dİyanet İŞlerİ baŞkanliĞieĞİtİm hİzmetlerİ genel …®nî... · 2018. 5. 24. · makam...

18
T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI EĞİTİM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (Program Geliştirme Daire Başkanlığı) DÎNÎ MÛSİKÎ PROGRAMI Ankara 2015

Upload: others

Post on 20-Jan-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

TC

DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI

EĞİTİM HİZMETLERİ GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml

(Program Geliştirme Daire Başkanlığı)

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc

PROGRAMI

Ankara

2015

2

Bu programın uygulanması

Başkanlık Makamının 02092015 tarihli ve E16973 sayılı onayı ile

uygun goumlruumllmuumlştuumlr

3

İCcedilİNDEKİLER

I GİRİŞ 5

II PROGRAMIN HEDEFİ 8

III UYGULAMA ESASLARI 8

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU 9

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat) 10

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat) 12

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat) 14

4 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat) 16

5 UYGULAMALAR (228 Saat) 17

4

5

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc PROGRAMI

I GİRİŞ

Medeniyetimizin en buumlyuumlk hazinelerinden biri olan Mucircsikicirc makam enstruumlman ve soumlz

unsurlarıyla oumlzel bir mevkicircye sacirchiptir Cami mucircsikicircsi ise dinicirc hayatımızda ccedilok oumlnemli yeri

olan Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi formlardan meydana gelmektedir Mucircsikicircmizin bu

formlarının dinleyeni etkilemesi onlarda derunicirc bazı değişiklikler meydana getirmesi ve ruh

iklimlerine olumlu katkı yapması oumlnem arz etmektedir Hz Peygamberrsquoin Kurrsquoanrsquoın sesle

guumlzelleştirilmesi gerektiğini ifade etmesi ve başkalarından Kurrsquoan dinlemeyi tercih etmesi

guumlzel sesle ruhları lacirchucircticirc aleme youmlnlendirmenin oumlnemini ortaya koymaktadır

Ezan irticacirclen okunduğu iccedilin makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her

okunuşta farklı suumlslemeler nağmeler ve guumlzellikler ortaya ccedilıkar Ezanı her makamda okumak

muumlmkuumln olsa bile Sabacirc Uşşacirck Rast Segacirch-Huumlzzam Hicacircz gibi (temel) makamlarda

okumak gelenek haline gelmiştir Mucircsikicirc geleneğimizde vakitlerin insan ruhu uumlzerindeki

etkisi duumlşuumlnuumllerek hangi vakitte hangi makamın etkili olduğu belirlenmiş beş vakit iccedilin farklı

makam tertipleri duumlzenlenmiştir Dolayısıyla namaz iccedilin camide ezan okumak da oumlzel bir

maharet ve ccedilalışma gerektirir

Dede Efendirsquonin oumlzluuml tanımıyla Mucircsikicirc derucircnicirc coşkuları guumlzel nağmelerle aksettiren

oumllccediluumlluuml sesler vasıtasıyla dinleyicide estetik bir tesir ve heyecan oluşturan insanlığın ahlacirckını

arındıran bir ses ilmidir Dolayısıyla okunduğunda ilacirchicirc zevkleri manevicirc coşkuları harekete

geccediliren Kurrsquoan-ı Kerimrsquoin ezanın mevlidin ilacirchicirc ve kasidelerin guumlzel nağmelerle ve belli

kurallara uyularak okunması elzemdir

Dinicirc mucircsikicircmizin formları ldquoCami Mucircsikicircsirdquo ve ldquoTekke (Tasavvuf) Mucircsikicircsirdquo olmak uumlzere

iki gurupta incelenir Tuumlrk Din Mucircsikicircsirsquonde oumlnemli bir yeri olan cami mucircsikicircsi camilerde

ibadet esnasında oumlncesinde ve sonrasında icra edilir Bir veya birkaccedil muumlezzinin ve imamın

bazen de cemaatin katılımıyla gerccedilekleşir Dua niteliğinde olan cami mucircsikicircsi İslamrsquoın ilk

devirlerinden itibaren tabii bir gelişme goumlstermiştir

İslam medeniyetinde Kindicirc (801-873) Facircracircbicirc (873-950) ve İbn-i Sicircnacirc (980-1037) gibi

İslacircm bilginlerinin mucircsikicircmizin temellerini oluşturdukları bilinmektedir Geleneksel

Mucircsikicircmiz ile ilgili nazariyata dayanan eldeki ilk veriler bizi Facircracircbicirc (873-950) doumlnemine

kadar goumltuumlrmektedir Facircracircbicircrsquonin Orta Asya coğrafyası kuumlltuumlrel birikimini oumlzuumlmseyerek

doumlnemin uluslararası bilim dili Arapccedila ile birccedilok başka eserinin yanı sıra mucircsikicirc nazariyacirctını

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 2: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

2

Bu programın uygulanması

Başkanlık Makamının 02092015 tarihli ve E16973 sayılı onayı ile

uygun goumlruumllmuumlştuumlr

3

İCcedilİNDEKİLER

I GİRİŞ 5

II PROGRAMIN HEDEFİ 8

III UYGULAMA ESASLARI 8

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU 9

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat) 10

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat) 12

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat) 14

4 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat) 16

5 UYGULAMALAR (228 Saat) 17

4

5

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc PROGRAMI

I GİRİŞ

Medeniyetimizin en buumlyuumlk hazinelerinden biri olan Mucircsikicirc makam enstruumlman ve soumlz

unsurlarıyla oumlzel bir mevkicircye sacirchiptir Cami mucircsikicircsi ise dinicirc hayatımızda ccedilok oumlnemli yeri

olan Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi formlardan meydana gelmektedir Mucircsikicircmizin bu

formlarının dinleyeni etkilemesi onlarda derunicirc bazı değişiklikler meydana getirmesi ve ruh

iklimlerine olumlu katkı yapması oumlnem arz etmektedir Hz Peygamberrsquoin Kurrsquoanrsquoın sesle

guumlzelleştirilmesi gerektiğini ifade etmesi ve başkalarından Kurrsquoan dinlemeyi tercih etmesi

guumlzel sesle ruhları lacirchucircticirc aleme youmlnlendirmenin oumlnemini ortaya koymaktadır

