Download - хөгжлийн эдийн засаг
![Page 1: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/2.jpg)
Бодит баримт Äýëõèéí õ¿í àìûí 23 % íü äýëõèéí íèéò áàÿëãèéí 85 %-
èéã ýçýìøèæ áàéíà. Äýëõèéí õ¿í àìûí 20 % íü õàìãèéí áàãà îðëîãîòîé 20%-èàñàà 70 äàõèí èõ îðëîãîòîé áàéíà. “Õ¿ì¿¿í òºðºëõòºí íýãýí ãàðàã äýýð àìüäàð÷ áóé àòëàà áàÿ÷óóäûí åðòºíö, áîð÷óóäûí åðòºíö ãýæ õóâààãäñàí íü ãàéõàëòàé”
![Page 3: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/3.jpg)
Бодит баримт ªëñãºëºí, ºâ÷ëºë, áè÷èã ¿ñýã ¿ë ìýäýõ ÿâäàë, ÿäóóñûí
õîðîîëîë, àæèëã¿éäýë, òýãø áóñ áàéäàë ÿëãàâàðëàë Õºãæèæ áàéãàà áîëîí õºãæñºí îðíóóäûí õàðèëöàí
õàìààðàë íåôòèéí øîê, ºðèéí õÿìðàë, öàã àãààðûí äóëààðàë, ãîö õàëäâàðò ºâ÷èí, àëàí õÿäëàãà çýðãýýð óëàì õ¿÷òýé áîëæ áàéãàà íü äàðàìòûã íýìæ áàéíà
![Page 4: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/4.jpg)
Ãýðýëò èðýýä¿éä õ¿ðãýäýã íèéãìèéí èíæåíåð÷ëýëèéí áàãàæ çýìñýã
ÄÍÁ-èé áàéíãûí ºñºëòºä õ¿ðýõ ÷àäâàð ¯íýìëýõ¿é ÿäóóðàë, òýãø áóñ áàéäàë, ýðõ ÷ºëºº, ººðèé㺺
õ¿íäëýõ çýðãèéã áàãòààñàí àìüäðàëûí ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí àõèö
Àëèâàà ñèñòåìèéí õýìæýýñýý íýìýõ ¿çýãäýë Ýäèéí çàñãèéí õºãæèë = ýäèéí çàñãèéí ºñºëò + ººð÷ëºëò Á¿õ íèéãìèéí ñèñòåìèéí óðàãø ÷èãëýñýí õºäºë㺺í
![Page 5: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/5.jpg)
Õ¿í àìûí àìüäðàëûí ÷àíàðò ãàð÷ áàéãàà àõèö, òåõíèêèéí äýâøèë, á¿õ èíñòèòóöûí áîëîâñðîíãóé áîëîõ ¿éë ÿâö
Èðýýä¿é ¿åèéí ñàéí ñàéõàí àæ áàéäëûã ìóóòãàõã¿éãýýð ºíºº ¿åèéíõíèé àìüäðàëûí ò¿âøíèéã äýýøë¿¿ëýõ
Õ¿íèé õºãæèëä ¿ç¿¿ëýõ ýåðýã íºëºº Îðëîãî, ¿éëäâýðëýëèéí ºñºëòèéí çýðýãöýý íèéãýì,
íèéãìèéí áàéãóóëàë, óäèðäëàãûí á¿òýö ìºí íèéãìèéí óõàìñàð, çàí çàíøèë, àìüäðàëûí õýâøèëд ãàðñàí ÿçãóó𠺺ð÷ëºëò
![Page 6: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/6.jpg)
Õºãæëèéí ýäèéí çàñàã ¿íýìëýõ¿é ÿäóóðëûã óñòãàж, ýäèéí çàñãèéã øèíý÷ëýõ èíñòèòóöèйн болон íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí ìåõàíèçìóóäûã ñóäëàна.
