Download - Zuzanna Jeziorska 26.03.2012
Analiza opinii psychologiczno-pedagogicznych w świetle pracy
edukacyjnej z młodzieżą z Ochotniczego Hufca Pracy
Zuzanna Jeziorska
26.03.2012
Informacje wstępneW roku szkolnym 2009/20010 w szkołach
z oddziałami przysposabiającymi do pracy uczyło się 9,5 tysiąca uczniów:
- 5288 chłopców, - 4214 dziewcząt
Liczba szkół tego typu w latach 2009/2010 - 418.
Badana populacja to uczniowie Gimnazjum Niepublicznego Stowarzyszenia Rehabilitacji
i Readaptacji Społecznej Wyspa w Dobieszkowie będący jednocześnie wychowankami Ochotniczego Hufca Pracy.
.2
Pytania wstępne
Dlaczego tak duża liczba młodzieży uczy się w szkołach
z oddziałami przysposabiającymi do pracy ?
Czy kierowała nimi wyłącznie chęć jak najszybszego
usamodzielnienia się ?
Czy może inne czynniki miały bardziej decydujący
wpływ na to, że ponad 9 tys. młodych ludzi odeszło
z tzw. normalnych szkół ?
Czy zawiódł system edukacyjny, a może odpowiedzi
należy szukać w szerszym społecznym kontekście?
3
Materiał i metodyBadaniami objęto 202 uczniów Gimnazjum Niepublicznego
Stowarzyszenia Rehabilitacji i Readaptacji Społecznej
Wyspa
w Dobieszkowie, w tym 98 dziewcząt i 104 chłopców.
Średnia wieku dla dziewcząt – 16,3 lat, dla chłopców – 16 lat.
Zastosowano:
- Skalę Nieprzystosowania Społecznego Pytki,
- Inwentarz Psychologiczny Syndromu Agresji Gasia,
- Ankietę socjodemograficzną własnego autorstwa
zawierająca pytania dotyczące środowiska rodzinnego
badanego oraz przyjmowania psychoaktywnych substancji
uzależniających przez badanego.4
Dane socjodemograficzne badanej grupy
Miejsce zamieszkania dziewcząt Miejsce zamieszkania chłopców
5
Większość chłopców 52,9% mieszka z obojgiem
rodziców, a 33,6% mieszka tylko z matką.
Większość dziewcząt 52,1 % mieszka tylko z matką,
a 26,5% z obojgiem rodziców.
Chłopców pochodzących z rodzin o zadawalającym
statusie ekonomicznym jest 48,1%, natomiast
dziewcząt – 34,7%.
6
Analiza opinii psychologiczno-pedagogicznych
Przeanalizowano 202 opinie poradni psychologiczno-pedagogicznych uczniów Gimnazjum Niepublicznego Stowarzyszenia Rehabilitacji i Readaptacji Społecznej Wyspa w Dobieszkowie.
Analiza dotyczyła możliwości poznawczych uczniów, w tym:• ogólny rozwój umysłowy, • harmonijny/nieharmonijny rozwój procesów
umysłowych,• tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego, • koordynacja wzrokowo-ruchowa• poziom analizy i syntezy wzrokowej,• zasób wiedzy ogólnej, • rozumowanie arytmetyczne, • tempo czytania oraz dysleksja rozwojowa.
7
Ogólny rozwój umysłowy
W badanej próbie ponad połowa uczniów wykazuje ogólny potencjał umysłowy na poziomie niższym niż przeciętny.
Ogólny rozwój umysłowy Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
Na poziomie przeciętnym 42,4 37,9 Na poziomie niższym niż przeciętny
51,4 62,1
Brak danych 6,2 0
8
Rozwój procesów umysłowych
Wg H. Spionek uczniowie doświadczający niepowodzeń szkolnych to uczniowie o nieharmonijnym rozwoju procesów umysłowych np. zaburzenia w zakresie analizy i syntezy wzrokowej bądź w zakresie analizy i syntezy słuchowej.
Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, Warszawa, 1985
Rozwój procesów
umysłowych
Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
Harmonijny 2,1 1,7
Nieharmonijny 43,8 51,7
Brak danych 54,1 46,6
9
Poziom analizy i syntezy wzrokowej
Wśród uczniów mających poziom analizy i syntezy wzrokowej poniżej normy 7 ma zaburzoną analizę słuchową słów i syntezę słuchową głosek!
Powyższe „fragmentaryczne deficyty rozwoju” mogą być przyczyną specyficznych trudności w nauce czytania i pisania określonych jako dysleksja i dysgrafia.
Wśród badanych uczniów było 15 chłopców z rozpoznaniem dysleksji i 11 dziewcząt.
