(Milk Fever)تب شيرفلجی پـس از زايمـان و يا ختته بند به اين بيماری

(Post Parturition Paresis)نيز مي گويند . بروز اين بيماری در گاوهای شيری از يکماه مانـده

Dangerولـی . باشدبه زايمان تا چند هفته پس از آن می

Period از روز بعـد 10 برای گاوهای شيری از زايمان تا . باشد می] ساعت اول پس از زايمان48عمدتًا [آن

کنند، بـرای بـروز گاوهايی که شير بيشرتی توليد می .اين بيماری استعداد بيشرتی دارند

تب شير در گاو بصورت انفرادی است ولی در گوسفند .تواند اپيدمی هم باشدمی

. نژاد هلشاين بيشرتين حساسيت را دارد -، احتمال وقوع تب شير افـزايش مـی با افزايش سن *

: يابد علت اين امرA( با افزايش سـن، حيـوان از ذخـاير کلـسيم بـدن

خودش استفاده کرده و اين ذخاير کـه بايـد در مواقـع .کندحبرانی مورد استفاده قرار گيرند، کاهش پيدا می

B( با افزايش سن، قدرت جذب کلسيم بـدن هـم کـاهش .کندپيدا می

C( ها کاهش يش سن، قدرت جذب کلسيم از روده با افزا . کندپيدا می

حساسرتين زمان جهت وقوع بيماری برای گاوها، زايـش

. ساله10 تا 5بعبارتی گاوهای . استسوم تا هفتم

% 10در گاوهای شيری، بـروز ايـن بيمـاری تـا •

قابل قبول است و بيش از آن نشان دهنده مشکالت .ستی در گله امديريتی و تغذيه

. علت اصلي اين بيماري آمبود آلسيم است

سه عامل باعث ثبات کلسيم خون مي شود که اگر يکي يا بيشرت از اين عوامل دچار تغيير شوند، ممکن است

.منجر به بروز اين بيماری شود : اين عوامل عبارتند از

I( آغوز و شير به ممکن است خروج کلسيم از طريق ها و يا ای زياد باشد که جذب کلسيم از رودهاندازه

جربان کلسيم از دست رفته از طريق استفاده از ذخاير Input بيشرت از Out putدر واقع . استخوان مسير نباشد

.باشد

II( در زمان زايمان يا بعد از آن، اختاللی در . ها اتفاق بيفتدجذب کلسيم در روده

III( ز ذخاير کلسيم استخواهنا استفاده ا) در، حبدی )افتندمواقع حبرانی که کمبود کلسيم اتفاق می

سريع نباشد که بتواند ميزان کلسيم سرم را سريعًا . جربان کند اين عامل سوم، مهمرت از ساير عوامل است

در نشخوارا کنندگان، پاراتيروئيد و تيروئيد در * در زمان کاهش .تنظيم عيار کلسيم سرم دخالت دارند

کلسيم سرم، پاراتيروئيد فعال شده و پاراتورمون ترشح پاراتورمون با تاثير بر استخواهنای بدن باعث . کندمی

آزاد شدن کلسيم از ذخاير استخوانی و افزايش عيار شود و با افزايش عيار کلسيم، خود خبود کلسيم سرم می

. شودترشح پاراتورمون هم قطع می

وئيد در تنظيم عيار کلسيم از تيروئيد نقش پاراتير . بيشرت است

ثابت شده که اگر در دوران خشکی دام، ميزان * زيادی کلسيم در جيره وجود داشته باشد، احتمال بروز

چرا که افزايش کلسيم . کندبيماری هم افزايش پيدا می-جيره مانع از فعاليت پاراتيروئيد در زمان خشکی می

در نتيجه پس از . شوديروئيد میدر واقع پارات. شودشود، زايمان که حيوان با حبران کمبود کلسيم مواجه می

ای نيست که ها به اندازهميزان جذب کلسيم از رودهکاهش کلسيم سرم را جربان کند و در اين زمان بايد