Ezan irticacirclen okunduğu iccedilin makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her

okunuşta farklı suumlslemeler nağmeler ve guumlzellikler ortaya ccedilıkar Ezanı her makamda okumak

muumlmkuumln olsa bile Sabacirc Uşşacirck Rast Segacirch-Huumlzzam Hicacircz gibi (temel) makamlarda

okumak gelenek haline gelmiştir Mucircsikicirc geleneğimizde vakitlerin insan ruhu uumlzerindeki

etkisi duumlşuumlnuumllerek hangi vakitte hangi makamın etkili olduğu belirlenmiş beş vakit iccedilin farklı

makam tertipleri duumlzenlenmiştir Dolayısıyla namaz iccedilin camide ezan okumak da oumlzel bir

maharet ve ccedilalışma gerektirir

Dede Efendirsquonin oumlzluuml tanımıyla Mucircsikicirc derucircnicirc coşkuları guumlzel nağmelerle aksettiren

oumllccediluumlluuml sesler vasıtasıyla dinleyicide estetik bir tesir ve heyecan oluşturan insanlığın ahlacirckını

arındıran bir ses ilmidir Dolayısıyla okunduğunda ilacirchicirc zevkleri manevicirc coşkuları harekete

geccediliren Kurrsquoan-ı Kerimrsquoin ezanın mevlidin ilacirchicirc ve kasidelerin guumlzel nağmelerle ve belli

kurallara uyularak okunması elzemdir

Dinicirc mucircsikicircmizin formları ldquoCami Mucircsikicircsirdquo ve ldquoTekke (Tasavvuf) Mucircsikicircsirdquo olmak uumlzere

iki gurupta incelenir Tuumlrk Din Mucircsikicircsirsquonde oumlnemli bir yeri olan cami mucircsikicircsi camilerde

ibadet esnasında oumlncesinde ve sonrasında icra edilir Bir veya birkaccedil muumlezzinin ve imamın

bazen de cemaatin katılımıyla gerccedilekleşir Dua niteliğinde olan cami mucircsikicircsi İslamrsquoın ilk

devirlerinden itibaren tabii bir gelişme goumlstermiştir

İslam medeniyetinde Kindicirc (801-873) Facircracircbicirc (873-950) ve İbn-i Sicircnacirc (980-1037) gibi

İslacircm bilginlerinin mucircsikicircmizin temellerini oluşturdukları bilinmektedir Geleneksel

Mucircsikicircmiz ile ilgili nazariyata dayanan eldeki ilk veriler bizi Facircracircbicirc (873-950) doumlnemine

kadar goumltuumlrmektedir Facircracircbicircrsquonin Orta Asya coğrafyası kuumlltuumlrel birikimini oumlzuumlmseyerek

doumlnemin uluslararası bilim dili Arapccedila ile birccedilok başka eserinin yanı sıra mucircsikicirc nazariyacirctını

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 3: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

3

İCcedilİNDEKİLER

I GİRİŞ 5

II PROGRAMIN HEDEFİ 8

III UYGULAMA ESASLARI 8

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU 9

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat) 10

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat) 12

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat) 14

4 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat) 16

5 UYGULAMALAR (228 Saat) 17

4

5

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc PROGRAMI

I GİRİŞ

Medeniyetimizin en buumlyuumlk hazinelerinden biri olan Mucircsikicirc makam enstruumlman ve soumlz

unsurlarıyla oumlzel bir mevkicircye sacirchiptir Cami mucircsikicircsi ise dinicirc hayatımızda ccedilok oumlnemli yeri

olan Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi formlardan meydana gelmektedir Mucircsikicircmizin bu

formlarının dinleyeni etkilemesi onlarda derunicirc bazı değişiklikler meydana getirmesi ve ruh

iklimlerine olumlu katkı yapması oumlnem arz etmektedir Hz Peygamberrsquoin Kurrsquoanrsquoın sesle

guumlzelleştirilmesi gerektiğini ifade etmesi ve başkalarından Kurrsquoan dinlemeyi tercih etmesi

guumlzel sesle ruhları lacirchucircticirc aleme youmlnlendirmenin oumlnemini ortaya koymaktadır

Ezan irticacirclen okunduğu iccedilin makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her

okunuşta farklı suumlslemeler nağmeler ve guumlzellikler ortaya ccedilıkar Ezanı her makamda okumak

muumlmkuumln olsa bile Sabacirc Uşşacirck Rast Segacirch-Huumlzzam Hicacircz gibi (temel) makamlarda

okumak gelenek haline gelmiştir Mucircsikicirc geleneğimizde vakitlerin insan ruhu uumlzerindeki

etkisi duumlşuumlnuumllerek hangi vakitte hangi makamın etkili olduğu belirlenmiş beş vakit iccedilin farklı

makam tertipleri duumlzenlenmiştir Dolayısıyla namaz iccedilin camide ezan okumak da oumlzel bir

maharet ve ccedilalışma gerektirir

Dede Efendirsquonin oumlzluuml tanımıyla Mucircsikicirc derucircnicirc coşkuları guumlzel nağmelerle aksettiren

oumllccediluumlluuml sesler vasıtasıyla dinleyicide estetik bir tesir ve heyecan oluşturan insanlığın ahlacirckını

arındıran bir ses ilmidir Dolayısıyla okunduğunda ilacirchicirc zevkleri manevicirc coşkuları harekete

geccediliren Kurrsquoan-ı Kerimrsquoin ezanın mevlidin ilacirchicirc ve kasidelerin guumlzel nağmelerle ve belli

kurallara uyularak okunması elzemdir

Dinicirc mucircsikicircmizin formları ldquoCami Mucircsikicircsirdquo ve ldquoTekke (Tasavvuf) Mucircsikicircsirdquo olmak uumlzere

iki gurupta incelenir Tuumlrk Din Mucircsikicircsirsquonde oumlnemli bir yeri olan cami mucircsikicircsi camilerde

ibadet esnasında oumlncesinde ve sonrasında icra edilir Bir veya birkaccedil muumlezzinin ve imamın

bazen de cemaatin katılımıyla gerccedilekleşir Dua niteliğinde olan cami mucircsikicircsi İslamrsquoın ilk

devirlerinden itibaren tabii bir gelişme goumlstermiştir

İslam medeniyetinde Kindicirc (801-873) Facircracircbicirc (873-950) ve İbn-i Sicircnacirc (980-1037) gibi

