarara kaydedilir.


19

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (m) Değer düşüklüğü (devamı) (iii) Makul değerle yeniden değerlenen finansal varlıklar

Sermaye araçlarının geri kazanılabilir tutarı o aracın makul değeridir. Makul değerleriyle ölçülen borçlanma araçlarının ve satın alınan kredilerin geri kazanılabilir tutarı tahmini gelecekteki nakit akımlarının piyasadaki faiz oranları ile bugünkü değere indirgenmiş halini ifade eder. Makul değer ile değerlenen bir varlık değer düşüklüğüne maruz kalmışsa, değer düşüklüğü doğrudan kar veya zararda kayıtlara alınır. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap döneminde, varlığın makul değerinde veya geri kazanılabilir tutarında, varlıkla ilişkilendirilebilir olumlu yöndeki gelişmelerden dolayı bir artış gerçekleşmesi durumunda, varlığa ilişkin olarak kaydedilen zarar, kar veya zararlarda ters çevrilir.

(iv) Finansal olmayan varlıklar Grup’un yatırım amaçlı gayrimenkulleri, stoklar ve ertelenmiş vergi varlıkları haricindeki finansal olmayan varlıkları için her raporlama tarihinde, söz konusu varlıkların kayıtlı değerine ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığı incelenmektedir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Sonsuz ömürleri olan veya kullanıma hazır hale gelmemiş şerefiye ve maddi olmayan duran varlıkların geri kazanılabilir tutarları her raporlama tarihinde değerlendirilir. Bir varlığın veya nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarı kullanımdaki değeri veya makul değerden satış masraflarının düşüldükten sonraki değerinden yüksek olanı ifade eder. Kullanım değeri, söz konusu varlığın gelecekteki beklenen nakit akışlarının cari piyasa koşullarında paranın zaman değeriyle söz konusu varlığın risklerini yansıtabilecek olan vergi öncesi iç verim oranı ile iskonto edilmesi suretiyle hesaplanır. Değer düşüklüğü testi için, varlıklar mevcut kullanımları sonucunda sağladıkları nakit girişlerine göre, diğer varlıkların sağladıkları nakit girişlerinden bağımsız olarak, daha küçük gruplar haline getirilir. İşletme birleşmelerinden sağlanan şerefiye, değer düşüklüğü testi için, birleşmeden sağlanacak sinerjiden faydalanabilmek amacıyla nakit yaratabilecek birimlere tahsis edilir. Bir varlığın veya nakit yaratan birimlerinin kayıtlı değeri geri kazanılabilir tutarı aşıyorsa değer düşüklüğü kayıtlara alınır. Diğer varlıklardan veya gruplardan bağımsız olarak nakit akımı yaratan en küçük ayrıştırılabilir varlık grubu nakit yaratan birim olarak tanımlanır. Değer düşüklükleri gelir tablosuna kaydedilir. Nakit yaratan birimler kapsamında kayıtlara alınan değer düşüklüğü ilk olarak nakit yaratan birimlere tahsis edilen şerefiyenin kayıtlı değerinden ve sonra nakit yaratan birimdeki (birim grubu) diğer varlıkların kayıtlı değerinden orantısal olarak düşülür. Şerefiye üzerindeki değer düşüklüğü karşılığı geri çevrilmez. Geçmiş dönemlerde değer düşüklüğüne uğrayan diğer varlıkların değer düşüklüğünde azalma ya da bitiş olup olmadığı her raporlama döneminde test edilir. Geri kazanılabilir tutarın belirlenmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik söz konusu ise, değer düşüklüğü geri çevrilir. Eğer değer düşüklüğü kayıtlara alınmadıysa, değer düşüklüğü bir varlığın kayıtlı değerinin söz konusu varlık için belirlenecek olan kayıtlı değerinin amortisman ve itfa payları düşüldükten sonraki tutarını aşmayacak kadar ters çevrilir.


20

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (n) Satılmak üzere elde tutulan duran varlıklar

Satılmak üzere elde tutulan duran varlıklar (veya varlık ve yükümlülüklerden oluşan satılacaklar grubu) devamlı kullanımdan ziyade öncelikle satış yoluyla tahsil edilecekler varsayımından ötürü satılmak üzere duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. Satılmak üzere elde tutulan varlık sınıflamasından önce varlıklar (veya satılacaklar grubunun bileşenleri) Grup’un muhasebe politikaları doğrultusunda derhal değerlendirilir. Bundan sonra, genellikle varlıklar (veya satılacaklar grubu) kayıtlı değer ile satış maliyetlerinin makul değerden düşüldükten sonraki değerinden düşük olan ile gösterilir. Satılacaklar grubundaki değer düşüklüğü öncelikle şerefiyeye tahsis edilir ve sonra Grup’un muhasebe politikalarına uygun olarak değerlenen stoklara, finansal varlıklara, ertelenmiş vergi varlıklarına ve yatırım amaçlı gayrimenkullere herhangi bir zararın tahsis edilmemesi durumu hariç orantısal olarak geriye kalan varlık ve yükümlülüklere tahsis edilir. Satılmak üzere elde tutulan varlık olarak ilk sınıflamanın yapıldığı tarihteki değer düşüklükleri, değerlemedeki müteakip kazançlar veya kayıplar kar veya zararlara kaydedilir. Herhangi birikmiş değer düşüklüğünü geçen kazançlar kayıtlara alınmaz.

(o) Çalışanlara sağlanan faydalar

(i) Belirli fayda planları Belirli fayda planları; yaş, hizmet yılı ve tazminat gibi genelde bir veya birden fazla etkene bağlı olarak, çalışanların ve onların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin elde edecekleri emeklilik planlarıdır. Müşterek yönetime tabi ortaklık olan Garanti Bankası’nın çalışanları için Türkiye Garanti Bankası Anonim Şirketi Memur ve Müstahdemleri Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı (“Fon”) adında belirli bir fayda planı (“Plan”) vardır. Kuruluşu resmi mercilerce tanınmış ve ayrı bir tüzel kişilik olan fon bütün vasıflı banka çalışanlarına fayda ve emeklilik sonrası sağlık hizmetleri sunmaktadır. Plan, 506 nolu Sosyal Güvenlik Kanunu’nun gerektirdiği şekilde bütün banka çalışanları ve işveren tarafının katkısı ile fonlanmaktadır. Bu katkılar aşağıdaki gibidir: 2008 İşveren % Çalışan %Emeklilik katkısı 15.5 10.0Sağlık hizmetleri katkısı 6.0 5.0 2007 İşveren % Çalışan %Emeklilik katkısı 15.5 10.0Sağlık hizmetleri katkısı 6.0 5.0

Bu fayda planı a) Sosyal Güvenlik Kurumu’na (“SGK”) transferi konu olan anlaşmaya dayalı çalışan faydaları (“emeklilik ve sağlık hizmetlerinin SGK’ya transferi”) (bakınız dipnot 30) ve ii) Garanti Bankası’nın, mevcut vakıf senedi ile sağlanan, yapısal yükümlülüklerinden temin edilen SGK’ya transfer edilemeyen diğer ilave sosyal hak ve ödemeler ve sağlık yardımlarından (“ilave faydalar”) oluşmaktadır.


21

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (o) Çalışanlara sağlanan faydalar (devamı) (i) Belirli fayda planları (devamı)

SGK’ya devredilebilen emeklilik ve sağlık faydaları 30 numaralı dipnotta belirtildiği gibi Garanti Bankası Fon’un yükümlülüklerinin bir kısmını SGK’ya devretmeyi beklemektedir. Bu transfer Fon’un yükümlülüklerinin ilgili kısmının tasfiyesi olacaktır. Bu transferin koşullarını belirleyen nihai kanun 8 Mayıs 2008’de yürürlüğe girmiştir. Transfer gerçekleşene kadar tasfiyenin kayıtlara alınmayacak olmasına rağmen Garanti Bankası 5754 numaralı “Sosyal Sigortalar Kanunu ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve diğer kanun ve düzenlemeler ile ilgili Kanunu’nun (“Yeni Kanun”) geçici 20. maddesine göre SGK’ya ödenecek tutar olarak 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle yükümlülüğü ölçmenin daha uygun olacağını düşünmektedir. Dipnot 30’da sunulan emeklilik dipnotları yüzde 9.80’lik iskonto oranı dahil Yeni Kanun’da belirtilen aktüeryal varsayımları ve ölüm oranı tablolarını yansıtmaktadır. SGK’ya devredilebilir emeklilik faydaları Hazine Müsteşarlığı’nda kayıtlı bağımsız bir aktüer tarafından yıllık olarak hesaplanmaktadır. Tecrübe düzeltmeleri ve aktüeryal varsayımlardaki değişikliklerden kaynaklanan aktüeryal kazanç ve kayıplar kar zararda gösterilir. SGK’ya devredilemeyen ilave faydalar Devre konu olmayan ilave faydalar UMS 19 “Çalışan Faydaları” kapsamında muhasebeleştirilmiştir. Belirli emeklilik fayda planının muhafaza edilen kısmına ilişkin yükümlülük çalışanların şu an ve geçmişte verdikleri hizmetler karşılığında edindikleri gelecek faydalarının tahmini ile hesaplanır ve bu faydalar proseslendirilen birim kredi yöntemine göre bu faydaların bugünkü değerini belirlemek için iskonto edilir ve kayıtlara alınmayan geçmiş hizmet maliyetleri ve herhangi bir plan varlığının makul değeri düşülür. İskonto oranı için dalgalı iskonto oranı olup 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle yüzde 17.41 – 10.51 (2007: yüzde 16.77 – 10.17) aralığındadır. Yaşanmış düzeltmelerden ve aktüeryal varsayımlardaki değişikliklerden kaynaklanan aktüeryal kazanç ve kayıplar kar zarar tablosunda gösterilir.

(ii) Kıdem tazminatı karşılığı Türkiye’deki mevcut Türk İş Kanunu gereğince, Grup, çalışanların emeklilik nedeniyle işten ayrılan çalışanlarına belirli miktarlarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı Grup’un çalışanlarının emekli olması durumunda gelecekte tahmini muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değerini ifade etmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmış olup konsolide mali tablolarda tahakkuk esası ile yansıtılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı, Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanmıştır. 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle kıdem tazminatı tavanları sırasıyla 2,173.18 YTL ve 2,030.19 YTL tutarındadır.


22

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (o) Çalışanlara sağlanan faydalar (devamı) (ii) Kıdem tazminatı karşılığı (devamı)

Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na göre, şirketlerin belirli fayda planlarını istatistiki değerleme yöntemlerine göre hesaplamaları gerekmektedir. Buna göre, ilişikteki konsolide mali tablolardaki toplam yükümlülüğü bulmak için kullanılan emeklilik tahminlerinin olasılığını hesaplarken 31 Aralık tarihleri itibariyle kullanılan temel varsayımlar aşağıdaki gibidir:

2008 2007 % % İskonto oranı 6.26 5.71 Emeklilik tahmini için kullanılan çalışan devri oran aralığı 1.0-8.70 3.0-8.0

(p) Karşılıklar

Grup, geçmiş olaylardan kaynaklanan hukuki veya zımni bir yükümlülüğün bulunduğu, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların Grup’tan çıkmasının muhtemel olduğu ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebildiği durumlarda, ilgili yükümlülük için karşılık ayırmaktadır. Karşılıklar gelecekte olması beklenen nakit akımlarının, paranın zaman değerinin etkisi ve bu yükümlülüğe ait riskler göz önünde bulundurularak bulunacak olan vergi öncesi bir oranla iskonto edilmesi suretiyle hesaplanır.

(i) Garantiler Garanti karşılıkları, ilişkili olan ürün veya servisler satıldığı zaman kayıtlara alınır. Karşılık, ürün veya hizmetle ilgili her türlü olası sonuç olasılıklarının ağırlıklandırılmasına ve garantilerle ilgili geçmiş dönem verilerine dayanmaktadır. Grup’un sattığı araçlar üzerindeki garantiler, üretici firmalar (Volkswagen, Audi, Porsche, Seat, Scania, Krone) tarafından verilmekte olup, Grup şirketleri üretici firmalar ve müşteriler arasında bir aracı konumundadır. Müşterilerin talepleri garanti giderleri, üretici firmaların bu kapsamdaki ödemeleri de garanti gelirleri olarak muhasebeleştirilmekte ve bu gelir ve gider kalemleri netleştirilmektedir. Grup üretici firmaların karşılamadığı kısmı müşterilerine yansıtmadan üstlenmektedir. Buna göre, Grup geçmişteki istatistiksel bilgilere dayanarak, garanti giderleri ile garanti gelirleri arasında oluşabilecek tahmini garanti yükümlülüğü için karşılık ayırmaktadır.

(ii) İvazlı sözleşmeler Eğer Grup’un bir sözleşmeden beklediği faydalar sözleşme kapsamında yükümlülüğünü yerine getirmek için katlandığı maliyetlerin altında ise ivazlı sözleşmeler için karşılık kayıtlara alınır. Karşılık sözleşmenin feshedilmesinden dolayı beklenen maliyetin bugünkü değeri ile sözleşmenin devam etmesinden dolayı oluşan beklenen net maliyetin bugünkü değerinin düşük olanı ile değerlendirilir. Grup, bir karşılık ayırmadan önce, sözleşmeye konu olan varlık için değer düşüklüğünü kayıtlarına alır.

(q) Gelirler ve giderlerin kayıtlara alınması (i) Bankacılık ve finans

Faiz gelir ve gideri: Faiz gelir ve gideri, vadesi geçmiş kredilerle ilgili faiz gelirleri hariç, ilgili varlık veya yükümlülüğe ait etkin getiri oranı veya uygun bir değişken faiz oranı dikkate alınarak tahakkuk esasına göre gelir tablosunda kayıtlara alınır. Yasal takipte olan vadesi geçmiş kredilerin faiz geliri nakit esasına göre kaydedilir. Faiz gelir ve gideri, iskonto, prim veya faiz getiren araçların ilk kayıtlara alınma esnasındaki değeri ile vadesindeki tutarın arasındaki diğer farkların etkin faiz oranı ile hesaplanan itfa tutarını içermektedir.


23

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (q) Gelirler ve giderlerin kayıtlara alınması (devamı) (i) Bankacılık ve finans (devamı)

Alınan ücret ve komisyonlar: Ücret ve komisyon gelirleri finansal varlık veya yükümlülüğün ayrılmaz bir parçası olmaları nedeniyle etkin faiz oranı ölçümünde dikkate alınır. Hesap işletim ücretleri, portföy yönetimi ücretleri, satış komisyonları, plasman ücretleri ve sendikasyon ücretleri dahil olmak üzere diğer ücret ve komisyonlar ilgili hizmet verildiği zaman kaydedilir. Eğer bir kredi taahhüdünün kredinin kullanılmasıyla sonuçlanması beklenmiyorsa, kredi taahhüt ücretleri taahhüt süresi boyunda doğrusal bir yöntemle kayıtlara alınmaktadır. İşlem ve hizmet ücretleri gibi diğer ücret ve komisyon giderleri ilgili hizmet alındığı zaman gider olarak kaydedilir. Sermaye piyasası işlem karları / (zararları), net: Sermaye piyasası işlem karları / (zararları), makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkların ve satılmaya hazır varlıkların elden çıkarılması ile elde edilen karları ve zararları içermektedir.

(ii) Sigortacılık Prim gelirleri: Kısa vadeli poliçeler için primler kapsadığı dönemle orantılı olarak, reasürör firmalara devredilen primlerin indirilmesinden sonra gelir (kazanılan primler) olarak kaydedilir. Bilanço tarihi itibariyle geçerliliğini koruyan, riski ortadan kalkmamış poliçelerden sağlanan primler, günlük bazda kazanılmamış primler karşılığı olarak kaydedilir. Primler, komisyonlar ve ertelenmiş alım maliyetleri düşülmeden ve primler üzerindeki vergiler netlenmeden brüt olarak gösterilir. Uzun vadeli sigorta poliçelerinde primler, poliçe sahiplerinden alacak oluştuğu zaman gelir olarak kaydedilir. İsteğe bağlı katılım özelliği olan uzun vadeli sigorta poliçelerinden alınan primler gelir olarak kaydedilmez, buna benzer poliçelerdeki sigorta primleri yükümlülük olarak kaydedilir. Kazanılmamış primler karşılığı: Kazanılmamış primler, bütün kısa vadeli sigorta poliçelerinde belirli bir dönem için yazılan primlerin bilanço tarihi sonrası dönemi ile ilgili kısmıdır. Sigorta poliçesi yükümlülüğü hesaplamasıyla ilgili zorunlu mevzuata uygun olarak bilanço tarihinde ortadan kalkmamış riskler için ayrılan kazanılmamış primler karşılığı, günlük bazda hesaplanır. Kazanılmamış primler karşılığındaki değişimler, riskin mevcut olduğu dönem üzerinden kaydedilen gelirle uyumlu olarak gelir tablosuna kaydedilir. Muallak hasar karşılıkları: Hasar ödemeleri gerçekleştiği dönem içinde bildirilen hasarlara bağlı olarak ya da hasar bildirimi olmadığı zamanlarda tahminlere dayalı olarak kaydedilir. Muhasebe döneminin sonuna kadar gerçekleşmiş hasar karşılıkları, olaylardan kaynaklanan hasarların maliyetinin toplam nihai tahminidir. Ödenmemiş hasarların, dönem sonunda bildirilen hasar tasfiyelerini içerecek şekilde tamamına karşılık ayrılır. Gerçekleşen fakat bildirimi yapılmayan hasarlar muallak hasar karşılıklarının altında gösterilir. Gelecekteki poliçe faydaları karşılığı: Gelecekteki poliçe faydaları karşılığı, şirket tarafından katlanılan riskin karşılığında tahsil edilen primlerin bugünkü değeri ile poliçe sahiplerine karşı olan yükümlülük arasındaki farktır. Gelecekteki faydalar için ayrılan karşılık, tahsil edilen primler ile birikmiş hayat sigortası karşılıklarının arasındaki farktır. Gelecekteki fayda karşılığı, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü tarafından onaylanmış, Türk Sigorta Şirketleri için geçerli olan aktüeryal mortalite oranı varsayımı baz alınarak hesaplanır. Yükümlülük yeterliliği testi: Her bilanço tarihinde, kontrat yükümlülüklerinin yeterliliğinden emin olmak için yükümlülük yeterliliği testi uygulanır. Söz konusu testlerin uygulanmasında, gelecekteki nakit akımlarına ilişkin olarak mevcut en iyi tahminler kullanılır.


24

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (q) Gelirler ve giderlerin kayıtlara alınması (devamı) (ii) Sigortacılık (devamı)

Emeklilik işleminden sağlanan gelirler: Garanti Bankası’nın sigorta iştiraki tarafından sunulan varlık yönetimi ve benzeri işlerden sağlanan gelirler, hizmetin verildiği muhasebe dönemi içinde kaydedilir. Ücretler, şirketin müşterilerden yatırım kontratlarının yönetim ve ihracı ile uyumlu olarak müşterilerin yatırım enstrümanının orijinine bağlı olarak seçtiği yatırım profilini temel alan getiriyi sağlamak üzere edindiği fonun aktif olarak yönetimi şeklinde verdiği hizmetlerden kaynaklanan yatırım yönetimi ücretinden kaynaklanmaktadır. Bu hizmetler, yeniden kontrata dayalı hizmetler oluşturmak üzere finansal varlıkların alım satımını kapsamaktadır. Her durumda, bu servisler bireysel kontratların süresi boyunca belirsiz sayıda aktiviteyi içermektedir.

(iii) İnşaat sözleşmeleri Sözleşme gelirleri sözleşmede anlaşılan ilk tutara ilave olarak sözleşme işlerindeki değişimleri, sebebiyet vereceği muhtemel gelir tutarıyla sınırlı olarak ve güvenilir olarak ölçülebilmesi koşuluyla talep ve teşvik ödemelerini içermektedir. İnşaat sözleşmelerinin neticeleri güvenilir bir şekilde tahmin edildiği zaman sözleşme geliri ve giderleri gelir tablosuna sözleşmenin tamamlanma yüzdesi dikkate alınarak orantısal olarak kaydedilir. Sözleşme gelirleri ve giderleri, sözleşmenin tamamlanma yüzdesine göre gelir tablosuna kaydedilir. Tamamlanma oranı gerçekleşen sözleşme maliyetlerinin tahmini toplam sözleşme maliyetine oranı olarak değerlendirilmektedir. İnşaat sözleşmelerinin neticeleri güvenilir bir şekilde değerlendirilmediği zaman, sözleşme gelirleri oluşan sözleşme maliyetlerinin geri kazanılabilir tutarına kadar kayıtlara alınır. Bir sözleşmeye ilişkin beklenen zarar doğrudan gelir tablosuna kaydedilir.

(iv) Komisyonlar Grup bir işlem içerisinde asıl faaliyeti yerine bir aracı kapasitesi ile faaliyet ediyorsa, kayıtlara alınan gelir Grup’un yaptığı net komisyon tutarıdır.

(v) Kira gelirleri Yatırım amaçlı gayrimenkullerden alınan kira gelirleri kira sözleşmesi müddetince doğrusal yöntem kullanılarak gelir tablosuna alınır. Alınan kira teşvikleri toplam kira gelirinin ayrılmaz bir parçası olarak kira sözleşmesi boyunca kayıtlara alınır.

(vi) Diğer işletmeler Mamul satışından oluşan gelir, tahsil edilecek paranın veya alacağın makul değerinden iadeler ve karşılıklar, satış iskontoları ve ciro primleri düşüldükten sonra kayıtlara alınır. Gelir önemli risk ve faydaların satın alana geçtiği zaman, tahsilatın mümkün olduğu, ilgili maliyetler ve olası iadelerin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği durumlarda ve yönetimin satılan mal ile ilgisinin kalmadığı durumlarda kayıtlara alınır. Risk ve ödüllerin transferi her bir satış sözleşmesinin şartlarına göre değişmektedir. Teslim edilen hizmetlerden gelirler, raporlama tarihinde işlemin tamamlanma oranına göre gelir tablosuna kaydedilir.

(vii) Araştırma ve geliştirme giderleri Araştırma faaliyetleri ile ilgili giderler oluştukça gelir tablosunda kayıtlara alınır.

(viii) Temettü geliri Temettü gelirleri tahsil hakkının elde edildiği tarihte kaydedilir.


25

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (r) Devlet teşvikleri

Devlet teşvikleri, ilk olarak elde edilmesi için gerekli şartların yerine getirileceğine ve teşviğin Grup tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda ertelenmiş kazançlar olarak kaydedilir. Devlet teşvikleri gelir tablosunda katlanılacak maliyetler için kullanılacak devlet teşviğinin sistematik bir biçimde aynı dönemlerde eşleştirilmesi suretiyle kayıtlara alınır. Grup’un varlık maliyetini tazmin eden teşvikler ise sistematik bir biçimde varlığın ekonomik ömrü süresince gelir tablosuna alınır.

(s) Kira ödemeleri Operasyonel kiralama kapsamında yapılan ödemeler doğrusal yöntemle kira sözleşmesi müddetince gelir tablosuna kaydedilir. Alınan kira teşvikleri toplam kira giderinin ayrılmaz bir parçası olarak kira sözleşmesi boyunca kayıtlara alınır. Finansal kiralama kapsamında yapılan finansal kiralama ödemeleri, finansman giderleri ile finansal kiralama yükümlülüğünün azaltılması arasında dağıtılır. Kalan yükümlülük bakiyesinin üzerindeki sabit periyodik faiz oranını oluşturmak üzere finansman giderleri kira sözleşmesi boyunca her döneme tahsis edilir. Şarta bağlı kira ödemeleri asgari kira ödemelerinin kira düzeltmesinin onaylanması durumunda kira sözleşmesinin kalan ömrü süresince güncellenmesi ile muhasebeleştirilir.

(t) Finansman gelirleri ve finansman giderleri Finansman gelirleri yatırım yapılan fonlardan elde edilen faiz gelirlerinden, temettü gelirlerinden, satılmaya hazır finansal varlıkların satım kazançlarından, makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkların makul değerindeki değişimlerinden, kur farkı gelirlerinden, türev araçlardan oluşan ve kar veya zarara kaydedilen kazançlardan oluşmaktadır. Faiz geliri etkin faiz yöntemiyle tahakkuk edilerek kar veya zarara kaydedilir. Finansman giderleri, finansal borçların faiz giderlerinden, karşılıklardaki iskontonun çözülmesinden, yükümlülük olarak sınıflanan imtiyazlı hisselerin temettülerinden, kur farkı giderlerinden, makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkların makul değerindeki değişimlerden, finansal varlıklara kaydedilen değer düşüklüklerinden ve türev araçlardan oluşan ve kar veya zarara kaydedilen zararlardan oluşmaktadır. Bütün borçlanma maliyetleri varlıklar aktifleştirme kriterlerini sağlamazsa etkin faiz yöntemiyle kar veya zarara kaydedilir. Kur farkı gelirleri ve giderleri, brüt olarak gösterilir.

(u) Vergi Dönemin vergi karşılığı, cari yıl vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir. Dönemin vergi karşılığı, özkaynaklarda kayıtlara alınan kalemlerin özkaynaklarda kayıtlara alınan vergileri haricinde kar veya zarara kaydedilir. Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve raporlama tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili düzeltme kayıtlarını içermektedir.


26

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (u) Vergi (devamı)

Ertelenen vergi, bilanço yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kayıtlı değerleri ile vergi matrahında kullanılan değerleri arasındaki vergi indirimine konu olmayan şerefiye ve muhasebeye ve vergiye konu olmayan ve ilk defa kayıtlara alınan varlık ve yükümlülük farkları hariç geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi şerefiyenin ilk defa kayıtlara alınmasında, işletme birleşmesi olmayan işlemlerdeki ne mali karı ne de ticari karı etkileyen varlık ve yükümlülüklerin ilk kayıtlara alınmasında, yakın bir gelecekte geri çevrilmesi muhtemel olmayan iştiraklerdeki ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili farklarda kayıtlara alınmaz. Ertelenmiş vergi, raporlama tarihinde geçerli olan kanunlara dayanarak, geçici farkların geri çevrildiklerinde uygulanması beklenen vergi oranları ile hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlığı ve ertelenmiş vergi yükümlülüğü, kanunen vergi varlıkları ve vergi yükümlülüklerinin mahsuplaştırılmasına ilişkin bir yasal hak olması ve ertelenmiş vergilerin aynı mali otoriteye bağlı olması durumunda ve ertelenmiş vergi varlıklarının elde edilmesi ve ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin eş zamanlı olması durumunda mahsuplaştırılabilmektedir. Ertelenmiş vergi varlığı, gelecekte geçici farkların kullanılabilmesini sağlayacak vergilendirilebilir karların gerçekleşmesinin muhtemel olduğu ölçüde kayıtlara alınır. Ertelenmiş vergi varlığı her raporlama döneminde incelenir ve ilgili vergi avantajının gerçekleşme ihtimalinin muhtemel olmadığı kapsama kadar kayıtlı değeri indirilir. Satılmaya hazır varlıkların makul değer ölçümlerinden ve nakit akım riskinden korunmalarından kaynaklanan ertelenmiş vergiler, özkaynaklara kaydedilir ve daha sonra, kayıtlara alınan diğer ertelenmiş kazançlarla birlikte gelir tablosunda kayıtlara alınır.

(v) Mahsuplaşma Finansal varlık ve yükümlülükler, kanuni bir hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak yerine getirme niyetinin olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olması durumlarında net olarak gösterilirler. Gelir ve giderler sadece muhasebe standartlarında izin verilmesi veya benzer işlemlerden kaynaklanan kazanç ve zararlar olması durumunda net olarak gösterilir.

(w) Emanette tutulan varlıklar Grup’un müşterileri ve kamu kuruluşları adına vekil veya acente olarak tutulan nakit mevduat dışındaki varlıklar, Grup’un varlıkları olmadıkları için ilişikteki konsolide bilançoda gösterilmemiştir.

(x) Finansal garantiler Finansal garantiler, Grup’un, bir borç enstrümanına bağlı olarak, borçlunun gerekli ödemeyi yapmaması durumunda, borç enstrümanına sahip kişi ya da kurumlara gerekli ödemeyi yapmasını gerektiren sözleşmelerdir. Finansal garantiler, makul değer üzerinden kayıt altına alınır ve başlangıç makul değeri finansal garantinin süresi boyunca itfa edilir. Garanti yükümlülüğü beklenen ödemenin bugünkü değeri (bir finansal garanti kapsamında ödemenin olası olması durumunda) ile itfa edilmiş tutardan büyük olanıdır.


27

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (y) Durdurulan faaliyetler

Durdurulan faaliyet, Grup’un satılan veya satış amacıyla elde tutulan ayrı bir ana iş kolunu veya belli bir faaliyet alanını veya yalnızca tekrar satılmak amacıyla iktisap edilen bağlı ortaklıkları ifade eder. Durdurulan faaliyet olarak sınıflandırma satış gerçekleştirildiğinde veya daha önce ise, faaliyet satılmaya hazır tanımına uyduğu zaman yapılır. Bir faaliyet durdurulan faaliyet olarak sınıflandırıldığında, karşılaştırmalı gelir tablosu faaliyet karşılaştırmalı dönemin başlangıcında durdurulmuş gibi yeniden düzenlenir.

(z) Bölümlere göre finansal raporlama Bölüm, tabi olduğu risk ve karşılıklar diğer bölümlerden farklı olan ürün ve hizmetleri sağlayan (işletme bölümleri) veya ürün ve hizmetleri belirli bir ekonomik çevreye (coğrafi bölümler) sağlayan Grup’un ayrıştırılabilir bileşenini ifade eder. Bölüm bilgileri, Grup’un işletme ya da coğrafik bölümlenmesine göre sunulur. Grup’un bölümlere göre raporlama formatı “iş bölümleri”ne göredir. İş bölümleri Grup yönetimi ve iç raporlama yapısına göre şekillenir. Bölümler arası fiyatlandırma genel olarak piyasa koşullarına uygun fiyatlarla gerçekleştirilmiştir. Bölüm faaliyet karı, varlıkları ve yükümlülükleri doğrudan bir bölüme ait olan ya da makul bir şekilde dağıtılabilen kalemleri içerir. Dağıtılmamış varlıklar ertelenmiş vergi varlığı, peşin ödenmiş vergiler ve finansal olmayan bölümlerin faizli varlıklarından oluşur. Dağıtılmamış yükümlülükler, ertlenmiş vergi yükümlülüğü, ödenecek vergiler ve finansal olmayan bölümlerin faizli yükümlülüklerinden oluşur. Bölüm yatırım harcamaları maddi duran varlık ve şerefiye haricindeki maddi olmayan duran varlıkların dönem içinde alımından oluşan maliyetlerden oluşmaktadır.

(aa) Bölünme/ Şirket bölünmesi Ekonomik anlamda bölünme bir şirketin ayrı kısımlara ayrılmasını ifade eder. Bölünme neticesinde, aynı sermayedarlar aynı işletme gruplarına sahip olur; sermaye yapısı ve sahiplik oranları bölünme öncesinde ve sonrasında aynıdır. UFRS’de daha detaylı bir açıklama olmaması nedeniyle, Grup bölünme işlemini kayıtlı değerler üzerinden muhasebeleştirmektedir.

(bb) Uygulamada olmayan yeni standartlar ve yorumlar 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle uygulamada olmayan çeşitli yeni standartlar, standartlara güncellemeler ve yorumlar bulunmakta olup konsolide mali tabloların hazırlanmasında bu uygulamalar dikkate alınmamıştır: • UFRS 8 Faaliyet Bölümleri bölümlere göre raporlamaya “yönetimsel yaklaşım”

getirmektedir. Grup’un 2009 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak olan UFRS 8, bölümlere göre raporlama bilgilerinin Grup’un faaliyetleri ile ilgili karar veren mercilerin her bölümün performansı ve kaynakların bölümlere tahsisi değerlemesi için incelediği dahili raporları baz alarak sunulmasını gerektirmektedir. Şu anda Grup, sektörel ve coğrafi bölümlere göre bölüm bilgisi sunmaktadır (bakınız dipnot 6).

• Revize edilmiş UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu (2007) bir dönem içindeki ortaklara ait her türlü özkaynak kalemlerindeki değişimi hariç, özkaynaklardaki değişimi gösteren kapsamlı gelir tablosu tanımını getirmektedir. Kapsamlı gelir tablosu gelir tablosu ve özkaynaklardaki ortaklık dışı değişimleri tek bir tablo olarak etkin bir şekilde birleştirerek tek bir tablo olarak ya da ayrı ayrı gelir tablosu ve kapsamlı gelir tablosu olarak sunulabilir. Grup’un 2009 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak revize edilmiş UMS1’in konsolide mali tabloların sunumunda önemli bir etkisinin olacağı beklenmektedir. Grup toplu kapsamlı gelir tablosunu tek bir kapsamlı gelir tablosu olarak 2009 konsolide finansal tablolarında sunmayı planlamaktadır.


28

3 Önemli muhasebe politikaları (devamı) (bb) Uygulamada olmayan yeni standartlar ve yorumlar (devamı)

• UMS 32 Finansal Araçlar: Sunum ve UMS 1 Mali Tabloların Sunumu – İflas Halinde Cayılabilir Finansal Araç ve Yükümlülükler’e ilişkin değişiklikler neticesinde cayılabilir araçlar ve bir şirketin diğer bir tarafa tasfiye halinde şirketin net aktiflerinin belirli bir oranını vermeyi zorunlu kılan araçlar belirli şartlar sağlandığında özkaynaklara sınıflanır. Söz konusu değişiklikler, istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla, Grup’un 2009 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak olup konsolide mali tablolarda önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• Revize edilmiş UFRS 3 İşletme Birleşmeleri (2008) Grup’un operasyonlarında gerekli olma ihtimali olan aşağıdaki değişiklikleri içermektedir: - Çoğu satın almaların işletme birleşmeleri olarak değerlendirilebileceği şekilde iş tanımı

genişletilmiştir. - Şarta bağlı karşılıklar bilanço tarihi sonrası değişiklikleri de kapsamak üzere makul

değerleriyle ölçülür ve değişimler kar veya zararda kaydedilir. - Hisse ve borç ihraç maliyetleri hariç olmak üzere işlem maliyetleri katlanıldığı anda

giderleştirilir. - Satın alınan tarafın önceden mevcut olan payı makul değeriyle ölçülür ve kar ya da

zarar gelir tablosuna kaydedilir. - Kontrol dışındaki, azınlık, paylar ya makul değeriyle ölçülür ya da satın alınan

tanımlanabilir varlık ya da yükümlülükteki payı oranında işlem bazında ölçülür. Grup’un 2010 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak olan revize edilmiş UFRS 3 geleceğe dönük olarak uygulanacak olup Grup’un 2010 konsolide mali tablolarında geçmişe dönük bir etkisi olmayacaktır.

• UMS 27, Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar standardında yapılan değişiklikler (2008), Grup’un bir bağlı ortaklığı üzerindeki kontrolünü kaybetmediği şartlar altında sahiplik oranında gerçekleşen değişimlerin özkaynaklarda muhasebeleştirmesini gerektirmektedir. Grup, bağlı ortaklığı üzerindeki kontrolü kaybettiğinde ise önceki bağlı ortaklıkta kalan paylar gerçeğe uygun değeri ile ölçülerek oluşan farklar kar veya zararda muhasebeleştirilir. Grup’un 2010 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak değişikliklerin konsolide mali tablolarda önemli bir etkisinin olmaması beklenmektedir.

• UFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler Standardında Yapılan Değişiklik – Hakediş Şartları ve İptallar, hakediş şartlarının tanımlarını açıklığa kavuşturmakta, hakediş harici şartları kavramını uygulamaya almakta, hakediş harici şartların verilen tarihteki adil değeri üzerinden yansıtılmasını öngörmekte ve hakediş harici şartlar ile iptaller için muhasebe uygulamaları temin etmektedir. UFRS 2’de yapılan değişiklikler, Grup'un 2009 konsolide mali tablolarında geçerli olacak olup, erken uygulama seçeneği mevcuttur. Söz konusu değişikliğin Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde herhangi bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 39 Finansal Araçlar: Kayıtlara Alma ve Değerleme – Uygun Korumalı Enstrümanlar Unsurları’na yapılan düzenlemeler bir riskten korunma ilişkisinin belirlenmesinde risk ya da iligili nakit akımlarının uygun olup olmadığını belirleyen prensiplerin uygulanmasını açıklamaktadır. Söz konusu düzenleme Grup’un 2009 konsolide mali tablolarında geçmişe dönük uygulamasıyla birlikte zorunlu olacaktır ve konsolide mali tablolar üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.


29


• UFRYK 15 Gayrimenkul Şirketlerinde İnşaat Sözleşmeleri gayrimenkul geliştiriciler arasında inşası tamamlanmadan satılan apartmanlar ya da evlerin satışından sağlanan gelirin kayda alınmasına ilişkin muhasebe uygulamalarını standart hale getirecektir. Söz konusu yorum 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için geçerli olacaktır. UFRYK 15’in Grup’un konsolide mali tabloları üzerindeki etkisine ilişkin yönetimin değerlendirmesi rapor tarihi itibarıyle devam etmektedir.

