จตวญญาณนกสทลกโชน!
“ท�ำสงทถกตองในฐำนะมนษย”
หลกกำรบรหำร 12 ประกำรของอนำโมร
4 มำตรกำรทเปนรปธรรมส�ำหรบใชเปนโอกำสเตบโตชวงเศรษฐกจตกต�ำ
กำรท�ำงำนอยำงทมเท จนไดยน “เสยงเครองจกรรองไห”
และ “สรำงสนคำทคมจนบำดมอได”
I S BN 978-616-14-0226-6
9 7 8 6 1 6 1 4 0 2 2 6 6
KA 0028
www.booktime.co.th
200.-
จตวทยาธรกจ
อนำโมร คำซโอะ เขยน
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองสถอยกตาย
วกฤตยงไงกตองส
“การไดพบคณอนาโมรมากอน ท�าใหผมอานหนงสอเลมนอยางสนก เพลดเพลน เปยมไปดวยพลง ผมเหนวญญาณนกสในหนงสอ ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส เลมน คณอนาโมร ผเขยน ถายทอดประสบการณไดอยางสนก มประวตและกรณศกษานาตดตาม เขาท�าสงทหลายคนไมคดวาจะเปนไปได เชน พลกฟนธรกจ สายการบนแหงชาตทล มละลาย ใหกลบขนมาผงาดในวงการอยางสมศกดศร ปรบการบรหารทลมเหลวใหกลายเปนการบรหารแบบโปรงใสและมประสทธภาพ
ผอานหนงสอเลมน จะไดเรยนรการท�างานอยางนกสในบรษทญปน เปดมตใหมของการเปลยนวธคดในการบรหารงาน เปดโอกาสใหสรางความส�าเรจตามทตงใจ ทงในดานการท�าธรกจและการใชชวต ในภาวะทประเทศไทยตองเผชญปญหา ทางเศรษฐกจ ผมเชอวา หนงสอเลมนจะกระตนวญญาณนกสของคนไทยใหยนหยดเพออนาคตทดตอไป”
บณยสทธ โชควฒนาประธานเครอสหพฒน
อนำโมร คำซโอะ “เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”ผกอตงและผบรหำร Kyocera และ KDDI
จำกประสบกำรณเขมขนกวำ 50 ปเรมตนจำก Smes จนกลำยเปนบรษทยกษใหญระดบโลก
สดารตน เออเปยมมงคล แปล บณยสทธ โชควฒนำ ค�ำนยม
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส
เศรษฐกจตกต� าท� า ให ศกยภาพแขงแกร ง ขน เปนกำรพฒนำเพอเตรยมตวส ขนตอไปอยำงกำวกระโดด เปรยบดงดอกซำกระสวยงำมทบำนสะพรง ในฤดใบไมผล กลำวกนวำ ในชวงฤดหนำว ยงหนำวเทำใด กจะยงท�ำใหซำกระเบงบำนไดงดงำมมำกขนเทำนน
บรษททใชเศรษฐกจตกต�ำเปนตวผลกดนใหพฒนำเตบโตอยำงมำก เปรยบเสมอนซำกระทผำนพนฤดหนำวอนโหดรำย และบำนอยำงสวยงำมเมออำกำศอบอน
ดร. อนาโมร คาซโอะ นกธรกจ ผประสบความส�าเรจชาวญปน ไดรบการยอมรบนบถออยางสงในดานการบรหารทงในญปนและระดบนานาชาต เปนบคคลตนแบบ (Role model) คนส�าคญของญปนในปจจบน และไดรบการขนานนามวา “เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”
เกดป พ.ศ. 2475 ทจงหวดชะโงะชมะ ประเทศญปน
พ.ศ. 2498 จบการศกษาจากมหาวทยาลยชะโงะชมะ
พ.ศ. 2502 ขณะอายเพยง 27 ป กอตงบรษทเกยวโต เซรามก ปจจบนคอเคยวเซรา คอรปอเรชน บรษทยกษใหญทมสาขาหลายประเทศในโลก รวมทงในประเทศไทย
พ.ศ. 2527 กอตงบรษท DDI (ปจจบนคอ KDDI หลงควบรวมกบ KDD) และกอตงมลนธอนาโมร และรางวลเกยวโต (Kyoto Prize) จดตง “เซวะ จก” (Seiwa Jyuku) สถาบนสรางผ น�าทางธรกจ ถายทอดแนวคดในการบรหารจดการธรกจใหผบรหารธรกจรนใหม ปจจบน มสาขาทงในญปนและตางประเทศ เชน สหรฐฯ บราซล รสเซย จน
พ.ศ. 2553 ในวย 78 ป รบต�าแหนงซอโอ “เจแปน แอรไลน” (JAPAN AIRLINES) หรอ JAL ตามค�าเชญจากรฐบาลญปน ท�าหนาทฟนฟสายการบนแหงชาตทก�าลงลมละลาย แบบไมขอรบเงนเดอน ทงๆ ทไมมความร ไมมประสบการณ และเขากท�าส�าเรจดวยการปลกจตวญญาณนกสของพนกงานใหลกโชนขน พลกฟนกลบมามก�าไร และกลบเข าส ตลาดหลกทรพยได อกครง อยางสมศกดศรภายใน 3 ป กลายเปนกรณศกษาระดบโลก
อนาโมร คาซโอะ เรมธรกจจากศนย เปน SMEs จนมชอเสยงระดบโลก ดวยจตวญญาณนกสทลกโชน แมตองเจอกบวกฤตมากมาย แตเคยวเซรากลบเตบโตขนหลายเทาตวทกครงทตองเผชญภาวะเศรษฐกจตกต�า และตงแตเปดกจการมา 54 ป ไมเคยขาดทนเลยสกครง
“ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส” เรองราวและความคดทกลนจากประสบการณในการเปนผบรหารมากวาครงศตวรรษ ทงท Kyocera, KDDI และพเศษสดการเปดอกเลาถงความส�าเรจทเปนกรณศกษาระดบโลก เขาท�าอยางไรในการกอบกสายการบนแหงชาต JAL ใหฟนจากลมละลายมาไดราวปาฏหารย!
