• Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanan “HASTALIK MODELİ”

1. Semptom ve Bulguların toplanması,

2. Olası Tanının belirlenmesi,

3. Yardımcı tanı yöntemleri ile tanının doğrulanması,

4. Bilimsel olarak ispatlanmış tedavinin belirlenmesi.

BEL AĞRISI

. İnsanoğlunu üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra en çok etkileyen hastalık

. 30-60 yaş gurubu insanların yaşamlarının bir devresinde bel ağrısından yakınma olasılığı oldukça yüksek;

30 yaşlarında görülme sıklığı %55-60Horal ve Ark. 1969

Bel Ağrısında Risk Faktörleri

• Ağır fiziksel güç gerektiren meslek gurupları

• Ağır vasıta kullananlar

• Psikolojik ve psikososyal faktörler

• Aşırı kilolu olmak,obesite ve sigara içmek

Lomber vertebral kolonun fonksiyonel anatomisi

İNTERVERTEBRAL DİSK

• Amfiartrodial bir eklem• Annulus Fibrozus ve Nukleus Pulposustan

oluşur,• Tüm lomber kolon yüksekliğinin %33ünü

oluşturur,• Üstte ve altta vertebral son plaklara sıkıca

bağlıdır,• Önde ve arkada ise ön ve arka longitüdinal

ligamanlara sıkıca bağlanmıştır.

Annulus Fibrosus• Fibroelastik yapıdadır nukleus pulposusu sıkıca

sarar,• Diske gelen kuvvetin %75ini taşır,• Yapısını oluşturan liflerin diziliş şekli ve proteoglikan

miktarının fazla oluşu esnekliğini açıklar, nukleus pulposusu istirahat pozisyonuna yönlendirir,

• Yapısının %65-70 kısmını su oluşturur,• Kuru ağırlığının %50-55ini kollajen lifleri, geri

kalanı ise keratan sülfat ve kondroitin sülfat gibi proteoglikanlar oluşturur,

• Ön tarafı kalın arka tarafı ise daha incedir.

Nukleus Pulposus

• Visköz bir sıvı kıvamında olup,jelatinöz matriks içine gömülü kollajen liflerden oluşur,

• Diskin 1/3 arka kısmına yerleşmiştir,• Genç yaşlarda içerdiği su miktarı %88 iken

yaşlılarda %65 düzeyine iner,• Kollajen içeriği kuru ağırlığının %20-30unu

oluşturur,bunun dışında kondroitin sülfat ve keratan sülfat gibi proteoglikanlar vardır.

• İçindeki sıvının sürekli yer değiştirmesi fonksiyonel ünite esneklik sağlar ve lomber bölge hareketlerini kolaylaştırır,

LİGAMANLAR

• Anterior Longitüdinal Ligaman

• Posterior Longitudinal Ligaman

• Ligamentum Flavum

• İntertransvers ligaman

• İnterspinöz ligaman

• Supraspinöz ligaman

Lomber Bölge Kasları 1

Ekstansör kaslarErektör spina

Transvers spina

Multifidus

Semispinalis

İnterspinalis ve intertrasversalis

Lomber Bölge Kasları 2

• Fleksör Kaslar– Rektus abdominalis– Eksternal ve internal oblique kaslar– Kuadratus lumborum

Faset Eklemleri

• Sinovyal eklemlerdir,• Her omurda 4 faset eklem yüzü vardır,• Lomber bölgede eklemler 90 derecelik

bir açı ile konuşlanmışlardır,• Omurganın öne doğru hareketine engel

olurlar,• Hareketleri sagital planda öne ve arkaya

doğrudur,

Lomber Bölgenin Kan Dolaşımı

• Doğrudan aorttan olmaktadır, arkadan çıkan 4 çift lomber arter ilk 4 lomber omuru, orta sakral arterden gelen beşinci çift ise 5.omuru besler,

• Venöz sisitemde kapakçıklar bulunmaz, kanı vena kava inferiora boşaltır,

• Disk doğumda doğrudan kan damarları ile beslenirken 30lu yaşlara doğru diffüzyon ile beslenir.

Tutulan sistem ve etyolojiye göre bel ağrılarının sınıflandırılması 1

1. Kas-iskelet sistemi kökenli ağrılarA. Spondilojenik (omurgaya bağlı)

1. Dejeneratif

a. Osteoartrit

b. Spinal stenoz

c. Spondilolistezis

ç. Lomber spondiloz

d. Dejeneratif disk hastalığı

e. Faset eklem hastalığı

Sınıflandırma 2

2. İnflamatuar

a. Romatoid artrit

b. Juvenil romatoid artrit

c. Ankilozan spondilit

ç. Reiter sendromu

d. Psoriatik artrit

e. Diğer spondilartropatiler

Sınıflandırma 33. Metabolik

a. Osteoporoz

b. Osteomalazi

c. Paget Hastalığı

ç. Obesite

4. Neoplastik

a. Benign

b. Malign

c. Metastatik

Sınıflandırma 45. İnfeksiyöz

a. Bakteriyel

b. Tüberküloz

c. Septik artrit

ç. Diğer enfeksiyonlar

6. Travmatik

a. Kırıklar

b. Faset eklem subluksasyonu

c. Sakroiliak eklem straini

ç. İntervertebral disk

d. Koksikodini

SINIFLANDIRMA 57. Konjenital

a. Skolyoz

b. Geçiş vertebrası

c. Spina bifida

ç. Omur anomalileri

8. Kas Hastalıkları

a. Akut strain

b. Kronik strain

c. Miyofasyal ağrı sendromu

Sınıflandırma 6II. Primer Nörolojik Kökenli Ağrılar

A. Radikülopati

1. Herniye nukleus pulposus

2. Osteofit

3. Benign ve malign tümör

4. Epidural abse

5. Lomber omur kırıkları

B. Sinir kökleri ve sinirin inflamasyonu

1. Herpes Zoster

2. Radikülit ve Nöritler

SINIFLANDIRMA 7

III. Karın içi patolojilere bağlı yansıyan bel ağrıları

A. Visseral hastalıklar

1. Böbrek ve üreter hastalıkları

2. Uterus ve adneks hastalıkları

3. Mesane ve prostat hastalıkları

4. İnen kolon ve rektosigmoid kolon hastalıkları

B. Vasküler Hastalıklar

1. Abdominal aort anevrizması

2. Aort veya ana iliak arter obstrüksiyonu

3. Renal arter embolisi

Sınıflandırma 8

C. Retroperitoneal kitleler

1. Lenfosarkom

2. Hodgkin Hastalığı

3. Karsinamatöz lenfadenopati

IV. Psikojenik ve çevresel faktörlere bağlı bel ağrıları

V. İatrojenik bel ağrısı