İslacircm bilginlerinin mucircsikicircmizin temellerini oluşturdukları bilinmektedir Geleneksel

Mucircsikicircmiz ile ilgili nazariyata dayanan eldeki ilk veriler bizi Facircracircbicirc (873-950) doumlnemine

kadar goumltuumlrmektedir Facircracircbicircrsquonin Orta Asya coğrafyası kuumlltuumlrel birikimini oumlzuumlmseyerek

doumlnemin uluslararası bilim dili Arapccedila ile birccedilok başka eserinin yanı sıra mucircsikicirc nazariyacirctını

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 4: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

4

5

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc PROGRAMI

I GİRİŞ

Medeniyetimizin en buumlyuumlk hazinelerinden biri olan Mucircsikicirc makam enstruumlman ve soumlz

unsurlarıyla oumlzel bir mevkicircye sacirchiptir Cami mucircsikicircsi ise dinicirc hayatımızda ccedilok oumlnemli yeri

olan Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi formlardan meydana gelmektedir Mucircsikicircmizin bu

formlarının dinleyeni etkilemesi onlarda derunicirc bazı değişiklikler meydana getirmesi ve ruh

iklimlerine olumlu katkı yapması oumlnem arz etmektedir Hz Peygamberrsquoin Kurrsquoanrsquoın sesle

guumlzelleştirilmesi gerektiğini ifade etmesi ve başkalarından Kurrsquoan dinlemeyi tercih etmesi

guumlzel sesle ruhları lacirchucircticirc aleme youmlnlendirmenin oumlnemini ortaya koymaktadır

Ezan irticacirclen okunduğu iccedilin makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her

okunuşta farklı suumlslemeler nağmeler ve guumlzellikler ortaya ccedilıkar Ezanı her makamda okumak

muumlmkuumln olsa bile Sabacirc Uşşacirck Rast Segacirch-Huumlzzam Hicacircz gibi (temel) makamlarda

okumak gelenek haline gelmiştir Mucircsikicirc geleneğimizde vakitlerin insan ruhu uumlzerindeki

etkisi duumlşuumlnuumllerek hangi vakitte hangi makamın etkili olduğu belirlenmiş beş vakit iccedilin farklı

makam tertipleri duumlzenlenmiştir Dolayısıyla namaz iccedilin camide ezan okumak da oumlzel bir

maharet ve ccedilalışma gerektirir

Dede Efendirsquonin oumlzluuml tanımıyla Mucircsikicirc derucircnicirc coşkuları guumlzel nağmelerle aksettiren

oumllccediluumlluuml sesler vasıtasıyla dinleyicide estetik bir tesir ve heyecan oluşturan insanlığın ahlacirckını

arındıran bir ses ilmidir Dolayısıyla okunduğunda ilacirchicirc zevkleri manevicirc coşkuları harekete

geccediliren Kurrsquoan-ı Kerimrsquoin ezanın mevlidin ilacirchicirc ve kasidelerin guumlzel nağmelerle ve belli

kurallara uyularak okunması elzemdir

Dinicirc mucircsikicircmizin formları ldquoCami Mucircsikicircsirdquo ve ldquoTekke (Tasavvuf) Mucircsikicircsirdquo olmak uumlzere

iki gurupta incelenir Tuumlrk Din Mucircsikicircsirsquonde oumlnemli bir yeri olan cami mucircsikicircsi camilerde

ibadet esnasında oumlncesinde ve sonrasında icra edilir Bir veya birkaccedil muumlezzinin ve imamın

bazen de cemaatin katılımıyla gerccedilekleşir Dua niteliğinde olan cami mucircsikicircsi İslamrsquoın ilk

devirlerinden itibaren tabii bir gelişme goumlstermiştir

İslam medeniyetinde Kindicirc (801-873) Facircracircbicirc (873-950) ve İbn-i Sicircnacirc (980-1037) gibi

İslacircm bilginlerinin mucircsikicircmizin temellerini oluşturdukları bilinmektedir Geleneksel

Mucircsikicircmiz ile ilgili nazariyata dayanan eldeki ilk veriler bizi Facircracircbicirc (873-950) doumlnemine

kadar goumltuumlrmektedir Facircracircbicircrsquonin Orta Asya coğrafyası kuumlltuumlrel birikimini oumlzuumlmseyerek

doumlnemin uluslararası bilim dili Arapccedila ile birccedilok başka eserinin yanı sıra mucircsikicirc nazariyacirctını

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 5: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

5

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc PROGRAMI

I GİRİŞ

Medeniyetimizin en buumlyuumlk hazinelerinden biri olan Mucircsikicirc makam enstruumlman ve soumlz

unsurlarıyla oumlzel bir mevkicircye sacirchiptir Cami mucircsikicircsi ise dinicirc hayatımızda ccedilok oumlnemli yeri

olan Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi formlardan meydana gelmektedir Mucircsikicircmizin bu

formlarının dinleyeni etkilemesi onlarda derunicirc bazı değişiklikler meydana getirmesi ve ruh

iklimlerine olumlu katkı yapması oumlnem arz etmektedir Hz Peygamberrsquoin Kurrsquoanrsquoın sesle

guumlzelleştirilmesi gerektiğini ifade etmesi ve başkalarından Kurrsquoan dinlemeyi tercih etmesi

guumlzel sesle ruhları lacirchucircticirc aleme youmlnlendirmenin oumlnemini ortaya koymaktadır