หนงสอสรางแรงบนดาลใจ จดไฟสรางสรรคเพอการจดการความฝน หรอบรหารธรกจใหเตบโต
อนาโมร คาซโอะ เขยนสดารตน เออเปยมมงคล แปล
“เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”
กรณศกษาระดบโลก
นกบรหำรวย 78 ป ไมมควำมร & ประสบกำรณ
ในธรกจกำรบน แตพลกฟน JAL ทลมละลำย ใหกลบมำผงำดได
รำวปำฏหำรยในระยะเวลำ เพยง 3 ป
SukkhapabjaiPUB
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส
อนาโมร คาซโอะ เขยนสดารตน เออเปยมมงคล แปล บณยสทธ โชควฒนา คำานยม
แนะน�ำเพมเตม : [email protected] www.booktime.co.th SukkhapabjaiPUB
INAMORI KAZUO
อนาโมรคาซโอะแตง Author:InamoriKazuo สดารตนเออเปยมมงคลแปล Translator:SudaratUrpiemmongkol
MOERU TOUKON by Kazuo InamoriCopyright © Kazuo Inamori 2013
All rights reserved.First published in Japan in 2013 by The Mainchi Newspapers, Tokyo
This Thai edition is published by arrangement withMainichi Shimbun Publishing, Tokyo c/o Tuttle-Mori Agency, Inc., Tokyo
พมพครงท1:มนาคม2559 1stThaiEditionpublished:March2016 จดพมพโดยส�านกพมพสขภาพใจ PublishedbySukkhapabjaiPublishing ในเครอบรษทตถาตาพบลเคชนจ�ากด TathataPublicationCo.Ltd.
ประธานกรรมการบรหาร: บญชาเฉลมชยกจ Chief Executive Offider:BanchaChalermchaikitกรรมการผจดการ:โชนรงสเฉลมชยกจ Managing Director:ChonrungseeChalermchaikitทปรกษา:สงวนศรตรเทพประตมา Consultant:SanguansriTreteppratimaผจดการส�านกพมพ:อลนเฉลมชยกจ Publishing House Manager:AleenChalermchaikitบรรณาธการบรหาร:วรตมทองเชอ Editor in Chief: VarutThongchuaeบรรณาธการตนฉบบแปล:อลนเฉลมชยกจ Editor for Thai Translation:AleenChalermchaikit บรรณาธการเลม:พชรพรรณเออรตนสกลชย Editor:PatcharaphanAuarattanasakulchaiออกแบบปกฉบบภาษาไทย:ณฐพงษภาคแพทย Thai Version Cover Design:NutthapongPakeephaetศลปกรรม:สธรรมโชตเสถยรวงศ Thai Version Book Layout:SuthamChotsathainwongฝายการตลาด:อคคณฐชมนม,กนกพรถ�าโคนทอง Marketing Dept.:AkkanatChumnum,KanokpornThumkontongฝายขาย:มนญชยาศรวงษ,อดรปญญาชย, Sales Dept.:ManunchayaSiriwong,UdonPhanyachaiฝายโรงพมพ:ไพบลยชาครยานนท Printing Dept.:BhaibulayaChakariyanondaพมพทฝายโรงพมพบรษทตถาตาพบลเคชนจ�ากด Printed byTathataPublication.,Ltd.จดจ�าหนายโดยสายสงสขภาพใจ Distributed by BookTimeCo.Ltd.บรษทบคไทมจ�ากด214ซ.พระรามท2ซอย38 BookTimeCo.Ltd.214RamaIIRd3(Soi38)แขวงบางมดเขตจอมทองกทม.10150 BangmodChomgthongBangkok10150โทรศพท:0-2415-2621แฟกซ:0-2416-7744 Tel:662-415-2621Fax:662-416-7744
อนาโมรคาซโอะ.ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส.--กรงเทพฯ:ตถาตาพบลเคชน,2559.208หนา.1.ความส�าเรจทางธรกจ.I.สดารตนเออเปยมมงคล,ผเแปล.II.ชอเรอง.650.1ISBN978-616-14-0226-6
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
ปลกจตวญญาณนกสทลกโชน
หากตองการสงซอจำานวนมาก
เพอใชประกอบการเรยนการสอน การฝกอบรม
การสงเสรมการขาย หรอใหเปนของขวญ
กรณาตดตอรบสวนลดพเศษไดท
ฝายขาย โทร. 02-4156797, 02-4152621 ตอ 102
Email: [email protected]