![Page 7: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/7.jpg)
Хºãæèæ áóé îðíóóäûí àìüäðàëûí ò¿âøèí ºíäºð õºãæèëòýé îðíóóäûíõààñ ÿìàð ÿëãààòàé áîëîõûã òîäîðõîéлîõ
Хºãæñºí îðíóóäàä боëæ áуй ¿éë ÿâäàë õºãæèæ áóé îðíóóäàä ñàéí, ìóó ÿìàð íºëººòýé áîëîõûã òîäðóóëàí ñóäëàõ
ßíç á¿ðèéí ¿çýë áàðèìòëàë, ó÷èð øàëòãààíòàé ýäèéí çàñãèéí íàðèéí òºâºãòýé àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýõýä øààðäëàãàòàé øèíý ñàíàà, øèíý õàíäëàãûã áèé áîëãîõ
![Page 8: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/9.jpg)
Õ¿í àì áà ãàçàð íóòãèéí õýìæýý Õýë, øàøèí Áóñäûí êîëîíè îðîí áàéñàí ãàøóóí ò¿¿õ Áîëîâñðîëûí ò¿âøèí Áàéãàëèéí íººöèéí õýìæýý Àæ ¿éëäâýðèéí õýâ ìàÿã Çàñàãëàëûí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã, àðä÷èëëûí ò¿âøèí Îëîí óëñûí óëñ òºð, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíààñ
õàìààðàõ
![Page 10: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/11.jpg)
1. Àìüæèðãààíû ò¿âøèí äîðîé2. Á¿òýýìæèéí ò¿âøèí äîîãóóð3. Õ¿í àìûí õóðäàöòàé ºñºëò, õ¿í àì ç¿éí äàðàìò4. Àæèëã¿éäýë, äóòóó àæèë ýðõëýëò èõòýé5. պ人 àæ àõóé, ò¿¿õèé ýäèéí ýêñïîðòîîñ õàìààðàõ
õàìààðàë ºíäºð6. Òºãñ áóñ çàõ çýýë, òºãñ áóñ ìýäýýëýë7. Îëîí óëñûí òýãø áóñ õàðèëöàà
![Page 12: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/12.jpg)
1. Бага орлоготой2. Дунд орлоготой3. Шинээр аж үйлдвэржсэн4. Нефть экспортлогч
![Page 13: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/13.jpg)
Мөн дараах үзүүлэлтээр ХБО-ыг эрэмбэлнэ: Õ¿íèé Õºãæëèéí Èíäåêñ Íýýëòòýé Áàéäëûí Èíäåêñ ªðñºëäºõ ×àäâàðûí ¯ç¿¿ëýëò Тэнцвэрт Хөгжлийн Үзүүлэлт Àìüäðàëûí Áèåò Чàíàðûí Үç¿¿ëýëò
![Page 14: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/14.jpg)
1. ¯íäñýí õýðýãöýýãýý õàíãàõ ÷àäâàð. Хîîë õ¿íñ, îðîí áàéð, ýð¿¿ë ìýíä, àþóëã¿é áàéäàë. Ýäãýýðèéí àëü íýã áàéõã¿é ýñâýë íîöòîé äóòàãäâàë “õºãæëèéí ¿íýìëýõ¿é äîðîéòîë” ãýíý. Ýäèéí çàñãèéí áàéíãûí, òîãòâîðòîé ºñºëòã¿éãýýð ¿¿íèéã äàâàí òóóëàõ áîëîîìæã¿é. Ýíý áîë óðàãø ÿâàõûí òóëä çààâàë á¿ðä¿¿ëýõ íºõöºë.