Ezan irticacirclen okunduğu iccedilin makamlarda belli ses sahasında gezinilmesine rağmen her

okunuşta farklı suumlslemeler nağmeler ve guumlzellikler ortaya ccedilıkar Ezanı her makamda okumak

muumlmkuumln olsa bile Sabacirc Uşşacirck Rast Segacirch-Huumlzzam Hicacircz gibi (temel) makamlarda

okumak gelenek haline gelmiştir Mucircsikicirc geleneğimizde vakitlerin insan ruhu uumlzerindeki

etkisi duumlşuumlnuumllerek hangi vakitte hangi makamın etkili olduğu belirlenmiş beş vakit iccedilin farklı

makam tertipleri duumlzenlenmiştir Dolayısıyla namaz iccedilin camide ezan okumak da oumlzel bir

maharet ve ccedilalışma gerektirir

Dede Efendirsquonin oumlzluuml tanımıyla Mucircsikicirc derucircnicirc coşkuları guumlzel nağmelerle aksettiren

oumllccediluumlluuml sesler vasıtasıyla dinleyicide estetik bir tesir ve heyecan oluşturan insanlığın ahlacirckını

arındıran bir ses ilmidir Dolayısıyla okunduğunda ilacirchicirc zevkleri manevicirc coşkuları harekete

geccediliren Kurrsquoan-ı Kerimrsquoin ezanın mevlidin ilacirchicirc ve kasidelerin guumlzel nağmelerle ve belli

kurallara uyularak okunması elzemdir

Dinicirc mucircsikicircmizin formları ldquoCami Mucircsikicircsirdquo ve ldquoTekke (Tasavvuf) Mucircsikicircsirdquo olmak uumlzere

iki gurupta incelenir Tuumlrk Din Mucircsikicircsirsquonde oumlnemli bir yeri olan cami mucircsikicircsi camilerde

ibadet esnasında oumlncesinde ve sonrasında icra edilir Bir veya birkaccedil muumlezzinin ve imamın

bazen de cemaatin katılımıyla gerccedilekleşir Dua niteliğinde olan cami mucircsikicircsi İslamrsquoın ilk

devirlerinden itibaren tabii bir gelişme goumlstermiştir

İslam medeniyetinde Kindicirc (801-873) Facircracircbicirc (873-950) ve İbn-i Sicircnacirc (980-1037) gibi

İslacircm bilginlerinin mucircsikicircmizin temellerini oluşturdukları bilinmektedir Geleneksel

Mucircsikicircmiz ile ilgili nazariyata dayanan eldeki ilk veriler bizi Facircracircbicirc (873-950) doumlnemine

kadar goumltuumlrmektedir Facircracircbicircrsquonin Orta Asya coğrafyası kuumlltuumlrel birikimini oumlzuumlmseyerek

doumlnemin uluslararası bilim dili Arapccedila ile birccedilok başka eserinin yanı sıra mucircsikicirc nazariyacirctını

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 6: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

6

konu edinen ldquoKitacircbuuml Mucircsikirsquol-Kebicircrrdquo adlı bir edvacircrı (makamları anlatan mucircsikicirc teorisi)

bulunmaktadır

Facircracircbicircrsquoyi izleyen birkaccedil yuumlzyıl iccedilinde elimize ulaşan İhvacircnuumlrsquos-Sacircfacirc risacircleleri İbn Sicircnacircrsquonın

(980-1037) Kitabuumlrsquoş-Şifa isimli eseri ve mucircsikicirc uumlzerine yazıları Mevlacircnacirc Celacircleddin-i

Rucircmicircrsquonin (1207-1273) tasavvuf mucircsikicircsine yeni bir youmln verişi Safiyuumlddin Urmevicircrsquonin (1216-

1294) ses perdelerini makamları ve ikacircları (ritimleri) accedilıklayan ldquoKitacircbuumlrsquol-Edvacircrrdquoı mucircsikicirc

ilmi uumlzerine Kutbeddicircn Şiracirczicircrsquonin (1236-1311) ccedilalışmaları ve ldquoCacircmiursquol-Elhacircnrdquo ldquoTelhicircs-i

Camiirsquol-Elhacircnrdquo ldquoKenzuumlrsquol-Elhanrdquo ldquoZuumlbdetuumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoŞerhu Kitacircbirsquorsquol Edvacircrrdquo

ldquoMakacircsiduumlrsquol-Elhacircnrdquo ldquoFevacircid-i Acircşererdquo ldquoZikruumlrsquol-Makacircm ve Usucircluumlhacircrdquo gibi ccedileşitli nazaricirc

eserleriyle tanınan Abdulkacircdir Meracircgicircrsquonin (1360-1435) varlığı goumlze ccedilarpmaktadır

XIV yuumlzyıldan itibaren Osmanlı Devletirsquonde II Muratrsquoa (1404-1451) sunmuş olduğu

ldquoEdvacircr-ı Mucircsikicircrdquosiyle bilinen Hızır b Abdullahrsquoın bu edvarı aynı yıllarda Tuumlrkccedilersquoye ccedileviren

Amasyalı Şuumlkrullahrsquoın (1388-1464) ve II Muradrsquoa ithacircfen yazdığı Muradnacircmersquosinde mucircsicirckicirc

ilmine boumlluumlm ayırmış olan Bedr-i Dilşacircdrsquoın isimleri goumlruumllmektedir Yine o doumlnemde yazıldığı

bilinen nazaricirc eserler arasında Bedr-i Dilşadrsquoa ait ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvarrdquo Meracircgicircrsquonin oğlu

Abduumllaziz Ccedilelebirsquoye ait bir başka ldquoNekacircvetuumlrsquol Edvacircrrdquo ve Fethullah Şirvacircnicircrsquonin edvacircrı

bilinmektedir

XV yuumlzyılın sonlarına doğru II Bacircyazidrsquoin oğullarından Şehzacircde Korkut ve Ahmet de o

doumlnemin seccedilkin mucircsikicircşinasları olarak goumlze ccedilarpmaktadırlar Şehzacircde Korkutrsquoa hocalık etmiş

olan Zeynel Abidin ise XVI yuumlzyılın başında tanınmış isimlerdendir

XVI yuumlzyılda tasavvuf mucircsikicircsinin konservatuarları olarak adlandırabileceğimiz

mevlevicirchacircnelerin Devlet-i Acircl-i Osmacircnicircrsquonin doumlrt bir koumlşesine yayılmış ve koumlkleşmiş oldukları

goumlruumllmekte goumlrkemli şenliklerde ve toumlrenlerde buumlyuumlk ccedilapta mucircsıkicirc fasılları tertiplendiği

anlaşılmaktadır Bu doumlnemde tanınmış bir mucircsikicircşinas ldquoŞevknacircmerdquo adlı eseri ile bilinen

