مجالت الکترونیک تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک اضظیبثی ذسهبت آى تدعی

نهم فصل

2012

ههض هدیسی فطز

ثیطخس كگب كبؾ _زا ضا ػلم تطثیتی كکس _ی زا اعالع ضؾبی گط کتبثساضی

5/17/2012

1391

فهرست مندرجات

1 .................................................................................................................................................................................. فصل بر یمرور

2.....................................................................................................................م؟یپرداز یم ها وآماره اطالعات یآور جمع به چرا

2.....................................................................................................................................................یؾطهب ثطگكت :سیفا ب یع

3..................................................................................................................................................................... طاتییتغ کطزى هؿتس

3............................................................................................................................................ (BENCHMARKING) بضیهؼ يییتؼ

3 ............................................................................................................................................. یاطالعات یازهاین تیریمد و فیتعر

3.................................................................................................................................................................. تیطیهس ث یضؾب اعالع

4...............................................................................................................................................................................هدوػ یبثیاضظ

5............................................................................................................................................................. یکیالکتط یب هدل طیتبث

5........................................................................................................................................................... قس ذاؾت زض یب گعاضـ

6 ...........................................................................................................................................................یزؾتطؾ هدوػ تیطیهس

6 ..............................................................................................................................................................................تؾؼ غبتیتجل

6............................................................................................................................. استفاده سانیم درباره یاطالعات آوردن بدست

7.......................................................................................................................................یاعالػبت یب گبیپب فطقسگبى بقطاى

7................................................................................................................................................................. یهحل یب زاز هدوػ

8............................................................................................................................................................................... هدسز ییضاوب

8............................................................................................................................................................ یزؾتطؾ تیطیهس یب ظبم

8......................................................................................................................................................... ذاسگبى یسبیپ ؾاثق

9.....................................................................................................................................................................ؿتنیؾ یؾبظ یقره

9........................................................................................................................................ (یسیپ یکبیل ) یسیپ یافعاضب طم

9..................................................................................................................................................................... ؾطض – ة یسبیپ

9........................................................................................................................................................................... یؾه زؾت هبثغ

11 ...................................................................................................................................................................راهنماها و استانداردها

ANSI/NISO Z39.7-2004 ......................................................................................................................................................... 10

ARL.................................................................................................................................................... 10 کیالکتط ؾدف پطغ

هدالت الکتطیک /2

COUNTER- 11 .....................................................................قس قجک یکیالکتط هبثغ اظ اؾتفبز عاىیه یذغ زضى هحبؾج

ICOLC ....................................................................................................................................................................................... 12

12 ............................................................................................................................................................ یهحطهبگ یب یهك ذظ

13 ......................................................................................................................................کاربرد یها آماره ریتفس و یآور فراهم

13 ............................................................................................کطز؟ ذاس عیآبل یؾبظهبس ،یگطزآض ضا اعالػبت يیا یکؿ چ

13 ......................................................................................................................... قس؟ اضؾبل ب کتبثرب یثطا ب آهبض یظهب چ

13 ........................................................................................................................................................................سبیفطآ ثط یهطض

14 ........................................................................................................... اعالػبت لیتحل یتدع یآض فطان ،یگطزآض یاثعاضب

14 .............................................................................................................................(E-METRICS) هخز یکیالکتطض یب ؾد

14 ..............................................................................................................................................................................گؿتطب نفح

15 ......................................................................................................................................................................................زاز ثبک

15 ....................................................................................................................................................... ة یسبیپ لیتحل یتدع

15 ................................................................................................................................................................... هدوػ یلگطبیتحل

15 ............................................................................................................................................................. ب زاز اظ حطاؾت حفظ

16 ................................................................................................................................................ تطاتیا ب لیفب یگصاض اقتطاک

16 ............................................................................................................................................................(یتؼبهل )هتقبثل یب ظبم

16 .................................................................................................................................................. کبضثطز یب آهبض لیتحل یتدع

16 ................................................................................................................................................................. ب پطؾف ث ییخاثگ

16 ...................................................................................................................................................................... یؾزهس/ب یع

17 ......................................................................................................................................کبضثطاى یبثی اعالع یضفتبضب ب تیال

17 ..................................................................................................................................................................................... ب فیگطا

11 .......................................................................................................................................... اطالعات دادن وارائه ریتقط ف،یتوص

18 .....................................................................................................................................................................اعالػبت یثس عجق

18 ................................................................................................. ب گعاضـ اضائ زض ب چبضت وزاض اظ اؾتفبز زضثبض یکل یکبت

18 ............................................................................................................................................................................................ :هجغ

« و ارزیابی خدمات آنتجسیه و تحلیل استفاده از مجالت الکترونیک »

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

هزوری بز فصل

طزاظین؟پچطا ث خوغ آضی اعالػبت آهبض ب هی

یبظبی اعالػبتی ؛تؼطیف هسیطیت

هدالت ؛اظ اؾتفبز هیعاى ثسؾت آضزى اعالػبت

اؾتبساضزب ضاوبب ؛

فطآن آضی تدعی تحلیل کبضثطز هدالت ؛

.تكطیح تقغیط اعالػبت اضائ آب

ب تخی هربضج عیهضز ب، هرهنب آبیی ک ثب ثزخ بی زلتی تبؾیؽ قس اس ثغض فعآیس ای زض کتبثرب

زض ذسهبت کتبثرببیكبى هضز ثبظذاؾت قطاض هی گیطس. الیت ؾبظی ثکبضگیطی تغییطات ػوس ؾؼی ثط آى ثز ب ثؼس اظ پیبز

ثیی قس ثطای هدالت الکتطیک، ثکبضگیطی احس ؾدف زقیقی ثطای ضا ثؿدس. یکی اظ قبثلیتبی پیفتبیح تغییطات تب ثتاس

چكن اساظ آى زض حبل ثجزی اظ آب ثز؛ اهب هبس زیگط قبثلیتاؾتفبز بی هدالت الکتطیک تب ثركی اظ آب هحقق قس، الجت

ثکبض گطفت اؾت. قز، ضقس قوبض فطقسگبى هدالت ایي آهبضب هیاؾتبساضزبیی ثطای گعاضـ زی کبضثطز هدالت تؾؼ یبفت

ثیي ،چبچ اعالػبتی زض ثبض کبضثطی هدالت خوغ آضی تحلیل کطزین ای زض زؾتطؼ قطاض هی زس.ضا ث قکل قبثل اؾتفبز

کتبثرب قوب ثب یک ضاثغ ثطقطاض کطزین اهب هوتطیي چبلف آى ظهبى ثط ثزى آى اؾت. ایي فهل ث تؾؼ تبیح آى تغییطات

زض کبض زیگط ذسهبتی ک اضائ تط ت الکتطیک ضا زض هفهی گؿتطززیسگب هغقی هسثطا کوک ذاس کطز تب اؾتفبز اظ هدال

ت زاف ضا زض ثجز ذسهبتایس ایي دعی تحلیل کطزیس هیزیس، پیگیطی کیس. ثؼس اظ آک اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک ضا تهی

ؾبظی کتبثرب ذز ث کبض گیطیس. هدوػ

هدالت الکتطیک /2

_________________________

؟ا هی پزداسینچزا ب جوغ آوری اطالػات وآهار

ؾطکبض زاقتي ثب آهبض اعالػبت هؿلوب حساقل کبض هسیطیت هدالت الکتطیک زض کتبثرب اؾت، ظیطا هی ذاس اظ ثیي

بی فطآن آضی قبثل زؾتطؼ ؾبذتي هدالت الکتطیکی ثطای کبضثطاى وچیي اتربة ثعس. چبلفهدوػ ای زؾت ث

سهبت کتبثرب ب قطاض گیطس. حتی ظهبی ک اضظـ آهبض ذبی اتبیی تدعی تحلیل اؾتفبز اظ آى، ثبػث قس ک زض الیت

اض ذاس گطفت. اهب طهدالت الکتطیکی، تکبلیف ضطضی ثیكتطی زض الیت قزض هطحل گصاض ث ثطای هب ضقي قس بی کبضثطز

ثطای تظین ضس کبض خسیس خب هی افتس هسیطیت هدالت الکتطیک یک کبض ػبزی ضایح هی قز آگب ظهبى هبؾجی بیتب

تاس ث قوب کوک هیحلیل کبضثطز هدالت الکتطیک ب اضظیبثی آب ذاس ثز. تاثغ ظیبزی ؿتس ک تتؼسیل کطزى ثطبه

کس،

هبس:

اؾتفبز هبؾت اظ ثزخ ؛

هؿتس کطزى ثبظگكت ؾطهبی ؛

پیگیطی تغییطات ؛

گیی ث حبهیبى اؾپبؿطبی ذبضخی ؛ خاة

؛ تهوین گیطی هثط ضظا

اذلی زض نضت یبظ ؛ زبی اضائ گعاضـ

ضیعی اؾتطاتػیک ؛ ثطبه

زی اؾتبساضز ث خاهغ ذبضخی، هقبیؿ ثب زیگط کتبثرب ب ؛ گعاضـ

. اضظیبثی کیفیت هدوػ

تاس اضائ ثسس هبس: آیب کبضثطاى قوب اظ اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک ضاضی ب ویی هاضز خز زاضس ک ایي آهبضثؼض

. بی زیگطی هكرم قزبی کبضثطاى ثبیس اظ ضا تبؾت آى ثب یبظ ؟ذقز ؿتس

ا و فوایذ: بزگطت سزهای شی

بی آى اظ خت تخی پصیط ثزى عیای، ثطضؾی اؾتفبز اظ ط هجغ کتبثربهیعاى دف هجطي تطیي زلیل پیگیطی ؾ

ث ػاى یک ضاوب زض تهویوبت آتی تؾؼ هدوػ ث هسیطاى کوک کس تاس اؾت. الگیی هبؾت اظ اؾتفبز هیآى

ضا هغوئي ؾبذت زض هضز غضبلب کتبثرب کطزى ثزخ زض تهوین گیطی بی هدسز هی ثهضت هحهط ث فطز وچیي عی

تاى اظ آى کوک گطفت.