• UFRYK 16 Yabancı Faaliyetlerdeki Net Yatırımların Riskten Korunması aşağıdaki konuları açıklamaktadır: - Net yatırımların riskten korunması, ana kuruluşun para birimi ile yabancı faaliyetin para

birimi arasında oluşan kur farklarına ve yabancı faaliyetlerin net varlıklarına eşit ya da da net varlıklarından azına eşit bir tutarda uygulanabilir.

- Riskten koruma aracı, riskten korunan yabancı faaliyet hariç olmak üzere grup içindeki herhangi bir şirkette olabilir.

- Riskten koruma faaliyetinden çıkılması durumunda, riskten koruma aracına ait etkin olması beklenen birikmiş kayıp ya da kazanç kar ya da zarara kaydedilir.

Söz konusu yorum, kademe kademe konsolidasyon yöntemini uygulayan bir işletmeye, direkt konsolidasyon uyguluyormuş gibi net yatırımların çıkışına bağlı olarak kar veya zarara sınıflanan birikmiş çevrim farklarının belirlenmesine yönelik muhasebe politikasını kullanma hakkı vermektedir. Grup’un 2009 konsolide mali tablolarında zorunlu olacak olan UFRYK 16 ileriye dönük olarak Grup’un mevcut riskten koruma ilişkilerinde ve net yatırımlarında uygulanacak olup ve Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UFRYK 17 Nakit Olmayan Varlıkların Sahiplerine Dağıtılması şirketlerin dağıtılan bir takım nakit olmayan varlıkların makul değer üzerinden değerlenmesini ilgili varlığın kayıtlı değeri ile dağıtılan varlığın makul değeri arasındaki farkın kar veya zarara kaydedilmesini gerektirmektedir. UFRYK 17, nakit olmayan varlıkların dağıtımına ilişkin yükümlülüğün nasıl ve ne zaman kaydedileceğini ve ilgili yükümlülüğün nasıl ortadan kalkacağına ilişkin rehberlik sağlamaktadır. Bu kapsamdaki işlemler makul değerleri üzerinden ölçülmelidir. UFRYK 17, 1 Haziran 2009 ve sonrasında başlayan yıllık dönemlerde uygulanacaktır. UFRYK 17’nin erken uygulaması ancak UFRS 3 İşletme Birleşmeleri (2008), UMS 27 Konsolide ve Ayrı Finansal Tablolar (2008) ve UFRS 5’ e yapılan değişikliklerin birlikte uygulanmasıyla mümkündür. Söz konusu yorumun Grup’un konsolide mali tablolarında bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UFRYK 18 Varlıkların Müşterilerden Transferi maddi duran varlıkları (veya bunları almak için gerekli olan nakdi) müşterilerinden sağlayan işletmelere, bu varlıkların transferi konusunda açıklık getirmektedir. UFRYK 18, 1 Haziran 2009 ve sonraki tarihlerde alınan varlıkların transferlerinde ileriye dönük olarak uygulanır. Erken uygulamaya bu transferlerin gerçekleştiği tarihte gerekli değerlemelerin yapıldığı ve diğer bilgilerin sağlandığı durumlarda izin verilmektedir. Söz konusu yorumun konsolide mali tablolar üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardında yapılan değişiklikler, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerinin indirgenmiş nakit akımlarına göre belirlendiği durumlarda kullanım değeri hesaplamasına eşdeğer olan dipnotların verilmesini gerektirmektedir. Söz konusu değişiklik, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.


30


• UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar standardında yapılan düzenlemelere göre: - reklam ve tanıtım faaliyetleri çerçevesinde yapılan harcamalar, bu mal veya

hizmetlerden yarar sağlandığı sürece gider olarak kaydedilir; örneğin, bir malın edinimi göz önünde bulundurulduğunda, malın kullanım hakkına sahip olunduğu sürece yapılan harcamalar gider olarak kaydedilir;

- yapılan bir ön ödeme sadece ilgili mal veya hizmetin alımı ile ilgili olarak yapılan bir avans ödemesi olması durumunda kayıtlara alınır; ve

- kataloglar envanterden ziyade bir çeşit reklam ve tanıtım materyali olarak değerlendirilmelidir.

Yeni düzenlemeler istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar standardındaki düzenlemeler, belirli bir ömre sahip maddi olmayan duran varlıklar için doğrusal yöntemle ulaşılandan daha az bir birikmiş itfa payının ortaya çıkmasına neden olabilecek bir yöntemin desteklenmesi için çok nadir ikna edici kanıt olabileceği gözlemini ortadan kaldırmaktadır. UMSK bu gözlemi, üretim birimlerine göre amortisman yöntemi sonucunda ortaya çıkan birikmiş amortismanın, doğrusal amortisman yönteminde hesaplanan birikmiş amortismana göre az olması durumunda üretim birimlerine göre ayrılan amortismanın engelleneceğine dair iddiaları önlemek için ortadan kaldırmıştır. Yeni düzenlemeler, istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller standardında yapılan düzenlemeler ile, gelecekte yatırım amaçlı gayrimenkul olarak kullanılmak üzere inşa edilen veya geliştirme aşamasındaki gayrimenkullerin UMS 40 standardının kapsamında olduğu belirtilmiştir. Makul değer yöntemi seçilmişse, bu tarz varlıklar makul değeri ile ölçülmelidir. Bununla birlikte, inşa edilmekte olan gayrimenkulün makul değeri güvenilir bir şekilde ölçülemiyorsa, ilgili gayrimenkulün makul değerinin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği veya inşaatın tamamlandığı tarihlerden en erken olanı ortaya çıkana kadar ilgili gayrimenkuller maliyet bedelleri ile gösterilebilirler. Yeni düzenlemeler, istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.


31


• UFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler standardında yapılan düzenlemeler, satış sonrasında bir bağlı ortaklığı ile ilgili kontrol gücü olmayan paya sahip olacak olsa dahi kontrolün kaybedilmesine neden olacak şekilde bu bağlı ortaklığı ile ilgili satış planı oluşturan bir işletmenin, UFRS 5’te tanımlanan satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflama kriterlerini sağlıyorsa ilgili bağlı ortaklığın bütün aktif ve pasiflerini satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflamasını gerektirmektedir. Durdurulan faaliyetler tanımına giriyorsa bu bağlı ortaklığa ilişkin gerekli dipnot ve açıklamaların yapılması gerekmektedir. Bununla ilişkili olarak UFRS 1 – Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması standardında yapılan güncellemeler, bu güncellemelerin UFRS’ye geçişten itibaren ileriye dönük olarak uygulanması gerektiğini belirtmektedir. Bu düzenlemeler, aynı zamanda “UMS – 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” standardına getirilen düzenlemeleri uygulayan işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla, 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 16 Maddi Duran Varlıklar standardına ilişkin değişiklikler, kiralanıp daha sonra rutin olarak satılan varlıkların gösterimi konusunda değişiklikler getirmektedir. Yapılan güncellemeler, bu tür varlıkların, kiralamanın durdurulduğu ve satış amaçlı elde tutulan varlık haline geldiğinde defter değerleri ile stoklara sınıflanması ve bu varlıkların satışından elde edilen tutarların UMS 18 – Hâsılat standardına uygun olarak hasılat olarak muhasebeleştirilmesi sonucunu doğrumaktadır. Söz konusu değişiklikler istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

• UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardında yapılan değişiklikler, bazı varlık ve yükümlülüklerin tarihi maliyet yerine makul değerleri ile yansıtılmasını gerektirir. Söz konusu düzenlemeler, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.


32


• UMS 19 Çalışan Faydaları standardına getirilen düzenlemelere göre; - Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydaların, çalışanlara, hizmet sundukları dönemin sonundan itibaren on iki ay içinde tamamı ödenecek olan faydalar olduğunu belirterek çalışanlara sağlanan kısa vadeli ve uzun vadeli faydalar arasındaki farkı tanımlamaktadır. Sonuç olarak yapılan değişiklik; UMS 19 standardı içerisinde çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydaların tanımında bahsi geçen ‘12 aylık dönemine denk düşen’ ifadesinin yerine ‘12 ay içinde ödenecek olan’ ifadesi, çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydaların tanımında bahsi geçen ‘12 aylık döneme denk düşmeyen’ ifadesinin yerine ‘12 ay içinde tamamı ödenmeyecek olan’ ifadesi getirilmiştir. - Tanımlanmış fayda yükümlülüklerinin ölçülmesinde dikkate alınmadığı sürece plan idare maliyetlerinin düşülmesinin uygun olduğu konusunda açıklık getirmektedir. Diğer bir ifade ile, plan uygulama maliyetleri, plan varlıklarının getirisi içerisinde muhasebeleştirilir veya tanımlanmış fayda yükümlülüklerinin değerlemesinde kullanılan aktüeryal varsayımlar içerisine dahil edilir. - Gelecekte maaşlarda meydana gelebilecek artışlardan etkilenen fayda taahhütlerindeki değişimden kaynaklanan bir plan değişikliği azaltma olarak görülürken, geçmiş hizmetlere mal edilebilir faydaları değiştiren bir plan değişikliği, tanımlanmış fayda yükümlülüğünün bugünkü değerinde gerçekleşen bir azalma ile sonuçlandığında geçmiş hizmet maliyetinde eksi yönde bir artışa neden olmaktadır.

Yeni düzenlemeler istenilirse işletmelerin daha önce uygulamaya başlaması hakkı saklı kalmak koşuluyla 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren hazırlanacak yıllık mali tablolar için yürürlüğe girecek olup, Grup’un konsolide mali tabloları üzerinde bir etkisinin olması beklenmemektedir.

(cc) Erken uygulanan standart ve yorumlar

• Revize UMS 23 “Borçlanma Maliyetleri” borçlanma maliyetlerinin gider yazılması seçeneğini ortadan kaldırmakta ve bir kuruluşun varlıklarının doğrudan devralma, inşa veya üretimine ilişkin borçlanma maliyetlerini bu varlıkların maliyetlerinin bir parçası olarak aktifleştirmesini gerektirmektedir. Revize UMS 23 Grup’un 2009 yılı konsolide mali tablolarında zorunlu olacak olup, Grup revize UMS 23’ü ilişikteki konsolide mali tablolarında erken uygulamıştır.

• UFRYK 13 Müşteri Sadakat Programları müşterileri için müşteri sadakat programları oluşturan veya bu programlara müşterilerinin katılımını sağlayan işletmelerin söz konusu işlemleri muhasebeleştirmesini konu almaktadır. İlgili programlara katılan müşteriler bedava veya indirimli mal ve hizmet alabilmek için kredi kazanmaktadır. Grup'un 2009 yılı konsolide mali tabloalarında uygulanması zorunlu olan UFRYK 13’ü, Grup, yaklaşımlardan biri olan ödüllerin kazanıldığı anda söz konusu ödüllerin verilmesine nedeniyle ileride oluşacak mailyete ilişkin yükümlülüğü gider olarak konsolide mali tablolarında kaydederek erken uygulanmıştır.


33

4 Makul değerin belirlenmesi Grup’un çeşitli muhasebe politikaları ve açıklamaları hem finansal hem de finansal olmayan varlık ve yükümlülüklerde makul değerin belirlenmesini gerektirmektedir. Makul değerler değerleme ve/veya açıklama amacıyla aşağıdaki yöntemlerle belirlenmektedir. Uygulanabilir olması halinde, makul değerlerin belirlenmesinde kullanılan varsayımlar ilgili varlık veya yükümlülüğe ilişkin dipnotlarda ilave bilgi sunulmuştur.

(a) Maddi duran varlıklar

İşletme birleşmeleri neticesinde kayıtlara alınan maddi duran varlıkların makul değeri piyasa değerleri esasına dayanmaktadır. Maddi duran varlığın piyasa değeri, değerlemenin yapıldığı tarihte istekli bir alıcının ve istekli bir satıcının piyasa koşullarına uygun fiyatlarla değiştirilmesini sağlayan, iki tarafın bilgisi dahilinde, ihtiyatlı davranılan ve zorlama olmayan pazarlama neticesinde belirlenen tahmini tutardır. Grup, arsa ve binaları bağımsız değerleme şirketlerinin raporlarına dayanarak makul değerleri ile yansıtmaktadır. Arsa ve binaların makul değerleri, indirgenmiş nakit akım metodu, amorte edilebilir yenileme maliyeti ya da benzer varlıkların piyasa fiyatı baz alınarak değerlendirilmiştir.

(b) Maddi olmayan duran varlıklar

İşletme birleşmesi yoluyla iktisap edilen maddi olmayan varlıkların makul değeri, ilgili varlıkların kullanımından ya da nihai satışından beklenen indirgenmiş nakit akımlarına dayanarak belirlenir.

(c) Yatırım amaçlı gayrimenkuller

Grup’un yatırım amaçlı gayrimenkul portföyü her sene dışarıdan, bağımsız, gerekli profesyonel özelliklere sahip, değerlenen varlığın yeri ve kategorisi hakkında güncel deneyime sahip değerleme şirketi tarafından değerlenir. Makul değer, değerlemenin olduğu tarihte istekli bir alıcının ve istekli bir satıcının piyasa koşullarına uygun fiyatlarla el değiştirilmesini sağlayan, iki tarafın bilgisi dahilinde, ihtiyatlı davranılan ve zorlama olmayan pazarlama neticesinde belirlenen tahmini tutardır.

Aktif bir piyasada güncel fiyatların olmaması durumunda, değerlemeler kiralama yoluyla elde edilecek toplam tahmini nakit akımları dikkate alınarak yapılır. Yıllık net nakit akımlarına nakit akımlarının doğasında olan risk getirisi uygulanarak mülkün değerlemesine ulaşılır.

Değerlemeler, uygun olduğu ölçüde, faal olarak yeri kullanan veya kirayı karşılamakla yükümlü, veya yere yerleşmesi muhtemel kiracı türünü ve piyasadaki kiracıların kredi itibarını; Grup ile kiralayan arasındaki bakım ve sigorta sorumluluklarının tahsisi ve gayrimenkulun kalan ekonomik ömürlerini yansıtır. Artışa yönelik kira değerlendirmeleri ve yenilemelerinin beklemede olması durumunda, tüm ihtar ve gerekli olduğu durumlarda karşı ihtarların geçerli şeklide ve uygun zamanda gerçekleştirildiği varsayılmaktadır.

(d) Stoklar

İşletme birleşmeleri neticesinde iktisap edilen stokların makul değeri normal faaliyet sürecinde tahmini satış fiyatından ürünün tamamlanma ve satış masrafları ve ürünün tamamlanması ve satılması için gereken çaba baz alınarak bulunacak makul bir kar marjı düşüldükten sonra kalan tutarı ifade eder.


34

4 Makul değerin belirlenmesi (devamı) (e) Hisse senetleri ve borçlanma senetleri

Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve satılmaya hazır finansal varlıkların makul değeri raporlama tarihindeki piyasa fiyatı kullanılarak belirlenir. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların makul değeri açıklama amacıyla belirlenir.

(f) Ticari ve diğer alacaklar Devam eden inşaat sözleşmeleri hariç ticari ve diğer alacakların makul değeri gelecekteki nakit akımlarının raporlama tarihindeki piyasa faiz oranları ile indirgenmesiyle bulunacak değer olarak tahmin edilmektedir.

(g) Türevler

Forward kur sözleşmelerinin makul değeri eğer varsa halka açık piyasa fiyatlarını temel alır. Halka açık bir piyasa fiyatı olmaması durumunda, sözleşmedeki forward fiyatı ile güncel forward fiyatı arasındaki farkın sözleşmenin kalan vadesine göre riskten arındırılmış faiz oranı (devlet tahvillerinde temel alınan) ile indirgenir.

Faiz haddi swaplarının makul değeri aracı kotasyonlarına dayanır. Bu kotasyonlar her sözleşmenin şartlarına ve vadelerine göre değerleme tarihinde benzer bir araçtaki piyasa faiz oranları kullanılarak tahmini gelecekteki nakit akımlar iskonto edilerek makul olup olmadığı test edilir.

(h) Türevsel olmayan finansal yükümlülükler

Dipnotlarda sunum amacıyla hazırlanan makul değer bilgisi, gelecekteki anapara ve faiz nakit akımlarının raporlama tarihindeki piyasa faiz oranları ile bugünkü değere indirgenmesi ile hesaplanmaktadır. Finansal kiralama için piyasa faiz oranı benzer finansal kiralama sözleşmeleri referans alınarak belirlenir.

5 Finansal risk yönetimi (a) Genel

Grup, finansal araçların kullanımına bağlı olarak aşağıdaki risklere maruz kalabilmektedir: • kredi riski • likidite riski • piyasa riski • faaliyet riski Bu not, Grup’un yukarıda belirtilen her bir riske maruz kalma durumunu, Grup’un bu riskleri ölçme ve yönetme konusundaki amaç ve yöntemlerini ve Grup’un sermaye yönetimini açıklamaktadır. Daha detaylı niteliksel açıklamalar, konsolide mali tabloların içinde mevcuttur. Kurumsal risk yönetimi çalışmaları, Grup tarafından 2006 yılından bu yana yürütülmektedir. Bu görevi, Kasım 2006’dan bu yana Doğuş Holding Risk Yönetimi Departmanı üstlenmektedir. Grup’un ana kurumsal sorumlulukları arasında, Grup’un risk yönetimini koordine etmek ve Grup’un risk yönetimi uygulamalarını kurumsal risk yönetimi ile gözlemlemek ve yatırımcı ve ortakların risk tercihlerini belirlemektir.


35

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (a) Genel (devamı)

Grup’un risk yönetimi vizyonu, Grup’un amaçlarını etkileyecek değişkenlerin ve belirsizliklerin tanımlanması, önlemsel yaklaşım ve en uygun adımların atılması, yatırımcıların risk seçimlerine uygun olarak bu adımların uygulanmasının denetlenmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Kurumsal risk yönetimi faaliyetleri aşağıdaki alanlarda bir bütün halinde grup içinde yürütülür: • Kurumsal Risk Yönetimi politika ve standartlarının belirlenmesi, • Risk yönetim kültürünün ve kabiliyetlerinin geliştirilmesi, ortak bir dil haline getirilmesi, • Gerek işler gerekse yeni yatırımların risk analizlerinin yapılması, • Risklerin yeni yatırım, şirket, sektör, ve grup bazında raporlanması ile üst düzey bir yönetim

aracı oluşturulması, • Risk limitlerinin ve faaliyet planlarının belirlenmesi, • Faaliyetlerin uygulamaya geçirilmesine destek verilmesi, • Stratejik süreçlere risk yönetimi açısından destek olunması. Doğuş Holding Risk Yönetimi Departmanı, Doğuş Holding İcra Kurulu Başkanı (“CEO”) ve Yönetim Kurulu’nun Risk Yönetim Komitesi’nin gözetimi altında Grup içinde Risk Yönetimi çalışmaları yürütmek amacıyla kurulmuştur. Risk Yönetimi Komitesi, yatırımcıların risk tercihlerini belirler, risk yönetimi uygulamalarının yerine getirildiğinden emin olur. Kurumsal risk yönetimi konusunda son sorumluluk Doğuş Holding CEO’suna aittir.

(b) Otomotiv bölümünün risk yönetimi çerçevesi Otomotiv bölümünün risk yönetimi çerçevesi iç denetim ve risk yönetimi politikaları ve stratejilerinin oluşturulması ve bunların uygulanabilirliğinin kontrolünden oluşur ve Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret Anonim Şirketi (“DOAŞ”) Yönetim Kurulu’nun görevleri arasında yer alır. Finansal riskler, Finansal Koordinatör Ofisi tarafından gözlemlenir ve Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesine raporlanır. Faaliyet riskleri, marka yöneticileri tarafından, iç denetim departmanının bulgularına dayanan DOAŞ politikalarına uyumlu olarak yönetilir. DOAŞ Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu üyelerinden oluşan Denetim Komitesi’ni denetim fonksiyonunun uygulanması ile görevlendirmiştir. DOAŞ Denetim Komitesi faaliyetlerini Denetim Komitesi Kuralları çerçevesinde yerine getirir. Buna bağlı olarak, Uluslararası İç Denetim Standartları’na uygun olarak hazırlanan DOAŞ Denetim Departmanı Düzenlemelerine uygun olarak faaliyetlerine devam eden iç denetim mekanizmasını kontrol eden İç Denetim Departmanı bulunmaktadır. En az üç ayda bir, iç denetim departmanı, denetim bulguları ve önlem alınması gereken hususlar hakkında bilgi verir.


36

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (c) Bankacılık ve finans bölümü risk yönetimi çerçevesi

Risk yönetimi politikaları ve stratejilerini geliştirmek ve bu fonksiyonları kontrol etmek, Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun görevleri arasındadır. Risk yönetimi faaliyetlerini yürüten Risk Yönetimi Departmanı icra faliyetlerinden bağımsız çalışır ve doğrudan Garanti Bankası Yönetim Kurulu’na raporlama yapar. Garanti Bankası’nın Yönetim Kurulu, risk yönetim sisteminin etkinliğini, denetim komitesi, diğer ilgili komiteler ve üst yönetim aracılığıyla denetler. Risk Yönetimi Sistemi, standartların oluşturulmasıyla ilgili, Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun uygulamaya koyduğu tüm mekanizmalar, bilgi akışı, standartlara uygunluğun denetlenmesi, karar verme ve başvuru süreçlerinden oluşur. Risk Yönetim Sistemi, risk getiri yapısı ve Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının gelecekteki nakit akışı ve ilgili faaliyetlerini gözlemlemek, kontrol etmek ve gerekli görüldüğünde değiştirmek üzere, Garanti Bankası Yönetim Kurulu Üyeleri tarafından uygulamaya konan standartların oluşturulması, bilgi akışı, standartlara uyumun belirlenmesi, karar verme ve uygulama süreçleri ile ilgili mekanizmaları içermektedir. Riskler, yerel ve uluslararası düzenlemelere uygun olarak, Garanti Bankası’nın yapısı, politikaları ve süreçlerine uygun olarak uluslararası kabul görmüş yöntemlerle ölçülmektedir ve artan bir önemle etkin olarak yönetilmektedir. Aynı zamanda, Basel II gibi uluslararası bankacılık uygulamalarıyla uyum çalışmaları devam etmektedir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 23, 29 ve 31inci maddelerinin ve 1 Kasım 2006 tarihli Bankalardaki İç Sistem Düzenlemeleri’nin 36 ve 43üncü maddelerinin uygulamaya koyduğu kurallarla uyumu sağlamak için, Garanti Bankası mevcut yazılı politikalarını ve uygulama politikalarını 2007 yılının Şubat ayında güncellemiştir. Garanti Bankası, daha etkin bir risk yönetimi sistemi ve Basel II uygulamalarını desteklemek ve risk yönetimi faaliyetlerini geliştirme amaçlı entegre bir yazılım satın almıştır. Garanti Bankası, BDDK yol haritası doğrultusunda Basel II uygulamalarına geçmeyi planlamaktadır.

(i) Denetim komitesi Denetim Komitesi, Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun icra işlevi olmayan iki üyesinden oluşmaktadır. Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun denetim faaliyetlerine yardımcı olması amacıyla kurulan Denetim Komitesi’nin başlıca sorumlulukları aşağıdaki gibidir: • İç kontrol, risk yönetimi ve Garanti Bankası iç denetim sistemlerinin verimlilik ve

etkinliğinin, bütün sistemlerin ilgili süreçler çerçevesinde muhasebe ve raporlama sistemleri ile işlevsel hale gelmesi, toplanan bilgilerin bütünselliğinin gözetimi;

• Bağımsız denetim firmasının seçilmesi ve bu şirketlerin faaliyetlerinin sistematik olarak değerlendirilmesi,

• Konsolide iç denetime tabi şirketlerin iç denetim fonksiyonlarının idame ettirilmesi ve koordinasyonunun sağlanması.

(ii) Diğer komiteler Piyasa, kredi ve faaliyet risk alt komiteleri, risk yönetimi ve iç denetim sistemlerini, ilgili birimlerle bilgi paylaşımı sağlayarak destekleme amaçlı olarak Garanti Bankası içinde kurulmuştur.


37

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (c) Bankacılık ve finans bölümü risk yönetimi çerçevesi (devamı) (iii) Türev finansal araçlar

Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları finansal riskten korunma ve risk yönetimi amaçlı çeşitli türev finansal araçlar kullanmaktdır. Bu dipnotta kulllanılan türevler anlatılmaktadır. Türevlerin kullanılmasındaki amaç ve stratejiler ile ilgili daha fazla detay bu dipnotun ticari olmayan faaliyetler bölümünde bulunabilir. Bilanço tarihindeki türev araçlarının doğası ve şartlarının detayı dipnot 37’de belirtilmiştir. Türev finansal araçlar swaplar, futures sözleşmeleri, vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri, opsiyonlar ile faiz hadleri, döviz kurları, ve altın fiyatlarındaki değişimlere göre değeri değişen diğer benzer işlemleri içerir. Türevler her biri için bireysel olarak anlaşılan tezgah üstü sözleşmelerdir. Türev araçlarının ana çeşitlerinin tanımları aşağıdadır: Swaplar Swaplar gelecekteki nakit akımlarını belirlenen miktarlarda karşılıklı değiştirmeyi taahhüt eden tezgah üstü sözleşmelerdir. En sık kullanılanlar vadeli takas sözleşmeleri ve yabancı para swap sözleşmeleridir. Garanti Bankası karşı tarafın bunu gerçekleştirememesinden doğan kredi riskine maruz kalmaktadır. Piyasa riski, piyasa oranlarında anlaşma maddelerine göre olumsuz hareketler oluşması ihtimalinden kaynaklanmaktadır. Futures ve forwards sözleşmeleri Forward sözleşmeleri ve forward işlemleri finansal bir aracın, para biriminin, vadeli işleme konu varlık ya da ileriki bir tarihteki bir endeksin belirli bir fiyata alınması veya satılması taahhüdü olup işlem nakit veya başka bir finansal varlık cinsinden gerçekleşebilir. Futures sözleşmeleri standart borsada işlem gören anlaşmalardır, ama forward sözleşmeleri bireysel olarak alınıp satılır. Futures sözleşmelerine ilişkin ilk şartlar nakit veya diğer araçlar ile karşılanabilmekte olup sözleşme tutarındaki değişiklikler günlük olarak gerçekleşmektedir. Bu yüzden kredi riski piyasa değerindeki bir günlük net pozitif değişimle sınırlıdır. Futures sözleşmeleri ve forward işlemlerinin her ikisi de anlaşılan miktarlara göre piyasa fiyatlarındaki değişimden dolayı piyasa riskine maruz kalınmasına sebep olmaktadır. Opsiyonlar Opsiyonlar, satın alıcıya bir prim ödemesi karşılığında, bir hak niteliğinde ancak zorunluluk olmayan, belirlenmiş bir günden önce ya da belirlenmiş bir fiyattan ya satın alma (önceden belirlenmiş fiyattan satın alma hakkı) ya da satma (önceden belirlenmiş fiyattan satma hakkı) hakkı tanıyan türev finansal varlıklardır. Garanti Bankası yabancı para opsiyonlu, seçimli vadeli işlemler yapmaktadır. Yabancı para opsiyonu kurların düşmesine ya da artmasına karşı koruma sağlar. Garanti Bankası, opsiyonların alıcısı olarak piyasa riski ve kredi riskine maruz kalmaktadır, çünkü Garanti Bankası opsiyonu kullanırsa karşı taraf sözleşme şartlarında ödeme yapmakla yükümlüdür. Opsiyon anlaşmalarının yazıcısı olarak Garanti Bankası sadece piyasa riskine maruz kalmaktadır, çünkü Garanti Bankası’nın ancak opsiyonu kullanması durumunda ödeme yapma yükümlülüğü oluşmaktadır.


38

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (c) Bankacılık ve finans bölümü risk yönetimi çerçevesi (devamı) (iv) Alım satım amaçlı faaliyetler

Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, türev olmayan finansal araçlarda aktif olarak ticari pozisyon almaktadır. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının alım-satım amaçlı faaliyetlerinin çoğunluğu müşteri odaklıdır. Müşteri taleplerinin karşılanmasına istinaden, Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları sermaye piyasası araçları bulundurmakta ve ihalelere girerek, piyasa yapıcılarına teklif vererek ve alım-satım yaparak piyasa likiditesine giriş sağlamaktadır. Ayrıca, piyasanın gelecekteki durumuyla ilgili beklentilere dayanarak faiz oranı, döviz kuru, borç, sermaye ve emtia piyasalarında pozisyon almaktadır. Bu aktiviteler Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının ticari faaliyetlerini oluşturmakta ve müşterilerine sermaye piyasası ürünlerini rekabetçi fiyatlarda sunmasını sağlamaktadır. Finansal araçlar ve piyasalar arasındaki ilişkilerle bağlantılı olarak alım-satım stratejileri piyasa yapıcı pozisyonlara dayanmakta ve net ticari karı artırma amacıyla yönetilmektedir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları kendi alım-satım amaçlı faaliyetlerini ilgili risk türüne göre ve elinde bulundurduğu alım-satım amaçlı finansal araç kategorilerine göre yönetmektedir.

(d) Kredi riski (i) Bankacılık ve finans bölümü

Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının karşı taraf kredi riski bilanço tarihinde, elinde tuttuğu ya da alım-satım amacıyla çıkartmış olduğu finansal araçlar, bilançoya da yansıtıldığı üzere ilgili araçların o tarihteki pozitif makul değerleriyle gösterilmektedir. Konsolide mali tablo dipnotlarında bulunan nominal tutarlar taraflar tarafından türevlerle değiştirilecek tutarları yansıtmamakta ve kredi ya da piyasa riskine maruz tutarları göstermemektedir. Değiştirilecek tutarlar türev sözleşmelerinin koşullarına bağlıdır. Karşı tarafın alım satım amaçlı araçlara ilişkin olarak yükümlülüklerini yerine getirmemesi riski sürekli olarak izlenmektedir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının maruz kaldığı kredi riski izlenirken, pozitif makul değerli alım-satım amaçlı araçlar ve bu araçların makul değerlerinde meydana gelebilecek dalgalanmalar göz önünde bulundurulmaktadır. Kredi riskini yönetebilmek için Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları kredibilitesi yüksek olan taraflarla çalışmakta, mümkün olduğunda, “master netting” anlaşmaları yapmakta ve gerektiğinde teminat almaktadır. “Master netting” anlaşmaları karşı tarafın temerrüde düştüğü durumlarda aynı tarafla imzalanmış olan sözleşmelerde geçen tutarların net olarak ödenmesine olanak tanımaktadır. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, ticari, borç verme, riskten korunma ve yatırım faaliyetleri ile müşteriler adına veya diğer üçüncü şahıslar adına aracı olarak hareket ettiklerinde veya garanti verdiklerinde kredi riskine maruz kalmaktadır. Ticari ve yatırım faaliyetleri ile ilgili kredi riski, Garanti Bankası’nın piyasa riski yönetme süreciyle kontrol altına alınır. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, öncelikle verdikleri krediler ve avanslar nedeniyle kredi riskine maruz kalmaktadır. Bu bağlamda, kredi riskine maruz kalınan tutar bilançodaki bu varlıkların kayıtlı değeriyle gösterilir. Garanti Bankası, kurumsal/ticari/orta büyüklükteki şirketlerdeki kredi portföyü için istatistiksel tabanlı iç risk derecelendirme modeli geliştirmiş olup 2003’ten bu yana bu iç risk derecelendirme modeli müşterilerin kredibilitesini değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır. Risk derecelendirmeleri, kredi başvuruları için bir gereksinim haline gelmiş ve şube müdürleri tarafından bu derecelendirmeler kredi izin sınırlarının ve kredi değerleme sürecin belirlenmesinde kullanılmıştır.


39

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (e) Kredi riski (devamı) (i) Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, riskten korunma ve borçlanma yatırımları için kullanılan türev araçları dahil olmak üzere diğer çeşitli finansal varlıklar nedeniyle kredi riskine maruz kalmaktadır. Bu araçlara nedeniyle maruz kalınan kredi riski bu varlıkların bilançodaki kayıtlı değerine eşittir. Buna ek olarak, Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, verilen garantilerden doğan bilanço dışı kredi riskine maruz kalmaktadır (Dipnot 39). Karşı tarafların türev veya diğer araçlara ilişkin yükümlülüklerini yerine getirememe ihtimalinden doğan risk sürekli takip edilmektedir. Kredi riski seviyesini yönetmek için, Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları kredi durumu iyi olan karşı taraflarla çalışır, mümkün olduğu durumlarda netleştirme anlaşmalarına girer ve uygun durumlarda maddi teminat alır. Ekonomik veya diğer durumlardaki değişiklikler sebebiyle sözleşmeye dayanan yükümlülüklerini yerine getirmesinden etkilenen ve benzer ekonomik özelliklere sahip karşı taraf gruplarından dolayı bilanço dışı olsun veya olmasın finansal araçlardan oluşan kredi riski yoğunlaşması vardır. Değer düşüklüğüne uğramış krediler Garanti Bankası’nın belirlediği değer düşüklüğüne uğramış kredilerin, kredi anlaşmasının sözleşme dönemlerine tabi olan ana para ve faiz tutarlarının, aktif yetersizlik, yüksek borçluluk oranı, yetersiz işletme sermayesi ve/veya müşteri sermayesi nedeniyle tahsil edilememe olasılığı vardır. Değer düşüklüğüne uğramış kredilerin karşılığı Garanti Bankası, kredi portföyünün içerisinde oluşan tahmini kayıplara karşılık kredi portföyünde değer düşüklükleri için karşılık ayırmıştır. Bu karşılığın ana unsurları bireysel risklere ilişkin belirli kayıp ve homojen varlık grupları için oluşmuş ancak belirlenmemiş noksanlıklara yönelik bireysel değerlendirmelere konu olan kayıplarla ilgili portföy temelli kredi kaybı karşılıklarıdır. Alacak silme politikası Garanti Bankası alacağının mahkemede borçlunun ödeme aczinin kanıtlanarak tahsil edilemeyeceği belirlendiğinde, alacağını (ve kayıplar için ayrılmış karşılıkları) siler. Muhtemel harcama ve maliyetlere kıyasla ihmal edilebilecek düzeydeki olası tahsilatların silinip silinmeyeceği ise Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Teminat politikası Garanti Bankası’nın politikası gereğince, onaylanan kredinin talep eden müşteriye verilmesinden önce uygun teminatın müşteri tarafından sağlanması gerekmektedir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, müşterilere verilen banka kredileri ve avansların karşılığı olarak aldığı teminatları, emlak üzerinden ipotek şeklinde, varlık ve garantiler için ise kayıtlı menkul kıymetler şeklinde tutmaktadır. Ters repo ve menkul kıymet karşılığında borçlanma eyleminin bir parçası olan senetler hariç bankalara verilen avans ve bankacılık kredileri için teminat alınmaz. Yatırım senetleri karşılığında genellikle teminat alınmaz ve 31 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle de bu çeşit teminatlar bulunmamaktadır. Verilmiş olan kredilerin yaklaşık yüzde 72’si (2007: yüzde 74) teminatlıdır. Kredinin verilmesinden önce garantiler ve akreditifler kredi değerlendirmesine ayrıca tabi tutulmuştur. Sözleşmeler Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının yükümlülüklerinin parasal limitlerini belirler. Garanti ve akreditifler için tutulan maddi teminat kapsamı yüzde 82 (2007: yüzde 79) civarındadır.


40

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (d) Kredi riski (devamı) (ii) Diğer kurumsal bölümler

Kredi riski, bir müşteri veya karşı tarafın Grup’a karşı finansal araç sözleşmesindeki yükümlülüklerini yerine getirmemesi riskidir ve Grup’un müşterilerinden olan alacaklarından ve yatırım senetlerinden kaynaklanır. Ticari alacaklar Grup’un maruz kaldığı kredi riski, temelde bankacılık ve finans bölümünde faaliyet göstermeyen her bir müşterinin bireysel karakteristik özelliklerinden etkilenir. Grup’un müşteri tabanının demografik yapısının, müşterinin faaliyet gösterdiği endüstrinin ve ülkenin oluşturduğu temerrüt riskini de içeren, kredi riski üzerinde etkisi vardır. Grup inşaat, otomotiv, medya, gayrimenkul ve turizm işlerinde faaliyet göstermektedir ve Grup şirketlerinin coğrafi olarak kredi riskinin yoğunlaştığı yer Türkiye’dir. Otomotiv bölümünde oluşan ticari alacakların çoğunluğu bayilerden olan alacaklardır. Otomotiv bölümünde faaliyet gösteren şirketler yedek parça ve araç satışı karşılığı olarak bayilerden alınan teminat mektubu ve karşı taraf riskini sınırlayabilecek ve takip edebilecek etkili bir kontrol mekanizması kurmuşlardır. Otomotiv ve bankacılık ve finans bölümleri dışında faaliyet gösteren şirketlerin belirlemiş olduğu kredi politikası kapsamında her bir şirketin standart ödemesi, teslimat dönemleri ve koşulları ile ilgili teklif sunulmadan önce her bir yeni müşterinin kredi itibarı bireysel olarak analiz edilmektedir. Müşteri kredi riskinin gözlemlenmesinde müşteriler, müşterilerin bayi, turizm acentası, perakende veya son kullanıcılar olmasını da kapsayacak şekilde, coğrafi konum, endüstri yapısı, ödeme profili, vade ve önceki finansal zorluklara göre gruplanır. Grup, ticari alacaklara yönelik olarak oluşan tahmini gider kayıplarını göstermek amacıyla değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Bu karşılığın önemli bir parçası, bireysel olarak önemli olan özel kayıp bileşenidir. Grup, alacak portföyüne yönelik oluşan tahmini gider kayıplarını göstermek amacıyla değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Grup alacaklarının vadesinde tahsil edilememesine ilişkin objektif kanıt bulunduğu zaman alacaklarına değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. Alacağın oluştuğu tarihten itibaren etkin faiz yöntemine göre iskonto edilmiş ve teminat ve garantilerin tahsil edilebilir tutarını da içeren, alacağın kayıtlı değeri ile tahsil edilebilir değeri arasındaki fark karşılık olarak tanımlanır. Teminatlar Genel itibariyle, Grup politikası gereğince Grup, her bir şirketine faaliyet gösterdiği iş ortamının doğasına göre teminat mektupları ve kefalet şeklinde teminat vermektedir.