ผมไดไปท�ำงำนทญปนในชวง พ.ศ. 2497 – 2503 ซงเปนชวงทญปนฟนฟเศรษฐกจหลงจำกสงครำมโลกครงท 2 กอนจะพงสงขนในชวง พ.ศ. 2513 – 2532 ผมไดสมผสกำรท�ำงำนอยำงทมเทของคนญปน จำกบรษทเลก ๆ ดวยคนไมกคน เตบโตอยำงกำวกระโดด เปนชวงเวลำทผมไดเรยนรกำรท�ำธรกจทมคำมำก ในชวตชวงหนง เปนพนฐำนใหผมตงเปำหมำยเปนทหนงในตลำดสนคำอปโภคบรโภคของประเทศไทย และผมกท�ำไดตำมควำมตงใจ ผมคดวำนกธรกจไทยหลำยทำนกได แรงบนดำลใจจำกควำมเปนนกส ผไมยอมแพของคนญปน ในยคหลงสงครำมเชนกน คณอนำโมร คำซโอะ (Mr. Inamori Kazuo) เปนหนงในบคคลตนแบบ ทสรำงเศรษฐกจญปนขนมำในยคนน
ผมไดรจกคณอนำโมรเมอ 40 กวำปกอน ดวยกำรแนะน�ำของ คณโยชทำกะ สคะโมโตะ (Mr. Yoshikata Tsukamoto) ประธำนของ Wacoal Holdings ในขณะนน คณอนำโมรมบรษทอยทเกยวโต จงท�ำใหสนทกบคณโยชทำกะ และไดมำประเทศไทย ตอนกอตงบรษท ไทยวำโก ครอบครวของคณอนำโมรเดมท�ำธรกจ
คำานยมบณยสทธ โชควฒนาประธานเครอสหพฒน
เกยวกบฟ นปลอม ต อมำได น� ำ วสดท ใช ท� ำฟ นปลอม มำผลตปลอก IC memory Semiconductor ซงเปนจดเรมตนของธรกจ Kyocera
กำรไดพบคณอนำโมรมำกอน ท�ำใหผมอำนหนงสอเลมน อยำงสนก เพลดเพลน เปยมไปดวยพลง ผมเหนวญญำณนกสในหนงสอ “ถอยกตำย วกฤตยงไงกตองส” เลมน คณอนำโมร ผเขยน ถำยทอดประสบกำรณไดอยำงสนก มประวตและกรณศกษำนำตดตำม เขำท�ำสงทหลำยคนไมคดวำจะเปนไปได เชน พลกฟนธรกจสำยกำรบนแหงชำตทลมละลำย ใหกลบขนมำผงำดในวงกำรอยำงสมศกดศร ปรบกำรบรหำรทลมเหลว ใหกลำยเปนกำรบรหำรแบบโปรงใสและมประสทธภำพ
ในหนงสอเลมน คณอนำโมรแสดงใหเหนวำ ถำมใจมงมน ไมยอทอ ผบรหำรรวมใจเปนหนงเดยวกบพนกงำน องคกรจะเจรญกำวหนำอยำงแนนอน ผอำนหนงสอเลมน จะไดเรยนรกำรท�ำงำนอยำงนกสในบรษทญปน เปดมตใหมของกำรเปลยนวธคดในกำรบรหำรงำน เปดโอกำสใหสรำงควำมส�ำเรจตำมทตงใจ ทงในดำนกำรท�ำธรกจ และกำรใชชวต ในภำวะทประเทศไทยตองเผชญปญหำทำงดำนเศรษฐกจ ผมเชอวำ หนงสอเลมน จะกระตนวญญำณนกสของคนไทยใหยนหยดเพออนำคตทดตอไป
หลกการบรหาร 12 ประการ ของ อนาโมร
1 ท�าใหวตถประสงคของงาน สงทตงใจจะสอสาร มความชดเจน
2 ตงเปาหมายอยางเปนรปธรรม
3 รกษาเจตจ�านงอนแรงกลา
4 มงมนทจะไมแพใคร
5 เพมยอดขายอยางเตมท ลดรายจายใหนอยทสด
6 การตงราคาเปนการบรหารจดการ
7 การบรหารจดการขนกบความตงใจทแนวแน
8 จตวญญาณนกสทลกโชน
9 สงานดวยความกลาหาญ
10 ท�างานอยางสรางสรรคอยเสมอ
11 คบหากนอยางซอสตยดวยน�าใจไมตร
12 มฝนและมงหวงดวยใจใสบรสทธ ท�างานเชงรกอยางสดใสอยเสมอ
P.26ความผนผวนใน “รอบแปดสบป”P.28เสนทางสความมงคง และก�าลงทางทหารเขมแขงP.31จากความพายแพสความมงคงP.34สถานการณจวนเจยนจะลมละลาย
01ความเจรญรงเรอง และเสอมถอยของญปน
สารบญ
บทนำา
P.36ทาทของญปนจากนไปP.40การซอนทบกนของ Japan Airlines และเศรษฐกจญปนP.44คนญปนรสกอยางเบาบางถงวกฤตP.48ท�าใหจตวญญาณนกสทเดอดดาลลกเปนไฟ
P.12ท�าไมเศรษฐกจญปนถงถดถอยP.19มจตใจไมยอทออยเตมเปยม
02 การบรหารจดการดวย “จตวญญาณนกสทลกโชน”
P.56บรรดาผน�าการฟนฟหลงสงครามP.60จตวญญาณนกสทจ�าเปน ในการบรหารจดการ P.64เอาชนะตวเองP.68สจนกวาจะชนะ P.76ปกปองหมคณะดวยชวตP.81เผชญหนากบภาวะเศรษฐกจถดถอยP.85ตดสนใจหยดขนคาจางP.89ภาวะเศรษฐกจถดถอยเปนโอกาสของการเตบโต
4 มาตรการเพอเตบโตชวงเศรษฐกจตกต�าP.91 1 สรางสายสมพนธกบพนกงานให
แนนแฟน
P.92 2 ลดคาใชจายในการด�าเนนกจการทไมใช
คาวตถดบทางตรงและคาแรงงานทางตรงทงหมด
P.93 3 เปนพนกงานขายทกคน
P.95 4 มงมนพฒนาผลตภณฑใหมและสนคาใหม
03
04
เพอโลก เพอมนษยชาต
ด�าเนนการดวยคณธรรม
P.100พนฐานของ “จตวญญาณนกสทลกโชน”P.103จดประสงคหลกของการท�าธรกจ พลงงานแสงอาทตยP.108มสวนชวยสนบสนนความสขของผคน