یک اضظیبثی ذسهبت آى /3 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

هستذ کزدى تغییزات

یك ثب اویت ثز اؾت اهب ایي هن فقظ زض ثیي حطف بزبی کتبثرب ای ثز اؾت. ب وؾدف ذسهبت کتبثرب

کوی ث افطازاحسبی ؾدف فطان قس ک هطتت تؾظ کتبثرب بی ػوهی هضز اؾتفبز قطاض هی گطفت كبى زاز ک

اضخبػبت کن اؾت.س، کتبثبی کوی ث اهبت زاز هی قز آهبض کهی هطاخؼ ب کتبثرب

یي هاضز زیگط اؾتفبز اظ هؿتس کطزى اؾتفبز اظ نفحبت ة کتبثرب ، اضخبػبتی ک اظ عطیق پؿت الکتطیکی ضخ زاز وچ

- اؾتفبز اظ کتبثرب ثبقس هیتاس کبهل کس چكن اساظ ذسهبت ز اظ هقبالت هدالت الکتطیک هیبی زاز اؾتفبپبیگب

س یک اضظیبثی زقیق هؼتجط اظ اضظـ ذسهبت کتبثرب ث قوبض آیس. تا

کتبثرب توطکع یؾبظی ظ ن ثط اتكبضات چبپی فیعیکبی هدوػی کتبثرب زض ؾبلبی اذیط آهبضبػلیطغن تغییط فؼبلیت

کتبثب (.بی اضبف قس قوبضـ تؼساز زاضس هبس ) چطذ هبثغ اهبت، تؼساز کتبة

1(BENCHMARKING)تؼییي هؼیار

ت الکتطیک ، ایي فطآیس ثبیس خت ثتط اضائ قسى ذسهبت ؾبظی هدالت چبپی ث هدالآضی هدوػگبم تغییط اظ خوغ

زاضیس، ؾغح ثؼسی تاس كبى زس ک اظ کدب قطع کطزیس ثب سفتبى چقسض اذتالف ضثطاى اضظیبثی قز. ث ػجبضتی هیث کب

Losبی وکبض زض چ ؾغحی ؿتیس؟ ثطای هثبل هؾؿ ثیي الوللی اس ثز زض هقبیؿ ثب کتبثربکتبثرب قوب کدب ذ

Alamos اکى ثهضت الکتطیک یع زض زؾتطؼ اؾتبز قس ثزس ن هغبلؼ تؼییي هؼیبضی ثط ضی هدالتی ک هکطضا

ػاى قغ اضخبػی ثطای ساتؾدس هیی ک ضطیت تبثیط هدالت ضا هیبیح ایي قجیل هغبلؼبت هغبلؼبتؿتس ، ادبم زاز. ت ث

هغبلؼبت آیس ثبقس.

تؼزیف و هذیزیت یاسای اطالػاتی

هتفبتی ضا اضائ زس زس. زض اقغ هی تاس اعالػبتهیضا اضائ اعالػبتیبی آهبضی ثؼس اظ تدعی تحلیل قسى زاز

. ثیكتط ثؿتگی ث ع تدعی تحلیل زاضز

اطالع رسای ب هذیزیت

ط زض ظتب آب ضا ث زیگطاى اضائ زس، آچ ضا ک هسیطتبى هبیل اؾت زض ثبض هدالت الکتطیک هدوػ کتبثرب ثساس

، گعاضـ بی زض ای ... هوکي اؾت کبفی ثبقس. هدوػز اعالػبت هرتهطی زض ثبض ثگیطیس. زض ایي هض

_______________________________________________________________________________ 1 . Benchmark: a measurement or standard that serves as a point of reference by which process performance is

measured. (Government Accountability Office[GAO])

هدالت الکتطیک /4

ارسیابی هجووػ

بی س ثتاس ث ؾاالتی هبس واآضی کطزبثساضاى کبضهساى کتبثرب خوغضز اعالػبتی ک کتثغض هؼول اتظبض هی

ظیط پبؾد زس:

ؿتس؟ چ تؼسازی اظ هدالت ثطای کتبثساضاى زض زؾتطؼ

تؼساز هدالت زض یک زض تؼییي قس افعایف هی یبثس؟ یب چگ

یک اظ ثزخ کتبثرب تبثیط هی طخ ضقس هدالت الکتط ز؟ پصیطچگ

یک ث ػاى ثؿتچ تؼسازی ا یک زض پبیگبظ هدالت الکتط بی توبم هتي زض زؾتطؼ ؿتس؟ بی الکتط

یکی خز زاضز؟ چ هقساض اقتطاک هتی زض ثیي هدالت چبپی الکتط

ثؿیبضی اظ اقتطاک س؟چبپی زض فطهت هخز زض فطهت بیچگ یکی کبف یبفت ا الکتط

قوبض هدالت : هثال ثطای پبؾرگیی ث ؾاالتی هبس ،آچبى ن ک ث ظط هی ضؾس آؾبى یؿت خاثگیی ث ؾاالت ثبال

بی گطزآضی قس ضا تدعی تحلیل کطز.تی آى قس چقسض اؾت؟ ثبیس زازهخز زض هدوػ هقساض عی ای ک ثطای

ایي اهط زض هاضزی اویت بی آهبضی ثؿیبض هن اؾت. اظ هدالت الکتطیکی ثطای گعاضـ وبگزاقتي تؼطیفی زقیق

قوب هدالت الکتطیکی ضا ک خبیگعیي هدالت گطاى قیوت چبپی قس اس ث وبى قی هدالت زیگط ثیكتطی زاضز. هبس: آیب

بی گطزآضس هدالت زض زض ظهببی هرتلف اظ عطیق ثبکای کیي قوب زضذاؾت اقتطاک ثطای هدلکیس؟ وچهحؿبث هی

؟زؾتطؼ ؿتس، ذایس فطؾتبز

ثطای هحبؾج تؼساز هدالت زض چسیي گط هرتلف پیكبز کطزس: ( انلی ضا 2000زخط ایت )

هدالت چبپی ضایگبى ؛

بی اضبفی ػال ثط طخ چبح ؛ عی

؛هدالت آالیي ضایگبى

؛ زاضسآالیي ضا هدالتی ک فقظ ؿر خسیس

یکی ؛ای خعئی ثطای پطزاذت عی زؾتطؾی الکتط

یکی اظ عطیق زؾت بی زیگط.کتبثربطؾی الکتط

ب یک چبلف ثعضگ ثز اؾت.یک قس اؾت، ویك ثطای کتبثرببیی ک ثطای تی هدالت الکتطالجت ثطآضز هیعاى عی

یک اضظیبثی ذسهبت آى /5 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

ای الکتزویکیتاثیز هجل

ثیط هدالت اعالػبتی کلی زضثبض تب هسیطاى گط چ ،سزقطاض هیهب ن هرتهطی ضا زض اذتیبض ب اعالػبت کؾتفبز اظ آهبضا

ث آب اضائ کطز آضی کطز ،تدعی تحلیلئیبت ثیكتط ضا اظ زیگط هبثغ خوغس ذاؾت ثبیس اعالػبتی ثب خعالکتطیکی ذا

زس خاة زاز :آهبضبیی ک فطقسگبى اضائ هی تاى ثب اؾتفبز اظؾاالت ظیط ضا هی ز.از

یکی چقسض اؾتاؾتفبز اظ هد ؟وػ هدالت الکتط

آیب هیعاى اؾتفبز اظ

یکی ک قجال خبیگعیي اقتطاک بی چبپی كس ثزس .1 هدالت الکتط

یکی ای ک خسیسا ث ػاى ثؿت بی آالیي پبیگب بی توبم هتي زض زؾتط .2 ؼ ؿتس ثب گصقت تفبت هدالت الکتط