ولی چون در زمان خشکی . پاراتيروئيد وارد عمل شوداند سريعًا وارد عمل توپاراتيروئيد غري فعال بوده، منی

شده و به کمبود کلسيم پاسخ بدهد و دام دچار بيماری .شودتب شير می

های غذايی اسيدی، اگر در زمان ثابت شده جيره* خشکی به دام داده شود، از بروز اين بيماری پيشگيری

.کندمی

:کنندهای اسيدی به دو صورت عمل می اين جيره

ز خفيف را در دام های اسيدی يک اسيدو جيره)1کنند که در مقابل اين اسيدوز خفيف، ايجاد می

کنند که استخواهنا بعنوان يک سيستم با فری عملی می

اين . شودمنجر به آزاد شدن کلسسيم از استخواهنا می . گيردعمل بوسيله فعاليت پاراتيروئيد صورت می

رادر بدن Vit Dهای اسيدی، ميزان اين جيره)2دهند که اين ويتامين باعث جذب بيشرت کلسيم افزايش می

. شوندها میاز روده

های غذايی که حاوی يوجنه زياد استفاده از جيره* هستند، در زمان خشکی ، حيوان را مستعد به بروز تب

. کندشير می

در واقع تغذيه با خانواده لگومينه در دوران خشكي ه از دام را مستعد و تغذيه با خانواده گرامين

. کاهداستعداد دام به بروز تب شير می

به 5بايد توجه داشت نسبت آلسيم به فسفر در يوجنه . باشد می1 به 2ای اين نسبت است و در مواد دانه1

جتويز داروهای آمينو گليکوزيد مثل جنتامايسين، * باعث کاهش عيار I.V)بصورت (اسرتپتومايسين، نئومايسين

شود و حالتی شبيه به تب شير در میکلسيم يونيزه سرم بنابراين اگر دامی دچار تب شير . کنددام ايجاد می

مهراه با عفونت شده باشد، برای درمان عفونت نبايد از اين داروها استفاده کرد زيرا کاهش کلسيم سرم را

.کندتشديد می

:پاتوژنر بيماری

. در موقع بروز بيماری، دام دچار هيپوکلسمی استولی . موًال ميزان فسفر خون هم کاهش پيدا مي آندمع

يا طبيعی است يا کمرت و يا (ميزان منيزيم متغير است ) بيشرت از حد طبيعی

عالرغم ← کاهش پيدا کرده باشدmgـ اگر ميزان درمان با کلسيم، عالئم بيماری بادوام است و دام دچار

.شودتشنج می

آثار ضعف ← افزايش پيدا کرده باشد mgاگر ميران در . دهدعضالنی و افسردگی و اغماء به حيوان دست می

اين حالت ميزان کلسيم به منيريم در سرم 1در .است2

صورتی که در حالت عادی اين نسبت 16

mgcaکاهش . باشد می

.شودتشديد عالئم بيماری میمنيزم سرم باعث

→CAMD →)آدنليل سيکالزATP(

↑ca →پاراتيروئيد →پاراتورمون→ها استخوان

تواند تاثير بگذارد یآنزيم آدنيليل سيکالز زمانی م وجود داشته باشد لذا اگر منيزيم وجود mgکه يون

.شودنداشته باشد، اين واکنش اجنام منی

کلسيم يکسری اعمال فيزيولوژيک را در بدن اجنام * .دهدمی

کلسيم عنصر الزم برای حتريک پذيری اعصاب و عضالت ـ1 ) انقباض عضالت. (است

خصوصًا (شاء و سلوهلای عصبی کلسيم باعث پايداری غـ2 .شودمی) peripheralاعصاب حميطی

افتد، اين در زمانی که کمبود کلسيم اتفاق می و Hyper Sthesiaخورند که دام حالت پايداری غشاء هبم می

Mild tetany) دهدرا از خود نشان می)اسپاسم خفيف.