(e) Likidite riski

Likidite riski, Grup’un yükümlülüklerini vadeleri geldiğinde yerine getirememesi riskidir. Grup’un likide yönetimi yaklaşımı mümkün olduğunca, normal ve sıkıntılı durumlarda yükümlülüklerini vadesi geldiğinde ödeyebilmek amacıyla kabul edilemez zararlara uğramadan veya Grup’un itibarını zarara uğratmadan, yeterli derecede likit bulundurmaktır.

(i) Bankacılık ve finans bölümü Likidite riski Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının faaliyetlerinin genel olarak fonlanmasında ve pozisyon yönetiminde ortaya çıkmaktadır. Likidite riski varlıkları uygun vadeler ve oranlarda fonlayamama ve bir varlığı makul fiyatta ve doğru zaman diliminde elden çıkaramama riskini içermektedir.


41

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (e) Likidite riski (devamı) (i) Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının çeşitli fon yaratma merkezlerine erişimi vardır. Fonlar; depozitolar, konsorsiyum, menkul kıymet yaratma, tahvil çıkartma, diğer fon kaynakları ve hisse senedine dayalı sermaye gibi geniş kaynak yaratma araçları ile oluşturulur. Bu fonlama esnekliğini güçlendirir, tek fon kaynağına bağlılığı sınırlar ve genelde fon maliyetini düşürür. Garanti Bankası fon yaratmanın devamlılığı ile geniş bir vade aralığında borç kullanılması arasında dengeyi devam ettirmeye çalışır. Likidite riski işletmenin genel stratejisi çerçevesinde amaçlarına ve hedeflerine ulaşması için gerekli kaynakların belirlenmesi ve takip edilmesi suretiyle devamlı olarak değerlendirilir. Bunlara ek olarak, Garanti Bankası’nın likidite risk yönetimi stratejisi olarak bir likit varlık portföyü bulunmaktadır. Likidite riskine maruz kalma Bankalardaki likidite yeterliliği limitlerini ölçüm yöntemleri BDDK tarafından belirlenmektedir. Şu anda, hesaplama yöntemi sadece bankalarda uygulanmaktadır. BDDK tarafından Kasım 2006’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bankaların Likidite Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” uyarınca 1 Haziran 2007 tarihinden itibaren bankaların haftalık ve aylık bazda yapacakları hesaplamalarda likidite oranının yabancı para aktif/pasiflerde en az yüzde 80, toplam aktif-pasiflerde en az yüzde 100 olması gerekmektedir. Garanti Bankası’nın likidite oranları aşağıdaki gibidir: 2008 Birinci vade dilimi (haftalık) İkinci vade dilimi (aylık) YP YP + YTL YP YP + YTLOrtalama (%) 168.14 149.56 110.42 108.99En yüksek (%) 215.04 179.94 126.94 119.54En düşük (%) 137.44 126.82 95.14 100.70 2007 Birinci vade dilimi (haftalık) İkinci vade dilimi (aylık) YP YP + YTL YP YP + YTLOrtalama (%) 205.49 188.04 127.36 123.78En yüksek (%) 251.92 212.33 147.16 130.54En düşük (%) 158.32 148.21 112.59 116.03 Garanti Bankası’nın Hollanda’da bulunan iştiraki de buna benzer bir likidite ölçümüne tabidir, fakat Hollanda Merkez Bankası limitleri düzenlememekte, bunun yerine bankaların genel likidite pozisyonunu denetleyerek Hollanda’da faaliyet gösteren bankaların likidite pozisyonlarında önemli ölçüde bir bozulma olup olmadığını kontrol etmektedir. Garanti Bankası’nın Rusya’da bulunan iştiraki ise 2004 yılından bu yana üç seviyeli bir likidite yaptırımına tabidir; bankalar geçici likidite için en düşük yüzde 15, cari likidite için en düşük yüzde 50 ve uzun dönem likidite için en fazla yüzde 120 oranına sahip olmalıdır. Garanti Bankası’nın Rusya’daki iştiraki yerel mevzuata uymaktadır.


42

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (e) Likidite riski (devamı) (ii) Diğer kurumsal bölümler

Genellikle Grup’un diğer kurumsal bölümlerinde bulunan iştirakleri olası faaliyet giderleri, talep oranına bağlı olarak faaliyetlerinin karakteristiği de göz önünde bulundurularak ve finansal yükümlülükleri de içerecek şekilde, fakat doğal afetler gibi öngörülemeyen olağandışı hallerin olası etkisi hariç olmak üzere karşılayacak derecede nakit bulundurma üzerine kurulmuştur. Otomotiv bölümü içerisinde bulunan şirketler için, güncel ve olası ihtiyaçlarını fonlayabilme riski yeterli sayıda kredi alınabilecek kuruluşun mevcudiyetiyle azaltılmaktadır. Otomotiv bölümü içerisinde yer alan şirketler likidite riskini minimize etmek amacıyla yeterli derecede nakit ve uygun kredi limiti (faktoring kapasitesi dahil) bulundurmaktadır.

(f) Piyasa riski (i) Bankacılık ve finans bölümü

Tüm alım-satım amaçlı araçlar, gelecekteki piyasa koşullarındaki değişikliklere bağlı olarak ilgili araçların değerlerinde meydana gelebilecek değer düşüklükleri ya da daha bağlayıcı hale gelmeleri nedeniyle piyasa riskine maruz kalmaktadır. Finansal araçlar makul değeriyle gösterilmekte, piyasa koşullarındaki tüm değişiklikler sermaye piyasası işlem karlarını / (zararlarını) doğrudan etkilemektedir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları alım-satım amaçlı araçların kullanımını piyasa koşullarındaki değişikliklerle bağlantılı olarak yönetmektedir. Maruz kalınan piyasa riski seviyesi, finansal araç alım-satımı ya da telafi edici pozisyonlara girilerek üst yönetim tarafından idare edilmektedir. Kur riski Garanti Bankası ve bağlı ortaklıkları, yabancı para cinsinden yaptıkları işlemler ve yabancı faaliyetlerdeki yatırımlar nedeniyle kur riskine maruz kalmaktadırlar. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının ana yabancı faaliyetleri Hollanda ve Rusya’dadır. Faaliyetlerin ölçüldüğü para birimleri Euro ve USD’dir. Garanti Bankası konsolide mali tablolarını YTL olarak sunduğu için, konsolide mali tablolar yabancı para birimlerinin YTL karşısındaki kur dalgalanmalarından etkilenir. Garanti Bankası, yurtdışı faaliyetlerindeki net yatırımın önemli bir kısmını, kur riskini hafifletmek için aynı para biriminde kredilerle finanse eder. Ayrıca vadeli yabancı para takası, diğer kredilerin para birimini ölçüt olarak kullanılan para birimiyle eşleştirmede kullanılır. Garanti Bankası’nın işlemsel olarak maruz kaldığı yabancı para kar veya zararları gelir tablosuna kaydedilmektedir. Bu maruz kalınan riskler, yabancı faaliyetlerdeki net yatırımların riskten korunması amacıyla kullanılan finansal borçlar hariç, Garanti Bankası’nın tabi olduğu ölçüm birimi üzerinden olmayan parasal varlık ve yükümlülüklerden oluşmaktadır.


43

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (f) Piyasa riski (devamı) (i) Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Faiz oranı riski Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının faaliyetleri, faiz getiren varlıkların (yatırımlar dahil) ve faiz taşıyan borçların değişik zamanlarda veya değişik tutarlarda vadesinin dolması veya tekrar fiyatlanması durumlarında faiz oranı dalgalanması riskine maruz kalmaktadır. Değişken faizli varlık ve yükümlülüklerde ise Garanti Bankası, baz riskine maruz kalmaktadır. Bu risk mevduat oranı, libor ve farklı tipteki faizler gibi çeşitli değişken faiz endekslerinin özelliklerinin yeniden fiyatlandırılmasındaki farklılıklardır. Hazine faaliyetleri, Garanti Bankası’nın işletme stratejisi ile tutarlı olarak piyasa faiz oranı seviyeleri göz önüne alınarak, net faiz gelirinin optimize edilmesini amaçlar. Varlık-yükümlülük risk yönetimi faaliyetleri, Garanti Bankası’nın faiz oranlarının değişimine olan duyarlılığı çerçevesinde şekillenir. Genel olarak, şu andaki ekonomik çevrede yaygın olduğu üzere, konsolide mali tablolar, faiz gelirli varlıkların daha uzun süreye yayılması ve tekrar fiyatlamanın faiz içerikli borçlardan daha seyrek olması nedeniyle borca duyarlıdır. Bunun sonucu olarak, yükselen faiz oranlarında borçlar tekrar fiyatlandığı ölçüde kar marjı daralacaktır. Gerçek etki, geri ödemenin anlaşma süresinden önce veya sonra yapılması ve tekrar fiyatlama dönemleri ve yabancı para türleri içinde faiz oranı duyarlılığındaki değişimleri de içeren birtakım etkenlere bağlıdır. Faiz oranı türevleri öncelikle varlık ve borçların yeniden fiyatlanmasındaki uyumsuzlukları dengeleme de aracı olmak için kullanılır. Bu, Garanti Bankası’nın Aktif ve Pasif Komitesi’nin (“APK”) oluşturduğu prensiplere uygun şekilde yapılır. Bazı varlıklar sınırsız vadelere veya faiz oranı duyarlılığına sahiptir ve bazı borçlarla eşleşmezler. Bu varlıklar, varlıkların tahmini vadelerine ve tekrar fiyatlama özelliklerine dayanan borç havuzları ile fonlanır. Garanti Bankası’nın finansal araçlardan kaynaklanan karının bir bölümü, varlıklardan faiz alacağı ve borçlardan ödenecek faizlerin tekrar piyasa fiyatlarına getirileceği tarihlerin veya eğer daha önceyse, ilgili araçların vade tarihlerinin kontrollü olarak farklılaştırılmasından elde edilir. Garanti Bankası’nın alım satım işlemlerinden oluşan piyasa riski, piyasa riskine maruz değer (“RMD”) hesaplanması ile ölçülmektedir. Buna ek olarak stres testleri ve senaryo analizleri yapılmaktadır. Bilanço faiz oranı riski, statik durasyon, aralık ve duyarlılık analizleri gibi yöntemlerle kontrol edilmektedir. Garanti Bankası yönetimi yasal sınırlamalara ek olarak, alım satım amaçlı portföyün piyasa riskine maruz tutarının sınırlandırılması amacıyla, aracılar için pozisyon alma limiti konması, her bir alım satım işlemi için aracılara limit konması ve fiyatların belirli bir düzeyin altına düşmesi durumunda yapılan sınırlandırmalar gibi iç kontroller uygulamaktadır. Bu sınırların onay, güncelleme, kontrol, geçersiz kılma, ve uyarma prosedürleri Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun onayı ile uygulamaya konur ve değiştirilir.


44


31 Aralık tarihleri itibariyle, Garanti Bankası için piyasa riskine maruz değer 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış “Bankaların Sermaye Yeterliliği Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yasal konsolide mali tablolar üzerinden BDDK’ya raporlama amaçlı hesaplanmıştır ve aşağıdaki gibidir: 2008 2007 Ortalama En yüksek En düşük Ortalama En yüksek En düşük Faiz haddi riski 891,485 1,109,830 361,914 372,751 436,742 306,226 Hisse senedi riski 40,968 60,708 15,269 3,505 12,920 6 Kur riski 56,190 68,395 46,864 57,687 82,791 30,086 Opsiyon riski 64,967 106,820 36,967 30,821 56,753 11,314 Toplam risk 1,053,610 1,345,753 461,014 464,764 589,206 347,632

Faiz riskine maruz kalma – ticari olmayan portföyler Risk yönetimi alanında çalışmalarına BDDK tarafından Şubat 2001’de yayımlanan Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemleri ile Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikler öncesinde başlayan Banka, iç sistemler yapısını Yönetim Kurulu’nun sorumluluğunda ilgili yönetmelikler çerçevesinde yeniden yapılandırmış ve bu konuda çalışmalarını yürütmektedir. Yönetmeliklere uyum sağlamak amacıyla, Garanti Bankası, piyasa riski yönetimine ilişkin faaliyetlerini son olarak 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik” ve “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde düzenlemiştir. Garanti Bankası’nın maruz kaldığı piyasa riski için belirlenen risk politikaları ve uygulama usulleri Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış olup, düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Yönetim Kurulu tarafından onaylanan risk politika, prensip ve uygulama usullerini uygulamak, önemli riskler konusunda Yönetim Kurulu’na zamanında ve güvenilir raporlama yapmak, birimler ile ilgili iç kontrol, iç denetim ve risk raporlarını değerlendirmek ve bu birimlerde ortaya çıkan riskleri, eksiklikleri veya hataları gidermek ya da alınması gerekli görülen tedbirleri almak ve risk limitlerini belirleme sürecine katılmak üst yönetimin sorumluluğundadır. Yönetim Kurulu, risk yönetim sistemlerinin etkinliğini denetim komitesi, ilgili diğer komiteler ve üst yönetim aracılığı ile takip etmekte ve muhtelif risk raporları ile denetim komitesi tarafından yapılan değerlendirmeler ışığında kararlar almaktadır. Yönetim Kurulu, iç sistemlerin sağlıklı işleyişinden sorumlu son mercidir.


45


Alım satım işlemlerine ilişkin piyasa riski, geliştirilen içsel model kullanılarak riske maruz değer (RMD) metodolojisi ile ölçülmektedir. RMD ölçümlerinde alım satım amaçlı portföyler ve satılmaya hazır portföyler dikkate alınmaktadır. RMD, tarihsel simülasyon, monte carlo simülasyonu ve parametrik yöntem olmak üzere 3 farklı yöntemle hesaplanmaktadır. Garanti Bankası, piyasa riskinin içsel yönetimi ve limitlerin belirlenmesi çerçevesinde parametrik RMD sonuçlarını baz almaktadır. Diğer iki yöntemle yapılan hesaplamalar karşılaştırma ve izleme amacıyla kullanılmaktadır. RMD hesaplamasında geriye dönük 1 yıllık piyasa veri seti kullanılmakta, yüzde 99 güven aralığı ve 1 günlük elde tutma süresi (yasal sermaye hesaplamasında 10 gün) dikkate alınmaktadır. RMD modelinin güvenilirliğini ölçmek üzere geriye dönük testler yapılmaktadır. RMD hesaplamalarının büyük çaplı piyasa dalgalanmalarını da yansıtabilmesi amacıyla stres testleri ve senaryo analizleri uygulanmaktadır. Aktif ve pasiflerin vade uyuşmazlığından kaynaklanan piyasa riskinin sayısallaştırılmasında durasyon ve nakit akışı analizleri kullanılmaktadır. Durasyon analizinde, faize hassas aktif ve pasif kalemlerin nakit akışları üzerinden, piyasa faiz oranları kullanılarak oluşturulan verim eğrileri kullanılarak, bugünkü değerleri hesaplanmaktadır. Piyasalarda yaşanabilecek dalgalanmalara karşı periyodik olarak yapılan duyarlılık ve senaryo analizleri ile bu sonuçlar desteklenmektedir. Genel piyasa riski ve belirli risklere karşı bulundurulması gereken sermaye, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in hükümleri çerçevesinde standart metod kullanılarak hesaplanmakta ve aylık olarak raporlanmaktadır.

(ii) Diğer kurumsal bölümler Piyasa riski döviz kurundaki, faiz oranlarındaki ve hisse senedi fiyatlarındaki değişimlerin Grup’un gelir ve elde tuttuğu finansal araçları etkileyen riski ifade eder. Piyasa riski yönetiminin amacı bir yandan kazançları optimize ederken kabul edilebilir parametreler içinde maruz kalınan piyasa riskini yönetmek ve kontrol etmektir. Kur riski Grup, öncelikle YTL olmak üzere ancak Euro, İsviçre Frangı (“CHF”), İngiliz Sterlini (“GBP”), Mısır Poundu (“EGP”), Fas Dirhemi (“MAD”) gibi Grup şirketlerinin fonksiyonel para birimleri haricinde yaptığı satışlardan, alımlardan ve borçlanmalardan dolayı kur riskine maruz kalmaktadır. İşlemlerin yapıldığı başlıca para birimleri YTL, Euro, USD’dir. Yabancı para birimlerindeki parasal varlık ve yükümlülükler açısından gerekli olduğunda kısa vadeli dengesizlikleri Grup spot oranlardan yabancı para alım satımı yaparak kur riskini maruz kalmayı kabul edilebilir seviyede tutar. Grup, kurun değişmesine bağlı olarak yabancı para birimden borçlar ve banka kredilerinin çevriminden ötürü kur riskine maruz kalmaktadır. Yönetim Kurulu bu çeşit riskleri belirlenmiş limitler altında, gerektiğinde türev araçlar kullanarak gözlemler. Yabancı paralardan bilançoda oluşan kur riskini asgariye indirmek için Grup bazen atıl olan nakitlerini yabancı para olarak tutar ya da türev araçlardan yararlanır.

(g) Faaliyet riski (i) Bankacılık ve finans bölümü

Faaliyet riski, gözden kaçırılmış hatalar ve düzenlenmiş kurallara uymama gibi Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarındaki iç kontrol eksikliklerinden, zaman ve şartlara tutarlı olmayan yönetim ve çalışan tavırlarından, banka yönetimindeki eksikliklerden, hatalardan, bilgi işlem sistemlerindeki problemlerden ve deprem, yangın ve sel gibi felaketlerden oluşabilecek zararları ifade eder.


46

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (g) Faaliyet riski (devamı) (i) Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Garanti Bankası’ndaki faaliyet riski, Garanti Bankası’ndaki tüm süreç, ürün ve departmanlar dikkate alınarak faaliyet riski tanımına uygun olarak belirlenir. Garanti Bankası bünyesindeki faaliyet riskleri için kontrol alanları düzenlenmiş olup, tüm faaliyet riskleri, bu kontrol alanlarına yönlendirilerek takip edilmektedir. Bu kapsamda, tüm faaliyet risklerini içeren bu kontrol alanı için uygun yöntemler geliştirilmiş olup, kontrol sıklıkları belirlenmektedir. Halen operasyonel riskin hesaplaması “Bankaların Sermaye Yeterliliği Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 14. fıkrasına göre ana gösterge yaklaşımına göre yapılmaktadır. Yıllık brüt gelir; net faiz gelirine ilaveten, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak menkullerin satışından dolayı gerçekleşen kazanç / kayıpların faiz dışı gelirlerden indirilmiş halini, sigorta karşılıklarından sağlanan süreklilik arz etmeyen kazançlar ve gelirler olarak tanımlanır. Sermaye yönetimi BDDK, Garanti Bankası’nın sermaye yeterliliğini bütünsel olarak belirlenmekte ve izlemektedir. Ana şirket ve bireysel banka operasyonları doğrudan yasal düzenleyeciler tarafından gözlemlenmektedir. Yürürlükte olan BDDK sermaye yeterliliği uygulamaları toplam özsermayenin toplam risk ağırlıklı varlıklara oranının en düşük yüzde 8 olmasını gerektirmektedir. Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının konsolide düzenlenmiş sermayesi iki şekilde incelenmektedir: • Ana sermaye, ödenmiş sermaye, hisse senedi ihraç primleri, yasal yedekler, geçmiş yıl

karları/zararları, yabancı para çevrim farkları rezervi ve azınlık haklarından şerefiye ile ilgili tutar ve bazı maliyetlerin düşülmesiyle elde edilir.

• Katkı sermaye, koşullara tabi yükümlülükler, genel değer düşüklüğü karşılıkları, satılmaya hazır menkul değerlerin gerçekleşmemiş karlarına ilişkin makul değer rezervlerinden oluşmaktadır.

Banka faaliyetleri ya ticari defterler ya da banka defterleri şeklinde kategorize edilmekte olup ve risk ağırlıklı varlıklar, bilanço dışı kalemlere ve varlıklara bağlı değişken seviyeli riskleri yansıtan özel koşullara göre belirlenmektedir. Garanti Bankası’nın politikası yatırımcı, borç veren ve piyasa güvenini devam ettirmek ve işin sürekliliğini sağlamak için güçlü sermaye yapısını korumaktır. Sermayedarların getirilerinin üzerindeki sermaye seviyesinin etkisi de göz önüne alınır ve Garanti Bankası, yüksek ivme sağlayan getirileri ile güçlü sermaye durumunun sağlayacağı güvenlik ve avantajlar arasında bir dengenin kurulması gerektiğini de göz önünde tutar. Dönem boyunca Garanti Bankası’nın sermaye yönetiminde herhangi bir değişiklik olmamıştır. Garanti Bankası ve bireysel olarak düzenlenmiş operasyonları dönem boyunca dışarıdan zorunlu tutulan sermaye gerekliliği ile uyumludur.


47

5 Finansal risk yönetimi (devamı) (g) Faaliyet riski (devamı) (i) Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Riskten Korunma Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının genel faiz oranı riski pozisyonu ve fon yaratma yapısından dolayı, risk yönetimi politikaları belirli ilkeler çerçevesinde, yabancı para kurlarındaki değişimler ve faiz oranı yönetimi, kredi riski ve piyasa fiyatı riskine maruz kalmayı en aza indirmeyi gerekmektedir. Türev finansal araçlar, faiz oranı etkisinin muhtemel kazançlarını ve yabancı para hareketlerini yönetmek için kullanılmaktadır. Faiz oranı swapları ve yabancı para swapları, futures işlemleri, forward sözleşmeleri ve diğer türevler dahil, türev finansal araçların bir çok çeşidi bu amaçla kullanılır. Finansal riskten korunma aktivitelerinin amacı, Garanti Bankası’nın, faiz ve kur oranları, kredi dereceleri veya piyasa fiyatlarındaki değişimlerin net nakit girişini olumsuz etkileme riskinden korumaktır. Garanti Bankası riskten korunma politikasına göre ekonomik olarak finansal riskten korunduğuna emin olmak için işlemlere girer. İlişikteki konsolide mali tablolarda, finansal riskten korunma ilişkisi kanıtlanabildiği durumlarda finansal riskten korunma muhasebesi uygulanmıştır. Garanti Bankası değişken faiz oranı riskinden korunma amaçlı değişken faizli varlıklarını ve alacaklarını sabit faizli hale çeviren bir çok faiz oranı swap işlemine girmiştir. 31 Aralık 2008 itibariyle söz konusu swap işlemlerin özellikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Nominal değer Sabit tahsilat

oranı % Değişken tahsilat oranı% Sabit ödeme

sıklığı Vade USD 13.24 milyon 5.445 3 aylık libor + 1.75 Çeyrek 2009 USD 33.24 milyon 3.35 3 aylık libor + 0.40 Çeyrek 2012 Garanti Bankası aynı zamanda proje finansman kredileri riskinden korunmak amaçlı dalgalı oranlardaki gelir ve ödemeleri sabit oranlı gelir ve ödemelere çevirmek suretiye çeşitli faiz oranı swap işlemleri içine girmiştir. Aşağıda görülmekte olan tablo swap işlemlerin özelliklerini göstermektedir.

Nominal değer Sabit tahsilat

oranı % Değişken tahsilat oranı% Sabit ödeme

sıklığı Vade

Euro 176.30 milyon 4.4475-8.3250

6-12 ayEuribor + 2-3.80

Altı ayda bir Yıllık

2013-2019

Garanti Bankası 9 Ocak 2008 ve 16 Ocak 2008 tarihlerinde nakit akım riskinden korunma amaçlı olarak tutulan dört adet swap işlemini vadesinden önce çözmüştür. Garanti Bankası ilgili anlaşma çerçevesinde konsolide finansal tablolarında göstermek üzere bu işlemlerden toplam 11,686 bin USD (13,599 bin YTL) gelir elde etmiştir.

(ii) Diğer kurumsal bölümler Grup’un genel faiz riski pozisyonuna, fonlama yapısına bağlı olarak, risk yönetim politikası, faiz oranı riskine maruz kalmayı en düşük seviyeye indirmeyi amaçlar. Türev finansal araçlar, yabancı para ve faiz oranı hareketinin olası kazanç etkisini yönetmek amacıyla kullanılır. Bu amaç kapsamında, faiz swapı, kur swapı, opsiyonlar, forward kontratları ve diğer türev enstrümanları da kapsayan bir dizi türev enstrüman kullanılmaktadır. Korunma faaliyetinin amacı Grup’un net nakit girişinin faiz oranındaki değişimden olumsuz etkilenme riskinden korunmaktır.

6 Bölümlere göre finansal raporlama Grup bünyesinde bulunan hemen hemen her şirket belirli bir endüstride çalışmaktadır. Buna göre, her bir kuruluşun mali tablolardaki her kaleminin ilgili kuruluşun faaliyet gösterdiği endüstrisi ile ilgili olduğu göz önüne alınmıştır.


48

6 Bölümlere göre finansal raporlama (devamı) Grup’un ana işletme bölümleri aşağıdakiler gibidir: Bankacılık ve finans: Bankacılık ve finans bölümünde faaliyet gösteren şirketler asıl olarak ticaret ve yatırım bankacılığı, sigorta, finansal kiralama ve faktoring faaliyetlerinde bulunmaktadır. İnşaat: İnşaat bölümünde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar esas olarak, altyapı ve bina inşaatı ve ilgili inşaat mühendisliği faaliyetlerinde yer almaktadır. Otomotiv: Otomotiv bölümünde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar yoğunlukla Volkswagen, Audi, Seat, Porsche, Bentley, Scania, Lamborghini, Krone ve Meiller marka motorlu araçların ithalatı, dağıtımı ve perakendeciliği ile yedek parçaları ve Türkiye’deki satış sonrası servis faaliyetlerinde yer alır. Turizm: Turizm bölümünde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar otel ve marina yatırımları, otel yönetimi, bilet satış, otel rezervasyonu, tur/konferans organizasyonu faaliyetlerinde yer alır. Diğer: Diğer işletme bölümlerinde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar genel olarak medya, gayrimenkul ve çeşitli hizmet faaliyetlerinde yer alır. Doğuş Holding diğer bölümünde raporlanmıştır.

6.1 Coğrafi bölümler Grup temel olarak Türkiye’ de faaliyet göstermekle beraber, Hollanda, Rusya, İrlanda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Malta, Lüksemburg, İsviçre, Almanya, Romanya, Fas ve Ukrayna’da da faaliyetlerde bulunmaktadır. Coğrafi bölümlere göre gösterimlerde, bölüm gelirleri müşterilerin coğrafi dağılımına bağlı olarak belirlenir. Bölüm varlıkları, varlıkların coğrafi dağılımına bağlı olarak belirlenir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Grup’un bilanço içi ve bilanço dışı tutarlarının coğrafi risk dağılım tablosu aşağıda gösterilmiştir; 2008

Krediler Toplam

varlıklar Toplam

yükümlülükler Gayri nakdi

krediler Maddi duran varlık

yatırımları Türkiye 15,344,833 33,559,020 23,344,860 3,517,802 574,491 Romanya 770,832 1,016,852 415,823 68,196 12,617 Rusya 150,305 350,934 48,624 42,134 -- Hollanda 67,622 632,451 981,680 153,119 664 ABD 13,546 264,960 2,076,524 224,734 -- İngiltere 7,319 577,522 1,957,184 102,988 -- Almanya 5,508 470,518 944,098 30,411 -- Diğer 200,201 1,022,703 2,369,369 436,214 -- 16,560,166 37,894,960 32,138,162 4,575,598 587,772

2007

Krediler Toplam

varlıklar Toplam

yükümlülükler Gayri nakdi

krediler Maddi duran varlık

yatırımları Türkiye 11,582,545 24,404,801 16,866,588 3,192,773 423,778 Rusya 158,118 337,366 63,864 42,361 156 Hollanda 142,437 1,008,647 938,929 96,641 9,637 Romanya 432,772 509,759 441,122 17,090 2,730 İngiltere 36,143 483,231 1,165,011 91,407 -- ABD 11,265 142,556 1,550,902 96,272 -- Almanya 9,481 411,766 504,094 23,429 -- Diğer 186,949 593,494 1,249,384 335,671 10,625 12,559,710 27,891,620 22,779,894 3,895,644 446,926


49

6 Bölümlere göre finansal raporlama (devamı) 6.2 İşletme bölümleri

31 Aralık 2008 Bankacılık

ve finans İnşaat Otomotiv Turizm Diğer Eliminasyon ToplamGelirler Grup dışından sağlanan gelirler 3,799,009 582,410 2,203,512 151,247 226,411 -- 6,962,589Bölümler arası gelirler 3,103 -- 229 8,857 16,172 (28,361) -- Toplam gelirler 3,802,112 582,410 2,203,741 160,104 242,583 (28,361) 6,962,589Faaliyet karı Bölüm faaliyet karı 761,897 50,647 (5,021) (16,640) 311,288 9,861 1,112,032Dağıtılamayan giderler (71,849)

Faaliyet karı 1,040,183Net finansman gideri (537,243) İştirak kazancı / (kaybı) 3,221 -- 2,371 -- -- -- 5,592Vergi karşılığı (98,486) Net dönem karı 410,04631 Aralık 2008 Diğer bilgiler Bölüm varlıkları 30,340,887 772,220 1,558,179 1,130,828 2,819,048 (138,775) 36,482,387Hisse senetleri 20,847 -- 21,866 -- 5,556 -- 48,269Dağıtılamayan varlıklar 1,364,304 Toplam varlıklar 37,894,960Bölüm yükümlülükleri 27,205,433 432,505 1,095,004 52,574 208,418 (128,409) 28,865,525Dağıtılamayan yükümlülükler 3,272,637 Toplam yükümlülükler 32,138,16231 Aralık 2008 Maddi duran varlık yatırımları 116,791 46,365 162,398 128,418 133,800 -- 587,772Amortisman 56,026 15,400 17,414 26,898 17,697 -- 133,435Amortisman harici gayri nakdi giderler/(gelirler) (139,736) 68,455 12,644 5,369 (96,746) -- (150,014)


50

6 Bölümlere göre finansal raporlama (devamı) 6.2 İşletme bölümleri (devamı)

31 Aralık 2007 Bankacılık

ve finans İnşaat Otomotiv Turizm Diğer Eliminasyon Toplam Gelirler Grup dışından sağlanan gelirler 2,506,258 303,460 2,552,882 115,703 203,874 -- 5,682,177 Bölümler arası gelirler 1,104 1,176 90 7,116 4,740 (14,226) -- Toplam gelirler 2,507,362 304,636 2,552,972 122,819 208,614 (14,226) 5,682,177 Faaliyet karı Bölüm faaliyet karı 713,568 18,933 92,308 (25,753) 3,776 16,568 819,400 Dağıtılamayan giderler (48,308) Faaliyet karı 771,092 Diğer faaliyet dışı giderler (25,482) Net finansman gideri (34,815) İştirak kazancı / (kaybı) 1,048 -- 2,299 -- (593) -- 2,754 Vergi karşılığı (70,772) Net dönem karı 642,777 31 Aralık 2007 Diğer bilgiler Bölüm varlıkları 23,212,300 283,846 1,053,360 802,693 2,180,059 (109,795) 27,422,463 Hisse senetleri 14,680 -- 34,804 -- 2,306 -- 51,790 Dağıtılamayan varlıklar 417,367 Toplam varlıklar 27,891,620 Bölüm yükümlülükleri 20,880,830 164,169 496,834 39,507 68,856 (94,479) 21,555,717 Dağıtılamayan yükümlülükler 1,224,177 Toplam yükümlülükler 22,779,894 31 Aralık 2007 Maddi duran varlık yatırımları 92,509 41,301 126,729 92,509 93,878 -- 446,926 Amortisman 47,544 16,516 16,428 30,945 22,921 -- 134,354 Amortisman harici gayri nakdi giderler 120,894 28,283 396 3,893 2,907 -- 156,373


51

6 Bölümlere göre finansal raporlama (devamı) 6.3 Müşterek yönetime tabi ortaklıklar

Muhasebe politikası 3a numaralı dipnotta açıklandığı üzere, müşterek yönetime tabi ortaklıklar ilişikteki konsolide mali tablolara oransal konsolidasyon yöntemi ile dahil edilmiştir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, bankacılık ve finans bölümüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili toplam varlıklar 30,299,923 bin YTL (2007: 23,262,510 bin YTL), toplam yükümlülükler ise 27,150,920 bin YTL’dir (2007: 20,896,721 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait bankacılık ve finans bölümüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıkların net karı 555,854 bin YTL’dir (2007: 614,496 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, inşaat bölümüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili toplam varlıklar 382,245 bin YTL (2007: 118,060 bin YTL), toplam yükümlülükler ise 240,785 bin YTL’dir (2007: 47,042 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait inşaat bölümüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıkların net karı 28,114 bin YTL’dir (2007: 31,055 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, otomotiv sektörüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili toplam varlıklar 464,674 bin YTL (2007: 288,103 bin YTL), toplam yükümlülükler ise 497,307 bin YTL’dir (2007: 242,792 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait otomotiv bölümüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıkların net zararı 12,180 bin YTL’dir (2007: 10,262 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, diğer sektörüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıklarla ilgili toplam varlıklar 54,642 bin YTL (2007: 45,295 bin YTL), toplam yükümlülükler ise 9,316 bin YTL (2007: 9,052 bin YTL)’dir. 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait diğer sektörüne ilişkin müşterek yönetime tabi ortaklıkların net karı 8,808 bin YTL’dir. (31 Aralık 2007: 4,326 bin YTL).

