Download - Ca351 week03 tv genre
สาขาวชานเทศศาสตรบรณาการ คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยแมโจ
ประเภทของรายการโทรทศน • การจาแนกรายการโทรทศน
• โครงสรางดานเนอหารายการโทรทศน
• การเขยนบทโทรทศน
• กระบวนการผลตความคด
• กลมเปาหมายของสอโทรทศน
• ความสนใจในการรบสาร
• องคประกอบในการสรางความพงพอใจ
• องคประกอบในการชกจงใจ
• การกาหนดโครงสรางรายการโทรทศน
• รปแบบรายการโทรทศน
• รายการโทรทศนทแบงตามวตถประสงคทางการสอสาร
• รายการทแบงตามกลมเปาหมาย
• สรปผลสารวจสอโทรทศนปลอดภยและสรางสรรค
นศ 351
การผลตรายการวดทศน 1 [CA 351 Video Program Production 1]
(ปการศกษาท1/2557)
รวมรวม/เรยบเรยง โดย อาจารยณฏฐพงษ สายพณ
ประเภทของรายการ โทรทศน | 2
ทกวนนรายการโทรทศนมการผลตออกมาใหผชมไดเลอกสรรมากมาย ทงจากฟรทว เคบลทว และระบบการสงสญญาณ
โทรทศนในรปแบบตางๆ ถาลองแบงเปนชวงเวลาทออกอากาศในแตละวนนน อาจแบงชวงเวลาทออกอากาศชวงละ 1-3 ชวโมงได
ดงน
ชวงเวลาออกอากาศ ระยะเวลาออกอากาศ
ชวงเชามด 04.00 - 06.00 น.
ชวงเชา 06.00 - 08.00 น.
ชวงสาย 08.00 - 10.00 น.
ชวงกอนเทยง 10.00 - 12.00 น.
ชวงเทยง 12.00 – 13.00 น.
ชวงบาย 13.00 – 15.00 น.
ชวงบาย – เยน 15.00 – 18.00 น.
ชวงเยน 18.00 – 19.00 น.
ชวงไพรมไทม 19.00 – 22.00 น.
ชวงดก 22.00 – 24.00 น.
ชวงหลงเทยงคน 24.00 – 02.00 น.
ชวงหลงตสอง – เชามด 02.00 – 04.00 น.
สาหรบชวงไพรมไทม (Prime time) นน เปนชวงเวลาทมผชมโทรทศนมากทสดนนเอง ซงถอเปนชวงเวลาทองของรายการ
โทรทศนตางๆ ทแยงชงฐานผชม และมกเปนชวงเวลาทมรายการหากพจารณาดลกษณะโครงสรางหรอองคประกอบตางๆ จะ
พบวา รายการแตละรายการนนมลกษณะหรอรปแบบทแบงเปนประเภทชดเจนได 2 ประเภทใหญๆ คอ รายการสาระและรายการ
บนเทง สาหรบในบทนเราจะมาพจารณาถงโครงสรางใหเฉพาะเจาะจงลงไปในรายละเอยดและรปแบบของรายการแตละประเภท
การจาแนกประเภทของรายการโทรทศน
Genre เปนคามาจากภาษาฝรงเศส แปลวา ชนด ประเภท หรอตระกล ซงการจาแนกประเภทรายการไดถกนามาใชกบ
สอวทยและโทรทศน ซงเปนสอสารธารณะประเภททเขาถงคนจานวนมากและหลากหลาย เนอหาทปรากฏกหลากหลายตามไป
ดวย จงตองมการจาแนกประเภทรายการใหตรงกบความตองการของกลมเปาหมาย เชน รายการธรรมะสาหรบผสงอาย รายการ
การตนสาหรบเดก รายการละครหลงขาวสาหรบแมบาน รายการกฬาสาหรบพอบาน เปนตน ทงนองคประกอบททาใหรายการ
ประเภทหนงๆ แตกตางจากรายการประเภทอนๆ ขนบหรอองคประกอบตางๆนนจะถกใชซาไปซามา จนทงผผลตรายการและผ รบ
ประเภทของรายการโทรทศน | 3
สารคนเคย รายการทมขนบหรอองคประกอบเหมอนๆ กนกจะถกจดใหอยในประเภทเดยวกน ดงท แมคเควล (Denis McQuail
2005:370) ไดกาหนดวาการจดประเภทรายการตงมลกษณะดงน
1. ตองเกดจากความเขาใจทตรงกนระหวางผผลต (สอมวลชน) และผบรโภค (ผ ฟง/ผชม)
2. รายการประเภทตางๆ จาแนกไดโดยดท
I. วตถประสงค หรอหนาทของรายการวาใหขาวสาร ใหความบนเทง หรออนๆ
II. รปแบบรายการ (ความยาว, จงหวะการดาเนนเรอง, โครงสราง, ภาษา และอนๆ)
III. เนอหารายการ
3. ตองไดรบการยอมรบในชวงเวลาหนง และกลายเปนรปแบบหรอขนบ (Conventions) ทถกรกษาไว
4. รายการแตละประเภทจะใชโครงสรางในการเลาเรอง การเรยงลาดบเหตการณ ภาพเหตการณตางๆ ทผชมสามารถ
คาดเดาได และใชแกนของเรอง (Theme) ทเคยใชมาแลว
รายการโทรทศนจาเปนตองมการจาแนกประเภทรายการเพอสรางความชดเจนใหกบทงผผลตรายการและผชม รวมทง
กาหนดเนอหาของรายการ ดงน
สาหรบผผลตรายการ
เหตทตองมการจาแนกประเภทรายการตางๆ เพราะรายการมรปแบบหรอสตรการผลตรายการทแตกตางกนไป การ
จาแนกประเภทรายการจะชวยใหผผลตรายการมแนวทาง และรวาจะใชสตรการเลาเรองแบบใด และเลอกใชองคประกอบท
รายการแตละประเภทตองมหรอตองรกษาไวไดอยางถกตอง เชน เมอกาลงผลตรายการเกมโชว ผผลตจะนาองคประกอบของเกม
โชวมาใชในรายการ คอ เกมหรอการแขงขน, ผ เขาแขงขน, พธกรทคอยควบคมกฎ และดาเนนรายการ, เวททเปนพนทสาหรบ
แขงขน, ผชมในหองสง, ของรางวล, เสยงดนตร หรอเพลงประกอบรายการทเราใจ หรอหากผลตละครจกรๆ วงศๆ การจาแนก
ประเภท และสตรในการผลตจะเปนตวกาหนดวา ผผลตตองไมใสองคประกอบทไมเกยวของลงไป เชน ใหตวละครขบรถยนต หรอ
สวมกางเกงยนส เพราะจะผดไปจากขนบของรายการประเภทน
สาหรบผฟงและผชมรายการ
การจาแนกรายการมประโยชนตอผ ฟงและผชม ในแงของการตอบสนองความตองการ หรอความคาดหวง เนองจากผชม
ไดถกตดตงวธคด และมประสบการณเดมในการเปดรบชมโทรทศน การทผ รบสารเคยชมหรอฟงรายการประเภทตางๆ มากอน
ยอมเกดความรบร จดจา และตความหมาย ทาใหเกดความหวง ดงนนการจาแนกรายการแตละประเภท (Warshaw, 1975 อางใน
สมสข หนวมานและคณะ, 2554 : 75) เชน หากผผลตนาเสนอรายการประเภทซทคอม (Situation comedy) ผชมยอมคาดหวงวา
ตองไดยนมกตลก หรอไดรบความสนกสนานจากการรบชมรายการ หรอหากเปนรายการทาอาหาร (Cookery show) ผชมยอม
คาดหวงวาจะไดเหนอาหาร, เชฟ, เครองครว, สตรการปรงอาหาร และการสาธตการประกอบอาหาร เปนตน
หากรายการไมมองคประกอบทคาดหวงวาจะไดเหนหรอไดยน ผ รบสารกจะไมเลอกชม หรอฟงรายการนนๆ การจาแนก
รายกาจงถอเปนการชวยจดกลมสนคาใหกบผ ฟงและผชมทาใหสามารถเลอกเปดรบประเภทรายการทตนเองตองการได
สาหรบเนอหารายการ
การจาแนกรายการสงผลถงเนอหาของรายการ กลาวคอ เนอหาของรายการ (Content/Message) จะถกทาซา
(Repetition) เพอตดตงวธคดใหกบผชม โดยใชขนบของรายการเปนเครองบงชวาในขณะนนสงคมมความเชอหรอคานยมอยางไร
ดงนนการจาแนกประเภทรายการจงไมใชเรองตายตว และสามารถเปลยนแปลงไดตามยคสมย สงทเปนขนบและไดรบการยอมรบ
ในอดตอาจไมเปนทยอมรบจากทงผผลตรายการ และผ รบสารในปจจบน ทาใหตองมการเปลยนแปลงเนอหาของรายการท
ประเภทของรายการโทรทศน | 4
นาเสนอ เชน ในอดตบทตารวจในละครโทรทศนตองสะทอนภาพผ รกษากฎหมาย ผดงความยตธรรม และเปนฝายธรรมะ แต
ปจจบนบทตารวจในละครบางเรองสะทอนภาพตารวจเปนฝายอธรรม เปนตน หรอในละครซทคอมทมกนาเสนอภาพครอบครว
เดยวทมสมาชกเพยง 2-3 คน อาศยอยในคอนโดมเนยมมากกวาทจะนาเสนอภาพครอบครวขยายทอาศยในบานทมสมาชก
มากกวา สงเหลานสะทอนใหเหนถงความเปลยนไปของสงคมสมยใหมซงสงผลกระทบตอเนอหาของรายการประเภทตางๆ
นอกจากน ความคดหรอคานยมบางอยางในสงคมในชวงเวลาหนงๆ อาจทาใหเกดตระกลรายการใหมๆ ขน เชน Crime
television series ซงเปนรายการทเกยวของกบอาชญากรรมหรอคดสะเทอนขวญตางๆ อาท ตรงจดเกดเหต (ไทยทวสชอง 3) ผลต
โดยบรษท เทน เทเลมารเกต มผดาเนนรายการ คอ คณจตรงค สขเอยด ซงเปนรายการทเปดเผยแผนโจรกรรมหรอแผนฆาตกรรม
ของคดตางๆ ในสงคมปจจบน ออกอากาศทกวนจนทรถงศกร เวลา 11.10 น. หรอ เรองจรงผานจอ (สถานโทรทศนสกองทพบก
ชอง 7) ผลตโดย บรษท สาระด จากด ในเครอบรษท กนตนา กรป จากด (มหาชน) ปจจบนมผดาเนนรายการ 4 คน ไดแก คณฐาป
กรณ ดษยนนทน , คณสรวฑ ไหมกน , คณคงกะพน แสงสรยะ และคณ ลลนา กองธรนนทร ออกอากาศทกวนพฤหสบด (เดม
ออกอากาศทกวนอาทตย) เวลา 23.00 - 00.00 น. ทางสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 เรมออกอากาศเปนครงแรก เมอวน
อาทตยท 15 สงหาคม พ.ศ. 2542 เปนรายการสารคดเชงขาวนาเสนอภาพจรงและเสยงจรง ตแผทกเรองราวในสงคมไดรบร ทงน
รายการทงสองไดเกดขนและถายทอดความคด ความเชอทวาอาชญากรรมหรอเหตรนแรงเปนสงใกลตวผชม และสามารถเกดขน
ตลอดเวลา
รายการตรงจดเกดเหตและผดาเนนรายการ
รายการเรองจรงผานจอและผดาเนนรายการ
ประเภทของรายการโทรทศน | 5
โครงสรางดานเนอหารายการโทรทศน
รายการโทรทศนทนาเสนอสกลมเปาหมาย มหลายประเภท ไดแก รายการละคร รายการเกมสโชว รายการสารคด
รายการกฬา รายการทอลค รายการสนทนา รายการสาธต รายการแขงขนตอบปญหา และรายการประเภทอนๆ ซงรายการ
โทรทศนในแตละประเภทรายการดงกลาว ประกอบดวย โครงสรางหลก 3 ลกษณะคอ โครงสรางทางภาพ โครงสราง
ทางเสยง และโครงสรางทางแสง ซงนอกจากโครงสรางหลก 3 โครงสรางดงกลาวแลว รายการโทรทศนยงประกอบดวย
โครงสรางดานเนอหา ซงเปนสวนประกอบทสาคญทสดอกสวนหนง และเนอหาทนาเนอทางรายการโทรทศนนน มรปแบบการ
นาเสนอเนอหาทหลากหลาย เชน นาเสนอในลกษณะของขอเทจจรงแบบขาว นาเสนอในลกษณะของสารคด นาเสนอใน
ลกษณะของบทสนทนาในรายการละคร เปนตน รปแบบในการนาเสนอเนอหาในลกษณะตางๆ ดงกลาว มทมาจากการเขยน
บทโทรทศน ซงบทโทรทศนเปรยบเสมอนหนงพมพเขยวของรายการโทรทศนแตละประเภท ซงมความสาคญอยางยงหากบท
โทรทศนมความสมบรณจะชวยใหการผลตรายการโทรทศนแตละรายการเปนไปอยางราบรนและมประสทธภาพสงสด
การเขยนบทโทรทศน
ผ ทจะเขยนบทโทรทศนไดดนน จาเปนจะตองมความรความเขาใจ ทงในหลกการและวธการของศาสตรและศลป การ
เขยนบทโทรทศนมองคประกอบตางๆมากมาย ทจะตองนามาใชเปนแนวทางในการคดวเคราะห เลอกสรร และ นาเสนอ อยางม
ขนตอนและเปนระบบซงตองสามารถตรวจสอบและวดผลอยางเปนรปธรรมดวยหลกการตางๆ ได ดงนนผ ทจะเปนนกเขยนบท
โทรทศนทดจงตองใชเวลาในการแสวงหา เรยนร และฝกฝนปฏบตใหมทกษะอยางเชยวชาญ ซงองคประกอบทจาเปนทนกเขยน
บทโทรทศนจะตองมพนฐาน ไดแก
ขอมล
ใชเปนเนอหาในการเขยนบทโทรทศน ทงขอมลทวไปทใชประกอบการคด การนาเสนอและขอมลททาการคนควาเฉพาะ
เรอง ขอมลทง 2 ประเภทนจะเปนฐานในการสรางความคดทมรปลกษณะเฉพาะตวใหเหมาะกบเนอหา วตถประสงค และ
กลมเปาหมายของการเขยนบทอยางมประสทธภาพ
การคด
การคด เปนการวางแนวทาง หลกการ และขนตอน เพอเปนตนเรองของเนอหา เมอมความเขาใจ มทกษะและความ
เชยวชาญในการคดแลว กสามารถสรางสรรคความคดทดและแปลกใหมไดอยางไมจบสน ซงการคดทดจะนาไปสการคด
สรางสรรคทด และนาความคดทไดนนไปถายทอดแกบคคลเปาหมายไดอยางเขาใจและบรรลวตถประสงคในการสอความหมาย
อยางมประสทธภาพ
ประเภทของรายการโทรทศน | 6
การถายทอดความคด
การถายทอดความคด คอ วธการนาเสนอความคดอยางมลาดบทด เปนระบบ และมเหตผลทสมพนธกนอยางตอเนอง
ตงแตตนจนจบ โดยการใชภาษาทเหมาะสมกบรปแบบการสอสาร ประเภทของสอและกลมเปาหมาย รวมทงบรรยากาศ
อารมณและวตถประสงคเฉพาะในการนาเสนอเนอหาหรอความคดนนๆ
การใชภาษาในการถายทอดความคด
การใชภาษาในการถายทอดความคด เปนการลงรายละเอยดของโครงเรองของเนอหาใหมความสอดคลองกบเนอหา
และกลมเปาหมายตามวตถประสงคซงเปนกลยทธในการนาเสนอเนอหา
การสอสารผานสอโทรทศน
การสอสารผานสอโทรทศนเปนองคประกอบเกยวกบ วธการ ขนตอน และเทคนคการนาเสนอซงตองนามาเปนแนวทาง
เพอสรางสรรคบทโทรทศนใหมประสทธภาพสงสดและสอดคลองกบความเปนอยจรงของวงการวชาชพและรายการทนาเสนออย
ในปจจบนหรอคาดวาจะเปลยนไปในอนาคต ระบบ ประเภท และลกษณะในการนาเสนอรายการโทรทศนทเปนอยในทางปฏบต
รวมทงชองทางในการนาเสนอรายการตางๆ นน ทาใหแนวโนมของรายการโทรทศนและการเขยนบทโทรทศนมความแตกตางกน
หลกการสอสารผานสอโทรทศน
ในการถายทอดความคดนน หากใชวธการเลาเรองทเหมาะสม มการใชภาษาทถกตองจะทาใหการสอสารนนเกด
สมฤทธผลได เชนเดยวกบการสอสารผานสอตางๆ ผสงสารตองมความเขาในในคณลกษณะและธรรมชาตของสอนนๆ เพอจะได
ออกแบบสารหรอใชสอนนไดตรงตามลกษณะทางธรรมชาตของสอได ในการสอสารผานสอโทรทศน ผ ทาการเขยนบทจะตองม
ความรความเขาใจและสามารถทาการวเคราะหผ รบสาร เพอจะไดกาหนดวตถประสงคในการสอสารใหถกตอง ตรงกบตามความ
ตองการและสรางความพงพอใจใหแกผ รบสารได ซงหากบรรลวตถประสงคดงกลาว บทรายการโทรทศนนนจงจะถอวาประสบ
ความสาเรจ
ภาษาภาพและภาษาเสยงสาหรบโทรทศน
เนองจากตวบทโทรทศนเปนเสมอนแผนทหรอพมพเขยวในการผลตรายการโทรทศนสาหรบทมงานผลตรายการทกคนให
เขาใจไดตรงกนหรอสอความหมายไปในแนวทางเดยวกนโดยจะมหลกการและขนตอนการเขยนบทโทรทศน ตงแตการจด
หนากระดาษของการเขยนบทภาษาเทคนคเฉพาะสาหรบบอกรายละเอยดทางดานภาษาภาพและภาษาเสยง แตสงทสาคญยง
กวา คอ การนาเอาความคด เนอหา เรองราวถายทอดผานสอโทรทศนใหสอความไดสอดคลองกบคณลกษณะและธรรมชาต
ของสอโทรทศน ซงกคอความรเกยวกบภาษาภาพและภาษาเสยงสาหรบโทรทศน
รปแบบรายการโทรทศน
เพอใหการเขยนบทโทรทศนสนองตอบตอกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ จงตองกาหนดรปแบบรายการให
สอดคลองกน ซงแตละรปแบบตางมวตถประสงคตางกนและใหผลทตางกนตามแตโอกาสและกลมเปาหมายทตางกนไป การ
นาเสนอรายการตามประเภทของรายการโทรทศนจงมความหลากหลาย ไดแก รายการขาว รายการสนทนา รายการสารคด
รายการนตยสาร รายการละคร รายการสาธต รายการทอลคโชว รายการเกมสโชว เปนตน
ประเภทของรายการโทรทศน | 7
การแสวงหาขอมลเพอการเขยนบทโทรทศน
เนองจากกระบวนการสอสารเกดจากการทมนษยมความประสงคทจะสงและรบขอมลขาวสารซงกนและกน ดงนนขอมล
จงเปนจดเรมตนของการสอสาร ขอมล คอ ขอเทจจรงทเปนทมาของความร และนามาใชในการสรางความคด เพอใหเขาใจ
เรองราว ปญหา ตลอดจนแนวทางในการแกปญหาตางๆ
ขอมลหรอขอเทจจรงนสามารถรบรไดโดยตรงหรอโดยอาศยเครองมอชวย ซงเปนสงทไดปรากฏอยจรง สามารถพสจน
ได นามาตรวจสอบได ขอเทจจรงนนมอยมากมายและไมสามารถรขอเทจจรงทมอยไดทงหมดจงตองอาศยสอหรอผ อนเปนตว
นาเสนอแกเรา และหากเรามความรเกยวกบขอเทจจรงนนไมพอหรอไมถกตองหรอมความผดพลาดในการสอสาร กจะนาไปสการ
คดทผดได ฉะนนจงควนทจะมการตรวจสอบ ทดลองเกยวกบขอเทจจรงนนเสยกอนใหแนใจวา ขอมลนนจะไมนาเราไปสการคด
ทผดพลาด
นอกจากขอมลทเปนขอเทจจรงแลว ยงมขอมลทอาจเปนเพยงความเชอหรอความเหนซงเกดจากอารมณความรสก