Poziom analizy i syntezy
wzrokowej
Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
W normie 17,4 17,2
Poniżej normy 22,9 31,1
Brak danych 59,7 51,7
10
Tempo czytania
Tempo czytania wielu uczniów jest wolne i bardzo wolne.
Tempo czytania Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
W normie 13,2 25,9
Wolne i bardzo wolne 50,0 32,7
Brak danych 36,8 41,4
11
Tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego
Tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego, czyli szybkość uczenia się pisania symboli graficznych opartych na koordynacji oka i ręki nie jest określone w bardzo wielu opiniach, jednak 27 chłopców i 6 dziewcząt ma tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego na poziomie niższym niż przeciętny, co liczebnie odpowiada jednemu oddziałowi klasowemu.
Tempo uczenia się
wzrokowo-ruchowego
Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
Na poziomie przeciętnym 14,6 24,1 Na poziomie niższym niż przeciętny
18,8 10,3
Brak danych 66,6 65,6
12
Koordynacja wzrokowo-ruchowa
Współdziałanie funkcji wzrokowych i ruchowych – współpraca „oka i ręki”, czyli koordynacja wzrokowo-ruchowa jest podstawą uczenia się oraz ww. tempa uczenia się wzrokowo – ruchowego.
Koordynacja wzrokowo-
ruchowa
Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
W normie 20,8 15,5
Poniżej normy 18,8 20,7
Brak danych 60,4 63,8
13
Zasób wiedzy ogólnej
Badani uczniowie posiadają w większości mały zasób wiedzy ogólnej.
Zasób wiedzy ogólnej Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
Na poziomie przeciętnym 10,4 0Na poziomie niższym niż przeciętny
58,3 67,2
Brak danych 31,3 32,8
14
Rozumowanie arytmetyczne
Łącznie 77 uczniów ma rozumowanie arytmetyczne poniżej normy (2 oddziały klasowe).
Rozumowanie
arytmetyczne
Odsetek uczniów [%]
Chłopcy
N=144
Dziewczęta
N=58
W normie 22,9 15,5
Poniżej normy 34,7 37,9
Brak danych 42,4 46,6
15
Informacje dodatkowe
• Jedenastu uczniów posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na zaburzenia zachowania, które dotyczą m.in. zachowań agresywnych, nierespektowania autorytetów, negatywnego stosunku do obowiązku szkolnego, zagrożenia uzależnieniem od substancji psychoaktywnych…
• Ponadto rozpoznana jest u 4 uczniów nadpobudliwość psychoruchową.
16
Przykładowe zapisy
W analizowanych opiniach z porani psychologiczno-pedagogicznych często pojawiają się następujące zapisy:
• bardzo słaba technika czytania (poziom III klasy szk. p.) utrudnia rozumienie czytanych treści,
• uczeń czyta w niskim tempie, brak rozumienia treści czytanego tekstu,
• opóźnienie pedagogiczne sięga młodszych klas szkoły podstawowej,
• technika czytania odpowiada poziomowi klasy I szkoły podstawowej,
• nie opanował wiadomości i umiejętności z matematyki z poziomu nauczania początkowego (uczeń ma 17 lat)
17
Analiza wyników SNS i IPSA
Wszystkie wyniki surowe poszczególnych skal oraz
wskaźników SNS i IPSA przeliczone zostały według norm
stenowych. Wyniki stenowe od 1 do 10 interpretowane
są w następujący sposób:
10-9 sten – wyniki bardzo wysokie
8-7 sten – wyniki wysokie
6-5 sten – wyniki przeciętne
4-3 sten – wyniki niskie
2-1 sten – wyniki bardzo niskie
18
Poziom nieprzystosowania społecznego w skalach SNS
SKALA NIEPRZYSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO PŁEĆ
N ŚredniaOdchylenie
standardowe
Nieprzystosowanie rodzinne M 104 6,87 1,42
K 98 7,87 1,22
Nieprzystosowanie rówieśnicze M 104 5,67 2,03
K 98 5,51 2,12
Nieprzystosowanie szkolne M 104 6,57 1,61
K 98 6,51 1,13
Zachowanie antyspołeczne M 104 6,87 1,29
K 98 8,05 1,21
Kumulacja niekorzystnych czynników biopsychicznych
M 104 6,41 1,78
K 98 5,74 1,30
Kumulacja niekorzystnych czynników socjokulturowych
M 104 7,59 1,18
K 98 8,68 1,07
SNS – wynik ogólny M 104 6,66 0,88
K 98 7,06 0,83
19
Skala Nieprzystosowania Społecznego
20
Wyniki wybranych podskal SNS
SNSPłeć
Ogółem
Test t-Studenta
M K t p
Nieprzystosowa-nie rodzinne
niskie Liczebność 7 0 7
% z Płeć 6,7% 0% 3,5%
-5,35 ,001przeciętne Liczebność 25 13 38
% z Płeć 24,0% 13,3% 18,8%
wysokie Liczebność 72 85 157
% z Płeć 69,3% 86,7% 77,7%
Zachowaniaantyspołeczne
niskie Liczebność 0 0 0
% z Płeć 0% 0% 0%
-6,71 ,001przeciętne Liczebność 47 7 54
% z Płeć 45,2% 7,1% 26,7%
wysokie Liczebność 57 91 148
% z Płeć 54,8% 92,9% 73,3%
Kumulacjaniekorzystnychczynnikówsocjokulturowych
niskie Liczebność 0 0 0
% z Płeć 0% 0% 0%
-6,91 ,001przeciętne Liczebność 18 2 20
% z Płeć 17,3% 2,0% 9,9%
wysokie Liczebność 86 96 182
% z Płeć 82,7% 98,0% 90,1%21
Poziom agresji w poszczególnych skalach IPSA
.