6.4 Amortisman harici gayri nakdi (gelir)/giderler 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait amortisman harici gayri nakdi (gelir)/giderler aşağıdaki gibidir:

Bankacılık ve

finans İnşaat Otomotiv Turizm Diğer Toplam Kredi karşılıkları 184,945 -- -- -- -- 184,945 Şüpheli alacak karşılıkları 5,683 -- 145 461 1,168 7,457 Maddi duran varlıklardaki değer düşüklüklerinin geri çevrilmesi (695) -- -- -- (292) (987)Belirli fayda yükümlülüğü karşılığı (18,735) -- -- -- -- (18,735)Yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki makul değer değişimi -- -- -- -- (134,574) (134,574)Sigorta teknik karşılıkları 7,124 -- -- -- -- 7,124 Kıdem tazminatı karşılığı 2,859 2,181 2,188 1,519 7,104 15,851 Maddi olmayan diğer varlıkların itfa payları 1,301 -- 2,605 -- -- 3,906 Satılmaya hazır maddi duran varlıklardaki makul değer değişimi 493 -- -- -- -- 493 Şüpheli alacaklardan tahsilatlar -- (182) (109) (744) (1,035)Tahsili şüpheli kredilerden tahsilatlar (11,145) -- -- -- -- (11,145)Faiz tahakkukları ve diğer gider karşılıkları (304,741) 66,274 7,719 3,498 21,197 (206,053)Diğer (6,825) -- 169 -- 9,395 2,739 Toplam (139,736) 68,455 12,644 5,369 (96,746) (150,014)


52

6 Bölümlere göre finansal raporlama (devamı) 6.4 Amortisman harici gayri nakdi (gelir)/giderler (devamı)

31 Aralık 2007 tarihinde sona eren yıla ait amortisman harici gayri nakdi (gelir)/giderler aşağıdaki gibidir:

Bankacılıkve

finans İnşaat Otomotiv Turizm Diğer Toplam Kredi karşılıkları 82,374 -- -- -- -- 82,374 Şüpheli alacak karşılıkları -- 1,200 198 -- 1,532 2,930 Maddi duran varlıklardaki değer düşüklüğü 13,003 -- -- -- -- 13,003 Belirli fayda yükümlülüğü karşılığı 49,742 -- -- -- -- 49,742 Yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki makul değer değişimi -- -- -- -- 2,795 2,795 Yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki değer düşüklüğü -- 25,482 -- -- 25,482 Sigorta teknik karşılıkları 8,109 -- -- -- -- 8,109 Kıdem tazminatı karşılığı 3,348 870 252 1,246 1,195 6,911 Maddi olmayan diğer varlıkların itfa payları -- -- 2,047 -- -- 2,047 Satılmaya hazır maddi duran varlıklardaki makul değer değişimi (35) -- -- -- -- (35)Şüpheli alacaklardan tahsilatlar (55) -- -- -- -- (55)Tahsili şüpheli kredilerden tahsilatlar (10,682) -- -- -- -- (10,682)Faiz tahakkukları ve diğer gider karşılıkları (13,011) 731 (2,101) 2,647 (2,615) (14,349)Diğer (11,899) -- -- -- -- (11,899)Toplam 120,894 28,283 396 3,893 2,907 156,373


53

7 Gelirler ve gelirlerin maliyeti 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait bankacılık ve finans bölümü ile diğer endüstriyel bölümlerin gelirleri ve gelirlerin maliyetleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007Bankacılık ve finans bölümü Bankacılık faaliyetleri: Faiz gelirleri 3,118,581 2,016,018Faiz giderleri (2,041,276) (1,216,315)Ücret ve komisyon gelirleri 639,361 439,700Ücret ve komisyon giderleri (245,447) (155,746)Net faaliyet karı 1,471,219 1,083,657Sigortacılık faaliyetleri: Teknik gelirler 41,067 50,540Teknik giderler (8,246) (14,772)Net teknik gelirler 32,821 35,768Bankacılık ve finans bölümü brüt karı 1,504,040 1,119,425Diğer endüstriyel bölümler Net gelirler 3,163,580 3,175,919Gelirlerin maliyeti (2,673,298) (2,663,261)Diğer endüstriyel bölümler brüt karı 490,282 512,658Toplam brüt kar 1,994,322 1,632,083

8 Genel yönetim giderleri 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait idari giderler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Personel giderleri 530,399 391,957Amortisman ve itfa payları 99,099 97,936İletişim giderleri 43,631 29,207Gelir vergisi harici vergiler ve yükümlülükler 40,345 39,253Kira giderleri 39,854 23,203Elektronik veri işleme giderleri 25,236 17,183Kıdem tazminatı karşılık giderleri 15,851 6,911Diğer 171,384 121,299Genel yönetim giderleri 965,799 726,949

9 Değer düşüklüğü giderleri 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait değer düşüklüğü giderleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007Kredi karşılıkları (Not 23) 184,945 82,374Şüpheli alacak karşılığı (Not 20) 7,457 2,930Maddi duran varlık değer düşüklüğünün geri çevrilmesi (Not 13) (987) --Şüpheli alacaklardan tahsilatlar (Not 20) (1,035) (55)Tahsili şüpheli kredilerden tahsilatlar (Not 23) (11,145) (10,682)Maddi duran varlık değer düşüklüğü (Not 13) -- 13,003Diğer karşılıklar 2,739 (11,899)Değer düşüklüğü giderleri, net 181,974 75,671


54

10 Diğer faaliyetlerden gelirler, net 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait diğer faaliyetlerden gelir veya giderler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Kurucu hisse satışından gelirler 232,444 --Yatırım amaçlı gayrımenkullerdeki makul değer değişiklikleri 134,574 2,795Garanti giderleri (24,744) (32,849)Müşterek yönetime tabi ortaklıkların satışından kazançlar -- 179,962Saklama hizmetlerinin satışından elde edilen kazançlar -- 37,786Satılmak üzere elde tutulan maddi duran varlıkların makul değerlerindeki değişim – bankacılık (493) 35Diğer, net (101,824) 25,193Toplam diğer faaliyetlerden gelirler, net 239,957 212,922Doğuş Holding, 13 Haziran 2008 tarihinde Garanti Bankası’na ait 182 kurucu hissesini ilgili yasal izinler alındıktan sonra Garanti Bankası’na satmıştır ve satış işleminden elde ettiği 232,444 bin YTL’lik geliri konsolide mali tablolarına yansıtmıştır. Dipnot 38.4’te belirtildiği üzere, 21 Haziran 2007 tarihinde, Garanti Bankası, Eureko Sigorta Anonim Şirketi’nin (önceki adıyla “Garanti Sigorta Anonim Şirketi”) yüzde 80 hissesini ve Garanti Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi’nin (“Garanti Emeklilik”) yüzde 15 hissesini 179,962 bin YTL gelir kaydederek Eureko BV’ye satmıştır.

11 Net finansman giderleri 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait net finansman giderleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007Finansman gelirleri: Kur farkı geliri 811,531 351,679Banka mevduat faiz gelirleri 37,902 62,575Alım satım amaçlı menkul kıymet faiz gelirleri 2,976 --Diğer faiz ve benzeri kalemler 20,790 1,266Toplam finansman gelirleri 873,199 415,520Finansman giderleri: Kur farkı giderleri (1,241,991) (383,083)Banka kredileri faiz giderleri (107,906) (25,337)Diğer faiz ve benzeri kalemler (60,545) (41,915)Toplam finansman giderleri (1,410,442) (450,335)Net finansman giderleri (537,243) (34,815)Yukarıda “Net finansman giderleri” içinde yer alan faiz geliri ve faiz gideri tutarları bankacılık ve finans dışındaki bölümlerle ilgilidir. Bankacılık ve finans bölümüne ilişkin faiz geliri ve faiz giderleri “bankacılık ve finans bölümü” sonuçlarında “gelir” ve “gelirlerin maliyeti” olarak yansıtılmıştır.


55

12 Vergi Türkiye’de kurumlar vergisi oranı yüzde 20’dir. 2008 ve 2007 yılları için kurumlar vergisi oranı, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisnaların indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre, en az iki yıl süreyle sahip olunan iştiraklerin ve maddi duran varlıkların satışlarından elde edilen gelirlerin yüzde 75’i satış tarihinden itibaren beş yıl içinde özkaynak hesaplarına kaydedilmesi durumunda vergi istisnasına konu olmuştur. Geriye kalan yüzde 25’lik kısım kurumlar vergisine tabidir. Temettü dağıtımları üzerinde de stopaj yükümlülüğü bulunmakta olup, bu stopaj yükümlülüğü temettü ödemesinin yapıldığı dönemde tahakkuk edilir. Türkiye’de bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye’de yerleşik kurumlara yapılanlar dışındaki temettü ödemeleri üzerinde uygulanan stopaj oranı yüzde 15’tir. Dar mükellef kurumlara ve gerçek kişilere yapılan kar dağıtımlarına ilişkin stopaj oranlarının uygulamasında, ilgili Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında yer alan stopaj oranları gözönünde bulundurulur. Geçmiş yıllar karlarının sermayeye tahsis edilmesi, kar dağıtımı sayılmamaktadır, dolayısıyla stopaja tabi değildir.

Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümler, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13üncü maddesinde, “transfer fiyatlandırması yoluyla gizlenmiş kar dağıtımı” başlığı altında belirtilmiştir. 18 Kasım 2007 tarihli, transfer yoluyla gizlenmiş kar dağıtımına ilişkin genel tebliğ, uygulamayla ilgili hükümler içerir. Eğer bir vergi yükümlüsü ilişkili kuruluşlarla mal ya da hizmet alım satımında bulunursa, ve fiyatlar her iki tarafın da bağımsız olduğu ve birbirlerine hakim durumda olmadıkları bir şekilde belirlenmiyorsa, ilgili karların gizli bir biçimde transfer fiyatlandırmasıyla dağıtıldığı varsayılmaktadır. Bu tür gizli kar dağıtımları, kurumlar vergisi hesaplamasında vergiden düşülememektedir. Türkiye’deki vergi mevzuatı, ana ortaklık ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple, konsolide mali tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, konsolidasyona tabi olan her bir şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmıştır. Türk vergi mevzuatına göre mali zararlar, gelecekte oluşacak kurum kazancından mahsuplaştırılmak üzere beş yıl süre ile taşınabilir. Ancak, mali zararlar geriye dönük taşınamazlar. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi yetkilileri ile mutabakat sağlama gibi bir uygulama yoktur. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dört ay içerisinde verilir. Vergi incelemesine yetkili makamlar, beyannamenin verilişini takip eden yılın başından başlamak üzere beş yıl süresince vergi beyannamelerini ve bunlara temel olan muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve bulguları neticesinde yeniden tarhiyat yapabilirler. Garanti Bankası’nın yurtdışı şubelerindeki vergi uygulamaları Malta Kurum kazançları yüzde 35 oranında (2007: yüzde 35) kurumlar vergisine tabidir. Bu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin uygulanması sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Yabancı kurumların Malta’daki şubelerine ait kazançlar da Malta’da yerleşik kurumlar ile aynı oranda vergilendirilir. Malta’daki şubelerin ana merkezlerine aktardıkları kazançlar ayrıca vergiye tabi tutulmamaktadır. Geçici vergiler yıl içerisinde Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında ödenir. Yıl içinde ödenen geçici vergiler, ait olduğu yılın kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisine mahsup edilebilmektedir. Beyan edilen kurumlar vergisinin geçici vergiler mahsup edildikten sonra kalan kısmı ise Eylül ayında vergi dairesine ödenir.


56

12 Vergi (devamı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (“KKTC”) 41/1976 Sayılı KKTC Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre, değiştirilmiş şekliyle, kurum kazançları (yabancı kurumlar dahil) yüzde 10 oranında kurumlar vergisine tabidir. Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri kazançları üzerinden hesaplanır. Kurumların ticari kazancına yasa gereği indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi ve vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin uygulanması suretiyle vergi matrahı tespit edilir. Kurumlar vergisinin hesaplanmasına dair bilânço, kâr ve zarar cetveli ile işletme hesaplarını Maliye Bakanlığı tarafından yetkili kılınan bir murakıba hazırlattırıp tasdik ettirmeden veren kurumlara, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda öngörülen zararların mahsup hakkı, gelir vergisi mevzuatında öngörülen yatırım indirimleri hakkı ile vergi mevzuatında öngörülen amortisman hakları tanınmaz. Vergiye tabi herhangi bir kuruma, geçmiş yıllarda vergi tarh edilmediği veya verginin ödenmesi gereken miktardan daha az tarh edildiğinin meydana çıkarıldığı hallerde vergilendirme döneminden sonra gelen on iki yıl içinde vergi talep edilebilir. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı tarihten sonra gelen Nisan ayında vergi dairesine verilir. Kurumlar vergisi biri Mayıs diğeri Ekim ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.

Lüksemburg

Kurum kazançları yüzde 22 (2007: yüzde 22) oranında kurumlar vergisine tabidir. Ancak, söz konusu oran 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 21 olarak uygulanacaktır. Bu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin uygulanması sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kurum kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi üzerinden ayrıca yüzde 4 oranında işsizlik sigortası fonu ödenmektedir. Garanti Bankası’nın Lüksemburg Şubesi’nin faaliyet gösterdiği belediye sınırları içerisinde bu verginin oranı yüzde 6.75 olarak uygulanmaktadır. Kurumlar tarafından verilen beyannameler vergi incelemesine yetkili makamlar tarafından kontrol edilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir. Kurumların ödeyeceği geçici vergiler vergi dairesi tarafından belirlenir ve her bir hesap döneminde ödenecek geçici vergilerin miktarı ile ödeme tarihleri ilgili kuruma vergi dairesi tarafından hesap döneminin başlangıcında tebliğ edilir. Ana merkezleri Lüksemburg dışında bulunan işyerleri, vergi sonrası karlarından yüzde 5 kanuni yedek akçe ayırdıktan sonra kalan kısmı ana merkeze transfer edilebilirler.


57

12 Vergi (devamı) Grup’un yurtdışı iştiraklerindeki vergi uygulamaları Hollanda Hollanda’da yerleşik şirketlerin, ticari kazançlarına vergiden düşülmesi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, istisna ve indirimlerin dikkate alınması sonucu hesaplanan mali karlarına uygulanan kurumlar vergisi oranı yüzde 25.5’tir (2007: yüzde 25.5). Hollanda’da yerleşik şirketler için çifte vergilendirmeyi önlemek amacıyla çıkarılmış tek taraflı bir kararname bulunmaktadır ve bu kararname gereği, eğer herhangi bir vergi anlaşması yoksa yurtdışındaki daimi faaliyetlerden kaynaklanan karlar gibi kalemler vergilendirilmemektedir. Temettü ödemeleri üzerinde ilave yüzde 5 vergi uygulanmaktadır. Hollanda vergi sisteminde, mali zararlar gelecekteki mali karlardan kaynaklanacak vergilerden düşülmek üzere dokuz yıl süreyle taşınabilmektedir. Mali zararlar bir yıl öncesine kadar da geri taşınabilmektedir. Şirketler, ilave süre talep etmedikleri sürece (normal şartlar altında ilave süre dokuz aydır) vergi bildirimlerini ilgili yıl sonunu takip eden dokuz ay içinde yapmak zorundadırlar. Vergi beyannameleri tamamlanmalarını izleyen beş yıl süresince denetime açıktır. Vergi otoriteleri vergi bildirimlerini ve ilgili muhasebe kayıtlarını denetleme hakkına sahiptir ve denetim bulgularına göre beyannameler düzeltilebilir. Kurumlar vergisi oranı Hollanda’da vergilendirilebilir gelirler için yüzde 25.5, Almanya şubesinin gelirleri için yüzde 30 (31 Aralık 2007: yüzde 40) ve Romanya şubelerinin gelirleri için ise yüzde 16’dır. Romanya Romanya’daki kurumlar vergisi ve ertelenmiş vergi hesaplamasında kullanılan oran yüzde 16’dır (2007: yüzde 16). Romanya Hükümeti’nin Romen şirketlerinin yanı sıra Romanya’da faaliyet göstermekte olan yabancı şirketlerin de denetim ve kontrolü yetkisine sahip çeşitli temsilcileri bulunmaktadır. Bu kontroller birçok ülkede yapılan vergi denetimleriyle benzer olup, vergi konusu dışında da temsilcinin ilgilendiği diğer yasal ve düzenleyici konuları da kapsayabilmektedir. Yönetimin bilgisi dahilinde oluşabilecek herhangi bir cezai durumun mevcut olması durumunda bu tür şartlı yükümlülüklere ilişkin gerekli karşılık ayrılmaktadır. Rusya Rusya’daki kurumlar vergisi ve ertelenmiş vergi hesaplamasında kullanılan oran yüzde 24’tür. Rusya federasyonunun vergi sistemi çok yenidir. Rusya’da vergi sisteminde, genellikle açık olmayan, birbiriyle çelişkili ve farklı vergi otoritelerinin değişen yorumlarına tabi olan sık kanun değişiklikleri, resmi açıklamalar ve mahkeme kararları söz konusudur. Vergiler, ciddi para cezası ve faiz talep etme yetkisine sahip otoritelerin inceleme ve denetimine tabidir. İlgili yılın vergi beyannamesi takip eden üç takvim yılı süresince vergi otoritelerinin denetime açıktır, ancak bu süre bazı özel durumlarda uzatılabilir. Mısır 31 Aralık 2008 itibariyle Mısır’da faaliyet gösteren iştiraklerlerin tabi olduğu kurumlar vergisi oranı yüzde 20’dir (31 Aralık 2007: yüzde 20). İsviçre 31 Aralık 2008 itibariyle İsviçre’de faaliyet gösteren iştiraklerlerin tabi olduğu kurumlar vergisi oranı yüzde 22.8’dir (31 Aralık 2007: yüzde 22.8).

12.1 Gelir vergisi karşılığı

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait vergi karşılıkları aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 2007Cari dönem kurumlar ve gelir vergisi 135,555 92,814Ertelenmiş vergi (37,069) (22,042)Toplam vergi gideri 98,486 70,772


58

12 Vergi (devamı) 12.1 Gelir vergisi karşılığı (devamı)

Efektif vergi oranının mutabakatı 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait raporlanan vergi karşılığı, vergi öncesi kar üzerinden yasal vergi oranı kullanılarak hesaplanan tutardan farklı olup mutabakatı aşağıdaki gibidir: 2008 2007 Tutar % Tutar %Vergi öncesi kar 508,532 713,549 Raporlanan kar üzerinden yasal vergi oranına göre hesaplanan vergi (101,706) (20.00) (142,710) (20.00)Daimi farklar: Kanunen kabul edilmeyen giderler (15,980) (3.14) (19,452) (2.73) Vergi istisnasına tabi gelirler 10,742 2.11 54,808 7.68 Vergi ihtilafından iade -- 35,097 4.92 Yatırımların makul değerleri 3,564 0.50Üzerinden ertelenmiş vergi kaydedilmeyen cari dönem mali zararları (17,303) (3.39) (7,895) --Değişik vergi oranlarının etkisi 17,784 3.49 -- --Diğer, net 7,977 1.57 5,816 0.82Vergi karşılığı (98,486) (19.36) (70,772) (9.92)

Doğrudan özkaynaklara kaydedilen vergi 2008 2007Arsa ve binaların yeniden değerlemeleri (Not 27.3) (57,723) (24,019)Satılmaya hazır finansal varlıklar 8,284 21,559Doğrudan özkaynaklara kaydedilen vergi (49,439) (2,460)

12.2 Ödenecek gelir vergisi Türk Vergi Mevzuatı’na göre, yıl içerisinde peşin ödenen vergiler, cari yıl işlemleri üzerinden hesaplanan nihai vergi karşılığından mahsup edilir. Dolayısıyla, gelir tablosundaki vergi karşılığı konsolide bilançodaki nihai ödenecek vergiye eşit değildir. 31 Aralık tarihleri itibariyle, ödenecek vergiler aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 2007Ödenecek vergi 98,486 70,772Eksi: Ertelenmiş vergi 37,069 22,042Eksi: Peşin ödenen geçici vergiler (96,527) (90,799)Ödenecek vergiler 39,028 2,015

12.3 Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü Ertelenmiş vergi, bilanço yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kayıtlı değerleri ile vergi matrahında kullanılan değerleri arasındaki vergi indirimine konu olmayan şerefiye ve muhasebeye ve vergiye konu olmayan ilk defa kayıtlara alınan varlık ve yükümlülük farkları hariç geçici farklar üzerinden hesaplanır.


59

12 Vergi (devamı) 12.3 Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü (devamı)

Kayıtlara alınmayan ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, 44,644 bin YTL (2007: 24,917 bin YTL) tutarındaki önceki yıl mali zararlarından, 14,617 bin YTL (2007: 11,051 bin YTL) tutarındaki ise indirilebilir geçici farklardan oluşan toplam 59,261 bin YTL (2007: 35,968 bin YTL) tutarında ertelenmiş vergi varlığı kayıtlara alınmamıştır. Söz konusu zararlar 2013 yılından sonra indirime konu olmayacaktır. Söz konusu kalemlerden oluşan ertelenmiş vergi varlığı, gelecekte geçici farkların kullanılabilmesini sağlayacak vergilendirilebilir karların gerçekleşmesinin muhtemel olmaması nedeniyle kayıtlara alınmamıştır. Kayıtlara alınan ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü 31 Aralık tarihleri itibariyle, ertelenmiş vergi varlığı ve ertelenmiş vergi yükümlülüğüne atfolunan kalemler aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 2007 Varlık Yükümlülük Varlık Yükümlülük Arsa ve binalar üzerindeki değer artış fonu -- (103,470) -- (45,747)Karşılıklar 27,318 -- 18,117 --Tamamlanma yüzdesi yönteminin etkisi 19,516 (20,850) 21,026 (8,341)Kıdem tazminatı karşılığı 16,158 -- 9,640 --Kıst amortisman gideri etkisi (5,050) -- (9,600)Yatırım amaçlı gayrimenkullerden sağlanan makul değer kazancı / (kaybı) -- (6,729) -- (140)Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları 10,322 -- 689 --Diğer geçici farklar 45,016 (47,625) 53,288 (46,175)Ara toplam 118,330 (183,724) 102,760 (110,003)Taşınan mali zararlar 105,835 -- 60,054 --Toplam ertelenmiş vergi varlığı/ (yükümlülüğü) 224,165 (183,724) 162,814 (110,003)Türkiye’deki Vergi Usul Kanunu’na göre, mali zararlar en fazla beş yıl süre ile taşınabilir. Bu nedenle, 2013 yılı, mali zararlardan doğan ertelenmiş vergi varlığının kullanılabileceği son yıldır. Grup yönetimi, 2009 yılı ve sonrasındaki yıllarda vergilendirilebilir kazanç elde edeceğini öngörmüş ve buna göre 529,175 bin YTL (2007: 300,270 bin YTL) tutarındaki mali zararlardan doğan 105,835 bin YTL (2007: 60,054 bin YTL) tutarındaki ertelenmiş vergi varlığının kullanılabileceğini muhtemel olarak değerlendirmiş, dolayısıyla söz konusu tutar nispetinde ertelenmiş vergi alacağını kayıtlarına almıştır. Ertelenmiş vergi varlığı ve ertelenmiş vergi yükümlülüğü, yasal olarak vergi varlıkları ve vergi yükümlülüklerinin mahsuplaştırılmasına ilişkin bir yasal hak olması ve ertelenmiş vergilerin aynı mali otoriteye bağlı olması durumunda mahsuplaştırılabilmektedir. 31 Aralık tarihleri itibariyle aşağıdaki tutarlar mahsuplaştırma işlemi yapıldıktan sonra konsolide mali tablolarda gösterilmiştir: 2008 2007 Brüt Mahsup Net Brüt Mahsup Net Ertelenmiş vergi varlığı 224,165 (58,427) 165,738 162,814 (52,172) 110,642Ertelenmiş vergi yükümlülüğü (183,724) 58,427 (125,297) (110,003) 52,172 (57,831)Ertelenmiş vergi varlığı, net 40,441 40,441 52,811 -- 52,811


60

12 Vergi (devamı) 12.3 Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü (devamı)

Geçici farkların yıl içindeki hareketleri Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü)nün yıl içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak2007

Gelir tablosunakaydedilen

Özkaynaklara kaydedilen

31 Aralık2007

Gelir tablosunakaydedilen

Özkaynaklarakaydedilen

31 Aralık2008

Arsa ve binalar üzerindeki değer artış fonu (21,728) -- (24,019) (45,747) -- (57,723) (103,470)Karşılıklar 18,156 (39) -- 18,117 9,201 -- 27,318Tamamlanma yüzdesi yönteminin etkisi (1,755) 14,440 -- 12,685 (14,019) -- (1,334)Kıdem tazminatı karşılığı 7,264 2,376 -- 9,640 6,518 -- 16,158Yatırım amaçlı gayrımenkullerden sağlanan makul değer kazancı -- -- -- -- (6,729) -- (6,729)Kıst amortisman gideri etkisi (8,419) (1,181) -- (9,600) 4,550 -- (5,050)Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları (211) (20,659) 21,559 689 1,349 8,284 10,322Diğer geçici farklar (1,477) 8,450 -- 6,973 (9,582) -- (2,609)Taşınan mali zararlar 41,399 18,655 -- 60,054 45,781 -- 105,835Toplam ertelenmiş vergi varlığı/ (yükümlülüğü) 33,229 22,042 (2,460) 52,811 37,069 (49,439) 40,441


61

13 Maddi duran varlıklar 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait maddi duran varlık ve ilgili birikmiş amortisman hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

Maliyet 1 Ocak İlaveler Çıkışlar

Yatırım ve alım satım amaçlı

gayrimenkullere transferler Transferler

Yabancı para çevrim farkı

Net değerartış fonu

artışı 31 Aralık Arsa ve binalar 2,204,882 161,717 (30,533) (318,660) 93,621 5,176 329,227 2,445,430 Döşeme ve demirbaşlar 784,593 149,774 (103,032) -- 14,587 12,954 -- 858,876 Özel maliyetler 189,377 39,609 (10,598) -- 16,342 1,221 -- 235,951 Motorlu taşıtlar 60,143 41,303 (6,134) -- 32 1,244 -- 96,588 Yapılmakta olan yatırımlar 108,197 191,617 (11,799) -- (118,944) 1,391 -- 170,462 Diğer 26,103 3,752 (15,628) -- (5,638) -- -- 8,589 Toplam maliyet 3,373,295 587,772 (177,724) (318,660) -- 21,986 329,227 3,815,896

Eksi: Birikmiş amortisman 1 Ocak Cari yıl

amortismanı Çıkışlar

Yatırım ve alım satım amaçlı

gayrimenkullere transferler Transferler

Yabancı para çevrim farkı

Net değerartış fonu

artışı 31 Aralık Binalar 388,406 38,505 (17,091) (5,150) -- 469 64,389 469,528 Döşeme ve demirbaşlar 604,604 54,111 (66,642) -- -- 4,485 -- 596,558 Özel maliyetler 55,926 28,731 (2,297) -- -- 372 -- 82,732 Motorlu taşıtlar 35,282 11,919 (3,175) -- -- 388 -- 44,414 Diğer 10,098 169 (961) -- -- -- -- 9,306 Toplam birikmiş amortisman 1,094,316 133,435 (90,166) (5,150) -- 5,714 64,389 1,202,538 Net defter değeri 2,278,979 (87,558) (313,510) 16,272 264,838 2,613,358 Eksi: Değer düşüklüğü (38,777) -- 987 -- -- -- -- (37,790) Net kayıtlı değer 2,240,202 (313,510) -- 16,272 264,838 2,575,568

Grup’un arsa ve binaları konsolide mali tablolar için değerlemeye tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, azınlık hakları ve ertelenmiş vergi etkisi düşüldükten sonra kalan 1,024,867 bin YTL (2007: 826,603 bin YTL) tutarındaki değer artış fonu içinde yatırım amaçlı gayrimenkul, arsa ve binaların makul değer farkı bulunmaktadır ve özkaynaklar içinde yer alan “maddi duran varlık değer artış fonu” hesabına kaydedilmiştir. Arsa ve binaların enflasyon etkilerinden arındırılmış tarihsel maliyet tutarlarıyla gösterilseydi, 31 Aralık tarihleri itibariyle tutarlar aşağıdaki gibi olurdu: Tarihsel maliyet Birikmiş amortisman Net defter değeri31 Aralık 2008 1,512,147 (272,027) 1,240,12031 Aralık 2007 1,581,888 (260,032) 1,321,856


62

13 Maddi duran varlıklar (devamı) 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren yıla ait maddi duran varlık ve ilgili birikmiş amortisman hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

Maliyet 1 Ocak İlaveler Çıkışlar

Yatırım ve alım

satım amaçlıgayrimenkullere

transferler Transferler

Müşterek yönetime

tabi ortaklık sahiplik

oranı değişimi Yabancı paraçevrim farkı

Net değerartışfonu 31 Aralık

Arsa ve binalar 2,069,891 148,433 (20,312) (590,362) 17,980 72,985 (1,490) 507,757 2,204,882 Döşeme ve demirbaşlar 675,999 103,383 (61,106) -- 2,852 63,889 (424) -- 784,593 Özel maliyetler 141,898 28,207 (22,670) -- 30,885 11,244 (187) -- 189,377 Motorlu taşıtlar 54,069 12,856 (9,319) -- -- 2,492 45 -- 60,143 Yapılmakta olan yatırımlar 18,870 137,350 (2,591) -- (45,845) 441 (28) -- 108,197 Diğer 15,917 16,697 (639) -- (5,872) -- -- -- 26,103 Toplam maliyet 2,976,644 446,926 (116,637) (590,362) -- 151,051 (2,084) 507,757 3,373,295

Eksi: Birikmiş amortisman 1 Ocak Cari yıl

amortismanı Çıkışlar

Yatırım ve alım

satım amaçlıgayrimenkullere

transferler Transferler

Müşterek yönetime

tabi ortaklık sahiplik

oranı değişimi Yabancı paraçevrim farkı

Net değerartışfonu 31 Aralık

Binalar 336,739 37,985 (11,602) -- -- 7,799 (135) 17,620 388,406 Döşeme ve demirbaşlar 556,355 71,266 (57,596) -- (6) 34,830 (245) -- 604,604 Özel maliyetler 54,393 17,151 (21,429) -- -- 5,811 -- -- 55,926 Motorlu taşıtlar 35,024 7,867 (8,616) -- 6 987 14 -- 35,282 Diğer 10,386 85 (373) -- -- -- -- -- 10,098 Toplam birikmiş amortisman 992,897 134,354 (99,616) -- -- 49,427 (366) 17,620 1,094,316 Net defter değeri 1,983,747 (17,021) (590,362) 101,624 (1,718) 490,137 2,278,979 Eksi: değer düşüklüğü (17,505) (13,003) -- -- -- (8,269) -- -- (38,777) Net kayıtlı değer 1,966,242 -- 93,355 (1,718) 490,137 2,240,202

(*) Çıkışlar, yıl içerisindeki çıkışları ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların sahiplik oranlarındaki değişimlerin etkilerini içermektedir.


63

14 Maddi olmayan duran varlıklar 31 Aralık tarihleri itibariyle maddi olmayan duran varlıklar aşağıdaki gibidir:

2008 2007 Şerefiye 772,073 739,777 İmtiyaz hakkı (a) 249,221 242,718 Yayın hakları (b) 135,600 699 Diğer maddi olmayan duran varlıklar, net 40,216 22,682

1,197,110 1,005,876 (a) Grup ile Akfen Holding Anonim Şirketi ve TÜV-SÜD Teknik Güvenlik ve Kalite Denetim Ticaret Limited Şirketi tarafından kurulan ortaklık, 20 Aralık 2004 tarihinden itibaren 20 yıl süreyle araç muayene hizmetleri verme hakkını elde etmiştir. Danıştay 1. Daire’nin hükmünün alınmasını takiben, taşıt muayene istasyonlarının özelleştirilmesine ilişkin İmtiyaz Sözleşmesi, Özelleştirme İdaresi ile 15 Ağustos 2007 tarihinde imzalanmıştır. TÜVTÜRK Kuzey Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve işletim Anonim Şirketi (“TÜVTÜRK Kuzey”) ve TÜVTÜRK Güney Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve işletim Anonim Şirketi (“TÜVTÜRK Güney”) imzayı takiben faaliyetlerine başlamıştır. Sözleşme tarihinden başlamak üzere, 189 sabit ve 38 hareketli istasyon 18 ay içinde ülke çapında faaliyet gösterecektir. 31 Aralık 2008 itibariyle toplam 183 adet araç muayene istasyonu 77 şehirde faaliyete başlamış bulunmaktadır. (b) 18 Haziran 2008 tarihinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yapılan ihale sonucunda Kral TV ve Kral FM’in ticari ve iktisadi bütünlüklerinin Doğuş Yayın Grubu iştiraki olan A Yapım Televizyon Programcılık Anonim Şirketi’ne (“A Yapım”) geçme süreci başlamış olup Rekabet Kurumu’nun onayı alınmıştır. 16 Ekim 2008 tarihinde Radyo Televizyon Üst Kurulu satışı onaylamış ve Kral TV ve Kral FM’in A Yapım’a geçme süreci tamamlanmıştır. Grup’un elde ettiği yayın hakları maddi olmayan duran varlık olarak kaydedilmiştir. 31 Aralık tarihleri itibariyle şerefiye aşağıdakilerden oluşmaktadır:

Şirket İktisapşekli

İktisapmaliyeti

Net varlık makul değeri

İktisaptarihi

Alınanhisseler

% Gruppayı

Yabancı paraçevrim farkı

2008Net

değer

2007Net

değer Garanti Bankası Nakit 789,884 7,215,640 Ara. 2007 4.65 335,527 -- 454,357 454,357 Doğuş GE B.V. Nakit 159,049 61,685 Ara. 2007 49.90 30,781 32,296 160,564 128,268 NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Anonim Şirketi (“NTV Radyo”) Nakit 98,877 12,081 Nisan. 2004 97.00 11,719 -- 87,158 87,158

Enformasyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Enformasyon”) Nakit 40,091 10,783 Tem. 2003 70.00 7,548 -- 30,100 30,100

Doğuş İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş İnşaat”) Nakit 89,076 1,491,894 Ara. 2006 4.10 61,093 -- 27,983 27,983 Kapital Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Anonim Şirketi (“Kapital Radyo”) Nakit 9,246 72 Ara. 2007 97.00 70 -- 9,176 9,176

Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret Anonim Şirketi (“DOAŞ”)** Nakit 2,735 -- Ara. 2006 50.00 -- -- 2,735 2,735 -- 772,073 739,777

** Sermaye Piyasası Kurulu, DOAŞ ve Katalonya Oto Servis ve Ticaret Anonim Şirketi’nin birleşme işlemlerini 22 Ağustos 2007 tarihinde onaylamıştır. 5 Eylül 2007 tarihinde, DOAŞ yönetim kurulu birleşmeye ilişkin olarak 25 Eylül 2007 tarihinde yapılacak olağanüstü genel kurul için ortaklara çağrıda bulunmuştur. Birleşme 28 Eylül 2007 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanmıştır.


64

14 Maddi olmayan duran varlıklar (devamı) 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait şerefiye hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 2008 2007Dönem başı bakiye 739,777 147,976Dönem içinde iktisap edilenler -- 591,801Yabancı para çevrim farkı 32,296 --Dönem sonu bakiye 772,073 739,777

15 Borçlanma senetleri 31 Aralık tarihleri itibariyle, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak borçlanma senetleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007

Nominaldeğer

Defterdeğeri

Faiz oranı

aralığı % Son

vade

Defterdeğeri

Satılmaya hazır borçlanma senetleri ve diğer araçlar:

Değişken oranlı devlet tahvilleri 2,036,790 2,196,937 21-23 2014 1,202,103 İskonto edilmiş YTL devlet tahvilleri 1,591,640 1,416,256 16-18 2010 885,984 YTL devlet tahvilleri 776,624 786,346 14-21 2013 800,683 Şirketler tarafından ihraç edilen bonolar (a) 624,966 611,273 3-20 2017 413,350 Finansal kuruluşlarca ihraç edilen bonolar 206,203 208,512 5-21 2014 45,399 Eurobondlar 194,735 206,594 5-12 2036 521,814 Yabancı para devlet tahvilleri 120,586 123,849 2-6 2010 153,989 Tüketici fiyat endeksine endekslenmiş devlet tahvilleri 39,341 44,459 10 2012 36,362 Yabancı hükümetlerin ihraç ettiği devet tahvilleri -- -- -- -- 8,335 Diğer -- 26,008 -- -- 22,250 Toplam satılmaya hazır borçlanma senetleri 5,620,234 4,090,269 Vadeye kadar elde tutulacak borçlanma senetleri ve diğer araçlar: YTL devlet tahvilleri 982,425 926,309 14-17 2012 141,653 Değişken oranlı devlet tahvilleri 784,884 825,798 21-22(b) 2011 857,531 Eurobondlar 487,168 497,472 7-12 2036 202,208 Yabancı hükümetlerin ihraç ettiği devlet tahvilleri 6,431 11,331 -- 2028 35,242 İskonto edilmiş YTL devlet tahvilleri -- -- -- -- 905 Finansal kuruluşlarca ihraç edilen bonolar -- -- -- -- 519 Diğer -- 685 -- -- 6,818 Toplam vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler portföyü 2,261,595 1,244,876 Tahakkuk eden faiz geliri 90,844 54,691 Toplam vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler portföyü 2,352,439 1,299,567 Toplam 7,972,673 5,389,836 (a) Şirketler tarafından ihraç edilen tahviller içerisinde nominali 264,425 bin USD (2007: 264,425 bin

USD) ve kayıtlı değeri 409,640 bin YTL (2007: 314,114 bin YTL) tutarında Türk hükümetinin geri ödememe riskine bağlı olan kredi bağlantılı tahviller vardır. Şirketler tarafından ihraç edilen tüm tahviller, bu finansal varlıklar aktif markette kote olmadığı için itfa maliyetleri ile değerlenmiştir. Oransal konsolidasyon yöntemiyle konsolide edilen faktoring iştirakinin “satılmaya hazır finansal varlıklar” portföyü nominali 6,195 bin USD ile 355 bin Euro (2007:10,834 bin USD ve 755 bin EUR) ve kayıtlı değeri 10,233 bin YTL olan kredi bağlantılı tahvileri de içermektedir (2007: 9,257 bin YTL).

(b) Bu menkul kıymetlere hükümetin devlet tahvili ihalelerinde uyguladığı faiz oranlarını baz alan ve üç ayda bir belirlenen dalgalı faiz uygulanır.


65

15 Borçlanma senetleri (devamı) Garanti Bankası, daha önce finansal tablolarında satılmaya hazır finansal varlıklar portföyünde takip ettiği 855,730 bin YTL ve 255,011 bin USD nominal değerli menkul kıymetlerini Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun Ekim 2008’de yayımladığı “UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmeye İlişkin Değişiklikler”e istinaden ve elde tutma niyetindeki değişiklik sebebiyle vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler, sınıflanmanın yapıldığı tarih itibariyle rayiç değerleri toplamı olan 811,439 bin YTL ve 257,708 bin USD defter değeri ile vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar portföyüne dahil edilmiş ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımların yıl içindeki hareketleri tablosunda yıl içerisindeki alımlar satırında gösterilmiştir. Anılan menkul kıymetlere ilişkin 29,943 bin YTL ve 2,034 bin USD tutarındaki negatif değerleme farklarının özkaynaklardan, ilgili menkul kıymetlerin itfa tarihine kadar sonuç hesaplarına aktarılmasına başlanmış olup bilanço tarihi itibariyle özkaynaklarda kalan negatif değerleme farkı 28,103 bin YTL ve 2,038 bin USD tutarındadır.

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Garanti Bankası, borçlanma senetleri için 980 bin YTL tutarında karşılık ayırmıştır (2007: Yoktur).

Borçlanma senetlerinden ve diğer değişken veya sabit getirili araçlardan elde edilen faiz geliri menkul değerlerden elde edilen faizler kaleminde gösterildiği halde nakit akım riskinden korunma ve satılmaya hazır finansal varlıkların makul değerlerindeki değişimlerden kaynaklanan kar ve zararlar özkaynakların ayrı bir unsuru olarak değerlendirilir.

