."...Στην αρχαία ελληνική Γραµµατεία και ιδιαίτερα στα παλαιότερα κείµενα, όπως είναι τα Οµηρικά έπη, οι έννοιεςΛόγος και Μύθος ταυτίζονται. Σε ό,τι µας αφορά, ο Μύθος, είναι ο Λόγος που περιγράφει την απώτατη προϊστορία,και µάλιστα µε έναν ιδιαίτερα ποιητικό τρόπο, που εµπεριέχει και ένα πλήθος συµβολισµών. Η γνώση της µακρινήςαυτής εποχής, που έχει χαρακτηριστεί ως Μυθολογική, προέρχεται από µία παράδοση που αρχικά ήταν προφορικήκαι περιλάµβανε µια ποικιλία διηγήσεων των ανθρώπων που πρωτοκατοίκησαν αυτόν τον τόπο, αναφορικά µε τιςδραστηριότητες των προπατόρων τους, των θεών και των ηρώων τους. Σήµερα γνωρίζουµε ότι πολλά από ταθεωρούµενα κατά το παρελθόν ως µυθικά γεγονότα, δηλαδή ως προϊόντα φαντασίας και µη αληθινά, αποδείχτηκεότι αντιστοιχούν σε ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα σε πραγµατικούς τόπους. Η ανακάλυψη της Τροίας, τωνπολύχρυσων Μυκηνών, της Τίρυνθας, κλπ., ήταν αδιάψευστα τεκµήρια που προσέδωσαν την απαιτούµενηιστορική διάσταση στην Ιλιάδα του Οµήρου. Στον τοµέα αυτό, συνεισφέρουν και οι διάφοροι κλάδοι τωνγεωεπιστηµών, εφαρµόζοντας σύγχρονες µεθόδους έρευνας του πρόσφατου γεωλογικού παρελθόντος και έτσιεπιβεβαιώνουν και ενίοτε µάλιστα χρονολογούν γεγονότα, τα οποία συνδέονται µε φυσικογεωλογικές διαδικασίες καιτα οποία προηγουµένως είχαν χαρακτηριστεί µυθικά..."Τι είναι η ΓεωµυθολογίαΓεωµυθολογία είναι ο επιστηµονικός κλάδος που ασχολείται µε την ερµηνεία της Μυθολογίας σε σχέση µε τοφυσικό περιβάλλον (γεωπεριβάλλον) και τις κλιµατικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά την µυθολογική περίοδο.Πολλές και δραµατικές ήταν και οι αλλαγές στις φυσικογεωγραφικές και περιβαλλοντικές συνθήκες κατά την µακράπερίοδο της Προϊστορίας. Ο Ελλαδικός χώρος εµφάνιζε µεγάλη σεισµική και ηφαιστειακή ανησυχία και έντονεςγεωµορφολογικές µεταβολές λόγω των κλιµατολογικών διακυµάνσεων. Κατά την τελευταία ψυχρή κλιµατικήπερίοδο (παγετώδη) το µεγαλύτερο τµήµα της κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης ήταν καλυµµένο από στρώµαπάγου µεγάλου πάχους (σε κάποια σηµεία του ξεπερνούσε τα 3.000 µέτρα). Η δέσµευση τεράστιων ποσοτήτωνύδατος στους παγετώνες, είχε ως αποτέλεσµα η στάθµη της τότε θάλασσας να βρίσκεται 125 µέτρα χαµηλότερααπό τη σηµερινή. Τεράστιες εκτάσεις που σήµερα είναι θάλασσα τότε ήταν ξηρά. Πριν περίπου 18.000 χρόνια,λόγω της ξαφνικής θερµοκρασιακής ανόδου, άρχισε η τήξη των παγετώνων, η οποία είχε ως αποτέλεσµα τηνάνοδο της στάθµης της θάλασσας. Από τότε, και για χρονικό διάστηµα 12.000 περίπου ετών, ο παλιός κάτοικος