![Page 15: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/15.jpg)
2. ªºðèé㺺 õ¿íäëýõ áóþó áèå õ¿í áàéõ. Бóñäàä õýðýãòýéãýý ìýäðýõ, ººðèé㺺 äîðä ¿çýõã¿é áàéõ, ººðèé㺺 øóíàë õ¿ñýë, õóâèéí ÿâöóó àøèã ñîíèðõëûíõîî áîîë áèø ãýæ ¿çýõ ÷àäâàð. Íýð òºð, ¿íýí÷ øóäàðãà ÷àíàð, ãàäààä áà äîòîîä ìýäðýìæ, ñýòãýë õàíãàëóóí áàéäàë
![Page 16: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/16.jpg)
3. Äàðëàëààñ àíãèä ýðõ ÷ºëºº, ñîíãîõ ýðõ. Ýðõ ÷ºëºº ãýäýã áîë õ¿ðýýëýí áóé ìàòåðèàëëàã áîëîí íèéãìèéí íºõöëèéí äàðàìòëàã÷ íºëººëëèéã ñºðºõ ÷àäâàð þì. Бàéãàëèéí ãàìøèã, áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí íºëºº, íèéãìèéí èíñòèòóò, ÿäóóðàë, äîãìàòèê ¿çýë ñóðòàë гэх мэт.
![Page 17: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/18.jpg)
1950-60-аад онд шинээр тусгаар тогтносон улсууд хөгжсөн орнуудын туршлагыг авч хэрэглэсэн
Өсөлтийн үе шатны онол Гэвч үр дүнгээ өгөөгүй? Юунаас болов?
![Page 19: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/19.jpg)
Хөгжиж буй орнуудын өнөөгийн байдал, хөгжсөн орнуудын хөгжлийн эхэн үеийн байдал их ялгаатай байсныг тооцоогүй.
Ямар ялгаа байсан бэ?
![Page 20: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/20.jpg)
Биет ба хүмүүн капиталын ялгаа ÄÍÁ-íèé õýìæýý, äýëõèéí ò¿âøèíòýé õàðüöóóëñàí íýã
õ¿íä íîãäîõ îðëîãî Óóð àìüñãàëûí íºõöºë Õ¿í àìûí òîî, òàðõàö, ºñºëòèéí õóðä
![Page 21: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/21.jpg)
Ãàäààä ðóó øèëæèõ õºäºë㺺í Ãàäààä õóäàëäààíààñ îëîõ îðëîãî áà ýäèéí çàñãèéí
ºñºëò Õºãæëèéí çîðèëãîîð ñóóðü áîëîí õýðýãëýýíèé øèíæëýõ
óõààíû ñóäàëãàà õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæ Óëñ òºðèéí èíñòèòóöóóäûí òîãòâîðòîé, óÿí õàòàí
áàéäàë
![Page 22: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/23.jpg)
1. Ростоугийн үе шатны онолАливаа эдийн засгийн хөгжил дараах 5 шатыг
дамжина: Уламжлалт нийгэм Урьдчилсан нөхцлүүд боловсрох үе Өөрийгөө дэмжсэн үсрэлтэд орох үе Технологийн хөгжил оргилдоо хүрэх үе Нийтийн хэрэглээний үе
![Page 24: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/24.jpg)
2. Харрод-Домарын шатлалын онол
ks
YY =∆
Эдийн засаг хурдтай өсөхийн тулд хуримтлал, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй.
![Page 25: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/25.jpg)
3. Бүтцийн өөрчлөлтийн загварСул хөгжсөн эдийн засаг хоёр сектороос тогтоно:
Натурал хөдөө аж ахуй Орчин үеийн сектор
![Page 26: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/26.jpg)
3. Бүтцийн өөрчлөлтийн загвар
Эдийн засаг өсөхийн тулд хөдөөнөөс хот руу ажиллах хүчний шилжилт явагдах ёстой. Үүний тулд хотын цалин хөдөөнөөс дор хаяж 30% илүү байх хэрэгтэй
![Page 27: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/27.jpg)
4. Гадны эрхшээлийн эсрэг онолууд
Эрхшээлийн шинэ колоничлолын загварууд Хөгжлийн тухай буруу номлол Хөгжлийн хоёрдмол онол
![Page 28: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/28.jpg)
5. Шинэ сонгодог өсөлтийн онолууд Хºãæèæ áóé îðíóóäûí àâèëãàë, ¿ð àøèãã¿é
áàéäàë,ýäèéí çàñãèéí õàíãàëòã¿é óðàìøèë äîðîé õºãæèëä õ¿ðãýæ áàéнà.