สวนตวของบคคล ขอมลเชนนไมสามารถยนยนความถกตองดวยการพสจนได และความคดทสรางขนจากขอมลประเภทนจะไม
เปนทยอมรบของบคคลทวไป
ดงนนในการเขยนบทโทรทศนจงตองใชขอมลทเปนขอเทจจรง สามารถพสจนไดและเปนทยอมรบของคน
ทวไป เพอใหบทโทรทศนทเขยนขนนนมความถกตองและเปนทยอมรบซงขอมลทเปนขอเทจจรงนแบงไดเปน 2
ประเภท คอ
1. ขอมลทวไป
ขอมลทวไป เปนขอเทจจรงกวางๆ ทวๆ ไปทไดมาจากชวตประจาวน อาจเปนเรองราวเกยวกบวตถ บคคล สถานท
เหตการณ หรอ คานยม ทศนคตของแตละบคคลทแตกตางกนไปในแตละเพศ วย การศกษา อาชพ วฒนธรรมประเพณ ยค
สมย สถานภาพทางสงคมเศรษฐกจ หรอแมแตวถทางแหงการดาเนนชวตของบคคล ขอมลเหลานไดมาจากการสงเกตการณ
การอานหนงสอ ดหนง ฟงเพลง หรอรบรดวยวธอนๆ เปนขอมลทมการสะสมมายาวนาน และเปนสงททาใหเกดความเขาใจคน
ในสงคมเพอใหสามารถตดตอสอสารกบคนอนได ขอมลทวไปนอาจเกดจากความบงเอญหรอความสนใจตองการรของบคคล ซง
จะมความแตกตางกนไปแลวแตความสนใจในหวขอหรอเรองราวของแตละบคคล
ผ ทจะทาการเขยนบทโทรทศนไดดนน จะตองเปนนกสะสมขอมลทวไปซงเปนความจาเปนอยางยงและตองฝกฝนตนเอง
ใหเปนคนทมความสนใจใฝหาความรเรองราวตางๆ ใหมากทสดเทาทจะทาได แมจะไมใชสงทเราสนใจหรอไมมประโยชนแกเรา
ในปจจบนกตาม และตองมการคาดการณหรอเลงถงผลประโยชนจากขอมลเหลานนทจะมสงผลตอไปในอนาคต เพราะหากเรา
ไมมการสะสมขอมลเหลานไว เมอถงเวลาทจาเปนจะตองใช จะทาใหเสยเวลาในการหาขอมลเหลานเปนอยางยง
2. ขอมลเฉพาะ
ขอมลเฉพาะ เปนขอเทจจรงเฉพาะดานทผ เขยนบทโทรทศน ตองทาการคนควาเปนครงๆ ไปเกยวกบเรองทจะศกษาใน
แตละครง ขอมลเฉพาะนเปนสวนทชวยใหเกดความลกซงเขาใจในเนอหาททาการเขยนบทเปนอยางด ขอมลลกษณะนสามารถ
เปลยนแปลงทศนคตของผ รบสารไดโดยมขอมลทวไปเปนตวเชอมโยง ซงขอมลทวไปจะชวยใหเกดความรสกทมชวต มความ
นาสนใจ มความเปนมนษย ซงจะสามารถสรางความพงพอใจใหแกผชมได
ในการเขยนบทโทรทศนนนในขนแรกผ เขยนบทจะไดรบเพยงจอมลเฉพาะหรอสามารถคนควาหาขอมลไดเพยงขอมล
เฉพาะเทานน เชน ในการเขยนบทโฆษณา ขอมลเฉพาะทผ เขยนบทจะไดรบอาจจะเปนขอมลการวจยในเชงการตลาดเกยวกบ
ประเภทของรายการโทรทศน | 8
ตวสนคานนๆ ซงไมเพยงพอทจะใชเขยนบทเพอทาใหผชมเกดความพงพอใจได จงตองมการใชขอมลทวไปเปนกลยทธในการ
เขยนบทเพม ตงแตแนวเรอง การสรางเหตการณ กจกรรมทจะใชในการดาเนนเรอง สวนประกอบของขอมลเหลานจะชวยสราง
ความสนใจ เราอารมณรวม และสรางความประทบใจใหแกผชมไดเปนอยางด
สดสวนในการใชขอมลทง 2 ประเภทน ขนอยกบวตถประสงคของรายการ เชน ในรายการขาว จะตองมขอมลเฉพาะ
มากกวาขอมลทวไป เพอแสดงความนาเชอถอ สวนรายการละครจะตองมขอมลทวไปมากกวาเพราะมวตถประสงคในการสราง
อารมณไดมากกวาแตกยงขาดขอมลเฉพาะไมไดเพราะจะทาใหละครนนไรสาระ ขนาดแนวคด หรอ การนาเสนอโฆษณากจะม
ความแตกตางกนไป หากเปนโฆษณาทตองการสรางอารมณและความพงพอใจ จะใชขอมลทวไปมากกวาขอมลเฉพาะ แตถา
เปนโฆษณาทมวตถประสงคใหเกดการสรางความพงพอใจทางกาย กจะเนนขอมลเฉพาะมากกวาขอมลทวไป
การแสวงหาขอมล
การแสวงหาขอมลมอยหลายวธ แตเมอไดขอมลมาในครงแรกแลว จะตองไมเชอในทนทจนกวาจะไดมการยนยนหรอม
ขอเทจจรงรองรบแลวจงควรเชอถอไดวาขอมลนนมความถกตอง ซงวธการแสวงหาขอมลนนแบงไดเปน 4 วธ คอ
1. การสงเกต
การสงเกตเปนวธการทงายทสดทจะทาใหไดมาซงขอมล สามารถทาไดดวยตนเอง แตสงทสาคญทสดคอ ตองสงเกตให
ไดรายละเอยดทลกซง ถวนถ และถกตอง ดงนนสงทควรคานงในการทาการสงเกตมดงน
1.1 สงเกตอยางมระบบ มจดมงหมายในการสงเกต ไมใชสงเกตไปเรอยๆ โดยไรจดหมาย และตองพยายามทาความ
เขาใจในเรองททาการสงเกตดวย ควรเลอกสงเกตในเรองทมสาระมแกนสาร ยงถาเปนเรองทเหนวาจะเปนประโยชน จะตอง
ทาการศกษาทละดาน แบงเรองออกตามองคประกอบของเรองอยางมแบบแผน มแนวทางแนนอนแลวศกษาใหเปนขนตอน
1.2 พยายามจบสงทผดสงเกต ควรฝกตนเองใหเปนคนขสงสยและตงปญหาในสงทผดสงเกต ถามการพบสงทผดสงเกต
แลวปลอยใหผานเลยไป จะไมไดอะไรจากการสงเกตนน เราตองพยายามตงคาถามวาทาไม แลวพยายามหาคาตอบเพออธบาย
หรอใหเหตผล รวมทงนาขอเทจจรงทมอยเดมมาตอบคาถามในสงทสงสย การนาขอเทจจรงทมอยแลวนมาสมพนธกบสงทผด
สงเกตกอาจจะทาใหเกดขอเทจจรงใหมๆ ขนได
1.3 ใหเครองมอชวยสงเกต เนองจากประสาทสมผสทมอยในตวมนษยเรานน บางครงอาจไมสามารถสงเกตขอเทจจรง
ไดถกตองครบถวนและขอเทจจรงบางอยางเกนความสามารถทจะรบรไดจากการสงเกต จงจาเปนตองใชเครองมอชวยในการ
สงเกตเพอใหไดขอเทจจรงทถกตองมากทสด
1.4 จดบนทกสงทสงเกตไว เนองจากความสามารถในการจดจาขอเทจจรงของมนษยนนมขอจากด เราไมสามารถนา
ขอเทจจรงทสงเกตทงหมดมาใชได ถาหากไมไดทาการจดบนทกเอาไว สงทไดรบรจากการสงเกตมากจะสญเปลา ดงนนผสงเกต
ควรทาการจดบนทกขอมลทไดมาอยางมระบบ จะชวยใหนามาใชไดทนทในเวลาทตองการ
2. การเขาไปมสวนรวมดวยตนเอง
การเขาไปมสวนรวมดวยตนเอง มความแตกตางจากการสงเกต คอ การสงเกตเปนเพยงการมองดเหตการณหรอสง
นนๆเพยงภาพนอก ไมไดเขาไปมสวนรวมกบสงเหลานนดวยตนเอง อาจทาใหการไดขอเทจจรงมานนไมถกตองทสด แตการเขา
ไปลงมอกระทาหรอไดสมผสกบสงเหลานนดวยตนเองจะทาใหไดขอเทจจรงทถกตอง มความเขาใจลกซงเกยวกบขอเทจจรงนนๆ
มากกวา แตสงทตองระวงในการเขาไปมสวนรวมดวยตนเองคอ เรองของอคตของบคคล เพราะอคตจะมผลใหขอเทจจรงทควร
ประเภทของรายการโทรทศน | 9
จะไดมานนถกบดเบอนไป ตวอยางการเขาไปมสวนรวมดวยตนเอง เชน เราตองการเขยนบทรายการโทรทศนเกยวกบบานพก
คนชรา แตเราไมมขอมลเลย นอกจากเราจะหาจากหนงสอ เอกสารตางๆ แลวเราควรจะเขาไปสมผสกบคนชราทอาศยอยใน
บานพกคนชราดวยตนเอง จะทาใหเรารวาคนชราเหลานนมวถชวต กจวตรประจาวนอยางไร มความรสกนกคดอยางไร เปนตน
3. ขอมลจากสออนๆ
เนองจากมนษยเรามขอจากดในเรองตางๆ มากมาย เชน เวลาในการหาขอมล ความสามารถในการจา ฯลฯ การ
แสวงหาขอมลดวยตนเองเพยงอยางเดยวจงไมเพยงพอเมอเทยบกบขอมลทมอยมากมายในสาระบบ ดงนนการแสวงหาขอมล
จากผ อนทไดทาการแสวงหาไวกอนแลว จงเปนวธหนงในการแสวงหาขอมลทสามารถนามาใชได เชน การอาน หนงสอทง
หนงสอวชาการในหองสมด หรอ หนงสอทวไป นตยสาร หนงสอพมพ วารสาร จลสาร การฟงวทยและการชมภาพยนตรและ
รายการโทรทศนตางๆ เปนตน
4. การพดคยกบผรหรอผเชยวชาญเฉพาะดาน
การพดคยกบผ รหรอผ เชยวชาญเฉพาะดาน จะทาใหไดขอมลทมความลกซงและถกตอง เชอถอได และการพดคยเพอ
แสวงหาขอมลจากผ รน นอกจากจะไดขอมลทถกตองชดเจนแลว ยงสามารถสรางความมนใจเกยวกบขอมลทไดทาการแสวงหา
นนดวย
นอกจากวธการแสดงหาขอมลทง 4 ทไดกลาวมาแลวนน ยงมวธการอนๆเพอใหไดมาซงขอมลไดอก เชน การวจย แต
การวจยจะสนเปลองคาใชจายและใชเวลามาก จงควรจะใชวธอนๆกอน ถายงไมสามารถหาขอเทจจรงไดหรอไดขอมลทไม
นาเชอถอจงควรใชการวจยเขาชวย หรออาจจะใชงานวชยทผ อนไดทาไวแลวมาใชอางองกได
หลงจากทไดทาการแสวงหาขอมลแลว ผ เขยนบทตองนาขอมลหรอขอเทจจรงทไดมานน ไปทาการวเคราะหซงกคอการ
สรางความคดนนเอง การสรางความคดทดตองมทงเหตและผล มขอเทจจรงมาอางองได อาจเปนไปในทางรปธรรมกจะมองเหน
ไดชดเจนยงขน และการอางเหตผลใหนาเชอถอกควรจะเปนไปตามหลกตรรกวทยา
ขนการคด
เมอไดขอมลทจะนามาทาการสอสารแลว เราไมสามารถนาขอมลนนมานาเสนอไดในทนทโดยตรง เพราะขอมลเหลานน
ยงเปนขอมลดบอย เราตองหาวธการวาจะนาขอมลมาใชไดอยางไร ตามวตถประสงคของการสอสาร ตองมการลาดบขอมลตาม
เวลา เหตการณ สถานท ความสาคญ หรอความยากงายในการสรางความเขาใจของผ รบสาร ซงการวเคราะหหรอการจดลาดบ
ขอมลน คอขนการคด นนเอง
การคด คอการจดระเบยบความทรงจาของมนษยเกยวกบขอมลทไดทาการรบมาและสะสมไว โดยจดการแยกแยะ
ลาดบไดเปนหมวดหม และหาความสมพนธระหวางขอมลเหลานน
การคดของมนษยจะเกดขนเมอไดประสบกบปญหาทผานเขามา คดเพอหาทางจดการกบปญหานนๆ ถาไมมปญหา
ใดๆ มนษยกจะอยเฉยๆ ไมแกปญหานนๆ ในการคดแกปญหานมความสาคญ หากการคดเพอตดสนปญหาเปนไปในทางทผดก
จะนาไปสความเหนทผดได ดงนนจงตองมการฝกฝนการคดและเรยนรใหไดวาการคดทถกตองเปนอยางไร
ประเภทของรายการโทรทศน | 10
การจดระเบยบความคด
การจดระเบยบความคด คอ การแยกแยะขอมลทมอย เพอหาความสมพนธของขอมลเหลานนและแยกสวนทไม
เกยวของกนออกจากกน รวมทงการจดลาดบขอมลกอนหลง ซงการจดระเบยบความคดน มอย 3 ลกษณะ คอ
1. การจดลาดบตามเวลาหรอเหตการณ วาเหตการณใดเกดขนกอนหลง
2. การจดลาดบตามสถานท เชน การคดเกยวกบสถานททองเทยวในประเทศไทยเพอใหการคดมระเบยบเราอาจจะ
คดถงสถานทเหลานนโดยแบงเปนแตละภาคแลวยอยลงเปนแตละจงหวด
3. การจดลาดบเหตผล เปนการพจารณาในแงของเหตผลวา อะไรเปนเหตผล เชน การทนาทวมเกดจากฝนตกหลกอน
เปนผลมาจากการทปาไมถกทาลาย เปนตน
กระบวนการผลตความคด
ในการผลตความคดหรอสรางแนวคดถอวาเปนกระบวนการทมขนตอนแนนอนสามารถฝกฝนและควบคมใหเปนไปอยาง
มประสทธภาพได ซงกระบวนการคดเรมมากจากการสะสมขอมลทไดแสวงหาไวแลว และดาเนนการตามขนตอนดงน
1. ตความปญหาทเกดขนและตองการจะแกปญหานน ทกแงมมและทกประเดน
2. ทาการศกษา พจารณาขอมลทมอยใหเขาใจอยางแจมแจง หาความสมพนธของขอมลทมอยกบปญหาวามความ
เกยวพนธกนอยางไร อาจจะเปนการนาขอมลเกามารวมกนใหเกดเปนความคดใหมหรอการนาเอาขอมลใหมทจะใชในการ
แกปญหามารวมกบขอมลเกาซงกขนอยกบความสามารถของบคคลในการหาความสมพนธของแตละสวน
3. ระยะทจะกอใหเกดความคด คอ ปลอยหวสมองใหวาง ไมตองคดอะไร เพราะเมอไปกงวลกบความคดนนมากๆ จะ
ทาใหการความคดหยดชะงกได แตถาปลอยใหสมองวางไว เมอยอนกลบมาทาการคดตอกจะทาใหสามารถคอไดอยางม
ประสทธภาพแมวาความคดทไดใหมนนจะเปนความคดทไมตรงตามทตองการนก แตสามารถปรบเปลยนความคดนนใหนาไปใช
ในการแกปญหาได
4. นาความคดทไดมาปรบใหสามารถนาไปปฏบตไดจรง โดยการนาไปปรบใหเขากบเงอนไขทมอย เปนขนตอนทม
ความสาคญ เพราะคอวตถประสงคในการคดของเรา คอเปนการตดเพอหาทางแกปญหา เพราะถาหากความคดทไดมานนไม
สามารถนาไปแกปญหาไดความคดนนกไมมประโยชน เราสามารถนาความคดนนไปทดลองเพอทาการพสจนได หรออาจจะ
นาไปปรกษากบผมประสบการณมากกวาหรอผ ททางานฝายปฏบตจนกวาจะสามารถปรบความคดจนลงตวและนาไปแกปญหาได
เทคนคในการสรางความคด
แมวาจะรขนตอนหรอกระบวนการในการผลตความคดแลวกตาม แตถาไมสามารถนความคดมาใชได กระบวรการคดก
ไมสามารถดาเนนไปไดจนจบกระบวนการ หลายครงทอาจเกดอาการคดไมออก เทคนคในการเราใหเกดความคดนอาจจะชวยให
สามารถสรางความคดใหมๆ ขนได เทคนคเหลาน ไดแก
1.การระดมสมอง
การระดมสมอง ไมใชการรวมกลมกนเพอหาทางแกปญหา แตเปนการรวมกลมกนเพอแสดงความคดหรอทศนะตางๆท
อาจจะแกปญหานนไดโดยไมสนใจวาความคดนนๆ จะสามารถนามาใชไดจรงหรอไม ขณะทกาลงทาการระดมสมองนจะตองไม
มการวจารณหรอประเมนคณคาของความคดเหลานน เพราะจะทาใหความคดเหลานนสะดดหยดลงและตองมการจดบนทกสงท
ประเภทของรายการโทรทศน | 11 คดไดนนใหไดมากทสด
หลงจากระดมสมองแลว จะทาการคดเลอกความคดทดทสด ซงขณะททาการระดมสมองน จะทาใหไดความคดใหมๆ
ขนมามากมายเปนการกระตนความคดใหเกดขนมาไดอยางหลากหลาย
วธการนเปนวธการทไดรบความนยมมาก เพราะการทคนเราจะเกดความคดใหมๆ ขนมาไดนนจะอาศยเพยงสมองของ
คนๆเดยวยอมไมสามารถสรางสรรคความคดใหมๆ ได ดงนนการทไดพดคยแสดงความคดกนในกลมหลายๆ คน แตละคนม
ความร มภมปญญา มประสบการณดๆทแตกตางกน สงทแตละคนเสนออาจไปจดประกายความคดใหมๆ ใหแกผ อนในกลมได
2.การตรวจสอบดวยคาถาม
การตรวจสอบดวยคาถาม เปนอกวธการหนงทจะทาใหเรามองเหนจดบกพรองหรอสงทมองขามไป ทาใหคนพบ
ความคดหรอทางออกใหมๆ สาหรบการแกปญหา ซงคาตอบนมความสาคญตอการคดเปนอยางยง หากไดคาตอบทถกตองจาก
การตงคาถาม กจะคอไปไดถกทางแตถาคาตอบไมถกตองครบถวน ความคดทจะคดตอมากจะไมไดผล และวธทนาจะใชในการ
ตรวจสอบดวยคาถามคอ การทอลองดวยตนเองโดยการออกสารวจขอมลตามทตองการ จะเหนไดชดเจนในงานโฆษณา ถาเรา
ตองการจะรคาตอบของคาถามเกยวกบตวสนคาและกลมเปาหมายวธการทเราจะหาคาตอบไดกคอ การทดลองใชสนคาดวย
ตนเอง หรอการออกทาการวจยตลาดเพอสอบถามจากลมเปาหมายโดยตรง
3.การเปดหเปดตาตอสงทอยรอบๆ ตว
การเปดหเปดตา เปนอกวธการหนงทจะทาใหเราไดขอมลมา ซงอาจจะไปกระทบความคดหรอทาใหเกดความคดใหมๆ
ขนมาได ซงกควรจะมการจดบนทกเอาไวดวย
4. การพดคยกบผร
การพดคยกบผ ร คอการพดคยกบผมทกษะและประสงการณในแตละดานจะทาใหเราไดมความรในดานนนๆไดลกและ
เขาใจดกวาการรเพยงผวเผน ในสวนทเราไมเขาใจหรอไมเหนดวยนนกสามารถถามหรอแสดงความคดไดบาง โดยตองมงหา
คาตอบทถกตองและเปนผลสรปทดและไมใชอารมณเปนใหญ จะทาใหเราไดรถงทศนะทตางไปจากความคดของเรา และอาจ
กระตนความคดใหมๆ ใหกบเราได
ในการคดใหไดผลดนน จะตองมความเขาใจในหลกเกณฑพนฐาน 2 สวน ไดแก
1. การอางเหตผล ตองเขาใจวธการอางเหตผลและขอบกพรองทอาจจะเกดจากการอางเหตผล เปนเรองของวธการอาง
ความสมพนธของเหตและผลวามความสมพนธกนอยางถกตองหรอไม
2. การใชภาษา ตองเขาใจการใชภาษาประเภทตางๆ วามจดมงหมายอยางไร ทจะสามารถนามาใชในการคดได
ในการเขยนบทโทรทศนผ ทจะเปนนกเขยนบททด จะตองเปนผ ทมกระบวนการคดทดสามารถนาขอมลทมมาทาการคด
วเคราะห และนาไปใชประโยชนได และตองเปนการคดอยางมเหตผล มระบบไมใชการคดอยางเลอนลอย ไรเหตผล เมอผนนม
กระบวนการคดทมประสทธภาพแลว จะสามารถผลตความคดทแปลกใหมออกมาได ซงเปนสงทมความจาเปนในการเขยนบท
โทรทศนในปจจบนทเตมไปดวยการแขงขนเพอเสนอสงทแปลกใหม กระบวนการคดทมประสทธภาพนกจะสามารถดาเนน
ความคดสรางสรรคออกมาได ซงกเปนกระบวนการผลตความคดเดยวกนนนเอง