Abduumll Ali Efendirsquodirrdquo

Sonraki doumlnemlerde dicircnicirc mucircsikicirc eserleriyle Hatip Zacirckiricirc Hasan Efendi (1545-1623)

bestekacircrlığıyla Gacirczicirc Giray Bora Han (1554-1607) ve II Selimrsquoe (1524-1574) sunduğu

ldquoSaznacircmerdquo ile Durak Ağa (ouml 1566) bestekacircr Mevlevicirc Yusuf Dede (ouml 1670) Hacircfız Post

(1630-1694) Buhucircrizacircde Itricirc (1640-1712) Derviş Ali Şir-uuml Ganicirc Hatipzacircde Osman Ccedilelebi

gibi mucircsikicircşinaslar dikkatimizi ccedilekmektedirler

Lacircle devrinde ise Beyoğlu Kulekapı Galata Mevlevicirchacircnesi Şeyhi Nacircyicirc Osman Dede

(1652-1730) XIX yuumlzyılın başlarında mucircsikicircşinas Hacircfız Şeydacirc Abduumlrrahim Dede (ouml 1799)

Nacircyicirc Osman Dedersquonin torunları ve Mevlevicirc bestekacircrlar Ali Nutkicirc Dede (1762-1804)

Abduumllbacirckicirc Nacircsır Dede (1765-1821) ve Abduumlrrahim Kuumlnhicirc Dede (1769-1831) mucircsikicircşinas

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 7: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

7

padişah III Selim (1761-1808) tanbucircricirc mucircsikicircşinas Nucircman Ağa (1750-1834) uumlnluuml bestekacircr

Hammacircmizacircde İsmacircil Dede Efendi (1778-1846) Enderun mucircsikicircşinaslarından Kemacircnicirc Rıza

Efendi (1780-1852) ve mucircsıkicircşinas padişah II Mahmud (1785-1839) gibi değerli mucircsikicirc

adamları yer almaktadır

XX yuumlzyılın başından ortalarına kadar ucircdicirc bestekacircr Ali Rıfat Ccedilağatay (1867-1935) Zekacircicirc

Dedersquonin bestekacircr oğlu Ahmet Irsoy (1869-1943) bestekacircr Racirckım Erkutlu (1872-1948)

bestekacircr Abduumllkacircdir Toumlre (1873-1946) bestekacircr Huumlseyin Saadettin Arel (1880-1955) hacircfız

bestekacircr Saadettin Kaynak (1895-1961) bestekacircr Muumlnir Nucircrettin Selccediluk (1899-1981) goumlze

ccedilarpmaktadır 1922 yılında kurulan Terakkicirc-i Mucircsikicirc Mektebinde pek ccedilok mucircsikicircşinas goumlrev

yapmıştır Bundan bir muumlddet sonra kurulan Dacircru Feyzirsquol-Mucircsikicirc daha sonra Uumlskuumldar Mucircsikicirc

Cemiyetirsquone doumlnuumlştuumlruumllmuumlştuumlr

Yukarıda kısaca oumlzetlemeye ccedilalıştığımız ve asırların birikiminden suumlzuumllerek gelen buumlyuumlk

dinicirc mucircsikicirc geleneği maalesef Cumhuriyet doumlneminde nisyana terk edilmiştir Mucircsikicircmizin

temeli dinicirc mucircsikicircye dayanmasına rağmen Cumhuriyet doumlneminde cami ve tekke dışına

ccedilıkarılarak sahnelerde birer eğlence metacircı haline gelmiştir Bu kadar zengin bir mucircsikicirc

hazinesinin sadece Uumlskuumldar Mucircsikicirc Cemiyetine hapsedilmesi orada ise artık neredeyse

sahnelere muumlzisyen yetiştirilmeye başlanılması dinicirc mucircsikicircmizde gelinen noktayı ortaya

koymaktadır

Cumhuriyet doumlneminde dinicirc mucircsikicirc alanında yetişenler yeteneklerinin ya da mucircsikicirc

kulağına sahip olmalarının sağlamış olduğu avantajı kullanarak şahsi gayretleriyle bir yere

kadar gelebilmişlerdir Ancak bunların sayısı bir elin parmaklarını geccedilmemektedir Yeni

Itricircler Dede Efendiler yetiştirmek idealdir ama hiccedil olmazsa bunların eserlerini ccediloumlzuumlp dinicirc

mucircsikicirc alanını zenginleştirecek mucircsikicircşinasların yetiştirilmesi zaruret arz etmektedir

Gelişen olumsuz şartlar sebebiyle Başkanlığımız buumlnyesinde goumlrev yapan personelimizin

dinicirc mucircsikicirc altyapısı oldukccedila zayıf bir noktadadır Oumlzel gayretleriyle kendisini

geliştirebilenlerin dışında kalanların birikimleri İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat

Fakuumlltelerinde bir doumlnem ve haftada 2 saat seccedilmeli dinicirc mucircsikicirc dersinde oumlğretilen 10-15

ilahiden ibarettir Halbuki tarihimizden gelen mucircsikicirc geleneğimizin ihya edilerek din

hizmetlerinde bundan faydalanılması bunun iccedilin de mazinin zenginliğinin hacircle taşınıp

istikbale intikal ettirilmesi gerekmektedir Bunun yerine getirilmesinde en buumlyuumlk goumlrev

şuumlphesiz Diyanet İşleri Başkanlığırsquona duumlşmektedir

Mucircsikicirc hazinesinin tanıtılması oumlğrenilmesi ve icra edilmesinin sağlanması iccedilin

Başkanlıkccedila uygun goumlruumllen mekacircnlarda uygulanmak uumlzere Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programırsquonın

gerekli olduğunu duumlşuumlnerek boumlyle bir ccedilalışma başlattık

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 8: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

8

II PROGRAMIN HEDEFİ

Başkanlığımızca duumlzenlenen hizmet iccedili eğitim kurslarının hedeflerinden biri de ihtiyaccedil

duyulan alanlarda daha etkin ve yaygın hizmet verebilmek amacıyla personeli yetiştirmektir

