e drejta detyrimore

5/24/2018 E Drejta Detyrimore

1/27

E DREJTA DETYRIMORE, PJESA E VEQANT

-Ne pjesen e veqant te se drejtes detyrimore bejne pjes rregullat te cilat u perkasin llojeve te

veqanta te kontratave me emer.Klasifikimi i ketyre kontratave eshte bere sipas efekteve te

tyre,varesisht se qfare pasojash ka kontrata ne pasurin e paleve kontraktuese.

Sipas kriterit te gjitha kontratat ndahen ne 5 grupe

1.kontrata per tjetersimin e sene!e,perkatesis"t te te rejta!e ne te #i$at %ejene

pjes!kon.per shitjen,per kembimin per dhuraten"&.kontrata per s"'r(tea))imin e sene!e "e te te rejta!e!kon.per qiran,shfryte#imin e

baneses,per qiran e lokaleve afariste,qiran e tokes bujqesore,per huan,huaperdorjen",

*.kontrata per s"er%imet!konper vepren,per autori#imin,mbi dispo#iten mbi ndrtimin$,

+.kontrata per %as"kesin pronsore "e te pnes!kon per ortakerin",

-.kontrata a$eatore!kon per lojen dhe kushtin,per sigurimin dhe mbajtjen e perjetshme".

ONTRATA M/I TJETERSIMIN E SENDEVE D0E TE DREJTAVE

ONTRATA M/I S0ITJENno#ioni2

3Kontrata per shitjen eshte kontart me ane te se ciles nje cubjekt qe quhet shites detyrohet te bart

ndonje send ne pronesi ose t%ia der#oj ndonje te drejt pronesore subjektit qe quhet bleres,i cili

detyrohet nga ana e vet te paguaj shumen ee caktuar te parave si qmim.&e vet faktin e lidhjes sekontrates se shitjes nuk fitohet e drejta e pronesis.Kontrata per shitjen paraqitet si ba#e

juridike!iustus titulis" e cila eshte e domosdoshme per fitimin e se drejtes se pronesis edhe akti i

dore#imit te sendit si akt real!modus aquirendi".'er sendet e lujtshme akti i dore#imit eshte%%prej

dore ne dor%%,kurse per snedet e palujtshme-(%dor#imi simbolik i dokumentit%%.-

arakteristikat e kontrates se s"itjes

3Kontrata pet shitjen,si kontrat mbi tjetersinin e sendeve dhe te drejtave,karakteri#ohet me veqori

te caktuara juridike.Kontarta per shitjen eshte kontrat konsensuale,qe konsiderohet e lidhur me

pajtimin e lire te vullnetitte paleve kontraktuese,shitesi dhe bleresi.

ontrata per s"itjen es"te kontrat jo'orma$e,sepse per plotfuqishmerin e saj nuk kerkohet

forma e caktuar ne ba#e te se ciles duhet te arrihet pajtimi i vullnetit.

on.per s"itjen es"te kon.me s"per%$im,ne te cilen prania e qmimit qe jepet me kembimi te njesendi ose te nje te drejte e bene ate kontrat me tipike me shperblim.

on.per s"itjen es"te kon.komtati!e,sepse palet qe ne momentin e lidhjes se kon.i din te

drejtat dhe detyrat e tyre,te cilat jan te sigurta dhe te caktuara.

on.per s"itjen es"te kon.e (ans"me et(rese,ne te cilen palet kontraktuese ne kete kon.

Kan detyra reciproke ndaj njeri tjetrit.

4"!i$$imi "istori i rre5$$a!e te kon.per s"itjen

-Kon.per shitjen hyn ne grupin e kon.me te vjetra te se drejtes se detyrimeve.

)regullat e para jrudike te kon se shitjes paraqiteen qysh ne Kodin e *amurabit,por #hvillimin me

te hovshem juridik e arrijn ne te drejten romake.

on.per s"itjen ne te rejten romake-Ne te drejten romake kon.per shitjen-emptio venditio,ishte kon.konsensuale,bilaterale,qe lidhej

me marrveshjen e thjeshtmidis shitesit dhe bleresit qe shitesi ta kaooj mallin ne posedim te

papenguar te bleresit,kurse bleresi ta paguaj qmimin shitesit.+do shitblerje mbante

presitime shitesi #otohej se do ta kaloj mallin ne posedim te papenguar te bleresit!mer"kurse

bleresi #otohej se shitesi do tia paguaj qmimin!pretium".Shitesi pergjigjet per qdo dem qe

paraqitej ne sende dei ne lartesin e culpa levis in abstracto,dhe per custodia,mirpo nyk pergjigjej

kurr per casus majores!fuqin madhore".


2/27

on.e s"itjes ne s"tetin I$ir "e ne annin e 6eke Dka5jainit

-Ne te drejten e shtetit lir,nga mardheniet kontraktore qe njiheshin dhe broheshin me shum

juridikisht,ishte shitja dhe qiraja.Normat juridke civile sanksionin dhe rregullonin institutin e

parablerjes./len te theksohet se 0%%parablerja lidhej me qelllim qe teeee ruante deri diku pronat e

vogla te fshatareve nga grabitjet e latifondisteve skllavo pronar%%.1 drejta #akonore shqiptare si Kanuni i 2eke 3ukagjinit,kanuni i Skenderbeut dhe ai i 2aberis, e

reegullonin kon.mbi shitjen si nje nder kon.me te rendesishme qe lidhej me rastin e shkembimit tesendeve te ndryshme.Kanuni i 2eke 3ukagjinit e rregullon kon.mbi shitjen me kushte,pa kushte

me kapar dhe me deshmitar.

s"tet per $i"jen e kon.per s"itjen

-'er tu lidhur per shitjen duhet te plotesohen kushtet e pergjithshmee per lidhjen e kon.siq

janeaftesia punuese e paleve kontraktuese,pajtimi i vullnetit dhe lenda e kon.

1.A'tesia pnese e pa$e!e kontraktese

-Shitesi dhe bleresi si pale kontraktuese ne kontraten per shitjen duhet te kene aftesi te plot

punuese.4ftesia punuese e paleve kontraktuese ndikon ne vlershmerin e kon.1dhe personat e

mitur nen moshen 6 vjeqe mund te lidhin kon.mbi shitjen,por per vlershmerin e saj nevojitet

pelqimi i pronderve,i kujdestarit ose i organit te kujdestaris.'ersonat e mitur qe kane 5 vjet dhekan krijuar marrdhenje pune mund te lidhin kon.mbi hsitjen,ne te cilen si lende e kon.paraqitet

pasuria e fituar nga mardhenja e punes.

&.Pajtimi i !$$netit

-/ullneti i lire ne kon.per shitjen edhe dakordimi i plot i vullnetit,perputhja e vullnetit te shitesit

dhe bleresit me elementet thelbesore te kesaj kontrate./ullneti i lire i plaleve eshte kur shitesi

paraqet ofert bleresit dhe bleresi e pranon oferten pa kurfar ndryshimi.1lementet thelbesore te

kesaj kon.jane sendi dhe qmimi.

*.6ena e kon.

-2enda eshte kusht i domosdoshem per lidhjen e kon.per shitjen.2ende e kon.mbi shitjen eshte

sendi ose e drejta dhe qmimi.a2Seni si $ene e kon.per s"itjen-si elem.te pare them.dhe te domosdoshem 2&3 e thekson

sendin.Sipas konceptit bashkekohor qe dominon ne doktrinen juridike me send ne kuptimin

juridik nenkuptohet sedi si pjes e natyres,i cili mund ti nenshtrohet pushtetit te njeriut.

Qmimi-eshte elem.thelbesor i kon.mbi shitjen.+mimi paraqet shumen e parave te cilat bleresi ia

paguan shitesit si kundevler adekuate per sendin qe merr prej tij.

+.E'ektet e kon.per s"itjen

-&e lidhjen e kon.per shitjen krijohen marrdhenje juridike te detyrimeve,nga e cila rrjedhin te

drejta dhe detyrime te caktuara per secilen pale kontraktuese.'ra efektet juridike te kesaj

kon.shprehen ne te drejtat dhe detyrat e shitesit dhe bleresit.4jo qe paraqet detyr per shitesinnjekohesisht do te thot e drejt per bleresin dhe e kunderta.

Det(rat e s"itesit

-3etyrat themelore te shitesit janeqe te dor#oj sendin bleresit,te pergjigjet per mungesat fi#ike

dhe juridike te sendit dhe te marre qmimin e shitjes.

3or#imi i sendit dmth te vihet bleresi ne lidhje materiale me sendin.3or#imi i sendit te lujshem

behet ne keto menyraduke ia dor#uar sendin dr-dr. 7leresit me dor#im me dore te

shkurte!traditito brevi manu",me dor#im simbolik.3or#imi i sendeve te palujshme behet me

regjistrimin e sendit te palujshem ne librat e tokes.


3/27

a26ena e or)imit-shitesii eshte i detyruar tia dor#oj bleresit sendin e kontraktuar i cili paraqet

si lende e kon.mbi shitjen.

%2Rre)ik i emtimit te senit-shitesi edhte i detyruar qe tia dor#oj bleresit sendin ne jendje te

rregullt siq ka qene ne qastin kur eshte lidhur.

#2o"a e or)imit-shitesi edhete i detyruar ta dor#oj sendin ne kohen e parapar me kon.lidhurmbi shitjen.

2Veni i or)imit-8aktohet me marrveshjen e shitesit dhe bleresit.Ne rast te dore#imit nukeshte caktuar me kon.dore#imi i sendit behet ne endin te cilin shitesi ne qastin e lidhjes se kon. 1

ka pasur vendbanimin,ose ne munges te ketij merret vendqendrimi.&irpo nese shitesi e kka lidhur

kon.per kryrjen e veprimtaris se vet te rregullt dor#imi behet ne selin e tij.

e2S"pen)imet e or)imit- ato qe u paraprijn shpen#imeve i heq shitesi si dhe shpenn#imet e

sjelljes se sendeve dhe te gjitha shpen#imet e tjera i heq bleresi ne qofte se nuk edhte kontraktuar

ndryshe.

'2Per5je5jesia per mn5esat 'i)ikemateria$e2te senit-Shitesi eshte i detyruar ta mbroj

bleresin edhe per mungesat fi#ike ose materiale te sendit te shitur.

&unges materiale e sendit eshte-

.nese sendi nuk i ka veteit e nevojshme per perdorimin e rregullt te tij

.nese sendi nuki ka vetit e nevojshme per perdorimin e veqant per te cilin ka qene i njoftuar

shitesi9. nese sendi nuki ka vetit e nevojshme dhe karakteristikat e kontraktuara shprehimisht etj

Det(rat e %$eresit

-:ane pagimi i qmimit dhe detyrimii marrjes se sendit te blere nga shitesi

1.Pa5imii 7mimit te s"itjes-detyr kryesore e bleresit eshte qe shitesi tia paguaj qmimin

shitjes.+mimi paguhet ne menyr koh dhe ne vend ashtu siq jane marr vesh palet

kontraktuese./endi i pagimit te qmimit eshte ai vend i cili ehste caktuar me ane te kon.