(Poor Peripheral Perfusion) به هنگام کمبود کلسيم، ـ3اتفاق افتاده و خونرسانی به عروق حميطی و نواحی

شود و در نتيجه حيوان دچار کاهش انتهايی بدن کم می- شده و دام هشياری خود را از دست می(Hypo thermia)دما

. دهد

افتد، ترشح موقعی که کمبود کلسيم اتفاق میـ4استيل کولين دچار اختالل شده و در نتيجه انقباضات

(Paresis)شود که باعث بروز فلجی موقت متوقف میعضالنی . شوددر دام می

در زمان وقوع بيماری، هورمون پاراتورمون و * . ، هر دو در سرم در حد بااليی هستندDمهچنين ويتامين

ساعت در سرم ميزان اين ترکيب باال باشد 24ولی بايد -جذب کلسيم از روده(تا بتواند اثر خودش را از طريق

. بگذارد) اه

ساعت در سرم خون باال 48مهچنين پاراتورمون بايد جذب کلسيم از (باشد، تا بتواند اثر خودش را از طريق

. بگذارد) استخواهنا

:عالئم بيماری

.دهددر سه مرحله خود را نشان می

معموًال دامدار متوجه ) آه گذرا است(در مرحله اولمرحله دام دچار در اين . شودبروز اين مرحله منی

. است) Hyperesthesia(افزايش حتريک پذيری

. های فک دچار انقباض و انبساط دائمی استماهيچهماند و متايلي به حرکت حرکت در يک جا باقی میدام بی . کندتعداد ضربان قلب هم افزايش پيدا می. ندارد

نواحی انتهای بدن سرد است و کًال در مرحله دوم ) .36ـco38(کند کاهش پيدا میدرجه حرارت

يابد ولی قدرت انقباض افزايش می(Rate)ضربان قلب دام قادر به دفع مدفوع نيست و دچار . آن پايين است

نشيند که در اين مرحله دام روی زمين می. يبوست است . است(Sterna Recumbency)اصطاحًا دچار

باال نگاه داشنت سر را به علت اينکه دام قدرت دهد که اصطالحًا به آن ندارد، سرش را روی گردن قرار می

S Shapeگويند می .

رفلکس هتديد برای چک کردن (رفلکس بينائی نيز .وجود ندارد) بينائی

هم وجود ندارد و مردمک چشم Papillary Reflex در ضمن دچار اتساع است و با تاباندن نور به چشم، مردمک

. دهدالعمل را نشان منیسعک

.مهچنني پوزه حيوان نيز خشک است

در Lateral Recumbence حيوان به حالت در مرحله سومکشد و دچار کما يا آيد و به يکطرف بدن دراز میمی

. شوداغماء می

دهد و معموًال در اين مرحله دام به درمان جواب منیايت دام به در هن. کندضربان قلب هم افزايش پيدا می

. شود تلف میRespiratory Failureعلت

:تشخيص تفريقی

3بين آسبستنيهای (بيماری را با توجه به سن دام ، تاريخچه حاکی از وقوع قبلی بيماری،عالئم )6و

-درمانگاهی و مهچنين نتيجه حاصل از درمان بيماری می

.توانيم تشخيص دهيم

که باعث بيماری را بايد از بيماريهای ديگر : شود تفريق دهيمزمينگير شدن دام می

سه بيماری وجود دارد که پس از زايمان گاو * شوند که Downer Cowتواند باعث ايجاد سندرممی

:شوند و عبارتند از شناخته می3Mبنام

1( Milk Fever

2( Mastitis)هاحاکی از کلی فرم(

3( Maturities) از نوعSeptic(

ـ در تب شير، درجه حرارت کاهش يافته و دام دچار .يبوست است ولی شير حالت عادی دارد

ـ در عفونت پستان، به علت شوک درجه حرارت کاهش کند ولی معموًال دام دچار اسهال مي باشد و شير پيدا می