![Page 29: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/29.jpg)
5. Шинэ сонгодог өсөлтийн онолууд Зàõ çýýë ¿ð àøèãòàé, òºðèéí àëèâàà оролцоо
á¿òýýìæèéг бууруулж áàéíà Тºðийн бүтэлгүйтэл, òºðèéí àæèëòíóóäûí õóâèà
õè÷ýýñýí ¿éë õºäëºë сөрөг нөлөө үзүүлж байна Зàõ çýýë òºãñ áóñ áºãººä òºð äýä á¿òýö,
áîëîâñðîëä õºðºí㺠îðóóëàõ, õóâèéí áèçíåñèéí îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ çýðýã çàéëøã¿é îðîëöîîãîîð äàìæóóëàí õÿçãààðëàãäìàë áîëîâ÷ îíöãîé ÷óõàë ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýõ ¸ñòîé.
![Page 30: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/30.jpg)
6. Өсөлтийн шинэ онол Х¿ì¿¿í êàïèòàë, äýä á¿òýö, ñóäàëãàà õºãæëèéí
ñàëáàðò õèéõ õºðºí㺠îðóóëàëòûí ¿¿ðэг îíöгой чухал.
Эäèéí çàñãèéí õºãæëèéã äýìæèõýä òºðèéí áîäëîãî èäýâõèòýé ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ ¸ñòîé
![Page 31: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/33.jpg)
1972-îíä Ðîìûí êëóáûí äýìæëýãýýð “Limits to Growth” íîì õýâëýãäñýí
Ìàëüòóñ, Ìåäîóç, World 3
Äýëõèéí õÿçãààðëàãäìàë íººö ýäèéí çàñãèéí òîãòìîë õóðäòàé áàéíãûí ºñºëòèéã ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí ãëîáàë ñ¿éðýëã¿éãýýð õàíãàõ áîëîìæã¿é
![Page 34: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/34.jpg)
XIX çóóíû äóíäóóð Äàðâèí “Ç¿éëèéí ¿¿ñýë” ãýæ áè÷èæ áàéâ
Ãýòýë ÕÕ çóóíû ñ¿¿ëýýð õ¿í òºðºëõòºí “ç¿éëèéí ìºõºë” ãýæ õàëàãëàõ áîëîâ
Ó÷èð íü àæ ¿éëäâýðèéí ºñºëò ë àãààðûí áîõèðäîë, öýâýð óñíû õîìñäîë, áàéãàëèéí íººöèéí øàâõàãäàë, óëìààð óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëòºä õ¿ðãýñýí
![Page 35: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/35.jpg)
Ýíý ¿åýñ ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí òóõàé óëàìæëàëò îéëãîëò ýðñ ººð÷ëºãäºâ
Ýäèéí çàñãèéí ºñºëò áîë íèéãìèéí õºãæëèéí ¿íäñýí çîðèëãî ãýäãýýñ óëñ îðíóóä òàòãàëçàæ ýõëýâ
Õºãæèíã¿é îðíóóä àìüäðàëûí ÷àíàðûã àíõààð÷ ýõëýâ
![Page 36: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/36.jpg)
Õàðèí áóóðàé õºãæèëòýé îðíóóä àìüäðàëûí ÷àíàð, îðëîãûí õóâààðèëàëò ãýõýýñýý îðëîãûí ºñºëò õººöºëäñººð ë...
¯éëäâýðëýë íýìýãäýõ, óëàì á¿ð õóðäàöòàé ºñºõ íü õºãæëèéí çàéëøã¿é íºõöºë
Ãýâ÷ õýí òýð ¿éëäâýðëýëèéã ºñãºâ? ¯ð ä¿íã õýí õ¿ðòýõ ¸ñòîé âý? ¯ð àøèã óó? Òýãø áàéäàë óó?