زاقت اؾت؟

یکی چقسض ثط هیعاى اؾتفبزاؾتفبز اظ هدالت اظ هدالت چبپی تبثیط گصاقت اؾت؟ الکتط

لز هقبالت هی پطزاظسآچ تؼسازی اظ کبضثطاى فطؾت هغبلت ضا وبیف هیسس چ تؼسازی اظ ؟ب ث زا

هدالت هدوػ یکی ثبتؾؼ یل هسضک تبثیط زاقت اهبت ثیي کتبثرب ای یب ذسهبت تح ثط چقسض ،فطان آضی هدالت الکتط

؟اؾت

یکی ؿجت اؾتفبز اظ ضا زض ث اؾتفبز ؟چقسض ثز اؾت زضى ؾبیت اظ هدالت الکتط

اظ هدالت یکی، ثب اؾتفبز اؾتفب الکتط س زض ظهبى ذز ؿجت ث هیعاى هی تا .ز اظ هدالت چبپی نطف خیی کسکبضثطاى چ

اهب حدن کبض ضؾیسى ث و آب ظهبى ثط اؾت . ى ث ؾاالت ثبال خصاة اؾتخاة زاز

ای در خواست ضذ گشارش

الجت زض ،ضبیی یبثس بکتبثرب یبی زلتی یب ؾبظهبى ث آغاؽتاس اظ گعاضـ زازکتبثرب هیتؼساز کوی اظ هسیطاى

. یب حساقل اخجبضی زض آى یؿت ،بثغ الکتطیکی ظ اذتیبضی اؾتبی الکتطیکی یب اؾتفبز اظ هثؼضی هاضز گعاضـ زازى هؼیبض

.گطبی ؾت ثطای هؾؿ قبثل اػتجبض جبقسب کبضی ؾرت اؾت تبیح آى هوکي ازآضی کطزى زازاس ک خوغظیطا هی

گبى هدالت س تب فطقسانالح کی اؾتبساضز بثب تخ ث پبضاهتطب تؼطیفهرتلفی زض حبل تالـ ؿتس تب ایي ضؼیت ضا

ای ک آهبضبیی ضا گعاضـ کتبثرب. ساضز ب ضاوب ب ضا ثجییس(اؾتب ثرف) اضائ زستطی بی هؼتجطگعاضـ ب ثتاسکتبثرب

. هؾؿ ثبقسیع زس ثبیس قبهل اعالػبتی زضثبض طخ ضقس هدوػ هدالت الکتطیک آب هی اضائی هدوػ ذز زضثبض

ای ثهضت هبب قبت کتبثرببی ذز زض تحقیایي اعالػبت ضا ثطای تکویل گعاضـ( ARL) ایبالت هتحس ایبی کتبثربپػف

. قستقبل زاز ا ARLبی هطثط ث هدالت الکتطیکی ث هغبلؼبت ؾبال ، اهب ث تسضیح ؾاالت گعاضـکطزآضی هیگطز

(:BOSS, 2003ػوهی ث ثجت خعئیبت اعالػبت ظیط زض کبض ثیكتط آهبضبی ضایح زیگط تكیق قس اس .)بی کتبثرب

هدالت الکتطیک /6

یک؛بی هربضج عی لیسات الکتط ذسهبت ت

یکی قبثل زؾتطؼ ث ػاى تبیح ائتالف لیسات الکتط سب ک زاضظـ ذسهبت ت ؛ض ثزخ کتبثرب هؼکؽ كس ا

لیسزؾتطؾیقوبض یکب ث ذسهبت ت ؛ات الکتط

ب ث توبم هبثغ ذبضخیتبلضق پب اظ عطیقوبض زؾتطؾی.

هذیزیت هجووػ و دستزسی اؾت. تدسیس اقتطاک فطان کطزى زؾتطؾی ث هدالت الکتطیک ،اتربة کطزى ب ػوهبهسیطاى کتبثرب ػوس هؿئلیت

ضفتبض یع اسكساؾتفبز هبثغ هدوػ آبی اظ اعالػبت ثب خعئیبت ثیكتطی زضثبض ایک چ تؼساز ث اضائ وچیيآبى

پطزاظس. ؟ هیکبضثطاى هدالت الکتطیک چگ اؾت یبثیاعالع

.كبى زسط هضػی ضا ک یبظهس تخ اؾت قبتاس هیهرتلف تحقیقبت تبیح بآهبض تحلیل تفؿیط زقیق

:قوب کوک کسث تاس زض اضائ ثتط ذسهبت هبثغ ث کبضثطاى پبؾرگیی ث ؾاالت ظیط هی

یک ذی س؟لی ظیبز هضز اؾتفبز قطاض گطفتکساهیک اظ هدالت الکتط ا

یکی ؿتس ک ث نضتآیب هد سهسام اؾتفبز وی الت الکتط ؟ق

؟گیطساضز، آیب هضز اؾتفبز قطاض هیثطای ضفغ هكکل زبیی ضا لیک اگط کتبثرب

یک هضز اؾتفبز قطاض هی گیطس؟ؿتلیآیب وبی بی هضػی هدالت الکتط

تبلیغات و توسؼ

؟یب زاضزهطتت هظن ضالی قوب تاس تكریم زس ک اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک کتبثرب اضقبم هی آهبض اؾتفبز اظ

س.یز اعالعذجطس آى ثیزس تب سف اظ تؾؼ هبثغ الکتطیک ذز ضا ث آبیی ک اظ نتی ث قوب هیط وچیي ف

_______________________________

بذست آوردى اطالػاتی دربار هیشاى استفاد

الف( تی قز. ای اظ ؾ هجغ ػوس گطفت هیهبثغ کتبثربب اعالػبت زضهضز هیعاى اؾتفبز اظ هدالت زیگط اؾبؾ

قوب اکسگبى هحتا هی هیعاى اؾتفبز هؾؿ یب کتبثرب -ظ هحتای آب ثبقس، ة( کتبثربتاس هجغ اعالػبتی هبؾجی زضثبض

تاس ایي اعالػبت ضا ث ػاى ثركی اظ کبضگعاضاى ن هی تاس ایي اعالػبت ضا اظ نفح ة ذز زضیبفت کس، ج(ب هی

کس، اضائ زس. الجت ط کسام اظ ایي هبثغ قبط قت ضؼف ذبل ذزـ ضا زاضس. ذسهبتی ک ثطای کتبثرب ب فطان هی

یک اضظیبثی ذسهبت آى /7 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

ای اطالػاتی اضزاى و فزوضذگاى پایگا

ث ؾطػت هحتای تلیسی ذز ضا زض زؾتطؼ قطاض زس کسگبى هدالت الکتطیک ثطای ایکثؿیبضی اظ فطان

. زض اایل اظ تؾؼ اهکببت کسآى ضا ثهضت آالیي هتكط هیهكکالت زؾتطؾی بقی اظ هحیظ ضاثظ ضا ضفغ کس وچیي

-تاؿتس فطان هیکطزس حسز ز، ؾ ؾبل ال فقظ اعالػبتی ضا ک هیؾیؿتن ثطای گعاضـ زازى هیعاى اؾتفبز غفلت هی

ای تؾظ هغقبی تحیل هسضک ثطای هبثغ الکتطیکی حل کطزى هكکالت زؾتطؾی کطزس. تؿطیغ زض تؾؼ ؾیؿتن

فطقسگبى هدالت الکتطیک اهکببت ؾیؿتن ب چساى هضز تخ قطاض گطفت. کسگبى ااع هرتلف فطهتفطقسگبى فطان

بی الکتطیکی بی گؿتطز ضا زض ؾطیؽگعاضـ زازى اعالػبت هیعاى اؾتفبز تؾؼ زازس هؼوال نفحثطای نل قسى ضا

اظ عطیق پؿت الکتطیکی یب زض فطهت چبپی ثب پؿت یب ثهضت اضؾبل گعاضـ زض نفح ة هسیط ک قبثل زؾتطؼ ثز، اضؾبل

اظ فطقسگبى هرتلف زضیبفت هی آضی تطکیتزس. ثؿیبضی اظ کتبثساضاى ث خوغکطهی پطزاذتس. ایي کطزس، هیااع اعالػبتی ک

ثبقس. کبض ثب آى هتبقض، ؾرت غیط ک تب زؾتطؾی ث اعالػبت هیعاى اؾتفبز کبفی وی ث ضقی زضک کسثبػث قس آب

بی هیعاى اؾتفبز اظ بیی اضظـ تحلیل زازضؼفقبثل اػتوبز اؾت ایک اؾتبساضزبیی زض ایي هضز الظم اؾت. چیي قغ

کس. زض ظیط ااع هرتلفی اظ هكکالت کتبثساضاى ثطای کبض ثب ایي اعالػبت آضز قس اؾت: ای ضا ز چساى هیهبثغ کتبثرب