) مثل روغن زيتون(در کارتيه مبتال، ترشحات زرد رنگ . باشدمی

عموًال وجود دارد و به علت شوک، ـ در مرتيت، اسهال مدر موقع بررسی رکتال، . يابددرجه حرارت کاهش می

کنيم که ترشحات ترشحات رمحی را به بيرون هدايت می . متعفن است

در مرتيت و عفونت ناشی از کلی فرم پستان، به علت شود و آيد، جذب کلسيم متوقف میتوکسمی که بوجود می

. شود میدام به مهين علت زمينگير عالوه بر سه مورد فوق، شکستگيهای استخواهنای دست *

و پا، ضايعات عضالنی و ضايعات عصبی خبصوص آسيب به عصب Obturatorشود است که باعث فلجی حيوان می . بعضی مواقع بزرگ بودن جنين در موقع عبور از *

کانال زايمان باعث فشار به اعصاب و عضالت ناحيه و کند و اين تورم باعث زمينگير شدن میايجاد تورم . شودحيوان می

*TRPتواند هم از عوامل زمين گير شدن حيوان می .افتدچونکه عمدتًا پس از زايمان اتفاق می. باشد

:درمان . بيمار را بايد سريعًا حتت درمان قرار داد

با غلظت حملول بروگلوکونات کلسيمبرای درمان از . شوداستفاده می% 25

از اين 1000 ـcc800) 650 ـ kg)600برای گاوی با وزن ـ kg)350و برای گاوی با وزن. کنندحملول را استفاده می

600 (،cc500از اين حملول کافی است . وز مصرفی را نصف بايد موجود باشد، د% 40اگر حملول

.حماسبه منودنيمی از اين حملول را بصورت زير پوستی و مابقي آن

. شودتزريق می. کنيم تزريق میV.Iکلسيم را آهسته بصورت : هشدار

زيرا اگر سريعًا بداخل رگ تزريق شود، ممکن است باعث . آريتمی وايست قلبی شود

دی يا سرم پس بايد حملول کلسيم را مهراه با سرم قن . به حيوان تزريق کنيمI.Vفيزيولوژيک بصورت

هرگاه آرتيمی قلبی مشاهده شد، تزريق را مي بايست متوقف منود و مابقی کلسيم را بصورت زير جلدی

.تزريق آرد سي سي فسر نيز 30 ـ 20توانيمدر درمان تب شير می

.در سرم جتويز کنيم ايـن حالـت اگر حيوان به درمان جواب ندهد ، در *

ساعت، درمان را حداکثر دو نوبت ديگـر 12بايد بفاصله و هبــرت اســت در درماهنــای دوم و ســوم از . تکــرار کنــيم

. استفاده شودC.M.Pحملوهلای دامی که عالوه بر هيپوکلسمی، دچار هيپوفسفامتی هم

باشد، عليرغم درمان با کلسيم، قادر به بلند شدن .ريق شودنيست و حتمًا بايد فسفر تز

گاوهای مبتال به درمان در تزريق اول 75ـ 85%معموًال . دهندجواب می

بقيه، يا آهنايی هستند که نياز به کليـسم 15 ـ %25بيشرتی دارند و يا از گاوهايی هستند کـه بيمـاری آهنـا

. است(Complicated)مهراه با بيماريهای ديگر ندن يـا اگر درجه حرارت حيوان به علت در آفتاب ما

، بايـد حيـوان را بـه )o39(وجود هوای گرم باال باشـد سايه منتقل کنيم و بعد با آهستگی کلسيم را به حيـوان -جتويز کنيم زيرا جتويز کلسيم باعث افزايش دمای بدن می

