Download - การลักลอบทิ้งกากของเสีย ...infofile.pcd.go.th/waste/570813.pdfอ าเภอพนมสารคาม จ งหว ดฉะเช
การลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรม กรณีพื้นที่ตําบลหนองแหน
อําเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา
นายสุนทร อุปมาณ
สวนปฏิบัติการฉุกเฉินและฟนฟู
สํานักจัดกากของเสียและสารอันตราย
ปจจุบันพบวามีขาวการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรมอยูเนือง ๆ โดยป ๒๕๕๖ กรมควบคุมมลพิษ
ไดรับเรื่องรองเรียนเกี่ยวกับการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรม จํานวน ๑๒ ครั้ง นอกจากนั้น กระแสการตื่นตัว
ดานสิ่งแวดลอมทําใหมีการนําเสนอภาพขาวการประทวง และการรองเรียนเกี่ยวกับการลักลอบทิ้งกากของเสียในพื้นที่
สาธารณะอยูเปนประจํา เนื่องจากเปนประเด็นที่ประชาชนใหความสนใจและเปนเรื่องใกลตัวที่สงผลกระทบตอวิถีชีวิต
ความเปนอยูและสุขภาพอนามัย ไดแก ปญหากลิ่นเหม็น การแพรกระจายของมลพิษและสารเคมีที่สงผลกระทบ
ตอคุณภาพสิ่งแวดลอม เชน น้ําผิวดิน น้ําใตดินและพื้นที่เกษตรกรรม
จนไมสามารถใชประโยชนไดตามปกติ โดยจังหวัดที่พบวามีการ
ลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสหกรรมสวนใหญเปนกลุมจังหวัดในพื้นที่
ชายฝ งทะเลตะวันออก และภาคกลาง ไดแก จังหวัดระยอง
ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี สระบุรี กาญจนบุรี และสมุทรสาคร ชลบุรี
สมุทรปราการ และราชบุรี ซึ่งเปนที่ตั้งของนิคมอุตสาหกรรมที่เปน
แหลงกําเนิดกากของเสีย และมีสถานประกอบการโรงงานประเภท ๑๐๕
และ ๑๐๖ ที่รับคัดแยกและกําจัดกากของเสียตั้งอยูเปนจํานวนมาก
สาเหตุหลักของการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรมอยางผิดกฏหมาย เนื่องจากปริมาณกากของเสีย
อุตสาหกรรมที่เกิดขึ้นมีมากเกินความสามารถในการรองรับของระบบกําจัดที่มีอยู ซึ่งในแตละปมีปริมาณกากของเสีย
อุตสาหกรรมทั้งที่เปนอันตรายและไมเปนอันตรายเกิดขึ้นประมาณ ๓๐ ลานตัน แตระบบกําจัดที่มีอยูสามารถรองรับ
ไดเพียง ๓ - ๔ แสนตัน หรือคิดเปน ๑ เปอรเซ็นตของปริมาณกากของเสียอุตสาหกรรมทั้งระบบ รวมทั้งความตองการ
ลดคาใชจายของผูประกอบการ เนื่องจากคากําจัดกากของเสียอุตสาหกรรมคอนขางสูง เฉลี่ย ๑๐,๐๐๐ บาทตอตัน
จึงทําใหมีผูรับจางขนสงและรับกําจัดกากของเสียอุตสาหกรรมอยางผิดกฏหมายเกิดขึ้น สวนใหญจะเปนลักษณะของ
การลักลอบนํากากของเสียไปทิ้งในพื้นที่บอดินเกาหรือเหมืองราง พื้นที่วางเปลา ขางถนน แหลงน้ํา พื้นที่เกษตร
และพื้นที่สาธารณะที่ลับตาผูคน โดยสวนใหญไมมีการบําบัดหรือกําจัดที่ถูกตองตามหลักวิชาการเพื่อเปนการ
ลดคาใชจาย ทําใหอาจสงผลกระทบตอสิ่งแวดลอมและ