22
I P S A PŁEĆN Średnia Odchylenie standardowe
K Kontrola zachowań agresywnych
M 104 5,75 2,44
K 98 4,94 2,21O Skłonność do działań odwetowych
M 104 5,88 2,38K 98 7,12 2,02
S wskaźnik samoagresji M 104 6,27 1,88K 98 7,70 2,03
U wskaźnik agresji ukrytej M 104 5,92 1,79K 98 7,68 1,71
Z wskaźnik agresji skierowanej na zewnątrz
M 104 5,45 1,88K 98 7,63 1,99
WO Wynik ogólny M 104 5,59 1,99K 98 7,69 1,91
I Samoagresja emocjonalna M 104 6,39 2,16K 98 7,09 2,13
II Samoagresja fizyczna M 104 6,41 1,43K 98 7,96 1,58
III Wrogość wobec otoczenia M 104 6,31 1,71K 98 7,62 1,62
IV Nieuświadomione skłonności agresywne
M 104 5,68 1,57
K 98 7,56 1,95
V Agresja przemieszczona M 104 5,24 1,62K 98 7,18 1,53
VI Agresja pośrednia M 104 6,68 1,40
K 98 7,80 1,95VII Agresja słowna M 104 5,62 1,61
K 98 7,21 1,79VIII Agresja fizyczna M 104 6,56 1,49
K 98 7,94 1,80 23
Najczęściej występujące uwarunkowania środowiskowe
•Nadużywanie alkoholu przez członków
rodziny
•Status ekonomiczny rodziny
•Brak kontroli rodzicielskiej
•Struktura rodziny
•Używanie substancji psychoaktywnych
•Kontakt badanego z podkulturą przestępczą,
•Używanie substancji psychoaktywnych
•Używanie alkoholu
24
Zjawiska nieprzystosowania społecznego
Zjawiska Wyniki średnie badanej
populacji
Poziom agresji – Wynik Ogólny IPSA/ w stenach/ 6,61
Kontrola zachowań agresywnych IPSA/w stenach/ 5,36
Liczba badanych używających substancje psychoaktywne 29,2%
Liczba badanych używających alkoholu 70,8%Liczba badanych palących papierosy 85,2%Liczba badanych z osobą karaną sądownie w rodzinie 57,9%
25
Informacje dodatkowe
• wśród uczniów palących papierosy
– 76,2% pali dłużej niż 2 lata
• wśród uczniów pijących alkohol -
58,5% pije dłużej niż 2 lata
• wśród uczniów używających
substancje psychoaktywne - 30,5%
używa je dłużej niż 2 lata
26
Wnioski
•Wyniki badań własnych ujawniły istnienie czynników
psychobiologicznych i psychospołecznych będących
symptomami nieprzystosowania społecznego młodzieży
z oddziałów przysposabiających do pracy.
•Otrzymane wyniki wskazują na wysoki poziom
kumulacji niekorzystnych czynników socjokulturowych.
27
Wnioski
•W konstruowaniu działań korekcyjnych i
profilaktycznych wskazane jest wzięcie pod uwagę
różnic w funkcjonowaniu społecznym dziewcząt i
chłopców.
•Zintegrowane oddziaływania osób/instytucji
zainteresowanych losem młodych ludzi, którzy są bliscy
marginalizacji społecznej daje szansę na poprawę
funkcjonowania nie tylko ich samych oraz ich rodzin.28
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
29