&.Det(ra e %$eresit per ta marr senin-1shte detyr tjeter themelore e bleresit.&arrja e sendit

qendron ne ndermarjen e veprimeve te panevojshme qe dor#imi te jete i mundshem dhe per

dergimin e sendeve bleresi duhet ti mundesoj shitesit tia dor#oj sendin psh ta dergoj ambala#hin

per dergim,te vij dhe ta marr sendin ne rast se eshte i lujtshem.

6$ojet e !e7anta te kon.m%i s"itjen

-Kon.mbi shitjen eshte kon me e shpesht dhe me e rendesishme ne qarkullimin e mallrave dhe ne

dhenjen e sherbimeve.

1.on.e s"itjes sipas mostres ose moe$it!eshte lloj i veqant i kon.mbi shitjen.&e ane te kesaj

kon sendi qe i dor#ohet bleresit duhet ti pergjigjet modelit ose mostres".

&.on.m%i s"itjes sipas sspe#i'ika#ionit!eshte lloj i kon te shitjes.Kjo kon.lidhet ndrmjet shitesit

dhe bleresit ne te cilin bleresi e re#ervon te drejten qe me vone ta caktoj formen,masen ose detajet

e tjera te sendit.Specifikacioni ehste deklarat e shitesit me te cilen me afersisht caktohen cilesit e

sendit te blere".

ontrata e s"itjes ktrmpamatr2-1shte lloj i veqant i shitjes,ne te cilen blihen sendet sipas nje shikimi te #akonshm!prandaj

shpesh quhet edhe kon.sipas shikimit".&e rastin e dor#imit te sendit,sendi nuk matet dhe nuk

shkohet hollesisht cilesa e tij,por merret ashtu siq eshte.Ne kontratn mbi shitjen

kutrum,pergjegjesia e shitesit eshte me e bute ne krahasim me shitjen e #akonshme.&undesia e

#batimit te demtimit te pamase!laesio enormis"nuk gjen shprehje.

on.m%i s"itjen me kreime keste2


4/27

-&e kon.e shitjes me kredi shitesi detyrohet tia der#oj bleresit nje send te lujshem te caktuar,para

sem ti paguhet qmimi ne teresi.kurse bleresi detyrohet qe shitesit tia paguaj qmimin ne keste pra

ne intervale te caktuara kohore.Kjo kon.eshte formale.4jo duhet te perpilohet me formen me

shkrim per te krijuar efekte juridike ndermjet paleve kontraktuese.Ne kete lloj te shitjes nuk

ekiston njekoheshmeria e permbushjes se detyrave te paleve kontraktuese ,sepse shitesi kete ebene para bleresit.

on.e s"itjes me parapa5im

-Kon e shitjes me parapagim eshte llooj i veqant i shitjes.&e kete kon.bleresi detyrohet qe

qmimin e e shitjes shitesi menjeher ose em keste,por gjithnje para detyres se shitesit qe tia

dor#oj sendin.Ne shumicen e rasteve kjo kon.gjen shprehje ne blerjen e librave,revistave,shtypit.

on.e s"itjes me pro!e

-Kon.e shitjes me prove eshte lloj i veqant i kon.mbi shitjen.Kon.e shitjes me pove eshte kon.e

till,me te cilin bleresi e re#ervon per vete te drejten qe ta provoj sendin dhe mandej te deklarohet

se a do mbaj apo jo kontraten.

on. e s"itjes me te rejte te 5jetjes se %$eresit me te mire

-Kon.e shitjes me te drejte te gjetjes se bleresit me te mire lidhet ndermjet shitesit dhe bleresit,,nete cilin shitesi e re#ervon per vete te drejten qe te heqe dor nga kon.nese ne afat te caktuar do te

gjej bleresin me te mire.Si bleres me i mire konsiderohet qdo bleres,i ciliofron kushte me te

favorshme per blerjen e atij sendi.

Dekreti i s"itjesr"eri i s"itjes2

-3ekreti i shitjes eshte kon.e till e shitjes me ane te se ciles nje subjekt!dekretmarresi" detyrohet

qe ne afatin e caktuar ta shes me qmim te caktuar sendin qe ia ka dhene subjektit

tjeter!dekretdhenesi" ose tia kthej ne te njejtin afat po nese ai nuk do ta bente ate do te

konsiderohej se sendin e ka blere per vete.

on.e s"itjes me te rejten e ri%$erjes

-Kon.e shitjes me te drejte riblerje eshte lloj i veqant i kon.se shitjes.1shte kon.e atill e shitjes,nete cilin shitesi e mban per vete te drejten qe deri ne nje koh te koh te caktuar mund te ekrkoj nga

bleresi kthimin e sendit te cilin e ka shitur duke ia kthyer njekohesisht qmimin e shitjes.7leresit i

mbetet detyra qe sendin nuk mund ta tjetersoj,e as ta ngarkoj gjate kohes se riblerjes.Nese bleresi

ka pasur ndonje shpe#im rreth sendit,shitesi do te jet i detyruar tia paguaj vetem shpen#imet e

domosdoshme.

on.e s"itjes me te rejte ris"itje

-Kjo kon.eshte rast i kundert i kon.se shitjes me te drejte riblerje.Kon e shitjes me te drejt

rishitjeje eshte kon.me te cilen bleresi e mban per vete te drejten qe deri ne nje koh mund te

kerkoj nga shitesi kthimin e qmimit te shitjes,duke bere ne te njejten koh kthimin e sendit te ciline ka bleresi prej tij.

on. E s"itjes me te rejten perparesie

-Kon e shitjes me te drejt perparesie eshte kon. 1 till ne te cilen shitesi mban per vete te

drejten,nese bleresi ka vendosur qe sendin e blere ta tjetersoj qe atij tia ofroj se pari per shitje.Ne

kete kon.me dor#imin e sendit bleresi behet perfundimisht pronar i tij dhe ai mund ta ge#oj sendin

pa kurfar kufi#imi.'or me rastin e tjetersimit eshte i detyruar tia ofroj se pari shitesit.

1.E rejta e perparesis se %$erjes se %as"kpronare!e-7ashkpronari qe ka per qellim te shes

pjesen e vet,eshte i detyruar qe per ate ti njoftoj bashkpronaret e tjer me qellim qe ta shfryte#oj te

drejten e perparesis se shitjes.


5/27

&.E rejta e perparesis per %$erje e tit$$arit te se rejtes se %animit-kete te drejt e ka titullari

i se drejtes se banimit ndaj personit fi#ik ose juridik,i cili ka per qellim ta shes banesen.Keta

subjekt jan te detyruar qe tia ofroj per shitje subjektit i cili ne ate banes ka te drejt banimi,duke

paraqitur qmimin dhe kushtet e tjera te shitjes.

*.E rejta e perparesis per %$erje e tit$$arit te $oka$it a'arist-titullari i se drejtes se pronesis selokalit afarist eshte i detyruar tia beje oferten me shkrim komunes ne territorin e se ciles gjendet

lokali afarist duke cekur qmimin dhe kushtet e tjera te shitjes.+.E rejta e perparesis se %$erjes se tokes %j7esore ne 'a!or te kooperati!es %j7esore-

pronari i tokes bujqesore qe ka qellim ta shes token e vet eshte i detyruar qe oferten t ashpall ne

tabelen e shpalljes te #yres se vendit ose komunes dhe tia ofroj shitjen e tokes kooperatives

bujqesore.

-.E rejta e perparesis per %$erjen e p(je!e-Kjo e drejt i takon ndermarrjees qe mirret me

qeverisjen e pyjeve dhe tokes pyjore.

;.1 drjeta e perparesis se blerjes se permendoreve kulturore-pronari i monumentit kulturor eshte i

detyruar qe se pari tia ofroj per shitje kuvendit ne territorin e te cilit gjendet ajo

prmendore.Kuvendi eshte i detyruar qe prej ;. ditesh te kthej pergjigje.

8.E rejta e perparesis se %$erjes se materia$it "istoriko3arki!or-kjo e drejt i takon arkivit te

komunes si ndaj pronareve te materialit arkivoro-historik,personave juridik dhe fi#ik.4rkivi eshte

i detyruar qe per oferten e bere te deklarohet ne afat prej 9$ ditesh pas marrjes se ofertes.9.E rejta e perparesis se %$erjes se pa$jts"meris se perona!e 7e e %raktisin nens"tetesin-

Kuvendi komunal ka te drejt perparesie per blerjen e tokave dhe ndertesave ne pronesin e

personave qe kane paraqitur kerkesen per lenien e nenshtetesis.Ne rast se Kuvendi komunal nuk

deklarohet ne afat prej 9$ ditesh per oferten pronari i palujtshmeris mund ti shes cilido subjekt.

ONTRATA M/I D0:RATEN

No#ioni i kon.m%i "raten

31shte kontrat e till me te cilen njera pal kontraktuese qe quhet dhuratdhenes,detyrohet te bart ne

pronesi te pales tjeter kontraktuese qe quhet dhuratmarres,ndonje send te vetin ose ndonje te drejt

tjeter pasurore pa pages.Subjektet qe lidhin kon.jan dhuratdhenesi dhe dhuratmarresi.

arakteristikat e kon.m%i "raten

-Kon.per dhuraten eshte kon.e njeanshme detyruese sepse me an te eksaj kon.krijohet detyrimivetem per dhuratdhenesin qe ta dor#oj sendin e caktuar ne pronesi ose te bart te drjeten e caktuar

te dhuratmarresit.Kon. per dhuraten eshte kon.formale sepse per vlereshmerin e saj nuk mjaftonqe palet kontraktuese te arrijn pelqimin e vullnetit!marrveshjen gojore",por duhet te plotesohet

edhe forma e percaktuar me ligj.Kon.per dhuraten idhet ose me nenshkrimin e tekstit te

deklarimit!forma me shkrim"ose me dor#imin e thjesht te sendit!forma reale".

-on.per "raten es"te kon.mire%eresesepse per ate qe merr nga dhurat

dhenesi,dhuratmarresi nuk jep kurfar shperblimi.

-Es"te kon.e t"jes"t e et(rime!e,sepse ne tersin e vet permban elem.te nje kon.


6/27

-Es"te kon ka)a$esepse dhuratdhenesi detyrohet ndaj dhuratmarresit ne ba#e te pelqimit

personal qe te dhuroj!animus donandi"qe eshte i njohur jo vetem per palet kontraktuese,por edhe

per personat e tret.