สุขอนามัยของประชาชนที่อาศัยอยูใกลเคียง และเปนภาระ
ที่หนวยงานที่เกี่ยวของตองเขามาแกไขปญหาในการบําบัดและ
ฟนฟูพื้นที่ปนเปอนมลพิษ รวมถึงการติดตามเพื่อฟองรอง
และดําเนินคดีกับผูกระทําผิด นอกจากนั้นยังมีปญหาการบงัคบั
ใชกฏหมายเพื่อควบคุมโรงงานอุตสาหกรรมที่เปนแหลง
กําเนิดกากของเสีย และการกํากับผูรับจางขนสง และผูรบักาํจดั
กากของเสียที่ยังไมมีประสิทธิภาพ ขอจํากัดเกี่ยวกับทลงโทษ
- ๒ -
และอัตราคาปรับที่ยังถือวานอยมากเมื่อเปรียบเทียบกับผลประโยชนจากธุรกิจเกี่ยวกับการกําจัดกากของเสีย
อุตสาหกรรม ทําใหปจจุบันธุรกิจนอกกฏหมายเกี่ยวกับการขนสงและรับกําจัดกากของเสียอุตสาหกรรมยังคงมีอยู
กรณีตัวอยางที่เปนขาวอยางตอเนื่องในป ๒๕๕๖ - ๕๖ ไดแก เหตุการณการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรม
ในพื้นที่ตําบลหนองแหน อําเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ซึ่งสงผลกระทบตอประชาชนในพื้นที่ที่ไดรับ
ความเดือดรอนจากกลิ่นเหม็นจากน้ําเสียและกากสารเคมี จนเปนสาเหตุของการชุมนุมประทวงและรองเรียนจากผูที่
ไดรับเดือดรอนไปยังหลายหนวยงาน จากการตรวจสอบพบวามีการลักลอบนํากากของเสียอุตสาหกรรมมาทิ้งในบอดินเกา
พื้นที่หมูที่ ๗ ตําบลหนองแหน ขนาดพื้นที่ประมาณ ๑๐ ไร คิดเปนปริมาตรน้ําเสียไมนอยกวา ๕๐,๐๐๐ ลูกบาศกเมตร
ซึ่งจากการตรวจสอบน้ําเสีนและกากของเสียที่ถูกนํามาทิ้งในบอดังกลาวพบวา มีการปนเปอนสารฟนอล และมีคา BOD
และคา COD สูงเกินมาตรฐานคุณภาพน้ําทิ้งโรงงาน เขาขายเปนวัตถุอันตราย ตาม พรบ.วัตถุอันตราย พ.ศ. ๒๕๓๕
จากการติดตามและเฝาระวังคุณภาพสิ่งแวดลอมของสวนปฏิบัติการฉุกเฉินและฟนฟู กรมควบคุมมลพิษ
พบวามีการปนเปอนของสารเคมีสูแหลงน้ําใตดินและน้ําบอตื้นที่ประชาชนในพื้นที่ใชในการอุปโภคบริโภค และอาจ
สงผลกระทบตอสุขภาพอนามัยของประชาชนได นอกจากนั้น ยังพบวาฟารมสุกรในพื้นที่ไดรับผลกระทบ สงผลใหสุกรแรกเกิด
ตายเปนจํานวนมากผิดปกติ เปนตน ซึ่งกรมควบคุมมลพิษรวมกับจังหวัดฉะเชิงเทรา และหนวยงานตาง ๆ ภายใต
คณะทํางานตรวจสอบการดําเนินการเพื่อแกไขปญหาการลักลอบนํากากอุตสาหกรรมมาทิ้งในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา
ไดรวมกันแกไขปญหามาโดยลําดับ ซึ่งจากการสอบถามขอมูลทราบวาเริ่มมีการลักลอบนํากากของเสียมาทิ้งในพื้นที่
ตั้งแตป พ.ศ. ๒๕๕๓ แตสถานการณยังไมรุนแรง จนกระทั้งในชวงกลางป ๒๕๕๕ ประชาชนในพื้นที่ตําบลหนองแหน
ไดรับผลกระทบอยางรุนแรงจากปญหากลิ่นเหม็นจากน้ําเสียและกากของเสียอุตสาหกรรมที่ถูกนํามาทิ้งในบอดินเกา
ที่ผูประกอบการไดกวานซื้อไว ซึ่งพื้นที่ดังกลาวตั้งอยูไมหางจากชุมชนมากนัก โดยประชาชนไดเดินขบวนประทวง
ใหปดบอดินดังกลาว และรองเรียนไปยังหลายหนวยงานที่รับผิดชอบจนนําไปสูการตรวจสอบและดําเนินคดีกับเจาของทีด่นิ