αυτού του τόπου, παρατηρούσε έκθαµβος και έντροµος τις παράκτιεςπεδινές περιοχές, τις πηγές και τα δέλτα των ποταµών, τις κοιλάδες καιτις λίµνες, να κατακλύζονται σταδιακά από τη θάλασσα, η οποίαπροέλαυνε συνεχώς καταλαµβάνοντας τον ζωτικό του χώρο,υπακούοντας στη βούληση του Γαιήοχου, Ενοσίχθωνος και Γεωσείστηθεού Ποσειδώνος, ώσπου, πριν περίπου 5.500 χρόνια η στάθµη τηςθάλασσας σταθεροποιήθηκε στο σηµερινό της περίπου επίπεδο και τοτοπίο απέκτησε κατά προσέγγιση την σηµερινή του µορφή. Έκτοτε (µετάτην ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ), ο καθοριστικός παράγοντας για την ανθρώπινηανέλιξη, είναι πλέον τα καιρικά φαινόµενα που είναι πολύ σηµαντικά γιατον άνθρωπο εκείνης της εποχής, γιατί έχει περάσει πλέον στο στάδιοτου τροφοπαραγωγού, καλλιεργεί τη γη και έχει οργανώσει την κοινωνικήτου ζωή σε πόλεις. Στην ατµόσφαιρα πλέον εφορεύει ο ύψιστος θεός τωνΕλλήνων Ζεύς, όπως υπονοούν µεταξύ άλλων τα προσωνύµια και οιεπικλήσεις του ως Νεφεληγερέτου, Κεραύνιου, Όµβριου κ.α.

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΜΗΝΕΙΩΝ

Ο κατακλυσµός του ∆αρδάνουστη ΣαµοθράκηΈνα από τα καλύτερα παραδείγµατα αποτελείο κατακλυσµός του ∆αρδάνου στη Σαµοθράκη,ο οποίος, όπως έχει αποδείξει ο καθηγητήςΓεωλογίας Ηλίας Μαριολάκος (2003), συνέβηπριν 12.500 χρόνια και χαρακτηρίζεται ως οπαλαιότερος µεταξύ των γνωστώνκατακλυσµών της ελληνικής αλλά και τηςπαγκόσµιας Μυθολογίας. Η σύγχρονηεπιστηµονική έρευνα έχει τεκµηριώσει τα όσααναφέρει ο ∆ιόδωρος ο Σικελιώτης σχετικά µετον κατακλυσµό. Σηµειωτέον ότι ο ∆ιόδωροςέζησε περίπου 10000 χρόνια µετά τα γεγονόταπου λεπτοµερώς περιγράφει…

Όθρυς το βουνό των ΤιτάνωνΣτην Όθρυ είχαν συγκεντρωθεί οι Τιτάνες κατά την Τιτανοµαχία, καιαπό εκεί µάχονταν κατά των Θεών του Ολύµπου. Η περιοχή αυτήπαρουσιάζει σεισµικότητα και ηφαιστειότητα, που ασκούνσηµαντική επίδραση στη διαµόρφωση των συνθηκών του φυσικούπεριβάλλοντος. Το τέλος των Τιτάνων σηµαίνει αφενός τη σχετικήσεισµική και ηφαιστειακή ύφεση και αφετέρου το τέλος της άµεσηςκαι καθοριστικής επίδρασης του φυσικού περιβάλλοντος στηδιαβίωση του Προϊστορικού Ανθρώπου.

Ο Ηρακλής και ο ΛίχαςΤα ηφαίστεια των Λιχάδων δηµιούργησαν τα σηµερινάΛιχαδονήσια, τα οποία αποτελούνται εξ' ολοκλήρου απόηφαιστειακά πετρώµατα. Ο µύθος τα συνδέει µε το δραµατικότέλος και την αποθέωση του Ηρακλέους, οφείλουν δε το όνοµατους στο Λίχα. Ο Ηρακλής βρέθηκε στο ακρωτήριο Κήναιο τηςΒορειοδυτικής Εύβοιας και αποφάσισε να προσφέρειευχαριστήριες θυσίες στον πατρώο θεό ∆ία. Η ∆ηιάνειρα, ησύζυγος του Ηρακλή, που έµενε στην Τραχίνα, στα ριζά τηςΟίτης, όταν έµαθε ότι ο Ηρακλής είχε ερωτευτεί την Ιόλη, για να