P.111จดก�าเนดของระบบทนนยมP.113ขดจ�ากดของทนนยมทไมรจกพอP.119เปลยนแปลงใจ
P.126คณธรรมทสงเสรมจตวญญาณนกส
ทลกโชนP.130การบรหารจดการดวยจตวญญาณญปนรวมกบการเรยนรแบบตะวนตก
P.137คณธรรมทจะเปนแบบอยางแกโลกP.143สรางชาตดวยการใชคณธรรม เปนพนฐาน
รปถายโดย SHINOYAMA Kishin
05
06
ฟนฟ Japan Airlines (JAL)
ฟนฟญปน
P.152การฟนฟ Japan Airlines (JAL)P.170 “โลกทเราอย” มการเปลยนแปลง
P.176สถานการณการฟนตวของเศรษฐกจญปนP.179เปลยนแนวคดP.181ลกษณะทแทจรงของจตวญญาณชนสงของคนญปน P.189ท�าใหเกดมลคาเพมสง
P.192เรยนรจากกฎการคาของเกยวโตP.195การสรางแบรนดของสนคาเกษตรP.198“จตวญญาณนกส” เปนกญแจส�าคญในการฟนตวทางเศรษฐกจของญปน
ท�าไมเศรษฐกจญปนถงถดถอย
“ท�าไมถงกลายเปนแบบนไปได” หลงฟองสบแตกคนญปน ตำงเรยกรองใหเศรษฐกจฟนตวอยำงรวดเรว แตเวลำไดลวงเลยมำเกอบ 25 ปแลว จนรจกกนดในนำมวำ “2 ทศวรรษทหำยไป” เศรษฐกจชะงกงนมำยำวนำนเสยจนท�ำใหคดวำความรงเรอง ในอดตเปนเพยงแคความฝน
GDP (ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ) ของญปนถกจนแซงหนำและตกมำอยอนดบ 3 ของโลก Goldman Sachs สถำบนกำรเงนยกษใหญของอเมรกำคำดกำรณวำ กำรเตบโตในระดบต�ำของญปนยงคงตอเนองไปจนถง พ.ศ. 2593 ซงไมเพยงจะถกประเทศในกลม BRICS1 อยำงรสเซย อนเดยและบรำซลแซงหนำแลว แมแตอนโดนเซยและเมกซโกกจะแซงหนำญปนดวย
เรองนไมไดก�ำลงจะเกดขนในอนำคต หำกกวำดตำมองวงกำรอตสำหกรรมในปจจบน จะเหนวำอตสำหกรรมอเลกทรอนกสของญปนทนำจะครองตลำดโลกไดกลบตองคร�ำครวญเพรำะตดลบมหำศำล ในท�ำนองเดยวกนอตสำหกรรมและกจกำร ทควรเปนผ น�ำโลกดวยควำมสำมำรถทำงเทคโนโลยและ
1 กลมประเทศทมกำรพฒนำทำงเศรษฐกจอยำงรวดเรวประกอบดวยบรำซล รสเซย อนเดย จนและแอฟรกำใต
บทนำา
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
12
สวนแบงตลำดกลบตองตกทนงล�ำบำกซงมตวอยำงใหเหนทวไป ไมใชผมคนเดยวทสงสยวำ “ท�ำไม”
อกดำนหนงในชวง พ.ศ. 2513 ขณะทญปนเตบโตทำงเศรษฐกจอยำงรวดเรว ประเทศใกลเคยงอยำงจน ประชำกรยงคง แตงกำยในชดสทเหมำ2 เดนทำงดวยจกรยำนเปนหลกและผคนในชนบทขำดแคลนอำหำร
ทวำ ใน พ.ศ. 2521 เตงเสยวผงไดจดควำมหวงใหประชำชน “อยำกมงคงร�ำรวย” ดวยนโยบำยเปดประเทศซงตงอยบนพนฐำนเศรษฐกจระบอบสงคมนยม หลงจำกนนควำมตองกำรทไมหยดยงไดกลำยเปนเครองมอในกำรพฒนำเศรษฐกจใหเตบโตอยำงรวดเรว ไมทนไรกแซงหนำญปนและไตอนดบขนสประเทศมหำอ�ำนำจทำงเศรษฐกจอนดบ 2 ของโลก
ปจจบนจนไมหยดอยแคต�ำแหนง “โรงงำนของโลก” แตยงกลำยเปนผเลนส�ำคญของเศรษฐกจโลกเพรำะมตลำดภำยในประเทศขนำดใหญเปนฉำกหลง และมบรษทระดบทอปในวงกำรทกำวสระดบโลกจ�ำนวนมำก อำท Huawei บรษทผผลตอปกรณสอสำรรำยใหญของจน และ Haier บรษทผผลตเครองใชไฟฟำรำยใหญ
ใน พ.ศ. 2540 ญปนประสบปญหำกำรรบมอกบสถำบนกำรเงน ทบรหำรจดกำรเลวรำยจำกสภำวะฟองสบแตก ประเทศเพอนบำนอยำงเกำหลใตตองเผชญกบปญหำทรนแรงยงกวำ ประเทศชำตจะอยรอดหรอไม คำเงนเอเชยไดรบผลกระทบอยำงกวำงขวำง
2 Mao suit เสอปกตงมกระเปำหนำอกสองขำง แบบทเหมำเจอตงสวม
อนาโมร คาซโอะ เขยน
13
คำเงนวอนตกลงอยำงรวดเรว เกำหลใตเกอบลมละลำย จนตองกยมเงนจำก IMF3 (กองทนกำรเงนระหวำงประเทศ)
ทวำ ประชำชนทตกอยในสภำวะล�ำบำกเชนนน ตำงอทศตนเพอฟนฟเศรษฐกจ ไมเพยงพยำยำมอดทนอยำงสดชวตแตยงยกทรพยสนมคำสวนตวใหประเทศ อกทงยงไดรบควำมรวมมอจำกภำครฐและบรษทอยำง Samsung และ Hyundai ทมงมนจะสงสมเทคโนโลย หำชองทำงขำยสนคำและผลกดนกลยทธตรำยหอในเชงรก ยงกวำนน ยงขยำยธรกจอยำงโหมกระหน�ำ เชน กำรลงทนในเครองมอเครองจกรทเปนหวใจส�ำคญ ท�ำใหกำรพฒนำประเทศเปนไปไดอยำงรวดเรว