Kon.per dhuraten hyn ne grupin e kontrata!e komtati!ene te cilen ne qastin kur lidhet

kon.dihen te dejtat dhe detyrat e paleve kontraktuese,si dhe vlera e lendes se prestimit.

s"tet per $i"jen e kon.per "raten1.A'tesia pnese epa$e!e kontraktese per $i"jen e kon.;

3A'resia e "rat"enesit!dhurat dhenesi duhet te kete aftesi te plot punuese.'ersonat e mitur

dhe personat e #hveshur teresisht apo pjeserisht nga aftesia punuese nukmund te jene ne cilesin e

dhuratdhenesit."

A'tesia pnese "ratmarresi!mund te jete perveq subjekteve me aftesi punuese edhe

subjektet me aftesi te kufi#uar punuese dhe subjektet e paaft per pun.Suubjektet e till nuk jan te

detyruar qe per kete te kerkojn pelqimin e perfaqesuesit t e tyre ligjor".

&.Pe$7imi i !$$netit te pa$e!e kontraktese m%i e$ementet t"e$%esore

33mth qe palet kontraktuese jan marre vesh per cedimin pa pages ne pronesi te ndonje sendi ose

te dejte.3huratdhenesi duhet te kete per qellim te jap dobi pasurore pa pages!animus

donandi",kurse dhuratmarresi ka per qellim te marr at dobi,Nga kjo mund te theksojm seelementet thelbesore ne kon.per dhuraten janelenda e kon.dhe qellimii bamiresis!animus

donandi".

*.6ena e kontrates per "raten

3&und te jen nje send,nje e drejt pasuroremose ndonje dobi tjeter.2ende e kesaj mund te jete

sendi i lujshem ose i palujtshem qe ka vlere qarkullimi

Qe$$imi i %amiresisanims onani2

31lementi i dyte thelbesor i kon.per dhuraten eshte animus donandi ose qellimi i bamiresis se

dhuratdhenesit qe te cedoj pa shperblim ndonjeeeeee te drejt pasurore ose send ne pronesi te

dhuratmarresit.

E'ektet jriike te kontrates m%i "ratente rejtat "e et(rat e "rat"enesit "e te

"ratmarresit2

31fektet juridike te kon.per shuraten krojohen ndermjet dhuratdhenesit dhe dhuratmarresit nga

qasti kur lidhet kontrata.2idhja e kon. 'er dhuraten nenkupton propo#imin e dhuratdhenesit dhe

pranimin e marresit.

Det(rat e "rat"enesit

1.Det(ra e ore)imit te senit ose %artjes te se rejtes "ratmarrsit3eshte detyr kryesore e

dhuratdhenesit nga kon.per dhurat.&e dor#imin e sendit kalon e drejta e pronesis nga dhenesit te

marresi.Si menyr te dor#imit t e sendit jan dor#imi real dhe traditio brevimanu.3henesi ka perdetyr ta ruaj sendin e dhuruar deri ne qastin e dor#imit te tij dhe ti bart te gjitha shpe#imet e

ruajtjes se sendit.&.Det(ra e s"per%$imit te emit-3uke pasura parasysh faktin se kon.per shuraten hyn ne gr.e

kon.mireberese,per dhenesin nuk ek#iston detyra e garantimit per mungesat j.dhe fi#ike te sendit

te bartur.

6$ojet e kon.per "raten

1.onre#iproke per s"ratenonatio re#ipro#a23eshte lloj i veqant i kon.per dhuraten qe

ek#iston kur palet kontraktuese nder vete japin dhurat njera tjetjetres


7/27

&.on.e per)ier per "ratenne5otim mi


8/27

-me anulim

-me revokim

ONTRATA PER S0ER/IMET

ONTRATA PER VEPREN

No#ioni i kontrates per !epren

-1shte marrdhenje juridike midis kryresit te punes dhe porositesit,ne te cilin kryresi i punes

detyrohet qe ta kryej punen e caktuar siq eshte prodhimi ose riparimi i ndonje sendi,kryrja endonje pune fi#ike ose intelektuale,kurse porositesi detyrohet qe per kete te paguaj shperblim te

caktuar.Kon.per vepren hyn ne kon.per sherbimet.Ne kon.per punen lenda eshte vet puna kurse ne

kon per vepren lenda e kesaj kon eshte re#ultati i punes.

arakteristikat e kon.m%i !epren

-Kon per vepren e karakteri#ojn karakteristika te caktuara siq jane

1.kon.per !epren es"te kon.me emer-sepse e ka emrin e caktuar dhe regullativen e caktuar

shprehimisht ne kodet civile dhe ne ligjet mbi mardhenjet e detyrimeve.

&.es"te kontrat komtati!e-ne te cilen te dy palet kontraktuese i din te drejtat dhe detyrat e tyre

prej qastit kur lidhet kontrata.

*.kon.per !epren "(n ne 5r.e kon.intit personae-e cila lidhet duke pasur parasysh cilesit e

veqanta personale te kontraktuesve,sepse ek#ekutimi i detyrimit eshte i lidhur ngusht me cilesit ekontraktuesve.

+.es"te kon.ka)a$e3ne te cilen dihet qellimi i detyrimit si per palet kontraktuese ashtu edhe per

personat e tret

-.es"te kon.e pa!arr-spse krijon efekte juridike pavaresisht nga ndonje kon.tjeter.

=.es"te kon.e (ans"me et(rese me s"per%$im-sepse pasi lidhet kon.krijohen te drejta dhe

detyrime per te dy palet.

8.Kon.mbi vepren eshte kon me bemje te perhershme sepse kryhet brenda nje intervali kohor me

te gjat

Es"te kon konsensa$e!solo consensus"-e cila lidhet me pelqimin e thjesht te vullnetit te paleve

kontraktuese,per lenden e punes e cila duhet te kryhet dhe per shperblimin per punen e kryer.

9.es"te kon.e t"jes"t-qe permban elemente vetem te nje kontrate.

s"tet per $i"jen e kon.per !epren

-'er krijimin e kon.per vepren kontraktuesit duhet ta shprehin lirisht vullnetin e tyre per elementet

thelbesore te kon.Si elem.thelbesor eshtepuna ose veprimi qe duhet t ekryhet,shperblimi qe duhet

te paguhet dhe #gjatja kohore e kesaj kon.perveq pelqimit te vullnetit eshte edhe aftesia punuese

dhe ba#a lenda e kesaj kon.

Pna ose !eprimi 7e "et te kr("et;

-'araqet elementin thelbesor te kontrates se vepres.Sipas permbajtjes se saj amteriale puna e

kryresit te punes mund te jete qofte punimii sendeve!qepja e rrobave,ndertimi i ndertesave per

banim"qofte ndermarjja e puneve te dobishme per porositesin!transportimii udhetareve,bartja esendeve"qofte kryerja e ndonje veprimi intelektual!mbajtja e ligjeratave,shfaqja e koncerteve".

S"per%$imi 7e "et te pa5"et per pnen e kr(er;

-'araqet elementin e dyt thelbesor te kon. 'er vepren.Shperblimi paraqet kundervler me para te

cilen detyrohet tapaguaj porositesi per punen e caktuar nga kryresi i puneve.

A'ati sa )5jat kr(erja e pnes;

-4fati caktohet me marrveshje.'or ka raste edhe kur afati i #gjatjes se kohes sipas kesaj

kon.caktohet sukcesivisht duke pasur parasysh afatet e puneve te kryera pjes-pjes.


9/27

E'ektet e kon.m%i !epren

-1fektet e kon.per vepren shprehen ne te drejta dhe detyrat e kryresit te punes!vepres"dhe te

porositesit te punesr(resii pnes ka te rejt te kerkoj;

.+e ti paguhet qmimi i shperblimit!shperblimi caktohet me marrjveshjen e paleve ose ne ba# te

dispo#itave te punes",.+e nga porositesi te kerkoj material te caktuar per kryerjen e punes ose per te arritur re#ultat ne

pun,9.


10/27

s"tet per $i"jen e kon.m%i atori)imin ;

1.A'tesia pnese e atori)esit "e te atori)arit

34utori#uesi ne kon.per autori#imin mund te jet vetem personi qe ka aftesi te plot punuese.Si

person i autori#uar paraqitet qdo person qe ka aftesi punuese dhe profesionale per te kryer pune tecaktuara juridike.

&.Pe$7imi i !$$netit-1shte plqimi i vullneit te paleve kontraktuese per punen juridike te cilen i autori#uari duhet ta

kryej ne emer dhe ne llogari te autori#uesit,per kohe#gjatjen e punes qe do te kryej dhe per

shperblimin qe do te paguaj autori#uesi ne rast se kon.per autori#imin lidhet si kon.me shperblim.

*.6ena e kon.per atori)im

-+do pun juridike qe eshte e lejueshme dhe e mundshme mund te jeet lende e kon per autori#im.

E$ementet t"e$%esore te kon per atori)im;

1.Pna e te atori)arit!puna qe ndermerr i autori#uari duhet te jet eksklu#ivisht juridike e jo

faktike".

&.S"per%$imi i te atori)arit!paraqet kundervleren me para te cilen autori#uesi duhet tia paguaj

te autori#uarit per punen e vet".

6$ojet e atori)imit1.Atori)imi i per5jit"s"em

-Ne autori#imin e pergjithshem autori#uesi autori#on te autori#uarin qe ti kryej te gjitha punet

juridike ne emer dhe ne llogari te tij.

&.Atori)imi i !e7ant

-4utori#imi i veqant eshte lloj i veqant i autori#imit me te cilin i autori#uari eshte autori#uar ti

kryej punet e caktuara juridike!psh autori#imi i te te autori#uarit per shitjen e shtepis se

autori#uesit".1 ne te drejten e detyrimeve ek#istojn punet juridike per te cilat duhet te merret

autori#imi i veqant.Keto punjuridike jane

-tjetersimi ose ngarkimi i pasuris se autori#uesit.

-kthimi i testamentit de cujusit i cili gjendet ne rujtje te gjykates

-deklarata mbi marrjen ose mosmarrjen e trashegimis

-lidhja e kurores-ngritja e padis per shkurori#im,etj

*.Atori)imi i k'i)ar

-1shte kur autori#uesi me rastin e lidhjes se kon.cakton menyren,formen e kryerjes se veprimtaris

se te autori#uarit gjat kryerjes se punes juridike te besuar.

+.Atori)imi i pak'i)ar

-1shte lloj i veqant i autori#imit.Ky lloj paraqitet kur te autori#uarit nuk i jepen udhe#imeperkita#i me menyren,formen dhe vellimin e kryerjes se puneve juridike te besuara nga ana e

autori#uesit.Ne kete rast i autori#uari duhet ta kryej punen juridike qe i besohet si njeri i

kujdeseshem,ekspert i mir dhe i ndergjegjshem.

-.Atori)imi ne "es"tje

-1shte autori#imi ne heshtje i personave qe punojn ne lokale tregtare se mund te shesin mallin ne

shitore.=.Atori)imi s"pre"imis"t

-1shte kur me shprehjen e plot te vullnetit te autori#uesit dhe te te autori#uarit,ky person do te

anga#hohej qe ti kryej veprimet juridike te autori#uesit.