ξανακερδίσει την αγάπη του,αποφάσισε να του στείλει µε τοΛίχα έναν χιτώνα τον οποίοεµπότισε προηγουµένως µ΄ένα ερωτικό φίλτρο. Το υγρόαυτό περιείχε δηλητήριο απότην Λερναία Ύδρα και της τοείχε προµηθεύσει ο ΚένταυροςΝέσσος, κατά τηνπεριπετειώδη διάβαση του

ποταµού Εύηνου. Έτσι, µόλις ο Ηρακλής, φόρεσε το χιτώνα για να κάνει την ιεροπραξία της θυσίας, οχιτώνας κόλλησε στο σώµα του και άρχισε να του κατατρώγει τις σάρκες, προκαλώντας του φρικτούςπόνους. Ο Ηρακλής στον θυµό του, άρπαξε το Λίχα, και αφού τον στριφογύρισε, τον έριξε στον βόρειοΕυβοϊκό Κόλπο. Τα κοµµάτια του Λίχα σχηµάτισαν τα νησάκια Λιχάδες, (η Μονολιά είναι το κορµί του καιη Στρογγυλή το κεφάλι του), το δε βουνό πάνω από το ακρωτήριο ονοµάστηκε Λιχάς.ΘερµοπύλεςΤο αίµα του Ηρακλή κόχλαζε από το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας και για να γλιτώσει από τους πόνους ρίχτηκε στον κοντινότερο ποταµό. Από τότε τα νεράστο σηµείο αυτό εξακολουθούν να καίνε και να έχουν δυσάρεστη οσµή, γι΄ αυτό η περιοχή ονοµάζεται Θερµοπύλες.Ο Μαλιακός κατακλύστηκε από το θαλασσινό νερό και έγινε κόλπος, µόλις πριν 6.000 χρόνια περίπου. Έκτοτε, τον σηµαντικότερο ρόλο στην εξέλιξή του παίζει

ο Σπερχειός ποταµός µε τις προσχώσεις, τις πληµµυρικές παροχές και το ∆έλτα του. Ο Σπερχειός σύµφωνα µε τον Ησίοδο, ήταν ποταµός Θεός, γιος του ΤιτάναΩκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος. Το ∆έλτα του Σπερχειού µεταβάλλεται συνεχώς, γιατί ο ποταµός τροφοδοτεί το Μαλιακό µε προσχώσεις. Στην εικόναπαρουσιάζεται η µετατόπιση λόγω προσχώσεων των ακτογραµµών του Μαλιακού κατά τους ιστορικούς χρόνους, όπως και η υπολογιζόµενη θέση της ακτήςκατά την εποχή της µάχης των Θερµοπυλών.

"...Η µυθολογία, µεταξύ άλλων, εκφράζει µία µορφή αποκρυσταλλωµένης συλλογικής µνήµης, που φθάνει έως την απώτατηπροϊστορία και µ' αυτή την έννοια αποτελεί µία ανεκτίµητη πνευµατική κληρονοµιά. Ο προϊστορικός άνθρωπος υπήρξε µάρτυραςπεριβαλλοντικών αλλαγών και η µυθολογική διήγηση εκφράζει σε πολύ µεγάλο βαθµό αυτό που ο προϊστορικός άνθρωπος βίωσε. Ηκωδικοποίηση αυτής της αρχικά προφορικής παράδοσης από γενιά σε γενιά, αποτέλεσε το πλούσιο υλικό της Μυθολογίας, που,µεταξύ άλλων, συµβολίζει τις διάφορες φάσεις εξέλιξης του Γεωπεριβάλλοντος. Σε µας δεν αποµένει παρά το να µπορέσουµε ναερµηνεύσουµε και να αποκωδικοποιήσουµε κατάλληλα αυτό το υλικό, προκειµένου να κατανοήσουµε καλύτερα τον κόσµο και κυρίωςπώς αυτός µεταβάλλεται..." Γ. ΜΠΑΝΤΕΚΑΣ

ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Κ.Π.Ε.ΣΤΥΛΙ∆ΑΣΜαρκατσέλης Βαγγέλης Υπεύθυνος, Πάστρας Γιάννης αναπληρωτής Υπεύθυνος, Παπαγεωργίου Μαρίνα, ΑναγνώστουΓιώργος, Αγγελής Κώστας, Κουτσογιάννης Αντώνης µέλη της Παιδαγωγικής Οµάδας.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ Το αρχείο του ΚΠΕ ΣΤΥΛΙ∆ΑΣ, εργασίες του οµ. Καθηγητήτου Πανεπιστηµίου.Αθηνών ΗΛΙΑ ∆. ΜΑΡΙΟΛΑΚΟΥ, και κείµενα του Drs Γεωλογίας ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΑΝΤΕΚΑΕπιµέλεια :Μαρκατσέλης Βαγγέλης-Παπαγεωργίου Μαρίνα

Ποια είναι η θεµατολογία του δικτύου:--Οι Περιβαλλοντικές αλλαγές που έχουν γίνει στο παρελθόν, είτε αυτές είναιγεωµορφολογικές είτε κλιµατικές αλλαγές.--Οι µεταβολές που παρατηρούµε σήµερα και που οι επιστήµονες θεωρούν ότιπιθανόν να συµβούν στο µέλλον (κλιµατική αλλαγή)--Τα πολιτιστικά και πολιτισµικά στοιχεία του Ελλαδικού χώρου και η σχέση τους µε τιςπεριβαλλοντικές αλλαγές.--Οι Μύθοι, οι Θρύλοι, οι παραδόσεις κ.λ.π. που ερµήνευαν ή αιτιολογούσαν φυσικάφαινόµενα.-- Οι περιβαλλοντικές συνθήκες του παρελθόντος και η σχέση τους µε την κοινωνικήοργάνωση, την εξέλιξη των τρόπων καλλιέργειας στη Γεωργία, την κατοικία, τοπολίτευµα, τις ηθικές ή κοινωνικές αξίες, τη Θρησκεία κλπ.)-- Η χάραξη γεωπεριβαλλοντικών - γεωµυθολογικών µονοπατιών και η αποτύπωσητων στοιχείων που τα καθορίζουν.--Η µελέτη των αλλαγών στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και η ερµηνείατους µε τη συνδροµή της µυθολογίας.--Η προσέγγιση του θέµατος γίνεται διεπιστηµονικά, εξετάζοντας τη σχέσηΜυθοπλασίας, µε τις γεωλογικές και κλιµατικές αλλαγές του παρελθόντος, την Ιστορία,τη Λογοτεχνία κλπ.-- Η διερεύνηση των σχέσεων που υπήρχαν ή υπάρχουν, σε διαφορετικές περιοχέςτης Ελλάδας (κοινές ονοµασίες ποταµών, πόλεων, µετακινήσεις πληθυσµών, τοπικάήθη και έθιµα, που είναι παρόµοια σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας).Στόχος µας είναι :-- Να έρθουν οι µαθητές σε επαφή µε το σηµερινό φυσικό περιβάλλον και νααντιληφθούν ότι αυτό δεν παραµένει σταθερό αλλά µεταβάλλεται. Στο πλαίσιο αυτόπαράλληλα µε τα φυσικά αίτια των µεταβολών και της ερµηνείας τους, µπορεί να γίνειαντιληπτή η ανθρώπινη παρέµβαση και τα όριά της.--Να γνωρίσουν τους µύθους, θρύλους κ.λ.π. και να κατανοήσουν τα φαινόµενα πουπροσπάθησαν να ερµηνεύσουν οι µύθοι αυτοί, σε µια εποχή που δεν είχαναναπτυχθεί οι Φυσικές Επιστήµες.--Η συµβολή στην ανάδειξη των πολιτιστικών αξιών και την ανάπτυξη των γνώσεωνγια το περιβάλλον.--Να αναπτυχθεί η επικοινωνία σχολείων από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.--Να δηµιουργηθούν γεωπεριβαλλοντικά - γεωµυθολογικά µονοπάτια σε όλη τηνΕλλάδα, που θα συνδέουν µυθολογικούς τόπους στους οποίους οι έντονεςπεριβαλλοντικές αλλαγές άφησαν τη σφραγίδα τους.-- Η προοπτική να επεκταθεί το δίκτυο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