کس؛ ثؼضی اظ فطقسگبى ط اعالػبتی ضا زض ایي هضز شذیط وی

ب؛فطقسگبى هدالت کتبثربػسم خز وبگی زض ثیي

زس؛ثؼضی اظ فطقسگبى ایي اعالػبت ضا ثطای هست هحسزی زض ة ؾبیت ذز قطاض هی

ب ؾبظگبض جبقس؛ بی کتبثرببی فطقسگبى هوکي اؾت ثب ؾیؿتنضظآهس قسى ؾیؿتن

حتی غیط هوکي اؾت؛ یبزس ک تدعی تحلیل آب هكکل بیی اضئ هیثؼضی اظ فطقسگبى اعالػبت ضا زض فطهت

کس. ثؼضی اظ فطقسگبى ایي اعالػبت ضا ثهضت هبب، فهلی یب ثهضت ؾبال هتكط هی

ای هحلیهجووػ داد

ب ، ثؼضی اظ کتبثربیکى اؾتفبز اظ هدالت الکتطابی هیعزازوچیي اؾتبساضز کطزى هفیس هرتهط کطزى ثطای

پیگیطی کس. ثط ویي نفح ذبگیضا اظ عطیق هبثغاؾتفبز اظ هیعاى تاساس ک اظ عطیق آى هیبیی ضا عطاحی کطزضـ

آب فقظ آبیی ک فطقسگبى آهبضبیی ضا ثهضت بقم زض اذتیبض یع ظبضت کس، س ثط زیگط هدالتكبىتااؾبؼ، آب هی

بی هرتلف یک تاس فبکتضبی انلی هیعاى اؾتفبز ضا یبز ثگیطس، هبس: تؼساز زفؼبتی ک قؿوتط چس آب هی اس.گصاقت

تاس کس هدالت الکتطیک هییک فطانگیطس. بی آى هضز ثبظزیس قطاض هیهدل اظ عطیق ؾبیت کتبثرب یب فطؾت

خبی ادبم قس زض ک چس ثبض فطؾت یب چکیس یک هقبل وبیف زاز قس اؾت؟ چ تؼسازی اظ خؿتاعالػبتی زضثبض ای

. ؾت آضزثس ضا ثبک اعالػبتی آبى ث تید ضؾیس اؾت

، وچیي تاس افعایف یب کبف هیعاى اؾتفبز اظ هبثغ ضا هؿتس کسهیقس بیی ک تؾظ یک کتبثرب اضائ هیآهبض

ثهضت هحلی خوغ اظ عطیق ة ؾبیت کتبثرب بیی ک کبضثطاى ضا ث تبیح تاس زض افعایف ضاآضی قس اؾت، هیاعالػبتی ک

هغلة ثطؾبس، هثط ثبقس.

هدالت الکتطیک /8

راوایی هجذد

ای ضا اظ عطیق لیؿت ػاى یب هضع یب فطؾت تاس عضی عطاحی قس ثبقس ک ظهبیک یک کبضثط هدلیک ؾیؿتن هی

نفح کبضگعاض نل قز ثتاس خؿتپیسا کطز اظ عطیق پیس خ ضا زض ایي نفح پیگیطی کس. اظ عطیق ایي نفح کبضثطاى ث

س. بی هرتلف ضاوبیی قزاز ثطای اتربة هقؼیت هحل هدالت خت زؾتطؾی اظ عطیق ؾبیت بقط ث ثبک

آضز، بی هدالت الکتطیک ثسؾت هیبی ضاثظ پبیگببی هخز زض هحیظب لیکاعالػبتی ک کبضثط اظ عطیق ضاوبیی

تطیي هفیستطیي فبکتضبی هحجثیت زؾتطؾی الکتطیکی ث هدالت ؿجت ث فطهت چبپی آب اؾت. الجت ایي اعالػبت اؾبؾی

ب آضز قس اؾت: تطیي اقکالت لیکوسزض ظیط ػ اؾت. ؾغحیثیكتط

بی ظیبز ثطای ضؾیسى ث هتي کبهل یک هدل، ثطای کبضثط هوکي اؾت آظاض زس ثبقس؛ هطاحل یب لیک

دبم قز، هرهنب ظهبی ک تطافیک قجک یب ضؾیسى کبضثط ث اعالػبت زض نفحبت ة هوکي اؾت ثب ؾطػت کوی ا

ؾیؿتن ؾگیي اؾت؛

س هدل یب هقبلکبضثط بی اعالػبتی پیسا کس اهب ثطای زضیبفت کتبثرب یب ثبکای ضا اظ عطیق ة ؾبیتهوکي اؾت ثتا

گطزز.آى یبظ ث هدظ یب پؿضز زاقت ثبقس ک ثبػث بذطؾسی کبضثط هی

....

بی لگی اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک ضا زض ثبظتاس اب ثب لیک کطزى کبضثطاى ث اعالػبت اظعطیق نفح ذبگی، هیکتبثرب

-کس هحلی زضزض کببزا زاكگب ؾبؾکبچاى ث ػاى یک فطانبی هكرم تؼییي کس. ظهبی هرتلف هبس ضظب ؾبػت

زس.بی زضثبض آهبضبی هدالت الکتطیک ضا ثهضت پیكطفت اضائ هیب گعاضـذاؾت

http://library.usask.ca/ejournals/stats.php. سؿت لیک ضثط قبثل ثبضگصاضیایي آهبضب زض

ای هذیزیت دستزسی ظام

ب ضا ثب ثطضؾی قبط ایس آهبضزاس؟ قوب هوکي اؾت ثتثب تخ ث ایک چ تؼسازی اظ کبضثطاى، کتبثرب قوب ضا هؼتجط هی

تایس قوب یک قغ قتی زاقت ثبقس، قوب هی ILSاگط آضی کیس. اس، خوغقت ضؼف کتبثرب ک کبضثطاى آى ضا تهسیق کطز

ث ػاى یک حبهی اؾتفبز اظ ضا زض اظ هبثغ ذز پكتیجبی کیس.

سوابق و پیوذای خواذگاى

بیی ک هی ذاس ثیكتط ثط ضی آبلیع کطزى ضؼیت اؾتفبز اظ هدالت الکتطیک ؾطهبی گصاضی کس ضس کتبثرب

,D-Lib Magazine (Bollen, luceپیف ثجطس، هوکي اؾت ک ث یک هقبل ک زض زض ایي هضز تحقیقبتی ضا

VemulaPALLI, AND Xu, 2003) .اختوبع اضتجبط ثیي هدالتتحقیقبت لؼ آالهؼ چبح قس اؾت هطاخؼ کس

ثطای یک کتبثرب ذبل یب گطی اظ هحققبى، هغبلؼبتی ک ث ایي نضت کبضثطاى ضا ثب تخ ث هقبالت زالز قس تكریم زاز.

-اضائ هی ISIالوللی ک تاس ضطیت تبثیط هدالت هحلی ضا تؼییي کس ک هوکي اؾت ثب طخ ضطیت تبثیط ثیيقس هیادبم هی

زس هتفبت ثبقس.

یک اضظیبثی ذسهبت آى /9 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

ضخصی ساسی سیستن

تاس یک پطفبیل ؾفبضقی قس یب افعایف ذسهبت زض ایي هحیظ ضاثظ هی یک هحیظ ضاثظاضائ زضذاؾت اقسام ثطای

ثطای ظبضت ثط کلی ػولیبتی ک یک ایي اقسام تاس ثب تخ ث ع اؾتفبز کبضثطاى ثبقس. قرهی ثطای کبضثطاى ایدبز کس هی

کبضثط کدب فطآیس ثجت بم ضا هتقف کطز اظ آى بی بقم بتوبم ایک زس هبؾت اؾت. هبس: ثجت بمکبضثط ادبم هی

زؾت کكیس اؾت.