8.Atori)imi i nje'is"t

-1shte kur si i autori#uari paraqitet nje person i cili eshte i autori#uar te kryej veprime,pune

juridike ne emer dhe ne llogari te autori#uesit.

9.Atori)imi i s"m'is"t


11/27

-'araqitet kur si te autori#uar paraqiten shume persona.Ne kete lloj autori#imi kryerja e puneve

juridike ose u besohet te gjithe te autori#uarve,keshtu qe per ndermarrjen e qdo pune juridike do

te nevojitet qe te pajtohen te gjith ose qdo pun te till mund ta ndermarr pavaresisht secili i

autori#uar.

E'ektet e kon.per atori)im

-Krijohen ndermjet autori#uesit dhe te autori#uarit.Keto efekte juridike shprehen ne te drejtat dhedetyrat e paleve kontraktuese.

Te rejtat e atori)esit;

-


12/27

arakteristikat e ko.per epo)iten

1.kon.e njeans"me et(rese-e cila krjon te drejta vetem ne anen e rujtesit.

&."(n ne 5rpin e kon.me %erje te per"ers"me-sepse detyra e rujtesit eshte ta ruaj sendin per

koh te caktuar ose te pacaktuar.

*.kon me emer-e cila eshte e parapar shprehimisht me dispo#ita te veqanta juridike.

+.kon e pa!arr-sepse lidhet dhe krijon efekte juridike pavaresiht nga ndonje kon.tjeter.

-.kon ka)a$e-ne te cilen qellimi juridik i detyrimir te paleve eshte i dukshem,i njohur edhe perpersonat e tjer.

=.kon.komtati!e-sepse palet kontraktuese qe ne qastin kur lidhin kon.i din te drejtat dhe detyrat

e tyre.

8.kon konsensa$e-qe lidhet thjesht me vullnetin e paleve kontraktuese.

9.kon.intit personae-qe lidhet duke pasur parasush cilesit e veqanta dhe besimin e paleve

kontraktuese.

s"tet per $i"jen e kon per ep)iten

-4ftesia punuese e paleve,pelqimi i vullnetit,lenda ba#a e kon.

6ena e epo)itesrajtjes2

-&und te jet sendi i lujshem dhe jo konsumues.2ende e depo#ites nuk mund te jene sendet epalujtshme.

o"a sa )5jat rajtja e epo)ites

-'alet kontraktuese me rastin e lidhjes se kesaj kon.caktojn kohen sa #gjat kon.Koha e #gjatjesmund te kufi#ohet disa dit psh 9$ disa muaj psh 9 muaj ose deri ne dt.e caktuar.

S"per%$imi-8aktohet ne shum te prer me para ose varesisht nga numri i diteve kur depo#itari i

merr sendet per ti ruajtur.

E'ektet e kon per epo)iten

-&e lidhjen e kon per depo#iten krijohen te drejta dhe detyra te caktuara si per deponentin ashtu

edhe per depo#itarin.

Te rejtat e eponentit

-te drejten te kerkoj ti kthehet sendi i deponuar pas kalimit te afatit per deponim

-te drejten ta ndal depo#iten qe ta perdor sendin

-te drejten ta kontrolloj perdorimin e sendit

Det(rat e eponentit

-te paguaj shpen#imet per ruajtjen e sendit

-ta shperblej demin

-qe ti paguaj shperblimin per ruajtjen e sendit.

Te rejtat e epo)itarit;

-ka te drejt te kerkoj nga deponenti tia paguaj shpen#imet e domosdoshme te cilat jan bere rrethruajtjes se sendit

-ka te drejt te kerkoj shperblimin e demit rreth ruajtjes se sendit.

Det(rat e epo)itarit;

-ta ruaj lenden e depo#ites

-qe ta kthej lenden e depo#ites.

6$ojet e !e7anta te kon.per epo)iten


13/27

1.Depo)iti i per%as"ket!eshte kur jepen per tu ruajtur sendet e #evendesueshme sendet gjenerile

te cilat nuk ndahen veqmas po per#ihen me sendet e llojit te njejt psh ruajtja e miellit grurit e tj".

&.Depo)iti i m%($rrse'i2-!eshte kur merren per tu ruajtur sendet te cilat te mbyllura te mbyllura

ne valihe,te vulosura ne mbeshtjellese,kur ruajtesi nuk di per permbajtjen e tyre".

*.Depo)iti i parre5$$ar-!eshte kur dor#ohen per tu ruajtur sendet te #evendesueshme dhekonsumuese,me qrast ruajtesi keto sende i merr ne pronesi duke u detyruar qe pas kalimit te

afatit te #gjatjes se ruajtjes tia kthej deponentit sendet e llojit te cilesis dhe ne sasi te njejt".+.Depo)iti i omosos"em!eshte kur sendi jepet per tu ruajtur me rastin e paraqitjes se ngjarjeve

natyrore psh termeti ,vershimet,ne te cilat raste deponenti nuk eshte ne gjendje te #gjedh personat

t e cileve tua besoj sendin per ruajtje.

-.Depo)iti 5j(7esor!ne rast se kreditori refu#on ta marr sendin,ne rast se debitori nuk e din se

kush eshte kreditor,kur shum persona kan te drejt ne sendin e njejt dhe midis tyre paraqitet

kontesti".

=.Depo)iti "ote$ier!eshte kon ne ba#e te se ciles gotelieri merr per ti ruajtur sendet e musafireve

qe ka marr me vete ti ruaj nga #hdukja ose demtimi dhe kur i kerkon ia kthen deponentit".

S"arja e kon per epo)iten

-me marrvshje te eprbashket-me skadimin e kohes nes ene kon eshte caktuar koha e #gjatjes

-me #hdukjen e lendes se depo#ites

-me doreheqje.

ONTRATA PER QIRAN

No#ioni i kon.per 7iran

-Kup.kur qiradhenesi detyrohet tia dor#oj sendin e caktuar ne perdorim qiramarresit,kurse

qiramarresi detyrohet qe ta paguaj qiran e caktuar per perdorimin e tij.

arakteristikat ;1.es"te kon e (ans"me et(rese-e cila krijon te drejta dhe detyra te ndervetshme per te

dyanshme detyruese e cila krijon te drejtat dhe deyra te ndevetshme >per te dy palet kontraktuese

qiradhenesin dhe qiramarresin.

&.es"te kon me %emje te per"ers"me-ne te cilen prestimet nga kon.permbushen mrenda nje

kohe relativisht te gjat.

*.es"te kon,komtati!e-ne te cilen palet kontraktuese qe ne rastin lur e lidhin kon.i din te drjetatdhe detyrat e veta.

+.es"te kontrat konsensa$e-me vullnetin e thjesht te perbashket te airadhenesit dhe

marresit,lidhur me lenden e qiras dhe mbi qiran.

-.kon.e pa!arr-e cila lidhet dhe krijon efekte pavaresiht nga ndonje kon tjeter.

=.kon me emer-e rregulluar me dispo#ita te veqanta juridike dhe me emer te veqant ne

qarkullimin e mallrave.

4"!i$$imi "istorik

-Kon.per qiran eshte kon.e vjeter e se drejtes se detyrimeve e njohur qysh ne ligjin mbi

tebaleat.Ne te drejten romake kjo kon.eshte enjohur si locatio condutio ne tri varianta

kryesore kontrata per qiran e sendit,kon.per vepren,kon per qiran e fuqis punetore.

6i"ja e kon per 7iran ;


14/27

-'er tu lidhur kon. 'er qiran duhet te plotesohen kushtet e pergjithshme per lidhjen e kon.aftesia

punuese e paleve kontraktuese,pelqimin e vullnetit te paleve dhe lenden e kontrates.

1.Pe$7imi i !$$netit;

-3mth arritja e pelqimit te qiradhenesit dhe marresit sa i perket lendes se qiras-sendeve qe i jepenper dore#im dhe shfryte#im,shperblimi per shfryte#imin e sendit te huaj-qiran dhe caktimi i

kohe#gjatjes se qiras.

&.6ena e kon.per 7iran

-&und te jete sendi dhe e drejta e caktuar.Sendi si lende e kon.per qiran mund te jete qdo send i

cili sipas natyres nuk do te konsumohej pas nje perdorimi.Si lende e kesaj kon.mund te jete qdo

send i lujtshem,i palujtshem i #avendesueshem dhe i pa #evendesueshem.

QIRAJA-eshte shperblimi te cilin qiramarresi detyrohet tia paguaj qiradhenesit per sendin ose te

drejten qe e merr per perdorim-shfryte#im.

o"e)5jatja e kon.per 7iran3caktohet me muaj vit ose me ndonje date kalendarike.8aktohet

sipas qellimit qe duhet te reali#ohet,ne rastin kur me qira merret ndonje lokal per nje ekspo#it

panair ashtu qe me reali#imin e qellimit kon.shuhet.

E'ektet jriike te kon.m%i 7iran

-+iradhenesi dhe qiramarresi,rrjedhin te drejta dhe detyra te caktuara

Te rejtat e 7ira"enesit

-te kerkoj pagimin e qiras nga qiramarresi

-te kerkoj perdorimin e sendit te dhene me qira ashtu siq eshte kontraktuar

-te kerkoj kthimin e sendit te dhene me qira

Det(rat e 7ira"enesit;

-dor#imi i sendit-e mirembajtjes se sendit te dhene me qera

-e mbrojtjes se qiramarresit nga mungesa materiale dhe juridike e sendit.

Te rejtat e 7iramarresit;-te kerkoj dore#imin e sendit te qiras per perdorim

-mirmbajtjen e lendes se qiras ne gjendje te rregullt dhe te perdorshme

-te kerkoj mbrojtjen nga mungesat fi#ike dhe juridike te sendit

Det(rat e 7iramarresit;

-detyra e pagimit te qmimit te qiras

-e perdorimit te sendit sipas kontrates-e kthimit te sendit pas shuarjes se kontrates.

S"arja e kon per 7iran

1.Me skaimin e ko"es-kon.eshte elidhur per koh te caktuar shuhet me skadimin e kohes per te

cilen eshte lidhur.&.me )"kjen e senit nen nikimin e '7is ma"ore-qiradhenesi eshte i detyruar qe ti jap

sendin tjeter dhe qiramarresi nuk eshte i detyruar ta paguaj qiran.

*.me !ekjen e 7ira"enesit ose marresit-nese vdes dhenesi ose marresi qiraja va#hdon ne

trashegimtaret e tyre nese nuk eshte kontraktuar ndryshe.

+.me tjetersimin e senit te 7iras-me tjetersimin e sendit nuk duhet te shuhet mardhenja e qiras

ajo kalon te pronari i ri si airamarres.