Dinicirc Mucircsikicirc Gelişim Programı cami iccedili ve cami dışında gerccedilekleştirilen bir takım dinicirc

sosyal-kuumlltuumlrel toplantı ve etkinliklerde ihtiyaccedil duyulan mucircsikicirc formlarını yerine getirebilme

kapasite ve kabiliyetine sahip bu doğrultuda grup oluşturma ve ekip ccedilalışması yapabilen

toplum huzurunda birtakım dinicirc toumlrenleri icra ve idare edebilme cesaret ve girişkenliği olan

personel yetiştirmeyi hedeflemektedir

Bu ccedilerccedilevede kursiyerlerin

1 İmam-hatiplik ve muumlezzinliğin din hizmetlerindeki oumlnemini kavrayan

2 Ses eğitimi bilgi ve becerisine sahip

3 Kurrsquoan-ı Kerim ezan salacirc kacircmet tesbih duaları temcid muumlnacirccacirct mihracircbiye tekbir

salacircvacirct ilacirchiler kasicircde mevlid gibi dinicirc mucircsikicirc formlarını teorik ve uygulamalı olarak icra

edebilen bunları oumlğretme youmlntem ve teknikleri ile oumlğrenme-oumlğretme suumlrecine aktif katılabilen

yapılan yaygın hataları tespit edebilen ve bunları duumlzeltme youmlntem ve tekniklerini oumlğrenebilen

bir personel olarak yetişmeleri hedeflenmektedir

III UYGULAMA ESASLARI

1 Program uumlccedil doumlnemden her doumlnem de uumlccedil aydan olmak uumlzere toplam 864 krediden

oluşmaktadır

2 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde bu oumlğretim programının dinicirc mucircsikicirc alanını geliştirme

eğitimi olduğu goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalı ve oumlğretim programıyla hedeflenen temel

bilgi ve becerilerin elde edilmesine ccedilalışılmalıdır

3 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde teorik bilgiler uygulamayla buumltuumlnleştirilerek verilmelidir

Bu nedenle duumlzenlenecek eğitimlere alınacak kursiyer sayısının uygulamalı eğitime

imkacircn verecek sayıda olmasına dikkat edilmelidir

4 Oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kursiyerlerin ferdi yetenekleri ve ihtiyaccedillarının farklı

olabileceği goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

5 Duumlzenlenen eğitim programında goumlrsel ve işitsel araccedilların kullanılması ilgili alandaki

becerilerin geliştirilmesi accedilısından oumlnemlidir Bu nedenle gerekli oumlğretim

materyallerinin oumlğrenme-oumlğretme suumlrecinde kullanılması sağlanmalıdır

6 Eğitim goumlrevlisi dersin yapısına uygun oumllccedilme ve değerlendirme araccedil ve youmlntemlerini

kullanmalıdır

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 9: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

9

IV DERSLER VE KREDİLERİ TABLOSU

OumlĞRENİM ALANLARI 1 DOumlNEM (3 Ay) 2 DOumlNEM (3 Ay) 3 DOumlNEM (3 Ay) TOPLAM

KREDİ

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ Tuumlrk Din Mucircsikicircsi

(Tarih ve Formlar)

2x12=24

---------- ---------- 24 Saat

MUcircSİKIcirc NAZARİYATI

Ses Eğitimi-I

2x12=24

Ses Eğitimi-II

2x12=24

Ses Eğitimi-III

2x12=24

396 Saat Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-I

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-II

5x12=60

Tuumlrk Mucircsikicircsi Nazariyatı-III

5x12=60

Solfej-I

4x12=48

Solfej-II

4x12=48

Solfej-III

4x12=48

REPERTUVAR Meşk-I

4x12=48

Meşk-II

4x12=48

Meşk-III

4x12=48 144 Saat

DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI

Dicircnicirc Mucircsikicirc Formlarının Guumlfte

İncelemesi

2x12=24

Divan Okumaları-I

2x12=24

Divan Okumaları-II

2x12=24 72 Saat

UYGULAMALAR

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-I

5x12=60

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-II

7x12=84

Uygulamalı Dicircnicirc Mucircsikicirc-III

7x12=84

228 Saat

HAFTALIK DERS SAATİ Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat Haftada 24 Saat

DOumlNEM TOPLAMI 288 Saat 288 Saat 288 Saat 864 Saat

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 10: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

10

1 DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc TARİHİ (24 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

TUumlRK DİN MUcircSİKIcircSİ

(TARİH VE FORMLAR)

A İLK DOumlNEM İSLAM DUumlNYASI

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 Mucircsikicircnin Dindeki Yeri

2 Hz Peygamber Doumlneminde Mucircsikicirc

3 İslam Oumlncesi Mucircsikicirc Kaynakları

4 İslam Sonrası Mucircsikicirc

5 Yakub bin İshak el-Kindi

6 el-Farabi

7 Safiyuddin Urmevi

8 İbn Sina

1 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

2 Uygun NuriSafiyyuumlddin Abduumllmuumlmin Urmevicirc

Kitacircbuumlrsquol-Edvacircr İstanbul 1999

3 Turabi Ahmet Hakkı el-Kindicircrsquonin Mucircsikicirc Risacircleleri

(Basılmamış Yuumlksek Lisans Tezi) Marmara

Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml İstanbul 1996

Dersin ana kaynakları ilk doumlnem muumlelliflerinden Kindi

Farabi Safiyuddin ve İbn Sinarsquonın mucircsikicircye dair kaleme

aldıkları eserler olup diğer kaynaklarla desteklenerek

işlenecek guumlnuumlmuumlz Tuumlrk Mucircsikicircsine etkileri

değerlendirilecektir

B TUumlRK İSLAM DUumlNYASINDA

MUcircSİKIcirc CcedilALIŞMALARI

1 9-13 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

2 14-21 yy Mucircsikicirc Ccedilalışmaları

1 Farmer Henry George Historical Facts for the

Arabian Musical Influence New York 1970

2 Turabi Ahmet Hakkı İbn Sicircnacirc Mucircsikicirc İstanbul 2004

3 el-Facircracircbicirc Ebucirc Nasr Muhammed b Tahracircn b Uzluğ

(ouml 339950) Kitacircbuumlrsquol-Mucircsicirckarsquol-Kebicircr (tah Gattas

Abduumllmelik el-Haşebe-Ahmed Mahmud el-Hıfni)