Devlet tahvilleri ve hazine bonoları müşterilerle yapılan repo sözleşmelerinde rehnedilen 3,518,010 bin YTL (2007: 2,936,975 bin YTL) tutarındaki menkul kıymetleri içermektedir.

Aşağıdaki tablo çeşitli banka, sigorta ve varlık yönetimi işlemleri için teminat olarak verilen menkul kıymetleri özetlemektedir: 2008 2007

Nominaldeğeri

Defterdeğeri

Nominal değeri

Defterdeğeri

Teminat olarak yabancı bankalara verilen 2,148,172 2,188,606 772,666 835,871İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda emanete bırakılan 1,736,342 1,785,191 2,246,685 2,313,043Repo işlemleri için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (“TCMB”) emanete bırakılan 465,775 485,387 23,998 23,097Bankalararası işlemler için TCMB’de emanete bırakılan 180,994 190,384 156,117 162,349Yabancı para para piyasası işlemleri için TCMB’de emanete bırakılan 175,874 176,514 58,143 64,233Takasbank’ta emanete bırakılan 3,022 3,048 29,412 29,884Diğer -- 41,955 -- 11,364 4,871,085 3,439,841


66

16 Hisse senetleri 31 Aralık tarihleri itibariyle, Grup’un aşağıdaki şirketlerde hisse senedi yatırımları bulunmaktadır:

2008 2007

Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirakler: Defter değeri

Ortaklık yüzdesi %

Defter değeri

Ortaklıkyüzdesi %

Volkswagen Doğuş Tüketici Finansmanı Anonim Şirketi 18,126 49.00 24,922 49.00 Eureko Sigorta 12,191 20.00 8,763 20.00 VDF Holding Anonim Şirketi -- 49.00 3,185 49.00 Yüce Auto Anonim Şirketi 3,492 50.00 5,367 50.00

İştirakler

IMKB Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi (“Takasbank”) 3,615 5.83

3,601 5.83

Doğan TV Yayıncılık Anonim Şirketi 1,767 0.29 1,767 0.29 DTV Haber Görsel ve Yayıncılık Anonim Şirketi 2,593 5.19 2,593 5.19 Garanti Filo Yönetimi Hizmetleri Anonim Şirketi 3,022 30.22 302 30.22 Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık Hizmetleri Anonim Şirketi 227 30.22

227 30.22

Diğer 3,236 -- 1,063 -- Toplam 48,269 51,790

Takasbank ve hisse senetleri içindeki “Diğer” olarak sunulan şirketlerin faal olan bir piyasada kote olmuş bir piyasa fiyatı bulunmamaktadır ve değerlerinin tespitinde diğer yöntemler uygun olmayacağından 31 Aralık 2005 tarihinde YTL’nin enflasyon etkilerinden arındırılmış maliyet değeri ile ifade edilmiştir.

Dipnot 38’de detaylı şekilde belirtildiği üzere konsolidasyona tabi tutulan Garanti Bankası’nın yüzde 80’ine sahibi olduğu Garanti Sigorta Anonim Şirketi (“Garanti Sigorta”) Eureko BV’ye 21 Haziran 2007 tarihinde satılmıştır. Kalan yüzde 20 oranındaki hisse iştiraklere sınıflanmış ve özsermaye yöntemi ile muhasebeleştirilmiştir. Bu satışı müteakiben, Garanti Sigorta’nın ismi Eureko Sigorta Anonim Şirketi olarak değiştirilmiştir. Garanti Bankası Yönetim Kurulu’nun 15 Eylül 2007 tarihli kararı uyarınca bankalara, konut finansmanı ve ipotek finansmanı şirketlerine danışmanlık ve taşeronluk hizmeti vermek üzere kurulan Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık Hizmetleri Anonim Şirketi’nin yasal tescil süreci, 3 Ekim 2007 tarihinde tamamlanmıştır. Garanti Bankası, şirket hisselerinin yüzde 99.99’una sahiptir. Şirket sermayesinin dörtte birine karşılık gelen 750 bin YTL (Grup’un payı 227 bin YTL) ödenmiştir. Şirketin önemli tutarda faaliyeti bulunmadığı için konsolide mali tablolarda konsolide edilmemiştir, bunun yerine hisse senetlerinde maliyet değeri üzerinden gösterilmiştir. 10 Ocak 2007 tarihinde Garanti Bankası’nın finansal kiralama bağlı ortaklığının tamamına sahip olduğu Garanti Filo Yönetimi Hizmetleri ve Ticaret Anonim Şirketi operasyonel kiralama şirketi olarak kurulmuştur. Şirketin amacı, kurumsal, küçük ve orta boy firmalara araç kiralama hizmeti vermektir. Konsolide mali tabloların yayımlanma tarihi itibariyle ödenmiş sermayesi 10,000 bin YTL (Grup’un payı 3,022 bin YTL)’dir. Şirket önemli tutarda faaliyeti bulunmadığı için konsolide mali tablolarda konsolide edilmemiştir, bunun yerine hisse senetlerinde maliyet değeri üzerinden gösterilmiştir.


67

17 Yatırım amaçlı gayrimenkuller 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım amaçlı gayrimenkuller aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 20071 Ocak bakiyesi 631,508 35,335Maddi duran varlıklardan transfer 266,958 590,362Kar zararda kayıtlara alınan makul değer değişimleri 134,574 2,795İlaveler 20,835 3,016Çıkışlar (951) --31 Aralık bakiyesi 1,052,924 631,508

2008 yılında maddi duran varlıklardan yatırım amaçlı gayrimenkullere transferler Grup’un bağlı ortaklıklarından biri olan Doğuş Gayrimenkul Yatırım ve İşletme Anonim Şirketi’nin (“Doğuş Gayrimenkul”) kira geliri ya da sermaye getirisi için elinde tuttuğu çeşitli bina ve arsalardan oluşmaktadır. Grup, yatırım amaçlı gayrimenkullerin piyasa değerlerinin belirlenmesi için bağımsız bir değerleme şirketini görevlendirmiş ve değerleme raporlarına bağlı olarak, yatırım amaçlı gayrimenkullerini makul değerlerinden göstermiştir. 2007 yılında, maddi duran varlıklardan yatırım amaçlı gayrimenkullere transferler bir alışveriş merkezinden oluşmaktadır.

18 Diğer duran varlıklar 31 Aralık tarihleri itibariyle, diğer duran varlıklar aşağıdaki gibidir: 2008 2007TCMB’deki mevduat munzam karşılıkları 535,895 1,483,150Uzun vadeli ticari ve diğer alacaklar 138,840 28,956Faturalanmış hakedişlerden alacaklar 30,418 21,839Satılmak üzere elde tutulan maddi duran varlıklar 27,424 34,114Diğer 94,868 13,217 827,445 1,581,276

31 Aralık 2008 tarihinde, Merkez Bankası’ndaki zorunlu karşılıklar, asgari düzeyde tutulmaktadır. Bu fonlar, Garanti Bankası ve bağlı ortaklıklarının günlük işleri için kullanıma açık değildir. Türk Bankacılık Kanunu’na göre, bu zorunlu karşılıklar, Merkez Bankası tarafından belirlenen faiz oranlarıyla alınan mevduatlar üzerinden hesaplanmaktadır. Şu andaki düzenlemelere göre, YTL ve yabancı para mevduatlar için zorunlu karşılık oranları sırasıyla yüzde 6 ve yüzde 9’dur (2007: yüzde 6 ve 11). Zorunlu karşılıklara uygulanan faiz oranları YTL için yüzde 12 olup (2007: yüzde 11.81) yabancı para için faiz oranı yoktur (2007: USD için yüzde 1.95 ve Euro için yüzde 1.80’dir). 31 Aralık 2008 tarihinde, satılmak üzere elde tutulan maddi duran varlıkların 22,473 bin YTL (2007: 30,396 bin YTL) tutarlık kısmı Garanti Bankası’nca şüpheli alacaklarına karşılık iktisap edilen gayrimenkullerden oluşmaktadır. Türk Bankacılık Kanunu’na göre bu tarz varlıklar iktisap tarihlerini takip eden üç yıl içerisinde satılmalıdır. Bu yasal dönem gerekli yasal izinler alındığı sürece uzatılabilir. Bu şart, satılmak üzere elde tutulan gayrimenkuller söz konusu olduğunda, bir bankanın sürdürebileceği menkul kıymet portföy büyüklüğü limiti aşıldığı takdirde geçerlidir. Halen Garanti Bankası bu limit dahilindedir ve yukarıdaki şarta tabi değildir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, satılmak üzere elde tutulan çeşitli maddi duran varlıkların yeniden alım hakkı değeri 4,144 bin YTL’dir (2007: 9,021 bin YTL).


68

19 Stoklar 31 Aralık tarihleri itibariyle, stoklar aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: 2008 2007Yoldaki mallar 458,255 197,557Ticari mallar 169,530 81,656Yedek parçalar 47,247 37,519Alım-satım amaçlı gayrimenkuller, değer düşüklüğü karşılığı net edilmiş olarak 46,552 915Hammadde 23,248 16,139Mamuller 1,227 3,706Diğer 28,723 22,408 774,782 359,900

31 Aralık 2007 tarihi itibariyle raporlanan alım-satım amaçlı gayrimenkuller 2008 yılı içinde üçüncü şahıslara satılmıştır. Grup yönetiminin varlıkları elde tutma niyetindeki değişikliğinden dolayı maddi duran varlıkların 46,552 bin YTL değerindeki kısmı, transfer günündeki makul değer esas alınarak alım-satım amaçlı gayrimenkullere transfer edilmiştir.

20 Ticari alacaklar 31 Aralık tarihleri itibariyle, ticari alacaklar aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: 2008 2007Sözleşme alacakları 292,991 43,516Prim alacakları 282,817 175,486Faktoring alacakları 196,974 149,408Ticari alacaklar 191,517 232,126Devam eden inşaat sözleşmeleri (Not 21) 112,354 5,438Şüpheli alacaklar 110,092 87,216Forfeiting alacakları 107,459 129,292Diğer 30,425 30,084Toplam ticari alacaklar 1,324,629 852,566Şüpheli alacaklar karşılığı (110,092) (87,216)Ticari alacaklar, net 1,214,537 765,350

31 Aralık tarihinde sona eren yıllara ait şüpheli alacaklar karşılığı hareketleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007Dönem başı bakiye 87,216 95,045Yıl içinde ayrılan karşılık 7,457 2,930Tahsilatlar (1,035) (55)Yabancı para bakiyeleri üzerinde döviz kurundaki değişimin etkileri 16,454 (10,704)Dönem sonu bakiye 110,092 87,21631 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Grup 76,533 bin YTL (2007: 96,645 bin YTL) tutarında teminat mektubunu alacaklarına karşılık teminat olarak tutmuştur. Bütün faktoring alacakları 3 aydan kısa vadeli yurtiçi işlemlerden oluşmaktadır.


69

21 Devam eden inşaat sözleşmeleri alacakları ve hakediş bedelleri 31 Aralık tarihleri itibariyle, tamamlanmamış sözleşme detayları aşağıdaki gibidir: 2008 2007Devam eden inşaat sözleşmeleriyle ilgili maliyetler 1,006,976 725,223Tahmini kazançlar/(maliyetler) 266,587 83,101Devam eden sözleşmelerle ilgili tahmini gelir 1,273,563 808,324Eksi: Faturalanan hakediş bedeli (1,185,639) (823,298)Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar/(hakediş bedelleri), net 87,924 (14,974)

Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar ve hakediş bedellerinin konsolide bilançoda dahil edildiği bölümler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (Not 20) 112,354 5,438Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri (Not 35) (24,430) (20,412) 87,924 (14,974)

22 Diğer dönen varlıklar 31 Aralık tarihleri itibariyle, diğer dönen varlıkların detayları aşağıdaki gibidir: 2008 2007İade edilecek vergi ve fonlar 110,839 88,991Peşin ödenen giderler ve benzeri kalemler 194,762 87,609Türev işlemlerden tahakkuk etmiş kur farkı gelirleri 245,506 41,227Garanti alacakları 19,747 20,302Diğer 167,413 124,004 738,267 362,133


70

23 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 31 Aralık tarihleri itibariyle, müşterilere verilen kredi ve avansların detayları aşağıdaki gibidir: 2008 2007Tüketici 5,205,360 4,166,011Hizmet sektörü 1,441,475 862,831Enerji 1,085,963 600,602Ulaştırma ve lojistik 855,731 512,840İnşaat 846,665 698,729Nakil araçları ve yan sanayi 724,839 446,258Tekstil 624,777 466,062Finansal kuruluşlar 591,170 596,328Gıda 585,207 617,392Metal ve metal ürünleri 526,452 390,378Turizm 412,233 295,037Bilgi işlem 369,355 383,082Dayanıklı tüketim 289,583 247,369Kimya ve kimyasal ürün 242,925 139,111Tarım ve hayvancılık 222,306 219,911Makine ve ekipman 203,576 171,060Taş, kaya ve ilişkili ürünler 194,999 132,110Elektronik, optik ve tıbbi ekipman 164,818 143,026Madencilik 120,240 84,801Plastik ürünler 98,566 72,531Kağıt ve kağıt ürünleri 93,240 81,042Diğer 660,671 463,564Toplam canlı krediler 15,560,151 11,790,075Durgun krediler ve finansal kiralama alacakları (Not 39.2) 430,739 268,461Toplam krediler 15,990,890 12,058,536

Finansal kiralama alacakları, kazanılmamış gelirler net edilmiş olarak 603,513 581,143

Kredi ve finansal kiralama alacaklarına tahakkuk etmiş faiz geliri 349,404 165,046Kredi ve finansal kiralama alacakları karşılıkları (383,641) (245,015)Müşterilere verilen kredi ve avanslar, net 16,560,166 12,559,710

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, müşterilere verilen kredilerin faiz oranları, yabancı krediler için yılık yüzde 2-30 (31 Aralık 2007: yüzde 2-16 ) arasında, YTL krediler için ise yıllık yüzde 14-35 (31 Aralık 2007: yüzde 16-31) arasında değişim göstermektedir.


71

23 Müşterilere verilen kredi ve avanslar (devamı) Finansal kiralama alacakları, ilgili varlıklarla teminat altına alınmıştır. 31 Aralık tarihlerinde, müşterilere verilen kredi ve avanslar aşağıdaki finansal kiralama alacaklarını içermektedir: 2008 2007Finansal kiralama alacakları, kazanılmamış gelirler net edilmiş olarak 603,513 581,143Artı: Durgun finansal kiralama alacakları 30,696 4,890Eksi: Şüpheli finansal kiralama alacakları karşılığı (4,568) (5,083)Finansal kiralama alacakları, net 629,641 580,950Kiralama alacaklarından tahakkuk etmiş faiz 6,186 7,025 Finansal kiralama alacakları analizi, brüt Vadesi 1 yıla kadar olanlar 325,665 298,480Vadesi 1 ile 5 yıl olanlar 384,017 374,732Vadesi 5 yıldan fazla olanlar 18,231 --Finansal kiralama alacakları, brüt 727,913 673,212Kazanılmamış gelirler (98,272) (92,262)Finansal kiralama alacakları, net 629,641 580,950Finansal kiralama alacakları analizi, net Vadesi 1 yıla kadar olanlar 274,163 249,915Vadesi 1 ile 5 yıl olanlar 338,940 331,035Vadesi 5 yıldan fazla olanlar 16,538 --Finansal kiralama alacakları, net 629,641 580,950Muhtemel zararlar için ayrılan karşılıklar, şüpheli veya durgun olarak değerlendirilen krediler ve avanslara ilişkin tutarlara ilave olarak borçlularla yapılan anlaşmalardaki borç-alacak ilişkisinin doğasında bulunan kayıp riskini de karşılayacak bir tutarı içermektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, portföy bazında ayrılan karşılık tutarı 59,337 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 46,480 bin YTL). 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait kredi karşılıklarındaki hareketler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Dönem başı bakiye 245,015 152,148Yıl içinde ayrılan karşılıklar 184,945 82,374Kayıtlardan silinen tutar (39,860) (21,354)Tahsilatlar (11,145) (10,682)Müşterek yönetime tabi ortaklıklardaki sahiplik oranının değişiminin etkisi -- 42,529Yabancı para bakiyeleri üzerinde döviz kurundaki değişimin etkileri 4,686 --Dönem sonu bakiye 383,641 245,015


72

24 Bankalara verilen kredi ve avanslar 31 Aralık tarihleri itibariyle, bankalara verilen kredi ve avanslar aşağıdaki kalemleri kapsamaktadır: 2008 2007

YTL

Yabancıpara Toplam

Toplam

Kredi ve avanslar – vadesiz: Yerel bankalar 132 734 866 1,611 Yabancı bankalar 111,813 183,021 294,834 76,760 111,945 183,755 295,700 78,371Kredi ve avanslar - vadeli: Yerel bankalar 110,619 473,629 584,248 381,848 Yabancı bankalar 294,845 1,211,523 1,506,368 1,032,511 405,464 1,685,152 2,090,616 1,414,359Toplam bankalara verilen kredi ve avanslar 517,409 1,868,907 2,386,316 1,492,730Para piyasası plasmanları 12,255 -- 12,255 Faiz gelir tahakkuku 10,786 9,525 20,311 33,090 540,450 1,878,432 2,418,882 1,525,82031 Aralık 2008 tarihi itibariyle, vadeli mevduatlar hemen hemen tamamen kısa vadeli olup, vadesi bir yıl içinde gelen yabancı para vadeli mevduat için yıllık faiz oranı yüzde 1–11 (2007: yüzde 2-7) ve YTL vadeli mevduat için yıllık yüzde 15-23 (2007: yüzde 16-21) arasındadır.

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle yabancı bankalardaki vadesiz mevduatlar içindeki 586,071 bin YTL (2007: 331,034 bin YTL) mevduat menkulleştirmeler, fonlar, sigorta işleri ve Garanti Bankası’nın yabancı ülkelerdeki şubelerinin yasal mevzuatı gereğince bloke olarak tutulmaktadır.

25 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 31 Aralık tarihleri itibariyle, makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar aşağıdaki gibidir: 2008 2007 Borç ve alım satım amaçlı elde tutulan diğer araçlar:

Nominaldeğeri

Kayıtlıdeğeri

Faiz oranı aralığı %

En sonvade

Kayıtlıdeğeri

YTL devlet tahvilleri 40,369 37,237 7-22 2014 66,256 Şirketler tarafından ihraç edilen tahviller 18,705 16,317 5-20 2011 7,394 Altın -- 7,545 -- -- 20,986 Eurobondlar 2,651 3,475 5-12 2038 29,171 Yabancı para devlet tahvilleri 1,216 1,244 5-7 2011 3,178 İskonto edilmiş YTL devlet tahvilleri 1,218 1,098 16-18 2010 5,639 Yabancı şirketler tarafından ihraç edilen tahviller -- -- -- -- 28,441 Değişken oranlı devlet tahvilleri -- -- -- -- 1,368 Diğer -- 10,032 -- -- 15,909 76,948 178,342 Borsaya kote edilmiş hisse senetleri -- 4 41 Toplam 76,952 178,383


73

25 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar (devamı) Makul değeriyle ölçülen borç ve diğer araçlardan dolayı oluşan gelirler menkul kıymetlerden elde edilen gelir adı altında kar veya zarara yansıtılmaktadır. Türev araçlardan elde edilen kar ve zararlar ve diğer ticari araçların makul değerlerindeki değişiklikler “sermaye piyasası işlem karları / (zararları), net” hesabında yansıtılmasına rağmen, nakit akım riskinden korunmaların makul değerindeki değişimler özkaynakların ayrı bir bileşeni olarak yansıtılmaktadır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, finansal varlıkların alım satımından dolayı oluşan net kar 147,504 bin YTL (2007: 105,737 bin YTL net zarar) olarak “sermaye piyasası işlem karları / (zararları), net” altında gösterilmiştir. Makul değeriyle ölçülen borç ve diğer araçlardan dolayı oluşan kar ve zararlar aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 2007Sabit/değişken faizli menkul değerler 12,709 17,853Kur farkları 6,156 (3,292)Türev işlemleri 128,639 (120,298)Sermaye piyasası işlem karları / (zararları), net 147,504 (105,737)31 Aralık 2007 tarihi itibariyle, müşterilerle yapılan repo işlemleri dolayısıyla teminat olarak verilen devlet tahvilleri ve hazine bonoları 39,005 bin YTL’dir (2008: yoktur). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıkların 28 bin YTL’lik (2007: 578 bin YTL) kısmı sigorta işlemleri ile ilgili olarak bloke edilmiştir. Oransal konsolidasyon yöntemi ile konsolide edilen bankacılık ve finans bölümünde yer alan bir finansal kuruluş, finansal tablolarında daha önce alım satım amaçlı finansal varlıklar portföyünde takip ettiği 28,151 bin USD nominal değerli ve 19,879 bin Euro defter değerli menkul kıymetlerini, 1 Temmuz 2008 tarihi itibariyle Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun Ekim 2008’de yayımladığı “UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmeye İlişkin Değişiklikler”e istinaden satılmaya hazır finansal varlıklar portföyüne sınıflamıştır.

26 Nakit ve nakit benzeri değerler 31 Aralık tarihleri itibariyle, nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Bankalar 1,028,959 219,100TCMB bakiyeleri 997,313 731,561Grup bankalarının şubelerindeki nakit 203,186 137,258Kasa 700 527Diğer nakit benzeri değerler 26,491 13,927Nakit ve nakit benzeri değerler toplamı 2,256,649 1,102,37331 Aralık tarihinde konsolide nakit akım tablosunda gösterilen nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Bankalar 1,028,969 219,100Bankalara verilen kredi ve avansların orijinal vadeleri üç aydan kısa olanları 1,956,331 1,166,793Grup bankalarının şubelerindeki nakit 203,186 137,258Diğer nakit benzeri değerler 26,491 13,928Kasa 700 527Nakit akım tablosundaki nakit ve nakit benzeri değerler 3,215,677 1,537,606


74

27 Sermaye ve yedekler 31 Aralık tarihleri itibariyle, sermaye ve yedeklerdeki mutabakatı sağlayan hareketler aşağıdaki gibidir:

Bağlı ortaklıkların Hisse Yabancı Maddi

Ödenmişana

ortaklıktakisenediihraç

Makuldeğer

paraçevrim

Risktenkorunma

duran varlıkdeğer artış Geçmiş yıl Azınlık Toplam

sermaye sermaye payı primleri rezervi farkları rezervi fonu karları Toplam hakları özkaynaklar 1 Ocak 2007 bakiyeleri 2,010,192 (53,655) 159,350 30,260 4,580 804 376,789 1,277,537 3,805,857 186,895 3,992,752 Nakit akım riskinden korunmanın net makul değerindeki artışlar -- -- -- -- -- 8,557 -- -- 8,557 -- 8,557 Satılmaya hazır portföyden gelen net piyasa değeri artışları -- -- -- 23,283 -- -- -- -- 23,283 -- 23,283 Çıkış nedeniyle makul değer artışından net dönem karına transferler -- -- -- (3,089) -- -- -- -- (3,089) -- (3,089) Yabancı işlemlerden çevrim farkları -- -- -- -- (7,929) -- -- -- (7,929) -- (7,929) Yabancı operasyonlar net yatırımları riskten korunma karı -- -- -- -- 7,039 -- -- -- 7,039 -- 7,039 Maddi duran varlık değer artış fonundaki değişim, azınlık hakları net edilmiş olarak -- -- -- -- -- -- 449,814 19,339 469,153 -- 469,153 Konsolide edilen bağlı ortaklıklardaki azınlık haklarındaki değişim -- -- -- -- -- -- -- -- -- 25,347 25,347 Müşterek yönetime tabi ortaklıklarda sahiplik oranı değişiminin etkisi -- -- -- (3,108) 358 (1,317) -- (4,067) -- (4,067) Temettü ödemesi -- -- -- -- -- -- -- (22,417) (22,417) -- (22,417) Net dönem karı -- -- -- -- -- -- -- 623,097 623,097 -- 623,097

31 Aralık 2007 bakiyeleri 2,010,192 (53,655) 159,350 47,346 4,048 8,044 826,603 1,897,556 4,899,484 212,242 5,111,726 Nakit akım riskinden korunmanın net makul değerindeki azalışlar -- -- -- -- -- (682) -- -- (682) -- (682) Satılmaya hazır portföyden gelen net piyasa değeri azalışları -- -- -- 7,660 -- -- -- -- 7,660 -- 7,660 Çıkışların makul değer artışından net dönem karına transferler -- -- -- (18,516) -- -- -- -- (18,516) -- (18,516) Yabancı işlemlerden çevrim farkları -- -- -- -- 45,373 -- -- -- 45,373 -- 45,373 Maddi duran varlık değer artış fonundaki değişim, azınlık hakları net edilmiş olarak -- -- -- -- -- -- 198,264 9,712 207,976 -- 207,976 Konsolide edilen bağlı ortaklıklardaki azınlık haklarındaki değişim -- -- -- -- -- -- -- -- -- (11,605) (11,605) Temettü ödemesi -- -- -- -- -- -- -- (22,279) (22,279) -- (22,279) Net dönem karı -- -- -- -- -- -- -- 437,145 437,145 -- 437,145

31 Aralık 2008 bakiyeleri 2,010,192 (53,655) 159,350 36,490 49,421 7,362 1,024,867 2,322,134 5,556,161 200,637 5,756,798

Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle ve Aynı Tarihte Sona Eren Yıla Ait Konsolide Mali Tablolara Ait Dipnotlar Para birim: Bin YTL

75

27 Sermaye ve yedekler (devamı) 27.1 Ödenmiş sermaye

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Doğuş Holding’in ödenmiş sermayesi 2,010,192 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 2,010,192 bin YTL). Doğuş Holding’in ödenmiş sermayesi, her biri 0.001 YTL değerinde olan 820,000,000 hisseden (31 Aralık 2007: 820,000,000 hisse) oluşmaktadır. 31 Aralık tarihleri itibariyle, Doğuş Holding’in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir: 2008 2007

Bin adethisse %

Bin adet hisse %

Ferit Şahenk 276,671 33.74 276,671 33.74Filiz Şahenk 258,932 31.58 258,932 31.58Deniz Şahenk 147,143 17.94 147,143 17.94Doğuş Araştırma Geliştirme ve Müşavirlik Hizmetleri AŞ (“Doğuş Arge”) 87,183 10.63 87,183 10.63DOAŞ 31,381 3.83 31,381 3.83Doğuş Hava Taşımacılığı Anonim Şirketi (“Doğuş Hava”) 5,264 0.64 5,264 0.64Doğuş Sigorta Aracılık Hizmetleri Anonim Şirketi (“Doğuş Sigorta”) 4,589 0.56 4,589 0.56Antur Turizm Anonim Şirketi (“Antur”) 3,824 0.47 3,824 0.47Lasaş Lastik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Lasaş”) 3,824 0.47 3,824 0.47Doğuş Turizm Sağlık Yatırımları ve İşletmeciliği Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Turizm”) 765 0.09 765 0.09Diğer 424 0.05 424 0.05 820,000 100.00 820,000 100.00

27.2 Yedekler Geçmiş yıl karları içinde gösterilen birinci tertip yasal yedekler, sermayenin yüzde 20’sine ulaşıncaya kadar yasal dönem karının yüzde 5’i oranında ayrılmaktadır. İkinci tertip yasal yedek akçeler, sermayenin yüzde 5’ini aşan tüm kar payı dağıtımlarının yüzde 10’u oranında ayrılmaktadır. Birinci tertip yasal yedek akçelerin kullanımları sınırlanmıştır ve kar payı dağıtımı sermayenin yüzde 50’sini aşmadıkça söz konusu yedek akçeler dağıtılamazlar. İlişikteki konsolide mali tablolarda, konsolide şirketlerin yasal yedekleri toplamı 207,409 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 158,345 bin YTL). Yedekler, Garanti Bankası tarafından ayrılan genel bankacılık yedeklerini ve Garanti Bankası’nın yasal yedeklerine eklenmek amacıyla ayrılan tutarları da içermektedir.


76

27 Sermaye ve yedekler (devamı) 27.3 Maddi duran varlıklar değer artış fonu

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait maddi duran varlık değer artış fonu hareketleri aşağıdaki gibidir:

2008 2007Dönem başı bakiyesi 826,603 376,789Arazi ve binalara ilişkin değer artışı 264,838 490,137Maddi duran varlık değer artış fonu üzerindeki ertelenmiş vergi etkisi (57,723) (24,019)Maddi duran varlık değer artış fonu azınlık hakkı, ertelenmiş vergi etkisi net edilmiş 861 (1,773)Müşterek yönetime tabi ortaklıklardaki sahiplik oranının değişiminin etkisi -- 4,808Geçmiş yılın maddi duran varlık değer artış fonunun amortisman etkisi (9,712) (19,339)Dönem sonu bakiyesi 1,024,867 826,603

27.4 Azınlık hakları

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait azınlık hakları hareketleri aşağıdaki gibidir:

2008 2007Dönem başı azınlık hakları 212,242 186,895Azınlıklara satış 40,371 6,023Temettü dağıtımının azınlık hakkı etkisi (7,165) (2,064)Sermaye artışı etkisi 7,176 360Azınlıklardan alış (24,027) (425)Maddi duran varlık değer artış fonundaki değişimlerin azınlık hakkı (861) 1,773Net dönem karının azınlık haklarına atfolunan kısmı (27,099) 19,680Dönem sonundaki azınlık hakları 200,637 212,242


77

28 Uzun vadeli finansal borçlar 31 Aralık tarihleri itibariyle, uzun vadeli finansal borçlar aşağıdaki gibidir:

2008 2007

Faizoranı (%)

Orjinal tutarmilyon

Uzun vadeli borçlar

Uzun vadeliborçlar

USD 3.00-10.74 2,769,457 4,188,250 2,889,046 Euro 5.02-12.33 508,654 1,088,927 512,115 Diğer 2.23-21.42 584,912 229,564 Toplam uzun vadeli finansal borçlar 5,862,089 3,630,725 Tahakkuk eden faiz giderleri 109,032 51,007 Toplam 5,971,121 3,681,732 Eksi: Uzun vadeli finansal borçların tahakkuk eden faiz giderleri dahil kısa vadeli kısmı (1,435,814) (1,011,857)Toplam 4,535,307 2,669,875

22 Ağustos 2008 tarihinde, Garanti Bankası, European Investment Bankasından tek dilimlik 60.4 milyon Euro tutarında 10 yıl vadeli borç senedi ihraç ederek menkulleştirme (“DPR Menkulleştirme- IX”) işlemini tamamlamıştır. 28 Haziran 2007 tarihinde, Garanti Bankası, Ambac Assurance Corp Financial Guarentee Insurance Corp. ve XL Capital Assurance şirketlerinden üç dilimlik 166.2 milyon USD tutarında 10 yıl vadeli ve tek dilimli 15.11 milyon USD tutarında 8 yıl vadeli borç senedi ihraç ederek menkulleştirme (“DPR Menkulleştirme-VIII”) işlemini tamamlamıştır ve finansal garantisi bulunmamaktadır.

5 Şubat 2007 tarihinde, Garanti Bankası, 10 yıl vadeli ve beşinci yıl sonunda geri ödeme opsiyonlu 151.1 milyon USD tutarında sabit faizli sermaye benzeri menkul kıymet ihraç etmiştir. Zurich American Insurance Company’nin bağlı ortaklığı olan Steadfast tarafından siyasi risk sigortası kapsamı sağlanan sabit faizli menkul kıymet, Moody’s Investors Service tarafından Baa1 kredi notu ile değerlendirilmiştir ve yatırımcılara nominal yüzde 6.95 kazanç oranıyla fiyatlandırılmıştır (karşılaştırılabilir ABD hazine kağıtlarına göre 207.7 baz puan).

24 Ocak 2007 tarihinde, Garanti Bankası, finansman işlemleri ile teminat altına alınmış 10 yıl vadeli, yüzde 12.93 faizli, 131 milyon YTL tutarındaki krediyi Deutsche Bank A.G. Londra’dan kullanmıştır. Buna göre, Garanti Bankası 90.7 milyon USD tutarında nakdi teminat vermiştir. Bu krediye müteakiben, Garanti Bankası 28 Haziran ve 3 Temmuz 2007 tarihlerinde aynı karşı taraf ile aynı teminat şartlarıyla, iki ayrı işlemle herbiri 10 yıl vadeli toplamda 80.39 milyon YTL kredi kullanmış olup, herbir işlem için 30.2 milyon USD tutarında nakdi teminat vermiştir. Nakdi teminatlar yıllık USD libor değişken faiz oranı ile faiz getirisi kazanmaktadır.

Aralık 2006’da, Garanti Bankası, 120.88 milyon USD tutarında 10 yıl vadeli ve 30 milyon USD tutarında 8 yıl vadeli borç senedi ihraç ederek menkulleştirme (“DPR Menkulleştirme- VII”) işlemini tamamlamıştır. Her iki seri de sigortasız olarak ihraç edilmiştir. Mayıs 2006’da, Garanti Bankası, menkulleştirme işlemini (“DPR Menkulleştirme-VI”) borç senetlerini ihraç ederek tamamlamıştır: MBIA Insurance Corp. tarafından garanti ihracı yapılan beş yıl vadeli 91 milyon Euro, finansal garanti ihracı olmayan yedi yıl vadeli 91 milyon USD, ve Ambac Assurance Corp. tarafından garanti ihracı yapılan on yıl vadeli 68 milyon USD.


78

28 Uzun vadeli finansal borçlar (devamı) Kasım 2005’te, Garanti Bankası, bir menkulleştirme işlemini (“DPR Menkulleştime-V”) borç senedi ihraç ederek tamamlamıştır: CIFG Inc. tarafından garanti ihracı yapılan yedi yıl vadeli 45 milyon USD, XL Capital Assurance tarafından garanti ihracı yapılan sekiz yıl vadeli 76 milyon USD ve finansal garanti ihracı olmayan sekiz yıl vadeli 38 milyon USD. Eylül 2005’te, Garanti Bankası, bir menkulleştirme işlemini (“DPR Menkulleştime-IV”) borç senedi ihraç ederek tamamlamıştır: Financial Guaranty Insurance Corp. tarafından garanti ihracı yapılan nihai yedi yıl vadeli 45 milyon USD, Financial Security Assurance tarafından garanti ihracı yapılan nihai sekiz yıl vadeli 45 milyon USD, Assured Guaranty Corp. tarafından garanti ihracı yapılan nihai sekiz yıl vadeli 50 milyon USD, Radian Asset Assurance Inc. tarafından garanti ihracı yapılan nihai yedi yıl vadeli 33 milyon USD ve finansal garanti ihracı olmayan nihai yedi yıl vadeli 8 milyon USD. Mayıs 2005’te, Garanti Bankası, 91 milyon USD tutarında nihai sekiz yıl vadeli MBIA Insurance Corporation tarafından ihraç edilen garantiye sahip menkulleştirme işlemini (“DPR Menkulleştirme-III”) borç senedi ihraç ederek tamamlamıştır. DPR Menkulleştirme, Garanti Bankası’nın SWIFT MT 103 ya da benzeri yollarla Garanti Bankası’nın ticari finansman ve diğer kurumsal operasyonlarından sağlanan USD, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden ödeme emirlerinin yabancı bankalar vasıtasıyla ödenmesine ilişkin ödeme emirlerinin menkulleştirmesinin bir yoludur. Şartlar ve geri ödeme planları Uzun vadeli borçların ve uzun vadeli borçların kısa vadeli kısımlarının 31 Aralık tarihlerindeki itfa planı aşağıdaki gibidir:

2008 20072008 -- 1,011,8572009 1,435,814 189,0102010 813,358 374,0602011 ve sonrası 3,721,949 2,106,805Dönem sonu bakiyesi 5,971,121 3,681,732


79

28 Uzun vadeli finansal borçlar (devamı) 31 Aralık tarihleri itibariyle, mevcut kısa ve uzun vadeli banka kredilerinin şartları ve vadeleri aşağıdaki gibidir: 2008

Para

birimi Nominal

faiz oranı Vadetarihi

Nominal değer

Defterdeğeri

Teminatlı USD (Libor+0.6-5.9) 3.44-7.97 2009-2017 3,932,275 3,948,243 Teminatlı Euro (Euribor+0.90-3.65) 5.02-6.85 2009-2013 1,428,582 1,428,142 Teminatlı Diğer (Bubor+ 6.94) 2.33-21.42 2009 925,030 924,800 Teminatsız USD (Libor+1.5-15) 3.00-12.00 2009-2017 858,437 859,142 Teminatsız Euro (Euribor+0.13-2.20) 6.00-14.00 2009-2016 674,323 670,175 Teminatsız Diğer 19.50-33.00 2009 109,355 110,143 7,928,002 7,940,645

2007

Para

birimi Nominal

faiz oranı Vadetarihi

Nominal değer

Defterdeğeri

Teminatlı USD (Libor+1.94-2.40) 4.21-7.75 2008-2017 2,858,447 3,016,466 Teminatlı Euro (Euribor+0.20-0.90) 2008-2012 1,108,696 1,059,392 Teminatlı Diğer 11.4-12.9 2008-2017 576,610 576,610 Teminatsız USD (Libor+0.95-2.20) 5.41-9.21 2008-2017 43,561 44,725 Teminatsız Euro (Euribor+0.28-1.33) 2008-2012 84,233 78,362 Teminatsız Diğer (Bubor+6.94-9.21) 7 2008-2014 83,445 72,189 4,754,992 4,847,744

29 Diğer uzun vadeli yükümlülükler 31 Aralık tarihleri itibariyle, diğer uzun vadeli yükümlülükler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Alınan uzun vadeli avanslar 274,570 44,848Sigorta faaliyetleriyle ilgili teknik karşılıklar 37,353 30,568Kıdem tazminatı karşılıkları 34,629 27,706Değişken faizli ihraç edilen tahviller 23,233 18,951Finansal kiralama yükümlülükleri 8,019 1,358Diğer 9,107 6,228 386,911 129,65931 Aralık 2008 tarihi itibariyle, 274,570 bin YTL (2007: 25,208 bin YTL) tutarındaki uzun vadeli avanslar TÜVTÜRK Kuzey ve TÜVTÜRK Güney’in alt işletmelerinden sağladıkları ön ödemeli alt işletme ücretlerinden oluşmaktadır. 31 Aralık 2008 itibariyle 77 ilde 183 araç muayene istasyonu çalışmalarına başlamıştır (2007:yoktur). 29 Eylül 2006’da, Garanti Bankası’nın bir bağlı ortaklığı 9.1 milyon Euro tutarındaki ilk değişken faizli tahvilini ihraç etmiştir. Euro üzerinden sermaye benzeri kredi Deutsche Bank tarafından düzenlenmiş ve 99.30’dan fiyatlanmış olup Frankfurt’taki alternatif piyasalarda alım satımı yapılmaktadır.