∆ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ∆ΙΚΤΥΟΥΠραγµατοποιήθηκαν µια σειρά από σεµινάρια Π.Ε. (Στυλίδα - Λαµία - Μουζάκι -Χαλκίδα - Ορχοµενός - Άµφισσα - Λιτόχωρο - Νάουσα - Μακρυνίτσα - Κόρινθος κλπ)Για τα επόµενα σχολικά έτη θα υλοποιηθούν σεµινάρια ΠΕ και συναντήσεις εργασίαςσυντονιστών των Περιβαλλοντικών οµάδων των σχολείων του δικτύου, σε συνεργασίαµε τα Κ.Π.Ε. και τους Υπευθύνους Π.Ε. που συµµετέχουν στο ∆ίκτυο.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΗ Συντονιστική επιτροπή του δικτύου αποτελείται από 9 µέλη καθώς και τα αναπληρωµατικά τους. Για τη στήριξη του δικτύου έχει συσταθείεπιστηµονική και παιδαγωγική οµάδα.Τα Κ.Π.Ε. που συµµετέχουν στο δίκτυο είναι:Στυλίδας (συντονιστικό), Υπάτης, Άµφισσας, Αράχθου, Βάµου Χανίων, Καλαµάτας, Καστοριάς, Κορθίου Άνδρου, Νάουσας, ΕλευθερίουΚορδελιού, Μουζακίου, Μακρινίτσας, ∆ραπετσώνας, Αν. Ολύµπου, Νέας Κίου, Βελβενδού, 'Εδεσσας (ΚΟΜΒΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ)ΣΧΟΛΕΙΑΤη σχολική χρονιά 2005-2006 συµµετείχαν στο δίκτυο 55 σχολεία από όλη την Ελλάδα.

Ç ÅëëçíéêÞ Ìõèïëïãßá áíôéðñïóùðåýåé ôçí ðáëáéüôåñçéóôïñßá ôùí êáôïßêùí ðïõ Ýæçóáí óôïí ôüðï ðïõ

áñãüôåñá ïíïìÜóôçêå ÅëëÜäá. Ðñüêåéôáé äçëáäÞ ãéá ôçíðñïúóôïñßá ôùí Ðñþôï-ÅëëÞíùí Þ ôùí ÐñïåëëÞíùí.

¸íá ìåãÜëï ôìÞìá ôçò ÅëëçíéêÞò Ìõèïëïãßáò ôáõôßæåôáéìå ôçí öõóéêï-ãåùëïãéêÞ åîÝëéîç ôïõ Åëëáäéêïý ÷þñïõ.Óõíåðþò, ç ÅëëçíéêÞ Ìõèïëïãßá Ý÷åé, ðÝñáí ôùí Üëëùíêáé ìéá öõóéêïãåùëïãéêÞ Þ ãåùìõèïëïãéêÞ äéÜóôáóç.

ÇËÉÁÓ ÌÁÑÉÏËÁÊÏÓ

Å È Í É Ê Ï È Å Ì Á Ô É Ê Ï Ä É Ê Ô Õ Ï Ð Å Ñ É Â Á Ë Ë Ï Í Ô É Ê Ç Ó Å Ê Ð Á É Ä Å Õ Ó Ç Ó

Ã Å Ù Ð Å Ñ É Â Á Ë Ë Ï Í Ô É Ê Á - Ã Å Ù Ì Õ È Ï Ë Ï Ã É Ê Á Ì Ï Í Ï Ð Á Ô É ÁÃ Å Ù Ð Å Ñ É Â Á Ë Ë Ï Í Ô É Ê Á - Ã Å Ù Ì Õ È Ï Ë Ï Ã É Ê Á Ì Ï Í Ï Ð Á Ô É ÁÕÐ. Å.Ð.È. - ÄÇÌÏÓ ÓÔÕËÉÄÁÓ

ÊÅÍÔÑÏ ÐÅÑÉÂÁËËÏÍÔÉÊÇÓÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇÓ ÓÔÕËÉÄÁÓ