หำกเทยบกบควำมเจรญรงเรองของประเทศเพอนบำนเหลำน เศรษฐกจญปนในปจจบน ภำคอตสำหกรรมยงตกต�ำอยำงเหนไดชด สงคมโดยรวมอยในภำวะหยดชะงก ท�ำไมเรำถงตรงขำมกบเขำและเกดชองวำงขนำดน เรำมอะไรทตำงจำกเขำ
ผมคดวำคงเปนเพรำะควำมรสกภำยในจตใจทแตกตำงกน
ลองมองยอนกลบไป ญปนเองกเคยตกทนงล�ำบำกเชนเดยวกบจนและเกำหลใต ไมส รนแรงกวำสองประเทศนอยำงเทยบ ไมไดเลย
แผนดนมอดไหมเปนเถำถำนจำกกำรแพสงครำมโลกครงท 2 โครงสรำงอตสำหกรรมและสงคมสวนใหญกลำยเปนผงธล ท�ำใหคนญปนทถกสงไปประจ�ำกำรยงตำงประเทศสมยสงครำม
3 International Monetary Fund
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
14
มำกกวำ 6 ลำนคนเมอถอนตวกลบมำหลงสงครำมยตตองตกอยในสภำพขำดแคลนอำหำรประทงชวต
ถงแมวาคนญปนจะตกอยในสภาพนาเวทนาแตเรากไมละทงความหวง ปลกจตใจมงมนไมยอทอ กลาทจะเผชญหนากบพนทวางเปลาทเหลอจากการถกเผา เราตางกระเสอกกระสนทจะมชวตรอด “ตอใหเกดอะไรขนตองฟนฝาไปใหได” บางกวา “พรงนตองดกวาวนน มะรนนตองดกวาพรงน” พยำยำมทมเทสดควำมสำมำรถและหำไอเดยใหมทกวน
“เอำวะ” ประชำชนตำงกดฟนสและหำไอเดยใหมอยำงไมหยดยง จนญปนกำวผำนควำมทกขทรมำนไปได เศรษฐกจฟนตวและเตบโตอยำงรวดเรวจนถกเรยกวำ “ปำฏหำรย”
เวลำเพยง 20 กวำปทเรมตนจำกซำกปรกหกพงจนกลำยเปนประเทศมหำอ�ำนำจทำงเศรษฐกจอนดบ 2 ของโลกรองจำกอเมรกำ แบบจ�ำลองเศรษฐกจและรปแบบกำรบรหำรกลำยเปนแบบอยำงระดบโลกจนไดรบกำรขนำนนำมวำ “Japan as Number One”
รองรอยของเศรษฐกจทเจรญเตบโตหลงสงครำมยตของญปน ถงแมจะถกจำรกในประวตศำสตรโลกยำวนำนแคไหนกเปนประวตศำสตรอนทรงเกยรตไมใชเปนเรองของตวเลข GDP ทเพมสงขนมำกในระยะสน แตเปนเรองของควำมทมเทและ หำไอเดยใหมอยำงไมมทสนสดของคนในชำตซงชวยใหวกฤตของ
อนาโมร คาซโอะ เขยน
15
ชำตกลบฟนคนขนมำใหมเหมอนดงนกฟนกซ4 ทคนญปนอยำงเรำควรภมใจตอสงนน
ก�ำลงส�ำคญทท�ำใหเศรษฐกจเตบโตคอ เหลำผประกอบกำรทม “ควำมปรำรถนำ” อนแรงกลำนนเอง อำท คนทเรมตนจำกศนยอยำง มตสชตะ โคโนสเกะ, ฮอนดะ โซอจโร และอบกะ มำซำร บคคลผมแนวคดสงสงอยำงแรงกลำส�ำหรบกำรประกอบธรกจของตนอยำงเตมท พวกเขำตงเปำหมำยไวสงเกนตวและประกอบธรกจอยำงขยนขนแขงเพอท�ำใหมนเปนจรง
ไมเพยงผบรหำรจ�ำนวนหนงทโดดเดนเทำนน ยงมผประกอบกำรทมแรงบนดำลใจอนแรงกลำซงอยในชมชนอกหลำยคน รวมถงบรรดำผประกอบกำรกจกำรขนำดกลำงและขนำดยอมทครองสดสวนมำกกวำครงของบรษทญปนดวย แมจะมทรพยำกร กำรบรหำรไมเพยงพอแตหำกกดฟนสและใชปญญำไตรตรอง ตอใหเศรษฐกจผนผวนแคไหนกอดทนจนผำนพนและสรำงธรกจใหอยรอดเตบโตตอไปได
Kyocera ทผมกอตงขนกเปนหนงในหลำยกจกำรทสบเนอง จำกพนฐำนดงกลำว
Kyocera กอตงขนใน พ.ศ. 2502 (ค.ศ. 1959) ดวยเงนทน 3 ลำนเยน มพนกงำน 28 คน เชำหองท�ำออฟฟศ นบวำเปนกจกำรขนำดกลำงและขนำดยอมทไมมอะไรเลย ถงจะเรมธรกจจำกศนยแตกทมเทเพอพฒนำธรกจของบรษทอยำงเตมท
4 คนญปนเชอวำนกฟนกซคอนกทไมมวนตำย
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
16
สงทภาคภมใจคอ ตงแตเปดกจการมาจนถงวนนเปนระยะเวลา 54 ป บรษทไมเคยขาดทนเลยสกครง ไมเพยงสรำง รำยไดอยำงตอเนองแตยงรกษำรำยไดทสงมำตลอดอกดวย อตรำก�ำไรสงสดเทำทเคยบนทกไวเกน 40% ถงแมวำยอดขำยจะเกน 1 ลำนลำนเยนแตยงรกษำอตรำก�ำไรสงเกนสองหลก ไวได