15/27

-.s"arja e kon.per 7iran em enon#im-denoncimi eshte shprehje e njeanshme e vullnetit te

njeres pal kontraktuese drejtuar pales tjeter per shuarjen e kon.mbi qiran.Koha qe rrjedh prej dites

se njoftimit e deri ne diten e shuarjes se kon.mbi qiran quhet afati i denoncimit.

ONTRATA PER S0>RYTE4IMIN E /ANESES

-1shte kon.e atill me te cilen detyrohet dhenesi i baneses te bart ne titullarin e se drejtes sebanimit shfryte#imin e qet dhe te papenguar te baneses se caktuar,sipas lushteve te parapara me

ligj,kurse titullari detyrohet te vendos ne banes dhe ta paguaj qiran e caktuar.

Karakteristikat e kon.per shfryte#imin e baneses

.kon me permbajtje te caktuar-permbajtja e saj nuk mund te ndryshohetme marrveshjen e paleve

kontraktuese.

&.kon.'orma$e-lidhet me shkrim.

*."(n ne 5rpin e kon 7e $i"et per ko" te #aktar.

+.kon.komtati!e-sepse palet i din te drejtat dhe detyrat e tyre.

-.kon.me s"per%$im-sepse titullari i se drejtes se banimit e paguan qiran per shfryte#imin e

baneses.

=.kon.e (ans"me et(rese-sepse krijon te drejta dhe detyra si per titullarin e se drejtes sebanimit,ashtu edhe per dhenesin e baneses.

E'ektet jriike te kon.per s"'r(te)imin e %aneses;

1.Te rejtat e tit$$arit te se rejtes se %animit;

te drejten e shfryte#imit te perhershem dhe te papenguar te baneses

-te drejten e dhenjes se denoncimit qdo shfryte#uesi te baneses nga ana e titullarit te kesaj te

drejte,perveq te miturve te tij ose bashkeshortit

-te drejten e nderrimit te baneses per banes te shfryte#uesit tjeter pas marrjes se pelqimit nga

dhenesi i baneses per shfryte#im

-te drejten e dhenjes se baneses se vet per shfryte#im personit tjeter si nenbanues.

1.Det(rat e tit$$arit te se rejtes se %animit

-detyren e shfryte#imit te baneses me kujdes dhe ruajtjen nga prishjet dhe demtimet.-detyren e pagimit te qiras,

-detyren e shfryte#imit te baneses vetem per banim

-detyren e mbajtjes se baneses

-detyren e pagimit te shpen#imeve per ndreqjet e shkaktuara me fajin e vet dhe me fajin e

banuesve

-detyren qe pas shuarjes se kon.per qiran banesa te dor#ohet ne ate gjndje ne te cilen e ka marr.

Shuarja e kon.per shfryte#imin e baneses

.me denoncim-denoncimi eshte shprehje e njeanshme e vullnetit te njeres pal kontraktuese

drejtuar pales tjeter per #gjidhjen e kon.per shfryte#imin e baneses.

&.me skaimin e ko"es-kjo eshte menyr e veqant e shuarjes se kon.sepse sipas rregulles kjo

kon.lidhet per koh te pacaktuar.1k#istojn situata kur kjo kon lidhet per koh te caktuar,kur kemite bejme me banesen ne ndertes,per te cilen organi kompetent ka vendosur qe ta rrenoj ne afat,i

cili nuk do te jet me i gjat se 9 vjet nga dita e lidhjes se kon.dhe kur banesa i jepet titullarit te se

drejtes se banimit qe ta shfryte#oj perkohesisht.

*.s"arja e kon.per s"'r(te)imin e %aneses sipas '7is se $i5jit-shuhet ne raste

-kur banesa eshte ne nderteses e cila duhet te prishet ne ba#e te vendimit te oranit kompetent.

-kur nuk u pergjigjet kushteve higjenike dhe organi kompetent e ka marr vendimin per

shpernguljen e shfryte#uesit te baneses prej asaj banese.


16/27

ONTRATA PER MARRD0ENJEN E NEN/ANIMIT

No#ioni

-Kjo ehste nje lloj i veqant i kontrates per shfryte#imin e baneses,Kon.per mardhenjen e

nenbanimit eshte kon.qe lidhet ndermjet titullarit te se drejtes se banimit dhe nenbanuesit,ne te

cilin titullari i te drejtes se banimit detyrohet qe nje pjes ose tere banesen tia jep ne shfryte#imnenbanuesit,kurse nenbanuesi per kete shfryte#im paguan qiran e caktuar.

arakteristikat;

-kon.komutative-i din te drjetat dhe detyrat qe ne rastin e lidhjes se kon.

-kon.formale-lidhet me shkrim-

-kon.e dyanshme detyruese-e cila krijon te drejta dhe detyra per te dy palet kontraktuese

-kon akcesore-qe ndan fatin e kon.mbi shfryte#imin e baneses.

E'ektet jriike te kesaj kon;

1.Te rejtat e tit$$arit te se rejtes se %animit

-te drejten e dhenjes me qira te nje pjese ose te tere baneses ne shfryte#im

-te drejten e kerkeses se pagimit te qiras per shfryte#imin e baneses

-te drejten e kerkeses per pagimin e shpen#imeve te veqanta per shfryte#imin e energjis

elektrike,ujit etj.1.Det(rat e tit$$arit te se rejtes se %animit

-detyren te kerkoj leje per leshimin e baneses,kur me dispo#it ligjore shprehimisht kerkohet

pelqimi

-detyren te mos e pengoj nenbanesin per ta shfryte#uar baneses.

&.Te rejtat e nen%anesit

-te drejten per ta shfryte#uar banesen ne sua#at dhe ne menyr te parapar me kontrat,

-te drjejten te kerkoj te evitohen mungesat per shfryte#imin e baneses.

&.Det(rat e nen%anesit

-detyren te paguaj shperblimin per shfryte#imin e lokalit banues,

-detyren te paguaj shperblimin e veqant per shfryte#imin e energjis elektrike dhe te ujt,per

shfryte#imin e mobileve dhe per sherbimet qe i bene ky,

-detyren e mirembajtjes dhe shfryte#oj banesen sipas destinimit,-detyren ta kthej banesen pas skadimit te afatit te kontraktuar.

S"arja e kon.

-me skadimin e kohes dhe-me denincim

ONTRATA PER QIRAN E 6OA6EVE A>ARISTE

No#ioni

-Kon.per qiran e lokaleve afariste eshte kon.me ane te se ciles nje person!qiradhenesi"detyrohet

tia bart personit tjeter!qiramarrsit"lokalin e caktuar afarist ne perdorim she shfrute#im,te paguaj

qiran dhe pas skadimit te kohes se caktuar tia kthej lokalin afarist.

arakteristikat-kon komutative,e dyanshme,dhe formale.

Te rejtat e 7ira"enesit

-te drejten ta perdor lokalin afarist sipas destinimit te kontraktuar

-te drejten te kerkoj nga qiramarresi pagimin e qiras

-te drejten e denoncimit te kon.se lidhur.

Det(rat e 7ira"enesit

-detyra qe ta dor#oj lokalin ne gjendje te rregullt per perdorim


17/27

-detyren per ta kthyer lokalin afarist

-detyren qe te mos e pengoj qiramarresin per ta shfryte#uar lokalin afarist

Te rejtat e 7iramarresit

-te drejten tia kekroj qiradhenesit lokalin afarist qe sendi te dor#ohet ne gjendje te rregullt-te drejten ti paguaj shpen#imet per riparime qe nuk i takojn atij,

-te drejten e perdorimit dhe te shfryte#imit te lokalit afarist per qellimin e caktuar sipas kon.Det(rat e 7ira"enesit

-detyra qe te paguaj qiran ne kohen e caktuar sipas kon.e nese kjo koh nuk eshte e

caktuar,qiramarresi eshte i detyruar qe qiran ta paguaj qdo muaj perpara,e me se voni gjer ne

daten 5 te mujit.

-detyra qe ti paguaj shpen#imet per shfryte#imin e pajimeve te perbashketa dhe per kryerjen e

sherbimeve te perbashketa ne ndertese

-detyren qe tia kthej lokalin afarist qiradhenesit ne gjendjen ne te cilen e ka marr.

S"arja e kon.per s"'r(te)imin e$oka$it a'arist

-me skadimin e kohes,me denoncim,dhe sipas urdherit gjyqesor.!nese qiramarresi nuk hyn ne

lokalet afariste pa shkaqe te arsyeshme ne afat 9$ ditesh,pas dites kur sipas kon.ka kaluar e drejta

e shpernguljes,dhe nese qiramarresi pa shkaqe te arsyeshme nuk fillon ne afat prej 9$ ditesh pashyrjes qe te kryej veprimtarin punuese per te cilen eshte lidhur kon.per qiran".

ONTRATA PER S0>RYTE4IMIN E TOES /:JQESORE

No#ioni

-1shte kon.e till me anen e se ciles pronari i tokes bujqesore!qiradhenesi"detyrohet ndaj

qiramarresit te bart token >er prodhimin bujqesor ose per qellime tjera kurse per kete qiramarresi

detyrohet te paguaj qiran dhe pas skadimit te kohes se caktuar tia kthej token bujqesore

qiradhenesit.

Kjo kon duhet te permbaj

-shenimet kadastrale te tokes

-kohe#gjatjen e qiras

-lartesin ,llojin dhe menyren e pagimit te qiras

arakteristikat;

-kon.formale,me permbajtje te caktuar,e dyanshme detyruese,komutative.

S"arja e kon.per 7iran e tokes %j7esore

-me marrveshje,me skadimin e kohes se caktuar,me denoncim si shprehje e njeanshme e vullnetit

te qiradhenesit ose marresit ne afat prej nje viti,me anulim ne rast se gjat lidhjes se saj eshte

cenuar ndonje dispo#it juridike.

ONTRATA PER S0ER/IMIN0:APERDORJEN2

No#ioni

-1shte kon me an te se ciles nje subjekt qe quhet sherbimdhenes,ja dore#on subjektit tjeter qe

quhet sherbimmarres,ndonje send per perdorim pa pages,i cili detyrohet qe pak kalimit te kohes

se caktuar ta kthej te njejtin send.Kjo kon hyn ne grupin e kon per shfryte#imin e perkohshem te

sendeve.


18/27

arakteristikat;

-kon mireberese,e njeanshme detyruese!sherbimmarresi detyrohet",kon me bemje te

perhershme!sepse per reali#imin e qellimit te parapar me rastin e lidhjes s ekon.nga palet

kontraktuese eshte e novojshme nje koh relativisht e gjat",kon intuitu personae!e cila lidhet duke

pasur parasysh cilesit,afersin,miqesin,gjinin me sherbimmarresin",kon komutative,e pavarur!ecila krijon efekte juridike pavaresisht nga ek#istimi i kon tjeter",kon reale!e cila krijohet prej

qastit kur sendi i dore#ohet sherbimmarresit",kon e thjesht!e cila ne teresin e vet permbanelementet vetem te nje kon.pra te asaj mbi sherbimin".