Εργατικές κατοικίες Τ.Κ.35300 ΣΤΥΛΙ∆ΑΤηλ. 22380 23121 FAX 2238023137

Email: kpestyl@sch.grhttp://kpe-stylid.fth.sch.gr

1Μαριολάκος Ηλίας, 2Μαρκατσέλης Ευάγγελος, 2Παπαγεωργίου Μαρίνα, 1Μπαντέκας Ιωάννης, 1+Κρανιώτη Αντιγόνη, 3Μανούτσογλου Εµµανουήλ1:Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Τοµέας ∆υναµικής,Τεκτονικής και εφαρµοσµένης Γεωλογίας, Πανεπιστιµιούπολη Ζωγράφου 15784 ΑΘΗΝΑ,+302107274402, +302107274409, +302107274861, mariolakos@geol.uoa.gr2: Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Στυλίδας, 35300 Stylida, +302238023121, fax +302238023137, email: kpestyl@sch.gr website: http//kpe-stylid.fth.sch.gr3: Πολυτεχνείο Κρήτης, Τµήµα Μηχανικών ορυκτών πόρων Πολυτεχνειούπολη, 73100 Ακρωτήρι Χανιά, emanoyt@mred.tuc.gr +302821037650

Η λέξη "λαός"Μετά τον κατακλυσµό ο∆ευκαλίων και η Πύραδηµιούργησαν το νέο γένοςτων Ανθρώπων καιπετώντας πίσω τους "τακόκαλα της γης", δηλαδήλίθους, (λάας στην αρχαίαελληνική), δηµιούργησαντον "λαό". Τη λέξη λάαςχρησιµοποιούµε και σήµεραπ.χ. λαξεύω, λατοµείο.

Ο Κατακλυσµός του ∆ευκαλίωναΗ περιοχή της Όθρυς, συνδέεται µε τον∆ευκαλίωνα και την Πύρα, στα χρόνια τωνοποίων έλαβε χώρα ο µεγάλοςκατακλυσµός. Η συνεχής προέλαση τηςθάλασσας µε την κατάκλυση τωνπαραθαλάσσιων πεδινών περιοχών,αναγκάζει τον προϊστορικό άνθρωπο ναανεβεί σε οροπέδια και να ζήσει δίπλα σελίµνες και ποταµούς, όπου επικρατείσχετική περιβαλλοντική ηρεµία.

Γιατί ονοµαστήκαµε Έλληνες;Ο ∆ευκαλίων είναι ο πατέρας του Έλληνα που σύµφωνα µε τηνπαράδοση θεωρείται ο γενάρχης των Ελλήνων. Μετά τον κατακλυσµό,ο Έλληνας ίδρυσε την πόλη Ελλάδα, η οποία στη "Χάρτα" του ΡήγαΦεραίου (τέλη 18ου αιώνα), όπως και στον χάρτη του "Νέου Ανάχαρση"(αρχές 19ου αιώνα) τοποθετείται κάπου στα υψίπεδα της Όθρυος. Ταπαιδιά του Έλληνα είναι ο ∆ώρος, ο Αίολος και ο Ξούθος ο οποίοςγέννησε τον Ίωνα και τον Αχαιό. Έτσι οι ∆ωριείς οι Αιολείς, οι Αχαιοί καιοι Ίωνες ονοµάστηκαν Έλληνες προς τιµήν του γεννήτορά τουςΈλληνα.

Ο Ηρακλής και ο ΑχελλώοςΗ πάλη µε τον Αχελώο είναι η εκτροπή/ διευθέτηση του ορµητικού ως ταύρου ποταµού¨(ανω τελεία) το φιδίσιο κορµί του, είναι οι µαίανδροι που σχηµατίζει, το δε κέρας πουαποκόπτει ο Ηρακλής είναι η "ευθυγράµµιση"/παράκαµψη ενός µαιάνδρου, ο οποίοςόταν αποκόπτεται από την ροή του ποταµού, προσφέρεται ως γονιµότατη και εύφορη γηγια καλλιέργειες. Η νέα γη, αποστραγγισµένη από τα νερά του ποταµού, είναι πραγµατικάτο κέρας της Αµάλθειας, δηλαδή το κέρας της Αφθονίας.Στην εικόνα αριστερά φαίνεται το αποκοµµένο κέρας του Αχελώου, ενώ στο χάρτη δεξιάφαίνονται το φιδίσιο κορµί και οι αποκοµµένοι µαίανδροι (το κέρας) του ποταµού.