สภำพแวดลอมกำรบรหำรระหวำงนนใชวำจะ “รำบรน” เสมอไป เพรำะวำตองเผชญหนำรบคลนกำรเปลยนแปลงทำงเศรษฐกจมำกมำย อำท เหตกำรณนกสน ชอก (Nixon shock) ท�ำใหอตรำแลกเปลยนเงนเยนลอยตว ภำวะวกฤตน�ำมน (Oil shock) ทท�ำใหกำรสงซอสนคำลดลงฮวบฮำบ ขอตกลงพลำซำ แอคคอรด (Plaza Accord) ท�ำใหเงนเยนแขงขนอยำงรวดเรว ผลกระทบจำกควำมขดแยงทำงกำรคำระหวำงญป น-อเมรกำทดเดอด เรองสำรกงตวน�ำ (Semiconductor) เศรษฐกจตกต�ำยำวนำนหลงฟองสบแตก ยงกวำนน ยงเจอภำวะฟองสบไอท (IT bubble, Dot-Com bubble) กบวกฤตแฮมเบอรเกอร (Lehman Shock) และกำรแขงตวของคำเงนเยนทตอเนองมำจนถงปจจบน เปนตน
โดยเฉพำะ Kyocera ทมอตรำกำรสงออกสง หำกเงนเยนแขงตว ก�ำไรของบรษทกจะรวงลงมำตดลบทนท ทวำ คำเงนเยน แขงตวอยำงรวดเรวใน พ.ศ. 2538 คอ 1 ดอลลำร = 79 เยน แทนทเรำจะตกอยในภำวะตดลบ คณะผบรหำรและพนกงำนบรษทกลบฮดสและชวยกนสรำงรำยไดใหสงขน
ผมคดวำหนทำงแหงควำมเตบโตของ Kyocera นน เกดจำก “ควำมปรำรถนำ” อนแรงกลำทเรยกวำ “ไมยอมแพแมเศรษฐกจจะผนผวนแคไหน”
อนาโมร คาซโอะ เขยน
17
กำรสนบสนนเศรษฐกจญปนใหเตบโตอยำงรวดเรวไดหลงสงครำมยต เพรำะวำมผบรหำรทมพลงเตมเปยมดวยใจนกสและบรษททมผบรหำรประเภทนเปนผน�ำ
ทวำ ในปจจบนมผ บรหำรจ�ำนวนมำกยอมรบวำ สำเหตท ผลประกอบกำรตกต�ำตอเนองเปนเพรำะสภำพเศรษฐกจและทศทำงกำรตลำด ผมยงเหนผบรหำรหลำยคนไมรรอทจะโยนควำมผดใหอยำงอนแลวอำงสำเหตทผลประกอบกำรไมดวำ เปน “อปสรรคทถำโถมเขำมำรอบดำน”
มนไมใชอยำงนนเลย สงทขาดแคลนทสดส�าหรบเศรษฐกจญปนและสงคมญปนในปจจบนคอ จตใจทมงมนไมยอทอ เมอเกดอะไรขน ตอใหปญหาถาโถมแคไหน ความมงมนแรงกลาทจะฟนฝามนไปใหได ความกลาและไมยอทอตออปสรรค คอสงทผน�าของบรษทญปนขาดไป และเปนสำเหตหลกทท�ำใหสงคมเศรษฐกจของญปนเกดกำรหยดชะงกในปจจบนจนมองไมเหนอนำคตมใชหรอ
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
18
มจตใจไมยอทออยเตมเปยม
สงจ�ำเปนตอญปนในเวลำนคอ ควำมปรำรถนำแรงกลำวำ “จะไมยอมแพ” หรอ “จตวญญำณนกสทลกโชน” นนเอง บรรดำ ผบรหำรชวงหลงสงครำมยต ทกคนจดไฟนกส “เอำวะ จะไมยอมแพ” ตำงฝำยตำงแขงขนพรอมกบพฒนำศกยภำพจน ขบเคลอนเศรษฐกจญปนมำได
เมอผำนชวงตกต�ำมำยำวนำน ในทสดกเรมมองเหนแสงแหงควำมหวงในกำรฟนฟสภำพเศรษฐกจญปนเสยท ตอนนแหละเปนโอกำสอนดทบรษทญปนจะพฒนำใหประสบควำมส�ำเรจอกครง ญปนในขณะนมเงนทนเพยงพอ มเทคโนโลยล�ำเลศ มบคลำกรทจรงใจ แตสงทขำดคอ “จตวญญำณนกสทลกโชน” เพยงแคควำมปรำรถนำแรงกลำทคดวำ “เอำวะ จะไมยอมแพ” เทำนนเอง
ตวผบรหำรเองตองม “ควำมปรำรถนำ” แรงกลำทอยำกท�ำเชนน เพยงมใจนกสดเดอดพรอมเอำชนะ ไมวำจะเปนกำรตอส แบบไหนกจะน�ำพำกจกำรไปสควำมส�ำเรจใหได แลวบรษทญปนจะปรำกฏตวอยหวแถวของเศรษฐกจโลกไดแนนอน
มค�ำพดทเปนค�ำอปมำของ “ควำมปรำรถนำ” ทผน�ำและผบรหำรของญปนควรจะมดงน
อนาโมร คาซโอะ เขยน
19
การจะท�าแผนการใหมใหส�าเรจลลวง ขอเพยงมจตใจมงมน ไมยอทอ จงทมเท ปรารถนา เอาใจใสและเอาจรงเอาจง
หลงจำกทผมเขำรบต�ำแหนงประธำนกรรมกำร JAL (JAPAN AIRLINES) ไดไมนำน ผมยกค�ำพดนมำพดกบพนกงำนของ JAL ทโศกเศรำคร�ำครวญจำกกำรลมละลำย
มนไมใชค�ำพดของผมแตเปนค�ำพดของนำคำมระ เทมป นกคดทอธบำยถงแนวคดเชงรกวำ “จงพดใหตวเองฟงอยเปนนจวา ตองมจตใจเดดเดยว มงมน เพอใหแผนการและ เปาหมายใหมส�าเรจบรรลผล ตองวาดภาพอดมคตสงสงและวสยทศนเปยมคณธรรมใหเกดขนในจตใจอยางแรงกลา”
ค�ำพดนรวมทกสงทผมใชในกำรฟนฟ JAL ผมไมมควำมรเกยวกบ อตสำหกรรมกำรบนและไมมประสบกำรณ ไมมโอกำส เอำชนะ แคแนะน�ำวำกำรฟนฟของ JAL ตองใช “ควำมปรำรถนำ” อนแรงกลำเทำนน