80

29 Diğer uzun vadeli yükümlülükler(devamı) 29.1 Sigorta faaliyetleri ile ilgili teknik karşılıklar

2008 2007Kazanılmamış primler karşılığı Brüt 16,218 8,117Reasürör payı (3,051) (505) 13,167 7,612Muallak hasar karşılığı Brüt 2,347 1,518Reasürör payı (102) (42) 2,245 1,476Hayat matematik karşılığı 21,941 21,480 37,353 30,568

29.2 Kıdem tazminatı karşılığı 31 Aralık tarihleri itibariyle, kıdem tazminatı karşılığındaki hareketler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Dönem başı bakiye 27,706 22,004Cari yıl karşılığı 15,851 6,911Yıl içinde ödenen (8,928) (3,065)Müşterek yönetime tabi ortaklıklardaki sahiplik oranının değişiminin etkisi -- 2,007

Bağlı ortakların satışından dolayı çıkışlar -- (151)Dönem sonu bakiye 34,629 27,706Kıdem tazminatı karşılığı, gelecekte Grup’un emekli olacak olan çalışanlarına yapacağı ödemelerden doğacak yükümlülüklerinin bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanmıştır. Grup’un belirli fayda planlarından doğan yükümlülüklerini tahmin etmek için istatistiksel değerleme yöntemleri geliştirilmiştir. Toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıdaki istatistiksel varsayımlar kullanılmıştır: 2008 2007 yüzde Yüzdeİskonto oranı 6.26 5.71Emeklilik tahmini için kullanılan çalışan devri oran aralığı 1.0-8.70 3.0-8.0Kıdem tazminatı karşılığı hesaplaması, Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanı baz alınarak yapılmıştır. Kıdem tazminatı tavanı 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle 2,173.18 YTL tutarındadır (2007: 2,030.19 YTL).


81

30 Emeklilik fayda yükümlülükleri Belirli fayda planı Aşağıda açıklanan kanundaki değişikliğin sonucu olarak Garanti Bankası, Plan dahilindeki emeklilik yükümlülüğünün önemli bir kısmını SGK’ya devredecektir. Bu transfer, Garanti Bankası’nın SGK’ya devredilebilir emeklilik ve sağlık faydaları yükümlülüğünün tasfiyesi, Yeni Kanun’un Mayıs 2008’de yürürlüğe girmesini takip eden üç yıl içinde gerçekleşecektir. Kesin devir tarihi henüz belirlenmemiştir. Bununla birlikte, 31 Aralık 2007 tarihli konsolide mali tablolarında Garanti Bankası UMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar”ın muhasebeleştirmesinde SGK’ya devredilecek faydaya ilişkin yükümlülüğü transfer ve tasfiyenin oluşacağı tarihten önceki beklenen devir tutarına göre hesaplamayı uygun gördüğünden değişiklik yapmıştır. Beklenen devir tutarı Yeni Kanun’da tarif edilen yöntem ve aktüeryal varsayımlara (iskonto oranı ve mortalite tabloları) göre hesaplanacaktır. Bunun gibi, bu hesaplama beklenen tasfiye tutarında devredilecek ilgili yükümlülüğü varsaymak için SGK’ya yapılacak ödemelerin beklenen değeri gibi yükümlülükleri hesaplamaktadır. İlave faydalarla ilgili yükümlülükler belirli fayda planı olarak UMS 19’a göre muhasebeleştirilir.

(i) SGK’ya devredilebilir emeklilik ve sağlık faydaları 19 Ekim 2005 tarihinde Türkiye Büyük Milet Meclisi’nde kabul edilen 5411 numaralı Türk Bankacılık Kanunu’nun 23’üncü fıkrasına göre temelde kuruluşları birbirine benzeyen emeklilik fonlarının üç yıllık bir periyot içinde SGK’ya devredilmesi gerekir. Bankacılık Kanunu’na uygun olarak, devredilecek yükümlülüğün (eğer varsa) aktüeryal hesaplaması Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın kurmuş olduğu komisyonun belirlediği parametre ve yöntemlere göre yapılmalıdır. Buna göre, Garanti Bankası fonların devir süreçleri ve prensipleri ile ilgili 15 Aralık 2006 tarihli 26377 numaralı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararnamesine uygun olarak SGK’ya devredilecek emeklilik faydalarını hesaplamıştır. Ancak ilgili fıkra Cumhurbaşkanı tarafından veto edilmiş ve Cumhurbaşkanı 2 Kasım 2005 tarihinde, Anayasa Mahkemesi’nde geçici 23’üncü maddenin iptali için dava açmıştır. Garanti Bankası, 31 Aralık 2006 tarihindeki yükümlülüklerine ilişkin aktüeryal bir rapor temin etmiştir. 12 Şubat 2007 tarihli bu rapor, Kararname ile uyumlu bu Fonla ilgili olarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na kayıtlı bir aktüer tarafından hazırlanmıştır. Kararnameye bağlı olarak Fon’un aktüeryal bilançosu CSO 1980 mortalite tablosu ve yüzde 10.24 iskonto oranı kullanılarak hesaplanmıştır. Aktüeryal rapora bağlı olarak Plan’ın varlıkları, 31 Aralık 2006 tarihindeki devir için gereken ödeme tutarından yüksek çıkmıştır. 31 Aralık 2006 tarihindeki mevcut karara uygun olarak, sosyal güvenlik sınırları içindeki emeklilik ve sağlık faydalarının devri söz konusudur ve bankaların ilave sosyal hak ve ödeme sağlamalarına gerek yoktur. Anayasa Mahkemesi ilgili iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasına kadar emeklilik fonlarının SGK’ya devrini gerektiren Türk Bankacılık Kanunu’nun geçici 23’üncü fıkrasının ilk paragrafına ilişkin yürütmenin askıya alınmasına istinaden 22 Mart 2007 tarihinde bir karara varmıştır. Anayasa Mahkemesi 15 Aralık 2007 tarihli 26731 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararında iptalin altında yatan sebebin emekli sandığı üyelerinin geçmişten haklarındaki olası kayıplar olduğunu belirtmiştir. Kararın yayımlanmasını müteakip, Türkiye Büyük Millet Meclisi iptal sebebini dikkate alarak yeni kanun düzenlemesi üzerinde çalışmış, 17 Nisan 2008 tarihinde Yeni Kanun kabul edilmiş ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmasını müteakip 8 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni Kanuna göre, fon üyelerinin Sosyal Güvenlik Kanunu’na göre üç yıl içinde SGK’ya devredilmeleri gerekmektedir. Cumhuriyet Halk Partisi (“CHP”) 19 Haziran 2008’de Sosyal Güvenlik Kanunu geçici 20. maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava açmıştır. Konsolide mali tabloların yayımlanma tarihi itibariyle Anayasa Mahkemesi’nin bu dava ile ilgili bir kararı yoktur.


82

30 Emeklilik fayda yükümlülükleri (devamı) (i) SGK’ya devredilebilir emeklilik ve sağlık faydaları (devamı)

Garanti Bankası bağımsız bir aktüerden Yeni Kanun’a devir işlemi uygulamasının belirlenmesinde kullanılan süreç ve prensipleri yansıtan 5 Şubat 2009 tarihli bir aktüeryal rapor temin etmiştir. Fon’un aktüeryal bilançosu CSO 1980 mortalite tablosu ve yüzde 9.8 iskonto oranı kullanılarak hesaplanmıştır ve Plan’ın varlıkları 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle yükümlülüğü devretmek için ödenmesi gereken tutarı aşmıştır. Garanti Bankası’nın SGK’ya devredilebilir emeklilik ve sağlık faydalarına ilişkin yükümlülüğü Yeni Kanun’un ilgili fıkrasına uygun olarak yükümlülüğü tasfiye etmek için SGK’ya ödenecek tutar olarak belirlenmiştir. Aşağıda sunulan açıklamalar Yeni Kanun’da belirtilen yöntem ve aktüeryal varsayımları yansıtmaktadır. Bu hesaplama beklenen devir tutarındaki yükümlülüğün ilgili kısmını belirlemek için Garanti Bankası’nın SGK’ya yapacağı tahmini ödeme tutarı ile ilgili fayda yükümlülüğünü ölçmektedir. Emeklilik faydaları yıllık olarak hesaplanmaktadır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle hesaplanan faydanın bugünkü değeri 53,312 bin YTL’dir (2007: 96,528 YTL). Plan varlıklarının makul değeri ise 187,845 YTL’dir (2007:142,013 bin YTL). 2008 2007Fonlanan yükümlülüklerin bugünkü değeri -SGK’ya devredilebilir emeklilik faydaları (yükümlülük beklenen transfer tutarında hesaplanmıştır.) (89,550) (105,617) -SGK’ya devredilebilir sağlık faydaları (yükümlülük beklenen transfer tutarında hesaplanmıştır.) 40,918 13,197 -Genel yönetim giderleri (4,680) (4,108) (53,312) (96,528)Plan varlıklarının makul değeri 187,845 142,013Plandaki varlık fazlası(*) 134,533 45,485

*Varlık fazlası ilave fayda planlarının plan varlıkları olarak kullanılacaktır. Plan varlıkları aşağıdakilerden oluşmaktadır: 2008 2007Menkul değerler 145,226 104,053Arsa ve binalar 33,423 34,198Hazır değerler ve bankalardan alacaklar 9,196 3,762 187,845 142,013


83

30 Emeklilik fayda yükümlülükleri (devamı) (ii) SGK ya devredilemeyen ilave faydalar

Sosyal güvenlik sınırının üstündeki diğer sosyal haklar ve ödemelerin SGK’ya devri söz konusu değildir. Bu nedenler, ilave faydalar devam eden fayda planları olarak muhasebeleştirilir. Konsolide bilançoda kayıtlara alınan tutarlar aşağıdaki gibidir: 2008 2007Belirli fayda planının bugünkü değeri - Emeklilik faydaları (49,064) (32,964) - Sağlık faydaları (75,557) (62,263)Plan varlıklarının makul değeri (*) 134,533 45,485 9,912 (49,742)

* Plan varlıkları SGK’ya devredilebilir emeklilik ve sağlık faydaları bölümünde anlatılan varlıklardan oluşmaktadır. 31 Aralık 2007 tarihinde sona eren dönemde 49,742 bin YTL tutarındaki ilave fayda, çalışan faydaları olarak konsolide gelir tablosuna yansıltılmıştır. Detayı yukarıda verilen 31 Aralık 2008 tarihli aktüeryal hesaplamaya göre yükümlülüğün ödenmesinde kullanılacak plan varlıklarının makul değeri üzerindeki varlık fazlası aynı zamanda transfer edilemeyen faydaları da kapsamaktadır ve 9,912 bin YTL fazlalık hala mevcuttur. Bununla birlikte Garanti Bankası yönetimi ihtiyatlı davranarak SGK’ya transfer edilebilir sağlık faydaları ve sağlık primlerinin bugünkü değerinden 40,918 bin YTL sağlık primi fazlasını yukarıda gösterildiği gibi dikkate almamış olup konsolide mali tablolarında yükümlülük olarak 31,006 YTL’lik bir karşılık ayırmaya, 31 Aralık 2007’de ayırdığı karşılığın 18,735 bin YTL’sini geri çevirerek devam etmiştir. 2008Belirli fayda planının bugünkü değeri üzerindeki varlık tutarı 9,912SGK ya devredilebilir sağlık faydalarının bugünkü değeri (40,918)Belirli fayda planının bugünkü değeri (31,006)

31 Aralık tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait konsolide gelir tablosunda söz konusu fayda planına ilişkin olarak kayıtlara alınan giderler aşağıdaki gibidir: 2008 2007Toplam katkı ödemesi 34,564 27,524Fonlanmamış yükümlülükler karşılığı / (geri çevrimi) (18,735) 49,742 15,829 77,266

31 Aralık tarihlerinde kullanılan temel aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir: 2008 (%) 2007 (%)31 Aralık’taki iskonto oranı 17.41-10.51 16.77-10.17Enflasyon oranı 9.50-5.73 8-4.85Gelecekteki gerçek maaş artış oranı 1.5 1.5Sağlık maliyeti meyil oranı 17.80-11.77 15.40-10.36Gelecekteki fayda artış oranı 9.50-5.73 8-4.85

Gelecekteki ölüm oranlarına ilişkin varsayımlar yayımlanmış istatistik ve mortalite tablolarına dayanmaktadır. 60 yaşında emekli olacak bir kişinin ortalama yaşam beklentisi erkeklerde 17, 58 yaşında emekli olacak bayanlarda ise 23’tür.


84

30 Emeklilik fayda yükümlülükleri (devamı) (ii) SGK ya devredilemeyen ilave faydalar (devamı)

İlave yükümlülüğün belirli fayda planının duyarlılık analizi aşağıdaki gibidir: 2008

Belirli Fayda Yükümlülüğündeki Değişim Yüzdesi Varsayım değişimi Emeklilik % Sağlık % Toplam %İskonto oranı +%1 (10.5) (14.2) (12.8)İskonto oranı -%1 13.1 18.3 16.3Sağlık enflasyonu + TÜFE’nin %10’u -- 16.6 10.1Sağlık enflasyonu - TÜFE’nin %10’u -- (7.9) (4.8)

2007

Belirli Fayda Yükümlülüğündeki Değişim Yüzdesi Varsayım değişimi Emeklilik % Sağlık % Toplam %İskonto oranı +%1 (9.3) (13.2) (11.9)İskonto oranı -%1 11.3 16.8 14.9Sağlık enflasyonu + TÜFE’nin %10’u -- 9.9 6.4Sağlık enflasyonu - TÜFE’nin %10’u -- (7.8) (5.1)

31 Kısa vadeli finansal borçlar 31 Aralık tarihleri itibariyle, kısa vadeli finansal borçlar aşağıdaki gibidir: 2008 2007Yabancı bankalar 1,601,974 926,897Yerli bankalar 359,240 231,825 1,961,214 1,158,722Tahakkuk eden faiz gideri 8,310 7,290 1,969,524 1,166,012

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, bankalara verilen kredi ve avanslar, 288,050 bin YTL (2007: 327,723 bin YTL) tutarında ve en son 2009 vadeli çeşitli emre muharrer senetleri içermekte olup bunun 81,782 bin YTL’lik tutarı uzun vadeli borçlara sınıflanmıştır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, kısa vadeli finansal borçlar, 31 bankayla imzalanan 181.3 milyon Euro (383,637 bin YTL karşılığı) tutarında ve Euribor+ yüzde 0.675 yıllık faiz oranında Garanti Bankası’nın kurumsal müşterilerinin ihracat öncesi sözleşmelerini finanse etmek için alınan bir yıllık sendikasyon kredisini ve 20 yabancı bankayla imzalanan, ihracat sözleşmelerini finanse etmek için 65 milyon USD ve 85.2 milyon Euro (279,068 bin YTL karşılığı) tutarında olan ve sırasıyla Libor+ yüzde 2 ve Euribor + yüzde 2 faiz oranına sahip iki dilimli ve bir yıllık sendikasyon kredisini içermektedir.


85

32 Bankalararası mevduatlar 31 Aralık tarihleri itibariyle, bankalararası mevduatlar aşağıdaki gibidir: 2008 2007Vadeli mevduat 352,988 617,955Vadesiz mevduat 284,702 113,903 637,690 731,858Tahakkuk eden faiz gideri 2,756 4,329 640,446 736,18731 Aralık 2008 tarihi itibariyle, bankalararası mevduat 165,620 bin YTL (2007: 270,255 bin YTL) tutarında YTL cinsinden ve 472,070 bin YTL (2007: 461,604 bin YTL) tutarında yabancı para cinsinden mevduat içermektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, YTL ve yabancı para cinsinden banka mevduatlarına uygulanan faiz oranı aralıkları sırasıyla yüzde 13- yüzde 22 ve yüzde 1- yüzde 8’dir (2007: sırasıyla yüzde 16- yüzde 21 ve yüzde 4- yüzde 11).

33 Müşteri mevduatları 31 Aralık tarihleri itibariyle, müşteri mevduatları aşağıdaki gibidir: 2008 2007 Vadesiz Vadeli Toplam ToplamDöviz tevdiat 1,798,626 6,310,337 8,108,963 6,592,991Tasarruf 389,036 5,113,991 5,503,027 3,774,150Ticari 518,800 2,074,008 2,592,808 1,772,146Kamu ve diğer 205,306 285,652 490,958 236,353 2,911,768 13,783,988 16,695,756 12,375,640Tahakkuk eden faiz gideri 12 113,537 113,549 66,553 2,911,780 13,897,525 16,809,305 12,442,193

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, YTL ve yabancı para banka mevduatlarına uygulanan faiz oranı aralıkları sırasıyla yüzde 13 - yüzde 24 ve yüzde 1 - yüzde 11’dir (2007: sırasıyla yüzde 16 - yüzde 21 ve yüzde 1 - yüzde 9).

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Garanti Bankası’nın Hollanda’daki bağlı ortaklığının aldığı 14.5 milyon Euro (30,695 bin YTL karşılığı), (31 Aralık 2007: 14.5 milyon Euro karşılığı 24,617 bin YTL) tutarındaki ikincil mevduatları yabancı para vadeli mevduata dahil edilmiştir.


86

34 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler Oransal konsolidasyon yöntemiyle konsolide edilen müşterek yönetime tabi finansal şirketler geri satın alma sözleşmeleri ile finansal araçları satmakta ve finansal araçları ilerideki tarihlerde aynı fiyatın üzerine daha önceden belirlenmiş bir faiz oranı koyarak elde edilen bir fiyata geri satın alarak fon sağlamaktadırlar. Repo sözleşmeleri, faiz getiren varlıklarla, yürürlükte olan faiz oranlarına dayanarak kısa vadeli finansman sağlamak amacıyla sık kullanılan araçlardır.

31 Aralık tarihleri itibariyle repo anlaşmalarıyla satılan varlıklar aşağıdaki gibidir:

Kayıtlıdeğer

Repoya bazolan varlığınpiyasa değeri

Tekabül edenyükümlülüğün

kayıtlı değeri

Geri alımtarih

aralığı Geri alım

fiyatı 2008 Borçlanma senetleri 3,518,010 3,548,012 3,370,491 Ocak 09-Şubat 11 3,410,480

3,518,010 3,548,012 3,370,491 3,410,480 2007 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 39,005 39,005 35,197 Ocak 08-Aralık 08 35,524 Borçlanma senetleri 2,936,975 2,937,494 2,561,292 Ocak 08-Şubat 11 2,624,916

2,975,980 2,976,499 2,596,489 2,660,440

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, repo anlaşmaları kapsamında yükümlülükler üzerinde tahakkuk etmiş faiz tutarı 18,577 bin YTL (2007: 21,440 bin YTL) olup ilgili yükümlülüğün kayıtlı değerine dahil edilmiştir.

Bu tarz fon temini, teminat olarak verilen varlıklara karşılık yapıldığından, taraflar arasında var olan marjlardan dolayı genellikle bu tür varlıkların kayıtlı değerleri ilgili yükümlülükten daha fazladır.

Repo anlaşmaları kapsamında menkul değerlerin satışından elde edilen tahsilatlar borç olarak değerlendirilmekte ve repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülük olarak kaydedilmektedir. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, yükümlülüklerin vadeleri bir günden üç yıla ve faiz oranları yüzde 3–yüzde 17 arasındadır (2007: bir gün ile üç yıl arasında; yüzde 4–yüzde 18).

35 Ticari borçlar 31 Aralık tarihleri itibariyle, ticari borçlar aşağıdaki kalemleri kapsamaktadır: 2008 2007Ticari borçlar 972,151 433,306Sigorta ve reasürans şirketlerine borçlar 273,716 173,243Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri (Not 21) 24,430 20,412Faktoring işlemlerinden doğan borçlar 20,376 55,824Borç senetleri 18,575 3,946Diğer 23,334 4,666 1,332,582 691,397


87

36 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 31 Aralık tarihleri itibariyle, diğer kısa vadeli yükümlülükler aşağıdaki kalemleri kapsamaktadır: 2008 2007Kart sahiplerinin harcamaları kapsamında bloke edilen hesaplar 548,562 508,684Mevduat ithalatı ve alınan avanslar 225,175 67,222Türevlerin tahakkuk etmiş kur farkı zararları 183,967 166,076Ödenecek vergi ve yükümlülükler 117,716 64,747Diğer faiz ve gider tahakkukları 115,879 35,012Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar 46,840 30,342Kazanılmamış gelirler 32,539 16,652Transfer emirleri 20,185 53,848Bloke hesaplar 10,747 14,351Finansal kiralama yükümlülükleri 3,288 19,825Diğer 153,858 243,957 1,458,756 1,220,716

37 Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler aşağıdaki kısımlarda ”bankacılık ve finans haricindeki bölümler” ve ”bankacılık ve finans bölümü” olmak üzere ayrı ayrı açıklanmıştır.

37.1 Bankacılık ve finans haricindeki bölümler Bankacılık ve finans haricindeki bölümlerde faaliyet gösteren firmalar faaliyetleri sırasında ortaya çıkan taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler 31 Aralık tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: Teminat mektupları 2008 2007Tedarikçilere verilen 803,789 634,764Bankalardan alınıp resmi dairelere verilen 450,416 271,354Gümrük idarelerine verilen 8,238 7,350Bankalara verilen 372 122Diğerlerine verilen 2,504 1,474Toplam teminat mektupları 1,265,319 915,064Verilen kefaletler 46,344 41,174

Grup, garantör olarak, Grup şirketlerindeki toplam nominal tutarı 374,138 bin YTL olan hisse senetlerini ve 144,878 bin YTL tutarındaki (95,800 bin USD’ye eşdeğer) maddi duran varlıklarını teminat olarak vermiştir. İlgili kredi sözleşmeleri uyarınca, turizm bölümünde yer alan bağlı ortaklıklardan birinin otelcilikten elde ettiği karı da teminat olarak gösterilmiştir.


88

37 Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler (devamı) 37.2 Bankacılık ve finans bölümü

Bankacılık ve finans faaliyetlerinin normal işleyişinde bankacılık ve finans bölümüne dahil şirketler çeşitli taahhütler altına girmekte ve teminat mektupları, avaller ve akreditifler dahil olmak üzere, ilişikteki konsolide mali tablolarda gösterilmemiş şarta bağlı yükümlülükleri üstlenmektedir. 31 Aralık tarihleri itibariyle, taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: 2008 2007 Teminat mektupları 3,501,396 2,952,357Akreditifler 1,003,546 881,276Avallar 37,414 35,202Diğer garanti ve cirolar 33,242 26,810 4,575,598 3,895,64531 Aralık 2008 tarihi itibariyle, kredi kartlarının, muhabir açıklarının, çeklerin ve müşterilere verilen kredilerin, krediye bağlı tahvil taahhütlerinin kullanılmayan kredi limitleri yaklaşık olarak 5,294,817 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 4,192,691 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, Türkiye Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası’ndaki müşteriler adına gerçekleştirilen türev işlemleri için verilen taahhütlerin tutarı bin 102,952 bin YTL’dir (2007: 106,976 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, spot döviz alım-satım işlemleri, forward, swap işlemleri, future sözleşmeleri, altın alım satımı için forward ve opsiyon sözleşmelerinden kaynaklanan taahhütlerin tutarı, yaklaşık yüzde 98’inin vadesi bir yıl içinde olmak üzere, 7,259,895 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 4,160,183 bin YTL).


89

37 Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler (devamı) 37.2 Bankacılık ve finans bölümü (devamı)

Aşağıdaki tabloda forward, futures ve opsiyon sözleşmeleri, sözleşme tutarlarının vadelerine kalan zamanlarının detaylarını da gösterecek şekilde özetlenmiştir. Yabancı para tutarları bilanço tarihinde geçerli olan kurdan çevrilmiştir. Yabancı para gösterilen parasal kalemler yabancı para türev sözleşmeleri kullanılarak ekonomik olarak riskten korunmuştur. Nakit akım riskinden korunmaya ilişkin sözleşmeler hariç bütün yabancı para sözleşmelerin sonucundaki ticari kazanç ve kayıplar kar veya zararda kayıtlara alınmaktadır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, konsolide bilançonun yabancı para açık pozisyonu yüzde 112 oranında yabancı para kontratları ile ekonomik olarak riskten korunmuştur (2007: yüzde 105). Vadeye kalan süreye göre tutar

31 Aralık2008 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12ay

1 yıl üzeri Toplam

Faiz oranı türevleri Future haddi sözleşmeleri -- -- -- -- -- -- Alış -- -- -- -- -- -- Satış -- -- -- -- -- --Faiz haddi swapları 938 5,358 55,285 58,848 4,909 125,338 Alış 213 3,664 8,000 5,018 4,593 21,488 Satış 725 1,694 47,285 53,830 316 103,850Faiz haddi futures sözleşmeleri -- 1,423 -- -- -- 1,423 Alış -- -- -- -- -- -- Satış -- 1,423 -- -- -- 1,423Diğer türevler Menkul kıymet, pay ve endeks -- -- 20,610 9,359 511,516 541,485 Alış -- -- 20,610 3,216 255,758 279,584Satış -- -- -- 6,143 255,758 261,901Kur türevleri Spot kur sözleşmeleri 219,989 -- -- -- -- 219,989 Alış 146,201 -- -- -- -- 146,201 Satış 73,788 -- -- -- -- 73,788Forward kur sözleşmeleri 367,177 215,233 63,978 60,080 53,143 759,611 Alış 217,067 100,926 42,023 29,766 20,582 410,364 Satış 150,110 114,307 21,955 30,314 32,561 349,247 Kur/çapraz kur swapları 2,166,005 915,770 581,738 649,194 260,438 4,573,145 Alış 798,772 434,775 266,194 530,064 232,813 2,262,618 Satış 1,367,233 480,995 315,544 119,130 27,625 2,310,527 Opsiyonlar 406,207 231,050 226,122 196,156 7,817 1,067,352 Alış 155,907 122,301 125,284 80,665 3,507 487,664 Satış 250,300 108,749 100,838 115,491 4,310 579,688Yabancı para futures sözleşmeleri -- 3,277 -- -- -- 3,277 Alış -- 687 -- -- -- 687 Satış -- 2,590 -- -- -- 2,590 Diğer kur sözleşmeleri 38,684 4,828 2,682 -- -- 46,194 Alış 1,804 568 -- -- -- 2,372 Satış 36,880 4,260 2,682 -- -- 43,822Alışlar Ara Toplam 1,319,964 662,921 462,111 648,729 517,253 3,610,978 Satışlar Ara Toplam 1,879,036 714,018 488,304 324,908 320,570 3,726,836Toplam İşlemler 3,199,000 1,376,939 950,415 973,637 837,823 7,337,814


90


Vadeye kalan süreye göre tutar

31 Aralık 2007 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12ay


Faiz oranı türevleri Future haddi sözleşmeleri -- 3,506 -- -- -- 3,506 Alış -- 1,753 -- -- -- 1,753 Satış -- 1,753 -- -- -- 1,753 Faiz haddi swapları 1,155 6,283 3,217 -- 4,923 15,578 Alış 41 6,258 1,959 -- 4,216 12,474 Satış 1,114 25 1,258 - 707 3,104 Faiz haddi futures sözleşmeleri -- 1,209 -- -- -- 1,209 Alış -- 1,209 -- -- -- 1,209 Satış -- -- -- -- -- -- Diğer türevler Menkul kıymet, pay ve endeks 106,868 29,979 150 1,792 -- 138,789Alış 87,601 6,487 75 896 -- 95,059 Satış 19,267 23,492 75 896 -- 43,730 Kur türevleri Spot kur sözleşmeleri 263,602 -- -- -- -- 263,602 Alış 142,334 -- -- -- -- 142,334 Satış 121,268 -- -- -- -- 121,268 Forward kur sözleşmeleri 161,025 34,962 31,278 38,496 3,037 268,798 Alış 103,000 17,302 14,643 27,817 1,396 164,158 Satış 58,025 17,660 16,635 10,679 1,641 104,640 Kur/çapraz kur swapları 893,103 546,812 288,418 301,205 89,099 2,118,637 Alış 580,831 115,394 276,324 272,702 82,380 1,327,631 Satış 312,272 431,418 12,094 28,503 6,719 791,006 Opsiyonlar 271,535 500,643 201,363 205,049 385 1,178,975 Alış 155,593 259,536 117,953 111,010 385 644,477 Satış 115,942 241,107 83,410 94,039 -- 534,498 Yabancı para futures sözleşmeleri -- 31,339 671 -- -- 32,010 Alış -- 7,033 671 -- -- 7,704 Satış -- 24,306 -- -- -- 24,306 Diğer kur sözleşmeleri 139,079 -- -- -- -- 139,079 Alış 41,934 -- -- -- -- 41,934 Satış 97,145 -- -- -- -- 97,145 Alışlar Ara Toplam 1,111,334 414,972 411,625 412,425 88,377 2,438,733 Satışlar Ara Toplam 725,033 739,761 113,472 134,117 9,067 1,721,450 Toplam İşlemler 1,836,367 1,154,733 525,097 546,542 97,444 4,160,183


91


31 Aralık tarihleri itibariyle, açık olan taahhütlerin türlerine göre detayları aşağıdaki gibidir: 2008 2007 Alış Satış Alış SatışRiskten korunma amaçlı kur swap sözleşmeleri 2,008,853 2,287,936

1,292,359 771,082Faiz haddi ve yabancı para opsiyonları 702,320 776,169 652,899 540,963Spot döviz işlemleri 146,201 73,788 142,334 121,268Müşteri işlem faaliyetleri için forward sözleşmeleri 186,106 270,166

15,212 59,708

Forward haddi sözleşmeleri, yabancı para ve faiz haddi futures sözleşmeleri 687 4,013

10,665 26,059

Müşteri işlem faaliyetleri için opsiyonlar 64,928 65,421 86,637 37,263Riskten korunma amaçlı forward sözleşmeleri 224,257 79,081

148,946 44,934

Altın alım satımı için forward sözleşmeleri 2,372 43,822 41,934 97,145Müşteri işlem faaliyetleri için kur swap sözleşmeleri 253,765 22,590

35,271 19,925

Faiz haddi swap sözleşmeleri 21,489 103,850 12,476 3,103 3,610,978 3,726,836 2,438,733 1,721,450

37.1 Tüm işletme bölümlerine ilişkin taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler

31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, bağlı ortaklıkların ödenmemiş sermaye için taahhüt tutarı yaklaşık 36,272 bin YTL’dir (31 Aralık 2007: 17,350 bin YTL).

38 İlişkili taraf açıklamaları Konsolide mali tablolarda ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri tarafından kontrol edilen veya kendilerine bağlı şirketler ile birlikte, iştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir. İşletmenin normal işleyişi esnasında ilişkili taraflarlarla çeşitli işlemler yapılmıştır. İlişkili taraflarla yapılan işlemlerin önemli bir bölümü elimine edilmiş olup ilişkili taraflarla yapılan işlemlerden eliminasyon sonrası kalanlar Grup için bir önemlilik arz etmemektedir. Bu işlemler genel olarak piyasa koşullarına uygun şekilde işletmenin normal işleyişi esnasında gerçekleştirilmiştir.

38.1 İlişkili taraf bakiyeleri 31 Aralık tarihleri itibariyle, Grup’un ilişkili taraflarla olan bakiyeleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007Müşteri mevduatları 46,299 32,110İlişkili taraflardan alacaklar 14,998 26,821İlişkili taraflara borçlar 3,695 5,921Teminat mektupları 2,213 5,909


92

38 İlişkili taraf açıklamaları (devamı) 38.2 İlişkili taraf bakiyeleri

31 Aralık tarihinde sona eren yıllarda, Grup’un ilişkili taraflarla yaptığı işlemlerden kaynaklanan gelirler aşağıda özetlenmiştir: 2008 2007Gelirler 4,062 2,040Faiz giderleri 4,089 2,039

Garanti Bankası, 11 Mart 2008 tarihinde Doğuş Holding’e Maslak’ta bulunan bir binasını 35 milyon USD (Grup’un payı 10.6 milyon USD’dir) karşılığında satmıştır. Bilanço tarihinden önce toplam tutar tahsil edilmiş ve 81 bin YTL satış karı olarak konsolide gelir tablosuna kaydedilmiştir.

Doğuş Holding, Garanti Bankası’nın 182 adet kurucu hissesini yasal makamlardan ilgili izinler alındıktan sonra 13 Haziran 2008 tarihinde Garanti Bankası’na satmış ve 232,444 bin YTL satış karını konsolide mali tablolarda kayıtlara almıştır.

38.3 Üst düzey personele sağlanan faydalar

31 Aralık 2008 ve 2007 tarihlerinde sona eren yıllara ait genel yönetim giderleri içinde bulunan üst düzey personele sağlanan faydalara ilişkin giderler konsolide bazda sırasıyla 82,265 bin YTL ve 59,206 bin YTL’dir.

38.4 Diğer ilişkili taraf açıklamaları

Oransal olarak konsolide edilen iştirak paylarının satışı

21 Mart 2007 tarihinde, Garanti Bankası ve Eureko BV arasında bir ortaklık anlaşması imzalamıştır. Anlaşmaya göre Eureko BV, Eureko Sigorta’nın 48,000 bin YTL nominal değerli yüzde 80 oranındaki hissesini 365,000 bin Euro bedelle satın almıştır. Satış 21 Haziran 2007 tarihinde tamamlanmıştır. Oransal olarak konsolide edilen bu şirketin satışından vergi öncesi 137,964 bin YTL kar elde edilmiştir. Anlaşmanın diğer bir maddesine göre, Garanti Bankası, Eureko Sigorta’nın geri kalan hisselerinin satış opsiyonunu elinde bulundurmaktadır.

21 Mart 2007 tarihinde, Garanti Bankası ve Eureko BV arasında, Garanti Emeklilik’in 7,500 bin YTL nominal değerli yüzde 15 oranındaki hissesini 100,000 bin Euro bedelle satışına ilişkin bir anlaşma imzalanmıştır. Pay transferi 21 Haziran 2007’de tamamlanmıştır. Oransal olarak konsolide edilen bu şirketin satışından elde edilen vergi öncesi kar 41,998 bin YTL’dir. Yukarıda belirtilen satış işleminin bir parçası olarak, Eureko, Garanti Emeklilik’in hisselerini alma ve satma opsiyonuna sahiptir. Bağlı ortaklıkların satışı 18 Ekim 2007 tarihinde Doğuş Holding, Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi’nde bulunan 65.999 adet hissesini Doğan Enerji Yatırımları Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne 952 bin USD’lik bedelle, 1 adet hissesini Adilbey Holding Anonim Şirketi’ne 1 USD’lik bedelle ve 66.000 adet hissesini de Unit Investment N.V.’ye 952 bin USD’lik bedelle satmaya karar vermiştir.