![Page 37: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/37.jpg)
Ýäèéí çàñãèéí õóðäòàé ºñºëò ÿäóóðëûí ò¿âøèíã óñòãàæ, ÿäàæ áóóðóóëæ ÷ ÷àäàõã¿é þì ãýäãèéã õ¿ì¿¿ñ ìýäýð÷ ýõýëñýí
Ìàõáóá-ýëü-Õàê “Áèä ¯ÍÁ-ã àíõààðñíààð ÿäóóðëûí àñóóäëûã øèéäýæ áàéíà ãýæ áîääîã áàéñàí. Õàðèí îäîîíîîñ á¿ãäýýðýý ÿäóóðàë ðóó ãîë àíõààðëàà ÷èãë¿¿ëüå. Ýíý áîë öààãóóðàà ¯ÍÁ-ã íýìýãä¿¿ëæ áàéãàà õýðýã”
![Page 38: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/38.jpg)
Áóóðàé õºãæèëòýé îðíóóäàä ÿäóóðàë, õàðüöàíãóé òýãø áóñ áàéäàë ÿìàð áàéíà?
ßäóóðëûí ýäèéí çàñãèéí øèíæ þó âý? Ýäèéí çàñãèéí ºñºëòººñ õýí õîæäîã âý? Ýäèéí çàñãèéí ºñºëò, îðëîãûí òýãø
õóâààðèëàëò õî¸ð íèéöòýé çîðèëãî ìºí ¿¿? ¯íýìëýõ¿é ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ ÿìàð áîäëîãî
áàéíà âý?
![Page 39: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/39.jpg)
Îðëîãûí õóâààðèëàëòûã ãîëäóó äàðààõ ãóðâàí àðãààð õýìæèæ áàéíà: ◦ õ¿í àìûí õàìãèéí ÿäóó 40%-èéí àâàõ
îðëîãûí õóâü◦ õ¿í àìûí õàìãèéí áàÿí 20%-ä íîãäîõ
îðëîãûí õóâü◦Æèíè êîýôôèöèåíò
![Page 40: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/40.jpg)
Îðëîãûí òýãø áóñ õóâààðèëàëòûã õ¿í àìûí õýìæýýãýýð õàðóóëäàã ¿ç¿¿ëýëò áîë Ëîðåíöûí ìóðóé, Æèíè êîýôôèöèåíò
![Page 41: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/41.jpg)
Ýíý ¿ç¿¿ëýëòèéã àíõ Èòàëèéí ñòàòèñòèê÷ Æèíè 1912 îíä çîõèîñîí
0 (¿íýìëýõ¿é æèãä)-ýýñ 1 (¿íýìëýõ¿é æèãä áóñ)-èéí õîîðîíä óòãàà àâíà
Ýíý ¿ç¿¿ëýëò îðëîãûí ÿëãàà èõòýé îðíóóäàä 0.5-0.7, îðëîãûí ÿëãàà õàðüöàíãóé áàãà îðíóóäûí õóâüä 0.2-0.35 áàéíà
![Page 42: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/42.jpg)
Ëîðåíöûí ìóðóé èõ íóìðàõ òóñàì îðëîãûí òýãø áóñ õóâààðèëàëò èõ áàéíà
![Page 43: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/43.jpg)
Õºãæëèéí áîäëîãûí ýöñèéí çîðèëò íü õ¿íèé ñàéí ñàéõàí àæ áàéäàë
“Íýã õ¿íä íîãäîõ îðëîãî õî¸ð äàõèí ºññºí ÷ îðëîãûí òýãø áóñ áàéäàë áîëîí ÿäóóðàë íýìýãäñýí áîë òóõàéí ýäèéí çàñãèéã õºãæñºí ãýæ ¿çýõ áîëîìæã¿é þì”