กลำวคอ น�ำแผนฟนฟธรกจททกคนตดสนวำไมมทำงท�ำส�ำเรจมำท�ำใหเปนจรงและบรหำรดวยใจทมงมนไมยอทอ ผมพร�ำบอกกบพนกงำนวำ “ตอใหล�ำบำกแคไหน ตองเผชญกบควำมยำกล�ำบำกเพยงใด ทกคนตองรวมพลงกนฟนฝำสงเหลำน แลว JAL จะฟนตวไดแนนอน”
สงทท�ำใหเกด “ควำมปรำรถนำอนแรงกลำ” นนมำจำกควำมปรำรถนำบรสทธใจทจะท�ำทกวถทำงเพอปกปองพนกงำนและอยำกชวยฟนฟเศรษฐกจญปนอกทำงหนงผมคดวำ “ควำมปรำรถนำ” อนบรสทธใจทไมมสงใดแอบแฝงไดสอถงพนกงำน
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
20
ของ JAL และเพรำะพวกเขำเปลยนควำมคดจงท�ำใหกำรฟนฟครงนถกเรยกวำ ‘ปำฏหำรย’
ปจจบน เศรษฐกจญปนก�ำลงตกต�ำ ถำหำกบรรดำผบรหำรของกจกำรขนำดกลำงและขนำดยอม ธรกจขนำดกลำงและขนำดใหญ ม “ควำมปรำรถนำ” มงมน ไมยอทอ ยอมท�ำทกวถทำงเพอสรำงบรษทของตวเองใหเจรญรงเรอง เพอใหพนกงำนมควำมสขทงทำงดำนวตถและจตใจ ทมเทสดควำมสำมำรถและหำไอเดยใหมอยำงไมหยดยง กจกำรจะเตบโตประสบควำมส�ำเรจ ไปพรอมกบท�ำใหเศรษฐกจญปนกลบมำรงเรองไดอกครงแนนอน
ในเดอนธนวำคม พ.ศ. 2555 นำยอำเบะไดรบชยชนะในกำรเลอกตงทวไป หลงกำรยบสภำครงนน ควำมคำดหวงจำกนโยบำยเศรษฐกจ “อำเบะโนมกส”5 (Abenomics) ซงประกอบดวยนโยบำย 3 ประกำรคอ นโยบำยกำรคลงแบบขยำยตว (กำรทรฐบำลใชจำยมำกกวำรำยไดภำษทจดเกบไดหรอทเรยกวำ งบประมำณขำดดล) มำตรกำร QE หรอ Quantitative Easing เรยกอกอยำงวำ มำตรกำรผอนคลำยเชงปรมำณและกลยทธกำรเจรญเตบโตของนำยกรฐมนตรชนโซ อำเบะท�ำใหคำเงนเยนออนตว หนปรบตวสงขนดวยมมมองในแงดวำจะดตอสภำพเศรษฐกจ เพยงแตการฟนฟเศรษฐกจญปนนน ผมคดวา การเปลยน “ความปรารถนา” ของคน จ�าเปนกวานโยบายเศรษฐกจของรฐบาลเสยอก
แมวำบรษทจะตกทนงล�ำบำกเพยงไร หำกพนกงำนทกคนไดผน�ำทเปยมดวยใจนกส ทมเทและหำไอเดยใหมอยำงไมหยดยง
5 นโยบำยเศรษฐกจของนำยอำเบะ
อนาโมร คาซโอะ เขยน
21
ดวยใจอนบรสทธทหนกแนนแลว ตอใหเศรษฐกจผนผวน แคไหนกจะฟนตวและกำวหนำไปไดไกล หำกบรษทดงกลำว เพมจ�ำนวนขน จะยงชวยใหเศรษฐกจญปนฟนตวไดแนนอน
ไมเพยงเฉพำะคนในภำคอตสำหกรรมเทำนน ประชำชนทกคนตองม “ควำมปรำรถนำ” อนแรงกลำ งดงำม และจรงใจทจะสไมถอย ไมยอมแพใครเปนอนขำด ถำท�ำไดเชนน ประเทศญปนกจะแสดงศกยภำพใหโลกไดรบรมำกกวำทเคยท�ำไดอกดวยซ�ำ
ยงสถำนกำรณสบสนยงเหยง ยงตองตงเปำหมำยและยกระดบวสยทศนใหสงไมควรโทษสภำพแวดลอมทเปลยนแปลง แตควรมใจมงมนไมยอทอและท�ำเปำหมำยใหส�ำเรจตอไป ผมเชอ อยำงยงวำ แมสภาพแวดลอมทางธรกจจะเปลยนแปลงไป หากมใจนกสทไมยอมแพและม “จตวญญาณนกสทลกโชน” อนาคตตองสดใสแนนอน
หนงสอเลมนสบเนองจำกกำรทผมไดไปบรรยำยใน “กำรประชม ไมนจแหงศตวรรษท 21” (Mainichi 21 Seiki Forum) เนองในโอกำสครบรอบ 142 ป กำรกอตงส�ำนกพมพไมนจหวขอ “ฟนฟสงคมเศรษฐกจญปน และสภำพประเทศทเปนอยในปจจบน” ในเดอนกมภำพนธ พ.ศ. 2556 ซงนำยยทำกะ อำซำฮนะ กรรมกำรผจดกำรใหญส�ำนกพมพไมนจไดฟงกำรบรรยำยและเสนอใหตพมพเปนรปเลมเพอเปน “แนวทำงและควำมกลำ ทจะมชวตอยในยคทสบสนวนวำย”
ในเดอนมนำคม พ.ศ. 2556 ผมหมดหนำทกรรมกำรบรหำรของ JAL และพอมเวลำไดคดอะไรเงยบ ๆ ในชวงเวลำสบำยใจนน ผมปลอยอำรมณคดถงอดตควำมเปนมำและอนำคตของประเทศน
ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส
22
ดวยกำรบอกเลำควำมคดสวนตวผำนประสบกำรณในกำรบรหำรและกำรเปนผบรหำร Kyocera, KDDI รวมถงกำรกมบงเหยนบรหำร JAL ทผำนมำรวมกนมำกกวำครงศตวรรษ
หนงสอเลมนเปนเพยงควำมคดเหนสวนตวของมอสมครเลนและควำมเชอฝงหวของผบรหำรคนหนง ผมจะยนดมำกหำกมนกลำยเปนสวนหนงทจะชวยฟนฟญปน
อนาโมร คาซโอะ เขยน
23
จตวญญาณนกสทลกโชน!