93

39 Finansal araçlar 39.1 Likidite riski

Aşağıdaki tablo, ödeme planına göre vade gruplarına ayrılmış, Grup’un parasal varlıklarını ve parasal borçlarını göstermektedir: 31 Aralık 2008

Parasal Varlıklar 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12 ay


Yeni Türk Lirası: Borçlanma senetleri -- -- -- -- 6,382,486 6,382,486Diğer duran varlıklar -- -- -- -- 104,596 104,596Ertelenmiş vergi varlığı -- -- -- 157,558 157,558Ticari alacaklar 214,451 464,371 59,433 46,815 -- 785,070İlişkili taraflardan alacaklar -- 1,992 -- 13,006 -- 14,998Diğer dönen varlıklar 232,627 112,236 180,272 21,453 -- 546,588Bankalara verilen kredi ve avanslar 223,567 12,360 21,474 -- 283,050 540,451Müşterilere verilen kredi ve avanslar 2,755,590 1,002,413 864,021 48,683 3,023,581 7,694,288Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 6,702 674 12,290 -- 27,469 47,135 Nakit ve nakit benzeri değerler 1,216,256 36,666 -- -- -- 1,252,922Toplam YTL parasal varlıklar 4,649,193 1,630,712 1,137,490 129,957 9,978,740 17,526,092Yabancı Para: Borçlanma senetleri -- -- -- -- 1,590,187 1,590,187Diğer duran varlıklar -- -- -- -- 722,849 722,849Ertelenmiş vergi varlığı -- -- -- -- 8,180 8,180Ticari alacaklar 64,009 136,605 86,840 142,013 -- 429,467Diğer dönen varlıklar 83,659 76,730 14,935 16,355 -- 191,679Müşterilere verilen kredi ve avanslar 368,459 801,098 1,813,036 455,316 5,427,969 8,865,878Bankalara verilen kredi ve avanslar 1,129,284 79,205 340,700 -- 329,242 1,878,431Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 3,383 120 4,939 -- 21,375 29,817 Nakit ve nakit benzeri değerler 979,099 24,628 -- -- -- 1,003,727Toplam yabancı para parasal varlıklar 2,627,893 1,118,386 2,260,450 613,684 8,099,802 14,720,215 Toplam parasal varlıklar 7,277,086 2,749,098 3,397,940 743,641 18,078,542 32,246,307


94

39 Finansal araçlar (devamı) 39.1 Likidite riski (devamı)

31 Aralık 2008

Parasal yükümlülükler 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12 ay

1 yılüzeri Toplam

Yeni Türk Lirası: Uzun vadeli borçlar -- -- -- -- 450,591 450,591 Ertelenen vergi yükümlülüğü -- -- -- -- 125,297 125,297 Diğer uzun vadeli yükümlülükler -- -- -- -- 365,396 365,396 Emeklilik fayda yükümlülükleri -- -- -- -- 31,006 31,006 Kısa vadeli finansal borçlar ve uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 279,971 45,060 131,592 223 -- 456,846 Müşteri mevduatları ve bankalararası mevduat 8,014,036 687,096 77,100 -- 29,359 8,807,591 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 2,986,156 98 -- -- 172,499 3,158,753 Ticari borçlar 123,426 62,508 304,733 37,958 2,638 531,263 İlişkili taraflara borçlar 2,379 423 794 -- -- 3,596 Ödenecek vergi -- -- 37,872 -- -- 37,872 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 663,165 275,623 122,755 100,997 -- 1,162,540 Toplam YTL parasal yükümlülükler 12,069,133 1,070,808 674,846 139,178 1,176,786 15,130,751Yabancı para: Uzun vadeli borçlar -- -- -- -- 4,084,716 4,084,716 Ertelenen vergi yükümlülüğü -- -- -- -- -- -- Diğer uzun vadeli yükümlülükler -- -- -- -- 21,515 21,515 Kısa vadeli finansal borçlar ve uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 344,833 480,688 1,561,885 561,086 -- 2,948,492 Müşteri mevduatları ve bankalararası mevduat 6,992,423 625,808 652,509 -- 371,420 8,642,160 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 86,373 58,293 67,072 -- -- 211,738 Ticari borçlar 47,265 82,652 184,334 480,765 6,303 801,319 İlişkili taraflara borçlar -- -- -- 99 -- 99 Ödenecek vergi -- -- 1,156 -- -- 1,156 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 29,798 76,718 45,455 144,245 -- 296,216 Toplam yabancı para parasal yükümlülükler 7,500,692 1,324,159 2,512,411 1,186,195 4,483,954 17,007,411 Toplam parasal yükümlülükler 19,569,825 2,394,967 3,187,257 1,325,373 5,660,740 32,138,162

Likidite pozisyonu / (açığı) (12,292,739) 354,131 210,683 (581,732) 12,417,802 108,145


95


31 Aralık 2007

Parasal Varlıklar 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12 ay


Yeni Türk Lirası: Borçlanma senetleri -- -- -- -- 4,025,794 4,025,794 Diğer duran varlıklar -- -- -- -- 1,075,455 1,075,455 Ertelenmiş vergi varlığı -- -- -- 31,478 77,024 108,502 Ticari alacaklar 195,391 155,596 128,083 45,071 -- 524,141 İlişkili taraflardan alacaklar 1,425 24,425 -- 971 -- 26,821 Diğer dönen varlıklar 49,769 13,227 -- -- -- 62,996 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 2,207,813 769,747 787,197 -- 2,688,265 6,453,022 Bankalara verilen kredi ve avanslar 134,615 6,505 2,419 -- 187,049 330,588 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 871 77 29,157 29,731 -- 59,836 Nakit ve nakit benzeri değerler 174,020 430 -- -- -- 174,450 Toplam YTL parasal varlıklar 2,763,904 970,007 946,856 107,251 8,053,587 12,841,605Yabancı Para: Borçlanma senetleri -- -- -- -- 1,364,042 1,364,042 Diğer duran varlıklar -- -- -- -- 505,821 505,821 Ertelenmiş vergi varlığı -- -- -- 94 2,046 2,140 Ticari alacaklar 40,597 24,677 114,468 61,467 -- 241,209 Diğer dönen varlıklar 299,137 -- -- -- -- 299,137 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 307,694 751,852 1,410,971 -- 3,636,171 6,106,688 Bankalara verilen kredi ve avanslar 561,226 61,638 268,979 -- 303,389 1,195,232 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 13,592 7,412 36,934 60,609 -- 118,547 Nakit ve nakit benzeri değerler 926,250 -- -- 1,673 927,923 Toplam yabancı para parasal varlıklar 2,148,496 845,579 1,831,352 122,170 5,813,142 10,760,739 Toplam parasal varlıklar 4,912,400 1,815,586 2,778,208 229,421 13,866,729 23,602,344


96


31 Aralık 2007

Parasal yükümlülükler 1 ayakadar

1 - 3ay

3 - 6ay

6 - 12 ay

1 yılüzeri Toplam

Yeni Türk Lirası: -- -- -- -- Uzun vadeli borçlar -- -- -- -- 234,001 234,001 Ertelenen vergi yükümlülüğü -- -- -- -- 52,475 52,475 Diğer uzun vadeli yükümlülükler -- -- -- -- 127,869 127,869 Emeklilik fayda yükümlülükleri -- -- -- -- 49,742 49,742 Kısa vadeli finansal borçlar ve uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 70,304 170,488 102,293 -- -- 343,085 Müşteri mevduatları ve bankalararası mevduat 5,340,976 1,567,749 97,001 49,704 -- 7,055,430 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 1,983,912 31,081 63,073 172,691 -- 2,250,757 Ticari borçlar 25,500 30,489 195,807 96,183 347,979 İlişkili taraflara borçlar 5,921 -- -- -- -- 5,921 Ödenecek vergi -- 285 633 -- -- 912 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 178,526 343,885 416,650 23,564 -- 962,625 Toplam YTL parasal yükümlülükler 7,605,139 2,143,977 875,457 342,142 464,087 11,430,802 Yabancı Para: Uzun vadeli finansal borçlar -- -- -- -- 2,435,874 2,435,874 Ertelenen vergi yükümlülüğü -- -- -- -- 5,356 5,356 Diğer uzun vadeli yükümlülükler -- -- -- -- 1,790 1,790 Kısa vadeli finansal borçlar ve uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 143,527 423,039 1,118,962 149,256 -- 1,834,784 Müşteri mevduatları ve bankalararası mevduat 5,342,417 631,510 98,117 50,906 -- 6,122,950 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 145,922 101,185 98,625 -- -- 345,732 Ticari borçlar 70,501 119,467 146,992 6,458 -- 343,418 Ödenecek vergi -- 133 964 -- -- 1,097 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 52,721 94,670 35,433 27,373 -- 210,197 Toplam yabancı para parasal yükümlülükler 5,755,088 1,370,004 1,499,093 233,993 2,443,020 11,301,198 Toplam parasal yükümlülükler 13,360,227 3,513,981 2,374,550 576,135 2,907,107 22,779,894

Likidite pozisyonu / (açığı) (8,447,827) (1,698,395) 403,658 346,714 10,959,622 822,450


97

39 Finansal araçlar (devamı) 39.2 Kredi riski

Maruz kalınan kredi riski Finansal varlıkların kayıtlı değerleri, maruz kalınan azami kredi riskini gösterir. 31 Aralık tarihleri itibariyle maruz kalınan azami kredi riski aşağıdaki gibidir: 2008 2007Nakit ve nakit benzeri değerler* 2,255,949 1,101,846Ticari alacaklar 1,214,537 765,350İlişkili taraflardan alacaklar 14,998 26,821Müşterilere ve bankalara verilen kredi ve avanslar 18,979,048 14,085,530Borçlanma senetleri 7,972,673 5,389,836Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar

76,952 178,383

Diğer dönen varlıklar** 431,995 185,533Diğer duran varlıklar** 742,222 1,559,437 31,688,374 23,292,736(*) Kasa hesabı nakit ve nakit benzeri değerler içerisine dahil edilmemiştir. (**) Verilen avanslar, indirilecek veya devredilen KDV ve peşin ödenmiş giderler gibi finansal olmayan tutarlar, diğer dönen varlıklar ve diğer duran varlıklar kalemlerine dahil edilmemiştir.

Bankacılık ve finans dışındaki diğer bölümler için maruz kalınan kredi riski

Raporlama tarihinde, ticari alacaklar için müşteri türünde göre maruz kalınan azami kredi riski aşağıdaki gibidir: 2008 2007Perakendeciler 129,997 114,084Sözleşme alacakları 395,018 43,011Reklam ajansları 35,289 37,432Nihai tüketiciler 31,083 34,392Turizm acentaları 1,911 918Diğer 34,529 81,327 627,827 311,164

Raporlama tarihinde, ticari alacaklar için coğrafi bölümlere göre maruz kalınan azami kredi riski aşağıdaki gibidir:

Kayıtlı değer 2008 2007Türkiye 466,357 272,849Libya 102,530 --Fas 23,712 21,057Ukrayna 3,303 7,010Mısır -- 4,124Euro hattı 9,003 470Diğer 22,922 5,654 627,827 311,164


98

39 Finansal araçlar (devamı) 39.2 Kredi riski (devamı)

Değer düşüklüğü kayıpları Raporlama tarihinde, ticari alacakların yaşlandırma çalışması aşağıdaki gibidir: 2008 2007

2008Brüt

Değerdüşüklüğü

2007 Brüt

Değerdüşüklüğü

Vadesi gelmemiş 418,014 (10) 290,990 (1,200)Vadesi geçmiş (0-30 gün) 155,877 (15) 11,499 (9)Vadesi geçmiş (31-120 gün) 29,977 (3,012) 9,257 (1,127)Vadesi geçmiş (1 yıl ve üzeri) 134,144 (107,055) 86,634 (84,880)Toplam 738,012 (110,092) 398,380 (87,216)

Bankacılık ve finans dışındaki bölümler, DNetherland Holding B.V. dahil olmak üzere Aşağıdaki tablolar, finansal yükümlülüklerin kontrata dayalı vadelerini, faiz ödemeleri dahil, netleştirme anlaşmalarının etkileri hariç olarak göstermektedir:

2008

Kayıtlıdeğer

Kontratadayalı

nakit akımı 6 ay veya

daha az 6-12

ay 1-2 yıl 2-5 yıl 5 yıldan

fazla Türev olmayan finansal yükümlülükler

Teminat altına alınmış banka borçları 2,002,775 (2,184,406) (306,697) (155,310) (256,785) (1,051,372) (414,242)Teminat altına alınmamış banka borçları 1,639,458 (1,956,143) (746,440) (203,982) (664,223) (267,242) (74,256)Finansal kiralama yükümlülükleri 11,307 (11,307) (1,829) (1,459) (7,512) (507) -- Ticari borçlar 870,674 (870,674) (185,999) (682,198) (2,477) -- -- -- Türev finansal yükümlülükler

--

Forward anlaşmaları 12,748 (21,204) (1,682) (1,873) (3,279) (10,099) (4,271) 4,536,962 (5,043,734) (1,242,647) (1,044,822) (934,276) (1,329,220) (492,769)

2007

Kayıtlı değer

Kontratadayalı

nakit akımı 6 ay veya

daha az 6-12

ay 1-2 yıl 2-5 yıl 5 yıldan

fazla Türev olmayan finansal yükümlülükler

Teminat altına alınmış banka borçları 1,195,188 (1,260,767) (340,370) (134,897) (85,496) (593,361) (106,643)Teminat altına alınmamış banka borçları 195,378 (212,139) (50,539) (13,473) (52,334) (89,491) (6,302)Finansal kiralama yükümlülükleri 21,183 (21,183) (2,238) (2,273) (16,614) (58) --Ticari borçlar 490,866 (490,866) (388,225) (102,641) -- -- -- Türev finansal yükümlülükler

Forward anlaşmaları 4,872 (5,703) (320) (320) (640) (1,920) (2,503) 1,907,487 (1,990,658) (781,692) (253,604) (155,084) (684,830) (115,448)


99


Bankacılık ve finans bölümü için maruz kalınan kredi riski: Müşterilere verilen kredi ve avanslar 2008 2007Hususi değer düşüklüğü 430,739 268,461Değer düşüklüğü karşılığı (324,304) (198,535)Kayıtlı değer 106,435 69,926 Müşterek değer düşüklüğü -- --Değer düşüklüğü karşılığı (59,337) (46,480)Kayıtlı değer (59,337) (46,480) Vadesi geçmesine rağmen değer düşüklüğüne uğramamış olanlar 186,614 18,771 186,614 18,771 Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış olanlar 16,309,374 12,537,292Koşulları yeniden müzakere edilecek krediler 17,080 (19,799)Kayıtlı değer 16,326,454 12,517,493 Toplam kayıtlı değer 16,560,166 12,559,71031 Aralık 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle, Garanti Bankası bankalara verilen kredi ve avanslar için karşılık ayırmamıştır. Bankacılık ve finans sektörü için, DNetherlands Holding B.V. dahil, değer düşüklüğüne uğramış kredilerin sektörel ve coğrafi dağılımı Aşağıdaki tabloda durgun kredilerin ve kiralama alacaklarının dağılımı ile ilgili analiz görülebilmektedir: 2008 2007Tüketici kredileri 258,120 176,340Tekstil 39,767 23,139Kimya ve kimyasal ürün 21,348 15,904İnşaat 16,438 6,627Gıda 12,270 7,347Tarım ve hayvancılık 11,482 2,981Servis sektörü 9,458 7,022Dayanıklı tüketim 5,479 3,673Metal ve metal ürünleri 5,250 3,492Finansal kuruluşlar 857 2,473Diğer 50,270 19,463Toplam durgun krediler ve finansal kiralama alacakları 430,739 268,461


100


2008 2007Türkiye 406,240 176,340Romanya 22,141 7,347Hollanda 558 23,139Almanya 236 15,904Diğer 1,564 45,731Toplam durgun krediler ve finansal kiralama alacakları 430,739 268,461Bankacılık ve finans sektöründeki, DNetherlands Holding BV dahil, vadesi geçmiş fakat değer düşüklüğüne uğramamış olan krediler Grup faiz veya anapara ödeme vadeleri geçmiş olan krediler olmasına rağmen bu kredilerin karşılıklı teminat durumları ve müşterilerin mevcut faaliyetlerinden, varlıklarından ve finansal durumlarından yola çıkarak değer düşüklüğü için karşılık ayrılmayacağını düşünmektedir. Canlı nakdi ve gayri nakdi krediler ve müşterilere verilen avanslar teminat çeşitlerine göre aşağıdaki gibidir: 2008 2007Nakdi krediler Teminat altına alınmış krediler: 11,848,391 9,069,696 İpotekle teminat altına alınmış krediler 4,048,013 2,367,915 Kamu kuruluşları, hisse senedi ve tahvillerle teminat altına alınmış krediler 609,078 440,594 Nakit teminatı sağlanmış krediler 367,945 354,768 Finansal kuruluşlar tarafından verilen teminatlar 51,109 56,318 Diğer karşılıklı teminatlar (taahhüt edilen varlıklar, kurumsal ve bireysel teminatlar, emre yazılı senetler) 6,772,246 5,850,101Teminat altına alınmamış krediler 4,575,783 3,143,836Toplam canlı krediler ve finansal kiralama alacakları 16,424,174 12,213,532 Nakdi olmayan krediler Teminat altına alınmış krediler: 3,708,645 3,063,677 Nakit teminatı sağlanmış krediler 179,688 149,942 İpotekle teminat altına alınmış krediler 439,287 52,553 Finansal kuruluşlar tarafından verilen teminatlar 1,487 1,138 Diğer karşılıklı teminatlar (taahhüt edilen varlıklar, kurumsal ve bireysel teminatlar, emre yazılı senetler) 3,088,183 2,860,044Teminat altına alınmamış krediler 866,953 831,967Toplam gayri nakdi krediler (Not 6.1) 4,575,598 3,895,644

Durgun kredilere ve alacaklara yönelik karşılıklı teminatların makul değerlerine ait tahmin tablosu aşağıdadır: 2008 2007İpotekler 103,068 52,778Emre yazılı senetler ve kefaletler 89,218 50,265Rehin edilen varlıklar 45,695 26,921Nakit teminatlar 112 107Teminatsız 192,646 138,390 430,739 268,461


101


Yukarıdaki tabloda belirtilen tutarlar, karşı tarafların mukavele şartlarına göre hareket edemedikleri takdirde ve teminatlar geçersiz olduğunda karşılaşılabilecek maksimum kaybı göstermektedir. Bu nedenle bu miktarlar tahsil edilemeyen alacakların karşılıklarına tekabül eden kayıplardan çok daha fazladır.

39.3 Piyasa riski

(i) Faiz oranı riski Profil 31 Aralık tarihleri itibariyle Grup’un bankacılık ve finans harici bölümlerinin faizli finansal araçlarının profili aşağıdaki gibidir: 2008 2007Sabit oranlı araçlar Finansal varlıklar 639,280 201,012Finansal yükümlülükler (647,020) (62,113) (7,740) 138,899Değişken oranlı araçlar Finansal varlıklar 94,455 70,275Finansal yükümlülükler (3,021,438) (1,328,566) (2,926,983) (1,258,291)

Bankacılık ve finans bölümü harici bölümler için değişken faizli yatırım araçlarının nakit akım duyarlılık analizi Raporlama tarihi itibariyle, faiz oranlarındaki yüz baz puanlık değişim özkaynak ve gelir/gider hesaplarında aşağıda görülen artış ve azalışlara neden olacaktır. Bu analizde tüm diğer değişkenlerin, kur değişimleri dahil olmak üzere, sabit kaldığını varsayılmıştır. Analiz, 2007 yılı için de aynı bazda yapılmıştır. Kar veya zarar Özkaynak 100 bp 100 bp 31 Aralık 2008 Artış Azalış Artış AzalışDeğişken faizli finansal araçlar (3,893) 3,881 -- --Nakit akım duyarlılığı (net) (3,893) 3,881 -- -- Kar veya zarar Özkaynak 100 bp 100 bp 31 Aralık 2007 Artış Azalış Artış AzalışDeğişken faizli finansal araçlar 331 (358) 306 (310)Nakit akım duyarlılığı (net) 331 (358) 306 (310)


102

39 Finansal araçlar (devamı) 39.3 Piyasa riski (devamı)

(i) Faiz oranı riski (devamı) Aşağıdaki tablo ana para birimleri bazında, 31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllar için Grup’un ana bilanço kalemlerinin etkin faiz oranlarını göstermektedir: 2008

USD% Euro% YTL% Diğer

para birimleri % Varlıklar Bankalara verilen kredi ve avanslar 1.00-6.70 1.00-7.60 15.00-22.85 -- Borçlanma ve diğer sabit veya değişken gelirli araçlar 6.86-10.00 7.19 14.00-21.00 -- Müşterilere verilen kredi ve avanslar 2.00-19.00 3.15-19.00 14.00-24.53 5.51-22.00 Yükümlülükler Banka müşteri mevduatları Yabancı para 1.00-6.5 2.00-7.50 -- 2.00-10.50 Banka 1.50-6.85 1.95-6.94 15.00-18.11 0.75 Tasarruf -- -- 15.75-21.98 -- Ticari -- -- 15.75-23.52 -- Kamu ve diğer mevduatlar -- -- 21.89 -- Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 3.03-4.90 3.70-6.75 15.26 9.80 Banka kredileri 3.34-15.00 5.02-14.00 14.50-33.00 2.33 2007

USD% Euro% YTL% Diğer

para birimleri % Varlıklar Bankalara verilen kredi ve avanslar 4.23-5.51 3.70-6.27 16.00-21.58 8.45-9.70 Borçlanma ve diğer sabit veya değişken gelirli araçlar 2.25-12.39 1.05-10.63 10.00-20.78 3.50-5.25 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 4.83-13.00 4.00-10.79 16.45-30.82 2.31-16.00 Yükümlülükler Banka mevduatları Yabancı para 1.00-6.50 1.50-5.00 -- 0.50-9.25 Banka 3.75-6.72 3.50-7.07 13.00-18.00 3.75-6.50 Tasarruf -- -- 18.52-19.75 -- Ticari -- -- 18.99-19.75 -- Kamu ve diğer mevduatlar -- -- 18.53 -- Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 5.06-5.83 4.11-5.06 15.44 -- Banka kredileri 5.27-6.22 4.91-5.85 13.66-18.38 1.85

(ii) Kur riski

Grup, yabancı para cinsinden yaptığı işlemler ve yabancı faaliyetlerdeki yatırımları nedeniyle kur riskine maruz kalmaktadır.

Bankacılık ve finans bölümünün yurtdışındaki ana faaliyetleri Hollanda, Romanya ve Rusya’dadır. Faaliyetlerin ölçüldüğü para birimleri Euro ve USD’dir. Grup, konsolide mali tablolarını YTL olarak sunduğu için, konsolide mali tablolar yabancı para birimlerinin YTL karşısındaki kur dalgalanmalarından etkilenir.


103


(ii) Kur riski (devamı) 31 Aralık tarihleri itibariyle Grup’un maruz kalabileceği kur riski aşağıdaki gibidir: 2008

USD Euro

Diğer para birinleri Toplam

Yabancı para parasal varlıklar Borçlanma senetleri 1,466,634 107,888 15,665 1,590,187Diğer duran varlıklar 664,529 53,392 4,928 722,849Ertelenmiş vergi varlıkları -- 5,293 2,887 8,180Ticari alacaklar 251,303 60,988 117,176 429,467Diğer dönen varlıklar 85,441 71,831 34,407 191,679Müşterilere ve bankalara verilen kredi ve avanslar 6,251,596 4,030,891 461,822 10,744,309Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 11,080 14,632 4,105 29,817Nakit ve nakit benzeri değerler 786,156 181,449 36,122 1,003,727Toplam yabancı para parasal varlıklar 9,516,739 4,526,364 677,112 14,720,215Yabancı para parasal yükümlülükler Uzun vadeli finansal borçlar 3,363,366 721,350 -- 4,084,716Ertelenmiş vergi yükümlülükleri -- -- -- --Diğer uzun vadeli yükümlülükler 11,622 8,330 1,563 21,515Kısa vadeli finansal borçlar 539,834 995,433 29,736 1,565,003Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 904,185 381,534 97,770 1,383,489Bankalararası mevduatlar 4,578,215 3,828,797 235,148 8,642,160Repo işemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 150,221 47,117 14,400 211,738Ticari borçlar 24,908 746,897 29,514 801,319İlişkili taraflara borçlar 35 64 -- 99Ödenecek vergiler -- 1,156 -- 1,156Diğer kısa vadeli yükümlülükler 89,685 142,124 64,407 296,216Toplam yabancı para parasal yükümlülükler 9,662,071 6,872,802 472,538 17,007,411Net Bilanço Pozisyonu (145,332) (2,346,438) 204,574 (2,287,196)Bilanço Dışı Net Nosyonel Pozisyon (1,741,604) 1,254,586 (2,414) (489,432)Net Kapalı / (Açık) Pozisyon (1,886,936) (1,091,852) 202,160 (2,776,628)


104


(ii) Kur riski (devamı) 2007

USD EuroDiğer para

birimleri ToplamYabancı para parasal varlıklar Borçlanma senetleri 1,294,424 50,570 19,048 1,364,042Diğer duran varlıklar 73,782 426,548 5,491 505,821Ertelenmiş vergi varlıkları -- 1,579 561 2,140Ticari alacaklar 150,463 34,924 55,822 241,209Diğer dönen varlıklar 25,815 220,635 52,687 299,137Müşterilere verilen kredi ve avanslar 3,446,843 2,394,199 265,646 6,106,688Bankalara verilen kredi ve avanslar 983,618 191,196 20,418 1,195,232Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar 103,355 15,192 -- 118,547Nakit ve nakit benzeri değerler 225,053 686,666 16,204 927,923Toplam yabancı para parasal varlıklar 6,303,353 4,021,509 435,877 10,760,739Yabancı para parasal yükümlülükler Uzun vadeli finansal borçlar 2,117,179 318,695 -- 2,435,874Ertelenmiş vergi yükümlülükleri -- -- 5,356 5,356Diğer uzun vadeli yükümlülükler 200 1,590 -- 1,790Kısa vadeli finansal borçları 135,672 617,650 71,714 825,036Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 808,339 201,409 -- 1,009,748Müşteri mevduatları ve bankalararası mevduatlar 3,405,079 2,464,958 252,913 6,122,950

Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 305,731 40,001 -- 345,732Ticari borçlar 11,635 307,403 24,380 343,418Ödenecek vergiler -- 1,042 55 1,097Diğer kısa vadeli yükümlülükler 95,993 63,261 50,945 210,197Toplam yabancı para parasal yükümlülükler

6,879,828 4,016,009 405,363 11,301,198

Net Bilanço Pozisyonu (576,475) 5,500 30,514 (540,463)Bilanço Dışı Net Nosyonel Pozisyon 328,587 101,908 -- 430,495Net Kapalı/(Açık) Pozisyon (247,888) 107,408 30,514 (109,968) Yukarıdaki tabloda gösterilen tutarların değerlendirilmesi amacıyla yabancı para birimindeki tutarlar YTL’ye çevrilmiş olarak gösterilmiştir.


105

39 Finansal araçlar (devamı) 39.3 Piyasa riski (devamı) (ii) Kur riski (devamı)

Duyarlılık analizi

31 Aralık 2008 tarihinde YTL’nin aşağıdaki para birimleri karşısında yüzde 10 değer kazanması durumunda, özkaynak ve kar veya zarar aşağıda gösterilen tutarlarda artacaktır (azalacaktır). Bu analizde diğer değişkenlerin, özellikle faiz oranlarının, sabit kaldığı varsayılmıştır. Analiz, 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle de aynı bazda yapılmıştır.

Özkaynaklar Kar veya zarar31 Aralık 2008 USD (839) (187,855)Euro (62) (109,123)Diğer (9) 20,22531 Aralık 2007 USD 1,635 (26,423)Euro 64 10,677Diğer 24 3,02731 Aralık 2008 tarihinde YTL’nin yukarıdaki para birimleri karşısında yüzde 10 değer kaybetmesi, yukarıda gösterilen tutarlara eşit fakat tam tersi şekilde etki yapacaktır. Bu analizde diğer değişkenlerin, özellikle faiz oranlarının, sabit olduğu varsayılmıştır.

39.4 Makul değer bilgisi

Makul değer, bir finansal aracın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında gönüllü taraflar arasındaki bir cari işlemde el değiştirebileceği tutar olup, eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir. Finansal araçların tahmini makul değeri Grup tarafından mevcut piyasa bilgisi kullanılarak, eğer mevcutsa, uygun değerleme yöntemleri ile belirlenmiştir. Ancak, makul değer tahmininde piyasa verilerinin yorumlanmasında takdir ve tahminler kullanılır. Türkiye gelişmekte olan piyasalar kategorisinde değerlendirilmekte olup, finansal piyasalarda faaliyet hacminde önemli ölçüde daralma tecrübesi yaşamıştır. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup’un güncel piyasa işlemlerinde elde edebileceği değerleri tam olarak yansıtmayabilir. Yönetim, belirli bilanço araçlarının makul değerlerinin, borçlanma senetleri hariç kayıtlı değerlerinden önemli miktarda farklı olmadığını tahmin etmektedir. Bu bilanço araçları, bankalara ve müşterilere verilen kredi ve avanslar, repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler, finansal borçlar ve sözleşmelere dayanan kısa vadeli varlık ve yükümlülükleri içermektedir. Kısmen cari piyasa koşullarını yansıtmak amacıyla faiz oranlarının tekrar müzakere edilmesinin uygulamada var olması nedeniyle, yönetim bu belirli finansal varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerlerinin makul değerlerine yaklaştığına inanmaktadır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, müşterilere ve bankalara verilen krediler ve avansların makul değeri 16,561,455 bin YTL (2007: 12,648,489 bin YTL) iken, ilişikteki konsolide bilançodaki kayıtlı değeri 16,560,166 bin YTL’dir (2007: 12,559,710 bin YTL). 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle, borçlanma senetlerinin makul değeri 7,974,272 bin YTL (2007: 5,386,293 bin YTL) iken, ilişikteki konsolide bilançodaki kayıtlı değeri 7,972,673 bin YTL’ dir (2007:5,389,836 bin YTL).


106

40 Muhasebe tahminleri Yönetim, Grup’un önemli muhasebe politikalarının ve tahminlerinin gelişimi, seçimi ve sunumu ve bu politika ve tahminleri uygulanması konusunda Denetim Komitesi ile görüşür. Bahsedilen dipnotlar finansal risk yönetimi açıklamalarını desteklemek amacıyla ek olarak konulmuştur (Bakınız Not 2d).

Belirsizliğin tahminindeki önemli kaynaklar

Kredi karşılıkları

İtfa edilmiş maliyet yöntemine göre muhasebeleştirilen varlıklar, muhasebe politikası 3m baz alınarak değer düşüklüğü açısından değerlendirilmiştir.

Toplam değer düşüklüğü karşılığının karşı tarafa ilişkin tutarı, tek tek değerlendirilmekte ve yönetimin elde edilmesi beklenen nakit akımlarının bugünkü değerine ilişkin en iyi tahminine dayanmaktadır. Yönetim, nakit akışlarının tahmininde karşı tarafın finansal durumu ve buna bağlı teminatların bugünkü net değeri hakkında hükümde bulunur. Değer düşüklüğüne uğramış her bir varlık kendi değerine göre değerlendirilir ve ilerideki nakit akımlarının tahmini ve buna ilişkin strateji oluşturmaları birbirinden bağımsız olarak kredi risk birimi tarafından onaylanır.

Portföy bazlı değer düşüklüğü karşılığı değerlendirmesi, hususi değer düşüklüğüne uğramış varlıkların belirlenmesinin mümkün olmadığı fakat genel olarak değer düşüklüğü bulunduğu konusunda yeterli kanıt bulunduğu durumlarda, benzer ekonomik karaktere sahip alacakların doğasında bulunan kredi kayıplarını kapsamaktadır. Yönetim toplu kredi karşılığı ayrılacağı durumlarda, kredi kalitesi, portföy büyüklüğü, yoğunluk ve ekonomik faktörler gibi unsurları dikkate almaktadır. Gerekli karşılığın ayrılması sırasında varsayımlar geçmiş deneyimlerden ve mevcut ekonomik koşullara bağlı olarak işin doğasında bulunan kredi kayıplarının modellenmesi ve gerekli ilave parametrelerin belirlenmesi için yapılmaktadır. Karşılıkların doğruluğu gelecekteki özel karşı taraf karşılıklarına ait nakit akışlarının ne kadar iyi tahmin edildiğine ve model varsayımları ile toplu karşılıklarda dikkate alınan parametrelere bağlıdır.

Makul değerlerin belirlenmesi

Piyasa değeri ölçülemeyen finansal varlıklar ve borçların makul değerini belirlerken Not 4, önemli muhasebe politikalarında belirtilen değerleme yöntemlerine başvurulması gerekir. Fiyat şeffaflığı az olan, alım satımı yoğun olmayan finansal araçlar için makul değer yöntemi çok uygun değildir. Çünkü bu yöntem likidite, konsantrasyon, piyasa etkilerinin belirsizliği, fiyatlandırma varsayımları ve finansal aracı etkileyen diğer riskler gibi çeşitli faktörlere bağlı farklı tahminleri dikkate almayı gerektirir.


107

40 Muhasebe tahminleri (devamı) Grup’un muhasebe politikalarının uygulamasındaki önemli muhasebe tahminleri

Grup’un muhasebe politikalarının uygulamasındaki önemli muhasebe tahminleri aşağıdakilerden oluşmaktadır:

Finansal varlıklar ve yükümlülüklerin sınıflanması

Grup’un muhasebe politikaları, belirli durumlarda varlık ve yükümlülüklerin hangi muhasebe kategorisine girmesi gerektiği konusunda kapsamı belirler:

• Grup, finansal varlıkları veya yükümlülükleri “alım satım amaçlı” olarak sınıflarken Not 3d “Finansal Araçlar” kısmında belirtilen alım satım amaçlı varlıklar ve yükümlülükler tanımına göre belirlemiştir.

• Grup, makul değerleriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar ve yükümlülükleri gösterirken Not 3d “Finansal Araçlar” kısmındaki şartların birini karşıladığını belirlemiştir.

• Grup, vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklarını sınıflarken Not 3d “Finansal Araçlar” kısmındaki vadesine kadar elde tutma niyeti ve kabiliyeti şartlarına uyduğunu belirlemiştir.

Menkulleştirme

Grup, finansal varlıklarını menkulleştirirken kullandığı politikalarda, bir şirketten diğerine transfer edilen varlığın getirilerinin ve risklerinin derecesi ve diğer şirket üzerindeki Grup’un kontrol derecesini de göz önünde bulundurmaktadır.

• Grup, finansal varlıkların transfer edildiği şirket üzerinde bir kontrolü var ise şirket konsolide mali tablolarda yer alır ve transfer olan finansal varlıklar Grup’un konsolide mali tablolarında yer alır.

• Grup’un finansal varlıklarını başka bir şirkete transfer etmesi, fakat finansal varlığa ilişkin getiri ve risklerin tamamını transfer etmemesi durumunda, finansal varlıklar Grup’un konsolide bilançosunda yer alır.

• Grup’un transfer edilen varlığa ilişkin getiri ve risklerin tamamına yakınını kontrolü altında olmayan diğer şirkete transfer etmesi durumunda, ilgili varlıklar Grup’un konsolide bilançosunda yer almaz.

Grup’un menkulleştirme faaliyetlerinin detayları Not 28’deki açıklanmıştır.


108

41 Grup şirketleri İlişikteki konsolide mali tablolar aşağıdaki kuruluşlardan elde edilen finansal bilgiyi bir araya toplar:

41.1 Bankacılık ve finans bölümündeki işletmeler Şirketler önce Garanti Bankası altında konsolide olup, daha sonra UMS 31 “Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar” uyarınca Grup altında oransal konsolidasyon yöntemiyle konsolide edilmektedir. İsim İşletmenin faaliyeti Garanti Bankası Bankacılık Garanti Kültür Anonim Şirketi (“Garanti Kültür”) (a) Kültürel aktiviteler Garanti Bank International NV (“GBI”) Bankacılık Garanti Bank Moscow (“GB Moscow”) Bankacılık Garanti Bilişim Teknolojisi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Garanti Bilişim”)(a) Bilgi teknolojileri hizmetleri Garanti Diversified Payment Rights Finance Company (“Garanti DPR”)

Seküritizasyon işlemleri için özel amaçlı kuruluş

Garanti Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi (“GEHAŞ”) Emelilik sigortası Garanti Faktoring Hizmetleri Anonim Şirketi (“Garanti Faktoring”) Faktoring Garanti Financial Services plc. (“Garanti Financial”) Faaliyette olmayan şirket Garanti Finansal Kiralama Anonim Şirketi (“Garanti Leasing“) Finansal kiralama Garanti Fund Management Company Limited (“GFM”) Fon yönetimi Garanti Portföy Yönetimi Anonim Şirketi (“Garanti Portföy”) Fon yönetimi Eureko Sigorta Sigorta Garanti Yatırım Menkul Kıymetler Anonim Şirketi (“Garanti Yatırım”) Aracılık ve yatırım bankacılığı T-2 Capital Finance Company (“T-2 Capital”)

İkinci sınıf borç işlemleri için özel amaçlı kuruluş

(a) Bu şirketler Garanti Bankası’nın bankacılık ve finans bölümlerinde faaliyet göstermeyen bağlı ortaklıklarıdır. Garanti Bankası’nın kontrolünde bulunan bu şirketler Doğuş Holding’in konsolide mali tabloları amacıyla “bankacılık ve finans” bölümüne dahil edilmiştir. Aşağıdaki şirketler önce D Netherlands Holding B.V. altında konsolide edilmekte daha sonra, UMS 31 “Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar” kapsamında Grup altında oransal konsolidasyon yöntemiyle konsolide edilmektedir: İsim İşletmenin faaliyeti D Netherlands Holding şirketi Domenia (b) İpotekli konut finansmanı Ralfi IFN SA (“Ralfi”) (b) Tüketici finansmanı S.C. Motoractive IFN SA (“Motoractive”) (b) Finansal kiralama Doğuş GE BV (b) Finans (b) Bu şirketler Doğuş GE BV’nin finans sektörü altında faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarıdır. Doğuş GE BV’nin kontrolünde bulunan bu şirketler Doğuş Holding’in konsolide mali tabloları amacıyla “bankacılık ve finans” bölümünde bulunmaktadır. Doğuş GE BV, Doğuş Holding’in oransal konsolidasyon yöntemi ile konsolide edilen müşterek yönetime bağlı ortaklığıdır.