Õºãæëèéí ýäèéí çàñàã÷èä ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí çîðèëãî áîë àìüäðàëûí ÷àíàðûí äýýøëýëò, ¿¿íèé äîòîð ÿäóóðàë, àæèëã¿éäýë, òýãø áóñ áàéäëûí áóóðàëò ãýæ ¿çýõ áîëñîí
![Page 44: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/44.jpg)
Îðëîãî – áàÿëãèéí íººöººñ ¿¿ñýõ óðñãàë Õ¿íä äàðààõ ãóðâàí íººö áàéíà:◦ Áèåò êàïèòàë◦ Ñàíõ¿¿ãèéí êàïèòàë◦ Õ¿ì¿¿í êàïèòàë
Íèéò îðëîãî = ìºíãºí îðëîãî + ìºíãºí áóñ îðëîãî
![Page 45: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/45.jpg)
Haig-Simons “õ¿íèé îðëîãî áîë õýðýãëýõ áîëîìæòîé ýðõèéí çàõ çýýëèéí ¿íý áà òóõàéí ¿åèéí íèéò ºì÷ëºõ ýðõèéí ¿íýä ãàðñàí ººð÷ëºëò”
Atkinson “òóõàéí õ¿íèé ýçýìøèõ áàÿëãèéã áóóðóóëàõã¿éãýýð çàðöóóëæ áîëîõ ìºíãºí ä¿íã îðëîãî ãýíý”◦ Äàì íºëºº, çàõ çýýëèéí áóñ áàðààíû îðëîãî,
òºëººëñºí îðëîãî, êàïèòàëûí ººð÷ëºëò
![Page 46: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/46.jpg)
ªðõèéí îðëîãî/õýðýãëýý
Õ¿íèé ÷àäâàð: áîëîâñðîë, ýð¿¿ë ìýíä
Îëîí íèéòèéí áàðàà ¿éë÷èëãýýíä õàìðàãäàëò: ñóðãóóëü, ýìíýëýã, óíäíû óñ
Àæèë ýðõëýëò áà ýä õºðºíãº
![Page 47: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/47.jpg)
¯íýìëýõ¿é – ÿäóóðëûí øóãàìòàé õîëáîîòîé Õàðüöàíãóé – õ¿í ººðèé㺺 ÿäóó ãýæ ¿çýæ
áóé áîë Íýã á¿ð÷ëýí òîîëæ îðëîãîîð íü ýðýìáýëýõ ßäóóðëûí ã¿íçãèéðýë ßäóóðëûí ¿ðãýëæëýë
![Page 48: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/48.jpg)
ßäóóðëûí øóãàì – õ¿íèé íààä çàõûí õýðýãöýýã õàíãàõàä øààðäëàãàòàé àìüæèðãààíû äîîä ò¿âøèí
Íýã õ¿íä íîãäîõ îðëîãî ÿäóóðëûí øóãàìààñ äîîãóóð áîë ÿäóó ãýæ òîäîðõîéëíî
ßäóóðëûí ò¿âøèí - á¿õ ºðõ ãýðèéí äîòîð ÿäóóñûí ýçëýõ õóâü
Íýí ÿäóó – ÿäóóðëûí øóãàìíû 60%-èàñ äîîãóóð îðëîãîòîé èðãýä
![Page 49: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/49.jpg)
Ìîíãîëä ÿäóóðëûí øóãàìûã ñàðûí íýã õ¿íä íîãäîõ îðëîãî: ◦ Áàðóóí á¿ñ 20200¥◦ Ç¿¿í á¿ñ 21200¥◦ Õàíãàéí áà òºâèéí á¿ñ 20600¥◦ Óëààíáààòàð 26500¥
Äýëõèéä ÿäóóðûí øóãàìûã ºäðèéí $1 îðëîãîîð òîãòîîäîã.