. شودمعموًال موقع درمان با کلسيم، حيوان شروع به لـرزش

. کند که طبيعی استمیاهًا با جتويز کلسيم به دام مبتال به تب شير، مـرگ گ

علت اين واقعه اضطراب، تـرس و . افتدناگهانی اتفاق می تشويشی است که گاو دارد و نسبت به آدرنالين يـا اپـي نفرين ترشح شده در بدن، حساسيت زيادی دارنـد کـه بـا تزريق کلسيم اين امر تشديد و باعث مـرگ ناگهـانی دام

.شودمیاين گاوان تا هببودی کامل، از دوشيدن گاو بايد در

.جلوگيری شود

:پيشگيریبه هر طريق که ممکن است از بی اشـتهايی دام ) الف

در اواخر دوران حاملگی و پس از زايمان بايد جلـوگيری . شود

هورموهنـای آنـابوليزان برای اين کار می تـوان از . استفاده کرد) تستسرتون مانند(

زايش اشتها در گاو نـر از پروژسـرتون و در برای اف البته اگر فقـط . کنيمدام ماده از تستسرتون استفاده می

.توان برعکس استفاده کرديک يا دو دوز مصرف کنيم می نسبت ) ب

pca در ماه آخر آبـستنی را بـه نفـع فـسفر

هبرتين حالت . تغيير دهيم 33

1/

توانيم برای اينکار می . تاس

از کنستانرته را به منوفسفات سديم اختصاص دهيم تا %5 .ترکيب فوق باالنس شود

يا تزريق ( بصورت خوراکی Dاستفاده از ويتامين ) ج

) روز قبل از زايمان 5 مبدت D2 ميليون واحد ويتامين 20دهيم آه يک روز پس از زايمـان هـم تکـرار به حيوان می

، هشت روز D3 ميليون واحد ويتامين 10 يا اينکه .شودمیکنـيم ويل مـشکل اسـت ، چـون مانده به زايمان تزريق می

.زمان دقيق زايمان مشخص نيست و تقريبی است

راه،اسيدی کردن جيـره دام ترينموثرترين عملی ) د . در دوران خشکی است

مهم، سـديم ) يوهنای مثبت (در جيره غذايی، کاتيوهنا .اسيم ها هستندو پت

.است -S2و Cl−مهم ) يوهنای منفی( مهچنين آنيوهنای

شود و در افزايش کاتيوهنا باعث قليائی شدن جيره می -نتيجه باعث مستعد شدن حيوان بـه بـروز تـب شـير مـی

. گردندوهنـا بنابراين بايد جمموع کاتيوهنا منهای جممـوع آني

. عددی منفی باشد تا از بروز تب شير جلوگيری شود

(-Cl + S2) - (+Na++K)= عدد منفی -برای آمنيوتيک کردن جيره گاوهای پا بـه مـاه مـی

تـوان از کلريــد منيــزيم، ســولفات منيــزيم و ســولفات gr50 – 100بـه ازاء هـر راس گـاو . آمونيم استفاده منود

. باشداز اين ترکيبات کافی میــی ا ــه م ــوان از لبت ــه Mgso4ت ــرادی ب ــصورت انف بايين ترکيبـات را هبـرت . در روز استفاده کرد 100grميزان

است سه هفته مانده به زايمـان در جيـره گاوهـای خـشک .اضافه گردد

اين ترکيبات مزه خوبی ندارند و خوب با جيره بايد مـورد اسـتفاده T.M.Rخملوط شوند و هبرت اسـت در سيـستم

. دقرار گيرنشود، طعـم هبـرتی استفاده می Mgso4البته اگر فقط از

.نسبت به بقيه پيدا مي آنداگر ميزان کلسيم جيره خيلی پائين باشـد، در مـاه

تـوان استئوماالسی ، منی آخر آبستنی به علت احتمال بروز .از اين ترکيبات استفاده منود

ثابت شده استفاده از منکهای آنيون ، نسبت بـه روش راری برق

pcaبه نفع فسفر، تاثير بيشرتی دارد .