ای پیوذی(زم افشارای پیوذی ) لیک

تاین ذسهبتی ضا ک ثطای کبضثطاى اظ عطیق ضاوبب، هی گیطینهدالت الکتطیک هی بقطاى یب هیعثببىاظ ب ضا ظهبیک آهبض

ذبضخی زض ظط گطفت قس اضظیبثی کین.بی زاز بی اعالػبتی یب ثبکاظ زیگط هبثغ هبس پبیگب ای یب لیکبی کتبثربلیک

هیعاى تطافیک ثبک زاز اظ تب قس اؾت ضا خوغ آضی کیس، ب ؾبیت بیی ک اظ ة ؾبیت قوب ث زیگطآهبض لیک اگط ثرایس

ایي طم افعاضب زض نضتی ک ثط ضی ؾطض هحلی یب اظ طم افعاضبی پیسی اؾتفبز کیس. تایس هیپبیگب هدالت ثب ذجط قیس،

زس. قطاضطؼ زؾتزض یع زقیقی ضا بی آهبضی تاس گعاضـؾبیت فطقس ثبقس هی

سزور –پیوذای وب

ثیت ضا ثهضت کبهل زض اذتیبض قوب قطاض هی تاس قبهل زس. ایي اعالػبت هیاکثط طم افعاضبی تحلیلگط ة خعئیبت ثیت ث

ثطقطاض کطز، ع ثبظزیس کس، کكضی ک ثبظزیس کس اظ آى اضتجبط IPظهبى تبضید ط ثبظزیس، آزضؼ ثبظزیس اظ ط نفح،

تاس هست ای ک کبضثط اظ عطیق آى ث هدل زؾت یبفت اؾت، ثبقس. حتی هیگط ؿر آى، لیک اضخبع زس نفحهطض

ثطای ضؾیسى ث نفح هدل قوب هبس ضا یع هحبؾج کس. ع زؾتطؾی اتربة کبضثطاى ظهبی ک یک کبضثط زض یک نفح هی

تاس زض ضؼیت زؾتطؾی ث هدل ؾبیت ث قوب کوک کس. هی

هابغ دست سوهی

ب ثب آب قطاضزاز زاضس، گطفت تاس اظ اعالػبت کبضگعاضاى یب فطقسگبى ذسهبتی ک کتبثرببی کبضثطز وچیي هیآهبض

الػبت ثبظزیس کسگبى اظ هدالت قوب ضا زض ثبک زاز گساضی ک اعکیس ب اؾتفبز هیقز. اگط قوب اظ ذسهبت هسیطیت ازاضی

ظهبى نطف قس ط کسام ضا ثهضت آهبضی اس هست تایس گعاضـ تؼساز زفؼبتی ک کبضثطاى اظ هدل قوب ثبظزیس کطزکس، هیهی

ثگیطیس.

هدالت الکتطیک /10

____________________

استاذاردا و راواا

گیطی هیعاى اؾتفبز ای هؼتجط کبهل ثطای اساظقز ثهضت ثبلق ؾدآهبض اضقبهی ک اظ فطقسگبى ذسهبت گطفت هی

ای ثیكتط ثط اؾتبساضز یکسؾت ثزى ایي آهبضب تبکیس زاضس. . اهب خبهؼ کتبثربثبقسبی الکتطیک کتبثرب هیاظ هدوػ

ـ هیفطقسگبى یع ث ؾفبض ک کتبثرب ب ؾبظهبىکس. زس، اظ خز اؾتبساضزب اؾتقجبل هیطای خلگیطی اظ تغییطپصیطی آچ

ب زض خؿتد اؾتبساضز کطزى ایي زاز کسآضی هقبیؿ هیب ضا اظ چسیي کتبثرب هرتلف خوغبیی ک ایي آهبض آغاؽ

ایي زی آضی گعاضـب زض خت خوغؾبظی ضاوبییسیي گط ثطای اؾتبساضزرتب چثطای گعاضـ زی ؿتس. ذقج

کس. زضذاؾت بی ذز یع اؾتفبز هیب اظ اؾتبساضزب ثطای وؿبى ؾبظی فؼبلیتاس. وچیي ایي گطب ایدبز قسآهبض

ایي اؾت ک حساقل ایي اؾتبساضزب ضا ثهضت خسی هس ظط س کبی اؾتفبز ضا ثب ن هقبیؿ هیفطقسگبى اظ آبیی ک آهبض

زاقت ثبقس.

ANSI/NISO Z39.7-2004

هتكط کطز اؾت. ایي اؾتبساضز خعئیبت Z39.7اظ اؾتبساضز الوللی اعالػبت یطایف خسیسی ثیيؾبظهبى اؾتبساضز

ػاى زازػبنطی ثبیؿتی ث کتبثرب زض NISO Z39.7ساضز ثب ػاى آهبضی گعاضـ کس، تؼییي کطز اؾت. ایي اؾتببی ضا ک

http://www. Niso.org/emetrics زضیبفت کطز. روبروتاى آى ضا اظ لیک ثطظ قس اؾت هی 2004ؾبل

-اؾتبساضز پبضاهتطبی هدوػ 4.10اس. ثرف زض اؾتبساضزب تؼطیف قسخؿتدب زیگط انغالحبت وگی ،ب، كؿتثبظزیسب

بی زیگط ن آبیی ک ثب فطهت ثبقس الکتطیکی بیفطهتتاس قبهل ب ن هیکس. ایي ازاضیضا تؼطیف هیبی الکتطیک

.قسهتكط هی

ARL2پزوژ سجص الکتزویک

بی تحقیقبتی زاكگبی آهطیکب ب زضثبض کتبثربآهبضآضی اتكبض هست ظیبزی اؾت ک زض ظهی خوغ ARLهؾؿ

بی بی ؾدبی خسیس، حوبیت ذز ضا اظ پطغی ؾدثطبهث ػاى ثركی اظ 2000کس. ایي هؾؿ زض ؾبل فؼبلیت هی

اظ تبیح تطیک ایدبز قس ثز. بی هبثغ الکزی آهبضبی گعاضـضـالکتطیک اػالم کطز، ایي پطغ خت اؾتبساضز ؾبظی

-ث فؼبلیت زس ذسهبت زیدیتبل ک کتبثرب ب اضائ هیبی ؾبال هبثغ الکتطیک ایي پطغ اضبف قسى اضظیبثی ؾدف

.3تی کسب ضا اس تب ااع آهبضؼی کطزؾبی ػض ایي عطح ثز. کبضهساى کتبثرب ARLهؾؿ بی

_______________________________________________________________________________ 2. Academic and Research Library e-metrics project

3. (www.arl.org/stats/newmeas/emetrics/formoreinformation)

یک اضظیبثی ذسهبت آى /11 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

COUNTER- هحاسب دروى خطی هیشاى استفاد اس هابغ الکتزویکی ضبک ضذ

ػاى یک تالـ هكتطک ثیي counterپطغ ای زض اگلؿتبى بی کتبثربالوللی هبثیي قوبض ظیبزی اظ بقطاى ؾبظهبىث

یک هعیت ضقبثتی زض وبیكگب counterزض یک ظهبى هكرم تی کسگبى هدالت الکتطیک ثبیس ثب تافقبت ثکبض ثطز قس.

فطـ ذز زاقت ثبقس.

ثبیس: counterبی گعاضـ

بی ثب یکی اظ فطهتexcel س؛ هبیکطؾبفت یب یک فطهت ؾبظگبض ثب آى تی ق

س زض زؾتطؼ قطاض گیطز؛بیی ک ثب پؿضز کتطل هیؾبیتزض ة ق

ثهضت کبهال آهبز قبثل اؾتفبز زض زؾتطؼ قطاض گیطز؛

ضظ قز؛ثهضت هبب ث

س؛ای ضظآهس قسبی زضقبهل اعالػبتی ثبقس ک زض عل چبض فت آذط گعاضـ ا

بی اذیط ثبقس. بی ؾبلبی قجل آهبضقبهل توبم اعالػبت ؾبل

بی آبى تؾظ یک ثبظضؼ یػ عطح راس ثز، ظیطا گعاضـ counterبی فطقسگبى زض عطح زض ایدب ؾالی زضثبض پیگیطی

ب ضا ثطای تلیسات ذز اذتهبل ثبیس ؾغح ذبنی اظ گعاضـقس. فطقسگبى ثطای ایک ثب هفبز عطح ؾبظگبض قس ثطضؾی هی

اضظیبثی کین؟ ذیلی ذبل اؾت، ثب پیطی کطزى اظ یک انل زس. ایي عطح زضثبض ایک چ چیعی ضا اضظیبثی کین چگ

کس. هبس: ذبل اظ ثؿیبضی اظ هكکالتی ک هوکي اؾت ضخ زس خلگیطی هی

هفقیتفقظ زضذاؾت الف( خؿتدبیی ک هؼتجط ثزب سآهیع س هحبؾج ق بیی هؼتجط . ثطای ؾطضبی ة زضذاؾتا

س. تؼطیف قس NCSAثبقس. اؾتبساضزبیی ثطای کسبی اضخبع تؾظ هكرم قس خبع ذبل ؿتس ک ثب یک کس اض ا

لیس قسبیی ک تؾظ ؾطض ثب تخ ث نفحپیكی ب( س.بی زضذاؾت قس ت س بزیس گطفت ق ا

س.کبضثطزبی زاذلی ثبیس ثطای اؾتفبز ج( بی ذبضج اظ قجک فیلتط ق

ثبض ثط ضی یک لیک کلیک هیتوبم د( ز ی ک کبضثطا ػاى یک ثبض خؿتد س. یبکس ثبیس ث هست زضذاؾت زض ظط گطفت ق

دبم زازى یک ػول زاثل کلیک ثبیس ثطای ا قز، 10ظهبى پدط زهیي کلیک زض ظط گطفت لیي ثیي ا بی وچیي گعیثبی

.ظیبزی خز زاضس ک ثتاى اظ آ ب تكریم زاز ک یک ػول زاثل کلیک اظ یک کبضثط ضخ زاز اؾت یب

س قغغ قز تب زاثل کلیک پیگیطی قز؛ IPطکدب ک فقظ آزضؼ یب .1 یک کبضثط نل ثبقس ثبیس پی

س آى ظ ثطقطاض اؾت ثبیس .2 لی پی س آى ظهبی ک یک كؿت توبم قس ب ثطقطاض ثبقس؛تب پیگیطی زاثل کلیکپی

ک اؾن کبضثطی یک کبضثط هدبظ ثطقطاض اؾت ثبیس اضتجبط نل ثبقس تب ضزگیطی قز.ظهبی .3

ثیكتط اؾت. ثبثطایي PDFکكس ؿجت ث ثبضگصاضی یک فبیل عل هی HTMLطای ثبضگصاضی یک فبیل ثهست ظهبی ک و(

دبم هی PDFبیی تکطاضی ک تؾظ یک اؾن کبضثطی، ثطای یک فبیل زضذاؾت قز ث ػاى یک زضذاؾت زض ظط وؿبى ا

هی فبنل ثیي زضذاؾتگطفت ایي ث قطعی اؾت ک س. الجت بی هتؼسز وچیي ایي زضذاؾتثبی جبقس. 30ب ثیكتط اظ ق

(counter ،2004پطغ (هوکي اؾت ثطای تبظ کطزى زؾکتبح تؾظ کبضثط ضخ زاز ثبقس.