109

41 Grup şirketleri (devamı) 41.2 İnşaat bölümündeki işletmeler

İsim İşletmenin faaliyeti Doğuş İnşaat İnşaat Aslancık Elektrik Üretim ve Ticaret Limited Şirketi (“Aslancık”) Elektrik üretim Ayson Geoteknik ve Deniz İnşaat Anonim Şirketi (“Ayson”) Sondaj Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi (“Boyabat”) Elektrik üretim Dogus Insaat ES İnşaat Doğuş Alarko YDA İnşaat (“Doğuş Alarko”) İnşaat Dogus Maroc SARL İnşaat Doğuş International Limited (“Doğuş International”) İnşaat malzemeleri Doğuş Polat Adi Ortaklığı (“Doğuş Polat”) İnşaat Doğuş Enerji Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Enerji”) Enerji Doğuş EOOD İnşaat Doğuş İnşaat Limited (Ukraine) (“Doğuş İnşaat Limited”) İnşaat Gülermak-Doğuş Adi Ortaklığı (“Gülermak Doğuş”) İnşaat Kazakhstan Joint Venture (“Doğuş Prestige”) İnşaat Yapı Merkezi-Doğuş-Yüksel-Yenigün-Belen Adi Ortaklığı (“YMDYYB”) İnşaat Teknik Mühendislik ve Müşavirlik Anonim Şirketi (“Teknik Mühendislik”) İnşaat mühendisliği

41.3 Otomotiv bölümündeki işletmeler Önce Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ (“DOAŞ”) altında, sonra Grup altında konsolide edilmektedir. İsim İşletmenin faaliyeti DOAŞ Otomotiv dağıtımı Doğuş Auto Mısır JS Otomotiv dağıtımı Doğuş Auto Mısr LLC Otomotiv dağıtımı D-Auto Suisse SA Otomotiv dağıtımı Doğuş Oto Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Oto”) Otomotiv pazarlama Doğuş Sigorta Sigorta aracılığı Meiller Doğuş Damper Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (“Meiller Doğuş”) (c) Üretim TÜVTÜRK Kuzey (c) Taşıt muayene istasyonları TÜVTÜRK Güney (c) Taşıt muayene istasyonları TÜVTÜRK İstanbul (c) Taşıt muayene istasyonları Krone-Doğuş Treyler Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Krone Doğuş”) (c) Üretim Volkswagen Doğuş Tüketici Finansmanı Anonim Şirketi (“VDF”) Tüketici finansmanı Yüce Auto Anonim Şirketi (“Yüce Auto”) Otomotiv pazarlama VDF Holding Anonim Şirketi (“VDF Holding”) Otomotiv VDF Otomotiv Servis ve Ticaret Anonim Şirketi (“VDF Otomotiv”) Otomotiv pazarlama VDF Sigorta Aracılık Hizmetleri Anonim Şirketi (“VDF Sigorta”) Sigorta VDF Servis Holding Anonim Şirketi (“VDF Servis Holding”) Otomotiv finansmanı (c) Bu şirketler Doğuş Holding’in oransal konsolidasyon yöntemi ile konsolide edilen müşterek yönetime tabi ortaklıklarıdır.


110

41 Grup şirketleri (devamı) 41.4 Turizm bölümündeki işletmeler

İsim İşletmenin faaliyeti Antur Konaklama, turizm ve

seyahat acentası Arena Giyim Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Arena”) Konaklama ve giyim

perakende Datmar Turizm Anonim Şirketi (“Datmar”) Konaklama Doğuş Dalaman Marina İşletmeleri Turistik ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Dalaman”) (d) Faaliyette olmayan şirket Doğuş Didim Marina İşletmeleri ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Didim”) (d) Faaliyette olmayan şirket Doğuş Turgutreis Marina İşletmeleri Turistik ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Turgutreis”) Marina Garanti Turizm Yatırım ve İşletme Anonim Şirketi (“Garanti Turizm”) Konaklama Göktrans Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi (“Göktrans Turizm”) Konaklama Şahintur Şahinler Otelcilik Turizm Yatırım İşletmeciliği Anonim Şirketi (“Şahintur”) Faaliyette olmayan şirket Voyager Mediterranean Turizm Endüstrisi ve Ticareti Anonim Şirketi (“Voyager”) Konaklama (d) Bu şirketler Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyılarındaki iki bölgede yat marinaları inşa etmek ve işletmek için kurulmuştur. Fakat faaliyete henüz başlanmamıştır ve bu nedenle faaliyette olmayan şirketler olarak belirtilmişlerdir.

41.5 Diğer bölümündeki şirketler

İsim İşletmenin faaliyeti NTV Radyo Medya Cappadocia Investments Limited (“Cappadocia”) Faaliyette olmayan şirketCompagnie Ottomane d'Investissement BV (“COIBV”) Faaliyette olmayan şirketDO-ÇA Tekstil Temizleme ve Ticaret Anonim Şirketi (“DO-ÇA”) Kuru temizlemeDoğuş Arge Yatırım Doğuş Gayrimenkul Gayrimenkul geliştirme Doğuş Hava Faaliyette olmayan şirket Körfez Havacılık Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi (“Körfez Hava”) Taşımacılık Doğuş Hizmet Yönetimi Organizasyon ve Danışmanlık Anonim Şirketi (“Doğuş Hizmet”)

Bankalara operasyon hizmeti

Doğuş Grubu İletişim Yayıncılık ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş İletişim”) Medya Doğuş Luxembourg S.á.r.l. (“Doğuş Lux”) Faaliyette olmayan şirketDoğuş Nakliyat ve Ticaret Anonim Şirketi (“Doğuş Nakliyat”) Faaliyette olmayan şirketDoğuş SA Faaliyette olmayan şirketDoğuş Telekomünikasyon Hizmetleri Anonim Şirketi (“Doğuş Telekom”) Faaliyette olmayan şirketDoğuş Turizm Gayrimenkul yatırım fonuEnformasyon Medya Doğuş-GE Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi (“Doğuş GE”) Gayrimenkul yatırım fonuMakro San. Mam. İmalat ve Pazarlama Limited Şirketi (“Makro”) Faaliyette olmayan şirketLasaş Faaliyette olmayan şirket


111

41 Grup şirketleri (devamı) 41.5 Diğer bölümündeki şirketler (devamı)

İsim İşletmenin faaliyeti Sititur Turizm Temizlik Taşımacılık Organizasyon Bilgisayar DanışmanlıkYapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (“Sititur”) Faaliyette olmayan şirket Doğuş Yayın Grubu Anonim Şirketi (“Doğuş Yayın Grubu”) Medya Kapital Radyo Medya N Radyo Televizyon ve Yayıncılık Anonim Şirketi (“N Radyo”) Medya İkibinondokuz Radyoculuk ve Sanat Organizasyonu Ticaret Anonim Şirketi (“2019 Radyo”) Medya Yonca Radyo ve TV Yayıncılık Anonim Şirketi (“Yonca Radyo”) Medya DG Finance Holding BV (“DG Finance”) Faaliyette olmayan şirket TV En Prodüksiyon Reklam Medya Marina Services Holdings BV (“Marina Services”) Marina yönetimi A Yapım Reklam ve Televizyon Medya İstinye Yönetim Hizmetleri Anonim Şirketi Alışveriş merkezi yönetimi Aşağıda belirtilen şirketler dışındaki tüm Grup şirketleri Türkiye’de tescil edilmişlerdir: İsim Şirketin bulunduğu ülke Cappadocia İngiltere COIBV Hollanda D Netherlands Hollanda Domenia Romanya Ralfi Romanya Motoractive Romanya Doğuş GE BV Hollanda Doğuş Auto Mısr JS Mısır Doğuş Auto Mısr LLC Mısır D-Auto Suisse SA İsviçre Dogus İnsaat ES Fas Dogus İnsaat Limited Ukrayna Dogus Maroc SARL Fas Doğuş SA İsviçre Doğuş International İngiltere Doğuş Lux Lüksemburg GB Moscow Rusya GBI Hollanda Garanti Financial İrlanda GFM Malta Doğuş EOOD Bulgaristan DG Finance Hollanda Marina Services Hollanda


112

41 Grup şirketleri (devamı) 41.6 Bağlı ortaklıklar

Aşağıdaki tablo 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle bağlı ortaklıkları ve bu ortaklıkların sermaye yapısını göstermektedir:

İsim

Doğuş Holding veBağlı Ortaklıkları

tarafındandoğrudan ve

dolaylı sahiplikoranı

ŞahenkAilesi’nin

sahip olduğuhisselerin

oranı

Sahiplikoranıpayı

Doğuş Holding ve Bağlı

Ortaklıkları’nın etkin oranı

ŞahenkAilesi’nin


oranıEtkinoran

Antur 94.56 5.41 99.97 94.24 5.41 99.65Arena 99.97 0.03 100.00 99.16 2.73 99.89Ayson 70.00 -- 70.00 66.61 3.39 70.00Cappadocia 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00COIBV 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Datmar 99.57 0.43 100.00 98.63 1.23 99.86DO-ÇA 87.27 12.73 100.00 84.70 15.07 99.77Dogus Insaat ES 100.00 -- 100.00 92.46 7.54 100.00Dogus Maroc SARL 100.00 -- 100.00 92.46 7.54 100.00Doğuş Arge 92.44 7.56 100.00 92.43 7.56 100.00Doğuş Dalaman 100.00 -- 100.00 98.74 1.11 99.85Doğuş Didim 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Doğuş Gayrimenkul 97.39 2.61 100.00 97.38 2.62 100.00Doğuş Hava 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Doğuş İletişim 100.00 -- 100.00 99.83 0.17 100.00Doğuş İnşaat 92.46 7.54 100.00 92.46 7.54 100.00Doğuş İnşaat Limited 100.00 -- 100.00 92.46 7.54 100.00Doğuş Enerji 98.00 -- 98.00 90.67 7.32 98.00Doğuş International 100.00 -- 100.00 92.46 7.54 100.00Doğuş Lux 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Doğuş Nakliyat 89.73 0.77 90.50 89.69 0.81 90.50D Netherlands 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Doğuş Auto Mısr JS 100.00 -- 100.00 70.48 2.27 72.75Doğuş Auto Mısr LLC 99.00 -- 99.00 69.78 2.24 72.02D-Auto Suisse SA 100.00 -- 100.00 70.36 2.28 72.64Doğuş Oto 100.00 -- 100.00 71.30 2.21 73.51DOAŞ 72.46 -- 72.46 70.17 2.29 72.46Doğuş SA 100.00 -- 100.00 95.07 3.54 98.61Doğuş Sigorta 99.00 1.00 100.00 86.47 1.97 88.44Doğuş Telekom 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Doğuş Turgutreis (a) 43.37 56.63 100.00 40.69 59.24 99.93Doğuş Turizm 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Enformasyon 97.00 -- 97.00 96.84 0.16 97.00Garanti Turizm 100.00 -- 100.00 96.56 2.36 98.92

(a) Doğuş Holding’in bu şirketlerdeki sahiplik oranının yüzde 50’den az olmasına rağmen, Doğuş Holding bu şirketlerin faaliyetlerinde ve finansal politikaları üzerinde kontrol gücüne sahiptir.


113

41 Grup şirketleri (devamı) 41.6 Bağlı ortaklıklar (devamı)

İsim




ŞahenkAilesi’nin


oranı

Sahiplikoranı

payı



ŞahenkAilesi’nin


oranıEtkinoran

Göktrans Turizm 100.00 -- 100.00 98.75 1.18 99.932019 Radyo 98.78 -- 98.78 98.61 0.16 98.78Kapital Radyo 98.75 -- 98.75 98.59 0.16 98.75Körfez Hava 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Lasaş 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Makro 100.00 -- 100.00 99.58 0.32 99.90N Radyo 97.00 -- 97.00 96.84 0.16 97.00NTV Radyo 99.31 -- 99.31 99.14 0.17 99.31Doğuş Yayın Grubu 100.00 -- 100.00 99.83 0.17 100.00Sititur 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Şahintur 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Teknik Mühendislik 99.70 -- 99.70 98.58 1.12 99.70Voyager 99.05 0.95 100.00 99.03 0.97 100.00Yonca Radyo 97.00 -- 97.00 96.84 0.16 97.00Doğuş EOOD 100.00 -- 100.00 92.46 7.54 100.00DG Finance 100.00 -- 100.00 100.00 -- 100.00Marina Service Holding 100.00 -- 100.00 78.06 21.92 99.98A Yapım Radyo ve Televizyon 97.00 -- 97.00 96.84 0.16 97.00TV En Prodüksiyon Reklam 100.00 -- 100.00 98.67 0.19 98.86


114

41 Grup şirketleri (devamı) 41.7 Müşterek yönetime tabi ortaklıklar

Aşağıdaki tablo 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle müşterek yönetime tabi ortaklıkları ve bu şirketlerin ortaklık yapısını göstermektedir:

İsim




ŞahenkAilesi’nin


oranı

Sahiplikoranı

payı



ŞahenkAilesi’nin


oranıEtkinoran

Doğuş Alarko 37.50 -- 37.50 34.67 2.83 37.50

Doğuş Polat 50.00 -- 50.00 46.23 3.77 50.00

Garanti Kültür 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

GBI 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

GB Moscow 99.94 -- 99.94 30.20 0.29 30.49

Garanti Bilişim 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

Garanti DPR (a) -- -- -- -- -- --T-2 Capital (a) -- -- -- -- -- --

GEHAŞ 85.00 -- 85.00 25.67 0.29 25.96

Garanti Faktoring 81.84 -- 81.84 24.74 0.24 24.97

Garanti Financial 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

Garanti Leasing 100.00 -- 100.00 29.93 0.29 30.21

Garanti FM 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

Doğuş-GE 31.11 -- 31.11 27.19 0.02 27.21

Garanti Portföy 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

Garanti Yatırım 100.00 -- 100.00 30.22 0.29 30.51

Gülermak Doğuş 50.00 -- 50.00 46.23 3.77 50.00

Meiller Doğuş 49.00 -- 49.00 34.38 1.12 35.51

Garanti Bankası 30.52 -- 30.52 30.22 0.29 30.51

Aslancık 25.00 -- 25.00 25.00 -- 25.00

Boyabat 34.06 -- 34.06 34.02 0.04 34.06

Doğuş Hizmet 100.00 -- 100.00 32.17 0.28 32.45

Doğuş- Prestij 60.00 -- 60.00 55.48 4.52 60.00TÜVTURK Kuzey 33.33 -- 33.33 23.39 0.76 24.15

TÜVTURK Güney 33.33 -- 33.33 23.39 0.76 24.15

TÜVTURK İstanbul 32.56 -- 32.56 22.85 0.75 23.60Krone Doğuş 48.93 -- 48.93 34.66 1.10 35.45YMDYY 26.00 -- 26.00 24.04 1.96 26.00Domenia 49.90 -- 49.90 49.90 -- 49.90Ralfi 49.90 -- 49.90 49.90 -- 49.90Motoractive 49.90 -- 49.90 49.90 -- 49.90Doğuş GE BV 49.90 -- 49.90 49.90 -- 49.90

(a) Garanti DPR ve T-2 capital Garanti Bankası’nın menkulleştirme işlemleri ve ikinci sınıf borç işlemleri için kurulan özel amaçlı şirketlerdir. Grup bu şirketlerde hisse sahibi değildir.


115

41 Grup şirketleri (devamı) 41.8 İştirakler

Aşağıdaki tablo, 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle iştirakleri ve sermaye yapılarını göstermektedir:

İsim




ŞahenkAilesi’nin


oranı

Sahiplikoranı

payı



ŞahenkAilesi’nin


oranıEtkinoran

İstinye Yönetim Hizmetleri 42.00 -- 42.00

42.00 -- 42.00

Eureko 20.00 -- 20.00 6.04 0.06 6.10

VDF 49.00 -- 49.00 34.68 1.10 35.78

VDF Holding 49.00 -- 49.00 37.60 0.88 38.48

VDF Servis Holding 49.00 -- 49.00 37.60 0.88 38.48

VDF Otomotiv 100.00 -- 100.00 37.60 0.88 38.48

VDF Sigorta (a) 100.00 -- 100.00 37.60 0.88 38.48

Yüce Auto AŞ 50.00 -- 50.00 35.09 1.15 36.23

(a) VDF Holding Anonim Şirketi altında konsolide edilmektedir.

31 Aralık 2008 tarihinde sona eren hesap döneminde Grup şirketlerinde meydana gelen önemli değişiklikler aşağıdaki paragraflarda özetlenmiştir: İsim/yapı değişikliği Ayson Sondaj Araştırma ve İnşaat Anonim Şirketi’nin ismi 28 Nisan 2008 tarihinde Ayson Geoteknik ve Deniz İnşaat Anonim Şirketi olarak değiştirilmiştir. Doğuş Holding’in müşterek yönetime tabi ortaklığı olan Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret Limited Şirketi’nin Yönetim Kurulu, 8 Nisan 2008 tarihli toplantısında “Limited Şirketi” olan ünvanını “Anonim Şirket”, ismini de “Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi” olarak değiştirmeye karar vermiştir. Şirket tasfiyeleri Garanti FM ve Garanti Financial’ın tasfiye süreci rapor tarihi itibariyle devam etmektedir. Doğuş Antalya Marina İşletmeciliği Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi ve Doğuş Bodrum Marina İşletmeciliği Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi 2008’de tasfiye edilmiştir. Jeeves Temmuz 2008’de tasfiye edilmiştir. Şirket kuruluşları 31 Ekim 2007 tarihinde DOAŞ, Fahrzeugwer Bernard Krone GmbH, Bernard Krone ve Bernard Krone Holding GmbH&Co arasında Krone ürünlerinin Türkiye’de üretilmesine ilişkin bir müşterek yönetime tabi ortaklık anlaşması imzalanmıştır. DOAŞ, kurulan olan ortaklığın yüzde 49’una sahiptir. Yukarıda sözü edilen anlaşmaya göre Krone Doğuş 5 Şubat 2008 tarihinde kurulmuştur. Doğuş Holding 18 Mart 2008 tarihinde Doğuş Eğlence Pazarlama ve Kültür Hizmetleri Anonim Şirketi’ni (“Doğuş Eğlence”) kurmuştur. Doğuş İnşaat, 2 Nisan 2008 tarihinde Bulgaristan’da Doğuş EOOD’yi kurmuştur. Doğuş İnşaat, 8 Mayıs 2008 tarihinde Doğuş Enerji’yi kurmuştur. Doğuş Holding 18 Ağustos 2008 tarihinde Doğuş Spor Kompleksi Yatırım ve İşletme A.Ş.’ni kurmuştur. 17 Kasım 2008 tarihinde, Doğuş Holding Marina Services’i kurmuştur.


116

42 Önemli olaylar 42.1 Garanti Bankası, 2001 ve 2005 yılları arasındaki yıl sonu ve ara dönem kurumlar vergisi iadeleri

için Boğaziçi Vergi Dairesi’ne açtığı davayı geri çekmiştir ve 27 Şubat 2008 tarih 26800 numaralı Resmi Gazete’de yayımlanan 5736 numaralı kanunun (“Uzlaşma Yolu ile Belirli Kamu Sektörü Alacaklarının Tahsilatı”) 3’üncü paragrafına istinaden ilgili vergi dairesi ile uzlaşmaya gitmiştir. Buna göre, 2001 ile 2005 yılların arasını kapsayan kurumlar vergisi iadesi için yapılan düzeltmeleri takiben ve Garanti Bankası’nın sahip olduğu fakat kullanamadığı yatırım teşviklerini kulllanarak kurumlar vergisi iadesine gelen benzeri düzeltmelerin sonucu olarak 2005 yıllık kurumlar vergisi iadesinde, 2005 yılına ait peşin ödenmiş vergilere ilişkin Garanti Bankası’nın uzlaşma yolu ile tahsil edeceği tutarın 131,178 bin YTL (Grup’un payı 39,642 bin YTL) olması kararlaştırılmıştır. Buna ek olarak, Garanti Bankası varolan kullanılmamış yatırım teşvik kapsamında 6,078 bin YTL (Grup’un payı 1,837 bin YTL) vergi iadesine hak kazanmıştır. 31 Aralık 2007 itibariyle hazırlanmış konsolide mali tablolarda bu olayın geriye dönük etkileri gösterilmiştir.

42.2 Garanti Bankası’nın durgun kredilerinin 98,221 bin YTL (Grup’un payı 29,682 bin YTL) tutarındaki kısmı bir yerel varlık yönetimi şirketine 28,898 bin YTL (Grup’un payı 8,773 bin YTL) üzerinden satılmıştır. Satılan tüm alacaklara Garanti Bankası önceden karşılık ayırmış olduğundan, satış bedeli 3 Nisan 2008 tarihinde tamamen gelir olarak kayıtlara alınmıştır.

42.3 506 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun geçici 20inci maddesi uyarınca kurulan fonların üye yükümlülüklerinin transfer edilmesini gerektiren 5754 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu 17 Nisan 2008 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiş olup 8 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle konsolide mali tablolar kanunun geriye dönük etkileri gözönüne alınarak hazırlanmıştır.

42.4 Basel Bankacılık Komitesi tarafından gerçekleştirilen Sermaye Standartları ve Sermaye Ölçümü’nün Uluslararası Uyumu çalışmalarının Haziran 2006’da yayımlanan Basel II dökümanıyla sonuçlanmasının ardından, BDDK Basel II uygulamalarını 2009 yılından başlamak üzere ilgili yol haritasında ve bildirilen program çerçevesinde Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar tarafından uygulanmasını gerektirmektedir.

42.5 Bankacılık sistemindeki sermaye yeterliliği Basel II ile kısmen uyumlu olan 1 Kasım 2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış “Bankaların Sermaye Yeterliliği Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” temel alınarak hesaplanmaktadır. BDDK 25 Haziran 2008 tarihinde neden ve etkileri belirsiz olan global finansal piyasalardaki gelişmeler, henüz uygulanmayan yeni taslak Türk Ticaret Kanunu, finans ve reel sektör temsilcilerin görüşleri ışığında kredi risk değerlendirmesine bağlı sermaye ihtiyaçlarının ölçülmesi bağlamında Basel II uygulamasını ileri bir tarihe ertelemiştir.

42.6 Visa Europe Limited’in, Visa Inc. şirketinde sahip olduğu hisselerin bir kısmının nakde dönüştürülmesi işleminden elde ettiği geliri üyelerin Visa Europe Ltd.’i gelirlerine olan katkısı oranında dağıtımına ilişkin Visa Europe Ltd. Olağanüstü Genel Kurul kararı doğrultusunda, Visa ödeme sisteminin üyesi olan Garanti Bankası’na 21 Ekim 2008 tarihinde 12.2 milyon ABD Doları (Grup’un payı 3.7 milyon ABD Doları) ödenmiş olup bu bedel üzerinden yüzde 5 oranında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi hesaplanmış ve tahsil edilen tutar dönem karına kaydedilmiştir.

Diğer yandan, aynı karar kapsamında Visa Europe Ltd.’in sahibi olduğu ve nakde dönüştürülmeyen Visa Inc. şirketi hisseleri de Visa ödeme sistemi üyelerine bedelsiz olarak dağıtılmış olup, Garanti Bankası söz konusu dağıtım sonucunda elde ettiği 15.30 USD (Grup’un payı 4.6 USD) nominal değerinde 153.048 adet Visa Inc. hisse senedini muhasebe kayıtlarına almıştır.


117

42 Önemli olaylar (devamı) 42.7 22 Mayıs 2008 tarihindeki niyet mektubu doğrultusunda, Thermoking markalı ürünlerin

Türkiye’de satışı ve satış sonrası hizmetleri ile ilgili olarak DOAŞ ile Intersoll Rand Climate Control Technologies ESA 15 Ağustos 2008 tarihinde dağıtım ve servis için yetki anlaşması imzalamışlardır.

42.8 31 Ekim 2008 tarihli DOAŞ Yönetim Kurulu toplantısında alınan Otofiks Expres Servis Hizmetleri ve Ticaret Anonim Şirketi’nin tüm aktifleri, pasifleri hakları ve yükümlülükleri ile birlikte külliyen Doğuş Oto Pazarlama’ya devri suretiyle birleştirilmesine ilişkin karara istinaden birleşme işlemi gerçekleşmiştir. Birleşme işlemi 4 Aralık 2008 tarihinde tamamlanarak İstanbul Ticaret Sicili Memurluğu'nca tescil edilmiştir.

42.9 DOAŞ yönetimi 29 Aralık 2008 tarihinde, hissedarı bulunduğu Doğuş Oto Mısır JS, Doğuş Auto Mısır LLC ünvanlı şirketleri, bulunulan bölgenin mevcut ekonomik yapısı, sınırlı rekabet olanakları ve küresel ekonomik sıkıntıların bölgeye olası etkilerinin dikkate alarak, yerel ya da yabancı ülkelerde faaliyet gösteren muhtemel alıcılara satılarak devredilmesi de dahil olmak üzere çeşitli alternatiflerin ve önlemlerin değerlendirilmesi için gerekli çalışmalara başlanması kararı almıştır.

42.10 İnşaat projeleri Doğuş İnşaat Ağustos 2008’de Bulgaristan’da Sofya Metro Hattı Genişletme Projesi’nin

ihalesini ve Eylül 2008’de Ukrayna’da Boryspil Uluslararası Havacılık Kurumu’nun Havalimanı Geliştirme Projesi’nin ihalesini kazanmıştır.

Doğuş İnşaat, projelerin inşaatından sorumlu olacaktır. Anlaşma şartları aşağıdaki gibidir: Sofya Metro Hattı Genişletme Projesi

İş sahibi: Metropoliten EAD Anlaşma bedeli: 329 milyon Bulgar Levası (261 milyon USD) Türü: Metro hattı genişletme inşaatı Başlangıç tarihi: Kasım 2008 Anlaşma tarihi: Ağustos 2008 Tamamlama tarihi: Ağustos 2012

Boryspil State Uluslararası Havalimanı Geliştirme Projesi İş sahibi: Boryspil Uluslararası Havacılık Kurumu Anlaşma bedeli: 23,940 milyon Japon Yeni ve 736 milyon Ukrayna Grıvnası Türü: Havalimanı geliştirme projesi Başlangıç tarihi: Kasım 2008 Anlaşma tarihi: Eylül 2008 Tamamlama tarihi: Aralık 2010


118

42 Önemli olaylar (devamı) 42.10 İnşaat projeleri (devamı)

Doğuş İnşaat, Kasım 2008 tarihinde Boyabat barajı ve hidro elektrik santrali yapım ihalesini kazanmıştır. Anlaşma şartları aşağıdaki gibidir:

Boyabat Barajı ve Hidroelektrik Santralı Projesi İş sahibi: Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret Ltd. Şti. Anlaşma bedeli: 1,052 milyon YTL Türü: Boyabat barajı ve hidroelektrik santralinin inşaatı ve tamamlanması Başlangıç tarihi: Kasım 2008 Anlaşma tarihi: Kasım 2008 Tamamlanma tarihi: Aralık 2012 Doğuş İnşaat Libya Al-Tahady Üniversitesi altyapı ve bina inşaatı projesi ihalesini kazanmıştır. Anlaşma şartları aşağıdaki gibidir: Al-Tahady Üniversitesi İnşaatı Projesi İş sahibi: ODAC (Organization for Development and Improvement Centers) Anlaşma bedeli: 567,970 milyon Libya Dinarı Türü:Al-Tahady Üniversitesi altyapı ve bina inşaatı Başlangıç tarihi: Aralık 2008 Anlaşma tarihi: Kasım 2008 Tamamlama tarihi: Aralık 2010

42.11 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından 18 Haziran 2008 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin ardından Kral TV ve Kral FM’in ticari ve ekonomik varlıklarının A Yapım’a transfer süreci başlamış ve Rekabet Kurulu’nun onayı alınmıştır. Radyo Televizyon Üst Kurulu süreci onaylamış ve A Yapım, Kral TV ve Kral FM’in yayın haklarını 16 Ekim 2008 tarihinde satın almıştır. Ödeme 95,000 bin USD olarak yapılmıştır. Grup ödemeyi gerçekleştirmek için Akbank T.A.Ş.’den Kasım 2015 vadeli Libor+yüzde 3.55 faiz oranlı 150,000 bin USD tutarında (226,845 bin YTL karşılığında) kredi kullanmıştır.

43 Bilanço tarihinden sonraki olaylar 43.1 Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Para Birimi Hakkındaki 5083 sayılı kanunun 1. maddesi

uyarınca ve 4 Nisan 2007 tarihli ve 2007/11963 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruş’ta yer alan “Yeni” ibareleri 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kaldırılmıştır. 2009 yılı içerisinde hem Yeni Türk Lirası hem de Türk Lirası banknotlar dolaşımda olacaktır. Yeni Türk Lirası banknotlar 10 Ocak 2010’da tedavülden kalkacaktır. Bu tarihten sonra Merkez Bankası 10 yıl süresince yeni banknotlarla değişimlerini yapacaktır. 31 Aralık 2008 tarihine kadar tüm dokümanlar YTL olarak hazırlanmış ve tüm muhasebe kayıtları YTL cinsinden tutulmuştur. Bu doküman ve hesaplar oldukları gibi tutulacaktır. 2009 yılında her iki cins paranın da dolaşımda olmasına bakılmaksızın, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle tüm veriler TL’ye çevrilecektir.

43.2 Garanti Bankası’nın Lüksemburg’da kurulu şubesinin mali tablolarının raporlanmasında kullanılan USD para birimi 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Euro olarak değiştirilmiştir. Şubeye tahsis edilen 89,500,000 USD (Grup’un payı 27,046,900 USD) tutarındaki sermaye ise 64,309,837 EUR’ya dönüştürülmüştür (Grup’un payı 19,434,433 Euro). Ayrıca, 4 Aralık 2008 tarih ve 2226 nolu yönetim kurulu toplantısında alınan karar ile Lüksemburg şubesine tahsis edilen sermayenin 400,000,000 Euro (Grup’un payı 120,880,000 Euro) tutarına kadar artış yapılabilmesi için genel müdürlüğe verilen yetkiye istinaden 13 Ocak 2009 tarihinde şubeye tahsis edilen sermaye 335,690,163 Euro (Grup’un payı 101,445,567 Euro) artırılarak toplam 400,000,000 Euro (Grup’un payı 120,880,000 Euro) olarak belirlenmiştir.


119

43 Bilanço tarihinden sonraki olaylar (devamı) 43.3 10 Şubat 2009, 14 Şubat 2009 ve 7 Mart 2009 tarihlerinde sırasıyla Sinop, Rize ve Giresun

illerinde araç muayene istasyonları operasyonlarına başlamıştır. 43.4 Doğuş Gayrimenkul, Finansbank A.Ş.’den 57,000,000 Euro tutarında kredi limitine sahiptir. 29

Ocak 2009 tarihinde kredi limitinin 15,000,000 Euro tutarındaki bölümü 20 Ocak 2020 vadeli olmak üzere kullanılmıştır. Doğuş Gayrimenkul’un Gebze’de bulunan ve üzerinde alışveriş merkezi projesi gerçekleştirilen arsası bu kredi için rehin verilmiştir.

43.5 Doğuş Yayın Grubu Denizbank A.Ş.’den operasyonel giderleri için yüzde 7.5 sabit faiz oranlı ve Kasım 2014 vadeli 5,000 bin USD (10 Mart tarihi itibariyle 8,979 bin YTL karşılığında) kredi kullanmıştır.

43.6 24 Şubat 2009 tarihinde Doğuş İletişim, Vogue dergisinin Türkiye’deki yayım haklarına ilişkin olarak Condé Nast New Markets Europe /Africa INC. ile bir anlaşma imzalamıştır. Vogue dergisinin ilk yayım tarihi sözleşme uyarınca Ekim 2010 olarak tespit edilmiştir.

43.7 30 Mart 2009 tarihinde Doğuş Yayın Grubu E Elektronik Bahis Oyunları Anonim Şirketi’ni kurmuştur.

Ek I Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları İlave Bilgiler Amerikan Doları’na çevrim 31 Aralık 2008

120

Takip eden sayfalarda Amerikan Doları (“USD”) olarak ifade edilen konsolide bilanço ve konsolide gelir tablosu sunulmaktadır.

Cari yıl konsolide mali tablolarının USD’ye çevrimi, 31 Aralık 2008 tarihindeki YTL konsolide mali tablolardan 31 Aralık 2008 tarihindeki resmi USD/YTL döviz kuru olan 1.5123 kullanılarak yapılmıştır. Önceki yıl konsolide mali tablolarının USD’ye çevrimi, 31 Aralık 2007 tarihindeki YTL konsolide mali tablolardan 31 Aralık 2007 tarihindeki resmi USD/YTL döviz kuru olan 1.1647 kullanılarak yapılmıştır. Bu tarz bir çevrim, UFRS’ye ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki veya herhangi bir ülkedeki Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensiplerine göre YTL tutarların USD’ye dönüştürüldüğüne dair bir gösterim olarak yorumlanmamalıdır.

Ek I.1 Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Bilanço Tutarlar bin USD olarak sunulmuştur.

121

2008 2007

Varlıklar Maddi duran varlıklar 1,703,080 1,923,415 Maddi olmayan duran varlıklar 791,582 863,635 Borçlanma senetleri 5,271,886 4,627,660 Hisse senetleri 31,918 44,466 Yatırım amaçlı gayrimenkuller 696,240 542,207 Diğer duran varlıklar 547,143 1,357,668 Ertelenmiş vergi varlıkları 109,593 94,996 Toplam duran varlıklar 9,151,442 9,454,047 Stoklar 512,321 309,007 Ticari alacaklar 803,106 657,122 İlişkili taraflardan alacaklar 9,917 23,028 Diğer dönen varlıklar 488,175 310,924 Müşterilere verilen kredi ve avanslar 10,950,318 10,783,644 Bankalara verilen kredi ve avanslar 1,599,472 1,310,053 Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar

50,884 153,157 Nakit ve nakit benzeri değerler 1,492,197 946,487 Toplam dönen varlıklar 15,906,390 14,493,422 Toplam varlıklar 25,057,832 23,947,469

Özkaynaklar Ödenmiş sermaye 1,329,228 1,725,931 Bağlı ortaklıkların ana ortaklıktaki sermaye payı (35,479) (46,068)Hisse senetleri ihraç primleri 105,369 136,816 Makul değer rezervi 24,129 40,651 Yabancı para çevrim farkları 32,679 3,476 Riskten korunma rezervi 4,868 6,906 Maddi duran varlıkların değer artış fonu 677,688 709,713 Geçmiş yıllar karları 1,535,498 1,629,223 Ana ortaklık hissedarlarına atfolunan özkaynaklar toplamı 3,673,980 4,206,648 Azınlık hakları Şahenk Ailesi 66,475 73,276 Diğer 66,195 108,953 Toplam azınlık hakları 132,670 182,229 Toplam özkaynaklar 3,806,650 4,388,877 Yükümlülükler Uzun vadeli finansal borçlar 2,998,947 2,292,328 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 82,852 49,653 Emeklilik fayda yükümlülükleri 20,503 42,708 Diğer uzun vadeli yükümlülükler 255,843 111,324 Toplam uzun vadeli yükümlülükler 3,358,145 2,496,013 Kısa vadeli finansal borçlar 1,302,337 1,001,126 Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı 949,424 868,770 Bankalararası mevduatlar 423,491 632,083 Müşteri mevduatları 11,115,060 10,682,745 Repo işlemlerinden kaynaklanan yükümlülükler 2,228,719 2,229,320 Ticari borçlar 881,162 593,627 İlişkili taraflara borçlar 2,443 5,084 Ödenecek vergiler 25,807 1,730 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 964,594 1,048,094 Toplam kısa vadeli yükümlülükler 17,893,037 17,062,579 Toplam yükümlülükler 21,251,182 19,558,592 Toplam özkaynaklar ve yükümlülükler 25,057,832 23,947,469

Ek I.2 Doğuş Holding Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2008 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Gelir Tablosu Tutarlar bin USD olarak sunulmuştur.

122

2008 2007 Gelirler 4,603,973 4,878,661

Gelirlerin maliyeti (3,285,239) (3,477,371)

Brüt kar 1,318,734 1,401,290

Genel yönetim giderleri (638,629) (624,151)

Satış, pazarlama ve dağıtım giderleri (128,167) (142,145)

Değer düşüklüğü giderleri (120,329) (64,970)

Sermaye piyasası işlem karları / (zararları), net 97,536 (90,785)

Diğer faaliyet gelirleri, net 158,670 182,813

Faaliyet karı 687,815 662,052

Finansman gelirleri 577,398 356,761

Finansman giderleri (932,647) (386,653)

Net finansman giderleri (355,249) (29,892)

Diğer faaliyet dışı giderler, net -- (21,879)

İştirak kazançları 3,698 2,365

Vergi öncesi kar 336,264 612,646

Vergi karşılığı (65,123) (60,764)


Ana ortaklık hissedarları 289,062 534,986

Azınlık hakları (17,921) 16,897

-Şahenk Ailesi (4,627) 5,553

-Diğer (13,294) 11,344


doğ ş ğ...doğuş holding anonim Şirketi ve bağlı ortaklıkları 31 aralık 2008 tarihi...

Documents