ประเภทของรายการโทรทศน | 12
การคดสรางสรรค (CREATIVE THINKING)
ความคดสรางสรรค คอการคดทมการลาดบขนตอน แลวประมวลออกมาเปนกรรมวธทสามารถนาไปใชไดจรง โดยท
คนอนสามารถเขาใจไดตรงกบทตนคด อาจเกดจากการพฒนาความคดทมอยเดมหรอเปนความคดใหมๆ ทไมเคยมใครคดมา
กอน
ทมาของความคดสรางสรรค
ความคดสรางสรรค มทมา 2 ลกษณะ คอ
1. ไดจากความรและประสบการณทมอยกอน แลวนามาประมวลและจดลาดบใหม
2. เปนสงใหมทเพงคดไดเอง ไมซากบความคดเดมของใคร ไมเคยมผใดคดมากอนแตสงทสาคญ คอ การทเราจะม
ความคดสรางสรรคไดนน จะตองเปนคนทมความคดรเรมในการทจะแสวงหาสงแปลกใหม และมทศนคตเชงสรางสรรค การชอบ
คนควาเพอการคนพบสงใหมๆ การมองเหนสงของสงเดยวกบททกคนมอง แตคดตางจากทคนอนคด
ในบางครง เมอเราจาเปนตองใชสมองในการแสวงหาวธการคดรเรมสรางสรรคแตเรากลบพบวาเราไมสามารถทาได
เหตผลทสาคญททาใหเราเปนเชนนนกคอ การทเรามสงทคอยผกมดจตใจ และคอยบงคบใหเราคดวนเวยนอยแตในความคด
เดมๆ ซงเปนอปสรรคทคอยขดขวางไมใหเราสรางความคดสรางสรรคได อปสรรคเหลานไดแก
1. การยดมนวาคาตอบทไดนนถกตองแลว ทาใหไมมองหาคาตอบอนทดกวา
2. การคดวาความคดนนไมถกตองตามหลกตรรกวทยา อาจทาใหเสยโอกาส
3. การคดวาจะตองทาตามกฎเสมอ ทาใหไดคาตอบทจากดขอบเขตเกนไป
4. การคดวา ตองคดในสงทสามารถทาไดจรง
5. การคดทพยายามหลกเลยงความคลมเครอ
6. การคดวาการทาสงผดเปนสงทไมถกตอง
7. การคดวาเปนเรองไรสาระ
8. การคดวาเราไมสามารถทาในสงทเราไมถนด
9. การคดวา การทาอะไรตางไปจากคนอนเปนสงทแปลก ทาใหไมกลาทา
10. การคดวาตวเองไมมหวคดสรางสรรค
อปสรรคทง 10 ประการน จะเปนเครองจากดทาใหเราไมสามารถสรางความคดสรางสรรคได ซงมขอเสนอเพอใหเรา
สามารถตดอปสรรคเหลานออกไปได ดงน
ขอท 1 พยายามมองหาคาตอบทถกตอง
ขอท 2 จงเลนคาพดหรอตงคาถามโดยใชคาพดทตางออกไปจากเดม
ขอท 1 และ 2 นจะชวยใหสามารถตดอปสรรคในการคดวาสงทเราคดในตอนแรกนนถกตอง และทาใหเรามองหา
ความคดอนๆอก
ขอท 3 อยาใชความคดอยางออน คอ ความคดในเชงเปรยบเทยบอปมาอปไมย ในลกษณะของการประมาณ
และคลมเครอ ในการมองหาความคดใหมๆ แตใชความคดอยางแขง คอ ความคดทมเหต มผล ชดเจน ตรงไปตรงมา
ในการปฏบต
ขอท 4 เมอประสบกบปญหา จงพยายามใชวธการอปมาอปไมยกบสงท แตกตางกน
ประเภทของรายการโทรทศน | 13
ขอท 5 แสวงหาวธการอปมาอปไมยใหมๆ และพยายามสงเกตการณอปมาอปไมยของคนอนๆ
ขอท 6 ระวงการคดแบบอปมาอปไมย เพราะบางครงอาจทาใหเราจนแตมได
ขอ 3 – 6 น จะชวยใหเราลมการคดใหถกตองตามหลก ตรรกวทยา ซงเปนอปสรรคในการคดสรางสรรค
ขอท 9 จงถามตวเองวา “ทาไม” แลวพยายามหาคาตอบใหได
ขอท 10 อยาตกหลมกบความคดใดๆ หรอกบแนวคดใดๆ เพราะเราจะนามนมาใชในทกโอกาสและมองขาม
ขอดของวธการอนไปหมด
ขอท 11 ตรวจสอบกฎเกณฑและขจดกฎเกณฑทไมเหมาะสมทงไป
ขอ 7-11 เปนวธการทจะทาใหเรามอสระในการแสวงหาความคดใหมๆ
ขอท 12 ใชทศนคตเปดใจแบบศลปนในการสรางแนวความคดใหมๆ
ขอท 13 พยายามตงคาถามวา อะไรจะเกดขน...ถา แลวหาคาตอบใหได คอไมพงพอใจในสงทมนเปนอยอยาง
ปกต พยายามคดวา ถามนเปลยนไป มนจะเปนอยางไร
ขอท 14 ใหเวลาในการใชจตนาการ แมวาความคดเหลานนจะยงไมสามารถนามาใชประโยชนไดในทนท แต
การกระทาเชนนจะเปนการฝกฝนการคดและจนตนาการของเรา
ขอท 15 กระตนใหบคคลอนมความคดและตงคาถาม “อะไรจะเกดขน...ถา ขอ 12 – 15 จะชวยใหเราลม
ความคดทวา ตองแสวงหาความคดทสามารถนาไปปฏบตจรง เปนการเปดสมองของเราใหวางขน
จากขอจากด
ขอท 16 หาประโยชนจากความคลมเครอ
ขอท 17 ตงคาถามทคลมเครอ ถาหากตองการคาตอบทเปนความคดสรางสรรค
ขอท 18 หาแหลงทมาของความคลมเครอของตนเอง อาจจะเปนปรชญาตางๆ ทสรางความคลมเครอใหกบ
ตนเอง และคดถงมนทกครงทตองการแสวงหาความคดสรางสรรค
ขอท 19 บางครงอาจใชเรองขาขนเพอชวยใหความคดสรางสรรคเกดขนมาได
ขอท 20 ตงปญหาทตองการความคดสรางสรรคในลกษณะทคลมเครอแลวลองตความหมายทเปนไปไดสก 3
ประการ
ขอท 16 – 20 เปนการใชความคลมเครอในการเพาะความคดสรางสรรค เปนการเปดจนตนาการซง
เปนทมาของความคดสรางสรรค
ขอท 21 เมอมการทาอะไรผดพลาด จงใชความผดนนเปนบนไดไปสความคดใหมๆ
ขอท 22 ทาความเขาใจระหวางคาวา การกระทา และการละเวน การละเวนอาจมผลเสยมากกวาการกระทาก
ได นนคอ ถาเราไมเคยทาอะไรผดเลยแสดงวาเราปลอยใหโอกาสดๆ หลดลอยไป
ขอท 23 ทาใจใหกลาเสยงมากขน เพราะการเสยงกคอการบอมเพาะความคดนนเอง
ขอท 24 ระลกถงขอดขงความผดพลาดวา ความผดพลาด ทาใหเรารไดวาวธการนใชไมไดผลและขอผดพลาด
ยอมเปดโอกาสใหเราไดลองวธการใหมๆ
ขอท 21-24 แสดงใหเหนวา ความผดพลาดทเกดขนในชวงการเพาะความคดสรางสรรคนนเปนสงท
เหมาะสม เพราะมนเปนสญญาณทชใหเหนวา เรากาลงหนเหออกจากเสนทางเกาๆ
ขอท 25 ถาพบปญหา จงเลนกนมน
ประเภทของรายการโทรทศน | 14
ขอท 26 แมวาจะไมมปญหา กจงเลนกบมน
ขอท 27 พยายามทาใหสภาพแวดลอมของเราเปนสภาพทนาสนก
ขอท 25-27 เปนสงททาใหเราเหนวา การเลนสนกเปนแรงกระตนทมอานาจมากในการแสวงหา
ความคดสรางสรรค เพราะคนเราพอใจทจะทางานทนาสบายมากกวาจะฝนใจทาและยอมใหแนวคดท
ดกวาออกมาได
ขอท 28 ฝกนสยของตนใหเปนนกลา คอเปดหเปดตาของตนใหกวางอยเสมอ เพอรบสงใหมๆ
ขอท 29 เปดโอกาสใหตนเองมเวลาในการลาความคดใหมๆ อยางทาตวใหเปนคนตกยค
ขอท 30 พฒนาวธการตามลา หรอแสวงหาความคดใหมๆ
ขอท 31 เมอพบปญหา จงมองหาสถานการณทใกลเคยง บางครงเราจะพบวา ในสถานการณเชนนเราเคย
แกปญหามนไดมาแลว
ขอท 32 จดทกสงทกอยางทเปนความคดใหมๆ ทคดไดในทนท
ขอท 28-32 จะชวยตดความคดทวา นนไมใชสงทเราถนด เพราะการคดเชนนน จะทาใหเราไมยอม
คดในเรองอนเลย ถาเปนสงทเราไมยอมคดในเรองอนเลย ถาเปนสงทเราไมถนด การทาตวใหเปน
นกลาแนวคดใหมๆ จะทาใหเราพยายามทจะรและแสวงหาความคดใหมๆ ในทกเรอง
ขอท 33 ทาตวเปนคนโงในบางครง หยดความคดเกาๆ ทเคยรมาชวคร อาจทาใหเราเกดความคดใหมๆ ขนมา
ได
ขอท 34 จงรตวทกครงทเกดความคดวากาลงเลยนแบบใครหรอกาลงดถกคนโง เพราะนนแสดงวาเรากาลงเปด
ฉากในการคดแบบกลมขน
ขอท 35 จงมอารมณขนอยตลอดเวลา
การเปนคนโง จะทาใหเราไมตองคานงถงกฎเกณฑ พยายามทจะเปลยนสมมตฐานตางไปจาก
มาตรฐานสากล และในบางครง อาจจะขดเรองเลกๆ ทคนอนมองขามไปและทาเรองเลกให
กลายเปนสงทมความสาคญได ในขณะเดยวกนคนโงอาจมองปญหาวาเปนเรองเลกนอย ทาให
สามารถคดอะไรไดกวางขน
ขอท 36 มความมนใจวา ตนเองเปนคนทมความคดสรางสรรค ความคดทเราคดขนมาไดวาจะเปนเรอง
เลกนอย แตมนจะนาเราไปสอะไรบางอยางในอนาคต
จากขอเสนอทง 36 ขอน เปนแนวทางทควรฝกฝน ปฏบตอยตลอดเวลา แมวาจะไมใชเวลาท
ตองการสรางความคดสรางสรรค เพราะมนเปนกระบวนการทตองไดรบการฝกฝนใหมความชานาญ
เสยกอนจงจะสามารถนามาใชไดจรงในยามทตองการและใชไดอยางมประสทธภาพดวยสงทควรจะ
จาไวคอไมมใครทสามารถสรางความคดสรางสรรคไดอยตลอดเวลาสงเหลานเปนสงทอาศยการ
ฝกฝนจนสามารถใชงานได ควรใหเวลาในการฝกฝนใหมาก เมอไดใชความคดในสงเหลานแลว
ลองนาไปปฏบตใหเปนนาไปปฏบตไดจรง กพยายามหาความคดอนทจะทาใหเปนจรงได
ประเภทของรายการโทรทศน | 15
การถายทอดความคด
เมอสามารถหาแนวความคดหรอวธการทจะนาเสนอเนอหาไดแลว แตหากไมสามารถถายทอดความคดหรอวธการทจะ
นาเสนอขอมลออกมาได ความคดและขอมลทมอยนนกจะไมมประโยชนอะไรเลย อกประการหนงคอแมวาจะมวธการในการ
ถายทอดความคดเหลานนแลวแตวธการทใชไมสามารถทาใหผ รบสารเขาใจอยางแจมแจง ไมสอดคลองกบเนอหา บรรยากาศ
อารมณ และการรบรของผ รบสารแลว กถอไดวาเปนความลมเหลวในการถายทอดความคด
การถายทอดความคด คอ การวางโครงเรองของเนอหาทจะทาการถายทอด ผ ทาการถายทอดจะตองมความเขาใจใน
เนอหาทจะทาการถายทอดเพอทจะไดทาการเลอกรปแบบทถกตองได มการลาดบความคดทจะทาการถายทอดและมความเขาใจ
ในกลมเปาหมายทจะรบการถายทอดความคดนนๆ
รปแบบในการถายทอดความคด
รปแบบในการถายทอดความคด คอรปแบบในการเลาเรอง (STORY TELLING) ซงแตละรปแบบจะมความเหมาะสม
กบประเภทของเนอหาและวตถประสงคทตางกน ไดแก
1. การบรรยาย (NARRATION) คอ การเลาเรอง หรอเหตการณ ตามลาดบเวลา หรอสถานท ใหผ รบสารเขาใจถง
ความสมพนธของขอเทจจรงทนามาถายทอด เพอใหเขาใจเรองราวเกดขนและเรองราวจะดาเนนไปอยางไร ไดแก อตตชวประวต
การบรรยายขอเทจจรงหรอเหตการณในประวตศาสตร การบรรยายเหตการณหรอเรองทแตงขน
1.1 COMMENTARY การพดตรงๆ การใหความเหนอยางตรงไปตรงมา เปนการถายทอดทไมม
ความซบซอน ถายทอดโดยการใชขอความ เสยง หรอ ภาพ
1.2 DRAMA เปนการบรรยาย ทใชตวละครเปนสอกลางในการถายทอดความคดตวละครจะเปนตว
เลนเรองเอง โดยใชรปแบบของบทสนทนา
2. การอธบาย (CXPOSITION) คอ การถายทอดความคดในเรองใดเรองหนงใหแจมแจง มงในประเดนทสงสยแลว
นามาพจารณาใหเขาใจ ไดแก การอธบายกระบวนการ การวเคราะหหรอจาแนกเนอหาออกเปนประเภท การใหนยามหร
ความหมายของคา
3. การพรรณนา (DESCRIPTION) คอ การถายทอดความคดในสงทไดสงเกตหรอประทบใจในเรองใดเรองหนงให
ผ รบสารไดมความคดหรอมองภาพไดตรงตามทผถายทอดตองการ ซงสงททาการถายทอดนอาจไดแก อารมณ มโนภาพ
ความรสกจากการทไดสมผสซงการพรรณนานนจะใช วธการพรรณนาตามความเปนจรง หรอ การพรรณนาตามความรสก
4. การวพากษ (ARGUMENTATION) คอ รปแบบการถายทอดความคดทตองการพสจนหรอยนยนวา สงทเรา
ถายทอดไปนนเปนสงทถกตอง เปนจรง นาเชอถอ ซงตองประกอบดวยหลกฐานทมาสนบสนนขอสรปนนๆ ไดแก การวพากษ
โดยใชขอเทจจรง การวพากษโดยใชการชกจงทางอารมณ
5. การเลาเรองเชงละคร (DRAMATIZATION) เปนการถายทอดความคดใหเขาใจงายโดยใชรปแบบของละคร ม
การจาลองเรองราวและการดาเนนเรอง ใชการบรรยายจากเหตการณยอยไปสจดสดยอด (CLIMAX) ของเหตการณ
ประเภทของรายการโทรทศน | 16
กลมเปาหมายของสอโทรทศน (TARGET AUDIENCE)
การเขยนบทโทรทศนจะตองมการกาหนดกลมเปาหมายใหชดเจน ไมกาหนดวาเปนกลมเปาหมายทวไป จะตองมการ
เจาะจงกลมเปาหมายลงไปใหชดเจน ซงการกาหนดกลมเปาหมายนนจะตองเขาใจถงประเภทของกลมเปาหมายวาแตละกลมม
ความตองการอยางไร การแบงประเภทกลมเปาหมายอาจใชลกษณะทางกายภาพ (DEMOGRAPHIC INFORMATION) หรอ
ลกษณะทางจตทอยภายใน (PSYCHOGRAPHIC INFORMATION) หรออาจใชทง 2 อยางรวมกน และถาจะใหไดผลดทสด
แลว การแบงประเภทของกลมเปาหมายควรจะกาหนดลกษณะเฉพาะของกลมเปาหมายใหละเอยดทสด ซงโดยทวไปการกาหนด
ประเภทของกลมเปาหมายสาหรบโทรทศนและโฆษณา นยมกาหนดเปนสญลกษณแทนกลมดงน
กลม A
คอ กลมเปาหมายชนสง มรายไดสงถงขนเหลอใช สามารถใชจายฟ มเฟอยไดตามตองการ กลมนจะมจานวนนอยใน
สงคม มความเปนตวของตวเองสง มกใชสนคาทไมมการโฆษณาเพราะไมชอบทาอะไรทเหมอนกบการถกชกจง กลมนมกไมคอย
สนใจสอโทรทศนนกมกในใจในสอสงพมพมากกวา เชน สนใจสอสงพมพประเภทนตยสาร เพราะมความเปนสวนตวมากกวา จง
ไมคอยเปนกลมเปาหมายในการเขยนบทโทรทศน
กลม B
คอ กลมเปาหมายชนกลางคอนขางไปทางสง มรายไดใชจายอยางเพยงพอมเงนเกบเพอใชจายฟ มเฟอยไดบอยครง
หนาทการงานมกอยในระดบผจดการ หวหนาฝาย มพนฐานการศกษาระดบอดมศกษาขนไป
กลม C
คอ กลมเปาหมายชนกลางทวไป เปนคนทางาน มเงนทจะใชจายไดอยางเพยงพอแตอาจตองใชอยางประหยด มเงน
เกบพอทจะใชจายฟ มเฟอยไดนานๆ ครง กลมนจะมจานวนมากในสงคม มการศกษาระดบอนปรญญา ถง ระดบอดมศกษา
มตาแหนงหนาทการงานระดบพนกงานทวไป
กลม D
คอ กลมเปาหมายระดบกลางคอนไปทางตา มรายไดประจาแนนอน แตตองใชจายอยางระมดระวงจงจะพอใชอาจขาด
เหลอบางนดหนอย ไมสามารถใชจายฟ มเฟอยได การศกษาระดบมธยม ปวช. ปวส. หนาทการงานระดบเจาหนาทระดบลาง
กลม E
คอ กลมเปาหมายระดบตา ไมมรายไดประจาแนนอน ทางานใชแรงงานไมมตาแหนงหนาทการงานชดเจน หาเชากน
คา การศกษาระดบตากวามธยม 3 กลมนไมเปนกลมเปาหมายในการเขยนบทโทรทศน เพราะไมสามารถใชจายไดตามตองการ
และไมมเวลาดโทรทศน
ดงนน กลมเปาหมายของการเขยนบทโทรทศน คอ กลม B, C, D เพราะคนกลมนมจานวนคอนขางมาก และม
ความสามารถทจะจายเงนได
ลกษณะการรบรและความสนใจของผรบสาร
ผชมรายการโทรทศนมสทธทจะเลอกรบสารหรอชมรายการโทรทศน ดงน
1. การชมรายการโทรทศนเปนเพยงหนงของกจกรรมในชวตประจาวนเทานน ไมใชเปนกจกรรมเดยวในชวต การเขยน
บทโทรทศนจงตองทาใหผ รบสารหนมาสนใจกจกรรมการดโทรทศนใหมากขน
ประเภทของรายการโทรทศน | 17
2. ผ เขยนบทโทรทศนจะมนใจไดอยางไรวา กลมเปาหมายจะเลอกชมรายการของเรา ดงนนจงตองทารายการใหมความ
นาสนใจ เพยงพอทจะดงดดกลมเปาหมายมาชมรายการของเราใหได
3. เมอชมรายการของเราแลว ทาอยางไรจงจะชมรายการของเราตงแตตนจนจบ
ดงนนผ เขยนบทโทรทศนจะตองทาความเขาใจในหลกการทางจตวทยาการรบรของกลมเปาหมาย เพอใหบทโทรทศนท
นาเสนอในแตละรายการนนมความสมบรณทสด ดงน
การเลอกรบสาร
ELECTIVE PERCEPTION
การใชหลกการคดสรรของมนษย ซงโดยธรรมชาตนน มนษยเรามกระบวนการทจะเลอกรบรสงใดๆอยแลว แมวาเขาจะ
ชมรายการของเรา ถารายการของเรามวตถประสงคในการจงใจ ผ เขยนบทจะตองทาความเขาใจจตวยาการรบรของมนษยวา ม
ขนตอนอยางไร จงจะทาใหการเขยนบทโทรทศนสามารถจงใจผ รบสารได ซงมขนตอนของการเลอกทจะรบของมนษยดงน
ขนตอนท 1
SELECTIVE EXPOSURE
มนษยมอสรในการเลอกรบรขอมลตางๆ และมนษยเรามสมองจากด ทาอยางไรจงจะจดจาขอมลทตองการจะจดจาได
จงมการเลอกทจะจาสงทมนษยเลอกทจะรบรเปนบางสวน ไดแก
1. เปนเรองทตนสนใจ เปนการกาหนดวตถประสงคในใจ การเขยนบทโทรทศนจงตองทราบวา อะไรคอสงทผชมสนใจ
2. เปนเรองทเปนผลประโยชนกบผชม ตองคนหาวาผลประโยชนของผชมคออะไร และมผลกระทบอยางไรกบผชมของ
เรา ในขนตอนน การเขยนบทจะตองทาใหผชมเปดใจทจะรบรและสนใจทจะชมรายการของเรา เราจงตองเขยนบทใหดงดดใน
ผชมใหได
ขนตอนท 2
SELECTIVE PERCEPTION
เมอมนษยยอมเปดใจทจะรบรสงนนๆ แลว จะยงไมสามารถจดจาเขาไปในสมองไดเพราะมนษยยงเลอกทจะจดจาสงท
ไดผานเขามาเพยงบางสวนเทานน เรองทมนษยมกจะจดจาไวจะเปนเรองทสะเทอนใจ เราอารมณหรอมคณคา การเขยนบท
โทรทศนตองพยายามทาใหผชมจดจารายการของเราได ถารายการของเราอยในความทรงจาของผชมใน 3 อนดบแรกกถอวา
รายการประสบความสาเรจแลว
ขนตอนท 3
SELECTIVE REENTION
คอ การทสมองมนษยเลอกทจะจดจาสงใดไวตลอดไป จะตดอยในหวสมอง ไมตองใชการจา ถาเราเขยนบทสามารถ
ทาในสวนนได ถอวาประสบความสาเรจมาก เรยกวาเปนความคงทนในการจา (RETENTION) รายการโทรทศนทมวตถประสงค
ในการชกจงใจผชม จะตองทาใหผชมเกดความคงทนในกาจาสงๆ จงจะประสบความสาเรจในการชกจงใจ การทจะทาใหผชม
เกด RETENSTON กบรายการของเรานน ผ เขยนจะตองมความเขาใจในการแยกประเภทของกลมเปาหมาย ความสนใจของ
ประเภทของรายการโทรทศน | 18
กลมเปาหมายในการรบสาร ตองรและเขาใจโครงสรางของรายการโทรทศนเปนอยางด และสามารถนามาใชในการเขยนบท
โทรทศนได
ความสนใจในการรบสาร (ATTENTION)
หลกแหงความสนใจ ซงเปนหลกทางจตวทยาการรบรทเกยวของกบพฤตกรรมในการรบสารของกลมเปาหมายนน
แบงเปนหลายลกษณะ ดงน
INTENSITY OF ATTENTION
คอความมากนอยของความสนใจทผชมมใหกบรายการโทรทศน ซงแตกตางกนไปตามความสาคญของเนอหา เนอเรอง
และการนาเสนอตางๆในรายการ ธรรมชาตของมนษยจะสนใจในสงทแปลกใหมและจะคอยๆลดความสนใจลงเมอเวลาผานไป
ผ เขยนบทจงตองมความเขาใจและสามารถวเคราะหวามนษยในแตละเพศ วย หรอกลมเปาหมายทแตกตางกน มความสนใจใน
สงตางๆทแตกตางกนไปตามการอบรมจากครอบครว และสงทหลอหลอมตามสภาพแวดลอมของคนๆ นน
ในบางครง กลมเปาหมายเดยวกนอาจจะมความสนใจคนละเรองกน หรอแมวาจะมความสนในเรองเดยวกน แตความ
สนใจอาจจะไมเทากน ขนอยกบสถานการณของแตละคนผ เขยนบทจงตองพยายามวเคราะหวา เรองใดเปนเรองทนาสนใจของ
กลมเปาหมายใด และคานงถงระยะเวลาในการนาเสนอวา เวลาใดจงจะสามารถดงดดความสนใจของผชมไดมากทสด ซงใน
การวเคราะหน ตองไมนาตวเองเขาไปวด
ในตางประเทศ จะมการทาวจยวา กลมเปาหมายของรายการตองการรายการประเภทใด อยางไร แลวจงเขยนบท
และตองทา PRE-TEST กอน คอการเอาบทใหกลมเปาหมายจากการสมตวอยางอาน แลวจงทาการผลต และกอนการ
ออกอากาศจะมการทา PILOT PROGRAMS คอ ใหกลมเปาหมายดรายการแลวดปฏกรยา เพอแกไขปรบปรง จากนนจงคอย
นาออกอากาศ
ATTENTION SPAN
ATTENTION คอ ชวงของความสนใจทจะชมรายการ ระยะหรอชวงเวลาในการนาเสนขนอยกบชวงเวลาท
กลมเปาหมายจะสนใจกบเนอหานนๆ ผ เขยนบทตองสามารถกาหนดเวลาใหเหมาะสมกบความสนใจของกลมเปาหมาย เพอคน
ดแลวรสกวาไมนารบจบเลย ซงอาจสรปไดวา
- เดก จะม ATTENTION SPAN นอยกวาผใหญ รายการเดกจงไมควรนาเสนออยาวมาก
- ผชาย จะม ATTENTION SPAN นอยกวาผหญง
- คนทมการศกษานอยกวา จะม ATTENTION SPAN นอยกวาคนทมการศกษาสงกวาเพราะคนทมการศกษาสงจะม
ความในใฝรในเรองตางๆ มากกวา
- ชพทมเวลาวางมาก เชน แมบาน ขาราชการ จะม ATTENTION SPAN มากกวาผ ทประกอบอาชพทตองทางาน
หนก เพราะไมมเวลาวางพอทจะมาตดตามดตลอด เชน ผ ททางานในบรษทเอกชน
- เนอหาทนาเสนอทมความซบซอน ยากตอการเขาใจ หรอเนอหาทประเทองปญญาจะทาใหเกด ATTENTION SPAN
นอยกวา เนอหาทบนเทง
ประเภทของรายการโทรทศน | 19
องคประกอบในการสรางความพงพอใจ (AUDIENCE GRATIFICATION)
เปนองคประกอบในการสรางความสนใจใหผชมสนใจรายการ และตดตามตอจนจบ ซงไดแก INFORMATION โดย
ธรรมชาตของมนษย มความตองการทจะรบรขาวสารอยแลว แตจะมเหตผลในการรบรขาวสาร 2 ประเภท คอ
SURVEILANCE
คอ เพอการดารงชวตอยไดในสงคม ทนโลกทนเหตการณ
IMPORTANCE
เปนการนาเสนอสงทมความสาคญ เชน เรองเกยวกบบคคลทมชอเสยง ความดงของขาว แตละคนจะใหความสนใจใน
ความสาคญตางกน เพราะแตละคนจะเหนความสาคญของแตละสงแตกตางกน
SUBJECT MATTER
เปนความสาคญของเนอหาทจะนาแสนอ เชน เรองเกยวกบความอยรอดปลอดภย สขภาพนามย ความเปนความตาย
ซงกลมจะใหความสาคญตางกน ขนอยกบ เพศ วย ผลกระทบ ความสนใจ
AUTHORITY
คอความสาคญในดานตวบคคล ไดแก
AUTHORITY คอ ผ ทมความเชยวชาญในดานใดดานหนง เปนทยอมรบ มชอเสยงทางดานวชาการ ผ ทจะให
ความสาคญในการรบชม คอ กลมทมการศกษา มอายหรอสงวย
STERGNALITY คอ ผมชอเสยงเปนทคลงไคลในวงการบนเทง เชนดารา นกรอง ผ ทจะใหความสาคญในการรบชม
คอ กลมวยรน
BIGNESS เปนความสาคญในแงความดงของเนอหา ซงกาลงเปนทสนใจของคนทวไป ซง SUBJECT METTER
อาจจะเปน BIGNESS ไดถาอยในชวงทสงผลใหดง รายการโทรทศนสวนใหญจะใชในการดงดดความสนใจ
VALUE
คอ คณคาของเนอหาทนาเสนอ เปนองคประกอบททาไดยาก ไดแก
- คณคาทางอารมณ ทาไดงายทสด เปนการสรางความพงพอใจในเนอหา เชน ละคร
- คณคาทางกาย ใหผลประโยชนแกคนดโดยตรง
- คณคาทางใจ ทาไดยาก เชน การรกธรรมชาต การทาอะไรเพอสงคม
ACTION
เปนเหตการณทมการเคลอนไวของการกระทา เชน การตอส ใหความรสกเคลอนไวทางอารมณ เปนตวแทนหรอท
ระบายอารมณรนแรงทเกบกดไวของผชม สวนใหญคนทวไปจะมความสนใจเรองราวทรนแรง โดยเฉพาะผชมทอายนอยจะให
ประเภทของรายการโทรทศน | 20
ความสนใจมากกวาผชมทอายมากและการใช ACTION นตองดเวลาดวย ในชวงเวลาทผชมสวนใหญพกผอนไมควรเสนอ
นอกจากจะเปนการตอสแลว ในรายการทวไป จะใช ACTION ในลกษณะทสรางความเคลอนไหวทางอารมณ คอดแลวรสกวา
มความเคลอนไหว ถารายการทผดาเนนรายการอยเฉยๆ หรอ รายการทไมม ACTION มกจะไมประสบความสาเรจ เพราะด
แลวนาจะเบอ หยดนง เปนทางการ
COMEDY / HUMOR
เปนเนอหาหรอเหตการณทมความตลก เนองจากธรรมชาตของมนษยชอบสงทใหความบนเทง สนกสนาน ผชมทกเพศ
ทกวยจะชอบตลอกแตจะตางกนไปตามรสนยมและความสามารถในการรบร ซงการใชองคประกอบของ COMEDY มหลายวธ
ไดแก
SLAP STICK
คอ ตลกเจบตว ใชความรนแรงเพอใหเกดความขบขน สวนใหญวยรนและเดกจะใหความสนใจมาก เชน คนออนแอ
กวาไลตคนทแขงแรงกวาได คนดจะชอบ เพระผชมสวนใหญเปนคนระดบลกนองมาก ในการตนมกจะใชตลกแบบน แตตลก
แบบนถอวาเปนตลกทไรสาระและไรรสนยมทสด
SITUATION คอ ตลกโดยสถานการณของเหตการณ มสถานการณอยแลวเกดตลกขนมา
GAG คอ ตลกทมการกาหนดมขตลกขนมา เชน ตลกในคาพด ซงไมคอยมสาระ
SOCIAL คอ ตลกเสยดสสงคม สะทอนภาพสงคมในขณะนนแตเอามาทาเปนตลก ดไดเรอยๆ ซงหากคดใหดผชมจะ
ไดอะไรจากตลกน ถอวาเปนตลกทมคณคาสงสด เพราะใหสาระทางใจและทางสมอง ผ ทมการศกษาสงและคนในวยทางานจะ
ชอบด
SATIRE เปนตลกทมเรองราวเสยดส เชน เสยดสบคคลสาคญ ดารา คนดจาขาและไดสาระดวยอาจเสยดสการ
กระทาทไมด ผชมจะเหนวาการกระทานนไมดกจะไมทา
BLACE คอ ตลกราย สวนมากใชในละคร ภาพยนตร เปนการใชการกระทาทโหดเหยมแตผชมๆ แลวตลก เอาความ
รนแรงมาดใหขน ผชมดแลวตลกแตเมอนามาคดแลวกจะสะเทอนใจ ผชมเปาหมายจะเปนกลมทมการศกษาและเกบกด
SEX APPEAL
เปนองคประกอบทใชดงดดเรองของเพศ รายการโทรทศนเกอบทกรายการจะใชองคปรกอบนตงแตตวผดาเนนรายการ
ผ รวมรายการแตอาจยกเวนในรายการทให INFORMATION การใช SEX APPEAL ยงแตกตางกนไปตาม เพศ วย อาชพ
การศกษา เชน อาชพทตองใชสมองมากจะสนใจเรองนนอย คนมการศกษามากจะสนใจนอยเพราะสามารถยบยงใจไดและม
กฎเกณฑทางสงคมมาก SEX APPEAL ใชไดหลายทาง ไดแก
PHYSICAL ATTRACTIVENESS เนนทางดานรปรางหนาตาของตวบคคล อยางนอยกสามารถดงดดใหผชมหยดด
รายการได โฆษณามกจะใชองคประกอบนมากถง 70 – 80%
LOVE STORIES เปนเรองราวเกยวกบรกๆ ใครๆ ผหญงจะชอบเรองนมากกวาผชายและยงใชไดกบวยรน อาชพ
แมบาน นกเรยน นกศกษา และคนไมมการศกษา
TALKING ABOUT SEX เปนการเชอมโยงไปถงเรองทางเพศโดยการพดคยในเรองชวตคความสมพนธและความรก
อาจจะเปนตลกสองแงสามงาม
ประเภทของรายการโทรทศน | 21
MUSIC AS SEX APPEALใชดนตรทสรางความรทางอารมณ ความรก ลลาของดนตรเราอารมณใหเคลบเคลม โร
แมนตก ซงเรองราวของความรกน ไมรวมความรกของพอแมหรอความรกชาต จะใชเฉพาความรกของหนมสาว
CURIOSITY
คอการใชความอยากรอยากเหนของมนษยมาดงดดความสนใจของผชมใหตดตามเพอคลคลายขอสงสย เปนสงททา
ทายความอยากรอยากเหนของผชมเปนเรองราวของความลบลมใน ความฉงนสงสย จะใชไดกบวยรน ผชมกลมทมอายนอย
ตองเสนอเรองให ในตอนเชาคนเพงตนไมเหมาะทจะเสนอเรองราวแบบน ซงความอยากร ความสนใจ แบงไดเปน 2 อยางคอ
HUMAN INTEREST
เปนเรองทอยในความสนใจพนฐานของมนษยเชนเรองทสะเทอนใจ
SENSATIONAL
เรองแปลกประหลาดพสดาร
INELECTUAL CURIOSITY
คอ ความอยากรอยากเหนในเรองของวชาการ ความร ความคดทแปลกใหม กลมผ ทมการศกษาสงจะสนใจ
นอกจากนยงเกยวกบอาชพการงานดวย
REALISM
เปนการนาเสนอเรองราว เหตการณ บคคล ใหดสมจรงเปนเรองจรงทสามารถเกดขนได รวมทงสงทเปนเหตการณจรง
ซงอาจจะนามาประกอบกนเพอใหมความนาเชอถอ เชน รายการขาว ละคร ทสรางแลวมความสมจรง หรออาจจะเสนอ
เรองราวเกยวกบพฤตกรรมทเปนปมดอยของมนษย
NOVELTY
ความสดใหมของเนอหา ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย แฟชน เพราะมนษยมความอยากรในสงใหมๆ
ตองการทดลองของใหม ไดแก
ORIGINALITY เปนความใหมอยางแทจรง ไมเคยมมากอน ผชมจะพงพอใจมาก
FRESHNESS ความสด ทนเหตการณ เปนการเอาของเกามาปรบปรงโฉมใหเปนของใหม
NEWNESS เปนสงทมมาแลวแตมการพฒนาการใหมๆ
UNUSUALITY เปนสงทผดปกต ไมเคยเกดขนมากอน
PERSONALISM
เปนเรองทใหความรสกเปนสวนตว หรอสะทอนบคลกของผชม ไดแก
PERSONAL IDENTIFICATION สงทบงบอกถงความเปนเอกลกษณของเรา
FANTASY สรางความหฤหรรษในโลกสวนตว
SYMPATHY การเอาตวเองเขาไปผกพน เขาอกเขาใจสงใดสงหนง
ประเภทของรายการโทรทศน | 22
TENSION
เปนการสรางความตงเครยด ความตนเตน ทาใหเกดการลนและตดตาม ไดแก
DANGER เรองราวเสยงอนตราย
PROBLEM SOLVING เปนเรองทมปญหา ใหตองตดตาม
CONFLICT เปนเรองความขดแยงของ 2 ฝาย ทงในดานความคดเหน การกระทา
REVOLUSION เปนเรองราวเกยวกบความรนแรง ผชมทชอบความรนแรงกจะสนใจชม
องคประกอบในการชกจงใจ (PERSUASIVE APPEALS)
รายการโทรทศนทมวตถประสงคเพอชกจงใหผชมทาตามนน จะตองสามารถสรางความพงพอใจในการรบสารโดยใช
องคประกอบดงทไดกลาวมาแลวใหไดเสยกอน จงจะสามารถทาการชกจงใจไดแตจะไดผลหรอไมนนขนอยกบความเขาใจและ
ความสามารถในการใชองคประกอบในการชกจงใจ ซงมดงนตอไปน
1. ACQUISITION AND SAVING คอ การนาเสนอสงทจะใหประโยชนแกกลมเปาหมายหรอเมอปฏบตตามแลวจะ
ไดรบประโยชนตอบแทน เปนสงทผชมสนใจ และชวยใหพนภย
2. ADVENTURE AND SAVING ใชเรองราวหรอเหตการณทนาตนเตนเราใจทาใหผชมเกดอารมณคลอยตาม
3. ARQUMENT ใชความขดแยงเปนจดสนใจ เชน ให 2 ฝายมาแสดงความเหนขดแยงในเรองใดเรองหนง เพอแสดง
คณสมบตของสนคา
4. FRIENDSHIP ใชความเปนเพอนหรอพวกเดยวกนมาชกจงความคดใหคลอยตาม
5. CREATION ใชสงทเปนความคดสรางสรรคใหมๆ ทเหนไดเปนรปธรรมอยางชดเจน
6. CURIOSITY สรางความยากรอยากเหนใหกบเรองทตองการจะชกจงใจ
7. DESTRUCTION ใชการทาลายลางเพอสรางความเหนคลอยตาม
8. FEAR สรางความกลวใหเกดกบผชม เพอใหปฏบตตามในสงทปลอดภย
9. GUILTYใชการสรางความละอายใจในการกระทาสงไมดมาเปลยนแปลงพฤตกรรม
10. HEALTHY AND SAFTYใชเรองเกยวกบสขภาพและความปลอดภยมาชกจง
11. IMITATION ใชพฤตกรรมการเลยนแบบกระตนใหผชมรสกยากจะทาตามบาง
12. INDEPENDENCE นาเรองทเกยวกบความเปนอสระ ความเปนสวนตวมาชกจงใจ
13. ROYALTYใชความซอสตยจงรกภกดเกยวกบสงตอไปนมานาเสนอ
13.1 FAMILY LOVE ความรกความอบอนในครอบครว
13.2 FRIENDS ความรกเพอนพอง
13.3 SOCIAL GROUPS ความรกในสงคมและชมชน
13.4 NATION ความรกในประเทศชาต
14. PERSONAL ENJOYMENTเปนเรองเกยวกบความสนกสนาน ในเรองตอไปน
14.1 COMFORT AND LUXURYความสะดวกสบาย และความหรหรา
14.2 BEAUTY AND ORDER ความสวยงามเปนระเบยบเรยบรอย
ประเภทของรายการโทรทศน | 23
14.3 PLEASANT SENSATION ความสขสบาย
14.4 RECREATION การพกผอนหยอนใจในยามวาง
15. POWERเปนเรองเกยวกบความมอานาจ พลง ความเขมแขง มกใชกบผชาย
16. PRIDE &VANITY สรางความภาคภมใจ หยงทะนงในศกดศรและเกยรต
17. REVERENCE AND WORSHIPความเคารพนบถอ เทดทนบชาในเรองดงน
17.1 HEROวรบรษ วรสตร
17.2 TRADITION AND INSTITUTION ความยดมนในขนบธรรมเนยมประเพณ
17.3 DEITYพระเจา
18. REVOLUSIONการแสดงการเปลยนแปลง การทาลายลางอยางรนแรง
19. SEXUAL ATTRACTIONใชการดงดดทางเพศ ตองใชอยางมคณธรรม จรรยาบรรณ
20. SYMPATHY AND COMPASSIONใชความสงสารเหนอกเหนใจ
การกาหนดโครงสรางรายการโทรทศน
โครงสรางของรายการโทรทศนแตละสวน เกดขนมาเพอทาหนาทเฉพาะสวนแตกตางกน ผ เขยนบทโทรทศนจงตองม
ความเขาใจในหนาทของแตละสวน ทมาประกอบกนเปนการโทรทศน โดยแตละสวนของโครงสรางจะตองมความแตกตางกนเพอ
สรางความหลากหลายแตยงตองใหมความเปนเอกภาพตลอดทงรายการ โครงสรางของรายการโทรทศนประกอบดวย 3 สวน
หลก ไดแก
1.สวนเปดรายการ (PROGRAMME OPENING) ประกอบดวย
1.1 สวนดงดดความสนใจผชมใหดรายการ (ATTRACT ATTENTION)
ใชองคประกอบของ AUDIENCE GRATIFICATION โดยตองทาการวเคราะหกลมเปาหมายของรายการกอน
แลวจงเลอกวาจะใชองคประกอบใด
1.2 สวนทบอกชอ ลกษณะ และประเภทของรายการ
(PROVIDING IDENTIFICATION)
สวนนมความสาคญมาก ทาใหผชมทเคยชมแลวรวาเคยชมรายการนมาแลวและผชมทไมเคยชมจะไดจาไดวานคอ
รายการใด อาจจะนามาใสไวในชวงทายของแตละชวงดวย
1.3 สวนในการสรางบรรยากาศ หรอปพนอารมณของรายการ
(SETTING THE MIID)
เปนการเตรยมใจของคนดวา ผชมจะไดรบรอะไรจากรายการ เพอจะไดเตรยมใจไว ขอดของสวนนคอจะทาใหคนด
คลอยตามไดงาย
1.4 สวนทจะเกรน อธบายความเปนมาของเรองราว
(PROVIDING EXPLANATION)
เปนการใหรายละเอยดวา ในรายการจะมอะไรนามาเสนอบาง เชน การนา HI – LIGH ของแตละชวงมาใหด แตกไม
จาเปนกบทกรายการ เชน รายการทเสนอความลกลบพศวง
ประเภทของรายการโทรทศน | 24
2. สวนเนอหาของรายการ (BODY OF THE PROGRAMS) ประกอบดวย
2.1 สวนทจะดงดดความสนใจของผชมใหคงไวกบรายการ (MAINTAIN AND REATTRACT ATTENTION)
2.2 สวนประกอบของการจดลาดบเนอหา
o ความมเอกภาพของเนอหา (UNITY)
o มความหลากหลายในการนาเสนอเนอหา (VARIETY) แตละสวนดแลวไมซาซากจาเจ ทาไดโดยมการเปลยน
ELEMENT ใหมความแตกตางของแตละสวน เชน การเปลยนภาพ เนอหา เสยงบรรยาย หรออะไรกไดให
คนดมความรสกวามการเปลยน
o SPACE การกาหนดจงหวะของเนอหา ในการดารงเรองราว เหตการณ ใหมความเหมาะสมเปนระบบ เขาใจ
งาย ไมสบสน โดยแตละสวนมความยาว สนในการนาเสนออยางเหมาะสม
o CLIMAX จดตนเตนสงสด เพอสรางความพงพอใจใหกบผชมมกจะจดวางไวในสวนทายของรายการ เพสราง
ความตนเตนสงสด
3. สวนปดรายการ(PROGRAMME CLOSING) ประกอบดวย
3.1 สวนทบอกชอ ลกษณะและประเภทของรายการ (PROVIDING IDENTIFICATION)อาจจะมหรอไมมกได
3.2 สวนทสรางความรสกวา รายการไดจบแลวอยางแทจรง (PROVIDING A SENSE OF FINALITY)
โครงสรางของรายการในแตละสวนน อาจจะมหรอไมมกได โดยจะตองพจารณาวาถามแลสจะเกดผลทดกวาไมม
หรอไมอยางไร เพราะถามแลวไมไดเกดประโยชนอะไรกไมควรมและในสวนของ ELEMENTS นจะตองดวาจะใช ELEMENTS
ใดบาง ใชอยางไร ความสมพนธของแตละ ELEMENTS มหรอไม อยางไร ความสนยาวของแตละ ELEMENTS เหมาะสมกบ
เนอหาหรอไม แตละ ELEMENTS ควรมความยาวไมเกน 30 – 60 วนาท เพราะถานานมากจะทาใหคนดเบอ แตกขนอยกบ
เนอหา ถามความสาคญมากกอาจจะเสนอไดนาน หรอเนอหาทไมมอะไรควรเสนอสนๆ อาจมจดเปลยน ELEMENTS คอ การ
สรางความแตกตางของ 2 ELEMENTS เชนในเนอหาเดยวกน ใน ELEMENTS แรกอาจเปนการพด ใน ELEMENTS ท 2
อาจเปนเพลง เปนตน
นอกจากจะพจารณาในเรองของโครงสรางของรายการโทรทศนแลว ควรมการพจารณาสวนประกอบ ดงน
1. ชอรายการ หวขอ เรองราว ของรายการ TITLE – TOPIC
2. กลมเปาหมายของรายการ TARGET AUDIENCE
3.วตถประสงคของรายการ OBJECTIVES
4. แนวคดหลกของรายการ CORE CONCEPT
ทง 4 สวนน อาจจะเรมตนทสวนใดกได และในการกาหนดสวนประกอบทง 4 สวนนจะตองเปนกาหนดเพอใชไดใน
ระยะยาว ตองมการวางแผนไวเปนอยางดวาจะสามารถทาไดนานโดยไมตน หลงจากนนจงคอยกาหนดวาจะใชโครงสราง
รายการโทรทศนใดบาง
กอนทจะทาการเขยนบทโทรทศน เพอใหการเขยนบทเปนไปอยางมประสทธภาพผ เขยนบทควรจะมความสามารถในการ
วเคราะหรายการโทรทศนทมอยแลววามการใชสวนประกอบใดบาง ในการสรางความสนใจจากผชม และใชไดอยางม
ประเภทของรายการโทรทศน | 25
ประสทธภาพหรอไม ไดแก
1. วเคราะหชวงเวลาในการนาเสนอ
1.1 เปนเวลาทผชมกลมเปาหมายจะดโทรทศนหรอไม
1.2 มคแขงททารายการรปแบบเดยวกบเราในเวลาเดยวกบเราหรอไม
1.3 ถาม จะเอาชนะคแขงไดอยางไร จะใชจดเดนอะไรทเหนอกวาหรอคแขงไมม
2. วเคราะหวตถประสงคในการนาเสนอรายการ
วตถประสงคของผ ทารายการ คอ ความตองการใหผชมไดรบ หรอการกระทาอยางไร หลงจากไดชมรายการแลว
และการคาดวารายการจะมคนดมากเทาไร อยไดนานหรอไม อยางไร สาหรบวตถประสงคของผชมรายการ คอ มความพง
พอใจและมความสนใจในการชมรายการ หรอมการเปลยนแปลงทศคตทพงประสงคได
3. วเคราะห CONCEPT ของรายการทตงไววา สามารถนาเสนอรายการใหเปนไปตาม CONCEPT คอ แนวคด
วธการในทางนามธรรมทจะทาใหวตถประสงคนนสมฤทธผล
4. วเคราะหรปแบบรายการวาเหมาะสมกบ CONCEPT หรอไม และแนวคดนนสามารถถายทอดออกมาเปนรปธรรม
ในลกษณะของเหตการณจรงไดหรอไม (EXCUTION)
5. วเคราะหความยาวของรายการวา เหมาะสมกบกลมเปาหมายและเนอหาหรอไม
6. วเคราะหโครงสรางของรายการวา สามารถใชได เหมาะสมกบเนอหาหรอไม
การวเคราะหรายการโทรทศน จะทาใหเหนขอดขอเสยของแตละรายการ และจะเปนประโยชนแกผ เขยนบท ในการ
นาเสนอขอมลเหลานมาใชในการเขยนบท
รปแบบรายการโทรทศน (TELEVISION PROGRAMS FORMAT)
TV PROGRAMS คอรปแบบของรายการทนาเสนอเนอหา เรองราว เพอตอบสนองประโยชนและสรางความพงพอใจแก
ผชม สวนใหญจะมความยาวเชน 30 นาท 60 นาท หรอ 2 ชวโมง เปนตน การนาเสนอรายการรปแบบ PROGRAMS ทาง
โทรทศนสามารถแบงหรจดประเภทไดหลายวธ
ในการเขยนบทรายการโทรทศนใหสมฤทธผลตามวตถประสงคของการสอสารนน ผ เขยนบทจะตองมความร
ความสามารถในดานการเลอกสรรเนอหาซงตองใชขอมลและความคดสรางสรรคอยางมาก รวมทงการหาวธการในการสราง
เรองราวถายทอดความคดนนออกมาดวยภาษาทเหมาะสมกบผ รบสาร แมจะไดทาตามหลกการตางๆแลวกตาม การเขยนบท
โทรทศนนนจะไมประสบความสาเรจไดเลย หากผ เขยนบทโทรทศนยงขาดความเขาใจเกยวกบรปแบบของการนาเสนอรายการ
ซงมหลากหลายรปแบบ ซงรายการแตละรปแบบตางมโครงสรางของการนาเสนอเนอหาทแตกตางกน
การจดประเภททแบงตามวธการนาเสนอ หรอวธการถายทอดเนอหา ซงแบงออกเปนประเภทของรายการตางๆ ดงน
1. รายการขาว (NEWS) คอ ประเภทของรายการโทรทศนทนาเสนอเนอหา โดยวธการรายงานความเคลอนไหวท
เกดขนตามความเปนจรงของเหตการณทเกดขนสดๆ รอนๆ ดวยความรวดเรว ฉบพลน สาระหลกของการถายทอดเนอหาแบบ
รายการขาว คอ นาเสนอขอเทจจรงของมนษย สงคม ซงรายการนนาเสนอขนมาเพอใหผชมไดรบทราบความเคลอนไหวของ
สงคมทเปลยนไปในแตละวน และสงตาง ทนาเสนอในการรายงานขาวจะเปนสงททาใหผขมรบรโลกแหงความเปนจรง คอม
ความนาเชอถอสง บางครงการนาเสนอรายการโทรทศนหรอรโลกแหงความเปนจรง คอมความนาเชอถอสง บางครงการนาเสนอ
ประเภทของรายการโทรทศน | 26
รายการโทรทศนหรอโฆษณาทตองการจะสรางผลในลกษณะของความนาเชอถอ กสามารถยมวธการของรายการขาวไปนาเสนอ
ได เชนโฆษณาทตองการบอกวาสงทพดตอไปนเปนเรองจรงและเปนสงทเกดขนใหมๆ เพอนาเสนอแกผบรโภค เปนตน
2. รายการสมภาษณ (INTERVIEW) เทคนคพเศษในการรายการประเภทนนน ผผลตรายการจะตองคานงถงเรองท
จะสมภาษณ บคคลทจะใหสมภาษณ พธกรดาเนนรายการสมภาษณ และวธการดาเนนรายการสมภาษณ
เรองทจะสมภาษณนน ผผลตรายการตองกาหนดรวมกบผ กากบรายการและทมงานผลตกอนการผลตวา ในรายการ
ของเดอนนมอะไรทนาสนใจ มอะไรทประชาชนสนใจ อะไรทมประโยชนกบประชาชน อะไรทประชาชนสนใจใฝร อะไรทตอง
อธบายใหประชาชนร หากไดเวลาในรายการสปดาหละ 1 ครง หนงเดอนจะตองนาเสนอรายการ 4 ครง บางเดอนม 5 ครง
ตองกาหนดเรองทจะพดไวใหครบทง 5 เรอง เมอกาหนดเรองแลวตองมากาหนดบคคลผซงจะใหสมภาษณ การเลอกควรเลอก
ใหเปนไปตามวตถประสงคของการสมภาษณ ถาสมภาษณเพอทราบทศนคต ความคดเหน ผมาใหสมภาษณไมจาเปนตองม
ความรเกยวกบเรองนนๆ มากนก แตถาสมภาษณเพอตองการขอเทจจรงหรอรายละเอยดของขอมลเกยวกบเรองนน ผมาให
สมภาษณจะตองมคณสมบตสาคญ คอ เปนผ ททราบเรองนนๆ เปนอยางด
พธกรดาเนนรายการโทรทศนทเปนรายการสมภาษณน ตองเปนผ ทมบคลกภาพด นาเสยงชดเจน ลลาการพดนาฟง
หนาตาดพอสมควร เปนกนเองกบผชมทางบาน ผผลตรายการและทมงานควรพจารณาเลอกผ ทจะมาเปนพธกรดาเนนรายการให
ด เมอผชมชอบพธกร กจะทาเกดการตดตามรายการไดด พธกรทดควรจะตองรจกวธการใหผ รวมรายการรสกเปนกนเอง หาย
ประหมา ควรมชนเชงทางการพดโดยยกยองผมารวมกรายการเสมอ พธกรควรจะตองศกษาเรองทตนจะสมภาษณใหมากทสด
สาหรบคาถามนน ทมผผลรายการจะมอบแนวนโยบายกวางๆ ใหพธกรเตรยมตว หรออาจจดทมผ เขยนบทใหเหมาะสมกบ
เนอหานนๆ
วธการดาเนนการสมภาษณ ทมผผลตรายการควรจะพจารณาเตรยมรางคาถามคราวๆ สงใหผใหสมภาษณลวงหนา
เพอใหทานเหลานนไดเตรยมตว นอกจากน ทมผผลตรายการตองพจารณา ดแลจดฉากใหเหมาะสม จะถายทาในหรอนอกหอง
สง สถานทนนๆ ควรจะสามารถถายทาไดหลายมม ควรใชไมโครโฟนทเสยงลมเขาไดนอยทสด เปนตน การจดวางไมโครโฟนให
อยในระดบธรรมชาต ภาพประกอบ กราฟฟค สไลด เทปบนทกวดโอประกอบ และการสมภาษณควรจะเตรยมอปกณยางอยาง
ทเกยวของไปดวย แมวาจะเปนเรองเลกนอย เชนเกาอทนงควรสบาย นาดมควรเตรยมไว เพราะผใหสมภาษณบางคนอาจตน
เวทจนคอแหง สญญาณตางๆ ไมวาจะใชสญญาณมอ สญญาณกลอง การบอกเวลาทเหลอ ผ กากบเวทจะตองอธบายใหผ รวม
รายการไดทราบ
วธการปฏบตงานระหวางการผลต สามารถเลอกใชได 2 วธ คอ บนทกเทปรายการผใหสมภาษณและแทรก
ภาพประกอบไปพรอมกน เมอบนทกเสรจไมจาเปนตองมการตดตอ อกวธหนง คอ บนทกเทปเฉพาะการสมภาษณ จากนนมาส
กระบวนการหลงการผลต ดวยการแทรกภาพประกอบ การตดตอ การใสขอความซอนภาพ การใสขอมลเชงกราฟฟคทเกยวของ
กบการสมภาษณรวมทงการใสเสยงเพมเตมในภายหลง แลวจงนาออกอากาศ
3. รายการสาธต (DEMONSTRATION) คอการนาเสนอความร ขอเทจจรงเกยวกบกระบวนการของการกระทาหรอ
การแสดงใหผชมไดเขาใจตามลาดบขน เพอทผชมจะไดเกดความร ความเขาใจและนาไปปฏบตได เชน รายการสาธตการ
ทาอาหาร รายการสาธตการประดษฐดอกไม เปนตน ในการนาเสนอรายการสาธตนนควรคานงถงลาดบของขนตอนใน
กระบวนการตางๆเหลานนใหตอเนองเปนชวงๆเพอใหเขาใจไดงายและผชมจะไดตามทนหรอสามารถปฏบตตามทละขนทละตอน
ประเภทของรายการโทรทศน | 27
ในขณะทนาเสนอรายการนน เนองจากสอโทรทศนเปนสอทเกยวของกบเวลาผชมไมสามารถกาหนดและควบคมการรบรดวย
ตนเองได ผ นาเสนอจงควรเปนผ กาหนดการรบรใหงายทสด ดงนนการนาเสนอรายการสาธตควรเรมจากการนาเสนอผลรวม
สดทายของสงทจะสาธตใหเหนเสยกอนวาเปนอะไร เชน ตองการสาธตการประดษฐดอกไมกระดาษ กควรแสดงใหเหนดอกไม
กระดาษททาเสรจแลววามรปรางหนาตาเปนอยางไร สวยหรอมประโยชนมากนอยแคไหน เปนตน หลงจากนนกควรจะบอก
รายละเอยดของวสด และอปกรณทใชทา ตามดวยขนตอนตางๆตามลาดบ ซงในแตละขนตอนทนาเสนอจบไปแลวควรใชเวลา
พกสกคเพอใหผชมมเวลาคดและทาความเขาใจ และหากเปนสงทซบซอนมากกอาจจะสรปใหผชมรบรอกครง แลวจงคอยเรม
ขนตอนตอไป และเมอเสนอทกขนตอนเสรจเรยบรอยแลว กควรแสดงผลรวมของสงทสาธตใหชดเจน หลงจากนนทบทวนใหผชม
ทราบอกครงเกยวกบ วสด อปกรณ และขนตอนตางๆ ตงแตตนจนจบ ซงถาจะใหไดผลดควรจะใชภาพตารางหรอไดอะแกรม
รวมทงขอความเปนตวหนงสอประกอบการอธบายดวย จะทาใหผชมเขาใจและจาไดดยงขน
4. รายการสารคด (DOCUMENTARYFEATURE) คอ รายการทนาเสนอขอมล ขอเทจจรงหรอความคดเหนทเปน
ประโยชนตอกลมเปาหมาย เพอเพมเตมโลกทศน และชวทรรศนทงในดานชวตสวนตว สงคม สงแวดลอม และศลปวฒนธรรม
อกทงเพอใหชวตของปจเจกชนและสงคมสวนรวมดขน เนอหาสาระเรองราวในสารดจะตองเกยวกบ บคคล สถานท เหตการณท
มอยจรงและเกดขนจรง อาจจะเกดขนหรอมอยในอดต หรอเกดขนสดๆ รอนๆ ทเราอาจไมรกาหนดการลวงหนามากอน เชน
เหตการณจลาจล เหตการณรบในสงครามในสมรภมตางๆ เปนตน ซงการนาเสนอเปนสารคดโทรทศนนน สามารถนาเสนอไดใน
2 รปแบบ คอ
4.1DOCUMENTARY คอสารคดทนาเสนอมมมอง (POINT OF VIEW) ในแงมมใดมมหนงตามความคดเหนและ
ความเชอของผ เขยนบทหรอเปรยบเทยบหลายมมมองจากทศนะทหลากหลายตางกนของบคคลแตละคน แลวหาขอมลหลกการ
หลกฐานและความเหนของบคคลตางๆ มาสนบสนน แลวปลอยใหผชมสรปเอาเองหรอคดเอาเองกได สวนใหญ สารคดใน
ลกษณะนมกจะเปนเรองหนกๆ ผชมตองใชความคด เชน สารคดเกยวกบปญหาสงคม เปนตน
4.2 FEATURE คอ สารคดทนาเสนอขอมลของบคคล สถานท หรอเหตการณตามความเปนจรงทเปนอยโดยมไดม
จดประสงค ในการแสดงทศนะความเชอหรอมมมองใดๆ เกยวกบสงเหลานน เพอใหผชมคด แตจดหลกอยทเพอใหความร
ความเพลดเพลนแกผชมมากกวา เชน สารคดทองเทยว เปนตน
ประเภทของเนอหาทนาเสนอในรายการสารคด ทงรปแบบ DOCUMENTARY และ FEATURE แบงไดดงน
1. กจกรรมสาธารณะ (PUBLIC AFFAIR) คอเรองราวทเกยวของ หรอมผลกระทบกบสาธารณชน เชน ความอด
อยาก ความหวโหย สงคราม ปญหาสงคม และการเมอง เปนตน
2. การสรางสรรคและประดษฐ เชน การออกแบบและการประดษฐดานวศวกรรมตางๆ
3. เหตการณกจกรรม (CREATIVITY AND INVENTION) เชน การเผาเทยน เลนไฟ การแขงขนกฬา
4. ธรรมชาตและสงแวดลอม (NATURE AND ENVIRONMENT) เชน ชวตสตว หรอปาดงพงศไพร เปนตน
5. ชวตประจาวน (SLICE OF LIFE) เชนชวตประจาวนของแมคาในตลาดสด หรอคนเดนทางดวยรถประจาทางใน
กรงเทพฯ เปนตน
6. อตชวประวต (AUTO BIOGRAPHY) เชน ประวตมหาตมะคานท เปนตน
ในการนาเสนอสารคด อาจจะใชวธการเลาเรองไดหลายลกษณะ คอ อาจเปนอยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง
ประเภทของรายการโทรทศน | 28
รวมกน จากวธการนาเสนอตอไปน
1. นาเสนอโดยการบรรยายประกอบภาพเหตการณ (NARRATION)
2. นาเสนอโดยการสมภาษณบคคล (INTERVIEW)
3. นาเสนอโดยการรายงานแบบขาวในสถานทของเหตการณ (REPORTING)
4. นาเสนอโดยสมมตสถานการณ หรอจาลองสถานการณจากเหตการณจรงบางสวนประกอบกบภาพ
เหตการณจรง (SEMI- DOCUMENTARY)
5. นาเสนอโดยการเลาเรองแบบละครทงหมด ไมมบคคล เหตการณหรอแมแตสถานทจรงเลย (DOCU
DRAMA) แตเรองราว เหตการณ และตวบคคลมอยจรง
5. รายการสนทนา (TALK) คอ รายการทนาเสนอ ขอมล ขาวสาร ความร ความคดเหนโดยการสนทนาของบคคล
ตงแตสองบคคลขนไป ซงรายการสนทนานแบงตามวตถประสงคของเนอหาหรอการสอสารได 3 ประเภทคอ
5.1 PERSUASIVE TALK คอ รายการสนทนาทมวตถประสงคเพอการชกจงใจใหผชมเหนคลอยตามใน
แนวคดหรอความเชอยางใดอยางหนง เชน รายการสนทนาทางศาสนา การเมอง เปนตน
5.2 ENTERTAINING TALKอาจเปนรายการสนทนา ทนาเสนอโดยบคคลเดยวเลาเรองตลกกบผชม
(COMEDY MONOLOGUE) หรอเปนการสมภาษณกนระหวางผดาเนนรายการกบบคคลทมชอเสยง เชน ดารานกรอง ดารา
นกแสดง เปนตน บางรายการอาจใหความสาคญแกแขกรบเชญในรายการเปนหลก เพอดงดดความสนใจของผชม แตบาง
รายการหากผดาเนนรายการมชอเสยง หรอมความสามารถสงเปนทชนชอบของผชมอยแลว กอาจเนนทตวผดาเนนรายการเปน
หลกในการดงดดความสนใจของผชม โดยทการเชญแขกรบเชญเปนเพยงหวขอในการสนทนาทเปลยนไปเรอยๆ ในแตละครง
เชน รายการ TONIGHT SHOW ซงเนนทตวผดาเนนรายการคอ JOHNY GARSOW เปนตน
5.3 INFORMATIVE TALK เปนรายการสนทนาทเนนใหขอมลขาวสาร หรอความรแกผชมเปนหลก แบง
ออกเปน
5.3.1 THE OPINION INTERVIEW เปนรายการสนทนาทใหความคดเหนเกยวกบการเมอง
เศรษฐกจ และสงคม โดยมผ เชยวชาญในแตละดานมาเปนแขกรบเชญ หรออาจเปนประชาชนคนเดนดนธรรมดา ทเปนตวแทน
ขอบคนสวนใหญมาเปนผแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนตางๆ ททกคนกาลงสนใจ หรอมผลกระทบตอสงคมสวนรวม ซงก
คอวธการนาเสนอแบบ VOX – POP นนเอง (VOICE OF POPULARITY)
5.3.2 THE FEATURE INTERVIEW เปนการสนทนาโดยการสมภาษณ บคคลธรรมดาๆ ไมไดม
ชอเสยงเปนทรจกของประชาชนทวไป แตเปนบคคลทไดเขาไปเกยวของกบเหตการณทนาสนใจ หรอผดปกตวสย เชน คนทเพง
หนมาจากสงครามอรก – คเวต เปนตน สวนใหญจะใชประกอบขาวทวๆ ไป (SOFT NEWS)
5.3.3 THE INFORMATIVE INTERVIEW เปนรายการสนทนาทสมภาษณบคคลทเกยวของ กบ
ขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ทบคคลทเกยวของหรอรบผดชอบอย เชน สมภาษณหวหนาโครงการมลนธสายใจไทย เกยวกบ
ความเปนมาของโครงการ หรอสมภาษณผ ร ผ เชยวชาญเกยวกบการผสมเทยม เปนตน
5.3.4 THE PANEL DISCUSSION คอ รายการสนทนาทเนนการแสดงความคดเหนจากบคคล
หลายๆ บคคลทมแนวความคดหลากหลายแตกตางกน ในหวขอใดหวขอหนงทกาหนดไวในรายการ
5.3.5 THE AUDIENCE PARTICIPATION จะคลายกบ PANEL DISCUSSION แตมผชมเขา
ประเภทของรายการโทรทศน | 29
รวมแสดงความคดเหนในรายการดวย และหวใจในรายการจะเปนเนอหาเรองราวเฉพาะดาน เชนการเงน การแพทย
นเวศนวทยา หรอปญหาทางเพศ เปนตน ผ ทจะมาเปนผดาเนนรายการจะตองมความรความเชยวชาญเฉพาะทาง เปนอยางด
ในการเขยนบทรายการสนทนา ผ เขยนไมสามารถเขยนบทใหละเอยดได เพราะการนาเสนอรายการของผดาเนน
รายการและแขกรบเชญจะเปนแบบเปดทไมมสครปทแนนนอนตายตว
สรปแลว รายการสนทนา สามารถนาเสนอออกได 3 รปแบบ คอ
1. STRAIGHT TALK เปนการสนทนาของผดาเนนรายการเพยงคนเดยวกบผชม เพอใหความรความคดเหนตางๆ
รายการลกษณะนจะเนนตวผดาเนนรายการมากกวาหวขอเรอง เชน รายการสนทนาของ ดร.เสร วงศมณฑา เกยวกบเรองของ
ความรกของวยรน หรอ อาจจะเปนการเลาเรองตลกคนเดยว (STAND - UP COMEDY) เปนตน
2. INTERVIEWเปนการนาเสนอขอมลขาวสาร ความร ความคดเหนในเรองตางๆ โดยเนนทหวเรอง มากกวาตวบคคล
การเชญบคคลมาเปนเพยงเลอกใหเหมาะสมกบหวเรองเทานนหรออาจจะเปนการนาเสนอความรความสามารถและความเปนมา
ของบคคลทนาสนใจหรอมชอเสยง เชน ดารา นกแสดง นกรอง คอ เนนตวบคคลเปนหลก แลวพยายามถามเรองราวท
เกยวกบบคคลทเชญมา
3. PANEL DISCUSSION เปนการนาเสนอความคดเหนทหลากลายแตกตางกนไปของบคคลทเชญมาในสาขาตางๆ
เพอแสดงความคดเหนเกยวกบหวขอเรองมากกวาผ ทเชญมา
6. รายการแขงขน (COMPETITION) คอรายการทเนนความตนเตนเราใจ ชวนตดตามทาใหผชมคลอยตามไปกบ
รายการ โดยการแขงขนในกจกรรมตางๆ ของบคคลตางๆ ทเชญมารวมในรายการ อาจจะเปนการเชญบคคลทสมครมาจากทาง
บาน เพอใหความรสกแกผชมในการมสวนรวมในรายการหรออาจจะผสมกนคอ มทงดาราและผชมทเชญมาจากทางบานซง
รายการแขงขนนนหวใจสาคญอยทวธการแขงขนทแปลกใหมเราใจชวนตนเตนตวรางวลอาจเปนเงนสด หรอเปนสงของมคา
ราคาแพง รายการแขงขนแบงออกเปน 2 ประเภท คอ
6.1 รายการเกมโชว (GAME SHOW) คอ การแขงขนกนโดยวธเลนเกม เชนการเดาะลกบอล หรอตอ
ภาพ เปนตน แบบนเหมาะกบกลมเปาหมายทมอายนอย หรอการศกษานอย หรอเหมาะกบกลมผชมทไมตองการคดอะไรมาก
ตองการเพยงความผอนคลาย สนกสนาน เพลดเพลนเทานน
เทคนคพเศษของรายการเกมโชวทผผลตรายการควรพจารณา คอ ลกษณะการเลนเกม อปกรณการเลมเกม วธการ
เลนเกม พธกร และผ เขารวมแขงขน ทมวางแผนผลตรายการตองพจารณาจดเดนของเกมโชวอยทไหน การเสยง การแสดง
ความสามารถพเศษ ความเรว ความสวยงาม เปนตน ขนตอนกอนการผลต ตองเตรยมพธกรทคลองแคลว อาจจะตองมตว
ตลกรวมดวย ผ รวมรายการจะใชวธใหสมครเขาไปในรายการ หรอจะเชญเขามารวมรายการ กลมอาย การศกษา
ความสามารถพเศษ จดอะไรทผผลตรายการตองการ บางรายการตองมรปถาย บางรายการตองสมภาษณดวยเพราะผ เขารวม
รายการจะเปนตวทาใหรายการมชวตชวา ไมแหงแลงสาหรบรปแบบการเขยนบทนน อาจใชบทกงสมบรณ หรอบทประเภท
รปแบบ หรอบทสมบรณ ขนอยกบความพรอมของรายการขนตอนระหวางปฏบตการผลต ทมผ กากลป และเจาหนาทในหองสง
จะดาเนนการตามบททวางไว แลวแตผ กากบจะเหนสมควร ถาผดพลาดจะบนทกใหม ขนตอนตอมา คอ การตดตอ ผ กากบ
รายการและเจาหนาทตดตอจะชวยกนเพอใหรายการออกมาสมบรณทสด ทสาคญจะตองหาจดทใชเปนจดเดนในรายการ ตอง
ทราบตงแตกอนเขยนบทแลววากลมเปาหมายและผ รวมรายการเปนกลมใด ควรเลอกใหเหมาะสมกบวธการเลนและอปกรณการ
เลนเกมโชว
ประเภทของรายการโทรทศน | 30
6.2 รายการตอบปญหา (QUIZ) คอรายการทมการแขงขนถามตอบปญหา เหมาะกบกลมเปาหมาย ทม
การศกษาหรอมอายพอสมควร
เทคนคพเศษททางผผลตรายการและทมงานผลตรายการประเภทแขงขนตอบปญหาควรคานงถงจดพเศษ ททาให
รายการตอบปญหานนมความโดดเดน มความแปลกกวารายการอน ทงดานการออกแบบเวท กตกา วธการแขงขน บคลกของ
พธกร ชอรายการ คาถามทจะใชในรายการ รางวลทมอบให และผ เขารวมรายการ เปนตน ในกรณทเปนรายการแขงขนตอบ
ปญหาทางภาษาองกฤษ ผผลตรายการควรกาหนดวตถประสงคของรายการใหแนนอนวาจะเปนรายการทใหความรในเรองอะไร
แกใคร กตกาเปนอยางไร พธกรควรจะม 2 คน หรอ 3 คน และควรเปนใคร พธกรสมครเลนหรอพธกรระดบอาชพ ทงนขนอย
กบการวางตาแหนงภาพลกษณของรายการและงบประมาณการผลต เมอไดรายละเอยดดงกลาวครบถวนแลว ควรมการทดสอบ
คาถามกบกลมของผ ทจะมาตอบคาถาม (PRE-TEST) เพอดวาคาถามนนยากงายเหมาะสมกบผแขงขนหรอไม กตกาทกาหนด
นนมความยงยากซบซอนหรอเขาใจไดงาย เมอมการทดสอบแลวควรพจารณาวาจะปรบปรงในสวนอนๆเพมเตมหรอไม
ขณะเดยวกนควรมการซอมฉาก ซอมพธกร และเตรยมกลมผ รวมรายการไปดวย และเพอใหผชมรายการมความสนกกบรายการ
มอารมณรวมและลนกบรายการอยางตอเนองตงแตตนจนจบรายการ
7. รายการละคร (DRAMATIC PROGRAMS) เปนรายการทสะทอน หรอจาลองเหตการณ ทเกดขนจรงหรอเกดขน
มาแลวของมนษยเพอสอนใจหรอเปนอธาหรณแกผชมใหเขาใจชวตสงคมและโลก โดยการกาหนดแนวเรอง โครงเรอง เหตการณ
สถานท ตงละคร การแสดง และบทสนทนา ใหมความชดแยง หรอการเผชญกบปญหา เพอดงดดความสนใจใหผชมตดตาม
จนมอารมณรวมคลอยตาม และมอารมณตนเตน ตงเครยดมากขนเรอยๆ จนถงจดตนเตนสงสด แลวคลคลายปญหา หรอ
ความขดแยง ไปในทางทสรางความพงพอใจแกผชมในทสด
ดงนนในการเขยนบทละครจงตองมองคประกอบตอไปน
7.1 ตวละคร คอ ตวแทนของผชมทเผชญกบปญหา หรอ ความขดแยง ซงจะตองนาเสนอใหดเหมอนเปน
มนษยจรงๆ ทมอยในโลกน มบคลก ลกษณะนสยเฉพาะตว ซงจะสงผลใหเรองดาเนนไปหรอเปลยนแปลงไปอยาง
นาเชอถอและในทางกลบกนตวละครกอาจมพฒนาการเปลยนพฤตกรรมไปตามสถานการณแวดลอมทเปลยนแปลงไป
ตามเวลาไดดวยเชนกน
7.2 สถานท คอทๆเกดเหตการณ เพอใหผชมไดรบรโลกแหงความเปนจรงวา เปนทไหน ซงจะตองสะทอน
ความเปนไปไดของการเกดเหตการณ หรอ การกระทา ความขดแยง ระหวางตวละครไดอยางสมจรง
7.3 เหตการณ ทเปนเรองราวของความขดแยง หรอปญหาของตวละครตางๆ ตงแตสาเหตและผลของ
เหตการณนน ทจะสงผลใหเรองดาเนนไปไดตงแตตนจนจบ จากจดกอตวปญหา หรอ ความขดแยงจนสความขดแยง
ทสรางความตนเตน เอาใจชวยของคนดสงสด แลวคลคลาย แสดงผลสดทายในทสด
7.4 บทสนทนา ละครจะตองมการพดคยสนทนาระหวางตวละคร ประกอบเหตการณ หรอการกระทาใหด
เหมอนชวตจรง สามารถสะทอนบคคลตวละคร บอกยคสมย และใชดาเนนเรอง
7.5 ความขดแยง ซงเปนหวใจหลกของละครทจะทาใหละคร สรางความนาในใจชวนตดตามอาจเปนเรอง
การขดแยงระหวางมนษยกบมนษย หรอมนษยกบสงแวดลอม หรอมนษยกบแนวคดใดแนวคดหนง
ประเภทของรายการโทรทศน | 31 จากองคประกอบเหลานนามาเปนตวแทนในการถายทอดเรองราว ซงไดกาหนดไวโดยผ เขยนบทคอ
1. แนวคดเรอง (THEME) หมายถงสาระสาคญของเรอง คอ สงทผสรางตองการจะเสนอแกผชม บางครงจะไม
แสดงชดเจนใหผชมทราบ แตมกจะซอนไวในบทสนทนาบาง ในลกษณะทาทางการแสดงออกของตวละครบาง แกนของเรอง ท
ปรากฏอยเสมอทางละครโทรทศน ไดแก
- ความรก อาจเปนความรกในอดมคต รกขามแดน รกตางวย ความรกของชายหนมหญงสาว ความรกในครอบครว
ความรกชาต เปนตน
- การผจญภย อาจเปนการผจญตอเหตรายในชวต ผจญภยในปา แนวคดเกยวกบการผจญภย จะบทพสจนความ
กลาหาญ ความเดดเดยวของตวละคร
- ชนชนในสงคม สงคมสลม สงคมชนสง เปนเรองราวทมความแตกตางกนอยางรนแรง สงคมวยรน สงคมนกธรกจ
สงคมนายทน สงคมกรรมกรหาเชากนคา
- ความทรนง ความไวตว รกเกยรต ไมยอมกมหวใหใคร การตอสเพอเผาพนธ การตอสเพอวงศตระกลและศกดศร
- ความมกใหญใฝสง ความทะเยอทะยาน ความโลภมาก การตอสฟาดฟนเพอใหไดมาในลาภยศ
- ความอาฆาตพยาบาท ความรษยา ความเจบแคน การตอสเพอลางแคน
- ความอดทน ความบากบนอตสาหะ การตอสเพอลางแคน
นอกจากทกลาวไปแลวนน แกนของเรองอาจเปนเรองลลบ เรองประหลาดมหศจรรย หรอความฝนเฟองตางๆ เปนตน
อยางไรกตาม แกนของเรองของละครโทรทศนนนจะเปนสวนทใหสาระสาคญแกผชมซงอาจกลาวไดวาเมอผชมละคร
เรองนนจบลง ยอมไดแงคดอะไรจากละครเรองนนบาง
2. โครงเรอง (PLOT) โครงเรองของรายการละคร
เมอจะเรมเขยนบทละครโทรทศนนน ผเขยน บทละครโทรทศนตองเขาใจหลกพนฐานของคาวา “เนอเรอง (Story)” กบ
“โครงเรอง (Plot)” กอน โดยสามารถยกตวอยางเพอใหเกดความเขาใจไดดวยประโยคตอไปน
“จะเดดถกขบไลออกจากพระราชวงเมองตองอ และตละแมจนทราโศกเศราเสยใจ”
จากเหตการณน ถอวาเปน “เนอเรอง (Story)”
“จะเดดถกขบไลออกจากพระราชวงเมองตองอ และตละแมจนทราโศกเศราเสยใจ เพราะถกกดกนความรกจากพระราชบดา”
จากเหตการณน ถอวาเปน “โครงเรอง (Plot)”
จะพบวาทงสองเหตการณมความแตกตาง กน เพราะความเปน “เนอเรอง ”ในเหตการณแรกกแคบอกวาเกดอะไรขน
กบตวละครบาง แต สาหรบ “โครงเรอง ” ในเหตการณทสอง บอกวาเกดอะไรขนกบจะเดดและตละแมจนทรา และการกดกน
ของพระราชบดาเปนสาเหตททาใหเกดเหตการณนขน
ประเภทของรายการโทรทศน | 32
ดงนนโครงเรองจงประกอบดวย
1. การลาดบสาเหตทเหตการณตางๆ เกดขนในเรอง
ซงเมอรวมเหตการณเหลานทงหมดแลวสามารถนามาสขอยตหรอขอสรปไดและเปนอนจบเรอง
2. ลาดบของเหตการณซงผกและรวมกนเปนปมของความขดแยง
3. โครงเรองจะเกยวของกบการมเหตและผลตอกน
สวนประกอบของโครงเรอง
1. การเปดเรอง (Opening Scene)
คอจดเรมตนของเรองซงถอวาเปนตอนสาคญทจะถงดดความสนใจของผชมละครโทรทศนใหตดตามเรองราวตอไป
ในละครโทรทศนไทยโดยทวไปนเยมเปดเรองหลายวธ เชน
1.1. เปดเรองโดยการบรรยาย การเปดเรองแบบนมกเปนการเรมตนเลาเรองอยางเรยบๆ แลวคอยๆ ทวความเขมขน
ของเรองขนเปนลาดบ อาจเปนการบรรยายฉาก บรรยายตวละคร หรอเหตการณอยางใดอยางหนงกได
1.2. เปดเรองโดยการพรรณนา การเปดเรองวธนอาจเปนการพรรณนาฉาก
พรรณนาตวละครหรอพรรณนาเหตการณอยางใดอยางหนงกได คลายกบวธการบรรยาย เพยงแตเนนท
จะสรางภาพเพอปพนอารมณใหผชมเกดความรสกคลอยตามเปนพเศษ
1.3. เปดเรองโดยใชนาฏการหรอการกระทาของตวละคร เปนการเปดเรองทกอใหเกดความสนใจโดยเรว
การเปดเรองวธนสามารถทาใหผชมกระหายทจะตดตามเรองราวตอไปไดมากเปนพเศษ
1.4. เปดเรองโดยใชบทสนทนา
การเปดเรองแบบนสามารถเรยกรองความสนใจของผชมละครไดดวธหนงถาถอยคาทนามาเรมตนนนเราใจ
หรอกระทบใจผชมทนท แตกตองพยายามเชอมโยงบทสนทนานนใหเกยวพนกบเรองตอไปใหแนบเนยน
1.5. เปดเรองโดยใชสภาษต บทกว เพลง เปดเรองโดยใชขอความทคมคายชวนคด ชวนใหฉงนสนเทหนาตดตาม
2. การดาเนนเรอง (Narrative)
นอกจากโครงเรองจะประกอบไปดวยการเปดเรองในตอนตนแลว การดาเนนเรองซงเปนตอนกลางของเรอง
กมความสาคญอยมากเชนเดยวกน เพราะผเขยนทละครโทรทศนจะตองดงความสนใจของผชมละครใหตดตาม
เรองอยางจดจออยเสมอ ดงนนจงตองสรางความขดแยง (Conflict) ทเราใจ แลวคลคลายความขดแยงเหลานน
อยางแนบเนยนไปจนถงเปาหมายสดยอดในตอนปดเรอง รวมทงตองอาศยกลวธเลาเรองทเหมาะสมประกอบดวย
2.1. ความขดแยง (Conflict)
ในทกตวละครหลกของละครโทรทศ นลวนตองมความขดแยง หรออปสรรคทคอยขดขวาง หนวงเหนยว
ไมใหตวละครสามารถทาตามทมงปรารถนาไดสาเรจ ดงนนตวละครตองพยายามทาลายกาแพงกาวขาม
อปสรรคเหลานนออกไปใหได เพอสามารถทาตามทตวละครตองการได (Need)
โดยแบงความขดแยงออกไดเปน 3 ประการ คอ
2.1.1. มนษยกบมนษย
หมายถงความขดแยงทเกดขนระหวางตวละครกบตวละคร ซงอาจเปนตวละครเอกกบตวละครรอง เชน
ความขดแยงระหวางขนแผนกบขนชาง หรอความขดแยงของตวละครกบคนรก เพอ พอ แม พ นอง เปนตน
ประเภทของรายการโทรทศน | 33
2.1.2. มนษยกบตวเอง
เปนความขดแยงของต วละครกบตวเอง อาจเปนความขดแยงทางกายภาพ เชน ความพการหรอเปน
ความขดแยงทเกดขนในจตใจและความรสกของตวเอง เชน หากตวละครไปเขาหองนาแลวเจอกระเปาเงน
ของคนอนวางทงไว สงแรกทตวละครคดคอ อากไดเงนในกระเปามาก แตแลวกมอกความคดเ ขามาขดแยง
วาการเอาของผอนทไมใชของตวเองนนถอวาบาป และคนอนกจะเดอดรอนจากการกระทาของเราเอง เปนตน
จากตวอยางจะพบวา ตวละครพบความขดแยงทางความคดของตวเองขนมาพรอมๆ กน จงตองตรองใหด
วาจะกระทาอยางไรตอไป
2.1.3. มนษยกบสงอนๆ
เปนควา มขดแยงของตวละครกบสงอนรอบตว เหตการณตางๆ ทเกดขน หรอจากภยธรรมชาตตางๆ เชน
วาตภย อทกภย มหนตภย เปนตน หรอเปนความขดแยงกบสงคมทอยบนความแตกตาง ถกสงคมรงเกยจ
หรอไมไดรบการเชอถอ เปนตน
2.2. กลวธเกยวกบการดาเนนเรอง
2.2.1. การเลาเรองตามปฏทน (Chronological Order) คอ การเลาเรองไปตามลาดบเวลา กอนหลงของ
เหตการณทเกดขน เชน ละครโทรทศนเรอง “เมยแตง” (2555) เปนตน
2.2.2. เลาเรองยอนตน (Flashback) คอ การดาเนนเรองทเลายอนสลบกนไปมาระหวางอดตกบปจจบน
ดงน นเรองจงอาจเรมตนทตอนใดกได เชน ละครโทรทศนเรอง “นางมาร” (2556) ทเลาเรองสลบไปมา
ระหวางภาพอดตในสมยรชกาลท 2 กบเหตการณในยคปจจบน เปนตน
2.2.3. เลาเหตการณเกดตางสถานทสลบกนไปมา แตเรองยงคงตอเนองกนไปตลอด เชน
ในละครโทรทศน เรอง “แรงเงา” (2555) เปนการตดสลบระหวางสองเหตการณทเกดขนในเวลาเดยวกน
มตตากาลงเดนในกระทรวงตดสลบกบเหตการณทนพนภากาลงเดนทางในรถเพอมาหาเรองมตตาทกระทรวง
เปนตน
2.2.4. เลาตอนกลางกอนแลวยอนมาตอนตนเรอง คอ จดเหตการณทเกดขนตอน กลางของเรองมากอนแลว
จงเลาเรองตอนตนมาบรรจบกนกอนทจะดาเนนเรองไปสตอนจบ
3. การปดเรอง (Ending)
3.1. ปดเรองแบบหกมมหรอพลกความคาดหมายของผชม (Surprise Ending หรอ Twist Ending) การปดเรอง
แบบนเปนการทาใหผชมละครคาดไมถง ไมควรใหผชมระ แคะระคายตงแตตนเรองหรอกลางเรอง เพราะจะ
ทาใหเรองขาดความนาสนใจ สวนมากมกปรากฎอยในละครโทรทศนประเภทลกลบซอนเงอน
3.2. ปดเรองแบบโศกนาฏกรรม (Tragic Ending) คอ การจบเรองดวยความตาย ความผดหวง การสญเสย หรอ
ความลมเหลวในชวต เชน ในละครโทร ทศนเรอง “คกรรม ” (2556) แมพระเอกคอโกโบรจะตายตอนจบ
แตผประพนธ อยางทมยนตและผเขยนบทละครกไดใหโกโบรกบองศมาลน ไดมโอกาสเปดเผยความรก
ซงกนและกนทตางคนตางไมยอมกลาวในตอนดาเนนเรอง ดงนนเรองจงประทบใจ
ผชมละครอยางมากเพราะตวละครทงสองเขาใจกนดแลว เปนตน
ประเภทของรายการโทรทศน | 34
3.3. ปดเรองแบบสขนาฏกรรม (Happy Ending) คอ การจบเรองดวยความสขหรอความสาเรจของตวละคร
การปดเรองแบบนมผเขยนบทละครโทรทศนนยมใชกนทวไป เชน ละครโทรทศนเรอง “คณชายรชชานนท ”
(2556) ทงคณชายรชชานนทแ ละสรอยฟา สดทายกรวมกนพสจนตวเองและความรกทมตอกน
จนชนะอปสรรคหวใจอยางหมอมเอยด และคณยาออนไดสาเรจ เปนตน
3.4. ปดเรองแบบสมจรงในชวต (Realistic Ending) คอการจบเรองแบบทงปญหาไวใหผชมละครโทรทศนคดหา
คาตอบเอาเอง เพราะในชวตจรงมปญหาหลายอยางทไมสามารถแกปญหาหรอหาคาตอบใหแกปญหานนได
เชน ในละครโทรทศนเรอง “ดอกสมสทอง ” (2554) ททายสดเรยาเองกตองถกทอดทงทรดตวอยกบพน
อยางโดดเดยวเดยวดายในหองนอน โดยไมรวาตอไปตวละครจะทาเชนไรกบชวตทเหลออยของเธอเ อง
เปนตน
การดาเนนเรองทดควรมขนตอนในการวางแนวของเรองใหมความคบหนาทนาตดตามอยตลอดเวลา ซงลาดบในการ
ดาเนนเรองมดงน
1) การเรมเรองหรอจดเรมเรอง (EXPOSITION)
2) การขดแยง การเกด และการขยายตวของปญหา (TURNING POINT AND FALLING ACTION)
3) การถงจดสดยอดของปญหา หรอความขดแยง (CLIMAX)
3.1 จดวกกลบ หรอจดหกมมสจดอวสาน
3.2 การคลคลายปญหา หรอความขดแยงสจดอวสาน
โครงสรางของละครโทรทศน
ในลกษณะทวไปของละครโทรทศนมลาดบของความเขมขนของเรองดงน
สาระสาคญของเรอง (Theme) หรอหลกสมมตฐานเรอง (Premise) หรอการเปดเรอง (Exposition)
การแสดงทเขมขน (Rising Action)
การตดสนใจ หรอจดวกฤต (Crises)
จดสงสดทางอารมณ (Climax)
จดคลายปม (Falling Action)
จดคลคลายเรอง (Resolution)
ภาพแสดงโครงสรางของละครโทรทศน
ประเภทของรายการโทรทศน | 35
โดยสามารถอธบายความหมายดงกลาวไดดงน
1. บทเปดเรอง (Exposition) คอ บทนาเรองทผแตงจะปพนฐานใหขอมลเกยวกบตวละคร เหตการณ เวลา และสถานท
2. การผกปม (Complication) และการขมวดปม (Rising Action) คอ เรองราวทเกดขนหลงบทเปดเรอง
ปญหาและความขดแยงของโครงเรองจะคอยๆ ปรากฏออกมาใหเหนอยางเดนชด และทวความเขมขนขนเรอยๆ
จนกระทงถงจดหกเหของเรอง
3. จดวกฤต (Crisis) เปนสวนหนงของการขมวดปม ความตงเครยดของเรองสามารถเกดขนไดหล ายครง ฉะนน
จดวกฤตจงเกดขนไดมากกวาหนงครง แตเมอเรองดาเนนมาถง ความตงเครยดทสดของเรองจนเกดการหกเห
เปนครงสดทายกอนเรองจะจบลง ซงนบเปนจดสงสดของเรอง และเปนจดสดทายของชวงการขมวดปม
4. การแกปม (Falling Action) คอตอนท เรองคอยๆ ลดความตงเครยดลง ซงจะนาไปสความคลคลาย
ของปมปญหาและความขดแยงตางๆ ในทสด
5. การคลคลายเรอง (Resolution หรอ Denouement) คอ การคลคลายปญหาและความขดแยง เปนตอนจบ
หรอตอนสดทายของเรอง ทาใหเรองจบไดอยางสมบรณแบบ
อยางไรกตาม ไมไดหมายความวาจะสามารถวเคราะห แยกแยะโครงเรองไดครบตามขนตอนทง 5
ขนไดเสมอไป ทงนขนอยกบผแตงทอาจตดหรอรวบบางขนตอนเขาไวดวยกน เชน อาจจะรวม
บทเปดเรองกบการผปมเขาดวยกน เปนตน
ภาพแสดงโครงสรางเรองในละครโทรทศน
ประเภทของรายการโทรทศน | 36
ภาพแสดงโครงสรางละครโทรทศน 3 องก
การสรางตวละครของละครโทรทศน
การสรางตวละครของละครโทรทศนนน มลกษณะเชนเดยวกบการสรางตวละครในนยายทวๆ ไป การสรางตวละครไม
วาจะเปนตวละครหลก (MAIN CHARACTER) หรอตวละครรอง (SUB ORDINATOR หรอ MINOR CHARACTER) นนได
เปลยนแปลงไปตามความนยม แตความนยมในการสรางตวละครตางๆ นน กไมพนลกษณะตวละครดงตอไปน
1. ตวละครชนดถอดแบบ (STEREO TYPE) เปนการสรางตวละครใหมลกษณะทาทาง การแสดงออกเหมอนความจรง
เหมอนตนแบบทกประการ เนนการสรางตวละครททาใหผชมเกดความรสกวาเปนบคคลจรงๆ ทมอย ไมใชตวละครทสมมตขน
2. ตวละครทสะสมลกษณะตามธรรมเนยมนยม (STOCK CHARACTER) ไดแก ตวละครทสรางสมมานาน เมอนงจะ
ใหเกดมลกษณะตวละครแบบใดกดงออกมาใชไดทนท เชน ถาเปนนางเอกจะตองเปนกลสตร เรยบรอย นมนม ขอาย ถาเปน
ผ รายตองดดน โหดเหยม ถาเปนพระเอก ตองรปหลอ กลาหาญ มมดกลาม ลกษณะแบบนเปนธรรมเนยมทนยมมากนแต
โบราณมลกษณะเปนสญลกษณทเปนสากล และยดถอสบตอกนมา
3. ตวละครแบบสญลกษณหรอเปนการเปรยบเทยบ (SYMBOLICAL CHARACTER) หรอ ( ALLEGORICAL
CHARACTER) เปนการสรางตวละครโดยสรางตวแทนขนใหตวละครในเรองเชอมโยงกบบคคลจรงๆของเรอง เชน สรางใหพระ
เพลงเปนสญลกษณของความรอนแรง ยมบาลเปนสญลกษณของความตาย สขาวเปนสญลกษณของผบรสทธ หรออานสรางให
สงหโตและเสอเปนตวละครเปรยบเทยบกบความดรายใหแมวหรอสนขเปนตวละครทเชองรภาษา ซงสตย เปนตน
4. ตวละครแบบไมหยดนงอยกบท (DYNAMIC CHARACTER) หรอตวละครแบบมตสมบรณ (FULL-
DIMENSIONAL CHARACTER) เปนการสรางตวละครทพฒนาไปตามเหตการณกบท ไมใชวาเรมตนเปนคนดแลวจะตองเปน
คนดเสมอไปตลอดเรอง หรอเรมตนรายแลวจะตองรายไปตลอด ลกษณะตวละคนแบบนจะไมหยดนงอยกบท จะเปลยนแปลงไป
เรอยๆ ตลอดเวลา มความเปนมนษยปถชนในทกแงทกมมอยางสมบรณแบบ มทงสวนดและสวนเลวอยในตวบางครงเคยดก
เปลยนเปนเลวได เชนลกษณะตวละครของละครโทรทศนเรองคาพพากษา ของชาต กอบจตต ตวละครหลก “ฟก” ซงเดมเปน
คนด แตตอมามเหตการณมาบบคนทาให “ฟก” เปลยนบคลกลกษณะจากคนดกลายเปนคนขเมาในทสด
ประเภทของรายการโทรทศน | 37
5. ตวละครแบบคงท (STATIC CHARACTER) เปนการสรางตวละครทตรงขามกบแบบท 4 แบบนจะมลกษณะไม
เปนไปตามธรรมชาต จะไมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาและเหตการณ แหงความเปนจรงของปถชนธรรมดาทควรจะเปน
หากแตวาไมวาจะมเหตการณใดๆ เกดขนตวละครนนกยงคนมนสยใจคอและพฤตกรรมคงทไมเปลยนแปลง เชน ลกษณะคงท
ตลอดกาลของ “จเดด” จากเรองผชนะสบทศของยาขอบ ทมความเจาช ไมเปลยนแปลง หรอลกษณะคงทของ พล นกร
กมหงวน ของ ป. อนทรปาลต ตงแตตนจนจบ เรมตนอยางไร แมเวลาจะลวงเลย หรอเหตการณเปลยนแปลงไปอยางไร ชวง
ทายกคงเปนเชนนนไมเปลยนแปลง เปนตน
การเขยนบทละครสาหรบโทรทศน สามารถเขยนได 2 ประเภท คอ
1. SERIES คอ ละครชดจบในตว หรอจบในตอนของการนาเสนอในแตละครง แตการนาเสนอละครในแตละครงแต
ละครยงคงใชตวละครหลกเปนตวดาเนนเรองในทกตอน ซงอาจจะเปนแบบ SOAP OPERA คอละครชวต หรอละครแบบ
สถานการณ (ACTION DRAMA)
2. SERIALS คอ ละครเรองยาวตอเนองกนไป อาจม 40 ตอนจบ หรอ 200 ตอนจบ การนาเสนอแตละตอนจะ
ตอเนองกน ตวละครแตละตวมความเกยวของกน และอาจมจดสดยอดของเรองราวหลายครง ละครประเภทน ไดแก ละครหลง
ขาวของสถานโทรทศนของประเทศไทยหลายสถาน
3. MINI SERIES คอ ละครสนทมไมกตอนจบ อาจนาเสนอ 10 ตอนจบ มการดาเนนเรองราวตอเนองกนไป ตวละ
คนมความเกยวของกน เหมอนละครเรองยาว แตเปนการนาเสนอเพยงไมกตอนในแตละเรอง
8.รายการภาพเพลง (MUSIC VIDEO)
รายการมวสควดโอ คอการนาเสนอภาพเพอการสอความหมาย ถายทอดบรรยากาศ และอารมณของเพลงหรอดนตร
เพมเตมในสวนทเพลงหรอดนตรใหไดไมครบถวน สรปคอการนาเสนอภาพเพลงนมจดประสงคเพอใหผชมไดเขาใจซาบซง
ประทบใจ และคลอยตามไปกบเพลงหรอดนตรนนๆ ซงการนาเสนอ MUSIC VIDEO นสามารถใชเทคนคในการเลนเรองได
หลากหลาย แลวแตความเหมาะสม ไดแก
8.1 ใชวธการนาเสนอแบบขาวหรอสารคด
8.2 ใชวธการเลาเรองแบบละคร
8.3 ใชวธ MONTAGE คอ นาภาพตวแทนสญลกษณตางๆ ทไมเกยวของตอเนองกนโดยตรงมาผสมผสานกน
เพอเสนอหรอสอแนวคดของเพลง
8.4 ใชศลปน ทรองเพลงนน เปนตวนาเสนอ โดยการรองเพลงในสถานทตางๆ ในเหตการณตางๆ ตาม
เรองราวของเพลง
8.5 ใชการแสดงดนตร (CONCERT) เปนตวนาเสนอเพลงและดนตร หรอาจจะจดฉากเหตการณการแสดง
ขนมาเองใชลลาการแสดงออกทางสหนาทาทางของนกรอง หรอาจจะมลกลาการเตนประกอบของนกเตน (DANCER)
ประกอบการ เพอสออารมณ และบรรยากาศของเพลงหรอ อาจจะใชวธการผสมผสานกนบางอยางหรอหลายๆ อยาง แลวแต
ความเหมาะสม ปจจบน MV สวนใหญไมคอยมวตถประสงคเพอถายทอดแนวคด ตความ หรอสรางความประทบใจในเพลงหรอ
ดนตรนนๆ แตมกจะทาขนเพอวตถประสงคในการสงเสรมการขายเพลงและดนตรเปนหลก ดงนนการเขยนบท MV ทางการคา
สวนใหญจงนยมใชวธการโชวศลปนนกรอง นกดนตรประกอบเพลงนนๆ ในลลาบคลกตางๆ ทคดวาจะดงดดกลมเปาหมายของ
เพลงนน หรออาจจะโชวบรรยากาศหรอสถานทดวยภาพทสวยงาม สอดคลองกบอารมณเพลงกเพยงพอแลว หรอวธทงายทสดท
นยมผลตกนมากคอใชวธนาเอาภาพการแสดงสดของศลปนทออกอลบมชดนนๆ มาตดตอใหเขากบทานองเพลงเทานน
ประเภทของรายการโทรทศน | 38
9. รายการนตยสาร (MAGAZINE)
รายการนตยสาร คอ รายการทเนอหาเรองราว เหตการณ หรอการแสดงหลายๆอยางอยในรายการเดยวกนโดยมจด
รวมทเปนเอกภาพเดยวกน ซงหมายความวาในรายการนตยสารไมวาจะมกสวนของรายการทแตกตางกนไป เพอสรางความ
หลากหลายไมซาซากจาเจ แตจะตองม THEME เดยวเทานน รายการนตยสารสามารถสราง THEME รวมหรอจดรวมทม
เอกภาพเดยวกนไดดงน
9.1 ใช THEME บางเนอหาเปนจดรวม เชน รายการนตยสารเกยวกบความงาม ในรายการน อาจประกอบ
ไปดวยเรองราวเดยวกน การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะ การออกกาลงกายใหรางกายแขงแรง มสขภาพและผวพรรณด
และเรองการเลอกเครองแตงกายใหเหมาะกบบคลกและรปราง เปนตน ทงหมดนแมจะเปนเรองตางกน แตมจดรวมเดยวกน
หรอม THEME เดยวกน คอ ความงาม
9.2 ใชกลมเปาหมายเปนจดรวม รายการนตยสารแบบน เมอจะนาเสนอเรองราว เนอหา และการแสดง
หลายๆอยางในรายการเดยวกน จะตองเลอกมาโดยคานงถงความเหมาะสมและอยในความสนใจของกลมเปาหมายนนๆ ทเรา
ตองการจะเขาถง เชน นตยสารเดก เรองราวตางๆ ทนาเสนอตองเปนสงทเดกสนใจหรอเหมาะกบเดก เชน การตน นทาน
ละครทสงเสรมจนตนาการ ของเดกและเยาวชน เปนตน
9.3 ใชผดาเนนรายการเปนจดรวม ซงในนตยสารแบบน ผ ทจะมาเปนผดาเนนรายการตองเปนผ ทม
ความสามารถ มชอเสยงและเปนทชนชอบหลงใหลของกลมผชมเปาหมาย ในสวนของเรองราว เนอหา หรอ การแสดงใดๆ ท
นาเสนอจะตองเปนการนาเสนอหรอพาไปสมผสโดยผดาเนนรายการคนเดยวกน เชน นตยสารตลกของ BOP HOPE เปนตน
9.4 ใชบรรยากาศและอารมณเปนจดรวม เชน รายการนตยสารทเนนบรรยากาศและอารมณบนเทงเปนจด
รวม ในรายการนนอาจจะมเรองราว หรอการแสดงใดๆ ทใหความบนเทงเปนหลก เชน มดนตรทสนกสนาน COMEDY TALK
และมละครตลก เปนตน
รายการโทรทศนทแบงตามวตถประสงคทางการสอสาร
รายการโทรทศน ทแบงตามวตถประสงคทางการสอสาร สามารถแบงไดดงน
1. รายการทใชขาวสาร ความร (INFORMATIVE PROGGAMME) แบงไดดงน
1.1 รายการขาว (NEWS PROGGAMME)
1.2 รายการโทรทศนเพอการสอน (INSTRUCTIONAL TELEVISION)
รายการโทรทศนเพอการสอน เปนรายการทผลตขนมาเพอใหความรแกผ ทลงทะเบยนเรยนวชาใดวชาหนง หรอ
หลกสตรใดหลกสตรหนงของสถาบนทางการศกษา เชน รายการโทรทศนเพอการสอนของมหาวทยาลยรามคาแหง เปนตน
รายการแบบนมกลมเปาหมายเฉพาะเจาะจงทลงทะเบยนเรยนในแตละวชาในหลกสตร ซงผชมทวๆ ไปทสนใจกสามารถชมได
1.3 รายการโทรทศนเพอการศกษา (EDUCATIONAL TELEVISION)
รายการโทรทศนเพอการศกษา เปนรายการทใหความรเฉพาะทางเพอใหผชมนาไปใชปรบปรงคณภาพชวต และ
อาชพการงานใหดขนมใชเพยงเพอเพมโลกทรรศนเทานน ซงกลมเปาหมายของรายการโทรทศนเพอการศกษาจะแตกตางจาก
รายการโทรทศนเพอการสอน คอ จะไมทราบวาผชมเปนใคร มจานวนเทาไหร รวมทงไมตองลงทะเบยนเรยน เชน รายการ
โทรทศนเกยวกบการสงเสรมการเกษตร การใหความรเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน
ประเภทของรายการโทรทศน | 39
1.4 รายการโทรทศนเพอการฝกอบรม (TRAINING PROGRAMME)
รายการโทรทศนเพอการฝกอบรม คอ รายการทมวตถประสงคเพอฝกอบรมดานอาชพแกผชม เชน รายการ
ฝกอบรมเกยวกบเรองการจดการ เปนตน รายการแบบนนามาใชกบองคกรของรฐ รฐวสาหกจ และองคภาคเอกชน เพอพฒนา
บคลากร
1.5 รายการโทรทศนเพอสรางภาพลกษณใหแกองคกร (CORPORATE PROGAMME)
เปนรายการโทรทศนเพอสรางภาพลกษณใหแกองคกรเปนรายการทผลตขน เพอใหรายละเอยด ความเปนมาของ
องคกร หรอรายละเอยดเกยวกบกจกรรม สนคา บคลากร อปกรณ เครองจกร และเทคโนโลยททนสมย รวมทงบทบาททมตอ
ชมชนและสงคม เพอใหกลมประชาชนเปาหมายไดรบทราบความเคลอนไหวเขาใจในการดาเนนงานเกดความเชอถอประทบใจใน
บรษทหรอองคกรนนๆ
2. รายการทมวตถประสงคเพอใหความบนเทง (ENTERTANING PROGAMME)
เปนรายการทเนนใหความบนเทงเปนหลก เชน รายการละคร รายการวาไรต รายการดนตรและเพลง รายการตลก
รายการเกมสโชว เปนตน
3. รายการมวตถประสงคเพอการจงใจ (PERSUASIVE PROGAMME)
เปนรายการทตองการเปลยนแผลงความคด ความเชอ ทศนคต หรอพฤตกรรมของผชมใหสอดคลองกบวตถประสงค
ของผ นาเสนอ เชน รายการสารคด รายการสนทนา เปนตน
รายการทแบงตามกลมเปาหมาย
รายการทแบงตามกลมเปาหมาย แตละรายการมลกษณะ เนอหา และโครงสรางแตกตางกนไป เนองจาก
กลมเปาหมายแตละกลมยอมมความสนใจและมความจาเปนหรอมปญหาแตกตางกนไป รวมทงมระดบการเรยนร ความสนใจ
และความเขาใจไดมากนอยแตกตางกน ประเภทของรายการทแบงตามกลมเปาหมายทนยมนาเสนอกนทวๆ ไปไดแก รายการ
เดก รายการสาหรบวยรน รายการสตร รายการสาหรบผสงอาย และรายการสาหรบแมบาน เปนตน
ในการจดประเภทของรายการ ไมวาจะจดโดยอาศยวธใด หรอเปนรายการประเภทใดนน สามารถนาเอาเทคนควธการ
นาเสนอรายการแบบหนงมาประยกตใชในอกแบบหนงได ทงนถาหากวาจะทาใหรายการนาสนใจแกกลมเปาหมายมากขน หรอ
สอความหมายไดชดเจนยงขน รวมทงสามารถสรางความพงพอใจใหแกผชมซงจะนาไปสสมฤทธผลทางการสอสารไดในทสด
เชน เราสามารถใชการสมภาษณในรายการขาวเพอใชอางองประจกษพยาน ใชละครนาเสนอสารคดเพอใหเรองเขาใจงายและ
นาสนใจสาหรบกลมเปาหมายทอายนอย หรอการศกษาไมสง เปนตน หรออาจ สรางความหลากหลายของรายการขาวดวย
วธการของนตยสารทเรยกวานตยสารขาว (NEWS MAGAZINE) หรอใชการสาธตในสารคดเพอใหเขาใจในความรนนๆ งายขน
เปนตน
ประเภทของรายการโทรทศน | 40
รายการประกาศแจงความ (ANNOUNCEMENT)
รายการประกาศแจงความ เปนการนาเสนอผานสอโทรทศนโดยมวตถประสงคหลกเพอชกจงใจ แบงออกเปน 3
ประเภท คอ
1) COMMECIAL ADVERTISING ANNOUNCEMENT เปนประกาศแจงความ หรอ โฆษณาทางโทรทศน เพอให
ผบรโภคเปาหมาย จาตราหรอยหอสนคา สรางการรบร เราใหเกดความสนใจ ยาเตอนความทรงจา ในตวสนคา เพอใหเกดการ
ตดสนใจซอในทสด
2) PUBLIC SERVICE ANNOUNCEMENT (PSA) คอประกาศแจงความในเชงสงเสรมสงคมหรอบรการเพอประโยชน
ของสงคม เปนการกระตนใหประชาชนรวมไมรวมมอกนเพอแกไขปญหาตางๆ ทมอยในสงคม เชน การรกษาความสะอาด การ
รณรงคเพอเลกยาเสพตด เปนตน
3) PROMOTIONAL ANNOUNCEMENT หรอ PROMOTE คอ ประกาศแจงความเพอการสงเสรมรายการโทรทศน
ของทางสถานใหผชมสนใจอยากชมรายการ
การเขยนบทประกาศแจงความประเภท ADVERTISING ANNOUNCEMENT และ PUBLIC SERVICE
ANNOUNCEMENT นน ควรมขนาดความยาวไมมากนก ตามทนยมกนจะมตงแต 15 วนาท 30 วนาท และ 60 วนาท
สวนใหญจะมความยาวใกลเคยงกน แตอาจไมจาเปนตองมความยาวลงตวพอดเหมอนกนแลวแตเนอหาทตองการนาเสนอจะ
มากนอยแคไหน ในการนาเสนอ ANNOUNCEMENT นนมขนตอนตางๆ ในการเขยนดงน
1. วตถประสงค หรอจดมงหมาย ซงแบงออกเปน 3 ระดบ
1.1 จดมงหมายระยะยาว (LONG – RANGE GOAL) คอ เปาหมายระยะยาวของสนคา หรอบรการนนๆ
1.2 จดมงหมายเฉพาะสาหรบการทา ANNOUNCEMENT ในครงนน
2. กลมเปาหมายคอใครและกลมเปาหมายสามารถรบสารไดทางสถานไหน เวลาอะไร
3. ใชจดจงใจ (PERSUASIVE APPEALS) ใดเปนสวนกระตนหรอจงใจผบรโภคเปาหมาย
4. ใชวธการใดเพอดงดดความสนใจผชมเปาหมาย ใหสนใจในตว ANNOUNCEMENT นน เชน ใชอารมณขน หรอใช
ดนตรและเสยง หรอเหตการณแปลกๆ เปนตน
5. มแนวคดอะไร อยางไร ในการนาเสนอทคดวาจะสามารถใหรายละเอยดของสนคาหรอบรการทจงใจผบรโภค
เปาหมายอยางไดผล
6. มลาดบการนาเสนอเรองอยางไร จงจะทาใหตวโฆษณามความหลากหลาย นาสนใจมจงหวะจะโคน และกลมกลน
กนตงแตตนจนจบอยางมเอกภาพ อกทงมจดสรางความพงพอใจในการชมทเหมาะสม ซงลาดบการนาเสนอเรองทดจะตอง
สามารถดงดดความสนใจ และตรงใหผชมอยกบโฆษณาไดตลอดตงแตตนจนจบ โดยอาจลาดบการนาเสนอ เพอสรางลาดบการ
รบร ดงน
6.1 สรางปญหาแลวบอกวธแกไข (PROBLEM& SOLUTION) ทโยงกบสนคาหรอบรการ
6.2 สาธตกระบวนการการใช (DEMONSTRATION) สนคา
6.3 เลาเรองราวแบบละคร (DRAMATIZATION)
6.4 อางองประจกษพยาน (TESTIMONIAL) ซงอาจจะเปนผ เชยวชาญ หรอผ ทมชอเสยง เชน ดารานกแสดง มา
บอกกลาวถงขอดของสนคา หรออาจจะเปนความเหนของคนทวๆไป อางองถงขอดของสนคา
6.5 ใชผ ทมชอเสยง เปนทรจกมานาเสนอ (PRESENTERY) หรอ SPOKES PERSONSเหมอนเปนตวแทนของ
ผผลตสนคา
ประเภทของรายการโทรทศน | 41 6.6 ใชผลพเศษทางภาพเพอดงดดความสนใจ (SPECIAL EFFECTS) เชนใชเทคนคทาง ANIMATION หรอทาง
COMPUTER GRAPHICเปนตน
สรปผลสารวจสอโทรทศนปลอดภยและสรางสรรค0
1
ปจจบนตองยอมรบวาสอทวเขามามอทธพลตอชวตของคนในสงคมเปนอยางมากดวยเปนสอทใกลชดกบทกคนใน
ครอบครว แทบทกหลงคาเรอนจะมทวอยางนอยหนงเครอง เมอทวเขามาใกลชดกบคนในครอบครวมากขน รายการตางๆในทวก
ยอมจะมอทธพลตอความนกคดของคนในสงคมเพมมากขน โดยเฉพาะรายการจากชองฟรทวซงเปนสถานหลกของประเทศไทย
ในการตอบการสารวจในครงน ทาการสารวจผานเวบไซต kapook , prachatai , blognone และ siamintelligence โดย
มผ เขาตอบเกอบหนงพนคนมความหลากหลายทงอาย ระดบการศกษา เพอสารวจรายการทว ตลอดจนชวงเวลาการรบชม
รายการทมความคดสรางสรรคปลอดภยและมการตดตามรบชมมากทสด โดยผ ทเขามาตอบผลสารวจพบวาเปนผมอายในชวง
20-30 ปมากทสดอยท 38% และเปนผ ทจบปรญญาตรขนตามากทสดถง 57% ซงอาจจะถอวาเปนกลมทกาลงมบทบาททมากขน
ในสงคมไทยและเปนกลมใชอนเตอรเนตกลมหลกในเวลาน
จากผลการสารวจของชองทวทมคนเขารบชมมากทสด 2 ชองแรกของเมองไทยคอชอง 3 และชอง7 ซงสงถง 68%และ
58% ตามลาดบ และเมอดรายการทตดตามมากทสด จะพบวาเปนรายการเรองเลาเชานของทางชอง 3 ซงสงถง 68% สวนรายการ
อนดบสองยงคงเปนของชอง3 คอรายการตสบอยท 55% ขณะทรายการของชอง 7 ทตดตามมากทสดคอรายการเรองจรงผานจอ
อยท 25% ถอวายงหางจากรายการของทางชอง3 โดยรายการทมการตดตามถดจากของชอง3 คอรายการของชอง9 คอรายการกบ
นอกกะลาอยท 52% และชอง5 รายการชงรอยชงลานอยท 52 %
กราฟแสดงขอมลรายการทตดตามมากทสด
1 ทมา : สรปผลสารวจสอโทรทศนปลอดภยและสรางสรรค . (ออนไลน ). เขาถงไดจาก : http://www.siamintelligence.com/summary-tv-safety-
creative (วนทคนขอมล : 10 มถนายน 2556).
ประเภทของรายการโทรทศน | 42
เมอดรายการทตดตามกนมากใน 10 อนดบแรก เปนรายการขาวถง 3 รายการ คอ รายการเรองเลาเชาน (1) รายการขาว
ขนคนขาว ( 6) รายการขาวสามมต ( 8) ซงสอดคลองกบประเภทของรายการทรบชมมากทสดคอ ขาว และเมอไปสมพนธกบ
ชวงเวลาของการเขารบชมรายการในวนธรรมดาในชวงเชาตรเปนชวงทคนใหการรบชมเปนลาดบทสามรองจากชวงเวลา Prime
time คอชวงคา ( 18.00-20.59น.)และชวงดก ( 21.00-22.59น.) สะทอนการตดตามและสนใจในการรบขาวสารของคนรนใหม
นอกจากนรายการขาวยงเปนประเภทรายการทวทมการรบชมมากทสดสงถง 79%ของผ ทตอบแบบสารวจมา แสดงถงการเสพ
ขาวสารของคนไทยมอยในระดบสง และเมอดทรายการทไดรบการตดตามมากทสดยงเปนรายการขาวคอเรองเลาเชาน ยงเปนตว
สะทอนถงความรงเรองของรายการขาวในยคปจจบน
จะเหนวารายการขาวในปจจบนมอทธพลตอผ รบชมทวมากขนโดยเฉพาะรายการเรองเลาเชานมอทธพลตอ
ผชมสงมากอยางมนยสาคญ ดงกรณลาสดสามารถระดมเงนบรจาคผานรายการเพอชวยเหลอชาวเฮตไดเงนบรจาคสง
ถง 170 ลานบาทในชวงเวลาทสนมากคอใชเวลาเพยง 2 อาทตย นนบเปนการสะทอนทชดเจนมากในอทธพลของสอ
กระแสหลกตอความคดของคนในสงคมทพรอมรวมเปนสวนหนงของรายการ
แตทวาคณสมบตทสาคญของรายการขาวทผตอบแบบสารวจตองการใหเกดขนคอ ความเปนกลางไมเขาขางฝายใด ม
ความเทยงตรงสง นาเสนอขอมลรอบดาน โดยเฉพาะการเสนอขาวตองการใหปราศจากอคตไมเกดการชนา
ขณะทรายการทสรางสรรคทสดทไดจากการสารวจในครงนพบวาเปนรายการ กบนอกกะลา ไดรบความนยมถง 82% ทง
หางจากทสองคอรายการคณพระชวยซงไดรบความนยมท 35% โดยรายการสารคดเปนประเภทของรายการทไดรบการรบชมอย
อนดบ 3 รองจาก ขาวและละครไทย ในการแสดงความคดเหนในการสารวจยงพบวาความตองการรายการทมสาระ แนวการศกษา
สารคด หรอรายการทมงสรางความคดทสรางสรรคเปนทตองการเปนอยางมา แสดงถงความตองการในการชมรายการทมสาระ
เขมขนอยางรายการสารคดยงมอย
กราฟแสดงขอมลรายการทคดวาสรางสรรคทสด
ในอกดานของรายการทวไทยทมอทธพลมายาวนานคอละครไทยซงผลการสารวจออกมาเปนลาดบทสองของประเภท
รายการทรบชม ซงกสอดคลองกบชวงเวลาทมคนรบชมมากทสดคอชวงเวลา Prime Timeหรอชวงคา ( 18.00-20.59น.) แสดงถง
ประเภทของรายการโทรทศน | 43
พฤตกรรมในการรบชมรายการของคนไทยบางสวนยงไมไดเปลยนมากนก ขณะทความคดเหนตอละครไทยมความตองการละคร
สรางสรรคมากขนและตองการใหละครไทยหลากหลายในเนอเรองมากขน สอดแทรกสาระลงไปในละคร สามารถสรางคานยมทด
แกสงคมได ถอไดวาคนในสงคมตองการละครทสรางสรรคและมประโยชนมากขน
ประเภทรายการทวทเปนทนยมอกประเภทหนงคอ รายการโชวทงหลายไมวาจะเปนเกมสโชว ทอลคโชว และเกมสกง
สาระ ทแตละประเภทความนยมอยในอนดบ 4 ของความนยมในรายการทวโดยแตละรายการมความนยมอยท 35% แตเมอรวม
จานวนของรายการทง3เขาดวยกนถอวาเปนรายการทมไดรบความนยมสงพอสมควร
กราฟแสดงขอมลประเภทรายการทรบชม
รายการทวไทยทรบชมผานสายตาในแตละวนจะพบรายการบนเทงเปนจานวนมากตงแตชวงเชาจนถงชวงคาไมวาจะเปน
เกมสโชว ละคร ภาพยนตร ถายทอดกฬา โดยมรายการขาวสอดแทรกเปนชวงใหญๆแบงไดเปน ชวงเชา ชวงคา ชวงดก ซงจะเปน
ชวงทคนสามารถตดตามรายการขาวไดมากทสดของในระหวางวน ในสวนรายการทมสาระเชน สารคดเปนรายการทไดรบความ
นยมในลาดบตนๆ แตจานวนรายการยงถอวานอยเมอเทยบกบรายการบนเทงตางๆ และรายการขาว
สรปไดวา สอกระแสหลกของคนไทยยงคงเปนสอจากทวอยโดยเฉพาะจากชองฟรทวไมวาจะเปนชอง 3 ,5 ,7 ,9 ,11 และ
ไทยพบเอส แมวาจะมทวทางเลอกเชน ทวดาวเทยม หรอเคเบลทว เรมเขาแยงพนทจากฟรทวมากขนดวยตวเลอกของรายการท
มากขนหลากหลายมากกวารายการของฟรทวแตความนยมหลกกยงอยในรายการของฟรทว ในสวนของสอทางเลอกอนๆไดเรม
เขามาในพนทของสอมากขน ไมวาจะเปน วทยออนไลน ทวออนไลน แตยงเปนสวนนอยและตองเปนกลมททนตอเทคโนโลย ม
อนเตอรเนตความเรวสงซงตองมจานวนทมากพอแตในเวลานถอวามจานวนไมมากเมอเทยบกบจานวนทวทเขาถงทกหลงคาเรอน
แลว
แมวารายการโทรทศนโดยสวนใหญเปนรายการบนเทงเปนหลก แตการทรายการใชความคดสรางสรรค ผลต
งานมคณภาพ สามารถไดรบการตดตามชมมากเปนอนดบสามรองจากรายการขาวและรายการบนเทง พรอมกนนยง
ประเภทของรายการโทรทศน | 44
เปนรายการท ผตอบแบบสารวจใหเปนทหนงในดานความคดสรางสรรค แสดงวาความตองการในรายการทมสาระผาน
การผลตจากความคดสรางสรรคยงมความตองการในรายการโทรทศนของไทยยงมอยเปนอยางมาก
บรรณานกรม ศภางค นนตา. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. มหาสารคาม : สานกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม.
สมสข หนวมาน และคณะ. ( 2554) . ความรเบองตนทางวทยและโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
สรปผลสารวจสอโทรทศนปลอดภยและสรางสรรค. (ระบบออนไลน). วนสบคน 15 มถนายน 2556, แหลงทมา http://www.siamintelligence.com/summary-tv-safety-creative
สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร . (2550). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรครายการโทรทศน หนวยท 1-5.
พมพครงท 2. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร. (2539). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรคและการผลตภาพยนตรเบองตน .
พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ.
สทต ขตตยะ. (2555). หลกการทางวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : บรษท ประยรวงศพรนทตง จากด.
องอาจ สงหลาพอง. (2557). กระบวนการผลตละครโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด สามลดา.
อดศกด ลมปรงพฒนกจ. (2556). ภมทศนสอใหม : Digital Media ทวพนชอง. พมพครงท 1. สมทรปราการ : บรษท ดบบลวพเอส (ประเทศ
ไทย) จากด.
อรนช เลศจรรยารกษ. (2544). หลกการเขยนบทโทรทศน. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
อษณย ศรสนทรไพบลย. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
ภาพประกอบบางสวนจาก
http://www.lwbc.net
http://www.th.wikipedia.org
http://www.tvdigitalthailand.com http://www.thaitv3.com http://www.thairealtv.com/main http://www.visual.merriam-webster.com/communications/communications/broadcast-satellite-communication.php