هدالت الکتطیک /12

ICOLC 4

عض ک قجال اقبض قس، هدوػ کتبثرب ظهبی هفیس ذاس ثز ک هدالت الکتطیک ضا یع زض هدوػ ذز زاقت وبى

بیی ثطای تی هبثغ الکتطیک زض نضتی ک ذظ هكی (ICOLCب )کتبثرب الوللیائتالف ثیي عجق انلثبقس. ثغض کلی

زض کتبثرب خز زاقت ثبقس، هدوػ کتبثرب هفیس ؾزهس ذاس ثز. ایي بی کبضثطز آهبضوچیي ثطای تی کطزى

، قسالکتطیک ک ثط ضی ة هتكط هیهبثغ ب هبثغ توبم هتي، چکیسبی کبضثطز ثطای ؾدف آهبض 1998زض ؾبل ضاوب

ب ثطای بی آهبضی هضز یبظ کتبثربث گعاضـ ICOLCضظآهس قس. هضز تدسیس ظط قطاض گطفت 2001زض ؾبل ؛هتكط قس

کس: ثسی هیکبهل کطزى هدوػ ذز، تخ ذبنی زاضز، ایي ضاوب اعالػبت ضا ثهضت ظیط زؾت

ثؾیل ط ثبک اعالػبتی ذبل؛

ثطاؾبؼ آزضؼIP ثطای هؾؿبت هؾؿبت یب زیگط ػبنط اعالػبتی آبى، اؾتفبز اظ اؾن هؾؿ ث ػاى یک ػهط ذبل

ب؛ کؿطؾیم

ب.ثط اؾبؼ کؿطؾیم

ػال ثطایي:

ای یک ضـ هفطز ث اعالػبت زؾتطؾی زاضس، ایي ضـ زؾتطؾی ثطای ط هؾؿب یع اغلت اظ عطیق هسیطاى کؿطؾیم

زض هاضز ب قبثل زؾتطؾی ثبقسثبیس ثطای زیگط کتبثرببی ػض کؿطؾیم توبم کتبثرببی کبضثطز ز اؾت. آهبضهحهط ثفط

بی تحت پقف ثبقس. ثطای هغبلؼبت ثیكتط ث لیک ظیط کتبثرببی کؿطؾیم ثبیس قبهل ذالن اعالػبت توبم گعاضـثؼس

( www.library.yale.edu/consortia/2001 webstats.htm)هطاخؼ کیس:

ICOLC فؼبلیتثطبه هدوػ ؾبظی ضا تكیق کطز تب اػضبی ICOLCکس، وچیي هسیطاى ضا پكتیجبی هی counterبی ب

counter ب ؾبظگبض کطز. آبى ثبػث تؾؼ اؾتبساضزب قس ثتاى آب ضا ثب ذظ هكی بی فؼبلیت

ای هحزهاگی خط هطی

-ؾس ذظ هكی ICOLC بی کبضثطز جبیس طگع هحطهبگی هحهط ثفطز کبضثطاى ضا اظ ثیي ثجطز. و اػضبیگطزآضی آهبض

ؾبیتبی اس ک ث آچ ک زض ة، فطقسگبى ضا هتؼس کطزاسضا اهضب کطزبی هحطهبگی ثطای فطقسگبى هبثغ الکتطیک

ثبثطایي اعالػبت کبضثطاى ضا زض کس. اس پبیجس ثبقس، بقطاى یع هحطهبگی کبضثطاى ضا زض تلیسات ذز ضػبیت هیذز ثیبى زاقت

ثبقس هگط ایک ثهضت اس یع هیدیی ک کبضثطاى ادبم زازتلیسات ذز فبـ راس کطز، ایي اعالػبت قبهل هحتی خؿت

قبی اظ آبى زضذاؾت قز.

_______________________________________________________________________________ 4. International Coalition of Library Consortia

یک اضظیبثی ذسهبت آى /13 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

____________________________

ای کاربزد آوری و تفسیز آهارنافز

ب ثطای تدعی تحلیل کطزى آضی ؾبظهبسی زازفطآنگبم آى اؾت. الیيبی کبضثطز، گطزآضی زض فطآیس اضظیبثی آهبض

االت اظ پیف تؼییي قس ظیط اؾت: ب زض پبؾد زازى ث ؾزهیي هطحل ایي فطآیس اؾت، تفؿیط زقیق هكرم زاز

کزد؟ چ کسی ایي اطالػات را گزدآوری، ساسهاذی و آالیش خواذ

اؾت بی کبضثطز آضی تفؿیط آهبضآضی، فطانیک خوغاثؿت ث هدالت الکتطترههی ث ػجبضتی یکی زیگط اظ ظبیف

بی الکتطیک خبی گیطز. الجت اؾتثببیی ن خز زاضس هثال زاكگب ک قبیس زض تؼطیف قغلی یچ یک اظ هؿئلیي پبیگب

کوتط تخ اضظیبثی هدالت الکتطیکث ب اهب زض اکثط کتبثرب خیضخیب یک کتبثساض هبط ثطای ایي ظیف اؾترسام کطز اؾت.

تاس ای ؿت، یک قرم هیقز. اگط زض کتبثرب قوب یک ضغ هتؼبزل ثیي هبثغ الکتطیک زیگط هبثغ کتبثربهی

تاس ثهضت بی کبضثطز هدالت الکتطیک ضا زاقت ثبقس، وچیي ایي کبض هی گعاضـآضی هؿئلیت ضؾیسگی ث فطان

کتبثرب ث ػاى یک کبض ػبزی بی هرتلف تاس تؾظ کبضهساى ثرفبی کبضثطز هیکی یع ادبم قز. گطزآضی آهبضاقتطا

نضت گیطز. ضظا

، اؾن کبضثطی URLاظ .بی هسیطیت هبثغ الکتطیک زاضای هؼیبضی ثطای هسیطیت اعالػبت پیگیطی آب ؿتسثؼضی اظ ظبم

ثط ضی اعالػبت ثجت کس یب اؾن آزضؼ پؿت الکتطیکی ک فطقسثطای ثبظیبثی اعالػبت ضی ة اؾتفبز هیضهع ػجض

زس ک ایي اعالػبت هطثط ث کسام کتبثرب ثز اؾت. ثسى زاقتي چیي ؾیؿتوی، هحیظ ایتطات کطز اؾت كبى هی

قطاض زازى ایي اعالػبت اؾت. کتبثرب، هحل هبؾجی ثطای گساقتي زض زؾتطؼ

ا ارسال ضوذ؟ا بزای کتابخاچ سهای آهار

ثب ثبیس بی اعالػبتی اقتطاک زاقت ثبقس، ثب تؼسازی اظ تی کسگبى هدالت الکتطیک ثبکذاس هیاگط یک کتبثرب

. زض ایي ظهبى ایي اعالػبت هطتت ، هكتطک قززسهیبی هتفبتی زض زؾتطؼ قطاض بی ذز ضا زض ظهبىآهبض ی کفطقسگب

گطزس. وچیي زاقتي یک ثطبه ب اضؾبل هیک زضذاؾت قس ثطای کتبثربقس اهب فقظ ظهبیؾبیت فطؾتبز هیث ة

س ؾبذت. ب ضا هتقبػس ذاب کتبثربزی آهبضظهبی هظن زض گطزآضی گعاضـ

هزوری بز فزآیذا

ای تطخو بی قبثل اؾتفبزبی ذبم ضا گطزآضی، زؾتکبضی، ؾبظهبسی آب ضا ث گعاضـزاز ذایسثغض اؾبؾی قوب هی