ผูประกอบการโรงงานที่รับกําจัดกากของเสียอุตสาหกรรมอยางผิดกฏหมาย และผูที่นํากากของเสียอุตสาหกรรมมาลกัลอบทิง้
ในบริเวณพื้นที่อําเภอพนมสารคาม และอําเภอแปลงยาว จํานวนมากกวา ๑๐ แหง โดยหนวยงานที่รับผิดชอบไดสั่งการ
ใหผูประกอบการทําแกไขปญหาโดยการบําบัด
น้ําเสียและขนยายกากของเสียไปกําจัดนอกพื้นที่
เพื่อลดผลกระทบตอสุขภาพของประชาชน
รวมทั้งเพื่อเปนการปองกันการแพรกระจายและ
การปนเปอนมลพิษสูสิ่งแวดลอมในพื้นที่ใกลเคียง
โดยสวนใหญไดมีการดําเนินการแกไขปญหา
จนแลวเสร็จตั้งแตตนป ๒๕๕๖ สวนที่ยังไมสามารถ
หาผูกระทําผิดไดกรมโรงงานอุตสาหกรรมจะเขาไป
ทําแผนในการบําบัดและฟนฟูภายหลังจากคดี
สิ้นสุดตอไป
จากการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ําใตดินในพื้นที่ตําบลหนองแหน ระหวางป ๒๕๕๕ – ๒๕๕๖ พบวา
มีการแพรกระจายของสารฟนอลปนเปอนสูน้ําใตดินในระดับเกินมาตรฐานน้ําดื่มเพื่อการบริโภค สันนิษฐานวามี
แหลงกําเนิดมาจากจุดลักลอบทิ้งกากของเสีย ซึ่งพบวามีอยูหลายจุดในพื้นที่ตําบลหนองแหนและพื้นที่ใกลเคียง
- ๓ -
โดยกรมควบคุมมลพิษไดแจงหนวยงานทองถิ่นเพื่อประชาสัมพันธใหประชาชนในพื้นที่เสี่ยงงดใชน้ําเพื่อการดื่มกิน
และประสานกรมทรัพยากรน้ําบาดาลเพื่อสนับสนุนรถกรองน้ําเคลื่อนที่เพื่อผลิตน้ําดื่มสะอาดแจกจายแกประชาชน
ในพื้นที่จนกวาสถานการณจะเขาสูภาวะปกติ นอกจากนั้นผูวาราชการจังหวัดฉะเชิงเทราไดจัดหางบประมาณในการ
จัดซื้อเครื่องกรองน้ําดื่มที่สามารถกรองสารฟนอลไดและติดตั้งแกประชาชนในพื้นที่เสี่ยง สวนแผนงานระยะยาว
จังหวัดฉะเชิงเทราไดขอสนับสนุนงบประมาณในป ๒๕๕๗ เพื่อกอสรางระบบประปาจากการประปาสวนภูมิภาคไวแลว
สรุปภาพรวมของปญหาการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรมในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทราไดรับการแกไข
มาโดยลําดับ จากผลการตรวจสอบครั้งลาสุดของกรมควบคุมมลพิษ (พฤศจิกายน ๒๕๕๖) พบวาสถานการณมีแนวโนมดีขึ้น
แตทั้งนี้ กรมควบคุมมลพิษจะไดประสานหนวยงานที่เกี่ยวของเพื่อเฝาระวังจนกวาสถานการณจะกลับเขาสูภาวะปกติ
สําหรับการแกไขปญหาในระยะยาว จังหวัดฉะเชิงเทราและหนวยงานทองถิ่นมีแผนรองรับเกี่ยวกับการจัดหา
แหลงน้ําดื่มบริสุทธิ์ใหกับประชาชนในพื้นที่ รวมถึงการสรางเครือขายในการเฝาระวังการลักลอบทิ้งกากของเสีย
นอกจากนั้น กรมควบคุมมลพิษและหนวยงานที่เกี่ยวของจะไดมีการหารือเพื่อกําหนดแนวทางและมาตรการในการ
ปองกันและแกไขปญหาการลักลอบทิ้งกากของเสียอุตสาหกรรม รวมทั้งแผนในการจัดการพื้นที่ที่ปนเปอนตอไป
----------------------------------------------------------------------------------------------