:مکانيسم اثر اين منکها

در ) اسـيدوز خفيـف (جتويز اين منکها منجر به حالـت شود که در پاسخ بـه ايـن اسـيدوز، کلـسيم از حيوان می

چون کلسيم در برابر اين اسـيدوز (شوداستخواهنا آزاد می مهين امـر باعـث فعـال شـدن که ) خفيف، نقش بافری دارد

در نتيجـه پاراتيروئيـد در دوران . شودپاراتيروئيد می . ماندخشکی حيوان بصورت فعال باقی می

عملکرد ديگر اين منکها ايـن اسـت کـه سـاخته شـدن دهند که باعث جـذب کلـسيم از را افزايش می Dويتامين

.شودها میرودهت زيـرا جتويز بيش از حد اين منکها هـم خطرنـاک اسـ

.شوندموجب اسيدوز شديد در حيوان می) gr10 -8( اگر در جيره گاوهـای خـشک، از سـيلوی ذرت

گـردد و خيلـی استفاده شود باعث اسيدی شـدن جيـره مـی .باشدارزانرت هم می

. شودـ اين بيماری در گاوهای مسنرت بيشرت ديده می

البته در گاوهای شکم دوم با توليد باال غير متداول .ستني

موارد، حيوانات مبتال شده در % 70ـ در بيش از . شوندزايماهنای بعدی نيز مبتال می

شود و در ـ تب شير مهيشه بوسيله هيپوکلسمی مشخص میmlآن غلظت کلسيم به کمرت از

kg

100-می6

ml100.(رسد10mg=Normal(

شد گوساله در ـ نياز به کلسيم قبل از مهه در خالل ريابد و مقدار زيادی کلسيم جهت شکم گاو افزايش می

ساخته شدن استخواهنا و دنداهنای گوساله بويژه در .اواخر آبستنی مورد نياز استزايی، هنگامی که پستان پر بالفاصله پس از گوساله

-شود، جمدًا نياز به کلسيم افزايش میاز شير و آغوز می

. شوديق شير و آغوز دفع میيابد زيرا کلسيم از طر

- ميلی10(توان از ترزيق عضالنی ـ برای پيشگيری می

روز قبل 8 تا D3 ، 2وينامين ) ميليون واحد10= ليرت .از زايمان هبره جست

به دليل عدم اطمينان از تاريخ زايمان، تزريق . شود ساعت پس از تزريق اول تکرار می72ديگری بفاصله

ه داشت آه نبايد هيچگاه بيش از دو البته ابيد توجتزريق اجنام داد، زيرا خطر کلسيفيکيشين نسوج نرم،

.وجود دارد...آئورت و

ـ به هر دامی که به تب شير مشکوک است، از زايمان سوم به بعد به حمض زايمان،مي بايست کلسيم به شکل زير

)جتويز قبل از زايش فاقد ارزش است. (پوستی ترزيق شود اگر گاوی را به هنگام صبح به حالت بی حرکت و ـ

نفخ کرده روی زمين مالحظه شود، در اين حالت هبرتين کار -چرخاندن دام به پشت و سپس به طرف ديگر روی جناغ می

اگر اين کار بسرعت اجنام نگيرد، در بسياری از .باشدموارد گاو ممکن است در اثر نفخ ناشی از فلج عضالت

.شکمبه تلف شوددر حقيقت عمًال کليه مرگهای ناشی از تب شير به علت

خفگی حاصل از نفخ و اتساع شکمبه و فشار آن روی . ديافراگم است

، کلسيم خون را بوروگلوکونات کلسيمتزريق وريدی . تزريق بايد به آهستگی صورت پذيرد. بردبسرعت باال می

يق در صورت بروز آريتمی و اختالل در عمل قلب بايد تزرسولفات ( آنتاگونيست کلسيمرا فورًا قطع منود و

آن % 10 از حملول ml 400ـ100 را به ميزان )منيزيم . ترزيق منود