ػوهی ثطای بیی بی ذبم سفتبى اظ گعاضـ آهبضب ثؿتگی ذاس زاقت. گبمادبم ایي کبض ث پیچیسگی زازکیس. چگگی

ادبم ایي کبض خز زاضز:

س.؛ هربعجبى سف کتبثرب؛ .1 تهوین زض هضز ػبنطی ک ثبیس تفؿیط ق

آضی اعالػبت اظ هبثغ هحلی یب زض زؾت؛ خوغ .2

هدالت الکتطیک /14

س؛ ی ک اظ هبثغ هرتلف گطفت هیاؾتبساضز کطزى فطهت اعالػبت .3 ق

تقبل زاز .4 بی یک نفح گؿتط؛ اعالػبتی یب زض ؾغطب ؾتىب ث فیلسبی هرهل زض ثبک ا

گؿتطب یب عطاحی یک زؾتضالؼول گعاضـ .5 ین ثهضت هطتت کطزى نفح ثتا ک آؾبى اظ قؿوتگیطی ثی بی هرتلف ؾطیغ

آى گعاضـ ثگیطین؛

ب.زاضی اظ اخعای هن زازتی قطح هفهل هؼی .6

تجشی و تحلیل اطالػات آوری و ابشارای گزدآوری، فزان

افعاضبیی ک قوب ثطای ایي هاضز اؾتفبز ذایس کطز ث ظبم ؾیؿتن کتبثرب، اهکببت زؾتطؾی هحلی ع اثعاضب طم

ک هغبثق تؼطیفی زقیق ضقي اظ هؼیبضب بی الکتطیکی هخز یب . اؾتفبز اظ ؾدکیس ثؿتگی زاضزبیی ک فطان هیززا

ب اعویبى حبنل قز. آضی و ؾبل ایي آهبضقز ک زض خوغثب اؾتبساضزب ؿتس ثبػث هی

(e-metrics)ای الکتزویکی هوجود سج

E-metric ایدبز احس ؾدكی قس اؾت تب بی ظیبزیتالـبی ؾدكی ثطای اضظیبثی هبثغ الکتطیک ؿتس. احس ب

کتبثرب سک چ انک ثتاس ث ثبیس اضظیبثی قس. الحبتی ثبیس زضک قس غب اػالم کس ک بی الکتطیک پطغ ؾدچگ

تاس ای ؾزهس ذاس ثز. اؾتفبز اظ ایي عطح هیبی ػوهی توطکع زاضز اهب اؾتفبز اظ آى ثطای ط کتبثربثیكتط ثط کتبثرب

-اضظیبثی قز آچ ک ثبیس هحبؾج قز نطفکوک کس تب زض هیعاى قتی ک ثطای تؼطیف کطزى آچ ک ثبیس ب ث کتبثرب

اظ ثبک زاز قس اؾت ثطضؾی کیس، بیی ضا ک زض یک زض هكرم خیی کس. ثطای هثبل اگط قوب هؿئلیت زاضیس زضذاؾت

ث نضت اضح تضیح ذاس زاز: بی الکتطیک هاضز الظم ضاؾیؿتن آهظقی ؾد

ای قس اؾت. ایي هبثغ هوکي اؾت قبهل هدالت الکتطیک، کتبثبی الکتطیک، بیی ک اظ توبم هبثغ کتبثربقوبض زضذاؾت

بی کبضثطاى هوکي اؾت قبهل. زضذاؾتبی هطخغ زیگط هاز غیط هتی ثبقس ک قوب ثطای کبضثطاى ذز تی کطزیسکتبة

ب ضا ثب ؾطض یب هطضگطبی هیعثبى تاى ایي فؼبلیتثبظیبثی هساضک، زالز آب، اضؾبل آب اظ عطیق ایویل یب پطیت ثبقس ک هی

ضزگیطی کتطل کطز.

صفح گستزا

counterبیی ک قجال تؾظ ب اعالػبت ثبقس. آهبضتاس اثعاض هبؾجی ثطای گطزآضی اضائ زازیک نفح گؿتطز هی

حتی ثیكتط تی کسگبی ک ثب ؾبظگبض ثزس Microsoft Excel, Corel Quattroافعاضبیی هبس فطان قس ثز ثب طم

کطزس. ثب زاف هقسهبتی زضثبض بی هؼولی نفح گؿتطب هتكط هیبی ذز ضا ثب فطهتکطزس فبیلکبض هی Counterعطح

ب بی هحبؾج عیث ضاحتی هاضزی وچى هطتت کطزى، اضبف کطزى، هیبگیي گطفتي توبم ػولیبتتاى نفح گؿتطب هی

تاى ثطای ضؾن ااع وزاضب كبى زازى اظ ایي نفح گؿتطب وچیي هیزض هقبثل فایس زضنسبی آب ضا هحبؾج کطز.

ضاثغ ثیي آب اؾتفبز کطز.

یک اضظیبثی ذسهبت آى /15 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

باک داد

گیطس اضز یب زالز قس هبس: قطاض هیای ک ثغض ػبزی هضز اؾتفبز بی زازتاس اظ ثبکآهبضب وچیي هی

Access, Lotus Notes, Corel paradox Microsoft تایس ػبنط ظیبزی ضا ثب ن . ثب اؾتفبز اظ یک ثبک زاز هطتجظ هی

ای ضا اضائ زیس. گعاضـ پیچیستطکیت کطز

تجشی و تحلیل پیوذای وب

بی ذبم ضا اظ ؾطضبی هحلی زضیبفت کطز ؾپؽ آب ضا تاس زازافعاضبی تدبضی قبثل زؾتطؼ ث قکل هثطی هیطم

ی اتربة اظ ثیي چسیي تی کس بی زضذاؾتی اضائ کس. ثطا گعاضـبی آهبضی تدعی تحلیل کطز ثهضت ثؿت

، هیعاى تطاکف ؾطضی ک هیعثبى تحلیلگطبی ة ثبیس هاضزی ضا هس ظط زاقت هبس: هیعاى تطاکكی ک ؾبیت قوب زاضز

زیگط پبضاهتطبی هثط زض پیسب. تطیي تحلیلگطبی ةزض ظیط قوبضی اظ هحجةهدالت الکتطیک قوب اؾت وچیي ثزخ

آهس اؾت:

Click Tracks )www.clicktracks.com(

HitBox Profesional )www.websidestory.com/products/professional/(

Log Analyzer )www.netiq.com(

NetTracker )www.sane.com(

WebTrends )www.netiq.com(

لیسکسگبى خز زاضس ک ثطای پیسا کطزى آ تاى زض گگل ث خؿتد پطزاذت.ب هیتؼساز ثؿیبض ظیبزی اظ ایي ت

تحلیلگزای هجووػ

بیی ؾفبضقی اظ هدوػ هدالت الکتطیک ضا ثب ثبکط اؾت گعاضـبی الطید ک هحهلی اظ تدعی تحلیل ازاضیظبم

تاس زض اضظیبثی کیفیت هی ISIب هبس ضطیت تبثیط . ضاوببی الطید زیگط فبکتضکستخ ث هؼیبضبی گبگى تلیس هی

بی الکتطیک چبپی تكریم اذتالف آب ث هب کوک کس. هدوػ

احزاست اس دادحفظ و

گیطز ػی قتبثعزگی خز زاضز نضت هی اؾتطاتػیک ک ثطای اسافی ذبل بییگیطیب، زض گعاضـکتبثرب اغلت زض

ب زض نضتی ک کبض آهبضگیطی بی ؾبال یع خز زاضز. ایي گعاضـوچیي ایي قتبثعزگی زض ثطآضزبی ثزخ گعاضـ

بیی ضا ک ثطای ذیلی آؾبتط ذاس ثز. الجت ایي ویك هوکي یؿت. اعالػبت یب گعاضـهسام ادبم قز ثهضت انلی

تایس ایي فطآیس ضا ثب تب ثتایس ثطای یبظبی آیس ث آب هطاخؼ کیس. هیایس گساضی کیس هقبنس هرتلف تی اضائ کطز

ثهضت یک ثبض زض هب تایس ایي کبض ضاهی وچیي .آغبظ کیس بی اعالػبتیؿتطز یب ثبکبی گب زض نفحاضز کطزى زاز

ادبم زیس.