“ท�ำสงทถกตองในฐำนะมนษย”
หลกกำรบรหำร 12 ประกำรของอนำโมร
4 มำตรกำรทเปนรปธรรมส�ำหรบใชเปนโอกำสเตบโตชวงเศรษฐกจตกต�ำ
กำรท�ำงำนอยำงทมเท จนไดยน “เสยงเครองจกรรองไห”
และ “สรำงสนคำทคมจนบำดมอได”
I S BN 978-616-14-0226-6
9 7 8 6 1 6 1 4 0 2 2 6 6
KA 0028
www.booktime.co.th
200.-
จตวทยาธรกจ
อนำโมร คำซโอะ เขยน
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส
“การไดพบคณอนาโมรมากอน ท�าใหผมอานหนงสอเลมนอยางสนก เพลดเพลน เปยมไปดวยพลง ผมเหนวญญาณนกสในหนงสอ ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส เลมน คณอนาโมร ผเขยน ถายทอดประสบการณไดอยางสนก มประวตและกรณศกษานาตดตาม เขาท�าสงทหลายคนไมคดวาจะเปนไปได เชน พลกฟนธรกจ สายการบนแหงชาตทล มละลาย ใหกลบขนมาผงาดในวงการอยางสมศกดศร ปรบการบรหารทลมเหลวใหกลายเปนการบรหารแบบโปรงใสและมประสทธภาพ
ผอานหนงสอเลมน จะไดเรยนรการท�างานอยางนกสในบรษทญปน เปดมตใหมของการเปลยนวธคดในการบรหารงาน เปดโอกาสใหสรางความส�าเรจตามทตงใจ ทงในดานการท�าธรกจและการใชชวต ในภาวะทประเทศไทยตองเผชญปญหา ทางเศรษฐกจ ผมเชอวา หนงสอเลมนจะกระตนวญญาณนกสของคนไทยใหยนหยดเพออนาคตทดตอไป”
บณยสทธ โชควฒนาประธานเครอสหพฒน
อนำโมร คำซโอะ “เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”ผกอตงและผบรหำร Kyocera และ KDDI
จำกประสบกำรณเขมขนกวำ 50 ปเรมตนจำก Smes จนกลำยเปนบรษทยกษใหญระดบโลก
สดารตน เออเปยมมงคล แปล บณยสทธ โชควฒนำ ค�ำนยม
ถอยกตายวกฤตยงไงกตองส
เศรษฐกจตกต� าท� า ให ศกยภาพแขงแกร ง ขน เปนกำรพฒนำเพอเตรยมตวส ขนตอไปอยำงกำวกระโดด เปรยบดงดอกซำกระสวยงำมทบำนสะพรง ในฤดใบไมผล กลำวกนวำ ในชวงฤดหนำว ยงหนำวเทำใด กจะยงท�ำใหซำกระเบงบำนไดงดงำมมำกขนเทำนน
บรษททใชเศรษฐกจตกต�ำเปนตวผลกดนใหพฒนำเตบโตอยำงมำก เปรยบเสมอนซำกระทผำนพนฤดหนำวอนโหดรำย และบำนอยำงสวยงำมเมออำกำศอบอน
ดร. อนาโมร คาซโอะ นกธรกจ ผประสบความส�าเรจชาวญปน ไดรบการยอมรบนบถออยางสงในดานการบรหารทงในญปนและระดบนานาชาต เปนบคคลตนแบบ (Role model) คนส�าคญของญปนในปจจบน และไดรบการขนานนามวา “เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”
เกดป พ.ศ. 2475 ทจงหวดชะโงะชมะ ประเทศญปน
พ.ศ. 2498 จบการศกษาจากมหาวทยาลยชะโงะชมะ
พ.ศ. 2502 ขณะอายเพยง 27 ป กอตงบรษทเกยวโต เซรามก ปจจบนคอเคยวเซรา คอรปอเรชน บรษทยกษใหญทมสาขาหลายประเทศในโลก รวมทงในประเทศไทย
พ.ศ. 2527 กอตงบรษท DDI (ปจจบนคอ KDDI หลงควบรวมกบ KDD) และกอตงมลนธอนาโมร และรางวลเกยวโต (Kyoto Prize) จดตง “เซวะ จก” (Seiwa Jyuku) สถาบนสรางผ น�าทางธรกจ ถายทอดแนวคดในการบรหารจดการธรกจใหผบรหารธรกจรนใหม ปจจบน มสาขาทงในญปนและตางประเทศ เชน สหรฐฯ บราซล รสเซย จน
พ.ศ. 2553 ในวย 78 ป รบต�าแหนงซอโอ “เจแปน แอรไลน” (JAPAN AIRLINES) หรอ JAL ตามค�าเชญจากรฐบาลญปน ท�าหนาทฟนฟสายการบนแหงชาตทก�าลงลมละลาย แบบไมขอรบเงนเดอน ทงๆ ทไมมความร ไมมประสบการณ และเขากท�าส�าเรจดวยการปลกจตวญญาณนกสของพนกงานใหลกโชนขน พลกฟนกลบมามก�าไร และกลบเข าส ตลาดหลกทรพยได อกครง อยางสมศกดศรภายใน 3 ป กลายเปนกรณศกษาระดบโลก
อนาโมร คาซโอะ เรมธรกจจากศนย เปน SMEs จนมชอเสยงระดบโลก ดวยจตวญญาณนกสทลกโชน แมตองเจอกบวกฤตมากมาย แตเคยวเซรากลบเตบโตขนหลายเทาตวทกครงทตองเผชญภาวะเศรษฐกจตกต�า และตงแตเปดกจการมา 54 ป ไมเคยขาดทนเลยสกครง
“ถอยกตาย วกฤตยงไงกตองส” เรองราวและความคดทกลนจากประสบการณในการเปนผบรหารมากวาครงศตวรรษ ทงท Kyocera, KDDI และพเศษสดการเปดอกเลาถงความส�าเรจทเปนกรณศกษาระดบโลก เขาท�าอยางไรในการกอบกสายการบนแหงชาต JAL ใหฟนจากลมละลายมาไดราวปาฏหารย!
หนงสอสรางแรงบนดาลใจ จดไฟสรางสรรคเพอการจดการความฝน หรอบรหารธรกจใหเตบโต
อนาโมร คาซโอะ เขยนสดารตน เออเปยมมงคล แปล
“เทพแหงการบรหารทยงมชวตอย”
กรณศกษาระดบโลก
นกบรหำรวย 78 ป ไมมควำมร & ประสบกำรณ
ในธรกจกำรบน แตพลกฟน JAL ทลมละลำย ใหกลบมำผงำดได
รำวปำฏหำรยในระยะเวลำ เพยง 3 ป
SukkhapabjaiPUB