4"!i$$imi "istrik i kon.m%i s"er%imin"aperorjen2

-1shte kon.e vjeter e se drejtes se detyrimeve,e cila ka qene e njohur qe ne te drejten romake si

comodatum.Ne te drejten romake,comodatum ishte kon.reale qe krijohej me dor#imin e ndonje

sendi te pa#evendesueshem in specie,ne perdorim te papages.

s"tet per $i"jen e kon.per "aperorjen

-pelqimi i vullnetit,lenda dhe ba#a e kon.

6ena e s"er%imit-mund te jene sendet e lujtshme,te palujtshme te #evendesueshme te

pa#evendesueshme,individuale dhe te shpen#ueshme.

o"e)5jatja e kon-ne rast se kohe#gjatja e kon.mbi huaperdorjen nuk eshte caktuar me

kontrat,kurse sendi eshte dore#uar ne perdorim per arritjen e qellimit te caktuar,konsiderohet se

huaperdorja eshte kontraktuar per kohen e nevojshme per arritjen e atij qellimi.

E'ektet jriike te kesaj kon.

1.Te rejtat e s"er%immarresit

-te perdor sendin sipas menyres se parapar me kon

-qe sendin te dor#oj ashtu siq jan marr vesh me kon.

-te kerkoj shperblimin e demit nga sendi me mungesa juridike dhe fi#ike

-te drejten per ta #gjedhur kon.nese sherbimdhenesi nuk i permbahet kon.

1.Det(rat e s"er%immarresit

-te perdor sendin ne menyr dhe per qellim ashtu si eshte kontraktuar-qe ta ruaj sendin dhe ndaj tij te sillet me kujdes.

-detyra e pagimit te shpen#imeve te mbajtjes se rregullt dhe per dor#imin e sendit

-qe te kthej sendin ne afat siq jan marr vesh ne kon.

&.Te rjetata e s"er%im"enesit

-e drejta te kerkoj kthimin e sendit pas skadimit t e afatit

-te kerkoj #gjidhjen e kon.nese cenimin e saj e bene sherbimdhenesi-te kerkoj qe sendi te perdoret sipas destinimit dhe natyres s e kon.

&.Det(rat e s"er%im"enesit

-detyra tia dor#oj sendin sherbimmarresit ne posedim

-ti shperblej demin marrresit nese demi i eshte shkaktuar per shkak se nuk i ka bere me dije permungesat juridike dhe fi#ike,

-qe ti paguaj shpen#imet e domosdoshme per mbajtjen e sendit ne gjendje te perdorshme.

S"arja e kon per s"er%imin

-me marrveshje,me vdekjen e njeres pal,me #hdukjen e lendes se saj kur sendi eshte

individualisht i caktuar.

ONTRATA PER 0:AN

No#ioni


19/27

-1shte ajo ne te cilen nje subjekt qe quhet huadhenes ia dor#on subjektit tjeter huamarresit ne

pronesi sasin e caktuar te sendeve te #evendesueshme,te cilat ai nga ana e vet detyrohet qe tia kthj

pas kalimit te kohes se caktuar .Shperblimi per shfryte#imin e lendes quhet kamat ose interes.

arakteristikat

3kon.me prestime te epr"ers"me-ne te cilen ek#ekutimi i prestimeve nga palet kontraktuese

#gjat nje koh relativisht te gjat3kon komtati!e

3kon e a"e)ionit3ne ato raste kur si huadhenes eshte personi juridik,banka,

3kon me emer,e njeans"me et(rese,etj.

4"!i$$imi "istorik

-1shte kon me e lasht dhe me e rendesishme reale e te drejtes romake.Si mardhenje juridike ka

ek#istuar prej koheve te lashta dhe mbeshtetej ne dhenjen miqesore te nje sasie te caktuar te

sendeve te #evendesueshme dhe te konsumueshme ne pron te debitorit,i cili #otohej per kthim

s"tet per $i"jen e kon?

1.A'tesa pnese e pa$e!ekontrektese

-'ersonat e mitur nuk mund te lidhin kete kontrat. mituri mbi moshen 6 i cili ka krijuarmardhenje pune mund te lidh kete kon.vetem per pasurin e fituar me pun.

&.Pe$7imi i !$$netit

-1shte kusht per lidhjen e kon per huan.'elqimi i vullnetit duhet te arrihet per lenden kohen e

kthimit te huas kamaten.

*.6ena e kon.per "an

-mund te jene qdo send i #evendesueshem !dritherat,drurri,parat,letrat me vlere etj.".

A'ati sa )5jat kontrata

-4fatin e caktojn vete palet kontraktuese me marrveshje.Nese edhe ekshtu nuk mund te caktohet

afati i kthimit te sendit si dhe afati i heqjes dore te huaja me vlere mbi $$ euro eshte 9 muaj

ndersa per shuma te vogla muaj.

AMATA

-1shte element i tet thelbesor i kon per huan.Shperblimi ne kon.per huan eshte ajo vlere

pasurore,te cilen huamarresi eshte i detyruar ti dore#oj huadhenesit per perdorimin e huas.'er

hua ne para shperblimi eshte ne para dhe quhet kamat. Kamata caktohet me perqindje duke marr

parasysh lartesin e vleres se sendit te #evendesueshem qe eshte hua#uarse ajo caktohet per nje

qmim te fiksuar per koh te caktuar.

6$ojet e !e7anta te kon.per "an

1.on.per "an intensive!eshte hua me destinim te caktuar ose me qellim te caktuar per

investime ekonomike dhe joekonomike,psh shuma e caktuar e parave e dhene si hua do teperdoret per ndertimin e objektit te caktuar".

&.on.per "an emisionare!krijohet ne ate menyr qe huamarresi-debitori,jep dorepagesapublike mbi huan e huadhenesit-kreditorit,e subjektet i blejn keto dorepagesa-

fletedetyrime.Shembull tipik i kon,per huan emisionare kan qene huat popullorepsh.ajo per

ndertimin dhe rindertimin e Shkuptit pas termetit".

*.on.per "an $om%are!eshte kon e veqant mbi huan qe ka te beje me huan afatshkurter ne

para ne te cilen huaja merret kup jepen pend letrat me vler ".

6.on.per "an me anitet!eshte lloj i huas me kamat,ne te cilen kthimi i shumes se parave te

marra hua kontraktohet ne kestee vjetore qe quhen anuitete".


20/27

Te rejtat e"a"enesit

-e drejta te kerkoj ti dore#ohet lenda e huas

-e drejta per shperblimin e demit

Det(rat e "a"enesit

-ta dor#oj sendin ne afatin e caktuar-qe te shperblej demin per shkak te mungesave materiale te sendit.

Te rejtat e "amarresit

-te kerkoj te dore#ohet sendi

-e drejta te kerkoj shperblimin e demit.

Det(rat e "ammarresit

-ta kthej lenden e huas

-ta paguaj shperblimin per shfryte#imin e lendes se huas.

S"arja e kontrates per "an;

-me marrveshje te paleve kontraktuese

-me denoncim te huamarresit para se ta kete dore#uar sendin

-me #gjidhjen e kon.mbi huan.

ONTRATA PER >ORMIMIN E /AS0ESIS SE PAS:RIS D0E TE P:NES

ONTRATA PER ORTAERIN

No#ioni

-Kon.per ortakerin bene pjes ne grupin e kon.mbi formimin e bashkesis se pasuris dhe te

punes.&e kon. 'er ortakerin kup.kon.e atill me ane te se ciles dy ose me shum subjekte qe quhen

ortak,kujn ne detyrim ti bashkojn pjeset e caktuara te pasuris se tyre ose punen e tyre me qellim te

reali#imit te ndonje dobie pasurore ekonomike.

arakteristikat ;

3es"te kon.et(rese e (ans"me- e cila krijon detyra te caktuara per secilin ortak.+donjeri prej

ortakeve eshte i detyruar te bashkoj vleren e caktuar pasurore ne ortakeri.


21/27

-?rtaket duhet te akordojn vullnetin e tyre perkita#i me pjeset e ortakev,qellimin qe deshirojn ta

arrijn dhe kohe#gjatjen e ortakeris.Kon.per ortakerin me qellim ndertimi te perbashket te

ndertesave per banim duhet t e permbaj

-rregullat per lartesin e shumes ne para ose te pasuris tjeter te cilen disa ortak e futin ne ortakeri

-rregullat mbi te drejtat dhe detyrat e ortakeve-mbi terheqjen e puneve te ortakeveetj.

Pjeset e ortake!e-'araqesin lenden e kon.per ortakerin.'jeset te ortakeve mund te jenesendet te

drejtat ose puna e subjektit qe eshte ortak.

Qe$$imi i ortakeris-1shte qellimi ekonomik i cili duhet te reali#ohet me bashkimin e pasuris dhe

te punes ste ortakeve.

o"e)5jatja e kon.per ortakerin3eshte e kufisuar.Se sa doo te #gjat kon.varet nga kontrata dhe

reali#imi i qellimit t epercaktuar me kontrat.

Te rejtat e ortake!e

-1 drejte themelore e te gjithe ortakeve eshte pjesmarrja ne ndarjen e fitimit te reali#uar me

bashkimin e pasuris dhe punes.?rtaket mund te caktojn perqindjen e pjesmarrjes se qdonjeritortak ne ndarjen e fitimit ne pjese te barabarta ose te pabarabarta.

Det(rat e ortake!e

-te futin ne ortakeri pjeset e caktuara qe kan vlere pasurore

-te udheheqin ortakerin kur nuk eshte i caktuar punedrejtuesi i ortakeris.-te paraqesin raportin dhe te japin llogari per punet qe i kan ndermarr ne emer te ortakeve,etj.

S"arja e kon.per ortakerin;

-me marrveshje te perbashket te ortakeve

-me skadimin e kohes se caktuar per #gjatjen e saj

-me pamundesin e kryerjes se punes qe eshte qellimi i ortakeris

-me humbjen e pasuris se ortakeve @me vdekjen e ortakeve ne rast se kon.eshte lidhur si intuitu

personae etj.

ONTRATA A6EATORE

ONTRATA PER 6OJEN D0E :S0TIN

No#ioni

-:an kontrata ne te cilat palet kontraktuese marrin detyrimin reciprokisht qe ajo pale e cila humbe

ne loj, perkatsisht kembengulja e te cilit mbi nje fakt te pasigurt do te ishte jo e sakt ti paguajpales tjeter shumen e caktuar te parave ose ndonje vler tjeter pasurore.

:ane aleatore sepse te drejtat dhe detyrat e paleve kontraktuese, ose vetem per njeren ppale varennga ndojne ngjarje e pasigurt ose e pacaktuar per nga koha.