Kahire 1967

4 Abduumllkacircdir Meracircgicirc Şerhursquol-Edvacircr Nuruosmaniye

Ktp nr 3651

5 Oumlzcan Nuri ldquoAbduumllkacircdir-i Meracircgicircrdquo DİA I

(İstanbul 1988) s 242-244

6 Kantemir Dimitrius Kitacircbu İlmirsquol-Mucircsicirckicirc alacirc

Vechirsquol-Hurucircfacirct (haz Yalccedilın Tura) I-II İstanbul

2001

İlimler tarihi bilgilerin pekiştirilmesiyle ayrı oumlnem

kazanırlar Diğer ilimlerde de olduğu gibi mucircsikicirc

eğitiminde de tarihi bilinmeden ne nazariyatı ne de icraatı

sağlıklı bir şekilde işlenebilir Bu derste ilk asırdan itibaren

varlığı kabul edilen mucircsikicircnin Tuumlrk İslam duumlnyasında ilim

medeniyeti ccedilerccedilevesinde nasıl ele alındığı incelenir

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 11: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

11

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

C DIcircNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARI

Cami Tekke ve Ortak Kullanılan

Formlar

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde Formların

Tasnifi

2 Formların Genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikisi Formlarına Giriş

31 İlahi ve Naat Formu

32 Ezan ve Kaamet Formu

33 Salat Formu

34 Temcid Formu

35 Muumlnacaat Formu

1 Dr Suphi Ezgi Ameli ve Nazari Tuumlrk Mucircsikicircsi

2 S Nuumlzhet Ergun Tuumlrk Mucircsikicircsi Antolojisi

3 Halil Can Dinicirc Mucircsiki Notları

4 Nuri Oumlzcan Dinicirc Mucircsiki Notları

5 Yılmaz Oumlztuna Tuumlrk Mucircsikicircsi Ansiklopedisi

6 Mucircsikicirc ile ilgili DİA md

Dinicirc mucircsikicircnin Tuumlrk Mucircsikicircsirsquondeki yeri ve oumlnemi

belirtildikten sonra Tuumlrk Mucircsikicircsirsquonin doğumundan

başlayıp gelişme ve olgunlaşma suumlreccedilleri ayrı ayrı ele

alınarak incelenmesi amaccedillanmaktadır

Derslerin iccedileriği aşağıdaki gibidir

1 Tuumlrk Din Mucircsikicircsinde formların tasnifi

2 Formların genel Oumlzellikleri

3 Cami Mucircsikicircsi formlarına giriş

4 İlahi ve Naat formunun incelenmesi

5 Ezan ve Kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Temcid ve Muumlnacaat formunun incelenmesi

8 Mevlid formunun incelenmesi

9 Tevşih ve Tekbir formunun incelenmesi

10 Miraciye formunun incelenmesi

11 Tasavvuf Mucircsikicircsi formlarının ortak oumlzellikleri

12 Durak formunun incelenmesi

13 Nefes ve Şugul formunun incelenmesi

14 Mersiye formunun incelenmesi

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 12: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

12

2 MUcircSİKIcirc NAZARİYATI (396 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

SES EĞİTİMİ-I-II-III

1 Şan Eğitimi

2 Diyafram Ccedilalışması

3 Nefes Egzersizleri

4 Bireysel Okuma

5 Toplu Okuma

1 Eguumlz Saip Toplu Ses Eğitimi I

2 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

3 Sun Muammer Solfej I Sun Yayınları Ankara

2006

4 Tabakoğlu Vicdan Bona Kıvılcım Yayınları

Ankara 2000

Tuumlrk Mucircsikicircsi nazariyatı solfeji ve repertuarının işleneceği

bu dersler sesli arşiv ve bizzat icra ile desteklenecektir

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-I

1 Nota İşaretleri

2 Birlik ve İkilik Notalar

3 Doumlrtluumlk Sekizlik Onaltılık ve

Otuzikilik

4 Sus İşaretleri

5 Ritmik Nota Okuyuşları (Bona)

6 Bona

4 x 12

SOLFEJ-I-II-III

1 Bona

2 Tek Ses Ccedilalışması

3 Ccedilift Ses Ccedilalışması

4 Ritim Ccedilalışması

5 Ezgi Ccedilalışması

6 Solfej Okuma

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 13: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

13

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-II

1 Basit Makamlar

2 Rast Makamı

3 Ccedilargacirch Makamı

4 Buselik Ccedilalışması

5 Kuumlrdi Makamı

6 Neva Makamı

7 Uşşak Makamı

8 Basit Suznak Makamı

9 Şed Makamlar

10 Sultaniyegacirch Makamı

11 Nihavend Makamı

12 Ruhnuumlvaz Makamı

1 Kutluğ Yakup Fikret Tuumlrk Mucircsikicircsinde Makamlar

İstanbul 2000

2 Hacircşim Bey Mucircsikicirc Mecmuası İstanbul 1280

3 Ezgi Suphi Nazari ve Ameli Tuumlrk Mucircsikicircsi Milli

Mecmua Matbaası İstanbul 1933

4 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri İstanbul 2000

5 Karadeniz Ekrem Tuumlrk Mucircsikicircsinin Nazariye ve

Esasları İş Bankası Yayınları İstanbul 1965

6 Nasır Abduumllbaki Dede Tetkik uuml Tahkik Pan

Yayıncılık İstanbul 2006

Tuumlrk mucircsikicircsi makamları usulleri tanıtılıp Tuumlrk Mucircsikicircsi

solfejinin geliştirilmesi durulacaktır

5 x12

TUumlRK MUcircSİKIcircSİ NAZARİYATI-III

1 Mahur Makamı

2 Acemaşiran Makamı

3 Şedaraban Makamı

4 Muumlrekkep Makamlar

5 Rast Kararlılar

6 Duumlgacirch Kararlılar

7 Segacirch Kararlılar

8 Irak Kararlılar

9 Huumlseyniaşiran Kararlılar

10 Yegacirch Kararlılar

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 14: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

14

3 REPERTUAR ( MEŞK) (144 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-I

1 Saba Makamı

2 Uşşak Makamı

3 Rast Makamı

4 Segah Makamı

5 Hicaz Makamı

6 Şehnaz Makamı

7 Nihavent Makamı

8 Buselik Makamlarından 2-7 Zamanlıya

Kadar Usuller

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

1 Tuumlrk mucircsikicircsi eserlerinin icrası

2 Eserler uumlzerinde makam analizi yapılması

3 Eserlerin solfejinin yapılması

4 Toplu icra

4 x12

MEŞK-II

1 Ccedilargah Makamı

2 Ferahfez Makamı

3 Kuumlrdi Makamı

4 Huumlseyni Makamı

5 Suzinak Makamı

6 Penccedilgah Makamı

7 Sultaniyegacirch Makamı

8 Şedaraban Makamlarından 8-10

Zamanlıya Kadar Usuller

9 Isfahan Makamı

10 Evic Makamı

11 Acemaşiran Makamı

12 Mahur Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Bahsedilen makamlara ait eserlerin icrası yapılacaktır

Ayrıca bu eserlerin bestelendikleri 8-10 zamanlı usuller

vurulacaktır

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 15: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

15

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

4 x12

MEŞK-III

1 Huumlzzam Makamı

2 Karciğar Makamı

3 Neva Makamı

4 Muhayyer Makamlarından 8-15

Zamanlıya Kadar Usuller

5 Bestenigar Makamı

6 Acem Makamı

7 Hicazkar Makamı

8 Neveser Makamı

9 Sucirczidil Makamı

10 Şehnazbuselik Makamı

11 Bayati Makamı

12 Kuumlrdilihicazkacircr Makamı

1 Heper Sadettin Mevlevi Ayinleri

2 Ergen Aytaccedil Tuumlrk Muumlziği Nota Programı TRT

Muumlzik Arşivi

3 Oumlzkan İsmail Hakkı Tuumlrk Mucircsıkicircsi Nazariyatı ve

Usucirclleri

4 Ccedilakar Ş Şeref Tuumlrk Mucircsikicircsinde Usuumll MEB

Yayınları İstanbul 1996

Eser icraları usuller vurularak yapılacaktır

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 16: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

16

4 DİNIcirc MUcircSİKIcirc EDEBİYATI (72 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

2 x12

DİNIcirc MUcircSİKIcirc FORMLARININ

GUumlFTE İNCELEMESİ

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Huumldacircyicirc Divanı

4 Eşrefoğlu Rumi Divanı

5 Osmanlı Tuumlrkccedilesi

1 Niyazicirc-i Mısri Dicircvacircnı

2 Eşrefoğlu Rucircmi Dicircvacircnı

3 Fuzucirclicirc Dicircvacircnı

4 Osmanlı Tuumlrkccedilesine Giriş

Bu derste ilahi naat mersiye tevşih

formlarında bestelenmiş eserlerin

guumlftelerinin Osmanlıca kaynaklardan

incelenmesi amaccedillanmakta ve oumlzellikle şair

Eşrefoğlursquonun ve Niyazi Mısrirsquonin divanları

tasavvuficirc rituumleller yazı ve dil karakteri

youmlnuumlnden incelenerek Osmanlıca

okutulacaktır

2 x12

DİVAN OKUMALARI-I-II

1 Mısri Divanı

2 Fuzuli Divanı

3 Eşrefoğlu Rumi Divanı

1 Niyazi Mısri Divanı

2 Fuzucirclicirc Divanı

3 Eşrefoğlu Rucircmicirc Divanı

Divanlara ait guumlftelerin okumaları yapılacak

ayrıca şiirlerin accedilıklamaları uumlzerinde

durulacaktır Bu divanlardaki bestelenmiş

şiirler oumlzellikle konu edileceklerdir

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 17: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

17

5 UYGULAMALAR (228 Saat)

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

5 x12

7 x12

7 x12

UYGULAMALI DİNİ MUcircSİKIcirc

I-II-III

A MAKAMLARIN KURrsquoAN VE

MUumlEZZİNLİKrsquoTE UYGULANMASI

1 Rast Makamı

2 Hicaz Makamı

3 Uşşak Makamı

4 Segacirch Makamı

5 Huumlseyni Makamı

6 Nihavend Makamı

7 Mahur Makamı

8 Saba Makamı

9 Bestenigacircr Makamı

10 Dilkeşhaveran Makamı

11 Huumlzzam Makamı

12 Muumlstear Makamı

13 Şevkefza Makamı

14 Şevkuumltarab Makamı

15 Mahur Makamı

16 Zavil Makamı

17 Nikriz Makamı

18 Penccedilgah Makamı

1 Oumlrnek Ses Kayıtları

2 Kalan Muumlzik Arşivi

3 Dinicirc Mucircsiki Ses Kayıtları (Kalan Arşivi)

4 TRT Ses Kayıtları

5 Hafız Sami Kayıtları (Kalan Arşivi-Kişisel Arşivler)

6 Hafız Kemal Kayıtları

7 Uumlskuumldarlı Ali Kayıtları

1 Basit makamlarla sure ve dualar

2 Tuumlrk din mucircsikicircsinde formların tasnifi

3 Formların genel oumlzellikleri

4 Cami mucircsikicircsi formlarına giriş

5 Ezan ve kaamet formunun incelenmesi

6 Salat formunun incelenmesi

7 Mevlid formunun incelenmesi

8 Şed makamlarla Kurrsquoan tilaveti

9 İlahi ve naat formunun incelenmesi

10 Temcid ve muumlnacaat formunun

incelenmesi

11 Tevşih ve tekbir formunun incelenmesi

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu

Page 18: DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞIEĞİTİM HİZMETLERİ GENEL …®nî... · 2018. 5. 24. · makam tertipleri düzenlenmitir. Dolayısıyla, namaz için camide ezan okumak da özel

18

SAAT DERSLER VE İCcedilERİKLERİ KAYNAKLAR ACcedilIKLAMALAR

B UYGULAMALI CAMİ VE TEKKE

MUcircSİKIcircSİ FORMLARI

1 Cami Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

2 İlahi ve Naat Formunun İncelenmesi

3 Ezan ve Kaamet Formunun İncelenmesi

4 Salat Formunun İncelenmesi

5 Tekke Mucircsikicircsi Formlarına Giriş

6 Durak Formunun İncelenmesi

7 Nefes ve Şugul Formunun İncelenmesi

8 Mersiye Formunun İncelenmesi

9 Ezan

10 Kamet

11 Mevlid

12 Miraciye

13 Tevşih

14 İlahi

15 Cuma Salası

16 Bayram Salası

17 Cenaze Salası

18 Kurrsquoan-ı Kerim Tilaveti

19 Durak Formu

20 Nefes Formu

21 Şuğul Formu

22 Mersiye Formu