Web traffic analysis Search Google

هدالت الکتطیک /16

ا و ایتزات اضتزاک گذاری فایل

بی کبضثطز ثطای زیگط کبضثطاى ث اقتطاک گصاضی آب زض هحیظ ایتطات ؾطضبی ثتطیي ضـ قبثل زؾتطؼ کطزى آهبض

قز یک ع گعاضـ بی هرتلف کتبثرب پطؾیس هیؾالب زضثبض هدالت الکتطیک اؾتفبز آب اظ قؿوتای اؾت. قجک

تاى آب ضا هطتت ثطظ کطز. آب، هی یطایف تاس پبؾد گی توبم ؾاالت ثبقس. هغوئب ثب ظبضت کطزى ثط آى وی

ای هتقابل) تؼاهلی(ظام

افعاضبی ثبک یؿی یب ثب اؾتفبز اظ ع هكرهی اظ طمثب تؼسازی ثیت ثطبهتاس بی ثعضگ هیکتبثربکبضهساى زض

بی هؿئالى فطان کس. بیی ثبثط ذاؾتاعالػبتی گعاضـ

ای کاربزد تجشی و تحلیل آهار

بی کبضثطز زض زؾتطؼ قطاض زازى آضی ؾبظهبسی آهبض هؼتقسس ک خوغ اسثؼضی اظ کتبثساضاى زچبض اقتجببتی قس

س ظیطا ثسى تفؿیط تحلیل، قحبل الظم اؾت ک ایي اعالػبت تدعی تحلیل طب کبفی اؾت. اهب ث کتبثربآب ثطای کبضثطاى

ب اضظـ کوی زاضس.ایي زاز

ا جوابگویی ب پزسص

بی کبضثطز ث هؼی اؾتفبز اظ آب ثطای پبؾد گیی ث ؾاالت اؾت. کلیس هفقیت زض تدعی تحلیل تحلیل آهبضتدعی

بی تاى ثب اؾتفبز اظ ایي آهبضب ث آب خاة زاز. ط کتبثرب پطؾفبیی اؾت ک هیب فطهل ثسی پطؾفکطزى ایي زاز

بی کبضثطاى ب الیتگیطس: عی/ؾزهسی، گطایفبی وؿبى قطاض هیآب زض گطذزـ ضا زاضز اهب اکثط هرهل

اعالع یبثی آبى. ضفتبضبی

ا/سودهذی شی

ب اؾتفبز ااع پكتیجبی اظ هدوػ تهویوبتی اؾت ک ثطای هحبؾج عیب، یکی اظ ػاهل انلی اؾتفبز اظ آهبض

ب فایس ضا ثط اؾبؼ هاضز ظیط هحبؾج کطز ثبک زاز زاكگب ایبلتی آضیعب هیعاى عیگیطز. ب نضت هیضزب فؼبلیتاؾتبسا

کس: آب ضا گعاضـ هی

عی ثطاؾبؼ ط خؿتد؛

عی ثطاؾبؼ ظهبى هتهل قسى ث ایتطت یب پبیگب؛

قز؛توبم هتي ثبظیبثی قس یب زالز هیعی ثطاؾبؼ تؼساز زفؼبتی ک یک احس

تؼساز خؿتدب زض ط ثبظزیس اظ ؾبیت؛

بی ثبظیبثی ثطاؾبؼ ط خؿتد زض ط ثبظزیس؛ؾبثق

یک اضظیبثی ذسهبت آى /17 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

.احسبی توبم هتي ثبظیبثی قس یب زالز قس ثط اؾبؼ ط خلؿ یب خؿتد

ک هجغ هوکي اؾت گطاى، هحهط ثفطز ثؾیل گط ذبنی ب هؼولی ثدب ؿتس. یثطذی احتیبطب زض اؾتفبز اظ ایي هقل

، ثطای ثط اؾبؼ اؾتفبز هوکي اؾت زض هقبیؿ ثب یک ثبک اعالػبتی هؼولی اضظاى آى اظ پػكگطاى حوبیت قز هیعاى عی

عاى عی اؾتفبز یقیس ظیطا هکتبثرب ثؿیبض ؾگیي ثبقس. زض ایي هضز قوب جبیس ضطضتب زجبل لغ اقتطاک ثبک اعالػبتی ثب

اعالػبت اغلت ثب زیگط احسبی ؾدف وجؿتگی زاضس.

ایس هوکي اؾت هیعاى عی اؾتفبز آى ضا ثب اگط قوب تهوین ث لغ اقتطاک یک هدل آالیي گطاى قیوت گطفت

زؾتطؼ زاقت ثبقیس، هقبیؿ تایس زض هی اظ عطیق ذسهبت تحیل هسضکک هیعاى عی اؾتفبز یک هقبل

هیعاى ثزخ ذز ضا ثطضؾی کتطل وبئیس. ب ضا ن ثطآضز کطزکیس. زض ایي نضت قوب ثبیس زیگط عی

قبیس قوب رایس هیعاى عی ؾز هدالت چبپی ضا ثب هدالت الکتطیکی هقبیؿ کیس زض ایي نضت ثبیس

ای ضا ک زض قز وچیي هیعاى عی نحبفی هدالت چبپی ذطج هیآضی نای ضا ک ثطای فطاهیعاى عی

بی هدل آالیي هقبیؿ کطز. قز تب ایي فطآیس ث تید ثطؾس ثب عیایي هست نطف هی

ا و رفتارای اطالع یابی کاربزاى اولویت

کبضثطاى ثهضت آهبض تاس اعالػبت کبضثطاى ضا ثهضت . اهب آب هیقرهی ث قوب راس زازبی کبضثطز اعالػبت ضا زضثبض

تاس ؾغحی اظ هیکس خوؼی اضائ زس. هیعاى ظهبی ک آب ثطای ضؾیسى ثبظیبثی ؿجی تبیح خؿتدبی ذز نطف هی

تاس كبى زس ک چ ظهبی عل ضظ هیكبى زس. الگبی اؾتفبز آب زض ضا هفقیت یب ػسم هفقیت زض هبثغ توبم هتي

تاس هفیس ؾزهس ثبقس. بی آالیي هیکوک

ا گزایص

زض اغلت ب تلقی قز. ضیعیتاس ث ػاى اثعاض اضظقوسی ثطای ثطبهثیكتط اقبت پیگیطی اؾتفبز اظ هبثغ الکتطیک هی

تاس قوب ضا غبفلگیط کس) قبیس ن ایي بی اعالػبتی هرتلف هیکبف اؾتفبز اظ ثبکهاقغ قوبض یب تؼساز خؿتدب، ضقس یب

اهب قوب اؾبؾب ث ایي اعالػبت ثطای ثتط ازاض کطزى کبضثطاى کبضهساى کتبثرب یبظ زاضیس. چیي جبقس(.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

توصیف، تقطیز وارائ دادى اطالػات

تحلیل کطزى اعالػبت ثب آى ثطذضز هیبیی ک زض گبم یکی اظ ثعضگتطیي چبلف ب کیس اضائ زازى تبیح اضظیبثیتدعی

کبض گیطس.تحقیقبت طگع اعالػبت ضا ثیكتط اظ آچ ک کبضثطاى اؾت، ثهضتی ک اؾتفبز کسگبى ثتاس آى ضا زضک کطز ث

یس.کس اضائ کثساس یب ثطای آى قت نطف هی ذاسهربعجبى هی

هدالت الکتطیک /18

طبق بذی اطالػات

هسی بی ػالقهرتلفی اضائ زیس یب هربعجبى قوب زاضای ؾغحبی آهبضی ضا ث افطاز اظ آدب ک هوکي اؾت گعاضـ

پیساکطز، انالح تب ثتایس ث ؾطػت اعالػبت ذبل ط هربعت ضاهتفبتی ؿتس، قوب ثبیس اعالػبت ذز ضا زؾت ثسی کیس.

ثتط آى اؾت ک ایي اعالػبت اؾت. ای اظ اعالػبت تطیي ضـ ثطای اضائ اعالػبت، گعاضقی وطا ثب ذالنؾبزآهبز کیس.

زس اضائ کیس. س ؾپؽ اعالػبت ضا ثطای کؿبی ک ػالق كبى هیثهضت وزاضی كبى زاز ق

ا گشارشئا در اراکاتی کلی دربار استفاد اس وودار و چارت

ب یک ػاى ثگصاضیس؛بی گؿتطز، وزاضب چبضتویك ثطای نفح

بی ذز ضا زض یک فطم اظ پیف تی قس اضائ زیس ک ثطچؿت یع زاقت ثبقس؛گعاضـ

افعاض تی قس ثبقس بی قسیوی یک طمبی انلی ضا گساضیس ظیطا هوکي اؾت گعاضـ تی قس ثب فطهتزاز

تاى آى ضا ثب اؾتفبز اظ نفح گؿتطبی هؼولی ثبظ کطز؛

زض یک چبضت ذززاضی کیس؛ اظ آضزى هغبلت ظیبز

بیی ک ثطای هربعجبى قبثل فن آقب ثبقس اؾتفبز کیس؛اظ چبضت

بی تیط اؾتفبز کیس؛ب وزاضبی ثعضگ ثب ضگاظ چبضت

.اظ اضائ کطزى اػساز ثهضت اػكبضی یع ذززاضی کیس

هبغ:

e-journalsفهل ن اظ کتبة

یک اضظیبثی ذسهبت آى /19 تدعی تحلیل اؾتفبز اظ هدالت الکتط

E-JOURNALS

Analyzing Electronic Usage and Evaluating Services

University of Birjand Faculty of Educational Sciences and Psychology

By: Mansour Majidifard

2012