ARATERISTIAT;

3Det(rese te (ans"me3 te cilat krijojn detyrime reciproke per kontraktuesit.

3Te pa!arra3qe pavarsisht nga kontratat e tjera krijojn efekte juridike.

3onsensa$e3te cilat lidhen me shprehjen e vullnetit mbi elementet thelbsore te kontratave.

3A$eatore3 sepse te drejtat dhe detyrat e kontraktuesve varen nga ndonje ngjarje e pasigurt ose e

pacaktuar per nga koha.


22/27

Keto dy kontrata per debitorin krijojn detyrime natyrale, meqense permbushja e detyrimit nuk

mund te kerkohet me padi ne gjykat.

:S0TET PER 6ID0JEN E ETYRE ONTRATAVE

1.Pe$7imi i !$$netit!paraqitet kur palet kan akorduar vullnetin e tyre perkita#i me faktetvendimtare nga te cilat varet marrja e ndonje dobie pasurore dhe mbi pasojat e permbushjes se ati

fakti. 'elqimi i vullnetit behet me vet faktin se leshohet lotoja, dhe progno#a sportive dhe meblerjen e tyre nga individet".

&. 6ena! per lojen eshte loja qe organi#ohet, kurse per kushtin eshte kushti per te cilin eshte

lidhur kontrata".

E>ETET E ONTRATES PER 6OJEN D0E :S0TIN

- Krijon efekte juridike ndermjet paleve kontraktuese. 3etyra themelore e subiektit qe e ka

humbur lojen ose kushtin, eshte qe pales tjeter kontraktuese t%ia dor#oj dobin matriale te caktuar

me kontrat !fitimin".

ONTRATA PER SI@:RIMIN

No#ioni-&e kete kontrat krijohen mardhenja juridike ndermjet siguruesit dhe te siguruarit,me te cilen

siguriuesi e siguron te siguruarin duke u detyruar se do te paguaj shumen e siguruar ne rast se

shkaktohet rasti i siguruar,kurse i siguruari detyrohet te paguaj premin e sigurimit per

siguruesin.Ne kon.per sigurimin si pal kontraktuese paraqiten siguruesi dhe i siguruari.Segurueseshte bashkesia e seigurimit te pasuris dhe personave,te cilen mund ta krijoj ndermjet ekonomike

dhe subjekt te tjer juridik.

I si5rareshte qdo perosn fi#ik ose juridik qe e lidh kon.per sigurimin me bashkesin e

sigurimit.

E$ementet t"eme$orete mardhenjes juridike te sisigurimit te cilat nevojiten te caktohen me kon.

'er sigurimin janeobjekti,rre#iku,rasti i siguruar,premia e sigurimit,shuma e siguruar,palet

kontraktuese dhe kohe#gjatja e sigurimit.

Rre)ikeshte ngjarja qe i kercenohet njeriut dhe pasuris se tij,psh.vershimi,aksidenti netrafik,lendimi trupor,vdekja.

Rasti i si5rareshte ngjarja e ardhshme e pasigurt,e pavarur nga vullneti i kontraktuesve.

S"ma e si5rarehste shuma ne para e parapar me kon.ose me dispo#it ligjore.

Premi i si5rimiteshte shuma ne para qe i siguruari,ne ba#e te kon. 'er sigurimin ose ne ba#e te

ligjit,i paguan siguruesit.

S"per%$imi n5a si5rimieshte vler e caktuar ne para te cilen siguruesi ia ka borh te siguruaritose shfryte#uesit te sigurimit ne rast se shkaktohet rasti i sigurimit.

Karakteristikat

3es"te kon.'orma$e-ne te cilen forma paraqitet si kusht thelbesor per lidhjen dhe vlereshmerin ekon.

3es"te kon.et(rese e (ans"me "e me s"per%$im-ne te cilen siguruesi ne ba#e te kon.selidhur per sigurimin ka detyrim te paguaj shumen e siguruar ne rastin kur shkaktohet rasti i

siguruar,kurse i siguruari e paguan premin e sigurimit.

3es"te kon.a$eatore-duke pasur parasysh faktin se palet kontraktuese,siguruesi dhe i

siguruari,nuk din se kur do te shkaktohet rasti i siguruar.

3es"te kon.e a"e)ionit3ne te cilen permbajtja kushtet e pergjithshme dhe te veqanta jan te

caktuara ne ba# te 2&3,dhe ligjit mbi ba#at e sistemit te sigurimit te pasuris dhe te personave.

3es"te kon.e #i$a $i"et ne %a)e te %esimit re#iprok te pa$e!e3me rastin e lidhjes se kesaj

konmerret parasysh besimi reciprok i paleve kontraktuese i cili manifestohet ne faktin se i


23/27

siguruari i ofron te dhena te caktuara per vleren e sendeve qe sigurohen,kurse siguruesi e cakton

peshen e rre#ikut.

s"tet per $i"jen e kon.per si5rimin

-4ftesia punuese e paleve kontraktuese,-'elqimi i vullnetit te paleve

-2enda e kontrates.

1.A'tesa pnese e pa$e!e kontraktese

-Siguruesi dhe i sigruari si pale kontraktuese ne kontraten per sigurimin,duhet te kene aftesi te

plot punuese.

&.Pe$7imi i !$$netit te pa$e!e kontraktese

-1lemente thelbesore te kontrates per sigurimin janepremia e sigurimit,shuma e siguruar,koha e

sigurimit dhe rasti i siguruar.

Premia e si5rimit

-'remia e sigurimit eshte elementi me i rendesishem,thelbesor i kon.per sigurimin.'remia e

sigurimit paraqet shumen e parave te cilat i siguruari ne ba#e te kontrates per sigurimin ia paguan

siguruesit.

S"ma e si5rar

-1shte nje shum parash e parapar me kon. ?se me ligj,e cila paguhet kur shkaktohet rasti i

siguruar.Shuma e siguruar percaktohet ne polisen e sigurimit.'olisa e sigurimit permban%%paletkontraktuese,sendi i siguruar,personi i siguruar,rre#iku i perfshire me sigurim,kohaaaa e

mbuleses,shuma e siguruar,premia ose kontributi,data e dhenjes se polises dhe nenshkrimi i

paleve konttrakuese%%.

Rasti i si5rar

-)asti i siguruar paraqet elementin e tret thelbesor te kontrates per sigurimin.)asti i siguruar eshte

ngjarje e parapar e ardhshme,e pasigurt dhe e pavarur nga vullneti i paleve kontraktuese.

o"e)5jatja e si5rimit

-Se sa do te #gjat kontrata e sigurimit varet nga fakti se a eshte lidhur kontrata per sigurimin ne

kohe te caktuar apo ne kohe tee pacaktuar.Ne rast se kontrata per sigurimin eshte lidhur me gjate

se 5 vjet,secila pale mund ta #gjidh kete kontrat3eklaratene vet duhet ta bejne me shkrim ne

afatin e denoncimit prej ; muajsh.

Det(rat e si5resit

-3etyra qe te paguaj shumen e siguruar me rastin e shkaktimit te rastit te siguruar,ne afatin e

caktuar sipas kontrates,i cili nuk mund te jete me i gjate se 6 dite,e qe rrjedhi prej dites kur

siguruesi eshte njoftuar per shkaktimin e rastit te siguruar.-Siguruesi ka detyr ti shfryte#oj mjetet e sigurimit si ekonomist i mir

-Siguruesi ka per detyr te ndermarr masa preventive me qellim qe te shmang shkaktimin e demit,-Siguruesi ka per detyr qe te siguruarit ti paguaj shpen#imet e sigurimit.

Det(rat e te si5rarit

-+e te paguaj premin e sigurimit

-+e ti paraqes rrethanat me rendesi per qmuarjen e rre#iku,

-+e te njoftoj siguruesin per tjetersimin e sendit te siguruar,

-+e te njoftoj siguruesin per shkaktimin e rastit te siguruar.

S"arja e kontrates per si5rimin


24/27

1.S"arja e< $e5e;paras"i"et ne keto raste;

-ne rast se premia e sigurimit nuk paguhet ne afatin prej viti prej dites se arritjes se premis per

pagim

-ne rast se i siguruari nuke pranon perqindjen e re te premis ne afat prej 6 ditesh

-ne rast se eshte tjetersuar nje pjes e sendit te siguruar qe nuk e perfshin teresin e veqant.

&.S"arja e kon.per si5rimin me enon#im

-Kur kon.per sigurimin eshte lidhur me kohe#gjatjen prej 5 vjetesh secila pale mund te kerkoj#gjidhjen e kontrates per sigurimin pas skadimit te ketij afati duke respektuar afatin e denoncimit

prej ; muajsh.

*.S"arja e kon.per si5rimin me skaimin e ko"e

-Kjo menyr e shuarjes se kon.per sigurimin vjen ne shprehje vetem ne raste kur sigurimi eshte

lidhur per koh te caktuar.

+.S"arja e kon.per si5rimin me an$im

-eshte e pavlefshme nese ne qastin e lidhjes se saj eshte shkaktuar rasti i siguruar ose ka qene i

sigurt se do te shkaktohet

-eshte e pavlefshme ne qofte se gjate lidhjes se saj eshte dhene paraqitja jo e sakt per moshen e te

siguruarit.

-eshte e pavlefshme ne rast te vdekjes se personit te tret qe eshte me i ri se 6 vjet dhe personit i

cili eshte #hveshur nga aftesia pert te vepruar.

ONTRATA PER M/AJTJEN E PERJETS0ME

No#ioni

-1shte kon. 1 cila lidhet ndermjet dhenesit te mbajtjes dhe marresit te mbajtjes,me te cilendhenesi i mbajtjes merr detyrimin ta mbaj ne kujdes te perjetshem palen tjeter ose personin e

tret,kurse marresi i mbajtjes detyrohet qe per kete te mbaj ndonje send ose ndonje te drejt

pasurore te pales tjeter.

arakteristikat;

3es"te kon.et(rese e (ans"me3e cila krijon detyra reciproke per shenesin dhe marresin e

mbajtjes.

3es"te kon me s"per%$im3me te cilen per ate qe i jep dhenesi i mbajtjes merr kundershperblim tecaktuar nga marresi i mbajtjes ne form te mbajtjes se perjetshme te mbajtesit te marresi.

3es"te kon.reptsis"t 'orma$e-forma me shkrim e kon.per mbajtjen e perjetshme eshte nje

elem.per plotefuqoishmerin e saj,ne te cilen forma me shkrim eshte si form ad solemnitatem,e jo

vetem si form as probationem.

-es"te kon.a$eatore3e cila ne teresin e saj permban elem.te aleatoris.4leatoresia shprehet ne

faktin se dhenesi i mbajtjes ne qastin kur e lidh kontraten nuk eshte i njoftuar se sa eshte idetyruar per te mbajtur marresin e mbajtjes.

-es"te kon.intit personae3e cila lidhet duke pasur parasysh vetit e paleve kontraktuese se dhe

besimin reciprok te tyre.

3kjo kon.mn te $i"et ne o%i te personit te tret-ne kete rast kon.lidhet nga ana e promitentitdhe stipulentit,pra dhenesi dhe marresit te mbajtjes.'ersonii tret nuk eshte pale kontraktuese por

eshte shfryte#ues qe fiton te drejten e mbajtjes prej qastit kur lidhet kon.per mbajtjen e perjetshmene dobi te personit te tret.

s"tet per $i"jen e kesaj kontrate;

1.A'tesia pnese e pa$e!e kontraktese0

-3henesi i mbajtjes mund te jet qdo person fi#ik qe ka aftesi te plot per te vepruar.

-&arresi i mbajtjes mund te jete vetem personi fi#ik i cili ka nevoj per mbajtje,e keta #akonisht

jan te moshuar dhe nuk jane ne gjendje te kujdesen vet.

&.Pe$7imi i !$$netit


25/27

-'er kete kon.eshte e domosdoshme te arrihet pelqimi i vullnetit te dhenesit dhe marresit te

mbajtjes lidhur me elementet thelbesore te kesaj kontrate.Si element thelbesor te kesaj kontrate

paraqitenmbajtja e perjetshme dhe caktimi i pasuris qe di ti bartet dhenesit te mbajtjes nga ana e

marresit te mbajtjes.

M%ajtja e perjets"me-&bajtja e perjetshme paraqet kujdesin e plot per marresin e mbajtjes prej qastit kur lidhet

kontrata e deri ne qastin e vdekjes se marresit te mbajtjes.Kujdesi i plot ne thelb perfshinkujdesin

rreth ushqimit,veshbathjes,sherimit,kujdesin rreth varrimit pas vdekjes sipas dokeve dhe

#akoneve te vendit te marresit te mbajtjes.

aktimii pasris ose te rejtes 7e %artet "enesit te m%ajtjes

-'alet kontraktuese jan te detyruara qe ne menyr te domosdoshme te caktojn dhe te saktesojn se

cilat te drejta ose pasuri i lihen dhenesit te mbajtjes pas vdekjes se marresit te mbajtjes.&arresi i

mbajtjes ka mundesi tia lere ne trashegim dhenesit te mbajtjes nje pjes te pasuris se tij ose pasuris

ne teresi.

6ena e kontrates per m%ajtjen e perjets"me-Si lende e detyres se marresit te mbajtjes mund te jene ndonje send ose ndonje e drejt pasurore e

cila mund te bartet.Sendet si lende e kesaj kon.mund te jene qdo person ne qarkullim.2ende e

detyres se marresit te mbajtjes mund te jete pasuria e pergjithshme e marresit te mbajtjes ose nje

pjes e saj.

/a)a e kontrates

-7a#a e kontrates mbi mbajtjes e perjetshme eshte shkaku juridik qe e ka shtyer mbajtesin te

marre detyrimin nga kon.e lidhur per mbajtjes e marresit.

1.Te rejtat e marresit te m%ajtjes

-te kerkoj dore#imin e sendeve te caktuara si lende e kon.per mbajtjen e perjetshme

-te kerkoj qe te behet kujdesi dhe mbajtja ashtu siq jan marr vesh me rastin e lidhjes se kontrates.1.Det(ra e marresit te m%ajtjes

-te bart sendin ne pronesi te dhenesit te mbajtjes,perkatesisht te bart te drejten e caktuar ne

menyren dhe kohen e percaktuar me kontrat te lidhur.

&.Te rejtat e "enesit te m%ajtjes

-te kerkoj bartjen e sendeve te caktuara nga marresi i mbajtjes,

-te kerkoj nga amrresi i mbajtjes qe ai te ndermmar veprime qe mbajtesi te permbush detyrimin etij.

&.Det(rat e "enesit te m%ajtjes

-dhenesi i mbajtjes ka per detyr te mbaj marresin e mbajtjes derisa te jete ai gjall,

-tia jap banesen per banim marresit te mbajtjes,-tia siguroj ushqimin marresit te mbajtjes,

-te kujdeset perkita#i me sherimin e semundjes eventuale te marresit te mbajtjes,-ti mbuloj shpen#imet e nevojshme perkita#i me nevojat shoqerore dhe kulturore te marresit te

mbajtjes!psh dhenja e te hollave per duhan,kinema,tater etj".

-detyra e varrimit te marreist te mbajtjes.


26/27

-&e vdekjen e marresit te mbajtjes!qellimi dhe misioni i kon. Se lidhur nuk mund te reali#ohet

me tutje ashtu qe kon.pushon se krijuari efekte juridike".

&.S"arja e kontrates per s"kak te mosek)ektimit!Si dhenesi ashtu edhe marresi i mbajtjes

kane te drejt te kerkojn #gjidhjen e kon.se lidhur ne rast se njera nga palet kontraktuese nuk e ka

bere ek#ekutimin ose permbushjen e detyres nga kontrata me fajin e vet".

*.S"arja e kontrates me ke7esimin e mar"enje!e te pa$e!e kontraktese!qdo kontraktues

ka te drejt te kekroj nga gjykata qe te #gjidh kontraten per mbajtjen e perjetshme ne rast sekontraktuesit jetojn se bashku".

+.S"arja e kontrates me marre!es"jen e pa$e!e kontraktese!kontrata mbi mbajtjen e

perjetshme mund te shuhet me marreveshjen e plot te paleve kontraktuese dhenesit dhe marresit

te mbajtjes".

-.S"arja e kontrates per s"kak te rret"ana!e te nr(s"ara!ne rast se prej qastit te lidhjes se

kontrates per mbajtjes e perjetshme e deri ne qastin e ek#ekutimit te saj ndryshohen aq shum

rrethanat sa qe permbushja e kontrates behet teper e rende,jyqtari me kerkes te njeres pale

kontraktuese do ta #gjidh kontraten duke pasur parasysh te gjitha rrehtanat e rastit konkret".

ONTRATA M/I DERETIN

-1shte kontrat e cila lidhet ndermjet dekretdhenesit dhe dekretmarresit,me qrast dekretmarresi

detyrohet ndaj dekretdhenesit qe ne llogari te tij te kryej pun te caktuara.Kontrata mbi dekretin veqohet me karakteristika te caktuara juridike.

3on.konsensa$e3e cila krijohet ne qastin kur arrihet pelqimi i vullnetit te paleve kontraktuese

mbi elementet thelbesore te kontrates.

3on.'orma$e3kur kete me dispo#it te veqant e parsheh ligji.

3on.e (ans"me et(rese3e cila krijon detyra reciproke per dekretdhenesin dhe dekret

marresin.

3on.me s"per%$im-sepse dekretmarrsi ka te drejt per shperblim per anga#himin e vet.

3on.intit personae-e cila lidhet duke pasur parasysh vetit e veqanta te paleve kontraktuese,si

dhe besimin reciprokk te tyre,

3on komtati!e-sepse palet kontaktuese qe ne qastin e lidhjes se kontrates i din te drejtat dhe

detyrat e tyre,

3on.me emer-te cilen ne menyr te veqant e rregullon ligi me dispo#ita shprehimore.

s"tet per $i"jen e kontrates m%i ekretin

1.A'tesia pnese "e pe$7imi i !$$netit te ekret"enesit "e ekretmarrsit3

-4ftesia e plot punuese eshte kusht i pergjithshem dhe mjaft i rendesishem per vlereshmerin e

kesaj kon.'alet kontraktuese duhet te merren vesh per elementet thelbesore te kesaj kontrate.

&.6ena e kontrates m%i ekretin

-2ende e kesaj kontrate mund te jetekryerja e puns juridike ose faktike e tjetrit,si dhe sherbimet

intelektuale.Keto pune i kryen dekretmarresi per dekretdhenesin me shperblim te cilin duhet ta

marr dekretmarresi.

S"per%$imi i ekretmarresit

-3henja e shperblimit me kontrat mbi dekretin eshte element thelbesor i kesajkontrate.3ekretmarresi ka te drejt ne shperblim pee rpunen e vet,perveq ne qoftese eshte

kontraktuar ndryshe ose re#ulton nga vete karakteri i mardhenjeve reciproke.

1.Te rejtat e ekretmarrsit

-te kerkoj shperblim te caktuar per punen e kryer

-ka te drejt ti shmanget dekretit dhe udhe#imit ne qoftese ne ba#e te vleresimit te t e gjitha

rrethanave ate e ka kekruar interesi i dekretdhenesit.

1.Det(rat e ekretmarresi


27/27

-qe te kryej punen juridike ose faktike sipas udhe#imeve dhe dekretit.

-qe punet e marra duhet personalisht ti kryej dekretmarresi.

-qe te paraqes llogari per punen e kryer

-dekretmarresi ka per detyr qe me kerkesen e dekretdhenesit ti paraqes raport mbi gjendjen e

puneve dhe te jap llogari edhe para kohes se caktuar.-ne qoftese dekretmarresi ka perdorur per nevojat e veta paat qe i ka marr per dekretdhenesin,ka

per detyr te paguaj kamaten sipas shkalles me te larte te elejueshme te kontraktuar.&.Te rejtat e ekret"enesit

-dekretdhenesi ka te drejt te kerkoj qe puna te kryhet sipas marrveshjes me dekretmarresin,

-te kekroj dhenjen e llogaris per punen e kryer.

&.Det(rat e ekret"enesit

-te paguaj shumen e caktuar te te hollave per harhimin e parapar qe i nevojiten per kryerjen e

punes,

-ti paguaj shpen#imet e nevojshme per kryerjen e dekretit

-ti shperblej demin dekretmarresit qe ky ka pasur duke kryer dekretin por pa fajin e vet.

S"arja e kontrates m%i ekretin

1.S"arja e kontrates m%i ekretin me "e7je ore

-3ekretdhenesi mund te heq dore nga kontrata.Ne rastin e heqjes dore nga kontrata kurdekretdhenesi i takon shperblimi per punen e tij dekretdhenesi ka per detyr ti paguaj

dekretmarresit pjesen perkatese te shperblimit dhe ti kompen#oj ate qe ka pesuar nga heqja dore

prej kontrates ne qoftese per heqjen dore nuk ka pasur shkaqe te ba#uara.

&.S"arja e kon.me enon#im

-3ekretmarresi mund ta renoncoj dekretin qe te deshiroj vetem jo ne kohen e duhur.4i ka per

detyr ti kompen#oj dekretdhenesit demin qe e ka pesuar ky per shkak te renoncimit te dekretit jo

ne kohen e duhur,perveq per renoncim kan ek#istuar shkaqe te arsyeshme.

*.S"arja e kesaj kon. Me !ekjen "e "arjen e personit 'i)ik

-3ekreti shuhet me vdekjen e dekretmarresit.

e drejta detyrimore

Documents