![Page 50: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/50.jpg)
Îðëîãî íü ÿäóóðëûã õýìæäýã ¿íäñýí õýìæ¿¿ð áîëîâ÷ ÿäóóðàë ººð îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ õàìààðíà
ßäóóðëààñ ãàðàõûí òóëä õóâü õ¿íèé ººðèéí ÷àäâàðûã ñàéæðóóëàõ, á¿õ òºðëèéí ýõ ¿¿ñâýð õ¿ðòýõ áîëîìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ, ¿¿íèéã äýìæèõ îð÷èí ìåõàíèçì á¿ðä¿¿ëýõ
ßäóó õ¿í õ¿÷ ÷àäàëã¿é, àþóëòàé ýðñäýë, ýìçýã áàéäëûã áàéíãà ìýäýðäýã. Òýä ýíý áàéäëàà ñàéæðóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ áóñ, ººðñäèéíõ íü àìüäðàëûí òàëààð ãàðãàõ áóñäûí øèéäâýðýýñ õàðààò àìüäàð÷ áàéäàã
![Page 51: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/51.jpg)
Äîîãóóð îðëîãûí ò¿âøèí Äîîãóóð õóðèìòëàëûí ò¿âøèí Õºðºí㺠îðóóëàëòûí äîîãóóð ò¿âøèí◦ Áèåò êàïèòàëûí õºðºí㺠îðóóëàëò◦ Õ¿ì¿¿í êàïèòàëûí õºðºí㺠îðóóëàëò
Ýð¿¿ë ìýíäèéí äîðîé áàéäàë Õàíãàëòã¿é áîëîâñðîë, áè÷èã ¿ñýãã¿é áàéäàë
Äîîãóóð á¿òýýìæ Äîîãóóð îðëîãûí ò¿âøèí
![Page 52: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/52.jpg)
¯íýìëýõ¿é ÿäóóðëûí õýìæýý íýã õ¿íä íîãäîõ îðëîãîîñ ãàäíà ò¿¿íèéã õóâààðèëàõ òýãø áóñ áàéäëààñ õàìààðíà. Îðëîãûí ò¿âøèí ºíäºð áàéõ íü ÿäóóñã¿é áàéõ áàòàëãàà áîëæ ÷àäàõã¿é
Õ¿í àìûí õàìãèéí ÿäóó õýñýã ¿éëäâýðëýëèéí áóñ ðàéîíä áàéõ áà ãîë òºëºâ õºäºº àæ àõóéä àæèëëàíà.
![Page 53: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/53.jpg)
Àçè, Àôðèêò ÿäóóñûí 80-90%, Ëàòèí Àìåðèêò 50% îðîí íóòàãò àìü çóóäàã
ÕÁÎ-óóäûí òºðººñ õèéæ áóé õºðºí㺠îðóóëàëòûí äèéëýíõ íü àæ ¿éëäâýð òºâëºðñºí á¿ñ íóòàãò õèéãääýã
![Page 54: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/54.jpg)
ÕÁÎ-óóäûí àìüäðàë äîðîé á¿ñ íóòãèéí ÿäóóñ äîòîð ýìýãòýé÷¿¿ä, õ¿¿õä¿¿ä îëîíõ. Òýä äóòóó õîîëëîëò, õ¿ðòýýìæã¿é ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýý, öýâýð óñíû ãà÷ààëä íýðâýãäýæ áàéäàã
Õ¿í àìûí õàìãèéí ÿäóó õýñýã íü ºðõ òîëãîéëñîí ýìýãòýé÷¿¿ä, òýäíèé ãýð á¿ë áàéíà
Ýíýòõýãò íèéò ºðõèéí 20%, Êåíèä á¿ð 40% èéì ºðõ áàéíà
![Page 55: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/55.jpg)
Ó÷èð íü ◦ èéì ºðõºä àæèë õèéäýã ýð õ¿í áàéõã¿é◦ ºðõ òîëãîéëñîí ýìýãòýé÷¿¿ä õºëñ áàãàòàé õºäºëìºð
ýðõëýíý◦ íºõö뺺 äýýøë¿¿ëýõ áîëîìæ õÿçãààðëàãäìàë
ÕÁÎ-óóäàä ýìýãòýé÷¿¿ä ÿëãàâàðëàëä èõ ºðòäºã. Áîëîâñðîë ýçýìøèõ, àëáàí ñåêòîðò àæèëëàõ, àæèë ýðõëýëò, íèéãìèéí õàìãààëëûí òàëààð òºðººñ õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà õºòºëáºðò õàìðàãäàõ áîëîìæ áàãà.
![Page 56: хөгжлийн эдийн засаг](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042502/55aaa9ba1a28abf71d8b47b8/html5/thumbnails/56.jpg)
АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА