![Page 1: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/1.jpg)
Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?
![Page 2: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/2.jpg)
Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do
wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg
chorób i zgonów.
Jest przyczyną większej liczby zgonów niż AIDS, alkoholizm,
wypadki samochodowe, narkotyki, zabójstwa i samobójstwa
razem wzięte.
![Page 3: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/3.jpg)
KONSEKWENCJE PALENIA PAPIEROSÓW
co 10 zgon na świecie
co 100 zgon na świecie jest efektem biernego palenia
W Polsce pali ok. 9 mln osób
Mathers CD, Loncar D (2006) Projections of Global Mortality and Burden of Disease from 2002 to 2030. PLoS Med 3(11): e442. doi:10.1371/journal.pmed.0030442
NATPOL 2011
![Page 4: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/4.jpg)
Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów:
- płuc - pęcherza moczowego
- krtani - miedniczek nerkowych
- gardła - miąższu nerek
- przełyku - nosa
- jamy ustnej - wargi
- trzustki - wątroby
- żołądka
![Page 5: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/5.jpg)
CHOROBY NIENOWOTWOROWE SPOWODOWANE PRZEZ PALENIE TYTONIU
miażdżyca
POCHP
osteoporoza
zaburzenia płodności
AMD
infekcje
![Page 6: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/6.jpg)
ZGONY
Doll et al (2004) BMJ, 328, 1519.
![Page 7: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/7.jpg)
2 z 3 palaczy umiera z powodu choroby odtytoniowej
Doll R BMJ 1994
![Page 8: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/8.jpg)
Palenie tytoniu jest chorobą przewlekłą
nawrót
remisja
![Page 9: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/10.jpg)
WPŁYW ŚRODOWISKA
![Page 11: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/11.jpg)
Tylko całkowita abstynencja zmniejsza ryzyko przedwczesnej
śmierci spowodowanej chorobami odtytoniowymi.
Tverdal A et al. Tob Contol 2006
![Page 12: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/12.jpg)
NAJSKUTECZNIEJSZA METODĄ POMOCY PALACZOM W WALCE Z NAŁOGIEM
JEST POŁĄCZENIE FARMAKOTERAPII Z PORADĄ I WSPARCIEM BEHAWIORALNYM.
Coleman T. BMJ Books, 2004
![Page 13: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/14.jpg)
CELEM LECZENIA JEST UTRZYMANIE TYCH LINII JAK NAJDALEJ OD SIEBIE
Potrzeb
a zapalen
ia
czas
postanowienie potrzeba zapalenia
![Page 15: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/15.jpg)
Farmakoterapia:
nikotyna
chlorowodorek bupropionu
wareniklina
cytyzyna
![Page 16: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/16.jpg)
Mechanizm działania leków:
nikotynowa terapia zastępcza – redukuje objawy zespołu
abstynencyjnego
bupropion – inhibitor zwrotnego wychwytu dopaminy i
noradrenaliny
wareniklina, cytyzyna – częściowy agonista nikotynowego
receptora acetylocholiny α4 β2
![Page 17: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/17.jpg)
JAK SPRAWDZIĆ, ŻE SPOSÓB LECZENIA JEST SKUTECZNY?
![Page 18: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/18.jpg)
WZGLĘDNA SKUTECZNOŚĆ Z RÓWNOCZESNYM ZAPEWNIENIEM WSPARCIA BEHAWIORALNEGO
Brose et al, 2011 Thorax
![Page 19: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/19.jpg)
SKUTECZNOŚĆ W BADANIACH RANDOMIZOWANYCH
Stead et al 2008, Cahill et al 2012, Cochrane• Single NRT: N=51,265• Dual NRT: 4,664• NRT for ‘reduce to quit’: N=3,429• Pre-treat with NRT patch: N=424
Hughes et al 2008, Cahill et al 2012, Cochrane• Varenicline: N=6,166• Bupropion: 11,440• Nortripyline: N=975• Cytisine: N=937
Bars represent 95% confidence intervals from meta-analyses
![Page 20: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/20.jpg)
SKUTECZNOŚĆ W BADANIACH RANDOMIZOWANYCH
Stead et al 2008, Cahill et al 2012, Cochrane• Single NRT: N=51,265• Dual NRT: 4,664• NRT for ‘reduce to quit’: N=3,429• Pre-treat with NRT patch: N=424
Hughes et al 2008, Cahill et al 2012, Cochrane• Varenicline: N=6,166• Bupropion: 11,440• Nortripyline: N=975• Cytisine: N=937
Bars represent 95% confidence intervals from meta-analyses
![Page 21: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/21.jpg)
Minimalna interwencja antynikotynowa to krótkie,
kilkuminutowe działanie, podejmowane w trakcie wizyty
lekarskiej, polegające na identyfikacji pacjenta palącego tytoń
i udzieleniu mu fachowej pomocy w zerwaniu z nałogiem.
W prowadzeniu minimalnej interwencji antynikotynowej
przydatna jest zasada 5xP.
![Page 22: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/22.jpg)
Zasada 5 x P
PYTAJ
PORADŹ
PAMIĘTAJ
POMAGAJ
PLANUJ
![Page 23: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/23.jpg)
PYTAJ
podczas każdej wizyty lekarz musi wiedzieć czy pacjent pali czy nie
![Page 24: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/24.jpg)
PORADŹ
każdy palacz powinien otrzymać poradę zaprzestania palenia
dostosowaną do jego sytuacji zdrowotnej, rodzinnej, materialnej
![Page 25: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/25.jpg)
PAMIĘTAJ
aby określić gotowość pacjenta do zaprzestania palenia
![Page 26: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/26.jpg)
POMAGAJ PACJENTOWI ZAPRZESTAĆ PALENIA
data zaprzestania palenia
dotychczasowe doświadczenia w zaprzestaniu palenia
rozmowa z rodziną, kolegami, znajomymi
omówienie trudności w powstrzymaniu się od palenia
usunięcie papierosów z otoczenia
zalecenia dietetyczne
ograniczenie lub zaprzestanie spożywania alkoholu
włączenie leków
M. Raw et. al. Tobacco Control 2002; 11:44-46
![Page 27: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/27.jpg)
Planuj wizyty kontrolne
podkreśl słuszność decyzji o zaprzestaniu palenia
wskaż korzyści wynikające z abstynencji
pomóż rozwiązać problemy wynikające z zaprzestania palenia
![Page 28: Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?¼nienie-od-tytoniu.pdf · Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworów: - płuc - pęcherza moczowego - krtani - miedniczek nerkowych](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77123e09d3f21d538b6851/html5/thumbnails/28.jpg)
Zapobieganie nawrotom palenia
podkreślenie wartości osiągniętego sukcesu
zachęcanie do dalszej abstynencji
omówienie korzyści i problemów abstynencji nikotynowej